డిజి.. డిజి.. అడుగులు

డిజి.. డిజి.. అడుగులు

2017-18 బడ్జెట్‌ స్వరూపం (రూ. కోట్లలో)
పథకాల వ్యయం - 9,45,078
పథకాలు కాక ఇతర వ్యయం -12,01,657
మొత్తం వ్యయం - 21,46,735

దేశాన్ని డిజిటల్‌ బాట పట్టించిన జైట్లీ బడ్జెట్‌
- పెద్ద నోట్ల రద్దు నేపథ్యంలో ‘డిజిటల్‌’ పెంపుపై దృష్టి
-  పేదల కోసం త్వరలో ఆధార్‌ అనుసంధానిత ‘ఆధార్‌ పే’
-  భీమ్‌ యాప్‌ వినియోగానికి ప్రోత్సాహకాల ప్రకటన
-  ‘పీఓఎస్‌’పై సుంకాల రద్దు.. మార్చికల్లా 10 లక్షల పీఓఎస్‌లు
-  పోస్టాఫీసులు, పెట్రోల్‌ పంపులు, ఆస్పత్రులు, కాలేజీలు,
-  మునిసిపాలిటీల్లో డిజిటల్‌ చెల్లింపు సదుపాయాల కల్పన  
-  2017–18 లో 2.50 లక్షల డిజిటల్‌ లావాదేవీల లక్ష్యం
-  ‘భారత్‌ నెట్‌’కు రూ. 10 వేల కోట్లు నిధుల కేటాయింపు
-  గ్రామీణుల కోసం కొత్తగా ‘డిజి గావ్‌’ ప్రారంభం

ఇది డిజిటల్‌ యుగం. ఆ బాటలో దేశదేశాలు వేగంగా పయనిస్తున్నాయి. ఇంకా మందగమనంలోనే ఉన్న భారతావనిని డిజిటల్‌ మార్గం పట్టించే ప్రయత్నం చేశారు ఆర్థికమంత్రి అరుణ్‌జైట్లీ. ఆ మార్గంలో వడివడిగా అడుగులు వేసేలా బడ్జెట్లో అనేక చర్యలు ప్రకటించారు. మూడు నెలల కిందట దేశాన్ని కుదిపేసిన పెద్ద నోట్ల రద్దు చర్య నేపథ్యంలో ఆర్థిక వ్యవస్థ డిజిటలీకరణ, డిజిటల్‌ లావాదేవీలను పెంపొందించడం, గ్రామాల్లోనూ దీనిని ప్రోత్సహించడంపై దృష్టిపెట్టారు. డిజిటల్‌ అక్షరాస్యతను పెంపొందించడం నుంచి డిజిటలీకరణ మౌలిక సదుపాయాలను విస్తరించడం వరకూ అనేక నిర్ణయాలు వివరించారు.

‘భారత్‌ ఇప్పుడు ఒక భారీ డిజిటల్‌ విప్లవ కూడలిలో ఉంది. డిజిటల్‌ వేదిక వైపు మారడం వల్ల సామాన్యుడికి ఎన్నో ప్రయోజనాలున్నాయి. డిజిటల్‌ ఆర్థిక వ్యవస్థను పెంపొందించడం.. వ్యవస్థను ప్రక్షాళన చేస్తుంది’ అని జైట్లీ తన బడ్జెట్‌ ప్రసంగంలో పేర్కొన్నారు. టెక్‌ ఇండియాకు డిజిటల్‌ రూపాంతరీకరణ ఒక కీలకమైన పునాదిగా అభివర్ణిస్తూ.. అదే తమ అజెండాగా ప్రకటించారు. 2016 బడ్జెట్లో జాతీయ డిజిటల్‌ అక్షరాస్యత మిషన్, డిజిటల్‌ సాక్షరతా అభియాన్లను ప్రారంభించిన జైట్లీ.. తాజా బడ్జెట్లో దేశంలో డిజిటల్‌ విప్లవానికి పునాదులు వేశారు.
 


‘వచ్చే ఆర్థిక సంవత్సర బడ్జెట్‌ కోసం మేం నిర్దేశించుకున్న పది కీలక అంశాల్లో ‘డిజిటల్‌’ఒకటి. డిజిటల్‌ ఎకానమీని పెంపొందించడం ప్రభుత్వ వ్యూహంలో అంతర్భాగం. ఇది.. ఆర్థికవ్యవస్థను మరింత ఎక్కువగా క్రమబద్ధీకరించడం, ద్రవ్య వ్యవస్థను ప్రధాన స్రవంతిలోకి తీసుకువచ్చే విషయంలో పరిణామాత్మక ప్రభావం చూపుతుంది. దీని ఫలితంగా రుణం ధర తగ్గి దేశంలో ప్రైవేటు పెట్టుబడులను ఉత్తేజపరుస్తుంది. డిజిటల్‌ లావాదేవీలు పెరగడం వల్ల.. చిన్న, సూక్ష్మ సంస్థలకు వ్యవస్థీకృత రుణం అందేందుకు ప్రోత్సాహం లభిస్తుంది. రుణాలు తీసుకునే వారికి వారి లావాదేవీల చరిత్ర ఆధారంగా హామీ రహిత అప్పులు అందించే రుణ సంస్థలకు రీఫైనాన్స్   చేసేలా సిడ్బీని ప్రభుత్వం ప్రోత్సహిస్తుంది’అని అరుణ్‌ జైట్లీ బడ్జెట్‌ ప్రసంగంలో తెలిపారు.

డాటా అనలిటిక్స్‌ (సమాచార విశ్లేషణల) ద్వారా పన్ను కట్టేలా చూడటం, జవాబుదారీతనం పెంచడం, డిజిటల్‌ అక్షరాస్యత పెంపొందించడం, గ్రామీణ మార్కెట్లను బలోపేతం చేయడం, వ్యవసాయాన్ని మెరుగుపరచడం, నౌకాశ్రయాలు, విమానాశ్రయాలను ఆధునీకరించడం, డిజిటల్‌ పత్రాలను దాచడం వంటి విభిన్న రంగాల్లో సాంకేతికతను ఎలా వినియోగించుకుంటామనేది ఆయన వివరించారు. జైట్లీ బడ్జెట్లో డిజిటల్‌ విప్లవం దిశగా ప్రకటించిన ముఖ్యమైన చర్యలివీ..

‘నగదు’పై రూ. 3 లక్షల పరిమితి
నల్లధనంపై ప్రత్యేక దర్యాప్తు బృందం సిఫారసుల మేరకు, రూ. 3 లక్షలకు మించిన లావాదేవీలను నగదు రూపంలో జరపడానికి ఇక అనుమతించరాదని నిర్ణయించినట్లు జైట్లీ ప్రకటించారు. అంటే.. రూ. 3 లక్షలకు మించిన లావాదేవీలను డిజిటల్‌ రూపంలోనే చేయాలి.

లక్ష్యం రూ. 2,500 కోట్లు
ఇప్పటికే డిజిటల్‌ లావాదేవీలు పెరుగుతున్నాయనేందుకు ఆధారాలున్నాయన్న ఆర్థికమంత్రి.. 2017– 18 ఆర్థిక సంవత్సరంలో యూపీఐ, యూఎస్‌ఎస్‌డీ, ఆధార్‌ పే, ఐఎంపీఎస్, డెబిట్‌ కార్డుల ద్వారా 2,500 కోట్ల డిజిటల్‌ లావాదేవీల లక్ష్యాన్ని సాధించడానికి ఒక కార్యక్రమాన్ని నెలకొల్పుతామని తెలిపారు.

పీఓఎస్‌లపై సుంకాలు రద్దు
నగదు రహిత లావాదేవీలను ప్రోత్సహించడానికి.. పాయింట్‌ ఆఫ్‌ సేల్‌ (పీఓఎస్‌) మెషీన్లు, వేలిముద్ర రీడర్లు తదితర పరికరాలపై అన్ని సుంకాల (సీవీడీ, ఎస్‌ఏడీ) నుంచీ మినహాయింపు ఇవ్వాలని ప్రభుత్వం నిర్ణయించినట్లు జైట్లీ చెప్పారు.

10 లక్షల పీఓఎస్‌లు
ఈ ఏడాది మార్చి కల్లా 10 లక్షల పీఓఎస్‌ టెర్మినళ్లు ఏర్పాటు చేయాల్సిందిగా బ్యాంకులకు నిర్దేశించినట్లు జైట్లీ వెల్లడించారు. ఈ ఏడాది సెప్టెంబర్‌ నాటికి 20 లక్షల ఆధార్‌ అనుసంధానిత పీఓఎస్‌లను ఏర్పాటు చేసేలా బ్యాంకులను ప్రోత్సహిస్తామన్నారు.

పార్టీ విరాళాలు సైతం
రాజకీయ పార్టీలను జైట్లీ వదిలిపెట్టలేదు. వ్యక్తులు, సంస్థల నుంచి గరిష్టంగా రూ. 20,000 వరకూ విరాళాలను నగదు రూపంలో స్వీకరించేందుకు గల పరిమితిని రూ. 2000 కు తగ్గిస్తున్నట్లు ప్రకటించారు. అంతకు మించిన మొత్తంలో విరాళాలను చెక్కులు, లేదా డిజిటల్‌ రూపంలోనే స్వీకరించే విధంగా నిబంధనలు సవరించనున్నట్లు తెలిపారు.

ప్రభుత్వ బిల్లులూ డిజిటల్‌
నిర్దిష్ట మొత్తానికి మించిన ప్రభుత్వ వసూళ్లన్నిటినీ డిజిటల్‌ మార్గంలోనే స్వీకరించడం తప్పనిసరి చేయాలన్న ప్రతిపాదనను అమలు చేస్తామని ప్రకటించారు. అలాగే.. రైలు ప్రయాణాల కోసం ఐఆర్‌సీటీసీ ద్వారా ఈ–టికెట్లు బుక్‌ చేస్తే వసూలు చేస్తున్న సర్వీస్‌ చార్జీలను రద్దుస్తున్నట్లు జైట్లీ ప్రకటించారు.

చెల్లింపుల నియంత్రణ బోర్డు
భారతీయ రిజర్వు బ్యాంకు పరిధిలో.. ప్రస్తుతమున్న ‘చెల్లింపులు, పరిష్కారాల వ్యవస్థ నియంత్రణలు, పర్యవేక్షణ బోర్డు’ను రద్దు చేసి, దాని స్థానంలో ‘చెల్లింపుల నియంత్రణ బోర్డు’ను నెలకొల్పాలని ప్రతిపాదించినట్లు జైట్లీ తెలిపారు. చెల్లింపుల వాతావరణంలో నిర్మాణాత్మక సంస్కరణల కోసం చేసిన సిఫారసులు ప్రాతిపదికగా.. ఆర్థిక వ్యవహారాల శాఖ ఆధ్వర్యంలోని కమిటీ ‘చెల్లింపులు, పరిష్కారాల వ్యవస్థ చట్టం 2007’ను సమగ్రంగా సమీక్షించి, తగిన సవరణను తీసుకువస్తుందని చెప్పారు.

సిఫారసుల సత్వర అమలు
డిజిటల్‌ లావాదేవీలపై ముఖ్యమంత్రుల కమిటీ మధ్యంతర సిఫారసులను పరిగణనలోకి తీసుకుని, వాటిని సత్వరం అమలు చేయడానికి ప్రభుత్వం వివిధ భాగస్వాములతో కలిసి పని చేస్తుందని తెలిపారు. డిజిటలీకరణ చర్యలను అమలు చేసేందుకు అవసరమైన నిధులను పెంపొందించడం కోసం ఫైనాన్షియల్‌ ఇన్‌క్లూజన్‌ ఫండ్‌ (అందరికీ ఆర్థిక భాగస్వామ్య నిధి)ను బలోపేతం చేస్తామని చెప్పారు. అదేవిధంగా.. యూపీఐ (యునైటెడ్‌ పేమెంట్‌ ఇంటర్ఫేస్‌) సహా వివిధ రకాల డిజిటల్‌ లావాదేవీల ద్వారా రూ. 2,500 కోట్ల ఆదాయార్జన లక్ష్యంగా ఈ చర్యలు చేపట్టనున్నట్లు తెలిపారు.

‘స్వయం’తో డిజిటల్‌ పాఠాలు
డిజిటల్‌ అగాధానికి ఆన్‌లైన్‌ విద్య ద్వారా వారథి నిర్మించడానికి.. ప్రభుత్వ ‘స్వయం’వేదిక ద్వారా 350 ఆన్‌లైన్‌ కోర్సులను ప్రారంభిస్తామని చెప్పారు. ‘స్వయం’ ద్వారా.. పాఠశాల, గ్రాడ్యుయేట్, పోస్ట్‌ గ్రాడ్యుయేట్, ఇంజనీరింగ్, న్యాయవిద్య తదితర ప్రొఫెషనల్‌ కోర్సులు కలిపి మొత్తంగా 2,000 కోర్సులు, 80,000 గంటల అధ్యయన సామర్థ్యం సంతరించుకుంటుందని వివరించారు.

‘భారత్‌ నెట్‌’కు రూ. 10 వేల కోట్లు
ప్రపంచంలో అతిపెద్ద గ్రామీణ బ్రాడ్‌ బా్యండ్‌ అనుసంధాన ప్రాజెక్టు అయిన ‘భారత్‌ నెట్‌’కోసం బడ్జెట్‌ కేటాయింపులను రూ. 10,000 కోట్లకు పెంచుతున్నట్లు జైట్లీ ప్రకటించారు. ఈ ప్రాజెక్టు కింద ఇప్పటికే 1.55 లక్షల కిలోమీటర్ల ఆప్టిక్‌ ఫైబర్‌ కేబుళ్లను పరిచినట్లు తెలిపారు. 1.50 లక్షల గ్రామ పంచాయతీలలో.. తక్కువ ధరలకు హాట్సా్పట్లు, డిజిటల్‌ సర్వీలతో కూడిన హైస్పీడ్‌ ఫైబర్‌ ఆప్టిక్‌ బ్రాడ్‌బ్యాండ్‌ అందుబాటులోకి వస్తుందని వివరించారు.  

పేదల కోసం ‘ఆధార్‌ పే’
డెబిట్‌ కార్డులు, మొబైల్‌ ఫోన్లు, మొబైల్‌ వ్యాలెట్లు లేని వారి కోసం ఆధార్‌ అనుసంధానిత వాణిజ్య చెల్లింపుల వ్యవస్థ ‘ఆధార్‌ పే’ను త్వరలో ప్రారంభిస్తున్నట్లు ఆర్థికమంత్రి ప్రకటించారు. ఈ బయోమెట్రిక్‌ ఆధార్‌ చెల్లింపుల వ్యవస్థ ద్వారా ప్రజలు తమ ఆధార్‌ నంబరు లేదా వేలిముద్రల ద్వారా చెల్లింపులు చేయవచ్చు. ఇప్పటికే 14 బ్యాంకులు ‘ఆధార్‌ పే’లో చేరినట్లు తెలిపారు.

గ్రామీణుల కోసం ‘డిజి గావ్‌’
డిజిటల్‌ సాంకేతికత ద్వారా టెలిమెడిసిన్, విద్య, నైపుణ్యాలను అందించేందుకు ‘డిజి గావ్‌’కార్యక్రమాన్ని ప్రారంభిస్తామన్నారు. ఈ చర్యలు.. గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో నివసించే ప్రజలకు ప్రయోజనం చేకూర్చే విధంగా బ్రాడ్‌బ్యాండ్, డిజిటల్‌ ఇండియాలను మలుపుతిప్పుతాయని ఆశిస్తున్నట్లు పేర్కొన్నారు.

ఊరూరా డిజిటల్‌ సౌకర్యాలు
‘పోస్టాఫీసులు, చౌకధరల దుకాణాలు, బ్యాంకింగ్‌ ప్రతినిధుల ద్వారా గ్రామీణ, పాక్షిక పట్టణ ప్రాంతాలపై దృష్టి కేంద్రీకరించడం జరుగుతుంది. పెట్రోల్‌ పంపులు, ఎరువుల దుకాణాలు, మునిసిపాలిటీలు, మండల కార్యాలయాలు, రోడ్డు రవాణా కార్యాలయాలు, విశ్వవిద్యాలయాలు, కళాశాలలు, ఆస్పత్రుల్లో భీమ్‌ యాప్‌ సహా డిజిటల్‌ చెల్లింపుల కోసం సదుపాయాల ఏర్పాటుకు చర్యలు తీసుకుంటాం’అని జైట్లీ ప్రకటించారు.

‘భీమ్‌’ ప్రోత్సాహక పథకాలు
‘డిజిటల్‌ చెల్లింపులు, ఆర్థిక సమ్మేళనంలో మొబైల్‌ ఫోన్ల శక్తిని కేంద్ర ప్రభుత్వం ప్రారంభించిన భీమ్‌ (భారత్‌ ఇంటర్ఫేస్‌ ఫర్‌ మనీ) అప్లికేషన్‌ వెలికితీస్తుంది. ఇప్పటికే 125 లక్షల మంది ఈ యాప్‌ను ఉపయోగిస్తున్నారు. దీని వినియోగాన్ని ప్రోత్సహించేందుకు ప్రభుత్వం రెండు కొత్త పథకాలను ప్రారంభిస్తుంది’అని జైట్లీ ప్రకటించారు. వీటిలో వ్యక్తులకు బోనస్‌ పథకాలు, వ్యాపారులకు నగదు రహిత పథకాలు ఉంటాయన్నారు.

భవిష్యత్‌లో లాభదాయకం: మోదీ
ఇది భవిష్యత్‌లో లాభా లు కలిగించే బడ్జెట్‌ అని ప్రధాన మంత్రి నరేంద్ర మోదీ అభివర్ణిం చారు. బుధవారం ఆర్థిక మంత్రి అరుణ్‌జైట్లీ లోక్‌సభలో బడ్జెట్‌ ప్రవేశపెట్టిన అనంతరం మోదీ మీడియాతో మాట్లాడారు. పేదలు, రైతులు, బలహీన వర్గాల సంక్షేమం లక్ష్యంగా, వారి కలలు, ఆకాంక్షలకు అనుగుణంగా ఆర్థికమంత్రి మంచి బడ్జెట్‌ ప్రవేశపెట్టారని ప్రశంసించారు. ఉద్యోగ, ఉపాధి కల్పన, పట్టణ, గ్రామీణ ప్రాంతాల అభివృద్ధికి ఊతం ఇస్తుందని పేర్కొన్నారు. అభివృద్ధి బాటలో గత రెండేళ్లలో తమ ప్రభుత్వం చేసిన పనికి, రాబోయే కాలంలో చేపట్టబోయే చర్యలకు మధ్య వారధిగా ఈ బడ్జెట్‌ నిలుస్తుందని ఆయన చెప్పారు.

దేశ అభివృద్ధిలో వేగం పెంచడానికి, రైతుల ఆదాయం రెట్టింపు కావడానికి, మరిన్ని ఉపాధి అవకాశాల కల్పనకు బడ్జెట్‌ ఊతమిస్తుందని అభిప్రాయపడ్డారు. మధ్య తరగతి వర్గాల ఆదాయం పెరుగుతుందని, ముఖ్యంగా గ్రామీణుల ఆర్థిక స్థితి మెరుగుపడుతుందని ఆయన పేర్కొన్నారు. దళితు లు, రైతుల సమస్యలపై బడ్జెట్‌లో ప్రత్యేక దృష్టిసా రించామన్నారు. రైల్వేల ఆధునీకరణ మొదలుకుని, ఆర్థిక సంస్కరణల వరకు, అలాగే విద్య, ఆరోగ్యం, పారిశ్రామిక రంగం వరకు అన్ని వర్గాలకు మేలు చేస్తుందన్నారు. ఉపాధి హామీ పథకం, మహిళా సంక్షేమానికి రికార్డు స్థాయిలో కేటాయింపులున్నాయన్నారు.

అవినీతి, నల్లధనాన్ని అరికట్టేందుకు గట్టి చర్యలు తీసుకున్నామన్నారు. ఆర్థిక రంగంలో డిజిటలైజేషన్‌ను ప్రవేశపెట్టడంవల్ల పన్నుల ఎగవేత తగ్గుతుందని చెప్పారు. తక్కువ ఆదాయం ఉన్న సామాన్యవర్గాలకు ఊరట కలిగించే చర్యలున్నాయన్నారు. రైల్వే బడ్జెట్‌ను సామాన్య బడ్జెట్‌లో కలపడంవల్ల రవాణారంగం అభివృద్ధికి ఊతం కలుగుతుందన్నారు.

బడ్జెట్‌ హైలైట్స్‌
-  రూ.3 లక్షలకు పైబడిన అన్ని నగదు లావాదేవీలపై నిషేధం

- రూ.50 కోట్లలోపు టర్నోవర్‌ ఉన్న సంస్థలపై కార్పొరేట్‌ పన్ను 30 శాతం నుంచి 25 శాతానికి తగ్గింపు

-  వచ్చే ఆర్థిక సంవత్సరంలో వ్యవసాయ వృద్ధి లక్ష్యం 4.1 శాతం, రుణాల మంజూరు లక్ష్యం రూ.10 లక్షల కోట్లు. ఐదేళ్లలో రైతుల ఆదాయం రెండింతలయ్యేలా చర్యలు

-  2018 మే నాటికి దేశంలోని 100 శాతం గ్రామాలకు విద్యుత్‌

-  ఉపాధి హామీ పథకానికి ఇప్పటివరకు అత్యధికంగా రూ.48,000 కోట్లు కేటాయింపు

-  రాజకీయ పార్టీలకు రూ.2 వేలకు పైబడిన నగదు విరాళాలపై నిషేధం. కేవలం చెక్కులు, ఇతర డిజిటల్‌ రూపాల్లోనే స్వీకరించాలి

- ఐఆర్‌సీటీసీ ద్వారా రైలు టికెట్ల బుకింగ్‌పై సర్వీసు చార్జీల ఎత్తివేత

-  చెక్‌ బౌన్స్‌ కేసులకు సంబంధించి ‘నెగోషియబుల్‌ ఇన్‌స్ట్రుమెంట్‌ యాక్ట్‌’కు సవరణలు

-  దేశం విడిచి పారిపోయిన ఎగవేతదారుల ఆస్తులను స్వాధీనం చేసుకునేలా చట్ట సవరణలు