యోధుడా.. నీకు సెల్యూట్‌ ..!

మిలట్రీ వాళ్లను చూసినా, మిలట్రీ డ్రెస్‌ను చూసినా సెల్యూట్‌ కొట్టాలని అనిపించేంతగా భావావేశానికి లోనవుతాం. అదీ మిలట్రీ పవర్‌! సాధ్యం కాదు కానీ, అందరికీ దేశ రక్షణ దళాలలో పని చేయాలనే ఉంటుంది. ఇక్కడ మీరు చూస్తున్న ఫ్యాషన్‌లన్నీ మిలట్రీ నుంచి వచ్చినవే. దేశాధి నేతలు మొదలు సామాన్య పౌరుల వరకు ఏదో ఒక సందర్భంలోమిలట్రీ దుస్తులు మన ఒంటిపై కవాతు చేస్తూ కనిపిస్తాయి. అంతగా స్ఫూర్తిని ఇస్తున్న సైనిక వస్త్ర, శస్త్ర విశేషాలు.. క్లుప్తంగా మీ కోసం!

కార్గో ప్యాంట్లు
1930లలో, బ్రిటిష్‌ సైన్యం కార్గో ప్యాంట్లను యుద్ధ దుస్తులలో భాగంగా ప్రవేశపెట్టింది. తూటాలు, ఇతర మందుగుండు సామగ్రి అమర్చుకోవటానికి సదుపాయంగా ఆ ప్యాంట్లకు ఇరువైపు ‘పక్క తొడ’ల పైన, నడుముకు ముందువైపు రెండు వైపులా జేబులు ఉండేలా డిజైన్‌ చేశారు.  బ్రిటన్‌ తర్వాత కార్గో ప్యాంట్లను క్రమంగా యూఎస్‌ సైన్యం కూడా ఉపయోగించటం మొదలుపెట్టింది. 1990ల నాటికి ఇది సాధారణ పౌరుల ఫ్యాషన్‌ స్టేట్‌మెంట్‌గా మారింది. యువతీ యువకులు స్టెయిల్‌ కోసం వీటిని ధరించటం మొదలు పెట్టారు. 

ఉక్రెయిన్‌ అధ్యక్షుడు జెలెన్‌స్కీ తరచు కార్గో ప్యాంట్స్‌లో కనిపిస్తుంటారు.  మూడేళ్లుగా సాగుతున్న రష్యా–ఉక్రెయిన్‌ ఘర్షణల సమయంలో జెలెన్‌స్కీ వస్త్రధారణ కూడా ఒక ప్రతీకగా మారింది! త్రిశూలం గుర్తు ఉన్న నల్లటి, లేదా ఆలివ్‌ ఆకుపచ్చ టాప్‌తో, కార్గో ప్యాంట్స్‌ ధరించే జెలెన్‌స్కీ, ఉక్రెయిన్‌పై రష్యా దాడులను ఆపించే విషయమై ప్రపంచ దేశాధినేతలతో చర్చిస్తున్నప్పుడు దేశాధ్యక్షుడిగా కాక, కార్గో ప్యాంట్లలో ఒక సైనిక యోధుడిని తలపిస్తుంటారు. మన దగ్గర బాలీవుడ్‌లో షారుఖ్‌ ఖాన్‌ కార్గో ప్యాంట్స్‌ని ఎక్కువగా ధరిస్తుంటారు.

ఏవియేటర్‌ సన్‌గ్లాసెస్‌
హాలీవుడ్‌లోకి ఏవియేటర్‌ సన్‌గ్లాసెస్‌ రావటానికి ముందే, యూఎస్‌ ఎయిర్‌ ఫోర్స్‌ పైలట్లు వాటిని ధరించారు. అంతకుముందు వరకు పైలట్‌లు పాతకాలపు బరువైన గాగుల్స్‌ వాడేవారు. ఆ తర్వాత వాటికి బదులుగా ఏవియేటర్‌ సన్‌గ్లాసెస్‌ను కనిపెట్టారు. ‘పైలట్‌’ను ‘ఏవియేటర్‌’ అని కూడా అంటారు. ఆ పేరు మీదే ఏవియేటర్‌ సన్‌గ్లాసెస్‌ వాడుకలోకి వచ్చాయి. ఎండ తాకిడి నుంచి అవి బలమైన రక్షణను ఇస్తాయి.
ఏవియేటర్‌ సన్‌గ్లాసెస్‌కు అధునాతన రూపమే ‘రే–బాన్‌’ కళ్లద్దాలు. ‘రే’ అంటే సూర్యకిరణాలు. ‘బ్యాన్‌’ అంటే తెలిసిందే, నిషేధం అని. సూర్యకిరణాలు పడకుండా అడ్డుకుంటాయి కనుక అవి రే–బాన్‌ సన్‌గ్లాసెస్‌ అయ్యాయి. సంపన్నుల ఫ్యాషన్‌లో ఇప్పుడు ముఖ్య భాగం అయ్యాయి. 
అమెరికా పూర్వపు అధ్యక్షుడు జాన్‌ ఎఫ్‌.కెన్నెడీ, రెండో ప్రపంచ యుద్ధపు అమెరికన్‌ టాప్‌ కమాండర్‌ జనరల్‌ డగ్లస్‌ మాక్‌ఆర్థర్, వియత్నాం విప్లవ నాయకుడు హో చి మిన్‌.. రే–బాన్‌ గ్లాసులు ధరించేవారు. ప్రస్తుత నాయకులలో చైనా అధ్యక్షుడు జిన్‌పింగ్‌ అప్పుడప్పుడు రే–బాన్‌లో దర్శనం ఇస్తుంటారు 

టీ–షర్ట్‌
టీ–షర్ట్‌ నమూనాను తొలిసారిగా అమెరికా నావికాదళం డిజైన్‌ చేసినట్లు చరిత్ర చెబుతోంది. బహుశా 1898 స్పెయిన్‌–అమెరికా యుద్ధ సమయంలో షర్ట్‌ కింద వేసుకునే అండర్‌ షర్ట్‌గా దీనికి రూపకల్పన చేశారని అంటారు. టీ షర్ట్‌ క్రమేణా సైన్యంలో తప్పనిసరి ధారణగా మారింది. అక్కడి నుండి 1950ల నాటికి పాప్‌ సంస్కృతిలో భాగమైంది. ఆ తర్వాత దాదాపు ప్రతి వార్డ్‌రోబ్‌లోకీ ప్రవేశించింది. 

దేశాధినేతలు అధికారిక కార్యక్రమాలలో టీ షర్ట్‌ను ధరించటం ప్రపంచ దేశాలలో ఎక్కడా కనిపించదు. అదే విధంగా, దాదాపు అన్ని కార్యాలయాలలో టీ షర్ట్‌పై అనధికార నిషేధం ఉంటుంది. విధి నిర్వహణలో కాకుండా ఉల్లాసంగా గడిపే సమయాలలోనే సాధారణంగా ఎవరైనా టీ షర్ట్‌ను ధరించి ఉండటం కనిపిస్తుంది.

అమెరికా మాజీ అధ్యక్షుడు బరాక్‌ ఒబామా, కెనడా మాజీ ప్రధాని ఇప్పుడంటే టీ–షర్ట్‌లో దర్శనం ఇస్తున్నారు కానీ, పదవిలో ఉండగా వాళ్లేనాడూ టీ షర్ట్‌లో అధికారిక కార్యక్రమాలలో కనిపించలేదు. గ్రీకు రాజ్యమైన మేసిడోనియా రాజు ‘అలెగ్జాండర్‌ ది గ్రేట్‌’ (క్రీ.పూ.356–323) టీ షర్ట్‌లను పోలిన పై వస్త్రాన్ని ధరించేవారని అనుకోవటానికి కొన్ని పోలికలు కనిపిస్తాయి.20వ శతాబ్దం ప్రారంభంలో ప్రపంచం అంతటా నావికులు, కార్మికులు, సౌకర్యవంతమైన లోదుస్తులుగా టీ షర్టులకు ప్రాధాన్యం ఇచ్చారు.  

దేశాధినేతలు అధికారిక కార్యక్రమాలలో టీ షర్ట్‌ను ధరించటం ప్రపంచ దేశాలలో ఎక్కడా కనిపించదు. అదే విధంగా, దాదాపు అన్ని కార్యాలయాలలో టీ షర్ట్‌పై అనధికార నిషేధం ఉంటుంది. విధి నిర్వహణలో కాకుండా ఉల్లాసంగా గడిపే సమయాలలోనే సాధారణంగా ఎవరైనా టీ షర్ట్‌ను ధరించి ఉండటం కనిపిస్తుంది.

అమెరికా మాజీ అధ్యక్షుడు బరాక్‌ ఒబామా, కెనడా మాజీ ప్రధాని ఇప్పుడంటే టీ–షర్ట్‌లో దర్శనం ఇస్తున్నారు కానీ, పదవిలో ఉండగా వాళ్లేనాడూ టీ షర్ట్‌లో అధికారిక కార్యక్రమాలలో కనిపించలేదు. గ్రీకు రాజ్యమైన మేసిడోనియా రాజు ‘అలెగ్జాండర్‌ ది గ్రేట్‌’ (క్రీ.పూ.356–323) టీ షర్ట్‌లను పోలిన పై వస్త్రాన్ని ధరించేవారని అనుకోవటానికి కొన్ని పోలికలు కనిపిస్తాయి.20వ శతాబ్దం ప్రారంభంలో ప్రపంచం అంతటా నావికులు, కార్మికులు, సౌకర్యవంతమైన లోదుస్తులుగా టీ షర్టులకు ప్రాధాన్యం ఇచ్చారు.  

కార్డిగన్‌
కార్డిగన్‌ ధరించినప్పుడు హాయిగా, సౌఖ్యంగా ఉండే కార్డిగన్‌ దుస్తులను మొదట 1850లలో క్రిమియన్‌ యుద్ధంలో రష్యన్లపై దాడి చేసిన సమయంలో బ్రిటిష్‌ సైన్యం ధరించింది. నిజానికి ‘కార్డిగన్‌’ అనేది ఒక బిరుదు. ‘ఎర్ల్‌ ఆఫ్‌ కార్డిగన్‌’ అంటే కార్డిగన్‌ అనే బిరుదు కలిగిన గొప్ప వంశానికి చెందిన వ్యక్తి. అప్పటి బ్రిటిష్‌ అశ్విక దళానికి నాయకత్వం వహించిన 7వ ‘ఎర్ల్‌ ఆఫ్‌ కార్డిగన్‌’ జేమ్స్‌ థామస్‌ బ్రూడెనెల్‌ ఆనాటి క్రిమియన్‌ యుద్ధానికి ఈ దుస్తులను ధరించి సారథ్యం వహించారు కనుక ఆ దుస్తులకు కార్డిగన్‌ అని పేరు పెట్టారు. 

కార్డిగన్‌ డిజైన్, దానిని ధరించిన వారి కార్యాచరణలు బ్రిటిషర్ల దేశభక్తికి ప్రతీకలుగా నిలిచిపోయాయి. కాలర్‌ లేని స్వెట్టర్‌ లేదా జాకెట్‌ను ‘కార్డిగన్‌’ అంటారు. ఫ్రెంచి ఫ్యాషన్‌ డిజైనర్‌ కోకో చానల్‌ 1920లలో మహిళలు ధరించే కార్డిగన్‌లను ప్రాచుర్యంలోకి తెచ్చారు. పురుషుల కార్డిగన్‌లను ధరించేటప్పుడు తన జుట్టు చెదిరిపోతుండటం నచ్చకపోవటంతో ఫ్రంట్‌ ఓపన్‌ కార్డిగాన్‌లను మహిళల కోసమే ఆమె ప్రత్యేకంగా డిజైన్‌ చేశారు. 

ఒక బల్గేరియన్‌ రేడియో ఎడిటర్‌నైతే కార్డిగన్‌ ఏకంగా ఒక హత్యాయత్నం నుండే కాపాడింది! అతను ధరించిన మందపాటి ఉన్ని కార్డిగన్‌.. రహస్య ఏజెంటు ఆ ఎడిటర్‌పై పేల్చిన విషపు గుళిక శరీరంలోకి చొచ్చుకొని పోకుండా నిరోధించింది.  

హై – హీల్స్‌
అశ్విక దళంలోని సైనికులు గుర్రాలను ఎక్కి రెండు వైపుల బూటు కాలు ఉంచే రింగులలో (అంకేలు) పాదాలకు మరింతగా కుదురును ఇవ్వటం కోసం మొదట పర్షియన్‌ సైనికులు 10వ శతాబ్దంలో హై హీల్స్‌ను కనిపెట్టారు. యుద్ధ సమయంలో గుర్రాన్ని దౌడు తీయించటంలో ఎంతో ప్రాముఖ్యాన్ని కలిగి ఉండే ఈ హై హీల్స్‌ కాల క్రమంలో హోదాకు చిహ్నంగా మారాయి. చివరికి గ్లామర్‌కు పర్యాయపదం అయ్యాయి. ప్రపంచవ్యాప్తంగా మహిళల మనసు దోచుకున్నాయి. 

మహిళా దేశాధినేతలు హైహీల్స్‌ ధరించటం సర్వ సాధారణమే కానీ, చరిత్రలో హై హీల్స్‌ను ఇష్టపడిన పురుష నాయకులూ ఉన్నారు. ఫ్రాన్స్‌ రాజు 14వ లూయీ తన హోదాకు చిహ్నంగా హై హీల్స్‌ ధరించేవారు. ఐక్యరాజ్య సమితిలో ఓసారి అమెరికా మాజీ రాయబారి (ఐరాసకు) నిక్కీ హేలీ హై హీల్స్‌ ధరించటం గురించి గళం విప్పారు! ‘‘హై హీల్స్‌ శక్తిని, సాధికారతను ఇస్తాయి. యథాతథ స్థితిని సవాలు చేస్తాయి. అందువల్లనే నేను హై హీల్స్‌ ధరిస్తాను’’ అని ప్రకటించారు. 

రష్యా అధ్యక్షుడు పుతిన్, అమెరికా విదేశాంగ కార్యదర్శి రూబియో వంటి వారు  పొడవుగా కనిపించటానికి హై హీల్స్‌ ధరిస్తారన్న పుకార్లు ఉన్నాయి. 2023లో, మహిళలపై హింసకు వ్యతిరేకంగా అవగాహన పెంచటానికి ‘హోప్‌ ఇన్‌ హై హీల్స్‌’ ప్రచారంలో కెనడా పురుష ఎంపీలు హై హీల్స్‌ ధరించారు. 

బాంబర్‌ జాకెట్
బాంబర్‌ జాకెట్‌ను మొదటి ప్రపంచ యుద్ధ పైలట్ల కోసం ‘యూఎస్‌ ఆర్మీ ఏవియేషన్‌ క్లోతింగ్‌ బోర్డ్‌’ సృష్టించింది. ఎ–1 అని వ్యవహరించిన ఆ బాంబర్‌ జాకెట్‌ను తొలిసారి 1917లో అమెరికన్‌ పైలట్‌లు ధరించారు. పైలట్లను వెచ్చగా ఉంచడానికి బోర్డు రూపొందించిన మొదటి ఫ్లయిట్‌ జాకెట్‌ అది. రెండవ ప్రపంచ యుద్ధ సమయంలో యూరప్‌పై ప్రమాదకరమైన ఎత్తైన ప్రదేశాలలో బాంబు దాడులను నిర్వహించిన యువ అమెరికన్‌ వైమానిక దళ సభ్యులను ‘బాంబర్‌ బాయ్స్‌’ అనే వారు. ఆ పేరు నుంచే బాంబర్‌ జాకెట్‌ వాడుకలోకి వచ్చింది.

అమెరికన్‌ మిలిటరీ 1950లలో ఎం.ఎ.–1 అనే బాంబర్‌ జాకెట్‌ను వృద్ధి చేసింది. అది ప్రకాశవంతమైన నారింజ రంగు లైనింగ్‌తో ఉండేది. ఒకవేళ విమానం కూలిపోతే, రక్షణ బృందాలకు సజీవంగా ఉన్న పైలట్‌ తేలిగ్గా కనిపించటానికి జాకెట్‌ను తిప్పి వేసుకోవచ్చు. లోపలి లైనింగ్‌ నారింజ రంగులో ఉంటుంది కనుక క్షతగాత్రుడైన పైలట్‌ జాడ కనిపెట్టటం వారికి తేలికవుతుంది. 

రెండో ప్రపంచ యుద్ధం తర్వాత మిగిలిపోయిన బాంబర్‌ జాకెట్‌లను అమెరికన్‌ సైన్యం పౌరులకు అందుబాటులోకి తెచ్చింది. ఆ తర్వాతి నుంచి వాటిని సామాన్యులూ వాడటం మొదలు పెట్టారు. ముఖ్యంగా హిప్‌–హాప్‌ కళాకారులు. 1980లో బాంబర్‌ జాకెట్‌కు ప్రపంచ వ్యాప్తంగా ఒక్కసారిగా క్రేజ్‌ వచ్చేసింది. దానికి కారణం టామ్‌ క్రూజ్‌ హిట్‌ చిత్రం ‘టాప్‌ గన్‌’లో ఆయన జి1 మోడల్‌ బాంబర్‌ జాకెట్‌ను ధరించటమే. 

ప్రారంభంలో బాంబర్‌ జాకెట్లు బరువైన తోలుతో తయారైనప్పటికీ తర్వాత్తర్వాత తేలికపాటి నైలాన్, సిల్క్, రీసైకిల్‌ చేసిన సముద్రపు ప్లాస్టిక్‌ల వంటి వాటితో విస్తృతంగా తయారై, ఏ సీజన్‌కైనా అనుకూలంగా ఉండేలా మారాయి. 

డాగ్‌ ట్యాగ్‌లు
యుద్ధ సమయంలో సైనికులు మరణించినా, గాయపడినా.. వారిని సేవా దళ సభ్యులు గుర్తించటానికి వీలుగా వారి దుస్తులకు తగిలించి ఉండేవే డాగ్‌ ట్యాగ్‌లు. ఇవి అండాకారంలో ఉండే రేకు ముక్కలు. వాటిపై ఆ సైనికుల వివరాలు ముద్రించి ఉంటాయి. అమెరికా అంతర్యుద్ధ సమయంలో తొలిసారిగా ఈ డాగ్‌ ట్యాగ్‌లను అనధికారికంగా ప్రవేశపెట్టారు. గుర్తు తెలియని సమాధులలో శత్రువులు కనుక తమ వారిని సమాధి చేస్తే వారిని కనిపెట్టేందుకు డాగ్‌ ట్యాగ్‌లను తగిలించారు.

డాక్‌ ట్యాగ్‌లను ఇప్పుడు సైనికులతో పాటుగా, పౌరులు కూడా తగిలించుకుంటున్నారు. కార్పొరేట్‌ కార్యాలయాలలో ఉద్యోగుల మెడలో కనిపించే ఐడీ కార్డులకు ప్రేరణ డాగ్‌ ట్యాగ్‌ల నుండి వచ్చిందేనని అంటారు.

ట్రెంచ్‌ కోట్‌
నీటితో తడవని, బరువు ఉండని తేలికపాటి ‘గ్రేట్‌ కోట్‌’లకు సమానమైన ట్రెంచ్‌ కోట్‌ను తొలిసారిగా మొదటి ప్రపంచ యుద్ధ సమయంలో బ్రిటిష్‌ సైన్యం ఉపయోగించింది. సైనికులను కందకాలలో పొడిగా ఉంచే ఈ కోటు కాల క్రమేణా పౌరుల దైనందిన జీవితంలో భాగం అయింది.

గ్రేట్‌ కోట్‌ పొడవుగా, బరువుగా, వెచ్చని ఓవర్‌ కోట్‌లా, ఉన్నితో తయారై ఉంటుంది. మొదట్లో సైనిక సిబ్బంది వీటినే ధరించేవారు. తీవ్రమైన చలి గాలుల నుంచి ఈ గ్రేట్‌ కోట్‌లు వారికి రక్షణ కల్పించేవి. వీటి పొడవు సాధారణంగా మోకాలి కింది వరకు ఉంటుంది.  

ట్రెంచ్‌ కోట్‌... గ్రేట్‌ కోట్‌కు అడ్వాన్స్‌డ్‌ వెర్షన్‌ అని చెప్పాలి. వాటర్‌ ప్రూఫ్‌ వస్త్రంతో తయారౌతుంది. అదనపు రక్షణను కల్పిస్తుంది. సైనిక చిహ్నాలను తగిలించటానికి భుజం పట్టీలు ఉంటాయి. ట్రెంచ్‌ కోట్‌ కూడా మోకాలి కింది వరకు ఉంటుంది. క్రమంగా ఇందులోకీ ఫ్యాషన్‌ వచ్చి చేరింది. 

మహిళలకు ప్రత్యేకంగా ట్రెంచ్‌ కోట్‌లు వచ్చాయి. ఫ్యాషన్‌ షోలలో ఎక్కువ మంది మోడళ్లు ట్రెంచ్‌ కోట్‌లను పోలిన వస్త్రాలను ధరించటం మీరు చూసే ఉంటారు. ట్రెంచ్‌ అంటే కందకం. కందకాల్లో ఉండి పోరాడే సైనికుల కోసం తయారైన కోట్‌ కనుక వీటికి ట్రెంచ్‌ కోట్‌ అనే పేరు వచ్చింది. 
సాక్షి, స్పెషల్‌ డెస్క్‌ 

(చదవండి: పొలాల నుంచి డిజిటల్‌ ప్రపంచంలోకి..ఇవాళ 400 మందికి పైగా యువతకు..!)