గుండెకు రక్తాన్నిచ్చే ధమనుల్లో సిమెంటులాంటిది పేరుకుపోతుంది. కాల్షియమ్‌ రాయిలా మారడంతో వచ్చే అనర్థమది. అలా ధమనుల్లో కాల్షియమ్‌ రాయిలా పేరుకుపోవడం వల్ల వచ్చే పరిణామాలేమిటి, వాటిని ఎదుర్కోవడమెలా వంటి అనేక అంశాలపై అవగాహన కోసం ఈ కథనం. అందరికీ తెలిసిన అంశమేమిటంటే... గుండెకు రక్తాన్ని చేరవేసే రక్తనాళాల్లో కొలెస్ట్రాల్‌ పేరుకు΄ోయి, గుండెకు రక్తమందించే ప్రక్రియకు అడ్డుపడితే అది గుండెపోటుకు దారితీసే ప్రమాదం ఉంటుందన్న విషయం చాలామందికి తెలిసిందే. కానీ చాలామందికి తెలియని విషయమేమిటంటే... ఇలాంటి ముప్పు కాల్షియమ్‌తోనూ ఉండవచ్చునని. అయితే ఈ కాల్షియమ్‌ పేరుకుపోవడమన్నది కొలెస్ట్రాల్‌తో పాటు సాగుతుంది. ఇలా కొలెస్ట్రాల్‌తో కలగలసి రక్తనాళాల్లోగానీ లేదా రక్తనాళపు గోడల్లోగానీ క్రమక్రమంగా క్యాల్షియమూ పేరుకుపోవడం వల్ల ఆ ధమనులు కాస్తా తమ మృదుత్వాన్ని(ఫ్లెక్సిబిలిటీని) కోల్పోయి గట్టిగా మారతాయి. వాటితో పాటు రక్తం ప్రవహించే మధ్యభాగం లో (ల్యూమెన్‌లో) కాల్షియమ్‌ డిపాజిట్స్‌ కాస్తా రాయిలా అడ్డుపడి రక్తప్రవాహాన్ని నిలిపివేస్తాయి. ఇదీ గుండెకు తీవ్రంగా ముప్పు తెచ్చిపెట్టే అంశమే. అంతేకాదు.. చికిత్సకూ అంత తేలిగ్గా లొంగని సమస్య అది. అయితే ఇటీవల ఆధునిక వైద్యశాస్త్రంలో వచ్చిన మంచి పురోగతి వల్ల అలా క్యాల్షియమ్‌ పేరుకుపోయినప్పుడు దాన్ని మెత్తగా నలగ్గొట్టే చాలా ప్రభావ పూర్వకమైన ప్రక్రియలు అందుబాటులో ఉన్నాయి. వాటి ద్వారా ఆ కాల్షియమ్‌ గడ్డలను ఛిద్రం చేసి గుండెకు రక్తాన్ని ప్రవహించేలా చేయడమిప్పుడు సాధ్యమే. ధమనుల్లో కాల్షియం ఎలా పేరుకుపోతుందంటే..? ధమనులు అంటే గుండెకు మంచి రక్తాన్ని చేరవేసే ఈ రక్తనాళాలు... వాస్తవానికి గుండెకు మాత్రమే కాకుండా దేహంలోని ప్రతి కణానికీ... ఆక్సిజన్‌నూ, పోషకాలను చేరవేసే ప్రధాన రహదారుల్లాంటివని చెప్పవచ్చు. అయితే గుండెకు రక్తాన్ని చేరవేసే అత్యంత ప్రధానమైన రక్తనాళాలను ‘కరోనరీ ఆర్టరీస్‌’ అంటారు. పుట్టినప్పుడు అత్యంత క్లీన్‌గా ఉండే ఈ కరొనరీ ఆర్టరీస్‌లో... కాలం గడుస్తున్న కొద్దీ పూడిక పేరుకు΄ోతూ ఉంటంది. అంటే కొవ్వు పదార్థాలూ, కొవ్వులాంటిదే అయిన కొలెస్ట్రాల్, ఇన్‌ఫ్లమేటరీ కణాలూ, పీచులాంటి కణాలూ (ఫైబ్రస్‌ టిష్యూ)... ఇవన్నీ కలగలసి... రక్తం ప్రవహించే రక్తనాళాల మధ్యభాగంలో అడ్డంకులుగానూ, పూడిక లాగా పేరుకుపోతూ ఉంటాయి. ముప్పును పెంచే ఆరోగ్య సమస్యలుకొందరిలో కొన్ని రకాల ఆరోగ్య సమస్యలు ఉన్నప్పుడు ఇలా రక్తనాళాలు గట్టిబారడం, రక్తనాళం మధ్యన పూడిక పేరుకుపోవడం వంటి సమస్యలు ఇంకా వేగవంతం కావచ్చు. ఉదాహరణకు మధుమేహం. దీర్ఘకాలిక మూత్రపిండాల సమస్య, వయోభారం... వంటి అంశాలన్నీ రక్తనాళాలు గట్టిబారడం, వాటి మధ్య పూడిక పేరడమనే సమస్యను మరింత వేగంగా జరిగేలా చేస్తాయి. రక్తనాళాల్లో ప్రవహిస్తున్న ఈ ‘కాల్షియమ్‌’ కాస్తా సిమెంట్‌లాగా పేరుకుపోతూ మెత్తటి మృదువైన రక్తనాళాన్ని కాస్తా ఓ లోహపు పైప్‌లా మరింత గట్టిబారుస్తూ పోతుంది. ఈ ప్రక్రియే ఈ సమస్యను మరింత కఠినతరం చేస్తూ, చికిత్సకు ఓ పట్టాన లొంగని అంశంలా మారుస్తుంది. సమస్యగా ఎందుకు పరిణమిస్తుందంటే..?ఎటుపడితే అటు వంగిపోయేలా మృదువుగా ఉన్నప్పడు హాయిగా విస్తరించగలిగే రక్తనాళం... గట్టిపడ్డ తర్వాత అదే తరహాలో విస్తరించదు లేదా సాగదు. అంతెందుకు రక్తనాళాన్ని విప్పారేలా చేయడానికి ‘బెలూన్‌’ను లేదా ‘స్టెంట్‌’ను పంపినప్పుడు కూడా అది ముందుకు వెళ్లదు. గట్టిబారిన / పూడిక పేరుకుపోయిన రక్తనాళంలోంచి రక్తం సాఫీగా ప్రవహించదు. ఫలితంగా ఛాతీనొప్పి (యాంజినా), ఊపిరి అందకపోవడం... ఒక్కోసారి హార్ట్‌ అటాక్‌ కూడా రావచ్చు. స్టెంట్‌ పంపాక కూడా రక్తనాళం విస్తరించక΄ోవడంతో చికిత్సా ఫలితాలు అంత బాగా లేకపోవడం లేదా ఒక్కోసారి మళ్లీ మళ్లీ అడ్డంకులు ఏర్పడటం, స్టెంట్‌ వేసిన చోట అటు ఇటు రక్తనాళాల్లో రక్తపు ఉండలు/ రక్తపు గడ్డలు పెరుగుతూ రక్తప్రవాహానికి అడ్డుపడవచ్చు. దాంతో రక్తనాళంలోపల మునపటిలాగే మూసుకుపోవచ్చు. ఇలా కాల్షియమ్‌ పేరుకుపోయినప్పుడు దాన్ని తొలగించేందుకూ... అలాగే రక్తప్రవాహాలకు అడ్డు తొలగించేందుకు చేసే యాంజియోప్లాస్టీ ప్రక్రియ సమయంలో అనుకోని ప్రమాదాలూ / ముప్పులూ / దుష్ప్రభావాలూ ఎదురుకావచ్చు. ఈ కాల్షియమ్‌ను ఎలా ఛిద్రం చేస్తారంటే... ఆధునిక ఇంటర్వెన్షనల్‌ కార్డియాలజీ చికిత్స ప్రక్రియల్లో రక్తనాళం లోపల కాల్షియమ్‌తో రాయిలా పేరుకు΄ోయే అడ్డంకులను తొలగించి, అటు తర్వాత స్టెంట్‌ వేయడానికి డాక్టర్లు ఒక క్రమపద్ధతిని (స్టెప్‌ బై స్టెప్‌ మెథడ్‌ను) అవలంబిస్తుంటారు. ఈ ప్రక్రియనే వైద్య పరిభాషలో ‘కాల్షియమ్‌ మాడిఫికేషన్‌’ అని పిలుస్తారు. ఈ క్యాల్షియమ్‌ మాడిఫికేషన్‌లో అనేక పద్ధతులుంటాయి. డాక్టర్లు అనుసరించే కొన్ని పద్ధతులు.. హై ప్రెషర్‌ నాన్‌ కాంప్లయంట్‌ బెలూన్స్‌ ఈ ప్రక్రియలో ‘ఓపీఎన్‌ – ఎన్‌సీ బెలూన్స్‌’ అనే వాటిని ఉపయోగిస్తారు. మామూలుగా మూసుకుపోయిన రక్తనాళాన్ని విప్పార్చేందుకు వాడే బెలూన్స్‌ కంటే ఇవి అధిక ఒత్తిడి కలిగిస్తూ రక్తనాళాన్ని తెరుస్తాయి. ఇవి దాదాపుగా 40 అట్మాస్ఫియరిక్‌ ప్రెషర్‌ను కలిగిస్తాయి. సాధారణ బెలూన్స్‌ కలిగించే ఒత్తిడి కంటే ఇది చాలా ఎక్కువ. స్కోరింగ్‌ అండ్‌ కట్టింగ్‌ బెలూన్స్‌: ఈ తరహా బెలూన్స్‌కు పైపొర మీద కొన్ని బ్లేడ్‌లూ, వైర్‌లూ అమరి ఉంటాయి.రొటేషనల్‌ అథెరెక్టమీ: ఒక డ్రిల్లింగ్‌ ఉపకరణం లాంటి దాని ముందు అమర్చిన గట్టి వజ్రపుముక్కను నిమిషానికి రెండు లక్షల సార్లు తిరిగేలా చేయడం వల్ల గట్టిబారిన క్యాల్షియమ్‌ను బలంగా గ్రైండింగ్‌ చేస్తున్నప్పుడు చిన్న చిన్న ముక్కలుగా ఛిద్రం చేస్తుంది. ఆర్బిటల్‌ అథెరెక్టమీ: పెన్సిల్‌ ములుకు లాంటి త్రికోణాకృతిలో ఉన్న గట్టి ములుకు ఓ డ్రిల్లింగ్‌ ఉపకరణం సహాయంతో రక్తనాళం మధ్యన డ్రిల్‌ చేస్తున్నట్టుగా తిరుగుతుండటం దీని ప్రత్యేకత. ∙ఇంట్రావాస్కులర్‌ లిథోట్రిప్సీ షాక్‌ వేవ్‌ థెరపీ: ఇందులో షాక్‌వేవ్స్‌ను వెలువరించే ఓ ప్రత్యేకమైన బెలూన్‌ను (షాక్‌వేవ్‌ సీ2 + లేదా లిథిక్స్‌ హెచ్‌సీ వంటివి) ఉపయోగిస్తారు. షాక్‌వేవ్స్‌ పుట్టించే తరంగాలు అక్కడ పేరుకున్న కాల్షియమ్‌ను పొడిపొడి చేస్తాయి.లేసర్‌ అథెరెక్టమీ: ఇది అత్యాధునికమైనదీ, ఉపయోగకరమైనది కూడా. ఫలితాలు ఎలా ఉంటాయంటే... రక్తనాళాలు మళ్లీ మునపటిలా మృదువుగానూ క్రియాశీలంగానూ మారతాయి. స్టెంట్‌ వేసినప్పుడు అది గోడలకు సరిగ్గా అమరేలా విప్పారడంతో దాన్ని సరిగా అమర్చడంతో రక్తప్రవాహం సాఫీగా సజావుగా సాగుతుంది. దాంతో అప్పటివరకు కనిపిస్తున్న లక్షణాలు కనబడకపోవడంతో పాటు దీర్ఘకాలిక ఫలితాలు ఒనగూరే అవకాశాలెక్కువ. ∙పరిస్థితిని అర్థం చేసుకునేందుకు ఓ పోలిక... మనకు తేలిగ్గా అర్థమయ్యేందుకు ఓ ఉదాహరణ ఇది. ఓ మృదువైన పైప్‌లోకి గట్టిగా ఉండే మరో పైప్‌ను ఎక్కిస్తున్నామనుకోండి. అది మృదువుగా ఉండటంతో లోపలికి పంపే మరో పైప్‌ చాలా తేలిగ్గా ముందుకు వెళ్తూ ఉంటుంది. అదే పైప్‌గానీ ఎటుబడితే అటు ఒంగకుండా గట్టిగా ఉంటే లోపలికి ఎక్కించాల్సిన పైప్‌ తేలిగ్గా ముందుకు వెళ్లదు. అంతేకాదు... పైప్‌లో ఏవైనా సిమెంటు, రాళ్లు, ఇసుక ఉన్నాయనుకుందాం. అప్పుడు లోపలికి ఎక్కించే పైపు ముందుకే సాగదు. సరిగ్గా స్టెంట్‌ వేసే చికిత్స సమయంలోనూ ఇదే జరుగుతుంది. డాక్టర్‌ ఎం.ఎస్‌.ఎస్‌. ముఖర్జీ, సీనియర్‌ కార్డియాలజిస్ట్‌ (చదవండి: ఆసనం.. ఓ ఔషధం..! అధ్యయనం చెబుతోందిదే..)

నిద్ర సమస్యలు చాలామందికి సర్వసాధారణమే అయినా, మెనోపాజ్‌ కాలంలోను, ఆ తర్వాత తరచుగా నిద్ర సమస్యలను ఎదుర్కొనే మహిళలకు గుండెజబ్బులు వచ్చే ముప్పు ఎక్కువగా ఉంటుందని శాస్త్రవేత్తలు హెచ్చరిస్తున్నారు. మెనోపాజ్‌కు కొద్దిరోజుల ముందు, మెనోపాజ్‌ తర్వాత సరిగా నిద్రపట్టక ఇబ్బందిపడే మహిళల గుండె పనితీరుపై అమెరికన్‌ హార్ట్‌ అసోసియేషన్‌ నిపుణులు ఇటీవల అధ్యయనం చేపట్టారు. ఈ అధ్యయన సారాంశాన్ని ఒక జర్నల్‌లో ప్రచురించారు. మెనోపాజ్‌ కాలంలో మహిళలు తమ నిద్ర తీరు తెన్నులపై దృష్టి ఉంచాలని, నిద్రపోయే వేళలు క్రమబద్ధంగా ఉండేలా చూసుకోవాలని వారు సూచించారు. నిద్ర మధ్యలో తరచుగా మెలకువ వస్తూ, తిరిగి నిద్ర పట్టడానికి చాలా సమయం పడుతున్నా, తరచుగా కలతనిద్రతో సతమతం అవుతున్నా, వెంటనే వైద్యులను సంప్రదించాలని కొలంబియా యూనివర్సిటీకి చెందిన కార్డియాలజీ ప్రొఫెసర్‌ డాక్టర్‌ బ్రూక్‌ అగర్వాల్‌ సూచిస్తున్నారు. మెనోపాజ్‌ కాలంలో ఎదురయ్యే నిద్ర సమస్యలను పట్టించుకోకుండా నిర్లక్ష్యం చేస్తే, గుండె సమస్యలు జటిలంగా మారే ప్రమాదం ఉందని ఆయన హెచ్చరించారు.(చదవండి: 'మే'నిగనిగలకు కేర్‌ తీసుకుందామిలా..!)

మలబద్ధకం ఉన్నవారికి అది చాలా బాధాకరమైన సమస్యే అయినప్పటికీ... నిజానికి వారికి అదొక్కటే కాకుండా, దాని నుంచి వచ్చే ఇతరత్రా ఆరోగ్య సమస్యలు ఎన్నెన్నో. అందుకే ఒక్క మలబద్ధకాన్ని నివారించుకుంటే చాలా రకాల ఆరోగ్య అనర్థాల నుంచి కాపాడుకోవచ్చు. అందుకే దీని నివారణ అంటే చాలా రకాల జబ్బుల నివారణ అని అర్థం చేసుకోవాలి. మలబద్ధకం నివారణకు పాటించాల్సిన కొన్ని జాగ్రత్తలివి... పీచుపదార్థాలు (ఫైబర్‌) మలబద్ధకాన్ని సమర్థంగా నివారిస్తుంది. అన్ని రకాల ధాన్యాల్లోనూ పొట్టులో పీచు పదార్థాలు ఎక్కువ. అందుకే పొట్టు తీయని ధాన్యాలు... మరీ ముఖ్యంగా వరి విషయానికి వస్తే దంపుడు బియ్యం వంటివి మేలు చేస్తాయి. ఇక మామూలు ధాన్యాల్లో కంటే తృణధాన్యాల్లో పీచు ఎక్కువ. వాటితో పాటు కాయగూరలు, ఆకుకూరలు, మొలకెత్తిన ధాన్యాల్లోనూ పీచు పాళ్లు ఎక్కువ. పీచు (ఫైబర్‌) సమృద్ధిగా ఉండే ఆహారాలతోపాటు తాజా పండ్లతో దీన్ని నివారించుకోవడం తేలికే. మొత్తం జీర్ణవ్యవస్థను ఆరోగ్యకరంగా ఉంచడంతో పాటు తేలిగ్గా విరేచనమయ్యేందుకు ఫైబర్‌ సహాయపడతుంది. అంతేకాకుండా... ఒంట్లోని చక్కెరను రక్తంలో నెమ్మదిగా కలిసేలా చేయడంతోపాటు కొలెస్ట్రాల్‌ వంటి కొవ్వులను అదుపులో ఉంచడానికీ ఫైబర్‌ సహాయం చేస్తుంది. చిక్కుళ్లలో ప్రొటీన్‌తోపాటు ఫైబర్‌ కూడా ఎక్కువే. ఇవి కండరాలకు బలాన్నివ్వడంతో పాటు మలబద్దకం నివారణకూ తోడ్పడుతుంది. ఇక పండ్ల విషయానికి వస్తే... పీచు ఎక్కువగా ఉండే బొ΄్పాయి, పుచ్చ, నారింజ వంటి పండ్లు మలబద్ధకాన్ని తేలిగ్గా నివారిస్తాయి. చక్కెర మోతాదులు తక్కువగానూ, పీచు ఎక్కువగానూ ఉండే పండ్లను డాక్టర్లు డయాబెటిస్‌ బాధితులకు తినమంటూ సూచిస్తారు. ఇవి మలబద్ధకంతో పాటు చాలా రకాల క్యాన్సర్లనూ నివారిస్తాయి. అయితే పళ్లరసాల రూపంలో తీసుకుంటే అందులో పీచుపదార్థాలు దాదాపుగా ఉండవు. అందుకే పండ్లను కొరికి తినడమే మంచిది. పీచుపదార్థాలతోపాటు తగినన్ని నీళ్లు తాగడం వల్ల కూడా విరేచనం సాఫీగా అవుతుంది. అందుకే రోజుకు కనీసం రెండు లీటర్ల (కనీసం పది గ్లాసుల)కు తగ్గకుండా నీళ్లు తాగడం మంచిది. మామూలు ధాన్యాల్లో కంటే తృణధాన్యాల్లో పీచు ఎక్కువ. వాటితోపాటు కాయగూరలు, ఆకుకూరలు, మొలకెత్తిన ధాన్యాల్లోనూ పీచుపాళ్లు ఎక్కువ. పీచు (ఫైబర్‌) సమృద్ధిగా ఉండే ఆహారాలతోపాటు తాజా పండ్లతో దీన్ని నివారించుకోవడం తేలికే. మొత్తం జీర్ణవ్యవస్థను ఆరోగ్యకరంగా ఉంచడంతోపాటు తేలిగ్గా విరేచనమయ్యేందుకు ఫైబర్‌ సహాయపడతుంది. అంతేకాకుండా... ఒంట్లోని చక్కెరను రక్తంలో నెమ్మదిగా కలిసేలా చేయడంతోపాటు కొలెస్ట్రాల్‌ వంటి కొవ్వులను అదుపులో ఉంచడానికీ ఫైబర్‌ సహాయం చేస్తుంది.

అమెరికా లాంటి దేశాల్లో స‌గ‌టున 45 ఏళ్ల‌కు గుండెపోటు వ‌స్తుంటే.. భార‌త‌దేశంలో మాత్రం అంత‌కంటే ప‌దేళ్ల ముందే, అంటే 35 ఏళ్ల వ‌య‌సులోనే వ‌చ్చేస్తోంది. ఇంత‌కుముందు ర‌క్త‌పోటు, మ‌ధుమేహం, కొలెస్ట‌రాల్ లాంటివి ప్ర‌ధాన ముప్పు కార‌కాలుగా ఉంటే, ఇప్పుడు ప‌రిస్థితి మారిపోయింది. ఎక్కువ స్క్రీన్ టైం ఉండ‌డం కూడా గుండెపోటుకు కార‌ణం అవుతోంది! దీనికితోడు ఆన్‌లైన్‌లో ఫుడ్ ఎగ్రిగేట‌ర్ల వ‌ద్ద రోజూ ఫుడ్ ఆర్డ‌ర్లు పెట్టుకోవ‌డం కూడా ఇందుకు దారితీస్తోంది. ఈ స‌రికొత్త ప‌రిణామాల‌ను న‌గ‌రంలోని ప్ర‌ధాన ఆస్ప‌త్రుల‌లో ఒక‌టైన ఆస్ట‌ర్ ప్రైమ్ ఆస్ప‌త్రికి చెందిన సీనియ‌ర్ ఇంట‌ర్వెన్ష‌న‌ల్ కార్డియాల‌జిస్టు డాక్ట‌ర్ ఎ. సాయి ర‌విశంక‌ర్ వివ‌రించారు.మొబైల్, ల్యాప్‌టాప్‌, టీవీ.. ఇలా ఏవైనా గానీ రోజుకు స‌గ‌టున 8 నుంచి 10 గంట‌ల వ‌ర‌కు చూస్తున్నారు. వీట‌న్నింటినీ స్క్రీన్ టైం అనే అంటారు. ఇలా ఎక్కువ‌సేపు తెర‌కు అతుక్కుపోయి ఉండ‌డం వ‌ల్ల గుండెపోటు వ‌స్తున్న సంద‌ర్భాలూ ఉంటున్నాయి.వివిధ ఫుడ్ ఎగ్రిగేట‌ర్ల వ‌ద్ద నుంచి పీజాలు, బ‌ర్గ‌ర్లు, ఇత‌ర మాంసాహార వంట‌కాలు దాదాపు రోజూ ఆర్డ‌ర్లు పెట్టుకుంటున్నారు. ఎంత పెద్ద హోట‌ల్ నుంచి తెప్పించుకున్నా, అక్క‌డ వాడిన వంట‌నూనెలు మ‌ళ్లీ మ‌ళ్లీ వాడ‌డం వ‌ల్ల కొలెస్ట‌రాల్ పెరిగిపోయి గుండెపోటుకు కార‌ణ‌మ‌వుతోంది. ప్ర‌పంచంలోనే ఫుడ్ ఆర్డ‌ర్ల‌లో భార‌త‌దేశం అగ్ర‌స్థానంలో ఉంది.వ్యాయామం అస్స‌లు ఉండ‌డం లేదు. ప‌ని ఉన్నంత‌సేపు ప‌ని చేసుకోవ‌డం, త‌ర్వాత మొబైల్ లేదా టీవీ చూసుకోవ‌డం, ప‌డుకోవ‌డంతోనే స‌రిపెట్టేస్తున్నారు. స‌గ‌టున రోజుకు 45 నిమిషాల చొప్పున వారానికి క‌నీసం ఐదారు రోజుల పాటు న‌డ‌క‌, ఇత‌ర వ్యాయామాలు చేస్తేనే గుండె ఆరోగ్యం బాగుంటుంది. నిశ్చ‌ల జీవ‌న‌శైలి వ‌ల్ల కూడా చిన్న‌వ‌య‌సులోనే గుండెపోటు కేసులు వ‌స్తున్నాయి.మాన‌సిక ఒత్తిడి, నిద్ర లేక‌పోవ‌డం కూడా గుండెపోటుకు దారితీస్తోంది. ఉద్యోగాల ప‌రంగా అయినా, లేదా వ్య‌క్తిగ‌త జీవితంలో స‌మ‌స్య‌ల‌ వ‌ల్ల అయినా మాన‌సిక ఒత్తిడి చాలా తీవ్రంగా ఉంటోంది. దానికి తోడు రోజుకు క‌నీసం 7-8 గంట‌ల మంచి నిద్ర ఉండాలి. అది లేక‌పోవ‌డం వ‌ల్ల కూడా గుండెపోటు వ‌స్తోంది. వీటికి సిగ‌రెట్లు కాల్చ‌డం, వాతావ‌ర‌ణ కాలుష్యం లాంటివి మ‌రింత ఎక్కువ‌గా కార‌ణాలు అవుతున్నాయి.-డాక్ట‌ర్ ఎ. సాయి ర‌విశంక‌ర్, సీనియ‌ర్ ఇంట‌ర్వెన్ష‌న‌ల్ కార్డియాల‌జిస్టు, ఆస్ట‌ర్ ప్రైమ్ ఆస్ప‌త్రి (చదవండి: టేస్టీ టేస్టీగానే తింటూ..గుండెను ఆరోగ్యంగా ఉంచుకుందాం ఇలా..!)

ఇన్‌ విట్రో ఫెర్టిలైజేషన్‌ (ఐవీఎఫ్‌) ద్వారా సంతానం కోసం ప్రయత్నిస్తున్న దంపతులకు నిజంగా ఇది నిరాశ కలిగించే వార్త. యూరోపియన్‌ హార్ట్‌ జర్నల్‌లో శుక్రవారం ప్రచురించిన అధ్యయనం ప్రకారం, ఐవీఎఫ్‌ ద్వారా గర్భం దాల్చిన శిశువులలో గుండె లోపంతో పుట్టే ప్రమాదం ఎక్కువగా ఉందని తేలింది.ఐవీఎఫ్‌ ద్వారా పుట్టిన పిల్లలకు గుండె జబ్బులు పెరుగుతున్నాయని స్వీడన్‌ పరిశోధకులు ఆందోళన వ్యక్తం చేశారు. సాధారణంగా జన్మించిన పిల్లలతో పోలిస్తే ఐవీఎఫ్‌ ద్వారా పుట్టిన పిల్లలకు గుండె జబ్బులు వచ్చే ముప్పు 36 శాతం ఎక్కువని చెప్పారు. అంతకాదు ఈ విధానం ద్వారా పుట్టిన కవల పిల్లల్లో రిస్క్‌ మరింత ఎక్కువని చెప్పారు. స్వీడన్‌ లోని గోథెన్‌ బర్గ్‌ యూనివర్సిటీ ప్రొఫెసర్‌ డాక్టర్‌ ఉల్లా బ్రిట్‌ వెనర్‌ హాల్మ్‌ ఈ పరిశోధనకు నేతృత్వం వహించారు. హ్యూమన్‌ రీప్రొడక్షన్‌ జర్నల్‌ ఈ పరిశోధన వివరాలు ప్రచురితమైనాయి. ఫిన్లాండ్‌, డెన్మార్క్‌, స్వీడన్‌, నార్వే దేశాలలో 1980 లలో జన్మించిన దాదాపు 77 లక్షల మంది చిన్నారుల హెల్త్‌ డేటాను అధ్యయన వేత్తలు పరిశీలించారు.ఈ అధ్యయనానికి స్వీడన్‌లోని గోథెన్‌బర్గ్‌ విశ్వవిద్యాలయం నుండి ప్రొఫెసర్‌ ఉల్లా-బ్రిట్‌ వెన్నెర్‌హోమ్‌ నాయకత్వం వహించారు. ఆమె ఇలా చెప్పారు: ‘‘సహాయక పునరుత్పత్తి సాంకేతికత సహాయంతో గర్భం దాల్చిన శిశువులకు ఎక్కువ ప్రమాదాలు ఉన్నాయని మునుపటి పరిశోధనలు చూపిస్తున్నాయి. వీటిలో ముందస్తు జననం తక్కువ బరువుతో కూడిన జననాలున్నాయి. అయితే ఇలా జన్మించిన శిశువులకు గుండె లోపాల ప్రమాదం ఎక్కువగా ఉందా లేదా అనేది మరింత పరిశోధించాలనుకుంటున్నాము. .’’సాధారణ పద్ధతిలో జన్మించిన పిల్లలతో పోలిస్తే ఐవీఎఫ్‌ వంటి పద్ధతులలో జన్మించిన పిల్లల్లో గుండె లోపాలు ఎక్కువగా కనిపించాయన్నారుఉల్లా-బ్రిట్‌. బిడ్డ పుట్టిన సంవత్సరం, పుట్టిన దేశం, ప్రసవ సమయంలో తల్లి వయస్సు, గర్భధారణ సమయంలో తల్లి ధూమపానం చేసినట్లయితే లేదా తల్లికి మధుమేహం లేదా గుండె లోపాలు ఉన్నట్లయితే, పుట్టుకతో వచ్చే గుండె లోపాల ప్రమాదాన్ని పెంచే ఇతర అంశాలను కూడా పరిగణనలోకి తీసుకున్నారు. అయితే ఈ లోపాలను వీలైనంత తొందరగా గుర్తించి, చికిత్స అందించాలన్నారు.కాగా సహజంగా సంతానం కలగని దంపతులకు ఐవీఎఫ్‌ ఒక వరం లాంటిదని చెప్పవచ్చు. తాజా పరిశోధన కొంత ఆందోళన కలిగించినప్పటికీ, వైద్యుల పర్యవేక్షణలో ఇలాంటి ప్రమాదాలను తప్పించుకునే అవకాశాలున్నాయి.

పాదాల వాపు ఒక్కోసారి గుండెజబ్బును సూచించవచ్చు. అయితే పాదాలు వాచినప్పుడు రెండు పాదాలూ వాచాయా, కేవలం వాపేనా లేదా నొప్పి కూడా ఉందా అని పరిశీలించాలి. మొదట కాలి ముందు భాగం, మడమ దగ్గర వాపు ఉండి, తర్వాత పాదం పైకి పాకుతూ నొప్పి లేనిదైతే అది గుండెజబ్బును సూచించవచ్చు. మామూలుగా గుండెదడ, ఆయాసం వంటి లక్షణాలుంటే గుండెజబ్బుగా అనుమానిస్తారు. కానీ పైన పేర్కొన్న వాపు లక్షణాలు చూశాక వాటితో పాటు ఆయాసం, గుండెదడ, ఛాతీనొప్పి వంటి లక్షణాలు ఉన్నా లేకపోయినా ఒకసారి గుండెజబ్బుల నిపుణులను కలవడం మేలు. గుండెజబ్బులకూ, పాదాలవాపునకూ సంబంధమేమిటి? గుండె పంపింగ్‌ సామర్థ్యం తగ్గినప్పుడూ, అలాగే గుండె సంకోచించే శక్తి లేదా వ్యాకోచించే సామర్థ్యం లోపించినప్పుడు కాళ్ల వాపు కనిపించవచ్చు. రక్తపోటు పెరిగినప్పుడూ పాదాల్లో వాపు రావచ్చు. గుండెజబ్బు కారణంగా ఇలా కాళ్ల వాపు వచ్చిందా అనే విషయం తెలుసుకోడానికి ప్రో బీ–టైప్‌ నేట్రీయూరేటిక్‌ పెప్టైడ్‌ (ప్రో – బీఎన్‌పీ) అనే రక్తపరీక్ష చేయించాల్సి ఉంటుంది. ఈ పరీక్షలో ప్రో బీఎన్‌పీ విలువ 75 ఏళ్ల లోపు ఉన్న వారికి 125 కంటే తక్కువ లేదా 75 ఏళ్లకు పైబడినవారిలో 450 కంటే ఎక్కువ ఉంటే అది గుండె వైఫల్యం (హార్ట్‌ ఫెయిల్యూర్‌) కావచ్చేమోనని డాక్టర్లు అనుమానిస్తారు. అప్పుడు గుండెకు సంబంధించిన ఈసీజీ, ఎకోకార్డియోగ్రఫీ వంటి పరీక్షలు చేయించి గుండెజబ్బును నిర్ధారణ చేస్తారు. సిరల సామర్థ్యం తగ్గినా పాదాల వాపు... కొన్ని సందర్భాల్లో కాళ్లలోని సిరల సామర్థ్యం తగ్గడం వల్ల రక్తంలోని నీరు అక్కడే ఉండపోతుంది. అది పాదాలవాపులా కనిపిస్తుంది. వయసు పెరుగుతున్న కొద్దీ ఈ సమస్య ఎక్కువగా కనిపిస్తుంటుంది. ఎక్కువసేపు నిల్చుని పనిచేసేవారిలో లేదా ఊబకాయం ఉన్నప్పుడు ఈ సమస్య మరీ ఎక్కువ. ఇలా కాలివాపు కనిపించినప్పుడు ఈ సమస్యనూ అనుమానించాల్సి ఉంటుంది. తొలి దశలో ఎక్కువసేపు ప్రయాణం చేసినప్పుడు సాయంత్రానికి కాళ్ల వాపు కనిపిస్తుంది. అయితే చాలామందిలో ఇది సాధారణంగా కనిపించేది కాబట్టి సహజంగా ఈసమస్యను పెద్దగా సీరియస్‌గా తీసుకోరు. ఈ సమస్య ఉన్నవారిలో పిక్కల్లో నొప్పి, కాళ్లు బరువుగా ఉన్నట్లు అనిపించడం కూడా ఉంటాయి. క్రమేణా కాళ్లపైనా, మడమ లోపలి వైపున నల్లటి మచ్చలు ఏర్పడతాయి. కాలి సిరలు ఉబ్బి మెలికలు తిరిగినట్లుగా పచ్చగా లేక నల్లగా చర్మంలోంచి ఉబ్బినట్లు బయటకు కనిపిస్తుంటాయి. తొలి దశలో సాయంత్రం మాత్రమే కనిపించే ఈ సమస్య తర్వాత్తర్వాత రోజంతా ఉంటుంది. సిరల సామర్థ్య లోపంవల్ల కాళ్లవాపు సమస్య వస్తే...ఎక్కువసేపు నిలబడకుండా చూసుకోవడం. ఎలాస్టిక్‌ స్టాకింగ్స్‌ వేసుకుని ఉండటం వంటి జాగ్రత్తలు తీసుకోవాలి. స్టాకింగ్స్‌ వల్ల కాలిపై ఒత్తిడి పడి, అవి సిరలకు మంచి పటుత్వాన్ని ఇస్తాయి. ఈ దశలో నిర్లక్ష్యం చేయడం వల్ల అది ముదిరి వేరికోస్‌ వెయిన్స్‌ అనే వ్యాధిగా పరిణమించే అవకాశముంది. ఈ వ్యాధిని తొలిదశలోనే తెలుసుకోవడం కోసం కాలి సిరలకు వీనస్‌ డాప్లర్‌ టెస్ట్‌ అనే పరీక్ష చేయించాలి. వ్యాధి బాగా ముదిరితే కాళ్లకు పుండ్లు కూడా పడవచ్చు. అందుకే ముందే కనుగొని చికిత్స తీసుకోవడం మేలు. ఊపిరితిత్తుల్లో రక్తపోటు-పాదాల వాపుఊపిరితిత్తుల్లో రక్తపోటు పెరగడం వల్ల కూడా పాదాలకు నీరు పట్టి వాపు కనిపించవచ్చు. ఇటీవల ఊబకాయం వల్ల స్లీప్‌ ఆప్నియా అనే కండిషన్‌ చాలా మందిలో కనిపిస్తోంది. దీనితో ఊపిరితిత్తుల్లో రక్త΄ోటు కూడా పెరగవచ్చు. స్లీప్‌ ఆప్నియాలో లక్షణాలివి :గురకపెట్టడం నిద్రలోంచి అకస్మాత్తుగా మెలకువ రావడం దగ్గుతో పలమారి నిద్రనుంచి మేల్కొనడం నిద్రలో ఊపిరి తీసుకోవడం కష్టంగా మారడం రోజంతా అలసట. వైద్యపరీక్షలు : లంగ్స్‌లో రక్తపోటు పెరుగుదలను నిర్ధారణ చేయడానికి ఎకో పరీక్ష చేయించాలి. కాళ్ల వాపులు వచ్చేవారిలో 45 ఏళ్లు దాటితే... వారికి ఎకో పరీక్ష తప్పనిసరి. చికిత్స : లంగ్స్‌లో రక్తపోటు కారణంగా వచ్చే స్లీప్‌ ఆప్నియా (గురక) ఒక్కోసారి ప్రాణాంతకమూ కావచ్చు కాబట్టి వారు తప్పనిసరిగా చికిత్స తీసుకోవాలి. చికిత్సతో కాళ్లు వాపులూ తగ్గుతాయి. కొన్ని మందుల వల్ల... కొన్ని మందులు వాడుతున్నప్పుడు కూడా కాళ్ల వాపు రావచ్చు. రక్తపోటు, నొప్పి నివారణ కోసం వాడే ఇబు్ప్రొఫెన్, డయాబెటిస్‌ అదుపు కోసం వాడే పయోగ్లిటజోన్, ఇతరత్రా సమస్యలకు వాడే కార్టికోస్టెరాయిడ్స్, మానసిక సమస్యలకు వాడే మందులతోనూ కాళ్లవాపులు వస్తాయి. అందుకే కాళ్లవాపుల బాధితులు మందులేమైనా వాడుతున్నారా అని డాక్టర్లు అడిగి తెలుసుకుని, మందుల వల్లనే అని తేలితే ఆపివేస్తారు లేదా మారుస్తారు. కారణాలు తెలియని కాళ్ల వాపులు...మహిళల్లో ముఖ్యంగా 30– 40 ఏళ్లు దాటిన వారిలో కాళ్ల వాపుతో పాటు కొందరిలో ముఖం, చేతుల్లోనూ ఉబ్బు కనిపించవచ్చు. వాళ్లకు అన్ని పరీక్షలూ చేసి ఎలాంటి కారణం లేదని నిర్ధారణ చేసుకుని, అప్పుడు వాపు తగ్గడానికి డైయూరెటిక్స్‌ వాడతారు. ఏ కారణంతో పాదాలవాపు కనిపిస్తున్నా వాళ్లు ఆహారంలో ఉప్పు తక్కువగా వాడటం మేలు. ఇతర వ్యాధులు... కాళ్ల వాపు.. కిడ్నీ జబ్బులు,కొన్ని క్రానిక్‌ లివర్‌ డీసీస్‌ లాంటి కాలేయవ్యాధులు, కటి సంబంధిత (పెల్విస్‌ రిలేటెడ్‌) క్యాన్సర్‌లలో కూడా కాళ్ల వాపులు కనిపిస్తాయి. కాలు బాగా నునుపుగా ఎర్రగా కనిపించే సెల్యులైటిస్, బోదకాలు (ఫైలేరియాసిస్‌) వంటి ఇన్ఫెక్షన్లలో, రియాక్టివ్‌ ఆర్థరైటిస్‌ వంటి ఇన్‌ఫ్లమేటరీ కండీషన్లలోనూ కాళ్లవాపులు రావచ్చు. ఇవి కనిపించినప్పుడు తొలుత అవి గుండె సంబంధిత కారణాలతోనా అని మొదట అనుమానించాలి. ఆ అంశాన్ని రూల్‌ అవుట్‌ చేసుకున్న తర్వాత ఇతర కారణాలను అన్వేషించాలి. అవన్నీ కాకుండా అవి కేవలం నిరపాయకరమైన (బినైన్‌) వాపు మాత్రమే అని గుర్తిస్తే దాన్ని పెద్దగా పట్టించుకోవాల్సిన అవసరముండదు. డా. టీ.ఎన్‌.జే. రాజేశ్‌, సీనియర్‌ ఫిజీషియన్‌ (చదవండి: శ్లోకా మెహతా స్టైలిష్‌ లెహంగాలు రూపొందించిందే ఆ మహిళే..!)

మాదాపూర్‌: గుండె సమస్యలపై అందరికీ అవగాహన అవసర మని అపోలో ఆస్పత్రి జాయింట్‌ మేనేజింగ్‌ డైరెక్టర్‌ డాక్టర్‌ సంగీతారెడ్డి పేర్కొన్నారు. మాదాపూర్‌లోని హెచ్‌ఐసీసీలో శుక్రవారం 3 రోజుల పాటు నిర్వహించనున్న ఇంటర్వెన్షనల్‌ కార్డియాలజీ సదస్సును ఆమె ప్రారంభించారు. ఈ సందర్భంగా ఆమె మాట్లాడుతూ...గుండె సమస్యల నుంచి ఉపశమనానికి అనేక కొత్త పద్ధతులున్నాయ న్నారు. ఇంటర్వెన్షనల్‌ కార్డియా లజీ రోగిని గాయం, అనారో గ్యం, మరణాల నుంచి కాపాడు తుందని తెలిపారు.గతంలో ధమనులు పూర్తిగా బ్లాక్‌ అయిన ప్పుడు తప్పనిసరిగా శస్త్రచికిత్స చేసేవారన్నారు. ఇప్పుడు ధమ నులను క్లియర్‌ చేయడానికి ప్రత్యేక పద్ధతులు ఉన్నాయ న్నారు. రోగులు కోలుకోవడా నికి సాధ్యమైనంత వరకు చౌకగా ఉండే తాజా పద్ధతులపై ప్రతినిధులకు అవగాహన కల్పించనున్నట్లు తెలిపారు. కార్డియాలజిస్టులు కార్డియోథొ రాసిక్‌ సర్జన్లతో కూడిన 1,200 మంది ప్రతినిధులు హాజరయ్యారన్నారు. ఈ సదస్సులో ఇంట్రాకోరోనరీ ఇమేజింగ్, కాల్షియం మేనేజ్‌మెంట్, టీఏవీఆర్, ఇతర కొత్త ఆవిష్కరణల వంటి వివిధ సెషన్‌లు జరుగనున్నట్లు తెలిపారు.

ఇంతవరకు ఎన్నో రకాల డైట్‌లు చూశాం. ఎవరికి వారు శారీరక సమస్యలు దృష్ట్యా తమకు నచ్చిన డైట్‌ ఫాలో అవ్వుతారు. చెప్పాలంటే కీటో డైట్‌, జోన్‌ డైట్‌, పాలియా డైట్‌, వంటి ఎన్నో రకాల డైట్‌ల ఫాలో అవుతున్నారు. అయితే వైద్యులు మాత్రం ఈ డైటే అత్యుత్తమైనది అంటూ సిఫార్సు చేస్తున్నారు. పైగా ఇది చిత్త వైకల్యం, కేన్సర్‌, గుండె జబ్బులు వంటి సమస్యలను దరి చేరనివ్వదని చెబుతున్నారు. ఇంతకీ ఆ డైట్‌ ఏంటి? దాని వల్ల కలిగే ఆరోగ్య ప్రయోజనాలేంటో తెలుసుకుందామా..!ఆరోగ్యాన్ని మెరుగ్గా ఉంచడంలో కీలకపాత్ర పోషించేది ఆహారమే. మనం తీసుకునే సమతుల్య ఆహారంతోనే అనారోగ్య సమస్య ప్రమాదాన్ని నివారించగలుగుతాం. మనం తినే ఆహారంలో చక్కెర శాతం, సోడియం కంటెంట్‌ ఎంత మేర తక్కువగా ఉంటే అంత మంచిది. కొన్ని రకాల దీర్ఘకాలిక వ్యాధుల బారినపడకూడదంటే తీసుకునే ఆహారం విషయంలో జాగ్రత్తలు తీసుకోవాల్సిందేనని చెబుతున్నారు వైద్యులు. ముఖ్యంగా ఆరోగ్యకరమైన డైట్‌ని అనుసరించాలని చెబుతున్నారు. అంతేగాదు తమ పరిశోధనలో అన్నిటికంటే మెడిటేరియన్‌ డైట్‌ అత్యుత్తమమైనదని తేలిందని చెబుతున్నారు. ఇది గుండె జబ్బులు, కేన్సర్‌ వంటి అనేక వ్యాధుల ప్రమాదాన్ని తగ్గించగలదని వెల్లడించారు. చాలా వరకు మరణాలకు కారణం.. సరైన పౌష్టికాహారం తీసుకోకపోవడమేనని చెబుతున్నారు. మెడిటేరియన్‌ డైట్‌ లేదా మధ్యధరా ఆహారంలో పుష్కలంగా గింజలు, చేపలు అదనపు వెర్షన్‌ ఆలివ్‌ ఆయిల్‌లు, కొవ్వులు పుష్కలంగా ఉంటాయని చెబుతున్నారు. ఈ అధ్యయనం న్యూరాలజీ జర్నల్‌లో ప్రచురితమయ్యింది. యూకేలో నంబర్‌ 1 కిల్లర్‌గా ఉన్న డిమెన్షియా(చిత్త వైకల్యం) నివారించగలదని చెబుతున్నారు. దీన్ని చాలామంది పెద్ద సమస్యగా భావించారు. కానీ నిశ్శబ్ద కిల్లర్‌ అని చెప్పొచ్చు. ఇక మరో మహమ్మారి కేన్సర్‌ చాలావరకు అనారోగ్యకరమైన ఆహారపు అలవాట్లు కారణంగా వస్తుందని, దీన్ని ఈ డైట్‌తో సమర్ధవంతంగా నియంత్రించగలమని చెప్పారు. అంతేగాదు 30% గుండె ప్రమాదాలను కూడా నివారించగలదని చెబుతున్నారు. వ్యాధులను నివారించడంలో అత్యంత శక్తివంతమైన వైద్య సాధానంగా ఆహారమే కీలకపాత్ర పోషిస్తుందని నొక్కిచెబుతున్నారు. మెడిటేరియన్‌ డైట్‌/మధ్యధరా ఆహారం అంటే..ఈ పోషక సమతుల్య ఆహారంలో మొక్కల ఆధారిత ఆహారాలు, పండ్లు, కూరగాయలు ఉంటాయి. ధాన్యాలు, బీన్స్, గింజలు, సీఫుడ్, వర్జిన్ నూనెలను ఉపయోగిస్తారు. గ్రీస్, ఇటలీ, లెబనాన్, క్రొయేషియా, టర్కీ, మొనాకోతో సహా మధ్యధరా సముద్రం చుట్టూ ఉన్న 21 దేశాల్లో ఈ పద్ధతిని అనుసరిస్తున్నారు. ఇది ఈ దేశాల సంప్రదాయ ఆహారం.మెడిటేరియన్‌ డైట్‌ ప్రయోజనాలు..గుండె ఆరోగ్యం: ఈ ఆహారం ఆలివ్ ఆయిల్,నట్స్ వంటి ఆరోగ్యకరమైన కొవ్వులపై దృష్టి పెడుతుంది, ఇది చెడు కొలెస్ట్రాల్,రక్తపోటును తగ్గించడంలో సహాయపడుతుంది. ఫలితంగా గుండె జబ్బులు, స్ట్రోక్,ఇతర హృదయ సంబంధ సమస్యల ప్రమాదాన్ని తగ్గిస్తుంది.బరువు నిర్వహణ: ఈ ఆహారంలో పండ్లు, కూరగాయలు, తృణధాన్యాలు ఉంటాయి. ఇవి మిమ్మల్ని ఎక్కువసేపు నిండుగా,సంతృప్తిగా ఉంచడంలో సహాయపడతాయి. తద్వారా బరువు నియంత్రణలో ఉంటుంది. వ్యాధుల ప్రమాదం తగ్గింది: టైప్ 2 డయాబెటిస్, మెటబాలిక్ సిండ్రోమ్,కొన్ని రకాల క్యాన్సర్ వచ్చే ప్రమాదాన్ని తగ్గించడానికి మధ్యధరా ఆహారం సహాయపడుతుందని కొన్ని అధ్యయనాలు సూచిస్తున్నాయి.కాగ్నిటివ్ హెల్త్: మెడిటరేనియన్ డైట్ మానసిక ఆరోగ్యాన్ని మెరుగుపరచడమే గాక మెదడు పనితీరులో క్షీణతను తగ్గించడంలో సహాయపడుతుందని అధ్యయనాలు చెబతున్నాయి. (చదవండి:

"తన కోపమే తనకు శత్రవుతన శాంతమే తనకు రక్ష, దయ చుట్టంబౌతన సంతోషమె స్వర్గముతన దుఃఖమె నరక మండ్రు తథ్యము సుమతీ"! అ‍న్న పద్యం చిన్నప్పుడు నేర్చుకున్నాం. చాలామంది దీన్ని పాటించలేరు. కోపం శక్తి అలాంటిది. మెరుపుదాడిలా వచ్చేస్తుంది. అయితే ఈ కోపం వల్ల శత్రవులు పెరుగుతారు అని తెలుసుకున్నాం గానీ ఇది ఆరోగ్యానికి కూడా అత్యంత ప్రమాదకరమైనదే అట. కోపం కారణంగా శత్రుత్వం ఏర్పడి మనఃశాంతి కరువయ్యి ఆరోగ్యంపై ప్రభావం చూపిస్తుందని విన్నాం గానీ. కచ్చితమైన ఆధారాలు లేవు. కానీ తాజా అధ్యయనంలో శాస్త్రవేత్తలు ఈ కోపం గుండెపోటు, స్ట్రోక్‌లు వచ్చే ప్రమాదాన్ని పెంచుతుందని గుర్తించారు. అంతేగాదు ఆ పరిశోధనల్లో చాలా ఆసక్తికర విషయాలు వెలుగులోకి వచ్చాయి. అవేంటంటే..అమెరికన్‌ హార్ట్‌ అసోసీయేషన్‌ జర్నల్‌లో ఈ పరిశోధన గురించి ప్రచురితమయ్యింది. శాస్త్రవేత్తలు కేవలం కొన్ని నిమిషాల కోపం ఆరోగ్యానికి చేటని, అది రక్తనాళాల పనితీరుని మార్చగలదని గుర్తించారు. దీని కారణంగా గుండెపోటు, స్ట్రోక్‌లు వచ్చే ప్రమాదం ఎక్కువ అవుతుందని వెల్లడించారు. కోపం తీవ్రతపై గుండెపోటు ప్రమాదం ఆధారపడి ఉందని పరిశోధనలో వెల్లడయ్యిందన్నారు. కొద్దిపాటి కోపం హృదయ ఆరోగ్యాన్ని దారుణంగా దిగజారుస్తాయని అన్నారు. అందుకోసం కొలంబియా యూనివర్సిటీ ఇర్వింగ్‌ మెడికల్‌ సెంటర్‌, యేల్‌ స్కూల్‌ ఆఫ్‌ మెడిసిన్‌, న్యూయార్క్‌లోని సెయింట్‌ జాన్స్‌ యూనివర్సిటీ తదితర పరిశోధక బృందం సుమారు 280 మంది ఆరోగ్యవంతమైన పెద్దలపై అధ్యయనం నిర్వహించారు. వారిని నాలుగు గ్రూప్‌లుగా విభజించారు. ఒక సముహాన్ని విచారం, ఆందోళన, కోపానికి గురయ్యే సంఘటనలకు గురి చేశారు. ఆ సముహం ఎనిమిది నిమిషాల వరకు ఈ స్థితిని ఫేస్‌ చేశారు. అలాగే వారందర్నీ కోపాన్ని కంట్రోల్‌ చేసుకునేలా ఒకటి నుంచి 100 అంకెలు లెక్కపెట్టమన్నారు. అయితే వారిలో కొందరు మాత్రం తీవ్ర కోపానికి గురయ్యి బ్యాలెన్స్‌ తప్పడం జరిగింది. ఆ తర్వాత ఆయా వ్యక్తుల రక్త నమునాలను పరిశీలించగా..కోపాన్ని నియంత్రించుకున్న వారికంటే..కోపానికి గురయ్యిన వారిలో రక్తనాళాలు విస్తరించే సామర్థ్యం గణనీయంగా తగ్గడం గుర్తించారు పరిశోధకులు. అందులోనూ అప్పటికే కొన్ని ఆరోగ్య సమస్యలతో బాధపడుతున్నవారికి ఈ తీవ్ర కోపం కారణంగా గుండె సంబంధిత వ్యాధుల బారిన ఈజీగా పడుతున్నట్లు కూడా గుర్తించారు. ఈ భావోద్వేగాలు కార్డియోవాస్కులర్ ఫిజియాలజీని తీవ్రంగా ప్రభావితం చేస్తాయని పరిశోధనలో నిర్థారించారు. ఈ అధ్యయనం మానవుని మానసిక స్థితి, హృదయ ఆరోగ్యం మధ్య ఉన్న సంబంధాన్ని అర్థం చేసుకోవడానికి దోహదపడుతుందన్నారు పరిశోధకులు. అంతేగాదు ఈ పరిశోధన గుండె ఆరోగ్యం భావోద్వేగాలు, ఒత్తిడిని నిర్వహించడంపైనే ఆధారపడి ఉంటుందనేది హైలెట్‌ చేసిందని పరిశోధకులు తెలిపారు. (చదవండి: ఆ మహిళ ఏకంగా 69 మంది పిల్లలకు జన్మనిచ్చిందా? నిపుణులు ఏమంటున్నారంటే..)

గురక సమస్యను చాలామంది దీన్ని తేలిగ్గా తీసుకుంటారుగానీ, నిజానికి ఇది తీవ్రమైన స్లీప్ డిజార్డర్. గురకపెట్టేవారికి దాని ఇబ్బందులు పెద్దగా తెలియక పోవచ్చు.  కానీ  పక్కనున్న వారికి అదో పెద్ద సమస్య. అసలు అంతపెద్దగా గురక పెడుతున్నామనేది కూడావారికి తెలియదు. వినేవాళ్లకు మాత్రమే తెలుస్తుంది గురక శబ్దం ఎంత  బిగ్గరగా ఉందో.  అసలు గురక ఎందుకు వస్తుంది?  గురక ఇచ్చే వార్నింగ్‌ బెల్స్‌ ఏంటి?  తెలుసుకుందాం. నోటితోగాలి పీల్చుకోవడం, శ్వాసలో ఇబ్బంది ద్వారా నిద్రలో శ్వాస పీల్చుకునేటప్పుడు  వచ్చే శబ్ధం.కొంత మందికి  ఈ శబ్దం చిన్నగా గురక వస్తే మరి కొంత మందికి చాలా ఎక్కువగా ఉంటుంది. సాధారణంగా ఎక్కువగాఅలసిపోయినపుడు, అలర్జీలు, మద్యం సేవించడం, స్థూలకాయం ఉన్నవాళ్లకి  గురక వచ్చే అవకాశాలు ఎక్కువ. అలాగే మహిళలతో పోలిస్తే పురుషులే ఎక్కువగా గురక పెడతారు. అయితే ఈ గురక రోజూ వస్తోంటే మాత్రం అప్రమత్తం కావాల్సిందే. దీర్ఘకాలిక గురక  స్లీప్ అప్నియా కు దారి తీస్తుంది.  ఈ  స్లీప్ అప్నియా రెండు రకాలు అబ్స్ట్రక్టివ్ స్లీప్ అప్నియా (OSA):  గొంతు కండరాలు రిలాక్స్‌ అవుతూ ఊపిరితిత్తులలోకి గాలి ప్రవాహాన్ని అడ్డుకుంటుంది. ఇది పెద్ద వయసువారిలోనూ, ఫ్యామిలీ హిస్టరీ ఉన్నవారిలో  చాలా కామన్‌. అలాగే  టాన్సిల్స్ లేదా అడినాయిడ్స్‌ సమస్య  ఉన్న పిల్లలోలనూ , ఊబకాయం, మద్యం, ధూమపానం అలవాటు, మత్తుమందులు లేదా ట్రాంక్విలైజర్లనువాడేవారిలోనూ ఇది ఎక్కువగా కనిపిస్తుంది. గుండెకు రక్తప్రసరణ గుండె ఆగిపోవడం, అధిక రక్తపోటు ,టైప్ 2 మధుమేహం వంటివి అబ్స్ట్రక్టివ్ స్లీప్ అప్నియా ప్రమాదాన్ని పెంచే కొన్ని పరిస్థితులు. పాలిసిస్టిక్ ఓవరీ సిండ్రోమ్, హార్మోన్ల రుగ్మతలు, ముందస్తు స్ట్రోక్, ఆస్తమా వంటి దీర్ఘకాలిక ఊపిరితిత్తుల వ్యాధులు కూడా ప్రమాదాన్ని పెంచుతాయి. సెంట్రల్ స్లీప్ అప్నియా (CSA), ఇది శ్వాసను నియంత్రించే కండరాలకు మెదడు సరైన సంకేతాలను పంపనప్పుడు సంభవిస్తుంది. పెద్ద,మధ్య వయస్కులు , వృద్ధులకు సెంట్రల్ స్లీప్ అప్నియా ప్రమాదం ఎక్కువగా ఉంటుంది.సెంట్రల్ స్లీప్ అప్నియా స్త్రీలలో కంటే పురుషులలో ఎక్కువగా కనిపిస్తుంది. గుండె లోపాలు. రక్తప్రసరణ గుండె ఆగిపోయేప్రమాదాన్ని పెంచుతుంది.నార్కోటిక్ నొప్పి మందులను, ఓపియాయిడ్ ముఖ్యంగా మెథడోన్ వంటి దీర్ఘం కాలం తీసుకుంటే సెంట్రల్ స్లీప్ అప్నియా ప్రమాదాన్ని పెంచుతాయి.  గురక సమస్యలు: సాధారణంగా గురక పెడుతూ నిద్రపోయే వారిలో రక్తం గడ్డకట్టడం, వయసు పెరిగే కొద్దీ వారి మెదడు శక్తిని వేగంగా కోల్పోయే అవకాశం ఎక్కువగా ఉందని కొన్ని అధ్యయనాల ద్వారా తెలుస్తోంది. శరీరానికి రాత్రి పూట అందాల్సిన ఆక్సిజన్ అందదు శరీర అవయవాల పనీతిరుకి ఆటంకం కలిగించొచ్చు. కొన్ని సందర్భాలలో తీవ్రంగా కణాల నష్టాన్ని కలిగిస్తుంది. ఆక్సిజన్ సరిగా అందక పోవడం వల్ల మెదడులో కణాల పనీతీరును  కూడా ప్రభావితం చేస్తుంది. జ్ఞాపకశక్తి మందగిస్తుంది.  గురకతో మధ్యలో లేవడం వల్ల నిద్రకు భంగం ఏర్పడుతుంది. దీంతోపగటి పూట బద్ధకంగా, నిస్తేజంగా  ఉండటమే కాదు, నిద్ర వస్తుంది. దీని వల్ల ఏకాగ్రత దెబ్బతింటుంది. అధిక రక్తపోటు, స్ట్రోక్, గుండె సమస్యలు వస్తాయి. గురక సమస్యతో బాధపడుతుంటే తప్పకుండా వైద్యుడిని సంప్రదించండి.  నోట్‌. ఇది అవగాహనకు సంబంధించిన సమాచారం మాత్రమే. గురక సమస్యగా ఎక్కువగా బాధిస్తోంటే వైద్యులను సంప్రదించడం ఉత్తమం. ఊబకాయులైతే బరువు తగ్గేందుకు ప్రయత్నించాలి.  రోజూ యోగా  ప్రాణాయామం లాంటివి చేయడం మంచిది. 

కొన్ని వ్యాధులు అంత తేలిగ్గా బయటపడవు. ఎటువంటి సంకేతాలు ఇవ్వవు. కానీ ఇతరత్ర వ్యాధులకు దారితీసేంత వరకు దాని వల్లే మనకు ఆ వ్యాధి వచ్చిందనేది కూడా తెలియదు. దీంతో పరిస్థితి విషమించిన సందర్భాలు కోకొల్లలుగా జరగుతున్నాయి. అలాంటి ప్రాణాంతక వ్యాధులకు దారితీస్తుంది ఈ ఏట్రియల్‌ ఫిబ్రిలేషన్‌(గుండెదడ). ఇదే స్ట్రోక్‌ వంటి ప్రమాదకర వ్యాధులకు దారితీసి ప్రాణాంతకంగా మారుస్తోంది. అసలు ఏంటీ ఏట్రియల్‌ ఫిబిలేషన్‌(ఏఎఫ్‌)? ఎలా సైలెంట్‌గా దాడి చేసేంత డేంజరస్‌ వ్యాధి తదితరాల గురించే ఈ కథనం!. ఈ ఏట్రియల్‌ ఫిబ్రిలేషన్‌(ఏఎఫ్‌)గుండెదడ)) బాధపడుతున్న రోగులలో దాదాపు 1/3వ వంతు రోగుల్లో ఎలాంటి లక్షణాలు కనిపించడం లేదు. దీంతో ప్రస్తుతం చాలామంది రోగుల్లో ఈ ఏట్రియల్‌ ఫిబ్రిలేషన్‌ ప్రాణాంతకంగా మారుతోందని ఆందోళన వ్యక్తం చేస్తున్నారు వైద్యులు. ఇంతకీ ఏట్రియా అంటే గుండె గదులు. వీటిలో గుండె లయలు సక్రమంగా లేకపోతే గుండెలోని దిగువ గదులకు రక్తప్రవాహం సవ్యంగా జరగదు. దీంతో స్ట్రోక్‌ వంటి ప్రాణాంతక సమస్యలకు దారితీస్తున్నట్లు గుర్తంచారు వైద్యులు. నిజానికి భారతదేశంలో పలు ఆస్పత్రుల అధ్యయనాల ప్రకారం..దాదాపు 10 నుంచి 25% స్ట్రోకు రోగులకు అంతర్లీనంగా ఉన్న ఈ ఏట్రియల్‌ ఫిబ్రలేషన్‌ కారణమని చెబుతున్నారు. సుమారు మూడింట ఒక వంతు మందిలో దీనికి సంబంధించి ఎలాంటి లక్షణాలు కనిపించడం లేదన్నారు. అందువల్ల ఆస్పత్రుల్లో చేరాల్సి రావడం, జీవన నాణ్యత దారుణంగా పడిపోయింది, ప్రాణాంతక ఇతర ఆరోగ్య సమస్యలకు దారితీస్తోందని హెచ్చరిస్తున్నారు. ఈ ఏఎఫ్‌ని గనుక ముందుగా గుర్తించగలిగితే (ఓరల్ యాంటీ కోగ్యులెంట్ థెరపీ) నోటి ద్వారా రక్తం గడ్డకట్టడాన్ని నివారించే ఔషధాలతో స్ట్రోక్‌లు వంటివి రాకుండా నివారించొచ్చని చెబుతున్నారు.  ఎవరికీ వచ్చే ఛాన్స్‌ ఎక్కువంటే.. ముఖ్యంగా 60 ఏళ్లు పైబడినవారు, స్థూలకాయం, టైప్‌ 2 మధుమేహం, గుండె వైఫల్యం, కొరోనరీ ఆర్టరీ వ్యాధి, పుట్టుకతో వచ్చే గుండె జబ్బులు, సీఓపీడీ వంటి ఊపిరితిత్తుల వ్యాధులు, స్లీప్‌ అప్నీయా లేదా హైపర్‌ థైరాయిడిజం వంటి వైద్య పరిస్థితులతో బాధపడుతున్నవారికి ఈ ఏఎఫ్‌ బారినపడే అవకాశం ఎక్కువుగా ఉంది. ఈ మేరకు హైదరాబాద్‌లోని కిమ్స్ గ్రూప్ ఆఫ్ హాస్పిటల్స్‌లోని పేసింగ్ అండ్‌ ఎలక్ట్రోఫిజియాలజీ డైరెక్టర్ డాక్టర్ బి హైగ్రీవ్ రావు మాట్లాడుతూ..చాలా సందర్భాలలో ఈ ఏఎఫ్‌ లక్షణ రహితంగా ఉంటుంది. ఈసీజీ, రొటీన్‌ చెకప్‌లు లేదా సంబంధిత స్ట్రోక్‌ కారణంగా యాదృచికంగా దీన్ని గుర్తించడం జరుగుతుంది. ఈ ఏఎప్‌లో ముందుగా స్ట్రోక్‌ రాకుండా చూడటం అనేది అతి ముఖ్యం. ఈ వ్యాధి బారినపడిన రోగులు రక్తాన్ని పలుచగా చేసే మందులు లేదా గడ్డకట్టడాన్ని నిరోధించే మాత్రలు వాడటం అత్యంత కీలకం. సరైన చికిత్సా పద్ధతులను అనుసరించాలి. అలాగే రక్తపోటు, మధుమేహం, అబ్స్ట్రక్టివ్‌ స్లీప్‌ అప్నియా, ఊబకాయం, కొలెస్ట్రాల్‌ వంటి దీర్ఘకాలిక వ్యాధులతో బాధపడుతున్నవారు సక్రమమైన జీవనశైలిని పాటించాలి. ఇలాంటి జాగ్రత్తలను అనుసరిస్తే స్ట్రోక్‌ వంటి ప్రాణాంతక వ్యాధుల బారిన పడకుండా నివారించగలుగుతామని హైగ్రీవ్‌ రావు చెప్పారు.  ఏఎఫ్‌ వచ్చిన రోగుల లక్షణాలు.. అలసట,  హృదయ స్పందన సరిగాలేకపోవటం  దడ, గుండెలు అదరటం  మైకము, మూర్ఛ శ్వాస ఆడకపోవడం లేదా ఛాతీ నొప్పి తిమ్మిరి, నీరసం, గందరగోళం దృష్టి సమస్యలు నడకసమస్యలు మైకము, వివరించలేని తలనొప్పి వంటివి కనిపిస్తే స్ట్రోక్‌కి దారితీసే అవకాశం ఎక్కువగా ఉదని అర్థం.  చికిత్స దీనికి మూడు ప్రధాన రకాల ఔషదాలు  ఉన్నాయి, గుండె స్పందన రేటు నియంత్రణ మందులు (హృదయ స్పందన వేగాన్ని నియంత్రించడంలో సహాయపడతాయి), రిథమ్ నియంత్రణమందులు (సాధారణ గుండె లయను పునరుద్ధరించడానికి పని చేస్తాయి), చివరిగా రక్తంపలచబడటానికి ( రక్తం గడ్డకట్టడం మరియు స్ట్రోక్స్ ప్రమాదాన్ని తగ్గించడానికి ఉపయోగించేవి) మందులు ఉంటాయి . కొంతమంది రోగులకు ఎలక్ట్రికల్ కార్డియోవర్షన్ లేదా పల్మనరీ వీన్  అబ్లేషన్ వంటి శస్త్ర చికిత్సలు అవసరం.  వీటితో పాటుగా , ధూమపానానికి దూరంగా ఉండటం, గుండె ఆరోగ్యం కోసం మంచి ఆహారాన్నే తీసుకోవడం, బరువు పెరగకుండా చూసుకోవడం వంటి జాగ్రత్తలు పాటించాలి. అలాగే ఆరోగ్యకరమైన జీవనశైలి మార్పులు చేసుకోవడం అత్యంత ముఖ్యం. వీటన్నింటిని పాటిస్తే ఈ ఏఎఫ్‌ సమస్య నుంచి సత్వరమే బయటపడొచ్చని అంటున్నారు కిమ్స్‌ వైద్యులు హైగ్రీవ్‌ రావు. --కిమ్స్ గ్రూప్ ఆఫ్ హాస్పిటల్స్‌లోని పేసింగ్ అండ్‌ ఎలక్ట్రోఫిజియాలజీ డైరెక్టర్ డాక్టర్ బి హైగ్రీవ్ రావు (చదవండి: ‘కొలాజెన్‌ వాస్క్యులార్‌ డిసీజెస్‌' అంటే? తలెత్తే సమస్యలు..)

‘‘ముక్కుపచ్చలారని ఏ చిన్నారి కూడా గుండె సంబంధిత వ్యాధులతో బాధపడ­కూడదు. వ్యాధిబారిన పడ్డ నా బిడ్డను కాపాడుకోలేకపోయాననే వేదన ఏ ఒక్కరూ పడకూడదు. ఇందుకు ఎంత ఖర్చయినా ప్రభుత్వమే భరించాలి. ఆ బాధ్యత నాది’’.. .. అంటూ చిన్నపిల్లల గుండె సంబంధిత చికిత్స­లను ఆరోగ్యశ్రీలో చేర్చి వివిధ ప్రముఖ ఆసుపత్రు­ల్లో వైద్య సహాయం అందించేలా దివంగత వైఎస్‌ రాజశేఖర్‌రెడ్డి కృషిచేశారు. 2003లో ఆయన చెప్పిన ఈ మాటలను కార్యరూపం దాల్చేలా 2004లో నిర్ణయం తీసుకుని పసిగుండెలకు సాంత్వన చేకూర్చారు. ఇప్పుడాయన వారసుడిగా సీఎం జగన్‌ మరో అడుగు ముందు­కేసి చిన్నపిల్లల గుండె సంరక్షణ కోసం ప్రత్యేకంగా ఓ ఆస్పత్రినే నిర్మించాలని సంకల్పించారు. మరెక్కడా ఇలాంటి సమస్యల కోసం ప్రత్యేకంగా ఓ ఆసుపత్రి లేకపోవడంతో చిన్నా­రుల సంపూర్ణ ఆరోగ్యం కోసం సీఎం వారిపట్ల ప్రత్యేక శ్రద్ధ తీసుకుని దీనికి బీజం వేశారు. అనుకున్నట్లుగానే అత్యాధునిక వైద్య సదుపా­యాలతో శ్రీపద్మావతి చిన్నపిల్లల హృదయాల­యానికి తిరుపతిలో విజయవంతంగా అంకురార్పణ చేశారు. (వడ్డే బాలశేఖర్, శ్రీపద్మావతి చిన్నపిల్లల హృదయాలయం నుంచి సాక్షి ప్రతినిధి) వైఎస్సార్‌సీపీ అధికారంలోకి వచ్చీరాగానే సీఎం వైఎస్‌ జగన్‌ ప్రజారోగ్య వ్యవస్థను పట్టాలెక్కించి పరుగులు పెట్టించారు. పిల్లలకు ప్రభుత్వరంగంలో సూపర్‌ స్పెషాలిటీ వైద్యసేవల బలోపేతంపైనా దృష్టిసారించారు. ఇందులో భాగంగా టీటీడీ సహ­కారంతో తిరుపతి­లో చిన్న పిల్లల కోసం ప్రత్యేకంగా శ్రీపద్మావతి హృదయాలయాన్ని ప్రారంభించారు. ఇప్పుడు పిల్లల గుండె చికిత్స కో­సం బెంగళూరు, హైదరాబాద్, చెన్నై­లకు వెళ్లే పనిలేకుండా పోయింది.  1,980 మంది చిన్నారులకు పునర్జన్మ ఇక ఈ రెండేళ్లలో 14,800 ఓపీ సేవలు ఈ ఆస్పత్రిలో నమోదయ్యాయి. వీరిలో పుట్టుకతో వచ్చిన గుండె సమస్యలతో బాధపడుతున్న పిల్లలకు ఓపెన్‌ హార్ట్, కీ హోల్, వంటి ఇతర సర్జరీలు పెద్దఎత్తున నిర్వహించారు. మరికొందరికి మెడికల్‌ మేనేజ్‌మెంట్‌ చేశారు. ఇలా 1,980 మందికి పైగా చిన్నారులకు పునర్జన్మను ప్రసాదించారు. వీరిలో మెజారిటీ శాతం నిరుపేద, మధ్యతరగతి కుటుంబాల వారే. ఆరోగ్యశ్రీ కింద వీరికి పూర్తి ఉచితంగా వైద్యసేవలన్నింటినీ అందించారు. ఈ క్రమంలో ఆరోగ్యశ్రీ కింద 2,052 ప్రొసీజర్లు రెండేళ్లలో నమోదయ్యాయి. చిన్నారులతో పాటు, పెద్దలకు సైతం గుండె మార్పిడి ఆపరేషన్లను చేపట్టారు. ఇప్పటివరకూ ఏడు గుండె మార్పిడి ఆపరేషన్లు ఇక్కడ నిర్వహించారు. ఒక్కో ఆపరేషన్‌కు రూ.10 లక్షల వరకూ ఖర్చుకాగా ఆ మొత్తాన్ని ప్రభుత్వమే భరించింది. గుండె మార్పిడి, ఇతర చికిత్స­ల కోసం సీఎంఆర్‌ఎఫ్‌ కింద కూడా అదనంగా సహాయం అందింది. 75 పడకలున్న ఈ ఆస్పత్రిలో 15 మంది నిష్ణాతులైన వైద్యులు సేవలు అందిస్తున్నారు. అడ్వాన్స్‌ క్యాథ్‌ల్యాబ్, మెడికల్‌ ల్యాబ్, ఎక్స్‌రే, ఈసీజీ పరికరాలతో పాటు, ఆపరేషన్‌ థియేటర్లు ఇక్కడ అందుబాటులో ఉన్నాయి. ఈ ఆసుపత్రికి తిరుపతి బస్టాండ్, రైల్వేస్టేషన్‌ నుంచి సులభంగా ఆటోలో వెళ్లొచ్చు. రిజిస్ట్రేషన్‌ ప్రక్రియకు ఆధార్, ఆరోగ్యశ్రీ కార్డులు తీసుకెళ్లాల్సి ఉంటుంది. అలాగే.. బాధితులతో వచ్చే అటెండర్లలో ఒకరు ఇక్కడ ఉండొచ్చు. ఇక ఈ ఆసుపత్రి ఇటీవలే ఉత్తమ పీడియాట్రిక్‌ కార్డియాక్‌ సెంటర్‌గా గుర్తింపు పొందింది. ఆసియా టుడే రీసెర్చ్‌ అండ్‌ మీడియా సంస్థ ప్రైడ్‌ ఆఫ్‌ నేషన్‌గా ఈ అవార్డును ప్రకటించగా తెలంగాణ గవర్నర్‌ తమిళిసై చేతుల మీదుగా పద్మావతి చిన్నపిల్లల హృదయాలయం డైరెక్టర్‌ డా.శ్రీనాథరెడ్డి దానిని అందుకున్నారు. త్వరలో మరో సూపర్‌ స్పెషాలిటీ.. మరోవైపు.. తిరుపతి జిల్లా అలిపిరి వద్ద శ్రీ పద్మావతి చిన్నపిల్లల సూపర్‌ స్పెషాలిటీ ఆసుపత్రిని కూడా నిర్మిస్తున్నారు. రూ.450 కోట్ల వ్యయంతో, అత్యాధునిక ప్రమాణాలతో దీనిని ఏర్పాటుచేస్తున్నారు. హెమటో ఆంకాలజి, మెడికల్‌ ఆంకాలజి, సర్జికల్‌ ఆంకాలజి, న్యూరాలజి, కార్డియాలజీ, నెఫ్రాలాజి, గ్యాస్ట్రో ఎంట్రాలజి లాంటి 15 రకాల సూపర్‌స్పెషా­లిటీ విభాగాల్లో చిన్నారులకు వైద్యసేవలు, చికిత్సలు త్వరలోనే అందుబాటులోకి రానున్నాయి. ఇదే తరహాలో విశాఖపట్నం, గుంటూరు, విజయవాడల్లోను పీడియాట్రిక్‌ సూపర్‌ స్పెషాలిటీ ఆస్పత్రుల ఏర్పాటుకు చర్యలు తీసుకోవాలని ఇటీవల వైద్యశాఖ అధికారులను సీఎం జగన్‌ ఆదేశించారు.  ఈ ఫొటోలోని సుర్ల శివ, పార్వతి దంపతులది పార్వతిపురం మన్యం జిల్లా నర్సిపురం. ఎనిమిది నెలల క్రితం వీరికొక కొడుకు ప్రన్షు పుట్టాడు. చిన్నారికి ఆరోగ్యం బాగోకపోవడంతో విశాఖలోని ఓ కార్పొరేట్‌ ఆస్పత్రికి తీసుకెళ్లారు. చిన్నారి గుండెలో రంధ్రంతో పాటు.. చెడు, మంచి రక్తం కలుస్తున్నాయని వైద్యులు పిడుగులాంటి వార్త చెప్పారు. ఆపరేషన్‌కు రూ.25 లక్షలు ఖర్చవుతుందన్నారు. అంత స్థోమత ఆ దంపతులకు లేదు. అదే సమయంలో తిరుపతిలో శ్రీపద్మావతి చిన్నపిల్లల హృదయాలయంలో చికిత్స గురించి తెలిసిన వాళ్లు చెప్పారు. వెంటనే అక్కడ తీసుకెళ్లగా చిన్నారికి పరీక్షలు చేసి ఒక్కరూపాయి కూడా ఖర్చుకాకుండా ఆరోగ్యశ్రీ కింద స్టెంట్లు వేశారు. చిన్నారి కోలుకుని బరువు పెరిగాక గుండె రంధ్రానికి కూడా ఇక్కడే ఉచితంగా ఆపరేషన్‌ చేయనున్నారు. ‘ఇక నాకు పిల్లలు పుట్టే అవకాశంలేదు. బాబుకు ఏదైనా జరిగితే ఎలా అని నేను ఏడవని రోజులేదు. ఈ రోజు నా బిడ్డ ప్రాణాలతో ఉన్నాడంటే అది ఒక్క సీఎం జగన్‌ వల్లే’.. అంటూ పార్వతి భావోద్వేగంతో కన్నీరు పెట్టుకుంది.  ఈ ఫొటోలోని అన్నమయ్య జిల్లా మంగపట్నంకు చెందిన గంగాదేవి వ్యవసా­య కూలీ. మంచం మీద నిద్రపోతున్న చిన్నారి ఈమె కుమారుడు.. పేరు దేవాన్‌‡్ష. ముగ్గురు ఆడపిల్లల  అనంతరం కలిగిన మగ సంతానం. అయితే, పుట్టుకతోనే గుండె సమస్య వచ్చిపడింది. రెక్కాడితే కానీ డొక్కాడని వీరికి ఆపరేషన్‌ చేయించే స్థోమతలేదు. గంగాదేవి కుమారుడి ప్రాణాలను ఆరోగ్యశ్రీ, హృదయాలయం రూపంలో ప్రభుత్వం ఆదుకుంది. తాముంటున్న ప్రాంతానికి కొద్దిదూరంలోని తిరుపతిలో ఆపరేషన్‌ చేస్తున్నారని తెలిసి బాబును ఇక్కడికి తీసుకొచ్చింది. ఏ సిఫార్సు, చేతి నుంచి ఒక్క రూపాయి ఖర్చులేకుండా చిన్నారికి ఆపరేషన్‌ పూర్తయింది. ‘కుటుంబ పోషణే భారమైన మాకు కొడుకు ఆరోగ్య సమస్యతో పెద్ద చిక్కొచ్చి పడింది. కానీ, కష్టకాలంలో రాష్ట్ర ప్రభుత్వం నా బిడ్డకు ఉచితంగా ఆపరేషన్‌ చేయించింది’.. అని అంటున్న గంగాదేవి ముఖంలో సంతోషం వెల్లివిరిసింది.  ..ఈ ఇద్దరు చిన్నారుల తరహాలోనే పుట్టుకతో తీవ్రమైన గుండె సమస్యలున్న వందల మంది చిన్నారులకు శ్రీపద్మావతి చిన్న పిల్లల హృదయాలయం అక్కున చేర్చుకుని పునర్జన్మను ప్రసాదించింది. 11 అక్టోబరు 2021 అక్టోబరు 11న సీఎం వైఎస్‌ జగన్‌మోహన్‌ రెడ్డి తన మానసపుత్రికను ప్రారంభించారు. ఆస్పత్రికి వచ్చే నిరుపేద, మధ్య తరగతి కుటుంబాలకు డాక్టర్‌ వైఎస్సార్‌ ఆరోగ్యశ్రీ పథకం కింద ఒక్క రూపాయి ఖర్చులేకుండా ప్రభుత్వం ఆపన్న హస్తం అందిస్తోంది. విజయవంతంగా గుండె ఆపరేషన్లు నిర్వహిస్తూ అభాగ్యుల పాలిట వరంగా నిలుస్తున్న హృదయాలయాన్ని ‘సాక్షి’ పరిశీలించి రోగుల కుటుంబాలను పలకరిస్తే.. ఒకొక్కరిదీ ఓ కన్నీటి గాధ ఆవిష్కృతమైంది. సీఎం జగన్‌ నాకు పునర్జన్మనిచ్చారు గుంటూరులో ప్రైవేట్‌ ఆస్పత్రిలో పనిచేస్తుంటాను. నాకు గుండె సంబం­ధిత సమ­స్య­లుండటంతో హైదరాబాద్, గుంటూరు ఇలా చాలాచోట్ల చూపించుకున్నా. గుండె మార్పిడి చేయాలన్నారు. గతనెల 24న గుండె మార్పిడి చేశారు. ఈ ఆపరేషన్‌కు రూ.10 లక్షల పైనే ఖర్చవుతుందన్నారు. అయితే, నాకు ఒక్క రూపాయి కూడా ఖర్చుకాలేదు.  మొత్తం ప్రభుత్వమే భరించింది. సీఎం జగన్‌ నాకు పునర్జన్మ ప్రసాదించారు.  – ఎస్‌. సుమతి, వెల్దుర్తి, పల్నాడు జిల్లా నెలకు 120 సర్జరీలు..మొదట్లో ఇక్కడ నెలకు  30 ఆపరేషన్ల వరకూ చేసేవాళ్లం. ప్రస్తుతం నెలకు 100 నుంచి 120 చేస్తున్నాం. పెద్దల్లో కూడా పుట్టుకతో వచ్చిన స్ట్రక్చరల్‌ గుండె సమస్యలతో పాటు, గుండె మార్పిడి ఆపరేషన్లు చేస్తున్నాం. 15 మంది నిపుణులైన వైద్యులు, ఇతర సిబ్బంది, అత్యాధునిక వైద్య పరికరాలున్న ఈ తరహా ఆస్పత్రి ప్రైవేట్‌లో కూడా ఎక్కడా ఉండదు. ఆస్పత్రి నిర్వహణ కోసం టీటీడీ పుష్కలంగా నిధులు అందిస్తోంది. ఇక పేద ప్రజలకు ఉచితంగా చికిత్సలు చేయడానికి ప్రభుత్వం ఆరోగ్యశ్రీ రూపంలో పూర్తిస్థాయిలో సహకారం అందిస్తోంది. త్వరలో అలిపిరిలో పీడియాట్రిక్‌ సూపర్‌స్పెషాలిటీ ఆస్పత్రి కూడా అందుబాటులోకి వస్తుంది. – డాక్టర్‌ శ్రీనాథరెడ్డి, డైరెక్టర్, శ్రీపద్మావతి చిన్న పిల్లల హృదయాలయం

పుట్టుకతో గుండె లోపం గురించి విని ఉంటాం. ఇటీవల కాలంలో ఇది ఎక్కువగా వినిపిస్తుంది. మునపటి రోజుల్లో ఎక్కడో గానీ కనిపించేది కాదు. అదీగాక పోషకాహార లోపం కారణంగా వచ్చేదని భావించేవారు. కానీ ఇప్పుడూ స్టార్‌ హోదాలో చెలామణి అవుతున్న సినీతారల పిల్లలు కూడా ఈ వ్యాధిని బారినపడటం ఒకింత బాధకరం, ఆశ్చర్యం  కలిగించే అంశం ఇది. ఇటీవల సినీ తార బిపాషా సైతం తన కూతురు గుండెల్లో రంధ్రాలు ఉన్నాయని సోషల్‌ మీడియా వేదిక వెల్లడించింది. పుట్టిన మూడు నెలల వయసులోనే చికిత్స చేయించినట్లు తెలిపింది. అలాగే మన టాలీవుడ్‌ హిరో మహేష్‌ బాబు కూడా హృద్రోగంతో బాధపడే చిన్నారులకు తన ఫౌండేషన్‌ సహకారంతో ఉచితంగా వైద్యం చేయించి తన గొప్ప మనసును చాటుకున్న సంగతి తెలిసిందే. ఆయన కూడా ఒక సందర్భంలో తన కొడుకు కూడా పుట్టిన వెంటనే ఇలాంటి సమస్యతో బాధపడ్డాడని చెప్పిన సంగతి తెలిసిందే. పుట్టుకతో గుండెలోపం స్టార్‌ పిల్లలు దగ్గర నుంచి కామన్‌ మ్యాన్‌ పిల్లలు వరకు అందరూ ఫేస్‌ చేస్తున్న సమస్య. ఈ నేపథ్యంలో అసలు ఎందుకు పుట్టుకతోనే చిన్నారుల్లో గుండె సమస్యల బారినపడుతున్నారు. ఎందువల్ల వస్తుంది ఎలా గుర్తించగలరు అనేదాని గురించే ఈ కథనం!. పుట్టుకతో వచ్చే గుండె సమస్యను వైద్య పరిభాషలో 'వెంట్రిక్యులర్‌ సెప్ట్‌ డిఫెక్ట్‌(వీఎస్‌డీ)'గా పిలుస్తారు. దీనివల్ల పుట్టినప్పుడే గుండెల్లో రంధ్రాలతో శిశువులు జన్మించడం జరుగుతుంది. కొందరూ చిన్నారులకు పెద్ద అవ్వడంతో పూడుకుపోయే అవకాశాలు ఉంటాయి. మరి కొందరికి  ఆ ఛాన్స్‌ తక్కువగా ఉండటమే గాక పిల్లలు కూడా సమస్యను గట్టిగా ఫేస్‌ చేస్తుంటారు. ఇది సాధారణంగా బిడ్డ పుట్టిన మొదట కొన్ని రోజులు, వారాలు లేదా నెలలో ఈ సమస్య బయటపడుతుంది. గుండెల్లో ఏర్పడిన రంధ్ర పరిమాణాన్ని బట్టి లక్షణాలు వేరుగా ఉంటాయి.  ఈ సమస్యతో ఉన్న చిన్నారుల్లో కనిపించే లక్షణాలు సరిగా తినలేకపోవడం శారీరక ఎదుగుదల సక్రమంగా లేకపోవడం వేగంగా శ్వాస తీసుకోవడం లేదా శ్వాస ఆడకపోవడం త్వరితగతిన అలసిపోవడం స్టెతస్కోప్‌తో హృదయాన్ని వింటున్నప్పుడు హూషింగ్ శబ్దం తదితర లక్షణాలు శిశువుల్లో కనిపిస్తాయి.  ఎందువల్ల వస్తుందంటే.. గర్భధారణ సమయంలో శిశువు గుండె ఏర్పడినప్పుడే ఈ సమస్య వస్తుందంటున్నారు ఆరోగ్య నిపుణులు. గుండె ఎడమ, కుడివైపు వేరుచేసే కండరాల గోడ పూర్తిగాఏర్పడకపోవడంతో ఈ రంధ్రాలు ఏర్పడతాయి. రంధ్రాల పరిమాణం కూడా వేరుగా ఉంటుంది. ఇకి ఇది ఎందువల్ల వస్తుందనేదిచెప్పలేం అన్నారు వైద్యులు. ఇందుకు జన్యులోపం, పర్యావరణ కారకాలు రెండు కావొచ్చని చెబుతున్నారు. చాలామంది శిశువులకు ప్రధానంగా పుట్టకతోనే గుండెల్లో రంధ్రాలు లేదా ఇతర హృద్రోగ సమస్యలకు ఎదురయ్యే అవకాశం ఉందని చెబుతున్నారు. అందువల్ల గర్భంతో ఉన్న మహిళలో మొదటి మూడు నుంచి ఆరు నెలలు ఏ మాత్రం అజాగ్రత్తగా ఉండక పౌష్టికరమైన ఆహారం తీసుకుంటే ఇలాంటి సమస్య ఎదురవ్వదు. శిశువు అవయవాలు ఏర్పడే క్రమంలో వీలైనంత మంచి ప్రోటీన్లతో కూడిన ఆహారం తీసుకోవడం అనేది అత్యంత ముఖ్యం.  (చదవండి: గర్భధారణ సమయంలో గుండెల్లో వచ్చే మంట ప్రమాదమా..?)

సాక్షి, అమరావతి: గర్భధారణ సమయంలో మహిళల శరీరంలో అనేక మార్పులు చోటుచేసుకుంటాయి. ఈ మార్పుల మధ్య వారిలో మనస్థితి ఊగిసలాట (మూడ్‌ స్వింగ్స్‌), ఒత్తిడి, కోపం, నిరాశ (డిప్రెషన్‌) వంటివి కనిపిస్తుంటాయి. ఈ లక్షణాలు మరీ తీవ్రంగా మారితే తల్లీ, బిడ్డ ఇద్దరికీ ఇబ్బందికర పరిస్థితులు తలెత్తుతాయి. పిల్లల శారీరక, మానసిక ఎదుగుదలపై ప్రభావం పడుతుంటుంది. ఇదిలావుంటే.. గర్భధారణ సమయంలో తీవ్రమైన డిప్రెషన్‌కు లోనైతే ప్రసవానంతరం గుండె సంబంధిత వ్యాధుల ప్రమాదం పెంచుతుందని అమెరికన్‌ హార్ట్‌ అసోసియేషన్‌ జర్నల్‌ ఓ అధ్యయనాన్ని ప్రచురించింది. 1.20 లక్షల మంది గర్భిణులపై అధ్యయనం అధ్యయనంలో భాగంగా 2007 నుంచి 2019 మధ్య ప్రసవించిన 1.20 లక్షల మంది స్త్రీల ఆరోగ్య వివరాలను పరిశోధకులు విశ్లేషించారు. అధిక రక్తపోటు కలిగిన గర్భిణులను అధ్యయనం నుంచి మినహాయించారు. ఈ క్రమంలో గర్భధారణ సమయంలో తీవ్ర డిప్రెషన్‌తో బాధపడిన మహిళల్లో 6 రకాల గుండె సంబంధిత జబ్బులు ప్రమాదం ఎక్కువగా ఉన్నట్టు తేల్చారు. ఇస్కీమిక్‌ గుండె జబ్బు (గుండె రక్తనాళాల సంకోచ వ్యాధి) ప్రమాదం 83 శాతం అధికంగా ఉందని గుర్తించారు. అదేవిధంగా కార్డియోమయోపతి (గుండె కండరాల వ్యాధి) బారినపడే ప్రమాదం 61 శాతం,  అరిథ్మియా/కార్డియాక్‌ అరెస్ట్‌ (రక్తప్రసరణ లోపం/గుండెపోటు) ప్రమాదం 60 శాతం ఉన్నట్టు నిర్థారించారు.  కొత్తగా అధిక రక్తపోటు నిర్థారణకు 32 శాతం, పక్షవాతం వచ్చే ప్రమాదం 27 శాతం ఉన్నట్టు తేల్చారు. ఈ నేపథ్యంలో గర్భధారణ సమయంలో స్త్రీలు వివిధ జాగ్రత్తలు తీసుకోవాలని పరిశోధకులు సూచించారు. తద్వారా తమకు దీర్ఘకాలంలో అనారోగ్య సమస్యలు తలెత్తకుండా, ఆరోగ్యవంతమైన బిడ్డకు జన్మనిస్తారని తెలియజేశారు. గర్భంతో ఉన్న సమయంలో ప్రతి ఒక్కరూ మధుమేహం, కొలెస్ట్రాల్‌ పరీక్షలు చేయించుకుని, వాటిని అదుపులో ఉంచుకోవాలని వైద్యులు పేర్కొన్నారు.   కుటుంబ సభ్యులు ప్రత్యేక శ్రద్ధ పెట్టాలి మన దగ్గర కూడా ప్రసవానంతర కార్డియోమయోపతి (గుండె కండరాల వ్యాధి) కేసులు చూస్తుంటాం. గర్భధారణ సమయంలో తీవ్ర ఒత్తిడి, ఆందోళన, డిప్రెషన్‌కు లోనవడం వల్ల ఇది సంభవిస్తుంది. గర్భిణుల ఆరోగ్యంపై కుటుంబ సభ్యులు ప్రత్యేక శ్రద్ధ పెట్టాలి. ఆ సమయంలో శరీరంలో అనేక మార్పులు సంభవిస్తుంటాయి. దీంతో గర్భిణులు ఆందోళన, ఒత్తిడి, నిరాశకు గురవుతుంటారు. దీనికి తోడు ఒత్తిడికి సంబంధించిన హార్మోన్లు ఎక్కువగా విడుదల అవుతుంటాయి. ఈ నేపథ్యంలో క్రమం తప్పకుండా వైద్యులను సంప్రదిస్తుండాలి. ప్రస్తుతం ఫ్యామిలీ డాక్టర్‌ విధానంలో వైద్యులు గ్రామాలకు నెలలో రెండుసార్లు వెళుతు­న్నారు. దీంతో గర్భిణులు తమ సొంత ఊళ్లలోనే వైద్యుల సేవలు పొందొ­చ్చు. ఒత్తిడి, ఆందోళనను తగ్గించుకుని మనసు ప్రశాంతంగా ఉంచుకో­వడానికి యోగా, ధ్యానం వంటివి చేయాలి. ఇష్టమైన సంగీతం వినాలి. – డాక్టర్‌ ప్రభాకర్‌రెడ్డి, డిప్యూటీ సూపరింటెండెంట్, కర్నూలు 

లబ్బీపేట (విజయవాడ తూర్పు): ఆరోగ్యంగా ఉన్నవాళ్లు కూడా ఆకస్మికంగా కుప్పకూలి మరణిస్తున్న ఘటనల్ని ఇటీవల చూస్తున్నాం. అలా కుప్పకూలి మరణించిన వారి వీడియోలు సోషల్‌ మీడియాలో వైరల్‌గా మారుతు­న్నాయి. ఈ మరణాలకు కోవిడ్‌ వ్యాక్సినే కారణమని.. కొన్నిరకాల మందులు వాడటం వల్లే మరణాలు సంభవిస్తున్నాయనే ప్రచారం సోషల్‌ మీడియాలో జోరుగా సాగుతోంది. ఆ ప్రచారం నిజం కాదని వైద్యులు స్పష్టం చేస్తున్నారు. ఆకస్మిక మరణాలకు కారణాలను కార్డియాలజీ నిపుణులు వివరిస్తున్నారు.    కోవిడ్‌ తర్వాత పెరిగిన గుండె సమస్యలు  కోవిడ్‌ తర్వాత ప్రజల్లో గుండె జబ్బులు బాగా పెరిగినట్టు వైద్యులు స్పష్టం చేస్తున్నారు. ముఖ్యంగా లాంగ్‌ కోవిడ్‌ ప్రాబ్లమ్స్‌ (పోస్ట్‌ కోవిడ్‌ కండిషన్‌) ఎదుర్కొన్న వారిలో గుండె జబ్బులు రెండు రెట్లు అధికమని వైద్యులు చెబుతున్నారు. అలాంటి వారిలోనే కార్డియాక్‌ అరెస్ట్‌లు జరుగుతున్నట్టు వెల్లడిస్తున్నారు. ఆకస్మిక మరణాలతోపాటు, కొందరు పీఓటీఎస్‌ (పాచ్యురల్‌ టాచీకార్డియా సిండ్రోమ్‌) ఇబ్బందులకు గురవుతున్నారు. అంటే ఉన్న పొజిషన్‌ నుంచి మారినా, కూర్చుని, పడుకుని లేచినా గుండె దడగా ఉండటం జరుగుతుందని (కూర్చుని లేచిన తర్వాత లేదా పడుకున్న తర్వాత గుండె కొట్టుకునే రేటు చాలా త్వరగా పెరగటం) చెబుతున్నారు.   ఇవీ కారణాలు  ♦ రక్తనాళాల్లో పూడికల వల్ల గుండెపోట్లు వస్తున్నాయి.   ♦  గుండె కండరాలు ఉబ్బడం (మయో కార్డిటైస్‌) వల్ల కూడా మరణాలు సంభవిస్తున్నాయి.  ♦ గుండె అకస్మాత్తుగా ఆగిపోవడం (కార్డియాక్‌ అరెస్ట్‌–అర్రిటమియా) కూడా కారణం.  ♦ పల్మనరీ ఎంబోలిజం (గుండె నుంచి ఊపిరితిత్తులకు వచ్చే రక్తనాళాల్లో పూడికలు) కూడా దీనికి కారణమవుతోంది.   ముందుగా గుర్తించడం కష్టమే  కోవిడ్‌ తర్వాత కొందరిలో హార్మోన్ల సమతుల్యత లోపించిన కారణంగా రక్తంలో గడ్డలు ఏర్పడుతున్నాయి. ఇలాంటి వారిలో డీ–డైమర్‌ వంటి పరీక్ష చేసినప్పుడు రక్తం చాలా సాధారణంగా ఉన్నా.. మరుసటి రోజుకే గడ్డలు ఏర్పడి పల్మనరీ ఎంబోలిజమ్‌తో అకస్మాత్తుగా మరణించే అవకాశాలు కూడా ఉన్నట్టు వైద్య నిపుణులు చెబుతున్నారు. కార్డియాక్‌ అరెస్ట్, పల్మనరీ ఎంబోలిజంను ముందుగా గుర్తించడం కష్టమేనని పేర్కొంటున్నారు. రక్తంలో నీటి శాతం తగ్గినా రక్తం చిక్కబడి గడ్డలు ఏర్పడే అవకాశం కూడా ఉంది.   అపోహలెన్నో..  ఆకస్మిక మరణాలకు కోవిడ్‌ వ్యాక్సిన్‌ కారణమని.. ఫలానా వ్యాక్సిన్‌ వేసుకున్న వారికి గుండెపోటు వస్తోందంటూ సోషల్‌ మీడియాలో జరుగుతున్న ప్రచారాన్ని వైద్యులు కొట్టిపారేస్తున్నారు. కోవిడ్‌ను ఎదుర్కొనేందుకు వ్యాక్సిన్‌ అత్యుత్తమ మార్గమని గుర్తించి అందరికీ వేయడం జరిగిందంటున్నారు. పాశ్చాత్య దేశాల్లో వేసిన ఎంఆర్‌ఎన్‌ఏ (ప్రైజర్, మోడెర్నా) వంటి వ్యాక్సిన్లలో దుష్పలితాలను  గుర్తించారని, అవి మన దేశంలో వేయలేదని స్పష్టం చేస్తున్నారు.    ముందు జాగ్రత్తలే మేలు  ♦ గుండెను ఆరోగ్యంగా ఉంచుకునేందుకు ప్రతి ఒక్కరూ ముందు జాగ్రత్తలు తీసుకోవడం     ఎంతో మేలని వైద్యులు చెపుతున్నారు.   ♦ శ్రమతో కూడిన జీవన విధానాన్ని అలవర్చుకోవడం  ♦  జీవన శైలిని మార్చుకోవడం   ♦ స్వచ్ఛమైన ఆహారం తీసుకోవడం   ♦ రెగ్యులర్‌గా వ్యాయామం చేయడం    ♦నీరు ఎక్కువగా తీసుకోవడం ద్వారా గుండెను ఆరోగ్యంగా ఉంచుకోవచ్చని చెబుతున్నారు.   లాంగ్‌ కోవిడ్‌ ప్రాబ్లమ్స్‌తోనే..  కోవిడ్‌ తర్వాత హార్ట్‌ ప్రాబ్లమ్స్‌ పెరిగాయి. లాంగ్‌ కోవిడ్‌ ప్రాబ్లమ్స్‌ (పోస్టు కోవిడ్‌ కమిషన్‌) ఉన్న వారిలో గుండె జబ్బులు  వచ్చే అవకాశం రెండు రెట్లు అధికం. ఆకస్మిక మరణాలకు పల్మనరీ ఎంబోలిజం, కార్డియాక్‌ అరెస్ట్‌లు కారణంగా ఉంటున్నాయి. కోవిడ్‌ తర్వాత హార్మోన్లలో సమతుల్యత లోపించిన కారణంగా రక్తంలో గడ్డలు ఏర్పడుతున్నాయి. రక్తంలో నీటిశాతం తగ్గినా రక్తం చిక్కబడి గడ్డలు ఏర్పడతాయి. అలాంటి వారు ఆకస్మికంగా మరణించే అవకాశం ఉంది. జీవనశైలి మార్చుకోవడం, ఆహార నియమాలు పాటించడం, రెగ్యులర్‌ వ్యాయామం చేయడం ద్వారా గుండె జబ్బులను అధిగమించవచ్చు.     – బి.విజయ్‌ చైతన్య,  కార్డియాలజిస్ట్, విజయవాడ 

సాక్షి, విజయవాడ: కరోనా వచ్చి తగ్గిన తర్వాత బాధితుల్లో దుష్ఫలితాలు వెంటాడుతూనే ఉన్నాయి. సైలెంట్‌ కిల్లర్‌లా ప్రాణాపాయం సృష్టిస్తున్నాయి.  కరోనా వచ్చిన వాళ్లలో ఆ వ్యాధి ప్రభావం శరీరంలోని మెదడు, గుండె, కాలేయం, కిడ్నీ, ఎముకలు, చర్మం ఇతర అవయవాలపై మిగిలే ఉంటుందని వైద్యులు చెబుతున్నారు. అందుకే కరోనాకు గురైన యువతలో అకస్మాత్తుగా గుండెపోటు రావడమో, పక్షవాతానికి గురవడమో, కిడ్నీలు ఫెయిలవడం ఉంటుందని వైద్యులు అంటున్నారు. కరోనా వచ్చిన తర్వాత ఆరోగ్యంపై, దాని ప్రభావం ఎలా ఉంటుందో ప్రతి ఒక్కరూ తెలుసుకోవాలని స్పష్టం చేస్తున్నారు. కరోనాకి గురైన వాళ్లు పూర్తిగా కోలుకున్నామని భావించకుండా ఆరోగ్యరీత్యా ఏమైనా తేడాలు కనబడితే వెంటనే వైద్యులను సంప్రదించాలని సూచిస్తున్నారు.   నాడీ మండల వ్యాధులు.. కరోనా వచ్చిన వారిలో మెదడు, నాడీ మండల వ్యాధులు కలగడం సహజమని వైద్యులు అంటున్నారు. పోస్టు కోవిడ్‌ రోగుల్లో ఎక్కువ మందిలో తలనొప్పి నెలలు తరబడి ఉండటం అతి సాధారణ విషయమంటున్నారు. ముక్కుకి ఎలాంటి వాసన తెలియక పోవడం, నోరు రుచి తెలియక పోవడం కూడా కరోనాలో నాడీ వ్యవస్థకి సంబంధించిన జబ్బేనంటున్నారు. మెదడులోని రక్తనాళాల్లో రక్తం గడ్డకట్టడం, రక్తనాళాలు పగిలిపోవడం, పక్షవాతం రావడం, నరాల తిమ్మిర్లు, మంటలు కలగడం అతి సాధారణంగా చెబుతున్నారు. సైకోసిస్, డెలీరియం వంటి మానసిక వ్యాధులు కూడా కలగడం ఎక్కువ అంటున్నారు.   శ్యాసకోశ , ఇతర సమస్యలు.. పోస్టు కోవిడ్‌ రోగుల్లో శ్యాసకోశ వ్యాధుల విషయానికొస్తే వారాలు, నెలలు తరబడి దగ్గు, ఆయాసం ఉంటుందని అంటున్నారు. జీర్ణకోశ సంబంధిత బాధల్లో వికారం, నీళ్ల విరోచనాలు వారాలు, నెలల తరబడి ఉండొచ్చు. కీళ్లనొప్పుల బాధ ఎక్కువుగా ఉండటం, అంతుబట్టని స్కిన్‌రాష్‌ రావడం జరుగుతుంది. గుండెనాడీ వేగంగా కొట్టుకోవడం, గుండెదడ, ఛాతీలో నొప్పి, చిన్నపాటి పనికే ఆయాసం రావడం, పనిచేయలేక పోవడం వంటి సమస్యలు ఉంటున్న వారిని చూస్తున్నామని వైద్యలు అంటున్నారు. కొందరు అకస్మిక గుండెపోటుతో ప్రాణాలు విడుస్తున్నట్లు చెపుతున్నారు.   ఇమ్యునిటీ మెకానిజం దెబ్బతినడంతోనే  కరోనా వలన ఇమ్యునిటీ మెకానిజం దెబ్బతినడమే దుష్ఫలితాలన్నింటికీ మూలకారణం. కరోనా వచ్చి తగ్గిన వారు ఆరోగ్య నియమాలు పాటించాలి. ఆహార నియమాలు సక్రమంగా పాటించడం అత్యంత అవసరం. ఆరోగ్యం విషయంలో నిర్లక్ష్యం పనికిరాదు. ఆరోగ్యరీత్యా ఏమైనా తేడాలు కనబడితే వెంటనే వైద్యులను సంప్రదించాలి. నాడీ మండల వ్యాధులు ఇంకా పోస్టుకోవిడ్‌ రోగులకు వెంటాడుతూనే ఉన్నాయి.   – డాక్టర్‌ డి.సుధీర్‌ చక్రవర్తి, ఇంటర్వెన్షనల్‌ న్యూరాలజిస్టు  

 Panic Attacks: సంతోష్‌ పేరుకు తగ్గట్టే నిత్యం సంతోషంగా ఉంటాడు. కొన్ని సంవత్సరాలుగా రియల్‌ ఎస్టేట్‌ బిజినెస్‌లో ఉంటూ బాగా సంపాదించాడు. తనకంటూ సొంతకారు కొనుక్కున్నాక, సొంత ఇల్లు కట్టుకున్నాకే నిత్యను పెళ్లి చేసుకున్నాడు. జీవితం సాఫీగా సాగిపోతోంది. ఒకరోజు కారులో సైట్‌కు వెళ్తున్న సమయంలో గుండె పట్టేసినట్లనిపించింది. లైట్‌గా తీసుకున్నాడు. మరో నెల తర్వాత నిద్రపోతుండగా అదే రిపీట్‌ అయ్యింది. వెంటనే హాస్పిటల్‌కు వెళ్లి డాక్టర్‌ను కలిశాడు. ఆయన అన్ని పరీక్షలు చేశాక ఎలాంటి ఆరోగ్య సమస్య లేదని నిర్ధారించాడు. కానీ మరో నెల తర్వాత బిజినెస్‌ మీటింగ్‌లో ఉండగా అదే పరిస్థితి రిపీట్‌ అయ్యింది. గుండెపోటు వచ్చిందేమోనని తీవ్రంగా భయపడ్డాడు, వణికిపోయాడు. మళ్లీ హాస్పిటల్‌కు వెళ్లి అన్ని పరీక్షలూ చేయించుకున్నాడు. ఎలాంటి సమస్యా లేదన్నారు. కానీ గుండెపోటుతో చనిపోతాననే భయం ఏ మాత్రం తగ్గలేదు. ఎప్పుడు ఏమవుతుందోనని వణికిపోతున్నాడు. ఎలాంటి ఆరోగ్య సమస్యలూ లేకపోయినా ఇలా అకస్మాత్తుగా భయాందోళనలతో మనసు, శరీరం అతలాకుతలం కావడాన్ని పానిక్‌ అటాక్స్‌ అంటారు.  కారణాలు తెలియవు.. ఏదైనా ప్రమాదం ఎదురైనప్పుడు మనం పోరాడతాం లేదా పారిపోతాం. అది శరీరపు సహజ స్పందన. అలాంటి సందర్భాల్లో గుండె వేగంగా కొట్టుకుంటుంది, శ్వాస వేగవంతమవుతుంది. పానిక్‌ అటాక్స్‌లో కూడా అలాంటి ప్రతిచర్యలే జరుగుతాయి. స్పష్టమైన ప్రమాదం లేకున్నా అలా ఎటాక్స్‌ ఎందుకు వస్తాయో కారణాలు తెలియవు. కానీ జీన్స్‌, ఒత్తిడి, ఒత్తిడి వల్ల తీవ్ర ప్రతికూల భావోద్వేగాలకు గురయ్యే స్వభావం, మెదడులోని భాగాల పనితీరులో మార్పులు కారకాలుగా గుర్తించారు.  పానిక్‌ అటాక్స్‌ లక్షణాలు.. ►పానిక్‌ అటాక్స్‌కు గుండె వేగంగా కొట్టుకోవడం ఒక్కటే కాదు ఇంకా అనేక లక్షణాలున్నాయి. ►ఒళ్లంతా వణుకుతుంది, చెమటలు పడతాయి. ►శ్వాస వేగవంతమవుతుంది లేదా ఆగిపోయినట్లనిపిస్తుంది. ►ఒళ్లంతా వేడి సెగలు, వేడి ఆవిరులు వస్తాయి. ►తలనొప్పి, తల తిరగడం, మైకం లేదా మూర్ఛపోవచ్చు. ►మరణభయం వెంటాడుతుంది. ►ఈ అటాక్స్‌ జీవితంలోని ప్రతి అంశాన్నీ ప్రభావితం చేస్తాయి. ►డ్రైవింగ్‌ చేయాలన్నా, ఇల్లు వదిలి వెళ్లాలన్నా భయం వెంటాడుతుంది. ►తరచూ హాస్పిటళ్ల చుట్టూ తిరగడం పెరుగుతుంది. ►పదిమందిలో కలవడాన్ని నిలిపేస్తారు. దీనివల్ల పనిలో సమస్యలు ఎదురవుతాయి. ►డిప్రెషన్, యాంగ్జయిటీ లాంటి మానసిక రుగ్మతలూ రావచ్చు. ►ఆత్మహత్య ఆలోచనలు పెరిగే ప్రమాదం ఉంది. ►భయాన్ని అధిగమించేందుకు మద్యం వినియోగం పెరుగుతుంది. ►మొత్తంమీద జీవితం దుర్భరంగా మారుతుంది.  తరచూ వస్తుంటే డిజార్డర్‌ ►పానిక్‌ అటాక్స్‌ తరచుగా వస్తుంటే దాన్ని పానిక్‌ డిజార్డర్‌ అంటారు. ఈ డిజార్డర్‌ ఉన్నవారికి ఒకసారి అటాక్‌ రాగానే, మరొక అటాక్‌ వస్తుందేమోననే ఆందోళన నెల లేదా అంతకంటే ఎక్కువకాలం కొనసాగుతుంది.  ►గుండెపోటు వస్తుందేమోననే భయాందోళనలు తీవ్రంగా ఉంటాయి. అందువల్ల అటాక్స్‌కు కారణమని భావించే పరిస్థితులను పూర్తిగా అవాయిడ్‌ చేస్తారు. ప్రవర్తనలో ముఖ్యమైన మార్పులు కనిపిస్తాయి. ఈ లక్షణాలు తరచుగా టీనేజ్‌ చివరిలో లేదా యుక్తవయస్సులో ప్రారంభమవుతాయి.ఇవి  పురుషుల కంటే  స్త్రీలను ఎక్కువగా ప్రభావితం చేస్తాయి. ఎవరికి వస్తుందంటే.. ►కుటుంబంలో ఎవరికైనా పానిక్‌ డిజార్డర్‌ ఉన్నప్పుడు ►తీవ్ర అనారోగ్యం, ప్రియమైన వ్యక్తి మరణం, శారీరక, లైంగిక వేధింపులు, సీరియస్‌ యాక్సిడెంట్‌ లాంటి తీవ్ర ఒత్తిడి కలిగించే సంఘటనలు ►విడాకులు లేదా బిడ్డను కనడం వంటి మేజర్‌ మార్పులు ►ధూమపానం లేదా అధిక కెఫీన్‌ తీసుకోవడం ఏం చేయాలి? ►రోజూ వ్యాయామం చేస్తూ శారీరకంగా చురుకుగా ఉండండి ►పగటిపూట మగతగా అనిపించకుండా తగినంత నిద్రపోండి ►మీ ఒత్తిడిని తగ్గించుకోవడానికి యోగా, డీప్‌ బ్రీతింగ్, జాకబ్సన్‌ రిలాక్సేషన్‌ లాంటివి ప్రాక్టీస్‌ చేయండి ►కాఫీ, మద్యం, ధూమపానం, డ్రగ్స్‌ మీ పానిక్‌ అటాక్స్‌ను ప్రేరేపిస్తాయి. కాబట్టి వాటికి దూరంగా ఉండండి ►యాంగ్జయిటీ, పానిక్‌ డిజార్డర్‌ ఉన్న వ్యక్తులతో ఏర్పడిన సపోర్ట్‌ గ్రూపులో చేరండి ►అప్పటికీ మీ భయాందోళనలు తగ్గకపోతే ఏమాత్రం ఆలస్యం చేయకుండా సైకాలజిస్ట్‌ను కలవండి ►మీకు వచ్చే అటాక్స్‌ ప్రాణాంతకం కాదని తెలుసుకోవడానికి కాగ్నిటివ్‌ బిహేవియరల్‌ థెరపీ సహాయపడుతుంది ►థెరపీ వల్ల మీకు కొన్ని వారాల్లోనే రిలీఫ్‌ రావచ్చు. ►రిలీఫ్‌ వచ్చేసిందని థెరపీ ఆపేయకుండా సైకాలజిస్ట్‌ చెప్పిన ప్రొటోకాల్‌కు కట్టుబడి ఉండండి. ►మీ డిజార్డర్‌ నుంచి పూర్తిగా బయటపడేందుకు కొన్ని నెలలు పట్టవచ్చు ►మీ డిజార్డర్‌ తీవ్రంగా ఉన్నప్పుడు సైకియాట్రిస్ట్‌ను కలసి, ఆయన ఇచ్చిన మందులను క్రమం తప్పకుండా తీసుకోండి.  -సైకాలజిస్ట్‌ విశేష్‌ చదవండి: Overcome OCD: పదే పదే అవే చెడు ఆలోచనలు.. తల్లి, చెల్లి పట్ల కూడా! ఆఖరికి గుడికి వెళ్లినా.. ఏం చేయాలి?

తెలంగాణ వ్యాప్తంగా చలి తీవ్రత రోజురోజుకూ పెరుగుతోంది. దినదినం రాత్రి ఉష్ణోగ్రతలు పడిపోతున్నాయి. వణికించే చలి కారణంగా వ్యాధులు చుట్టుముట్టే అవకాశముంది. ప్రధానంగా ఉబ్బసం, ఆయాసం, గుండె జబ్బులున్నవారికి ప్రమాదం పొంచి ఉంది. ఉదయం, రాత్రివేళలో బయటకు వెళ్తే చర్మం పొడి బారి బిగుసుగా మారనుంది. కాళ్ల మడిమలు, పాదాలు పగులుతాయి. చలికాలంలో తగిన జాగ్రత్తలు తీసుకుంటే ఇలాంటి సమస్యల నుంచి అధిగవిుంచవచ్చని వైద్యులు సూచిస్తున్నారు.  చర్మ సంరక్షణ ఇలా..  చలికాలంలో శరీరానికి మాయిశ్చరైజర్లు తప్పనిసరి. క్రీమ్‌ టేస్ట్‌ మాయిశ్చరైజర్లను ఉపయోగిస్తే చర్మం మృదువుగా ఉంటుంది. చలికి పెదాలు పగిలి రక్తం కారకుండా వ్యాజిలిన్, లిప్‌బామ్‌ రాసుకోవాలి. చర్మం తెల్లగా పొడిబారకుండా ఉండేందుకు గ్లిజరిన్‌ సబ్బులు వాడాలి. స్నానానికి ముందు ఆలీవ్‌ ఆయిల్, కొబ్బరి నూనెతో మసాజ్‌ చేసుకొని గోరువెచ్చని నీటితో తలస్నానం చేయాలి. ఖర్చు తగ్గించుకోవాలనుకునేవారు ఇంట్లోనే అందుబాటులో ఉండే శనగపిండితో స్నానం చేయాలి. వివిధ పనుల కోసం బయటకు వెళ్లేవారు తప్పనిసరిగా ఉన్ని దస్తులు ధరించాలి. బైక్‌పై వెళ్లేవారు మంకీ క్యాప్, కాళ్లకు బూట్లు, చేతులకు గ్లౌస్‌లు వాడాలి. ఎండకు వెళ్లాలనుకుంటే సన్‌స్క్రీన్‌ లోషన్‌ రాసుకోవాలి. రాత్రివేళ నిద్రించే ముందు మోచేతులు, మోకాళ్లు పగలకుండా నూనె, లేపనం రాసుకుంటే మంచిది. థైరాయిడ్‌ తరహా సమస్యలున్నవారు పైజాగ్రత్తలతో పాటు ఇంట్లో సాక్స్‌లు ధరించడం మేలు. దగ్గు, జలుబు, ఫ్లూ, జ్వరం ఉంటే ఇంటి వ ద్దనే విశ్రాంతి తీసుకోవాలి. అవసరమైతే వైద్యుడిని సంప్రదించాలి. మధుమేహం, గుండెజబ్బులున్నవారు శరీరంపై గీతలు పడకుండా జాగ్రత్తపడాలి.   చదవండి: Winter Care Tips: చలికాలంలో ఈ పొరపాట్లు అస్సలు చేయకండి! చల్లారిన ఆహారం తిన్నారంటే.. పాదాలు పగిలితే..  చలికాలంలో చాలామందికి పాదాలు పగులుతాయి. ఉప్పునీరు కలిసిన గోరు వెచ్చని నీటిలో పది నిమిషాల పాటు పాదాలు ఉంచాలి. ఆ తర్వాత సబ్బుతో శుభ్రంగా కడుక్కొని పొడిగుడ్డతో తుడవాలి. పగిలిన చోట మాయిశ్చరైజర్‌ రాయాలి. విటమిన్‌–ఈ క్రీమ్‌ రాస్తే మంచిది. మధుమేహ వ్యాధిగ్రస్తులు డాక్టర్ల సలహాలు పాటించాలి. అస్తమా ఉంటే..  చలికాలంలో అస్తమా ఉన్నవారు నిత్యం వాడే మందులను అందుబాటులో ఉంచుకోవాలి. దుమ్ము, ధూళి పనులకు దూరంగా ఉండాలి. గాలికి తిరగవద్దు. డాక్టర్‌ సలహా మేరకు మందులు, ఇన్‌హేలర్, నెబ్యులైజర్‌ లాంటివి వాడాలి. గుండె జబ్బులుంటే..  చలికాలంలో గుండెజబ్బులున్న వారు, గుండె ఆపరేషన్‌ చేయించుకున్నవారు వాకింగ్‌ చేయవద్దు. చలిలో ఎక్కువగా తిరిగితే రక్త నాళాలు సంకోచించి గుండె సంబంధిత సమస్యలు వస్తాయి. బీపీ, షుగర్‌ ఉన్న వారు కూడా ఈ జాగ్రత్తలు పాటిస్తే మంచిది.  ఆహారంలో మార్పులు అవసరం  చలికాలంలో సమతుల ఆహారం తీసుకోవాలి. ముఖ్యంగా జామ, దానిమ్మ, బొప్పాయి, సంత్ర, అరటిపండ్లు ఎంతో మేలు చేస్తాయి. విటమిన్‌ ‘సీ’ ఉన్న పండ్లు జలుబు, ఫ్లూ వంటి జబ్బుల నుంచి కాపాడుతాయి. మరీ పచ్చిగా ఉన్నవి, బాగా పండినవి కాకుండా మధ్యస్తంగా ఉన్న పండ్లు ఎంపిక చేసుకోవాలి. చలికాలంలో సహజంగా రోగనిరోధక శక్తి తక్కువగా ఉంటుంది. జలుబు, దగ్గు, వంటివి త్వరగా వస్తాయి. ఆహారం అరుగుదల తక్కువగా ఉంటుంది. వీటిని దృష్టిలో పెట్టుకొని జాగ్రత్తలు తీసుకోవాలి. మనిషి శరీరానికి యాంటీ యాసిడ్స్‌ ఎంతో అవసరం. గుడ్లు, చేపల్లో ఇవి అధికంగా లభిస్తాయి. జింక్‌ ఉండే బాదం వంటి ఆహారాన్ని అధికంగా తీసుకోవాలి. రోగకారక క్రిములతో పోరాడే పెరుగును తీసుకోవడం ఉత్తమం. వేడిగా ఉన్నప్పుడే ఆహారం తీసుకోవాలి. సాధ్యమైనంత వరకు బయటి ఆహారానికి దూరంగా ఉండాలి. మార్కెట్‌లో లభిస్తున్న నల్లద్రాక్ష చర్మ సంరక్షణకు దోహదం చేస్తుంది. వీటిలో విటమిన్‌ ఏ, బీ1, బీ2 ఉంటాయి. పిల్లల్లో కడుపునొప్పికి నివారణిగా పని చేస్తాయి.  జాగ్రత్తలు తప్పనిసరి చలికాలంలో శరీరానికి వేడిచేసే ఆరోగ్యకరమైన ఆహారం తీసుకోవాలి. అల్కహాలి క్‌ పానీయాలను స్వీకరించొద్దు. పొడి దుస్తులను ధరించాలి. చిన్నపిల్లలు, వృద్ధులు బయటకు వెళ్లకుండా చూడాలి. సూర్యోదయం తర్వాతే  జాగింగ్, వ్యా యామం చేయాలి. ఏదైన ఆరోగ్య సమ స్య ఉంటే వెంటనే వైద్యుడిని సంప్రదించాలి.                            – రత్నాకర్, జనరల్‌ ఫిజీషియన్, నిర్మల్‌ జిల్లా ఆస్పత్రి 

Health Tips In Telugu- Varicose Veins: సాధారణంగా గుండె... మిగతా మానవ శరీరమంతటికీ తన నుంచి వెలువడే రక్తనాళాల ద్వారా రక్తాన్ని సరఫరా చేస్తుంటుంది. ఈ రక్తనాళాలను ధమనులు అంటారు. మళ్లీ కొన్ని రక్తనాళాల ద్వారా గుండెకు రక్తం చేరుతుంది. ఇలా గుండెకు రక్తాన్ని చేరవేసే రక్తనాళాల్ని సిరలుగా చెబుతారు. కాళ్ల దగ్గర ఉండే ఈ సిరలు దెబ్బతినడం, లేదా పై వైపునకు వెళ్లాల్సిన రక్తం సాఫీగా ప్రవహించకపోవడంతో కాళ్ల కింది భాగంలో, ప్రధానంగా పిక్కల వంటి చోట్ల రక్తనాళాలు ఉబ్బినట్లుగా కనిపిస్తాయి. ఇలా కనిపించడాన్ని ‘వేరికోస్‌ వెయిన్స్‌’ అంటారు. ఆ కండిషన్‌పై అవగాహన కోసం... సంక్షిప్తంగా ఈ కథనం.   ఇతర శరీర భాగాల విషయంలో ఎలా ఉన్నప్పటికీ కాళ్ల విషయానికి వస్తే భూమి ఆకర్షణ శక్తి వల్ల గుండెకు చేరాల్సిన రక్తప్రసరణ కాస్త ఆలస్యమవుతుంది. అంతేకాదు... వయసు పైబడటం, స్థూలకాయం, కుటుంబ చరిత్ర వంటి అంశాలతోనూ, ట్రాఫిక్‌ పోలీసులు, బస్‌కండక్టర్లు వంటి వృత్తుల్లో ఉన్నవారు అదేపనిగా నిలబడే ఉండటం వంటి కొన్ని వృత్తిపనుల్లో  రక్తప్రసరణ ఆలస్యం అవుతుంది. మహిళల్లో గర్భం దాల్చడం, హార్మోన్లు ప్రభావం వంటి అంశాలూ రక్తప్రసరణను ఆలస్యమయ్యేలా చేయవచ్చు. ఈ సమస్య శరీరంలో ఏ భాగానికైనా రావచ్చు. కానీ సాధారణంగా మోకాలి కింది భాగం నుంచి పాదాల వరకు వచ్చినప్పుడు ఈ పరిస్థితి చాలా ఇబ్బంది పెడుతుంది. ఈ సమస్య వచ్చినప్పుడు డాక్టర్‌ను సంప్రదించి, పడుకునే సమయంలో కాలిని కాస్త ఎత్తుగా ఉండేలా కాలికింద దిండు వేసుకుంటే సరిపోతుంది. కానీ వేరికోస్‌ వెయిన్స్‌ బాధిస్తుంటే డాక్టర్‌ సహాయం అవసరం. వేరికోస్‌ వెయిన్స్‌ అంటే కొన్ని సందర్భాల్లో మాత్రం పరిస్థితి ఇంకాస్త తీవ్రంగా ఉంటుంది. కాలి రక్తనాళాల్లో ఏవైనా అడ్డంకులు ఏర్పడినా; లేదా మోకాలి కింద ఉండే రక్తనాళాలు దెబ్బతిన్నా లేదా అవి బలహీనపడ్డా, ఆ రక్తనాళాల్లో రక్తాన్ని కిందికి పోకుండా నిలిపే కొన్ని కవాటాలు బలహీనపడటం వల్ల ఒక్కోసారి గుండెకు చేరాల్సిన రక్తసరఫరా సాఫీగా సాగదు. అలాంటప్పుడు మోకాలి కింది రక్తనాళాలు ఉబ్బినట్టుగా ఉండటం, సాలీడు కాళ్లను పోలిన ఉబ్బుతో కనిపించడం, అలా ఉబ్బిన రక్తనాళాలు నీలం, ఎరుపు రంగులో కనిపిస్తుంటే ఆ కండిషన్‌ను  ‘వేరికోస్‌ వెయిన్స్‌’గా చెబుతారు. నిర్ధారణ పరీక్షలు వేరికోస్‌ వెయిన్స్‌ నిర్ధారణ కోసం కొన్ని పరీక్షలు చేస్తారు. వీనస్‌ అల్ట్రాసౌండ్, లోపలి రక్తనాళాలను చూస్తూ పరిస్థితి తెలుసుకునేందుకు సీటీ, ఎమ్మారై, ‘వీనోగ్రామ్‌’ వంటి పరీక్షలు చేస్తారు.  చికిత్సలు పరిస్థితి తీవ్రంగా ఉన్నప్పుడు లేదా అప్పటికే రక్తనాళాలు ఉబ్బి బాగా బయటికి కనిపిస్తూ, తీవ్రమైన నొప్పి వస్తున్నప్పుడు శస్త్రచికిత్స ద్వారా పరిస్థితిని చక్కబరచాల్సి వస్తుంది. ఇందులో దెబ్బతిన్న రక్తనాళాలను శస్త్రచికిత్సతో తొలగిస్తారు. ఈ ప్రక్రియను ‘వీన్‌ లైగేషన్‌ అండ్‌ స్ట్రిప్పింగ్‌’ అంటారు. అయితే ఇప్పుడు శస్త్రచికిత్సను అంతగా ఉపయోగించడం లేదు. వైద్యశాస్త్రంలో వచ్చిన గణనీయమైన పురోగతి వల్ల ఇప్పుడు వేరికోస్‌ లేజర్‌ చికిత్సలు, గ్లూ చికిత్సల వంటి ఇతర అధునాతన ప్రక్రియలు, చికిత్స మార్గాలు కూడా అందుబాటులో ఉన్నాయి. అది కూడా కోత పెట్టడంతో కాకుండా కేవలం రక్తనాళాల్లోకి (ఇంట్రావీనస్‌) కాన్యులా పంపడం వంటి సులువైన ప్రక్రియలతోనూ చికిత్స సాధ్యమవుతోంది. -డాక్టర్‌ శ్రీధర్‌రెడ్డి బద్దం , సీనియర్‌ కన్సల్టెంట్‌, వాస్క్యులార్‌ అండ్‌ ఆంకో ఇంటర్వెన్షనల్‌ స్పెషలిస్ట్‌  చదవండి: Jeelakarra Health Benefits: జీలకర్ర వేసి కాచిన గోరువెచ్చని నీటిని రోజూ పరగడుపున తాగితే జరిగేది ఇదే! ఈ విషయాలు తెలిస్తే.. దుర్వాసన లేకుండా బాత్‌రూమ్‌ శుభ్రంగా ఉంచుకోండిలా! లేదంటే అతిథులు యాక్‌ అంటూ పారిపోతారు మరి.. Winter Care Tips: చలికాలంలో ఈ పొరపాట్లు అస్సలు చేయకండి! చల్లారిన ఆహారం తిన్నారంటే..

సాక్షి, హైదరాబాద్‌: అతని పేరు కట్టా అభిజిత్‌రెడ్డి... తెలంగాణ రాష్ట్ర వైద్య సేవలు, మౌలిక సదుపాయాల అభివృద్ధి సంస్థ (టీఎస్‌ఎంఎస్‌ఐడీసీ) ఎండీ చంద్రశేఖర్‌రెడ్డి కుమారుడు. కేవలం 22 ఏళ్ల వయసున్న అభిజిత్‌రెడ్డి సోమవారం తెల్లవారుజామున గుండెపోటుతో మరణించిన సంగతి తెలిసిందే. కెమికల్‌ ఇంజినీరింగ్‌లో బీటెక్‌ చేసి... రూ. 58 లక్షల వార్షిక వేతనంతో ఉద్యోగం పొందిన ఆ యువకుడు.. అందులో చేరేలోపే గుండెపోటుతో హఠాన్మరణం చెందడం కుటుంబ సభ్యులు సహా అందరినీ కలిచివేసింది. ఇలా కొందరు యువకులు గుండెపోట్లబారిన పడి హఠాన్మరణం చెందడం తల్లిదండ్రులకు తీవ్ర విషాదాన్ని మిగుల్చుతోంది. ఈ నెల 29న వరల్డ్‌ హార్ట్‌ డే నేపథ్యంలో ఇందుకుగల కారణాలపై కథనం.  హృద్రోగాలకు కారణాలు అనేకం..  యుక్త వయసులోనే గుండెపోటు బారినపడటం ఇటీవల కాలంలో పెరిగిందని వైద్య నిపుణులు చెబుతున్నారు. దేశంలో మధుమేహం, రక్తపోటు, ఊబకాయం, కుటుంబ చరిత్ర, అసాధారణ లిపిడ్‌ ప్రొఫైల్, ఇతర ప్రమాద కారకాలు ఎక్కువగా ఉండటం వల్ల గుండె సంబంధ వ్యాధులు సంభవిస్తున్నాయంటున్నారు.  పెరిగిన గుండె చికిత్సలు...  కేంద్ర ప్రభుత్వ ఆరోగ్య పథకం ఆయుష్మాన్‌ భారత్‌ నివేదిక ప్రకారం 2021లో దేశంలో 4.69 లక్షల గుండె సంబంధిత చికిత్సలు జరిగాయి. అందుకోసం రూ. 3,200 కోట్లు ఖర్చు చేశారు. 21–30 ఏళ్ల వయసులో గుండె చికిత్సలు చేయించుకున్న వారిలో 8 శాతం మంది సింగిల్‌ స్టెంట్లు వేయించుకున్నారు. రెండు శాతం డబుల్‌ స్టెంట్లు చేయించుకున్నారు. అంటే స్టెంట్లు వేయించుకున్నవారు 10 శాతం ఉన్నారు. అదే వయసుగల రోగుల్లో వాల్వ్‌ మారి్పడి చేయించుకున్న వారు 20 శాతం మంది, గుండె రంధ్రం పూడిక ఆపరేషన్లు చేయించుకున్న వారు 14 శాతం మంది, బైపాస్‌ సర్జరీలు చేయించుకున్నవారు ఒక శాతం మంది ఉన్నారు. అలాగే గుండెపోటు వచ్చి మందులు వాడేవారు 2 శాతం మంది ఉన్నారు. 31–40 ఏళ్ల వయసులో గుండె చికిత్స చేయించుకున్న వారిలో 40 శాతం మంది స్టెంట్లు వేయించుకున్నారు. బైపాస్‌ ఆపరేషన్‌ చేయించుకున్నవారు మూడు శాతం ఉన్నారు. వాల్వ్‌ మార్పిడి చేయించుకున్నవారు 10 శాతం ఉన్నారు. గుండె రంధ్రం పూడిక ఆపరేషన్‌ చేయించుకున్నవారు 2 శాతం ఉన్నారు. మందులు వాడేవారు ఐదు శాతం ఉన్నారు.  వ్యాయామం చేయని వారు 50 శాతం..  దేశంలో 18 ఏళ్లు పైబడిన వారిలో వ్యాయామం సరిగా చేయనివారు 50 శాతం వరకు ఉన్నారు. సరాసరి ఏడాదికి 5 నుంచి 7 లీటర్ల మద్యం తాగుతున్నారు. దీర్ఘకాలిక వ్యాధుల వల్ల 20–25 శాతం ముందస్తు మరణాలు సంభవిస్తున్నాయని నివేదికలు చెబుతున్నాయి. ఆయా కారణాల వల్ల గుండె సంబంధిత వ్యాధులు పెరిగిపోతున్నాయి.    – డాక్టర్‌ కిరణ్‌ మాదల, క్రిటికల్‌ కేర్‌ విభాగాధిపతి, నిజామాబాద్‌ ప్రభుత్వ వైద్య కాలేజీ   కరోనా తర్వాత యువతలో గుండెపోట్లు పెరిగాయి..  గతంతో పోలిస్తే యువకుల్లో గుండెపోట్లు పెరిగాయి. కరోనా తర్వాత అవి మరింత ఎక్కువయ్యాయి. దీనికి ప్రధానం కారణం ఒత్తిడి. రాత్రి నిద్ర తక్కువ పోవడం వల్ల పగలు ఒత్తిడి పెరుగుతుంది. కోవిడ్‌ తర్వాత ఇన్ఫెక్షన్‌ వల్ల రక్తం గడ్డకట్టే గుణం పెరిగింది. రక్తం చిక్కబడి బ్రెయిన్, లంగ్స్, గుండెలో ఎక్కడైనా గడ్డకట్టొచ్చు. దీంతో గుండెపోట్లు పెరుగుతున్నాయి. ఒక్కోసారి గుండె వేగం నిమిషానికి 200 దాటి కొట్టుకుంటోంది. దీనివల్ల కూడా గుండెపోట్లు వస్తున్నాయి. సాఫ్ట్‌వేర్‌ ఇంజనీర్లు రాత్రివేళల్లో పనిచేయడం వల్ల హార్మోన్ల సమస్యలతో గుండెపోట్లు వస్తున్నాయి. కనీసం 6–7 గంటల నిద్ర ఉండాలి. కనీసం 45 నిమిషాలు నడవాలి.   – డాక్టర్‌ శేషగిరిరావు, గుండె వైద్య నిపుణుడు, హైదరాబాద్‌  చదవండి: గుట్టుచప్పుడుగా ‘గుండెపోటు’.. ఇలా గుర్తుపట్టొచ్చు

శరీరంలో యూరిక్‌ యాసిడ్‌ మోతాదులు పెరిగితే... అది సాధారణంగా కాలి బొటనవేలి ఎముకల మధ్యనో లేదా ఏ మోకాలు ప్రాంతంలోనో ఓ స్ఫటికంగా రూపొందుతుంది. అక్కడి ఎముకలతో ఒరుసుకుపోతూ... తీవ్రమైన నొప్పిని కలిగిస్తుందన్నది చాలామందికి తెలిసిన విషయమే. ఇలా వచ్చే కీళ్లనొప్పుల్ని ‘గౌట్‌’ అని పేర్కొంటారు. ఈ గౌట్‌ మీద చాలామందికి అవగాహన ఉంటుంది. కానీ యూరిక్‌ యాసిడ్‌ పెరగడం మరికొన్ని అనర్థాలకు దారితీస్తుందనీ, ఆ సమస్యలు  చాలామందికి పెద్దగా తెలియవని అంటున్నారు డాక్టర్లు. ఇలా యూరిక్‌ యాసిడ్‌ పెరగడం అన్నది గుండె, మూత్రపిండాలు, కాలేయం లాంటి కీలక అవయవాలపై దుష్ప్రభావం చూపుతుందనీ, కాబట్టి వాటి విషయంలోనూ అవగాహన అవసరమని చెబుతున్నారు.  మనం అనేక రకాల ఆహారాలు తీసుకుంటూ ఉంటాం. అందులో మాంసకృత్తులు (ప్రోటీన్లు) ఎంతో అవసరం. మనం తీసుకునే ఆహారాలు జీర్ణమయ్యే సమయంలో కొన్ని వ్యర్థాలూ విడుదలవుతాయి. వాటిని బయటకు పంపే బాధ్యత మూత్రపిండాలు నిర్వహిస్తాయి. ఒకవేళ ఆ బాధ్యతను అవి సరిగా నిర్వహించలేకపోతే రక్తంలో ‘యూరిక్‌ యాసిడ్‌’ మోతాదులు పెరుగుతాయి. ఇలా పెరిగాయంటే ఆరోగ్య సమస్యలు తప్పవు. ఆరోగ్యకరమైన వ్యక్తుల్లో యూరిక్‌ యాసిడ్‌ ప్రమాణాలు 3.5 నుంచి 7.2 ఉండాలి. స్త్రీల  విషయంలోనైతే గరిష్ట మోతాదు 6.2 వరకే ఉండాలి. ఈ మోతాదులు మించితే కిడ్నీలపై దుష్ప్రభావాలు, గాల్‌ బ్లాడర్‌లో రాళ్లు వంటి అనర్థాలు చోటు చేసుకుంటాయి. ఇవి కొన్ని లక్షణాల రూపంలో వ్యక్తమవుతాయి.  కారణాలు: రక్తంలో యూరిక్‌ యాసిడ్‌ మోతాదులు పెరగడానికి అనేక అంశాలు దోహదపడతాయి. చాలా అరుదుగా కొందరిలో పుట్టుకతో వచ్చే ఎంజైమ్‌ లోపాల కారణంగా కూడా అవి పెరగవచ్చు. ఇది నివారించలేని సమస్య. ఇక నివారించగలిగే కొన్ని కారణాలూ ఉంటాయి. అవి...  నీళ్లు : కొంతమంది చాలా తక్కువ నీళ్లు తాగుతుంటారు. రోజూ సరిపడా నీరు తాగనివారిలో  యూరిక్‌ యాసిడ్‌ పెరిగిపోయే అవకాశముంది.  హై ప్రోటీన్‌ ఆహారం : మన దేహ నిర్వహణకు ప్రోటీన్లు చాలా అవసరం. కానీ కొంతమంది చాలా ఎక్కువగా ప్రోటీన్‌ డైట్‌...  అందునా రోజూ  వేటమాంసాల (రెడ్‌ మీట్‌) వంటివి తీసుకునేవారిలో ఈ ముప్పు మరింత ఎక్కువ. మూత్రపిండాల సమస్య : కిడ్నీలు తమ పూర్తి సామర్థ్యంతో పని చేయని సందర్భాల్లోనూ యూరిక్‌ యాసిడ్‌ మోతాదులు పెరగవచ్చు.  గుండె జబ్బుకు మందులు వాడటం : ఈ సమస్య కోసం మందులు వాడే వారిలో... వాటి దుష్ప్రభావాల (సైడ్‌ ఎఫెక్ట్స్‌) కారణంగా ఈ సమస్య కనిపించే అవకాశముంది.  క్యాన్సర్లు : కొన్ని రకాల క్యాన్సర్లు సోకినప్పుడు ఈ సమస్య కనిపించవచ్చు.  తమకు తామే గ్రహించేందుకు అవకాశం... ఇక్కడ పేర్కొన్న కారణాలు గలవారు, ముప్పు ఉన్నవారిలో సమస్య పెరిగే అవకాశమున్నందున, వాళ్లలో ఒళ్లునొప్పులు, జ్వరం, కీళ్లనొప్పులు కనిపించనప్పుడు... దానికి యూరిక్‌ యాసిడ్‌ కారణం కావచ్చేమో అని అనుమానించి, జాగ్రత్తగా గమనించుకోవాలి. డయాబెటిస్‌ను, హైబీపీని అదుపు చేసే మందులు సక్రమంగా వాడుతున్నప్పటికీ ఇలాంటి లక్షణాలు కనిపిస్తే, తగిన పరీక్షలు చేయించి, వాటి మోతాదు పెంచుకోవాల్సిన (డోస్‌ అడ్జెస్ట్‌ చేసుకోవాల్సిన) అవసరముందేమో చూడాలి.  మద్యపానం తర్వాత కీళ్లనొప్పులు తరచూ కనిపిస్తుంటే... ఆ అలవాటుకు దూరంగా ఉండాలి. అలాగే రక్తాన్ని పలుచబార్చే ‘ఎకోస్ప్రిన్‌’ వంటి మందుల వాడకం తర్వాత ఈ సమస్య కనిపిస్తే, తమ డాక్టర్‌తో చర్చించి, ప్రత్యామ్నాయ మందులు వాడుకోవాలి. ఏ కారణమూ లేకుండా లక్షణాలు కనిపిస్తుంటే, రోజూ తాగే నీళ్ల మోతాదు పెంచి చూడాలి. మాంసకృత్తులు మరింత ఎక్కువగా తీసుకుంటున్నారేమో గమనించుకోవాలి. ఇలా ఎవరికి వారే కారణాలు గ్రహించి, కొంతమేరకు జాగ్రత్తపడేందుకు అవకాశం ఉంది.           లక్షణాలు:  ఒళ్లునొప్పులు  తేలికపాటి జ్వరం పిక్కల్లో నొప్పులు  పాదాలు, మోకాళ్లలో నొప్పులు చికిత్స: ఈ సమస్యకు అందించే చికిత్స కొంత తేలికైనదే. ఓ చిన్న రక్తపరీక్ష ద్వారా రక్తంలో పెరిగిన యూరిక్‌ యాసిడ్‌ మోతాదులను తేలిగ్గా గుర్తించవచ్చు. ఒకవేళ ఆ మోతాదు పెరిగితే, దాన్ని సరిచేసేందుకు డాక్టర్లు నోటి ద్వారా తీసుకునే మందులు సూచిస్తారు. వాటిని వాడుతూ, మరోసారి మోతాదులను పరీక్షించి, అవి అదుపులోకి వస్తే, మందుల్ని ఆపేయవచ్చు. అయితే పుట్టుకతో వచ్చే ఎంజైమ్‌ లోపం కారణంగా ఈ సమస్య వస్తే... ఇలాంటి వారు తమ జీవితాంతం మందులు వాడాల్సి ఉంటుంది. ముప్పు ఎవరెవరిలో ఎక్కువ...?  యూరిక్‌ యాసిడ్‌ మోతాదులు పెరిగే అవకాశాలు కొందరిలో మరీ ఎక్కువ. వారెవరంటే...  మద్యం తీసుకునేవారు  మధుమేహం (డయాబెటిస్‌)తో బాధపడేవారు ∙అధిక రక్తపోటు (హైబీపీ) ఉన్నవారు ∙రక్తాన్ని పలుచబార్చే మందులు వాడేవారిలో... ముప్పు ఎక్కువ. మోతాదులు పెరిగితే కీలక అవయవాలపై దుష్ప్రభావం యూరిక్‌ యాసిడ్‌ మోతాదు పెరుగుదల దేహంలో ఇన్‌ఫ్లమేటరీ రెస్పాన్స్‌ను సృష్టించి, అన్ని అవయవాలనూ ప్రభావితం చేయగలదు. అలాంటప్పుడు చిన్న చిన్న సమస్యలే కాకుండా కొన్ని సందర్భాల్లో తీవ్ర రుగ్మతలూ తలెత్తుతాయి. మరీ ముఖ్యంగా యూరిక్‌ యాసిడ్‌ పెరుగుదలకూ, మూత్రపిండాల సమస్యకూ సంబంధం ఉంటుంది. రక్తంలో ఉండే యూరిక్‌ యాసిడ్‌ మోతాదు పెరిగితే, తొలుత స్ఫటికాల్లా మారి, తర్వాత రాళ్ల రూపం దాల్చేందుకు అవకాశం ఉంది.  ఏ అవయవంలో ఈ యాసిడ్‌ ఎక్కువగా చేరుకుంటే, అది తీవ్రంగా ప్రభావితమవుతుంది. యూరిక్‌ యాసిడ్‌ పెరుగుదల ప్రభావం గుండె మీద కూడా పడే అవకాశం లేకపోలేదు. అలాగే మూత్రపిండాల పనితీరు, కాలేయం, గాల్‌ బ్లాడర్‌ పనితీరు కూడా దెబ్బతినవచ్చు. కీళ్లతోపాటు మన కండరాలు, ఎముకల (మస్క్యులో–స్కెలెటల్‌) వ్యవస్థ ప్రభావితం కావచ్చు. అలాగే కొంతమందిలో ఇలా పెరిగే యూరిక్‌ యాసిడ్‌ మోతాదు మధుమేహానికి కూడా దారితీయవచ్చు. ప్రత్యామ్నాయాలు ప్రయత్నించాలి యూరిక్‌ యాసిడ్‌ పెరుగుదల ఎకోస్ప్రిన్‌ మందులు వాడకం వల్ల జరుగుతుందని గ్రహిస్తే... అప్పుడా మందులకు ప్రత్యామ్నాయాలను; అలాగే తీసుకునే ఆహారంలో ప్రోటీన్‌ డైట్‌ ఎక్కువగా ఉండటం వల్ల అని తెలిస్తే... అప్పుడు మాంసకృత్తుల కోసం పాలు, గుడ్లు, అవకాడో వంటి తేలికపాటి ప్రత్యామ్నాయ ప్రోటీన్‌ వనరులను ప్రయత్నించవచ్చు.  -డాక్టర్‌ రాజేశ్‌ ఉక్కాల, సీనియర్‌ కన్సల్టెంట్‌ , జనరల్‌ ఫిజీషియన్‌ 

న్యూయార్క్‌: అమెరికాలో ఐదేళ్ల చిన్నారి అరుదైన వ్యాధితో పోరాడుతోంది. ఆ చిన్నారి పుట్టుకతోనే సగం గుండెతో జన్మించింది. ఆ చిట్టితల్లి పేరు కేథరీన్‌ లాంగే. ఆమె హైపోప్లాస్టిక్‌ లెఫ్ట్‌ హార్ట్‌ సిండ్రోమ్‌తో జన్మించింది. ఈ గుండె లోపం కారణంగా ఆ చిన్నారికి గుండె ఎడమ భాగం అభివృద్ధి చెందదు. పాపం ఆ చిన్నారి తల్లిదండ్రులు మాత్రం ఆమెకు నయమవుతుందేమోనన్న ఆశతో వేయి కళ్లతో ఎదురు చూస్తున్నారు. ఈ అరుదైన వ్యాధిని ఆ చిన్నారి తల్లి 20 వారాల గర్భవతిగా ఉన్నప్పుడే గుర్తించారు వైద్యులు. ఈ విషయాన్ని వైద్యులు ఆ తల్లిదండ్రులకు తెలియజేశారు కూడా. పైగా మెక్సికోలో ఈ అరుదైన వ్యాధికి శస్త్ర చికిత్స చేసే వైద్యులు కూడా లేరని కొలరాడోకి వెళ్లాల్సి ఉంటుందని తెలిపారు. ఆ చిన్నారి పుట్టిన నాలుగు రోజునే ఒక ఓపెన్‌ హార్ట్‌ సర్జరీ జరిగింది. ఆ తర్వాత నాలుగు నెలల వయసులో మరోకటి, రెండున్నర ఏళ్లలో మరొక ఓపెన్‌ హార్ట్‌ సర్జరీ చేశారు. అంతేకాదు ఆ చిన్నారికి దాదాపు 10 హార్ట్‌ కాథెటరైజేషన్లు(గుండె కొట్టుకునేలా చేసే డివైజ్‌లు) జరిగాయి. కేవలం గత 12 నెలల్లో 40 సార్లుకు పైగా రక్తం తీశారు. ఇప్పడూ 11వ హార్ట్‌ కాథెటరైజేషన్‌ ప్రక్రియకు సిద్ధమైందని తెలిపారు. ప్రస్తుతం ఆ చిన్నారి గుండె జబ్బుతో పాటు, లివర్‌ లీకేజ్‌తో బాధపడుతోంది. దీన్ని ప్రోటీన్‌ లాసింగ్‌ ఎంట్రోపతి అని పిలుస్తారు. ఐతే ఆ చిన్నారి తల్లిదండ్రులు మాత్రం ఆ చిన్నారి బతుకుందనే ఆశతో ఉన్నారు. ఒకవేళ వైద్యుల ప్రయత్నాలు విఫలమైతే ప్రత్యక్ష గుండె మార్పిడి చేయాల్సి ఉంటుందని అన్నారు.  (చదవండి: భూమిని ఢీ కొట్టిన జెట్‌ విమానం.. మంటల్లో సైతం ఎగిరి..)  

మధ్యాహ్నం పూట ఒక గంట పాటు నిద్రించడం వల్ల రక్తపోటు నియంత్రణలో ఉంటుందట. అలాగే మధ్యాహ్నం నిద్రించడం వల్ల మెదడు చురుగ్గా పనిచేయడానికి ఉపయోగపడుతుందని, శరీరం చురుగ్గా ఉండటానికి తోడ్పడుతుందని ఆరోగ్య నిపుణులు చెబుతున్నారు. ఇక హైబీపీని కంట్రోల్‌ చేయడంలోనూ మధ్యాహ్నం నిద్ర సహాయపడుతుందట. మధ్యాహ్నం నిద్ర గుండె సంబంధిత సమస్యలు రాకుండా కాపాడుతుందట. అదే సమయంలో కొవ్వును కరిగించడానికి మధ్యాహ్నం నిద్ర మెరుగ్గా పనిచేస్తుంది. అలాగే మధ్యాహ్నం నిద్ర హార్మోన్ల సమతుల్యత పెరుగుతుందట. దీంతో మధుమేహం, థైరాయిడ్‌ సమస్యల నుంచి బయటపడొచ్చునని నిపుణలు చెబుతున్నారు. అయితే ఈ ఆరోగ్య ప్రయోజనాలు కలగాలంటే కొన్ని విధానాలు పాటించాలి. సరిగ్గా భోజనం చేసిన వెంటనే పడుకోవాలి. పది నుంచి ముప్పై నిమిషాల పాటు మాత్రమే నిద్రించాలి. ఎడమవైపుకి తిరిగి తలకింద చేయి పెట్టుకొని పడుకోవాలి.  

చింతచిగురును తలచుకోగానే నోట్లో నీళ్లు ఊరతాయి. పులుపు సంగతి ఎలా ఉన్నా చింతచిగురును తీసుకోవడం వల్ల మనకెన్నో ఆరోగ్యకర ప్రయోజనాలున్నాయి. ప్రధానంగా ఈ కాలంలో విరివిగా లభ్యమయ్యే చింత చిగురుతో ఎన్నో లాభాలు ఉన్నాయి. ఈ క్రమంలో చింత చిగురును నిత్యం తీసుకోవడం వల్ల కలిగే లాభాలను గురించి తెలుసుకుందాం. ► చింత చిగురులో డైటరీ ఫైబర్‌ పుష్కలంగా ఉంటుంది. దీంతో ఇది సహజసిద్ధమైన లాక్సేటివ్‌గా పనిచేసి విరేచనం సులభంగా అయ్యేలా చేస్తుంది. మలబద్దకం తొలగిపోతుంది. పైల్స్‌ ఉన్న వారికి కూడా చింత చిగురు బాగానే పనిచేస్తుంది. ► ఫినాల్స్, యాంటీ ఆక్సిడెంట్లు ఎక్కువగా ఉండడం వల్ల చింతచిగురు చెడు కొలెస్టరాల్‌ను తగ్గించి మంచి కొలెస్టరాల్‌ను పెంచుతుంది. చలి జ్వరం తగ్గాలంటే చింత చిగురును వాడాలి.   ► చింత చిగురును ఉడికించిన నీటిని పుక్కిలిస్తే గొంతు నొప్పి, మంట, వాపు తగ్గుతాయి. వేడి వేడి మసాలా పదార్థాలు తినడం వల్ల నోటిలో వచ్చే పగుళ్లు, పూతలను చింత చిగురు తగ్గిస్తుంది. గుండె జబ్బులు రాకుండా చూస్తుంది. శరీరంలో ఎర్ర రక్త కణాల ఉత్పత్తికి అవసరమైన పోషకాలను అందిస్తుంది. రక్తాన్ని శుద్ధి చేసే గుణాలు చింత చిగురులో ఉన్నాయి. ► కడుపులో నులి పురుగుల సమస్యతో బాధపడుతున్న చిన్నారులకు చింత చిగురుతో చేసిన వంటలు తినిపిస్తే ఫలితం ఉంటుంది. జీర్ణాశయ సంబంధ సమస్యలను తొలగించడంలో చింత చిగురు బాగా ఉపయోగపడుతుంది. చింత చిగురులో విటమిన్‌ సి, యాంటీ ఆక్సిడెంట్లు సమృద్ధిగా లభిస్తాయి. ఇందువల్ల ఇది శరీర రోగ నిరోధక వ్యవస్థను పటిష్టం చేస్తుంది. యాంటీ సెప్టిక్, యాంటీ వైరల్‌ గుణాలు దీంట్లో ఉన్నాయి. ►పలు రకాల క్యాన్సర్లు రాకుండా చూసే ఔషధ గుణాలు చింతచిగురులో ఉన్నాయి. తరచూ చింత చిగురును తింటే ఎముకలు దృఢత్వాన్ని  సంతరించుకుంటాయి.  థైరాయిడ్‌ సమస్యలతో బాధపడుతున్న వారు తమ ఆహారంలో చింత చిగురును భాగం చేసుకుంటే మంచి ఫలితం ఉంటుంది. డయాబెటిస్‌ ఉన్న వారు కూడా చింత చిగురును వాడవచ్చు. ఇది వారి రక్తంలోని చక్కెర స్థాయిలను తగ్గిస్తుంది. చింత చిగురును పేస్టులా చేసి దాన్ని కీళ్లపై ఉంచితే నొప్పులు, వాపులు తగ్గిపోతాయి. ఆర్థరైటిస్‌ సమస్యతో బాధ పడుతున్న వారికి ఇది మేలు చేస్తుంది. శరీరంలోని వ్యర్థాలను బయటికి పంపే గుణాలు చింత చిగురులో ఉన్నాయి. ఇది యాస్ట్రింజెంట్‌లా పనిచేస్తుంది. మూత్ర సంబంధ సమస్యలను కూడా చింత చిగురు దూరం చేస్తుంది. కళ్లు దురదగా ఉన్నప్పుడు కొంత చింత చిగురు తింటే ఉపశమనం కలుగుతుంది.

మద్దిలపాలెం (విశాఖతూర్పు) : ధూమపానం ఆరోగ్యానికి హానికరం అని తెలిసినా మానడం లేదు. పొగచూరిపోతున్న యువతరాన్ని మేల్కోపేందుకు ఓ విశ్రాంతి ఉద్యోగి వినూత్న ప్రయాత్నానికి శ్రీకారం చుట్టారు. పూర్వం ధూమపానం ప్రియు లు వినియోగించే యాష్‌ ట్రేలను సేకరించి వాటిని ప్రతి ఏడాది పొగాకు రహిత దినోత్సవం నాడు ప్రదర్శిస్తున్నారు. పొగాకు వల్ల వచ్చే అనర్థాలపై అవగాహన కల్పిస్తున్నట్టు జేఆర్‌నగర్‌ కాలనీకి చెందిన విశ్రాంత జిల్లా సహకార బ్యాంకు మేనేజర్‌ జి.ఎస్‌.శివప్రకాష్‌ చెప్పారు. సోమవారం తన నివాసంలో ప్రదర్శన ఏర్పాటు చేశారు. యాష్‌ ట్రేలు వారి వ్యసనానికి సాక్షిగా నిలిచాయని నేటి తరానికి తెలియజేయడమే తన ఉద్దేశమన్నారు. ధూమపానం వలన పర్యావరణానికి ఎంతో చేటు కలుగుతుందని ఆ వ్యసానానికి దూరంగా యువతరం ఉండేలా తన వంతు అవగాహన కల్పిస్తున్నట్టు చెప్పారు.    పొగాకు నిర్మూలనతోనే వ్యాధుల నివారణ ఎంవీపీకాలనీ: పొగాకు నిర్మూలనతోనే నేడు సమాజాన్ని పీడిస్తున్న అనేక వ్యాధులకు నివారణ సాధ్యమవుతుందని మహాత్మగాంధీ క్యాన్సర్‌ ఆస్పత్రి ఎండీ డాక్టర్‌ మురళీకృష్ణ అన్నారు. ప్రపంచ పొగాకు వ్యతిరేక దినోత్సవాన్ని పురస్కరించుకొని డబ్లుహెచ్‌ఓ ఈ ఏడాది నినాదం ‘పర్యావరణం కాపాడుదాం’ అంశంపై ఆయన సోమవారం ఎంవీపీ కాలనీలోని ఆస్పత్రిలో మీడియాతో మాట్లాడారు. సమాజంలో సంభవిస్తున్న ఎక్కువ వ్యాధులకు, మరణాలకు పొగాకే కారణంగా నిలుస్తోందన్నారు. క్యాన్సర్, గుండెపోటు, బ్రెయిన్‌ స్ట్రోక్స్, ఊపిరి తిత్తుల సంబంధిత వ్యాధులు ప్రస్తుతం ఎక్కువ అవుతున్నాయన్నారు. దీంతో పాటు సిగరెట్‌ పీకలలో వాడే మైక్రో ప్లాస్టిక్, నాన్‌ బయోడిగ్రేడబుల్‌ పౌచ్‌ల ద్వారా మట్టి పెద్ద ఎత్తున కలుషితం అవుతుందన్నారు. ఈ నేపథ్యంలో ఈ ఏడాది నినాదం పర్యావరణం కాపాడుదాం విజయవంతానికి ప్రతి ఒక్కరూ అంకితభావంతో కృషి చేయాలన్నారు.  దేశంలో పొగాకు ఉత్పత్తుల అమ్మకం ద్వారా కేంద్ర ప్రభుత్వానికి రూ.18 వేల కోట్లు ఆదాయం వస్తుండగా వాటి వినియోగించడం ద్వారా వ్యాధుల భారిన పడుతున్న వారి చికిత్సకు రూ.లక్ష కోట్లు ఖర్చువుతుందన్నారు.  క్యాన్సర్‌ మరణాలు అయితే 20శాతానికి పైగా పొగాకు వాడకం ద్వారానే వస్తున్నాయన్నారు. ఈ నేపథ్యంలో పొగాకు నిర్మూలపై ప్రభుత్వాలు కఠిన నిర్ణయాలు తీసుకోవాలని సూచించారు. పొగాకు పండించే రైతులకు పత్యామ్నాయమార్గాలు చూపించడం, పొగాకు వాడకం ద్వారా వచ్చే నష్టాలపై ప్రజలను పెద్ద ఎత్తున చైతన్యవంతం చేయడం ద్వారానే ఈ సమస్యకు పరిష్కారం లభిస్తుందని వెల్లడించారు. సామాజిక బాధ్యతలో భాగంగా మహాత్మాగాంధీ క్యాన్సర్‌ ఆస్పత్రి తరఫున ఏటా పదుల సంఖ్యలో అవగాహన కార్యక్రమాలు నిర్వహించి గ్రామీణ ప్రజలను పొగాకు రహిత జీవనంపై చైతన్యం కలిగిస్తున్నట్లు తెలిపారు.    -ఎంజీ క్యాన్సర్‌ ఆస్పత్రి ఎండీ డాక్టర్‌ మురళీకృష్ణ   (చదవండి: ప్రాణాన్ని బలిగొన్న ‘ఉచ్చు’)

Marfan Syndrome Symptoms &Treatment: మార్ఫన్‌ సిండ్రోమ్‌ అనేది వేర్వేరు అవయవాలకు సంబంధించి∙అనేక లక్షణాలను కనబరిచే ఒక వ్యాధి. ఇది పుట్టుకతో వచ్చే జన్యుపరమైన జబ్బు. దీని లక్షణాలు కూడా విలక్షణంగా ఉంటాయి. ఇందులో కండరాలకు, రక్తనాళాలకు వెన్నుదన్ను (సపోర్ట్‌)గా ఉండే కనెక్టివ్‌ టిష్యూ దెబ్బతినడం వల్ల వాటికి బలం లోపిస్తుంది. కొందరిలో... మరీ ముఖ్యంగా గర్భిణుల రక్తనాళాలను ప్రభావితం చేసి గుండెను ప్రభావితం చేయవచ్చు. మరికొందరిలో కళ్లు, ఎముకలను కూడా దెబ్బతీయవచ్చు.  లక్షణాలు  👉🏾మార్ఫన్‌ సిండ్రోమ్‌కు గురైన వారు చాలా సన్నగా, ఎత్తుగా ఉంటారు. ఆ సౌష్ఠవంలోనే ఏదో లోపం ఉందనిపించేలా ఎత్తు పెరుగుతారు. కాళ్లూ, చేతులు, వేళ్లూ, కాలివేళ్లూ అన్నీ సాధారణం కంటే పొడుగ్గా ఉంటాయి. 👉🏾వేళ్లు పొడుగ్గా పెరుగుతాయనడానికి ఓ నిదర్శనం ఏమిటంటే... మన బొటనవేలిని అరచేతిలో ఉంచి ముడిచినప్పుడు అది సాధారణంగా అరచేతిలో లోపలే ఉంటుంది. కానీ ఈ జబ్బు ఉన్నవారిలో అరచేయి మూసినప్పుడు బొనటవేలు... పిడికిలి దాటి బయటకు కనిపిస్తుంది. 👉🏾ఎదుర్రొమ్ము ఎముకలు బయటకు పొడుచుకు వచ్చినట్లు కనిపిస్తాయి. 👉🏾మరొకొందరిలో  లోపలికి ముడుచుకుపోయినట్లుగా ఉండవచ్చు. 👉🏾పలువరస చక్కగా, తిన్నగా లేకుండా పళ్లన్నీ గుంపులు గుంపులా ఉన్నట్లుగా వస్తాయి. 👉🏾దగ్గరివి మాత్రమే కనిపించడం, దూరం చూపు అంతగా స్పష్టంగా లేకపోవడం ఉంటుంది. 👉🏾మనందరిలోనూ పాదాలు కొద్దిగా ఒంపు తిరిగి ఆర్చి మాదిరిగా ఉంటాయి. 👉🏾కానీ మార్ఫన్‌ సిండ్రోమ్‌ ఉన్నవారి పాదాలు ఫ్లాట్‌గా ఉంటాయి. 👉🏾గుండెసమస్యలు తలెత్తుతుంటాయి. 👉🏾మరీ ముఖ్యంగా గర్భవతుల్లో ఈ సమస్యలు రావచ్చు. గుండె, రక్తనాళాలకు సంబంధించిన సమస్య ఇలా...  గుండెకు సంబంధించిన కీలక ధమని అయోర్టా అనే పెద్ద రక్తనాళం ఉంటుంది. దీని ద్వారానే అన్ని భాగాలకు మంచి రక్తం అందుతుంది. రక్తం అందించే ప్రతి రక్తనాళంలోనూ లోపలివైపున ఇంటిమా అనే పొర, మధ్యపొరగా మీడియా, బయటిపోరగా అడ్వెంటీషియా అనే మూడు పొరలుంటాయి. రక్తప్రసరణ సాఫీగా, సక్రమంగా జరిగిలా చూసేందుకు ఇంటిమా తోడ్పడుతుంది. ఇక మధ్యపొర అయిన మీడియా, బయటి పొర అడ్వెంటీషియాలు బలంగా ఉండేందుకు రక్తనాళం గోడల్లో ఉండే కొలాజెన్, ఎలాస్టిక్‌ అనే ఫైబర్లు రక్తనాళానికి సపోర్ట్‌ చేస్తుంటాయి. ఈ ఫైబర్లే రక్తం ఒత్తిడి పెరిగినా... వేగం పెరిగినా... రక్తనాళానికి సాగే గుణాన్ని, ఆ ఒత్తిడిని తట్టుకునే గుణాన్ని ఇస్తాయి. కొందరిలో మార్ఫన్‌ సిండ్రోమ్‌ కారణంగా... పుట్టుకతోనే కొలాజెన్‌ తక్కువగా ఉంటుంది. వారు పెరుగుతున్న కొద్దీ ఉన్న కొద్దిపాటి కొలాజెన్‌ కాస్తా తగ్గిపోతూ ఉంటుంది. దాంతో రక్తనాళం బలహీనమవుతుంది. ఒక్కోసారి అది వాచిపోయి, దాని పరిమాణం పెరుగుతుంది. దాంతో ఛాతీ నొప్పి, ఊపిరితీసుకోవడంలో ఇబ్బంది వంటి లక్షణాలు కనిపిస్తాయి. ఈ సమస్యను అశ్రద్ధ చేస్తే రక్తనాళం పగలడం లేదా రక్తనాళాల గోడలు చీలే అవకాశం ఉంది.  అయోర్టా మాత్రమే కాకుండా... మైట్రల్‌ వాల్వ్‌కు సంబంధించిన సమస్యలు కూడా మార్ఫన్‌ సిండ్రోమ్‌లో తలెత్తవచ్చు.  అంతేకాదు... కిడ్నీలకు రక్తసరఫరా ఆగిపోయి అవి దెబ్బతింటాయి.  మెదడుకు రక్తసరఫరా తగ్గి పక్షవాతం వస్తుంది. ఇలా దాదాపు అన్ని అవయవాలూ దెబ్బతిని మల్టీ ఆర్గాన్‌ ఫెయిల్యూర్‌కి దారితీసే ప్రమాదం ఉంది.   చికిత్స ఎలా? ఇది పుట్టుకతో వచ్చే జన్యుసంబంధమైన వ్యాధి కావడంతో... వ్యాధి మొత్తానికి ఒకేవిధమైన చికిత్స ఉండదు. దీనితో ఏ అవయవం ప్రభావితమైతే... ఆ అవయవానికి సంబంధించిన చికిత్స అందించాల్సి ఉంటుంది. ఉదాహరణకు అయోర్టా ప్రభావితం అయినప్పుడు, అవసరమైన కొందరిలో  ‘బెంటాల్స్‌ ప్రొసిజర్‌’ అనే అత్యవసర  శస్త్రచికిత్స ప్రక్రియ ద్వారా పరిస్థితిని చక్కదిద్దాల్సి ఉంటుంది. అలాగే కంటికి సంబంధించిన సమస్యలు చాలా తరచుగా కనిపిస్తుంటాయి. ఉదాహరణకు ఈ బాధితుల్లో సగం మందికి పైగా వారి కళ్లలోని లెన్స్‌ జారిపోతుంది. అలాగే కాటరాక్ట్, గ్లకోమా వంటివి చాలా చిన్నవయసులోనే, చాలా ముందుగా వస్తుంటాయి. రెటీనా సమస్యలూ ఉంటాయి.  ఈ వైవిధ్యమైన లక్షణాలూ, ప్రభావాలు ఉన్నందున... బాధితుల సమస్యకు అనుగుణంగా చికిత్స అవసరమవుతుంది.   చదవండి👇 Gynecology: పిల్లలు కాకుండా ఆపరేషన్‌.. శారీరకంగా, మానసికంగా కోలుకున్న తర్వాతే.. Healthy Heart Diet: 60 నుంచి 70 శాతం కోకోతో తయారైన చాక్లెట్లు, బచ్చలి కూర తిన్నారంటే!

సాక్షి, శ్రీకాకుళం: ‘నాకు తెలిసి 30–40 ఏళ్ల వయసు గల ఎనిమిది మంది ఇటీవల గుండె సమస్యతో చనిపోయారు. పోస్టు కోవిడ్‌లో భాగంగా 40 శాతం మందిలో గుండె సమస్యలను గుర్తించాం. అంతకు ముందు 50 ఏళ్లు పైబడిన వారి కి మాత్రమే ఈ సమస్యలు కనిపించేవి. ఇప్పుడు యువకుల్లోనూ కనిపిస్తున్నాయి.’ జెమ్స్‌ ఆస్పత్రిలో కన్సల్టెంట్‌ కార్డియాలజిస్ట్‌గా పనిచేస్తున్న డాక్టర్‌ ఎల్‌ కే విజయ్‌కుమార్‌ చెప్పిన మాటలివి. పోస్టు కోవిడ్‌ సమస్య ఎంత పెద్దదో ఆయన మాటలే చెబుతున్నాయి.   కోవిడ్‌ నుంచి కోలుకున్నాక గుండె సంబంధిత పరీక్షలు చేయించుకోవడం అత్యవసరమని ఆయన సూచిస్తున్నారు. కోవిడ్‌ వచ్చాక సరైన జాగ్రత్తలు తీసుకోకపోవడం, పోస్టు కోవిడ్‌లో భాగంగా ఆరోగ్య తనిఖీలు చేయించుకోకపోవడం, సరైన పోషకాహారం, తగు వ్యాయామం, విశ్రాంతి తీసుకోకపోవడం, దినచర్యలో ఒత్తిడికి గురవ్వడంతో హృద్రోగ సమస్యలు ఎదురవుతున్నట్టుగా వైద్యులు స్పష్టం చేస్తున్నారు. కోవిడ్‌ వచ్చిన వారు తప్పనిసరిగా ఆస్పత్రులకు వెళ్లి పరీక్షలు చేసుకుంటే, మరణాల వరకు పరిస్థితులు వెళ్లవని కార్డియాలజిస్టులు ముక్తకంఠంతో చెబుతున్నారు.       గతంలో అలా.. ఇప్పుడు ఇలా..  గతంలో ఆస్పత్రులకు వచ్చే 70ఏళ్ల పైబడిన వారిలో 30 శాతం వరకు గుండె సమస్యలు వచ్చేవి. 60 ఏళ్లు దాటిన వారిలో 20 శాతం మంది బాధితులు ఉండేవారు. 50 ఏళ్లు దాటిన వారిలో ఈ సంఖ్య ఇదివరకు పది శాతమే. కానీ ఇప్పుడు 30 నుంచి 40ఏళ్ల వారికే గుండె సమస్యలొస్తున్నాయి. అకస్మాత్తుగా మరణాలు సంభవిస్తున్నాయి. జెమ్స్‌ ఆస్పత్రి ఇటీవల నిర్వహించిన 68 హెల్త్‌ క్యాంపుల ద్వారా గుర్తించిన 452 మందికి యాంజియో, 72 మందికి బైపాస్‌ సర్జరీలు చేశారంటే పరిస్థితి అర్థం చేసుకోవచ్చు.   ఆ రెండింటిపైనే..  కోవిడ్‌ వచ్చిన వారికి ప్రధానంగా రెండింటిపై ప్రభావం చూపుతోంది. ఒకటి ఊపిరితిత్తులపైనైతే, రెండోది గుండె పైన. కోవిడ్‌ వచ్చిన వారిలో 90శాతం మేరకు ఎంతోకొంత ఊపిరితిత్తుల సమస్యలు తలెత్తాయి. దగ్గు, ఆయాసం తగ్గాక ఊపిరితిత్తుల సమస్య నుంచి బయటపడ్డామని తెలుస్తోంది. కానీ గుండె విషయంలో ఎప్పుడేం జరుగుతుందో అంచనా వేయలేకపోతున్నామని వైద్యులు తమ స్వీయ అనుభవాలు చెబుతున్నారు.   ►కోవిడ్‌ సోకిన వారిలో 40 శాతం వరకు ఎంతో కొంత గుండె సమస్యలు తలెత్తుతున్నాయి.   ►కొందరిలో హార్ట్‌ పంపింగ్‌ తగ్గిపోవడం, గుండె రిథమ్‌ ఎక్కువ, తక్కువ ఉండటం, హార్ట్‌ ఎటాక్, పెరాలసిస్‌ స్ట్రోక్, అకస్మిక మరణాలు సంభవిస్తున్నాయి.   ►కోవిడ్‌ వైరస్‌ ఆనవాళ్లు శరీరంలో మార్పులు తీసుకొస్తున్నాయి. సరైన ఆహారం, వ్యాయామం, సరిపడా విశ్రాంతి, మానసిక ప్రశాంతతో పాటు సమయానుకూల జాగ్రత్తలు తీసుకోకపోవడమే కారణమని వైద్య వర్గాలు చెబుతున్నాయి.సాధారణంగా 30 ఏళ్ల లోపు వారికి బీపీ, షుగర్‌ సమస్యలు ఉండవు. కానీ కోవిడ్‌ వచ్చాక ఇదే వయస్సులో గల చాలామంది వాటి బారిన పడుతున్నారు.   ►జన్యు పరమైన సమస్యలకు కోవిడ్‌ తోడు కావడంతో ఒక్కసారిగా ఆరోగ్య పరిస్థితులు మారిపోతున్నాయని వైద్యులు అంచనా వేస్తున్నారు. కోవిడ్‌ వచ్చిన వారు తప్పనిసరిగా ఆస్పత్రులకు వెళ్లి తనిఖీలు చేసుకోవాలని వైద్యులు సూచిస్తున్నారు.  

ఫిబ్రవరి 22న  కుక్ ఎ స్వీట్ పొటాటో డేగా జరుపుకుంటారు. ఓహో.. ఇదో రోజు కూడా ఉందా అని అనుకుంటున్నారా? ఎస్‌  ఉంది. మరి వెల్‌.. రూట్ వెజిటబుల్‌ గా చెప్పుకునే ఈ చిలగడ దుంపకు పెద్ద చరిత్రే ఉంది. వేల ఏళ్ల క్రితమే ఉనికిలో ఉన్న స్వీట్‌ పొటాటో మధుమేహంతో బాధపడేవారికి ఒక వరం లాంటిదట. చిలగడదుంప వల్ల అద్భుతమైన ఆరోగ్య ప్రయోజనాలున్నాయి.  మధ్య అమెరికా లేదా దక్షిణ అమెరికాలో చిలగడ దుంప లేదా స్వీట్‌ పొటాటో పుట్టిందని భావిస్తున్నారు. ఇవ ఇతర దుంపల కంటే చాలా ఆరోగ్యకరమైనవట. విటమిన్ ఏ పుష్కలంగా లభించే ఈ చిలగడదుంపల్లో విటమిన్ B-6, మెగ్నీషియం,  విటమిన్ సీతోపాటు, అధిక ఫైబర్, తక్కువ కొవ్వు , కేలరీలతో నిండి ఉంటుంది. ఇందులో ఉండే ఫైబ్రినోజేన్ కూడా రక్త గడ్డకట్ట కుండా సహాయపడుతుంది. అలాగే ఈ దుంపలలోని అధిక స్థాయి పొటాషియం హార్ట్ బీట్‌ను క్రమబద్ధీకరిస్తుంది. ఇందులో ఉండే మెగ్నీషియం ఆరోగ్యకరమైన ధమనులకు, గుండె కండరాలకు చాలా మంచిది. చిలగడ దుంపలు మన శరీరంలోని అంతర్గత అవయవాలకు ఆక్సిడేటివ్ ప్రమాదాన్ని తగ్గించే స్పోరామిన్స్ని ఉత్పత్తిచేసే ప్రత్యేక లక్షణాన్ని కలిగి ఉన్నాయి. అలాగే శక్తివంతమైన యాంటీ-ఇన్ఫ్లమేటరరీ, యాన్తోసయానిన్‌ కూడా లభ్యం. ఇది  ఇన్ఫ్లమేషన్ ను తగ్గించి, దానివల్ల వచ్చే ప్రమాదాన్ని నివారిస్తుంది. ఇందులో అధికంగా ఉండే కెరోటినాయిడ్స్, బీటా-కెరోటిన్, శరీరంలో విటమిన్ Aని తయారుచేయడానికి సహాయపడతాయి. ఇది కంటిచూపును మెరుగుపరుస్తుంది. రోగనిరోధక శక్తిని పెంచి, మన బాడీలోని ఫ్రీ రాడికల్స్ని తగ్గించి, తద్వారా వృద్ధాప్య సంకేతాలను తగ్గిస్తుంది కూడా. విటమిన్ D అధికంగా అతికొద్ది ఆహారాల్లో చిలగడ దుంప ఒకటి. సన్ షైన్ విటమిన్‌గా చెప్పుకునే  విటమిన్‌ డీ  చిలగడ దుంపలలో తక్షణమే అందుబాటులో ఉంటుంది. చిలగడ దుంపలను ఆహారంలో చేర్చుకోవడం వల్లన చర్మం మెరుస్తుంది. నల్ల మచ్చలను తొలగిస్తుంది. ఇంకొక ఆశ్చర్యకరమైన విషయం ఏమంటే మధుమేహం కలవారు మామూలు దుంపలు తీసుకోవడానికి బదులుగా ఈ చిలగడ దుంపలను తీసుకోవడం మంచిది.  గ్లైసీమిక్ ఇండెక్స్ తక్కువగా ఉండడం వల్ల అది మధుమేహా నియంత్రణకు తోడ్పడుతుందని డైటీషియన్స్‌ చెబుతున్నారు. చిలగడ దుంపల్లో ఉండే అధిక కార్బోహైడ్రేట్‌లకు రక్తంలో చక్కెర స్థాయిలను పెంచే లక్షణం ఉన్నప్పటికీ ఫైబర్ కంటెంట్ ఈ ప్రక్రియను నెమ్మదిస్తుందని నిపుణులు చెబుతున్న మాట. ఆంథోసైనిన్స్ అనే పాలీఫెనోలిక్ సమ్మేళనం ఇన్సులిన్‌ను నియంత్రిస్తుంది. టైప్-2 డయాబెటిస్ ప్రమాదాన్ని తగిస్తుందని అధ్యయనాలు సూచిస్తున్నాయి. మితంగా తింటే, అన్ని రకాల చిలగడదుంపలు ఆరోగ్యకరమేననీ, వీటిల్లో యాంటీఆక్సిడెంట్లు, విటమిన్లు, మినరల్స్‌ చాలా ఎక్కువ గనుక డయాబెటిస్-ఫ్రెండ్లీ డైట్‌లో చేర్చు కోవచ్చని చెబుతున్నారు.  చదవండి: Kiwi Fruit: కివీ పండు పొట్టు తీయకుండా తింటున్నారా? ఇందులోని ఆక్టినిడెన్‌ అనే ఎంజైమ్‌ వల్ల... Badam Health Benefits: రాత్రంతా నీళ్లలో నానబెట్టి బాదం పొట్టు తీసి తింటున్నారా? వేటమాంసం తిన్న తర్వాత వీటిని తిన్నారంటే..

సాక్షి, హైదరాబాద్‌: గ్రేటర్‌ సిటీజన్లు ఏడాదికి 98 రోజులపాటు వాయు కాలుష్యంతో ఉక్కిరిబిక్కిరవుతున్నారు. ఊపిరితిత్తులకు పొగబెట్టే సూక్ష్మ ధూళికణాల మోతాదు 2020 కంటే.. 2021 చివరి నాటికి గణనీయంగా పెరిగినట్లు సెంటర్‌ ఫర్‌ సైన్స్‌ అండ్‌ ఎన్విరాన్‌మెంట్‌ సంస్థ తాజా నివేదిక వెల్లడించింది. ఘనపు మీటరు గాలిలో సూక్ష్మ ధూళికణాల మోతాదు (పీఎం– 2.5) సరాసరిన 41 మైక్రోగ్రాములుగా నమోదైనట్లు లెక్కతేల్చింది. కాలుష్యం కారణంగా నగరవాసులు శ్వాసకోశ వ్యాధులు, గుండె సంబంధిత సమస్యలతో బాధపడుతున్నట్లు స్పష్టం చేసింది. 2020లో కాలుష్య మోతాదు లాక్‌డౌన్‌ కారణంగా తగ్గుముఖం పట్టినట్లు అంచనా వేయడం విశేషం.  దక్షిణాదిలో ఇక్కడే అత్యధికం..  ► దక్షిణాది రాష్ట్రాల్లో వాయు కాలుష్యంలో గ్రేటర్‌ నగరం మూడోస్థానంలో నిలిచినట్లు ఈ సంస్థ తాజా నివేదికలో వెల్లడించింది. రెండోస్థానంలో పొరుగునే ఉన్న ఏపీలోని విశాఖపట్టణం నిలవడం గమనార్హం. 2020లో నగరంలో 60 రోజులు మాత్రమే కాలుష్యం ఉక్కిరిబిక్కిరి చేయగా.. 2021 సంవత్సరంలో గ్రేటర్‌ సిటీలో 98 రోజుల పాటు భరించలేని కాలుష్యంతో సతమతమైందని ఈ నివేదిక తెలిపింది. విశాఖపట్టణం 86 రోజులపాటు కాలుష్యంతో అవస్థలు పడుతోందని నివేదిక వెల్లడించింది.  ప్రధానంగా దక్షిణాదిలో డిసెంబరు– మార్చి మధ్యకాలంలో వాయు కాలుష్యం పెరుగుతోందని పేర్కొంది.   చదవండి: ముచ్చింతల్‌లో సీఎం కేసీఆర్.. సమతామూర్తి స్పూర్తి కేంద్ర సందర్శన ► శీతాకాలంలో కాలుష్య తీవ్రత అధికంగా ఉంటున్న కారణంగా సిటీజన్లు శ్వాస తీసుకోవడంలో ఇబ్బందులు పడుతున్నట్లు తేల్చింది. ఏడాదిలో గ్రేటర్‌ సిటీలో 98 రోజుల పాటు భరించలేని కాలుష్యం..  మరో 96 రోజులపాటు కేంద్ర కాలుష్య నియంత్రణ మండలి ప్రమాణాలకు లోపలే వాయు కాలుష్యం నమోదవుతుండడంతో వాయు నాణ్యత సంతృప్తికరంగానే ఉన్నట్లు వెల్లడించింది. శీతాకాలంలో సూక్ష్మ ధూళికణాల మోతాదు డిసెంబరు 26, జనవరి 3, 2021 తేదీల్లో అత్యధికంగా నమోదైందని తెలిపింది.  ► ఈ రెండు తేదీల్లో ఘనపు మీటరు గాలిలో అత్యధికంగా 81 మైక్రోగ్రాములుగా నమోదవడం గమనార్హం. పారిశ్రామిక అడ్డాగా ఉన్న సనత్‌నగర్‌ ప్రాంతంలో సరాసరిన 83 మైక్రోగ్రాముల మేర సూక్ష్మ ధూళికణాలు నమోదయినట్లు సీఎస్‌ఈ నివేదిక వెల్లడించింది.  గచ్చిబౌలిలోని సెంట్రల్‌ వర్సిటీ వద్ద కూడా సరాసరిన ఘనపు మీటరు గాలిలో 57 మైక్రోగ్రాములుగా ధూళి కాలుష్యం నమోదవడం గమనార్హం. చదవండి: భద్రతా వలయంలో శ్రీరామనగరం.. అడుగడుగునా పోలీసు నిఘా

సాక్షి, హైదరాబాద్‌: గుండె జబ్బులకు నూతన బెలూన్‌ చికిత్స విధానాన్ని ఏఐజీ ఆసుపత్రిలో నిర్వహించారు. దక్షిణ భారతదేశంలో మొదటిసారిగా ఈ పద్ధతిలో ఇద్దరు రోగులకు చికిత్స అందించినట్లు ఏఐజీ సోమవారం ఓ ప్రకటనలో వెల్లడించింది. గత వారం ఈ విధానంలో చికిత్స పొందిన ఇద్దరు రోగులను ఒక్క రోజులోనే డిశ్చార్జి చేసినట్లు తెలిపింది. వెంటనే వారు రోజువారీ పనులు చేసుకోగలుగుతున్నట్లు వివరించింది. రోగులకు ఇది సురక్షితమైన విధానం అని, ఏట్రియల్‌ ఫైబ్రిలేషన్‌ (ఏఎఫ్‌ఐబీ)ను నయం చేసేందుకు ఎంతో తోడ్పతుందని పేర్కొంది. వీరి కోసం ప్రత్యేకమైన ఏఎఫ్‌ఐబీ క్లినిక్‌ ఏర్పాటు చేస్తున్నట్లు ఏఐజీలోని ఎలక్ట్రోఫిజియాలజీ డైరెక్టర్‌ డాక్టర్‌ సి.నరసింహన్‌ తెలిపారు.  చదవండి: ఈ జ్యూస్‌ తాగితే గుండె సంబంధిత వ్యాధులు పరార్‌! లక్షలాది మందిని వేధిస్తున్న రుగ్మత..  ఏఎఫ్‌ఐబీ 50 లక్షలకు పైగా భారతీయులను బాధిస్తున్న గుండె రుగ్మత. ఇది గుండె పోటును కలిగించి తద్వారా గుండె ఆగిపోయేలా చేసే ఒక తీవ్రమైన అనారోగ్య పరిస్థితి. ఈ అనారోగ్య స్థితిలో గుండె కొట్టుకోవడాన్ని నియంత్రించే విద్యుత్‌ ప్రేరణలు గుండె వేగంగా కొట్టుకునేలా చేసి గుండెకు జరిగే రక్త సరఫరాలో అంతరాయాన్ని కలిగిస్తాయి. రోగికి గుండె దడ, శారీరక బలహీనత, శ్వాస తీసుకోవడంలో ఇబ్బంది అవుతుంది. ఇది మందులతో తగ్గకపోతే రేడియో ఫ్రీక్వెన్సీ ఎబ్లేషన్‌ విధానాన్ని ఉపయోగించి సరిగ్గా పనిచేయని విద్యుత్‌ ప్రేరణలను నియంత్రిస్తారు. రేడియో ఫ్రీక్వెన్సీ ఎబ్లేషన్‌ అనేది ఉష్ణ శక్తిని ఉపయోగించే ఒక సుదీర్ఘమైన ప్రక్రియ. చదవండి: ఆ సమస్యతో బాధపడేవారిలో గుండె జబ్బులు రెండింతలు ఎక్కువ! సైబర్‌ బెలూన్‌ ఎబ్లేషన్‌ అనే ఈ నూతన ప్రక్రియ క్రమరహిత హృదయ స్పందనను కలగజేసే అసాధారణ హృదయ కణజాలాన్ని స్తబ్దుగా చేస్తుంది. సాంప్రదాయిక పద్ధతి కన్నా ఈ ప్రక్రియలో ఫలితాలు మిన్నగా ఉండి వ్యాధి పునరావృతం అయ్యే అవకాశాలు తక్కువ అని డాక్టర్‌ నరసింహన్‌ తెలిపారు. గుండె రుగ్మత గల రోగుల్లో సైబర్‌ బెలూన్‌ ఎబ్లేషన్‌ ప్రక్రియ ఎక్కువ మంది కోలుకోవడంలో తోడ్పడుతోందని గమనించారు.

ఇటీవల కాలంలో పిల్లల నుంచి పెద్దల వరకు ఎక్కువమందిని ఇబ్బంది పెడుతున్న సమస్య గుండెలో మంట. తినే ఆహారాలు మెల్లగా లేదా కష్టంగా జీర్ణం అయ్యేవిగా వుంటే అవి గుండెలో మంటను కలిగిస్తాయి. ఒకోసారి చిన్నపాటి చాక్లెట్‌ లేదా ఐస్‌ క్రీమ్‌ వంటివి కూడా అజీర్ణం కలిగించవచ్చు. కొన్నిసార్లు ఆహారాలు తినవలసిన విధంగా తినకపోయినా అజీర్తి ఏర్పడుతుంది. కొన్ని ఆహారాలు కష్టంగా జీర్ణం అవటం, గుండె మంటను కలిగించటం చేస్తాయి. వాటిని పరిశీలిద్దాం. వేపుళ్లు నూనెలో వేయించిన ఆహారాలు కష్టంగా జీర్ణం అవుతాయి.  బయట తినే బజ్జీల వంటివి వేయించేటపుడు, వారు చవకరకం నూనె లేదా బాగా మరిగిన నూనె అనేకమార్లు ఉపయోగిస్తారు. అది జీర్ణక్రియకు హాని కలిగిస్తుంది. మసాలా ఆహారాలు పచ్చి మిరపకాయలు, మిరియాల వంటివాటిలో యాంటీ ఆక్సిడెంట్లు అధికం. కనుక ఆరోగ్యానికి మంచివే. కాని అవి కూడా అజీర్ణం కలిగిస్తాయి. నాలిక మండించే ఈ ఆహారాలు మీ ఆహార గొట్టాన్ని కూడా మండించి గుండెమంట కలిగిస్తాయి. పాలలోని షుగర్‌  లాక్టోజ్‌ అనేది పాలలో వుండే ఒక రకమైన షుగర్‌.  సాధారణంగా 70 శాతం మంది పెద్ద వారికి  లాక్టోస్‌ సరిపడదు. ఎందుకంటే లాక్టోస్‌ జీర్ణం చేయగల ఎంజైములు వారిలో లేకపోవటం లేదా అతి తక్కువగా ఉత్పత్తి అవటం జరుగుతుంది. గింజ ధాన్యాలు పప్పులు, రాజ్మా, బీన్స్, గింజలు వంటివి పొట్టకు బరువే. వీటిలో కూడా ఆలిగో శాచురేట్స్‌ అనే పదార్థం వుంటుంది. సిట్రస్‌ పండ్ల రసాలు  సిట్రస్‌ పండ్ల రసాలు కూడా అజీర్ణం కలిగిస్తాయి. ఆహార గొట్టం కణాలను ఇబ్బంది పెట్టి ఆహారం వెలుపలికి వచ్చేలా చేస్తాయి. వీటిని ఖాళీ పొట్టతో  తీసుకోరాదు. రాగి అంబలి/ రాగి రొట్టెలు వీటిలో కాల్షియం, ఐరన్‌ ఎక్కువగా ఉండడం వల్ల కడుపులో బరువుగా అనిపిస్తుంది. ఈ ఆహారాలు కష్టంగా జీర్ణం అవుతాయి. అలాగని వాటిని తీసుకోవడం మానరాదు. ఎందుకంటే ఆరోగ్యానికి అవికూడా అవసరమే. అయితే, గుండెకు మంట కలుగకుండా వాటిని తక్కువ మొత్తాలలో తినాలి.  క్యాబేజి, బ్రకోలి, ముల్లంగి వంటివి త్వరగా జీర్ణం కావు. వీటిలో ఆలిగో శాచురైడ్స్‌ అనే పదార్ధం వుంటుంది. ఈ రకమైన ఆహారాలను జీర్ణం చేయటానికి అవసరమైన ఎంజైమ్‌ మానవులలో వుండదు. అందుకని, ఈ ఆహారాలు తింటే అవి జీర్ణం కాకుండానే చిన్న పేగులలోకి వెళ్ళిపోతాయి. అక్కడ గ్యాస్‌ తయారై అజీర్ణ ఆహారంతో కూడి బాక్టీరియా బలపడుతుంది. చదవండి: Health Tips: వేరు శెనగలు, ఖర్జూరాలు, కిస్‌మిస్‌లు తరచుగా తింటే...

రోజుకి తగినంత నీటిని తాగడం వల్ల కలిగే ఆరోగ్యప్రయోజనాల గురించి ఎన్నోయేళ్లుగా చెబుతూనే ఉన్నారు. ఐతే అతి ఎప్పుడూ అనర్థమే! నీటి విషయంలో అందుకు మినహాయింపు ఏమీ లేదు. నీరు అధికంగా తీసుకున్నా ప్రమాదమేనని నిపుణులు అంటున్నారు. అవును, డీ హైడ్రెషన్‌ లాగానే ఓవర్‌ హైడ్రేషన్‌ కూడా ఆరోగ్యానికి హానికరమే. అనేక మంది డైట్‌ స్పెషలిస్ట్స్ రోజుకు మూడు లీటర్లు లేదా అంత​కంటే ఎక్కువ నీరు తాగమని సలహాలిస్తూ ఉంటారు. కానీ అది అంతమంచిపనేమీ కాదని ప్రముఖ​ నూట్రీషనిస్ట్‌ రేణు రాఖేజా ఇన్‌స్ట్రాగ్రామ్‌ ద్వారా హెచ్చరిస్తున్నారు. ఆమె ఏం చెబుతున్నారంటే..  నీరు ఎక్కువగా తాగితే ఏమౌతుంది? శరీరంలోని ఎలక్ట్రోలైట్స్‌లో పొటాషియమ్‌, సోడియం, మ్యాగ్నిషియం వంటి ఖనిజాలు ఉంటాయి. నీరు అధి​కంగా తాగితే ఎలక్ట్రోలైట్‌ లెవెల్స్‌ పడిపోవడానికి కారణమవుతుంది. ఫలితంగా గుండె, కిడ్నీల పనితీరులపై దుష్ర్పభావాన్ని చూపుతాయి. ప్రతిరోజూ అధికమోతాదులో నీరు తాగితే మినరల్స్‌ నిష్పత్తిలో సమతౌల్యం దెబ్బతిని బ్రెయిన్‌ ఫాగ్‌, బరువు పెరగడం, తలనొప్పి, కండరాల బలహీణతలకు కారణమౌతుంది.  రేణు రాఖేజా ఫాలోవర్స్‌ నీరు అదికంగా తాగడం వల్ల వారు ఎదుర్కొన్న అనుభవాలను కామెంట్ల రూపంలో వెల్లడించారు.  అద్భుతం.. ఎట్టకేలకు అనుభవ పూర్వకంగా నేను నమ్మినదాన్ని ఒకరు చెప్పారు అని ఒకరు కామెంట్‌ చెయగా.. చాలా కాలం క్రితం నేను కూడా ఈ విధమైన అనారోగ్యం గుండా వెళ్లాను. మా డాక్టర్‌ నన్ను తక్కువ నీటిని తాగమని సూచించారు. అప్పట్లో రోజుకు 4 లీటర్ల నీటిని తాగాను అని మరొకరు చెప్పుకొచ్చారు. అయితే రేణు రాఖేజా సూచనలు ఏమంటే.. దాహంగా ఉంటేనే నీటిని తాగాలి. ఇతర వేళల్లో పుచ్చకాయలు, స్పైనాచ్‌ పండ్లు.. వంటి నీరు అధికమోతాదులో ఉండే కూరగాయిలు లేదా పండ్లు తినాలి. అలాగే కొబ్బరి నీళ్లు, టీ, కాఫీ, జ్యూస్‌లతో కూడా శరీరాన్ని హైడ్రేటెడ్‌గా ఉంచుకోవచ్చు. రోజుకు 1.5 లీటర్ల నీరు తాగితే సరిపోతుందని సూచించారు. చదవండి: వైరల్‌: పె..ద్ద.. ఐస్‌గోళా ఖరీదెంతో తెలుసా?

సాక్షి, హైదరాబాద్‌: కోవిడ్‌ మహమ్మారి రెండుదశల దాడి ప్రత్యక్ష, పరోక్ష ప్రభావాలు, సమస్యల నుంచి ప్రజలు పూర్తిగా తేరుకునేందుకు సుదీర్ఘ కాలమే పట్టే అవకాశాలు కనిపిస్తున్నాయి. ముఖ్యంగా శరీరంలోని ప్రధాన అవయవమైన గుండె ఎప్పుడు, ఏ రూపంలో, ఎన్ని రకాలుగా ప్రభావితం అవుతుందనేది అంతు చిక్కడం లేదు. కోవిడ్‌ సోకాక కోలుకునే క్రమంలో, ఆ తర్వాతా ఇలా ఏ సందర్భంలోనైనా వైరస్‌ కారణంగా గుండె ప్రభావితమయ్యే అవకాశాలున్నట్టు తాజాగా వైద్యులు తేల్చారు. గతేడాది మొదటి దశలోనే కరోనా నుంచి కోలుకున్నాక గుండె సంబంధిత సమస్యలు ఎక్కువగా ఉత్పన్నమవుతున్నట్టు నిపుణులు గుర్తించారు. అయితే సెకండ్‌వేవ్‌లో మాత్రం వివిధ రూపాల్లో సమస్యలు బయటపడుతున్నట్లు చెబుతున్నారు. గుండె లయలు తక్కువగా ఉండడం లేదా ఎక్కువగా ఉండడం, ఊపిరి తీసుకోవడంలో ఇబ్బందులు, ఛాతీలో అసౌకర్యంగా అనిపించడం, రక్తప్రసరణ అధికం కావడం వంటి లక్షణాల ద్వారా సమస్య గుర్తించొచ్చునని వైద్య నిపుణులు చెబుతున్నారు. కొన్నిసార్లు ఎలాంటి లక్షణాలు కనిపించకుండానే ఈ వైరస్‌ గుండెను ప్రభావితం చేస్తోందంటున్నారు. అందువల్ల కోలుకున్నాక గుండె పరీక్ష చేయించుకోవడం మంచిదని సూచిస్తున్నారు.  కాళ్ల రక్తనాళాల్లో గడ్డలతో ప్రమాదం  ‘శరీరంలోని చాలావరకు కాళ్ల లోపలి ఒకటి లేదా ఎక్కువ రక్తనాళాల్లో రక్తం గడ్డకట్టడం ‘డీప్‌ వీన్‌ థ్రాంబోసిస్‌’కు దారితీస్తుంది. కాళ్ల వాపు లేదా నొప్పికి ఇది కారణం అవుతుంది. కాళ్ల రక్తనాళాల్లో  ఏర్పడిన గడ్డలు ఊపిరితిత్తులకు చేరుకున్నప్పుడు వాటిలోని ఏదైనా ధమనిలో రక్త ప్రసరణను అడ్డుకుంటాయి. దీనిని పల్మనరీ ఎంబాలిజం అంటారు. ఇలా జరిగినప్పుడు గుండె కుడివైపు వైఫల్యమయ్యే అవకాశాలు పెరుగుతాయి. కోవిడ్‌ పేషెంట్లలో లెఫ్ట్‌ హార్ట్‌ (గుండె ఎడమ భాగం) ఫెయిల్యూర్ల కంటే రైట్‌ హార్ట్‌ (గుండె కుడిభాగం) ఫెయిల్యూర్లు ఎక్కువగా ఉంటున్నట్టుగా వెల్లడైంది..’ అని డాక్టర్‌ విక్రమ్‌రెడ్డి తెలిపారు. కరోనా వైరస్‌ సోకకుండా ముందు జాగ్రత్త లేదా దాని బారిన పడ్డాక చికిత్సలో భాగంగా తీసుకున్న హైడ్రాక్సీ క్లోరోక్విన్, అజిత్రోమైసిన్‌ వంటి మందులు కొందరిపై దుష్ప్రభావాలు చూపిస్తున్నట్లు తెలుస్తోందని చెప్పారు.   

తక్షణ శక్తి, చురుకుదనం, ఏకాగ్రత పెంచే పానీయాలుగా ఎనర్జీ డ్రింక్‌కు పేరు. వీటిని ఎక్కువగా క్రీడాకారులు తాగుతుంటారు. ఇప్పుడిప్పుడే మిగిలిన వారూ వీటిని అలవాటు చేసుకుంటున్నారు. అయితే, ‘అతి సర్వత్ర వర్జయేత్‌’ అన్నట్లు ఏదైనా మితం అయితేనే ఉపయోగకరం. అతిగా తీసుకుంటే అనవసర చిక్కుల్లో పడక తప్పదు. ఎనర్జీ డ్రింక్స్‌కు సైతం ఈ సూత్రం వర్తిస్తుంది. కానీ, కొందరు అదే పనిగా ఎనర్జీ డ్రింక్స్‌ తాగడానికి అలవాటు పడి ఉంటారు. ఇలా వ్యసనంగా మార్చుకోవడం వల్ల కలిగే నష్టాలు, బయటపడే మార్గాల గురించి తెలుసుకుందామిలా...  ఎనర్జీ డ్రింక్స్‌లో కెఫెన్, చక్కెర, బి–విటమిన్లు, ఎల్‌–టారిన్‌ లాంటి అమైనో ఆమ్లాల ఉత్పన్నాలు, ఆయుర్వేద మూలికా గుణాలు ఉంటాయి. అందువల్లే ఎనర్జీ డ్రింక్స్‌ శారీరక, మానసిక ఉత్ప్రేరక పానీయాలుగా పనిచేస్తాయి. అయితే, ఈ లాభాలతోపాటు ఇందులోని కెఫెన్, చక్కెర కలిగించే దుష్ప్రభావాలూ ఉన్నాయి. ఇందులో ముఖ్యమైనవి ఈ డ్రింక్స్‌ను తాగడాన్ని వ్యసనంగా మార్చుకోవడం, సహజశక్తిని నమ్ముకోకుండా వీటిపైనే ఆధారపడడం.  వ్యసనం–లక్షణాలు ఏదైనా ఒక అలవాటు మనకు హాని చేస్తుందని తెలిసినా మానలేకపోవడమే వ్యసనం. ఇదొక మానసిక స్థితి. అతిగా తినడం, తాగడం, కంప్యూటర్‌ గేమ్స్‌కు అలవాటు పడడం.. తదితరం అన్నీ ఇలాంటివే. ఎనర్జీ డ్రింక్స్‌ వ్యసనం కూడా ఇలాంటిదే. మాదకద్రవ్యాల వ్యసనంలా ఇదంత హానికరం కాకపోయినప్పటికీ ఇది కూడా ప్రమాదకరమే. ఇలా ఎనర్జీ డ్రింక్స్‌ వ్యసనంగా మారడానికి అందులోని కెఫెన్, ఆర్ట్టఫియల్‌ స్వీట్నర్స్‌దే ప్రధాన పాత్ర.  ఈ వ్యసన లక్షణాలు ఇలా ఉంటాయి.   ∙ఎనర్జీ డ్రింక్స్‌ను తాగాలనే బలమైన కోరికలు  ∙మనసులో ఎనర్జీ డ్రింక్స్‌ గురించే ఆలోచనలు  ∙ఎనర్జీ డ్రింక్స్‌ను పరిమితి లోపు మాత్రమే తీసుకోవడంలో అదుపు కోల్పోవడం.  ∙ఈ డ్రింక్స్‌కు తాగకుండా ఉన్నప్పడు తలనొప్పి, చిరాకు, అలసట వచ్చినట్లు అనిపించడం.   దుష్ప్రభావాలు ఎనర్జీ డ్రింక్స్‌లో ఆమ్ల స్వభావం ఎక్కువ. అందువల్ల వీటిని ఎక్కువగా తాగినప్పుడు చిగుళ్లపై తీవ్ర ప్రభావం చూపుతుంది. ఫలితంగా దంత సమస్యలు వస్తాయి. అలాగే తరచూ వీటిని తాగడం వల్ల బరువు పెరిగే ప్రమాదమూ ఉంది. ఇది ప్రయోగాత్మక అధ్యయనంలోనూ నిజమని తేలింది. అలాగే షుగర్‌ శాతం అధికంగా ఉండే ఎనర్జీ డ్రింక్స్‌ తరచూ తీసుకోవడం వల్ల దీర్ఘకాలిక సమస్యలైన హృద్రోగాలు, టైప్‌ 2 డయాబెటిస్, ఊపిరితిత్తుల వ్యాధులు వచ్చే ప్రమాదమూ ఉన్నట్లు వైద్య నిపుణులు హెచ్చరిస్తున్నారు. ఒకవేళ షుగర్‌ లేని ఎనర్జీ డ్రింక్స్‌ తీసుకున్నా అందులోని కెఫెన్, ఆర్టిఫియల్‌ స్వీటర్న్‌ సైతం టైప్‌ 2 డయాబెటిస్, జీర్ణక్రియ సమస్యలు సృష్టిస్తాయని అంటున్నారు. ఆరోగ్య సమస్యలను పక్కన పెడితే రోజూ కనీసం ఒకటి రెండు ఎనర్జీ డ్రింక్స్‌ కొనడం ఆర్థిక పరిస్థితినీ ప్రభావితం చేస్తుందని అంటున్నారు. అయితే, ఎనర్జీ డ్రింక్స్‌ వ్యసనం నుంచి బయటపడడం కూడా అంత సులభం కాదు. ఒక క్రమపద్ధతిలో దీని నుంచి దూరం కావడానికి ప్రయత్నం చేయాలి. హఠాత్తుగా మానేయాలని ప్రయత్నిస్తే కొన్ని రకాల చెడు ప్రభావాలు సైతం కనిపించే ప్రమాదం ఉంది. అందువల్ల డాక్టరును సంప్రదించి ఆ తర్వాత ఒక క్రమపద్ధతిలో ఈ వ్యసనం బారి నుంచి బయటపడడానికి ప్రయత్నించవచ్చు. అలాగే ఎనర్జీ డ్రింక్స్‌కు బదులు కాఫీ, లేదా డికాఫ్, పండ్ల రసాలు, గ్రీన్‌ టీ, ఆయుర్వేద టీలు తీసుకోవడం ద్వారానూ ఫలితం పొందవచ్చు.

సాక్షి, హైదరాబాద్‌ : కరోనా వైరస్‌ విజృంభిస్తున్న తరుణంలో గుండె జబ్బులు కూడా పెరుగుతున్నాయి. వాస్తవానికి ఈ సమస్య కోవిడ్‌–19 పరీక్షల్లో బయటపడడం లేదు. 80 శాతం మేరకు కరోనా కేసుల్లో ఎలాంటి లక్షణాలు బయటపడకపోవడం గమనార్హం. కోవిడ్‌ బాధితుల్లో 5 శాతం కంటే తక్కువగానే గుండె సంబంధిత వ్యాధులను చూడవచ్చు. వృద్ధులు, అంతకు ముందు నుంచే అధిక రక్తపోటు, మధుమేహం, వృద్ధులైన గుండెపోటు రోగులలో ఈ సమస్య ఎక్కువగా కన్పిస్తున్నది. రోగ నిరోధక శక్తి ఉంటే కోవిడ్‌ మహమ్మారిని విజయవంతంగా ఎదుర్కొంటున్నట్టు వైద్యులు పేర్కొంటున్నారు. వాస్తవానికి రొటీన్‌గా చేసే పరీక్షలలోనే గుండెకు సంబంధించిన సమస్యలు బయటపడుతున్నాయి. ఎక్కువగా గుండెలో మంట, రోగ నిరోధక క్రియాశీలత, రక్తంలోకి పెద్ద ఎత్తున రోగ నిరోధకత సైటోకైన్‌లు విడుదల కావడం, షాక్, జర్వంతోపాటు ఇతర లక్షణాల వల్ల రక్తపోటుకు గురవుతుంటారు. దాంతో శరీరంలో ఒకేసారి అనేక అవయవాలు వైఫల్యం చెందడంతో పాటు కిడ్నీ, లివర్‌ పనిచేయడం నిరాకరిస్తాయి. ముఖ్యంగా కార్డియో వాస్కులర్‌ లక్షణాల విషయానికి వస్తే.. గుండెకు రక్తం సరఫరా చేసే ప్రధాన రక్తనాళం మూసుకుపోవడం వల్ల అక్యూట్‌ ఎమ్‌ఐ–స్టెమి(అక్యూట్‌ హార్ట్‌ అటాక్‌) ఏర్పడే ప్రమాదం ఉంది. ఊపిరితిత్తుల సమస్య, రక్తంలో ఆక్సిజన్‌ కలిసే సమస్య కారణంగా రక్తంలో నిరంతర ఆక్సిజన్‌ సంతృప్తత (హైపోక్సియా) చాలా తక్కువకు పడిపోయినప్పడు ఆకస్మిక గుండె పోటుకు దారితీస్తుంది. మెదడు రక్తనాళాల్లో అసాధారణ రీతిలో రక్తం గడ్డకట్టడం, ఆకస్మిక పక్షవాతం రావడం గానీ, ఒక చేయి లేక ముఖంలో ఒక వైపు బలహీనతకు దారితీసే అవకాశం ఉంది. అదే గుండె చుట్టూ ద్రవం ఏర్పడటంతో తక్కువ రక్తపోటు, షాక్‌కు లోనవడం సంభవిస్తుంది. గుండె కండరాలలో ఇన్‌ఫెక్షన్, మంట, వాపులు బ్లడ్‌ పంపింగ్‌ వైఫల్యానికి దారి తీస్తాయి. దీంతో రక్తపోటు తగ్గిపోతుంది. కానీ షాక్‌ ఏర్పడుతుంది.  

నా వయసు 59 ఏళ్లు. గత నాలుగేళ్లుగా మూత్రం తగ్గడం, చర్మం పలచబడటం, కండరాల పటుత్వం కూడా తగ్గడం వంటి లక్షణాలతో డాక్టర్‌ను కలిశాను. ఆయన కొన్ని పరీక్షలు చేసి గుండెవైఫల్యం (హార్ట్‌ ఫెయిల్యూర్‌) కారణంగా ఈ లక్షణాలు కనిపిస్తున్నాయని చెప్పారు. గుండెవైఫల్యం అంటే ఏమిటి? ఇందుకు కారణాలేమిటి? దయచేసి వివరంగా చెప్పండి. – సుధాకర్‌రావు, కంకిపాడు  గుండె వైఫల్యానికి అతి ప్రధాన కారణం గుండెపోటు. ఒకసారి గుండెపోటు బారిన పవడ్డవారిలో నూటికి 60 మందిలో గుండెవైఫల్యం సంభవించవచ్చు. అయితే గుండెవైఫల్యానికి ఇదొక్కటే కారణం కాదు. దీర్ఘకాలం పాటు హైబీపీ నియంత్రణలో లేకపోవడం వల్ల కూడా గుండెకండరం దెబ్బతిని వైఫల్యానికి దారితీస్తుంది. అలాగే డయాబెటిస్‌ నియంత్రణలో లేనప్పడు కూడా సూక్ష్మరక్తనాళాలు దెబ్బతిని అంతిమంగా అది గుండె వైఫల్యానికి దారితీస్తుంది. దీర్ఘకాలంగా కిడ్నీ జబ్బు ఉన్నవారికి కూడా రక్తంలో విషపదార్థాల ప్రభావం పెరిగి, కరమంగా గుండె దెబ్బతింటుంది. అదురుగా పుట్టుకతో కండర ప్రోటీన్‌ లోపం ఉన్నవారికి, కాన్పు సమయంలో తీవ్రమైన ఒత్తిడికి గురైన మహిళలకు, కొందరిలో జీవితంలో ఉన్నట్టుండి ఎన్నడూ లేనంత తీవ్రమైన మానసిక ఒత్తిడి బారిన పడ్డవారికి కూడా హఠాత్తుగా గుండెవైఫల్యం సంభవించి  ముప్పు ఉంటుంది.  నిర్ధారణ గుండెవైఫల్యాన్ని చాలావరకు లక్షణాల ఆధారంగానే గుర్తుపట్టవచ్చు. వైద్యులు రోగిని పరీక్షించడంతో పాటు కచ్చితమైన నిర్ధారణకు కొన్ని పరీక్షలు చేయిస్తారు. ‘ఈసీజీ’ పరీక్ష చేస్తే గతంలో గుండెపోటు వచ్చిందా, గుండె గదులు పెద్దగా అయ్యాయా, కండరం మందంగా తయారైందా... వంటి వివరాలన్నీ బయటపడతాయి. ఎకో పరీక్ష చేస్తే గుండె పంపింగ్‌ సామర్థ్యం ఎలా ఉందన్న విషయం తెలుస్తుంది. ఇవికాకుండా గుండెవైఫల్య లక్షణాలు స్పష్టంగా కనబడుతున్నప్పుడు... ఒకవేళ గుండె రక్తనాళాల్లో పూడికలుండి, త్వరలో గుండెపోటు ముంచుకొచ్చే అవకాశం ఉందేమో తెలుసుకునేందుకు ‘యాంజియోగ్రామ్‌’ అవసరమవుతుంది. దాదాపు 99 శాతం మందికి ఈ పరీక్షలతో గుండెవైఫల్యం కచ్చితంగా నిర్ధాణ అవుతుంది. అరుదుగా మరింత స్పష్టత కోసం ఎమ్మారై, పెట్‌స్కాన్‌ వంటి పరీక్షలూ అవసరమవుతాయి. ఆయాసంగా ఉన్నప్పుడు దానికి కారణం గుండెవైఫల్యమా లేక ఉబ్బసమా అన్నది తెలుసుకునేందుకు ‘బీఎన్‌పీ’ అనే పరీక్ష ఉపకరిస్తుంది.  చికిత్స: గుండెవైఫల్యానికి చికిత్స దీర్ఘకాలం పాటు కొనసాగుతుంది. గుండెవైఫల్యం మొదలైనప్పుడు దగ్గు, ఆయాసం వంటి పైకి కనిపించే లక్షణాలతో పాటు గుండె సైజు పెరగడం, కండరం మందం కావడం వంటి అంతర్గత సమస్యలూ ఉంటాయి. గుండె వ్యాధి ముదరకుండా చూడటానికి మందులు వాడాల్సి ఉంటుంది. గుండె, కిడ్నీ వంటి కీలక అవయవాల పనితీరును సమన్వయం చేస్తూ పంపింగ్‌ వ్యవస్థను మెరుగుపరిచేందుకు బీటాబ్లాకర్లు, ఏసీబీ, ఏఆర్‌బీ ఇన్హిబిటర్లు, స్పైరనోలాక్టోస్‌ వంటి మందులు ఇస్తారు. వీటికితోడు గుండె సైజు పెరిగినప్పుడు దాని దుష్ప్రభావాలను అడ్డుకునేందుకు ‘నెప్రిలీసిలిన్‌ ఇన్హిబిటర్‌’ వంటి కొత్తమందులు రాబోతున్నాయి. ఇక ఒంట్లోకి అధికంగా చేరిన నీటిని బయటకు పంపేందుకు ‘డైయూరెటిక్స్‌’ మందులు, లక్షణాలను తగ్గించేందుకు ‘డిజిటాయిల్స్‌’ మందులు తోడ్పడతాయి. ఇవన్నీ కూడా వ్యాధి ముదరకుండా కాపాడుతూ జీవితికాలాన్ని పెంచడానికి తోడ్పడతాయి. గుండె పంపింగ్‌ సామర్థ్యం 30 శాతం కంటే తక్కువగా ఉన్నవారికి ‘ఆల్డోస్టెరాన్‌ యాంటగోనిస్ట్స్‌’ రకం మందులు ఉపయోగపడతాయి. ఆస్తమా వంటి సమస్యలున్నవారు బీటాబ్లాకర్స్‌ను తట్టుకోలేరు వీరికి ‘ఇవాబ్రాడిన్‌’ అనే కొత్త మందు అందుబాటులోకి వచ్చింది. కిడ్నీ సమస్యలున్నవారు ఏసీఈ, ఏఆర్‌బీ మందులను తట్టుకోలేరు. వీరికి ‘ఐసారజైన్‌’ మందులు ఇవ్వాల్సి ఉంటుంది. ఇవన్నీ రక్తనాళాలను విప్పారేలా చేస్తూ గుండెమీద భారాన్ని తగ్గిస్తాయి. ఈ మందుల వల్ల రోగి బాధలు తగ్గడమే కాకుండా, గుండె వైఫల్యం కారణంగా లోపల తలెత్తే సమస్యలు తగ్గి రోజువారీ పనులన్నీ హాయిగా చేసుకోగలుగుతారు. కాబట్టి మందులను క్రమం తప్పకుండా పద్ధతి ప్రకారం వాడటం చాలా కీలకం.  గుండె ఆపరేషన్‌ చేయాల్సిన పరిస్థితి రాకూడదంటే...?  నా వయసు 54 ఏళ్లు. ఇటీవల నాకు గుండెకు రక్తం పరఫరా చేసే ధమనుల్లో బ్లాక్స్‌ ఉన్నాయని డాక్టర్లు చెప్పారు. మందులతోనే చక్కదిద్దవచ్చని (మెడికల్లీ మేనేజబుల్‌) అన్నారు. నేను కూడా డాక్టర్లు చెప్పినట్టే క్రమం తప్పకుండా మందులు వాడాలనుకుంటున్నాను. వీటిని కొద్దికాలం వాడితే సరిపోతుందా? జీవితాంతం వాడాలా? ఇవి వాడుతున్నా భవిష్యత్తులో ఎప్పుడైనా సర్జరీ చేయించాల్సిన అవసరం వస్తుందా? నాకు సర్జరీ అంటే చాలా భయం. ఆ పరిస్థితి రాకుండా ఉండాలంటే చేయాలి? - ఆర్‌. జగన్నాథరావు, గుడివాడ  మీకు గుండెజబ్బు ఉండి, రక్తనాళాల్లో బ్లాక్స్‌ ఉన్నప్పటికీ కేవలం మందులు వాడితే సరిపోతుందని డాక్టర్లు చెప్పారంటే ఆ బ్లాక్స్‌ అంత ఎక్కువగా లేవనీ అర్థం.  లేదా పెద్ద రక్తనాళాలు అన్నీ బాగానే ఉండి గుండెకు రక్తసరఫరా చేసే చిన్న రక్తనాళాల్లో మాత్రమే బ్లాక్స్‌ ఉన్నాయని అనుకోవచ్చు. కాబట్టి మీరు ఎక్కువగా ఆందోళన పడాల్సిన అవసరం లేదు. ఇదేకాకుండా భవిష్యత్తులో జబ్బు పెరగకుండా ఆహార, వ్యాయామ నియమాలు పాటిస్తూ... ఆస్పిరిన్, స్టాటిన్స్‌ వంటి మందులు వాడుతూ ఉంటే జబ్బు పెరిగి ఆపరేషన్‌ అవసరం పడాల్సి రావడానికి అవకాశాలు చాలా తక్కువ. కానీ ఆహార, వ్యాయామ నియమాలు పాటించకుండా, మందులు వాడటంలో నిర్లక్ష్యంగా ఉండి అశ్రద్ధ చేస్తూ ఉంటే జబ్బు పెరిగే అవకాశం ఎక్కువ. కాబట్టి అస్తమానం ఆపరేషన్‌ గురించి ఆలోచిస్తూ ఆందోళనపడకుండా ఉండండి.  యోగా, వాకింగ్‌ వంటివి చేస్తూ పైన పేర్కొన్న మందులు తీసుకుంటూ నిర్భయంగా ఉండండి. ఒకవేళ ఇదంతా చేసినా కూడా జబ్బు పెరిగి ఆపరేషన్‌ చేయించుకోవాల్సిన పరిస్థితి ఉంటే నిర్భయంగా, నిశ్చింతగా సర్జరీ చేయించుకోండి. ఇప్పుడు తక్కువగాటుతో లేదా ఒక్కోసారి అదీ లేకుండా యాంజియోప్లాస్టీ స్టెంటింగ్‌ చేయించుకుని పూర్తిగా సాధారణ జీవితాన్ని గడిపే అవకాశాలున్నాయి. - డాక్టర్‌ జి. సూర్యప్రకాశ్, సీనియర్‌ కన్సల్టెంట్‌ కార్డియాలజిస్ట్, కేర్‌ హాస్పిటల్స్, ముషీరాబాద్, హైదరాబాద్‌

సాక్షి, హైదరాబాద్‌: అతి పిన్న వయసులోనే గుండె జబ్బుల బారిన పడటానికి అసమతుల్య ఆహారం, శరీరానికి సరైన వ్యాయామం లేకపోవడమే ప్రధాన కారణమని పలువురు హృద్రోగ వైద్య నిపుణులు అభిప్రాయపడ్డారు. యశోద ఆస్పత్రి ఆధ్వర్యంలో నగరంలోని ఓ ప్రైవేటు హోటల్‌లో రెండ్రోజులపాటు జరగనున్న ‘అడ్వాన్డ్స్‌ ఇంటర్వెన్షనల్‌ కార్డియాలజీ’ సదస్సు శనివారం ప్రారంభమైంది. ఈ సదస్సులో ఎన్‌ఐఎన్‌ డైరెక్టర్‌ డాక్టర్‌ హేమలత, యశోద హాస్పిటల్స్‌ ఎండీ డాక్టర్‌ జీఎస్‌రావు, డైరెక్టర్‌ డాక్టర్‌ పవన్‌గోరుకంటి, సీనియర్‌ కార్డియాలజిస్ట్‌ డాక్టర్‌ వరద రాజశేఖర్, డాక్టర్‌ లలిత సహా పలువురు వైద్యనిపుణులు పాల్గొన్నారు. గ్రామీణ ప్రాంతాల్లోని ప్రజలు పోషకాహార లోపంతో గుండె జబ్బుల బారిన పడుతుంటే.. పట్టణాల్లో మారిన జీవశైలికితోడు ఆహారపు అలవాట్ల వల్ల ఈ జబ్బుల బారిన పడుతున్నట్లు తెలిపారు. 1990లో గుండె జబ్బుల మరణాలు 15% ఉండగా, ప్రస్తుతం ఈ సంఖ్య 28 శాతానికి పెరగడంపై ఆందోళన వ్యక్తం చేశారు. ‘‘ఆర్థికంగా ఉన్నవారు శారీరక అవసరానికి మించి ఏది పడితే అది తింటూ పొట్ట చుట్టూ భారీగా కొవ్వును పోగేసుకుంటున్నారు. దీంతో బరువు పెరిగిపోతున్నారు. ఇది చిన్న వయసులోనే గుండె జబ్బులకు కారణమవుతోంది. పిజ్జాలు, బర్గర్లతో కడుపునింపుతున్నారు. భవిష్యత్తులో ఆరోగ్యం దెబ్బతినడానికి కారణమవుతుంది. మిత ఆహారం తీసుకోవడం, ఆహారంలో పండ్లు, కాయగూరలు, నట్స్‌ ఎక్కువ తీసుకోవడంతో పాటు వాకింగ్, రన్నింగ్, యోగా వంటివి చేయడం ద్వారా కొవ్వును కరిగించుకోవచ్చు. తద్వారా గుండె ఆరోగ్యాన్ని కాపాడుకోవచ్చు’’అని డాక్టర్‌ హేమలత తెలిపారు. మారిన జీవనశైలి, ఆహారపు అలవాట్లు, పని ఒత్తిడి, కాలుష్యం వల్ల గుండె జబ్బులు పెరిగాయని, విదేశీయుల్లో 60 ఏళ్లకు ఈ జబ్బులు వెలుగు చూస్తుంటే, మన దగ్గర 35 ఏళ్లకే వెలుగు చూస్తున్నాయని డాక్టర్‌ రాజశేఖర్‌ ఆందోళన వ్యక్తం చేశారు. ప్రస్తుతం నగరంలో అత్యాధునిక వైద్యసేవలులతోపాటుగా నిపుణులు, సాంకేతిక పరిజ్ఞానం అందుబాటులోకి వచ్చిందన్నారు విదేశాలతో పోలిస్తే ఇక్కడ వైద్య ఖర్చు కూడా చాలా తక్కువని, ప్రస్తుతం 30 దేశాల రోగులు చికిత్సల కోసం నగరానికి వస్తున్నారని తెలిపారు. ఒకవైపు రోగులకు మెరుగైన సేవలు అందిస్తూనే.. మరోవైపు ఆస్పత్రి సేవలను విస్తరిస్తున్నామని, దీనిలో భాగంగా గచ్చిబౌలిలో 2020 డిసెంబర్‌ నాటికి అత్యాధునిక ఆస్పత్రిని అందుబాటులోకి తెస్తున్నామని డాక్టర్‌ జీఎస్‌రావు తెలిపారు. త్వరలోనే అత్యాధునిక హంగులు, నిపుణులతో ప్రత్యేక గుండె మార్పిడి చికిత్సల విభాగాన్ని అందుబాటులోకి తెస్తున్నామని చెప్పారు.

సాక్షి,గుంటూరు : కొండపల్లికి చెందిన వెంకటలక్ష్మికి మధుమేహం ఉంది. కొంతకాలంలో మందులు సరిగ్గా వాడటం లేదు. పది రోజుల కిందట అకస్మికంగా స్పృహ కోల్పోవడంతో నగరంలోని ఓ కార్పొరేట్‌ ఆస్పత్రికి తరలించారు. ఆ సమయంలో శరీరంలో షుగర్‌ లెవల్స్‌ 800 ఉండటంతోపాటు, ఊపిరి తిత్తుల ఇన్‌ఫెక్షన్‌ సోకింది. వారం రోజులు ఐసీయూలో ఉంచి చికిత్స చేయడంతో ప్రాణాపాయం నుంచి బయట పడింది.  పటమటకు చెందిన వెంకటేశ్వర్లు రెండు రోజుల కిందట అకస్మాతుగా ఆయాసంతో పడిపోవడంతో నగరంలోని ఓ ప్రవేటు ఆస్పత్రికి తీసుకెళ్లారు. అతనికి ఇసీజీ తీయగా గుండెపోటుగా నిర్ధారణించారు. మధుమేహం కారణంగా ఛాతీ నొప్పి రాలేదని తేల్చారు. అసలు అతనికి అప్పటి వరకూ మధుమేహం ఉన్నట్లు కూడా తెలియకపోవడంతో తీవ్ర ఆందోళనకు గురయ్యారు. ఇలా వీరిద్దరే కాదు..ఇటీవల కాలంలో చాలా మంది మధుమేహం ఉన్నప్పటి తమకు తెలియక పోవడం, తెలిసినా మందులు వాడక పోవడంతో తీవ్రమైన దుష్సలితాలకు దారి తీస్తున్నట్లు చెపుతున్నారు,  చిన్న వయస్సులోనే వ్యాధి బారిన ప్రస్తుతం మారుతున్న జీవనశైలి, ఆహారపు అలవాట్ల కారణంగా 20 ఏళ్లకు మధుమేహం భారిన పడుతున్నారు. జిల్లాలో 2.50 లక్షల మంది మధుమేహులు ఉండగా, మరో 4 లక్షల మంది ఫ్రీ డయాబెటిక్‌ స్టేజ్‌లో ఉన్నారు. మధుమేహుల్లో 10 శాతం మంది 25 నుంచి 35 సంవత్సరాల మధ్య వయస్సు వారు ఉన్నారు. ఒకప్పుడు వంశపారంపర్యంగా 40 సంవత్సరాలు దాటిన వారిలో వచ్చేదని ఇప్పుడు 20 ఏళ్లకే వస్తుంది.  దుష్ఫలితాలు ఇలా.. గుండె జబ్బులకు గురవుతున్న వారిలో 50 శాతం మంది మధుమేహమే కారణంగా నిర్ధారిస్తున్నారు. మధుమేహం ఉన్న వారిలో రక్తనాళాలు బిరుసుగా మారడం, స్పర్శ కోల్పోవడంతో గుండెపోటుకు గురైనప్పటికీ నొప్పి తెలియదని, నిద్రలోనే ప్రాణాలు వదిలే అవకాశం ఉన్నట్లు చెబుతున్నారు. మధుమేహం ఉన్న వారిలో మెదడుపోటుకు గురయ్యే వారు సైతం ఎక్కువగా ఉంటున్నారు.  కిడ్నీలు పాడయ్యే ప్రమాదం మధుమేహం అదుపులోలేని వారిలో దాని ప్రభా వం కిడ్నీలపై చూపుతున్నారు. కిడ్నీల పనితీరు క్షీణిస్తున్న కొద్దీ క్రియాటిన్‌ పెరడగం, రక్తపోటు అదుపులో లేకపోవడం జరుగుతుంది. డయాలజిస్‌ చేయించుకోవాల్సిన పరిస్థితి నెలకొం టుంది. మధుమేహం కారణంగా ఒకసారి కిడ్నీలు దెబ్బతింటే మరలా దానిని తిరిగి యథాస్థితికి రావడం జరగదు. దీంతో డయాలసిస్‌ చేయించుకుంటూ కాలం వెళ్లదీయాల్సిన దయనీయ స్థితి నెలకొంటుందని వైద్యులు చెపుతున్నారు. మధుమేహులు ప్రతి ఆరు నెలలకు కిడ్నీలు పరీక్షలు చేయించుకుంటే మేలు కంటిచూపు కోల్పోయే ప్రమాదం మధుమేహం ఉన్న వారిలో కంటిలోని రెటీనా(కంటినరం) మూసుకు పోవడం వలన చూపు కోల్పోయే ప్రమాదం ఉంది. మధుమేహం ఎక్కువ కాలం అదుపులో లేని వారిలో కంటి రెటీనా దెబ్బతినే అవకాశం ఉన్నట్లు వైద్యులు చెపుతున్నారు. ఉన్న చూపును కాపాడుకోవడం మినహా, పోయిన చూపును తిరిగి రావడం కుదరదని వైద్యులు చెపుతున్నారు.  అవగాహన అవసరం మధుమేహంపై సరైన అవగాహనతో అదుపులో ఉంచుకో వడం మేలు. మధుమేహం ఉన్న వారిలో 50 శాతం మందికి తమకు వ్యాధి ఉన్నట్లు కూడా తెలియదు. ఉన్నట్లు తెలిసిన వారిలో కూడా 50 శాతం మంది మందులు వాడుతుండగా, వారిలో సగం మంది వ్యాధిని అదుపులో ఉంచుకోగలుగుతున్నారంటే..మొత్తంగా 12.5శాతం మందిలో మాత్రమే వ్యాధి నియంత్రణలో ఉంటుంది. కొందరు మధుమేహ లెవల్స్‌ పెరిగిపోవడంతో కోమాకు చేరుకుని చికిత్సకోసం వచ్చిన వారు ఉన్నారు. అలాంటి వారికి ఇన్సులిన్‌ థెరఫీద్వారా చికిత్స అందిస్తున్నాం. ఆహార నియమాలు పాటిం చడం, శారీరక వ్యాయామం, ఒత్తిడి లేని జీవన విధానంలో అధిగమించవచ్చు. –డాక్టర్‌  కె వేణుగోపాలరెడ్డి, మధుమేహ నిపుణులు 

సాక్షి, హైదరాబాద్‌: నైజీరియాకు చెందిన 13 ఏళ్ల అగతకు అరుదైన శస్త్రచికిత్స చేసి బంజారాహిల్స్‌ కేర్‌ ఆస్పత్రి వైద్యులు కొత్త జీవితం ప్రసాదించారు. ఆ పాప పుట్టుకతోనే అరుదైన గుండె సంబంధ సమస్యలతో బాధపడుతుండేదని, వాటిని సరిదిద్దామని కేర్‌ ఆస్పత్రి పీడియాట్రిక్‌ కార్డియాలజీ విభాగం మంగళవారం ఓ ప్రకటనలో తెలిపింది. గుండె కుడివైపు ఉన్న గదులకు (కుడి కర్ణిక, కుడి జఠరిక) మధ్య ఉన్న కవాటం (ట్రైకస్పిడ్‌ వాల్వ్‌) ఆమెకు పుట్టినప్పటి నుంచి సరిగా పనిచేయట్లేదని, ఇలా ఉండటాన్ని ‘ఎబెస్టిన్స్‌ అనోమలీ’అంటారని పేర్కొన్నారు. సాధారణంగా ఉండాల్సిన స్థానం కన్నా ఈ కవాటం కిందకు ఉందని, ఆ కవాటం కూడా చాలా అసాధారణ స్థితిలో ఉందని చెప్పారు. ఈ సమస్య ప్రతి 2 లక్షల మందిలో ఒకరికి మాత్రమే వస్తుందని తెలిపారు. దీంతో కుడి కర్ణిక ఎక్కువ విశాలంగా ఉండి అందులోకి ఎక్కువ రక్తం చేరేదని వివరించారు. ఈ కారణంగా కుడి, ఎడమ కర్ణికల మధ్య ఉన్న గోడకు రంధ్రం ఏర్పడి ఈ రెండింటి మధ్య చెడు, మంచి రక్తం మార్పిడి జరుగుతుండేదని డాక్టర్లు తెలిపారు. ఈ వ్యాధి కారణంగా గుండె పనితీరు సరిగా ఉండదని, ఒక్కోసారి గుండె వైఫల్యం చెందే ప్రమాదం ఉందని చెప్పారు. కేర్‌ హాస్పిటల్‌ పీడియాట్రిక్‌ కార్డియాక్‌ సర్జన్‌ డాక్టర్‌ జీనా మఖీజా నేతృత్వంలో శస్త్రచికిత్స జరిపి ఆమె కవాటాన్ని సరిచేశారు. రెండు కర్ణికల మధ్య గోడకు ఉన్న రంధ్రాన్ని మూసేశారు. శస్త్రచికిత్స జరిగిన రెండో రోజే ఆమెను డిశ్చార్జి చేశారు. ఆస్పత్రిలో చేరిన తర్వాత 11 రోజుల వ్యవధిలోనే ఆమె పూర్తిగా కోలుకునేలా చేయగలిగామని డాక్టర్లు ఆనందం వ్యక్తం చేస్తున్నారు. 

కర్పూరం అనేది మనకి తెలిసినంతవరకు దేవునికి హారతి ఇవ్వడానికి ఉపయోగిస్తారనీ, లడ్టూల వంటి తీపి పదార్థాలకు కాసింత పచ్చకర్పూరాన్ని జత చేస్తే అద్భుతమైన రుచి వస్తుందనీ... అదేవిధంగా వేంకటేశ్వర స్వామి నామాన్ని తీర్చిదిద్దడానికి వాడతారనీనూ. అయితే, కర్పూరం రసాయనాలతో కృత్రిమంగా తయారయిందనుకుంటారు చాలామంది. కానీ, కాంఫర్‌ లారెల్‌ అనే చెట్టు ఆకులు, కొమ్మలనుండి కర్పూరాన్ని తయారు చేస్తారు. అలాగే కొన్నిరకాలైన తులసి (కర్పూర తులసి) జాతులనుండి కూడా తయారు చేస్తారు.  ∙కర్పూరంలో హారతి కర్పూరం, ముద్ద కర్పూరం, పచ్చకర్పూరం, రసకర్పూరం, భీమసేని కర్పూరం, సితాభ్ర కర్పూరం, హిమకర్పూరం తదితర రకాలున్నాయి. దీని వలన అసంఖ్యాకమైన ఆరోగ్య ఉపయోగాలు ఉన్నాయి. అసలు కర్పూరం వాసన పీలిస్తే చాలు శారీరక రుగ్మతలన్నీ పోయినట్లు, సేద తీరినట్లు ఉంటుంది. మానసిక ప్రశాంతత చేకూరుతుంది. స్వల్ప గుండె సమస్యలు, అలసట వంటి వాటికి కొద్ది మొత్తం కర్పూరం వాడితే ఫలితముంటుంది.       అన్ని రకాల ఆర్థరైటిస్, రుమాటిక్‌ నొప్పుల నివారిణిగా, నరాల సమస్యలు, వీపునొప్పికి  బాగా పనిచేస్తుంది. పుండ్లు మానడానికి, పిల్లలకు గజ్జి, బొబ్బలు తగ్గడానికి, బ్రాంకయిటిస్, పలు రకాల ఇన్ఫెక్షన్లకు  ఉపయోగిస్తారు. ∙శ్వాస సంబంధ సమస్యల నివారణకు వాడే మందుల తయారీలో కూడా దీనిని ఉపయోగిస్తారు. ∙కాలుష్యాన్ని పోగొట్టి, వాతావరణాన్ని స్వచ్ఛంగా మారుస్తుంది. అంటువ్యాధులు ప్రబలకుండా చేస్తుంది. ∙కళ్ళకు మేలు చేస్తుంది కనుకనే కాటుకలో కర్పూరాన్ని వాడతారు.  ∙జలుబును, కఫాన్ని తగ్గిస్తుంది. మానసిక జబ్బులను సైతం పోగొడుతుంది. 

మన సమాజంలో ఉన్న మద్యం దురలవాటుతో పాటు ఇటీవలి ఆధునిక జీవనశైలిలో బాగా విస్తృతమైన స్థూలకాయాన్ని నియంత్రించుకోకపోతే కాలేయ వ్యాధులు పెరిగి వాటితో మరణాలూ తప్పవని హెచ్చరిస్తున్నారు పరిశోధకులు. మద్యపానం, అదేపనిగా బరువు పెరగడాన్ని మనమే ప్రయత్నపూర్వకంగా నియంత్రించుకోకపోతే ప్రస్తుతం అగ్రస్థానంలో ఉన్న గుండెజబ్బుల మరణాల సంఖ్యను కాలేయవ్యాధితో కలిగే మరణాలు అధిగమిస్తాయని హెచ్చరిస్తున్నారు యూనివర్సిటీ ఆఫ్‌ సౌథాంప్టన్‌ పరిశోధకులు. ఈ అధ్యయనంలో పాలుపంచుకున్న ప్రొఫెసర్‌ నిక్‌ షెరాన్‌ అనే అధ్యయనవేత్త మాట్లాడుతూ ‘‘ఇప్పటివరకూ ఈ మరణాలు మధ్యవయసు వారి నుంచి క్రమంగా తగ్గుతూ తాజాగా చిన్న వయసులోనే చాలా మంది గుండెజబ్బులతో అకస్మాత్తుగా కన్నుమూయడం వరకు వచ్చింది. అయితే పెరుగుతున్న మద్యం దురలవాటు, బాగా బరువు పెరుగుతూండటం కారణాలతో  2020 నాటికి ఇలా చిన్నవయసులోనే మరణించేవారి సంఖ్య కాలేయవ్యాధిగ్రస్తుల్లోనే ఎక్కువగా ఉంటుంది’’ అంటూ హెచ్చరిస్తున్నారు. ఇటీవలే ఈ అధ్యయన ఫలితాలు ప్రముఖ  మెడికల్‌ జర్నల్‌ ‘ద లాన్సెట్‌’లో ప్రచురితమయ్యాయి. 

సాక్షి,న్యూఢిల్లీ: హృద్రోగులు తరచూ చెడు కొలెస్ర్టాల్ లెవెల్స్‌ను పరీక్షించుకోవాలని, గుండె ధమనుల్లో కొవ్వు పేరుకుపోకుండా ఉండేందుకు ఎల్‌డీఎల్‌ (చెడు కొలెస్ర్టాల్‌)పై కన్నేసి ఉంచాలని తాజా అథ్యయనం పేర్కొంది. గుండె పోటు, స్ర్టోక్‌ బారినపడ్డ రోగుల్లో కొవ్వు స్థాయిలను పరీక్షించుకోని వారిలో తదుపరి స్ర్టోక్‌ వచ్చే అవకాశాలు ఎక్కువగా ఉన్నాయని ఈ అథ్యయనంలో వెల్లడైంది. గుండె జబ్బులతో బాధపడుతున్న 66 ఏళ్ల సగటు వయసున్న 60,000 మందిపై ఈ అథ్యయనం నిర్వహించగా, కొలెస్ర్టాల్‌ను అదుపులో ఉంచే మందులు తీసుకుంటున్న వారితో పోలిస్తే ఎల్‌డీఎల్‌ను అసలు పరీక్షించుకోని వారిలో గుండె సంబంధిత మరణాలు ఎక్కువగా చోటుచేసుకున్నట్టు తేలింది. కొలెస్ర్టాల్‌ చెకప్‌ ప్రాధాన్యత కీలకంగా మారిందని అథ్యయనానికి నేతృత్వం వహించిన ఇంటర్‌మౌంటెన్‌ మెడికల్‌ సెంటర్‌ హార్ట్‌ ఇనిస్టిట్యూట్‌ డైరెక్ర్‌ కిర్క్‌ యూ నోల్టన్‌ చెప్పారు.


 గతంలోకన్నా ఇప్పుడు గుండె జబ్బులు పెరిగాయో, లేదో గానీ ఛాతి నొప్పంటూ ఆస్పత్రికి వెళితే చాలు ఎడా పెడా ‘స్టెంట్లు’ వేసేస్తున్నారు డాక్టర్లు. స్టెంట్లలో లాభాల మార్జిన్‌ ఎక్కువగా ఉండటమే ఇందుకు ప్రధాన కారణం. వాటి తయారీ కంపెనీలు, డిస్ట్రిబ్యూటర్లు, ఆస్పత్రులకు లేదా డాక్టర్లకు స్టెంట్లలో వచ్చే లాభం ఎంతో తెలిస్తే ఆరోగ్యంగా ఉన్న వాళ్లకు కూడా గుండెపోటు రావాల్సిందే. 
  
 స్టెంట్లు డిస్ట్రిబ్యూటర్‌ దగ్గరి నుంచి రోగి వద్దకు వెళ్లేసరికి ఉత్పాదక ధర నుంచి 892 శాతం పెరుగుతోంది. ఇందులో ఆస్పత్రులకు లభించే మార్జినే 654 శాతం అంటే అవి ఎంతటి దారుణ వ్యాపారం చేస్తున్నాయో అర్థం చేసుకోవచ్చు. ఔషధాన్ని విడుదల చేసే స్టెంట్లలో (డ్రగ్‌ ఎల్యూటింగ్‌ స్టెంట్స్‌) ఒక్కదాన్ని తయారు చేసేందుకు ఉత్పత్తిదారుడికి 40,820 రూపాయలు అవుతుంటే అది ఆస్పత్రిలో రోగికి 1,98,000 రూపాయలకు చేరుతోంది. అది ఎలాగంటే ఉత్పత్తిదారుడికి ఒక్కో స్టెంట్‌కు 40,820 రూపాయలు పడుతుంటే అది డిస్ట్రిబ్యూటర్‌ వద్దకు 1,01,000 రూపాయలకు, అక్కడి నుంచి ఆస్పత్రులకు 1,70,000 రూపాయలకు, అక్కడి నుంచి రోగికి 1,98,000 రూపాయలకు చేరుతోంది. 
 
 అడ్డూ అదుపు లేకుండా సాగుతున్న ఈ స్టెంట్ల వ్యాపారాన్ని నియంత్రించేందుకు ‘ధరల నియంత్రణా వ్యవస్థ’ పరిధిలోకి వీటిని తీసుకురావాలని కేంద్ర ఆరోగ్య శాఖ నిర్ణయించింది. ఈ మేరకు ఇందులో స్టేక్‌ హోల్డర్లకు కేంద్ర ఫార్మాస్యూటికల్స్‌ విభాగం గత డిసెంబర్‌ నెలలోనే  నోటిఫికేషన్‌ జారీచేసింది. ఇప్పటికే నెల రోజులు గడుస్తున్నా ఇంకా ఈ అంశం ఓ కొలిక్కి రాలేదు. స్టెంట్ల ధరను తమ వద్ద నియంత్రించే బదులు ఆస్పత్రుల వద్దనే నియంత్రించాలని ఉత్పత్తిదారులు వాదిస్తున్నారు. అందరి వాదనలు విన్న తర్వాత ఫార్మాస్యూటికల్స్‌ విభాగం ఓ నిర్ణయం తీసుకోనుంది. ధరల నియంత్రణ జరగాలంటే మరో నెల రోజులపాటు నిరీక్షించాల్సిందే. స్టెంట్లకు గరిష్ట ధరను నిర్ణయించాలంటే ఇవి బహిరంగ మార్కెట్లో లభించవు. ఉత్పత్తిదారుడి నుంచి పంపిణీదారుడి ద్వారా నేరుగా కార్డియోలజిస్టులకు లేదా ఆస్పత్రులకు వెళతాయి. ఈ కారణంగానే ప్రైవేటు ఆస్పత్రులు తమ ఇష్టారాజ్యంగా వ్యవహరిస్తున్నాయి.


 ‘అతి సర్వత్ర వర్జయేత్’ అని సంస్కృతంలో నానుడి. ఏ విషయంలోనైనా అవసరానికి మించి వ్యవహరించకూడదంటారు. అయితే బీపీ వస్తుందని భయపడి చాలామంది ఉప్పు వాడకాన్ని తగ్గిస్తుంటారు. ఉప్పు వాడకం మరీ తగ్గినా గుండె జబ్బులు వచ్చే ప్రమాదం ఉందని ఓ అధ్యయనంలో తేలింది. 49 దేశాల్లోని దాదాపు 1.30 లక్షల మందిపై కెనడాకు చెందిన పాపులేషన్ రీసెర్చ్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ జరిపిన పరిశోధనల్లో ఈ విషయం స్పష్టమైంది.
 
 రోజువారీ అవసరానికి మించి ఉప్పు తింటున్న వారు, అధిక రక్తపోటు ఉన్నవారే ఉప్పు వాడకం తగ్గించుకోవాలని యాండ్రూ మెంటే అనే శాస్త్రవేత్త పేర్కొంటున్నారు. ఉప్పు వాడకం తగ్గితే కొంతమేర రక్తపోటు తగ్గినా.. వేరే హార్మోన్ల మోతాదు పెరిగేందుకు కారణమై లాభం కన్నా నష్టమే ఎక్కువవుతుందని వివరించారు.