TV
మొక్కజొన్న సాగులో మెలకువలు
చింతలపూడి: మొక్కజొన్న పంటను వర్షాధారంగా, సాగునీటి కింద పండిస్తారు. ఆహార పంటగానే కాకుండ దాణా రూపంలో పశువులకు మేతగా, వివిధ పరిశ్రమల్లో ముడి సరుకుగా, పేలాల పంటగా, కాయగూర రకంగా రైతులు సాగు చేస్తున్నారు. ఖరీఫ్‌ మొక్కజొన్న సాగులో తీసుకోవాల్సిన జాగ్రత్తలు, సాగు వివరాలను సహాయ వ్యవసాయ సంచాలకులు వై.సుబ్బారావు రైతులకు సూచించారు.
ఎలాంటి నేలలు అనుకూలం
● మురుగునీరు పోయే లోతైన ఎర్రగరప, మధ్యస్థ నల్ల నేలలు బాగా అనుకూలం. నేలలో తేమను పట్టి ఉంచే గుణం ఉండాలి.
● నీరు నిల్వ ఉండే ముంపు నేలలు, చౌడు నేలల్లో మొక్కజొన్న దిగుబడి సరిగా రాదు. నేల ఉదజని సూచిక 6.5 నుంచి 7.5 మధ్య ఉండాలి.
విత్తే సమయం
సాధారణంగా జూన్‌ 15 నుంచి జూలై నెలాఖరులోగా విత్తుకోవాలి. వర్షాలు ఆలస్యంగా కురిస్తే నీటి వసతి కింద స్వల్పకాలిక హైబ్రీడ్‌ రకాలు ఆగస్టు నెలలో కూడ విత్తుకోవచ్చు.
అనువైన రకాలు
● దీర్ఘకాలిక రకాలు (100–120 ) రోజులు: డీఎచ్‌ఎం –113, 900 ఎం గోల్డ్‌, బయో 9861, ప్రో–311, 30బి07
● మధ్య కాలిక రకాలు (90–100 రోజులు) : డీఎచ్‌ఎం–111, 117, 119, కెహెచ్‌–510, బయో– 9657, కెఎం–9541, ఎంసిహెచ్‌–2
● స్వల్పకాలిక రకాలు ( కాల పరిమితి 90 రోజుల కంటే తక్కువ) : డీఎచ్‌ఎం– 115, ప్రకాశ్‌ కెహెచ్‌–5991, జెకెఎంఎచ్‌–1701–డికెసి–7074 ఆర్‌, ఎంఎంఎచ్‌–1701, డికెసి– 7074 ఆర్‌, ఎంఎంఎచ్‌– 133,3342.
● ప్రత్యేక రకాలు తీపి మొక్కజొన్న (స్వీట్‌ కార్న్‌): మాధురి, ప్రియ, విన్‌ ఆరెంజ్‌, అల్మోరా
● స్వీట్‌ కార్న్‌ రకాలు : సుగర్‌–75, బ్రైట్‌జేన్‌ సంకర రకాలు
విత్తే విధానం
ఎకరాకు సంకర రకాలైతే 7–8 కిలోల విత్తనం వాడి 60 సెంటీమీటర్లు ఎడంగా బోదెలు చేసి సాళ్ళలో 20 సెం.మీ ఎడంగా విత్తాలి. ఇలా విత్తితే ఎకరాకు సుమారు 33,333 మొక్కలు వస్తాయి. విత్తే ముందు కిలో విత్తనానికి 3 గ్రాముల కాస్టాన్‌ లేదా డైధేన్‌ ఎం .45 చొప్పున కలిపి విత్తన శుద్ధి చేసి బోదెకు ఒక పక్కగా విత్తాలి.
ఎరువుల వాడకం
ఖరీఫ్‌ పంటలో ఎకరాకు 72–80 కిలోల నత్రజని, 24 కిలోల భాస్వరం, 20 కిలోల పొటాష్‌ నిచ్చే ఎరువులు వాడాలి. మొత్తం పొటాష్‌, భాస్వరం ఎరువులను పంట విత్తే సమయంలోనే వేసుకోవాలి. ఒకవేళ జింక్‌ లోపం ఉంటే ఎకరాకు 20 కిలోల జింక్‌ సల్ఫేట్‌ వేయాలి. పైరుపై జింక్‌లోపం గమనిస్తే జింక్‌ సల్ఫేట్‌ (20 గ్రా) పిచికారీ చేయాలి.
కలుపు నివారణ
పంట విత్తాక 45 రోజుల వరకు కలుపు లేకుండా చూసుకోవాలి. మొక్కజొన్న పంటను ఏక పంటగా వేసినప్పుడు నేల రకాన్ని బట్టి ఎకరాకు 800–1200 గ్రా, అట్రాజిన్‌ పొడి మందును 200 లీటర్ల నీటిలో కలిపి పంట విత్తిన వెంటనే లేదా 2–3 రోజుల్లోగా పిచికారీ చేసి కలుపును నివారించవచ్చు. వెడల్పాటి కలుపు మొక్కల నివారణకు విత్తిన 30 రోజుల తర్వాత ఎకరాకు అరకిలో 2,4–డి సోడియం సాల్ట్‌తో పిచికారీ చేయాలి.
నీటి తడులు
వర్షాధారంగా సాగు చేసినా పూత దశలో వర్షాభావ పరిస్థితులేర్పడితే వీలున్న చోట నీరు తడిపితే మంచి దిగుబడులు వస్తాయి. పూత దశ, గింజలు ఏర్పడే దశల్లో నీటి ఎద్దడి లేకుండ చూసుకోవాలి. పైరు తొలి దశలో పొలంలో నీరు నిల్వ లేకుండ జాగ్రత్తలు తీసుకోవాలి.
సస్యరక్షణ
పైరు తొలి దశలో ఆశించే మొవ్వ తొల్చే పురుగు నివారణకు ముందు జాగ్రత్తగా విత్తిన 10–12 రోజులకు పైరుపై మోనో క్రోటోఫాస్‌ (1.6 మి.లీ) లేదా కోరా.ఎన్‌ 3 మి.లీ లీటర్‌ నీటికి కలిపి పిచికారీ చేయాలి. లేదా కార్బో ఫ్యూరాన్‌ 3జి గుళికలను ఎకరాకు 3 కిలోల చొప్పున పైరు 25–30 రోజుల దశలో ఆకు సుడుల్లో వేయాలి. ఆకు మాడు తెగులు నివారణకు మాంకోజెట్‌ (2.5 గ్రా) లీటర్‌ నీటిలో కలిపి వారం, పది రోజుల వ్యవధిలో రెండు సార్లు పిచికారీ చేయాలి. పొడ తెగులు లక్షణాలు కనిపిస్తే మొక్క దిగువనున్న 2–3 ఆకులు తుంచివేసి ప్రొపికొనజోల్‌ (1 మి.లీ) లీటర్‌ నీటికి కలిపి పిచికారీ చేయాలి. మొక్క ఎండు, కాండం మసికుళ్ళు తెగుళ్ళు రాకుండా ముందు జాగ్రత్తగా ఎదుర్కొనే రకాల సాగు, పంట మార్పిడి , వేసవిలో లోతు దుక్కులు , పూత దశ తర్వాత నీటి ఎద్దడి పరిస్థితులు తలెత్తకుండా జాగ్రత్తలు తీసుకోవాలి.
పాడి–పంట
మొక్కజొన్న సాగులో మెలకువలు
మొక్కజొన్న సాగులో మెలకువలు
