న్యూఢిల్లీ: దేశ రాజ‌ధాని ఢిల్లీలో ఎండ‌లు మండిపోతున్నాయి. 50కి పైగా డిగ్రీల ఉష్ణోగ్ర‌త‌ల‌తో జ‌నం అల్లాడుతున్నారు. దీనికి తోడు వ‌డ‌గాలులు ప్రాణాలు తీస్తున్నాయి. ఠారెత్తిస్తున్న ఎండ‌ల‌కు తోడు తాగేందుకు గుక్కెడు నీళ్లు లేక హ‌స్తీనా వాసులు తీవ్ర అవ‌స్థ‌లు ప‌డుతున్నారు. న‌గ‌రంలోని ఆసుప‌త్రుల‌న్నీ హీట్ స్ట్రోక్ బాధితుల‌తో నిండిపోతున్నాయి. ప్ర‌తిరోజు ప‌దుల సంఖ్య‌లో రోగులు అడ్మిట్ అవుతున్నారు. వారిలో కొంత‌మంది ప‌రిస్థితి సీరియ‌స్‌గా ఉంటుంది. 72 గంట‌ల్లోనే ఢిల్లీ, నోయిడాలో 15 మంది వ‌డ‌దెబ్బ‌తో ప్రాణాలు వ‌దిలారు. ఢిల్లీలో అయిదుగురు, నోయిడాలో 10 మంది మృత్యువాత ప‌డ్డారుఅయితే తీవ్ర ఉక్కపోత, వ‌డ‌దెబ్బ‌ కార‌ణంగా ఢిల్లీలో జూన్ 11 నుంచి 19 మ‌ధ్య 196 మంది నిరాశ్ర‌యులు (ఇళ్లు లేని వారు) మ‌ర‌ణించిన‌ట్లు ఎన్జీవో సెంటర్ ఫర్ హోలిస్టిక్ డెవలప్‌మెంట్ నివేదిక పేర్కొంది. ఈ కాలంలో నమోదైన అత్యధిక మరణాల సంఖ్య ఇదేన‌ని వెల్ల‌డించింది.NGO ఎగ్జిక్యూటివ్ డైరెక్టర్ సునీల్ కుమార్ అలెడియా మాట్లాడుతూ.. జూన్ 11 నుండి 19 వరకు తీవ్ర వేడి పరిస్థితుల కారణంగా ఢిల్లీలో 192 మంది నిరాశ్రయుల మరణాలు నమోదయ్యాయని పేర్కొన్నారు. అంతేగాక మ‌ర‌ణించిన వారిలో 80 శాతం మంది మృత‌దేహాలు ఎవ‌రివో కూడా తెలియ‌వ‌ని అన్నారు. ఈ ఆందోళనకరమైన మ‌ర‌ణాల సంఖ్య.. స‌మాజాన్ని ర‌క్షించేందుకు అవ‌స‌ర‌మైన‌ ముందస్తు చర్యలు తీసుకోవాల్సిన అవసరాన్ని తెలియజేస్తున్నాయ‌ని తెలిపారు.వాయు కాలుష్యం, వేగవంతమైన పారిశ్రామికీకరణ, పట్టణీకరణ, అటవీ నిర్మూలన వంటి కారణాల వల్ల ఉష్ణోగ్రతలు పెరుగుతున్నాయని, నిరాశ్రయులైన వారి పరిస్థితి మరింత దిగజారుతుందని ఆయ‌న పేర్కొన్నారు. నివాసాలు లేని వారికి అవ‌స‌ర‌మైన తాగునీరు అందించ‌డం ముఖ్య‌మైన స‌వాలుగా మారింద‌న్నారు. దీని వ‌ల్ల డీహైడ్రేష‌న్‌, సంబంధిత ఆరోగ్య సమస్యల ప్రమాదాన్ని పెంచుతుంద‌న్నారు.దీన్ దయాళ్ నేషనల్ అర్బన్ లైవ్లీహుడ్ మిషన్ (NULM-SUH) ప్రధాన్ మంత్రి ఆవాస్ యోజన (PMAY) వంటి ప్రభుత్వ సంక్షేమ కార్యక్రమాల ద్వారా నిరాశ్రయులు ఉప‌శ‌మ‌నం పొంద‌వ‌చ్చని తెలిపారు. అయితే వారికి ప్రాథమికంగా గుర్తింపు పత్రాలు లేకపోవడం, శాశ్వత చిరునామా లేక‌పోవ‌డం స‌మ‌స్య‌గా మారింద‌న్నారు.అదే విధంగా శీతలీకరణ కేంద్రాలను ఏర్పాటు చేయడం, తగిన షెల్టర్ సామర్థ్యాన్ని నిర్ధారించడం, నీటిని పంపిణీ చేయడం. సహాయక గృహాలు, సేవల ఏర్పాటు ద్వారా నిరాశ్రయులైన స‌మ‌స్య‌ల‌ను పరిష్కరించవ‌చ్చ‌ని చెప్పారు.

న్యూఢిల్లీ: దేశ రాజ‌ధాని ఢిల్లీలో ఎండ‌లు ఠారెత్తిస్తున్నాయి. సూర్యుడు భ‌గ‌భ‌గ మండిపోతున్నాడు. అసాధార‌ణ ఉష్ణోగ్ర‌త‌లు న‌మోద‌వుతున్నాయి. తీవ్ర‌మైన ఎండ‌, ఉక్క‌పోత‌తో ప్ర‌జ‌లు అల్ల‌డిపోతున్నారు. ఓవైపు భానుడి ప్రతాపం.. మరోవైపు నీటి సంక్షోభం ఢిల్లీ ప్రజలను పీడిస్తున్నాయి.ఎండ వేడిమి, వడగాలుల ధాటికి జనం పిట్టల్లా రాలుతున్నారు. ఢిల్లీ ఎన్సీఆర్ ప‌రిధిలో గడచిన 72 గంటల్లో వడ దెబ్బతో 15 మంది మృతి చెందారు. ఢిల్లీలో 5, నోయిడాలో 10 మంది మ‌ర‌ణించారు. ఢిల్లీలోని రామ్ మ‌నోహ‌ర్ లోహియా హ‌స్పిట‌ల్‌లో 12 మంది వెంటిలేటర్ సపోర్ట‌తో చికిత్స పొందుతున్నారు. మ‌రో 36 మంది వడదెబ్బతో చికిత్స పొందుతున్నారు.హీట్‌స్ట్రోక్ కేసుల్లో మరణాల రేటు దాదాపు 60-70 శాతం ఎక్కువāగా ఉందని ప్రభుత్వ ఆసుపత్రి మెడికల్ సూపరింటెండెంట్ డాక్టర్ అజయ్ శుక్లా తెలిపారు. రోగులలో చాలా మంది వలస కూలీలే ఉన్న‌ట్లు తెలిపారు. అధికంగా 60 ఏళ్లు పైబ‌డిన వారే ఉన్న‌ట్లు పేర్కొన్నారు. హీట్‌స్ట్రోక్‌పై అవగాహన కల్పించాల్సిన అవసరం ఉందన్నారుకాగా ఢిల్లీ వాసులు దాదాపు నెల రోజులుగా తీవ్ర ఎండ‌, వేడిగాలులతో అల్లాడిపోతున్నారు. నగరంలో గరిష్ట ఉష్ణోగ్రతలు 45 డిగ్రీలు, కనిష్ట ఉష్ణోగ్రతలు 35 డిగ్రీల మార్కును దాటాయి. హీట్​వేవ్స్ కారణంగా నార్త్ ఇండియా ఉక్కిరిబిక్కిరి అవుతున్నది. వారం రోజులుగా ఢిల్లీ, ఉత్తరప్రదేశ్, హర్యానాతో పాటు పంజాబ్​లో వేడి గాలుల తీవ్రత పెరిగింది. ఉత్తరాఖండ్, బిహార్, జార్ఖండ్​లోనూ ఎండలు దంచికొడ్తున్నాయి.దేశ రాజధాని ఢిల్లీలో సగటున 45 డిగ్రీల ఉష్ణోగ్ర‌త‌లు వుతున్నట్టు ఐఎండీ అధికారులు తెలిపారు. మ‌రోవైపు ఉత్తర భారతదేశంలోని చాలా ప్రాంతాల్లో రాబోయే 24 గంటలపాటు వేడిగాలులు కొనసాగే అవకాశం ఉందని, ఆ తర్వాత తగ్గుముఖం పట్టే అవకాశం ఉందని వాతావరణ శాఖ పేర్కొంది.

దేశంలోని పలు ప్రాంతాల్లో ప్రస్తుతం విపరీతమైన వేడి వాతావరణం నెలకొంది. వడగాలుల తీవ్రతకు ఇప్పటికే పలువురు ప్రాణాలు కోల్పోయారు. ఉష్ణోగ్రత రానురాను రికార్డులను బద్దలు కొడుతూనే ఉంది. విపరీతమైన ఎండల కారణంగా పలువురు అనారోగ్యానికి గురై ఆసుపత్రులలో చేరుతున్నారు.ఒడిశాలో ఎండల ప్రభావం అంతకంతకూ పెరుగుతూ వస్తోంది. ఇది పలువురి ప్రాణాలను బలిగొంటోంది. ఒడిశాలో గత 72 గంటల్లో 99 మంది వడదెబ్బ కారణంగా మృతి చెందారు. ఈ 99 మరణాల్లో 20 కేసులను జిల్లా మేజిస్ట్రేట్లు నిర్ధారించారు. ఈ సందర్భంగా ఒడిశా స్పెషల్ రిలీఫ్ కమిషనర్ మాట్లాడుతూ వడదెబ్బ కారణంగా ఇప్పటివరకూ రాష్ట్రంలో 141 మంది మృతి చెందినట్లు వివిధ జిల్లాల మెజిస్ట్రేట్‌లలో నమోదయ్యిందన్నారు. During the last 72 hours, 99 alleged sun stroke death cases have been reported by the Collectors. Out of 99 alleged cases, 20 cases have been confirmed by the Collectors. During this summer, total 141 alleged sun stroke death cases have been reported by the Collectors out of… pic.twitter.com/bWXsiaFA3F— ANI (@ANI) June 3, 2024

న్యూ ఢిల్లీ: దేశ వ్యాప్తంగా ఎండలు భగ్గుమంటున్నాయి. ఢిల్లీతో సహా తూర్పు, ఉత్తర భారతదేశంలో తీవ్రమైన ఉష్ణోగ్రతలు నమోదవుతున్నాయి. ఇంట్లోంచి కాలు బయట పెట్టాలంటే ముచ్చెమటలు పడుతున్నాయి. కాళ్లకు చెప్పులు లేకుండా, నెత్తి మీద రుమాలు లేకుండా బయట అడుగు పెడితేా.. అంతే సంగతులు. కాళ్లకు బొబ్బలు కట్టడం ఖాయం, మాడు పగలడం ఖరార్. పైగా, వేడి గాలుల బీభత్సం. తెల్లారింది మొదలు రాత్రి 10 గంటల దాకా భానుడి భగభగలే.ఎంత వేడిని తట్టుకోలేక దేశ వ్యాప్తంగా 54 మంది మృత్యువాత పడ్డారు. బీహార్‌లో 32 మంది వడదెబ్బతో మరణించారు. ఔరంగాబాద్‌లో 17 మంది, అర్రాలో ఆరుగురు, గయాలో ముగ్గురు, రోహతాస్‌లో ముగ్గురు, బక్సర్‌లో ఇద్దరు, పాట్నాలో ఒకరు మరణించారు.. ఒడిశాలోని రూర్కెలాలో 10 మంది చనిపోయారు. జార్ఖండ్‌లోని పాలము, రాజస్థాన్‌లలో ఐదుగురు చొప్పున మరణించగా, ఉత్తరప్రదేశ్‌లోని సుల్తాన్‌పూర్‌లో ఒకరు మరణించారు.ఇక ఢిల్లీలో అత్యధిక ఉష్ణోగ్రతలు 45.6 డిగ్రీలను దాటేసింది. సాధారణం కంటే 5.2 డిగ్రీలు ఎక్కువ నమోదైంది. ఉత్తరప్రదేశ్‌లో మే 31 నుంచి జూన్‌ 1 మధ్య.. హర్యానా, చండీగఢ్‌, ఢిల్లీలో మే 31న దుమ్ము తుఫాను రానున్నట్లు భారత వాతావరణశాఖ అంచనా వేసింది. మే 31, జూన్‌ 1న వాయువ్య భారత్‌లో ఉరుములు మెరుపులతో కూడిన తేలికపాటి వర్షతం నమోదుకానున్నట్లు పేర్కొంది. రోహిణి కార్తె తన ప్రతాపాన్ని చూపుతుంది. అత్యధికంగా ఉష్ణోగ్రతలు నమోదవుతున్నాయి. ఎండలు దంచి కొడుతున్నాయి. రుతుపవనాలు వస్తాయన్న ఆశతో ఎదురు చూస్తున్న ప్రజలకు మాడు అదిరిపోయేలా ఎండలు అదరగొడుతున్నాయి. రికార్డు స్థాయి ఉష్ణోగ్రతలు నమోదవుతున్నాయి. ముఖ్యంగా దేశ రాజధాని ఢిల్లీలో అత్యధిక ఉష్ణోగ్రతలు నమోదవుతున్నాయి. నిన్న ఢిల్లీలో 52.9 డిగ్రీల ఉష్ణోగ్రత నమోదు కావడంతో ప్రజలు అల్లాడి పోయారు. ఒక ఢిల్లీలోనే కాదు..ఉత్తర భారత దేశంలో ఎండల తీవ్రత అధికంగా ఉండటంతో ప్రజలు బయటకు రావడానికే జంకుతున్నారు.ఢిల్లీలో ఎండలు మండిపోతున్నాయి. సూర్య ప్రతాపానికి ప్రజలు విల విలాడిపోతున్నారు. చిన్న పిల్లలు, వృద్దులు ఉక్కపోతతో ఉక్కిరి బిక్కిరి అవుతున్నారు. మధ్యాహ్న సమయంలో రోడ్లన్నీ కర్ఫ్యూను తలపిస్తున్నాయి. బుధవారం తొలిసారిగా రికార్డు స్థాయిలో మంగేష్ పూర్‌లో ఏకంగా 52.9 డిగ్రీల గరిష్ట ఉష్ణోగ్రత నమోదు అయ్యింది. ఏడారి ప్రాంతమైన రాజస్థాన్ కన్నా ఎక్కువగా రాజధానిలో ఎండలు మండిపోతున్నాయి. రాజస్థాన్‌లో అత్యధికంగా ఫలోడిలో 51 డిగ్రీల ఉష్ణోగ్రత రికార్డు అయ్యింది. ఢిల్లీలోని నజాఫ్ గడ్, పిఠంపుర సహా మరికొన్ని ప్రాంతాల్లో నేడు 50 డిగ్రీలకుపైగా ఉష్ణోగ్రతలు నమోదయ్యాయి. దక్షిణ భారతదేశంలోకి రుతుపవనాలు ఎంట్రీ ఇచ్చాయి. వివిధ రాష్ట్రాల్లో తొలకరి జల్లులు పలకరిస్తుంటే.. ఉత్తర భారతం భానుడి భగభగలతో ఠారెత్తిపోతోంది.ఢిల్లీ పరిసర ప్రాంతాల్లో ఎండతీవ్రతకు తోడు వేడి గాలులు వీస్తున్నాయి. జనాలు ఇళ్లలోనే ఉండాల్సిన పరిస్థితి. ఏసీలు, కూలర్లు వాడకం ఎక్కువ అయ్యింది. ఒక్కసారిగా విద్యుత్ వినియోగం విపరీతంగా పెరిగిపోయింది. ప్రస్తుతం ఢిల్లీలో 8వేల302 మెగా వాట్ల విద్యుత్ డిమాండ్ ఉంది. ఢిల్లీలో అత్యధిక ఉష్ణోగ్రతల కారణంగా నీటి ఎద్దడి ఏర్పడింది. నీటిని వృధా చేసిన వారికి రెండు వేల జరిమానా విధిస్తున్నారు. రాజస్థాన్‌లోనూ ఇదే పరిస్థితి. వేసవి విడిదికోసం ఉత్తర భారతం వెళ్లిన పర్యాటకులు ఇబ్బంది పడుతున్నారు. వాతావరణంలో ఇంతటి మార్పులు గతంలో ఎప్పుడూ చూడలేదంటున్నారు జనం.రాజస్థాన్, పంజాబ్, హర్యానా, చండీగఢ్, ఢిల్లీ, ఉత్తరప్రదేశ్, గుజరాత్‌తో సహా అనేక ప్రాంతాలకు భారత వాతావరణశాఖ రెడ్‌ అలర్ట్‌ జారీ చేసింది. ఢిల్లీ మాదిరిగానే వేడి గాలులు వీచే ప్రమాదం ఉందని తెలిపింది. ఎడారి రాష్ట్రం రాజస్థాన్‌లోని ఫలొదిలో 51 డిగ్రీలు, హరియాణాలోని సిర్సాలో 50.3 డిగ్రీల ఉష్ణోగ్రత నమోదైంది.

పాట్నా: ఉత్తర భారత్‌లో ఎండలు మండిపోతున్నాయి. దేశ రాజధాని ఢిల్లీలో ఎన్నడూ లేనంతంగా ఉష్ణోగ్రతలు 50 డిగ్రీలను దాటేసింది. తీవ్ర ఎండ, వాడగాలులతో జనం అల్లాడుతున్నారు. అయితే మండే ఎండల్లోనూ కొన్ని చోట్ల స్కూళ్లు తెరుచుకున్నాయి. తాజాగా బిహార్‌లో పాఠశాలలకు వచ్చిన విద్యార్థులు ఎండ వేడిని తట్టుకోలేక సొమ్మసిల్లిపోయారు.బిహార్‌లో వేసవిసెలవులు ముగియడంతో బుధవారం నుంచి పాఠశాలలు తెరుచుకున్నాయి. ప్రస్తుతం బిహార్‌లో ఉ‍ష్ణోగ్రతలు 47 డిగ్రీలు ఉంది. ఇంత ఎండలోనూ విద్యార్ధులు స్కూళ్లకు వచ్చారు. అయితే ఎండ వేడిని తట్టుకోలేక.. పలు ప్రాంతాల్లోని స్కూళ్లలో విద్యార్థులు సొమ్మసిల్లిపోయారు. షేక్‌పురా జిల్లాలోని ప్రభుత్వ పాఠశాలలో 16 మంది బాలికలు స్పృహతప్పి పడిపోయారు. టీచర్లు వారికి సపర్యలు చేశారు. సమయానికి ఆంబులెన్స్‌లు రాకపోవడంతో.. ఆటోలు, బైక్‌లపై ప్రభుత్వ ఆసుపత్రికి తరలించి చికిత్స అందిస్తున్నారు. పిల్లలందరూ డీ హైడ్రేట్ అయ్యారని.. ప్రస్తుతానికి క్షేమంగానే ఉన్నారని వైద్యులు పేర్కొన్నారు.ఇదొక పాఠశాలలోనే కాదు బెగుసరాయ్‌, జాముయి జిల్లాల్లో పదుల సంఖ్యలో విద్యార్ధులు స్పృహతప్పి పడిపోయారు. వారిని అసుపత్రికి తరలించారు.కాగా, ఎండల తీవ్రత ఎక్కువగా ఉన్నప్పటికీ బీహార్‌లో స్కూళ్లను తెరువడంపై విమర్శలు వెల్లువెత్తాయి. గ్రామస్తులు స్కూళ్లకు వెళ్లి టీచర్లతో ఘర్షణపడ్డారు. అలాగే రహదారిని దిగ్బంధించి నిరసన వ్యక్తం చేశారు. సీఎం నితీశ్‌ కుమార్‌ ప్రభుత్వంపై ప్రతిపక్షాలు మండిపడ్డాయి. ఎండ తీవ్రత ఎక్కువగా ఉన్నప్పటికీ స్కూళ్లను తెరువడంపై ప్రభుత్వాన్ని ప్రశ్నించాయి.మరోవైపు బీహార్‌లో ప్రభుత్వం, ప్రజాస్వామ్యం లేదని, బ్యూరోక్రసీ మాత్రమే ఉందని ఆర్జేడీ నేత తేజస్వీ యాదవ్‌ విమర్శించారు. ఉష్ణోగ్రతలు 47 డిగ్రీలకు పైగా ఉన్నాయని, అత్యవసర చర్యలు తీసుకోవాలని డిమాండ్‌ చేశారు.

పెరుగుతున్న వడదెబ్బ మృతుల సంఖ్య

శ్రీకాకుళం క్రైమ్‌ : జిల్లా కేంద్రంలో తీవ్రమైన ఎండ ధాటికి ఆదివారం ఉదయం 11.10 గంటల ప్రాంతంలో ఓ బైక్‌ కాలిపోయింది. శ్రీకాకుళం ఫైర్‌ స్టేషన్‌ లీడింగ్‌ ఫైర్‌మెన్‌ బి.శృంగార నాయుడు తెలిపిన వివరాల ప్రకారం.. విజయనగరం జిల్లా గుర్ల వాసి బెవర శ్రీనివాసరావు తన భార్యతో కలిసి అరసవల్లి, శ్రీకూర్మం, రాజులమ్మ తల్లి దర్శనానికి ఆదివారం వచ్చారు. తిరిగి వెళ్తున్న క్రమంలో బండి నుంచి కాలిన వాసన రావడంతో అప్రమత్తమై బండి దిగి చూసేసరికి బ్యాటరీ వద్ద నిప్పు కనిపించింది. కొన్ని క్షణాల్లోనే ఆయిల్‌ ట్యాంక్‌ పైన మంటలు చెలరేగాయి. వెంటనే పక్కనే ఉన్న దుకాణాల సముదాయాల వారు నీళ్లు చల్లి, గోనెసంచితో మంటలను ఆర్పారు. ఈలోగా అక్కడికి చేరుకున్న ఫైర్‌ సిబ్బంది ప్రమాద తీరును, ద్విచక్రవాహనాన్ని పరిశీలించి మంటలను పూర్తిగా అదుపు చేశారు. వాహనంలో తక్కువ ఇంధనం ఉండటంతో ప్రమాదం తప్పిందని అంతా భావించారు. వానల కోసం వరుణ యాగం కాశీబుగ్గ: మండుతున్న ఎండల నుంచి ఉపశమనం కలగడానికి వానలు కురవాలని కోరుతూ పలాస కాశీబుగ్గ మున్సిపాలిటీ 10వ వార్డు కాశీ విశ్వేశ్వర స్వామి ఆలయంలో వార్డు కౌన్సిలర్‌ శర్వాన గీతారవి ఆధ్వర్యంలో వరుణ యాగం చేశారు. మహిళలు పెద్ద ఎత్తున బిందెలతో నీళ్లు తీసుకువచ్చి శివుడిని అభిషేకించారు.

సాక్షి, ఆదిలాబాద్‌: పెళ్లి  ఇంట్లో విషాదం నెలకొంది. కొద్ది గంటల్లో పెళ్లి పీటలెక్కాల్సిన వరుడు వడదెబ్బతో కన్నుమూసిన ఘటన .కుమురం భీం జిల్లా కౌటాల మండలం గుడ్ల బొరీ గ్రామంలో చోటుచేసుకుంది. గ్రామానికి చెందిన గుండ్ల సాలయ్య యశోదలకు ముగ్గురు కొడుకులు. వీరిలో పెద్ద కుమారుడు తిరుపతి (26). ఇతనికి ఇటీవల మంచిర్యాల జిల్లా భీమిని గ్రామానికి చెందిన యువతితో పెళ్లి నిశ్చయం అయింది. బుధవారం మధ్యాహ్నం రెండు గంటలకు పెళ్లి ముహూర్తం ఉంది. కుటుంబ సభ్యులు అన్ని ఏర్పాట్లు పూర్తి చేశారు. ఇంతలోనే పెళ్లి పనుల్లో నమగ్నమైన తిరుపతి సోమవారం వడదెబ్బకు గురయ్యాడు. వాంతులు, విరేచనాలతో ఇబ్బందిపడుతున్న తిరుపతిని కుటుంబ సభ్యులు కాగజ్‌గనర్‌ తీసుకెళ్ళి ప్రైవేట్ హాస్పిటల్‌లో చికిత్స అందిస్తున్నారు. ఈ క్రమంలో మంగళవారం రాత్రి తిరుపతి ఆరోగ్య పరిస్థితి విషమించడంతో అతన్ని మెరుగైన వైద్యం కోసం మంచిర్యాలలోని ప్రైవేటు ఆసుపత్రికి తీసుకువెళ్ళారు. అక్కడ చికిత్స పొందుతూ బుధవారం తెల్లవారుజామున 3 గంటల ప్రాంతంలో మృతి చెందాడు. పెళ్లి చేసుకొని  కొత్త జీవితాన్ని ప్రారంభించాలనుకున్న వ్యక్తి ఇలా ఉన్నట్టుండి మరణించడంతో  గ్రామంలో విషాదం నెలకొంది. తిరుపతి సోదరుడు శ్రీనివాస్ గ్రామ సర్పంచ్‌గా కొనసాగుతూ అరు నెలల కిందటే అనారోగ్యంతో మృతి చెందాడు. పెళ్లి కోసం చేసిన ఏర్పాట్ల వద్ద మృతదేహం పెట్టాల్సి రావడంపై కుటుంబ  సభ్యులు కన్నీరు మున్నీరుగా విలపిస్తున్నారు.

సాక్షి, హైదరాబాద్‌:  ఆగ్నేయ బంగాళాఖాతంలో కొనసాగుతున్న వాయుగుండం బుధవారం ఉదయానికి తీవ్ర వాయుగుండంగా మారినట్లు వాతావరణ శాఖ తెలిపింది. ఇది క్రమంగా బలపడి అర్ధరాత్రికల్లా తుపానుగా బలపడే అవకాశం ఉందని వివరించింది. అనంతరం గురువారం ఉదయానికి తీవ్ర తుపానుగా మారే అవకాశం ఉన్నట్లు హెచ్చరించింది. అది క్రమంగా బలపడుతూ ఈనెల 12వ తేదీ నాటికి ఆగ్నేయ బంగాళాఖాతం, మధ్య బంగాళాఖాతంలో అతి తీవ్ర తుపానుగా మారనున్నట్లు తెలిపింది. ఆ తర్వాత దిశను మార్చుకుంటూ క్రమంగా బలహీ నపడుతుందని వాతావరణ శాఖ అంచనావేసింది. దీని ప్రభా వంతో రాష్ట్రంలో కొన్నిచోట్ల ఉరుములు, మెరుపులతో తేలిక పాటి, ఒకట్రెండు చోట్ల మోస్తరు వానలు కురిసే అవకాశం ఉంది. రానున్న రెండ్రోజులు ఉష్ణోగ్రతలు క్రమంగా పెరు గుతాయ ని గరిష్ట ఉష్ణోగ్రత 43డిగ్రీల సెల్సియస్‌గా నమోదయ్యే అవకా శముందని వాతావరణశాఖ వెల్లడించింది. గ్రేటర్‌ హైదరాబాద్‌ పరిసర ప్రాంతాల్లో 40డిగ్రీల సెల్సియస్‌ ఉష్ణోగ్రతలు నమోదవు తాయని తెలిపింది. బుధవారం రాష్ట్రంలో... గరిష్ట ఉష్ణోగ్రత ఆదిలాబాద్‌లో 41.3డిగ్రీల సెల్సియస్, కనిష్ట ఉష్ణోగ్రత నల్లగొండలో 24.0 డిగ్రీల సెల్సియస్‌గా నమోదయ్యింది. 

నరసాపురం రూరల్‌: వేసవిలో పాడిపశువుల సంరక్షణపై రైతులు ప్రత్యేక శ్రద్ధ తీసుకోవాలని పశుసంవర్ధక శాఖ అధికారులు సూచిస్తున్నారు. వేసవిలో పశువులకు వడదెబ్బ తగిలితే పాల దిగుబడి తగ్గడమే కాక పశువులు ఎదకు వచ్చే పరిస్థితులు కనిపించవని, అంతేకాక పశువు చూడుకట్టే అవకాశం ఉండదని పశుసంవర్ధకశాఖ సహాయ సంచాలకులు డాక్టర్‌ వై.సుధాకర్‌ చెబుతున్నారు. వేసవిలో పశువులకు తీసుకోవాల్సిన జాగ్రత్తలు, పశువుల్లో సోకే వ్యాధులను ఆయన వివరించారు. వేసవిలో గేదెలు, ఆవులపై సరైన శ్రద్ధ తీసుకోనట్లయితే వడదెబ్బకు గురై ఒక్కొక్కసారి పశువు ప్రాణాలను కోల్పోయే ప్రమాదం ఉందని హెచ్చరిస్తున్నారు. జాగ్రత్తలు ఇవే వేసవిలో పశువులు తాగే నీరు స్వచ్ఛంగా పరిశుభ్రంగా ఉంచాలి. వేసవిలో సహజంగానే నీటి వనరులు తగ్గి నిల్వ ఉండే నీరు మురికిగా, ఆకుపచ్చగా మారతాయి. పశువులు ఈ కలుషితమైన నీరు తాగితే వ్యాధికారక క్రిములు శరీరంలోకి చేరి పారుడు వ్యాధులు కలుగుతాయి. కాబట్టి పశువులు తాగేందుకు స్వచ్ఛమైన నీటిని ఎల్లప్పుడూ అందుబాటులో ఉండాలి. లేదంటే రోజులో కనీసం మూడుసార్లు నీటిని అందించడం అవసరం, ఆరుబయట తొట్టెల్లో పగలు నిల్వ ఉన్న నీరు వెచ్చగా మారతాయి. నీడ ప్రాంతంలో నిల్వ ఉంచిన చల్లటి నీటినే పశువులకు తాగించాలి. ఆవులతో పోలిస్తే గేదెలు ఎక్కువ నీటిని తాగుతాయి. వాతావరణ ఉష్ణోగ్రత, గాలిలో తేమ, పశువు వయస్సు తదితరాలనుబట్టి రోజుకు సుమారుగా 28 లీటర్ల నీరు అవసరమవుతాయి. పాలిచ్చే పశువులు అదనంగా ప్రతి లీటరు పాల దిగుబడికి నాలుగు లీటర్ల చొప్పున నీటిని తాగుతాయి. ఇది కాకుండా పశువులను శుభ్రపరిచేందుకు, షెడ్లలో నేలను శుభ్రపరిచేందుకు ప్రతి పశువుకు 110 లీటర్ల నీరు అవసరం పడుతుంది. వడదెబ్బ తగలకుండా.. పశువులకు వడదెబ్బ తగలకుండా ముందస్తుగా తగిన జాగ్రత్తలు తీసుకోవాలి. పశువుల పాక చుట్టూ పాత గోనెలు కట్టి వాటిని అప్పుడప్పుడు తడుపుతూ ఉండాలి. పైకప్పును కొబ్బరి ఆకులతో గానీ, ఎండి వరిగడ్డితో గాని కప్పాలి. మంచినీరు ఎల్లప్పుడు అందుబాటులో ఉండేట్లు చూడాలి. పశువులను ఉదయం, సాయంత్రం మాత్రమే అంటే చల్లని వాతావరణంలోనే మేత మేసేందుకు విప్పాలి. పశువులు ఎక్కువగా ఎండలో తిరగకుండా చూడాలి. వీలైనంత పచ్చని మేతను ఇవ్వాలి. సంకర జాతి ఆవులైతే పంకాలు ఏర్పాటు చేయాలి. వడదెబ్బకు గురైతే లక్షణాలు ఇలా.. వడదెబ్బకు గురైన పశువు లక్షణాలను పరిశీలిస్తే శరీర ఉష్ణోగ్రత 101 డిగ్రీల నుంచి 108 డిగ్రీల వరకు పెరుగుతుంది. పశువులు నడిచేటప్పుడు తూలుతాయి. శ్వాసక్రియ ఎక్కువగా ఉంటుంది. పశువు చాలా నీరసంగా కనబడుతుంది. ఒక్కొక్కసారి కింద పడి కొట్టుకుని స్పృహకోల్పోతాయి. పశువు నీటి కొరకు చూస్తుంటుంది. పశువు చర్మం ఎండిపోయినట్లు ఉంటుంది. పశువులో పాల ఉత్పత్తి కొల్పోతుంది. ఇటువంటి లక్షణాలు ఉంటే వడదెబ్బ తగిలిందని రైతు గ్రహించాలి. చేయాల్సిన చికిత్స ఇదే వడదెబ్బ తగిలిన పశువును రైతులు గుర్తించిన వెంటనే చల్లని నీటితో ముఖాన్ని కడగాలి. గుడ్డతో ఐస్‌ చుట్టి పశువు నుదుటిపై నొత్తాలి. కొద్ది ఊరట కలిగిన తరువాత దగ్గరలోని పశు వైద్యుడిని సంప్రదించి సైలెన్‌లు పెట్టాలి. ఒక్క సారి వడదెబ్బ తగిలిన పశువుకు బతికినంత కా లం పాలదిగుబడి గతంలో మాదిరిగా ఉండదు. జాగ్రత్తలు తీసుకోవాలి. డాక్టర్‌ వై సుధాకర్‌, పశుసంవర్ధకశాఖ సహాయ సంచాలకులు

ప్రచండ భానుడు ఉగ్రరూపం దాల్చుతున్నాడు. మార్చిలోనే విరుచుకుపడుతూ ప్రజలను బెంబేలెత్తిస్తున్నాడు. అంతకంతకూ పెరుగుతున్న ఉష్ణోగ్రతలు, వేడి సెగలతో జిల్లా వాసులు ఉక్కిరిబిక్కిరి అవుతున్నారు. ఏటా ఏప్రిల్‌ నెలాఖరులో అసాధారణ ఉష్ణోగ్రతలు నమోదయ్యేవి. కానీ.. వాతావరణ సమతుల్యత లోపించిన కారణంగా మార్చి నెలాఖరులోనే సూర్యుడు మండిపోతున్నాడు. గత నాలుగేళ్లతో పోల్చితే ఈ ఏడాది ఉష్ణోగ్రతలు నెల రోజుల ముందే అమాంతంగా పెరిగిపోవడంతో జనం ఆందోళన చెందుతున్నారు. ఫిబ్రవరి ఆరంభంలో 31 డిగ్రీలుగా నమోదైన ఉష్ణోగ్రత.. ఆ నెల చివరికే 36 డిగ్రీలుగా నమోదైంది. అదే వేగంతో పెరుగుతూ మార్చి నెల చివరి వారంలో 41 డిగ్రీలకు చేరుకుంది. దీనికి తోడు వడగాల్పులు అధికమయ్యాయి. పగలంతా ఉక్కపోతతో ప్రజలు ఉక్కిరిబిక్కిరి అవుతూ కూలర్ల ముందే సేదతీరుతున్నారు.                సాక్షి – కరీంనగర్‌ ఉదయం 10 గంటలకే... వారం రోజులుగా ఉదయం 10 గంటలకే ఎండలు మండుతుండడంతో జిల్లా వాసులు బయటకు రావాలంటేనే అల్లాడిపోతున్నారు. ఒకవేళ వచ్చినా 11 గంటలకల్లా నీడను ఆశ్రయిస్తున్నారు. దీంతో 12 కొట్టే సరికి రోడ్లన్నీ బోసిపోతున్నాయి. ఎప్పుడూ రద్దీగా ఉండే టవర్‌సర్కిల్, బస్టాండ్‌ రోడ్లు ఖాళీగా కనిపిస్తున్నాయి. వారం రోజుల్లోనే ఉష్ణోగ్రతల్లో భారీ మార్పులు చోటు చేసుకోవడంతో ఇబ్బంది తలెత్తింది. ఏప్రిల్‌ ఆరంభం కాకముందే పరిస్థితి ఇలా ఉంటే.. ఇక సెగలు కక్కే ‘మే’ నాటికి పరిస్థితి ఎలా ఉంటుందోనన్న ఆందోళన సర్వత్రా వ్యక్తమవుతోంది. వడదెబ్బ తగలకుండా.. చెమటపట్టకపోవడం.. శరీర ఉష్ణోగ్రతలు పెరగడం.. వణుకు పుట్టడం.. ఫిట్స్‌ లేదా పాక్షికంగా అపస్మారక స్థితి రావడం వడదెబ్బ లక్షణాలు. వడదెబ్బ తగలకుండా ఉండాలంటే తీవ్ర ఉష్ణోగ్రతలు ఉండే సమయంలో ఎక్కువగా ఎండలో తిరగద్దు. రోడ్ల వెంట విక్రయించే చల్లని రంగు పానీయాలు, కలుషిత ఆహారానికి దూరంగా ఉండాలి. మద్యం, మాంసం తగ్గించాలి. నీరు, పళ్ల రసాలు, కొబ్బరినీళ్లు, మజ్జిగ ఎక్కువగా తీసుకోవాలి. ఎండలో బయటకు వెళ్లాల్సి వస్తే గొడుగు వాడడం, టోపీ ధరించడం మంచిది.  నిర్లక్ష్యం చేయవద్దు.. వడదెబ్బ తగిలిన వ్యక్తిని వీలైనంత త్వరగా చల్లని గాలి తగిలే ప్రదేశానికి చేర్చాలి. ఉప్పు కలిపిన మజ్జిగ, గ్లూకోజు ద్రావణం లేదా ఓఆర్‌ఎస్‌ తాగించాలి. పిల్లలు, గర్భిణులు, వృద్ధులు మరింత జాగ్రత్త తీసుకోవాలి. వడదెబ్బ తగిలి అపస్మారక స్థితిలోకి వెళ్లిన వ్యక్తికి బీపీ హెచ్చుతగ్గుల వల్ల కార్డియాక్‌ అరెస్ట్‌ అయ్యే అవకాశం ఎక్కువగా ఉంటుంది. వెంటనే ఆసుపత్రికి తరలించాలి.  – డాక్టర్‌ కొండపాక కిరణ్, కార్డియాలజిస్టు

సాక్షి, అమరావతి: రాష్ట్రవ్యాప్తంగా ఓవైపు కరోనా ఉధృతి కొనసాగుతోంది. అంతేస్థాయిలో ఎండలు మండిపోతున్నాయి. ఇప్పటికే తూర్పు, పశ్చిమగోదావరి జిల్లాల్లో అక్కడక్కడా వడదెబ్బ కేసులు నమోదయ్యాయి. దీంతో వైద్య ఆరోగ్యశాఖ అప్రమత్తమైంది. వడదెబ్బ సోకకుండా అవగాహన కల్పించడంతో పాటు అన్ని ఆస్పత్రుల్లోనూ చికిత్సకు ఏర్పాట్లు పూర్తి చేసింది. కుటుంబ సంక్షేమ శాఖ అన్ని జిల్లాల అధికారులకు ఎండ వేడికి తీసుకోవాల్సిన జాగ్రత్తలు, అధికారుల తీసుకోవాల్సిన జాగ్రత్తలపై స్పష్టమైన ఆదేశాలిచ్చింది. రానున్న రోజుల్లో ఎండ తీవ్రత పెరిగే అవకాశమున్నట్టు హెచ్చరికలు ఉండటంతో దీనికి కావాల్సిన అన్ని జాగ్రత్తలు తీసుకుంటున్నారు. కరోనా కేసుల కారణంగా ఇప్పటికే వైద్య ఆరోగ్యశాఖ సిబ్బంది సెలవులు లేకుండా పనిచేస్తున్నారు. అన్ని సబ్‌సెంటర్లతో పాటు ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రాలకు సైతం ఫస్ట్‌ ఎయిడ్‌ కిట్‌లు సరఫరా చేశారు. ప్రజలు అప్రమత్తంగా ఉండాలని అధికారులు సూచించారు. పల్లెల్లో విస్తృత ప్రచారం పల్లెల్లో జనాన్ని అప్రమత్తం చేశారు. ఉపాధి హామీ లేదా ఇతర రైతు పనులకు వెళ్లిన వారిని ఉదయం 11 గంటలలోగా ఇంటికి చేరుకోవాల్సిందిగా ప్రచారం నిర్వహిస్తున్నారు. ఎఫ్‌ఎం రేడియో, కేబుల్‌ టీవీలు, కళాజాతాల ద్వారా ఎండ తీవ్రత, దీనికి తీసుకోవాల్సిన జాగ్రత్తలపై ప్రచారం నిర్వహిస్తున్నారు. రాష్ట్రవ్యాప్తంగా గ్రామ స్థాయి, మండల స్థాయిలో మెడికల్‌ క్యాంపుల నిర్వహణ చేపట్టారు. గిరిజన ఏజెన్సీ ప్రాంతాల్లో ఏఎన్‌ఎంల ద్వారా ప్రత్యేక మెడికల్‌ కిట్‌లను అందజేస్తున్నారు. సురక్షితమైన తాగునీరు అందించాల్సిందిగా పంచాయతీరాజ్, మునిసిపాలిటీ అధికారులను కోరారు. ఎన్జీవో సంఘాలు ప్రత్యేక చలివేంద్రాలు, మజ్జిగ ఏర్పాట్లు చేయాలని సూచించారు. టీకాలకు ఉదయమే రండి కోవిడ్‌ వ్యాక్సిన్‌తో పాటు చిన్నారులకు ప్రతి బుధ, శనివారాలు వ్యాధినిరోధక టీకాలు నిర్వహణ జరుగుతుంది. ఎండల తీవ్రత నేపథ్యంలో ఉదయం 9 గంటలలోగా వ్యాక్సిన్‌ తీసుకుని వీలైనంత త్వరగా ఇంటికి వెళ్లాలని కుటుంబ సంక్షేమ శాఖ కోరింది. ప్రతి ఆస్పత్రిలోనూ ఓఆర్‌ఎస్‌ పౌడర్‌తో పాటు, సన్‌స్ట్రోక్‌కు సంబంధించిన అన్ని రకాల మందులూ అందుబాటులో ఉంచారు. గర్భిణులు వైద్య పరీక్షలకు ఉదయం రావాలని, తిరిగి త్వరగా వెళ్లాలని, వారిని ఉదయమే తెచ్చే బాధ్యత ఆశా కార్యకర్తలు చూసుకోవాలని ఆదేశించారు. ఏదైనా సన్‌స్ట్రోక్‌ లక్షణాలుంటే స్థానిక ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రానికి వెంటనే వెళ్లాలని సూచించారు. 108కు ఫోన్‌ చేసి అంబులెన్సులో రావచ్చునని, లేదంటే 104కు కాల్‌ చేసి డాక్టరు సలహాలు తీసుకుని పాటించవచ్చునని కుటంబ సంక్షేమ శాఖ విజ్ఞప్తి చేసింది. సన్‌స్ట్రోక్‌ లక్షణాలు ఇవే ► విపరీతంగా తలనొప్పి రావడం, కళ్లు తిరిగినట్టుండటం ► నీరసంగా ఉండటం, నాలుక తడారిపోవడం ► ఒళ్లంతా చెమటలు పట్టినట్టు, శరీరం పాలిపోయినట్టు కావడం ► శ్వాస వేగంగా తీసుకోవడం, గుండె దడగా ఉండటం ► శరీరంలో ఉష్ణోగ్రతలు పెరగడం ► వాంతులు వచ్చినట్టు ఉండటం ఈ జాగ్రత్తలు తీసుకుంటే సమస్య రాదు ► వీలైనంత వరకు ఎండలో తిరగకపోవడం ► వెళ్లినా గొడుకు విధిగా వాడటం ► కావాల్సినన్ని మంచినీళ్లు దఫాలుగా తాగుతుండటం ► పల్చటి మజ్జిగ, కొబ్బరి నీళ్లు తీసుకోవడం ► అలసటగా ఉన్నట్టయితే ఓఆర్‌ఎస్‌ పౌడర్‌ మంచినీళ్లలో కలిపి తాగడం అన్నీ సిద్ధంగా ఉంచాం ఓఆర్‌ఎస్‌తో పాటు ఐవీ ఫ్లూయిడ్స్, యాంటీబయాటిక్స్‌ మందులు సిద్ధంగా ఉంచాం. ఇప్పుడిప్పుడే కొన్ని హీట్‌వేవ్‌ (వడదెబ్బ) కేసులు నమోదవుతున్నాయి. మెడికల్, పారామెడికల్‌ సిబ్బంది అప్రమత్తంగా ఉండాలని చెప్పాం. ఏరోజుకారోజు వడదెబ్బ కేసులను నివేదికను పంపించాలని కోరాం. చిన్నారులు, గర్భిణులు, బాలింతలు వృద్ధులు వీలైనంత వరకు ఇంటికే పరిమితం కావాలి. – డా.గీతాప్రసాదిని, ప్రజారోగ్య సంచాలకులు  

బెంగళూరు : ఈ ఏడాది వేసవిలో సూర్యుని ప్రభావం తీవ్రంగా ఉంటుందని, ఎండలు ఎక్కువగా ఉంటాయని వాతావరణశాఖ తెలిపింది.  మండే ఎండలతో ప్రజలు జాగ్రత్తగా ఉండాలని పేర్కొంది. రెండు తెలుగు రాష్ట్రాలు, కర్ణాటక, తమిళనాడులో వేసవి ప్రతాపం చూపవచ్చు. ఎండలు రికార్డు స్థాయిలో ఉండవచ్చు. వేసవి కాలంలో ఉదయం నుంచి ఎండలు పెరిగి సాయంత్రం సమయానికి  ఉష్ణోగ్రత తగ్గుతుంది. కానీ ఈ వేసవిలో  విపరీతమైన ఉక్కపోత చుట్టుముడుతుందని పేర్కొంది. పలు ప్రాంతాల్లో వేసవి ఉష్ణోగ్రతలు 42 డిగ్రీల సెల్సియస్‌ చేరే అవకాశం ఉంది. 

సాక్షి, న్యూఢిల్లీ: ‘సాధారణంగా మానవ శరీర నిర్మాణం రోజుకు కొన్ని గంటలు నడిచేందుకే అనువుగా ఉంటుంది. ఓ కిలోమీటరు నడిస్తే 60–70 కాలరీలు కరిగి పోతాయి. కడుపు నిండా తిన్న ఆహారం దాదాపు 600 కాలరీలు ఉంటుంది. అంటే ఎనిమిది నుంచి పది కిలోమీటర్లు నడిస్తే ఆ 600 కాలరీలు కరిగిపోతాయి. ఇది ఉష్ణోగ్రత 25 డిగ్రీల లోపు ఉన్నప్పుడు జరిగే ప్రక్రియ. లాక్‌డౌన్‌ కారణంగా సొంతూళ్లకు బయల్దేరిన కార్మికులు రోజుకు 8 నుంచి 12 కిలోమీటర్లు నడిచారు. అంతర్రాష్ట్ర బస్సు సర్వీసులు లేకపోవడంతో, చేతిలో డబ్బులు లేకపోవడంతో ఇంకా కొందరు నడుస్తున్నారు. మొన్నటిదాకా 40 డిగ్రీల ఉష్ణోగ్రతలో, ఒంటిపూట భోజనం లేదా అర్ధాకలితో నడిచారు. అలాంటప్పుడు వారిలో జీవన క్రియ భయంకరంగా దెబ్బతింటుంది. మానవ కండరాల్లోని అణువులు తగినంత శక్తిని విడుదల చేయలేవు. వాటి నుంచి ‘లాక్టిక్‌’ యాసిడ్‌ వెలువడుతుంది. అది శరీరాన్ని తీవ్ర అలసటకు గురి చేస్తుంది. శరీరంలో శక్తిని ఉత్పత్తి చేయడంలో ఎక్కువగా ఉపయోగపడే గ్లూకోజ్‌ పడి పోతుంది. అప్పుడు కళ్లు తిరుగుతాయి. దప్పిక, ఆకలి ఎక్కువవుతుంది. సకాలంలో ఆహారం, విశ్రాంతి లేకపోతే స్పృహతప్పి పోతారు. సకాలంలో వైద్యం అందకపోతే మరణిస్తారు. ఎండలో ఎక్కువగా నడుస్తుంటే శరీరంలోని నీటి స్థాయి పడిపోతుంది. శరీరంలోని ఎలక్ట్రోలైట్స్‌లో సమతౌల్యం దెబ్బతింటుంది. సోడియం లెవల్స్‌ పడిపోయి, వాంతుల అవుతాయి. దీన్ని ‘సన్‌స్ట్రోక్‌’ లేదా ‘డీహైడ్రేషన్‌’గా వ్యవహరిస్తారు. సకాలంలో వైద్యం అందకపోతే ప్రాణాలు పోతాయి. సుదీర్ఘ నడక కారణంగా అరిపాదాలు బొబ్బలెక్కుతాయి. అవి ఇన్‌ఫెక్షన్లకు దారితీస్తే ప్రాణాంతకం అవుతాయి. ఈ వైద్యపరమైన విషయాలను బిలాస్‌పూర్‌లో గిరిజనులకు, గ్రామీణ ప్రజలకు అతి చౌకగా వైద్య సేవలు అందించేందుకు ‘జన్‌ స్వస్థ సయోగ్‌’ కార్యక్రమాన్ని నిర్వహిస్తోన్న డాక్టర్‌ యోగేశ్‌ జైన్‌ తెలిపారు. మధ్యప్రదేశ్‌కు చెందిన అమిత్‌ కుమార్‌ గత మే నెలలో మొహమ్మద్‌ సాయిద్‌ చేతుల్లో మరణించిన దృశ్యాలు సోషల్‌ మీడియాలో వైరల్‌ అయిన  విషయం తెల్సిందే. ఆయన ‘సన్‌స్ట్రోక్‌’తోనే మరణించారు. ఇలాంటి కారణాల వల్లనే గత మే 31వ తేదీ వరకు కాలి నడకన బయల్దేరిన వలస కార్మికుల్లో 46 మంది మరణించినట్లు వార్తలొచ్చాయి. ప్రస్తుతం ఉత్తరప్రదేశ్‌లోని గోరఖ్‌పూర్‌ జిల్లా క్వారంటైన్‌ కేంద్రంలో ఉన్న 17 ఏళ్ల బలిరామ్‌ కుమార్‌ బెంగళూరు నుంచి 25 రోజులపాటు నడిచి అక్కడికి చేరుకున్నారు. కాళ్లకు బూట్లు ఉన్నప్పటికీ పాదాలు బొబ్బలెక్కాయని, పాదాలతోపాటు మొత్తం వొళ్లంతా నొప్పులు సలిపేస్తున్నాయని ఆయన మీడియాకు తెలిపారు. (తిండి, నీళ్లు లేవు.. చుట్టూ శవాలే!) బిహార్‌లోని కతియార్‌ జిల్లాలో ఏర్పాటు చేసిన క్వారంటైన్‌లో ఉన్న 20 ఏళ్ల వినోద్‌ యాదవ్‌ తాను 27 రోజులపాటు నడిచి బెంగళూరు నుంచి అక్కడికి చేరుకున్నట్లు చెప్పారు. ఇలా ఎంతో మంది ప్రాణాలకు తెగించి తమ స్వస్థలాలకు చేరుకున్న విషయం తెల్సిందే. దేశంలో కరవు కాటకాలు, కలరా లాంటి మమమ్మారీలు దాపురించినప్పుడే కాకుండా దేశ విభజన సందర్భంగా మత ఘర్షణలు చెలరేగినప్పుడు ఇలాగే మానవ వలసలు కొనసాగాయి. అంతకుముందు రెండో ప్రపంచ యుద్ధం సందర్భంగా 1942లో బర్మాలోని రంగూన్‌ నగరంపై జపాన్‌ బాంబులు వేసినప్పుడు కూడా వేలాది మంది భారతీయులు భారత్‌కు కాలి నడకన బయల్దేరారు. బర్మాను మయన్మార్‌ అని, రంగూన్‌ను యాంగన్‌ అని నేడు వ్యవహరిస్తారని తెల్సిందే. (ఇలాంటి కథలు...ఇంకెన్నో!)

సాక్షి, హైదరాబాద్‌: కరోనా నియంత్రణకు విధించిన దేశవ్యాప్త లాక్‌డౌన్‌ వందలాది ప్రాణాలను నిలిపింది. లేదంటే భానుడి భగభగలతో నిప్పుల కుంపటిలా మారిన భారత్‌లో వందలాది మంది పిట్టల్లా రాలిపోయేవారు. దేశవ్యాప్తంగా వడగాడ్పులు, ఎండల తీవ్రత రోజురోజుకూ పెరుగుతోంది. అనేకచోట్ల అధిక ఉష్ణోగ్రతలు నమోదవుతున్నాయి. లాక్‌డౌన్‌ 4.o లో సడలింపులు ఇచ్చినప్పటికీ అధికశాతం జనం ఇళ్లకే పరిమితమయ్యారు. దేశ వ్యాప్తంగా ఉన్న ప్రధాన నగరాల్లో బుధవారం ఎండలు మండిపోయాయి. ఢిల్లీలో 45, హైదరాబాద్‌ 42, అహ్మదాబాద్‌ 43, పుణె 37, చెన్నై 37, ముంబూ 34, బెంగుళూరు 32, కోల్‌కత 32 డిగ్రీల చొప్పున నమోదయ్యాయి. ఉత్తర భారత్‌లోని అనేక అనేక ప్రాంతాల్లో 45 డిగ్రీలకు పైగా ఉష్ణోగ్రతలు నమోదవుతున్నాయి. ఇక తెలంగాణలోని ఆదిలాబాద్‌ 46, బోధన్‌, 45, జగిత్యాల 46, కొత్తగూడెం 42, మహబూబ్‌నగర్‌ 43, మంచిర్యాల 44, నిజామాబాద్‌ 45, కామారెడ్డి 44, కరీంనగర్‌ 44, మిర్యాలగూడ 46, నిర్మల్‌ 45, పాల్వంచ 42, వరంగల్‌ 43 డిగ్రీల చొప్పున అధిక ఉష్ణోగ్రతలు నమోదయ్యాయి.  దీంతో ఆయా ప్రాంతాల్లో వడగాడ్పులు వీచడంతో జనం విలవిల్లాడిపోయారు. అధిక ఎండలు, వడగాల్పులకు జాగ్రత్తలు తీసుకోకుంటే తీవ్ర అనారోగ్యాల బారిన పడే పరిస్థితులు ఉత్పన్నమవుతాయని వైద్యులు చెబుతున్నారు. ఇదిలాఉండగా.. బుధవారం దక్షిణ బంగాళాఖాతం, అండమాన్‌ సముద్రం దాన్ని ఆనుకుని ఉన్న బంగాళాఖాతం మధ్య ఉన్న మరికొన్ని ప్రాంతాలకు నైరుతి రుతుపవనాలు వచ్చే అవకాశముందని వాతావరణ విభాగం అధికారులు చెప్తున్నారు.

వాషింగ్టన్‌ : వడదెబ్బతో ఆరేళ్ల భారతీయ చిన్నారి మృతి చెందిన సంఘటన అందరిని కలచి వేస్తోంది. వివరాలు.. గురుప్రీత్‌ కౌర్‌ అనే బాలిక తన తల్లితో కలిసి మెక్సికో బార్డర్‌ ద్వారా అమెరికాలో ప్రవేశించేందుకు ప్రయత్నించింది. ఈ క్రమంలో స్మగ్లర్స్‌ తల్లీకూతుళ్లిద్దరితో పాటు మరో ఐదుగురు భారతీయ వలసదారులను మంగళవారం ఉదయం అమెరికా సరిహద్దులోని ల్యూక్‌విల్లే ప్రాంతంలోని అరిజోనా ఎడారి ప్రాంతంలో వదిలి వెళ్లారు. కొద్ది దూరం ప్రయాణించిన తర్వాత బాలిక తల్లి కూతుర్ని మిగతావారివద్ద  వదిలి.. మరో మహిళతో కలిసి నీటి కోసం వెదుక్కుంటూ ముందుకు వెళ్లింది. అలా నీటి కోసం వెళ్లిన వారు మరి వెనక్కి తిరిగి రాలేదు. వడ దెబ్బ కొట్టడంతో వారు కూడా స్పృహ తప్పి పడిపోయారు. మరుసటి రోజు బార్డర్‌ పెట్రోల్‌ ఏజెంట్‌ వారి పాద ముద్రల ఆధారంగా నడుచుకుంటూ వెళ్లగా ఓ చోట ఇద్దరు మహిళలు పడి పోయి ఉండటం గమనించాడు. వారికి ప్రథమ చికిత్స చేసిన అనంతరం వివరాలు సేకరించాడు. ఇద్దరు మహిళలకు ఇంగ్లీష్‌ రాకపోవడంతో వారితో మాట్లడటం చాలా ఇబ్బందిగా మారింది. ఈ క్రమంలో గురుప్రీత్‌ సైగల ద్వార తన కూతురు గురించి అధికారులకు తెలియజేసింది. తాము నీటి కోసం వెదుకుతూ.. వచ్చామని.. తన కూతురు వేరే చోట ఉందని తెలియజేసింది. ఆమె చెప్పిన దాని ప్రకారం పోలీసులు గాలింపు చేపట్టగా.. ఓ మైలు దూరంలో వారికి గురుపీప్రత్‌ కౌర్‌ మృత దేహం కనిపించింది. కొన్ని గంటల పాటు నీరు లేక తీవ్రమైన ఎండలో ఉండటం మూలానా గురుప్రీత్‌ మృతి చెందింది. బాలిక మృతికి స్మగ్లర్స్‌నే నిందిస్తున్నా‍రు అమెరికా సరిహద్దు భద్రత అధికారులు. అక్రమంగా తమ దేశంలో ప్రవేశించాలని చూశారని.. కోరి ప్రాణాల మీదకు తెచ్చుకున్నారని పేర్కొన్నారు. అమెరికాలోనే అత్యంత వేడిగా ఉండే ప్రదేశంగా ల్యూక్‌విలే అరిజోనా ప్రసిద్ధికెక్కింది. ఇది పూర్తిగా ఎడారి ప్రాంతం. ప్రస్తుతం ఇక్కడ 42 డిగ్రీల ఉష్ణోగ్రత నమోదవుతుంది. ఇంత వేడి వాతావరణం మూలానే సదరు బాలిక మృతి చెందిందని వైద్యులు భావిస్తున్నారు. కాగా ఈ ఏడాది వడదెబ్బ వల్ల ఇద్దరు మృతి చెందగా వారిలో గురుప్రీత్‌ ఒకరు కావడం విచారం. మరి కొద్ది రోజుల్లోనే గురుప్రీత్‌ ఏడవ పుట్టిన రోజు జరుపుకోబోతుండగా.. ఈ విషాదం చోటు చేసుకుంది.

సాక్షి, సిటీబ్యూరో: నగరంలో ఎండలు మండిపోతున్నాయి. 43 నుంచి 44 డిగ్రీల గరిష్ట ఉష్ణోగ్రతలు నమోదవుతున్నాయి. దీంతో సిటీజనులు అల్లాడుతున్నారు. ఎండలో బయటకు వెళ్లిన వారికి వడదెబ్బ ప్రమాదం పొంచి ఉంది. కొందరికి జ్వరం, తలనొప్పి, వాంతులు, విరేచనాలతో అస్వస్థత కలిగే అవకాశం ఉంది. ప్రస్తుతం పలు ప్రాంతాల్లో మనిషి శరీరం భరించలేని స్థాయిలో ఉష్ణోగ్రతలునమోదవుతున్నాయి. రికార్డు స్థాయిలో నమోదవుతున్న ఈ ఉష్ణోగ్రతలకు రేడియేషన్‌ తోడవుతుండంతో శరీరంలో పోటాషియం, సోడియం లెవల్స్‌ పడిపోయి త్వరగా వడదెబ్బకు     గురవుతుండటమే కాకుండా చర్మం నల్లగా వాడిపోతోంది. చర్మంపై చెమట పొక్కులు ఏర్పడుతున్నాయి. రకరకాల ఇన్‌ఫెక్షన్లకు కారణమవుతుంది. ఉపశమనం కోసం ఏసీలు, కూలర్లు, ఫ్యాన్ల కింద కూర్చునప్పటికీ ఫలితం లేకుండా పోతోంది. ఇదిలా ఉంటే వడదెబ్బ బారినపడి సిటీలో రోజుకు సగటున ఇద్దరు ముగ్గురు చనిపోతున్నారు. కానీ ఇది అటు జీహెచ్‌ఎంసీలో గానీ, కలెక్టరేట్‌లో గానీ రికార్డు కావడం లేదు. ఎండ తీవ్రత నేపథ్యంలో ఉదయం 9 గంటల తర్వాత అవసరమైతే తప్పా..ఎట్టి పరిస్థితుల్లోనూ బయటకు వెళ్లొద్దని వైద్య నిపుణులు సూచిస్తున్నారు. తప్పనిసరిగా వెళ్లాల్సి వస్తే విధిగా గొడుగు, మంచినీళ్లు తీసుకెళ్లాలని చెబుతున్నారు. మండే ఎండల నేపథ్యంలో వైద్యుల సూచనలు కొన్ని.... పిల్లలకు మరింత ప్రమాదం చిన్నారుల శరీరంలో 50 శాతం నీరే ఉంటుంది. ఎండ దెబ్బకు నీటి శాతం తగ్గడం వల్ల చిన్నారులకు వడదెబ్బకు గురవుతారు. తద్వారా తలనొప్పి, వాంతులు, విరేచనాలు వంటి సమస్యలు రావచ్చు. వేసవి సెలవుల కారణంగా ఆటపాటలు ఎక్కువవడం సహజం. దీనికి ఎండ తోడవడం వల్ల విపరీతమైన అలసటకు గురవుతారు. నీటి పరిమాణం ఎక్కువుండే పుచ్చకాయ, స్ట్రాబెర్రీ వంటివి అందించాలి. మధ్యాహ్నం సమయంలో నీడలో ఉండేలా చూడాలి. బ్రేక్‌ఫాస్ట్‌ తప్పనిసరిగా తీసుకునేలా చూడాలి. ఆహారంగా ఆమ్లెట్‌కు బదులు ఉడకబెట్టిన గుడ్డు, కోల్డ్‌ మిల్క్‌ వంటివి అందించాలి.   – డాక్టర్‌ రాజన్న, చిన్నపిల్లల వైద్య నిపుణుడు చెమట పొక్కులకు ఇలా చెక్‌ చెమటపొక్కుల్ని గోళ్లతో గిల్లడం వంటివి చేస్తే ఇన్‌ఫెక్షన్‌ వచ్చే అవకాశం ఉంది. ఎండలకు సెగగడ్డలు అయ్యే అవకాశం ఎక్కువ. యాంటీ బ్యాక్టీరియల్‌ సోప్‌తో వీటిని శుభ్రం చేసుకోవాలి. గాఢమైన రంగులున్న దుస్తులు కాకుండా తేలికైన తెల్లని కాటన్‌ దుస్తులు ధరించాలి. పట్టినట్టుండే దుస్తులు కాకుండా వదులైన పలుచని దుస్తువులు వేసుకోవాలి. బయటికి వెళ్లేప్పుడు తలకు క్యాప్‌ అలవాటు చేసుకోవాలి. సాయంత్రం వేళలో చల్లటి నీటితో స్నానం చేయాలి. ఇంటి తలుపులు, కిటికీలకు గోనె సంచులను అమర్చి, వాటిని నీటితో తడపాలి. టూ వీలర్‌పై ప్రయాణిస్తే ముఖానికి రుమాలు చుట్టుకోవడం ఉత్తమం.      – డాక్టర్‌ సందీప్‌రెడ్డి, జనరల్‌ ఫిజీషియన్‌ ఐదు నుంచిఏడు లీటర్ల నీరు తాగాలి వేసవిలో రోజుకు కనీసం ఐదు నుంచి ఏడు లీటర్ల నీరు తాగాలి. పోటాషియం, సోడియం లెవల్స్‌ పడిపోవడంతో వడదెబ్బకు గురవుతారు. మూత్ర విసర్జన సమయంలో భరించలేని మంటతో పాటు తీవ్ర జ్వరం వస్తుంది. వేడికి తట్టుకోలేక తాగే కూల్‌డ్రింక్స్‌ ఆరోగ్యాన్ని హరిస్తాయి. వీటిలోని ఫాస్పేట్‌ పదార్థంతో కిడ్నీలో రాళ్లు వచ్చే ప్రమాదం ఉంది. కాబట్టి వీలున్నంత వరకూ వీటికి దూరంగా ఉండడమే మేలు. దాహం వేయకపోయినా నీళ్లు కొంచెం కొంచెం తాగడం వల్ల డీహైడ్రేషన్‌ భారీ నుంచి కాపాడుకోవచ్చు. కొబ్బరినీళ్లు, నిమ్మరసం, పుదీనారసం, మజ్జిగ, పుచ్చకాయ రసం వంటివి మంచినీళ్లకు ప్రత్యామ్నాయంగా ఉపకరిస్తాయి. ఇక మామిడి, సపోటా, బత్తాయి వంటి పండ్లు పోషకాలపరంగా ఉత్తమమైనవి.     – డాక్టర్‌ స్వప్నప్రియ మసాల ఫుడ్డు వద్దే వద్దు స్థూలకాయులు బరువు తగ్గించుకోవడం కోసం భోజనం మానేస్తుంటారు. తద్వారా జీవక్రియలు మందగిస్తాయి. తక్కువ పరిమాణంలో తేలికగా జీర్ణమయ్యే...ఇంట్లో తయారు చేసిన వేడివేడి ఆహారం తీసుకోవాలి. రోడ్ల వెంట దొరికే ఐస్‌లు, ఫ్రిజ్‌ వాటర్‌ తాగొద్దు. రోడ్ల వెంట దొరికే నిల్వ ఫ్రూట్‌ సలాడ్స్‌ వంటివి కూడా హానికరం. పాలు, పాల పదార్థాలతో తయారు చేసిన లస్సీలు కాకుండా ఉప్పు కలిపిన మజ్జిగ, నిమ్మరసం తాగాలి. ద్రవపదార్థాలు అధికంగా ఉండే పుచ్చ, కర్బూజా, ద్రాక్ష, మామిడి పండ్లు, ముంజలు వంటివి తీసుకోవాలి. రోడ్లు వెంట ఐస్‌తో తయారు చేసిన రంగు నీళ్లకు బదులు కొబ్బరి నీళ్లు తాగాలి. మసాలాలు ఉన్న ఆహారం వద్దు. తేలికగా జీర్ణం అయ్యే ఆహారం తీసుకోవాలి. వడదెబ్బ తగిలి సొమ్మసిల్లిన వ్యక్తులను కూర్చో బెట్టకూడదు. నీడకు తరలించి ఏదైనా నునుపైన బల్లపై కానీ మంచంపై కానీ పడుకోబెట్టాలి. నూలుతో తయారు చేసిన తడిగుడ్డతో ఒళ్లంతా తుడవాలి. స్పహలోకి వచ్చిన తర్వాత చల్లటి మంచి నీరు, సోడా, కోబ్బరి నీళ్లు, మజ్జిగ తాగించాలి.  – డాక్టర్‌ సందీప్‌గంటా, జనరల్‌ ఫిజీషియన్‌

సాక్షి, అమరావతి/విశాఖపట్నం/ తాడేపల్లి రూరల్‌(మంగళగిరి): భగభగ మండుతున్న ఎండలతో రాష్ట్రం నిప్పుల కొలిమిలా మారింది. గడిచిన వారం రోజులుగా ఉష్ణోగ్రతలు భారీగా పెరిగిపోయాయి. రాష్ట్రంలో అనేకచోట్ల 47 డిగ్రీల వరకు ఉష్ణోగ్రతలు నమోదవుతున్నాయంటే పరిస్థితి ఎలా ఉందో అర్థం చేసుకోవచ్చు. శుక్రవారం ప్రకాశం జిల్లా త్రిపురాంతకంలో 47.10 డిగ్రీల ఉష్ణోగ్రత నమోదవడం ఇందుకు నిదర్శనం. రాష్ట్రంలోని అనేక ప్రాంతాల్లో ఉష్ణోగ్రతలు 42 డిగ్రీలకు పైబడి నమోదవుతున్నాయి. ఒకవైపు భారీగా ఉష్ణోగ్రతలు పెరిగిపోగా.. దీనికితోడు అగ్నికీలల్లా వడగాడ్పులు వీస్తున్నాయి. దీంతో జనం పిట్టల్లా రాలిపోతున్నారు. ఈసీజన్‌లో వడదెబ్బతో మరణించిన వారి సంఖ్య వంద దాటినట్టు అనధికారిక లెక్కలు సూచిస్తున్నాయి. ఒక్క శుక్రవారమే 28 మంది వడదెబ్బ వల్ల చనిపోయినట్లు తెలుస్తోంది. అయితే ఇప్పటి వరకూ ఈ వేసవిలో ఏడుగురు వడదెబ్బ వల్ల చనిపోయినట్లు విపత్తు నిర్వహణ శాఖ అధికారులు చెబుతుండటం గమనార్హం. (చదవండి: తెలంగాణ.. నిప్పుల కొలిమి..!) సెగలు.. సెగలు.. రాష్ట్రంలో ఎండలు ప్రజలను ఠారెత్తిస్తున్నాయి. మధ్యాహ్నం సమయంలో బయటకు వెళితే కొద్దిసేపటికే ఒళ్లంతా చెమటతో తడిసిపోయి కళ్లు బైర్లు కమ్మి పడిపోయేలా పరిస్థితి తయారైంది.ఇళ్లల్లోనూ తీవ్ర వేడిమితో అల్లాడిపోతున్న పరిస్థితి నెలకొంది. ఇళ్లల్లో సైతం ఏసీనో ఎయిర్‌ కూలరో లేకపోతే ఎండ వేడిని తట్టుకోలేని పరిస్థితి. ఇళ్ల దగ్గర కుళాయి తిప్పితే నీరు సలసలమంటూ పొగలు కక్కుతూ వస్తోంది. రాత్రి పది పదకొండు గంటలు దాటినా ఇళ్ల పైనున్న ట్యాంకుల్లోని నీరు చల్లబడటం లేదు. కుంటలు, చెరువుల్లోని నీళ్లు కూడా కాలిపోతున్నాయి. ఇలాంటి పరిస్థితుల్లో ప్రజలు ఉక్కిరిబిక్కిరి అవుతున్నారు. సూరీడి ప్రతాపానికి జనమే కాదు జంతు జీవాలు, పక్షులు, జలచరాలు కూడా తట్టుకోలేకపోతున్నాయి. రోజూ వందల సంఖ్యలో చనిపోతున్నాయని గ్రామాల్లోని ప్రజలు ఆవేదన వ్యక్తం చేస్తున్నారు. రాబోయే రోజుల్లోనూ ఎండల తీవ్రత ఇదేవిధంగా కొనసాగుతుందన్న హెచ్చరికలు మరింత భయపెడుతున్నాయి. శనివారం నుంచి ఈ నెల 15వ తేదీ వరకు రాష్ట్రంలోని అనేక ప్రాంతాల్లో 40 డిగ్రీల నుంచి 47 డిగ్రీల వరకు నమోదవుతుందని రాష్ట్ర విపత్తుల నిర్వహణ శాఖ తాజాగా విడుదల చేసిన ప్రకటన వెల్లడించింది. శుక్రవారం రాష్ట్రంలోని చాలాచోట్ల అధిక ఉష్ణోగ్రతలు రికార్డయ్యాయి. ప్రకాశం జిల్లాలోని త్రిపురాంతకంలో 47.10 డిగ్రీల సెల్సియస్‌ గరిష్ట ఉష్ణోగ్రత నమోదైంది. మరోవైపు ప్రకాశం జిల్లాలో 18 మండలాల్లో 44 – 47 డిగ్రీల సెల్సియస్‌ ఉష్ణోగ్రతలు రికార్డయ్యాయి. శనివారం కూడా వడగాడ్పుల తీవ్రత ఉంటుందని, ప్రజలు అప్రమత్తంగా ఉండాలని రియల్‌టైమ్‌ గవర్నెన్స్‌ సొసైటీ (ఆర్టీజీఎస్‌) సూచించింది. వడదెబ్బకు 28 మంది మృతి రాష్ట్ర వ్యాప్తంగా శుక్రవారం వడదెబ్బకు 28 మంది మృతి చెందారు. నెల్లూరు జిల్లాలో 10 మంది, గుంటూరు జిల్లాలో 7 మంది, వైఎస్సార్‌ జిల్లాలో నలుగురు, విశాఖ జిల్లాలో ముగ్గురు, తూర్పుగోదావరి జిల్లాలో ఇద్దరు, విజయనగరం, శ్రీకాకుళం జిల్లాల్లో ఒక్కొక్కరు మరణించారు.  ప్రాణాలు కోల్పోతున్న పశువులు ఎండకు తట్టుకోలేక పశువులు కూడా మృత్యువాత పడుతున్నాయి. వేడి నుంచి రక్షణ కోసం రైతులు తమ ఇళ్లలోని పాడిగేదెలు, ఆవులను మధ్యాహ్నం మూడు గంటల సమయంలో చల్లని నీటితో తడుపుతున్నారు. అడవుల్లో సైతం నీరు దొరక్క జంతువులు, పక్షలు అలమటిస్తున్నాయి. వేసవిని దృష్టిలో పెట్టుకుని అటవీశాఖ కొంత వరకూ జంతువులకు నీటిని అందించే ఏర్పాట్లు చేసినా అవి చాలడంలేదు. తక్షణమే చికిత్స చేయించకపోతే చావే.. పొలాల్లో ఒంటరిగా పనులు చేస్తున్నవారు, ఎండలో బయటకు వెళ్లిన వారు వడదెబ్బకు గురైతే ఎవరైనా వెంటనే గుర్తించి చికిత్స చేయించకపోతే ప్రాణాలు కోల్పోవడం ఖాయమని వైద్యులు చెబుతున్నారు. తీవ్రమైన ఉష్ణతాపం వల్ల మనిషి శరీరం నుంచి చెమట రూపంలో నీరు, లవణాలు బయటకు వెళ్లిపోతాయి. దీనివల్ల సోడియం, పొటాషియం నిల్వల్లో మార్పులు వస్తాయి. వీటి దామాషా పడిపోవడంవల్ల మనిషి శరీరం వేడిని నియంత్రించే శక్తిని కోల్పోతుంది. శరీర ఉష్ణోగ్రత పెరిగిపోవడం, పొటాషియం, ఇతర లవణాలు తగుమోతాదులో లేకపోవడంవల్ల మనిషి వడదెబ్బకు గురవుతారు. కాగా ప్రస్తుత వేసవిలో ఇప్పటికే వంద మందిపైగా వడదెబ్బవల్ల ప్రాణాలు కోల్పోయినట్లు మీడియాలో వార్తలు వస్తుంటే పదుల సంఖ్యలోనే ప్రభుత్వం లెక్కలు చూపుతోంది. దీనిపై వైద్య ఆరోగ్య శాఖకు చెందిన ఒక అధికారితో ‘సాక్షి’ ప్రస్తావించగా.. ‘గుండె సంబంధిత సమస్యలున్న వారు వడగాడ్పులకు తట్టుకోలేరు. ఇలాంటి వారికి వెంటనే గుండెపోటు వచ్చే అవకాశం ఉంది. ఈ మరణాలను అధికారులు గుండెపోటుగానే పరిగణిస్తారేగానీ వడదెబ్బ మృతులుగా గుర్తించరు. అందువల్లే వడదెబ్బ మరణాల నిర్ధారించే ముగ్గురు సభ్యుల కమిటీ నివేదికలో ఈ సంఖ్య తక్కువగా ఉంటోంది’ అని వివరించారు. గుండె సమస్యలున్న వారు వీలైనంత వరకు ఎండలో బయట తిరగరాదని హైదరాబాద్‌కు చెందిన గుండె వైద్య నిపుణుడు డాక్టర్‌ పీఎల్‌ఎన్‌ కపర్థి తెలిపారు. వడదెబ్బ లక్షణాలు - రోజుకు ఐదారుసార్లు కంటే ఎక్కువగా నీళ్ల విరేచనాలు కావడం, వాంతులు, వికారం, మెలిపెట్టినట్లుగా కడుపునొప్పి ఉండటం.  - జ్వరం 101 డిగ్రీల కంటే ఎక్కువగా ఉండటం. - అయిదారు గంటలపాటు మూత్ర విసర్జన నిలిచిపోవడం, నాలుక పిడచగట్టుకుపోయినట్లు తడారిపోవడం. - పాక్షిక లేదా పూర్తి ఆపస్మారకస్థితిలోకి వెల్లడం. - పిల్లల శరీరంపై దద్దుర్లు రావడం, నుదురు ఎక్కువ వేడిగా ఉండటం. వడదెబ్బ తగిలితే ఈ లక్షణాలన్నీ ఉండాలని కాదు. వీటిలో ఏ లక్షణాలు కనిపించినప్పటికీ వైద్యులను సంప్రదించి వైద్యం చేయించాలి.  వడదెబ్బకు గురైన వారిని బాగా గాలి తగిలేలా నీడలో పరుండబెట్టి చల్లని నీటిలో ముంచిన వస్త్రంతో శరీరమంతా తుడవాలి. దీనివల్ల ఉష్ణోగ్రత తగ్గి ఉపశమనం కలుగుతుంది. ఈ జాగ్రత్తలు పాటించడం ఉత్తమం మండే ఎండలను దృష్టిలో పెట్టుకుని వడదెబ్బకు గురికాకుండా ఉండాలంటే తప్పనిసరిగా కొన్ని జాగ్రత్తలు తీసుకోవాలని డాక్టర్‌ కపర్థి సూచించారు. వృద్ధులు, పిల్లలు, బాలింతలు, గర్భిణులు, గుండెజబ్బులు లాంటి దీర్ఘకాలిక వ్యాధులు ఉన్న వారు మరింత అప్రమత్తంగా ఉండాలన్నారు. – ఉదయం 11 గంటల నుంచి సాయంత్రం 4 గంటల మధ్య సాధ్యమైనంత వరకూ ఎండలో బయటకు వెళ్లకపోవడం ఉత్తమం.  – తప్పనిసరి పరిస్థితుల్లో వెళ్లాల్సి వస్తే తల, మొహంతోపాటు హృదయ భాగంపై నేరుగా ఎండ పడకుండా చూసుకోవాలి.  – శరీరానికి బాగా గాలి తగిలేలా వదులుగా ఉన్న తెలుపు లేదా లేత రంగు కాటన్‌ దుస్తులు ధరించాలి.  – రోజుకు కనీసం మూడు నాలుగు లీటర్ల నీరు తీసుకోవాలి. ప్రతి అరగంటకొకసారి నీరు తాగుతూ ఉండాలి. – ఎండలో నుంచి వచ్చిన వెంటనే నిమ్మ రసం, ఉప్పు కలిపిన చల్లని నీరు లేదా, మజ్జిగ, కొబ్బరి నీరు తాగడంవల్ల మేలు కలుగుతుంది. – ఎలక్ట్రాల్‌ పౌడర్‌ దగ్గర ఉంచుకుని ఏమాత్రం బడలికగా ఉన్నా నీటిలో కలుపుకుని తాగాలి. దీనివల్ల చెమట రూపంలో వెళ్లిన లవణాల స్థానే శరీరానికి అవసరమైన సోడియం, పొటాషియం లభిస్తాయి. – చివరి అంతస్తుల్లో ఉన్న ఇళ్లలో వేడి ఎక్కువగా ఉంటుంది. కిటికీలకు వట్టి వేళ్లు, గోనెసంచులు వేసి వాటికి నీరు చల్లడం ద్వారా కొంత వరకూ గది వేడిని తగ్గించుకునే ఏర్పాట్లు చేసుకోవాలి. రానున్న 5 రోజుల్లో పెరగనున్న ఉష్ణోగ్రతలు రానున్న ఐదు రోజుల్లో రాష్ట్ర వ్యాప్తంగా ఉష్ణోగ్రతలు పెరగనున్నాయని ఆంధ్రప్రదేశ్‌ రాష్ట్ర విపత్తుల నిర్వహణ శాఖ తెలిపింది. ఈ మేరకు గుంటూరు జిల్లా తాడేపల్లిలోని కార్యాలయం శుక్రవారం ఒక ప్రకటన విడుదల చేసింది. దాని ప్రకారం వివిధ జిల్లాల్లో నమోదయ్యే ఉష్ణోగ్రతల వివరాలు ఇలా ఉన్నాయి. మే 11వ తేదీ: 46 – 47 డిగ్రీలు – ప్రకాశం, కర్నూలు జిల్లాల్లో కొన్ని ప్రదేశాలు 43 – 45 డిగ్రీలు – కృష్ణా, గుంటూరు, నెల్లూరు, చిత్తూరు, వైఎస్సార్‌ అనంతపురంలలో కొన్ని ప్రదేశాలు 39 – 42 డిగ్రీలు – శ్రీకాకుళం, విజయనగరం, విశాఖపట్నం, ఉభయ గోదావరి జిల్లాల్లో కొన్ని ప్రదేశాలు మే 12వ తేదీ:  45 – 46 డిగ్రీలు – నెల్లూరు, చిత్తూరు జిల్లాల్లో కొన్ని ప్రదేశాలు 42 – 44 డిగ్రీలు – కృష్ణా, గుంటూరు, ప్రకాశం, వైఎస్సార్, కర్నూలు, అనంతపురం జిల్లాల్లో కొన్ని ప్రదేశాలు 39 – 41 డిగ్రీలు – శ్రీకాకుళం, విజయనగరం, విశాఖపట్నం, ఉభయ గోదావరి జిల్లాల్లో కొన్ని ప్రదేశాలు మే 13వ తేదీ: 43 – 44 డిగ్రీలు – నెల్లూరు, చిత్తూరు జిల్లాల్లో కొన్ని ప్రదేశాలు 41 – 42 డిగ్రీలు – శ్రీకాకుళం, ఉభయ గోదావరి, కృష్ణా, గుంటూరు, ప్రకాశం, కడప, కర్నూలు, అనంతపురం జిల్లాల్లో కొన్ని ప్రదేశాలు 38 – 40 డిగ్రీలు – విజయనగరం, విశాఖపట్నం జిల్లాల్లో కొన్ని ప్రదేశాలు మే 14వ తేదీ:  43 – 44 డిగ్రీలు – గుంటూరు, ప్రకాశం, నెల్లూరు, చిత్తూరు, వైఎస్సార్, కర్నూలు జిల్లాల్లో కొన్ని ప్రదేశాలు 41 – 42 డిగ్రీలు – ఉభయగోదావరి, కృష్ణా జిల్లాల్లో కొన్ని ప్రదేశాలు 37 – 39 డిగ్రీలు – శ్రీకాకుళం, విజయనగరం, విశాఖపట్నం, అనంతపురం జిల్లాల్లో కొన్ని ప్రదేశాలు మే 15వ తేదీ:  43 – 44 డిగ్రీలు – ఉభయ గోదావరి, కృష్ణా, గుంటూరు, ప్రకాశం, నెల్లూరు, చిత్తూరు జిల్లాల్లో కొన్ని ప్రదేశాలు 41 – 42 డిగ్రీలు – శ్రీకాకుళం, విజయనగరం, వైఎస్సార్, అనంతపురం జిల్లాల్లో కొన్ని ప్రదేశాలు 38 – 39 డిగ్రీలు – విశాఖపట్నం జిల్లాలో కొన్ని ప్రదేశాలు వడగాడ్పులు.. వర్షాలు రాష్ట్రంలో విభిన్న వాతావరణం రాష్ట్రంలో ఒకపక్క వడగాడ్పులు, మరోపక్క తేలికపాటి వర్షాలతో విభిన్న వాతావరణం నెలకొంది. దక్షిణ కోస్తాంధ్ర, దాని పరిసర ప్రాంతాల్లో 1.5 కిలోమీటర్ల ఎత్తులో ఉపరితల ఆవర్తనం ఏర్పడింది. మరోపక్క ఒడిశా నుంచి కొమరిన్‌ ప్రాంతం వరకు దక్షిణ ఛత్తీస్‌గఢ్, తెలంగాణ, రాయలసీమ, తమిళనాడుల మీదుగా 0.9 కిలోమీటర్ల ఎత్తులో ఉపరితల ద్రోణి కొనసాగుతోంది. వీటి ప్రభావంతో రానున్న మూడు రోజులు కోస్తాంధ్ర, రాయలసీమల్లో అక్కడక్కడ తేలికపాటి నుంచి మోస్తరు వర్షాలు కురుస్తాయి. అదే సమయంలో గంటకు 30–40 కిలోమీటర్ల వేగంతో ఈదురుగాలులు వీస్తాయని, కొన్ని ప్రాంతాల్లో పిడుగులు కూడా పడే ప్రమాదం ఉందని ఐఎండీ హెచ్చరించింది. మరోవైపు శనివారం కోస్తాంధ్రలోని తూర్పు గోదావరి, పశ్చిమ గోదావరి, కృష్ణా, గుంటూరు, ప్రకాశం, నెల్లూరు జిల్లాల్లో వడగాడ్పులు వీస్తాయని ఐఎండీ తెలిపింది.

ఎల్లారెడ్డి: ఎండ దెబ్బ తగిలి ఓ రైతు ధాన్యం కుప్పపైనే తనువు చాలించాడు. ఈ ఘటన కామారెడ్డి జిల్లా ఎల్లారెడ్డి మండలం లక్ష్మాపూర్‌ గ్రామ శివారులోని ధాన్యం కొనుగోలు కేంద్రం వద్ద చోటు చేసుకుంది. మండలంలోని కొట్టాల్‌ గ్రామానికి చెందిన బోదాస్‌ గోపాల్‌ (49) వారం క్రితం తన రెండెకరాలలో పండిన వరి ధాన్యాన్ని కొనుగోలు కేంద్రానికి తీసుకొచ్చాడు. రోజూ ధాన్యం కుప్ప వద్ద ఎండలో కాపలాగా ఉన్నాడు. మంగళవారం ధాన్యం తూకం వేయగా.. ఉదయం నుంచి సాయంత్రం వరకు ఎండలోనే ఉన్నాడు. రాత్రి యథావిధిగా ధాన్యం కుప్ప వద్ద నిద్రించాడు. బుధవారం ఉదయం తోటి రైతులు గోపాల్‌ను నిద్ర లేపగా, లేవకపోవడంతో కుటుంబీకులకు సమాచారమిచ్చారు. అధికారుల నిర్లక్ష్యంతోనే గోపాల్‌ మృతి చెందాడని, మృతుడి కుటుంబాన్ని ఆదుకోవాలని రైతులు ధర్నా నిర్వహించారు. అధికారులు ధాన్యం తరలించేందుకు లారీలను ఏర్పాటు చేయలేదని, తూకం వేయడంలో ఆలస్యం వల్లే ఎండలో కాపలా ఉన్న రైతు ఎండదెబ్బ తగలి మృతిచెందినట్లు ఆరోపించారు. పోలీ సులు రైతులను సముదాయించారు. జాయింట్‌ కలెక్టర్‌ యాదిరెడ్డితో మాట్లాడి ధాన్యం కొనుగోలు కేంద్రాల వద్ద ఇబ్బందులు లేకుండా చర్యలు తీసుకుంటామనడంతో ధర్నా విరమించారు.

చుంచుపల్లి: వడదెబ్బ ప్రభావం ఉమ్మడి ఖమ్మం జిల్లాలో తీవ్రంగా కనిపిస్తోంది. ప్రతి రోజూ ఒకరిద్దరు చొప్పున మృత్యువాత పడుతున్నారు. గత 10 రోజులుగా ఉష్ణోగ్రతలు పెరగడంతో వృద్ధులు ఎండ వేడికి తట్టుకోలేకపోతున్నారు. సకాలంలో వైద్యం అందక దుర్మరణం పాలవుతున్నారు. ఈనెల 5వ తేదీ వరకు 37 – 38 డిగ్రీల ఉష్ణోగ్రత ఉండగా ప్రస్తుతం కొత్తగూడెంలో 42 – 43 డిగ్రీలకు చేరుకుంది. ఎండవేడి క్రమంగా పెరుగుతోంది. ఉదయం 10 నుంచి సాయంత్రం 5 గంటల వరకు భానుడు ప్రతాపం చూపుతుండడంతో ప్రజలు బెంబేలెత్తుతున్నారు. ఎండలు ఇప్పుడే ఇలా ఉంటే మే నెలలో ఇంకెలా ఉంటాయోనని ఆందోళన చెందుతున్నారు. ఇటీవలి కాలంలో ఉమ్మడి జిల్లాలో వడదెబ్బ మృతుల సంఖ్య క్రమంగా పెరుగుతోంది. ఏప్రిల్‌ మొదటి వారంలో కరకగూడెం మండలం చిరుమల్ల గ్రామానికి చెందిన వట్టం చిన్నక్క (80 ) వడదెబ్బతో మృతి చెందింది. బూర్గంపాడు మండలం సోంపల్లికి చెందిన బి. పెంటయ్య (52) వడదెబ్బతో తీవ్ర అస్వస్థతకు గురై చనిపోయాడు. ఈనెల 10 నుంచి 17 వరకు వడదెబ్బతో 10 మంది మృతి చెందారు. 10వ తేదీ ఒక్కరోజే ఉమ్మడి జిల్లా వ్యాప్తంగా ముగ్గురు మృత్యువాత పడ్డారు. అశ్వారావుపేట మండలం అచ్యుతాపురం గ్రామానికి చెందిన నానిపల్లి నాగమ్మ (35),  పాల్వంచలోని శ్రీనివాస్‌ కాలనీ గట్టు సమీపానికి చెందిన తాటి సుధాకర్‌ (22), కోక్యాతండాకు చెందిన  హలావత్‌ భిక్షం (50) వడదెబ్బ బారినపడి మృతిచెందారు. 12వ తేదీన కూసుమంచి మండలం గట్టు సింగారం గ్రామానికి చెందిన పెరుగు లక్ష్మమ్మ (65), 13న తల్లాడ మండలం అన్నారుగూడేనికి చెందిన  దాసరి నరసింహారావు (36), 14న తిరుమలాయపాలెం మండలం బీరోలు గ్రామానికి చెందిన దామల్ల నాగయ్య (47), 15న అశ్వాపురం మండలం జగ్గారం క్రాస్‌ రోడ్డుకు చెందిన రిటైర్డ్‌ సింగరేణి కార్మికుడు తరాల నాగేశ్వరరావు (55), అదేరోజు గొందిగూడెం కొత్తూరుకు చెందిన రైతు బండ్ల నరసింహారావు(45),  16వ తేదీన ములకలపల్లి మండలం సత్యంపేట గ్రామానికి చెందిన రైతు పూనెం కృష్ణ (54), కొణిజర్ల మండలం మల్లపల్లి గ్రామానికి చెందిన భూక్య మంగ్లి (80), 17న చుంచుపల్లి మండలం పెనుబల్లికి చెందిన దంసలపూడి వెంకటేశ్వర్లు(35) ప్రాణాలు విడిచారు. ఈ ఘటనలతో ప్రజలు తీవ్ర భయాందోళనలకు గురవుతున్నారు. ఏప్రిల్‌ చివరి వారంలో ఎండల తీవ్రత మరింత పెరిగి 50 డిగ్రీల వరకు చేరుతాయని  బెంబేలెత్తుతున్నారు.   చిన్నారులు, వృద్ధులకు జాగ్రత్తలు తప్పనిసరి.. 70 ఏళ్లు పైబడిన వారు, చిన్న పిల్లలు ఉన్న వారు ఉదయం 11 గంటల నుంచి 4 గంటల వరకు ఇంట్లోనే ఉండడం శ్రేయస్కరమని వైద్య నిపుణులు సూచిస్తున్నారు. ప్రతి రోజు మూడు నుంచి ఐదు లీటర్ల నీటిని తాగాలని, నీటిలో నిమ్మకాయ రసం, ఉప్పు లేదా పంచదార కలిపి తాగితే ఉపశమనం పొందుతారని అంటు న్నారు. తద్వారా కిడ్నీ వ్యాధులు కూడా దరిచేరవని చెపుతున్నారు. ప్రజలు ముందస్తు జాగ్రత్తలు తీసుకొని వడదెబ్బ నుంచి రక్షణ పొందాలని సూచిస్తున్నారు.   అవగాహన చర్యలు శూన్యం.. జిల్లాలో పెరుగుతున్న ఎండలను దృష్టిలో పెట్టుకొని అన్ని రకాల రక్షణ చర్యలు చేపట్టాలని ప్రభుత్వం ఇప్పటికే జిల్లా కలెక్టర్లకు ఆదేశాలు జారీ చేసింది. గత 15 రోజులుగా జిల్లా వ్యాప్తంగా ఎండలు మండుతున్నా కానీ ఎక్కడా రక్షణ చర్యలు చేపట్టిన దాఖలాలు కనిపించడం లేదు. దీంతో వడదెబ్బ విషయంలో ప్రజలకు అవగాహన లేక మృత్యువాత పడుతున్నారు. వడదెబ్బకు ప్రజలు గురికాకుండా చలివేంద్రాలు ఏర్పాటు చేయడంతోపాటు ఓఆర్‌ఎస్‌ ప్యాకెట్లు పంపిణీ చేయాల్సిన అవసరం ఉంది. అంతేకాక వైద్యులతో అవగాహన సదస్సులు నిర్వహించాలి. గత  ఏడాది వేసవిలో జిల్లాలో వడదెబ్బ బారినపడి సుమారు 60 మంది చనిపోయారు. ఇప్పటికైనా ఉన్నతాధికారులు స్పందించి వడదెబ్బ విషయంలో ప్రజలకు అవగాహన కల్పిస్తూ రక్షణ చర్యలు చేపట్టాలని పలువురు కోరుతున్నారు.  దీనిపై కలెక్టర్‌ కార్యాలయ ఏఓ నాగేశ్వరరావును వివరణ కోరగా.. అవగాహన కార్యక్రమాలు చేపట్టాలని జిల్లా వైద్యాధికారితో సహా అన్ని మండలాల తహసీల్దార్లకు ఆదేశాలు జారీ చేశామని చెప్పారు. తక్షణమే అవగాహన చర్యలు చేపట్టాలని సూచించారు. ఈ విషయంలో నిర్లక్ష్యంగా వ్యవహరించే వారిపై కఠిన చర్యలు తీసుకుంటామని హెచ్చరించారు.

సాక్షి, హైదరాబాద్‌: ఇంకా మే నెల రానేలేదు. ఏప్రిల్‌ మధ్యలోనే ఉన్నాం. అయినా ఎండల తీవ్రతతో జనం గుండెలు ఆగిపోతున్నాయి. ప్రభుత్వానికి అందిన అనధికారిక లెక్కల ప్రకారం ఇప్పటివరకు 10 మందికి పైగా మృతి చెందినట్లు అంచనా. ఇప్పుడే ఇలాంటి పరిస్థితి ఉంటే మే నెల వచ్చాక ఎండల తీవ్రత, వడగాడ్పులు ఏ స్థాయిలో ఉంటాయోనని వాతావరణశాఖ వర్గాలు ఆందోళన చెందుతున్నాయి. మార్చి నెలాఖరు నుంచే.. రాష్ట్రంలో సాధారణం కంటే 2–4 డిగ్రీల వరకు అధికంగా ఉష్ణోగ్రతలు నమోదవుతున్నాయి. ఆదివారం ఆదిలాబాద్, నిజామాబాద్‌లలో ఏకంగా 43 డిగ్రీల   వంతున గరిష్ట ఉష్ణోగ్రతలు రికార్డు అయ్యాయి.  మరోవైపు ఎండల ప్రభావం పంటలపై పడింది. వ్యవసాయశాఖ వర్గాల అంచనా ప్రకారం రాష్ట్రంలో 2.50 లక్షల ఎకరాల్లో వరి ఎండిపోయినట్లు చెబుతున్నారు. అంతేగాక అనేక చోట్ల వరి కోతలు నిలిచిపోయాయి. ఎండలకు కూలీలు కూడా రావడంలేదు. మరోవైపు వరి కోత యంత్రాలు అందుబాటులో లేకపోవడంతో అనేకచోట్ల ధాన్యం భూమి మీదే రాలిపోతుందని రైతులు ఆవేదన వ్యక్తం చేస్తున్నారు.   డేంజర్‌ జోన్‌లో తెలంగాణ  దేశంలోనే అధికంగా వడగాడ్పులు వచ్చే డేంజర్‌ జోన్‌లో తెలంగాణ ఉంది. ఫలితంగా రానున్న రోజుల్లో రాజస్తాన్, ఉత్తరప్రదేశ్‌ రాష్ట్రాల నుంచి తెలంగాణపైకి వడగాల్పులు వీస్తాయి. మే నెలలో కొన్నిచోట్ల 47 నుంచి 49 డిగ్రీల సెల్సియస్‌ వరకు ఉష్ణోగ్రతలు నమోదవుతాయని హైదరాబాద్‌ వాతావరణ కేంద్రం ఇప్పటికే హెచ్చరికలు జారీ చేసింది. ఆదిలాబాద్, భద్రాచలం వంటి చోట్లనైతే 48–49 డిగ్రీల వరకు ఉష్ణోగ్రతలు నమోదు కానున్నాయి. హైదరాబాద్‌లో 47 డిగ్రీల వరకు ఉష్ణోగ్రతలు చేరుకునే అవకాశముంది. డేంజర్‌జోన్‌లో తెలంగాణ ఉండటంతో మరో 20 రోజుల వరకు వడగాడ్పులు తప్పవని వాతావరణ అధికారులు చెబుతున్నారు.  వేసవి ప్రణాళిక అమలే కీలకం  వేసవి ప్రణాళికను విపత్తు నిర్వహణశాఖ తయారుచేసి కలెక్టర్లు, ఇతర అన్ని శాఖల అధికారులకు అందజేసింది. దాని ప్రకారం మొబైల్‌ ఫోన్లలో మెసేజ్‌లు, వాట్సాప్‌ తదితర పద్దతుల ద్వారా వడదెబ్బ, ఎండ వేడిమి హెచ్చరికలను ఎప్పటికప్పుడు జనానికి చేరవేయాలన్న విపత్తు నిర్వహణశాఖ సూచనలను కిందిస్థాయి అధికారులు పట్టించుకునే పరిస్థితి లేదు. అంగన్‌వాడీ, ఆరోగ్య కేంద్రాల్లో ఓఆర్‌ఎస్‌ ప్యాకెట్లు అందుబాటులో ఉంచాలన్న నిర్ణయం ఎక్కడా అమలుకావడంలేదు. ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రాలు, ఇతర ప్రభుత్వ ఆసుపత్రుల్లో ఐవీ ఫ్లూయీడ్స్‌ అందుబాటులో ఉంచాలి. కానీ ఇవేవీ ఆచరణకు నోచుకోవడంలేదు.  కార్మికులు ఉదయం 11 నుంచి సాయంత్రం 3 గంటల వరకు ఆరుబయట పనిచేయకూడదన్న నిబంధనను అనేక కంపెనీలు యథేచ్ఛగా ఉల్లంఘిస్తున్నాయి. ఎండల తీవ్రత, జాగ్రత్తలపై విరివిగా కరపత్రాలు, గోడ పత్రికలు, ఇతరత్రా సమాచారాన్ని ముద్రించి ఇవ్వాలని ఆదేశించినా కిందిస్థాయి అధికారులు పట్టించుకోవడంలేదు. నేడు రేపు అధిక ఉష్ణోగ్రతలు  దక్షిణ ఇంటీరియర్‌ కర్ణాటక నుండి కోమోరిన్‌ ప్రాంతం వరకు ఇంటీరియర్‌ తమిళనాడు మీదుగా ఉపరితల ద్రోణి కొనసాగుతోంది. దీని కారణంగా సోమవారం ఉరుములు, మెరుపులు, ఈదురుగాలులతోపాటు తేలికపాటి నుండి ఒక మోస్తరు వర్షాలు అక్కడక్కడ కురిసే అవకాశం ఉందని హైదరాబాద్‌ వాతావరణ కేంద్రం తెలిపింది. అలాగే పలుచోట్ల సాధారణం కంటే 2–4 డిగ్రీల అధిక ఉష్ణోగ్రతలు నమోదు కావచ్చంది. డయేరియా వచ్చే ప్రమాదం  వేసవిలో జాగ్రత్తలు తీసుకోకపోతే పిల్లలు వడదెబ్బ, డయేరియా బారినపడే ప్రమాదముంది. కాబట్టి ఎండలకు వెళ్లకుండా చూసుకోవాలి. వెళ్లాల్సి వస్తే ప్రత్యేక జాగ్రత్తలు తీసుకోవాలి. వడదెబ్బ తగిలితే వాంతులు, వీరోచనాలు వచ్చే ప్రమాదముంది. పిల్లలు, పెద్దలు ఎండ తీవ్రత నుంచి రక్షణ చర్యలు తీసుకోవాలి.   – డాక్టర్‌ నరహరి, పిల్లల వైద్య నిపుణులు, నీలోఫర్‌   ఈ జాగ్రత్తలు తప్పనిసరి  - ఆరుబయట పనిచేసేవారు సూర్యరశ్మి నుంచి కాపాడుకునేలా తగు జాగ్రత్తలు తీసుకోవాలి. తరచూ నీళ్లు తాగుతూ ఉండాలి.  - తెలుపు లేదా లేత రంగు పలుచటి కాటన్‌ దుస్తులు ధరించాలి.  - తలకు వేడి తగలకుండా టోపీ రుమాలు కట్టుకోవాలి.  ​​​​​​​- పలుచటి మజ్జిగ, గ్లూకోజు నీరు, చిటికెడు ఉప్పు, చెంచా చక్కెర ఒక గ్లాసులో కలుపుకొని  తయారుచేసిన ఓఆర్‌ఎస్‌ ద్రావణం తాగితే వడదెబ్బ నుంచి ఉపశమనం లభిస్తుంది.   ​​​​​​​- వడదెబ్బ తగిలిన వారిని నీడలో చల్లని ప్రదేశంలో ఉంచాలి.  ​​​​​​​- శరీర ఉష్ణోగ్రత పెరుగుతూ ఉంటుంది కాబట్టి సాధారణ ఉష్ణోగ్రత వచ్చే వరకు తడి గుడ్డతో తుడుస్తూ ఉండాలి.  ​​​​​​​- వడదెబ్బకు గురైనవారు ప్రాథమిక చికిత్స అనంతరం సాధారణ స్థితికి రాకుంటే వెంటనే దగ్గరలోని ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రానికి తీసుకెళ్లాలి. 

వైఎస్‌ హయాంలోనే సాయందివంగగత నేత వైఎస్‌.రాజశేఖరరెడ్డి 2009లో ముఖ్యమంత్రి అయ్యాక వడదెబ్బ మృతుల కుటుం బాలకు మానవతా దృక్పథంలో  ప్రకృతి వైపరీత్యాల కింద ఆర్థికసాయం చేయాలని నిర్ణయించారు. వడదెబ్బ మృతులకు రూ.లక్ష సాయాన్ని ఆరునెలలలోపు అందేలా చర్యలు తీసుకున్నారు. బాబు పాలనలో.. 2014లో ముఖ్యమంత్రిగా బాధ్యతలు స్వీకరించిన చంద్రబాబునాయుడు వడదెబ్బ మృతులకు పరిహారాన్ని రూ.3 లక్షలకు పెంచారు. అప్పటి వరకు ఉన్న రూ.లక్ష ఆరునెలల్లోపు అందుతుంటే.. కొత్తగా పెంచిన పరిహారాన్ని మూడు నెలల్లో ఇచ్చేస్తామని ఆర్భాటంగా ప్రకటించి జీఓ కూడా ఇచ్చారు. కానీ ఐదేళ్లల్లో జిల్లా ఒక్కరంటే ఒక్కరికి కూడా వడదెబ్బ పరిహారం ఇచ్చిన పాపానపోలేదు. చిత్తూరు అర్బన్‌: జిల్లాలో గత ఐదేళ్లలో వడదెబ్బ తగిలి మృతి చెందినవారు వేల సంఖ్యలో ఉన్నారు. కానీ ఏ ఒక్క కుటుంబానికి ప్రభుత్వం నుంచి ఎలాంటి పరిహారం అందలేదు. వరదలు, కరవు కాటకాలు, వడదెబ్బ లాంటి ఘటనల్లో ప్రాణాలు కోల్పోతున్న వాళ్లకు ప్రభుత్వం పరిహారం ఇవ్వాలి. ప్రకృతి వైపరీత్యాలలో సామాన్యులు మృత్యువాత పడితే వాళ్ల కుటుంబాలకు కొంత మొత్తంలో పరిహారంగా ఇవ్వడం ప్రభుత్వం చేయాల్సిన కనీస ధర్మం. 2014కు ముందు వరకు రాష్ట్ర ప్రభుత్వం ప్రకృతి వైపరీత్యాల్లో మృతి చెందిన వాళ్లకు పరిహారంగా రూ.లక్ష ఇస్తూ వచ్చింది. అయితే చంద్రబాబు నాయుడు సీఎం అయ్యాక పరిహారాన్ని రూ.లక్ష నుంచి రూ.మూడు లక్షలకు పెంచారు. ఎవరైనా ప్రకృతి వైపరీత్యాలతో చనిపోతే అందుకుగల కారణాలను తెలుసుకుని ప్రభుత్వానికి నివేదిక ఇవ్వడానికి ప్రభుత్వం మండలస్థాయిలో కమిటీలు ఏర్పాటు చేసింది. ఇందులో స్థానిక తహసీల్దార్, పోలీసులు,  వైద్యాధికారులు ఉంటారు. ఈ ముగ్గురు సమన్వయంగా ఏర్పడి ప్రకృతి వైపరీత్యాల్లో మృతుల వివరాలను ఆర్డీవోకు ఇవ్వడం..అక్కడి నుంచి కలెక్టర్‌ ద్వారా ప్రభుత్వానికి వెళ్లడం నిబంధన. నివేదిక ఇచ్చిన నెల తరువాత.. మూడు నెలల్లోపు మృతుల కుటుంబాలకు పరిహారం చెల్లించాలి. కానీ వాస్తవంగా వడదెబ్బకు చనిపోయినన వాళ్లను సైతం నిబంధనల పేరిట అధికారులు లెక్కల్లోకి తీసుకోవడంలేదు. ఒక్కరికి కూడా ఇవ్వలేదు! వేసవి వస్తోందంటే జిల్లాలో ఉష్ణోగ్రతలు ఎక్కువగా నమోదవుతున్నాయి. వర్షాలు సైతం అంతంతమాత్రంగా ఉండటంతో భూగర్భ జలాల మట్టం గణనీయంగా పడిపోతోంది. గత ఐదేళ్ల కాలంలో వడదెబ్బ కారణంగా జిల్లాలో 700 మందికి పైగా చనిపోయారు. మృతులను గుర్తించడంలో పత్రికల్లో వచ్చే వార్తలే ప్రామాణికంగా వైద్యశాఖ ఓ సంఖ్యను, రెవెన్యూ మరో సంఖ్యను, పోలీసు శాఖ ఆధ్వర్యంలో కమిటీ పనిచేస్తోంది. ఈ కమిటీ గత ఐదేళ్లలో మృతుల సంఖ్య 419గా గుర్తించింది. నివేదికలను జిల్లా ఉన్నతాధికారులకు పంపడం.. అక్కడి నుంచి ప్రభుత్వానికి చేరడం కూడా పూర్తయ్యింది. కానీ మృతుల కుటుంబాలకు ప్రభుత్వం ఇప్పటి వరకు ఒక్క రూపాయి పరిహారం అందలేదు. ప్రభుత్వం ఇచ్చే పరిహారం పరిహాసంగా మారిపోయింది. చంద్రన్న భీమా పేరిట.. అయితే మృతుల కుటుంబాలకు వడదెబ్బ పరిహారం ఇవ్వకుండా గతేడాది నుంచి చంద్రన్న భీమా కింద భీమా సొమ్ము ఇస్తున్నారు అది కూడా 50 ఏళ్లు దాటిన వారికి రూ.30 వేలు చొప్పున 32 మందికి పరిహారం ఇచ్చి ప్రభుత్వం చేతులు దుపులుకుంది. అంటే వడదెబ్బ మృతుల కుటుంబాలకు రూ.3 లక్షలు పరిహారం ఇవ్వాలంటూ ప్రభుత్వం ఇచ్చిన జీవో కాగితాలకే పరిమితం అన్నమాట.

సాక్షి ప్రతినిధి, ఏలూరు: ప్రతిపక్ష నేత, వైఎస్సార్‌ కాంగ్రెస్‌ పార్టీ అధ్యక్షుడు వైఎస్‌ జగన్‌మోహన్‌రెడ్డి ఆదివారం స్వల్ప అస్వస్థతకు గురయ్యారు. ఆదివారం ఎండ ఎక్కువగా ఉండటంతో వడదెబ్బకు గురయ్యారని పార్టీ ప్రోగ్రాం కోఆర్డినేటర్, రాష్ట్ర ప్రధాన కార్యదర్శి తలశిల రఘురామ్‌ తెలిపారు. భీమవరంలో బహిరంగ సభలో పాల్గొన్న అనంతరం స్వల్పంగా అస్వస్థతకు గురయ్యారని, అయినా సోమవారం పాదయాత్ర యథాతథంగా కొనసాగిస్తారన్నారు.   

సాక్షి, హైదరాబాద్‌ : నగరంలో సూర్యుడు భగ్గుమంటున్నాడు. గతకొంతకాలంగా ఉష్ణోగ్రతలు గణనీయంగా పెరగడంతో నగరంలో ఎండలు మండుతున్నాయి. దీంతో ఉదయం 10 గంటల నుంచి సాయంత్రం 5 గంటల వరకు బయట అడుగుపెట్టేందుకు నగరవాసులు భయపడుతున్నారు. ఒకవేళ అత్యవసర పరిస్థితులు ఉండి బయటకు వస్తున్నవారు.. మండుతున్న ఎండలకు తాళలేక అవస్థలు పడుతున్నారు. మరోవైపు నగరంలోని కూకట్‌పల్లిలో ఎండదెబ్బకు ఓ వ్యక్తి మరణించాడు. వడదెబ్బకు కుప్పకూలిన అతని వివరాలు తెలియరాలేదు. పోలీసులు సంఘటనా స్థలికి చేరుకొని.. మృతుడు వివరాలు తెలుసుకునేందుకు ప్రయత్నిస్తున్నారు.

సాక్షి, నెట్‌వర్క్‌: వేర్వేరు ప్రాంతాల్లో మంగళవారం వడదెబ్బతో తొమ్మిది మంది మృతిచెందారు. సిద్దిపేట జిల్లా కొమురవెల్లిలో చిక్కుడు నర్సింహులు (35), నారాయణఖేడ్‌ జంట గ్రామం మంగల్‌పేట్‌కు చెందిన కుమ్మరి కృష్ణ(30), సూర్యాపేట మండలం కాసరబాద గ్రామానికి చెందిన కొల్లు సత్తయ్య (55), తిరుమలగిరి మండల కేంద్రానికి చెందిన పోడెం కనకయ్య(78), మేళ్లచెరువు మండలం రేవూరుకు చెందిన చెరుకూరి కోటయ్య (45) ఎండవేడిమితో అస్వస్థతకు గురై మృతిచెందారు. ఉమ్మడి వరంగల్‌ జిల్లాలోనూ నలుగురు మృతిచెందారు. మహబూబాబాద్‌ జిల్లా కేసముద్రం మండలం అమీనాపురానికి చెందిన పి.బక్కయ్య (62), మరిపెడ మండలం దేశ్య తండాకు చెందిన బానోతు చంద్రియా (50), గార్ల మండల కేంద్రానికి చెందిన మడుపు వెంకటనర్సమ్మ(85) ఎండ తాకిడికి అస్వస్థతకు గురై మృతి చెందారు. వరంగల్‌లోని 12వ డివిజన్‌ ఎస్‌ఆర్‌ నగర్‌కు చెందిన వృద్ధుడు పోతన విఠల్‌ (70) వడదెబ్బతో మృతి చెందాడు.  

సాక్షి, హైదరాబాద్‌ : రాష్ట్రంలో ఎండల తీవ్రత మరింత పెరుగుతోంది. ఇప్పటికే కొన్ని ప్రాంతాల్లో ఉష్ణోగ్రతలు 43 డిగ్రీలకు చేరుకున్నాయి. వచ్చే వారం నుంచి ఇంకా ఎక్కువగా ఉష్ణోగ్రతలు నమోదవుతాయని హైదరాబాద్‌ వాతావరణ కేంద్రం హెచ్చరించింది. ఇకనుంచి పలుచోట్ల 44 డిగ్రీలకు ఉష్ణోగ్రత చేరుకుంటుందని వెల్లడించింది. ప్రధానంగా ఆదిలాబాద్, నిజామాబాద్, కరీంనగర్, ఖమ్మం, నల్లగొండ జిల్లాల పరిధిలో వడగాడ్పుల ప్రభావం తీవ్రంగా ఉంటుందని పేర్కొంది. వడగాడ్పుల తీవ్రత పెరిగితే సాధారణం కంటే ఉష్ణోగ్రతలు మరింత ఎక్కువగా నమోదవుతాయి. ఈ నేపథ్యంలో ఎండ తీవ్రతకు గురికాకుండా జాగ్రత్తలు తీసుకోవడంపై ప్రజలకు రాష్ట్ర విపత్తుల నిర్వహణ శాఖ పలు సూచనలు చేసింది. తలనొప్పి, తలతిరగడం, తీవ్రమైన జ్వరం, చర్మం పొడిబారడం, మత్తు నిద్ర, వాంతులు, ఫిట్స్, పాక్షిక లేదా పూర్తి అపస్మారక స్థితి కలిగి ఉండటం వంటివి వడదెబ్బ లక్షణాలుగా వివరించింది.  చేయకూడని పనులు..  అధిక ఉష్ణోగ్రత ఉన్న ప్రాంతాలకు వెళ్లకూడదు.  ఎండవేడిలో ఎక్కువ సేపు పనిచేయకూడదు. మధ్యమధ్యలో చల్లని ప్రదేశంలో సేద తీరుతూ ఉండాలి.  తగిన జాగ్రత్తల్లేని నిల్వ ఉంచిన ఆహారం అధిక వేడితో చెడిపోతాయి. వాటిని తినొద్దు. తింటే డయేరియాకు గురయ్యే ప్రమాదముంది.  వడదెబ్బ తగిలిన వారిని వేడి నీటిలో తడిపిన గుడ్డతో తుడవకూడదు.  వడదెబ్బ తగిలిన వారిని ఆసుపత్రికి తీసుకెళ్లడంలో ఆలస్యం చేయకూడదు.  ఎండ తీవ్రంగా ఉన్నప్పుడు తీసుకోవాల్సిన జాగ్రత్తలు బయట పనిచేసేవారు సూర్యరశ్మి నుంచి కాపాడుకునేలా జాగ్రత్తలు తీసుకోవాలి.  తరచూ నీరు తాగుతూ బయటకు వెళ్లేటప్పుడు మంచినీరు తీసుకెళ్లాలి.  నిమ్మరసం, కొబ్బరినీళ్లు వంటివి తాగుతూ ఉండాలి.  తెలుపు లేదా లేత వర్ణం కలిగిన పలుచటి కాటన్‌ వస్త్రాలు ధరించాలి.  తలకు వేడి తగలకుండా టోపీ పెట్టుకోవాలి. లేదా రుమాలు చుట్టుకోవాలి.  పలుచటి మజ్జిగ, గ్లూకోజ్‌ నీరు, చిటికెడు ఉప్పు, చెంచా చక్కెర ఒక గ్లాసులో కలుపుకొని ఇంటిలోనే తయారుచేసిన ఓఆర్‌ఎస్‌ ద్రావణం తాగితే వడదెబ్బ నుంచి సత్వర ఉపశమనం లభిస్తుంది.  వడదెబ్బ తగిలిన వారిని చల్లని నీడ ఉన్న ప్రదేశంలో ఉంచాలి.  శరీర ఉష్ణోగ్రత పెరుగుతూ ఉంటుంది కాబట్టి సాధారణ ఉష్ణోగ్రత వచ్చే వరకు తడి గుడ్డతో తుడుస్తూ ఉండాలి.  చంటి పిల్లలు, గర్భిణీలు, చిన్న పిల్లలు, వృద్ధులు, అనారోగ్యంతో ఉన్నవారు, వడగాడ్పులకు గురికాకుండా కుటుంబసభ్యులు ప్రత్యేక శ్రద్ధ తీసుకోవాలి.  వడదెబ్బకు గురైనవారు ప్రాథమిక చికిత్స అనంతరం సాధారణ స్థితికి రాకుంటే వెంటనే దగ్గరలోని ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రానికి తీసుకెళ్లాలి. 

మోత్కూరు (తుంగతుర్తి) : మండల కేంద్రంలోని అంబేద్కర్‌నగర్‌కు చెందిన ఎడ్లబండి కార్మికుడు గాలి నర్సయ్య(28) వడదెబ్బతో సోమవారం తెల్లవారుజామున మృతిచెందాడు. కుటుంబ సభ్యుల కథనం ప్రకారం.. గ్రామానికి చెందిన నర్సయ్య కుటుంబాన్ని సాకేందుకు.. ఎడ్ల బండే జీవనాధారంగా బతుకుతున్నాడు. అతనికి తల్లిదండ్రులు, భార్య, ముగ్గురు పిల్లలను ఎడ్లబండి తోలగా వచ్చిన కిరాయితోనే.. సాకుతున్నాడు. వారంరోజులుగా ఎండలు తీవ్రం కావడంతో ఎడ్ల బండిద్వారా ఇసుక తరలిస్తూ తీవ్ర అస్వస్థతకు గురయ్యాడు. ఆదివారం సాయంత్రం నార్కట్‌పల్లి కామినేని ఆస్పత్రికి తరలించగా పరిస్థితి విషమించి మృతిచెందాడు. నర్సయ్య కుటుంబాన్ని ప్రభుత్వం ఆదుకోవాలన్ని అంబేద్కర్‌యువజన సంఘం మండల కన్వీనర్‌ గుంటిదేవ కోరాడు. నకిరేకల్‌లో.. కూలీ నకిరేకల్‌ : వడదెబ్బతో నకిరేకల్‌ పట్టణంలోని మార్కెట్‌ రోడ్డుకు చెందిన సరికొండ జానయ్య(40) సోమవారం మృతిచెందాడు. జానయ్య రోజువారిగా కూలిపని చేస్తూ జీవనం సాగిస్తున్నాడు. ఈ క్రమంలో వడదెబ్బకు గురై సోమవారం మృతి చెందాడు. మృతదేహాన్ని సర్పంచ్‌ పన్నాల రంగమ్మ రాఘవరెడ్డి సందర్శించి నివాళులర్పించారు. మృతుడి కుటుంబాన్ని ఆదుకోవాలని కోరారు. వారివెంట వార్డు సభ్యుడు ఏశబోయిన కిరణ్‌ ఉన్నారు. లక్ష్మిదేవికాల్వలో.. సెంట్రింగ్‌ కార్మికుడు అడ్డగూడూరు : మండల పరిధిలోని లక్ష్మిదేవికాల్వ గ్రామానికి చెందిన చింత సైదులు(34) వడదెబ్బకు గురై మృతి చెందాడు. సైదులు సెంట్రింగ్‌ పనులు చేస్తూ కుటుంబాన్ని పోషించుకుంటున్నాడు. ఎండ తీవ్రతకు రెండు రోజుల నుంచి అస్వస్థతకు గురయ్యాడు. చికిత్స కోసం సోమవారం తిరుమలగిరి తరలిస్తుండగా.. మార్గమధ్యంలోనే మృతిచెందాడు. సైదులు భార్య, ముగ్గురు పిల్లలు ఉన్నారు. గొల్లగూడెంలో వృద్ధురాలు.. బీబీనగర్‌ : మండలంలోని గొల్లగూడెం గ్రామంలో వడదెబ్బకు సోమవారం ఓ వృద్ధురాలు మృతి చెందింది. గ్రామానికి చెందిన గుండెబోయిన యాదమ్మ(65) గ్రామ శివారులోని నర్సరీలో పనిచేసేందుకు వెళ్లగా మధ్యాహ్న సమయంలో ఎండవేడిమికి తట్టుకోలేక అక్కడికక్కడే మృతి మృతిచెందింది.  కోదాడలో స్వాతంత్య్ర సమరయోధురాలు.. కోదాడఅర్బన్‌ : పట్టణంలోని 8వ వార్డు గోపిరెడ్డినగర్‌కు చెం దిన స్వాతంత్య్ర సమరయోధురాలు పోనుగోటి రంగనా యకమ్మ(95) వడదెబ్బతో సోమవారం మృతిచెందింది. ఆమె మృతదేహాన్ని పలువురు సందర్శించి నివాళులర్పించారు. రాజేంద్రనగర్‌లో వ్యవసాయ కూలీ త్రిపురారం : మండలంలోని రాజేంద్రనగర్‌ గ్రామానికి చెందిన ఇస్లావత్‌ కృష్ణ(32) సోమవారం వడదెబ్బతో మృత్యువాత పడ్డాడు. స్థానికులు తెలిపిన వివరాల ప్రకారం.. గ్రామానికి చెందిన ఇస్లావత్‌ కృష్ణ వ్యవసాయ కూలీ. గత రెండు రోజులుగా వీస్తున్న వడగాల్పులతో కృష్ణ అస్వస్థతకు గురయ్యాడు. ఇంటి వద్ద చికిత్స పొం దుతూ మృతి చెందినట్లు కుటుంబ సభ్యులు తెలిపారు. మృతుడికి బార్య, కుమార్తె, కుమారుడు ఉన్నారు.

సాక్షి నెట్‌వర్క్‌: రాష్ట్రవ్యాప్తంగా ఎండలు ప్రతాపం చూపిస్తున్నాయి. వడదెబ్బతో సోమవారం 11 మంది మృతి చెందారు.  నల్లగొండ జిల్లా మోత్కూరు మండల కేంద్రంలో గాలి నర్సయ్య(28), నకిరేకల్‌లో సరికొండ జానయ్య (40), అడ్డగూడూరు మండలం లక్ష్మీదేవి కాల్వలో చింత సైదులు(34), బీబీనగర్‌ మండలం గొల్లగూడెంలో జి.యాదమ్మ(65), కోదాడలో స్వాతంత్య్ర సమరయోధురాలు పోనుగోటి రంగనాయకమ్మ(95), త్రిపురారం మండలం రాజేంద్రనగర్‌లో ఇస్లావత్‌ కృష్ణ(32), మహబూబాబాద్‌ జిల్లాలో బయ్యారం ఎస్టీ కాలనీలో మట్టె యాకమ్మ(60), కొత్తపేట సంతులాల్‌ కోడ్‌తండాలో బానోతు సీతారాం(50), జగిత్యాల జిల్లా బీర్‌పూర్‌ మండలం తుంగూర్‌లో మామిడిశెట్టి లస్మయ్య (60), సారంగాపురం మండలం దగ్గులమ్మ ప్రాంతానికి చెందిన జైనపురం లక్ష్మీనారాయణ (42), సిద్దిపేట జిల్లా దుబ్బాక మండలం కమ్మర్‌పల్లికి చెందిన జోగన్నగారి చంద్రారెడ్డి(58) వడదెబ్బతో మృత్యువాత పడ్డారు.   

సాక్షి, హైదరాబాద్‌ : రాష్ట్రంలో ఎండలు దంచికొడుతున్నాయి. మంగళవారం ఆదిలాబాద్, భద్రాచలం, నిజామాబాద్, రామగుండంలో 42 డిగ్రీల సెల్సియస్‌ చొప్పున ఉష్ణోగ్రతలు నమోదయ్యాయి. ఖమ్మం, మహబూబ్‌నగర్, మెదక్‌లలో 40 డిగ్రీల చొప్పున రికార్డు అయ్యాయి. హైదరాబాద్‌లో 39.5 డిగ్రీల ఉష్ణోగ్రత నమోదైంది. బుధవారం ఆదిలాబాద్, నిర్మల్, నిజామాబాద్, మెదక్, కామారెడ్డి, సంగారెడ్డి, వికారాబాద్, మహబూబ్‌నగర్, గద్వాల, వనపర్తి, నాగర్‌కర్నూలు, రంగారెడ్డి జిల్లాల్లో ఈదురుగాలులు, ఉరుములతో కూడిన వానలు కురిసే అవకాశముందని హైదరాబాద్‌ వాతావరణ కేంద్రం తెలిపింది.   వడదెబ్బకు నలుగురు మృతి  వడదెబ్బతో ఉమ్మడి ఆదిలాబాద్‌ జిల్లాలో ఏప్రిల్‌లో ఐదుగురు మృతిచెందారు. మంచిర్యాల దండెపల్లి మండలం తాళ్లపేటకు చెందిన ఖమ్రొద్దీన్‌ (46), నిర్మల్‌ జిల్లా ఖానాపూర్‌ మండల కేంద్రంలోని సుభాష్‌నగర్‌కు చెందిన కుంచెపు నడి పన్న (47), మామడ మండలం కమల్‌పూర్‌ గ్రామానికి చెందిన గనిమెన సా యన్న (60) వడదెబ్బతో మృతిచెందారు. ఖానాపూర్‌ మండలం రాజూరా గ్రా మానికి చెందిన మేకల కాపరి చిలివేరి వెంకట్రాములు(40) వడదెబ్బతో సోమ వారం రాత్రి మృతి చెందాడు. మహబూబాబాద్‌ జిల్లా కురవి మండలం కొత్తూరు(జీ) గ్రామానికి చెందిన బానోత్‌ గోబ్రియా(50) మంగళవారం వడ దెబ్బతో మరణించాడు. అక్కడక్కడ చిరుజల్లులు పడ్డాయి. ఆదిలాబాద్‌ జిల్లా జైనథ్‌ మండలంలో వర్షం కురువడంతో శనగ పంటకు స్వల్పంగా నష్టం చేకూరింది.  వివిధ పట్టణాల్లో నమోదైన ఉష్ణోగ్రతలు  పట్టణం                గరిష్టం  రామగుండం          42  ఆదిలాబాద్‌           42  నిజామాబాద్‌         42  భద్రాచలం            41.6  మెదక్‌                 40.5  మహబూబ్‌నగర్‌    40.2  ఖమ్మం                 40  హన్మకొండ          39.5  హైదరాబాద్‌         39.4  నల్లగొండ            39.2  ఏపీలో రెంటచింతల        43.6 విజయవాడ        39.5  తిరుపతి              39   విశాఖపట్నం        37 

ఏటూరునాగారం/గార్ల/లింగంపేట: వడదెబ్బకు సోమవారం వేర్వేరు ప్రాంతాల్లో ఏడుగురు వ్యక్తులు మృతి చెందారు. జయశంకర్‌ భూపాలపల్లి జిల్లా ఏటూరునాగారం మండలం ఆకులవారి ఘణపురం గ్రామానికి చెందిన గీకురు సారయ్య (65), మహబూబాబాద్‌ జిల్లా గార్ల మండలం బుద్దారం తండాకు చెందిన బానోత్‌ తార (45), కామారెడ్డి జిల్లా లింగంపేట మండలం అయ్యపల్లికి చెందిన పిట్ల నారాయణ, వరంగల్‌ అర్బన్‌ జిల్లా ఖిలా వరంగల్‌ మండలం జక్కలొద్ది గ్రామ సమీపంలో ఓ యాచకుడు(40), నిర్మల్‌ జిల్లా ఖానాపూర్‌ మండల కేంద్రంలోని సుభాష్‌నగర్‌ కాలనీకి చెందిన కుంచెపు నడిపన్న (47), భద్రాద్రి కొత్తగూడెం జిల్లా చండ్రుగొండ మండలం తిప్పనపల్లి తండాకు చెందిన బానోతు రాములు (35), ఖమ్మం జిల్లా పెనుబల్లి మండలం లంకపల్లి గొల్లగూడెంకు చెందిన కొత్తపల్లి రాఘవులు(45) వడదెబ్బకు గురై మృత్యువాత పడ్డారు. 

రామారెడ్డి(ఎల్లారెడ్డి) : పింఛన్‌ డబ్బుల కోసం ఉదయం నుంచి ఎండలో నిరీక్షించిన ఓ వృద్ధురాలు మృతి చెందింది. మండలంలోని రెడ్డిపేట గ్రామంలో గురువారం ఈ ఘటన చోటు చేసుకుంది. స్థానికులు తెలిపిన వివరాలిలా ఉన్నాయి. గ్రామానికి చెందిన ఎరుకల బక్కవ్వ (75) వృద్ధాప్య పింఛన్‌ కోసం గురువారం ఉదయం గ్రామంలోని పోస్టాఫీస్‌కు వెళ్లింది. ఉదయం నుంచి మధ్యాహ్నం 2గంటల వరకు మండుటెండలో పింఛన్‌ కోసం పడిగాపులు కాసింది. దీంతో మధ్యాహ్నం వేళ ఇంటికి వెళ్లిన ఆమె తీవ్ర అస్వస్థతకు గురై కన్నుమూసింది. పింఛన్‌ పంపిణీదారుడు చంద్రమౌళి నిర్లక్ష్యం కారణంగానే బక్కవ్వ మృతి చెందిందని గ్రామస్తులు ఆరోపించారు. గతంలోనూ పింఛన్‌ పంపిణీలో తీవ్ర నిర్లక్ష్యం చేశాడని, అతడిపై చర్యలు తీసుకోవాలని డిమాండ్‌ చేశారు.  

నిడమర్రు: ఎండలు మండుతున్నాయి. రానున్న రోజుల్లో భానుడు మరింత ఉగ్రరూపం దాల్చే రోజులు దగ్గరపడుతున్నాయి. దీంతో పెరగనున్న ఉష్ణోగ్రతలతో వడదెబ్బ బారిన పడి చిన్నా, పెద్దా అల్లాడిపోయే సమయం ఆసన్నమైంది. ఈ నేపథ్యంలో అసలు వడదెబ్బ అంటే ఏమిటి..?, దాని లక్షణాలు.. నివారణ మార్గాలు తెలుసుకుందాం. వడదెబ్బ అంటే.. ఎక్కువ ఉష్ణోగ్రతల తాకిడికి గురైన కారణంగా శరీరంలోని వేడిని నియంత్రించే విధానం విఫలమై ప్రాణాపాయ పరిస్థితి ఏర్పడటాన్ని.. వడదెబ్బ అంటారు. చాలా వేడి వాతావరణం లేదా చురుకైన పనుల వల్ల కలిగే అధిక వేడిని శరీరం తట్టుకోలేనప్పుడు ఇది సంభవిస్తుంది. అధిక ఉష్ణోగ్రతల వల్ల శరీర ప్రాథమిక ఆవయవాలు విఫలమయ్యేలా చేస్తాయి. దీంతో ఆ వ్యక్తి పూర్తిగా నీరసించి కుప్పకూలిపోతాడు. వడదెబ్బ లక్షణాలు ఇవీ.. ♦ గుండె/నాడి కొట్టుకోవడం ♦ వేగంగా/తక్కువగా శ్వాస తీసుకోవడం ♦ చెమట పట్టకపోవడం ♦ ఎక్కువ/తక్కువ రక్తపోటు ♦ చిరాకు/కంగారు /అపస్మారక స్థితి ♦ తలతిరగడం/తేలిపోవడం ♦ తలపోటు/వికారం (వాంతులు) ప్రాథమిక చికిత్స ♦ వడదెబ్బ తగిలిన వ్యక్తిని వెంటనే నీడపట్టుకు తీసురావాలి. ఆ వ్యక్తి శరీరాన్ని చల్లబరచాలి. వీలైతే రోగిని చల్లని నీటిలో ముంచాలి(టబ్‌ వంటివి ఉంటే) చల్లటి, తడిబట్టలలో చుట్టాలి, చల్లని తడిబట్టతో ఒళ్లతా అద్దుతూ ఉండాలి. ♦ రోగి తాగగలిగితే చల్లని పానీయాలు ఇవ్వాలి. బట్టలు వదులుచే యాలి. ♦ ఎటువంటి మందులు ఇవ్వరాదు, వెంటనే వైద్యులను సంప్రదించాలివడదెబ్బ బారిన పడకుండా ఇలా. ♦ వేసవి కాలంలో డీహైడ్రేషన్‌ అధికంగా ఉంటుంది. కావున వాటర్‌ బాటిల్‌ను మీతో తీసుకెళ్లండి. వేసవికాలంలో నీరు శరీరాన్ని చల్లగా మారుస్తుంది. ♦ ఎండ ఎక్కువగా ఉన్న సమయంనీడపట్టున/చల్లటి ప్రదేశంలో ఉండేందుకు ప్రయత్నించండి. ♦ గుండె/ఊపిరితిత్తులు/మూత్రపిండ సమస్యలు కలిగి ఉన్నవారి శరీరాలకు అధిక సూర్యరశ్మి ప్రభావంచే వారి శరీరం త్వరగా డీ  హైడ్రేషన్‌కు గురై వ్యాధి తీవ్రతలు అధికంగా ఉంటాయి. ♦ ఆల్కహాల్‌/సిగిరెట్‌/కార్బొనేటెడ్‌ వంటి ద్రావణాలకు దూరంగా ఉండండి. వీటివల్ల శరీర ఉష్ణోగ్రతలు పెరుగుతాయి. ♦ ఎండలో వెళ్లేటప్పుడు కళ్లకు సన్‌గ్లాసెస్, తలకు టోపీ వంటివి ధరించండి. ♦ వేసవి కాలంలో బయటకు వెళ్లే అవసరం ఉంటే ఉదయం/సాయంత్రం సమయాల్లో వెళ్లేలా ఏర్పాటు చేసుకోవాలి. ♦ వేడి వాతావరణంలో శారీరక శ్రమకార్యకలాపాలు చేయటం అంత మంచిది కాదు. ఒకవేళ మీరు శారీరక శ్రమ కార్యకలాపాలు (శారీరక శ్రమ) చేసేటట్‌లైతే ఎక్కువ నీటిని/ఎక్కువ శక్తిని అందించే ద్రావణాలను తాగండి. ♦ ఆహారంలో ఎక్కువగా ద్రవపదార్థాలు ఉండేలా చూసుకోవాలి, కారం, మసాలాలు లేని వంటలు తినడం ఉత్తమం ♦ బయటకు వెళ్లిన సందర్భాల్లో టీ, కాఫీ, వేపుడు పదార్థాలు, ఫాస్ట్‌ఫుడ్‌ మానెయ్యాలి. వాటి బదులు కొబ్బరి బొండాం నీళ్లు, పండ్ల రసాలు ఎక్కువగా తీసుకోవాలి ♦ ప్రయాణాల్లో సోడియం వంటి ఎలక్ట్రోలైట్‌ వంటి ద్రావణాలను తాగటం మంచిది వేసవి కాలంలో వాంతులు, అలసట, బలహీనంగా కనిపించడం, తలనొప్పి, కండరాలలో తిమ్మిరులు, మైకం వంటి లక్షణాలు బహిర్గతమైన వెంటనే వైద్యుడిని సంప్రదించి తగిన చికిత్స చేయించుకోవడం చాలా మంచిదని వైద్యులు చెబుతున్నారు. వడదెబ్బకు వయసుతో నిమిత్తంలేదు వడదెబ్బ ఏ వయసువారికైనా వచ్చే అవకాశం ఉంది. అయితే కొంతమంది మాత్రమే దీని బారిన పడతారు. వారిలో పిల్లలు, వృద్ధులు, క్రీడాకారులు, అతిమూత్ర వ్యాధి ఉన్న వ్యక్తులు, మద్యం సేవించువారు, విపరీతమైన సూర్యరశ్మికి, వేడికి అలవాటు లేనివారు ఉంటారు. అలాగే కొన్ని ఇంగ్లీషు/ఆయుర్వేద మందులు కూడా మనిషిని వడదెబ్బకు గురయ్యేలా చేస్తాయి. దీంతో వారంతా వేసవికాలం తగిన జాగ్రత్తలు తీసుకోవాలి.–డాక్టర్‌ పత్సమట్ల సతీష్‌కుమార్‌రాజు, పత్తేపురం


 లేపాక్షి (హిందూపురం) : లేపాక్షి మండలం కల్లూరుకు చెందిన ఆదినారాయణ(45) అనే ఉపాధి కూలీ వడదెబ్బతో గురువారం మృతి చెందినట్లు గ్రామస్తులు తెలిపారు. ఉదయమే ఉపాధి పనికి వెళ్లిన ఆయన మధ్యాహ్నం ఇంటికి చేరుకున్నాక, కాసేపు విశ్రాంతి తీసుకున్నాడని వివరించారు. అంతలోనే అపస్మారక స్థితికి చేరుకోవడంతో చికిత్స నిమిత్తం హిందూపురం ఆస్పత్రికి తరలించగా, అక్కడ చికిత్స పొందుతూ  మృతి చెందాడన్నారు. మృతునికి భార్య లక్ష్మమ్మ, ఒక కుమారుడు ఉన్నాడు. 


 ధర్మవరం అర్బన్ : ధర్మవరం గాంధీనగర్‌లో కట్టా శ్రీనివాసులు(48) అనే కార్మికుడు వడదెబ్బకు గురై గురువారం మృతి చెందినట్లు బంధువులు తెలిపారు. విజయవాడలోని చైతన్య పాఠశాలలో తన కుమార్తెను చేర్పించేందుకు రెండ్రోజుల కిందట వెళ్లిన ఆయన వడదెబ్బకు గురయ్యాడన్నారు. విషయం తెలుసుకున్న ఎమ్మెల్యే సూర్యనారాయణ వెంటనే గాంధీనగర్‌ చేరుకున్నారు. శ్రీనివాసులు మృతదేహాన్ని సందర్శించి నివాళులర్పించారు.  పూలమాలలువేసి నివాళులర్పించారు.


 కూడేరు (ఉరవకొండ) : కూడేరు మండలం ఉదిరిపికొండలో బోయ నాగన్న కుమారుడు రాజప్ప(38) వడదెబ్బకు గురై బుధవారం మరణించినట్లు బంధువులు తెలిపారు. కూలి పనులకు వెళ్లిన ఆయన ఎండలో ఎక్కువ సేపు పని చేయడంతో సాయంత్రం ఇంటికి రాగానే సొమ్మసిల్లిపడిపోయాడన్నారు. కుటుంబ సభ్యులు వెంటనే అతన్ని అనంతపురం పెద్దాస్పత్రికి తరలించగా అక్కడ చికిత్స పొందుతూ మృతి చెందాడన్నారు.


 మొగల్తూరు: వడగాలులు మృత్యు ఘంటికలు మోగిస్తూనే ఉన్నాయి. వడదెబ్బతో సోమవారం జిల్లాలో ఐదుగురు మృత్యువాత పడ్డారు. మొగల్తూరు మండలంలోని ముత్యాలపల్లికి చెందిన కొల్లాటి అప్పులు (59) అనే వృద్ధుడు మధ్యాహ్న సమయంలో మొగల్తూరు వచ్చి తిరిగి నడుచుకుంటూ గ్రామానికి వెళుతుండగా స్పృహ తప్పి పడి అక్కడికక్కడే మృతిచెందాడు. మృతునికి కుమారుడు, ముగ్గురు కుమార్తెలు. పేరుపాలెం నార్త్‌ పంచాయతీ ఏటిమొండికి చెందిన తిరుమాని వెంకట్రాజు (73) అనే వృద్ధుడు పొలానికి వెళ్లి వడగాల్పులకు సొమ్మసిల్లి పడిపోయాడు. స్థానికులు ఆస్పత్రికి తరలిస్తుండగా మార్గమధ్యంలో మృతిచెందాడు. మృతునికి భార్య, నలుగురు కుమారులు, ఇద్దరు కుమార్తెలు. 
  
 ఉంగుటూరులో పారిశుద్ధ్య కార్మికుడు
 ఉంగుటూరు: ఉంగుటూరులో పంచాయతీ పారిశుద్ధ్య కార్మికుడు వెలగాడి శ్రీనివాసరావు (45) వడదెబ్బతో మృతి చెందాడు. ఉదయం బయటకు వెళ్లిన శ్రీనివాసరావు గ్రామంలోని సెంటర్‌లో కుప్పకూలిపోయాడు. స ర్పంచ్‌ గంటా శ్రీలక్ష్మి, కార్యదర్శి పి.సురేష్‌ కుమార్, వా ర్డు సభ్యులు ఇక్కడకు చేరుకుని మట్టి ఖర్చుల నిమిత్తం శ్రీనివాసరావు కుటుంబానికి రూ.3 వేలు అందజేశారు. వడదెబ్బకు శ్రీనివాసరావు మృతిచెందినట్టు పోలీసులకు సమాచారం ఇచ్చినట్టు తెలిసింది. మృతునికి భార్య మంగ, నలుగురు కుమార్తెలు ఉన్నారు. 
  
 కొవ్వూరులో రిక్షా కార్మికుడు 
 కొవ్వూరు రూరల్‌: వడదెబ్బతో కొవ్వూరు పట్టణంలోని బ్రిడ్జిపేటకు చెందిన రిక్షా కార్మికుడు మొయ్యే పైడియ్య (70) అనే వృద్ధుడు మృతి చెందినట్టు బంధువులు తెలిపారు. ఎండ తీవ్రతతో వారం రోజులుగా అస్వస్థతకు గురైన పైడియ్య సోమవారం మృతి చెందాడన్నారు. 
  
 కుముదవల్లిలో..
 పాలకోడేరు: పాలకోడేరు మండలం కుముదవల్లికి చెం దిన పస్తుల వెంకటేశ్వరరావు (47) వడగాల్పులకు మృ తి చెందాడు. నాలుగు రోజుల నుంచి వీస్తున్న వడగా లులకు తట్టుకోలేక సోమవారం ఇంట్లోనే మృతి చెం దినట్టు కుటుంబసభ్యులు చెప్పారు. వెంకటేశ్వరరావు దర్జీ వృత్తి చేస్తూ కొంతకాలంగా ఖాళీగా ఉంటున్నాడు. భార్య, కుమారుడు, కుమార్తె ఉన్నారు. 
  


 సింగవరంలో నిండు గర్భిణి
 నిడదవోలు : నిడదవోలు మండలం సింగవరం గ్రామానికి చెందిన నిండు గర్భిణి వడదెబ్బకు గురై మృతిచెందింది. సింగవరం సర్పంచ్‌ కొండా అన్నమ్మ కుమార్తె కొయ్య సుధారాణి (25) శుక్రవారం వడదెబ్బకు గురైంది. రాత్రివేళ  ఊపిరి ఆడక ఉక్కిరిబిక్కిరి కాగా కుటుంబ సభ్యులు పట్టణంలోని  ప్రైవేట్‌ ఆసుపత్రికి తరలించారు. వైద్యులు పరీక్షించి అప్పటికే ఆమె మృతి చెందినట్టు నిర్ధారించారు. 
 ఉల్లంపర్రులో..
 పాలకొల్లు సెంట్రల్‌ : వడగాల్పులు ప్రాణాలు తీస్తున్నాయి. పాలకొల్లు ఉల్లంపర్రు గ్రామానికి చెందిన రెడ్డి అప్పారావు (45) అనే వ్యక్తి గ్యాస్‌ పైప్‌లై¯ŒS తనిఖీ చేసి వస్తూ శుక్రవారం దగ్గులూరులో కుప్పకూలి మృతిచెందినట్టు తహసీల్దార్‌ దాశి రాజు తెలిపారు. శనివారం పంచనామా నిర్వహించారు.  
 నరసాపురంలో..
 నరసాపురం : నరసాపురంలోని వెలమపేటకు చెం దిన మజ్జి గోగులమ్మ (70) మధ్యాహ్నం 2 గం టల సమయంలో స్పృహ కోల్పోయి కన్నుమూసింది.  
 మేడపాడులో.. 
 మేడపాడు (యలమంచిలి): మేడపాడు పెట్రోల్‌ బంకు సమీపంలో వడదెబ్బ తగిలి పాలకొల్లు రామయ్యహాలుకు చెందిన మట్టా నాగేశ్వరరావు అనే వ్యక్తి మరణించాడు. మృతదేహాన్ని పాలకొల్లు ప్రభుత్వాస్పత్రికి తరలించారు. 
 భీమలాపురంలో..
 భీమలాపురం (ఆచంట) : భీమలాపురం గ్రామానికి చెందిన చిట్నీడి సుబ్బారావు (55) అనే కొబ్బరి కాయల వ్యాపారి ఉదయం సంత చేసుకుని ఇంటికి వచ్చి కుప్పకూలిపోయాడు.  
 యర్నగూడెంలో ట్రాక్టర్‌ డ్రైవర్‌
 యర్నగూడెం (దేవరపల్లి) : దేవరపల్లి మండలం యర్నగూడెంలో వడగాల్పులకు ట్రాక్టర్‌ డ్రైవర్‌ కంబాల రాంబాబు (47) మృతిచెందాడు. శనివారం మధ్యాహ్నం ఇంటి నుంచి బయటకు వచ్చిన రాంబాబు లోనికి వెళ్లి కుప్పకూలిపోయాడు. 
 భీమడోలులో యాచకుడు
 భీమడోలు : భీమడోలులో 55 ఏళ్ల వయసున్న యాచకుడు శనివారం వడదెబ్బతో కన్నుమూశాడు.
 రేలంగిలో..
 ఇరగవరం: ఇరగవరం మండలంలోని రేలంగి పాత కాలేజీ వెనుక ఉన్న జామతోటలో అదే గ్రామానికి చెందిన ఏజెర్ల బాబూరావు (40) మృతదేహాన్ని స్థానికులు గుర్తింరు. వడదెబ్బతో బాబూరావు మృతిచెంది ఉండవచ్చని ఎస్సై కేవీవీ శ్రీనివాస్‌ తెలిపారు.  
  


 పాలకొల్లు సెంట్రల్‌ : వడదెబ్బ తగిలిన ఇద్దరు బాధితులు పాలకొల్లు ప్రభుత్వాస్పత్రిలో డాక్టర్ల నిర్లక్ష్యంతో మృతి చెందిన ఘటన శనివారం వెలుగుచూసింది. పట్టణంలోని వెలమగూడెంకు చెందిన అంగ కామేశ్వరరావు (60) వడదెబ్బతో కళ్లుతిరిగి పడిపోవడంతో శుక్రవారం మధ్యాహ్నం బంధువులు ఆస్పత్రిలో చేర్చారు. యలమంచిలి మండలం మేడపాడు గ్రామానికి చెం దిన యార్లగడ్డ ఏసురత్నం (50) అనే రిక్షా కార్మికుడు కూడా వడదెబ్బతో సొమ్మసిల్లి పడిపోవడంతో బంధువులు ఇక్కడికి తరలించారు. వీరిద్దరినీ వైద్యులు సాధారణ వార్డుల్లో ఉంచి చికిత్స చేశారు. అయితే ఐసీయూలో ఉంచినట్టు రికార్డుల్లో చూపించారు. ఈ క్రమంలో శనివారం వేకువ జా మున 4.30 గంటలకు అంగ కామేశ్వరరావు, 6.30 గంటలకు ఏసురత్నం మృతి చెందినట్టు ఆస్పత్రి సిబ్బంది తెలిపారు. డాక్టర్ల నిర్లక్ష్యంతోనే వీ రిద్దరూ మృతిచెందినట్టు బంధువులు ఆరోపించారు. 
  


 వడగాడ్పులు జిల్లాలో మృత్యుఘంటికలు మోగిస్తున్నాయి. వడదెబ్బకు గురై మృతి చెందుతున్న వారి సంఖ్య రోజురోజుకు పెరుగుతోంది. ఎండలో బయటకు వచ్చిన వ్యక్తులను వేడిగాలులు కబళిస్తున్నాయి. శుక్రవారం కూడా జిల్లాలో ఎనిమిది మంది వడదెబ్బకు గురై మృతిచెందారు. వారివారి కుటుంబ సభ్యుల కథనం ప్రకారం ఆ వివరాలు ఇలా.. 
 నరసాపురం రూరల్‌ : నరసాపురం మండలంలో కొప్పర్రుకు చెందిన పోలిశెట్టి నరసింహరావు(చంటి)(70) శుక్రవారం మధ్యాహ్నం వడదెబ్బకు గురై ఇంటి వద్దనే మృతి చెందాడు. ఈయనకు భార్య లక్ష్మి, ఇద్దరు కుమారులు ఉన్నారు. వీఆర్‌వో, పంచాయితీ సిబ్బందికి సమాచారం ఇచ్చినట్టు కుటుంబ సభ్యులు తెలిపారు. 
  
 పెదమైనవానిలంకలో..
 విపరీతమైన వేడి గాలులకు తట్టుకోలేక మండలంలో శివారుప్రాంత గ్రామమైన పెదమైనవాని లంకకు చెందిన పొన్నమండ మహాలక్షి్మ(60) గురువారం మృతి చెందినట్టు సర్పంచ్‌ తెలిపారు. మృతురాలికి భర్త లక్ష్మణస్వామి, కుమారుడు, నలుగురు కుమార్తెలు ఉన్నారు. 
  
 తూర్పుతాళ్లులో..
 తూర్పుతాళ్లు గ్రామం నెహ్రూ నగర్‌కు చెందిన అడ్డాల వెంకాయమ్మ(56) గురువారం ఆకస్మికంగా  మృతి చెందింది. ఉదయం నుంచి రాత్రి వరకు ఒకేరీతిన వేడిగాలులు వీస్తుండడంతో ఉక్కపోతకు తాళలేక ఆమె మరణించినట్టు భర్త పుల్లారావు తెలిపారు. విషయాన్ని రెవెన్యూ అధికారులకు తెలియజేశామన్నారు. 
  
 గెయిల్‌ కార్మికుడు మృతి
 పాలకొల్లు అర్బ¯ŒS : మండలంలోని ఉల్లంపర్రుకి చెందిన రెడ్డి అప్పారావు (53) వీరవాసరం గెయిల్‌ పైపులైన్‌ వద్ద కాపలాగా పనిచేస్తున్నాడు. శుక్రవారం విధులు ముగించుకుని తిరిగి స్వస్థలం ఉల్లంపర్రు  వస్తుండగా విపరీతంగా వీచిన వడగాడ్పులకు గురయ్యాడు. రోడ్డు పక్కన పడిపోయి మృతిచెందాడు. అతని సైకిల్‌ కొబ్బరిచెట్టుకి జారేసి ఉంది. మృతునికి భార్య, ఇద్దరు కుమారులు, కుమార్తె ఉన్నారు. అప్పారావు మృతదేహాన్ని తహసీల్దార్‌ దాసి రాజు పరిశీలించారు. పోస్టుమార్టమ్‌ నిమిత్తం మృతదేహాన్ని పాలకొల్లు ప్రభుత్వాసుపత్రికి తరలించారు. రూరల్‌ ఎస్సై బి.ఆదిప్రసాద్‌ కేసు నమోదు చేసి దర్యాప్తు చేస్తున్నారు. 
  
 గుర్తు తెలియని వ్యక్తి మృతి
 తణుకు : వడదెబ్బ కారణంగా గుర్తు తెలియని వ్యక్తి శుక్రవారం తణుకులో మృతి చెందాడు. సుమారు 45 సంవత్సరాల వయసున్న వ్యక్తి స్థానిక ఆర్టీసీ బస్టాండు వద్ద గురువారం ఆపస్మారకస్థితికి చేరాడు. స్థానికులు బా«ధితుడ్ని చికిత్స నిమిత్తం తణుకు ప్రభుత్వాసుపత్రికి తరలించారు. శక్రవారం మధ్యాహ్నం చికిత్స పొందుతూ మృతి చెందాడు. పట్టణ పోలీసులు కేసు నమోదు చేసి దర్యాప్తు చేపట్టారు.  
  
 పంచాయతీ కార్మికుడి మృతి
 గణపవరం (నిడమర్రు) : గణపవరం మండలం జల్లి కాకినాడ గ్రామంలో వడదెబ్బకు తాళలేక మేడిపల్లి సుబ్బారావు (45)అనే వ్యక్తి  మృతి చెందాడు. విపరీతంగా కాస్తున్న ఎండలు, వీస్తున్న వడగాలులు తట్టుకోలేక గురువారం ఆస్వస్థతకు గురయ్యాడని కుటుంబ సభ్యులు తెలిపారు. ఆనారోగ్యంతో బాధపడుతూ శుక్రవారం తెల్లవారుజామున ప్రాణాలు విడిచినట్టు చెప్పారు. మృతుడు సుబ్బారావు స్థానిక గ్రామపంచాయతీలో ప్రైవేటు కార్మికుడిగా విధులు నిర్వహిస్తున్నాడు.  
  
 పాత్రికేయుడికి మాతృవియోగం 
 జంగారెడ్డిగూడెం : సీనియర్‌ పాత్రికేయులు లంక నాగకుమార్‌ నాగకుమార్‌ మాతృమూర్తి లంకా వరలక్షి్మ(62) బుట్టాయగూడెంలో నివశిస్తున్నారు. శుక్రవారం నాగకుమార్‌ కొడుకు మనోహర్‌ వరలక్షి్మని మోటార్‌సైకిల్‌పై జంగారెడ్డిగూడెం తీసుకువస్తుండగా వడదెబ్బకు గురై అక్కడికక్కడే మృతిచెందింది. ఈమె భర్త రామకృష్ణయ్య స్వగ్రామం కైకరానికి వరలక్ష్మి మృతదేహాన్ని తరలించారు. శనివారం కొవ్వూరు గోదావరితీరంలో వరలక్ష్మి మృతదేహానికి అంత్యక్రియలు నిర్వహించనున్నారు. ఈమె మృతిపై జర్నలిస్టుల అసోసియేషన్లు సంతాపం వ్యక్తం చేశాయి.
  
 ఏలూరు పాత బస్టాండ్‌లో.. 
 ఏలూరు అర్బన్‌ :  స్థానిక పాత బస్టాండ్‌లో గుర్తు తెలియని వ్యక్తి మృతదేహాన్ని ఏలూరు టూ టౌన్‌ పోలీసులు గుర్తించారు. ఎస్సై ఎస్‌ఎస్‌ఆర్‌ గంగాధర్‌ తెలిపిన వివరాలు ఇలా.. ఆర్టీసీ సిబ్బంది అందించిన సమాచారం మేరకు ఎస్సై అక్కడికి చేరుకుని దర్యాప్తు చేయగా మృతుడు వారం రోజులుగా బస్టాండ్‌లో యాచన చేసుకుంటున్నాడని తెలిసింది. వడదెబ్బకు గురై మరణించి ఉండవచ్చని పోలీసులు భావిస్తున్నారు. మృతదేహాన్ని పోస్ట్‌మార్టం నిమిత్తం ఏలూరు ప్రభుత్వాసుపత్రికి తరలించారు.
  


 గుమ్మఘట్ట (రాయదుర్గం) : గుమ్మఘట్ట మండలం కలుగోడు గ్రామ చెరువు వద్ద ఉపాధి పనులు చేస్తూ రమేశ్‌(34) అనే కూలీ కుప్పకూలి మరణించాడు. మృతుని భార్య అంజినమ్మ, తోటి కూలీల కథనం మేరకు.. ఎండ తీవ్రత ఎక్కువగా ఉండడంతో ఉన్నపళంగా స్పృహతప్పి పడిపోయాడన్నారు. వెంటనే రాయదుర్గం ఆస్పత్రికి తరలిస్తుండగా మార్గమధ్యంలోనే మరణించినట్లు వివరించారు. విషయం తెలిసిన వెంటనే ఎస్‌ఐ హైదర్‌వలి, తహశీల్దార్‌ అఫ్జల్‌ఖాన్‌, ఎంపీడీఓ మునెప్ప ఘటనా స్థలికి చేరుకున్నారు. మృతదేహాన్ని పరిశీలించి, పోస్టుమార్టం కోసం ఆస్పత్రికి తరలించారు. 


 చెన్నేకొత్తపల్లి (రాప్తాడు) : మండలంలోని ఓబుళంపల్లికి చెందిన ఉపాధి కూలీ పాలేటక్క (50) వడదెబ్బతో గురువారం తెల్లవారుజామున మృతి చెందింది. స్థానికుల సమాచారం మేరకు.. మంగళవారం ఉపాధిపనులకు వెళ్లిన పాలేటక్క... పని ప్రాంతంలోనే తీవ్ర అస్వస్థతకు గురికావడంతో తోటి కూలీలు ఆమెను ఇంటికి పంపారు. బుధవారం పుట్టపర్తిలోని ఆస్పత్రికి వెళ్లిన ఆమె.. అక్కడే చికిత్స  పొందుతూ గురువారం తెల్లవారుజామున మరణించారు. కాగా, పాలేటక్కకు భర్త లింగన్న, ఇద్దరు కుమారులు ఉన్నారు.


 గుత్తి : పట్టణంలోని జెండా వీధికి చెందిన ఎస్‌.రసూల్‌ బీ(51) వడదెబ్బతో మృతిచెందారు.  కుటుంబ సభ్యుల వివరాల మేరకు.. రసూల్‌ బీ రెండు రోజులుగా పని నిమిత్తం ఎండలో బాగా తిరిగారు. ఈ క్రమంలో బుధవారం సాయంత్రం ఇంట్లో కళ్లు తిరిగి కింద పడింది. కుటుంబ సభ్యులు వెంటనే స్థానిక ప్రభుత్వాసుపత్రికి తరలించారు. అర్ధరాత్రి ఒంటి గంట సమయంలో పరిస్థితి విషమించింది.  మెరుగైన వైద్యం కోసం అంబులెన్స్‌లో అనంతపురం తరలిస్తుండగా మార్గమధ్యలో ఆమె మృతి చెందింది. ఆమెకు భర్త అబ్దుల్‌ జబ్బార్, ముగ్గురు కుమారులు, ఒక కుమార్తె ఉన్నారు.


 నార్పల (శింగనమల) : నార్పల జంగాలకాలనీకి చెందిన ఆవుల రామాంజి(46)అనే మేకల కాపరి వడదెబ్బకు గురై  బుధవారం తెల్లవారుజామున మరణించినట్లు గ్రామస్తులు తెలిపారు. గ్రామ సమీపంలోని కూతలేరు వంక పరిసరాల్లో మేకలను మేత కోసం మంగళవారం తోలుకెళ్లిన అతను రాత్రి ఇంటికి రాగానే సొమ్మసిల్లిపడిపోయాడన్నారు. వెంటనే ఆస్పత్రికి తరలించగా అక్కడ చికిత్స పొందుతూ మృతి చెందినట్లు వివరించారు. మృతునికి భార్య, ముగ్గురు కుమారులు ఉన్నారు.


 ఆదోని టౌన్‌: పట్టణంలోని బావూజీ పేటలో నివాసముంటున్న హమాలి బుడ్డ వీరప్ప (46) మంగళవారం వడదెబ్బకు గురై మృతి చెందాడు. వీరప్ప మార్కెట్‌ యార్డులో హమాలిగా పని చేసే ఇతను మార్కెట్‌ యార్డుకు అన్‌ సీజన్‌ కావడంతో కట్టెల తెచ్చేందుకు కొండకు వెళ్లాడు. కట్టెలు తీసుకొని ఇంటికి వచ్చి భోజనం చేస్తూనే సొమ్మసిల్లి పడిపోయాడు. కుటుంబీకులు ఆసుపత్రికి తరలిస్తుండగానే మృతి చెందాడు. మృతుడికి భార్య శంకుతల, కుమారుడు, కుమార్తె ఉన్నారు.   
  


 – నత్తనడకన ఏపీఎండీపీ పైప్‌లైన్‌ పనులు
 – రోజుకు 400 నుంచి 700 మీటర్ల పని మాత్రమే
 – పనులపై దృష్టిసారించని పాలకులు, అధికారులు
 అనంతపురం న్యూసిటీ : ఆంధ్రప్రదేశ్‌ మునిసిపల్‌ డెవలప్‌మెంట్‌ ప్రాజెక్ట్‌ (ఏపీఎండీపీ)పైప్‌లైన్‌ పనులకు సన్‌స్ట్రోక్‌ తగిలింది. ఎండ తీవ్రత అధికంగా ఉండటంతో కూలీలు పనులు చేసేందుకు ముందుకురావడం లేదు. దీంతో పైప్‌లైన్‌ , ట్యాంకుల నిర్మాణ పనులు నత్తనడకన సాగుతున్నాయి. దీనికితోడు అధికారుల కొరత పనులు జాప్యానికి మరింత ఆజ్యం పోస్తోంది. ఈ ఏడాదిలోపు 369 కిలోమీటర్ల పైప్‌లైన్‌ వేయాల్సి ఉంది. ప్రస్తుతం 109 కిలోమీటర్లు మాత్రమే వేశారు. రోజుకు కనీసం ఒక కిలోమీటర్‌ వేస్తేనే పనులు పూర్తయ్యే అవకాశం ఉంది. పైప్‌లైన్‌ పనులను ఎప్పటికప్పుడు పరిశీలించాల్సిన ఎమ్మెల్యే, మేయర్, అధికారులు అటువైపు తొంగి చూడటం లేదన్న విమర్శలున్నాయి.
 
 2018లోపు పూర్తయ్యేనా..?
 నగరంలో నూతన పైప్‌లైన్‌ ఏర్పాటైతే నీటి సమస్యకు చెక్‌ పెట్టడంతో పాటు శుద్ధమైన జలం ప్రజలకందించే అవకాశం ఉంటుంది. ఏపీఎండీపీ పైప్‌లైన్‌ పనులను కాంగ్రెస్‌ ప్రభుత్వ హయాంలోనే చేపట్టాలని నిర్ణయించారు. వివిధ కారణాల వల్ల పైప్‌లైన్‌ పనుల్లో జాప్యం జరిగింది. గతేడాది మార్చి 31న పైప్‌లైన్‌ పనులకు అగ్రిమెంట్‌ జరిగ్గా, అదే ఏడాది ఏప్రిల్‌ 1న పనులు మొదలుపెట్టారు. 2018 లోపు పైప్‌లైన్, ట్యాంకు నిర్మాణం చేయాల్సి ఉంది. ఈ ఏడాది చివరిలోపు నగరంలో 369 కిలోమీటర్లలో పైప్‌లైన్‌ వేయాలి. ఇప్పటికే సిబ్బంది కొరతతో పైప్‌లైన్‌ పనులు జాప్యం చేస్తున్నారన్న విమర్శలున్నాయి. గత నెల రోజులుగా పైప్‌లైన్‌ పనులు పెద్దగా జరగలేదు. రోజూ అధిక సంఖ్యలో వచ్చే కూలీలు ఇప్పుడు ముందుకురావడం లేదు. ఎండ తీవ్రత అధికంగా ఉండటంతో వారు భయాందోళనకు గురవుతున్నారు. దీంతో ఈ ఏడాదిలోపు పైప్‌లైన్‌ వేస్తారో లేదో వేచి చూడాలి.
 
 సిబ్బంది కొరత
 పైప్‌లైన్‌ పనులు మొదలైనప్పటి నుంచి ఏపీఎండీపీ పైప్‌లైన్‌ పనులకు సిబ్బంది కొరత వేధిస్తోంది. ఒక ఈఈ, ముగ్గురు డీఈలు, ఇద్దరు ఏఈలు ఉండాల్సి ఉండగా కేవలం ఈఈ, ఏఈ మాత్రమే ఉన్నారు. దీన్నిబట్టే క్షేత్రస్థాయిలో పనులను ఏవిధంగా చేస్తున్నారో అర్థం చేసుకోవచ్చు. సదరు ఐహెచ్‌పీ కంపెనీ కొన్ని జోన్లలో జరిగే పనులను సబ్‌ కాంట్రాక్టర్లకు అప్పగించింది. అన్ని ప్రాంతాల్లో పనులను పరిశీలించడంలో అధికారులు విఫలమవుతున్నారన్న విమర్శలు వ్యక్తమవుతున్నాయి. ప్రతిష్టాత్మకంగా చేపట్టే ఏపీఎండీపీ పనులను పాలకులు, అధికారులు తేలిగ్గా తీసుకోవడం పెద్ద దుమారం రేపుతోంది. ఎమ్మెల్యే ప్రభాకర్‌చౌదరి, మేయర్‌ స్వరూప, ఎంపీ జేసీ దివాకర్‌ రెడ్డి ఏనాడు పైప్‌లైన్‌ పనుల గురించి ప్రస్తావించిన పాపాన పోలేదన్న ఆరోపణలున్నాయి. ఇప్పటికైనా పాలకులు మేలుకుని పైప్‌లైన్‌ పనులు వేగవంతంగా జరిగేలా చర్యలు తీసుకోవాలని పలువురు కోరుతున్నారు.
 
 ఈ ఏడాదిలోపు పూర్తి చేస్తాం
 - రామ్మోహన్‌ రెడ్డి(ఏపీఎండీపీ ఈఈ)
 అగ్రిమెంట్‌ ప్రకారం ఈ ఏడాదిలోపు పైప్‌లైన్, ఆరు ట్యాంకుల నిర్మాణాలను పూర్తిచేస్తాం. పూర్తీగా పైప్‌లైన్‌ నిర్మాణం చేపట్టేందుకు 2018 వరకు గడువు ఉంది. గడువులోపు తప్పక పనులను పూర్తిచేస్తాం.


 గుత్తి (గుంతకల్లు) : జిల్లాలో వడదెబ్బ సోకి శనివారం ఇద్దరు మృతి చెందారు. గుత్తిలోని బెస్తగేరికి చెందిన చెరుకు రాజు(52) వడదెబ్బ సోకి మృతి చెందినట్లు బంధువులు తెలిపారు. లారీ డ్రైవర్‌గా పని చేసే రాజు రెండ్రోజులుగా కర్నూలు-అనంతపురం మధ్య తిరిగినట్లు వివరించారు. శుక్రవారం సాయంత్రం ఇంటికొచ్చిన కాసేపటికే ఒక్కసారిగా కుప్పకూలి కింద పడిపోయాడన్నారు. ఆ వెంటనే వాంతులు, వీరేచనాలయ్యాయి. కుటుంబ సభ్యులు చికిత్స నిమిత్తం స్థానిక ప్రభుత్వాస్పత్రికి తరలించారు. వైద్యులు సెలైన్‌ ఎక్కించి ఇంటికి పంపారు. అయితే శనివారం తెల్లవారుజామున నిద్రలోనే మృతి చెందాడన్నారు. మృతునికి భార్య, కుమార్తె, కుమారుడు ఉన్నారు.
 
 ఉరవకొండ రూరల్‌ మండలంలో...
 ఉరవకొండ రూరల్‌ : మండలంలోని ఆమిద్యాలలో నాగరాజు(39) అనే కూలీ వడదెబ్బ సోకి మరణించాడని గ్రామస్తులు తెలిపారు. ప్రతి రోజూ ఉదయం 8 నుంచి సాయంత్రం 4 గంటల వరుకు కూలీ పనులకు వెళ్లేవాడు. ఈ నేపథ్యంలో తనకు నీరసంగా ఉందంటూ ఒక్కసారి సొమ్మసిల్లిపడిపోవడంతో తోటి కూలీలు హుటాహుటిన ఉరవకొండ ఆస్పత్రికి తరలించారు. అప్పటికే అతను మరణించినట్లు వైద్యులు నిర్ధారించారు. మృతునికి భార్య తిప్పమ్మ, ఇద్దరు పిల్లలు ఉన్నారు. 


 పెద్దపప్పూరు(తాడిపత్రి) : వడదెబ్బ మరణాలు ఆగడం లేదు. వాటికి కొనసాగింపుగా జిల్లాలోని వేర్వేరు ప్రాంతాల్లో గురువారం మరో ఐదుగురు మృతి చెందారు. ఈ పరిణామం సర్వత్రా ఆందోళన కలిగిస్తోంది. పెద్దపప్పూరు మండలం ముచ్చుకోటలో కంబగిరి రాముడు(43) వడదెబ్బతో మృతి చెందారు. వ్యక్తిగత పనులపై అనంతపురం వెళ్లిన ఆయన సాయంత్రం ఇంటికొచ్చే సరికే అస్వస్థతకు గురయ్యాడు. వెంటనే జ్వరంతో పాటు వాంతులయ్యాయి. దీంతో కుటుంబ సభ్యులు అతన్ని అనంతపురం ఆస్పత్రికి తరలించారు. అక్కడి నుంచి మెరుగైన వైద్యం కోసం కర్నూలు తరలించగా అక్కడ చికిత్స పొందుతూ మృతి చెందినట్లు బంధువులు తెలిపారు. మృతునికి భార్య, ఇద్దరు పిల్లలు ఉన్నారు.
 
 అగళి మండలంలో...
 అగళి: మండలంలోని హళ్లికెరలో చంద్రశేఖర్‌శర్మ(55) వడదెబ్బకు గురై గురువారం మధ్యాహ్నం మృతి చెందినట్లు బంధువులు  తెలిపారు. వ్యవసాయ బోరు వద్ద నుంచి తాగునీరు తెచ్చేందుకు వెళ్లిన ఆయన ఎండతాపానికి గురై అక్కడికక్కడే కుప్పకూలిపోయినట్లు స్థానికులు తెలిపారు. కుటుంబ సభ్యులు ఇంటికి తరలించే సరికే మృతి చెందినట్లు వివరించారు. మృతునికి భార్య, కుమారుడు, కుమార్తె ఉన్నారు.
     
 శింగనమల మండలంలో...
 శింగనమల : మండలంలోని చీలేపల్లిలో సోమసుందరయ్య(58) అనే ఉపాధి కూలీ వడదెబ్బతో మృతి చెందారు. గురువారం ఉదయమే ఉపాధి పనులకు వెళ్లిన ఆయన మధ్యాహ్నం ఇంటికి రాగానే అస్వస్థతకు గురయ్యారు. కుటుంబ సభ్యులు సలకంచెరువులోని ఆస్పత్రికి తరలించేలోపే మృతి చెందినట్లు స్థానికులు తెలిపారు. విషయం తెలుసుకున్న ఎంపీడీఓ జయరాములు, టెక్నికల్‌ అసిస్టెంట్‌ నారాయణస్వామి వెంటనే గ్రామానికి చేరుకున్నారు. మృతదేహాన్ని సందర్శించి నివాళులర్పించారు.  
 
 బత్తలపల్లి మండలంలో...
 బత్తలపల్లి(ధర్మవరం) : బత్తలపల్లి మండలం కోడేకండ్లలో వడ్డె వెంకటరాముడు(56) వడదెబ్బతో గురువారం మరణించినట్లు బంధువులు తెలిపారు. గ్రామ సమీపంలోని రాతిగుట్టలోకి రాళ్ల కొట్టేందుకు కూలీ పనులకు బుధవారం వెళ్లిన ఆయన రాత్రి ఇంటికి చేరుకున్నట్లు వివరించారు. తీవ్ర అస్వస్థతతో రాత్రి భోజనం కూడా చేయకనే పడుకున్నట్లు చెప్పారు. తెల్లవారుజామున ఉలుకు, పలుకు లేకపోవడంతో నిద్ర లేపేందుకు కుటుంబ సభ్యులు ఎంతగా ప్రయత్నించగా ఫలితం లేదన్నారు. మృతునికి భార్య నారాయణమ్మ, ఇద్దరు కుమారులు, ఒక కుమార్తె ఉన్నారు. విషయం తెలియగానే వైద్యాధికారి లోక్‌నాథ్, సీహెచ్‌ఓ లింగమూర్తి, హెల్త్‌ సూపర్‌వైజర్‌ చంద్రశేఖర్‌రెడ్డి, ఆరోగ్య సిబ్బంది రామాంజులరెడ్డి, అరుణమ్మ, వీఆర్‌ఓ నరసింహమూర్తి, వీఆర్‌ఏ రాముడు గ్రామానికి చేరుకున​ఆనరు. మృతదేహాన్ని పరిశీలించారు. ఘటనపై ఆరా తీశారు.  
 
 కూడేరు మండలంలో...
 కూడేరు(ఉరవకొండ) : కూడేరు మండలం రామచంద్రాపురంలో దళిత రాముడు(65) వడదెబ్బకు గురై మృతి చెందినట్లు కుటుంబ సభ్యులు తెలిపారు. బ్రాహ్మణపల్లిలోని చౌక «ధాన్యపు డిపోలో నిత్యావసర సరుకులు తెచ్చేందుకు వెళ్లిన ఆయన ఎండకు నీరసించి కిందపడి మృతి చెందినట్లు భార్య సంగమ్మ, ఇద్దరు కుమారులు కన్నీరుమున్నీరయ్యారు. సమాచారం అందిన వెంటనే పీహెచ్‌సీ వైద్యాధికారి తస్లీమ్‌ బేగం, తహశీల్దార్‌ వసంతలత తమ సిబ్బందితో గ్రామానికి చేరుకున్నారు. మృతదేహాన్ని పరిశీలించారు. ఉన్నతాధికారులకు నివేదిక పంపారు. 


 హిందూపురం అర్బన్‌ : జిల్లాలోని వేర్వేరు ప్రాంతాల్లో వడదెబ్బకు గురై ఇద్దరు మరణించారు. హిందూపురం మున్సిపల్‌ పరిధి కొట్నూరులో నంజుండప్ప(45) వడదెబ్బతో సోమవారం రాత్రి మృతి చెందినట్లు బంధువులు తెలిపారు. గడచిన 30న పొలం పనులు చేస్తుండగా వడదెబ్బతో అస్వస్థతకు గురైన నంజుండప్పను కుటుంబ సభ్యులు  హిందూపురం ఆస్పత్రికి తరలించగా అక్కడి వైద్యుల సూచన మేరకు మెరుగైన వైద్యం కోసం బెంగళూరుకు తరలించారు. అక్కడ చికిత్స పొందుతూ మంగళవారం తెల్లవారుజామున మృతి చెందినట్లు వివరించారు. మృతునికి  భార్య, ఇద్దరు పిల్లలు ఉన్నారు.  
 
 గుమ్మఘట్ట(రాయదుర్గం) : గుమ్మఘట్ట మండలం వై.గుండ్లపల్లిలో జూగన్నగారి భీమప్ప(65) వడదెబ్బకు గురై మంగళవారం మృతి చెందినట్లు బంధువులు తెలిపారు. పగలంతా పొలంలో పని చేసి, తిరిగి ఇంటికి బయలుదేరగా వడదెబ్బకు గురై ఒక్కసారిగా కుప్పకూలిపోయినట్లు వివరించారు. విషయం తెలియగానే తహసీల్దార్‌ అఫ్జల్‌ఖాన్, వైద్యాధికారి డాక్టర్‌ రమేశ్‌, వీఆర్‌ఓ చంద్రశేఖర్‌ గ్రామానికెళ్లి మృత దేహాన్ని పరిశీలించారు.


 గుత్తి : గుత్తిలో వడదెబ్బకు మరొకరు బలయ్యారు. స్థానిక న్యూ సీపీఐ కాలనీకి చెందిన ఫకృల్లాఖాన్‌(45) వడదెబ్బకు గురై ఆదివారం మరణించినట్లు బంధువులు తెలిపారు. పూల మండిలో కూలీ పనులు చేసే అతను వ్యాపారం నిమిత్తం వారం రోజులుగా బాగా తిరిగాడన్నారు. దీంతో శనివారం సాయంత్రం కళ్లు తిరిగి కింద పడిపోయాడని చెప్పారు. ఆ వెంటనే వాంతులు, వీరేచనాలు కాగా, స్థానిక ప్రభుత్వాస్పత్రికి తరలించారు. చికిత్స అనంతరం ఇంటికి పిల్చుకెళ్లగా ఆదివారం తెల్లవారు జామున మృతి చెందినట్లు వివరించారు. మృతునికి భార్య, ఇద్దరు కుమార్తెలు, ఒక కుమారుడు ఉన్నారు.


 - ఎండవేడిమికి తగ్గుతున్న పట్టుగూళ్లు దిగుబడి
 - చనిపోతున్న పాలపురుగులు
 - ధరలు ఉన్నా చేతికందని వైనం
 
 హిందూపురం అర్బన్‌ : ఎండ మండిపోతున్నాయి. వడగాల్పులకు పట్టుపురుగులు విలవిలలాడి చనిపోతున్నాయి. పట్టుగూళ్లపంటను సంక్షించుకోవడానికి రైతులు నానాతంటలు పడుతున్నా.. నాణ్యత తగ్గి దిగుబడిపై బలమైన ప్రభావం చూపుతుండటంతో రైతులు తీవ్ర ఆందోళన చెందుతున్నారు. రాష్ట్రంలో అతిపెద్ద పట్టుగూళ్ల మార్కెట్‌లో ఒక్కటైన హిందూపురం మార్కెట్‌కు స్థానికంగానే కాక ప్రకాశం, నెల్లూరు జిల్లాలతో పాటు తెలంగాణ జిల్లాల నుంచి పెద్ద ఎత్తున పట్టుగూళ్లు తీసుకువస్తున్నారు. సాధారణంగా ప్రతిరోజు సుమారు ఆరు టన్నుల వరకు çపట్టుగూళ్ల దిగుమతి అయ్యేవి. అయితే మండుతున్న ఎండల కారణంగా నాణ్యత, దిగుబడి తగ్గిపోయి మార్కెట్‌కు దిగుమతి సాగానికి పడిపోయింది. అయితే రైతులకు మాత్రం ఆశించిన ధరలు కనిపిస్తున్నా దిగుబడి బాగా తగ్గిపోయింది. బైవోల్టిన్‌ రూ.450  నుంచి రూ.530 వరకు ధర పలుకుతుండగా సీబీరకం గూళ్లకు రూ.360 నుంచి రూ.400 పలుకుతున్నాయి. గూళ్లకు మంచి ధరలు కనిపిస్తున్నా దిగుబడిపై తీవ్ర ప్రభావం చూపుతూ తీవ్రంగా నష్టపోతున్నామని రైతులు ఆవేదన వ్యక్తం చేస్తున్నారు.
 
 వేడిధాటికి చనిపోతున్న పాలపురుగులు :
 వేసవిలో పెరిగిపోతున్న ఉష్ణోగ్రతకు పట్టుపరుగులు పాలపురుగుల దశలోనే చనిపోతున్నాయి. పట్టుగూళ్ల పెరుగుదలకు 24, 26 డిగ్రీల ఉష్ణోగ్రత ఉండాలి. అయితే ప్రస్తుతం 40డిగ్రీల ఉష్ణోగ్రత పెరిగిపోతుండటంతో పట్టురైతులు తీవ్ర ఇబ్బందులు పడుతున్నారు. పట్టుçపురుగులను కాపాడుకోవడానికి షెడ్లపై స్పింకర్లతో నీటిని చిమ్మిస్తున్నారు. అలాగే షేడ్ల చుట్టు టెంకాయ, గోనేసంచులను వేలాడదీసి నీటితో తడిపి గూళ్లకు చల్లదనం అందించేందుకు తీవ్ర ప్రయత్నాలు చేస్తున్నారు. అయినా వేడిమి తగ్గడం లేదని దీనివల్ల దిగుబడిపై ప్రభావం చూపుతోందని రైతులు ఆవేదన చెందుతున్నారు. అంతేకాక ఎండకు పురుగులు కూడా ఆకులు తినలేకపోతున్నాయి. వేడికి ఆకులు కూడా ఎండిపోతుండటంతో పట్టుపురుగులు ఎండుతున్న ఆకుల్ని తినకుండా వదిలేస్తున్నాయి. ఫలితంగా వీటిప్రభావం దిగుబడిపై చూపుతోంది.
 
 ఎండకు పురుగులు మేయడం లేదు  
 ఎండలు బాగా ఎక్కువయ్యాయి పట్టుపురుగులు ఎదగడంలేదు. పాలపురుగులు ఆకులు మేయకుండా నిలిచిపోతున్నాయి. దీంతో పట్టుగూడు బలహీనంగా మారిచిన్నగా మారుతోంది. మార్కెట్‌లో ఇలాంటి గూళ్లకు డిమాండ్‌ తగ్గి రేటు పలకడం లేదు. దీనివల్ల రైతులు చాలా నష్టపోతున్నారు.
 - కేశవ, వర్థనపేట
 
 ప్రభుత్వం ఆదుకోవాలి
 పట్టుగూళ్ల షెడ్లకు చల్లదనం కోసం నీటితడి అందించేందుకు చాలా ఖర్చు అవుతోంది. దీనివల్ల పెట్టుబడి పెరిగిపోతుంది. మార్కెట్‌కు రవాణా ఖర్చులు తడిసిమోపెడవుతున్నాయి. ధరలున్నా పెట్టుబడికి సరిపోవడం లేదు. దీనివల్ల పట్టుగూళ్ల రైతులు చాలా నష్టపోవాల్సి వస్తోంది. ప్రభుత్వం నీటితడి ఇచ్చేందుకు సబ్సిడీ అందించాలి.
 –రంగనాథప్ప, గుడిబండ
  
 మార్కెట్‌కు దిగుబడి బాగా తగ్గిపోయింది
 రెండు నెలలుగా మార్కెట్‌కు వస్తున్న పట్టుగూళ్లు చాలా తగ్గిపోయాయి. రైతులు తీసుకువస్తున్న గూళ్లు ఎండధాటికి ఎర్ర, నల్లబారిపోతున్నాయి. దీనివల్ల రేటు తగ్గిపోతోంది. ప్రస్తుతం మార్కెట్‌లో మంచి ధరలు ఉన్నాయి. అయితే రైతులకు వస్తున్న నష్టాలకు సరిపోతున్నాయి. ప్రభుత్వం నుంచి ఇస్తున్న సబ్సిడీల్లో మాత్రం ఏం కోతలు లేవు.
 - రామకృష్ణారెడ్డి, మార్కెట్‌ అధికారి.


 అగళి (మడకశిర) : అగళి మండలం రామనపల్లిలో తపాలా శాఖకు చెందిన రిటైర్డ్‌ ఉద్యోగి రుద్రప్ప(65) వడదెబ్బకు గురై గురువారం మృతి చెందినట్లు బంధువులు తెలిపారు. ఎండవేడిమితో కాళ్లు, చేతుల్లో బొబ్బలు వచ్చాయన్నారు. ఈ నేపథ్యంలో ఉదయం కూడా పనులు చేస్తుండగా తీవ్ర అస్వస్థతకు గురైన ఆయన అక్కడే సొమ్మసిల్లిపడిపోయాడన్నారు. ఆస్పత్రికి తరలించేలోపే కన్నుమూశాడని వివరించారు. 


 హిందూపురం అర్బన్‌ : హిందూపురం శ్రీకంఠపురంలో అశ్వత్థప్ప(70) వడదెబ్బకు గురై బుధవారం మృతి చెందినట్లు బంధువులు తెలిపారు. మంగళవారం మధ్యాహ్నం ఎండ తీవ్రతకు తీవ్ర అస్వస్థతకు గురైన ఆయన్ను కుటుంబ సభ్యులు పుట్టపర్తి ఆస్పత్రిలో చికిత్స చేయించారు. తరువాత రాత్రి ఇంటికి చేరుకున్న ఆయన  ఉదయాన్నే మృతి చెందాడని వారు విలపించారు.


 ఓబుళదేవరచెరువు (పుట్టపర్తి) : జిల్లా వ్యాప్తంగా వడదెబ్బ మరణాలు అంతకంతకూ పెరిగిపోతున్నాయి. తాజాగా శనివారం వేర్వేరు ప్రాంతాల్లో మరో ఇద్దరు మృతి చెందారు. ఓబుళదేవరచెరువు మండలం నల్లగుట్లపల్లికి చెందిన వేమనారాయణ(55) అనే గొర్రెల కాపరి వడదెబ్బకు గురై మరణించాడినట్లు బంధువులు తెలిపారు. శుక్రవారం పగలంతా మేత కోసం జీవాలను అటవీ ప్రాంతానికి తోలుకెళ్లిన అతను రాత్రి ఇంటికొచ్చాడు. భోజనం చేసిన కాసేపటికే సొమ్మసిల్లి పడిపోయాడు. వెంటనే 108లో కదిరికి తరలిస్తుండగా మార్గమధ్యలోనే మరణించినట్లు వారు కన్నీరుమున్నీరయ్యారు. మృతునికి భార్య లక్ష్మీనరసమ్మ, ఒక కుమారుడు, ముగ్గురు కుమార్తెలు ఉన్నారు.  
 
 గుత్తిలో మరొకరు..
 గుత్తిలోని గుంతకల్లు రోడ్డులో గల బ్రిడ్జి వద్ద నివాసముంటున్న రాముడు(55) కూడా వడదెబ్బకు గురై శనివారం మరణించినట్లు బంధువులు తెలిపారు. సొంత పని మీద శుక్రవారం పగలంతా ఎండలో తిరిగొచ్చిన అతను సాయంత్రం ఇంటికి రాగానే సొమ్మసిల్లి పడిపోయాడు. ఆ వెంటనే వాంతులు, వీరేచనాలయ్యాయన్నారు. దీంతో అతన్ని స్థానిక ప్రభుత్వాస్పత్రికి తరలించారు. చికిత్స అనంతరం ఇంటికొచ్చిన అతను శనివారం ఉదయమే మృతి చెందాడని చెప్పారు. మృతునికి భార్య, కుమారుడు ఉన్నారు. 


 దొర్నిపాడు: వడదెబ్బతో ఉపాధి కూలీ మృతి చెందిన సంఘటన గురువారం కొండాపురంలో చోటుచేసుకుంది. వివరాలు ఇలా ఉన్నాయి. గ్రామానికి చెందిన షేక్‌మహబూబ్‌బాషా (47) బుధవారం కొండాపురం–భాగ్యనగరం గ్రామాల మధ్యలో జరుగుతున్న పంట కాల్వల్లో పూడికతీత పనులకు వెళ్లి తీవ్ర అస్వస్థతకు గురయ్యాడు. ఫీల్డ్‌ అసిస్టెంట్‌ బషీర్‌ కూలీల సాయంతో ఆళ్లగడ్డ ప్రభుత్వ ఆసుపత్రికి ప్రైవేటు వాహనంలో తరలించారు. అక్కడ చికిత్స అందించినప్పటికీ కోలుకోలేక గురువారం తెల్లవారుజామున మృతి చెందాడు. పంచాయతీ కార్యదర్శి సులోచన, ఏపీఓ పిడుగు రాముడు గ్రామానికి చేరుకుని మృతదేహానికి పూలమాల వేసి నివాళులర్పించారు. ప్రభుత్వం బాధితుడి కుటుంబాన్ని ఆదుకోవాలని మృతుని బంధువులు, కుటుంబసభ్యులు కోరారు.
  


 భానుడు నిప్పులు కురిపిస్తున్నాడు. ఎండల సెగకు తట్టుకోలేక జనం విలవిలలాడుతున్నారు. వడదెబ్బకు గురై పలువురు ప్రాణాలు కోల్పోతున్నారు. ఆఖరుకు కోళ్లు, గొర్రెలు, మేకలు కూడా మృత్యువాత పడుతున్నాయి. మునుపెన్నడూ లేనివిధంగా ఈ సీజన్‌లో రోజుకు నలుగురు నుంచి ఎనిమిది మంది వరకు జనం వడదెబ్బతో పిట్టల్లా రాలిపోతూనే ఉన్నారు. వరుస మరణాలు ఆందోళనను కలిగిస్తున్నాయి.
 
 గుత్తి, గుత్తి రూరల్‌ (గుంతకల్లు), బత్తలపల్లి (ధర్మవరం) :
 జిల్లా వ్యాప్తంగా వేర్వేరు ప్రాంతాల్లో ముగ్గురు వడదెబ్బకు గురై మృతి చెందారు. గుత్తి పట్టణంలోని కరుణం వీధికి చెందిన డి.బాషా (50) సొంత పనుల నిమిత్తం రెండు రోజులపాటు ఎండలో తిరగడంతో మంగళవారం వడదెబ్బకు గురయ్యాడు. సొమ్మసిల్లి కింద పడిపోయాడు. తలపట్టేసింది. ఆ రోజు రాత్రికి అలాగే ఇంట్లో పడుకున్నాడు. బుధవారం ఉదయానికి కూడా ఆరోగ్యం కుదటపడలేదు. దీంతో కుటుంబ సభ్యులు స్థానిక ప్రభుత్వాస్పపత్రికి తరలించడానికి ప్రయత్నిస్తున్న సమయంలోనే మృతి చెందాడు. మృతునికి భార్య, కుమారుడు, ఇద్దరు కుమార్తెలు ఉన్నారు.
 
 - బత్తలపల్లి మండలం డి.చెర్లోపల్లికి చెందిన గుజ్జల నారాయణ (63) పంటకు నీరు పెట్టడానికి మంగళవారం వెళ్లి ఇంటికి తిరిగొచ్చిన తర్వాత అస్వస్థతకు గురయ్యాడు. తలనొప్పిస్తోందని నొప్పులు తగ్గించే మాత్ర వేసుకున్నాడు. అర్థరాత్రి సమయంలో పరిస్థితి ఆందోళనకరంగా మారడంతో కుటుంబ సభ్యులు ఆస్పత్రికి తీసుకెళ్లేందుకు ప్రయత్నించేలోపు మృతి చెందాడు.  
 - గుత్తిలో హోటల్‌ వాచ్‌మన్‌గా పనిచేస్తున్న కొత్తపేటకు చెందిన కంబయ్య(66) బుధవారం మధ్యాహ్నం విధులు ముగించుకొని మండుటెండలో ఇంటికి వెళ్లిన కొద్దిసేపటికే సొమ్మసిల్లి పడిపోయాడు. అపస్మారక స్థితిలో ఉన్న అతడిని కుటుంబసభ్యులు గుత్తి ప్రభుత్వాస్పత్రికి తరలించారు. వైద్యులు చికిత్స ప్రారంభించేలోపే అతడు మృతి చెందాడు.
  
 పెనుకొండ రూరల్ : పెనుకొండ మండలం వెంకటగిరిపాళ్యంలో కురుబ ఎల్లయ్య(60) అనే గొర్రెల కాపరి బుధవారం వడదెబ్బకు గురై మృతి చెందినట్లు గుట్టూరు పీహెచ్‌సీ వైద్యాధికారి జగదీష్‌బాబు తెలిపారు.
 
 తొమ్మిది గొర్రెలు మృతి
 రొద్దం (పెనుకొండ) : రొద్దం మండలం కంబాలపల్లి గొర్రెల కాపరి కంబదూరప్పకు చెందిన తొమ్మిది గొర్రెలు బుధవారం వడదెబ్బకు గురై మృతి చెందాయి. పశువైద్యాధికారి  శుభనిరీక్షన్‌ సంఘటన స్థలానికి వెళ్లి గొర్రెలకు పోస్టుమార్టం చేశారు.


 అవుకు/పత్తికొండటౌన్‌: ఎండలు ప్రాణాలు తీస్తున్నాయి. పెరుగుతున్న ఎండలతో జిల్లాలో వడదెబ్బ మృతుల సంఖ్య పెరుగుతోంది. సోమవారం జిల్లాలో ఇద్దరు మృతి చెందారు. అవుకు మండలం రామాపురం గ్రామానికి చెందిన మారెమడుగల పెద్ద రాముడు చిన్న కూమారుడు కార్తీక్‌(10) 4 తరగతి చదువుతున్నాడు. ఆదివారం పాఠశాలకు సెలవు కావడంతో చుట్టు పక్కల ఉన్న పిల్లలతో కలసి ఉదయం నుంచి సాయంత్రం వరకు ఎండలో ఆడుకున్నాడు. దీంతో తీవ్ర అస్వస్థతకు గురై వాంతులు, విరోచనాలై సొమ్మసిల్లి పడిపోయాడు. కుటుంబీకులు స్థానికంగా ఓ ప్రైవేట్‌ ఆసుపత్రిలో చికిత్స అందించారు. పరిస్థితి విషమించడంతో రాత్రి కర్నూలుకు తరలిస్తుండగా మార్గమధ్యంలో మృతి చెందాడు. కుమారుడి మృతితో తల్లిదండ్రులు గుండెలవిలసేలా రోదిస్తున్నారు. 
  
 పందికోనలో.. 
 పత్తికొండ మండలం పందికోన గ్రామంలో సోమవారం వడదెబ్బతో గువ్వలరాముడు(52) మృతి చెందాడు. గత రెండురోజులుగా గొర్రెలు మేపేందుకు వెళ్లి తీవ్రమైన ఎండలకు అస్వస్థతకు గురయ్యాడు. కుటుంబసభ్యులు ఆదివారం రాత్రి అతడిని పత్తికొండలోని ఒక ప్రైవేటు నర్సింగ్‌హోంలో చేర్పించారు. చికిత్స పొందుతూ కోలుకోలేక సోమవారం ఉదయం మృతిచెందాడు. మృతుడికి భార్య నాగవేణి, ఇద్దరు పిల్లలు ఉన్నారు. ప్రభుత్వం మృతుడి కుటుంబాన్ని ఆదుకోవాలని గ్రామస్తులు కోరుతున్నారు.  
  


 గుత్తి : జిల్లాలో వడదెబ్బ మృతుల సంఖ్య రోజురోజుకూ పెరిగిపోతోంది. శనివారం కూడా మరో ఇద్దరు వడదెబ్బకు గురై ప్రాణాలు కోల్పోయారు. గుత్తి ఎస్సీ కాలనీకి చెందిన మాతాంగి రామకృష్ణ(28) పనుల మీద ఎండలో గుత్తి, గుత్తి ఆర్‌ఎస్‌లో కలియతిరిగాడు. దీంతో వడదెబ్బకు గురై, సొమ్మసిల్లి కింద పడిపోయారని కుటుంబ సభ్యులు తెలిపారు. వెంటనే  స్థానిక ప్రభుత్వాస్పత్రికి తరలించారు. అక్కడ చికిత్స పొందుతూ మృతి చెందారని విలపించారు.
 
 మృతునికి భార్య, కుమార్తె ఉన్నారు. తురకపల్లికి చెందిన పెయింటర్‌ శ్రీనివాసులు(45) సైతం వడదెబ్బకు గురై శనివారం మృతి చెందారని కుటుంబ సభ్యులు తెలిపారు. పని ముగించుకుని ఇంటికెళ్తుండగా.. గుత్తి ఆర్టీసీ బస్టాండ్‌ వద్ద కుప్పకూలిపోయారన్నారు. ఆస్పత్రికి తరలిస్తుండగానే మరణించినట్లు స్థానికులు వివరించారు. మృతునికి భార్య, ఇద్దరు కుమార్తెలు, ఒక కుమారుడు ఉన్నారు.


 ధర్మవరం అర్బన్ : ధర్మవరం కేశవనగర్‌లో వై.ఓబుళరెడ్డి(28) అనే చేనేత కార్మికుడు వడదెబ్బతో బుధవారం రాత్రి మృతి చెందినట్లు స్థానికులు తెలిపారు. ఉదయం నుంచి మగ్గం పనిలో నిమగ్నమై ఉన్న ఓబుళరెడ్డి సాయంత్రానికల్లా వడదెబ్బకు గురయ్యాడన్నారు.  వెంటనే స్థానిక ప్రభుత్వాస్పత్రికి తరలించగా అక్కడ చికిత్స పొందుతూ మృతి చెందాడన్నారు. వడదెబ్బతోనే అతను మృతి చెందినట్లు డాక్టర్‌ లక్ష్మీరాంనాయక్‌ నిర్ధరించారు. మృతునికి భార్య రమాదేవి ఉన్నారు.


 కంబదూరు / రొద్దం : జిల్లాలో ఎండలు మండిపోతున్నాయి. 40 నుంచి 46 డిగ్రీల వరకు ఉష్ణోగ్రతలు నమోదవుతున్నాయి. ఎండలో ఎక్కువగా తిరిగిన వారు వడదెబ్బకు గురై ప్రాణాలు కోల్పోతున్నారు. తాజాగా సోమవారం వేర్వేరు చోట్ల ఇద్దరు వడదెబ్బతో మృత్యువాత పడ్డారు. వివరాలిలా ఉన్నాయి. కంబదూరు మండలం నూతిమడుగు గ్రామానికి చెందిన రామాంజనేయులు (50) ఆదివారం ఉదయం బంధువుల స్వగ్రామమైన కనగానపల్లికి వెళ్లాడు.
 
 అక్కడి నుంచి బండమీదపల్లికి బస్సు సౌకర్యం లేకపోవడంతో మధ్యాహ్నం సమయంలో కాలినడకన బయల్దేరాడు. మార్గమధ్యంలో అస్వస్థతకు గురై అక్కడికక్కడే కుప్పకూలిపోయాడు. ఆ దారిలో వెళుతున్న కొందరు ఆయనను ఆస్పత్రికి తరలించారు. అయితే అప్పటికే ఆయన మృతి చెందినట్లు వైద్యులు తెలిపారు. రొద్దం మండలం బూచెర్లలో మహిళా కూలీ నాగమ్మ (55) సోమవారం వడదెబ్బతో మృతి చెందింది. అనారోగ్యంతో బాధపడుతున్న ఆమె ఎండ తీవ్రతకు వడదెబ్బ తగిలి మృతి చెందినట్లు గ్రామస్తులు తెలిపారు. 


 - ఉపశమన చర్యలు నామమాత్రమే 
  
 కర్నూలు(అగ్రికల్చర్‌): భానుడు భయపెడుతున్నాడు..రోజు రోజుకూ పెరుగుతున్న ఉష్ణోగ్రతలతో జనం విలవిల్లాడుతున్నారు. తీవ్రమైన వడగాల్పులు ప్రజల ప్రాణాలు తీస్తున్నాయి. జిల్లాలో ఒక్క వడదెబ్బ మరణం కూడా ఉండరాదని 20 రోజులుగా జిల్లా యంత్రాంగం హడావుడి చేస్తున్నా ఫలితం లేకుండా పోతోంది. ఇప్పటికే జిల్లాలో 10 మందికి పైగా వడదెబ్బతో మృత్యువాత పడ్డారు. రాష్ట్రంలో కర్నూలు జిల్లాలోనే అత్యధిక ఉష్ణోగ్రతులు నమోదవుతున్నాయి. ఉదయం 10 గంటల నుంచే ఎండలు భగ్గుమంటున్నాయి.  సాయంత్రం 5గంటల వరకు వడగాల్పులు కొనసాగుతున్నాయి.
  
 ఎండల కారణంగా మధ్యాహ్నం 12 నుంచి 3గంటల వరకు ప్రధాన పట్టణాల్లో రోడ్లు నిర్మానుష్యంగా కనిపిస్తున్నాయి.  గత ఏడాది ఇదే సమయంలో ఉష్ణోగ్రతలు 39 డిగ్రీల వరకు ఉండేవి. ఈ సారి మార్చినెల చివరిలోనే ఉష్ణోగ్రత 42.4 డిగ్రీలకు చేరింది. ఏప్రిల్, మేనెలల్లో ఎండలు ఇంకా ఎక్కువగా ఉంటాయని ప్రజలు భయపడుతున్నారు. రాత్రి ఉష్ణోగ్రతులు సైతం పెరిగిపోవడం ఆందోళన కలిగిస్తోంది. రాత్రి 28 డిగ్రీల ఉష్ణోగ్రత ఉండడతో  ప్రజలు ఉక్కపోత భరించలేకపోతున్నారు. గత ఏడాది వేసవి 45 డిగ్రీల గరష్ట ఉష్ణోగ్రత నమోదైంది. ఈ సారి అది 48 డిగ్రీలకు చేరే అవకాశం ఉందని అంచనా వేస్తున్నారు. 
  
 వర్షాలు తగ్గడం వల్లే..
  వర్షాలు పూర్తిగా తగ్గిపోవడం, చెరువులు, కుంటల్లో చుక్క నీరు లేకపోవడం, అడవులు అంతరిస్తుండటం, చల్లదనాన్ని ఇచ్చే వృక్షాలు తగ్గిపోవడం తదితర కారణాల వల్ల ఉష్ణోగ్రతలు జిల్లాలోనే ఎక్కువగా ఉన్నట్లు స్పష్టం అవుతోంది. భూగర్భ జలాలు అడుగంటిపోవడంతో ప్రజలు దాహార్తితో అల్లాడుతున్నారు. నోరులేని మూగజీవులకు తాగడానికి చుక్కనీరు కరువు అయింది.
  
 చర్యలు శూన్యం..
  వడదెబ్బ మరణాలు పెరుగుతున్నా కర్నూలు సహా ఎక్కడ చలువ పందిళ్లు లేవు. అక్కడక్కడ స్వచ్ఛంద సంస్థలు.. చలివేంద్రాలు ఏర్పాటు చేసి ప్రజల దాహార్తిని తీరుస్తున్నాయి. ప్రభుత్వం ఆధ్వర్యంలో చలివేంద్రాలు, చలువ పందిళ్లు ఏర్పాటు కార్యరూపం దాల్చలేదు. లక్ష కరపత్రాలు ముద్రించడం, వేసవి జాగ్రత్తలపై ప్లెక్సీ బ్యానర్లు ఏర్పాటు చేయడం మినహా ప్రభుత్వ చర్యలు కానరావడం లేదు. బతుకుదెరువు కోసం పనులకు వెళ్లి కూలీలు వడదెబ్బకు గురవుతున్నారు. శుక్రవారం ఒక్కరోజే ఐదుగురు మృత్యవాత పడ్డారంటే తీవ్రత ఏ స్థాయిలో ఉందో స్పష్టం అవుతోంది.  
  
 వారం రోజులుగా ఉష్ణోగ్రతలు ఇలా ఉన్నాయి...
 ––––––––––––––––––––––––– 
 తేదీ            పగలు        రాత్రి
 మార్చి 27     40.7        24.7
 మార్చి 28      41.1        25.8
 మార్చి 29      41.0        27.0
 మార్చి 30      41.7        27.7
 మార్చి 31     42.4        26.4
 ఏప్రిల్‌ 1        42.0         27.6
 ఏప్రిల్‌ 2        42.0         29.2
 –––––––––––––––––––––––– 
  


 పెనుకొండ : పెనుకొండ ఆర్టీసీ డిపోలో కండక్టర్‌గా పని చేసే సువర్ణబాయి శనివారం మధ్యాహ్నం వడదెబ్బకు గురయ్యారు. పెనుకొండ - కదిరి మధ్య తిరిగే బస్సులో ఆమె విధులు నిర్వర్తిస్తున్నారు. ఉదయమే పెనుకొండ నుంచి కదిరికి చేరుకున్న బస్సు తిరిగి పెనుకొండకు తిరుగు ప్రయాణమైంది. మార్గమధ్యంలోనే ఆమె ఎండ తీవ్రతకు వడదెబ్బ బారిన పడి పడిపోయారు. తోటి ప్రయాణికులు, ఆర్టీసీ సిబ్బంది వెంటనే వారి కుటుంబ సభ్యులకు సమాచారం అందించారు. ఆ తరువాత అదే బస్సులో పెనుకొండ ఆస్పత్రికి తరలించారు. అక్కడి వైద్యులు ఆమెను పరీక్షించి, సెలైన్‌ బాటిళ్లు ఎక్కించి చికిత్స ప్రారంభించారు. 


 గోరంట్ల (సోమందేపల్లి) : గోరంట్ల మండలం గంగాదేవిపల్లిలో వడదెబ్బకు గురై నాగప్ప(65) మృతి చెందినట్లు బంధువులు తెలిపారు. బుధవారం పొలంలో పనులు చూసుకుని రాత్రికి ఇంటికి రాగానే తీవ్ర అస్వస్థతకు గురైనట్లు వివరించారు.  గురువారం ఉదయమే ఇంటిలో నిద్రలోనే ప్రాణాలు వదిలినట్లు వారు కన్నీరుమున్నీరయ్యారు.  


 ధర్మవరం అర్బన్ : ధర్మవరం శాంతినగర్‌లో చెన్న ఆదినారాయణ(53) అనే చేనేత కార్మికుడు వడదెబ్బకు గురై ఆదివారం మధ్యాహ్నం మృతి చెందాడని బంధువులు తెలిపారు. ఉదయమే ఆరోగ్యం సరిగా లేదని భార్య వెంకటలక్ష్మీకి చెప్పగా, ఆమె వెంటనే ప్రభుత్వాస్పత్రికి పిల్చుకెళ్లినట్లు వివరించారు. అక్కడ చికిత్స చేయించుకుని ఇంటికి వస్తుండగా మార్గమధ్యంలోనే కుప్పకూలిపోయి ప్రాణాలొదిలినట్లు పేర్కొన్నారు. మృతునికి కుమారుడు మురళీ, కుమార్తె శైలజ ఉన్నారు. 


 నల్లమాడ : ఉగాది పర్వదినాన్ని స్వగ్రామంలో బంధువులు, గ్రామస్తుల మధ్య సంతోషంగా జరుపుకోవాలని ఎంతో ఆనందంతో ఇంటికి వచ్చిన ఓ  కూలీని వడదెబ్బ రూపంలో మృత్యువు అతని ఉసురు తీసింది. ఈ విషాద సంఘటన నల్లమాడ మండలం పోలంవాండ్లపల్లిలో జరిగింది. గ్రామానికి చెందిన ఎం.బయపరెడ్డి(55) అనే రైతు కూలీ వడదెబ్బ బారిన పడి శుక్రవారం రాత్రి మృతి చెందినట్లు కుటుంబ సభ్యులు, బంధువులు తెలిపారు. వారి సమాచారం మేరకు.. గ్రామానికి చెందిన నీలమ్మ, బయపరెడ్డి దంపతులకు ఇద్దరు కుమారులు, కుమార్తె సంతానం. కుమార్తె భారతికి వివాహమైంది. బయపరెడ్డికి నాలుగెకరాల సాగు భూమి ఉంది. మూడు బోర్లు వేసినా నీరు పడకపోవడంతో భూమిని బీడుగా వదిలేసి కుటుంబమంతా వలస వెళ్లారు.
 
 పెద్ద కుమారుడు నరేంద్రరెడ్డి గోరంట్లలో చేనేత కార్మికుడిగా పని చేస్తుండగా, చిన్న కుమారుడు వేణుగోపాల్‌రెడ్డితో కలసి తల్లిదండ్రులు బెంగళూరుకు వలస వెళ్లారు. అక్కడ బయపరెడ్డి చిన్నచితకా పనులకు వెళ్లేవాడు. ఉగాది పండుగకు ఇల్లు పూయాలంటూ నీలమ్మ భర్త బయపరెడ్డితో కలసి శుక్రవారం స్వగ్రామానికి చేరుకున్నారు. చాలా రోజుల తర్వాత స్వగ్రామానికి వచ్చిన బయపరెడ్డి గ్రామంతో పాటు సి.బడవాండ్లపల్లి, సి.రెడ్డివారిపల్లి, చారుపల్లిలోని బంధువులు, స్నేహితుల ఇళ్లకు వెళ్లి అందరినీ ఆప్యాయంగా పలుకరించి రాత్రి 7.30 గంటలకు ఇల్లు చేరుకున్నాడు. అంతలోనే తీవ్ర అస్వస్థతకు గురయ్యాడు. తల నొప్పి ఎక్కువగా వస్తోందంటూనే వెంటనే వాంతి చేసుకొని కుప్పకూలిపోయి ప్రాణాలొదిలాడు.
 
 అధికారుల ఆరా
 ఈ విషయం తెలియగానే నల్లమాడ తహసీల్దార్‌ ఏఎస్‌ అబ్దుల్‌హమీద్‌ బాషా, ఆర్‌ఐ నాగరాజు తమ సిబ్బందితో కలసి పోలంవాండ్లపల్లికి శుక్రవారం చేరుకొన్నారు. బయపరెడ్డి మృతదేహాన్ని సందర్శించారు. మృతుని కుటుంబ సభ్యులు, బంధువుల నుంచి వివరాలు అడిగి తెలుసుకున్నారు. ఆ కుటుంబాన్ని అన్ని విధాలా ఆదుకోవాలని వైఎస్సార్‌ సీపీ పంచాయతీ కమిటీ అధ్యక్షుడు, మాజీ సర్పంచ్‌ కృష్ణారెడ్డి, ప్రధాన కార్యదర్శి బయపరెడ్డి అధికారులను కోరారు. 


 గార్లదిన్నె : గార్లదిన్నెకు చెందిన వడ్డే లక్ష్మీదేవి(55) వడదెబ్బతో శనివారం మరణించినట్లు బంధువులు తెలిపారు. ఉదయమే వ్యవసాయ పనులకు వెళ్లిన ఆమె ఎండ తీవ్రతను తట్టుకోలేక నీరసించిపోయినట్లు వివరించారు. ఆ వెంటనే వాంతులై అపస్మారక స్థితిలోకి వెళ్లిపోయిందన్నారు. వెంటనే తోటి కూలీలు ఆమెను 108లో గార్లదిన్నె పీహెచ్‌సీకి తరలించారు. అప్పటికే ఆమె మృతి చెందినట్లు అక్కడి డాక్టర్లు నిర్ధరించినట్లు చెప్పారు. సమాచారం తెలిసిన వెంటనే తహసీల్దార్‌ గోపాల్‌రెడ్డి, ఎస్‌ఐ శ్రీనివాసులు తదితరులు ఆమె మృతదేహాన్ని సందర్శించారు. మృతురాలికి ఒక కుమారుడు, ఇద్దరు కుమార్తెలు ఉన్నారు.      
 
 కూడేరులో మరొకరు..
 కూడేరు : కూడేరుకు చెందిన చియ్యేడు ఆదినారాయణ(50) వడదెబ్బతో శనివారం తెల్లవారుజామున మృతి చెందినట్లు కుటుంబ సభ్యులు తెలిపారు. బుధవారం మేకలు, గొర్రెలను మేత కోసం తోలుకెళ్లిన ఆయన ఇంటికి వచ్చేసరికి బాగా నీరసించి సొమ్మసిల్లిపడిపోయాడన్నారు. వెంటనే అనంతపురం పెద్దాస్పత్రికి తరలించగా.. అక్కడ చికిత్స పొందుతూ మృతి చెందినట్లు కన్నీరుమున్నీరయ్యారు. మృతునికి భార్య, ఇద్దరు కుమార్తెలు, ఒక కుమారుడు ఉన్నారు.


 గుమ్మఘట్ట : గుమ్మఘట్ట మండలం శిరిగేదొడ్డికి చెందిన గజ్జి తిప్పయ్య(58) అనే వ్యక్తి శుక్రవారం వడదెబ్బతో మృతి చెందాడని బంధువులు తెలిపారు. వంట చెరుకు కోసం గ్రామ సమీపంలోని ఉడిపి రాయుడి గుట్ట వద్దకు వెళ్లిన అతను వడదెబ్బకు గురై కిందపడిపోయాడని వివరించారు. ఆ వెంటనే వాంతులు చేసుకుని క్షణాల్లో ప్రాణాలు ఒదిలినట్లు తెలిపారు. కూలీలు గమనించి విషయాన్ని గ్రామంలో తెలపడంతో మృతదేహాన్ని గ్రామంలోకి తీసుకువచ్చారు. సమాచారం తెలిసిన వెంటనే  తహసీల్దార్‌ అఫ్జల్‌ఖాన్‌, వైద్యాధికారి రమేశ్‌ గ్రామానికి చేరుకున్నారు. మృతదేహాన్ని పరిశీలించారు. వడదెబ్బతోనే మృతి చెందినట్లు డాక్టర్‌ నిర్ధరించారు. మృతుడికి కుమారుడు ఉన్నారు. 


 తాడిమర్రి (ధర్మవరం) : తాడిమర్రి మండలం తురవారిపల్లికి చెందిన కాటం కాటమయ్య(70) అనే వృద్ధుడు వడదెబ్బతో మంగళవారం అర్ధరాత్రి మృతి చెందాడు. కుటుంబ సభ్యుల కథనం మేరకు వివరాలిలా ఉన్నాయి. కాటమయ్య మంగళవారం పగలంతా వ్యవసాయ పనులు చేశాడు. సాయంత్రం ఐదు గంటల నుంచి వాంతులు, విరేచనాలు అయ్యాయి. వెంటనే అతన్ని కుటుంబ సభ్యులు వైఎస్సార్‌ జిల్లా పార్నపల్లికి తీసుకెళ్లి ప్రథమ చికిత్స చేయించారు. ఆ తర్వాత మెరుగైన వైద్యం కోసం పులివెందులలోని ప్రయివేటు ఆస్పత్రికి తరలించారు. అక్కడ చికిత్స పొందుతూ చనిపోయాడు. ఇతనికి భార్య నారాయణమ్మ, ఇద్దరు కుమారులు, ఒక కుమార్తె ఉన్నారు.


 శెట్టూరు : మండలంలోని చిన్నంపల్లి గ్రామానికి చెందిన హరిజన సుధాకర్‌ (45) వడదెబ్బకు గురై మృతి చెందాడు. మృతుడి తండ్రి వన్నూరప్ప వివరాల మేరకు.. మంగళవారం సుధాకర్‌ ఉదయం నుంచి మధ్యాహ్నం వరకు తన వ్యవసాయ తోటలో పని చేశాడు. తిరిగి ఇంటికి వచ్చి ఒక్కసారిగా కుప్పకూలిపోయాడు. మృతుడికి భార్య, ఒక కుమారుడు, కుమారై ఉన్నారు.


  పాములపాడు: మండలంలోని చెలిమిల్ల గ్రామానికి చెందిన నీలావతి, రామచంద్రరావు దంపతుల కుమార్తె ఆరెకటిక భావన(13) అనే బాలిక వడదెబ్బ సోకి  సోమవారం  మృతిచెందింది.  ఈనెల 5న ఇంటి వద్ద తీవ్ర అస్వస్థతకు గురికావడంతో ఆత్మకూరులోని ఓ ప్రైవేటు వైద్యశాలకు  తీసుకెళ్లారు. వడదెబ్బ సోకిందని మెరుగైన వైద్యం కోసం డాక్డర్లు కర్నూలుకు రెఫర్‌ చేశారు. ఇక్కడ చికిత్స పొందుతూ కోలుకోలేక సోమవారం మృత్యుడికి చేరింది. ఇద్దరు కుమార్తెలలో చిన్న కూతురును కోల్పోవ్వడంతో తల్లిదండ్రులు  కన్నీరు మునీ​‍్నరుగా విలపించారు. మృతురాలు లింగాల గ్రామంలోని జిల్లా పరిషత్‌ ఉన్నత పాఠశాలలో 8వ తరగతి చదువుతుంది. 
  


 ఏడుగురు బాధితులకు వైద్యం
 నాలుగోరోజు శిబిరాల్లో 15,136 మందికి వైద్యం
  
 గుంటూరు మెడికల్‌: జిల్లాలో ఈ నెల 12 నుంచి  జరుగుతున్న కృష్ణాపుష్కరాల్లో ఒక పక్క డయేరియా కేసులు రోజురోజుకు పెరుగుతూ ఉండటంతో భక్తులు భయాందోళనలు చెందుతున్నారు. దీనికితోడు సోమవారం వడదెబ్బ కేసులు కూడా నమోదవటంతో భక్తుల్లో భయం మరింత తీవ్రంగా పెరిగింది. పుణ్యస్నానమాచరించటానికి వస్తే వివిధ రకాల రోగాలు (అంటురోగాలు) వ్యాపిస్తూ ఉండటంతో వైద్యాధికారులు అప్రమత్తమై   క్యాంపుల్లో వైద్యసేవలను అందించటంతోపాటుగా అప్రమత్తంగా ఉండాలని భక్తులకు కరపత్రాలు అందించటం, మైక్‌లలో ప్రచారం చేయటం ద్వారా ముందస్తు జాగ్రత్తల గురించి వివరిస్తున్నారు. సన్‌స్ట్రోక్‌( వడదెబ్బకు) గురైన ఏడుగురికి జిల్లా  వైద్యాధికారులు ఏర్పాటుచేసిన వైద్యశిబిరాల్లో సేవలను అందించినట్లు అధికారులు తెలిపారు. జ్వరంతో బాధపడుతున్న 441 మందికి, వివిధ రకాల ఎలర్జీలతో బాధపడుతున్న 840 మందికి, శ్వాసకోస సంబంధిత సమస్యలతో బాధపడుతున్న 2107 మందికి, ఆస్తమాతో బాధపడుతున్న 271 మందికి, కన్ను, చెవి సంబంధిత సమస్యలతో బాధపడుతున్న 488 మందికి, డయేరియాతో బాధపడుతున్న 97 మందికి వైద్యసేవలను అందించినట్లు జిల్లా ౖÐð ద్య ఆరోగ్యశాకాధికారి డాక్టర్‌ తిరుమలశెట్టి పద్మజారాణి  వెల్లడించారు.


 మరో రెండ్రోజులు తీవ్ర వడగాడ్పులు
 సాక్షి, హైదరాబాద్: రాష్ట్రంలో శుక్రవారం ఒక్కరోజే వడదెబ్బతో 55 మంది మృతి చెందారు. నల్లగొండ, ఖమ్మం జిల్లాల్లో 13 మంది చొప్పున, వరంగల్‌లో 11 మంది, కరీంనగర్‌లో 8 మంది, నిజామాబాద్, మెదక్  జిల్లాల్లో ముగ్గురు, మహబూబ్‌నగర్, ఆదిలాబాద్ జిల్లాల్లో ఇద్దరు చొప్పున మృత్యువాత పడ్డారు.
 మరో రెండ్రోజులపాటు ఆదిలాబాద్, నిజామాబాద్, కరీంనగర్, వరంగల్, ఖమ్మం, మెదక్, నల్లగొండ జిల్లాల్లో తీవ్ర వడగాడ్పులు వీస్తాయని హైదరాబాద్ వాతావరణ శాఖ హెచ్చరించింది. నాలుగు రోజులపాటు రాష్ట్రంలో అక్కడక్కడ ఉరుములు, ఈదురుగాలులు, వడగళ్లతో కూడిన వర్షాలు సంభవించే అవకాశం ఉందని పేర్కొంది. రామగుండంలో అత్యధికంగా 46 డిగ్రీల ఉష్ణోగ్రత రికార్డు అయింది.
  
  ప్రధాన పట్టణాల్లో నమోదైన ఉష్ణోగ్రతలు
  
  ప్రాంతం    ఉష్ణోగ్రత
  రామగుండం    46.0
  హన్మకొండ    44.8
  భద్రాచలం     45.4
  ఆదిలాబాద్    44.3
  నిజామాబాద్    43.1
  
  ప్రాంతం    ఉష్ణోగ్రత
  ఖమ్మం    44.2
  నల్లగొండ    43.2
  మెదక్    42.4
  హైదరాబాద్    40.8
  మహబూబ్‌నగర్     39.8


 టేకులపల్లి(ఖమ్మం): ఎండ తీవ్రత ధాటికి ఖమ్మం జిల్లా టేకులపల్లి మండలం బద్దుతండా పంచాయతీకి చెందిన ఓ యువకుడు ప్రాణాలు విడిచాడు. తుమ్మలచెలక గ్రామానికి చెందిన సూర్నపాక నరేందర్(25) గురువారం ఎండలో కూలి పనిచేశాడు. సాయంత్రానికి తీవ్ర అస్వస్థతకు గురైన అతడిని కుటుంబసభ్యులు ఆస్పత్రికి తరలించారు. శుక్రవారం ఉదయం చికిత్సపొందుతూ మృతిచెందాడు.


 పులివెందుల: జిల్లాలోని వేర్వేరు ప్రాంతాల్లో మంగళవారం వడదెబ్బతో ఆరుగురు మృతి చెందారు. పుల్లంపేట మండలం శ్రీరాములుపేటకు చెందిన ఎస్.జయమ్మ (79),పెనగలూరు మండలం దిగువసిద్దవరం గ్రామానికి చెందిన కరణం చెంగమ్మ (65), పెనగలూరు పంచాయతి ఇండ్లూరు గ్రామానికి చెందిన రాచూరి పెంచలయ్య (64),ముద్దనూరు మండ లం తిమ్మాపురం గ్రామంలో తాటి గంగన్న(59) మృతిచెందారు.
 
 అట్లూరు మండలం ముత్తుకూరు పంచాయతీ పరిధిలోని పాటిమీదపల్లికి చెందిన బాలవీరయ్య(55), పులివెందుల మున్సిపాలిటీ పరిధిలోని వెంకటాపురం కాలనీకి చెందిన బయన్న(50) వడదెబ్బ కారణంగా మృతి చెందారు. వడదెబ్బతో మృతి చెందిన వృద్ధుడిని వైఎస్‌ఆర్‌సీపీ నాయకుడు అంబకపల్లె బాబురెడ్డితోపాటు పలువురు నాయకులు పరామర్శించి కుటుంబ సభ్యులను ఓదార్చారు.


 కోస్గి : తండ్రి మందలించడంతో కొడుకు ఆత్మహత్యాయత్నానికి ఒడిగట్టాడు. గ్రామస్తుల కథనం ప్రకారం.. మహబూబ్ నగర్ జిల్లా కోస్గి మండలం బిజ్జారం గ్రామపంచాయతీ పరిధిలోని గిరిమోనిపల్లెకు చెందిన పదేళ్ల వెంకటేష్‌ను ఎండలో బయట తిరగొద్దని తండ్రి గోపాల్‌ మందలించాడు. దీంతో మనస్తాపానికి గురైన బాలుడు మంగళవారం మధ్యాహ్నం ఇంట్లోనే పురుగుల మందు తాగాడు. ఇది గమనించిన కుటుంబ సభ్యులు వెంటనే 108 అంబులెన్స్ లో కోస్గి ప్రభుత్వ ఆస్పత్రికి తరలించారు. అనంతరం పరిస్థితి విషమంగా ఉండటంతో జిల్లా ఆస్పత్రికి తీసుకెళ్లారు.


 అడవిలో మండుటెండలో నీళ్ల కోసం అల్లాడి ప్రాణాలు విడిచిన అన్నదమ్ములు
 ఎక్కడా చుక్కనీరు దొరక్క గొంతెండి మృత్యువాత
 రోజంతా ఎండలోనే చిన్నారుల మృతదేహాలు
 వాళ్లకు నీటికోసం వెళ్లి వడదెబ్బతో స్పృహ  తప్పిన తల్లి
  తెల్లారితే అక్క పెళ్లి.. తమ్ముళ్ల మృతితో ఆగిన వైనం
  ఆదిలాబాద్ జిల్లాలో దారుణం
  
 చెన్నూర్ రూరల్:  ‘అమ్మా.. దూపైతందమ్మా..!’
 ఆ మాటలకు కన్నపేగు కదిలింది..  కానల్లోకి వెళ్లింది..
  గంటైంది.. రెండు గంటలైంది..!
  అమ్మ రాలేదు.. గొంతు తడవలేదు..
  ‘అన్నా.. అమ్మేది..? దూపైతంది..!’
 
  తమ్ముడి చేయిపట్టి నడిపించాడు అన్న.. తడారిన గొంతులతో ఇద్దరూ కలసి నీటిచుక్క కోసం అడవిలోని వాగులువంకలు వెతికారు.. ఎక్కడా దొరకలేదు. ఆ చిన్నారులకేం తెలుసు..? నీళ్లకోసం వెళ్లిన అమ్మ ఎండదెబ్బకు సొమ్మసిల్లి పడిపోయిందని..! మృత్యువుకేం తెలుసు? పాలుగారే ఆ పసివాళ్లపై యమపాశం విసరొద్దని..! అక్క పెళ్లి కోసం ఆనందంగా వెళ్తున్న ఆ అన్నదమ్ముల్ని తనతో తీసుకెళ్లొద్దని..!! తెల్లారాకే తెలిసింది.. నీటికోసం అల్లాడి.. నడి అడవిలో తండ్లాడి.. మండే ఇసుక దిబ్బల్లో పొర్లాడి.. పోరాడి.. ఆ చిన్నారులు ప్రాణం వదిలారని!! ఆదిలాబాద్ జిల్లా అడవుల్లో చోటుచేసుకున్న ఈ హృదయవిదారక ఘటన కరువు రక్కసికి దర్పణం పడుతోంది.
  
  మండుటెండలో.. కాలినడకన..
  ఆదిలాబాద్ జిల్లా చెన్నూర్ మండలంలోని లింగంపల్లికి చెందిన ఏలాది లచ్చుకు ఇద్దరు కూతుళ్లు మంజుల, సునీత. ఇద్దరు కుమారులు మధుకర్(12), అశోక్(8). ఆమె భర్త లస్మయ్య పిల్లలు చిన్నతనంలో ఉండగానే మృతి చెందాడు. వీరిది నిరుపేద కుటుంబం. కూలీ పనులు చేసుకొని జీవనం కొనసాగిస్తోంది. మధుకర్ ఐదో తరగతి, అశోక్ రెండో తరగతి చదువుతున్నారు. పెద్ద కుమార్తె మంజుల వివాహం లింగంపల్లికి సమీపంలోని బుద్దారం గ్రామానికి చెందిన వ్యక్తితో నిశ్చయమైంది. పెళ్లి కుమారుని ఇంటి వద్దే వివాహానికి ఏర్పాట్లు చేశారు. సోమవారమే పెళ్లి. ఆనవాయితీ ప్రకారం మంజులను ముందుగానే పెళ్లి కొడుకు ఇంటికి తీసుకెళ్లారు. చిన్న కూతురు సునీతను ఇంటి వద్దే ఉంచి తల్లి లచ్చు.. ఆదివారం ఉదయం 10 గంటలకు తన కొడుకులు మధుకర్, అశోక్‌లను తీసుకొని లింగంపల్లి నుంచి కిష్టంపేట మీదుగా గుట్ట దారిలో బయల్దేరింది.
 
 11 గంటల ప్రాంతంలో బుద్దారం అటవీ ప్రాంతంలో దాహం వేస్తోందని కొడుకులు అనడంతో తల్లి తాగేందుకు నీరు తీసుకొస్తానని చెప్పి అటవీ ప్రాంతంలోకి వెళ్లి దారి తప్పింది. మండుటెండలో నీటికోసం అటూఇటూ తిరిగిన లచ్చు వడదెబ్బ తాకి ఓచోట సృ్పహ తప్పిపడిపోయింది. ఇటు ఇద్దరు చిన్నారులకూ వడదెబ్బ తాకింది. నీటి చుక్క కోసం వారు కూడా అడవంతా వెతికారు. కానీ లాభం లేకపోయింది. చివరికి ఎక్కడా నీటిజాడ దొరక్క ఎర్రటి ఎండలో విలవిల్లాడుతూ ప్రాణాలు విడిచారు.
  
  రోజంతా మండుటెండలోనే..: మండుతున్న ఎండ పైన.. కాలిపోతున్న ఇసుక కింద.. ఈ పరిస్థితి మధ్య రోజంతా చిన్నారుల మృతదేహాలు అడవిలోనే పడిఉన్నాయి. మరుసటి రోజుకుగానీ ఈ దారుణం వెలుగుచూడలేదు. సోమవారం ఉదయం ఉద్దారం గ్రామస్తులు పండ్ల సేకరణ కోసం అడవిలోకి వెళ్లగా స్పృహ తప్పిన లచ్చు కనిపించింది. నీరు తాగించడంతో కొన ప్రాణాలతో ఉన్న ఆమె మృత్యువు నుంచి బయటపడింది. కన్నీళ్లు పెట్టుకుంటూ తన కుమారుల కోసం వెతకగా గ్రామానికి రెండు కిలోమీటర్ల దూరంలో అటవీ ప్రాంతంలో ఇద్దరి మృతదేహాలు కనిపించాయి. వారిని చూడగానే ఆమె గుండెలవిసేలా రోదించింది. ఉద్దారం గ్రామస్తులు బంధువులకు సమాచారం అందించడంతో వారు ఘటనాస్థలానికి వె ళ్లి లచ్చును తీసుకొచ్చారు. అనంతరం చిన్నారుల మృతదేహాలను లింగంపల్లికి తరలించారు.
  
  ఆగిన పెళ్లి..: తమ్ముళ్లు ఇద్దరూ వడదెబ్బతో మృత్యువాతపడటంతో మంజుల వివాహం నిలిచిపోయింది. అప్పటికే ఇంటి ముందు పెళ్లి పందిరితోపాటు వివాహానికి అన్ని ఏర్పాట్లూ చేశారు. అభం, శుభం తెలియని ఇద్దరు చిన్నారుల మృతితో ఇటు లింగంపల్లిలో అటు బుద్దారంలో విషాదఛాయలు అలుముకున్నాయి.
  
 ఆ కుటుంబాన్ని ఆదుకుంటాం: ఓదెలు
 వడదెబ్బతో చనిపోయిన చిన్నారుల కుటుంబాన్ని ఆదుకుంటామని ప్రభుత్వ విప్ నల్లాల ఓదెలు చెప్పారు. సోమవారం ఆయన లింగంపల్లి వెళ్లి లచ్చు కుటుంబాన్ని పరామర్శించారు. ఆర్థికసాయం కింద రూ.10వేలు అందజేశారు. బాధిత కుటుంబానికి డబుల్ బెడ్‌రూం ఇల్లు మంజూరు చేసినట్లు చెప్పారు.


 ఇచ్చోడ (ఆదిలాబాద్) : సరుకులు చేరవేసేందుకు రాష్ట్రం దాటి వచ్చిన ఓ లారీ డ్రైవర్ వడదెబ్బకు గురై డ్రైవింగ్ సీటులోనే తనువు చాలించాడు. మధ్యప్రదేశ్‌కు చెందిన లారీ (కంటెయినర్) డ్రైవర్ విష్ణుప్రసాద్ (35)  లోడ్‌తో హైదరాబాద్ నుంచి నాగ్‌పూర్ వైపునకు వెళ్తున్నాడు. సోమవారం మధ్యాహ్నమంతా డ్రైవింగ్ చేస్తూనే ఉన్నాడు.
 
 ఎండకు తోడు లారీ క్యాబిన్‌లో వేడి పెరగడంతో విష్ణుప్రసాద్‌కు వడదెబ్బ తగిలింది. లారీ ఆదిలాబాద్ జిల్లా ఇచ్చోడ బైపాస్ సమీపంలోకి రాగానే విష్ణుప్రసాద్ లారీని పక్కకు ఆపి.. సీట్లోనే పడిపోయి.. వాంతులు చేసుకున్నాడు. డ్రైవింగ్ సీటులోనే కన్నుమూశాడు. పోలీసులు సంఘటనా స్థలికి చేరుకుని, కుటుంబసభ్యులకు సమాచారం చేరవేశారు.


 ► రాష్ట్రంలో వడగాడ్పుల తీవ్రతకు 585 మంది బలి
  
 ► రాష్ట్ర ప్రభుత్వానికి కలెక్టర్ల నివేదిక
 ► పలు జిల్లాల్లో పరిస్థితి భయానకం
 ► ఇక ముందు మరింత ఆందోళనకరం: వాతావరణ నిపుణులు
 ► రాష్ట్రంలోని చాలా ప్రాంతాల్లో 45 నుంచి 50 డిగ్రీల వరకు నమోదయ్యే అవకాశం
 ► మరింతగా పెరగనున్న వడగాడ్పుల తీవ్రత
 ► వడదెబ్బ మరణాలను తక్కువగా చూపుతున్న త్రిసభ్య కమిటీలు
 ► ఉపశమన చర్యల్లో సర్కారు విఫలమైందనే విమర్శలు
  
 సాక్షి, హైదరాబాద్: రాష్ట్రంలో ఎండల తీవ్రతకు జనం పిట్టల్లా రాలిపోతున్నారు. ఈ ఎండాకాలం ప్రారంభమైనప్పటి నుంచి ఇప్పటివరకు ఏకంగా 585 మంది వడదెబ్బకు బలయ్యారు. అందులో ఒక్క నల్లగొండ జిల్లాలోనే 332 మంది మృతి చెందినట్లు కలెక్టర్లు సర్కారుకు పంపిన నివేదికలు వెల్లడిస్తున్నాయి. గతేడాది మొత్తం ఎండాకాలంలో వడదెబ్బ బారినపడి 541 మంది మరణించగా... ఈసారి ఏప్రిల్‌లోనే అంతకుమించి మృత్యువాతపడడం ఆందోళన కలిగిస్తోంది. మరో 45 రోజులపాటు ఎండలు, వడగాడ్పుల తీవ్రత ఉంటుందన్న వాతావరణ శాఖ హెచ్చరిక మరింతగా భయం గొలుపుతోంది.  
 
 రాష్ట్రంలో ఎండలు, వడదెబ్బ మృతులపై జిల్లాల కలెక్టర్లు ప్రభుత్వానికి ప్రాథమిక నివేదిక అందజేశారు. దాని ప్రకారం ఈ ఎండాకాలం ప్రారంభమైనప్పటి నుంచి రాష్ట్రంలో ఏకంగా 585 మంది వడదెబ్బకు బలయ్యారు. అందులో అత్యధికంగా నల్లగొండ జిల్లాలో 332 మంది, మహబూబ్‌నగర్ జిల్లాలో 97 మంది, ఖమ్మం, మెదక్ జిల్లాల్లో 38 మంది చొప్పున మరణించారు. జూన్ 15వ తేదీ వరకు కూడా తీవ్రమైన ఎండలు, వడగాడ్పులు ఉంటాయని వాతావరణశాఖ చెబుతున్న నేపథ్యంలో... వడదెబ్బ మృతుల సంఖ్య రెండు వేలకు పైగానే నమోదయ్యే అవకాశముందని  రెవెన్యూశాఖ అధికారులు ఆందోళన వ్యక్తం చేస్తున్నారు.
  
 సాయం అందేనా..?
 కలెక్టర్ల ప్రాథమిక లెక్కల ఆధారంగా జిల్లాల్లోని త్రిసభ్య కమిటీలు 366 మంది మృతుల వివరాలపై విచారణ చేపట్టాయి. ఇందులో 173 మరణాలు వడదెబ్బ కారణంగా సంభవించాయని... వీరిలోనూ 85 మందికి ఆపద్బంధు పథకం కింద ఆర్థిక సాయం అందుతుందని నిర్ధారించాయి. అయితే ఇప్పటివరకు ఏ బాధిత కుటుంబానికి కూడా ఆపద్బంధు పథకం కింద సాయం విడుదల చేయలేదు. మరోవైపు వడదెబ్బతో చనిపోయిన వారి సంఖ్యను త్రిసభ్య కమిటీలు తక్కువ చేసి చూపిస్తున్నాయన్న ఆరోపణలున్నాయి.
 
 కలెక్టర్లు నిర్ధారించాక అందుకు విరుద్ధంగా త్రిసభ్య కమిటీలు తక్కువగా చూపడంలో ఆంతర్యమేమిటో అర్థంకావడం లేదనే అభిప్రాయం వ్యక్తమవుతోంది. వడదెబ్బతో చనిపోయిన వారిని పోస్టుమార్టం చేయడం లేదు. మృతదేహాలను దహనం చేయడమో, పూడ్చేయడమో చేశాక... ఏ కొలమానం ప్రకారం త్రిసభ్య కమిటీలు అంచనాలు వేస్తున్నాయో అంతు పట్టడం లేదని రెవెన్యూ అధికారులే విస్తుపోతున్నారు.
 
 మేలో భీతావహమే!
 ఏప్రిల్‌లో అనేకచోట్ల 40 నుంచి 47 డిగ్రీల సెల్సియస్ వరకు ఉష్ణోగ్రతలు నమోదయ్యాయి. అయితే రాష్ట్రంలో కనీసం రెండు చోట్ల 45 డిగ్రీలు ఆపైన ఉష్ణోగ్రతలుంటే వాతావరణశాఖ ఆరెంజ్ అలర్ట్‌ను, అనేకచోట్ల 45 డిగ్రీలు దాటితే రెడ్ అలర్ట్‌ను ప్రకటిస్తుంది. సాధారణ ఎండలైతే ఎల్లో అలర్ట్ ప్రకటిస్తారు. ఏప్రిల్‌లో ఆరెంజ్ అలర్ట్‌ను ప్రకటించారు. ప్రస్తుతం ఎండ తీవ్రత ఉన్నా ఉష్ణోగ్రతలు 45 డిగ్రీలకు లోపే ఉండటంతో ఎల్లో అలర్ట్ ఉంది. అయితే మే నెల మొదటి వారంలో మరోసారి ఆరెంజ్ అలర్ట్ ప్రకటించే అవకాశముందని... రెండో వారం తర్వాత రెడ్ అలర్ట్ జారీ చేయాల్సి రావచ్చని హైదరాబాద్ వాతావరణశాఖ చెబుతోంది. ప్రస్తుత ఎండలకే జనం పిట్టల్లా రాలుతుంటే... రెడ్ అలెర్ట్ ప్రకటించినప్పటి పరిస్థితి మరింత భయానకంగా ఉంటుందనే అభిప్రాయం వ్యక్తమవుతోంది.
  
 మరింతగా వడగాడ్పులు
 మే మొదటి వారం నుంచి జూన్ 15వ తేదీ వరకు వడగాల్పుల తీవ్రత ఎక్కువగా ఉండే అవకాశముందని వాతావరణ నిపుణులు చెబుతున్నారు. దాంతో వడదెబ్బ మరణాలు మరింత పెరగొచ్చని ఆందోళన వ్యక్తం చేస్తున్నారు. ఇప్పటికే పలుచోట్ల 45 డిగ్రీలకుపైగా ఉష్ణోగ్రతలు నమోదవుతున్నాయని... ఇక ముందు రాష్ట్రవ్యాప్తంగా 45 నుంచి 50 డిగ్రీల వరకు ఉష్ణోగ్రతలు నమోదవుతాయని చెబుతున్నారు. మరోవైపు ఎండల తీవ్రతపై సర్కారుకు ఎప్పటికప్పుడు నివేదికలు అందుతున్నా... తగిన చర్యలు తీసుకోవడంలో వైఫల్యం స్పష్టంగా కనిపిస్తోందన్న ఆరోపణలున్నాయి. ఎండతీవ్రత నుంచి ప్రజలను కాపాడేందుకు రాష్ట్ర విపత్తు నిర్వహణ శాఖ కార్యాచరణ ప్రణాళికను రూపొందించింది.
 
 వడగాడ్పులుంటే ఆర్టీసీ బస్సులను మధ్యాహ్నం 12 నుంచి 4 గంటల మధ్య నడపకూడదు. ఆరు బయట శారీరక శ్రమ చేసే వారికి తగు నీడ కల్పించాలి. ఫ్యాక్టరీల్లో ఏసీ వసతి కల్పించాలి. అన్ని శాఖల అధికారులను అప్రమత్తం చేసి తాగునీరు, వైద్య వసతి, నీడ కల్పించడం వంటి చర్యలు చేపట్టాలి. వడదెబ్బకు గురైన వారికోసం ఆసుపత్రుల్లో ప్రత్యేకంగా వార్డులను ఏర్పాటు చేయాలి. చలివేంద్రాలు ఏర్పాటు చేయాలి. ప్రభుత్వ కార్యాలయాలు, గుడులు ఇతర అన్నిచోట్లా నీడ వసతి కల్పించాలి. కానీ ఇవేవీ పూర్తిస్థాయిలో అమలుకావడంలేదన్న విమర్శలున్నాయి.
 
 వడదెబ్బతో 60 మంది మృతి
 సాక్షి, నెట్‌వర్క్: రాష్ట్రంలో మండుతున్న ఎండలు, వడదెబ్బకు తాళలేక శనివారం 60 మృతి చెందారు. నల్లగొండ జిల్లాలో 13 మంది, ఖమ్మం జిల్లాలో 11 మంది, మహబూబ్‌నగర్, కరీంనగర్ జిల్లాల్లో 10 మంది చొప్పున, వరంగల్ జిల్లాలో ఆరుగురు, మెదక్ జిల్లాలో ఐదుగురు, నిజామాబాద్ జిల్లాలో ముగ్గురు, ఆదిలాబాద్ జిల్లాలో ఇద్దరు వడదెబ్బతో మరణించారు.


 ► రామగుండం, నల్లగొండల్లో 44 డిగ్రీలకుపైగా నమోదు
 ► 3వ తేదీ వరకు అక్కడక్కడా వానలు కురిసే అవకాశం
  
 సాక్షి, హైదరాబాద్: రాష్ట్రంలో భారీ ఉష్ణోగ్రతలు, వడగాడ్పుల తీవ్రత కొనసాగుతోంది. పలుచోట్ల రికార్డు స్థాయిలో ఉష్ణోగ్రతలు నమోదవుతున్నాయి. శుక్రవారం రామగుండంలో 44.6 డి గ్రీల గరిష్ట ఉష్ణోగ్రత నమోదైంది.  హైదరాబాద్‌లో 42 డిగ్రీలు గరిష్ట, 29.5 డిగ్రీల సెల్సియస్ కనిష్ట ఉష్ణోగ్రతలు రికార్డయ్యాయి. తేమ శాతం పడిపోవడంతో వేడిగాలులు ఉక్కిరిబిక్కిరి చేశాయి. మరోవైపు వచ్చే నెల 3వ తేదీ వరకు రాష్ట్రంలో అక్కడక్కడా చిరుజల్లులు కురుస్తాయని హైదరాబాద్ వాతావరణ శాఖ వె ల్లడించింది.
  
 వడదెబ్బతో 65 మంది మృతి
 వడదెబ్బకు శుక్రవారం 65 మంది బలయ్యారు. నల్లగొండ జిల్లాలో 12 మంది, వరంగల్ లో 22 మంది, ఖమ్మంలో 10 మంది, మెదక్ జిల్లాలో ఒక్కరు, కరీంనగర్‌లో ముగ్గురు, మహబూబ్‌నగర్‌లో 11 మంది, నిజామాబాద్ , రంగారెడ్డి, ఆదిలాబాద్ జిల్లాల్లో ఇద్దరు చొప్పున మృతి చెందారు.  
  
  ప్రధాన పట్టణాల్లో  ఉష్ణోగ్రతలు  (డిగ్రీ సెల్సియస్‌లలో)
  ప్రాంతం         ఉష్ణోగ్రత
  రామగుండం    44.6
  హన్మకొండ    44.4
  నల్లగొండ    44.0
  మెదక్    43.5
  భద్రాచలం    43.4
  నిజామాబాద్    43.2
  ఖమ్మం    43.0
  ఆదిలాబాద్    42.8
  మహబూబ్‌నగర్    42.3
  హైదరాబాద్    42.0
  హకీంపేట    40.1
 
  ఆంధ్రప్రదేశ్
  అనంతపురం    44
  కడప    43
  విజయవాడ    41.6
  తిరుపతి    41
  విశాఖపట్నం    37
  


 సాక్షి, హైదరాబాద్: రాష్ట్రవ్యాప్తంగా గురువారం అన్ని జిల్లాల్లో పలుచోట్ల తీవ్రమైన వడగాడ్పులు వీస్తాయని హైదరాబాద్ వాతావరణ శాఖ ఓ ప్రకటనలో తెలిపింది. బుధవారం ఆదిలాబాద్, హన్మకొండల్లో 44 డిగ్రీల అధిక ఉష్ణోగ్రతలు నమోదయ్యాయని పేర్కొంది. హైదరాబాద్‌లో బుధవారం గరిష్టంగా 40.8 డిగ్రీల ఉష్ణోగ్రతలు నమోదయ్యాయని వెల్లడించింది.
 
 వడదెబ్బతో 48 మంది మృతి
 సాక్షి నెట్‌వర్క్: తెలంగాణ జిల్లాలో మంగళవారం రాత్రి నుంచి బుధవారం రాత్రి వరకు వడదెబ్బ బారిన పడి 48 మంది మృత్యువాత పడ్డారు. నల్లగొండ జిల్లాలో 12 మంది, కరీంనగర్ జిల్లాలో ఏడుగురు, ఆదిలాబాద్ జిల్లాలో నలుగురు, నిజామాబాద్ జిల్లాలో ఒకరు, వరంగల్‌లో 6,  పాలమూరు జిల్లాలో 8 మంది, ఖమ్మం జిల్లాలో 8, రంగారెడ్డిలో ఇద్దరు మృత్యువాత పడ్డారు.
  
 తెలుగు రాష్ట్రాల్లో ఉష్ణోగ్రతలు ఇలా..
  ప్రాంతం        ఉష్ణోగ్రత
  ఆదిలాబాద్        44.3
  హన్మకొండ        44.2
  నిజామాబాద్    43.5
  మెదక్        42.9
  భద్రాచలం        42.8
  రామగుండం    42.8
  నల్లగొండ        42.0
  ఖమ్మం        41.4
  హైదరాబాద్        40.8
 
 ఆంధ్రప్రదేశ్
  తిరుపతి        40.2
  విజయవాడ    39.6
  విశాఖపట్నం    37.2
  కడప        34.5


 - వడదెబ్బకు ఇప్పటివరకు 243 మంది మృత్యువాత
 - ప్రభుత్వానికి కలెక్టర్ల నివేదిక
  
 సాక్షి, హైదరాబాద్: తెలంగాణలో వడదెబ్బకు జనం పిట్టల్లా రాలిపోతున్నారు! ఇప్పటివరకు(మంగళవారం నాటికి) 243 మంది చనిపోయారు. ఈ మేరకు జిల్లా కలెక్టర్లు రాష్ట్ర ప్రభుత్వానికి  నివేదించారు. వడగాడ్పులకు చిన్నాపెద్దా అల్లాడిపోతున్నారు. మండుటెండల్లో బస్సులు, ఆటోలు నడిపే డ్రైవర్ల పరిస్థితి మరీ దారుణంగా ఉంది. మంగళవారం హైదరాబాద్‌లో ఉప్పుగూడకు చెందిన సురేశ్‌కుమార్ అనే ఆటో డ్రైవర్ తాను కూర్చున్న సీట్లోనే ప్రాణాలొదిలాడు. ఉదయం 10.30 గంటల సమయంలో ఈయన సికింద్రాబాద్ మహాత్మాగాంధీ రోడ్డులోని కేఎఫ్‌సీ వద్దకు వచ్చాడు.
  
  దాహంగా ఉండడంతో ఆటో నిలిపి ఓ హోటల్‌కు వెళ్లి నీళ్లు తాగి మళ్లీ వచ్చాడు. ఉన్నట్టుండి సీట్లోనే వెనుకకు ఒరిగి అపస్మారక స్థితిలోకి వెళ్లాడు. పోలీసులు 108లో గాంధీ ఆస్పత్రికి తరలించగా.. అప్పటికే మృతి చెందినట్లుగా వైద్యులు తెలిపారు. సురేశ్ గుండెపోటుతో మృతి చెంది ఉంటాడని పోలీసులు చెబుతుండగా.. వడదెబ్బ తగిలి ప్రా ణాలు కోల్పోయాడని తోటి డ్రైవర్లు పేర్కొంటున్నారు.
  
  గతేడాదికి ఇప్పటికి ఎంత తేడా..
  గత ఏడాది ఏప్రిల్‌లో వడగాడ్పులు ప్రారంభం కాకపోవడంతో ఆ నెలలో వడదెబ్బ మృతులు నమోదు కాలేదు. ఈసారి ఏప్రిల్ నాటికే వడదెబ్బకు 243  మంది మృత్యువాత పడడం గమనార్హం. ఈ వడదెబ్బ మృతులపై మండల స్థాయిలో తహసీల్దార్, ఎస్సై, మెడికల్ ఆఫీసర్ ఆధ్వర్యంలో ఏర్పాటైన త్రిసభ్య నిజ నిర్ధారణ కమిటీ విచారణ జరిపింది. మొత్తం 243 మృతుల్లో 157 కేసులను విచారించి, వాటిల్లో 79 మంది వడదెబ్బతో చనిపోయినట్లు కమిటీ నిర్ధారించినట్లు విపత్తు నిర్వహణ శాఖ అధికారి ఒకరు చెప్పారు. కలెక్టర్ల నివేదిక ప్రకారం మహబూబ్‌నగర్ జిల్లాల్లో అత్యధికంగా 95 మంది చనిపోయారు. ఆ తర్వాత ఖమ్మం జిల్లాలో 38 మంది, మెదక్ జిల్లాలో 33 మంది, ఆదిలాబాద్ జిల్లాలో 18 మంది చనిపోయారు. వడదెబ్బ మృతులను తక్కువ చేసి చూపిస్తున్నారన్న విమర్శలు వినిపిస్తున్నాయి.
  
  ఎక్స్‌గ్రేషియా భారాన్ని తగ్గించుకునేందుకు ఇలా చేస్తున్నారన్న ఆరోపణలు ఉన్నాయి. అయితే,  ఇంతటి తీవ్ర పరిస్థితి ఉన్నా.. జనాన్ని ఆదుకునేందుకు కార్యాచరణ ప్రణాళిక కరువైంది. విపత్తు నిర్వహణ శాఖ అన్ని జిల్లాలకు, వివిధ శాఖాధిపతులకు ఈ ప్రణాళికను ఇప్పటికే పంపించింది. కానీ దీన్ని అమలు చేయడంలో ప్రభుత్వం ఘోరంగా విఫలమైంది. వడగాల్పుల నుంచి రక్షణకు ఏర్పాటైన కార్యాచరణ ప్రణాళిక అమలుకు ప్రభుత్వం ఒక్కపైసా కూడా కేటాయించకపోవడం గమనార్హం.
  
  మరో రెండ్రోజులు వడగాడ్పులు
  తెలంగాణ వ్యాప్తంగా మరో రెండ్రోజులపాటు తీవ్రమైన వడగాడ్పులు వీస్తాయని హైదరాబాద్ వాతావరణశాఖ ఒక ప్రకటనలో తెలిపింది. అక్కడక్కడా చిరుజల్లులు కురుస్తాయని పేర్కొంది. మంగళవారం రామగుండం,  నిజామాబాద్, నల్లగొండ, ఆదిలాబాద్‌ల్లో అత్యధికంగా 44 డిగ్రీల చొప్పున అధిక ఉష్ణోగ్రతలు రికార్డు అయ్యాయి. భద్రాచలంలో 42.6, హన్మకొండలో 43.2, హైదరాబాద్‌లో 40.2, ఖమ్మంలో 42.6, మహబూబ్‌నగర్‌లో 43.2, మెదక్‌లో 43.7 డిగ్రీల ఉష్ణోగ్రతలు నమోదయ్యాయి. మంగళవారం హైదరాబాద్‌లోని దిల్‌సుఖ్‌నగర్, ఎల్బీనగర్, సైదాబాద్, ఓల్డ్‌సిటీ ప్రాంతాల్లో తేలికపాటి జల్లులు కురిశాయి.
  
  వడదెబ్బతో 77మంది మృతి
  సాక్షి, నెట్‌వర్క్:  మంగళవారం ఒక్కరోజే వడదెబ్బకు 77మంది బలయ్యారు. నల్లగొండ జిల్లాలో 17 మంది, వరంగల్ జిల్లాలో 17 మంది, ఖమ్మం జిల్లాలో 16 మంది, మెదక్ జిల్లాలో 8 మంది, కరీంనగర్ జిల్లాలో ఏడుగురు, మహబూబ్‌నగర్ జిల్లాలో ఐదుగురు, నిజామాబాద్ జిల్లాలో నలుగురు, ఆదిలాబాద్ జిల్లాలో ముగ్గురు వడదెబ్బతో మృతి చెందారు.


 హోమియో కౌన్సెలింగ్
 ఎండలు నానాటికీ ముదిరిపోతున్నాయి కదా, ఈ అధిక భానుడి తాపాన్ని తట్టుకుని, వడదెబ్బకు గురికాకుండా ఉండాలంటే ఎలాంటి ముందుజాగ్రత్తలు తీసుకోవాలి? ఒకవేళ వడదెబ్బకు గురయితే హోమియో చికిత్స ఏమి తీసుకోవాలి? దయచేసి వివరించగలరు.
  - ప్రవీణ్‌కుమార్, ఆదోని
  
 వడడెబ్బ ఒక ప్రాణాంతకమైన పరిస్థితి అని చెప్పవచ్చు. ఏ వయస్సు వారినైనా ప్రభావితం చేసే ఈ వడదెబ్బ ఎక్కువగా చిన్న పిల్లలను, వృద్ధులలో ఎక్కువ. తగిన జాగ్రత్తలు తీసుకోవడం ద్వారా దీని బారిన పడకుండా కాపాడుకోవచ్చు.
  
 సాధారణంగా వాతావరణ ఉష్ణోగ్రత పెరిగినప్పుడు చెమట పట్టడం ద్వారా శరీరం సాధారణ ఉష్ణోగ్రతను కలిగి ఉండేలా చేస్తుంది. ఇలా ఎక్కువ సమయం ఎండని ఎదుర్కొన్నప్పుడు చెమట ద్వారా అధికమొత్తంలో నీరు, లవణాలను కోల్పోవడం వల్ల శరీరం డీహైడ్రేషన్‌కు గురవుతుంది. ఈ సమయంలో శరీరంలోని కణాలు రక్తంలోని నీటిని ఉపయోగించడం జరుగుతుంది. దీనివల్ల రక్తం పరిమాణం తగ్గి, గుండె, చర్మానికి, ఇత ర అవయవాలకు తగినంత రక్తప్రసరణ చేయలేకపోవడం వల్ల చర్మం యొక్క సహజమైన శీతలీకరణ వ్యవస్థ మందగించి శరీర ఉష్ణోగ్రత పెరగడం వల్ల వడదెబ్బ లక్షణాలు కనిపిస్తాయి.
  
 లక్షణాలు: ఎండదెబ్బ లక్షణాలు అకస్మాత్తుగా కనిపిస్తాయి. శరీర  ఉష్ణోగ్రత పెరగడం, చర్మం పొడిబారడం, శ్వాస తీసుకోవడంలో ఇబ్బంది, గుండెదడ, వాంతులు, వికారం, విరేచనాలు, కండరాల తిమ్మిర్లు వంటి లక్షణాలు కనిపిస్తాయి. పరిస్థితి విషమిస్తే కోమాలోకి వెళ్లే ప్రమాదం కూడా ఉంటుంది.
  
 జాగ్రత్తలు: నీరు, ఇతర ద్రవపదార్థాలు అధికంగా తీసుకోవాలి. ఎక్కువ ఎండ తగలకుండా చూసుకోవాలి. ఒకవేళ ఎండలో వెళ్లాల్సి వస్తే వదులుగా ఉండే పల్చని, లేతరంగు దుస్తులు ధరించాలి. కాటన్ దుస్తులయితే మంచిది. తలపై ఎండ పడకుండా జాగ్రత్త తీసుకోవాలి. మద్యపానం, కెఫీన్ కలిగిన పానీయాలు తీసుకోరాదు. అవి అధిక మూత్రవిసర్జన కలిగించడం ద్వారా డీహైడ్రేషన్‌కు గురిచేస్తాయి. కాబట్టి తీసుకోకపోవడం మంచిది. గాలి ప్రసరణ బాగా ఉండేలా చూసుకోవాలి. ఒకవేళ ఎండదెబ్బకు గురయితే హోమియోలో తగిన మందులు వాడటం ద్వారా ప్రమాదం నుంచి బయటపడవచ్చు.
 
 - డాక్టర్ శ్రీకాంత్ మోర్లావర్
 ఫౌండర్ చైర్మన్,హోమియోకేర్ ఇంటర్నేషనల్, హైదరాబాద్


 ఏలూరు (పశ్చిమ గోదావరి) : ముఖ్యమంత్రి చంద్రబాబు పర్యటనకు బందోబస్తు నిర్వహిస్తున్న మహిళా ఏఎస్సై, కానిస్టేబుల్లు వడదెబ్బకు గురై స్పృహ తప్పి పడిపోయారు. ఈ సంఘటన పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా ఏలూరులో శనివారం చోటుచేసుకుంది. జిల్లాలో నేడు ముఖ్యమంత్రి పర్యటన ఉండటంతో మహిళా పోలీసులు బందోబస్తు నిర్వహిస్తున్నారు. ఈ క్రమంలో ఏఎస్సై విజయలక్ష్మితో పాటు మరో మహిళా కానిస్టేబుల్ వడదెబ్బకు గురయ్యారు. ఇది గుర్తించిన తోటి పోలీసులు వారిని ఏలూరు ప్రభుత్వ ఆస్పత్రికి తరలించారు.


 ఎండ ధాటికి తల్లడిల్లిన తెలంగాణ
 కొత్తగూడెంలో 48.5 డిగ్రీలు
 వడగాడ్పులు, ఉక్కపోతతో జనం బేజారు
 వడదెబ్బకు ఏకంగా 49 మంది బలి
 వచ్చే మూడు రోజులు మరిన్ని మంటలు
 తీవ్ర వడగాడ్పులు కూడా: వాతావరణ శాఖ
  
 హైదరాబాద్/నెట్‌వర్క్: భానుడి భగభగలు నానాటికీ ప్రచండంగా మారుతున్నాయి. శనివారం రాష్ట్రవ్యాప్తంగా ఎండ తీవ్రత మరింత పెరగడంతో ప్రజలు అల్లాడిపోయారు. అన్ని ప్రాంతాల్లోనూ ఎండ తీవ్రత 42 డిగ్రీల సెల్సియస్ దాటిపోయింది. ఖమ్మం జిల్లా కొత్తగూడెంలోనైతే ఏకంగా 48.5 డిగ్రీలు నమోదైంది! దాంతో ఆ ప్రాంతం అగ్నిగుండంగా మారింది. మూడు రోజులుగా క్రమంగా అధిక ఉష్ణోగ్రతలు నమోదవుతూ వస్తున్న కరీంనగర్ జిల్లా రామగుండంలోనూ శనివారం 45 డిగ్రీలు రికార్డయింది. నిజామాబాద్ కూడా భగభగలాడుతోంది.
 
 పట్టణంలో 44.9 డిగ్రీలు నమోదైంది. రెండు రోజులపాటు కాస్త నెమ్మదించిన హైదరాబాద్ కూడా శనివారం నిప్పుల కుంపటే అయింది. 42.4 డిగ్రీల ఎండ మంటెక్కించింది. ఎండతీవ్రతకు వడగాడ్పులు, ఉక్కపోత తోడవడంతో తెలంగాణ ఉడికిపోయింది. వడదెబ్బకు తట్టుకోలేక శనివారం రాష్ట్రవ్యాప్తంగా 49 మంది మృతి చెందారు. నల్లగొండ, వరంగల్ జిల్లాల్లో 9 మంది, ఖమ్మంలో 8, కరీంనగర్‌లో 7, మహబూబ్‌నగర్‌లో 6, మెదక్‌లో 4, హైదరాబాద్ 3, నిజామాబాద్, ఆదిలాబాద్, రంగారెడ్డి జిల్లాల్లో ఒక్కొక్కరు వడదెబ్బకు బలయ్యారు. చెట్ల నీడన కూర్చున్నా వేడిగాలులు వణికిస్తుండటంతో జనం రోడ్లెక్కడానికే జంకారు.
 
 బస్సు ప్రయాణికులు వేడి గాలులతో తీవ్ర ఇబ్బందులకు గురవుతున్నారు. పగటి వేళ రెండుమూడు గంటల పాటు బస్సుల్లో ప్రయాణించే వారిలో అధికులు వడదెబ్బకు గురవుతున్నారు. నేరుగా ఎండలో లేకున్నా ఎక్కువ సేపు వేడిగాలుల బారినపడ్డా ప్రమాదమేనని వైద్యులు హెచ్చరిస్తున్నారు. ఉదయం 10 నుంచి సాయంత్రం 4 వరకు రక్షణ ఏర్పాట్లు లేకుండా ద్విచక్రవాహనాలపై ప్రయాణించొద్దని సూచిస్తున్నారు. వచ్చే రెండుమూడు రోజుల్లో ఎండల తీవ్రత మరింత పెరుగుతుందని, వడగాడ్పుల ప్రభావమూ తీవ్రంగా ఉంటుందని వాతావరణ శాఖ ప్రకటించింది.
  
  ప్రధాన ప్రాంతాల్లో శనివారం నమోదైన ఉష్ణోగ్రతలు
  కొత్తగూడెం            48.5
  రామగుండం         45.0
  నిజామాబాద్         44.9
  ఆదిలాబాద్          44.6
  మెదక్                 44.0
  నల్గొండ              43.2
  హన్మకొండ         42.5
  హైదరాబాద్        42.4
  మహబూబ్‌నగర్    42.3


 ఆకాశం నిప్పులారబోసుకున్నట్టు, సూరీడు పగబట్టినట్టు ఎండలు మండిపోతు న్నాయి. ఉత్తర, దక్షిణాల తేడా లేకుండా దేశమంతా నిప్పుల కొలిమిని తలపి స్తోంది. రెండు తెలుగు రాష్ట్రాల్లోనూ ఉదయం 10 గంటలు దాటితే బయటకు రావడానికి జనం బెంబేలెత్తుతున్నారు. సాయంత్రం 6 గంటల సమయానికి కూడా ఉపశమనం దొరకడం లేదని వాపోతున్నారు. ఇప్పుడే ఇలా ఉంటే మే నెలను దాటడం ఎలాగని ఆందోళనపడుతున్నారు. హైదరాబాద్ నగరంలో ఉష్ణోగ్రత 43 డిగ్రీల సెల్సియస్‌కు చేరుకుని 43 ఏళ్లనాటి రికార్డుకు చేరువైంది.
 
 తెలంగాణలోని ఖమ్మం జిల్లా మణుగూరు 50 డిగ్రీల ఉష్ణోగ్రతతో అల్లాడింది. ఆంధ్రప్రదేశ్‌లోని అనంతపురం 46 డిగ్రీల సెల్సియస్‌ను దాటింది. ఈసారి నైరుతీ రుతుపవనాలు సమృద్ధిగా వర్షాలను మోసుకొస్తాయని చెప్పిన వాతావరణ శాఖ మండే ఎండల పైనా, వీచే వడగాడ్పులపైనా కూడా కొన్ని హెచ్చరికలు చేసింది. ఏప్రిల్ మొదలు కొని జూన్ వరకూ ఎండలు ప్రచండంగా ఉంటాయన్నది. గడప దాటిన ప్రాణాలు పెనం మీది పేలాల్లా మారుతున్నాయి. బయటకెళ్లవలసిన అవసరం రాని అదృష్ట వంతుల మాటేమోగానీ కాయకష్టం చేస్తే తప్ప ఇల్లు గడవని శ్రమజీవులకు మాత్రం నిత్యం యమగండమే!
 
 కుండపోత వర్షాలు, ముంచెత్తే వరదలు, చెండుకు తినే చలిగాలులు, ఠారెత్తించే వడగాడ్పులు ఎవరూ ఆపగలిగేవి కాదు గనుక ఇందులో తమ పాత్ర పరిమిత మేనని పాలకులు భావిస్తున్నట్టున్నారు. నిరుడూ, అంతకు ముందు సంవత్సరమూ ఎండలు మండి, వడగాడ్పులు వీచి దేశవ్యాప్తంగా వేలమంది చనిపోయినా ఈసారి ముందు జాగ్రత్త చర్యలు తీసుకుందామన్న స్పృహ ఎవరికీ లేకపోయింది. నిరుడు ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో వడగాలులవల్ల మృత్యువాత పడినవారి సంఖ్య 1,735 దాటింది. తెలంగాణలో దాదాపు 600మంది మరణించారు.
 
 దేశవ్యాప్తంగా నిరుడు వేసవిలో 2,500మంది చనిపోతే అందులో 2,300మంది ఈ రెండు రాష్ట్రాల్లోనే ఉన్నారంటే పరిస్థితి ఎంత తీవ్రంగా ఉన్నదో అంచనా వేసుకోవచ్చు. ఈసారి కూడా ఇంత వరకూ దేశంలో సంభవించిన వడదెబ్బ మరణాల్లో ఈ రెండు రాష్ట్రాలే అగ్రభాగాన ఉన్నాయి. నిజానికి వడగాడ్పులవల్ల చనిపోతున్నవారంతా ఆ కేటగిరిలో జాబితా లకెక్కడం లేదు. పేదరికం, నిరక్షరాస్యత వంటి కారణాలవల్ల చాలామందికి అలా నమోదు చేయించుకోవచ్చునని కూడా తెలియడంలేదు. కనుక లెక్కకురాని మర ణాలు ఇంకా అనేకం ఉండొచ్చు.  
 
 వడగాడ్పులు వీచడం, ఎండలు మండిపోవడం ప్రకృతి వైపరీత్యమేనని అంద రూ ఒప్పుకుంటారు. చలిగాలులతో మనిషి గడ్డకట్టుకుపోయే స్థితి ఏర్పడటం కూడా అటువంటిదేనని అందరూ నమ్ముతారు. కానీ ప్రభుత్వాలు ఈ రెండింటిలో చలిగాలుల్ని మాత్రమే ప్రకృతి వైపరీత్యమంటున్నాయి. వాటి కారణంగా మరణిం చేవారి కుటుంబాలకు  జాతీయ, రాష్ట్ర విపత్తు నిధుల నుంచి సాయం అందిస్తు న్నాయి. వడగాడ్పులను మాత్రం అతి సాధారణమైన అంశంగా పరిగణిస్తున్నాయి. మరణాల విషయంలో ఏమిటీ వివక్ష? చలిగాలుల తాకిడి ఉత్తరాదికి ఎక్కువగా ఉంటుంది. వడగాడ్పులు దక్షిణాదిలో తీవ్ర ప్రభావాన్ని చూపుతాయి. వాస్తవానికి చలిగాలుల్ని కూడా 2012 వరకూ ప్రకృతి వైపరీత్యంగా కేంద్రం భావించలేదు. అంతకు ముందు వరసగా మూడేళ్లపాటు ఉత్తరాదిలో చలిగాలుల కారణంగా అత్య ధికులు మరణించాక అభిప్రాయం మార్చుకుంది. కనీసం అప్పుడైనా వడగా డ్పులపై అది దృష్టి సారించలేదు. ప్రజా ప్రతినిధుల నుంచి ఎన్నో వినతులు వచ్చాక 2013లో అప్పటి యూపీఏ ప్రభుత్వం దానిపై మంత్రుల కమిటీని నియ మించింది. ఆ కమిటీ ఏ నిర్ణయమూ తీసుకోకుండానే ముగిసినట్టుంది. వడగా డ్పులు ప్రకృతి వైపరీత్యాల జాబితాకెక్కలేదు. చలి మరణాలను గుర్తించినట్టుగా వడగాడ్పులే మరణ కారణమని నిర్ధారించే వీలు లేదన్నది కేంద్ర హోంశాఖ అధికారుల వాదన. వారి వాదనల మాటెలా ఉన్నా గత పది పన్నెండేళ్లలోనే వడదెబ్బ మృతుల సంఖ్య 61 శాతం పెరిగిందని నిపుణులు చెబుతున్నారు.
 
 ప్రకృతి వైపరీత్యంగా పరిగణిస్తే మృతుల కుటుంబాలకు లక్షన్నర పరిహారం అందుతుంది. అంతేకాదు...జనం ఆ వైపరీత్యం బారిన పడకుండా ప్రభుత్వాల పరంగా తీసుకోవాల్సిన చర్యలు అమల్లోకి వస్తాయి. రెండు తెలుగు రాష్ట్రాల్లోనూ ప్రస్తుతం వడదెబ్బ మృతుల కుటుంబాలకు రూ. 50,000 చొప్పున పరిహారం అందుతోంది. అసలు పరిహారం మాట అటుంచి అసలు కొన్ని చిన్న చిన్న జాగ్రత్తలు తీసుకుంటే జనం ప్రాణాలను రక్షించడం సాధ్యమేనని అహ్మదాబాద్, నాగపూర్, భువనేశ్వర్ వంటి నగరాల్లో రుజువైంది. ఆ నగరాలు గత రెండు మూడే ళ్లుగా వడగాడ్పుల కార్యాచరణ ప్రణాళికను రూపొందించుకుని ఒక క్రమపద్ధతిలో పనిచేస్తున్నాయి. ఆ కార్యాచరణ చాలావరకూ సత్ఫలితాలనిస్తున్నట్టు కనబడు తోంది.
 
 ఉదాహరణకు అంతక్రితం వేసవి సమయాల్లో అహ్మదాబాద్‌లో వడదెబ్బ మరణాలు దాదాపు వందకు చేరువైన సందర్భాలుండగా... రికార్డు స్థాయి ఉష్ణోగ్ర తలున్నా నిరుడు ఆ సంఖ్య 20కి పరిమితమైంది. స్థానిక సంస్థల ఆధ్వర్యంలో, స్వచ్ఛంద సంస్థల సహకారంతో కార్యాచరణ రూపొందించి, అవసరమైన ఆర్ధిక వనరులను కల్పిస్తే వడగాడ్పుల మరణాలను నివారించడం అసాధ్యమేమీ కాదని ఆయా నగరాల అనుభవాలు రుజువు చేస్తున్నాయి. గూడు లేనివారిని సురక్షితమైన ప్రాంతాలకు తరలించడం, ఎండ తీక్షణంగా ఉన్నప్పుడు ఆరుబయట కార్మికులతో పనిచేయించకుండా చూడటం, తాగునీటి సదుపాయం, అత్యవసర చికిత్సా విభా గాల ఏర్పాటు, అవసరమైనచోట్లకు వెనువెంటనే సహాయ బృందాలు వెళ్లడం వం టివి ప్రాణరక్షణలో ఎంతగానో తోడ్పడగలవని ఆ నగర పాలక సంస్థలు నిరూపిం చాయి. ఈ నమూనానే పట్టణ, గ్రామ స్థాయిల్లో కూడా అమలు చేయవచ్చు.
 
 వడగాడ్పుల మరణాలను తగ్గించడంలో రెండు తెలుగు రాష్ట్రాలూ పెద్దగా శ్రద్ధ పెట్టిన దాఖలాలు లేవు. ఫిరాయింపుల్ని ప్రోత్సహించడంలోనే వాటికి పొద్దుగడిచి పోతోంది. నిరుడు డిసెంబర్‌లో ప్రపంచబ్యాంకు వాతావరణ మార్పులపై వెలువ రించిన నివేదిక ఉమ్మడి ఆంధ్రప్రదేశ్‌ను ప్రత్యేకించి ప్రస్తావించి ఇతర ప్రకృతి వైపరీ త్యాలతోపాటు ఎండల తీవ్రత కారణంగా సంభవిస్తున్న మరణాలను వివరిం చింది. ముందు జాగ్రత్తలను సూచించింది. కనీసం ఇప్పుడైనా ప్రభుత్వాలు మేల్కొని అవసరమైన చర్యలు తీసుకోవాలి.


 నగరంలో 43 డిగ్రీల రికార్డు ఉష్ణోగ్రత
 ఏప్రిల్‌లో 43 ఏళ్ల తర్వాత ఆ స్థాయిలో నమోదు
  
 1973 ఏప్రిల్ 30న నమోదైన 43.3 డిగ్రీలే ఇప్పటిదాకా అత్యధికం
 జిల్లాల్లోనూ భగభగలు.. 42 చోట్ల 45 డిగ్రీల ఉష్ణోగ్రత
 ఖమ్మం జిల్లా పమ్మిలో గరిష్టంగా 45.78 డిగ్రీలు
 ఉదయం 10 గం. దాటితే బయటకు రావాలంటేనే బెంబేలు
 మరో 48 గంటల పాటు వడగాడ్పులే: వాతావరణ శాఖ
  
 సాక్షి, హైదరాబాద్: భానుడి ‘ఎండ’ప్రచండంతో మహానగరం మండిపోయింది! సూరీడు నడినెత్తిన నిప్పుల వాన కురిపించాడు. గ్రేటర్ హైదరాబాద్‌లో బుధవారం ఏకంగా 43 డిగ్రీల రికార్డుస్థాయి ఉష్ణోగ్రత నమోదైంది. గత 43 ఏళ్లలో ఏప్రిల్‌లో నగరంలో ఇంతటి ఎండ నమోదవడం ఇదే తొలిసారి. 1973 ఏప్రిల్ 30న నగరం 43.3 డిగ్రీల ఉష్ణోగ్రతను చవిచూసింది. ఇప్పటివరకు ఇదే రికార్డు. ఇన్నేళ్ల తర్వాత బుధవారం మళ్లీ అదే స్థాయి ఉష్ణోగ్రత నమోదైనట్లు బేగంపేటలోని వాతావరణ కేంద్రం ప్రకటించింది. ఎండలు మండిపోతుండడంతో జనం రోడ్లపైకి రావాలంటేనే బెంబేలె త్తిపోతున్నారు. ముఖ్యంగా చిన్నారులు, వృద్ధులు, రోగులు, ప్రయాణికులు, వాహనదారులు అల్లాడిపోతున్నారు. 
  
 ఆస్పత్రుల్లో వడదెబ్బ కేసులు పెరిగినట్లు వైద్య ఆరోగ్య శాఖ వర్గాలు తెలిపాయి. కనిష్ట ఉష్ణోగ్రతలు సైతం 26.5 డిగ్రీల మేర నమోదవుతుడండంతో ఉదయం 10 గంటల నుంచే ఎండ తీవ్రత కనిపిస్తోంది. కనీవినీ ఎరుగని రీతిలో సాధారణం కంటే ఆరు డిగ్రీల మేర అధికంగా ఉష్ణోగ్రతలు నమోదవుతున్నాయి. మరో 48 గంటలపాటు వడగాడ్పులు కొనసాగుతాయని బేగంపేట వాతావరణ కేంద్రం వెల్లడించింది. ఉదయం 11 గంటల నుంచి సాయంత్రం 4 గంటల మధ్య అత్యవసరమైతేనే బయటికి వెళ్లాలని సూచించింది.
  
 మండుతున్న జిల్లాలు
 భాగ్యనగరమే కాదు రాష్ట్రంలోని అనేక పట్టణాలు బుధవారం భగ్గుమన్నాయి. నిజామాబాద్, రామగుండంలో 43 డిగ్రీల చొప్పున ఉష్ణోగ్రత నమోదైంది. రాష్ట్ర అభివృద్ధి ప్రణాళిక సంఘం లెక్కల ప్రకారం బుధవారం సాయంత్రానికి నల్లగొండ జిల్లా చండూరులో 45.52 డిగ్రీలు, తెల్దేవరపల్లిలో 45.06, రఘునాథపాలెంలో 45.15, ఖమ్మం జిల్లా పమ్మిలో 45.78 డిగ్రీల ఉష్ణోగ్రతలు నమోదయ్యాయి. రాష్ట్రంలో దాదాపు అన్నిచోట్ల 42 నుంచి 45 డిగ్రీలకు మించి ఉష్ణోగ్రతలు నమోదవుతున్నాయి. నిజామాబాద్, కరీంనగర్, రంగారెడ్డి, ఖమ్మం, మెదక్, నల్లగొండ జిల్లాల్లో వడగాడ్పులు వీసే అవకాశం ఉందని వాతావరణ విభాగం తెలిపింది.
  
 ఎండలు మరింత పెరిగే ప్రమాదం:వై.కె.రె డ్డి, బేగంపేట వాతావరణ కేంద్రం డెరైక్టర్
  రానున్న 48 గంటల్లో పగటి ఉష్ణోగ్రతలు ఒకటి నుంచి రెండు డిగ్రీల మేర పెరిగే ప్రమాదం ఉంది. ఈ వేసవిలో ఎల్‌నినో ప్రభావంతో రికార్డు ఉష్ణోగ్రతలు నమోదవుతున్నాయి. ప్రజలు అత్యవసరమైతేనే బయటికి వెళ్లాలి. మే నెలలో గరిష్ట ఉష్ణోగ్రతలు 45 నుంచి 46 డిగ్రీల మేర నమోదయ్యే అవకాశాలున్నాయి.
  
 ఎండలు ఎన్నడూ చూడలేదు: దేవరాజ్, చిరువ్యాపారి, కుర్మగూడ
  నా చిన్నప్పటి నుంచి ఈ స్థాయి ఎండలు చూడలేదు. ఉదయం 10 గంటలు దాటితే బయటకు వెళ్లలేక పోతున్నాం. సాయంత్రం 5 గంటలకు కూడా ఎండలు విపరీతంగా ఉంటున్నాయి. రోహిణి కార్తె రాకముందే ఎండలు ఇలా ఉంటే మున్ముందు ఇంకా ఎలా ఉంటుందో?
  
  బయట తిరగలేకపోతున్నాం: మస్కు జాన్సన్,వ్యాపారి
  మధ్యాహ్నం సమయంలో బయటకు వస్తే ఒళ్లు కాలిపోతోంది. ఇంత తీవ్రమైన ఎండలు ఎప్పుడూ లేవు. వాటర్ ట్యాంక్‌లో నీళ్లు సైతం చాలా వేడిగా ఉంటున్నాయి. ఫీల్డ్ వర్క్ ఉద్యోగం చేసే వారి పరిస్థితి ఘోరంగా ఉంది.
  
 సీజన్‌లో అత్యధికం: జి.హరీశ్, నాంపల్లి ట్రాఫిక్ ఇన్‌స్పెక్టర్
  బుధవారం సూర్యుడు భగభగ మండిపోయాడు. ఈ సీజన్‌లో ఇదే అత్యధికం. మా సిబ్బంది ఎండ బారినపడకుండా అనేక జాగ్రత్తలు తీసుకున్నాం. నాన్-పీక్ అవర్స్‌లో జంక్షన్ల దగ్గరలోనే నీడ ఉన్న చోట ఉండి, ట్రాఫిక్ నిర్వహణ పర్యవేక్షించాల్సిందిగా చెప్పాం. రోజంతా మజ్జిగ ప్యాకెట్లు సరఫరా చేశాం. సిబ్బంది వడగాడ్పుల బారినపడకుండా ఉండేలా పర్యవేక్షిస్తున్నాం.
  


 ♦ ఎండ వేడిమికి విలవిల
 ♦ ఎక్కడికక్కడ మృత్యువాత
 ♦ పౌల్ట్రీ రైతుల కుదేల్
 ♦ మూతపడ్డ పరిశ్రమలు
 భానుడి ప్రతాపంతో పౌల్ట్రీ విలవిల్లాడుతోంది.  వడ దెబ్బకు కోళ్లు పిట్టల్లా రాలిపోతున్నాయి. కోడి ఎదుగుదల లేక.. ధర రాక రైతు నష్టపోతున్నాడు. ఇప్పటికే చాలా పౌల్ట్రీ ఫారాలు మూతపడ్డాయి. చేసిన అప్పులు మిగిలి పోయాయి. పీకల లోతు కష్టాల్లో కూరుకుపోయిన రైతన్న సర్కార్ సాయం కోసం దీనంగా ఎదురు చూస్తున్నాడు.  - మెదక్
 ఎండ దెబ్బకు పౌల్ట్రీ పరిశ్రమ కుదేలైంది. భానుడి భగభగలకు కోళ్లు మృత్యువాత పడుతున్నాయి. ఇప్పటికే కరువుతో వ్యవసాయం మూలనపడటంతో కొందరు రైతులు ఫారాలు ఏర్పాటుచేసుకున్నారు. వాటి నిర్వాహకులు దిక్కుతోచని దుస్థితిని ఎదుర్కొంటున్నారు. ఎండ తీవ్రత నుంచి  కోళ్లను కాపాడుకునేందుకు ఫారాల్లో ఫ్యాన్లు, స్ప్రింక్లర్లు ఏర్పాటు చేసి చల్లటి వాతావరణాన్ని కల్పిస్తున్నారు. అయినా రైతుల కష్టం బూడిదలో పోసిన పన్నీరే అవుతోంది. ఎండను తట్టుకోలేక కోళ్లు చనిపోతూనే ఉన్నాయి. మిగిలిన కోడి పిల్లల్లో ఎదుగుదల లేక రైతన్న లబోదిబోమంటున్నాడు.
  కోళ్ల బరువు ఆధారంగా పౌల్ట్రీ రైతులకు కమీషన్ వస్తుంది. వేసవి కారణంగా ఎండ తీవ్రతకు కోళ్లలో పెరుగుదల నిలిచిపోయింది. ఫలితంగా వా రికి వచ్చే లాభం పూర్తిగా తగ్గిపోతోంది. చేసిన కష్టానికి ఫలితం దక్కడం లేదు. ఫలితంగా అనేక కోళ్లఫారాళ్లు మూతపడ్డాయి. ఒక్క ఫారాన్ని నడపాలంటే కనీసం ముగ్గురు పనివాళ్లు ఉండాలి. ఒక్కొక్కరికి నెలకు రూ.10 వేల చొప్పున ముగ్గురికి రూ.30 వేల జీతాలు ఇవ్వాలి. ఒక్కో బ్యాచ్ ను 45 రోజులపాటు పెంచుతారు. ఫారం అడుగు భాగాన వడ్ల చిట్టు(పొట్టు) వేయాలి. దానికి రూ.10 వేల వరకు వెచ్చించాలి. ఇక కరెంట్ మీటర్లు వ్యాపారం కింద కేటగిరి -2 కింద బిగించటంతో నెలకు రూ.3 వేల వరకు బిల్లు వస్తుంది.
 ఇవన్నీ ఖర్చులు భరించాలం టే కోళ్లు ఏపుగా పెరిగి ఒక్కో కోడి 2.30 కిలోల నుంచి 3కిలోల బరువు పెరిగితేనే రైతుకు కొంత లాభం వస్తుంది. గత రెండు నెలలుగా కేవలం 1.50 కిలోలకు మించి బరువు పెరగడం లేదని, దీంతో పనివాళ్లకు జీతాలు ఇచ్చేపరిస్థితి లేకుండా పోయిం ది. ఇప్పటికే జిల్లాలో అనేక పౌల్ట్రీలను మూసివేశారు. పౌల్ట్రీల ఏర్పాటు కోసం రైతులు బ్యాంకుల్లో లక్షల రూపాయలు అప్పు తీసుకున్నారు. ఎండ తీవ్రత కారణంగా తీవ్రనష్టం వస్తుండటంతో అవి మూత పడుతుండగా బ్యాంకు రుణాలు ఎలా తీర్చాలో తెలియక జిల్లాలోని అనేక మంది పౌల్ట్రీ రైతులు ఆందోళన చెందుతున్నారు.
 మిగిలింది అప్పులే..
 రెండు నెలలుగా ఎండ తీవ్రతతో కోళ్ల బరువు పెరగడంలేదు. అదీగాక ఎండకుతట్టుకోలేక కోళ్లు చనిపోతున్నా యి. ఫారం నిర్మాణానికి రూ.4 లక్షల అప్పులు చేశా. నెలన్నరపాటు ఒక్క బ్యాచిని పెంచితే నష్టం తప్ప లాభం రాలేదు. కోళ్లఫారాల్లో ఫ్యాన్లు, స్ప్రింక్లర్లు ఏర్పాటు చేయటంతో కరెంట్ బిల్లు నెలకు రూ.3వేలపైనే వస్తుంది. పౌల్ట్రీ పరిశ్రమను ప్రభుత్వమే ఆదుకోవాలి.
 - గందె శ్రీనివాస్,  పౌల్ట్రీ రైతు, ఔరంగాబాద్


 మహదేవ్‌పూర్: రోజు రోజుకు పెరుగుతున్న ఎండలకు జనాలు పిట్టల్లా రాలుతున్నారు. తాజాగా కరీంనగర్ జిల్లా మహదేవ్‌పూర్ మండలంలో వడదెబ్బకు గురై ఇద్దరు మృతిచెందారు. మండల కేంద్రానికి చెందిన రఘునాథ స్వామి(75) వడదెబ్బకు గురై మృతి చెందగా.. మండలంలోని ఎంకపల్లి గ్రామానికి చెందిన లచ్చయ్య(40) గత కొంతకాలంగా అనారోగ్యంతో బాధపడుతూ ఈ రోజు వడదెబ్బ తగిలి చనిపోయాడు.


 ఏప్రిల్‌లో ఇంతటి ఎండలు 1973 తర్వాత ఇదే ప్రథమం
 మేలో ఉండే ఉష్ణోగ్రతలు ఇప్పుడే నమోదవుతున్న వైనం
 మేడారంలో 45 డిగ్రీలు... హైదరాబాద్‌లో 43.11
 అన్నిచోట్లా 40-44 డిగ్రీలతో ఠారెత్తిస్తున్న భానుడు
 ఈ సీజన్లో ఇప్పటికే 47 డిగ్రీలనూ దాటేసిన ఎండలు
 వచ్చే రెణ్నెల్లు 45-50 డిగ్రీలు: వాతావరణ శాఖ
 ఏకంగా 40 రోజుల పాటు వడగాడ్పులు!
 వడగాడ్పులకు ఇప్పటికే 75 మంది బలి
  
 సాక్షి, హైదరాబాద్: అటు మండే ఎండలు, ఇటు తాళలేని వడగాడ్పులు తెలంగాణను అతలాకుతలం చేస్తున్నాయి. సాధారణంగా మే నెలలో నమోదయ్యేంతటి తీవ్ర ఉష్ణోగ్రతలు ఈసారి ఏప్రిల్లోనే రికార్డవుతుండటంతో జనం ఠారెత్తిపోతున్నారు. ఉదయం 10 దాటాక బయటికి రావాలంటేనే అరచేతిలో ప్రాణాలు పెట్టుకోవాల్సి వస్తోంది. 1973 తర్వాత ఏప్రిల్లో ఇంతటి ఎండలు కాయడం ఇదే ప్రథమమని భారత వాతావరణ శాఖ చెబుతోంది. 1973 ఏప్రిల్ 30న 45.3 డిగ్రీల ఉష్ణోగ్రత నమోదైతే, ఈ ఏడాది మాత్రం మార్చిలోనే (24న) కరీంనగర్ జిల్లా సైదాపూర్‌లో ఏకంగా 47.33 డిగ్రీల ఉష్ణోగ్రత నమోదైంది!
 ఏప్రిల్ తొలి వారంలో ఆదిలాబాద్ జిల్లా నిర్మల్‌లో 46.08 డిగ్రీలు, దండేపల్లిలో 45.05, వాంకిడిలో 45.08 డిగ్రీలు నమోదైనట్టు రాష్ట్ర అభివృద్ధి ప్రణాళిక సంఘం వెల్లడించింది. అంతేకాదు, కనీవినీ ఎరుగని విధంగా ఈసారి మార్చిలోనే సగటున ఏకంగా 40-44 డిగ్రీలతో రాష్ట్రాన్ని ఎండలు అక్షరాలా మంటెత్తించాయి. ఇక ఏప్రిల్లోనయితే ఎండల తీవ్రత మరీ పెరుగుతోంది. గురువారం వరంగల్ జిల్లా మేడారంలో 45.06 డిగ్రీల ఉష్ణోగ్రత  నమోదైంది! హైదరాబాద్‌లో 43.11, మిర్యాలగూడలో 44.04 డిగ్రీలు, పలుచోట్ల 43 డిగ్రీలు నమోదైంది. ఎండలకు తోడు వడగాడ్పులు కూడా తీవ్రస్థాయికి చేరాయి. దాంతో జనం వడదెబ్బ బారినపడి పిట్టల్లా రాలిపోతున్నారు. ఇలా ఈ సీజన్లో ఇప్పటికే ఏకంగా 75 మంది మృతి చెందారు!
  
 వామ్మో వడగాడ్పులు
 సాధారణంగా ఏటా వేసవిలో వడగాడ్పులు సరాసరి 10-15 రోజులు మాత్రమే ఉంటాయన్నది వాతావరణశాఖ లెక్క. ఈసారి మాత్రం ఎల్‌నినో ప్రభావం ఎక్కువగా ఉండటంతో వడగాడ్పులు దాదాపు 40 రోజులకు మించి ఉంటాయంటున్నారు! ఉష్ణోగ్రత సాధారణం కంటే ఐదు డిగ్రీలకు మించి ఉంటే వడగాడ్పులుగా పరిగణిస్తారు. అలా చూస్తే ఈ వేసవి మొత్తం రాష్ట్రం దాదాపు వడగాడ్పుల గుప్పిట్లోనే ఉండేలా కన్పిస్తోంది. నిజామాబాద్, రామగుండం, ఖమ్మంలలో వడగాడ్పులు తీవ్రంగా ఉంటాయని అంటున్నారు. మిగతా చోట్ల కూడా పరిస్థితి వాతావరణ శాఖ అంచనాలకు మించి తీవ్రంగా ఉంది. ప్రభుత్వం ఎన్ని హెచ్చరికలు జారీ చేస్తున్నా పిల్లలు ఎండలబారిన పడకుండా చూసేందుకు జిల్లా స్థాయిలో యంత్రాంగం చర్యలు తీసుకోవడం లేదన్న విమర్శలున్నాయి. ఎండ తీవ్రతను ఎదుర్కొనేందుకు తయారు చేసిన కార్యాచరణ ప్రణాళిక కాగితాలకే పరిమితమైందన్న విమర్శలున్నాయి.
 వచ్చే రెండు నెలలపాటు రాష్ట్రంలో 45 నుంచి 50 డిగ్రీల ఉష్ణోగ్రతలు నమోదు కావచ్చన్న వాతావరణ శాఖ హెచ్చరికలు మరింత ఆందోళన కలిగిస్తున్నాయి. ఈ నేపథ్యంలో ఈ సీజన్లో ఉదయం 11-సాయంత్రం 4 గంటల మధ్య బయటికి అడుగు పెట్టకపోవడమే మేలని నిపుణులంటున్నారు. ఎండల తీవ్రత, వడగాడ్పుల దెబ్బకు రాష్ట్రంలో రేడియేషన్ ప్రభావం కూడా పెరుగుతోంది. ముఖ్యంగా ఉదయం 11-మధ్యాహ్నం 2 గంటల మధ్య ఈ ప్రభావం అధికంగా ఉంది. సాధారణం కంటే రాష్ట్రంలో అనేకచోట్ల పదింతలకు పైగానే రేడియేషన్ నమోదవుతోందని నిపుణులు హెచ్చరిస్తున్నారు. ఇది చర్మ సమస్యలకు దారితీయడమేగాక కిడ్నీలపైనా దుష్ర్పభావం చూపుతుందని చెబుతున్నారు.
  
 మండే ఎండల్లోనూ స్కూళ్లా?
 ఓవైపు ఎండలు పెద్దవాళ్లను కూడా ఠారెత్తిస్తున్నా రాష్ట్రంలో స్కూళ్లు మాత్రం ఇంకా పని చేస్తూనే ఉన్నాయి. పిల్లలు మాత్రం మండే ఎండల్లోనే స్కూళ్లకు వెళ్లాల్సి వస్తోంది. వార్షిక పరీక్షలు పూర్తయినా ప్రభుత్వాదేశం మేరకు వచ్చే విద్యా సంవత్సరాన్ని మొదలుపెట్టి పై తరగతులు నడిపిస్తున్నారు. మధ్యాహ్నం ఒంటి గంట వరకూ క్లాసులు జరుగుతుండటంతో మిట్టమధ్యాహ్నం వేళ మండే ఎండల్లో పిల్లలు ఇళ్లకు రావాల్సి వస్తోంది.
  
  వడదెబ్బతో 27 మంది మృతి
  తెలంగాణలో గురువారం వడదెబ్బతో 27 మంది మృతి చెందారు. వరంగల్ జిల్లాలో పదిమంది, నల్లగొండ జిల్లాలో నలుగురు, మహబూబ్ నగర్ జిల్లాలో ముగ్గురు, ఆదిలాబాద్ జిల్లాలో ముగ్గురు, ఖమ్మం జిల్లాలో ఇద్దరు, మెదక్ జిల్లాలో ఇద్దరు, రంగారెడ్డి జిల్లాలో ఇద్దరు, నిజామాబాద్‌లో ఒకరు వడదెబ్బతో మృతిచెందారు.


 ఇప్పటివరకు 66 మంది మృత్యువాత
 అత్యధికంగా మహబూబ్‌నగర్‌లో 28 మంది
 మెదక్‌లో 11, నిజామాబాద్‌లో ఏడుగురు..
 అమలుకు నోచుకోని కార్యాచరణ ప్రణాళిక
 మండుటెండల్లోనూ నడుస్తున్న స్కూళ్లు
  
 సాక్షి, హైదరాబాద్: వడదెబ్బతో రాష్ట్రంలో ఇప్పటివరకు 66 మంది మృత్యువాత పడ్డారు. మహబూబ్‌నగర్ జిల్లాలో అత్యధికంగా 28 మంది చనిపోయారు. మెదక్ జిల్లాలో 11, నిజామాబాద్ జిల్లాలో ఏడుగురు, కరీంనగర్ జిల్లాలో ఐదుగురు, ఖమ్మం జిల్లాలో ఐదుగురు, వరంగల్, ఆదిలాబాద్ జిల్లాల్లో నలుగురు చొప్పున, నల్లగొండ జిల్లాలో ఇద్దరు మృతిచెందారు. విపత్తు నిర్వహణ శాఖ బుధవారం ఈ వివరాలు వెల్లడించింది. మార్చిలోనే ఉష్ణోగ్రతలు 40 డిగ్రీల నుంచి 47 డిగ్రీల వరకు చేరడంతో వడదెబ్బ మరణాల సంఖ్య భారీగా పెరిగినట్టు అధికారులు పేర్కొంటున్నారు. రాబోయే రోజుల్లో ఉష్ణోగ్రతలు మరింత పెరిగి 50 డిగ్రీలకు చేరుకునే అవకాశాలున్నాయని వాతావరణ శాఖ హెచ్చరిస్తున్న నేపథ్యంలో జనం ఆందోళన చెందుతున్నారు.
 
 కానరాని కార్యాచరణ
 వడ గాడ్పుల నుంచి ప్రజలను రక్షించేందుకు విపత్తు నిర్వహణ శాఖ కార్యాచరణ ప్రణాళికను అన్ని జిల్లాలు, వివిధ శాఖాధిపతులకు పంపించింది. అయితే ఆ ప్రణాళిక సక్రమంగా అమలవుతున్న దాఖలాలు ఎక్కడా కనిపించడం లేదు. ఇప్పటికే అనేకచోట్ల సాధారణం కంటే ఆరేడు డిగ్రీలు ఉష్ణోగ్రతలు అధికంగా నమోదవుతున్నాయి. ఇప్పటివరకూ మృతిచెందిన వారంతా కూలీలే. పరిస్థితి తీవ్రతకు తగ్గట్లుగా అధికారుల స్పందన లేదు.
 
 తీవ్ర ఎండల్లో నడుస్తున్న స్కూళ్లు..
 వాస్తవానికి ఎండలు ఎక్కువగా ఉంటే పాఠశాలలకు సెలవులు ప్రకటించాలి. కానీ అనేకచోట్ల మిట్టమధ్యాహ్నం వరకు స్కూళ్లు నడుస్తూనే ఉన్నాయి. పాఠశాలలు వదులుతున్న సమయాల్లో ఎండ, రేడియేషన్ ప్రభావం ఎక్కువగా ఉంటోంది. ఇలాంటి సందర్భాల్లో ఉదయం 11 గంటలలోపే స్కూళ్లు ముగించేలా అధికారులు చర్యలు తీసుకోవడం లేదు.  వడగాడ్పుల సమయంలో మధ్యాహ్నం 12 గంటల నుంచి 4 గంటల మధ్య బస్సులను కూడా నడపొద్దని కార్యాచరణ ప్రణాళికలో పేర్కొన్నారు. ఇది కూడా ఎక్కడా అమలు కావడంలేదు. బస్టాండ్‌లు, ఆరుబయట పని చేసేవారికి ఓఆర్‌ఎస్ ప్యాకెట్లు అందుబాటులో ఉంచాలి. కానీ మచ్చుకు కూడా కనిపించడం లేదు. కనీసం మంచినీటి వసతి కూడా లేని దుస్థితి. అలాగే ఐవీ ప్లూయిడ్స్, ఐస్ ప్యాక్స్ కొరతతో అనేక ప్రభుత్వాసుపత్రులు అల్లాడుతున్నాయి.
 
 ఒక్కరోజే 11 మంది మృతి
 సాక్షి, నెట్‌వర్క్: వడదెబ్బతో వివిధ జిల్లాల్లో బుధవారం ఒక్కరోజే 11 మంది మృతి చెందారు. వీరిలో వరంగల్ జిల్లాలో ముగ్గురు, ఖమ్మం జిల్లాలో ఐదుగురు, మెదక్, ఆదిలాబాద్, రంగారెడ్డి జిల్లాలో ఒక్కొక్కరు చొప్పున చనిపోయారు.


 వాతావరణ శాఖ హెచ్చరికలు జారీ
 సాక్షి, హైదరాబాద్: గ్రేటర్ హైదరాబాద్‌లో మరో 48 గంటలు వడగాడ్పుల తీవ్రత తప్పదని వాతావరణ శాఖ హెచ్చరించింది. రాగల 24 గంటల్లో ఉష్ణోగ్రతలు మరింత పెరిగే అవకాశాలున్నాయని, బుధ, గురువారాల్లో వడగాడ్పుల తీవ్రత అధికంగా ఉంటుందని.. ఉదయం 10 గంటల నుంచి సాయంత్రం 4 గంటల వరకు అత్యవసరమైతేనే బయటికి వెళ్లాలని బేగంపేట్‌లోని వాతావరణ శాఖ హెచ్చరికలు జారీ చేసింది. మంగళవారం నగరంలో గరిష్టంగా 40.6 డిగ్రీలు, కనిష్టంగా 27 డిగ్రీల మేర ఉష్ణోగ్రతలు నమోదయ్యాయి.
 
 తెలంగాణ వ్యాప్తంగా వడగాడ్పులు ఉధృతంగా వీచే అవకాశాలున్నాయని తెలిపింది. కాగా, నగరంలో ప్రస్తుతం సాధారణం క ంటే ఐదు డిగ్రీల మేర అధికంగా ఉష్ణోగ్రతలు నమోదవుతుండడంతో భూమిపై వాతావరణం వేడెక్కి వడగాడ్పుల తీవ్రత అధికమవుతోందని వాతావరణ కేంద్రం డెరైక్టర్ వైకే రెడ్డి ‘సాక్షి’కి తెలిపారు. వృద్ధులు, చిన్నారులు, రోగులకు వేసవితాపం తగలకుండా జాగ్రత్తలు తీసుకోవాలని సూచించింది. తగినంత నీరు, కొబ్బరినీళ్లు, లస్సీ వంటి శీతల పానీయాలను తీసుకోవాలని వైద్యులు సూచిస్తున్నారు. చర్మం, కళ్ల సంరక్షణపై ప్రత్యేకంగా దృష్టి పెట్టాలని పేర్కొన్నారు.


 హైదరాబాద్: ఆంధ్రప్రదేశ్, తెలంగాణ రాష్ట్రాల్లో ఎండలు మండిపోతున్నాయి. ఎండల తీవ్రత రోజురోజుకీ పెరిగిపోవడంతో ప్రజలు భయటకు రావలంటేనే భయపడిపోతున్నారు. ఒకవైపు కరువు, ఎండల తీవ్రత, మరోవైపు అకాల వర్షాలతో మానవాళి మనుగడపై తీవ్ర ప్రభావం పడుతోంది. ఇప్పటికే దేశవ్యాప్తంగా భయంకరమైన కరువు దాపరించి తాగునీరు లేక రాష్ట్రాలు అల్లాడిపోతున్నాయి. ఏపీ, తెలంగాణలోనూ అదే పరిస్థితి నెలకొంది. రెండు తెలుగు రాష్ట్రాల్లోని పలు జిల్లాలో మంగళవారం అత్యధిక ఉష్ణోగ్రతలు నమోదైనట్టు వాతావరణ శాఖ వెల్లడించింది.
 
 ఏపీలోని అనంతపురం జిల్లాలో 44 డిగ్రీల అత్యధిక ఉష్ణోగ్రత నమోదు కాగా, మిగతా జిల్లాల్లో కర్నూలు 42.5, డిగ్రీలు, నెల్లూరు 37 డిగ్రీలు, కాకినాడ 36 డిగ్రీలు, మచిలీపట్నం 34 డిగ్రీలు, విశాఖ 34.8 డిగ్రీల సెంట్రీగ్రేడ్ ఉష్ణోగ్రత నమోదయ్యాయి. అదేవిధంగా తెలంగాణ జిల్లాలు  హైదరాబాద్ 41 డిగ్రీలు, హన్మకొండ 41 డిగ్రీల సెంట్రీగ్రేడ్ ఉష్ణోగ్రత నమోదైనట్టు వెల్లడించింది.


 భానుడి భగభగలు.. రాష్ట్రంలో సెగలు 
  సాక్షి, హైదరాబాద్/విశాఖపట్నం: రాష్ట్రం నిప్పుల కొలిమిలా మారింది. భానుడి భగభగలతో ఆదివారం రాష్ట్రంలో అనేకచోట్ల 40 డిగ్రీలకుపైగా ఉష్ణోగ్రతలు నమోదయ్యాయి. ఆదిలాబాద్ జిల్లా నిర్మల్‌లో అత్యధికంగా 46.08 డిగ్రీలు, దండేపల్లిలో 45.05, వాంక్డిలో 45.08 డిగ్రీల ఉష్ణోగ్రతలు నమోదయ్యాయి. హైదరాబాద్‌లో 41.3, రామగుండంలో 41.8, నిజామాబాద్‌లో 43.6 డిగ్రీల ఉష్ణోగ్రతలు రికార్డయ్యాయి. కరీంనగర్, ఆదిలాబాద్ జిల్లాల్లో దాదాపు 20 చోట్ల 43 డిగ్రీల కంటే అధిక ఉష్ణోగ్రతలు నమోదు కావడం గమనార్హం. మెట్‌పల్లిలో 43.76, పెద్దపల్లిలో 43.22, సారంగాపూర్‌లో 44.69, లింగంపల్లిలో 43.13 డిగ్రీలు నమోదయ్యా యి. మొత్తమ్మీద రాష్ట్రంలో 90 శాతానికిపైగా ప్రాంతాల్లో 40 డిగ్రీలకు మించి ఉష్ణోగ్రతలు నమోదయ్యాయి.
  
  సాధారణం కంటే నాలుగైదు డిగ్రీలు అధికంగా ఉష్ణోగ్రతలు నమోదవుతుండడంతో తీవ్రమైన వడగాడ్పులు వీస్తున్నాయి. ఉదయం 10 గంటల తర్వాత బయటకు రావాలంటే జనం హడలిపోతున్నారు. వడగాడ్పుల నుంచి రక్షణ కోసం ప్రభుత్వం నామమాత్ర చర్యలు తీసుకుంటోందన్న విమర్శలు వినిపిస్తున్నాయి. కొన్నిచోట్ల పాఠశాలలను కూడా తీవ్రమైన ఎండ వేడిమిలో నడిపిస్తున్నారని ప్రజలు ఆరోపిస్తున్నారు. విద్యార్థులకు కనీసం ఫ్యాన్లు, మంచినీటి వసతి కూడా కల్పించడం లేదని చెబుతున్నారు.
  
  రేడియేషన్ ప్రభావం పదింతలు
  తీవ్రమైన ఎండ కారణంగా రేడియేషన్ ప్రభా వం ప్రజలపై తీవ్రంగా పడుతోంది. రాష్ట్ర అభివృద్ధి ప్రణాళిక సంఘం విడుదల చేసిన వివరాల ప్రకారం ఉదయం 11 గంటల నుంచి మధ్యాహ్నం 2 గంటల మధ్య రేడియేషన్ ప్రభావం ఎక్కువగా ఉంటోంది. ఒక చదరపు మీటర్‌లో నమోదైన రేడియేషన్‌ను వాట్స్‌లో లెక్కిస్తారు. మహబూబ్‌నగర్ జిల్లా దామరగిడ్డలో ఆదివారం మధ్యాహ్నం ఒంటి గంటకు రాష్ట్రంలోనే గరిష్టంగా 662 వాట్స్ రేడియేషన్ నమోదైంది.
  
  ఆ తర్వాత అత్యధికంగా ఆదిలాబాద్ జిల్లా ముధోల్‌లో 597 వాట్స్ నమోదైంది. సాధారణం కంటే రాష్ట్రంలో అనేకచోట్ల పదిం తలు ఎక్కువగా రేడియేషన్ నమోదవుతోంద ని తెలంగాణ వైద్య విద్యా మాజీ సంచాలకు డు, ప్రముఖ చర్మ వైద్య నిపుణుడు డాక్టర్ పుట్టా శ్రీనివాస్ ‘సాక్షి’కి తెలిపారు. రేడియేషన్‌తో చర్మానికి సంబంధించిన సమస్యలే కాకుండా కిడ్నీలపై ప్రభావం ఉంటుందని ఆయన చెప్పారు. ముఖ్యంగా చిన్న పిల్లలు, వృద్ధులు జాగ్రత్తగా ఉండాలని సూచించారు.
  
  చల్లని కబురు
  మధ్యప్రదేశ్ నుంచి కర్ణాటక వరకు ఉపరితల ద్రోణి కొనసాగడంతో రానున్న రెండు, మూడ్రోజులపాటు తెలంగాణ, ఏపీల్లో అక్కడక్కడ తేలిక పాటి వర్షం లేదా ఉరుములతో కూడిన జల్లులు గాని కురిసే అవకాశం ఉంది. భారత వాతావరణ విభాగం (ఐఎండీ) ఆదివారం రాత్రి విడుదల చేసిన నివేదికలో ఈ మేరకు తెలిపింది.
  
  ఏపీలోనూ భగభగలు
  ఏపీలోనూ శని, ఆదివారాల్లో ఉష్ణోగ్రతలు భారీగా పెరిగాయి. అనంతపురం జిల్లా పుట్టపర్తిలో శనివారం రికార్డుస్థాయిలో 45.8 డిగ్రీల ఉష్ణోగ్రత నమోదైంది. ఆదివారం అనంతపురంలో 43.2 డిగ్రీల ఉష్ణోగ్రత నమోదైంది. కర్నూలులో 42, కడపలో 41, తిరుపతిలో 39.5 డిగ్రీల చొప్పున ఉష్ణోగ్రతలు నమోదయ్యాయి. ఆయా జిల్లాల్లోని వివిధ పట్టణాల్లో ఇంతకంటే అధికంగా ఉష్ణోగ్రతలు రికార్డయ్యాయి. వైఎస్సార్ జిల్లా ఎర్రగుంటలో 43 డిగ్రీల ఉష్ణోగ్రత నమోదైంది. కోస్తాంధ్రలోనూ పలుచోట్ల 38 డిగ్రీలకుపైగా ఉష్ణోగ్రతలు నమోదయ్యాయి. రేవతి కార్తెలోనే పరిస్థితి ఇలా ఉంటే రోహిణీ కార్తె(మే నెల)లో ఎండలు ఉంటాయోనని ప్రజలు ఆందోళన చెందుతున్నారు.
  
  జాగ్రత్తలు తప్పనిసరి
  ఎండల తీవ్రత పెరిగిన నేపథ్యంలో వడదెబ్బ తగలకుండా ప్రజలు తగిన జాగ్రత్తలు తీసుకోవాలని వైద్య నిపుణులు సూచిస్తున్నారు. వారిస్తున్న సూచనలివీ..
  -    పిల్లలు, వయోవృద్ధులు, గుండెజబ్బు బాధితులు, ఇతర వ్యాధిగ్రస్తులు ఉదయం 10 నుంచి సాయంత్రం 5 గంటల మధ్య బయటికి వెళ్లకపోవడం మంచిది.
  -    తప్పనిసరి పరిస్థితుల్లో వెళ్లాల్సివస్తే సాధ్యమైనంతవరకూ తలకు, ముఖానికి వేడి తగలకుండా జాగ్రత్తలు
  తీసుకోవాలి.
  -    లేత రంగు కాటన్ దుస్తులు ధరించడం మేలు.
  -    అధిక మోతాదులో మంచినీరు తాగాలి. వేడి వల్ల చెమట రూపంలో ఎక్కువ నీరు, ఉప్పు బయటికెళ్తాయి. అందువల్ల డీహైడ్రేషన్ కాకుండా ఉండటానికి ఉప్పు వేసిన నీటిని తీసుకోవాలి. ఎండ వల్ల పోయే శక్తిని తిరిగి పొందేందుకు, చల్లదనం కోసం పండ్ల రసాలు, మజ్జిగ, కొబ్బరి నీటితోపాటు తాజా పండ్లు తీసుకోవడం మంచిది.
  -    పొలాల్లో పనిచేసే వ్యవసాయ కూలీలు తప్పనిసరిగా తలపాగా ధరించాలి.
  -    నివాస ప్రాంతాన్ని సాధ్యమైన మేరకు చల్లగా ఉండేలా చూసుకోవాలి. కిటికీలకు వట్టివేళ్ల కర్టెన్లు లేదా గోనె పట్టలు వేలాడదీసి నీరు చల్లితే చల్లని గాలి వస్తుంది.
  


 సాక్షి నెట్‌వర్క్: వడదెబ్బకు ఆదివారం తెలం గాణలో 13 మంది, ఏపీలో ఆరుగురు మృతి చెందారు. వరంగల్ జిల్లా నెక్కొండ మం డలం దీక్షకుంటకు చెందిన ముడ్సు చంద్రయ్య(65), రాయపర్తి మండలం తిర్మలాయపల్లి గ్రామానికి చెందిన ముద్రబోయిన వెంకటనర్సు(50), నర్సింహులపేట మండలం దంతాలపల్లికి చెందిన సయ్యద్ యాకూబ్(70), మంగపేట మండలం రాజుపేటకు చెందిన యర్రం ప్రమీలరాణి(79)లు చనిపోయారు. ఖమ్మం జిల్లా టేకులపల్లి మండలం కోయగూడెం పంచాయతీ శాంతినగర్‌కు చెందిన చేతుల రాఘవులు(60), సత్తుపల్లిలోని వెంగళరావు నగర్‌కు చెందిన ఊటు కూరి జగన్నాథరావు(65), తల్లాడకు చెందిన కుసుమరాజు నాగభూషణం(80), ఏన్కూర్ మండలం శ్రీరాంపురం తండాకు చెందిన బానోతు గోలియా(55)లు వడదెబ్బతో చని పోయారు. కరీంనగర్ జిల్లా కోనరావుపేట మండలం వెంకట్రావుపేటలో పోస్ట్‌మ్యాన్ వడ్నాల దేవయ్య(55), పెద్దపల్లి మండలం నిట్టూరుకు చెందిన ఆకుల లక్ష్మి(63) వడదెబ్బతో అస్వస్థతకు గురై మరణించారు.  
  
  మహబూబ్‌నగర్ జిల్లా మల్దకల్ మండలం నీలపల్లి గ్రామానికి చెందిన అడ్డాకుల దుబ్బన్న (65),  కోడేరు మండలం జనుంపల్లిలో ఇంటర్ విద్యార్థిని మంజుల (17),  ధన్వాడ మండలం కిష్టాపూర్ గ్రామానికి చెందిన గుంతపాటి కతలప్ప (65) వడదెబ్బకు గురై మృతి చెందారు.
  
  ఏపీలో ఆరుగురు..: విజయనగరం జిల్లా గుమ్మలక్ష్మీపురం మండలం చింతల పాడుకు చెందిన రైతు కోలక నాగేశ్వరరావు(41), ఇదే జిల్లా జామిలో రెడ్డి సత్యం(43), తూర్పుగోదావరి జిల్లా ఆత్రేయపురం మండ లం అంకంపాలేనికి  చెందిన ఎస్.రాముడు(70), అనంతపురం జిల్లా గుత్తి ఆర్‌ఎస్ ఎస్సీ కాలనీకి చెందిన విమలమ్మ(55), నార్పల మండలం రంగాపురానికి చెందిన కె.రామకృష్ణ(70), చిత్తూరు జిల్లా సదుం మండలం కలికిరివాండ్లపల్లెకు చెందిన గోవిందమ్మ (68) వడదెబ్బతో మృతి చెందింది.


 వెంకటాపురం: రాష్ట్రంలో ఎండలు రోజుకు రోజుకు పెరిగి పోతున్నాయి. వేడిగాలులకు తట్టుకోలేక జనం పిట్టల్లా రాలిపోతున్నారు. తాజాగా వడదెబ్బకు గురై ఖమ్మం జిల్లా వెంకటాపురం మండలానికి చెందిన గోటి సమ్మయ్య(55) మృతి చెందాడు. శుక్రవారం కూలిపనికి వెళ్లి సొమ్మసిల్లి పడిపోయాడు. ఇది గుర్తించిన గ్రామస్థులు అతన్ని ఆస్పత్రికి తరలించడానికి యత్నించేలోపే అతను మృతి చెందాడు.


 అనంతపురం : తెలుగు రాష్ట్రాలు నిప్పుల కుంపటిలా మారుతున్నాయి. ఉదయం పది గంటలకే వడగాల్పులు పంజా విసురుతున్నాయి. చిన్నారులు, వృద్థులు వడదెబ్బకు పిట్టల్లా రాలిపోతున్నారు.
 
 తాజాగా అనంతపురం జిల్లాలో వడదెబ్బకు ఓ కోచింగ్ సెంటర్లో చిన్నారి మృతిచెందిన ఘటన స్థానికంగా కలకలం సృష్టించింది. పరిగి మండలం కొడిగనహల్లిలో పద్మసాయి కోచింగ్ సెంటర్లో నిఖిత అనే విద్యార్థిని వడదెబ్బకు తీవ్ర అస్వస్థతకు గురైంది. దీంతో వెంటనే చిన్నారి నిఖితను ఆస్పత్రికి తరలించారు. చిన్నారి చికిత్స పొందుతూ మృతిచెందింది. సమాచారం అందుకున్న ఆర్డీవో కోచింగ్ సెంటర్ను సందర్శించి వివరాలు అడిగి తెలుసుకున్నారు. అధికారుల ఆదేశాల మేరకు తాత్కాలికంగా కోచింగ్ సెంటర్ను మూసివేయించారు. వడదెబ్బ కారణంగా చిన్నారి మృతి చెందినట్లు అధికారులు ప్రాథమిక నిర్థారణకు వచ్చారు. వడదెబ్బ తగలకుండా ప్రజలు జాగ్రత్తలు తీసుకోవాలని జిల్లా అధికారులు సూచిస్తున్నారు.


 హైదరాబాద్: తెలంగాణ సచివాలయంలో విధులు నిర్వరిస్తున్న ఎస్పీఎఫ్ కానిస్టేబుల్ లక్ష్మణ్ శుక్రవారం స్ప్రహ తప్పి పడిపోయాడు. వడదెబ్బ కారణంగానే అతడు స్ప్రహ  తప్పి పడిపోయినట్లు సమాచారం. సహచరులు వెంటనే స్పందించి అతడిని యశోద ఆసుపత్రికి తరలించారు. ప్రస్తుతం  అతడి పరిస్థితి నిలకడగా ఉందని వైద్యులు వెల్లడించారు.


 హైదరాబాద్: మరో రెండు, మూడు రోజుల్లో కోస్తాంధ్రలో ఉరుములతో కూడిన జల్లులు పడే అవకాశం ఉంది. అదే విధంగా తెలుగు రాష్ట్రాల్లో వడగాల్పులు కొనసాగుతాయని వాతావరణ శాఖ గురువారం వెల్లడించింది. ఛత్తీస్గఢ్ నుంచి తెలంగాణ, దక్షిణ కోస్తాంధ్ర మీదుగా దక్షిణ తమిళనాడు వరకు ఉపరితల ద్రోణి కదలనుందని తెలిపింది.
 
 చురుగ్గా కదులుతున్న నైరుతి రుతుపవనాలు
 నైరుతి బంగాళాఖాతం, తూర్పు, మధ్య బంగాళాఖాతంలోని కొన్ని భాగాల్లో నైరుతి రుతుపవనాలు విస్తరించాయి. ఈనెల (మే) 30 నాటికి నైరుతి రుతుపవనాలు కేరళ తీరాన్ని తాకే అవకాశం ఉందని వాతావరణ విభాగం వెల్లడించింది.


 గార్ల (ఖమ్మం జిల్లా): అన్నప్రాసన చేసుకున్న మరుసటిరోజే ఆ పాపకు వడదెబ్బ తగిలింది. ఆస్పత్రికి తరలించి చికిత్స అందిస్తుండగా సోమవారం తెల్లవారుజామున మృతి చెందింది. గార్ల మండలం బీఆర్‌ఎన్ తండాకు చెందిన భూక్యా రాజేష్, దేవి దంపతులకు ముగ్గురు పిల్లలు. తొలుత ఇద్దరు కుమారులు. తర్వాత ఆరు నెలల కూతురు త్రివేణి ఉన్నారు. ఆ పాపకు మర్రిగూడెం వెంకటేశ్వరస్వామి దేవాలయం ప్రాంగణంలో ఆదివారం అన్నప్రాసన కార్యక్రమాన్ని ఘనంగా నిర్వహించారు.
 
 శుభకార్యం జరుపుకున్న సంతోషం ఆ తల్లిదండ్రులకు కొద్ది గంటలు నిలువలేదు. అన్నప్రాసన రోజే ఎండతీవ్రత ఎక్కువగా ఉండటంతో పాప వడదెబ్బకు గురైంది. చికిత్స నిమిత్తం ఖమ్మంలో ఓ ఆస్పత్రికి తరలించారు. పరిస్థితి విషమించడంతో సోమవారం తెల్లవారుజామున పాప మృతిచెందింది. దీంతో తల్లిదండ్రులు గుండెలవిసేలా రోదించారు. ఆదివారం అన్నప్రాసనకు హాజరై, మరుసటి రోజు పాప అంత్యక్రియల్లో పాల్గొనాల్సి వచ్చిందని బంధువులు కన్నీరుమున్నీరయ్యారు.


 వైఎస్సార్ జిల్లా :  వైఎస్సార్ జిల్లాలోని వేరువేరు మండలాలలో సోమవారం వడదెబ్బతో ఎనిమిదిమంది మృత్యువాత పడ్డారు. వివరాల్లోకి వెళ్తే..  ఓబులవారిపల్లెలోని పలు గ్రామాల్లో సోమవారం వడదెబ్బకు నలుగురు మృతిచెందారు. మండలంలోని బేస్తపల్లె గ్రామానికి చెందిన ఏరేటి గంగమ్మ(58), తిరుమలశెట్టి గ్రామానికి చెందిన రమణయ్య(55), కుర్లకుంటలో అమ్మణమ్మ(60), గోవిందమ్మపల్లె గ్రామంలో మిణుగు శంకరయ్య(34) వడదెబ్బతో మృతిచెందారు.
 
 అదేవిధంగా రైల్వేకోడూరులోని పలు గ్రామాల్లో సోమవారం వడదెబ్బకు నలుగురు మృతిచెందారు. మండలంలోని గాంధీనగర్ గ్రామానికి చెందిన దారా సుబ్బయ్య(60), చెట్టుగుంట గ్రామానికి చెందిన వలీబాషా(72), అనంతరాజుపేటకు చెందిన ఓరుగంటి కిషోర్(29), బలిజవీధికి చెందిన పద్మావతమ్మ(70) వడదెబ్బకు మృతిచెందారు.


 హైదరాబాద్ : రెండు తెలుగు రాష్ట్రాల్లో ఎండలకు వృద్ధులు పిట్టల్లా రాలిపోతున్నారు. 60 సంవత్సరాల వయసు దాటిన వారు ఇంట్లో నుంచి బయటకు అడుగు పెట్టాలంటే భయపడిపోతున్నారు. వడదెబ్బ ఎక్కడ తగులుతుందోనని భీతిల్లుతున్నారు. రెండు తెలుగు రాష్ట్రాల్లో కలిపి ఆదివారం ఒక్కరోజే వడదెబ్బకు 350 మంది చనిపోయారంటే పరిస్థితి ఏవిధంగా ఉందో అర్థం చేసుకోవచ్చు.
 
 తెలంగాణాలో 188 మంది మృతి
 తెలంగాణా రాష్ట్రంలో వడదెబ్బతో ఆదివారం 188 మంది చనిపోయారు. కరీంనగర్ జిల్లాలో అత్యదికంగా చనిపోగా, నల్గొండ, ఖమ్మం జిల్లాల్లో నూ అధికంగా మృత్యువాత పడ్డారు.
 
 ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో 162 మంది మృతి
 ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో ఆదివారం వడదెబ్బకు 188 మంది మృతిచెందారు. నెల్లూరు, ప్రకాశం జిల్లాల్లో అత్యధికంగా చనిపోగా, విజయనగరం, కృష్ణా, పశ్చిమగోదావరి, జిల్లాల్లో కూడా అధికంగా మృత్యువాత పడ్డారు.


 హైదరాబాద్: రానున్న రెండు రోజుల్లో ఎండలు మరింత తీవ్రం అయ్యే అవకాశం ఉందని రాష్ట్ర వైద్య, ఆరోగ్య శాఖ మంత్రి కామినేని శ్రీనివాస్ స్పష్టం చేశారు. ఈ నేపథ్యంలో ప్రజలు అప్రమత్తంగా ఉండాలని ఆయన సూచించారు. ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రంలో ఎండల తీవ్రతపై మీడియాతో మాట్లాడిన కామినేని.. పీహెచ్ సీ స్థాయి నుంచి జిల్లా ఆస్పత్రుల వరకూ అవసరమైన మందులు సిద్ధం చేశామన్నారు.
  
 ఓఆర్ఎస్ ప్యాకెట్లను కూడా అందుబాటులో ఉంచామన్నారు.  ప్రజలెవరూ ఎండల్లో బయటకు రావద్దని.. వడదెబ్బకు ఆదివారం ఒక్కరోజే 62మంది మృతి చెందారని పేర్కొన్నారు.


 సూర్యుడు చూస్తున్నాడు... అలా ఇలా కాదు చాలా తీక్షణంగా. ఆయన చూపుకు వాయుదేవుడు నేనున్నానంటూ తోడయ్యాడు. ఇంకే  తెలుగు రాష్ట్రాలు వడగాల్పులతో అగ్నిగుండంలా మండిపోతుంది. ఆ 'ద్వయం' దెబ్బకు మంచం మీద మూల్గుతున్న బామ్మ నుంచి చిన్న పిల్లలు.... పక్షలు, జంతువులు అంతా పిట్టల్లా రాలిపోతున్నారు. రోజూ తెల్లవారడంతోనే సూర్యుడు తన విశ్వరూపాన్ని ప్రదర్శిస్తున్నాడు.
 
 దాంతో హైదరాబాద్, విజయవాడ, విశాఖపట్నం, గుంటూరు.. నగరాలు మధ్యాహ్నం 11.00 గంటలు నుంచి సాయంత్రం 5.00 గంటల వరకు ఎవరో కర్ఫ్యూ విధించినట్లు రహదారులు నిర్మానుష్యంగా మారిపోతున్నాయి.  ఎవరికైనా అత్యవసర పని పడిన బయటకు ఇలా వచ్చి పని చూసుకుని మళ్లీ అలా ఇంటిముఖం పడుతున్నారు. వేసవి మొదలైన నాటి నుంచి ఈ రోజు శనివారం వరకు ఇరు రాష్ట్రాలలో మొత్తం 427 మంది మృతువాత పడ్డారు.
 
 ఆంధ్రప్రదేశ్లో 204 మంది మరణించగా... వారిలో ఒక్క ప్రకాశం జిల్లాలోనే 63 మంది చనిపోయారు. అలాగే తెలంగాణలో 230 మంది మరణించగా... వారిలో అత్యధికంగా నల్గొండ జిల్లాలోనే 67 మంది చనిపోయారు. వడదెబ్బతో ప్రతి జిల్లాలో రోజు కనీసం ఎటులేదన్నా 20 మంది మరణిస్తున్నారు. రాత్రుళ్లు కూడా వడగాల్పులు అధికమైయ్యాయి. దీనికి తోడు కరెంట్ కోతలతో జనం ఉక్కిరిబిక్కిరి అవుతున్నారు.  
 
 వేడిమిని తాళ లేక జనాలు శీతల పానీయాలు, కొబ్బరి బొండాలను ఆశ్రయిస్తున్నారు. శని,ఆదివారాలు కూడా భానుడు మరింత విజృంభిస్తాడని ఇప్పటికే వాతావరణ శాఖ ప్రకటించింది. అంతే కాదు రెడ్ అలర్ట్ను కూడా ప్రకటించేసింది. భానుమూర్తి భగభగలకు ఇంకా ఎంత మంది బలికానున్నారో...


 హైదరాబాద్: తెలుగు రాష్ట్రాల్లో భానుడు నిప్పులు చెరుగుతున్నాడు. వడగాల్పులకు ఇప్పటి వరకు మొత్తం 472 మంది మృత్యువాత పడ్డారు. ఆంధ్రప్రదేశ్లో 204 మంది.. తెలంగాణలో 230 మంది మరణించారు. నల్గొండ జిల్లాలో అత్యధికంగా 67 మంది మరణించారు. అలాగే ప్రకాశం జిల్లాలో 63 మంది చనిపోయారు. అయితే ఇప్పటి వరకు 46 మంది మాత్రమే విపత్తు శాఖ తన ప్రాధమిక నివేదికలో వెల్లడించింది. మృతుల కుటుంబాలకు ఆపద్భందు పథకం కింద రూ. 50 వేల ఆర్థిక సహాయం అందుతుందని అధికారులు వెల్లడించారు.
  


 వడదెబ్బతో ఏడుగురు మృతి
 రికార్డు స్థాయిలో ఉష్ణోగ్రతలు
 భయపెడుతున్న వడగాల్పులు
 బయటకు వెళ్లాలంటే జంకుతున్న జనం
 శుక్రవారం 42 డిగ్రీల ఉష్ణోగ్రత నమోదు
  
  సాక్షి నెట్‌వర్క్ : మండే ఎండలు ప్రజల ప్రాణాలను తీసేస్తున్నాయి. వడగాల్పులు, ఎండ వేడిమికి తట్టుకోలేక శుక్రవారం జిల్లాలో ఏడుగురు మృత్యువాత పడ్డారు. ఉదయం తొమ్మిది గంటల కాక ముందు నుంచే భానుడు తన ప్రతాపం చూపుతున్నాడు. దీంతో ప్రజలు బయటకు వెళ్లడానికి జం కుతున్నారు. అత్యవసర పరిస్థితుల్లో బయటకు వెళ్లిన వృద్ధులు, చిన్నపిల్లలు అస్వస్థతకు గురవుతున్నారు. ఆళ్లగడ్డ పట్టణం ఎల్‌ఎం కాంపౌం డులో నివాసమున్న మాదము ఏలీశమ్మ (70) ఇలాగే అస్వస్థతకు గురయ్యారు.
 
 కూలి పనికి వెళ్లిన ఆమెకు మూడు రోజుల క్రితం తీవ్ర జ్వరం వచ్చింది. శుక్రవారం కోలుకోలేక మృతి చెందారు. ఆళ్లగడ్డ మండలం యాదవాడ గ్రామానికి చెందిన కట్టుబడి శిలార్‌షా (65) కూడా ఇలాగే మృత్యువాత పడ్డారు. గురువారం పొలం దగ్గరకు వెళ్లి సృ్పహ తప్పిపడిపోగా.. గమనించిన కొందరు వైద్యశాలకు తరలించారు. ఊపిరి పీల్చుకోలేక శుక్రవారం ఆయన మృతిచెందాడు. శాంతినగరం గ్రామానికి చెందిన అనువాయమ్మ (70), చాగలమర్రి గుంతపాలెం కాలనీకి చెందిన రైతు ముల్లా అబ్దుల్ రషీద్ (55), చాగలమర్రిలోని బుగ్గరస్తా కాలనీకి చెందిన గౌస్‌బీ (70) కూడా వడదెబ్బతో మృత్యువాత పడ్డారు.
 
 దేవనకొండకు చెందిన పింజారి లాలప్ప(55) ఉదయం తన పొలంలో పనిచేస్తూ.. ఎండవేడిమి తాళలేక అక్కడికక్కడే కుప్పకూలిపోయాడు. వెంటనే ఆయనను ఆస్పత్రికి తీసుకెళ్లగా మృతిచెందాడని వైద్యులు చెప్పారు.  పాణ్యం గ్రామానికి చెందిన బాలన్న(75) కూడా వడదెబ్బతో శుక్రవారం మృతి చెందాడు. ఊర్లో పనులు లేక బతుకుతెరువు కోసం గుంటూరుకు వలస వెళ్లి నందవరం గ్రామానికి చెందిన లక్ష్మన్న వడదెబ్బతో మృత్యువాత పడ్డాడు. ఎండల తీవ్రత ఎక్కువగా ఉందని ప్రజలు బయట ఎక్కువ సేపు తిరగవద్దని వైద్యులు సూచిస్తున్నారు. అత్యవసర పరిస్థితుల్లో గొడుగు తప్పనిసరిగా వెంట తీసుకెళ్లాలని, మంచినీళ్లు క్రమం తప్పకుండా తీసుకోవాలని చెబుతున్నారు.


 ►పెరుగుతున్న వడదెబ్బ మృతులు
 ►రెండురోజుల్లో 42 మంది మృతి
  
  నెల్లూరు (అర్బన్) : జిల్లాలో ఉష్ణోగ్రతల్లో ఏమాత్రం మార్పులు రావడంలేదు. ఎండ ఎక్కువగా ఉండడంతో వడదెబ్బ మృతులు రోజురోజుకూ పెరుగుతున్నారు. శుక్రవారం జిల్లాలో గరిష్టంగా 42.4 డిగ్రీల ఉష్ణోగ్రత నమోదైంది. అక్కడక్కడా వడగాడ్పులు వీస్తున్నాయి. ఎండ సెగ తగ్గలేదు. తప్పని పరిస్థితుల్లో తప్ప ప్రజలు బయటకు వచ్చేందుకు సుముఖత చూపడంలేదు. జిల్లాలో వడదెబ్బతో గురువారం 16 మంది, శుక్రవారం 26 మంది మృతి చెందారు.
 
 వడదెబ్బకు ఇంత మంది మృత్యువాత పడటం అందర్నీ ఆందోళనకు గురిచేస్తోంది. ఇదిలా ఉండగా కలెక్టరేట్ అధికారులు శుక్రవారం డీఎంహెచ్‌ఓ కార్యాలయ అధికారులతో మాట్లాడారు. ఎవరైనా వడదెబ్బతో మృతిచెందారని తెలిస్తే స్థానిక తహశీల్దార్, ఎస్సై, మెడికల్ ఆఫీసర్ చేత విచారణ చేపట్టి ధ్రువీకరించాలన్నారు. అలాగే క్షేత్ర స్థాయి నుంచి వడదెబ్బకు గురై ఎవరైనా ఆసుపత్రులకు వచ్చారా? మృతి చెందారా? వివరాలు తెలుసుకుని పంపాలని సూచించారు. వడదెబ్బపై అప్రమత్తంగా ఉండాలని జిల్లా వైద్య, ఆరోగ్యశాఖాధికారి బి.భారతీరెడ్డి అధికారులను ఆదేశించారు. వడదెబ్బ కారణంగా పీహెచ్‌సీలకు వచ్చే వారికి వెంటనే చికిత్స అందించాలని మెడికల్ ఆఫీసర్లుకు తెలిపారు.


 ఎండలు ప్రాణాలు తోడేస్తున్నాయి. ఉదయం 9 దాటితే ఇంటినుంచి బయటికి రానివ్వడంలేదు. కార్మికులు, కూలీలు, రైతులు, అత్యవసరంగా బయటికి వెళ్లిన వృద్ధులు తీవ్ర అస్వస్థతకు గురై ఇంటికి చేరుతున్నారు. కొందరు వైద్యం చేయించుకున్నా నిద్రలోనే ప్రాణాలు వదులుతుంటే మరికొందరు ఆస్పత్రిలో వైద్యం పొందుతూ, ఆస్పత్రికి తరలిస్తుండగా చనిపోతున్నారు. దీంతో ప్రజలు ఎండలో తిరగడానికి జంకుతున్నారు. శుక్రవారం ఒక్కరోజే జిల్లాలో 12 మంది చనిపోయారు.- సాక్షి బృందం
  
  సుల్తాన్‌పూర్‌లో రైతు..
  దౌల్తాబాద్ : మండలంలోని సుల్తాన్‌పూర్ గ్రామానికి చెందిన వడ్డె నర్సప్ప(62) అనే రైతు శుక్రవారంఉదయం నుంచి మధ్యాహ్నం వరకు తన పొలంలో పనులు చేశాడు. మధ్యాహ్నం ఎండలో ఇంటికి వచ్చి భోజనం చేసిన అనంతరం తిరిగి పొలానికి నడుచుకుంటూ వెళ్తుండగా మార్గమధ్యంలో పడిపోయాడు. తోటి రైతులు చికిత్స నిమిత్తం ఆస్పత్రికి తరలిస్తుండగానే చనిపోయాడు. ఈ విషయమై భార్య నాగమ్మ వీఆర్‌ఓకు ఫిర్యాదు.
 
  అయ్యవారిపల్లిలో మరో రైతు
  మిడ్జిల్ : అయ్యవారిపల్లికి చెందిన కుమ్మరి ఆంజనేయులు (42) అనే రైతు శుక్రవారం సాయంత్రం మృతి చెందినట్లు గ్రామస్థులు తెలిపారు. ఉదయం నుంచి పనుల్లో నిమగ్నమైన రైతు సాయంత్రం పొలంలోనే అస్వస్థతకు గురికావడంతో కుటుంబ సభ్యులు ఆసుపత్రికి తరలించేలోపు చనిపోయాడు. మృతునికి భార్య అంజమ్మతో పాటుగా కుమారుడు, ముగ్గురు కూతుళ్లు ఉన్నారు.
 
  మక్తల్‌లో ఇంకో రైతు
  మక్తల్ :  పట్టణానికి చెందిన బలిజ సంగప్ప(60) అనే రైతు కూడా ఎండ తీవ్రతను తట్టుకోలేక పొలంలో సృ్పహ తప్పి పడిపోయాడు. కుటుంబ సభ్యులు గమనించి ఆస్పత్రిని తరలించడానికి ఏర్పాట్లు చేస్తుండగా అప్పటికే చనిపోయాడు.
 
  జమ్మాపూర్‌లో గొర్రెలకాపరి..
  పాన్‌గల్ : మండల పరిధిలోని జమ్మాపూర్ గ్రామంలో గురువారం రాత్రి వడదెబ్బకు  గొర్రెల కాపారి పెద్ద బిచ్చన్న(65) మృతిచెందాడు. రోజులాగే గురువారం గొర్రెల వెంబడి వెళ్లిన కాపరి వడదెబ్బకు గురై తీవ్ర అస్వస్థతకు గురయ్యాడు. సాయంత్రం కుటుంబ సభ్యులు వనపర్తిలోని ఓ ప్రైవేటు ఆసుపత్రికి తరలించి చికిత్స చేయించారు. పరిస్థితి విషమంగా ఉండటంతో వైద్యుల సూచనమేరకు జిల్లా కేంద్రానికి తరలిస్తుండగా మార్గమధ్యంలో చనిపోయాడు. మృతునికి భార్య బాలమ్మ,కుమారుడు,కుమార్తె ఉన్నారు.
 
  మాడ్గులలో మేకల కాపరి
  మాడ్గుల : మండలంలోని కొల్కులపల్లికి చెందిన పులెమళ్ళ బుచ్చయ్య (62) అనే మేకలకాపరి వడదెబ్బకు గురై గురువారం రాత్రి మృతి చెందాడు. బుచ్చయ్య గురువారం పొద్దస్తమానం మేకల వెంట తిరిగి వాటిని మెపుకుని సాయంత్రం చీకటి పడ్డాక ఇంటికి చేరుకున్నాడు. వచ్చిన వెంటనే దాహంగా ఉందని నీళ్లు తాగి అక్కడే పడి పోయాడు. గమనించిన కుటుంబసభ్యులు చికిత్స నమిత్తం అంబులెన్స్‌లో హైదరాబాద్‌కు తరలిస్తుండగా మార్గమధ్యలో ప్రాణాలు వదిలాడు.  
 
  నర్వలో వ్యవసాయ కూలీ..
  నర్వ : మండల కేంద్రానికి చెందిన హరిజన వెంకటన్న (40) అనే వ్యవసాయ కూలీ శుక్రవారం ఉదయం ఎండతీవ్రతను తట్టుకోలేక చనిపోయాడు. ఉదయం నుంచి సాయంత్రం వరకు పొలం పనులకు వెళ్లగా ఇంటికి వచ్చాక అస్వస్థతకు గురయ్యాడు. తోటి కూలీలు స్థానిక ప్రభుత్వ ఆసుపత్రికి తీసుకొస్తుండగానే చనిపోయాడు. మృతుడికి భార్య చిట్టెమ్మతో పాటు ఇద్దరు కుమారులు, ఒక కుమార్తె ఉన్నారు.
 
  పింఛన్‌కోసం వెళ్లి..
  బల్మూర్ : మండల కేంద్రానికి చెందిన పంజుగుల బాలయ్య (68) అనే వృద్ధుడు పింఛన్‌కోసం వెళ్లి వడదెబ్బ బారిన పడ్డాడు. గురువారం ఉదయం స్థానిక గ్రామ పంచాయతీకి వెళ్లి కాసేపు ఎండలో నిలుచొని పింఛన్ తీసుకొని ఇంటికి వచ్చాడు. కాసేపటికే అస్వస్థతకు గరికావడంతో సాయంత్రం ప్రాథమిక చికిత్సలు చేయించుకొని నిద్రపోయాడు. శుక్రవారం ఉదయం నిద్రలోనే చనిపోయినట్టు కుటుంబసభ్యులు గుర్తించారు.
 
  తిమ్మాయిపల్లిలో మరో వృద్ధురాలు
  కోస్గి : మండలంలోని తిమ్మాయపల్లికి చెందిన హన్మమ్మ (85) మూడు రోజుల కిందట సొంత పనిమీద మధ్యాహ్నం వేళ బస్సులో కోస్గికి వచ్చింది. తిరుగుప్రయాణంలో గ్రామ స్టేజీ దగ్గర చాలాసేపటి వరకు నిలబడగా ఆటోలు లేకపోవడంతో రెండు కి.మీ నడుచుకుంటూ వెళ్లింది. సాయంత్రం నుంచే అస్వస్థతకు గురై  విరేచనాలతో ఓ ప్రైవేట్ ఆస్పత్రిలో చేరింది. శుక్రవారం తెల్లవారుజామున పరిస్థితి విషమించి చనిపోయింది.
 
  లింగాలలో వృద్ధురాలు
  లింగాల: పట్టణానికి చెందిన కావేటీ సీతమ్మ(60) అనే వృద్ధురాలు రోజులాగే గురువారం పొలం పనులకు వెళ్లి సాయంత్రం ఇంటికి వచ్చింది. ఎండ తీవ్రత అధికంగా ఉండటం, పొద్దస్తమానం పొలం పనులు చేయడంతో అస్వస్థతకు గురైంది. స్థానికంగా ఉన్న ఓ ప్రైవేటు వైద్యునివద్ద ప్రాథమిక చికిత్సలు చేయించుకొని నిద్రపోయింది. శుక్రవారం తెల్లవారుజామున సీతమ్మ ఉలుకూ పలుకు లేకపోవడంతో చనిపోయినట్టు కుటుంబసభ్యులు గుర్తించారు. ఈ సంఘటనపై వీఆర్‌ఓ విచారణ చేశారు.
 
  బుక్కాపురంలో యువకుడు
  అలంపూర్  : మండల పరిధిలోని బుక్కాపురం గ్రామంలో రాముడు(34) అనే యువకుడు వడదెబ్బ బారిన పడ్డాడు. దినసరి వ్యవసాయ కూలీగా పనిచేసే రాముడు గురువారం మధ్యాహ్నం పొలం పనులకు వెళ్లి తిరిగివచ్చి అస్వస్థతకు గురయ్యాడు. రాత్రి కుటుంబసభ్యులు చికిత్స నిమిత్తం కర్నూలు ప్రభుత్వ ఆస్పత్రికి తీసుకెళ్తుండగా చనిపోయాడు. మృతునికి భార్య లక్ష్మిదేవి, ఒక కుమార్తె, కుమారుడు ఉన్నారు.
 
  పుల్లూరులో ఉపాధి కూలీ..
  మానవపాడు : మండల పరిధిలోని పుల్లూరు గ్రామంలో వెంకట్రాములు (58) రోజులాగే గురువారం భార్యతో కలిసి ఉపాధి హామీ పథకం పనులకు వెళ్లాడు. పనులు చేస్తున్నచోట సొమ్మసిల్లి కింద పడిపోవడంతో తోటి కూలీలు కర్నూలు ప్రభుత్వ ఆసుపత్రికి తరలించారు. చికిత్స పొందుతూ శుక్రవారం తెల్లవారు జామున చనిపోయాడు. మృతునికి కుమారుడు, కూతురు ఉన్నారు.
 
  చంద్రాస్‌పల్లిలో వృద్ధుడు
  కోయిల్‌కొండ : మండల పరిధిలోని చంద్రాస్‌పల్లి గ్రామానికి చెందిన పెద్ద కుర్వ ఎల్లప్ప (65)  శుక్రవారం మధ్యాహ్నం ఎండతీవ్రతను తట్టుకోలోక ఇంట్లో అస్వస్థతకు గురయ్యాడు. కుటుంబసభ్యులకు చెప్పి నిద్రపోగా కాసేపటికే ప్రాణాలు వదిలాడు.


 సిద్దిపేట రూరల్/పెద్దశంకరంపేట/కల్హేర్ /రేగోడు/జోగిపేట/దౌల్తాబాద్ : జిల్లాలోని వేర్వురు ప్రాంతాల్లో వడదెబ్బకు గురై ఆరుగురు మృత్యువాత పడ్డారు. వివరాలిలా ఉన్నాయి. సిద్దిపేట మండలం   గ్రామానికి చెందిన రోమాల చిన్నోళ్ల పోచయ్య (75) గురువారం ఉదయం వ్యవసాయ పొలం వద్దకు వెళ్లాడు. దీంతో ఇంటికి వచ్చి ఆయాస పడుతూ ఇబ్బందికి గురయ్యాడు. ఇది గమనించిన కుటుంబీకులు అతడిని కరీంనగర్ జిల్లా ముస్తాబాద్ ఆస్పత్రికి తరలించారు. ఈ క్రమంలో ఆస్పత్రిలో చికిత్స పొందుతూ పోచయ్య మృతి చెందాడు. మృతుడికి భార్య బాలవ్వ ఉంది. బాధిత కుటుంబాన్ని ప్రభుత్వ పరంగా ఆదుకోవాలని గ్రామ సర్పంచ్ కుంబాల లక్ష్మి, గ్రామస్తులు కోరారు.
 
  పెద్దశంకరంపేట మండలం టెంకటి గ్రామానికి చెందిన కమలాని అంజమ్మ (52) గురువారం సాయంత్రం తనకున్న 10 గుంటల చేనులో మక్క కొయ్యలు వేరడానికి వెళ్లి తీవ్ర అస్వస్థతకు గురైంది. దీంతో కుటుంబీ కులు ఆమెను శుక్రవారం ఉదయం 108లో జోగిపేట ప్రభుత్వాస్పత్రికి తరలించారు. అక్కడ చికిత్స పొందుతూ శనివారం మధ్యాహ్నం మృతి చెందింది.  మృతురాలికి ఒక కుమారుడు ఉండగా.. అతను హైదరాబాద్‌లో ఆటో నడుపుకుంటూ జీవనం కొనసాగిస్తున్నాడు.  
 
  కల్హేర్ మండలం బీబీ పేట గ్రామానికి చెందిన గుండు లచ్చవ్వ (60) గురువారం తన సొంత వ్యవసాయ పొలంలో వరి కోత పని చేసేందుకు వెళ్లింది. ఎండ తీవ్రతతో వడ దెబ్బకు గురైంది. పనులు చేసుకుని ఇంటికి వచ్చిన లచ్చవ్వ వాంతులు, విరేచనాలతో తీవ్ర అస్వస్థతకు గురైంది. కుటుంబీకులు రాత్రి స్థానిక ప్రైవేట్ ఆస్పత్రిలో వైద్య చికిత్స చేయించారు. అయినా కోలుకోలేదు.  బాధిత కుటుంబానికి ప్రభుత్వం సాయం అందించాలని  స్థానిక జెడ్పీటీసీ గుండు స్వప్న అధికారులను కోరారు.
 
  రేగోడు మండలం కొత్వాన్‌పల్లికి చెందిన అంజమ్మ (45) ఎల్లమ్మ జాతర ఉత్సవాల్లో పాల్గొని ఇంటికి వెళుతుం డగా వడదెబ్బ తగిలి స్పృహ కోల్పోయింది. అక్కడ ఉన్న వారు నీళ్లు తాగించే ప్రయత్నం చేయగా అప్పటికే అంజమ్మ మృతి చెందింది.
 
  జోగిపేట మండలం నేరడిగుంటకు చెందిన తుక్కపురం మల్లేశం (35) రాష్ట్ర ప్రభుత్వం చేపడుతున్న మిషన్ కాకతీయ పనుల్లో భాగంగా  సంగాయని చెరువులో ట్రాక్టర్ డ్రైవర్‌గా పనిచేస్తున్నాడు. అయితే శుక్రవారం ఉదయం నుంచి ట్రాక్టర్ ద్వారా రైతుల పొలాల్లోకి మట్టిని తరలిస్తున్నాడు. కాగా.. ఎండ తీవ్రత ఎక్కువగా ఉండడంతో అస్వస్థతకు గురైన మల్లేశం ఒకేసారి కుప్పకూలాడు. దీంతో తోటి కూలీలు ఆటోలో అతడిని జోగిపేట ప్రభుత్వాస్పత్రికి తరలించారు. అక్కడ చికిత్సలు పొందుతూ మృతి చెందాడు. మల్లేశం మృతితో గ్రామంలో విషాద చ్ఛాయలు అలుముకున్నాయి. ప్రభుత్వ పథకం పనుల్లో పాల్గొని మరణించిన మల్లేశం కుటుంబాన్ని ప్రభుత్వం ఆదుకోవాలని స్థానికులు కోరుతున్నారు.
 
  దౌల్తాబాద్ మండలం సూరంపల్లికి చెందిన బొల్లం లక్ష్మి (45) 20 రోజులు గా గజ్వేల్ - సిద్దిపేట రహదారిలో జరుగుతున్న తారు రోడ్డు మరమ్మతుల పనికి కూలీగా వెళుతోంది. శుక్రవారం కూడా కూలీ పనికి వెళ్లింది. అయితే మధ్యాహ్నం ఎండ వేడికి తాళలేక పనిచేస్తున్న చోటే సొమ్మసిల్లి పడిపోయింది. తీటి వారు ఆమెకు సపర్యాలు చేస్తుండగానే మృతి చెందింది. కాగా మృతురాలి భర్త పోచయ్య నాలుగునెలల క్రితం అనారోగ్యంతో మృతి చెందాడు. లక్ష్మికి నలుగురు కుమార్తెలు కాగా.. వీరిలో ముగ్గురికి పెళ్లిళ్లు కాగా.. చిన్న కుమార్తె మమత అనాథగా మారింది.


 విశాఖపట్నం: భానుడి తాపానికి తెలుగు రాష్ట్రాలు విలవిల్లాడుతున్నాయి. ఎక్కడ ఏ సమయంలో ఎవరి మరణ వార్త వినాల్సి వస్తుందోనని భయపడుతున్నారు. తీవ్రమైన ఎండల నేపథ్యంలో విశాఖపట్నం జిల్లా యంత్రాంగం మొత్తం అప్పమత్తమైంది. ప్రజలను ఎండల బారి నుంచి రక్షించాలని సంకల్పించింది. గతంలో ఎన్నడూ లేకుండా తొలిసారి ప్రత్యేక కంట్రోల్ రూం ఏర్పాటుచేసి దానికి 180042500002 అనే ప్రత్యేక టోల్ ఫ్రీ నెంబర్ను కేటాయించింది.
 
 మండల ఎమ్మార్వోలంతా కలసి చలివేంద్రాలు ఏర్పాటు చేయాలని డీఆరోవో నాగేశ్వరరావు ఆదేశాలు జారీ చేశారు. నగర పరిధిలో చలివేంద్రాలు ఏర్పాటు చేయాలని గ్రేటర్ కమిషనర్కు కూడా లేఖ రాశారు. అన్ని ప్రాథమిక వైద్య ఆరోగ్య కేంద్రాలు, ఉపాధి హామీ పనుల వద్ద ఓఆర్ఎస్ ప్యాకెట్లు అందుబాటులో ఉంచాలని ఆదేశించారు.


 హైదరాబాద్ : భానుడు భగభగలతో జనాలు అల్లాడిపోతున్నారు. రెండు తెలుగు రాష్ట్రాలు అగ్నిగుండాన్ని తలపిస్తున్నాయి.దాంతోపాటు వడగాడ్పులు అదే స్థాయిలో ఉధృతమవుతున్నాయి. వరసగా నాలుగు రోజుల నుంచి వేడిగాలులు జనాన్ని ఉక్కిరి బిక్కిరి చేస్తున్నాయి. రెండు తెలుగు రాష్ట్రాల్లో వడదెబ్బకు సుమారు 225మంది మృతి చెందారు. వడదెబ్బకు ఏపీలో 78 మంది, తెలంగాణలో 147 మంది మృత్యువాత పడ్డారు.
 
  హైదరాబాద్లో కూడా అత్యధికంగా ఉష్ణోగ్రత నమోదు అవుతోంది. శుక్రవారం ఉదయం 9గంటలకే 35 డిగ్రీల ఉష్ణోగ్రత నమోదు అయింది. నిన్న గరిష్ట ఉష్ణోగ్రత 44.3 డిగ్రీలకు చేరిన విషయం తెలిసిందే. కాగా 1966లో హైదరాబాద్ చరిత్రలో 45.5 డిగ్రీల అత్యధిక పగటి ఉష్ణోగ్రత నమోదు అయింది. అయితే రానున్న రెండు రోజుల్లో రికార్డు స్థాయిలో ఉష్ణోగ్రత నమోదు అయ్యే అవకాశం ఉందని వాతావరణ శాఖ పేర్కొన్నారు. శుక్రవారానికి 45 డిగ్రీలకు చేరే అవకాశముందని తెలిపింది.
 
 మరోవైపు ఈ  రెండు రోజులు ఉష్ణోగ్రతలు, వడగాడ్పులు కొనసాగే అవకాశం ఉందని వాతావరణ నిపుణులు హెచ్చరిస్తున్నారు. మరో మూడు రోజులు అత్యధికంగా ఉష్ణోగ్రతలు నమోదు అయ్యే అవకాశం ఉన్నందున సాధ్యమైనంత వరకూ ఉదయం 9 గంటల నుంచి సాయంత్రం 4 గంటల వరకూ బయటకు రావద్దని సూచిస్తున్నారు. ముఖ్యంగా పిల్లలు, వృద్ధులు, గర్భిణులు ఇళ్లకే పరిమితమవ్వాలని చెబుతున్నారు. అత్యవసరంగా బయటకు వెళ్లాల్సి వస్తే అవసరమైన జాగ్రత్తలు తీసుకోవాలని వైద్యులు సూచిస్తున్నారు.
 
 లక్షణాలు ఇవీ....
 
     *అధిక ఉష్ణోగ్రత, శరీరం పొడిబారటం, దాహం ఎక్కువగా అవ్వడం
     *వాంతులు, నీరసం
     *తల తిరగడం
     *దడ, ఆయాసం, గుండె వేగంగా కొట్టుకోవడం
     *చిరాకు, స్థలము-సమయం తెలియకపోవడం
     *భ్రమలతో కూడుకున్న అలోచనలు  
     *చివరిగా స్పృహ కోల్పోవడం
 
 చికిత్స ఇలా...
 
 వడ దెబ్బ మెడికల్ ఎమెర్జెన్సీ. దీనికి అత్యవసరంగా చికిత్స చేయాలి. లేకపోతే ఒక్కోసారి ప్రాణాలకే ప్రమాదం. కానీ కొద్దిపాటి జాగ్రత్తలతో
 కూడుకున్న ప్రథమ చికిత్సకే రోగులు త్వరగా కోలుకుంటారు..
 
     *మొదటిగా పేషంట్ను చల్లబరచాలి..
     *బట్టలు తీసి, చల్లని నీటి ఆవిరిని గానీ, నీరు గానీ మొత్తం శరీరం అంతా సమంగా తగిలించాలి.
    *చల్లని నీళ్లతో తడిపిన వస్త్రాలు కప్పాలి.
    *భుజాల కింద, గజ్జల్లోను చల్లని ఐస్ ముక్కలు ఉంచాలి.
    *ఇవి చేస్తూ దగ్గరలో ఉన్న ఆస్పత్రికి తీసుకెళ్లాలి.
 
 నివారణ మార్గాలు ఇవీ..
     వడ దెబ్బకు గురి కాకుండా తగు నివారణోపయాలు తీసుకుంటే చాలా మంచిది. అవి..
     *తరచుగా చల్లని నీరు తాగడం
     *బయట పనిచేసే వాళ్లు అప్పుడప్పుడు విరామం తీసుకోవడం
     *సాధ్యమైనంత వరకు మిట్ట మధ్యాహ్నం ఎండలో తిరగకూడదు
     *వేసవిలో తెల్లని వదులైన కాటన్ దుస్తులు ధరించాలి
     *మద్యం తాగకూడదు.
     *ఇంట్లో కూడా వేడి తగ్గేలా చూసుకోవాలి.


 ప్రస్తుతం రెండు తెలుగు రాష్ట్రాల్లో ఎండలు మండిపోతున్నాయి. రికార్డు స్థాయి లో గతంలో ఎన్నడూలేని విధంగా అత్యధిక ఉష్ణోగ్రతలు నమోదవుతున్నాయి. వడదెబ్బతో ఇప్పటికే తెలంగాణలో వందలమంది చనిపోయారు. ఇంతమంది చనిపోయినప్పటికీ వడదెబ్బను విపత్తుగా పరిగణించలేమని 14వ ఆర్థిక సంఘం పేర్కొనడం సమంజసం కాదు. గత కొన్నేళ్లుగా వడదెబ్బను విపత్తుగా గుర్తించా లని దక్షిణాది రాష్ట్రాలు డిమాండ్ చేస్తున్నప్పటికీ ఆర్థిక సంఘం పట్టించుకోవటం లేదు. కేంద్ర ప్రభుత్వాలు ఉత్తరాది రాష్ట్రాలపై ఎక్కువ దృష్టి సారిస్తున్నాయి. దక్షిణాది రాష్ట్రాలపై మాత్రం పలు సంవత్సరాలుగా పక్షపాత ధోరణితోనే వ్యవ హరిస్తున్నాయి. వాస్తవంగా ఉత్తరభారతదేశంలో చలికాలంలో చలిగాలులు ఎక్కువగా వస్తూ వాటి బారినపడి అనేకమంది చనిపోతుంటారు.
  
  ఈ సమస్యను గుర్తించి గత కేంద్ర ప్రభుత్వం కమిటీ వేసింది. దీంతో 13వ ఆర్థిక సంఘం చలిగాలులను విపత్తుగా పరిగణించడంతో  బాధిత కుటుంబాలకు రూ. 4 లక్షల రూపాయల సాయం అందుతుంది. చలిగాలులను విపత్తుగా పరిగణించడంలో రాని సమస్య వడదెబ్బను విపత్తుగా పరిగణిస్తే వస్తుందా? ఇది ముమ్మాటికీ దక్షి ణాది రాష్ట్రాలపై కేంద్ర ప్రభుత్వాలు చిన్న చూపు చూస్తున్నాయనడానికి ఉదాహ రణ. ఇప్పటికైనా కేంద్రప్రభుత్వం మంత్రుల కమిటీ వేసి వడదెబ్బను విపత్తుగా గుర్తించి, వడదెబ్బ మృతుల కుటుంబాలకు ఆర్థిక సాయం అందించాలి. వడదెబ్బ నివారణకు రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు ప్రతిచోటా ఓఆర్‌ఎస్ ప్యాకెట్లు, చల్లటి నీటి పంపిణీ చేసే విధంగా యంత్రాంగాన్ని అప్రమత్తం చేయాలి.
 - బి. ప్రేమ్‌లాల్, వినాయక్ నగర్, నిజామాబాద్


 రామాయంపేట (మెదక్‌ జిల్లా) : ఎండ వేడిమికి తాళలేక, తాగేందుకు నీరు దొరక్క 13 నెమళ్లు మృత్యువాత పడ్డాయి. ఈ సంఘటన మెదక్ జిల్లా రామాయంపేట మండలంలోని అటవీ ప్రాంతంలో గురువారం వెలుగు చూసింది. వివరాల ప్రకారం.. మిషన్ కాకతీయ పథకంలో భాగంగా రామాయంపేట నుంచి గురువారం ఓ బృందం అటవీ ప్రాంతంలో ఉన్న గౌరిరెడ్డి కుంటలో పూడికతీత పనులు ప్రారంభించేందుకు వెళ్లింది. అయితే అటవీ ప్రాంతంలోకి వెళ్లగానే.. ఎండకు తట్టుకోలేక, నీళ్లు దొరక్క మృత్యువాత పడ్డ 13 నెమళ్లు కనిపించాయి. ఇందులో ఐదు నెమళ్ల కళేబరాలు కుళ్లిపోయాయి. దీంతో విషయాన్ని అటవీ శాఖ అధికారులకు తెలియజేశారు. బీట్ అధికారి రాజయ్య వచ్చి ఉన్నతాధికారుల ఆదేశాల మేరకు వాటిని అక్కడే దహనం చేశారు
 
 
 


 కరీంనగర్ : మండుతున్న ఎండలకు పలువురు బలైపోతున్నారు. గురువారం కరీంనగర్ జిల్లాలో వడదెబ్బ తగిలి ఇద్దరు మృతి చెందారు. ఎల్కతుర్తి మండలంలోని దామెర గ్రామానికి చెందిన గొర్రె లింగయ్య(55) అనే వ్యక్తి రెండు రోజులు ఎండలో పనిచేయడంతో వడదెబ్బకు గురయ్యాడు. చికిత్స నిమిత్తం వరంగల్‌లోని ఎంజీఎంకు తరలించారు. అప్పటికే ఆయన పరిస్థితి విషమించడంతో చికిత్స పొందుతూ గురువారం మృతి చెందాడు. అదేవిధంగా రాయికల్ మండల కేంద్రానికి చెందిన కామోజు గణేశ్(10) అనే బాలుడు వడదెబ్బతో గురువారం మృతిచెందాడు. మూడు రోజుల నుంచి ఎండలు తీవ్రతరం కావడంతో అస్వస్థతకు గురైన గణేశ్ గురువారం ఉదయం మృతిచెందాడు. అలాగే బుధవారం ఇల్లంతకుంట మండలం పెద్దలింగాపూర్ గ్రామంలో ల్యాగల వజ్రవ్వ(45) అనే మహిళ వడదెబ్బతో మృతి చెందింది. మృతుల కుటుంబాలను ప్రభుత్వమే ఆదుకోవాలని గ్రామస్తులు కోరుతున్నారు.


 ఎండలు మండిపోతున్నాయి. తెలుగు రాష్ట్రాల్లో 40 డిగ్రీలకు పైబడి గరిష్ఠ ఉష్ణోగ్రతలు నమోదవుతున్నాయి. దీంతో వడదెబ్బకు చాలామంది వృద్ధులు ప్రాణాలు కోల్పోతున్నారు కూడా. అసలు వడదెబ్బ అంటే ఏంటి.. దాని లక్షణాలు, చికిత్స, నివారణ మార్గాలు ఒకసారి చూద్దాం. సాధారణంగా శరీరంలో జరిగే రసాయన చర్యల వల్ల వేడి పుడుతుంది. ఆ వేడిని చర్మం చెమట ద్వారా చల్లార్చుతుంది. కానీ, శరీరం అధిక ఉష్ణోగ్రతకు గురైనప్పుడు చర్మం, ఊపిరితిత్తులు సరిగా పనిచేయలేవు. దీంతో శరీర ఉష్ణోగ్రత ఒక్కసారిగా 43 డిగ్రీల సెంటీగ్రేడ్కు చేరుకుంటుంది. ఇదే వడదెబ్బ. సాధారణంగా రెండేళ్లలోపు పిల్లలు, బాగా పెద్దవయసు వాళ్లు, క్రీడాకారులు, ఎక్కువగా ఎండలో బయట పనిచేస్తూ నేరుగా సూర్యరశ్మికి గురయ్యేవాళ్లకు వడదెబ్బ తగిలే ప్రమాదం ఎక్కువ.
 
 
 లక్షణాలు ఇవీ....
 
 అధిక ఉష్ణోగ్రత, శరీరం పొడిబారటం, దాహం ఎక్కువగా అవ్వడం
 
 వాంతులు
 
 నీరసం
 
 దడ, ఆయాసం, గుండె వేగంగా కొట్టుకోవడం
 
 చిరాకు, స్థలము-సమయం తెలియకపోవడం
 
 భ్రమలతో కూడుకున్న అలోచనలు  
 
 చివరిగా స్పృహ కోల్పోవడం
 
 
 చికిత్స ఇలా...
 వడ దెబ్బ మెడికల్ ఎమెర్జెన్సీ. దీనికి అత్యవసరంగా చికిత్స చేయాలి. లేకపోతే ఒక్కోసారి ప్రాణాలకే ప్రమాదం. కానీ కొద్దిపాటి జాగ్రత్తలతో కూడుకున్న ప్రథమ చికిత్సకే రోగులు త్వరగా కోలుకుంటారు..
 
 మొదటిగా పేషంట్ను చల్లబరచాలి.. బట్టలు తీసి, చల్లని నీటి ఆవిరిని గానీ, నీరు గానీ మొత్తం శరీరం అంతా సమంగా తగిలించాలి.
 
 చల్లని నీళ్లతో తడిపిన వస్త్రాలు కప్పాలి.
 
 భుజాల కింద, గజ్జల్లోను చల్లని ఐస్ ముక్కలు ఉంచాలి.
 
 ఇవి చేస్తూ దగ్గరలో ఉన్న ఆస్పత్రికి తీసుకెళ్లాలి.
 
 
 నివారణ మార్గాలు ఇవీ..
 వడ దెబ్బకు గురి కాకుండా తగు నివారణోపయాలు తీసుకుంటే చాలా మంచిది. అవి..
 
 తరచుగా చల్లని నీరు తాగడం
 
 బయట పనిచేసే వాళ్లు అప్పుడప్పుడు విరామం తీసుకోవడం
 
 సాధ్యమైనంత వరకు మిట్ట మధ్యాహ్నం ఎండలో తిరగకూడదు
 
 వేసవిలో తెల్లని వదులైన కాటన్ దుస్తులు ధరించాలి
 
 మద్యం తాగకూడదు.
 
 ఇంట్లో కూడా వేడి తగ్గేలా చూసుకోవాలి.


 రంగారెడ్డి : మండుతున్న ఎండలకు ప్రజల ప్రాణాలు బలవుతున్నాయి. తాజాగా వడదెబ్బతో వ్యక్తి మృతిచెందిన సంఘటన రంగారెడ్డి జిల్లా కీసర మండలం చీర్యాల గ్రామంలో చోటుచేసుకుంది. వివరాల్లోకి వెళ్తే.. చీర్యాల గ్రామానికి చెందిన ఆంజనేయులు(49)  కూలి పనులు చేసుకుంటూ జీవనం సాగిస్తున్నాడు. ఈ క్రమంలో ఎండలో పనిచేయాల్సిరావడంతో గురువారం మధ్యాహ్నం వడదెబ్బ బారిన పడ్డాడు. గమనించినవారు వెంటనే ఆస్పత్రికి తరలించడానికి ప్రయత్నించగా అప్పటికే మృతిచెందాడు. సమాచారం అందుకున్న పోలీసులు సంఘటనా స్థలానికి చేరుకుని దర్యాప్తు చేస్తున్నారు.
  


 కరీంనగర్ (భీమదేవరపల్లి) : ఈ సంవత్సరం ఎండలకు కాస్త వయసు పైబడినవారు పిట్టల్లా రాలిపోతున్నారు. తాజాగా కరీంనగర్ జిల్లా భీమదేవరపల్లి మండలంలో వడదెబ్బకు తాళలేక బుధవారం ఇద్దరు మృతిచెందారు. మండలంలోని రత్నగిరి గ్రామానికి చెందిన కుడితాడి జననమ్మ(55) అనే మహిళ, మాణిక్యాపూర్ గ్రామానికి చెందిన కె.కొమరయ్య(60) అనే వ్యక్తి వడదెబ్బతో మరణించారు.


 గనుల వద్ద 47 డిగ్రీల ఉష్ణోగ్రత
 మార్చి నుంచి ఇప్పటివరకు వడదెబ్బతో 40 మంది మృత్యువాత
 రోజురోజుకు పెరుగుతున్న ఎండలు
 ఆదిలాబాద్ అగ్రికల్చర్ : భానుడు భగభగమండుతున్నాడు. జిల్లా అగ్నిగోళంలా మండుతోంది. గరిష్ట ఉష్ణోగ్రతలు దినదినం పెరుగుతున్నాయి. దీంతో ప్రజలు బయటికి వచ్చేందుకు భయపడుతున్నారు. ప్రచండ భానుడి ఉగ్రరూపాన్ని తాళలేక పలువురు పిట్టల్లా రాలిపోతున్నారు. మంగళవారం ఒక్కరోజే జిల్లాలో 44.3 డిగ్రీల గరిష్ట ఉష్ణోగ్రత నమోదు కావడం ఆందోళన కలిగించే  విషయం. ఈ ఏడాది ఇప్పటివరకు ఇదే అత్యధిక ఉష్ణోగ్రత కావడం విశేషం. మూడు రోజులుగా భానుడు నిప్పులు చెరుగుతున్నాడు. జిల్లాలో వడదెబ్బ ధాటికి మార్చి నుంచి ఇప్పటివరకు 40 మంది మృతిచెందారు. ఒక్క మే నెలలోనే ఇప్పటివరకు 24 మంది మృత్యువాతపడ్డారు. రోజుకు ఇద్దరు.. ముగ్గురు చొప్పున వడదెబ్బకు గురవుతూ చనిపోతూనే ఉన్నారు. మంగళవారం ఒక్కరోజే ముగ్గురు మృత్యువాతపడ్డారు.
  
  ఉదయం 9 గంటల నుంచే సూర్యప్రతాపం ప్రారంభమవుతోంది. ఇక ఈ గరిష్ట ఉష్ణోగ్రతలు తూర్పు ప్రాంతంలోని బొగ్గు గనుల పరిధిలో మరింత తీవ్రంగా ఉన్నాయి. బొగ్గు గనులు ఉన్న ప్రాంతాల్లో మంగళవారం పగటి ఉష్ణోగ్రతలు 47 డిగ్రీలకు చేరింది. దీంతో ఓపెన్ కాస్టుల్లో విధులు నిర్వర్తించే కార్మికులు అల్లాడిపోతున్నారు. అడవులు అంతరిస్తుండటం.. జలాశయాల్లో నీరు అడుగంటడం.. తదితర కారణాలతో ఎండ తీవ్రత ఏటా పెరుగుతోంది. వారం క్రితం జిల్లాలో ఏదో ఒక ప్రాంతంలో వర్షం పడి వాతావరణం చల్లగా ఉండేది. శనివారం నుంచి గరిష్ట ఉష్ణోగ్రతలు నమోదవుతున్నాయి. ఉదయం 11 గంటలు దాటితే రోడ్లన్నీ నిర్మానుష్యంగా కనిపిస్తున్నాయి. సాయత్రం 6 గంటలు దాటితే కాని ప్రజలు బయటికి రాలేకపోతున్నారు. వాహన చోదకులు ముఖానికి రక్షణ లేకుండా బయటకు వచ్చే పరిస్థితి లేదు.
  
 భానుడు.. బ్యాండ్ భాజా..
 ఇదే నెలలో అత్యధికంగా పెళ్లిళ్లు ఉన్నాయి. ఇటు ఎండలతో ఇళ్లలో ఉక్కపోతలతో ప్రజలు తీవ్ర ఇబ్బందులు ఎదుర్కొంటుంటే.. పెళ్లిళ్లకు వెళ్లిన వారు ఇబ్బందులు పడుతున్నారు. ప్రయాణాలు చేసేవారు, శుభకార్యాలకు పత్రికలు పంచేవారు, దూర ప్రాంతాల వివాహాలకు హాజరయ్యే వారు వడదెబ్బ బారిన పడుతున్నారు. వేసవిలో శ్రీరామనవమితో పెళ్లిళ్ల సీజన్ ప్రారంభమైంది. వైశాఖమాసంలో దివ్యమైన ముహూర్తాలు ఉన్నాయి. ఈ నెలలో 20,21,22,28,29,30,31, జూన్ 1,3,5,6,7,10, తేదీల్లో పెళ్లిళ్లు ఎక్కువగా జరగనున్నాయి.
  
  ప్రయాణాలు చేసేటప్పుడు..
 
   శరీరాన్ని పట్టుకునేలా ఉండే దుస్తులను కాకుండా కొద్దిగా వదులుగా ఉండేలా ధరించాలి. దీంతో ఉక్కపోత నుంచి ఉపశమనం పొందవచ్చు.
 
  సాధ్యమైనంత మేరకు ఉదయం చల్లగా ఉన్న సమయంలోనే వివాహాలకు బయల్దేరాలి. అక్కడ బంధువులతో కాలక్షేపం చేస్తూ సాయంత్రం వరకు ఉంటే మేలు.
 
  ముఖ్యంగా వ్యాన్, లారీల్లో వెళ్లాల్సి వస్తే.. వాటిపై తాటిపత్రిలాంటివి వేసుకోవాలి. అంతేకాకుండా ఇరుకుగా కాకుండా తక్కువ మోతాదులో మందిని తరలించేలా ఏర్పాటు చేసుకోవాలి. ఇరుకుగా ఉండడం వల్ల గాలి రాకుండా.. శ్వాస ఇబ్బందులు ఏర్పడే ప్రమాదం ఉంటుంది.
 
  పెళ్లికి వెళ్లే సమయంలో తప్పనిసరిగా తగినంత మేర చల్లని నీటిని వెంట తీసుకెళ్లాలి.
 
  వాహనాలపై వెళ్లాల్సి వస్తే తలకు, ముక్కుకు, చెవులకు నిండుగా ఉండేలా కాటన్ టవల్, కర్చీప్ కట్టుకోవాలి. కళ్లకు చల్లని చలువ అద్దాలు పెట్టుకోవాలి. గొడుగు, టోపి ధరించాలి.
 
  నీళ్లు, పండ్ల రసాలు తీసుకోవాలి.
 
  ఎండలో తిరిగి వచ్చిన వెంటనే బాగా చల్లని నీరు ఒకేసారి తీసుకోకూడదు
 
  త్వరగా జీర్ణమయ్యే తేలికపాటి ఆహారం, పండ్లు, కూరగాయలు తీసుకోవాలి.
 
   తక్కువ మోతాదులో ఎక్కువ సార్లు నీరు తాగాలి.
 
  నిమ్మరసంలో ఉప్పు, చక్కెర కలిపి తీసుకోవాలి.
 
  ఎక్కువ వేడి గాలిలో తేమ ఎక్కువగా ఉన్న సమయంలో పనులు తగ్గించుకోవాలి.
 
  సోడియం, పొటాషియం ఉన్న ద్రవ పదార్థాలు తీసుకోవాలి.
 
  వడదెబ్బకు గురైన వారిని చల్లని లేదా నీడ ప్రదేశానికి తీసుకెళ్లాలి.
 
  నుదుటిపై తడిగుడ్డ వేసి తుడుస్తూ శరీర ఉష్ణోగ్రతను తగ్గించాలి.
 
  బీపీ లేదా పల్స్‌ను ఎప్పటికప్పుడు గమనిస్తూ ఉండాలి.
 
  గాలి ఎక్కువగా తగిలేలా చూడాలి.
 
  నీరు ఎక్కువగా తాగించాలి.
 
  కొవ్వు పదార్థాలకు దూరంగా ఉండాలి
 
  ముఖ్యంగా చికెన్, మటన్, బిర్యానీ, ఆయిల్ ఫుడ్, మాసాల, ఫ్రై వంటివి తీసుకోరాదు.
 
  ఆల్కహాల్‌తో మరింతగా ప్రమాదం పెరిగే అవకాశం ఉంటుంది.
 
  అవసరాన్ని బట్టి వైద్యుడికి చూపించి ప్రాథమిక చికిత్స అందజేయాలి.
 
  సాధ్యమైనంత మేర చిన్నారులకు నీళ్లు ఎక్కువగా తాగించాలి.
 
  రాత్రి వేళల్లో వడగాలులు వీచినా, వేడి ఎక్కువగా ఉన్నా చిన్నారులను బయట పడుకోబెట్టకూడదు.
 
  చిన్నారుల శరీరం వేడిగా అనిపిస్తే తడిగుడ్డతో తుడవాలి.
 
  ఓఆర్‌ఎస్ వంటి ద్రావణాన్ని తాగించాలి.
 
  ఏ మాత్రం అనారోగ్యం అనిపించినా వెంటనే వైద్యుల వద్దకు తీసుకెళ్లి చికిత్స చేయించాలి.


 నిజామాబాద్: ఎండలు మండిపోతుండటంతో జనాలు బయటకు రావడానికే భయపడుతున్నారు. నిజామాబాద్ జిల్లాలో మంగళవారం మధ్యాహ్నం భానుని ప్రతాపానికి రోడ్లన్ని బోసిపోయి కనిపించాయి.


 విజయనగరం : భానుడి ప్రతాపానికి మరో ఉపాధి కూలి మృత్యువాత పడింది. ఈ సంఘటన శుక్రవారం విజయనగరం జిల్లా బోగాపురం మండలం రావాడ గ్రామంలో జరిగింది. వివరాలు.. గ్రామానికి చెందిన దువ్వు అప్పలకొండ(55) అనే మహిళ గ్రామంలో కూలీ పనులు చేసుకుంటూ జీవనం సాగిస్తుంది. శుక్రవారం ఉపాధి హామి కూలీకి వెళ్లిన ఆమె వడదెబ్బతో మృతి చెందింది. దీంతో గ్రామంలో విషాద చాయలు అలుముకున్నాయి.
 (భోగాపురం)
  


 మహబూబ్‌నగర్ : భానుడి భగభగలకు ప్రజలు విలవిల్లాడుతున్నారు. రోజు రోజుకూ పెరుగుతున్న వేసవి తాపానికి తీవ్ర ఇబ్బందులు ఎదుర్కొంటున్నారు. సోమవారం ఒక్కరోజే మహబూబ్‌నగర్ జిల్లా వ్యాప్తంగా ముగ్గురు వ్యక్తులు వడదెబ్బతో మృతిచెందారు. వివరాల ప్రకారం.. కోడేరు మండలం నాగులపల్లి తండాకు చెందిన రాత్లావత్ బిచ్యు(56) ఉపాధి హామీ పథకంలో మేస్త్రీగా పనిచేస్తున్నాడు. ఈ క్రమంలో సోమవారం మధ్యాహ్నం పనులు చేయిస్తుండగా వడదెబ్బకు గురై మృతిచెందాడు.
 
 అదేవిధంగా ధన్వాడ మండలకేంద్రానికి చెందిన ఎం.శ్రీనివాస్(45) వారం రోజుల క్రితం వడదెబ్బకు గురయ్యాడు. చికిత్సపొందుతూ ఆరోగ్య పరిస్థితి విషమించడంతో సోమవారం మృతిచెందాడు. అలాగే.. అమరచింత జీఎస్‌నగర్‌లో నివాసం ఉంటున్న వాకిటి సవరమ్మ(54) ఆదివారం పనిమీద బయటకు వెళ్లింది. సాయంత్రం అస్వస్థతకు గురికావడంతో కొడుకులు ఆమెను ఆత్మకూర్ ప్రభుత్వాసుపత్రికి తరలించారు. చికిత్సానంతరం ఇంటికి తీసుకురాగా ఆరోగ్యపరిస్థితి విషమించడంతో సోమవారం మృతిచెందింది.


 వరంగల్ (తాడ్వాయి): సూర్యుడి ప్రతాపానికి మరో యువకుడు బలైపోయాడు. వివరాల్లోకి వెళ్తే.. వరంగల్ జిల్లా తాడ్వాయి మండలం రంగాపూర్ గ్రామానికి చెందిన రామారావు(25) అనే వ్యక్తి ఆదివారం వడదెబ్బతో మరణించాడు. ఆదివారం ఉదయం తోటి వారితో కలిసి తుంటాకు సేకరణకు సమీప అడవికి  వెళ్లాడు. తుంటాకు సేకరిస్తుండగా వడదెబ్బ తగిలి అక్కడిక్కడే మరణించాడు.


 బాలానగర్ (హైదరాబాద్) : వడదెబ్బతో ఒక గుర్తుతెలియని వృద్ధురాలు మృతి చెందింది. ఈ సంఘటన మంగళవారం హైదరాబాద్ బాలానగర్ పోలీస్‌స్టేషన్ పరిధిలో జరిగింది. వివరాల ప్రకారం.. బాలానగర్ పోలీస్‌స్టేషన్ పరిధిలోని ఐడీపీఎల్ బస్‌స్టాప్ వద్ద ఒక మహిళ మృతదేహాన్ని స్థానికులు గుర్తించి, పోలీసులకు సమాచారం అందించారు. విషయం తెలిసిన పోలీసులు సంఘటనా స్థలానికి చేరుకుని వడదెబ్బతో మరణించినట్లుగా గుర్తించి మృతదేహాన్ని పోస్ట్‌మార్టం కోసం తరలించారు. కాగా మృతురాలి వివరాలు తెలియడంలేదు. పోలీసులు కేసు నమోదు చేసి దర్యాప్తు చేస్తున్నారు.


 వరంగల్ : వడదెబ్బతో వరంగల్ జిల్లాలోని వేర్వేరు ప్రాంతాల్లో ముగ్గురు మృతిచెందారు. వివరాల్లోకి వెళ్తే.. రఘునాథపల్లి మండలంలోని మేకలగట్టు శివారు గిద్దబండ తండాకు చెందిన బానోతు లక్ష్మి (56) అనే మహిళ ఈ నెల 2వ తేదీన గ్రామంలో ఉపాధి పనులకు వెళ్లింది. పనులు ముగించుకుని ఇంటికి వచ్చిన లక్ష్మి తీవ్ర అస్వస్థతతో బాధపడుతూ మృతి చెందింది.
 
 కాగా మరిపెడమండలంలోని వీరారం శివారు దుబ్బతండాకు చెందిన గుగులోతు భీమ(40) వంటచెరకు కోసం ఆదివారం అడవికి వెళ్లాడు. ఎండ తీవ్రత తాళలేక మృతి చెందాడు. ఖిలాషాపూర్ గ్రామానికి చెందిన షేక్ అబ్బాష్(38) ఆదివారం కుటుంబ పనుల నిమిత్తం ఎండలో తిరిగాడు. రాత్రి ఇంటికి వచ్చాక వాంతులు, విరేచనాలతో అస్వస్థతకు గురయ్యాడు. స్థానిక ఆర్‌ఎంపీ వైద్యుడి వద్ద చికిత్స చేయించగా..సోమవారం తనువు చాలించాడు.


 హైదరాబాద్: తెలంగాణ జిల్లాల్లో మే నెల ఎండ తాకిడి మరింత ముదిరింది. తీవ్రమైన ఎండ, వేడిగాలులకు తాళలేక ఆదివారం పన్నెండు ప్రాణాలు కోల్పోయారు. వీరిలో మహబూబ్‌నగర్, ఖమ్మం జిల్లాల్లో ముగ్గురు చొప్పున, వరంగల్, ఆదిలాబాద్, రంగారెడ్డి జిల్లాల్లో ఇద్దరు చొప్పున ఉన్నారు. వివరాలివీ...మహబూబ్‌నగర్ జిల్లా పెబ్బేరు మండలం గుమ్మడం గ్రామానికి చెందిన బోయజల్లి భాస్కర్(40), తలకొండపల్లికి చెందిన బుడ్డ రామయ్య(75), ఇదే మండలం చంద్రధనకు చెందిన ముంతగల్ల కృష్ణయ్య(37) వడదెబ్బతో చనిపోయారు. వరంగల్ జిల్లా ఏటూరునాగారం మండలం రొయ్యూర్ గ్రామానికి చెందిన అల్లం రాజయ్య, చిట్యాల మండలం గర్మిళ్లపల్లికి చెందిన గీత జనార్దన్‌రెడ్డి(62), ఆదిలాబాద్ జిల్లా లోకేశ్వరం మండలం పంచగుడి గ్రామానికి చెందిన దండే లసుంబాయి(50), దండేపల్లి మండలం కొర్విచెల్మకు చెందిన దండవేని మల్లేశ్ వడదెబ్బతో చనిపోయారు.
  
 అదేవిధంగా ఖమ్మం జిల్లా కారేపల్లి మండలం తులిస్యాతండాకు చెందిన సఫావట్ మీట్యా (62), తొడితలగూడెం గ్రామానికి చెందిన బండారి సర్వయ్య (60), జూలూరుపాడు మండలం పడమట నర్సాపురానికి చెందిన చెందిన కాంపాటి సువార్త(55) వడదెబ్బతో మృత్యువాతపడ్డారు. రంగారెడ్డి జిల్లా తాండూరులోని ఆర్టీసీ బస్టాండ్‌లో ఇద్దరు గుర్తు తెలియని వ్యక్తులు వడదెబ్బతో చనిపోయారు.


 ఇల్లంతకుంట (కరీంనగర్ జిల్లా) : వడదెబ్బతో ఓ యువ రైతు మృతి చెందాడు. ఈ సంఘటన ఆదివారం కరీంనగర్ జిల్లా ఇల్లంతకుంట మండలం పొత్తూరు గ్రామంలో జరిగింది. వివరాల ప్రకారం...పొత్తూరు గ్రామానికి చెందిన ఆకుల అనిల్(26)  అనే యువకుడు వ్యవసాయం చేస్తూ జీవనం సాగిస్తున్నాడు. ఈ క్రమంలోనే శనివారం రోజంతా ఎండలో వ్యవసాయపనుల్లో పాల్గొన్నాడు. తిరిగి ఆదివారం కూడా పొలం పనులు చేసేందుకు వెళ్లగా ఎండ దెబ్బకు తాళలేక అక్కడే కుప్పకూలిపోయి ప్రాణాలు విడిచాడు. మృతుడికి భార్య, ఒక బాబు ఉండగా.. ప్రస్తుతానికి భార్య గర్భవతిగా ఉన్నట్లు సమాచారం. యువ రైతు అనిల్ చనిపోవడంతో గ్రామంలో విషాదచాయలు అలుముకున్నాయి. విషయం తెలిసిన పోలీసులు సంఘటనా స్థలానికి చేరుకుని కేసు నమోదు చేసి దర్యాప్తు చేస్తున్నారు.
  


 ఖానాపూర్ : సూర్యుడి ప్రతాపానికి మరో ఉపాధి కూలీ బలైపోయాడు. ఈ సంఘటన ఆదిలాబాద్ జిల్లా ఖానాపూర్ మండలం పాత ఎల్లాపూర్‌లో శనివారం మధ్యాహ్నం జరిగింది. వివరాల ప్రకారం... పాత ఎల్లాపూర్‌కు చెందిన ముత్తన్న (53)  అనే వ్యక్తి ఉపాధి హామీ పథకంలో భాగంగా శనివారం పనికి వెళ్లాడు. అయితే పని చేస్తుండగా ఎండ వేడిమికి వడదెబ్బ తగిలి అక్కడికక్కడే మృతి చెందాడు.


 రెబ్బెన (కరీంనగర్) : భానుడి భగభగలకు ఓ వృద్ధుడు బలైన సంఘటన గురువారం కరీంనగర్ జిల్లా రెబ్బెన మండలంలో చోటుచేసుకుంది. గోలేటి పరిధిలోని ఎన్టీఆర్ నగర్‌కు చెందిన గొలుసుల సాయిలు(67) గోలేటిలోని భీమన్న గుడి సమీపంలో ఉన్న అటవీ ప్రాంతంలో రాళ్లు కొట్టేందుకు వెళ్లాడు. ఎండ తీవత్ర అధికంగా ఉండటంతో పని ప్రదేశంలో వడదెబ్బ తగిలి అస్వస్థతకు గురయ్యాడు.
  
 పక్కనే రాళ్లు కొడుతున్న సమ్మయ్య అనే వ్యక్తి.. సాయిలు పరిస్థితిని గమనించి వెంట తెచ్చుకున్న నీళ్లు తాగించాడు. దీంతో వాంతులు చేసుకున్న సాయిలు అక్కడికక్కడే కుప్పకూలిపోయాడు. వెంటనే సమ్మయ్య ఇంటికి చేరుకుని పరిస్థితిని కుటుంబ సభ్యులకు తెలుపటంతో పని ప్రదేశానికి వెళ్లే చూసేసరికి సాయిలు మృతి చెందాడు. దీంతో మృతదేహాన్ని ఆటోలో ఇంటికి తరలించారు. కాగా మృతుడికి భార్య, ముగ్గురు కుమారులు, ఒక కూతురు ఉన్నారు.


 స్టేషన్‌ఘన్‌పూర్ : వడదెబ్బకు ముసలివాళ్లే కాదు యువకులు కూడా రాలిపోతున్నారు. తాజాగా వరంగల్ జిల్లా స్టేషన్‌ఘన్‌పూర్ మండలం రాఘవ్‌పూర్ గ్రామంలో మంగళవారం కాసాని శ్రీరాములు అనే 30 ఏళ్ల వ్యక్తి వడదెబ్బకు చనిపోయాడు. గ్రామంలో ఉపాధి హామీ కూలీ పనులకు వెళ్లిన అతను అక్కడే కుప్పకూలిపోయాడు. స్థానికులు హుటాహుటిన ఆసుపత్రికి తరలించినా లాభం లేకపోయింది.


 తాండూర్ (ఆదిలాబాద్) : ఆదిలాబాద్ జిల్లా తాండూర్ మండలంలోని తాండూర్ మేజర్ గ్రామపంచాయతీ వీఆర్వో గఫార్ వడదెబ్బతో శుక్రవారం రాత్రి మృతి చెందాడు. స్థానికులు, కుటుంబ సభ్యుల కథనం ప్రకారం.. శుక్రవారమంతా తాండూర్‌లో ఎండలో విధులు నిర్వర్తించిన గఫార్ తన స్వగ్రామమైన ఆసిఫాబాద్‌కు వెళ్లాక అస్వస్థతకు గురయ్యాడు. తీవ్ర వాంతులతో అర్ధరాత్రి సమయంలో మృతి చెందినట్లు ఆయన కుటుంబసభ్యులు తెలిపారు. గఫార్‌కు భార్య, నలుగురు కుమార్తెలు, కుమారుడు ఉన్నారు.
 
 గఫార్ కుటుంబాన్ని తహశీల్దార్ మేకల మల్లేశ్, ఎంపీడీవో లక్ష్మీనారాయణ, డిప్యూటీ తహశీల్దార్ సంతోష్, ఆర్‌ఐలు వామన్, శ్యాంలాల్, వీఆర్వో నాగభూషణం, వెంకట్రావ్, బానుమియా, మధ్ను, భాస్కర్‌రావు, సిబ్బంది పరామర్శించారు.


 శ్రీకాకుళం : శ్రీకాకుళం జిల్లాలో వడదెబ్బతో ఓ వ్యక్తి మృతి చెందాడు. వివరాలు..మెలియపుటి మండలం బగడా గ్రామానికి చెందిన గురివూరి గౌరేష్(52) గత కొంతకాలంగా అనారోగ్యంతో బాధ పడుతున్నాడు. ఈ క్రమంలో టెక్కలి ఆస్పత్రిలో చికిత్స పొందుతున్నాడు. కాగా, సోమవారం బయటకు వచ్చిన అతను వేడికి తట్టుకోలేక కూలబడిపోయి అక్కడికక్కడే మృతి చెందాడు. ఇది గమనించిన స్థానికులు పోలీసులకు సమాచారం అందించారు. విషయం తెలిసిన పోలీసులు సంఘటనా స్థలానికి చేరుకొని మృతదేహాన్ని పోస్ట్‌మార్టంకు తరలించారు. అనంతరం కేసు నమోదు చేసి దర్యాప్తు చేస్తున్నారు.
 (టెక్కలి)


 వరంగల్ : వడదెబ్బతో ఉపాధి కూలీ మీనుగు చంద్రయ్య (45) మృతిచెందిన సంఘటన వరంగల్ జిల్లా వెంకటాపురం మండలంలోని బుర్గుపేట గ్రామంలో సోమవారం జరిగింది. బుర్గుపేటకు చెందిన చంద్రయ్య ఉపాధి హామీ పథకంలో భాగంగా అందుగులమీది సమీపంలో రోడ్డు పనులు చేస్తుండగా వడదెబ్బ తగిలి ఆస్వస్థతకు లోనయ్యాడు. దీంతో స్థానిక కూలీలు చంద్రయ్యను ఇంటికి తీసుకురాగా... వాంతులు, విరోచనాలు ఎక్కువై ఇంటివద్దనే మృతిచెందాడు. ఉపాధి పనులు చేసే సంఘటన స్థలంలో కనీస సౌకర్యాలు లేనందున చంద్రయ్య మృతిచెందాడని ఉపాధీ కూలీలు ఆరోపిస్తున్నారు.
 (వెంకటాపురం)
  


 నిజామాబాద్ జిల్లా బీర్కూర్ మండలం బోప్పాస్‌పల్లికి చెందిన ఉపాధి కూలీ అబ్దుల్ హఫీజ్(36) వడదెబ్బతో మృతి చెందాడు.
  
 అబ్దుల్ హఫీజ్ వారం రోజులుగా స్థానికంగా జరుగుతున్న ఉపాధిహామీ పనులలో పాల్గొంటున్నాడు. మంగళవారం  మండుటెండలో గుంతలు తవ్వుతూ కుప్పకూలిపోయూడు.
  


 బాన్సువాడ : ఉపాధి హామీ పనులు చేస్తున్న కూలీ వడదెబ్బకు గురై మృతిచెందాడు. ఈ సంఘటన నిజామాబాద్ జిల్లాలోని బీర్కూర్ మండలం బొప్పాస్‌పల్లి గ్రామంలో మంగళవారం చోటుచేసుకుంది. వివరాల ప్రకారం.. బొప్పాస్‌పల్లి గ్రామానికి చెందిన అబ్దుల్ హఫీజ్(36)  అనే వ్యక్తి గత వారం రోజులుగా ఉపాధి హామీ పనికి వెళ్తున్నాడు. కాగా ఈ రోజు మధ్యాహ్నం సమయంలో తీవ్రమైన ఎండలో పనిచేయడంతో అస్వస్థతకు గురయ్యాడు. వెంటనే అతన్ని బాన్సువాడ ఏరియా ఆస్పత్రికి తరలించారు. అక్కడ చికిత్స పొందుతూ హఫీజ్ కొద్దిసేపటికే మృతిచెందాడు.
 అయితే హఫీజ్ మృతికి ఆస్పత్రి సిబ్బంది నిర్లక్ష్యమే కారణమని అతని కుటుంబ సభ్యులు ఆందోళన చేస్తున్నారు. మృతునికి భార్య, ఇద్దరు కుమారులు, ఒక కూతురు ఉన్నారు.


 మొగల్తూరు : జిల్లాలో కొద్ది రోజులుగా వీస్తున్న వడగాలులకు బుధవారం 13 మంది మృత్యు వాత పడ్డారు. నరసాపురం మండలం ముత్యాలపల్లి పంచాయతీ గెదళ్ళవంపు గ్రామానికి చెందిన తిరుమాని సోమరాజు(68) మంగళవా రం ఉదయం నుంచి వీచిన వేడి గాలులకు తట్టుకోలేక రాత్రి మృతిచెందాడు. ఇతనికి భార్య, ఇద్దరు కుమారులు, కుమార్తె ఉన్నారు. కుటుంబ సభ్యులను గ్రామ సర్పంచ్ కోపనాతి పల్లయ్య, కేకేఎస్ పరామర్శించారు.
  
  పేరుపాలెం నార్త్ పంచాయతీకి చెందిన తిరుమాని లక్ష్మమ్మ(66) వడగాలులకు మృతి చెందినట్లు కుటుంబ సభ్యులు తెలిపారు. ఈమెకు ముగ్గురు కుమారులు, ఇద్దరు కుమార్తెలు ఉన్నారు. బల్లిపాడు(అత్తిలి) : అత్తిలి మండలం బల్లిపాడుకు చెందిన కొల్లు వజ్రం(80) వడదెబ్బకు మృతిచెందింది. కొద్దిరోజులుగా వీస్తున్న వడగాలులకు అస్వస్థతకు గురైన  వృద్ధురాలు బుధవారం మధ్యాహ్నం మృతిచెందినట్లు కుటుంబ సభ్యులు తెలిపారు. మృతురాలికి ముగ్గురు కుమార్తెలు, ఇద్దరు కుమారులు ఉన్నారు.
  
   పెనుమంట్ర : మండలంలో వడగాల్పులకు ఇద్దరు మృతిచెందారు. నెగ్గిపూడి గ్రామానికి చెందిన బొడ్డు సత్తియ్య(70) బుధవారం మృతిచెందినట్లు బంధువులు తెలిపారు. వికలాంగుడైన సత్తియ్యకు భార్య, కుమారుడు ఉన్నారు. వీఆర్వో ఏవీ సుభద్ర తహసిల్దార్‌కు సమాచారం అందించారు. వెలగలవారి పాలెంలో జామి పెద్దులు(55) వ్యవసాయ కూలీ మృతిచెందాడు. ఆయనకు భార్య, కుమార్తె, కుమారుడు ఉన్నారు. అస్వస్థతకు గురైన పెద్దులను బుధవారం ఆస్పత్రికి తరలిస్తుండగా మృతిచెందినట్లు బంధువులు తెలిపారు.
  
  
   జోగన్నపాలెం(దెందులూరు) : జోగన్నపాలెంలో గారపాటి నాగేశ్వరరావు(75) బుధవారం వీచిన వడగాలులు తట్టుకోలేక మృతిచెందినట్లు కుటుంబ సభ్యులు తెలిపారు. ఆయనకు భార్య, ముగ్గురు కుమారులు, ముగ్గురు కుమార్తెలు ఉన్నారు. వీఆర్వో నాగరాణి తహసిల్దార్ కార్యాలయానికి నివేదిక అందజేశారు. వైసీపీ దెందులూరు నియోజకవర్గ సమన్వయకర్త సీహెచ్ అశోక్‌గౌడ్ కుటుంబ సభ్యులను పరామర్శించారు.
   లింగపాలెం : మండలంలోని గణపవారిగూడేనికి చెందిన గద్దె వజ్రమ్మ(55) బుధవారం వడగాల్పులకు మృతి చెందెంది. ఈమెకు ఇద్దరు కొడుకులు ఉన్నారు.
  
   పాలకోడేరు రూరల్ : పాలకోడేరు మండలం వేండ్ర గ్రామానికి చెందిన పాలా పల్లమ్మ(75) మంగళవారం వీచిన వడగాలులకు తీవ్ర అస్వస్థతకు గురైంది. ఆమెను ఆస్పత్రికి తరలించగా చికిత్స పొందుతూ రాత్రి 8 గంటలకు మృతిచెందినట్లు కుటుంబ సభ్యులు తెలిపారు. ఈమెకు ఇద్దరు కుమారులు, కుమార్తె ఉన్నారు.
   కొయ్యలగూడెం : మండలంలో వడదెబ్బకు ఇద్దరు మృతిచెందినట్లు రెవె న్యూ అధికారులు తెలిపారు. అంకాలగూడెం దళితవాడకు చెందిన సొంగా ఆశీర్వాదం(55) వ్యవసాయ కూలీ.
  
  పొలానికి వెళ్లి ఇంటికి వచ్చిన ఆయన వడగాలులకు స్ప­ృహ కోల్పోవడంతో కుటుంబ సభ్యులు వైద్యుని వద్దకు తీసుకెళ్లగా అప్పటికే మృతిచెందాడు. మృతుడికి భార్య, కొడుకు, కూతురు ఉన్నారు. కన్నాపురానికి చెందిన గెడ్డం చిన్ని(46) వడ్రంగి పనులు చేస్తుంటాడు. పనికి వెళ్లిన అతను తిరిగి ఇంటికి వచ్చి పడిపోవడంతో వైద్యునికి చూపించగా వడదెబ్బకు ప్రాణాలు కోల్పోరుునట్లు చెప్పారని కుటుంబ సభ్యులు తెలిపారు. బాధిత కుటుంబాలకు ప్రభుత్వం ఆర్థికసాయం అందించాలని వైసీపీ నాయకులు గాడిచర్ల సోమేశ్వరరావు, తాడిగడప రామకృష్ణ, టీడీపీ నాయకుడు గంధిపోం నాని కోరారు.
  
   పెనుమదం(పోడూరు) : పెనుమదం గ్రామంలో కాళ్లకూరి సర్వేశ్వరరావు(68) వడదెబ్బకు గురై మంగళవారం రాత్రి మృతిచెందాడు. అవివాహితుడైన ఇతను అక్క, బావల వద్ద ఉంటున్నాడు. వడగాల్పులకు నాలుగు రోజుల క్రితం అస్వస్థతకు గురైనట్లు కుటుంబ సభ్యులు తెలిపారు. బుట్టాయగూడెం : గ్రామానికి చెందిన దేవరకొండ నాగరాజు(50) బుధవారం వడదెబ్బకు మృతిచెందాడు. వేడి గాలులకు రెండు రోజుల క్రితం ఆయన అస్వస్థతకు గురయ్యూడు. మృతుడికి భార్య, కుమారుడు, కుమార్తె ఉన్నారు.
  
  సీనియర్ కమ్యూనిస్టు పెంటయ్య కన్నుమూత
  భీమవరం టౌన్ : భీమవరం మండలం కొత్తపూసలమూరు గ్రామానికి చెందిన సీనియర్ కమ్యూనిస్టు నాయకుడు, సీపీఎం కార్యకర్త కామ్రేడ్ కొల్లాటి పెంటయ్య(82) వడదెబ్బకు గురై మంగళవారం మృతిచెందారు. గొల్లవానితిప్పలో సీఐడీ భూపోరాటంలో పెంటయ్య ముందుండి ప్రజలను నడిపించారని సీపీఎం డివిజన్ కార్యదర్శి చెప్పారు. ఆయన మృతి పార్టీకి, ప్రజలకు తీరని లోటని అన్నారు. సీపీఎం నాయకులు రేవు రామకృష్ణ తదితరులు పెంటయ్య కుటుంబాన్ని పరామర్శించి సంతాపం తెలిపారు.
 
  


 జిల్లాలో 100మందికి పైగా  మృత్యువాత
  నెల్లూరు (సెంట్రల్): జిల్లాలో రోజురోజుకూ ఉష్ణోగ్రతలు పెరుగుతున్నాయి. రుతుపవనాలు మాత్రం ఊరించి ఊరించి ఉసూరుమనిపిస్తున్నాయి. పెరిగిన ఎండలకు చిన్నాపెద్దా అనే తేడా లేకుండా చాలా మంది పిట్టల్లా రాలుతున్నారు.  దీనికితోడు విద్యుత్ కోతలు అధికంగా ఉండటంతో చిన్నపిల్లలు, వృద్ధులు విలవిలలాడుతున్నారు.
  
  ఇప్పటి వరకు జిల్లాలో వడదెబ్బకు గురై 100మందికి పైగా మృత్యువాతపడ్డారు. మంగళవారం ఒక్కరోజే 15 మంది మృతి చెందారంటే పరిస్థితి ఎంత తీవ్రంగా ఉందో అర్థమవుతోంది. నెల్లూరు, కోవూరు ప్రాంతాల్లో 26 మంది, కావలిలో నలుగురు, ఆత్మకూరులో 11 మంది, సూళ్లూరుపేటలో 16 మంది, ఉదయగిరిలో 12 మంది, గూడూరులో 17 మంది, సర్వేపల్లి పరిధిలో 12 మంది వడదెబ్బకు మృతి చెందినట్టు తెలుస్తోంది. కూలి పనులకు వెళ్లిన వారు ఎక్కువగా ఇబ్బందులు పడుతున్నారు.
  
  రుతుపవనాలు ఏవీ ?
  ఏప్రిల్ నుంచి ఎండలు మండిపోతాయి. సాధారణంగా జూన్ మొదటి వారంలో రుతుపవనాలు వస్తాయి. చాలా వరకు ఎండ తీవ్రత తగ్గుతుంది. అయితే ఈ సంవత్సరం రుతుపవనాలు వస్తాయని సంబంధిత అధికారులు మాత్రం పది రోజుల క్రితమే చెప్పినా ఇంత వరకు వాటి జాడ జిల్లాలో కనిపించలేదు. దీంతో ఎండ తీవ్రత అధికంగా ఉంది. జూన్ దాదాపుగా పూర్తి కావస్తున్నా ఇంత వరకు ఎండ వేడి ఏ మాత్రం తగ్గలేదు. ఈ ఎండ తీవ్రత కొనసాగితే పరిస్థితి చాలా దయనీయంగా ఉంటుందని పలువురు ఆందోళన వ్యక్తం చేస్తున్నారు. ఇప్పటికే పాఠశాలలు, కళాశాలలు ప్రారంభించారు.
  
  ఈ ఎండ ధాటికి చిన్నారులను పాఠశాలలకు పంపాలంటేనే వారి తల్లిదండ్రులు బెంబేలెత్తుతున్నారు.  రెక్కాడితేకాని డొక్కాడని కూలీలు ఈ ఎండకు పనులకు వెళ్లలేక, పస్తులు ఉండలేక నానా ఇబ్బందులు పడుతున్నారు.
  
  బాధితులకు ఆసరా ఏదీ?
  ఎండ తీవ్రతకు మృతి చెందిన వారికి ఆసరా కరువైందనే చెప్పాలి. అధికారులు సైతం నిమ్మకు నీరెత్తినట్టు వ్యవహరిస్తుండటంతో మృతిచెందిన పేదల బతుకులు అధ్వానంగా తయారయ్యాయి. వడదెబ్బ మృతులపై పోలీసులు కేసులు నమోదు చేస్తారు.
  
  అలాగే ప్రభుత్వ వైద్యశాలల్లో పోస్టుమార్టం నిర్వహించి సంబంధిత అధికారులు  పరిశీలిస్తారు. ఆ తర్వాత ప్రకృతి వైపరీత్యాల కింద పరిహారాన్ని అందజేస్తారు. ఇప్పటి వరకు అధికారులు ఈ ప్రక్రియను మమ అనేలా చేస్తున్నారనే విమర్శలు వినిపిస్తున్నాయి. ఇకనైనా సంబంధిత అధికారులు చొరవ తీసుకుని  వడదెబ్బకు మృతి చెందిన వారి కుటుంబాలకు ఆర్థిక సహాయం చేసేలా చర్యలు తీసుకోవాలని పలువురు కోరుతున్నారు.
  


 రాజమండ్రి: మండుతున్న ఎండలు, వడగాల్పులతో ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రజలు అల్లడుతున్నారు. వేడి గాలులకు జనం పిట్టల్లా రాలుతున్నారు. తూర్పుగోదావరి జిల్లాలో సోమవారం వడదెబ్బకు 25 మంది మృతి చెందారు. వడగాల్పులు తగ్గకపోవడంతో జిల్లా వ్యాప్తంగా రేపు, ఎల్లుండి పాఠశాలలకు సెలవు ప్రకటించారు.
 
 శ్రీకాకుళం జిల్లాలో నేడు వడదెబ్బకు 24 మంది మృతి చెందారని జిల్లా కలెక్టర్ అధికారికంగా ప్రకటించారు.  రేపు కూడా వడగాల్పులు వీచే అవకాశం ఉండటంతో ప్రజలు అప్రమత్తంగా ఉండాలని కలెక్టర్ సూచించారు.
 
 విశాఖపట్నం జిల్లాలో ఎండలు మండుతున్నాయి. వడదెబ్బకు మాకవరపాలెం మండలంలో ఇద్దరు, నాతవరం మండలంలో ఒకరు మృతి చెందారు. కైలాసపురం దుర్గానగర్‌లో వడదెబ్బకు పద్మా అనే వికలాంగ యువతి ప్రాణాలు విడిచింది.


 మణుగూరు: మణుగూరు మండలం రామానుజవరం పంచాయతీలోని కొండాయిగూడెం గ్రామానికి చెందిన తెరప లక్ష్మయ్య(60) శుక్రవారం రాత్రి వడదెబ్బతో మృతిచెందాడు. ఇతను శుక్రవారం మధ్యాహ్నం కూలి పనులకు వెళ్లాడు. అలసటగా ఉండడంతో సాయంత్రం వేళ రామానుజవరం సమీపంలోని చెట్టు కింద కూర్చున్నాడు. కొద్దిసేపటి తరువాత కూర్చున్న చోటనే మృతిచెందాడు. రాత్రవుతున్నా ఇంటికి రాకపోవడంతో కుటుంబీకులు వెతుకుతుండగా చెట్టు కింద, నిర్జీవ స్థితిలో లక్ష్మయ్య కనిపించాడు. ఇతనికి భార్య, నలుగురు సంతానం ఉన్నారు.
  
 పైనంపల్లిలో వృద్ధుడు..
 నేలకొండపల్లి: మండలంలోని పైనంపల్లి గ్రామానికి చెందిన రేఖ అప్పయ్య(62) వడదెబ్బతో శనివారం మృతిచెందాడు. ఇతనికి భార్య, ఇద్దరు కుమారులు, కుమార్తె ఉన్నారు.
  
 సోములగూడెంలో మహిళ..
 పాల్వంచ రూరల్: పాల్వంచ మండలం సోములగూడెం గ్రామపంచాయతీలోని వీరునాయక్ తండాకు చెందిన మేకల కాపరి మాళోతు సుశీల(34) వడదెబ్బతో శుక్రవా రం రాత్రి మృతిచెందింది. ఆమె భర్త పదేళ్ల కిందటే మృతిచెందాడు. ఆమెకు ఇంటర్ చదువుతున్న కుమార్తె ఉంది. తల్లిదండ్రుల మృతితో ఆమె అనాథగా మిగిలింది.
  
 హస్నాబాద్‌లో వృద్ధుడు..
 తిరుమలాయపాలెం: మండలంలోని హస్నాబాద్ గ్రామానికి చెందిన ఉపాధి హామీ పథకం కూలీ పల్లి జగ్గులు(58) వడదెబ్బతో శనివారం మృతిచెందాడు. ఇతనికి భార్య, ఇద్దరు కుమారులు, ఇద్దరు కుమార్తెలు ఉన్నారు.


 ఏపీ ప్రభుత్వానికి వైఎస్ జగన్‌డిమాండ్
 
  సాక్షి, హైదరాబాద్: ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రంలో తీవ్రమైన వడగాడ్పుల ప్రభావం వల్ల ప్రాణాలు కోల్పోయినవారి కుటుంబాలకు పరిహారం అందజేయాలని వైఎస్సార్‌సీపీ అధ్యక్షుడు వైఎస్ జగన్‌మోహన్‌రెడ్డి రాష్ట్రప్రభుత్వాన్ని డిమాండ్ చేశారు. ఆయన శనివారం ఈ మేరకు ఒక ప్రకటన విడుదల చేశారు. వడగాడ్పుల వల్ల రాష్ట్రంలో వందల సంఖ్యలో ప్రజలు ప్రాణాలు కోల్పోవడం పట్ల ఆయన తీవ్ర ఆవేదన, ఆందోళన వ్యక్తం చేశారు. గత రెండు రోజుల్లోనే ఏకంగా 225 మంది ప్రాణాలు పోయాయంటే పరిస్థితి ఎంత ఘోరంగా ఉందో అర్థమవుతోందన్నారు. జూన్ మూడోవారంలోకి అడుగు పెడుతున్నప్పటికీ ఒకవైపు వడగాడ్పులు, ఎండ తీవ్రత తగ్గకపోవడం... మరోవైపు అదే సమయంలో అటు పల్లెల్లో, ఇటు పట్టణాల్లో భారీగా కరెంటు కోత విధిం చడం.. ఈ పరిస్థితికి కారణమవుతోందని జగన్ పేర్కొన్నారు.
 
  


 ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రవ్యాప్తంగా కొంచెం శాంతించిన ఉష్ణోగ్రతలు
  
  సాక్షి, విశాఖపట్నం: ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రంలో వడదెబ్బకు మూడోరోజు శనివారం 84 మంది మృతిచెందారు. గత రెండు రోజుల్లో వడగాలులకు 222 మంది మరణించిన విషయం తెలిసిందే. మరోవైపు నిన్నమొన్నటి వరకు రాష్ట్రవ్యాప్తంగా ఉగ్రరూపం ధరించిన ఉష్ణోగ్రతలు కొంచెం శాంతించినా రెండు రోజుల నుంచి అస్వస్థతగా ఉన్న వారు కూడా శనివారం గాలులకు మృతి చెందారు. శ్రీకాకుళం జిల్లాలో 25 మంది, విశాఖపట్నం జిల్లాలో 20 మంది, విజయనగరం జిల్లాలో 17 మంది, పశ్చిమ గోదావరి, ప్రకాశం జిల్లాల్లో ఎనిమిది మంది వంతున, కృష్ణాజిల్లాలో ముగ్గురు, కర్నూలు జిల్లాలో ఇద్దరు, చిత్తూరు జిల్లాలో ఒకరు మరణించారు. ప్రధానంగా ఉత్తర భారతదేశం నుంచి కొన్ని రోజులుగా బలమైన వేడిగాలులు వీయడంతో ఆంధ్రప్రదేశ్ నిప్పుల కుంపటిగా మారగా, శనివారం ఉదయం నుంచి అక్కడ ఉష్ణోగ్రతలు గణనీయంగా పడిపోవడంతో వేడిగాలుల ప్రభావం దాదాపుగా తగ్గిపోయినట్లు విశాఖపట్నంలోని వాతావరణశాఖ నిపుణులు విశ్లేషించారు.
  


 న్యూస్‌లైన్ నెట్‌వర్క్: నల్లగొండ, నిజామాబాద్ జిల్లా లో ఆదివారం వడదెబ్బ బారిన పడి నలుగురు మరణించారు. నల్లగొండ జిల్లా కట్టంగూరు మండలం అయిటిపాములకు చెందిన గోలి రామస్వామి (62), కోదాడ పట్టణానికి చెంది న పబ్బతి రామనర్సమ్మ (75), మఠంపల్లి మండలం గుర్రంబోడుతండాకు చెందిన ముడావత్ సక్రియా (65)లు తట్టుకోలేక మరణించారు. నిజామాబాద్ జిల్లా వేల్పూర్ మండలం అక్లూర్ గ్రామంలో ఆదివారం వడదెబ్బసోకి పటేరి సునీత(30) అనే వివాహిత మరణించింది. పొలం పనులు చేస్తుండగా పడిపోయిందని గ్రామస్తులు తెలిపారు.


  సిద్దిపేట రూరల్/చిన్నకోడూరు, న్యూస్‌లైన్ : జిల్లాలోని సిద్దిపేట, చిన్నకోడూరు మండలాల్లో మంగళవారం వడదెబ్బకు గురై ఇద్దరు మృతి చెందారు. వివరాలు ఇలా.. సిద్దిపేట మండలం లింగారెడ్డి గ్రామానికి చెందిన దేశెట్టి భద్రయ్య (68) భార్య రాఘవ్వతో కలిసి ఉపాధి పనులు చేసుకుంటూ జీవనం కొనసాగిస్తున్నారు. వారం రోజులుగా వడదెబ్బకు గురైన తీవ్ర అస్వస్థతకు గురైన భద్రయ్య ఇంటి వద్దే ఉంటున్నాడు. ఈ క్రమంలో మంగళవారం వర్షం వస్తుండడంతో నివాసం ఉంటున్న గుడిసె కూలిపోయింది. కాగా అంతకు మందే అతను ఇంటి ముందు కూర్చుని అక్కడికక్కడే మృతి చెందాడు. దీంతో వారు ఆర్థికంగా లేకపోవడంతో గ్రామస్తులు పలువురు చందాలు వేసి అంత్యక్రియలు నిర్వహించారు. మృతుడికి భార్య రాఘవ్వ ఉంది. దీంతో ఆమెను ప్రభుత్వం ఆదుకోవాలని గ్రామ సర్పంచ్ బొండ్ల రామస్వామి, మాజీ సర్పంచ్ రాజయ్య, నాయకులు పరశురాములు, రామాగౌడ్‌లు కోరారు.
  
  వడదెబ్బతో మహిళా కూలీ మృతి
  చిన్నకోడూరు : వడదెబ్బతో మహిళా కూలీ మృతి చెందిన సంఘటన మండలంలోని విఠలాపూర్‌లో మంగళవారం జరిగింది. వివరాలు ఇలా ఉన్నాయి.. గ్రామానికి చెందిన దండెబోయిన ఎల్లవ్వ (60) గ్రామంలోని ఉన్నత పాఠశాలలో మధ్యాహ్న భోజన కార్మికురాలిగా పనిచేస్తోంది. ప్రస్తుతం పాఠశాలకు సెలవులు కావడంతో ఉపాధి హామీ కూలీ పనులకు వెళుతోంది.
  ఈ క్రమంలో వడదెబ్బ తగిలి సోమవారం రాత్రి తీవ్ర అస్వస్థతకు గురైంది. మంగళవారం చికిత్స నిమిత్తం సిద్దిపేట ఆస్పత్రికి తరలించే క్రమంలో ఎల్లవ్వ మృతి చెందింది. మృతురాలికి భర్త, పిల్లలు ఉన్నారు. మృతురాలి కుటుంబాన్ని ఆర్థికంగా ఆదుకోవాలని గ్రామ సర్పంచ్ సురేందర్‌రెడ్డి కోరారు. విషయం తెలుసుకున్న సీఐటీయూ మండల కన్వీనర్ సుంచు రమేష్, నేతలు పుష్పలతలు పరామర్శించి ఓదార్చారు.


  సైదాపురం, న్యూస్‌లైన్: జిల్లాలోని పలు ప్రాంతాల్లో బుధవారం వడదెబ్బకు గురై ముగ్గురు మృతి చెందారు.  
  
  మాజీ సర్పంచ్ మృతి
  సైదాపురం మండలంలో మర్లపూడి గ్రామానికి చెందిన మాజీ సర్పంచ్ బీ రమణమ్మ(65) బుధవారం వడదెబ్బకు గురై మృతి చెందింది. బుధవారం ఎండ తీవ్రరూపం దాల్చడంతో ఇంట్లో నుంచి బయటకు వచ్చిన రమణమ్మ వడదెబ్బకు గురై అస్వస్థతకు లోనైంది. కుటుంబ సభ్యులు ఆమెను ఆస్పత్రికి తరలించేలోగా మృతి చెందింది.
  
  వెంకటాచలంలో..
  వెంకటాచలం: వెంకటాచలం మసీదు సెంటర్‌లో బుధవారం వడ దెబ్బకు గురై ఓ వృద్ధురాలు మృతి చెందింది. బాధితుల కథనం మేరకు... షేక్ నూర్జహాన్ (65) కొంత కాలంగా అనారోగ్యంతో ఉన్న ఆమె ఎండ తీవ్రతకు కుప్పకూలి మృతి చెందింది.
  ఈ విషయం తెలుసుకున్న జెడ్పీటీసీ మందల వెంకటశేషయ్యయాదవ్, పి.ఖయ్యూమ్‌ఖాన్, నజీర్‌బాషా మృతురాలి కుటుంబ సభ్యులను పరామర్శించి సంతాపం తెలిపారు.  
  
  గూడూరులో..
  గూడూరు: పట్టణంలోని గమళ్లపాళేనికి చెందిన సరోజనమ్మ(58) వడదెబ్బకు గురై మృతి చెందింది. స్థానికుల కథనం మేరకు... మంగళవారం మైకా కంపెనీలో కూలీ పనికి వెళ్లిన సరోజనమ్మ తీవ్ర అస్వస్థతకు గురై ఇంటికి చేరారు. అర్ధరాత్రి మృతి చెందింది. ఈ మేరకు ఆమె కుటుంబ సభ్యులు రెవెన్యూ అధికారులకు సమాచారం ఇచ్చారు.