సాక్షి మీడియా గ్రూప్, నారాయణ ఎడ్యుకేషనల్‌ ఇన్‌స్టిట్యూషన్స్‌ సంయుక్త ఆధ్వర్యంలో తెలుగు రాష్ట్రాల్లో ఎంసెట్‌(తెలంగాణ)/ ఈఏపీసెట్‌(ఆంధ్రప్రదేశ్‌), నీట్‌ మాక్‌ టెస్టులు నిర్వహిస్తున్నారు. తెలుగు రాష్ట్రాల్లో ఎక్కువ మంది విద్యార్థుల లక్ష్యం.. ఇంజనీరింగ్, లేదా మెడిసిన్‌. తల్లిదండ్రులు సైతం తమ పిల్లలకు ఉజ్వల భవిష్యత్‌ను అందించే ఇంజనీరింగ్‌/మెడికల్‌ కోర్సుల్లో చేర్పించాలని కోరుకుంటున్నారు. అందుకోసం ఖర్చులకు వెనుకాడకుండా పిల్లలను కోచింగ్‌కు పంపిస్తున్నారు. ఈ క్రమంలో దేశవ్యాప్తంగా ఉన్న మెడికల్‌ కళాశాలల్లో ప్రవేశానికి నిర్వహించే ‘నీట్‌’.. అలాగే తెలుగు రాష్ట్రాల్లో ఇంజనీరింగ్‌/అగ్రికల్చర్‌ తదితర కోర్సుల్లో అడ్మిషన్‌ కల్పించే ఎంసెట్‌/ఈఏపీసెట్‌ కోసం లక్షల మంది సన్నద్ధమవుతున్నారు. వీరికి చేయూతనిచ్చేలా నిపుణుల ఆధ్వర్యంలో రూపొందించిన ఎంసెట్‌/ఈఏపీసెట్, నీట్‌ మాక్‌ టెస్టులను నిర్వహించనున్నారు. పరీక్షకు ముందు వాస్తవ పరీక్షలాంటి వాతావరణంలో జరిగే ‘సాక్షి’ మాక్‌ టెస్ట్‌ రాయడం ద్వారా.. విద్యార్థులు తమ ప్రిపరేషన్‌ స్థాయిని అంచనా వేసుకొని, మరింత మెరుగుపడవచ్చు. అలాగే ‘సాక్షి’ మాక్‌ టెస్టుల్లో ఉత్తమ ప్రతిభను చూపిన టాప్‌ టెన్‌ ర్యాంకర్లు ఆకర్షణీయ బహుమతులూ గెలుచుకోవచ్చు. ఆన్‌లైన్‌ టెస్ట్‌లకు టెక్నాలజీ పార్ట్‌నర్‌గా‘MY RANK’ వారు వ్యవహరిస్తున్నారు. ►సాక్షి మాక్‌ ఎంసెట్‌ (ఇంజనీరింగ్‌) /ఈఏపీసెట్‌ పరీక్ష 30.06.2022.  ►ఎంసెట్‌ / ఈఏపీసెట్‌ అగ్రికల్చర్‌ పరీక్ష 01.07.2022 తేదీల్లో ఆన్‌లైన్‌లో జరుగుతుంది.    ►సాక్షి మాక్‌ నీట్‌ పరీక్ష 03.07.2022 ఆఫ్‌లైన్‌ విధానంలో జరుగుతుంది.    ►ఒక్కో పరీక్షకు రిజిస్ట్రేషన్‌ ఫీజు రూ.250. అభ్యర్థులు http://www.arenaone.in/mock ద్వారా ఆన్‌లైన్‌లో దరఖాస్తు చేసుకోవచ్చు. విజయవంతంగా దరఖాస్తులు పూర్తిచేసిన అభ్యర్థుల హాల్‌టికెట్‌ నంబర్‌ మీరు రిజిస్టర్‌ చేసుకున్న మొబైల్‌ నంబర్‌కు వస్తుంది.   పరీక్ష కేంద్రం: విజ్ఞాన్‌ ఇనిస్టిట్యూట్‌ ఆఫ్‌ టెక్నాలజీ అండ్‌ సైన్స్, దేశ్‌ముఖి గ్రామం, పోచంపల్లి మండలం, యాదాద్రి భువనగిరి జిల్లా.   రిజిస్ట్రేషన్‌కు చివరి తేదీ: 25.06.2022  వివరాలకు సంప్రదించాల్సిన నంబర్‌:   9666013544


 ఐ ఫోన్ల తయారీ దిగ్గజ సంస్థ యాపిల్‌లో చిన్నపాటి కొలువు వచ్చినా చాలు.. కెరీర్‌ నల్లేరుపై నడకే అనే భావన. ఈ సంస్థలో ఉద్యోగం సొంతం చేసుకోవాలనేది ప్రతిభావంతులైన ప్రతి ఒక్క విద్యార్థి లక్ష్యం. అయితే  ఏకంగా సంస్థ ప్రధాన కార్యాలయం (కాలిఫోర్నియా)లో ఉద్యోగం సొంతం చేసుకున్నాడు ఆంధ్రప్రదేశ్‌కు చెందిన ఇంటి దుర్గా లక్ష్మీనారాయణ స్వామి (దిలీప్‌ ఇంటి). ఇటీవలే అమెరికాలోని వర్జీనియా టెక్‌ యూనివర్సిటీ నుంచి ఎంఎస్‌ పూర్తిచేసి.. అక్కడ యాపిల్‌ సంస్థ నిర్వహించిన క్యాంపస్‌ రిక్రూట్‌మెంట్‌ డ్రైవ్‌లో నెగ్గి సత్తా చాటిన దిలీప్‌ మాటల్లోనే..
 
 వర్జీనియా టెక్‌ యూనివర్సిటీలో 2015లో రెండేళ్ల ఎంఎస్‌ ఎలక్ట్రికల్‌ అండ్‌ కంప్యూటర్‌ ఇంజనీరింగ్‌ కోర్సులో చేరాను.  ఏటా ఇన్‌స్టిట్యూట్‌లో యాపిల్, గూగుల్‌ వంటి సంస్థలు క్యాంపస్‌ రిక్రూట్‌మెంట్‌ డ్రైవ్స్‌ నిర్వహిస్తాయి. అయితే నన్ను క్యాంపస్‌ ఇంటర్వూ్య డ్రైవ్‌కు పిలవడానికి ప్రధాన కారణం నా లింక్డ్‌ఇన్‌ ప్రొఫైల్‌. నేను అప్పటికే పూర్తిచేసిన ప్రాజెక్ట్‌లు, పని అనుభవం, అకడమిక్‌ రికార్డ్‌లను లింక్డ్‌ఇన్‌లో చూసిన యాపిల్‌ సంస్థ ప్రతినిధులు.. క్యాంపస్‌ ఇంటర్వూ్యకు హాజరు కావాలని ఈ–మెయిల్‌ పంపారు.
 
 రెండు రౌండ్లలో ఇంటర్వ్యూ
 వర్క్‌ ఎక్స్‌పీరియన్స్, వివిధ రీసెర్చ్‌ ప్రాజెక్టుల్లో పాల్గొనడం వల్ల ఎలాంటి ఆందోళన లేకుండా ఇంటర్వూ్యకు సిద్ధమయ్యాను. ఫండమెంటల్స్‌పై పట్టుండటంతో పూర్తి ఆత్మవిశ్వాసంతో ఇంటర్వూ్యకు హాజరయ్యాను. రెండు రౌండ్లలో ఇంటర్వూ్య జరిగింది. తొలి రౌండ్‌లో టెలిఫోనిక్‌ ఇంటర్వూ్యలో సంతృప్తికరంగా సమాధానాలు చెప్పడంతో.. యాపిల్‌ ప్రధాన కార్యాలయంలో నిర్వహించే ఇంటర్వూ్యకు (ఆన్‌–సైట్‌) హాజరు కావాలని చెప్పారు. రెండు ఇంటర్వూ్యలు 30 నుంచి 45 నిమిషాల వ్యవధిలో జరిగాయి. ఇంటర్వూ్యలో ప్రొఫైల్‌ ఆధారిత ప్రశ్నలతోపాటు.. ప్రోగ్రామింగ్‌ నాలెడ్జ్‌పై పట్టును పరీక్షించే విధంగా ప్రశ్నలు అడిగారు. ఇంటర్వ్యూలో వేటిపై ప్రశ్నలు/అనుబంధ ప్రశ్నలు వచ్చేందుకు అవకాశముందనే దానిపై ముందే కసరత్తు చేసి ఉండటంతో అన్ని ప్రశ్నలకు సమాధానాలు ఇవ్వగలిగాను. 2.85 లక్షల డాలర్ల (మన కరెన్సీలో రూ. రెండు కోట్ల) వార్షిక వేతనంతో జాబ్‌ సొంతమైంది.
 
 ఆ మూడు నైపుణ్యాలు
 యాపిల్‌ లేదా ఇతర ఏ సంస్థలోనైనా ఇంటర్వూ్య సమయంలో అభ్యర్థుల నుంచి మూడు లక్షణాలు గమనిస్తారు. అవి.. కోర్‌ నాలెడ్జ్, కమ్యూనికేషన్‌ స్కిల్స్, పర్సనాలిటీ స్కిల్స్‌. కోర్‌ నాలెడ్జ్‌ విషయంలో ఫండమెంటల్స్‌లో ఏ స్థాయిలో పట్టుందో పరిశీలిస్తారు. అంతేకాకుండా వాటిని అన్వయించే విషయంలో ఆలోచన సామర్థ్యాన్ని కూడా పరిశీలిస్తారు. అన్నీ బాగున్నాయనుకుంటేనే ఆఫర్‌ ఇస్తారు.
 
 ఎంఎస్‌లో ప్రవేశం ఇలా..
 వర్జీనియా టెక్‌ యూనివర్సిటీలో ఎంఎస్‌లో చేరడమే అనూహ్యంగా జరిగింది. వాస్తవానికి బిట్స్‌–పిలానీలో బీఈ (ఎలక్ట్రానిక్స్‌ అండ్‌ కమ్యూనికేషన్స్‌) పూర్తయ్యాక హైదరాబాద్‌లోనే ఇమాజినేషన్‌ టెక్నాలజీస్‌ సంస్థలో వైర్‌లెస్‌ పీహెచ్‌వై ఫిర్మ్‌వేర్‌ ఇంజనీర్‌గా రెండేళ్లు పనిచేశాను. ఆ సమయంలోనే ఎంబీఏ చదవాలనే ఆసక్తితో క్యాట్‌కు హాజరై 99.3 పర్సంటైల్‌ కూడా సొంతం చేసుకున్నాను. వాస్తవానికి ఆ పర్సంటైల్‌కు ఏదో ఒక ఐఐఎంలో సీటు వచ్చేదే. కానీ అప్పటికే.. వైర్‌లెస్‌ కమ్యూనికేషన్స్‌పై ఆసక్తి పెరగడం, అందులో నైపుణ్యాలు సైతం లభించడంతో.. ఎలక్ట్రానిక్స్‌లోనే ఉన్నత విద్యనభ్యసించాలనే లక్ష్యంతో ఎంఎస్‌పై దృష్టిసారించాను. 2015లో వర్జీనియా టెక్‌ యూనివర్సిటీకి దరఖాస్తు చేసుకోవడంతో ప్రవేశం లభించింది. ఇప్పుడు యాపిల్‌ సంస్థలో రూ. 2కోట్ల వేతనంతో ఉద్యోగం సొంతమైంది.
 
 ప్రాక్టికాలిటీకి ప్రాధాన్యం
 ఇంజనీరింగ్, టెక్నాలజీ రంగాల్లో కెరీర్‌ పరంగా ఉన్నత హోదాలు లభించాలంటే ప్రాక్టికాలిటీకి ప్రాధాన్యం ఇవ్వాలి. ఎంఎస్‌ చేస్తున్న సమయంలోనే రెండు సంస్థల్లో ఇంటర్న్‌షిప్‌ చేశాను. అదే విధంగా గత డిసెంబర్‌ నుంచి వర్జీనియా టెక్‌ యూనివర్సిటీలో ప్రొఫెసర్‌ ఎ.ఎ. లూయిస్‌ బీక్స్‌ వద్ద గ్రాడ్యుయేట్‌ రీసెర్చ్‌ అసిస్టెంట్‌గా పని చేస్తున్నాను. మనదేశంలో ఉన్నప్పుడు కూడా ఐఐటీ–ఢిల్లీ, బార్క్‌ (బాబా అటామిక్‌ రీసెర్చ్‌ సెంటర్‌)– ముంబైలలో రీసెర్చ్‌ ఇంటర్న్‌గా పనిచేశాను.
 
 ఎంబీఏ చదవడమే లక్ష్యం
 ఈ నెల 22 నుంచి విధులకు హాజరుకావాలని చెప్పారు. కానీ, జాబ్‌ ప్రొఫైల్‌ గురించి చెప్పలేదు. అయితే ఎలాంటి విధులనైనా నిర్వర్తించగలననే నమ్మకం ఉంది. ప్రస్తుతం యాపిల్‌ సంస్థలో ఉద్యోగంలో చేరినా.. ఎంబీఏ చదవడమే నా భవిష్యత్తు లక్ష్యం. ఇంజనీరింగ్‌ నైపుణ్యాలకు.. నిర్వహణ నైపుణ్యాలు కలిస్తే సాంకేతిక రంగంలో ఉన్నత స్థానాలు అధిరోహించేందుకు ఆస్కారం ఉంటుంది.
 
 విజయాలు
 ఎంహెచ్‌ఆర్‌డీ మెరిట్‌ స్కాలర్‌షిప్‌– 2013
 ఇండియన్‌ అకాడమీ ఆఫ్‌ సైన్సెస్‌ మెరిట్‌              స్కాలర్‌షిప్‌– 2012
 ఆదిత్య బిర్లా మెరిట్‌ స్కాలర్‌షిప్, బిట్స్‌            పిలానీ– 2009–2013
 
 అకడమిక్‌ రికార్డ్‌
 పదో తరగతి: 556 మార్కులు
 ఇంటర్మీడియెట్‌: 980 మార్కులు
 బీఈ (ఎలక్ట్రానిక్స్‌ అండ్‌ కంప్యూటర్‌ ఇంజనీరింగ్‌) –  9.41/10 జీపీఏ
 ఎంఎస్‌ (వర్జీనియా టెక్‌ యూనివర్సిటీ) – 3.9/4 జీపీఏ
 
 కుటుంబ నేపథ్యం
 తండ్రి: ఇంటి సుబ్బారావు (పోస్టల్‌ డిపార్ట్‌మెంట్‌ ఉద్యోగి)
 తల్లి: సూర్య కుమారి (గృహిణి)
 స్వస్థలం: వీకే రాయపురం (సామర్లకోట మండలం, తూర్పు గోదావరి జిల్లా)


 ఆర్థిక మంత్రి ఈటల రాజేందర్
 * కరీంనగర్‌లో ‘సాక్షి’ నిర్వహించిన  గ్రూప్స్ అవగాహన సదస్సులో పాల్గొన్న మంత్రి
 * సదస్సుకు అపూర్వ స్పందన
 * భారీగా తరలివచ్చిన అభ్యర్థులు
 * పైరవీలకు తావు లేదన్న ఈటల
 * అభ్యర్థుల సందేహాలకు నిపుణుల సమాధానాలు
 కరీంనగర్ సిటీ: తెలంగాణ రాష్ట్ర ప్రభుత్వం చేపట్టిన ఉద్యోగాల నియామక ప్రక్రియ నిరంతరం కొనసాగుతుందని ఆర్థిక, పౌరసరఫరాల శాఖ మంత్రి ఈటల రాజేందర్ స్పష్టం చేశారు.
 
 ‘సాక్షి’ భవిత ఆధ్వర్యంలో ఆదివారం కరీంనగర్ జిల్లా కేంద్రంలోని కళాభారతిలో ‘గ్రూప్స్’ పరీక్షలపై జరిగిన అవగాహన సదస్సులో ఆయన ముఖ్య అతిథిగా పాల్గొన్నారు. సమైక్య రాష్ట్రంలో మాదిరిగా డబ్బుల్లేవనో, నిషేధముందనో నియామకాల ప్రక్రియను నిలిపివేయబోమని చెప్పారు. హైదరాబాద్‌లో మాదిరిగానే కరీంనగర్‌లో కూడా సదస్సుకు నిరుద్యోగ అభ్యర్థుల నుంచి అపూర్వ స్పందన లభించింది.
 
 జిల్లావాసులతోపాటు ఆదిలాబాద్, వరంగల్, నిజామాబాద్ జిల్లాల నుంచి కూడా నిరుద్యోగులు వేలాదిగా తరలివచ్చారు. దాంతో సదస్సు కిక్కిరిసిపోయింది. లోపల చోటు చాలకపోవడంతో కళాభారతి ఆవరణలో లైవ్ ప్రొజెక్టర్ ద్వారా ఎంతోమంది ఉద్యోగార్థులు కార్యక్రమాన్ని వీక్షించారు. వారిని ఉనుద్దేశించి ఈటల మాట్లాడుతూ... 1969లో తెలంగాణ ఉద్యమం ‘మన  రాష్ట్రం, మన ఉద్యోగాలు’ అనే నినాదంతోనే మొదలైందని గుర్తు చేశారు. ‘‘పోరాడి సాధించుకున్న తెలంగాణ రాష్ట్రంలో ప్రజలను కంటికి రెప్పలా కాపాడుకునే బాధ్యతను మేం తీసుకున్నాం.
 
 విద్యార్థుల్లేని చోట స్కూళ్లు మూతపడ్డాయి. అవి తప్ప ఇతర ప్రభుత్వ శాఖలన్నింటిలోనూ ఖాళీల భర్తీని చేపడుతూనే ఉంటాం’’ అని వివరించారు. ఉద్యోగార్థులు సంకల్పాన్ని సడలించకుంటే విజయం తథ్యమని ఉద్బోధించారు. ఉద్యోగ నియామకాలకు ప్రతిభ ఒక్కటే కొలమానమని ఈటల స్పష్టం చేశారు. పైరవీలకు, పైసలకు ఎక్కడా తావు లేదన్నారు. రూ.10 లక్షలు, రూ.20 లక్షలు ఇస్తేనే ఉద్యోగం వస్తుందనే ప్రచారాన్ని అభ్యర్థులు నమ్మొద్దన్నారు. అభ్యర్థులు మోసపోవద్దని, దళారులను ఆశ్రయించొద్దని, ప్రతిభనే నమ్ముకోవాలని హితవు పలికారు.
 
 అక్రమాలు చోటుచేసుకొన్నట్టు తేలితే అవసరమైతే ఆ పరీక్షను రద్దు చేసి, మళ్లీ నిర్వహించడానికి కూడా వెనకాడబోమన్నారు. అభ్యర్థుల కోసం ‘సాక్షి  దినపత్రిక’ ఇలాంటి అవగాహన సదస్సులు ఏర్పాటు చేయడం అభినందనీయమన్నారు. టీఆర్‌ఎస్ ఎంపీ బి.వినోద్‌కుమార్ మాట్లాడుతూ గ్రూప్స్‌తోనే సరిపెట్టకుండా జిల్లాల అభ్యర్థులు ఐఏఎస్, ఐపీఎస్ వంటి అత్యున్నత పోస్టులను సాధించాలని ఆకాంక్షించారు. సివిల్స్‌పై కూడా ‘సాక్షి’ అవగాహన సదస్సు నిర్వహించాలని సూచించారు. ‘సాక్షి’ అవగాహన సదస్సు ఏర్పాటు చేయడం అభినందనీయమని ఎమ్మెల్యే గంగుల కమలాకర్ అన్నారు.
  
 సందేహాలకు నిపుణుల సమాధానాలు
 గ్రూప్స్ పరీక్షల విధానం, సిలబస్, పరీక్షకు సన్నాహకాలకు సంబంధించి ఉద్యోగార్థులు తమ సందేహాలను నిపుణుల ముందుంచారు. పోటీ పరీక్షల్లో తెలంగాణ ఉద్యమ చారిత్రక నేపథ్యం, భౌగోళిక, ఆర్థిక, సామాజిక, రాజకీయ స్థితిగతులు కీలకంగా మారడంతో ఎక్కువగా వాటి గురించి ప్రశ్నించారు.
 
 సిలబస్ కమిటీ సభ్యుడు కృష్ణారెడ్డి, జాగ్రఫీ నిపుణుడు, సివిల్స్ సీనియర్ ఫాకల్టీ గురిజాల శ్రీనివాసరావు, చరిత్ర నిపుణుడు లెంకల రామకృష్ణారెడ్డి, ఎకానమీ నిపుణుడు డాక్టర్ కె.ఆర్ రమణ, అర్థమెటిక్, రీజనింగ్ నిపుణుడు మాటూరి లింగమూర్తి, జీకే, కరెంట్ అఫైర్స్ నిపుణుడు సురుకోంటి మహిపాల్‌రెడ్డి తదితరులు వారి సందేహాలను నివృత్తి చేశారు. టీఆర్‌ఎస్ జిల్లా అధ్యక్షుడు ఈద శంకర్‌రెడ్డి, జెడ్పీ చైర్‌పర్సన్ తుల ఉమ తదితరులు పాల్గొన్నారు.
  
 నైపుణ్యాలు పెంచుకోవాలి
 పోటీ పరీక్షలను ఎదుర్కొనేందుకు అదనపు నైపుణ్యాలు అవసరం. తెలంగాణ అంశాలకు ప్రాధాన్యం పెరగనుంది. రాష్ట్ర వ్యవసాయ, పారిశ్రామిక, ఐటీ రంగాలపై ప్రత్యేక దృష్టి పెట్టాలి. పూర్వపు హైదరాబాద్ రాష్ట్ర స్థితిగతులు, ఉద్యమం, తెలంగాణ సాధించుకున్న తర్వాతి పరిస్థితులకూ ప్రాధాన్యముంటుంది. తెలంగాణ ఉద్యమ చరిత్రనూ లోతుగా అధ్యయనం చేయాలి.
 - కృష్ణారెడ్డి, సిలబస్ కమిటీ సభ్యుడు
  
 పక్కా ప్రణాళికతో ముందుకు
 గ్రూప్స్ పరీక్షలకు పక్కా ప్రణాళికతో సన్నద్ధం కావాలి. దేశ, తెలంగాణ చరిత్రలపై పట్టు సాధించాలి. సిలబస్‌కు అనుగుణంగా పుస్తకాలు ఎంపిక చేసుకోవాలి. మాదిరి, గత ప్రశ్నపత్రాలను క్షుణ్నంగా సాధన చేయాలి.
 - రామకృష్ణారెడ్డి, చరిత్ర నిపుణుడు
  
 శాస్త్రీయ కోణంలో చదవాలి
 అర్ధశాస్త్రానికి శాస్త్రీయ కోణంలో సన్నద్ధత కావాలి. ఇది స్కోరింగ్ సబ్జెక్ట్ కాదన్నది అపోహే. నిపుణుల సూచనలతో సరిగా చదివితే మార్కులు సాధించడం సులభమే.
 - కేఆర్ రమణ, ఆర్థిక శాస్త్ర నిపుణుడు
  
 అవగాహన అత్యవసరం
 సిలబస్‌లో తెలంగాణ అంశాలను చేర్చడంతో అభ్యర్థుల్లో నెలకొన్న అయోమయాన్ని తొలగించేందుకు ‘సాక్షి’ తలపెట్టిన ఈ సదస్సు ఎంతో దోహదపడుతుంది. అభ్యర్థులు ఇంటర్వ్యూకూ ప్రాధాన్యమివ్వాలి. బట్టీ పట్టకుండా అంశాలవారీ అవగాహనతో ముందుకె ళ్లాలి.
 - ఎస్.మహిపాల్‌రెడ్డి, జీకే, నిపుణుడు
  
 భిన్నంగా ఆలోచించాలి
 ఏ పోటీ పరీక్షకైనా అర్థమెటిక్, రీజినింగ్ కీలక అంశం. గణితశాస్త్రానికి సంబంధం లేని అభ్యర్థులకు ఆందోళన అనవసరం. గత ప్రశ్నపత్రాల సాధన ద్వారా లక్ష్యాన్ని చేరుకోవచ్చు.         
 - ఎంఎల్ మూర్తి, రీజనింగ్ నిపుణుడు
  
 సరైన దృక్పథమే విజయానికి నాంది
 గ్రామీణ అభ్యర్థుల్లో తెలంగాణ నుంచి పోటీ పెరుగుతుండటం మంచి పరిణామం. సిలబస్‌లో మార్పులున్నా అయోమయపడకుండా నిర్దిష్ట ప్రణాళికతో చదవాలి. రకరకాల పుస్తకాల నుంచి సొంతంగా నోట్స్ తయారు చేసుకోవాలి తప్ప ఒకే పుస్తకంపై ఆధారపడొద్దు.పథకాల వివరాలన్నీ తెలంగాణ ప్రభుత్వ వెబ్‌సైట్‌లో సవివరంగా ఉంటాయి.
 - గురజాల శ్రీనివాసరావు, సివిల్స్ సీనియర్ ఫ్యాకల్టీ


 ఓఎన్‌జీసీ
  వివిధ విభాగాల్లో 865 పోస్టులు
  దరఖాస్తుకు చివరి తేదీ: ఏప్రిల్ 11, 2014
  వెబ్‌సైట్: www.ongcindia.com
  ........................................................
  నేషనల్ హౌసింగ్ బ్యాంక్
  అసిస్టెంట్ మేనేజర్ పోస్టులు
  దరఖాస్తుకు చివరి తేదీ: ఏప్రిల్ 2, 2014
  వెబ్‌సైట్: www.nhb.org.in
  ........................................................
  ఢిల్లీ మెట్రో రైల్ కార్పొరేషన్ లిమిటెడ్
  వివిధ విభాగాల్లో 1,194 పోస్టులు
  దరఖాస్తుకు చివరి తేదీ: ఏప్రిల్ 15, 2014
  వెబ్‌సైట్: http://eapplynew.com/dmrc2014
  ........................................................
  స్టాఫ్ సెలెక్షన్ కమిషన్
  సెంట్రల్ ఆర్మ్‌డ్ ఫోర్సెస్‌లో 2,197 ఎస్‌ఐ పోస్టులు, సీఐఎస్‌ఎఫ్‌లో 695 ఏఎస్‌ఐ పోస్టులు
  పార్ట్-1 రిజిస్ట్రేషన్‌కు చివరి తేదీ:
  ఏప్రిల్ 9, 2014
  పార్ట్-2 రిజిస్ట్రేషన్‌కు చివరి తేదీ:
  ఏప్రిల్ 11, 2014
  వెబ్‌సైట్: http://ssc.nic.in
  ........................................................
  కోల్ ఇండియా లిమిటెడ్
  339 మేనేజ్‌మెంట్ ట్రైనీ పోస్టులు
  దరఖాస్తుకు చివరి తేదీ: ఏప్రిల్ 14, 2014
  వెబ్‌సైట్: www.coalindia.in


 పాత పద్ధతిలోనే ఇంజినీరింగ్ మేనేజ్‌మెంట్ కోటా సీట్ల భర్తీ
 ఇంజినీరింగ్‌లో మేనేజ్‌మెంట్ కోటా సీట్లలో ప్రవేశాలను పాత విధానంలోనే చే పట్టాలని ఇంజినీరింగ్ ప్రవేశాల ఉన్నతస్థాయి కమిటీ నిర్ణయించింది. ఈ క్రమంలో తొలుత జేఈఈ మెయిన్‌లో ర్యాంకులు వచ్చినవారికి ప్రాధాన్యం ఇస్తారు. ఆ తర్వాత ఎంసెట్‌లో వచ్చిన ర్యాంకుల ఆధారంగా సీట్లను కేటాయిస్తారు. అప్పటికీ మేనేజ్‌మెంట్ కోటాలో సీట్లు మిగిలిపోతే చివరగా ఇంటర్మీడియెట్ మార్కులతో ప్రవేశాలు చేపడతారు.
  
 గతేడాది అనుసరించిన విధంగా 70 శాతం సీట్లను కన్వీనర్ కోటాలో భర్తీ చేస్తారు. మిగిలిన 30 శాతం సీట్లలో 15 శాతం సీట్లను ఎన్‌ఆర్‌ఐ కోటాలో భర్తీ చేస్తారు. గతంలో ఎన్‌ఆర్‌ఐ కోటా 5 శాతం మాత్రమే ఉండేది. హైకోర్టు ఆదేశాల మేరకు దాన్ని 15 శాతానికి పెంచుతున్నారు. ఈసారి 15 శాతం ఎన్‌ఆర్‌ఐ కోటాలో నేరుగా ఎన్‌ఆర్‌ఐ పిల్లలనే చేర్చుకోవాల్సి ఉంటుంది. ఏమైనా సీట్లు మిగిలిపోతే అవి మేనేజ్‌మెంట్ కోటాలోకి వెళతాయి. మిగిలిన 15 శాతం మేనేజ్‌మెంట్ కోటా సీట్లను జేఈఈ మెయిన్, ఎంసెట్ ర్యాంకుల ఆధారంగానే భర్తీ చేస్తారు. రాష్ట్ర విద్యార్థులకు ప్రత్యేక ప్రాధాన్యం అంటూ ఏమీ ఉండదు. అప్పటికీ సీట్లు మిగిలిపోతే ఇంటర్మీడియెట్ మార్కుల ఆధారంగా భర్తీ చేస్తారు.
  
  
  
  ఇక యూనివర్సిటీలకే ఏఐసీటీఈ అధికారాలు
  టెక్నికల్ కాలేజీలకు ఇకపై యూనివర్సిటీలే అనుమతులిస్తాయి. కాలేజీల్లో సీట్ల సంఖ్య పెంపుపై నిర్ణయం తీసుకునే అధికారం కూడా వర్సిటీలకే ఉంటుంది. ఈ మేరకు యూనివర్సిటీ గ్రాంట్స్ కమిషన్ (యూజీసీ) తాజాగా నిబంధనలు రూపొందించింది. ఏఐసీటీఈ కేవలం సలహా సంస్థ మాత్రమేనని, కాలేజీల పర్యవేక్షణ, అనుమతులిచ్చే అధికారాలు లేవన్న సుప్రీం తీర్పు నేపథ్యంలో యూజీసీ తాజా నిర్ణయం తీసుకుంది.
  
 సాంకేతిక విద్యా కళాశాలల్లో బోధన, పరీక్షలు, పరిశోధనలు, ప్రమాణాల పెంపు కోసం కొత్త నిబంధనలు జారీ చేసినట్లు ఉత్తర్వుల్లో పేర్కొంది. తాజా నిబంధనల మేరకు.. ఇంజినీరింగ్, ఎంసీఏ తదితర కోర్సులు నిర్వహించే సాంకేతిక విద్యా కాలేజీలు అనుమతుల రెన్యువల్ కోసం ఇకపై సంబంధిత విశ్వవిద్యాలయాల అనుమతి తీసుకోవాలి. కొత్త కాలేజీలు గుర్తింపు పొందాలంటే నాక్ అక్రెడిటేషన్ తప్పనిసరి. గుర్తింపు కోసం కొత్త కాలేజీలు దరఖాస్తు చేసుకునే ముందు ఆరు నెలల్లో నాక్ అక్రెడిటేషన్ తెచ్చుకుంటామని అండర్ టేకింగ్ ఇస్తేనే యూనివర్సిటీలు అనుమతినివ్వాలి.
  
 ఆరేళ్ల కంటే ఎక్కువ కాలం నుంచి నడుస్తున్న కాలేజీలు ఇప్పటి నుంచి ఆరునెలల్లోగా నాక్ అక్రెడిటేషన్ కోసం దరఖాస్తు చేసుకోవాలి. ఇప్పటికే నాక్ అక్రెడిటేషన్ ఉన్న కాలేజీలు, నేషనల్ బోర్డ్ ఆఫ్ అక్రెడిటేషన్(ఎన్‌బీఏ) గుర్తింపు కలిగిన కోర్సుల విషయంలో ఇతర అన్ని నిబంధనలు పాటిస్తుంటే.. వాటికి శాశ్వత గుర్తింపునిచ్చే అంశాన్ని యూనివర్సిటీలు పరిశీలిస్తాయి. యూనివర్సిటీలు తాము గుర్తింపు ఇచ్చిన కాలేజీల సమగ్ర సమాచారాన్ని, నిబంధనలు పాటిస్తున్న తీరును పేర్కొంటూ ఏటా యూజీసీకి నివేదిక అందజేయాలి. కాలేజీలకు గుర్తింపు మంజూరు చేసే విషయంలో యూనివర్సిటీలు నిబంధనలను అతిక్రమిస్తే వాటికి గ్రాంట్స్ నిలిపివేయడంతోపాటు యూజీసీ గుర్తింపు రద్దవుతుంది.
 
  
  ఐఐఎం నుంచి డిగ్రీ పట్టా!
  ఇండియన్ ఇన్‌స్టిట్యూట్స్ ఆఫ్ మేనేజ్‌మెంట్ (ఐఐఎం) ఉత్తీర్ణులు ఇక డిగ్రీ పట్టా అందుకునే అవకాశం త్వరలోనే రానుంది. ఇందుకు సంబంధించిన ప్రతిపాదన ప్రస్తుతం పరిశీలన దశలో ఉంది. ఈ మేరకు బిల్లును పార్లమెంట్‌లో ప్రవేశపెట్టే అంశంపై ఎన్నికల తర్వాత ఏర్పడే నూతన ప్రభుత్వం నిర్ణయం తీసుకోవాల్సి ఉందని ఐఐఎం-ఇండోర్ డెరైక్టర్ రిషికేశ కృష్ణన్ పేర్కొన్నారు. ఈ ప్రతిపాదన కార్యరూపం దాల్చితే ఐఐఎం ఉత్తీర్ణులకు డిగ్రీ పట్టాను అందజేస్తారు.
  
 ప్రస్తుతం ఐఐఎంలు కేవలం డిప్లొమా/సర్టిఫికెట్‌లను మాత్రమే అందజేస్తున్నాయి. ఎందుకంటే వీటిని ఏర్పాటు చేసిన చట్టం మేరకు ఐఐఎంలు యూనివర్సిటీ కేటగిరీలోకి రాకపోవటమే. ప్రస్తుతం ఐఐఎంలు అందజేస్తున్న పీజీడీఎం  సర్టిఫికెట్‌కు విదేశాల్లో, కొన్ని ఇన్‌స్టిట్యూట్‌లలో గుర్తింపు ఉండకపోవడంతో విద్యార్థులు ఇబ్బందులు ఎదుర్కోవాల్సి వస్తోంది. పీహెచ్‌డీ సమయంలో కూడా కొన్ని ఇన్‌స్టిట్యూట్‌లు పీజీడీఎంను అర్హతగా గుర్తించడం లేదు.
 
  
  ఆన్‌లైన్ కోర్సులు ః 2.5 లక్షల మంది భారతీయుల రిజిస్ట్రేషన్
  మసాచ్యూట్స్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ టెక్నాలజీ (ఎంఐటీ), హార్వర్డ్ యూనివర్సిటీలు ఆన్‌లైన్ కోర్సుల నిర్వహణ కోసం ప్రారంభించిన మ్యాసివ్ ఓపెన్ ఆన్‌లైన్ కోర్సు (MOOC) కోసం ఎడ్‌ఎక్స్ (ed-X) కేంద్రంగా 2.5 లక్షల మంది భారతీయులు రిజిస్ట్రేషన్ చేసుకున్నారు. ఆన్‌లైన్ కోర్సుల్లో చేరే వారికి ఎడ్‌ఎక్స్ (ed-X) వేదికగా ఉపయోగపడుతుంది. ప్రపంచంలో అమెరికన్ల తర్వాత ఈ కోర్సుల కోసం అత్యధికంగా దరఖాస్తు చేసుకుంది భారతీయులే. ఎంఐటీ, హార్వర్డ్ కోర్సులు చాలా వరకు స్వల్ప వ్యవధిలో పూర్తయ్యేవి. ఎంచుకున్న కోర్సును బట్టి 4 నుంచి 12 వారాల వరకు కోర్సు వ్యవధి ఉంటుంది.


 ఇగ్నో నుంచి ఎంబీఏ చేయటం ఎలా?
  -శ్రీధర్, నిర్మల్.
 ఇందిరాగాంధీ నేషనల్ ఓపెన్ యూనివర్సిటీ (ఇగ్నో), స్కూల్ ఆఫ్ మేనేజ్‌మెంట్ స్టడీస్ ద్వారా మాస్టర్ ఆఫ్ బిజినెస్ అడ్మినిస్ట్రేషన్ (ఎంబీఏ) కోర్సును అందిస్తుంది. కోర్సు కాల వ్యవధి: రెండున్నరేళ్లు. అర్హత: 50 శాతం మార్కులతో (రిజర్వ్ కేటగిరీ అభ్యర్థులకు 45 శాతం) ఏదైనా గ్రాడ్యుయేషన్‌తోపాటు మేనేజీరియల్/ సూపర్ వైజర్/సంబంధిత వృత్తిలో మూడేళ్ల అనుభవం. లేదా 50 శాతం మార్కులతోపాటు ప్రొఫెషనల్ డిగ్రీ (ఇంజినీరింగ్ /మెడిసిన్/సీఏ/ఐసీడబ్ల్యూఏఐ)/కంపెనీ సెక్రటరీషిప్/లా.
 
  జాతీయ స్థాయిలో నిర్వహించే ఓపెన్‌మ్యాట్ పరీక్ష ద్వారా ఎంబీఏ కోర్సులో ప్రవేశం క ల్పిస్తారు. సాధారణంగా సంవత్సరానికి రెండుసార్లు ఫిబ్రవరి, ఆగస్టులలో ఓపెన్‌మ్యాట్‌ను నిర్వహిస్తారు. ఈ పరీక్ష ఆబ్జెక్టివ్ విధానంలో ఉంటుంది. ఇందులో జనరల్ అవేర్‌నెస్, ఇంగ్లిష్ లాంగ్వేజ్, క్వాంటిటేటివ్ ఆప్టిట్యూడ్, రీజనింగ్ అంశాల నుంచి ప్రశ్నలు వస్తాయి.
  
  ఎంబీఏలో ఆఫర్ చేస్తున్న స్పెషలైజేషన్స్: హెచ్‌ఆర్‌ఎం, ఫైనాన్షియల్ మేనేజ్‌మెంట్, ఆపరేషన్స్ మేనేజ్‌మెంట్, మార్కెటింగ్, ఫైనాన్షియల్ మార్కెట్స్.
  వివరాలకు: www.ignou.ac.in
 
  
  పలంటాలజీ కోర్సుకు సంబంధించిన వివరాలను తెలపండి?    
  -బాలు, నిజామాబాద్.
  పలంటాలజీ అంటే శిలాజ అధ్యయన శాస్త్రం. దీనిలో చరిత్ర పూర్వకాల అధ్యయనంతోపాటు శిలాజాల అధ్యయనం వంటి అంశాలు ఈ శాస్త్రంలో ఉంటాయి. ఎలాంటి వాతావరణ మార్పులకు అనుగుణంగా భూమి పరిణామం చెందింది అనే విషయాలను గురించి వివరిస్తుంది. బయాలజీ, జియాలజీ, ఆర్కియాలజీల అంశాలను వివరించే మల్టీడిసిప్లినరీ కోర్సుగా పలంటాలజీని పేర్కొంటారు.
  
  ఆఫర్ చేస్తున్న యూనివర్సిటీలు:
  ఉస్మానియా యూనివర్సిటీ -హైదరాబాద్
  కోర్సు: అప్లయిడ్ జియాలజీ(పలంటాలజీ ఒక సబ్జెక్ట్‌గా)
  అర్హత: 40 శాతం మార్కులతో సంబంధిత సబ్జెక్ట్‌లో బ్యాచిలర్ డిగ్రీ. ప్రవేశం: ఎంట్రన్స్ ఆధారంగా
  వివరాలకు: www.osmania.ac.in
  ఆంధ్రా యూనివర్సిటీ- విశాఖపట్నం
  కోర్సు: ఎంఎస్సీ జియాలజీ, ఎంఎస్సీ(టెక్-అప్లయిడ్ జియాలజీ, (పలంటాలజీ ఒక సబ్జెక్ట్‌గా)
  అర్హత: సంబంధిత సబ్జెక్ట్‌లో డిగ్రీ ఉత్తీర్ణత.
  ప్రవేశం: ఎంట్రన్స్ టెస్ట్ ద్వారా
  వివరాలకు: www.andhrauniversity.edu.in
  
  
  స్పెషల్ ఎడ్యుకేషన్‌కు సంబంధించిన కోర్సుల వివరాలను తెలపండి?
  నరేందర్, సికింద్రాబాద్.
  మానసిక, శారీరక వైకల్యాలతో బాధపడుతూ, సాధారణ పిల్లలతో సమానంగా పోటీ పడలేని చిన్నారులకు బోధించేందుకు అవసరమైన..బోధనా పద్ధతుల్లో శిక్షణనిచ్చేదే స్పెషల్ ఎడ్యుకేషన్. ప్రస్తుతం ఈ విభాగంలో మెంటల్ రిటార్డేషన్, హియరింగ్, విజువల్, ఆటిజం, ఇంపెయిర్‌మెంట్, లెర్నింగ్ డిజబిలిటీ విభాగాల్లో డీఈడీ, బీఈడీ, ఎంఈడీ కోర్సులు అందుబాటులో ఉన్నాయి.
  
  కోర్సుల కరిక్యులం రూపకల్పన, కళాశాలల గుర్తింపు, పర్యవేక్షణ బాధ్యతలను రిహాబిలిటేషన్ కౌన్సిల్ ఆఫ్ ఇండియా నిర్వహిస్తుంది. ఈ కోర్సులను పూర్తి చేసిన వారు ఇంటిగ్రేటెడ్ స్కూళ్లు, వివిధ స్వచ్ఛంద సంస్థలు, ట్రస్టుల కింద నడిచే పాఠశాలలు, సర్వశిక్షా అభియాన్ పరిధిలోని పాఠశాలల్లో టీచర్‌గా, వివిధ ఆస్పత్రులు, రిహాబిలిటేషన్ సెంటర్లలో ఎడ్యుకేషన్ ఇన్‌స్ట్రక్టర్‌గా, రెగ్యులర్ ప్రీస్కూళ్లు, వివిధ పాఠశాలల్లో స్పెషల్ ఎడ్యుకేషన్ టీచర్‌గా సేవలందించవచ్చు.
  
  మన రాష్ట్రంలో.. నేషనల్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఫర్ ది మెంటల్లీ హ్యాండీక్యాప్డ్ - సికింద్రాబాద్; స్వీకార్ రిహాబిలిటేషన్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఫర్ హ్యాండీక్యాప్డ్-సికింద్రాబాద్; ఆంధ్రా యూనివర్సిటీ -విశాఖపట్నం (www.andhrauniversity.edu.in); శ్రీ పద్మావతి మహిళా విశ్వవిద్యాలయం- తిరుపతి (www.spmvv.ac.in); కాలేజ్ ఆఫ్ టీచర్ ఎడ్యుకేషన్ - ఆంధ్ర మహిళా సభ-హైదరాబాద్ (www. andhramahilasabha.org.in) బీఈడీ (స్పెషల్ ఎడ్యుకేషన్) కోర్సును అందిస్తున్నాయి. ఠాగూర్ హరిప్రసాద్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ రీసెర్చ్ అండ్ రిహాబిలిటేషన్ ఫర్ ది మెంటల్లీ హ్యాండీక్యాప్డ్ తదితర ఇన్‌స్టిట్యూట్‌లలో కూడా స్పెషల్ ఎడ్యుకేషన్ కోర్సులు అందుబాటులో ఉన్నాయి.
  వివరాలకు: http://rehabcouncil.nic.in
  
  
  ఎంబీఏ (ఫార్మా మేనేజ్‌మెంట్) కోర్సును అందిస్తున్న ఇన్‌స్టిట్యూట్‌లేవి?
  -ప్రవీణ్, కరీంనగర్.
  ఫార్మసీ రంగానికి నూతన ఔషధాలను కనిపెట్టడంతోపాటు వాటిని మార్కెటింగ్ చేయడం కూడా సవాలుగా మారింది. దాంతో పలు ఫార్మా కంపెనీలు మార్కెటింగ్ సంబంధిత విభాగాలను పర్యవేక్షించడం కోసం వృత్తి నిపుణులను నియమించుకుంటున్నాయి. ఈ అవసరాన్ని దృష్టిలో ఉంచుకుని పలు విద్యాసంస్థలు ఫార్మసీ రంగంలో మేనేజ్‌మెంట్ కోర్సులను అందిస్తున్నాయి. ఈ కోర్సు చేయడం ద్వారా ఫార్మాస్యుటికల్, కెమికల్, బయోటెక్నాలజీ సంస్థలు, పరిశోధన, విద్యాసంస్థల్లో మేనేజిరియల్ స్థాయిలో ఉపాధి అవకాశాలు లభిస్తాయి.
  
  ఆఫర్ చేస్తున్న సంస్థలు:
  నేషనల్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఫార్మాస్యుటికల్ ఎడ్యుకేషన్ అండ్ రీసెర్చ్, పంజాబ్.
  వెబ్‌సైట్: www.niper.nic.in
  నర్సీమొంజీ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ మేనేజ్‌మెంట్ స్టడీస్, ముంబై
  వెబ్‌సైట్: www.nmims. edu
  


 ఆకేపాటి శ్రీనివాసులు రెడ్డి
  కరెంట్ అఫైర్స్ నిపుణులు
  
  
  
  జాతీయం
  
  ఆర్థిక స్వేచ్ఛలో గుజరాత్ అగ్రస్థానం
  ఆర్థికాంశాల స్వేచ్ఛకు సంబంధించి రాష్ట్రాల వారీ జాబితాలో గుజరాత్‌కి అగ్రస్థానం దక్కింది. ఇదే విషయంలో అత్యంత వేగంగా స్కోరును మెరుగుపరుచుకున్న రాష్ట్రంగా ఆంధ్రప్రదేశ్ రెండో స్థానంలో నిలిచింది. ప్రముఖ ఆర్థికవేత్తలు అశోక్ గులాటీ, బిబేక్ దేబ్రాయ్, లవీష్ భండారీ, జర్నలిస్ట్ స్వామినాథన్ అయ్యర్ రూపొందించిన ఈఎఫ్‌ఎస్‌ఐ-2013 నివేదికలో ఈ అంశాలు వెల్లడయ్యాయి.
  
  పాలనా యంత్రాంగం పరిమాణం, న్యాయ వ్యవస్థ, ప్రాపర్టీ హక్కులకు భద్రత, వ్యాపార, కార్మిక చట్టాల అమలు మొదలైన అంశాల ప్రాతిపదికగా దీన్ని రూపొందించారు. దీనిప్రకారం 2005లో అయిదో స్థానంలో ఉన్న గుజరాత్ ఆర్థిక స్వేచ్ఛతోపాటు వేగంగా పరిస్థితులను మెరుగు పరచుకునే విషయంలో కూడా అగ్రస్థానంలో నిలిచింది. రెండో స్థానంలో తమిళనాడు ఉండగా ఆంధ్ర ప్రదేశ్ మూడో స్థానంలో నిలిచింది.
  
  హైకోర్టులలో 25 శాతానికి పెరగనున్న న్యాయమూర్తుల సంఖ్య
  దేశంలోని అన్ని హైకోర్టులలో న్యాయమూర్తుల సంఖ్యను కేంద్రం 25 శాతానికి పెంచింది. పెండింగ్‌లో ఉన్న 40 లక్షల కేసులను పరిష్కరించేందుకు ఈ నిర్ణయం తీసుకుంది. ఇందుకు సంబంధించి కేంద్ర న్యాయశాఖమంత్రి కపిల్ సిబాల్ మార్చి 19న హైకోర్టుల్లో భర్తీ చేయాల్సిన ఖాళీలకు సంబంధించి ప్రతిపాదనలు పంపవలసిందిగా అన్ని హైకోర్టుల ప్రధాన న్యాయమూర్తులను కోరారు. 25 శాతానికి పెంచితే ప్రస్తుతం ఉన్న న్యాయ మూర్తుల సంఖ్య 906 నుంచి 1112కి పెరుగుతుంది. ఆంధ్రప్రదేశ్ హైకోర్టు న్యాయమూర్తుల సంఖ్య 49 నుంచి 61కి చేరుతుంది.
  
  సామాజిక భద్రత పథకాలకు ఆధార్ తప్పనిసరికాదన్న సుప్రీం
  సామాజిక భద్రత పథకాల కింద లబ్ధి పొందడానికి ఆధార్ కార్డు ఉండాలన్న నోటిఫికేషన్లను వెంటనే విరమించుకోవాలని సుప్రీంకోర్టు మార్చి 24న కేంద్ర ప్రభుత్వాన్ని ఆదేశించింది. విద్యుత్, గ్యాస్, కుళాయి కనెక్షన్లు వంటి సేవలు పొందడానికి ఆధార్ కార్డు చట్టబద్ధం కాదని జస్టిస్ బీఎస్ చౌహాన్,జస్టిస్ జె. చలమేశ్వర్ నేతృత్వంలోని ధర్మాసనం పేర్కొంది. ఆధార్ సమాచారాన్ని సీబీఐతో పంచుకోవాలన్న గోవా కోర్టు ఇచ్చిన ఆదేశాలపై కూడా స్టే విధించింది.
  
  
  అంతర్జాతీయం
  
  రష్యాలో విలీనమైన క్రిమియా
 రష్యాలో క్రిమియాను విలీనం చేసే ఒప్పందంపై రష్యా అధ్యక్షుడు వ్లాదిమిర్ పుతిన్ మార్చి 18న సంతకం చేశారు. దీంతో రష్యా సమాఖ్యలో క్రిమియా చేరినట్లయింది. 18వ శతాబ్దం నుంచి రష్యాలో భాగంగా ఉన్న క్రిమియాను 1954లో నాటి సోవియట్‌నేత నికితా కృశ్చేవ్ ఉక్రెయిన్‌కు బదిలీ చేశారు.
  
  నాటి నుంచి క్రిమియాలో మెజారిటీ ప్రజలుగా ఉన్న రష్యా జాతీయులు క్రిమియాను రష్యాలో విలీనం చేయాలని కోరుకుంటున్నారని పుతిన్ తెలిపారు. క్రిమియాను రష్యా విలీనం చేసుకోవడంతో జీ-8 నుంచి రష్యాను సస్పెండ్ చేస్తున్నట్లు ఫ్రాన్స్ ప్రకటించింది. దీంతో జూన్‌లో రష్యాలోని సోచిలో జరగాల్సిన జీ-8 సదస్సు నిర్వహణపై నీలినీడలు కమ్ముకున్నాయి.
  
  ఆగ్నేయాసియా దేశాల్లో టీబీ రోగులకు వైద్యం
  ఆగ్నేయాసియా దేశాల్లో ఏటా టీబీ వ్యాధి సోకే మూడు మిలియన్లలో మూడింట ఒకవంతు రోగులకు వైద్య సేవలు అందుబాటులో లేవని ప్రపంచ ఆరోగ్య సంస్థ (డ బ్ల్యుహెచ్ ఓ) మార్చి 20న విడుదల చేసిన   నివేదిక  తెలిపింది. టీబీ వ్యాధి మరణాలను సున్నా స్థాయికు తీసుకువచ్చేందుకు వైద్య సేవలు అందని మిలియన్ మందిని గుర్తించి, వైద్యం అందించేందుకు చర్యలు తీసుకోవాలని ప్రపంచ ఆరోగ్య సంస్థ ఆగ్నేయాసియా దేశాలను కోరింది.
  
  ప్రపంచంలో ప్రతీ సంవత్సరం తొమ్మిది మిలియన్ల మందికి ఈ వ్యాధి సోకుతుంది. ఇందులో మిలియన్ మందికి వ్యాధి తీవ్రంగా ఉంటోంది. తద్వారా వ్యాధి ఇతరులకు విస్తరిస్తుంది. పౌష్టికాహార లోపం, పేదరికం, పర్యావరణం, అధిక స్థాయిలో ప్రజలను తరలించడం వంటి పరిస్థితులు టీబీకి కారణమవుతున్నాయని ప్రపంచ ఆరోగ్య సంస్థ ఆగ్నేయాసియాప్రాంతీయ డెరైక్టర్ పూనమ్ ఖేత్రపాల్ తెలిపారు.
  
  ఓకే పదానికి 175 ఏళ్లు
  ఇంగ్లిష్ భాషలో అత్యధికంగా వాడుకలో ఉన్న పదం ఓకే (ైఓ)కి 175 వసంతాలు పూర్తయ్యాయి. అమెరికా సంయుక్త రాష్ట్రాలలో అత్యంత ప్రజాదరణ గల నాటి పత్రిక ద బోస్టన్ మార్నింగ్ పోస్ట్‌లో ఓకే పదం తొలిసారిగా 1839 మార్చి 23న ప్రచురితమైంది.
  
  మాల్దీవుల ఎన్నికల్లో పాలక సంకీర్ణం విజయం
  మాల్దీవుల అధ్యక్షుడు అబ్దుల్లా యమీన్‌కు చెందిన ప్రోగ్రెసివ్ పార్టీ ఆఫ్ మాల్దీవులు (పీపీఎం) తన సంకీర్ణ భాగస్వామ్య పార్ట్టీల కూటమి పార్లమెంట్ ఎన్నికల్లో విజయం సాధించింది. మార్చి 22న జరిగిన ఎన్నికల్లో ఆ కూటమి  పార్లమెంట్‌లోని మొత్తం 85 స్థానాలకు గాను 54 స్థానాల్లో గెలుపొందింది. మాజీ అధ్యక్షుడు మొహమ్మద్ నషీద్ నాయకత్వంలోని ప్రతిపక్ష మాల్దీవియన్ డెమోక్రటిక్ పార్టీ (ఎండీపీ) 24 స్థానాలకు మాత్రమే పరిమితమైంది.
  
  ఈజిప్ట్‌లో 529 మందికి ఉరిశిక్ష
  ఈజిప్ట్‌లో ఒకేసారి 529 మందికి ఉరిశిక్ష విధిస్తూ ఆ దేశంలోని మనియా  కోర్టు  తీర్పునిచ్చింది. వీరంతా ఆ దేశ పదవీచ్యుత అధ్యక్షుడు మహమ్మద్ మోర్సీ మద్దతుదారులని  కోర్టు ప్రకటించింది. ముస్లిం బ్రదర్ హుడ్‌కు చెందిన వీరంతా ఓ పోలీసు అధికారి హత్యకేసు, ప్రజలపై దాడుల కేసులో దోషులుగా నిర్ధారిస్తూ ఈ శిక్షను విధించింది. ఆధునిక ఈజిప్ట్ చరిత్రలో ఇంతమందికి మరణదండన విధించడం ఇదే తొలిసారి.
  
  సముద్రంలో కూలిన మలేషియా విమానం
  తప్పిపోయిన తమ దేశ విమానం దక్షిణ హిందూ మహాసముద్రంలో కుప్పకూలి జలసమాధి అయిందని మలేషియా ప్రధానమంత్రి నజీబ్ రజాక్ మార్చి 24న ప్రకటించారు. ఉపగ్రహాల నుంచి లభించిన సమాచారం ఆధారంగా విమానం సముద్రంలో కూలి మునిగిపోయిందన్న నిర్ధారణకు వచ్చినట్లు ఆయన తెలిపారు. మార్చి 8న మలేషియన్ ఎయిర్ లైన్స్‌కు చెందిన ఎం.హెచ్.-370 విమానం కౌలాలంపూర్ నుంచి బీజింగ్‌కు బయలుదేరి వెళ్లింది. ఇందులో 239 మంది ప్రయాణికులు, 13మంది సిబ్బంది ఉన్నారు. ప్రయాణికుల్లో ఐదుగురు భారతీయులున్నారు.
  
  స్పెయిన్ తొలి ప్రధానమంత్రి అడోల్ఫ్ సూరెజ్ మృతి
  స్పెయిన్ తొలి ప్రధానమంత్రి అడోల్ఫ్ సూరెజ్ (81) మాడ్రిడ్‌లో మార్చి 23న మరణించారు. 1975లో జనరల్ ఫ్రాన్సిస్‌కో ఫ్రాంకో మరణించిన తర్వాత సూరెజ్ స్పెయిన్ తొలి ప్రధానమంత్రిగా నియమితులయ్యారు. స్పెయిన్‌లో చారిత్రాత్మక మార్పు చోటుచేసుకున్న కాలంలో భాగం పంచుకున్న వారిలో మరణించిన చివరి వ్యక్తి సూరెజ్. నియంతృత్వాన్ని కూల్చి ప్రజాస్వామ్య సంస్కరణలు తీసుకురావడంలో సూరెజ్ నాయకత్వం వహించారు. 1976లో  సూరెజ్‌ను ఆదేశ రాజు ప్రధానిగా నియమించారు.
  
  
  
  
  వార్తల్లో వ్యక్తులు
  
  రచయిత, పాత్రికేయుడు కుష్వంత్‌సింగ్ మృతి
  ప్రముఖ రచయిత, పాత్రికేయుడు కుష్వంత్‌సింగ్ (99) న్యూఢిల్లీలో మార్చి 20న మృతి చెందారు. ఆయన 30 నవలలు రాశారు. ఇందులో స్వీయ కథ ట్రూత్, లవ్ అండ్ ఏ లిటిల్ మ్యాలీస్‌తో పాటు దసన్ సెట్ క్లబ్, కుష్వంత్ నామా, ద లెసన్స్ ఆఫ్ మై లైఫ్, ట్రైన్‌టు పాకిస్థాన్, విత్ మలైస్ టువార్డ్స్ వన్ అండ్ ఆల్, ఐ షల్ నాట్ హియర్ ద నైటింగేల్, ద కంపెనీ అండ్ ఉమెన్, ద మార్క్ ఆఫ్ విష్ణు అండ్ అదర్ స్టోరీస్, బ్లాక్ జాస్మిన్, పోట్రయిట్ ఆఫ్ ఎ లేడీ, వంటి అత్యంత ఆదరణ పొందిన రచనలు చేశారు. ఈయన 1915, ఫిబ్రవరి 2న జన్మించారు.
  
  1947 తర్వాత విదేశీ సర్వీసుల్లో చేరారు. లండన్,పారిస్, ఒట్టావాలలో దౌత్యవేత్తగా పనిచేశారు. ఇలస్ట్రేటెడ్ వీక్లీ ఆఫ్ ఇండియా, హిందూస్థాన్ టైమ్స్, నేషనల్ హెరాల్డ్ లో సంపాదకుడిగా పనిచేశారు. యోజన పత్రిక (1951-53)కు ఆయన వ్యవస్థాపక సంపాదకుడుగా పనిచేశారు. ఇందిరాగాంధీ ప్రభుత్వ కాలంలో ఆయన రాజ్యసభ (1980 -1986)కు నియమితులయ్యారు. 1974లో పొందిన పద్మభూషణ్‌పురస్కారాన్ని స్వర్ణమందిరంపై సైనిక చర్యకు నిరసనగా 1984లో తిరస్కరించారు.
  
  ఈసీ ప్రచారకర్తగా అమీర్‌ఖాన్
  బాలీవుడ్ నటుడు అమీర్‌ఖాన్‌ను కేంద్ర ఎన్నికల సంఘం ప్రచార కర్తగా ఎంచుకుంది. వచ్చే లోక్‌సభ ఎన్నికలలో ఓటర్లలో చైతన్యం తీసుకువచ్చేందుకు అమీర్‌సేవలను వినియోగించుకోనుంది. ముఖ్యంగా యువత ఓటు హక్కును వినియోగించుకునేలా చేయడమే ఈసీ చేపట్టిన కార్యక్రమాల ప్రధాన ఉద్దేశం. ఇప్పటికే ఈసీ తరపున  మాజీ రాష్ట్రపతి అబ్దుల్ కలామ్, భారత జట్టు కెప్టెన్ మహేంద్ర సింగ్ ధోనీ, బ్యాడ్మింటన్ క్రీడాకారిణి సైనా నెహ్వాల్ ప్రచారకర్తలుగా సేవలందిస్తున్నారు.
  
  ఐ.ఎన్.ఎలో పనిచేసిన బాల ఎ చంద్రన్ మృతి
  నేతాజీ సుభాష్ చంద్రబోస్ స్థాపించిన ఇండియన్ నేషనల్ ఆర్మీ (ఐ.ఎన్.ఎ)కి చెందిన యూత్‌వింగ్ లో పనిచేసిన బాల ఎ చంద్రన్ (86) సింగపూర్‌లో మార్చి 20న మరణించారు. ఐ.ఎన్.ఎలో పనిచేసిన చివరి సభ్యుల్లో చంద్రన్ ఒకరు. కేరళకు చెందిన చంద్రన్ 1940లో ఏర్పాటు చేసిన ఐ.ఎన్.ఎ యూత్‌వింగ్ బాలక్ సేనలో పనిచేశారు.
  
  ఆర్‌బీఐ డిప్యూటీ గవర్నర్ చక్రవర్తి రాజీనామా
  రిజర్వ్‌బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా (ఆర్‌బీఐ) డిప్యూటీ గవర్నర్ కె.సి.చక్రవర్తి మార్చి 20న వ్యక్తిగత కారణాలతో రాజీనామా చేశారు. ఈ ఏడాది జూన్ 30న ఆయన పదవీ విరమణ చేయాల్సి ఉంది. ఈయన 2009, జూన్ 15న ఆర్‌బీఐ డిప్యూటీ గవర్నర్‌గా చేరారు. మడేళ్ల పదవీ కాలం 2012లో ముగియగా మరో రెండేళ్లు పొడిగించారు.
  
  
  అవార్డులు
  
  రాజేశ్ గోపకుమార్‌కు జి.డి.బిర్లా అవార్డు
   2013 సంవత్సరానికి  జి.డి. బిర్లా అవార్డు భౌతిక శాస్త్రవేత్త రాజేశ్ గోపకుమార్‌కు లభించింది. క్వాంటమ్ ఫీల్డ్ థియరీలో, స్ట్రింగ్ థియరీలో ఆయన చేసిన కృషికి ఈ పురస్కారం దక్కింది. శాస్త్ర పరిశోధనలో విశేష కృషి చేసిన వారికి ఈ పురస్కారం అందజేస్తారు.
  
  సుబ్రాన్సు చౌదరికి డిజిటల్ యాక్టివిజమ్ అవార్డు
  ఇండిపెండెంట్ జర్నలిస్ట్ సుబ్రాన్సు చౌదరికి యునెటైడ్ కింగ్‌డమ్ సంస్థ అందించే 2014 డిజిటల్ యాక్టివిజమ్ అవార్డు లభించింది. సెంట్రల్ గోండ్వానా నెట్ (సీజీ నెట్) స్వర కమ్యూనిటీ రేడియో నిర్వహణకుగాను ఈ అవార్డు దక్కింది. ఈ రేడియోను రాయ్‌పూర్‌లో 2004లో ప్రారంభించారు. ప్రస్తుతం ఈ రేడియోను మధ్యప్రదేశ్‌లోని హాకర్ గ్రామం నుంచి నిర్వహిస్తున్నారు. మహిళా సంఘాల భాగస్వామ్యంతో ఈ రేడియో మధ్యప్రదేశ్‌లో బాగా ప్రాచుర్యం పొందుతోంది. ఈ రేడియో తొలుత ఛత్తీస్‌గఢ్‌లో ప్రారంభమైనప్పటికీ దీని కార్యక్రమాలు ప్రస్తుతం మధ్యప్రదేశ్, ఉత్తరప్రదేశ్, మహారాష్ట్ర, ఆంధ్రప్రదేశ్, ఒడిశా రాష్ట్రాలకు కూడా విస్తరించాయి.
  
  
  
  క్రీడలు
  ఎయిరిండియాకు నేషనల్ ఎ డివిజన్ హాకీ చాంపియన్‌షిప్
  నేషనల్ ఎ డివిజన్ హాకీ చాంపియన్‌షిప్‌ను ఎయిరిండియా గెలుచుకుంది. లక్నోలో మార్చి 23న జరిగిన ఫైనల్లో కంప్ట్రోలర్ అండ్ ఆడిటర్ జనరల్ ఆఫ్ ఇండియా (కాగ్) జట్టును ఓడించింది. మూడో స్థానాన్ని ఉత్తర ప్రదేశ్ హాకీ సాధించింది.
  
  రైల్వేలకు హాకీ ఇండియా ఉమెన్స్ నేషనల్ చాంపియన్ షిప్
  నాలుగో హాకీ ఇండియా ఉమెన్స్ నేషనల్ చాంపియన్‌షిప్‌ను రైల్వేస్ గెలుచుకుంది. మార్చి 23న భోపాల్‌లో జరిగిన ఫైనల్లో హర్యానాను ఓడించింది. జార్ఖండ్ మూడో స్థానంలో నిలిచింది. ప్లేయర్ ఆఫ్ ద టోర్నమెంట్‌గా హర్యానా జట్టుకు చెందిన మోనిక ఎంపికైంది.
  
  
  రాష్ట్రీయం
  
  రాష్ట్రంలో మొదటి మహిళాబ్యాంక్ ఏర్పాటు
  రాష్ట్రంలో భారతీయ మహిళా బ్యాంక్ మొదటి శాఖను హైదరాబాద్‌లో  మార్చి 23న ఆ బ్యాంక్ చైర్‌పర్సన్, మేనేజింగ్ డైరక్టర్ ఉషా అనంత సుబ్రమణియన్ ప్రారంభించారు. ఏడాదిలోగా రాష్ట్రంలోని గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో 20 శాఖలను ఏర్పాటు చేస్తామని ఈ సందర్భంగా ఆమె ప్రకటించారు. దేశవ్యాప్తంగా ఇది 19వ మహిళా బ్యాంక్ శాఖ.
  
  తూర్పు తీరానికి సుమేధ నౌక
  ఐఎన్‌ఎస్ సుమేధ నౌక మార్చి 23న తూర్పు నావికాదళం ప్రధాన కేంద్రమైన విశాఖకు చేరింది. గోవా షిప్‌యార్డులో మార్చి7న ఈస్ట్రన్ నావల్ కమాండ్ కమాండింగ్ ఇన్ ఛీఫ్ వైస్ అడ్మిరల్ అనిల్‌చోప్రా దీన్ని లాంఛనంగా ప్రారంభించారు. తూర్పు నౌకాదళంలో ఇటువంటి నౌక చేరడం ఇది తొలిసారి.  ఇది మూడో తరం ఆఫ్‌షోర్ పెట్రోల్ వెసెల్ విభాగంలో మూడో నౌక.
  
  ఈ నౌక యాంటీ పైరసీ, పెట్రోలింగ్, ఫ్లీట్ సపోర్ట్ ఆపరేషన్స్, మారిటైమ్ సెక్యూరిటీ, ఎస్కార్ట్ ఆపరేషన్స్, నేవీ ఆస్తుల పరిరక్షణ వంటి విధులను నిర్వహిస్తుంది. హెలికాప్టర్ ల్యాండింగ్ సదుపాయమున్న ఈ నౌకలో పలు రకాల ఆయుధాలు, తుపాకులు ఉన్నాయి. నౌకలో రెండు బోట్లు ఉంటాయి. ఆటోమేటిక్ పవర్‌మేనేజ్‌మెంట్ విధానంలో కమాండర్ నేతృత్వంలో పనిచేసే ఈ నౌకలో 9మంది అధికార్లు,వందమంది సెయిలర్లు ఉన్నారు.
  


 దేశంలో పదహారో సాధారణ ఎన్నికలు ఏప్రిల్ 7 నుంచి మే 12 వరకు జరగనున్నాయి.  దేశంలో సుదీర్ఘ కాలం జరిగే ఎన్నికలివి. ఈ సందర్భంలో ఎన్నికలు భారత ఆర్థిక  వ్యవస్థపై ఎలాంటి ప్రభావం చూపుతాయి? ఏ రంగంలో అనుకూల పరిస్థితులు చోటు చేసుకుంటాయి? ఏ రంగంలో ప్రతికూల ధోరణులు పొడచూపుతాయనే అంశాలపై స్పెషల్ ఫోకస్..
  
  
  
  ఎన్నికల సంవత్సరాలలో ప్రభుత్వ కోశ విధానంలో భాగంగా పన్నుల వ్యవస్థ, పెట్టుబడి వ్యయం, వినియోగ వ్యయాలలో మార్పులు చోటుచేసుకుంటాయి. ప్రభుత్వ సేవల పంపిణీని పరిశీలిస్తే.. రాష్ట్రాల ప్రజా పనుల విభాగం చేపట్టే రహదారుల నిర్మాణంపై ఎన్నికలు ధనాత్మక ప్రభావం చూపుతాయి. ఎన్నికలు జరిగే ఏడాదిలో ప్రతిపాదించిన బడ్జెట్‌లో ప్రభుత్వం పన్ను రేట్ల తగ్గింపును చేపట్టినప్పుడు తన నిధులను పెంచుకునేందుకు మూలధన రాబడులపై ఆధారపడుతుంది. ఈ స్థితి రుణ భారం పెరగడానికి దారితీస్తుంది.
  
  పెరిగిన ప్రభుత్వ వ్యయం
 మొదటి సాధారణ ఎన్నికల (జనరల్ ఎలక్షన్స్)తో పోలిస్తే 2009లో జరిగిన 15వ సాధారణ ఎన్నికల నాటికి ప్రతి ఓటరుపై ప్రభుత్వం వెచ్చించిన మొత్తం వ్యయం 20 రెట్లు పెరిగింది. మొదటి సాధారణ ఎన్నికలలో ఒక ఓటరుపై ప్రభుత్వ వ్యయం దాదాపు రూ.0.60. ఇది 2009 ఎన్నికల నాటికి రూ.12కు చేరుకుంది.
 1951-52లో జరిగిన ఎన్నికలకు ప్రభుత్వం రూ.10.45 కోట్లు ఖర్చు చేసింది. ఈ మొత్తం 2009 ఎన్నికల నాటికి రూ. 846.67 కోట్లకు పెరిగింది.
 2009 ఎన్నికలలో ఆంధ్రప్రదేశ్ (రూ.70 కోట్లు), తమిళనాడు (రూ.80.60 కోట్లు)లలోని ఎన్నికల వ్యయం కంటే మహారాష్ట్ర (రూ.155 కోట్లు), పశ్చిమబెంగాల్ (రూ.150 కోట్లు) లోక్‌సభ ఎన్నికల వ్యయం దాదాపు రెట్టింపు ఉంది.
  
  2014 ఎన్నికల స్వరూపం:
  2009 సాధారణ ఎన్నికలలో మొత్తం ఓటర్లు 71.40 కోట్లు కాగా ఇది 2014 నాటికి 81.45 కోట్లకు చేరింది. ఐరోపా యూనియన్ (ఈయూ), అమెరికా దేశాలలో ఉన్న మొత్తం ఓటర్ల (Electorate) కంటే భారత్ ఓటర్ల సంఖ్య అధికం. 16వ సాధారణ ఎన్నికల ప్రక్రియను మే 16 నాటికి పూర్తి చేయాలని ఎన్నికల కమిషన్ భావిస్తోంది. గత ఎన్నికలలో 59 శాతం మంది ఓటు హక్కు వినియోగించుకున్నారు.
  
  2014 ఎన్నికలకు సంబంధించి మొత్తం పోలింగ్ స్టేషన్‌లు 9,30,000.
  భద్రతా సిబ్బందితో పాటు ఎన్నికల కార్యకలాపాలలో మొత్తం 1.10 కోట్ల మంది పాల్గొంటున్నారు.
  మొత్తం ఓటర్లలో 18 నుంచి 19 ఏళ్ల మధ్య వయసున్న వారు 2.30 కోట్లు. ఈ ఎన్నికలలో 18 లక్షల ఎలక్ట్రానిక్ ఓటింగ్ యంత్రాలు (ఈవీఎం) వినియోగించనున్నారు.
  
  వ్యయం రూ.వెయ్యి కోట్లు:
  2014 ఎన్నికలలో ప్రభుత్వ వ్యయం అధికారికంగా రూ.1000 కోట్లు ఉండగలదని అంచనా. లోక్‌సభ ఎన్నికలలో భాగంగా మొత్తం 543 నియోజకవర్గాలలో ప్రతి అభ్యర్థి ఎన్నికల వ్యయ పరిమితిని రూ.70 లక్షలుగా నిర్ణయించారు. అయితే ముఖ్యమైన పార్టీ అభ్యర్థుల వ్యయం ప్రతి నియోజకవర్గంలో పరిమితి కంటే పది రెట్లు ఎక్కువ ఉంటుందన్న వాదనలు వినిపిస్తున్నాయి.
  
  మొత్తం మీద చూస్తే ప్రస్తుత ఎన్నికలలో రాజకీయ పార్టీలు రూ.30,500 కోట్లు ఖర్చు చేయనున్నట్లు ఒక అంచనా. అమెరికా అధ్యక్ష ఎన్నికల వ్యయం తర్వాత అధిక ఎన్నికల వ్యయం భారత్‌లోనే నమోదైంది. ది అసోసియేటెడ్ చాంబర్స్ ఆఫ్ కామర్స్ అండ్ ఇండస్ట్రీ ఆఫ్ ఇండియా (అసోచామ్) అభిప్రాయం ప్రకారం ఆంధ్రప్రదేశ్, ఒడిశాలలో అసెంబ్లీ ఎన్నికల కారణంగా రాజకీయ పార్టీల వ్యయం అదనంగా రూ.1,000 కోట్ల నుంచి రూ.1,500 కోట్ల వరకు ఉంటుందని అంచనా.
  
  ఏయే రంగాలపై ఎంత ప్రభావం?
  ప్రస్తుతం భారత ఆర్థిక వ్యవస్థ అధిక ద్రవ్యోల్బణం, విదేశీ మూలధన కొరత, తయారీ రంగవృద్ధి క్షీణత తదితర సమస్యలు ఎదుర్కొంటోంది. ఈ తరుణంలో ప్రస్తుత ఎన్నికల వ్యయం కారణంగా స్థూల జాతీయోత్పత్తి (జీడీపీ)లో వృద్ధి అదనంగా 0.2 శాతం నుంచి 0.3 శాతం వరకు ఉండగలదని నేషనల్ స్టాటిస్టికల్ ఛైర్మన్ ప్రొణబ్ సేన్ అభిప్రాయపడ్డారు. ప్రస్తుత ఆర్థిక సంవత్సరం వృద్ధి ముందస్తు అంచనా 4.9 శాతంగా ఉంది.
  
  2014-15 ఆర్థిక సంవత్సరం మధ్యంతర బడ్జెట్‌లో ఎక్సైజ్ పన్ను తగ్గింపు కారణంగా ఆర్థిక వ్యవస్థలో వ్యయం పెరిగి, స్వల్పకాలంలో వృద్ధి రేటులో పెరుగుదల సంభవించే సూచనలున్నట్లు ఆర్థికవేత్తల అభిప్రాయం. ఎన్నికల ప్రచారంలో జరిగే వ్యయం కారణంగా 2014 రెండో త్రైమాసికంలో భారత్‌లో వినియోగ వ్యయంలో పెరుగుదల సంభవిస్తుంది. గత సాధారణ ఎన్నికల సమయాలలో జరిగిన వ్యయం కారణంగా వినియోగ వస్తు వాణిజ్యంలో వృద్ధిని గమనించవచ్చు.
  భారత్ అడ్వర్టైజ్‌మెంట్ పరిశ్రమ బడ్జెట్ 2014లో రూ.34,500 కోట్లు కాగా ఎన్నికల కారణంగా ఈ బడ్జెట్‌లో 8 నుంచి 10 శాతం పెరుగుదల ఉండవచ్చు. ఈ పరిశ్రమ బడ్జెట్ రూ.38వేల కోట్లకు చేరగలదని అంచనా. రాజకీయ ప్రకటనలపై చేసే వ్యయంలో ముద్రణ మాధ్యమం వాటా 45 శాతం, టీవీ చానళ్లలో ప్రకటనల వాటా 38 శాతం. మిగిలింది ఇతర ప్రచార మార్గాలపై చేసిన వ్యయం.
  
  ఇతర రంగాలపై ప్రభావం:
  ఎన్నికలు జరిగే నెలల్లో స్టాక్‌మార్కెట్‌పై ధనాత్మక, రుణాత్మక ప్రభావాలను గమనించవచ్చు. గత ఐదు వారాలలో స్టాక్ ధరలలో అధిక ఒడిదుడుకులు చోటు చేసుకున్నాయి. ఈ స్థితి ఎన్నికలు పూర్తయ్యేవరకు కన్పించే సూచనలున్నాయి. అనశ్వర వినియోగ వస్తువులు, బ్యాంకులు, బేసిక్ ఇంజనీరింగ్ స్టాక్ ధరలలో పెరుగుదలను గమనించవచ్చు. వాహనాలకు చేసే వ్యయానికి సంబంధించి ఎన్నికల నియమావళి (Code of conduct) కఠినతరంగా ఉన్నందున ఎన్నికలలో అభ్యర్థులు వినియోగించే వాహనాల సంఖ్య తక్కువగా ఉంటుంది. అన్ని రకాల వాహనాల డిమాండ్ తక్కువైనందువల్ల ఆ రంగంపై ఆధారపడిన ప్రజల ఆదాయంలో పెరుగుదల కనిపించదు.
  
  కొన్ని రకాల వ్యాపారాలపై ఎన్నికలు ధనాత్మక ప్రభావం చూపుతాయి. వార్తా పత్రికలు, నగరాలలో ప్రకటనల బోర్డుల ఏర్పాటు, సోషల్ మీడియా, రవాణా, ఆతిథ్యం, బస్సులు, టాక్సీ ఆపరేటర్లు సంబంధిత వ్యాపార వర్గాలపై ఎన్నికల ప్రభావం ధనాత్మకంగా ఉంటుంది.
  ఎన్నికల కారణంగా ఆర్థిక వ్యవస్థపై ప్రభావాన్ని జీడీపీ గుణక ప్రభావం (GDP Multiplier Effect) రూపంలో గమనించవచ్చు. వివిధ వర్గాల ప్రజలు ఆర్జించిన ఆదాయంలో 80 నుంచి 90 శాతం వినియోగంపై వెచ్చించడాన్ని గమనించవచ్చు. శ్రామికులు, అల్పాదాయ వర్గాల ప్రజలతో పాటు ఉద్యోగులలోనూ పొదుపు ప్రవృత్తి తక్కువగా ఉంటుంది.
  
  గత మూడు సంవత్సరాల కాలంలో ఎన్నికల అధికారులు రాజకీయ నేతల దగ్గర నుంచి దాదాపు రూ.185 కోట్ల మొత్తాన్ని స్వాధీనం చేసుకున్నారు. ఓటర్లను ఆకర్షించే క్రమంలో రాజకీయ నేతలు అనేక కొత్త పద్ధతులను అవలంబిస్తున్నారు. ఓటర్ల మొబైల్ ఫోన్లకు టాక్‌టైమ్ కోసం కొంత మొత్తాన్ని జమ చేయడం వలన టెలికం కంపెనీల వ్యాపారంలో కొంతమేర వృద్ధి కనిపించింది.
  
  రాజకీయ నాయకులు లెక్కల్లో చూపించని ద్రవ్యాన్ని ఎన్నికల సమయంలో చలామణిలోకి తీసుకొస్తున్నందువల్ల దేశంలో ద్రవ్య సప్లై పెరిగి ద్రవ్యోల్బణ పరిస్థితులు ఏర్పడుతున్నాయి. అంచనా వ్యాపార ధోరణి అనేక రంగాల్లో ప్రబలుతోంది. ద్రవ్యోల్బణం కారణంగా దారిద్య్ర రేఖకు దిగువన ఉన్న ప్రజల జీవన ప్రమాణం కుంటుపడుతుంది.
  
  రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలకు ఎక్సైజ్ పన్ను రాబడి పెరుగుతుంది. ఆల్కహాల్ వినియోగం ఎక్కువగా ఉండి ఎక్సైజ్ పన్ను ద్వారా అధిక రాబడి సమకూరుతుంది.
  
  సమష్టి చొరవ అవసరం
  ఎన్నికల సంవత్సరాలలో పన్నురేట్ల తగ్గింపు, మూలధన వ్యయం పెంపు లాంటి చర్యలను ప్రభుత్వాలు చేపడుతున్నందు వల్ల ప్రభుత్వ రాబడి, వ్యయాల మధ్య అంతరం పెరుగుతుంది. ఈ స్థితిని పస్తుత వ్యయాల (Current Spending)ను తగ్గించుకోవడం ద్వారా అధిగమించాలి. దేశంలో ఏ విధమైన అవాంఛనీయ సంఘటనలకు అవకాశం లేకుండా చర్యలు తీసుకోవాలి. విదేశీ పెట్టుబడిదారులు రాబోవు రోజుల్లో అభద్రతా భావానికి లోనుకాకుండా చర్యలు చేపట్టాల్సిన అవసరం ఎంతో ఉంది.
  
  రాజకీయ పార్టీలు బడ్జెట్‌ను దృష్టిలో ఉంచుకొని హామీలు ఇవ్వాలి. అభివృద్ధి వ్యయాన్ని పెంచే చర్యలను తమ ఎన్నికల ప్రణాళికలలో (Manifesto) చేర్చాలి. పన్నుల వ్యవస్థను అభిలషణీయ విధంగా రూపొందించుకోవాలి. నల్లధన ప్రవాహాన్ని గుర్తించాలి. ఇలా అటు పాలక పెద్దలు, రాజకీయ పార్టీల ప్రతినిధులు బాధ్యతాయుతంగా వ్యవహరిస్తేనే శ్రేయో ఆర్థిక వ్యవస్థ సాకారమవుతుంది.
  


 హోదాకు హోదా.. ప్రతిభకు గుర్తింపు.. సుస్థిరమైన భవిష్యత్.. చక్కటి కెరీర్.. వెరసి నేటి యువతలో బ్యాంకింగ్ రంగం క్రేజ్‌ను సంపాదించుకుంది.. సాధారణ డిగ్రీ నుంచి ప్రొఫెషనల్ డి గ్రీ పట్టా ఉన్న విద్యార్థుల వరకూ బ్యాంకింగ్ రిక్రూట్‌మెంట్ నోటిఫికేషన్ల మీదనే దృష్టి ఉంటోంది. నోటిఫికేషన్ వెలువడడమే ఆలస్యం లక్షల సంఖ్యలో అభ్యర్థులు దరఖాస్తు చేసుకుంటున్నారు.. దీంతో విపరీతమైన పోటీ నెలకొని ఉంటోంది.. ఈనేపథ్యంలో ఆయా పరీక్షల్లో విజయం సాధించాలంటే దీర్ఘకాలిక వ్యూహాన్ని అనుసరించాలి.. అప్పుడే భవ్యమైన కెరీర్‌కు పునాది ఏర్పడుతుంది.. ఇందుకు అనుసరించాల్సిన వ్యూహాలు, సంబంధిత అంశాలపై విశ్లేషణ
 
  
  ప్రస్తుతం బ్యాంకింగ్ రంగంలో నియామక విధానాన్ని పరిశీలిస్తే.. ఇంగ్లిష్, రీజనింగ్, క్వాంటిటేటివ్ ఆప్టిట్యూడ్, న్యూమరికల్ ఎబిలిటీ, జనరల్ అవేర్‌నెస్, కంప్యూటర్ సంబంధిత అంశాలపై ప్రశ్నలు ఉంటాయి. పీఓ/క్లరికల్/ స్పెషలిస్ట్ ఏ స్థాయి హోదా ఉన్న ఉద్యోగాలకైనా సాధారణంగా ఈ అంశాల నుంచే ప్రశ్నలు వస్తాయి. అంటే దీర్ఘకాలికంగా ప్రణాళిక ప్రకారం ప్రిపరేషన్ సాగిస్తే.. ఏక కాలంలో పీఓ/క్లరికల్ పోస్టులకు పోటీ పడొచ్చు. స్పెషలిస్ట్ ఆఫీసర్స్‌కు కూడా ఈ ప్రిపరేషన్ ఉపయోగపడుతుంది (ప్రొఫెషనల్‌నాలెడ్జ్‌ను మినహాయిస్తే).
 
  
  విభాగాల వారీగా ప్రిపరేషన్
  
  ఇంగ్లిష్:
  ఇంగ్లిష్ అత్యంత కీలకమైంది. తెలుగు మీడియం అభ్యర్థులు ఈ అంశాన్ని గుర్తుంచుకోవాలి. ప్రతి రోజూ దీనికి గంట సమయం కేటాయించాలి. ఇందులో కనీసం 30 నిమిషాలు ఇంగ్లిష్ పేపర్ చదవడం, టీవీ వార్తలు వినడం చేయాలి. దీంతో ఏ పదాన్ని సందర్భానుసారంగా ఏవిధంగా వినియోగించాలో అవగాహన వస్తుంది. అంతేకాకుండా ప్రతి రోజూ 5 నుంచి 10 కొత్త పదాలు నేర్చుకోవాలి. వాటిని వాక్యాల్లో ఏవిధంగా ఉపయోగించవచ్చో తెలుసుకోవాలి. స్నేహితులు, కుటుంబ సభ్యులతో నేర్చుకున్న పదాలను వాడుతూ సంభాషించాలి.
  
 ఈవిధంగా చేయడం వల్ల ఇంగ్లిష్ భాషలో పట్టు సాధించడంతోపాటు ఇంటర్వ్యూను దైర్ఘ్యంగా ఎదుర్కొనే సామర్థ్యం అలవడుతుంది. ఇంగ్లిష్‌లో గ్రామర్, రీడింగ్ కాంప్రెహెన్షన్, కరెక్షన్ ఆఫ్ సెంటెన్సెస్, రూట్‌వర్డ్స్‌ను బాగా సాధన చేయాలి. జంబుల్డ్ సెంటెన్సెస్, ప్రిపోజిషన్స్, ఆర్టికల్స్ వంటివాటిల్లో తక్కువ సమయంలో ఎక్కువ మార్కులు తెచ్చుకోవచ్చు. అందువల్ల అభ్యర్థులు వీటిపై ఎక్కువగా దృష్టిపెట్టాలి. యాంటోనిమ్స్, సినానిమ్స్ నేర్చుకోవాలి. ప్రాథమిక గ్రామర్ అంశాలైన పార్ట్స్ ఆఫ్ స్పీచ్; యాక్టివ్, పాసివ్ వాయిస్; డెరైక్ట్-ఇన్‌డెరైక్ట్ స్పీచ్ తదితర అంశాలను సాధన చేయాలి.
 
  
  రీజనింగ్:
  బ్యాంకుల్లో నియామకం కోసం నిర్వహించే పరీక్షల్లో అత్యంత క్లిష్టమైన విభాగం రీజనింగ్. అభ్యర్థి నిర్ణయాత్మక శక్తిని అంచనా వేసేందుకు ఉద్దేశించిన విభాగమిది. ఇందులో ప్రశ్నలను సాధించాలంటే విశ్లేషణ సామర్థ్యంతోపాటు తార్కికత (లాజిక్) కూడా అవసరం. మిగిలిన ప్రశ్నలతో పోలిస్తే రీజనింగ్‌కు సంబంధించిన ప్రశ్నలకు సమాధానాలు గుర్తించేందుకు కొంచెం ఎక్కువ సమయం పడుతుంది. ఈ విభాగం నుంచి వచ్చే ప్రశ్నలకు తేలిగ్గా సమాధానాలను గుర్తించేందుకు ఉన్న ఏకైక మార్గం ప్రాక్టీస్. కాబట్టి వీలైనంత ఎక్కువ సమయం ప్రాక్టీస్‌కు కేటాయించాలి. ఇదే క్రమంలో సాధ్యమైనన్ని షార్ట్‌కట్ మెథడ్స్‌ను నేర్చుకోవాలి. తద్వారా త్వరగా సమాధానాలు గుర్తించవచ్చు. రీజనింగ్‌లో కీలకమైన అంశాలు.. సిరీస్; అనాలజీ; క్లాసిఫికేషన్ కోడింగ్ అండ్ డీకోడింగ్; డెరైక్షన్స్; రక్త సంబంధాలు; సీటింగ్ అరేంజ్‌మెంట్స్; ఆల్ఫాబెట్ టెస్ట్, ర్యాంకింగ్, పజిల్స్.
 
  
  క్వాంటిటేటివ్ ఆప్టిట్యూడ్:
  అభ్యర్థుల్లోని గణిత సామర్థ్యాన్ని పరీక్షించేందుకు ఉద్దేశించిన విభాగమిది. ఇందులో చాలా వరకు ప్రశ్నలు నేరుగా లేదా సూత్రాల ఆధారితంగా ఉంటాయి. కాబట్టి గణిత నేపథ్యం లేని విద్యార్థులు కూడా ప్రాథమిక భావనలపై పట్టు సాధిస్తే ఈ విభాగంలో మెరుగైన స్కోర్ సాధించవచ్చు. వర్గమూలాలు, ఘన మూలాలు, శాతాలు, కాలం-పని; కాలం-దూరం, లాభం-నష్టం, నిష్పత్తులకు సంబంధించిన సమస్యల్ని ఎక్కువగా ప్రాక్టీస్ చేయాలి. వీటికి తేలిగ్గా సమాధానాలు గుర్తించాలంటే గణిత మూలస్తంభాలైన కూడికలు, తీసివేతలు, గుణకారాలు, భాగహారాలపై పట్టు సాధించాలి. దాంతోపాటు 20 వరకు టేబుల్స్, 25 వరకు స్క్వేర్స్, 15 వరకు క్యూబ్స్‌ను నేర్చుకోవాలి.
 
  
  న్యూమరికల్ ఎబిలిటీ:
  న్యూమరికల్ విభాగంలో ఎక్కువగా సింప్లిఫికేషన్‌కు సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఉంటాయి. వీటికి తేలిగ్గా సమాధానాలు గుర్తించాలంటే మూలస్తంభాలైన కూడికలు, తీసివేతలు, గుణకారాలు, భాగహారాలపై పట్టు సాధించాలి. వర్గమూలాలు, ఘన మూలాలు, శాతాలపై అవగాహన పెంపొందించుకోవాలి. సమస్య చూడగానే నోటితో చెప్పగలిగే స్థాయిలో ప్రిపరేషన్ ఉండాలి. కాలం-పని; కాలం-దూరం, లాభం-నష్టం, రేషియోస్‌కు సంబంధించిన సమస్యల్ని ఎక్కువగా ప్రాక్టీస్ చేయాలి.
  
  జనరల్ అవేర్‌నెస్:
  జనరల్ అవేర్‌నెస్ విభాగాన్ని రెండు భాగాలుగా విభజించవచ్చు. 1. స్టాండర్డ్ జీకే. 2. కరెంట్ అఫైర్స్. స్టాండర్డ్ జీకేకు సంబంధించి వివిధ దేశాల ప్రధానమంత్రులు, అధ్యక్షుల పేర్లు; కరెన్సీలు; రాజధానులు వంటి వాటిని గుర్తుపెట్టుకోవాలి. నోబెల్, ఆస్కార్‌లతో పాటు వివిధ అవార్డుల విజేతల గురించి తెలుసుకోవాలి. కరెంట్ అఫైర్స్‌కు సంబంధించి ఎప్పటికప్పుడు మారుతున్న అంతర్జాతీయ సంస్థల ఉన్నతాధికారుల వివరాలు, క్రీడల్లో విజేతలు, విదేశాల నుంచి భారత్‌కు వచ్చే ప్రముఖ అతిథులు, ముఖ్యమైన సంఘటనలను రోజూ పత్రికల ద్వారా తెలుసుకొని ఓ పుస్తకంలో నోట్ చేసుకోవాలి.
 
  
  జనరల్ అవేర్‌నెస్ (రిఫరెన్స్ టు బ్యాంకింగ్):
  ఈ విభాగానికి సంబంధించి బ్యాంకింగ్ రంగంలో తాజాగా చోటు చేసుకుంటున్న మార్పులు, చేర్పులపై ఎక్కువగా ప్రశ్నలు వస్తాయి. ఈ క్రమంలో ఆర్‌బీఐ-విధాన నిర్ణయాలు, బ్యాంకింగ్ రంగంలో వినియోగిస్తున్న సాంకేతిక పరిజ్ఞానం (నెట్ బ్యాంకింగ్, ఎస్‌ఎంఎస్), వివిధ బ్యాంకులు/ఆర్థిక సంస్థల ఉన్నతాధికారుల వివరాలు, బ్యాంకింగ్/ ఆర్థిక రంగంలో ఉపయోగించే పదజాలం (ఎన్‌పీఏ, ఎన్‌ఈఎఫ్‌టీ వంటివి), ద్రవ్య సాధనాలు (చెక్స్, ఏటీఎం కార్డు తదితర), భారత ఆర్థిక వ్యవస్థ వంటి అంశాల నుంచి అధిక శాతం ప్రశ్నలు రావచ్చు.
  
 ఈ విభాగంలో మెరుగైన స్కోర్ కోసం ప్రతిరోజూ ఫైనాన్షియల్ డైలీ/మ్యాగజైన్స్ చదవాలి. స్టాండర్డ్ జీకే, కరెంట్ అఫైర్స్ అంశాలపై కూడా దృష్టి సారించాలి. స్టాండర్డ్ జీకేకు సంబంధించి వివిధ దేశాల ప్రధానమంత్రులు, అధ్యక్షుల పేర్లు; కరెన్సీలు; ఆస్కార్‌లతో పాటు వివిధ అవార్డుల విజేతల గురించి తెలుసుకోవాలి. కరెంట్ అఫైర్స్‌కు సంబంధించి ఎప్పటికప్పుడు ముఖ్యమైన సంఘటనలను తెలుసుకోవాలి. ఆర్‌బీఐ వెబ్‌సైట్‌లో ఉండే కామిక్ షో అనే కార్టూన్.. బ్యాంకింగ్ రంగానికి సంబంధించిన ప్రాథమిక జ్ఞానాన్ని పెంచుకోవడానికి ఉపయోగపడుతుంది.
 
  
  కంప్యూటర్ నాలెడ్జ్:
  ఈ విభాగంలో తక్కువ సమయంలో ఎక్కువ మార్కులు తెచ్చుకోవచ్చు. అభ్యర్థులు తొలుత కంప్యూటర్‌కు సంబంధించి ప్రాథమిక అంశాలపై అవగాహన పెంపొందించుకోవాలి. ఆ తర్వాత నమూనా ప్రశ్నలపై దృష్టిసారింంచాలి. కంప్యూటర్స్-జనరేషన్స్; ఎంఎస్ వర్డ్; ఎంఎస్ ఆఫీస్; డేటాబేస్ మేనేజ్‌మెంట్, షార్ట్‌కట్ కమాండ్స్ తదితరాల గురించి తెలుసుకోవాలి.
  ఇన్‌పుట్స్ బై:
  కె.వి. జ్ఞానకుమార్, బ్యాంకింగ్ ఫ్యాకల్టీ, హైదరాబాద్.
  
  రిఫరెన్‌‌స బుక్స్:
 వెర్బల్-నాన్ వెర్బల్ రీజనింగ్
  - ఆర్.ఎస్.అగర్వాల్
  క్వికర్ మ్యాథ్స్ -ఎం.థైరా
   క్యాంటిటేటివ్ ఆప్టిట్యూడ్ -అరుణ్ శర్మ
   ఇంగ్లిష్ ఫర్ కాంపిటేటివ్ ఎగ్జామ్స్
  -హరిమోహన్ ప్రసాద్
  {పతియోగితా దర్పణ్  మనోరమ ఇయర్ బుక్
  
  
  సన్నద్ధం ఇలా
  
  ముందుగా అన్ని బ్యాంక్ రిక్రూట్‌మెంట్ పరీక్షల సిలబస్‌ను, ఆ తర్వాత గత ప్రశ్నాపత్రాలను పరిశీలించాలి. తద్వారా ఇచ్చిన సిలబస్ నుంచి ఎటువంటి ప్రశ్నలు, ఏవిధంగా అడుగుతున్నారనే దానిపై స్పష్టత వస్తుంది. వీలైతే గత కటాఫ్ మార్కులను కూడా తెలుసుకోవాలి. తద్వారా పోటీ ఏస్థాయిలో ఉందో ఒక అవగాహన వస్తుంది. ఇప్పుడు మీ సామర్థ్యాలను విశ్లేషించుకుని ఎంత సమయం ప్రిపరేషన్‌కు సరిపోతుందో అంచనా వేసుకోవాలి. ప్రామాణిక పుస్తకాలను సేకరించుకోవాలి.
 పరీక్షించే విభాగాలు ఒకటే అయినా.. ఎంచుకున్న పోస్టును బట్టి ప్రశ్నల క్లిష్టతలో తేడా ఉంటుంది. అయితే దీర్ఘకాలిక వ్యూహాం దృష్ట్యా విస్తృత స్థాయి లో ప్రిపరేషన్ సాగించాలి. ఒక అంశాన్ని లోతుగా అధ్యయనం చేయాలి. తద్వారా సబ్జెక్ట్‌పై పట్టు వస్తుంది. ప్రశ్న ఏవిధంగా వచ్చిన సమాధానాన్ని గుర్తించడం సాధ్యమవుతుంది.
     ...............................................................
 నోటిఫికేషన్ కోసం ఎదురుచూడకుండా ప్రిపరేషన్ ప్రారంభించాలి. కనీసం మూడు-ఆరు నెలల సమయాన్ని ప్రిపరేషన్ కోసం కేటాయించాలి.
 ...............................................................
  ఇంగ్లిష్, రీజనింగ్, న్యూమరికల్ ఎబిలిటీ అంశాలపై అధికంగా దృష్టి సారించాలి.
      ...............................................................
 గత విజేతల అభిప్రాయాలను విధిగా పాటించాలి.
  ...............................................................
 {పతి రోజూ ఆరు నుంచి ఎనిమిది మంది సభ్యులు ఒక గ్రూప్‌గా ఏర్పడి మోడల్ పరీక్ష రాయాలి. దాని ఫలితాలను వారే విశ్లేషించుకోవాలి.
  
  ఎన్ని గంటలు చదివామనే దానికన్నా ఎంత ఫోకస్డ్‌గా చదివామన్న దానిపైనే సక్సెస్ ఆధారపడి ఉంటుంది.
  
  గ్రూప్‌గా చదవడం వల్ల సమస్యలకు తొందరగా సమాధానాలు గుర్తించేందుకు ఉపయోగపడే షార్ట్‌కట్స్ తెలుస్తాయి.
  
  
  ఐబీపీఎస్ క్లరికల్, పీఓ పరీక్షల్లో విజయానికి వీలైనన్ని మోడల్ పేపర్లు సాధన చేయడం చాలా అవసరం. టైమ్ పెట్టుకొని మోడల్ పేపర్లు ప్రాక్టీస్ చేయాలి. దీనివల్ల తెలియని ప్రశ్నలపై మరింత దృష్టిపెట్టేందుకు వీలుంటుంది. షార్ట్‌కట్స్ ఎన్ని తెలిసినా తగినన్ని మోడల్ పేపర్లు ప్రాక్టీస్ చేయకుంటే ఫలితం ఉండదు.
  
  ఇంగ్లిష్‌ను తేలిగ్గా తీసుకుంటే ప్రతికూల ఫలితాలు ఎదురయ్యే అవకాశముంది.
  అందువల్ల రోజులో కొంత సమయాన్ని ఇంగ్లిష్ ప్రిపరేషన్‌కు కేటాయించాలి.
  
  ఎంఎస్ ఆఫీస్, ఎంఎస్ వర్డ్, కంప్యూటర్ జనరేషన్స్‌కు సంబంధించి ప్రాథమిక అంశాలు తెలుసుకోవాలి.
  
  కరెంట్ అఫైర్స్‌పై అప్‌డేట్‌గా ఉండాలి. దినపత్రికల్లోని ఆర్థిక సంబంధమైన ఎడిటోరియల్స్‌ను చదవడం వల్ల బ్యాంకింగ్ రంగంలో వస్తున్న మార్పులను తెలుసుకోవచ్చు. బ్యాంకింగ్ టెర్మినాలజీ కూడా ఒంటపడుతుంది. ప్రిపరేషన్‌కు బ్యాంకింగ్ సర్వీస్ క్రానికల్, బ్యాంకింగ్ అవేర్‌నెస్ బుక్స్‌ను ఉపయోగించుకోవాలి.


 రాష్ట్ర అటవీ శాఖలో వివిధ విభాగాల్లో కలిపి 2,167 పోస్టుల భర్తీ క్రమంలో దరఖాస్తు  ప్రక్రియ ముగిసింది.. దీంతో కీలక ఘట్టమైనపరీక్షను నిర్వహించడమే మిగిలి ఉంది.. మొత్తం మూడు విభాగాల్లో జరిగే రాత పరీక్షలో ఎస్సే రైటింగ్, జనరల్ నాలెడ్జ్ వంటి  అంశాల్లో అభ్యర్థులందరూ చక్కని ప్రతిభను కనిపించే అవకాశం ఉన్నప్పటికీ.. విజయాన్ని నిర్దేశించేది.. అంతిమ లక్ష్యానికి చేరువ చేసేది మాత్రం.. మ్యాథమెటిక్స్.. ఎందుకంటేపాఠశాల విద్య తర్వాత చాలా మంది అభ్యర్థులు మ్యాథ్స్ చదవకపోవడం, సూత్రాలను అన్వయిస్తూ సాధన చేయాల్సి ఉండడం వంటి కారణాల దృష్ట్యా మ్యాథమెటిక్స్ కీలకంగా మారింది.. దాంతో ఈ విభాగంలో చక్కని స్కోర్ సాధిస్తే అనుకున్న లక్ష్యానికి చేరువగా వచ్చినట్లే.. ఈ నేపథ్యంలో మ్యాథమెటిక్స్‌లో మెరికల్లా మారడానికి విలువైన సూచనలు..
  
  
  తాజా నోటిఫికేషన్ ద్వారా రాష్ట్ర అటవీ శాఖ ఫారెస్ట్ సెక్షన్ ఆఫీసర్, ఫారెస్ట్ బీట్ ఆఫీసర్, అసిస్టెంట్ బీట్ ఆఫీసర్, తానాదార్, బంగళా వాచర్, టెక్నికల్ అసిస్టెంట్ పోస్టులను భర్తీ చేస్తుంది. ఆయా పోస్టుల భర్తీ కోసం నిర్వహించే రాత పరీక్షలో మ్యాథమెటిక్స్ తప్పనిసరి సబ్జెక్ట్‌గా ఉంది. పేపర్-3లో భాగంగా ఉండే ఈ విభాగానికి 100 మార్కులు కేటాయించారు. విజయాన్ని నిర్ణయించడంలో ఈ మార్కులే కీలక భూమిక పోషిస్తాయని చెప్పొచ్చు.
  
  పరీక్ష విధానం:
  విభాగం    మార్కులు
  ఎస్సే రైటింగ్     20
  జీకే    100
  జనరల్ మ్యాథమెటిక్స్     100
  టెక్నికల్ అసిస్టెంట్ పోస్టుకు మాత్రం జనరల్ మ్యాథమెటిక్స్ విభాగానికి 50 మార్కులు కేటాయించారు.
  
  
  ప్రశ్నలు-మార్కుల విభజన:
  పరీక్ష విధానాన్ని పరిశీలిస్తే.. పేపర్-3లో జనరల్ మ్యాథమెటిక్స్ నుంచి 50 ప్రశ్నలు ఇస్తారు. ఇందులో ప్రశ్నల వారీగా మార్కుల విభజన ఉంటుంది. దీన్ని పరిశీలిస్తే..
  
  ప్రశ్న    మార్కులు    క్లిష్టత స్థాయి
  1 నుంచి 10     1     సులభం
  11 నుంచి 40     2     మధ్యస్తం
  41 నుంచి 50     3     కఠినం
  టెక్నికల్ అసిస్టెంట్‌కు నిర్వహించే పరీక్షలో జనరల్ మ్యాథమెటిక్స్ విభాగంలో 30 ప్రశ్నలు ఇస్తారు. ఇందులో కూడా ప్రశ్నల వారీగా మార్కుల విభజన ఇలా ఉంటుంది.
  
  ప్రశ్న    మార్కులు    క్లిష్టత స్థాయి
  1 నుంచి 15     1     సులభం
  16 నుంచి 25    2     మధ్యస్తం
  26 నుంచి 30    3     కఠినం
  
  ఏ ఒక్క అంశాన్ని విస్మరించకుండా:
  ఆయా పోస్టుల భ ర్తీ కోసం అటవీ శాఖ పేర్కొన్న సిలబస్‌ను పరిశీలిస్తే.. ‘జనరల్ మ్యాథమెటిక్స్ 10వ తరగతి స్థాయి’ అని మాత్రమే ఇచ్చారు. అంటే గణితంలో 4వ తరగతి నుంచి 10వ తరగతి వరకు గల అన్ని పాఠ్యాంశాల నుంచి ప్రశ్నలు అడిగే అవకాశం ఉంది. కాబట్టి ఏ ఒక్క పాఠ్యాంశాన్ని విస్మరించకుండా అన్ని అంశాలను ప్రిపేర్ కావడం ఉత్తమం. ముందుగా ఆయా పాఠ్యాంశాల్లోని ప్రాథమిక అంశాలను నేర్చుకోవాలి. తర్వాత ముందుగా సులభమైన ప్రశ్నలు, అటుపై కఠిన ప్రశ్నలను ప్రాక్టీస్ చేయాలి.
  
  కీలకమైనవి:
  సంఖ్యామానం, క.సా.గు.-గ.సా.భా, వర్గ మూలాలు, భిన్నాలు, దశాంశ భిన్నాలు, నిష్పత్తి-అనుపాతం, సరాసరి, శాతాలు, లాభ నష్టాలు, బారు వడ్డీ-చక్ర వడ్డీ, డిస్కౌంట్, భాగస్వామ్యం, కాలం-దూరం, కాలం-పని, రేఖాగణితం, క్షేత్రమితిలోని వైశాల్యం, ఘనపరిమాణం, బీజగణితం, ఘాతాంకాలు, సామాన్య సమీకరణాలు, వర్గ సమీకరణాలు, సాంఖ్యక శాస్త్రం, ప్రవచనాలు-సమితులు, త్రికోణ మితి, సంభావ్యత, గణన (కంప్యూటర్).
  
  క్రమ పద్ధతిలో:
  ప్రిపరేషన్ కోసం ఒక క్రమ పద్ధతిని పాటించాలి. ముందుగా 4వ తరగతి నుంచి 10వ తరగతి వరకు గల తెలుగు అకాడమీ గణిత పాఠ్యపుస్తకాలను రిఫర్ చేయాలి. ప్రతి పాఠ్యాంశంలోని సూత్రాలన్నిటినీ ఒక చోట రాసుకొని సాధన చేయాలి. అంకగణితం, బీజగణితం, వ్యాపారగణితం, రేఖాగణితం, క్షేత్రమితి, త్రికోణమితి, సాంఖ్యకశాస్త్రం, సంభావ్యత పాఠ్యాంశాలలో సాధారణ స్థాయి నుంచి కఠిన స్థాయి వరకు గల సమస్యలపై ఎక్కువ దృష్టి సారించాలి. ప్రశ్నలను సాధించేటప్పుడు వీలైనన్ని షార్ట్‌కట్ మెథడ్స్‌ను నేర్చుకోవాలి. ఇందుకోసం ఆర్ ఎస్ అగర్వాల్, క్వికర్ మ్యాథ్స్ వంటి పుస్తకాలను రిఫర్ చేయాలి. తద్వారా తక్కువ సమయంలోనే ఎక్కువ ప్రశ్నలకు సమాధానాన్ని గుర్తించవచ్చు.
  
  విపులంగా:
  పరీక్షల్లో నాలెడ్జ్ బేస్డ్ ప్రశ్నలు, అప్లికేషన్ బేస్డ్ ప్రశ్నలు ఎక్కువగా అడుగుతుంటారు. ప్రస్తుత పోటీని దృష్టిలో ఉంచుకుంటే ఎక్కువగా అప్లికేషన్ బేస్డ్ ప్రశ్నలు అడిగే అవకాశం ఉంది. కాబట్టి ప్రతి అంశాన్ని విపులంగా అధ్యయనం చేయాలి. ఒక్కో అంశాన్ని మరో అంశంతో సమన్వయం చేసుకుంటూ ప్రిపరేషన్ సాగించాలి. ఈ పద్ధతి ఎక్కువగా రేఖాగణితంలో ప్రయోజనకరంగా ఉంటుంది. ఉదాహరణకు చతుర్భుజ వైశాల్యం తెలిస్తే రాంబస్ వైశాల్యాన్ని సులువుగా నేర్చుకోవచ్చు.
  
  ఫారెస్ట్ సెక్షన్ ఆఫీసర్, ఫారెస్ట్ బీట్ ఆఫీసర్ ఉద్యోగాలకు డిగ్రీ, ఇంటర్మీడియెట్ అర్హతగా పేర్కొన్నారు. కాబట్టి ప్రశ్నలు కూడా అదే స్థాయిలో అడిగే అవకాశం ఉంది. ఈ నేపథ్యంలో ఈ పోస్టులకు దరఖాస్తు చేసుకున్న అభ్యర్థులు ప్రిపరేషన్ స్థాయి పెంచాల్సి ఉంటుంది.
  
  సాధనతో:
  మాదిరి ప్రశ్నపత్రాలను పరిశీలిస్తూ.. ఎటువంటి ప్రశ్నలు అడుగుతున్నారు అనే అంశంపై అవగాహన పెంచుకోవాలి. ఏయే అంశాలకు ఎక్కువ వెయిటేజీని ఇస్తున్నారో పరిశీలించాలి. వీలైనన్ని మోడల్ పేపర్లను ప్రాక్టీస్ చే యాలి. మోడల్ పేపర్లను ప్రాక్టీస్ చేస్తున్నప్పుడు సమయం నిర్దేశించుకోవాలి. ఆ సమయంలోనే అన్ని ప్రశ్నలను సాధించడానికి ప్రయత్నించాలి. ఎందుకుంటే ఎంత నేర్చుకున్నా ఇచ్చిన సమయంలోగా సమాధానాలు ఇవ్వకుంటే చక్కని స్కోర్ సాధించడం అసాధ్యం. అంతేకాకుండా ఫలితాలను విశ్లేషించుకోవాలి. తప్పు చేసిన ప్రశ్నకు సంబంధించిన వివరాలపై అవగాహన పెంచుకోవాలి.
  
  నాన్-మ్యాథ్స్ అభ్యర్థులు:
  మ్యాథ్స్ విషయంలో నాన్-మ్యాథ్స్ విద్యార్థులు ఆందోళన చెందాల్సిన అవసరం లేదు. ఎందుకంటే వారి స్థాయికి అనుగుణంగానే మ్యాథ్స్‌లో ప్రశ్నలు ఇస్తారు. వీరు వ్యాపార గణితం, క్షేత్రమితి పాఠ్యాంశాలను ఎక్కువగా ప్రాక్టీస్ చేయడం ఉపయోగకరంగా ఉంటుంది. త్రికోణమితి, సంభావ్యత, రేఖాగణితంలోని ప్రాథమిక అంశాలపై అవగాహన పెంచుకోవాలి. సాధ్యమైనన్నీ షార్ట్‌కట్ మెథడ్స్ నేర్చుకోవాలి. ప్రిపరేషన్‌లో ఎక్కువ సమయం పేపర్-3కి కేటాయించడం లాభిస్తుంది.
  
  
  ప్రాధాన్యత క్రమంలో
  సిలబస్‌ను పరిశీలిస్తే.. విస్తృత స్థాయిలో అంశాలు కనిపిస్తాయి. కాబట్టి అన్ని అంశాలపై పట్టు సాధించడం స్వల్ప సమయంలో అసాధ్యం. కాబట్టి ప్రశ్నలు వచ్చే అవకాశం ఉన్న అంశాలను ప్రాధాన్యత క్రమంలో సాధన చేయాలి.
  
  1 మొదటి ప్రాధాన్యతలో వ్యాపార గణితంపై దృష్టి పెట్టాలి. ఇందులోని నిష్పత్తి-అనుపాతం, శాతం, లాభ- నష్టాలు, బారు వడ్డీ-చక్రవడ్డీ, కాలం-పని, కాలం-దూరం అంశాలను ఎక్కువగా ప్రాక్టీస్ చేయాలి.
  
  2 రెండో ప్రాధాన్యతలో క్షేత్రమితిలోని అంశాలను ప్రాక్టీస్ చేయాలి. ఇందులోని వైశాల్యాలు, ఘనపరిమాణాలు అంశాలపై దృష్టి సారించాలి. వైశాల్యానికి సంబంధించి చతురస్రం, దీర్ఘచతురస్రం, త్రిభుజం, చతుర్భుజం, సమాంతర చతుర్భుజం,ట్రెపీజియం, రాంబస్, వృత్తం, సెక్టర్, కంకణం, బాట వైశాల్యానికి సంబంధించి లెక్కలను ఎక్కువగా ప్రాక్టీస్ చేయాలి. ఘనపరిమాణాలకు సంబంధించి ఘనం, దీర్ఘఘనం, స్థూపం, శంఖువు, గోళం, ఉపరితల వైశాల్యాలు, వాటి ఘనపరిమాణాలు వంటి అంశాలపై ఎక్కువగా దృష్టి సారించాలి.
  
  3 మూడో ప్రాధాన్యత కింద రేఖాగణితంపై దృష్టి సారించాలి. ఈ అంశం నుంచి కూడా ఎక్కువగా ప్రశ్నలు అడుగుతున్నారు. ఈ అంశాన్ని పూర్తిగా నేర్చుకోవడం కష్టమని భావిస్తే.. కనీసం అందులోని ప్రాథమిక భావనలైనా ఔపోసన పట్టాలి.
  
  4 నాలుగో ప్రాధాన్యత కింద సంఖ్యామానం, క.సా.గు- గ.సా.భా., భిన్నాలు, దశాంశ భిన్నాలు, సాంఖ్యక శాస్త్రం, ప్రవచనాలు-సమితులు, సామాన్య సమీకరణాలు, వర్గ సమీకరణాలు, ఘాతాంకాలు, వర్గ మూలాలు, గణన అంశాలను ఎక్కువగా ప్రాక్టీస్ చేయాలి.
  
  Prepared by:
  Y.Vanamraju,
  Mathematics Faculty.
  


 అఖిల భారత సర్వీసుల్లో ఐ.ఎ.ఎస్, ఐ.పి.ఎస్‌ల తర్వాత అత్యున్నత స్థాయిల్లో  నిలిచే వాటిలో ఐఈఎస్ (ఇండియన్ ఇంజినీరింగ్ సర్వీస్) ఒకటి. కేంద్ర ప్రభుత్వ సర్వీసుల్లో ఇంజినీరింగ్ కెరీర్‌తో ఉన్నత శిఖరాలను అధిరోహించాలనుకునేవారికి సువర్ణావకాశం ఐఈఎస్. యూపీఎస్సీ ఏటా నిర్వహించే ఈ పరీక్షకు తీవ్రమైన పోటీ నెలకొని ఉంటుంది.. ప్రణాళిక ప్రకారం ప్రిపేర్ అయితేనే విజయం సాధ్యం.. ఐఈఎస్-2014 నోటిఫికేషన్ వెలువడిన నేపథ్యంలో సంబంధిత వివరాలు..
  
 
  
 మొత్తం 4 బ్రాంచ్‌లలో ఐఈఎస్ పరీక్ష ఉంటుంది. అవి..
  కేటగిరీ    {బాంచ్
  1.సివిల్ ఇంజినీరింగ్
  2.మెకానికల్ ఇంజినీరింగ్
  3. ఎలక్ట్రికల్ ఇంజినీరింగ్
  4.ఎలక్ట్రానిక్స్ అండ్ టెలికమ్యూనికేషన్ ఇంజినీరింగ్
  
  భర్తీ చేసే విభాగాలు
  ఇండియన్ రైల్వే సర్వీస్ ఆఫ్ ఇంజినీర్స్
  సెంట్రల్ ఇంజినీరింగ్ సర్వీస్
  ఇండియన్ డిఫెన్స్ సర్వీస్ ఆఫ్ ఇంజినీర్స్
  సర్వే ఆఫ్ ఇండియా గ్రేడ్-ఎ సర్వీస్
  ఇండియన్ ఆర్డినెన్స్ ఫ్యాక్టరీస్ సర్వీస్
  ఇండియన్ ఇన్‌స్పెక్షన్ సర్వీస్
  అసిస్టెంట్ ఎగ్జిక్యూటివ్ ఇంజనీర్
  ఇండియన్ రైల్వే సర్వీస్ ఆఫ్ మెకానికల్ ఇంజనీర్స్
  సెంట్రల్ పవర్ ఇంజినీరింగ్ సర్వీస్ గ్రేడ్-ఎ
  అసిస్టెంట్ నావల్ స్టోర్స్ ఆఫీసర్స్
  సెంట్రల్ ఎలక్ట్రికల్ అండ్ మెకానికల్ ఇంజినీరింగ్ సర్వీస్
  ఇండియన్ రైల్వే సర్వీస్ ఆఫ్ ఎలక్ట్రికల్ ఇంజినీర్స్
  ఇండియన్ రైల్వే స్టోర్స్ సర్వీస్
  సెంట్రల్ ఎలక్ట్రికల్, మెకానికల్ ఇంజినీరింగ్ సర్వీస్
  
  రెండు దశల్లో ఎంపిక:
  రాతపరీక్ష, ఇంటర్వ్యూ (పర్సనాలిటీ టెస్ట్) అనే రెండు దశల  ద్వారా అభ్యర్థుల ఎంపిక ఉంటుంది.
  
  పరీక్ష స్వరూపం:
  పార్ట్ 1 రాతపరీక్షలో రెండు విభాగాలుంటాయి. సెక్షన్ 1 ఆబ్జెక్టివ్, సెక్షన్ 2 డిస్క్రిప్టివ్ (వ్యాసరూపం)లో ఉంటుంది. రెండు సెక్షన్‌లకు మొత్తం 1000 మార్కులుంటాయి.
  
  సెక్షన్-2 డిస్క్రిప్టివ్ (కన్వెన్షనల్):
  ఇందులో రెండు పేపర్లు ఉంటాయి. ప్రతి పేపర్‌కు 200 మార్కులుంటాయి. ఒక్కో దానికి సమయం 3 గంటలు.
  పేపర్-1: ఏడు ప్రశ్నలుంటాయి. ఏవైనా ఐదింటికి సమాధానాలు రాయాలి. ఒక్కోదానికి 40 మార్కులు.
  పేపర్-2: మొదటి ప్రశ్నకు తప్పనిసరిగా సమాధానం రాయాల్సి ఉంటుంది. దీనికి 80 మార్కులు. ఇదే ప్రశ్నకు సంబంధించి మరో 10 అనుబంధ ప్రశ్నలుంటాయి. ఇం దులో మిగిలిన రెండు సెక్షన్లకు మొత్తం 120 మార్కులు.
  సెక్షన్-ఎ లో మూడు ప్రశ్నలుంటాయి. వీటిలో ఏవైనా రెండింటికి సమాధానం రాయాలి. ఒక్కోదానికి 30 మార్కులు.
  సెక్షన్-బి లోనూ ఇదే పద్ధతి ఉంటుంది. ఇందులో నెగెటివ్ మార్కులు ఉండవు. కానీ దస్తూరీ ఆకర్షణీయంగా లేకపోతే 5 శాతం వరకు మార్కులు తగ్గవచ్చు.
  పేపర్-2: ఇంటర్వ్యూ (పర్సనాలిటీ టెస్ట్)
  రాతపరీక్షలో అర్హత సాధించిన వారికి ఇంటర్వ్యూ నిర్వహిస్తారు. దీనికి 200 మార్కులుంటాయి.
  
  ప్రశ్నల స్థాయి (పేపర్-1)
  ప్రాథమిక పరిజ్ఞానం    40 శాతం,
  అప్లికేషన్ పద్ధతి     40 శాతం
  ఫార్ములా, గ్రాఫ్స్     15 శాతం
  రీజనింగ్    05 శాతం
  
  ప్రశ్నల స్థాయి (పేపర్-2)
  పేపర్-2 వ్యాసరూప ప్రశ్నల విషయానికి వస్తే బీటెక్ సిలబస్‌కు అనుబంధంగానే ఉంటాయి. పెద్దగా వ్యత్యాసం ఉండదు.
  
  రాతపరీక్ష
  జనరల్ ఇంగ్లిష్: ఈ విభాగంలో ఇంగ్లిష్ భాషపై ప్రాథమిక పరిజ్ఞానాన్ని పరీక్షించే విధంగా ప్రశ్నలు ఉంటాయి. సినానిమ్స్, యాంటానిమ్స్, ఆర్టికల్స్, ప్రిపోజిషన్స్, స్పాటింగ్ ఎర్రర్స్, కాంప్రహెన్షన్ తరహా ప్రశ్నలు వస్తాయి. స్మృతి ఆధారిత ప్రశ్నలు కాబట్టి సులువుగానే సమాధానాలను గుర్తించవచ్చు.
  జనరల్ స్టడీస్: ఈ విభాగంలో కరెంట్ అఫైర్స్‌తోపాటు భారతదేశ చరిత్ర, భూగోళశాస్త్రం, ప్రభుత్వ పరిపాలన, సైన్స్ అండ్ టెక్నాలజీ, కార్పోరేట్ గవర్నెన్స్, జనాభా లెక్క లు, ప్రపంచ బ్యాంక్ తదితర అంశాల నుంచి ప్రశ్నలు వచ్చే వీలుంది. ఎక్కువ భాగం మాత్రం కరెంట్ అఫైర్స్ నుంచే అడుగుతారు. కనుక పరీక్ష తేదీకి ఏడాదికి ముందు కాలం లో చోటుచేసుకున్న ఆర్థిక, రాజకీయ, సామాజిక రంగాల్లో సంఘటనలు, క్రీడలు, అవార్డులు, వార్తల్లో వ్యక్తులపై ఎక్కువ దృష్టిపెట్టాలి.
  
  ఇంజినీరింగ్‌ఆబ్జెక్టివ్ పేపర్లు:
  ఇంజినీరింగ్ ఆబ్జెక్టివ్ పేపర్-1, పేపర్-2లలోని ప్రశ్నలు... బ్రాంచ్‌ల వారీగా బీఈ/బీటెక్ స్థాయిలో ఉంటాయి. పునస్మరణ, విశ్లేషణ, అన్వయం, ఎర్రర్, డిటెక్షన్ వంటి అంశాల ఆధారంగా ప్రశ్నలు వస్తాయి. ఇందులో అడిగే ప్రశ్నలకు కేటాయించిన సమయాన్ని పరిశీలిస్తే... మొత్తం 120 ప్రశ్నలకు 120 నిమిషాలు మాత్రమే. అంటే ప్రతి ప్రశ్నకు సమయం నిమిషం మాత్రమే. అందువల్ల వేగం, కచ్చితత్వం అవసరం. కాలిక్యులేటర్లను పరీక్ష హాలులోకి అనుమతించరు. గుర్తుంచుకోదగిన విషయం ఏమిటంటే.... సెక్షన్-1లోఅర్హత మార్కులు వస్తేనే కన్వెన్షనల్ (సెక్షన్-2) జవాబు పత్రాలు దిద్దుతారు.
  
  కన్వెన్షనల్ పేపర్లు:
  సెక్షన్-2లో ఉండే రెండూ పూర్తిగా కన్వెన్షనల్ పేపర్లు. సెక్షన్-1లోని ఆబ్జెక్టివ్ పేపర్లను సమగ్రంగా ప్రిపేరైతే కన్వెన్షనల్ పేపర్లను కూడా సులువుగా రాయొచ్చు. ఉదాహరణకు ఈసీఈలోని నెట్‌వర్క్ థియరీ టాపిక్‌ను బాగా ప్రిపేర్ అయితే అనలాగ్ సర్క్యూట్స్, కంట్రోల్ సిస్టమ్ అంశాలు సులువు అవుతాయి. కన్వెన్షనల్ విభాగంలోని పేపర్-1లో 7 ప్రశ్నలుంటాయి. వీటిలో ఐదింటికి సమాధానాలు రాయాలి. పేపర్-2లో మొత్తం 9 ప్రశ్నలుంటాయి. ఇందులో మొదటి ప్రశ్న విధిగా రాయాలి. సెక్షన్-ఎ లోని 4 ప్రశ్నలకు 2 ప్రశ్నలు. సెక్షన్-బిలోని 4 ప్రశ్నలకు ఏవైనా రెండిటికి సమాధానాలు రాయాలి. గ్రాఫ్స్‌ను ఉపయోగిస్తే మెరుగైన స్కోరుకు ఆస్కారం ఉంటుంది. పరీక్ష హాలులోకి కాలిక్యులేటర్‌ను అనుమతిస్తారు. ఇందులో డెరివేషన్స్, ప్రాక్టికల్ అప్లికేషన్లకు సంబంధించిన న్యుమరికల్ ప్రశ్నలు, కొంతమేర థియరీకి సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఉంటాయి. ఎన్ని ప్రశ్నలకు సమాధానం రాశామని కాకుండా సరైన సమాధానాలెన్ని రాశామనేదే ముఖ్యం. కొట్టివేతలు లేకుండా నీట్‌గా సమాధానాలు ఇవ్వాలి. లేదంటే 5 శాతం మార్కులు తగ్గే ప్రమాదం ఉంది.
  
  ఇంటర్వ్యూ
  ఈ విభాగానికి 200 మార్కులు కేటాయించారు. రాతపరీక్షలో ఫలితాన్ని అనుసరించి 1:2 నిష్పత్తిలో అభ్యర్థులను ఇంటర్వ్యూకు పిలుస్తారు. ఇంటర్వ్యూలో అభ్యర్థి నాయకత్వ లక్షణాలు, మానసిక, శారీరక దృఢత్వం,  పని-బాధ్యతల పట్ల ఆసక్తి, నిజాయితీ వంటి  లక్షణాలను క్షుణ్నంగా పరిశీలిస్తారు. ఎంఈ/ఎంటెక్ అభ్యర్థులను వారి స్పెషలైజేషన్‌కు సంబంధించిన ప్రశ్నలు అడిగే అవకాశం ఉంటుంది. సబ్జెక్టు ఆధారిత ప్రశ్నలు, వర్తమాన వ్యవహారాలకు సంబంధించిన అంశాలపై అవగాహన ఉందో లేదో   పరిశీలిస్తారు. బీటెక్/ఎంటెక్ ప్రాజెక్ట్‌కు సంబంధించిన విషయాలు కూడా ప్రిపేర్ అవడం ఉపయోగకరం. ఉద్యోగం చేస్తుంటే ... దానికి సంబంధించి కూడా ప్రశ్నలు అడిగే అవకాశం ఎక్కవ.
  
  ఐఈఎస్-2014 సమాచారం
  పోస్టుల సంఖ్య:582
  అర్హత: సంబంధిత బ్రాంచ్‌లో ఇంజినీరింగ్ డిగ్రీ(ఎలక్ట్రికల్, ఎలక్ట్రానిక్స్ అండ్ కమ్యూనికేషన్స్, సివిల్, మెకానికల్) లేదా తత్సమానం. ఫైనల్ ఇయర్ విద్యార్థులు కూడా పరీక్షకు హాజరుకావచ్చు. ఎంఎస్సీ/తత్సమాన కోర్సులో వైర్‌లెస్ కమ్యూనికేషన్, ఎలక్ట్రానిక్స్, రేడియో ఫిజిక్స్ లేదా రేడియో ఇంజనీరింగ్ సబ్జెక్టులను కలిగిన విద్యార్థులు కూడా కొన్ని పోస్టులకు అర్హులు.
  
  వయసు: 21-30 ఏళ్లు
  ఆన్‌లైన్‌లో దరఖాస్తుకు చివరి తేదీ: ఏప్రిల్ 20, 2014
  పరీక్ష తేదీ:     మే 24, 2014
  వివరాలకు: www.upsconline.nic.in
  
  ఫైనల్ కటాఫ్ మార్కులు 2013:
  కేటగిరీ     జనరల్     ఓబీసీ     ఎస్సీ     ఎస్టీ
  సివిల్     290    240    235    230
  ఎలక్ట్రికల్    358    318    285    254
  మెకానికల్    380    338    315    290
  ఎలక్ట్రానిక్స్    435    395    348    305
  
  టాపర్‌గా నిలవాలంటే
  ప్రాథమిక అంశాలపై లోతైన పరిజ్ఞానం ఉండాలి
  ప్రిపరేషన్‌కు ప్రామాణిక పుస్తకాలను ఎంచుకోవాలి.
  సంబంధిత టాపిక్స్‌లోని ఫండమెంటల్స్, కాన్సెప్ట్‌లపై అవగాహన ఏర్పరచుకోవాలి. థియరిటికల్ నాలెడ్జ్ సొంతం చేసుకోవాలి. ప్రాక్టీస్‌కు ప్రాధాన్యమివ్వాలి.
  సబ్జెక్ట్‌ను థియరీ, ప్రాబ్లమేటిక్ సబ్జెక్టులుగా విభజించుకోవాలి.
  బృందంగా చదవడం వల్ల తక్కువ సమయంలో ఎక్కువ సిలబస్‌ను పూర్తి చేయవచ్చు.
  రోజువారీ ప్రిపరేషన్‌లో టెక్నికల్, జనరల్ ఎబిలిటీ అంశాలు ఉండే విధంగా ప్రణాళిక వేసుకోవాలి.
  నిర్వచనాలు, ప్రాబ్లమ్స్‌ను ఒకటికి రెండు సార్లు ప్రాక్టీస్ చేయాలి. దీనివల్ల కన్వెన్షనల్ పేపర్‌ను ప్రభావవంతంగా ప్రిపేర్ అయ్యేందుకు అవకాశం ఉంటుంది.
  గత ప్రశ్న పత్రాలను ప్రాక్టీస్ చేయాలి. గేట్ ప్రశ్న పత్రాలు కూడా సహాయపడతాయి.
  
  బాంచ్‌ల వారీ ముఖ్య అంశాలు
  ఈసీఈ: ఈ బ్రాంచ్‌లో నెట్‌వర్క్స్, కంట్రోల్ సిస్టమ్, ఈడీసీ అనలాగ్ సర్క్యూట్స్, కమ్యూనికేషన్ సిస్టమ్స్, మైక్రో ప్రాసెసర్ అంశాలకు ఆబ్జెక్టివ్, కన్వెన్షనల్ విభాగాల్లో ఎక్కువ వెయిటేజీ ఉంటుంది.
  ఈఈఈ: పేపర్-1 కోసం నెట్‌వర్క్
  థియరీ, కంట్రోల్ సిస్టమ్, మెజర్‌మెంట్స్, ఇన్‌స్ట్రుమెంట్స్ అంశాలపై ఎక్కువ దృష్టిపెట్టాలి. పేపర్-2 పరిధి విస్తృతం. ఇందులో పవర్ సిస్టమ్, పవర్ ఎలక్ట్రానిక్స్, డిజిటల్ అండ్ అనలాగ్ సర్క్యూట్స్ అంశాలను సమగ్రంగా చదవాలి. ఎలక్ట్రికల్ మెషిన్స్‌లోని డీసీ మెషిన్స్, ఇండక్షన్ మెషిన్స్, ట్రాన్స్ ఫార్మర్స్‌పై ఎక్కువగా దృష్టిపెట్టాలి.
  మెకానికల్: పేపర్-1, 2లో ఎక్కువ శాతం ప్రశ్నలు థర్మోడైనమిక్స్, హైడ్రాలిక్స్ బేసిక్స్‌పై ఉంటాయి. పేపర్-2లో స్టెంగ్త్ ఆఫ్‌మెటీరియల్స్, ప్రొడక్షన్, ఇండస్ట్రియల్ ఇంజనీరింగ్ అంశాలను చక్కగా చదవాలి.
  సివిల్: ఈ బ్రాంచ్‌లో దాదాపు అన్ని టాపిక్స్‌ను చదవాల్సిందే. స్ట్రెంగ్త్ ఆఫ్ మెటీరియల్స్, హైడ్రాలిక్స్, ట్రాన్స్ పోర్టేషన్ ఇంజనీరింగ్, సర్వేయింగ్, సాయిల్ మెకానిక్స్, ఎన్విరాన్‌మెంట్ ఇంజనీరింగ్ అంశాలకు ఆబ్జెక్టివ్, కన్వెన్షనల్ విభాగాల్లో అధిక ప్రాధాన్యం ఉంటుంది.
  
  
  సమగ్రంగా చదివితే విజయం తథ్యం
  రోజుకు కనీసం 6-8 గంటలు చదవాలి. ప్రతీ అంశాన్ని సమగ్రంగా అధ్యయనం చేయాలి. సిలబస్ విస్తృతం కనుక 2 నెలల ముందే పూర్తయ్యేలా చూసుకోవాలి. పరీక్షకు ముందు రెండు సార్లు రివిజన్ చేసుకుంటే మంచిది. ఇందుకు సమయపాలన ఎంతో కీలకం. ఒత్తిడిని అధిగమించాలంటే మాక్‌టెస్ట్‌లకు హాజరవ్వాలి. ఎక్కడ తప్పులు చేస్తున్నామో వాటిని సరిదిద్దుకోవాలి. కన్వెన్షనల్ పేపర్ల విషయంలో ప్రశ్నల ఎంపికే కీలకం. ఒక్కో పేపర్‌లో ఏడు ప్రశ్నలు ఉంటాయి. వీటిలో మనం ఏ ఐదింటికి వరుస క్రమంలో సమాధానాలు రాశామో వాటి మార్కులనే పరిగణనలోకి తీసుకుంటారు. కనుక జాగ్రత్త వహించాలి.
  
 ఎలాంటి కొట్టివేతలు లేకుండా నీట్‌గా సమాధానాన్ని ప్రెజంట్ చేయాలి. ఇంటర్వ్యూలో ఆయా సబ్జెక్ట్ నిపుణులు నలుగురు ఉంటారు. నా ఇంటర్వ్యూ 15-20 నిమిషాల పాటు సాగింది. టెక్నికల్ అంశాలతో పాటు మన వ్యక్తిగత విషయాలు, హాబీస్ గురించి అడుగుతారు. సబ్జెక్ట్ సంబంధిత ప్రశ్నలను అడిగేటప్పుడు తెలియకపోతే రాదు అని సూటిగా చెప్పడం మంచిది. ఇంటర్వ్యూలో ఎన్ని ప్రశ్నలకు సమాధానం చెప్పామా అన్నది కాదు ఎంత ఆత్మవిశ్వాసం కనబరిచామనే అంశాన్ని చూస్తారు.
  -అనిల్‌కుమార్ అడెపు
  ఐఈఎస్ -2013 జాతీయస్థాయి ఏడో ర్యాంకర్
  
  పి.శ్రీనివాసులు రెడ్డి,
  మేనేజింగ్ డెరైక్టర్,
  వాణి ఇన్‌స్టిట్యూట్, హైదరాబాద్


 భావి తరాలను తీర్చిదిద్దే పవిత్ర వ్యాసాంగం.. ఉపాధ్యాయ వృత్తి.. అందుకే గురుదేవోభవ అంటూ.. తల్లిదండ్రుల తర్వాతి స్థానాన్ని గురువుకు కట్టబెట్టారు.. అటువంటి మహోన్నతమైన వృత్తిలోకి ప్రవేశించేందుకు బాటలు వేస్తున్న కోర్సుల్లో బీఈడీ (బ్యాచిలర్ ఆఫ్ ఎడ్యుకేషన్) ఒకటి..  2014 సంవత్సరానికిగాను బీఈడీ కోర్సులో ప్రవేశం  కోసం నిర్వహించే ఎడ్‌సెట్ నోటిఫికేషన్ వెలువడిన నేపథ్యంలో ప్రిపరేషన్ ప్లాన్, పరీక్ష నిర్వహణపై ఎడ్‌సెట్-2014 కన్వీనర్‌తో ఇంటర్వ్యూ, తదితర వివరాలు..
  
 ఎడ్‌సెట్ ద్వారా బీఈడీ కోర్సులోని ఫిజికల్ సెన్సైస్, బయాలాజికల్ సెన్సైస్, మ్యాథమెటిక్స్, సోషల్ స్టడీస్, ఇంగ్లిష్ వంటి ఐదు రకాల మెథడాలజీల్లో ప్రవేశం పొందొచ్చు.
  
  618కాలేజీలు, 60 వేలకుపైగా సీట్లు (దాదాపుగా)
  
  పరీక్ష విధానం
  పరీక్షను ఆబ్జెక్టివ్ విధానంలో నిర్వహిస్తారు. సమాధానాలను గుర్తించడానికి రెండు గంటల సమయం (120 నిమిషాలు) ఉంటుంది. ఇందులో 150 ప్రశ్నలు ఉంటాయి. ఒక్కో ప్రశ్నకు ఒక్కో మార్కు చొప్పున మొత్తం మార్కులు 150. ఇందులో పార్ట్-ఎ, పార్ట్-బి, పార్ట్-సి అనే మూడు భాగాలు ఉంటాయి. ఇందులో పార్ట్-ఎ, పార్ట్-బి అందరికీ ఉమ్మడిగా ఉంటుంది. పార్ట్-సిలో అభ్యర్థి ఎంచుకున్న సబ్జెక్టు నుంచి 100 ప్రశ్నలు ఇస్తారు. వివరాలు..
  
  విభాగం    ప్రశ్నలు     మార్కులు
  పార్ట్-ఎ
  జనరల్ ఇంగ్లిష్     25    25
  పార్ట్-బి
  జనరల్ నాలెడ్జ్    15    15
  టీచింగ్ ఆప్టిట్యూడ్    10    10
  పార్ట్-సి మెథడాలజీ
  మ్యాథమెటిక్స్    100    100
  ఫిజికల్ సైన్స్
  ఫిజిక్స్    50    50
  కెమిస్ట్రీ     50     50
  బయాలాజికల్ సైన్స్    100    100
  బోటనీ    50    50
  జువాలజీ    50     50
  సోషల్ స్టడీస్    100    100
  జాగ్రఫీ     35    35
  హిస్టరీ    30    30
  సివిక్స్    15    15
  ఎకనామిక్స్    20    20
  
  జనరల్ టిప్స్:
  120 నిమిషాల్లోనే 150 ప్రశ్నలకు సమాధానం ఇవ్వాల్సి ఉంటుంది. అంటే ఒక్కో ప్రశ్నకు నిమిషం కంటే తక్కువ సమయం లభిస్తుంది. కాబట్టి వీలైనన్ని మోడల్ టెస్ట్‌లను రాస్తూ తక్కువ సమయంలో కచ్చితత్వంతో కూడిన సమాధానాలను ఇవ్వడం నేర్చుకోవాలి.
  ఎడ్‌సెట్‌లో అడిగే ప్రశ్నలు ఎనిమిది నుంచి డిగ్రీ వరకు ఉండే అవకాశం ఉంది. కాబట్టి ముందుగా హైస్కూల్ స్థాయిలో ఉండి.. ఇంటర్, డిగ్రీలలో పునరావృతమయ్యే అంశాలను చదవాలి. తద్వారా సబ్జెక్ట్‌పై మంచి పట్టు వస్తుంది.
  కనీసం 110 మార్కులు సాధించే విధంగా ప్రిపరేషన్ సాగించాలి. కనీసం రోజుకు 5-6 గంటలు ప్రిపరేషన్‌కు కేటాయించాలి. సబ్జెక్ట్‌తోపాటు ఇంగ్లిష్, జీకే అంశాలను ప్రతి రోజూ చదవాలి.
  
  నోటిఫికేషన్ సమాచారం:
  అర్హత: 50 శాతం(రిజర్వుడ్ కేటగిరీ విద్యార్థులు 40 శాతం) మార్కులతో బీఏ/బీఎస్సీ/ బీకాం/బీఎస్సీ(హోంసైన్స్)/బీసీఏ/బీబీఎం లేదా పీజీ లేదా ఇంటిగ్రేటెడ్ పీజీ లేదా తత్సమానం.డిగ్రీ ఫైనల్ ఇయర్ విద్యార్థులూ అర్హులే.
  
  దరఖాస్తు విధానం: ఆన్‌లైన్‌లో దరఖాస్తు చేసుకోవాలి.
  దరఖాస్తుకు చివరి తేదీ: ఏప్రిల్ 24, 2014.
  రూ. 500 లేట్ ఫీజుతో దరఖాస్తుకు చివరి తేదీ:
  ఏప్రిల్ 30, 2014.
  పరీక్ష తేదీ: జూన్ 2, 2014 (11్చఝ-1ఞఝ).
  వెబ్‌సైట్: http://apedcet.org
  
  
  ప్రిపరేషన్ ప్లాన్..
  
 పార్ట్-ఎ: జనరల్ ఇంగ్లిష్: ఈ విభాగంలోని ప్రశ్నలు పదో తరగతి స్థాయిలో ఉంటాయి. రీడింగ్ కాంప్రెహెన్షన్, కరెక్షన్ ఆఫ్ సెంటెన్సెస్, ఆర్టికల్స్, ప్రిపోజిషన్స్, టెన్సెస్, స్పెల్లింగ్, వొకాబ్యులరీ, సినానిమ్స్, యాంటినొమ్స్, సింపుల్, కాంప్లెక్స్ సెంటెన్సెస్, వాయిస్ డెరైక్ట్ స్పీచ్ అంశాలపై ప్రశ్నలు వస్తాయి. ఈ విభాగం కోసం రెన్ అండ్ మార్టిన్ లేదా ఏదైనా ప్రామాణిక గ్రామర్ పుస్తకాన్ని చదవడం ప్రయోజనకరం.
  
 పార్ట్-బి: ఈ విభాగం జనరల్ నాలెడ్జ్, కరెంట్ అఫైర్స్ సమ్మిళితంగా ఉంటుంది. జనరల్‌నాలెడ్జ్‌కు సంబంధించి ప్రామాణిక అంశాలుగా భావించే దేశాలు-కరెన్సీ-
 రాజధానులు, భౌగోళిక ప్రాధాన్యం, సంస్కృతి, నాగరికత, ముఖ్య కట్టడాలు, ప్రదేశాలు, పండగలు, గ్రంథాలు-రచయితలు వంటి వాటిని విస్తృతంగా చదవాలి. వాటితోపాటు వర్తమానంగా జాతీయంగా, అంతర్జాతీయంగా, రాజకీయంగా, సామాజికంగా, ఆర్థికంగా చోటు చేసుకుంటున్న సంఘటనలను పరిశీలించాలి. స్టాండర్డ్ జీకే అంశాలను వర్తమాన అంశాలతో సమన్వయం చేసుకుంటూ ప్రిపరేషన్ సాగించాలి. ఈ విభాగం కోసం మనోరమ ఇయర్ బుక్, రోజూ రెండు దిన పత్రికలు చదవాలి.
  
 టీచింగ్ ఆప్టిట్యూడ్: ఈ విభాగం పూర్తిగా కొత్తది. భవిష్యత్‌లో చేపట్టే ఉపాధ్యాయ వృత్తికి సంబంధించి అభ్యర్థుల ఆసక్తి, నైపుణ్యాలను స్వల్ప స్థాయిలో అంచనా వేయడానికి ఉద్దేశించిన విభాగమిది. ఇందులో టీచింగ్ స్కిల్స్‌ను పరీక్షించేలా ప్రశ్నలు అడుగుతారు. బోధించడంలో టీచర్ల సామర్థ్యం, మంచి టీచర్ల లక్షణాలు, వ్యక్తిగత వైరుధ్యాలున్న విద్యార్థులకు బోధించడంలో బోధకుడి సమర్థత, జనరల్ ఇంటెలిజెన్స్, అనలిటికల్ థింకింగ్‌లపై ప్రశ్నలుంటాయి. ఇచ్చిన ప్రశ్నను బట్టి విచక్షణ (సమయస్ఫూర్తి)తో సమాధానం ఇవ్వాలి. తరగతి గదిలో ఉపాధ్యాయుడి స్థానంలో మీరుంటే ఏం చేస్తారు? ఎలా వ్యవహరిస్తారు? వంటి అంశాలను విశ్లేషించుకొని సమాధానం ఇవ్వాలి.
  
  పార్ట్-సి:
 అభ్యర్థి ఎంచుకున్న సబ్జెక్ట్ ఆధారంగా ప్రశ్నలు ఉంటాయి.
 మ్యాథమెటిక్స్: సమితులు, సంబంధాలు, ప్రమేయాలు, వర్గ సమీకరణాలు, ద్విపద సిద్ధాంతం, సంయోగాలు, మాత్రికలు, త్రికోణమితి, శ్రేణులు, అవకలనం, సమాకలనం, సమూహాలు, వ లయాలు వంటి అంశాలు కీలకమైనవి. మిగతా సబ్జెక్ట్‌లతో పోల్చితే ఇందులో సమాధానాలను గుర్తించడానికి ఎక్కువ కసరత్తు చేయాలి. కాబట్టి ప్రతి రోజూ చదివిన టాపిక్‌కు సంబంధించిన మాదిరి ప్రశ్నలను సమయం నిర్దేశించుకుని సాధించాలి. వీలైనన్నీ గ్రాండ్‌టెస్ట్‌లు రాయాలి.
  
 ఫిజికల్ సెన్సైస్: ఇందులో ఫిజిక్స్, కెమిస్ట్రీల నుంచి 50 ప్రశ్నల చొప్పున వస్తాయి. ఇందులో అడిగే ప్రశ్నలు అప్లికేషన్ పద్ధతిలో ఉంటాయి. టాపిక్‌ల వారీగా సిద్ధాంతాలు, నిర్వచనాలు, ఫార్ములాలను విస్తృతంగా అధ్యయనం చేయాలి. ఫిజిక్స్‌కు సంబంధించి.. యాంత్రిక శాస్త్రం, విద్యుత్, అయస్కాంతత్వం వంటి అంశాలపై ఎక్కువగా దృష్టి సారించాలి. కెమిస్ట్రీలో.. మూల, భౌతికరసాయన, కర్బన రసాయన శాస్త్రం నుంచి సమాన ప్రాధాన్యతలో ప్రశ్నలు వస్తాయి. మూలక, భౌతిక రసాయన శాస్త్రాలకు ఇంటర్మీడియెట్ స్థాయి పుస్తకాలు, కర్బన రసాయన శాస్త్రానికి సంబంధించి డిగ్రీ పుస్తకాలు చదవాలి.
  
  బయాలాజికల్ సెన్సైస్: ఇందులో బోటనీ, జువాలజీ అంశాల నుంచి సమాన సంఖ్యతో ప్రశ్నలు వస్తాయి.  జంతువుల విసర్జక వ్యవస్థ, కిరణజన్య సంయోగ క్రియ వంటి అంశాలపై ఎక్కువగా దృష్టిసారించాలి.
  
  సోషల్ స్టడీస్: అత్యధిక మంది అభ్యర్థులు రాసే సబ్జెక్ట్ ఇది. ఇందులో జాగ్రఫీ, హిస్టరీ, సివిక్స్, ఎకనామిక్స్ వంటి అంశాల నుంచి ప్రశ్నలు వస్తాయి. వీటిల్లో జాగ్రఫీ నుంచి అత్యధిక ప్రశ్నలు ఇస్తారు. కాబట్టి ఈ విభాగంపై దృష్టి సారిస్తే మంచి స్కోర్ సాధించవచ్చు. ఇందుకోసం పదో తరగతి వరకు ఉండే జాగ్రఫీ ప్రాథమిక అంశాలను ప్రిపేర్ కావాలి. అట్లాస్, మ్యాప్ ఆధారంగా ప్రిపేర్ కావాలి. సివిక్స్‌లో భారత రాజ్యాంగం-రాజకీయ వ్యవస్థ, రాజనీతి సిద్ధాంతాలు, అంతర్జాతీయ సంబంధాలు, రాష్ట్రానికి సంబంధించిన రాజ్యాంగ సవరణలు వంటి అంశాలపై ఎక్కువగా దృష్టి సారించాలి.
  
  ఎకనామిక్స్‌లో సూక్ష్మ ఆర్థిక శాస్త్రం, భారత ఆర్థికాభివృద్ధి, పంచవర్ష ప్రణాళికలు, పన్నులు, ద్రవ్య విధానం, బ్యాంకింగ్, జనాభా వంటి అంశాలను అధ్యయనం చేయాలి. వీటిని వర్తమాన అంశాలతో సమన్వయం చేసుకుంటూ చదవడం ప్రయోజనకరం. హిస్టరీలో ఆధునిక యుగం, సాంస్కృతిక పునరుజ్జీవనం, మత సంస్కరణోద్యమం, ఐరోపా-అమెరికా విప్లవాలు, ప్రపంచ యుద్ధాలు, ఐక్యరాజ్యసమితి, భారతదేశ చరిత్రకు స్వాతంత్య్ర ఉద్యమంలోని దశలు, నాగరికతలు, బౌద్ధ-జైన మతాలు, మౌర్యులు, గుప్తులు, ఆధునిక దక్షిణ భారతదేశ చరిత్ర వంటి అంశాలను క్షుణ్నంగా చదవాలి.
  
  ఇంగ్లిష్: ఇందులో ప్రశ్నలు రెండు విధాలుగా ఉంటాయి. మొదటి విధానంలో 8,9,10, ఇంటర్మీడియెట్ తరగతుల సిలబస్ ఆధారంగా ప్రశ్నలు ఇస్తారు. అందులో భాగంగా.. లాంగ్వేజ్ ఫంక్షన్స్, ఎలిమెంట్ ఫోనెటిక్స్, ఇడియమ్స్, రైటింగ్ స్కిల్స్, స్టడీ స్కిల్స్, రిఫరెన్స్ స్కిల్స్ వంటి అంశాల నుంచి 50 ప్రశ్నలు ఇస్తారు. రెండో విధానంలో బీఏ స్థాయిలో ఇంగ్లిష్ ఆప్షనల్‌కు సంబంధించి నిర్దేశించిన బీఏ (స్పెషల్ ఇంగ్లిష్)/ మోడర్న్ లిటరేచర్ నుంచి 50 ప్రశ్నలు వస్తాయి.
  
  
  జూన్ 23న ఫలితాలు
  ఎడ్‌సెట్ నిర్వహణకు సంబంధించి ఎడ్‌సెట్-2014 కన్వీనర్ ప్రొఫెసర్ నిమ్మ వెంకటరావుతో ప్రత్యేక ఇంటర్వ్యూ..
  
  దరఖాస్తులు ప్రారంభం:
  ప్రస్తుతం దరఖాస్తుల స్వీకరణ ప్రారంభమైంది. ఇందుకోసం రాష్ట్ర వ్యాప్తంగా 42 హెల్ప్‌లైన్ సెంటర్లు ఏర్పాటు చేశాం. గతేడాది దరఖాస్తు చేసుకున్న విద్యార్థులను బట్టి మొత్తం 287 పరీక్షా కేంద్రాలలో పరీక్ష నిర్వహించడం జరిగింది. ఈ విద్యా సంవత్సరం కూడా వచ్చిన దరఖాస్తుల మేరకు పరీక్షా కేంద్రాలను ఏర్పాటు చేస్తాం.
  
  మార్పుల్లేవ్:
  దరఖాస్తు, పరీక్షా విధానంలో ఎటువంటి మార్పులు చేయలేదు. పాత విధానంలోనే దరఖాస్తులను ఆన్‌లైన్ విధానంలో స్వీకరిస్తున్నాం. గతేడాది 1,47,709 మంది విద్యార్థులు దరఖాస్తు చేశారు. అత్యధికంగా ఉస్మానియా వర్సిటీ పరిధి నుంచి దరఖాస్తులు వచ్చాయి. ఈ ఏడాది 1.5 లక్షల వరకు దరఖాస్తులు వచ్చే అవకాశం ఉంది. సబ్జెక్ట్‌ల వారీగా చూస్తే సోషల్‌స్టడీస్ విభాగం కోసం అత్యధికంగా దరఖాస్తులు చేసుకుంటున్నారు. గతేడాది సోషల్ సబ్జెక్టుకు 65,073 దరఖాస్తులు వచ్చాయి.
  
  సవరణలకు అవకాశం:
  ఆన్‌లైన్ విధానంలో దరఖాస్తు చేసే సమయంలో ఎటువంటి పొరపాట్లు చేసినా వాటిని సరిచేసుకునే అవకాశం ఉంది. ఇందుకోసం ఏప్రిల్ 25 నుంచి 27వ తేదీ మధ్య సమయం ఇస్తున్నాం. ఆ సమయంలో నేరుగా విద్యార్థులే వెబ్‌సైట్‌లో తప్పులను సరిచేసుకోవచ్చు. లేని పక్షంలో సందేహాలు ఉంటే 0891-2579797 నంబర్‌లో సంప్రదించవచ్చు. సందేహాలను convenoredcet2014@ gmail.comకు మెయిల్ కూడా చేయవచ్చు.
  
  జూన్ 12న ఫైనల్ కీ:
  ప్రాథమిక ‘కీ’ని జూన్ 5వ తేదీన, ఫైనల్ ‘కీ’ని జూన్ 12వ తేదీన, ఫలితాలను జూన్ 23వ తేదీన విడుదల చేస్తాం. ఫలితాలు విడుదలైన తర్వాత  కౌన్సెలింగ్ తేదీలపై నిర్ణయం ఉంటుంది.
  
  కోర్సు వ్యవధి పెరగొచ్చు!
  జస్టిస్ వర్మ కమిషన్ విద్యలో సమూల మార్పులను తీసుకురావడానికి కృషి చేస్తోంది. ఆ మేరకు బీఈడీ కోర్సుల కాల వ్యవధి పెంపు వంటి మార్పు లు చోటు చేసుకునే అవకాశం ఉంది. దీనికి అనుగుణంగా విద్యార్థుల సంఖ్య కూడా పెరగవచ్చు.
  
  ఎడ్‌సెట్‌తోనే ఫీజు రీయింబర్స్‌మెంట్:
  ఎడ్‌సెట్ పరీక్ష రాసిన వారికి మాత్రమే ఫీజు రీయింబర్స్‌మెంట్ పథకం వర్తిస్తుంది. ఆంధ్రా విశ్వవిద్యాలయం, బీ.ఆర్ అంబేద్కర్ విశ్వవిద్యాలయాలు అందిస్తున్న బీఈడీ (స్పెషల్ ఎడ్యుకేషన్) కోర్సుల్లో ప్రవేశం కూడా ఎడ్‌సెట్ ద్వారానే నిర్వహిస్తాం. ఈ సారి కూడా ఒక నిమిషం నిబంధన అమల్లో ఉంది. పరీక్ష సమయాని కంటే ముందుగానే పరీక్షా కేంద్రాలకు చేరుకోవాలి. గడువు వరకు వేచి చూడడం కంటే ముందుగానే దరఖాస్తు చేసుకోవడం శ్రేయస్కరం.
  
  -వేదుల నరసింహం,
  న్యూస్‌లైన్, విశాఖపట్నం.
  


 ఎంసెట్‌లో నాలుగు మార్కులు తగ్గడంతో ఎంబీబీఎస్ సీటు దూరమైంది.. అయినా నిరాశ చెందకుండా అందొచ్చిన బ్యాచిలర్ ఆఫ్ డెంటల్ సర్జరీ (బీడీఎస్)ని ఆమె సద్వినియోగం చేసుకున్నారు.. పక్కా ప్రణాళికతో చదివి, స్వర్ణ పతకం సాధించారు. ఆపై ఎన్టీఆర్ హెల్త్ యూనివర్సిటీ నిర్వహించిన ఎండీఎస్ ప్రవేశ పరీక్షలో మొదటి ర్యాంకు సాధించారు. చిత్తూరు జిల్లాకు చెందిన కె.స్ఫూర్తి రెడ్డి. పేరులోనే స్ఫూర్తిని నింపుకున్న ఆమె గెలుపు బాట అనుభూతుల్ని ‘భవిత’తో పంచుకున్నారు..
  
  మాది చిత్తూరు జిల్లా మదనపల్లి. నాన్న మల్లికార్జునరెడ్డి ప్రభుత్వ పాలిటెక్నిక్ కళాశాల లెక్చరర్. అమ్మ విజయలక్ష్మి టీచర్. ఎనిమిదో తరగతి నుంచి బీడీఎస్ వరకు కర్నూల్‌లోని బాబాయి ప్రసాద్‌రెడ్డి ఇంట్లోనే ఉండి చదువుకున్నాను. వైద్యునిగా బాబాయికి ఉన్న గుర్తింపు, సేవ చేయడం ద్వారా ఆయన పొందుతున్న సంతృప్తి నాలో డాక్టర్ కావాలన్న ఆశను రేకెత్తించాయి. ఆయన స్ఫూర్తితో ఎప్పటికైనా గొప్ప డాక్టర్ కావాలని లక్ష్యంగా నిర్దేశించుకున్నాను.
  
  ‘పది’ నుంచే పట్టుదలతో:
  పదో తరగతిలో 600 మార్కులకు 557 మార్కులు తెచ్చుకున్నా. ఇంటర్మీడియెట్ బైపీసీలోనూ ఎక్కువ మార్కులు వచ్చాయి. ఎంసెట్-2007లో నాలుగు మార్కులు తగ్గడంతో ఎంబీబీఎస్ సీటు చేజారింది. బీడీఎస్ సీటు రావడంతో కర్నూలు పుల్లారెడ్డి మెడికల్ కాలేజీలో చేరాను. ఒక ప్రణాళిక ప్రకారం చదవడమనేది పదో తరగతి నుంచే అలవడింది. రోజువారీగా చదవాల్సిన అంశాలను ఒక పేపర్‌పై రాసి, గోడకు అంటించేదాన్ని. ఆ రోజు చదవాల్సిన పాఠాలు పూర్తయితేనే నిద్రపోయేదాన్ని. అది క్రమంగా అలవాటుగా మారింది. ఇదే పద్ధతిని బీడీఎస్‌లోనూ అనుసరించాను. 69 శాతం మార్కులతో కోర్సును పూర్తిచేశాను. చివరి సంవత్సరంలో స్వర్ణ పతకం సాధించాను.
  
  తొలి ప్రయత్నంలో నిరాశ:
  పీజీ ఎంట్రన్స్ రాయడం ఇది రెండోసారి. బీడీఎస్ పూర్తయిన వెంటనే రాసిన మొదటి ఎంట్రన్స్‌లో ఆశించిన ర్యాంకు రాలేదు. అందుకే కర్ణాటకలోని ఒక కోచింగ్ సెంటర్‌లో తొమ్మిది నెలలు శిక్షణ తీసుకున్నా. సబ్జెక్టుపై పూర్తి స్థాయిలో పట్టు సాధించాననే భావన నాలో ఉండేది. అది వాస్తవం కాదని శిక్షణ కేంద్రంలో చేరిన తర్వాత తెలిసింది. పాఠ్యాంశాలను రివిజన్ చేస్తూ, లోతైన అధ్యయనం చేయడం ముఖ్యమని గ్రహించాను.
  
 కోచింగ్ క్లాస్‌లో చెప్పబోయే అంశాలను ముందే చదువుకొని వెళ్లేదాన్ని. దీంతో తరగతిలో చెప్పే పాఠాలు రివిజన్‌లా ఉండేది. రోజువారీ పరీక్షలు రాసి, తప్పులను సరిదిద్దుకునేదాన్ని. పీజీ ఎంట్రన్స్‌లో 100కు 89 మార్కులు వచ్చాయి. ఉస్మానియాలో మెడికల్ కాలేజీలో పీజీ పూర్తిచేసి, మంచి డాక్టర్‌గా పేరుతెచ్చుకోవాలన్నది నా లక్ష్యం. అమ్మా, నాన్న ఇచ్చిన ప్రోత్సాహం వల్లే ఈ విజయం సాధ్యమైంది.
  
 ఎప్పటికప్పుడు ప్రిపరేషన్‌లో లోటుపాట్లను గుర్తించి, సరిదిద్దుకుంటూ ముందుకు సాగాలి. మాస్టర్ ఆఫ్ డెంటల్ సర్జరీ (ఎండీఎస్) ఎంట్రన్స్‌లో 60 శాతం ప్రశ్నలు తేలిగ్గా ఉంటాయి. మిగిలిన 40 శాతం ప్రశ్నలు క్లిష్టంగా ఉంటాయి. ర్యాంకింగ్‌కు ప్రతి మార్కూ కీలకమే.
  
  డెంటల్ పల్స్‌తో మేలు:
  తప్పులను సమీక్షించుకుంటూ నిజాయితీగా కష్టపడి చదవాలి. పీజీ ఎంట్రన్స్‌లో బీడీఎస్ విద్యార్థులకు ‘డెంటల్ పల్స్’ పుస్తకం ప్రామాణికమైంది. దాన్ని ఎన్నిసార్లు రివిజన్ చేస్తే అంత మంచిది. రివిజన్ చేసిన ప్రతిసారీ కొత్త విషయాలు తెలుస్తాయి. డాక్టర్ గౌరీశంకర్ రాసిన పుస్తకాలతో పాటు టెక్స్ట్‌బుక్స్ చదువుతూ, పాత ప్రశ్నపత్రాలను సాధన చేస్తే విజయం సులువవుతుంది.
  
 ‘‘అకడమిక్ అంశాలు చదవగానే అంతా వచ్చినట్లే ఉంటుంది. అదే భావనతో పరీక్షకు హాజరైతే ఉత్తీర్ణత సాధిస్తాంగానీ ర్యాంకులు సాధించలేమన్నది గుర్తించాలి. ఇది నాకు స్వీయ అనుభవంలోకి వచ్చాక, విజయం సాధించేందుకు అవసరమైన మార్గం కనిపించింది. ఫలితం ఎండీఎస్ ఎంట్రన్స్‌లో మొదటి ర్యాంకు’’
 కె.స్ఫూర్తి రెడ్డి.


  టి. మురళీధరన్
  టి.ఎం.ఐ. నెట్‌వర్క్
  ఇన్సూరెన్స్ కోర్సులు అందిస్తున్న సంస్థల వివరాలు తెలియజేయండి? 
 - శ్రీధర్, నిర్మల్.
  వివిధ సంస్థలు ఇన్సూరెన్స్ కోర్సులను ఆఫర్ చేస్తున్నాయి. ఈ కోర్సుల ద్వారా బీమా పరిశ్రమపై ఔత్సాహికుల్లో సమగ్ర అవగాహన కల్పిస్తారు. బీమా వ్యాపారానికి యాక్చూరియల్ సైన్స్ ఆధారం. ఇన్సూరెన్స్ రిస్క్స్, ప్రీమియం చెల్లింపులకు సంబంధించిన పరిజ్ఞానాన్ని యాక్చూరియల్ సైన్స్ అందిస్తుంది. పెట్టుబడులు, ఆర్థిక ప్రణాళికలకు సంబంధించిన కీలక నిర్ణయాలు బీమా వ్యాపారానికి అవసరం. ఇలాంటి నిర్ణయాలు తీసుకునేందుకు యాక్చూరియల్ సైన్స్ ఉపయోగపడుతుంది.
  
  ఇన్సూరెన్స్, యాక్చూరియల్ సైన్స్ కోర్సులు:
  ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఇన్సూరెన్స్ అండ్ రిస్క్ మేనేజ్‌మెంట్ (ఐఐఆర్‌ఎం), హైదరాబాద్.. ది ఇంటర్నేషనల్ పోస్టు గ్రాడ్యుయేట్ డిప్లొమా ఇన్ లైఫ్ ఇన్సూరెన్స్; ది ఇంటర్నేషనల్ పోస్టు గ్రాడ్యుయేట్ డిప్లొమా ఇన్ జనరల్ ఇన్సూరెన్స్; ది ఇంటర్నేషనల్ పోస్టు గ్రాడ్యుయేట్ డిప్లొమా ఇన్ రిస్క్ మేనేజ్‌మెంట్ కోర్సులను ఆఫర్ చేస్తోంది.
  అర్హత: గ్రాడ్యుయేషన్. సీఏ, ఐసీడబ్ల్యూఐ లేదా సీఎస్ వంటి ప్రొఫెషనల్ అర్హతలున్నవారు కూడా దరఖాస్తు చేసుకోవచ్చు.
  ఐఐఆర్‌ఎం.. పీజీ డిప్లొమా ఇన్ యాక్చూరియల్ సైన్స్ కోర్సును కూడా ఆఫర్ చేస్తోంది.
  వెబ్‌సైట్: www.iirmworld.org.in
  యూనివర్సిటీ ఆఫ్ మద్రాస్, చెన్నై.. ఎంఎస్సీ యాక్చూరియల్ సైన్స్ కోర్సును అందిస్తోంది.
  అర్హత: మ్యాథమెటిక్స్ లేదా స్టాటిస్టిక్స్‌తో బీఎస్సీ.
  వెబ్‌సైట్: www.unom.ac.in
  ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ పబ్లిక్ ఎంటర్‌ప్రైజ్, హైదరాబాద్.. ఇన్సూరెన్స్ స్పెషలైజేషన్‌తో పోస్టు గ్రాడ్యుయేట్ డిప్లొమా ఇన్ మేనేజ్‌మెంట్ కోర్సును ఆఫర్ చేస్తోంది.
  అర్హత: కనీసం 50 శాతం మార్కులతో గ్రాడ్యుయేషన్. ఎంట్రన్స్, జీడీ, ఇంటర్వ్యూలో ప్రతిభ ఆధారంగా ప్రవేశాలు కల్పిస్తారు.
  వెబ్‌సైట్: www.ipeindia.org
  అమిటీ స్కూల్ ఆఫ్ ఇన్సూరెన్స్ అండ్ యాక్చూరియల్ సైన్స్, నోయిడా.. ఎంబీఏ (ఇన్సూరెన్స్) కోర్సును అందిస్తోంది.
  అర్హత: కనీసం 50 శాతం మార్కులతో గ్రాడ్యుయేషన్. మ్యాట్/క్యాట్/జీమ్యాట్/అమిటీ ఎంట్రన్స్, జీడీ అండ్ పర్సనల్ ఇంటర్వ్యూలో ప్రతిభ ఆధారంగా ప్రవేశాలు కల్పిస్తారు. వెబ్‌సైట్: www.amity.edu
  కెరీర్: కోర్సు పూర్తిచేసిన వారికి ఇన్సూరెన్స్ కంపెనీలు, ఫైనాన్షియల్ మేనేజ్‌మెంట్ కంపెనీలు, బ్యాంకులు, బిజినెస్ కన్సల్టెన్సీలలో ఉపాధి అవకాశాలు లభిస్తాయి.
  
  ఇన్‌స్ట్రుమెంటేషన్‌లో పీజీ ప్రోగ్రామ్ వివరాలు తెలియజేయండి?     
 - గణేశ్, వనపర్తి.
  ఇన్‌స్ట్రుమెంటేషన్ అప్లికేషన్స్.. మెడిసిన్, టెలీ కమ్యూనికేషన్స్, ఎలక్ట్రానిక్స్ వంటి ఎన్నో విభాగాల్లో ఉపయోగపడతాయి. ఇన్‌స్ట్రుమెంటేషన్‌లో ఎంటెక్ పూర్తిచేసిన వారికి విస్తృత ఉపాధి అవకాశాలు ఉంటాయి.
  
  కోర్సులు:
  జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ టెక్నాలజీ యూనివర్సిటీ, హైదరాబాద్.. ఇన్‌స్ట్రుమెంటేషన్‌లో ఎంటెక్‌ను ఆఫర్ చేస్తోంది.
  అర్హత: ఈఈఈ/ఈసీఈ/ఈఐఈ/ఐసీఈలో బీఈ లేదా బీటెక్. గేట్‌లో ప్రతిభ ఆధారంగా ప్రవేశాలు కల్పిస్తారు.
  వెబ్‌సైట్: www.jntuh.ac.in
  ఆంధ్రా యూనివర్సిటీ, విశాఖపట్నం.. ఇన్‌స్ట్రుమెంటేషన్ స్పెషలైజేషన్‌తో ఎంటెక్ కోర్సును అందిస్తోంది.
  అర్హత: ఈసీఈ/ ఈఈఈ లేదా సంబంధిత సబ్జెక్టుతో బీఈ లేదా బీటెక్. గేట్ లేదా పీజీఈసెట్‌లో ప్రతిభ ఆధారంగా కోర్సులో ప్రవేశాలు కల్పిస్తారు.
  వెబ్‌సైట్: www.andhrauniversity.edu.in
  శ్రీ వేంకటేశ్వర యూనివర్సిటీ, తిరుపతి..
  ఇన్‌స్ట్రుమెంటేషన్, కంట్రోల్ సిస్టమ్ స్పెషలైజేషన్‌తో ఎంటెక్ కోర్సును ఆఫర్ చేస్తోంది. ఈఈఈ/ ఈసీఈ/ ఇన్‌స్ట్రుమెంటేషన్ ఇంజనీరింగ్/ కంట్రోల్ ఇంజనీరింగ్‌లో బీఈ లేదా బీటెక్.
  వెబ్‌సైట్: svuniversity.ac.in
  కెరీర్: కోర్సు పూర్తిచేసిన వారికి ఎలక్ట్రికల్, ఎలక్ట్రానిక్స్, కమ్యూనికేషన్స్, టెలీ కమ్యూనికేషన్స్, ఇన్ఫర్మేషన్ టెక్నాలజీ అండ్ ఇన్‌స్ట్రుమెంటేషన్ రంగాల్లో ఉపాధి అవకాశాలు ఉంటాయి. భారతీయ రైల్వేలు, బీఎస్‌ఎన్‌ఎల్, ఇండియన్ ఆయిల్ కార్పొరేషన్ తదితర ప్రముఖ సంస్థల్లోనూ ఉన్నత ఉద్యోగాలుంటాయి. సంస్థలు రాతపరీక్ష, ఇంటర్వ్యూల ద్వారా ఉద్యోగులను ఎంపిక చేస్తున్నాయి.
  ఇండియన్ ఇంజనీరింగ్ సర్వీస్ (ఐఈఎస్) ద్వారా ఉన్నత అవకాశాలను చేజిక్కించుకోవచ్చు.
  
  ఐఐటీ ఖరగ్‌పూర్‌లో బ్యాచిలర్ ఆఫ్ లా చేయాలనుకుంటున్నాను. దీనికి సంబంధించిన వివరాలు తెలియజేయగలరు?
  - గణేశ్, గుంటూరు.
  రాజీవ్‌గాంధీ స్కూల్ ఆఫ్ ఇంటెలెక్చువల్ ప్రాపర్టీ లా, ఐఐటీ ఖరగ్‌పూర్.. ఇంటెలెక్చువల్ ప్రాపర్టీలో బ్యాచిలర్ ఆఫ్ లా కోర్సును అందిస్తోంది. ఈ కోర్సుకు బార్ కౌన్సిల్ ఆఫ్ ఇండియా గుర్తింపు ఉంది. మూడేళ్ల కాల వ్యవధిగల ఈ కోర్సులో ఆరు సెమిస్టర్లుంటాయి. ఆలిండియా ఎంట్రన్స్ ఎగ్జామినేషన్/ ఎల్‌శాట్ ఇండియా/ ఎల్‌శాట్ గ్లోబల్, జీడీ, పర్సనల్ ఇంటర్వ్యూలో ప్రతిభ ఆధారంగా కోర్సులో ప్రవేశాలు కల్పిస్తారు. ఇంగ్లిష్, లాజికల్ రీజనింగ్, మ్యాథమెటికల్ ఎబిలిటీ, బేసిక్ సైన్స్, లీగల్ ఆప్టిట్యూడ్, ఎస్సే పరిజ్ఞానాన్ని పరీక్షించేలా పరీక్ష ఉంటుంది.
  వెబ్‌సైట్: www.rgsoipl.iitkgp.ernet.in
  
  నేను బీటెక్ పూర్తిచేశాను. కెనడాలో ఎంఎస్ చేయడానికి విధివిధానాలేమిటి?
  - బాల, నిజామాబాద్.
  కెనడాలో ఎంఎస్ చేయాలనుకుంటే తొలుత అక్కడ ఉన్న కొన్ని యూనివర్సిటీలను ఎంపిక చేసుకోవాలి. ఆయా వర్సిటీల్లో ప్రవేశ విధానాలను తెలుసుకోవాలి. నిర్దేశ జీఆర్‌ఈ, టోఫెల్ స్కోర్ ఆధారంగా వర్సిటీలు ప్రవేశాలు కల్పిస్తున్నాయి. యూనివర్సిటీ కోరిన అన్ని ధ్రువపత్రాలతో దరఖాస్తు చేసుకోవాలి. యూనివర్సిటీ నుంచి అంగీకారపత్రం లభిస్తే అప్పుడు స్టూడెంట్ వీసా కోసం దరఖాస్తు చేసుకోవాలి.
  


 ఆకేపాటి శ్రీనివాసులు రెడ్డి
 కరెంట్ అఫైర్స్ నిపుణులు
  
 జాతీయం
  ఎంపీలు, ఎమ్మెల్యేలపై కేసుల విచారణ ఏడాదిలో పూర్తి చేయాలన్న సుప్రీం 
 ఎంపీలు, ఎమ్మెల్యేలపై నమోదైన క్రిమినల్ కేసుల విచారణను సంవత్సరంలోపు పూర్తి చేయాలని సుప్రీంకోర్టు మార్చి 10న కిందిస్థాయి కోర్టులను ఆదేశించింది. అభియోగాలు నమోదైన సంవత్సరంలోగా విచారణ ముగించాలని పేర్కొంది. ఏడాదిలోగా విచారణ పూర్తికాకపోతే దిగువ కోర్టులు సంబంధిత హైకోర్టు ప్రధాన న్యాయమూర్తికి వివరణ ఇవ్వాల్సి ఉంటుంది. విచారణలో జాప్యం వల్ల కేసులు ఎదుర్కొంటున్న ప్రజాప్రతినిధులు తమ పదవుల్లో కొనసాగుతున్నారని జస్టిస్ ఆర్.ఎం.లోధా నేతృత్వంలోని ధర్మాసనం పేర్కొంది.
  
  డ్రాపౌట్ల సంఖ్య 8 కోట్లు
  భారత్‌లో ప్రాథమిక విద్య పూర్తికాక ముందే బడి మానే స్తున్న చిన్నారుల సంఖ్య గణనీయంగా పెరిగిందని యూనిసెఫ్ ప్రతినిధి లూయిస్-జార్జెస్ ఆర్సెనాల్ట్ వెల్లడించారు. దేశవ్యాప్తంగా సుమారు 8 కోట్ల మంది పిల్లలు వివిధ కారణాల వల్ల మధ్యలోనే స్కూలు డ్రాపౌట్లుగా మారారని తెలిపారు. ప్రాథమిక విద్య (ఎనిమిదో తరగతి వరకూ) పూర్తి కాకుండానే బడి మానేస్తున్న పిల్లల సంఖ్య గ్రామీణ ప్రాంతాల్లోనే అధికంగా ఉందన్నారు.
  
  
  10వ యంగ్ ఇండియన్ సదస్సు
  10వ యంగ్ ఇండియన్ సదస్సు న్యూఢిల్లీలో మార్చి 15న ప్రారంభమైంది. ‘ఇండియా-ద ఫ్యూచర్ ఈజ్ నౌ’ అనే ఇతివృత్తంతో కాన్ఫడరేషన్ ఆఫ్ ఇండియన్ ఇండస్ట్రీస్ (సీఐఐ) కు చెందిన యంగ్ ఇండియన్స్ (వైఐ) సంస్థ ఈ సదస్సును నిర్వహించింది.
  
 విద్వేషం చిమ్మే నేతలను బుక్ చేయండి: సుప్రీం
  కులం, మతం, ప్రాంతం, జాతి ఆధారంగా నేతలు చేసే విద్వేష ప్రసంగాలు సమాజానికి విఘాతకరమని.. అలాంటి ప్రసంగాలు చేసే రాజ కీయ, సంఘ, మత సంస్థల నేతలపై చట్టప్రకారం చర్యలు తీసుకోవాలని సుప్రీంకోర్టు ఆదేశాలు జారీ చేసింది. పార్టీలు లేదా నేతలు విద్వేషపూరిత వ్యాఖ్యలు చేస్తే... ఆయా పార్టీల గుర్తింపు రద్దు చేయాలా? అన్న అంశాన్ని పరిశీలించాలని
  లా కమిషన్‌ను సుప్రీం కోర్టు ధర్మాసనం కోరింది. నేతల విద్వేష ప్రసంగాలు ప్రజస్వామ్య వ్యవస్థను దెబ్బతీస్తున్నాయని, రాజ్యాంగ సూత్రాలను ఉల్లంఘించేలా ఉంటున్నాయని స్వచ్ఛంద సంస్థ ప్రవాసీ భలాయ్ సంఘటన్ దాఖలు చేసిన ప్రజాహిత వ్యాజ్యంపై సుప్రీం కోర్టు మార్చి 12న విచారించింది.
  
  ఎన్నికల్లో నల్లధనం నియంత్రణకు ‘గ్రిడ్’
  రాబోయే లోక్‌సభ, అసెంబ్లీ ఎన్నికల నేపథ్యంలో నల్లధనాన్ని నియంత్రించడంలో భాగంగా రెవెన్యూ, సెక్యూరిటీ ఇంటెలిజెన్స్ ఏజెన్సీలతో కూడిన ప్రత్యేక నిఘా వ్యవస్థ(గ్రిడ్)ను ఎన్నికల సంఘం ఏర్పాటు చేసింది. ఈ విధమైన వ్యవస్థను ఏర్పాటు చేయడం ఇదే తొలిసారి. అనుమానాస్పద ఆర్థిక లావాదేవీల గురించి ఇది ఎప్పటికప్పుడు ఈసీకి తెలియజేస్తుంది. తద్వారా నల్లధనం నియంత్రణకు చర్యలు తీసుకోవడంలో తోడ్పడుతుంది.
  
 యూఐడీఏఐకి నిలేకని రాజీనామా
  భారత విశిష్ట గుర్తింపు ప్రాధికార సంస్థ (యూఐడీఏఐ) చైర్మన్ పదవికి నందన్ నిలేకని మార్చి 13న రాజీనామా చేశారు. యూఐడీఏఐ చైర్మన్‌గా నిలేకని 2009 జూన్‌లో బాధ్యతలు స్వీకరించారు. ఇన్ఫోసిస్ వ్యవస్థాపకుల్లో ఒకరైన నిలేకని వచ్చే ఎన్నికల్లో పార్లమెంట్‌కు పోటీ చేసేందుకు వీలుగా తన పదవికి రాజీనామా చేశారు.
  
 అంతర్జాతీయం
  దేవయానిపై అభియోగాల కొట్టివేత
  భారత దౌత్యవేత్త దేవయానిపై నమోదైన వీసా మోసం అభియోగాలను అమెరికా కోర్టు మార్చి 12న కొట్టివేసింది. ఆమెకు పూర్తిస్థాయి దౌత్య రక్షణ ఉన్న నేపథ్యంలో ఈ అభియోగాలు చెల్లవని స్పష్టం చేసింది. ఈ మేరకు న్యూయార్క్‌లోని జిల్లా కోర్టు జడ్జి షీరా షైండ్లిన్  తీర్పు ఇచ్చారు. 
  
  దేవయానిపై మార్చి 15 అమెరికా విచారణాధికారులు తాజా అభియోగాలతో అరెస్ట్ వారంట్ జారీ చేశారు. దీంతో ఆమె అమెరికా వెళితే మరోసారి అరెస్టయ్యే అవకాశం ఉంది. దేవయాని న్యూయార్క్‌లోని భారత కాన్సులేట్ అధికారిగా ఉన్నప్పుడు తన ఇంట్లో పనిమనిషి సంగీత రిచర్డ్ వీసా విషయంలో అధికారులకు తప్పుడు సమాచారం ఇచ్చారంటూ గతేడాది ఆమెపై కేసు నమోదైన విషయం తెలిసిందే.
  
 రాజకీయాల్లో మహిళల భాగస్వామ్యంలో భారత్‌కు 73వ స్థానం
  రాజకీయాల్లో మహిళల భాగస్వామ్యం విషయంలో భారత్ ప్రపంచంలో 73వ స్థానంలో నిలిచింది. ‘ద ఉమెన్స్ ఇన్ పాలిటిక్స్ మ్యాప్-2014’ అనే పేరుతో ఇంటర్ పార్లమెంటరీ యూనియన్ (ఐపీయూ), యూఎన్ ఉమెన్ సంస్థలు మార్చి 16న విడుదల చేసిన నివేదిక ఈ విషయాన్ని వెల్లడించింది.
  
  ఈ నివేదిక ప్రకారం ప్రపంచ వ్యాప్తంగా మహిళల భాగస్వామ్యం విషయంలో నికరాగువా మొదటి స్థానంలో నిలిచింది. స్వీడన్, ఫిన్లాండ్, ఫ్రాన్స్ తర్వాతి స్థానాల్లో ఉన్నాయి. ప్రపంచవ్యాప్తంగా మహిళ పార్లమెంటేరియన్ల శాతం 21.8గా ఉన్నట్లు ఈ నివేదిక తెలిపింది. భారత్‌లో పార్లమెంటరీ లేదా మంత్రిత్వ పదవుల్లో 9 శాతం మంది మహిళలు మాత్రమే ఉన్నారు. ఈ విషయంలో ఆఫ్రికా దేశాలు హైతీ, రువాండా, కాంగో, ఛాద్, జాంబియాలు భారత్ కంటే మెరగైన స్థానాల్లో ఉన్నాయి.
  
 స్వాతంత్య్రం ప్రకటించుకున్న క్రిమియా
  ఉక్రెయిన్‌లో భాగంగా ఉన్న క్రిమియా.. ఉక్రెయిన్ నుంచి మార్చి 17న స్వాతంత్య్రం ప్రకటించుకుంది. ఈ ద్వీపకల్పంలోని ఉక్రెయిన్ ప్రభుత్వ ఆస్తులను జాతీయం చేస్తున్నట్లు ప్రకటించింది. పొరుగునే ఉన్న రష్యాలో చేరేందుకు అంగీకరించాలని ఆ దేశాన్ని కోరింది. ‘‘క్రిమియాను స్వతంత్ర దేశంగా గుర్తించాలని ఐక్యరాజ్యసమితి, ప్రపంచ దేశాలన్నింటికీ క్రిమియా రిపబ్లిక్ విజ్ఞప్తి చేస్తోంది. రిపబ్లిక్ ఆఫ్ క్రిమియాను రష్యా సమాఖ్యలో సభ్యురాలిగా చేర్చుకోవాలని ఆ దేశాన్ని క్రిమియా రిపబ్లిక్ కోరుతోంది’’ అనే తీర్మానాన్ని క్రిమియా ప్రాంతీయ పార్లమెంటు ఆమోదించింది.
  
  ఉక్రెయిన్‌లో కొంత కాలంగా కొనసాగుతున్న సంక్షుభిత పరిణామాల నేపథ్యంలో.. స్వయం ప్రతిపత్తి గల క్రిమియా తాను ఉక్రెయిన్‌లోనే కొనసాగాలా? లేక ఆ దేశం నుంచి విడిపోయి రష్యాలో చేరాలా? అనే అంశంపై మార్చి 16న ప్రజాభిప్రాయ సేకరణ నిర్వహించింది. ఇందులో పాల్గొన్న ఓటర్లలో 96.8 శాతం మంది ఉక్రెయిన్ నుంచి వేరుపడి రష్యాలో చేరాలని తీర్పుచెప్పినట్లు రెఫరెండం ఎన్నికల కమిషన్ చైర్మన్ మిఖాయిల్ మలిషేవ్ ప్రకటించారు. మార్చి 30 నుంచి తమ ప్రాంతం మాస్కో కాలమానానికి (జీఎంటీ + 4, ప్రస్తుత క్రిమియా కాలమానం కంటే రెండు గంటలు ముందుకు) మారుతుందని క్రిమియా స్థానిక ప్రధానమంత్రి సెర్గీ అక్సియోనోవ్ పేర్కొన్నారు.
  
  ఎల్ సాల్వెడార్ అధ్యక్షునిగా సెరెన్
  ఎల్ సాల్వెడార్ అధ్యక్షునిగా మాజీ వామపక్ష గెరిల్లా కమాండర్ సాల్వెడార్ సాంచెజ్ సెరెన్ ఎన్నికయ్యారు.
  
  ఆయుధాల దిగుమతుల్లో భారత్ టాప్
  ఆయుధ సంపత్తి దిగుమతుల్లో భారత్ పొరుగు దేశాలైన చైనా, పాకిస్థాన్‌ల కంటే ముందుంది. ఆ దేశాల కంటే మూడు రెట్లు అధికంగానే ప్రధాన ఆయుధాలను దిగుమతి చేసుకుంది. అలాగే ప్రపంచంలో అత్యధికంగా ఆయుధాలను కొనుగోలు చేస్తున్న దేశంగా తన స్థానాన్ని కొనసాగిస్తోంది. చైనా, పాక్ వరుసగా రెండు, మూడు స్థానాల్లో ఉన్నాయి. అంతర్జాతీయంగా ఆయుధాల సరఫరాపై స్వీడన్‌కు చెందిన స్టాక్‌హోం ఇంటర్నేషనల్ పీస్ రీసెర్చ్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ (సిప్రి) తాజాగా విడుదల చేసిన నివేదికలో ఈ వివరాలను వెల్లడించింది.
  
  ఈ నివేదిక ప్రకారం... భారత్ భారీ ఆయుధాల దిగుమతులు 2004-08తో పోలిస్తే 2009-13 మధ్య కాలంలో 111 శాతం, పాకిస్థాన్ దిగుమతులు 119 శాతం పెరిగాయి. అలాగే అంతర్జాతీయంగా ఆయుధాల దిగుమతుల్లో భారత్ వాటా 7 నుంచి 14 శాతానికి పెరిగింది. ఇలా భారత్ కొనుగోలు చేస్తున్న ఆయుధ సంపత్తిలో 75 శాతం విక్రయించి రష్యా ప్రథమ స్థానంలో నిలవగా, 7 శాతం సరఫరాతో అమెరికా రెండో స్థానం దక్కించుకుంది. భారత్ తన సైనిక అవసరాలకు స్వదేశీ తయారీ పరిశ్రమ కంటే ఆయుధాల దిగుమతులపైనే ఎక్కువగా ఆధారపడుతోందని సిప్రి ప్రస్తావించింది.
  
  వరల్డ్ వైడ్ వెబ్‌కు 25 ఏళ్లు
 వరల్డ్ వైడ్ వెబ్(www) మార్చి 12న పాతికేళ్ల ప్రస్థానంలోకి అడుగు పెట్టింది. ఇంటర్‌నెట్‌లో ప్రస్తుతం ఒక వెబ్ బ్రౌజర్ నుంచే అనేక వెబ్‌పేజీలు మనం చూడగలుగుతున్నాం. దీనంతటికీ ఇంటర్‌నెట్ కారణమైనా.. దాని వెనక వరల్డ్ వైడ్ వెబ్ చేరడం వల్లే ఆన్‌లైన్ ప్రపంచం ఇంతగా సులభ సాధ్యమైంది. 1989లో బ్రిటిష్ శాస్త్రవేత్త టీమ్ బెర్నర్స్ లీ ప్రతిపాదనతో వరల్డ్ వైడ్ వెబ్ ప్రాచుర్యంలోకి వచ్చింది.
  
  
  క్రీడలు
  ఇండియన్ వెల్స్ విజేత జొకోవిచ్
  ఇండియన్ వెల్స్ మాస్టర్స్ సిరీస్ టెన్నిస్ టోర్నమెంట్ నొవాక్ జొకోవిచ్ (సెర్బియా) గెలుచుకున్నాడు. ఫైనల్లో రోజర్ ఫెడరర్ (స్విట్జర్లాండ్)ను ఓడించాడు. జొకోవిచ్ కెరీర్‌లో ఓవరాల్‌గా ఇది 42వ టైటిల్. ఇందులో 17 మాస్టర్స్ సిరీస్ టైటిల్స్ ఉన్నాయి. ఈ క్రమంలో అత్యధికంగా మాస్టర్స్ సిరీస్ టైటిల్స్ నెగ్గిన క్రీడాకారుల జాబితాలో ఆండ్రీ అగస్సీ (అమెరికా) సరసన జొకోవిచ్ మూడో స్థానానికి చేరుకున్నాడు. ఈ జాబితాలో రాఫెల్ నాదల్ (26 టైటిల్స్), ఫెడరర్ (21 టైటిల్స్) తొలి రెండు స్థానాల్లో ఉన్నారు.
  
  విజయ్ హజారే విజేత కర్ణాటక
  దేశవాళీ వన్డే క్రికెట్ టోర్నమెంట్ విజయ్ హజారే ట్రోఫీని కర్ణాటక గెలుచుకుంది. మార్చి 16న కోల్‌కతాలో జరిగిన ఫైనల్లో రైల్వేస్‌ను ఓడించింది. ఈ విజయంతో కర్ణాటక ఈ ఏడాది వరుసగా మూడో టైటిల్‌ను గెలుచుకుంది. ఇప్పటికే రంజీ, ఇరానీ ట్రోఫీలలో విజేతగా నిలిచింది.
  
  ఆస్ట్రేలియన్ గ్రాండ్ ప్రి విజేత రోస్‌బర్గ్
  ఆస్ట్రేలియన్ గ్రాండ్‌ప్రిలో మెర్సిడెస్ జట్టు డ్రైవర్ నికో రోస్‌బర్గ్ విజేతగా నిలిచాడు. మాగ్నుసన్ (మెక్‌లారెన్) రెండో స్థానంలో నిలిచాడు. ఇదే రేసులో ఎఫ్1 చరిత్రలో పిన్న వయస్సులో (19 ఏళ్ల 10 నెలల 18 రోజులు) పాయింట్లు నెగ్గిన డ్రైవర్‌గా డానిల్ క్వియాట్ (రష్యా) రికార్డు నెలకొల్పాడు.
  
  హాకీ జూనియర్ ఉమెన్‌‌స చాంపియన్‌షిప్
  హాకీ ఇండియా జూనియర్ ఉమెన్‌‌స చాంపియన్‌షిప్‌ను ఛత్తీస్‌గఢ్ గెలుచుకుంది. మైసూర్‌లో మార్చి 13న జరిగిన ఫైనల్లో కేరళను ఓడించింది.
  
  క్రికెటర్ ఆఫ్ ది జనరేషన్ సచిన్
  భారత మాజీ ఆటగాడు, మాస్టర్ బ్యాట్స్‌మన్ సచిన్ టెండూల్కర్‌ను ‘క్రికెటర్ ఆఫ్ ది జనరేషన్’ అవార్డుకు ఈఎస్‌పీఎన్-క్రిక్ ఇన్ఫో సంస్థ ఎంపిక చేసింది.
   
  ఇతర అవార్డుల విజేతలు:
  టెస్టు బ్యాటింగ్ అవార్డు: శిఖర్ ధావన్ (ఆస్ట్రేలియాపై తొలి టెస్టులో 187 పరుగుల ఇన్నింగ్స్) వన్డే బ్యాటింగ్ అవార్డు: రోహిత్ శర్మ (ఆస్ట్రేలియాపై వన్డే డబుల్ సెంచరీ); తొలి ఏడాది అత్యుత్తమ ప్రదర్శన అవార్డు: షమీ (2013లో టెస్టులు, వన్డేలు కలిపి 47 వికెట్లు); ఉత్తమ టెస్టు బౌలింగ్ అవార్డు: మిచెల్ జాన్సన్ (7/40, ఇంగ్లండ్‌పై); ఉత్తమ వన్డే బౌలింగ్ అవార్డు: షాహిద్ ఆఫ్రిది (7/12, వెస్టిండీస్‌పై).
  
 అవార్డులు
  జ్ఞాన్ కొర్రేకు గొల్లపూడి అవార్డు
  గొల్లపూడి శ్రీనివాస్ (జీఎస్) మెమోరియల్ ఫౌండేషన్ అందజేసే జీఎస్ జాతీయ అవార్డు- 2013కు దర్శకుడు జ్ఞాన్ కొర్రే ఎంపికయ్యారు. గుజరాతీ సినిమా ‘ది గుడ్ రోడ్’కు దర్శకత్వం వహించినందుకుగాను కొర్రేను ఈ పురస్కారం వరించింది.
  
 భారతీయ అమెరికన్ విద్యార్థులకు ఇంటెల్ అవార్డులు
  ఇద్దరు భారతీయ అమెరికన్ విద్యార్థులు ఆనంద్ శ్రీనివాసన్(17), శౌన్ దత్తా(18) మార్చి 12న ప్రతిష్టాత్మక ఇంటెల్ సైన్స్ టాలెంట్ సెర్చ్ అవార్డులు గెలుచుకున్నారు. ఇంటెల్ ఫౌండేషన్ నిర్వహించిన ఈ సైన్స్ అవార్డుల పోటీలో ఎనిమిది, పదో స్థానాలను వీరిద్దరూ కైవసం చేసుకున్నారు.
  
  అవార్డు కింద చెరో రూ. 12.23 లక్షల నగదును అందజేశారు. డీఎన్‌ఏలోని అతి సూక్ష్మ భాగాలను సైతం తెలుసుకునేందుకు ఉపయోగపడే ‘ఆర్‌ఎన్‌ఎన్‌స్కాన్’ అనే న్యూరల్ నెట్‌వర్క్ సంబంధిత కంప్యూటర్ మోడల్‌ను శ్రీనివాసన్ ఆవిష్కరించగా.. అణు పదార్థాల చర్యలను మరింత బాగా అర్థం చేసుకునేందుకు దోహదపడే కంప్యూటర్ మోడల్స్‌ను, సూత్రాలను శౌన్ దత్తా అభివృద్ధిపర్చాడు.
  
  నలిమెల భాస్కర్‌కు సాహిత్య అకాడమీ అవార్డు
  ప్రముఖ కవి, భాషావేత్త డాక్టర్ నలిమెల భాస్కర్‌కు ‘అనువాద సాహిత్యం’లో సాహిత్య అకాడమీ అవార్డు లభించింది. ప్రఖ్యాత మలయాళ రచయిత పుణత్తిల్ కుంజబ్దుల్లా రచించిన ‘స్మారక శిలగళ్’ నవలను ‘స్మారక శిలలు’ పేరుతో 2010లో భాస్కర్ తెలుగులోకి అనువదించారు. అవార్డు కింద రూ. 50 వేల నగదు, ప్రశంసా పత్రం బహూకరిస్తారు. సాహిత్య అకాడమీ ఈ పురస్కారాన్ని 1989 నుంచి 24 భాషల్లోని అత్యున్నత అనువాదాలకు అందజేస్తోంది.
  
  టోమస్ హలిక్‌కు టెంపుల్‌టన్ ప్రైజ్
  చెక్‌కు చెందిన మతగురువు, మేధావి టోమస్ హలిక్‌కు 2014 టెంపుల్‌టన్ ప్రైజ్ లభించింది. పురస్కారాన్ని అందజేసే జాన్ టెంపుల్‌టన్ ఫౌండేషన్ మార్చి 13న ఈ విషయాన్ని ప్రకటించింది. అవార్డు కింద 1.1 మిలియన్ పౌండ్లు బహూకరిస్తారు.


 ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో దాదాపు 41 ఏళ్ల తర్వాత రాష్ట్రపతి పాలన విధించారు.. ముఖ్యమంత్రి పదవికి కిరణ్‌కుమార్ రెడ్డి రాజీనామా తర్వాత ఏర్పడిన అనిశ్చితిని తొలగించడానికి రాష్ట్రపతి పాలన విధించాలన్న కేంద్ర మంత్రి వర్గ సిఫార్సుకూ రాష్ట్రపతి ప్రణబ్ ముఖర్జీ మార్చి 2న ఆమోదం తెలిపారు.. దీంతో ఆంధ్రప్రదేశ్ పాలన వ్యవహారాలు గవర్నర్ నరసింహన్ చేతుల్లోకి వెళ్లాయి..
  
  ఈ నేపథ్యంలో ‘రాష్ట్రపతి పాలన’ అంశం సమకాలీన ప్రాముఖ్యతను సంతరించుకుంది. రాష్ట్రపతి పాలన అంటే ఏమిటి? ఏయే పరిస్థితుల్లో రాష్ట్రపతి పాలన అనివార్యం అవుతుంది? ఈ అంశానికి సంబంధించి రాజ్యాంగ స్ఫూర్తి ఎలా ఉంది? దీనిపై సుప్రీంకోర్టు తీర్పు, న్యాయ సమీక్ష తదితర అంశాలపై విశ్లేషణ..
  
 భారత సమాఖ్య వ్యవస్థలో కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు రాజ్యాంగం నిర్దేశించిన పరిధిలో తమ అధికార, విధులను నిర్వర్తించాలి. సాధారణంగా ఒకరిపై ఒకరు ఆధిపత్య ధోరణిని ప్రదర్శించకూడదు. కానీ దేశ ఐక్యత, సమగ్రత, రక్షణ దృష్ట్యా అనూహ్యమైన పరిస్థితులు తలెత్తినప్పుడు వాటిని ఎదుర్కోవడానికి ఉద్దేశించిన అధికారాలకు ‘అత్యవసర అధికారాలు’గా పేరు పెట్టారు. రాజ్యాంగం 18వ భాగంలో ప్రకరణ 352 నుంచి 360 వరకు మూడు రకాల అత్యవసర అధికారాలను పేర్కొన్నారు. అవి..
  
  1.    జాతీయ అత్యవసర పరిస్థితి (ప్రకరణ 352)
  2.   రాష్ట్రంలో రాజ్యాంగపరమైన అత్యవసర పరిస్థితి లేదా రాష్ట్రపతి పాలన (ప్రకరణ 356)
  3.   ఆర్థిక అత్యవసర పరిస్థితి (ప్రకరణ 360)
  
  రాష్ట్రపతి పాలన విధింపు - కారణాలు
  ప్రకరణ 355 ప్రకారం ప్రతీ రాష్ట్రంలో రాజ్యాంగబద్ధంగా పాలన కొనసాగేలా చూడాల్సిన బాధ్యత కేంద్ర ప్రభుత్వానిదే. అలాకాకుండా ఏదైనా రాష్ట్రంలో రాజ్యాంగ బద్ధంగా పరిపాలన కొనసాగించడానికి అవకాశం లేనప్పుడు లేదా రాజ్యాంగ సంక్షోభం ఏర్పడిన పరిస్థితుల్లో.. గవర్నర్ పంపిన నివేదిక ద్వారా లేదా మరో విధంగా గానీ, రాష్ట్రపతి భావించినప్పుడు ఆ రాష్ట్రంలో రాష్ట్రపతి పాలన విధించవచ్చు. అలాగే ప్రకరణ 365 ప్రకారం కేంద్ర ఆదేశాలను రాష్ట్రాలు ఉద్దేశపూర్వకంగా ఉల్లంఘిస్తే కూడా రాష్ట్రపతి పాలన విధించే అవకాశం ఉంది. రాష్ట్రపతి పాలన విధించిన రోజు నుంచి రెండు నెలల్లోగా పార్లమెంట్ రాష్ట్రపతి పాలనను సాధారణ మెజారిటీతో ఆమోదించాల్సి ఉంటుంది. పార్లమెంట్ ఆమోదించిన రోజు నుంచి ఆరు నెలల వరకూ రాష్ట్రపతి పాలన కొనసాగుతుంది. అలా ప్రతి ఆరు నెలలకోసారి పార్లమెంట్ ఆమోదాన్ని పొందాలి. ఎటువంటి పరిస్థితుల్లోనూ రాష్ట్రపతి పాలనను మూడు సంవత్సరాలకు మించి కొనసాగనివ్వకూడదు.
  
  రాష్ట్రపతి పాలన - పరిణామాలు
  రాష్ట్రపతి పాలన విధించినప్పుడు చోటు చేసుకునే పరిణామాలు
 1.  రాష్ట్ర ప్రభుత్వాన్ని రద్దు చేస్తారు.
 2.  రాష్ట్ర విధాన సభను రద్దు చేయవచ్చు లేదా సుప్తచేతనావస్థలో ఉంచవచ్చు. ప్రస్తుతం ఆంధ్రప్రదేశ్ అసెంబ్లీని సుప్తచేతనావస్థలోనే ఉంచారు (అంటే అసెంబ్లీ రద్దు కాకుండా నిద్రాణ స్థితిలో ఉంటుంది). ఈ వ్యవస్థలో ఉన్నప్పుడు అసెంబ్లీని తిరిగి పునరుద్ధరించవచ్చు.
 3.  రాష్ట్రపతి.. రాష్ట్ర పాలన బాధ్యతను స్వీకరించి దాన్ని గవర్నర్ ద్వారా నిర్వహిస్తాడు.
 4.  గవర్నర్‌కు సహకరించడానికి సీనియర్ ఐఏఎస్, ఐపీఎస్ అధికారులను సలహాదారులుగా నియమిస్తారు.
 5. రాష్ట్ర జాబితాలోని అంశాలపైన పార్లమెంట్, రాష్ట్రపతి ఆర్డినెన్‌‌స ద్వారా చట్టాలను రూపొందించవచ్చు.
 6. రాష్ట్ర బడ్జెట్‌ను కూడా పార్లమెంట్ ఆమోదిస్తుంది.
  
  సుప్రీంకోర్టు తీర్పులు - న్యాయసమీక్ష
  1975లో చేసిన 38వ రాజ్యాంగ సవరణ ప్రకారం.. రాష్ట్రపతి తన అభీష్టం మేరకు లేదా సంతృప్తి మేరకు ప్రకరణ 356ను ప్రయోగించవచ్చు. ఈ విషయంలో రాష్ట్రపతిదే తుది నిర్ణయం. ఆ నిర్ణయాన్ని న్యాయస్థానంలో ప్రశ్నించరాదు అనే ఉద్దేశంతో రాజ్యాంగ సవరణ చేశారు. అయితే
  1978లో 44వ రాజ్యాంగ సవరణ ద్వారా దాన్ని తొలగించారు. ఆ మేరకు రాష్ట్రపతి తీసుకున్న నిర్ణయాన్ని న్యాయస్థానంలో ప్రశ్నించవచ్చు. న్యాయ సమీక్షకు అతీతం కాదు. ఈ మధ్యనే ఢిల్లీలో విధించిన రాష్ట్రపతి పాలనను ప్రశ్నిస్తూ ఆమ్ ఆద్మీ పార్టీ సుప్రీంకోర్టును ఆశ్రయించింది.
  
  దుర్వినియోగం-సమీక్ష
  అత్యవసర అధికారాలు సమాఖ్య వ్యవస్థకు ప్రమాదం తెస్తాయని, ప్రతిపక్షాలకు చెందిన ప్రభుత్వాలను అణచివేస్తాయని, కేంద్రం నియంతృత్వంగా వ్యవహరించే అవకాశం ఉందని రాజ్యాంగ నిర్మాతలే భిన్నాభిప్రాయాలు వ్యక్తం చేశారు. అటువంటి అభిప్రాయాలకు డాక్టర్ బి.ఆర్. అంబేద్కర్, అల్లాడి కృష్ణస్వామి అయ్యర్‌లు ఇచ్చిన సమాధానం..‘‘సమాఖ్య వ్యవస్థ కంటే జాతి శ్రేయస్సు మిన్న. చైతన్యవంతమైన ప్రజాభిప్రాయం, చురుగ్గా ఉన్న పార్లమెంట్ గల దేశంలో నియంతృత్వానికి చోటులేదు’’.
  ‘‘356వ అధికరణం దుర్వినియోగం కావచ్చు. అయినా అది అవసరమైన చెడు’’ అని టి.టి. కృష్ణమాచారి పేర్కొన్నారు. దేశ విభజన సందర్భంలో మతోన్మాదానికి లక్షలాది మంది అమాయకులు బలి అవుతున్న సమయం, జమ్మూకాశ్మీర్‌లో పాకిస్థాన్ దండయాత్రతో ఏర్పడిన విపత్కర పరిస్థితుల్లో జాతి మనుగడకు అలాంటి అధికరణలు అవసరమని రాజ్యాంగ నిర్మాతలు గుర్తించారు. అందువల్లనే నజీరుద్దీన్ అహ్మద్ దాన్ని ‘రాజ్యాంగంలోని అత్యంత ముఖ్యమైన అంశం’ అని కొనియాడారు. ప్రమాదకర పరిస్థితులను ఎదుర్కోవడానికి పటిష్టమైన ఏర్పాట్లు అవసరమని కె.సంతానం వంటి వారు అభిప్రాయం వ్యక్తం చేశారు.
  గత 63 ఏళ్ల అనుభవాలు.. రాజ్యాంగ నిర్మాతలు ఆశించిన దానికి పూర్తి భిన్నంగా ఉన్నాయి. 1950 నుంచి 2014 వరకు (కేంద్ర పాలిత ప్రాంతాలతో సహా) సుమారు 120 కంటే ఎక్కువ సార్లు రాష్ట్రపతి పాలన విధించారు. ఈ ప్రకరణను కేంద్రం రాజకీయ స్వప్రయోజనాలకే దుర్వినియోగం చేసిన సందర్భాలే ఎక్కువని ప్రతిపక్షాలు, రాజ్యాంగ నిపుణులు విమర్శించారు. 1977లో జనతాపార్టీ ప్రభుత్వం కాంగ్రెస్ పాలనలోని 9 రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలను రద్దు చేసింది. 1980లో కాంగ్రెస్ ప్రభుత్వం జనతాపార్టీ పాలన లో ఉన్న రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలను రద్దు చేసింది. 1984లో ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో ఎన్.టి. రామారావు ప్రభుత్వాన్ని అకారణంగా బర్తరఫ్ చేసి మెజారిటీ లేని నాదెండ్ల భాస్కరరావును ముఖ్యమంత్రిగా నియమించడం దుర్వినియోగానికి పరాకాష్టగా పేర్కొనవచ్చు. రక్షణ కవాటంగా (సేఫ్ బై వాల్యూ)గా ఉద్దేశించిన ఈ అధికరణం ఆచరణలో కేంద్రానికి అయిష్టంగా ఉన్న రాష్ట్ర ప్రభుత్వాన్ని రద్దు చేయడానికి ఉపయోగపడే రాజకీయ ఆయుధంగా మారడం దురదృష్టకరం.
  
  మృత శాసనమా లేదా మరణ శాసనమా?
  రాష్ట్రపతి పాలనను రాజ్యాంగంలో చేర్చడంపై రాజ్యాంగ పరిషత్‌లో తీవ్ర వ్యతిరేకత వ్యక్తమైంది. డాక్టర్ బి.ఆర్. అంబేద్కర్ దీనికి సమాధానం చెబుతూ ప్రకరణ.. 356 రాజ్యాంగంలో మృత శాసనంగా (డెడ్ ఆర్టికల్) ఉంటుందని, దీన్ని చాలా జాగ్రత్తగా, అతి తక్కువగా తుది ప్రత్యామ్నాయంగానే వినియోగిస్తారని భరోసా ఇచ్చారు. కానీ తర్వాతి కాలంలో దీనికి భిన్నంగా ఈ ప్రకరణ రాష్ట్రాల పాలిట మరణ శాసనంగా (డెత్ లెటర్)గా పరిణమించిందనేది జగమెరిగిన సత్యం.
  
 రాజ్యాంగ స్ఫూర్తికి విరుద్ధంగా వ్యవహరించడం పాలకులకు పరిపాటిగా మారిపోయింది. రాజ్యాంగం ప్రకారం రాజకీయ వ్యవస్థ నడవాలి. కానీ రాజ్యాంగాన్ని రాజకీయ అవసరాలకనుగుణంగా మార్చుకోవడం ప్రజాస్వామ్య విలువలకు విఘాతం కలిగించడమే అవుతుంది. ప్రపంచ ప్రజాస్వామ్య రాజ్యాంగాల్లో మరెక్కడా లేని ఈ అధికరణను రాష్ట్రపతి ఉపయోగించే రోజు బాధాకరమైంది, అవమానకరమైంది అని రాజ్యాంగ పరిషత్ సభ్యుడు హెచ్.వి.కామత్ అభిప్రాయపడ్డారు.
  
  ఎస్‌ఆర్ బొమ్మై కేసు - మార్గదర్శకాలు
  1994లో కర్ణాటక మాజీ ముఖ్యమంత్రి ఎస్ ఆర్ బొమ్మైకేసు సందర్భంగా సుప్రీంకోర్టు రాష్ట్రపతి పాలన విధించడానికి సంబంధించి కొన్ని మార్గదర్శకాలను జారీ చేసింది. ఈ కేసును ప్రకరణ 356 విషయంలో అత్యంత ప్రామాణికంగా పరిగణిస్తారు.
  గవర్నర్ నివేదిక రాష్ట్రంలోని వాస్తవిక పరిస్థితులను ప్రతిబింబించేలా ఉండాలి. వ్యక్తిగత అభిప్రాయాలను వ్యక్తీకరించరాదు.
  రాష్ట్ర ప్రభుత్వానికి మెజారిటీ ఉందా లేదా అనే అంశాన్ని శాసనసభలో మాత్రమే పరీక్షించాలి. బల నిరూపణ కోసం ముఖ్యమంత్రికి తగిన సమయం ఇవ్వాలి.
  పార్లమెంట్.. రాష్ట్రపతి పాలనను ఆమోదించే వరకు రాష్ట్ర అసెంబ్లీని రద్దు చేయరాదు.
  లౌకిక తత్వానికి విఘాతం కలిగించినా లేదా దాన్ని కాపాడలేకపోయినా రాష్ట్ర ప్రభుత్వాన్ని ప్రకరణ 356 ప్రకారం రద్దు చేయవచ్చు.
  శాంతి భద్రతలకు భంగం వాటిల్లడం వేరు, రాజ్యాంగపరమైన వైఫల్యం వేరు. కాబట్టి శాంతి భద్రతలకు విఘాతం కలిగిందనే సాకుతో రాష్ట్రపతి పాలన విధించడం సమంజసం కాదు.
  ప్రకరణ 356ను ప్రయోగించడాన్ని అంతిమ ప్రత్యామ్నాయంగానే చూడాలి. రాష్ట్రంలోని పరిస్థితులను చక్కబెట్టేందుకు రాజ్యాంగంలోని ఇతర ప్రత్యామ్నాయాలైన ప్రకరణ 256, 257లను కూడా ఉపయోగించాలి.
  రాష్ట్రపతి పాలనను దురుద్దేశంతో విధించినా లేదా రాష్ట్రపతి పాలన విధించడానికి సమంజసమైన కారణాలు లేకపోయినా న్యాయస్థానం జోక్యం చేసుకొని రాష్ట్రపతి ఆదేశాలను కొట్టివేయవచ్చు.
  రాష్ట్రపతి పాలనను సుప్రీంకోర్టు కొట్టివేస్తే రద్దు చేసిన ప్రభుత్వాన్ని, విధానసభను పునరుద్ధరిస్తారు.
  
  దేశంలో ఎప్పుడెప్పుడు?
  
 దేశంలో ఇప్పటి వరకూ దాదాపు అన్ని రాష్ట్రాల్లోనూ రాష్ట్రపతి పాలన ఏదో ఒక సందర్భంలో అమల్లోకి వచ్చిందని చెప్పొచ్చు. ఛత్తీస్‌గఢ్, ఉత్తరాఖండ్ రాష్ట్రాల్లో ఇప్పటి వరకూ రాష్ట్రపతి పాలన విధించలేదు. అన్నిటి కంటే ఎక్కువగా ఉత్తరప్రదేశ్‌లో 9 సార్లు రాష్ట్రపతి పాలన విధించారు. తర్వాత వరుసగా బీహార్, పంజాబ్‌లలో 8 పర్యాయాలు రాష్ట్రపతి పాలన అమల్లోకి వచ్చింది.
  ఆంధ్ర రాష్ట్రంలో 1954, నవంబర్ 15 నుంచి 1955, మార్చి 28 వరకు ఒక పర్యాయం రాష్ట్రపతి పాలన విధించారు. సారా వ్యతిరేకోద్యమం, ఆనాటి ముఖ్యమంత్రి ప్రకాశం పంతులుపై పెట్టిన అవిశ్వాస తీర్మానం నెగ్గడంతో రాష్ట్రపతి పాలన అమల్లోకి వచ్చింది.
  1973లో జై ఆంధ్ర ఉద్యమ నేపథ్యంలో అప్పటి ముఖ్యమంత్రి పి.వి.నరసింహారావు రాజీనామాతో 1973, జనవరి 11 నుంచి  డిసెంబర్ 10 వరకు ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో రాష్ట్రపతి పాలన విధించారు.
  ఈ ఏడాది రెండు రాష్ట్రాల్లో (ఆంధ్రప్రదేశ్, ఢిల్లీ) రాష్ట్రపతి పాలన విధించారు.
  
 బి. కృష్ణారెడ్డి, డెరైక్టర్,
  క్లాస్-1 స్టడీ సర్కిల్,
  హైదరాబాద్
  


 ప్రస్తుతం సమున్నత వృత్తిగా లీగల్ ప్రొఫెషన్ వెలుగొందుతోంది. మారుతున్న ఆర్థిక, సామాజిక పరిస్థితులకు అనుగుణంగా ఎప్పటికప్పుడు కొత్త కొత్త స్పెషలైజేషన్లతో కళకళలాడుతోంది. బ్యాంకింగ్, బీమా, టెలికం, ఇన్ఫర్మేషన్ టెక్నాలజీ, రియల్ ఎస్టేట్.. ఇలా చాలా విభాగాల్లో న్యాయ సేవల అవసరం పెరిగింది. ఆ అవసరమే కొత్త కొలువులను అందుబాటులోకి తెస్తోంది. దీంతో లా కెరీర్.. యువత ఆకర్షణీయ కెరీర్ ఆప్షన్ల జాబితాలోకి చేరింది.
  
  లాసెట్-2014
 లాసెట్ (లా కామన్ ఎంట్రన్స్ టెస్ట్). ఈ పరీక్ష ద్వారా మూడేళ్ల బీఎల్/ఎల్‌ఎల్‌బీ కోర్సు, ఐదేళ్ల ఎల్‌ఎల్‌బీ/బీఎల్ కోర్సుల్లో ప్రవేశం పొందొచ్చు.
 అర్హత: మూడేళ్ల లా కోర్సుకు 10+2+3 విధానంలో 45 శాతం మార్కులతో ఏదైనా డిగ్రీ. ఐదేళ్ల లా కోర్సుకు 45 శాతం మార్కులతో ఇంటర్(10+2 విధానంలో). ఎస్సీ,ఎస్టీ విద్యార్థులకు 5 శాతం మార్కులు సడలింపు ఉంటుంది.
 పరీక్ష విధానం:
 ఆబ్జెక్టివ్ విధానంలో పరీక్ష నిర్వహిస్తారు. మూడేళ్ల కోర్సుకు, ఐదేళ్ల కోర్సుకు సిలబస్ ఒకటే అయినప్పటికీ, ఎంపిక చేసుకున్న కోర్సును బట్టి ప్రశ్నల క్లిష్టత ఉంటుంది. ఐదేళ్ల లా ప్రశ్నపత్రం ఇంటర్మీడియెట్ స్థాయిలో, మూడేళ్ల లా ప్రశ్నపత్రం డిగ్రీ స్థాయిలో ఉండే అవకాశం ఉంది. మొత్తం మీద ప్రశ్నపత్రంలో 120 ప్రశ్నలు మూడు విభాగాల్లో ఉంటాయి. 90 నిమిషాల్లో సమాధానాలు రాయాల్సి ఉంటుంది. ప్రశ్నపత్రం తెలుగు, ఇంగ్లిష్ మాధ్యమంలో ఉంటుంది.
  
  విభాగం  ప్రశ్నల సంఖ్య  మార్కులు
  1.జనరల్ నాలెడ్డ్, మెంటల్ ఎబిలిటీ    30   30
  2.కరెంట్ అఫైర్స్      30   30
  3.లా ఆప్టిట్యూడ్      60   60
  
  సిద్ధమవ్వండిలా:
  కరెంట్ అఫైర్స్ తేలికైన విభాగం. తక్కువ శ్రమతోనే ఎక్కువ మార్కులు సాధించేందుకు వీలుకల్పిస్తుంది. ఇందులో అంతర్జాతీయ, జాతీయ, ప్రాంతీయ ముఖ్య పరిణామాలపై ప్రశ్నలుంటాయి. ఈ ప్రశ్నలు ఏదో ఒక రంగానికి పరిమితం కాకుండా సామాజిక, ఆర్థిక, సదస్సులు, అవార్డులు, ఐరాస నివేదికలు, నియామకాలు, ముఖ్య వ్యక్తులు వంటి అంశాల నుంచి వస్తాయి. ఇందులో మెరుగైన స్కోర్ సాధించాలంటే ప్రామాణిక దినపత్రికలు చదవాలి.
  జనరల్ నాలెడ్జ్ విషయానికొస్తే స్టాండర్డ్ జీకేను ప్రిపేర్ కావడం మంచిది. ఈ క్రమంలో అవార్డులు, ప్రథమ వ్యక్తులు, గ్రంథాలు-రచయితలు, సంస్థలు-ఏర్పాటు చేసిన సంవత్సరం, భారత రాజ్యాంగం వంటి అంశాలను చదవాలి.
  మెంటల్ ఎబిలిటీలో ప్రశ్నల క్లిష్టత ఇతర పోటీ పరీక్షల స్థాయి కంటే కొద్దిగా తక్కువగా ఉంటుందని చెప్పొచ్చు. ఈ విభాగం కోసం అనాలజీ, నంబర్ సిరీస్, అల్ఫాబెట్ సిరీస్, కోడింగ్-డీకోడింగ్ వంటి అంశాలను ప్రాక్టీస్ చేయాలి.
  న్యాయ విద్య అభ్యసించేందుకు అవసరమయ్యే ఆప్టిట్యూడ్‌పై ప్రశ్నలు వస్తాయి. ప్రాథమిక న్యాయ సూత్రాలు, భారత రాజ్యాంగం తదితరాల నుంచి ప్రశ్నలు వస్తాయి.
  : ఐక్యరాజ్య సమితిలోని సెక్యూరిటీ కౌన్సిల్‌లో శాశ్వత సభ్యుల సంఖ్య ఎంత?
  ఎ) ఐదు
  బి) మూడు
  సి) ఏడు
  డి) రెండు
  
  పీజీ లాసెట్
  పీజీ లాసెట్ (పోస్ట్‌గ్రాడ్యుయేట్ లా కామన్ ఎంట్రన్స్ టెస్ట్) పరీక్ష ద్వారా ఎల్‌ఎల్‌ఎం/ఎంఎల్ కోర్సుల్లో ప్రవేశం పొందొచ్చు.
  అర్హత: ఎల్‌ఎల్‌బీ/బీఎల్ ఉత్తీర్ణులు.
  పరీక్ష విధానం: మొత్తం 120 ప్రశ్నలుంటాయి. ఒక్కో ప్రశ్నకు ఒక్కో మార్కు. వ్యవధి: 90 నిమిషాలు. ప్రశ్నపత్రంలో రెండు పార్ట్‌లు ఉంటాయి. పార్ట్-ఎలో భాగంగా జ్యూరిస్ ప్రుడెన్స్‌పై 20, కాన్‌స్టిట్యూషనల్ లాపై 20 ప్రశ్నలు అడుగుతారు. పార్ట్-బిలో మర్కెంటైల్ లా; లేబర్ లా; పబ్లిక్ ఇంటర్నేషనల్ లా; క్రైమ్స్ అండ్ టార్ట్స్; ఐపీఆర్, ఇతర లాలకు సంబంధించిన ఒక్కో అంశంపై 16 ప్రశ్నలు చొప్పున మొత్తం 80 ప్రశ్నలుంటాయి. ఇంగ్లిష్ మాధ్యమంలో మాత్రమే ప్రశ్నపత్రం ఉంటుంది.
 ఇంటర్వ్యూ - లాసెట్ కన్వీనర్
  లాసెట్, పీజీ లాసెట్-2014 కన్వీనర్ వి.ఆర్.సి.కృష్ణయ్యతో భవిత ప్రత్యేక ఇంటర్వ్యూ...
  
  ప్రస్తుతం లా కోర్సులు పూర్తిచేసిన వారికి కెరీర్ పరంగా ఎలాంటి అవకాశాలున్నాయి?
 లా కోర్సులు పూర్తిచేసిన వారికి ఆకాశమే హద్దుగా అవకాశాలున్నాయి. దేశవ్యాప్త న్యాయస్థానాల్లో విసృ్తత అవకాశాలు అందుబాటులో ఉన్నాయి. న్యాయవాదులుగా, నాయమూర్తులుగా అంచెలంచెలుగా ఉన్నతావకాశాలు అందుకోవచ్చు. ప్రస్తుతం కార్పొరేట్ రంగంలో ప్రతి సంస్థకూ న్యాయ సలహాదారుల అవసరం ఏర్పడుతోంది. అందువల్ల ఆ సంస్థలు లా కోర్సులు పూర్తిచేసిన వారిని నియమించుకుంటున్నాయి. ప్రభుత్వ సంస్థల్లో లా ఆఫీసర్లుగా, ప్రభుత్వ అడ్వొకేట్‌లుగా, స్టాండింగ్ కౌన్సిల్ సభ్యులుగా కెరీర్‌ను ప్రారంభించడానికి అవకాశాలున్నాయి.
 లాను కెరీర్‌గా ఎంచుకోవాలనుకునే విద్యార్థులకు ఎలాంటి నైపుణ్యాలు అవసరం?
 లాను కెరీర్‌గా ఎంపిక చేసుకోవాలనుకునే వారికి సమయస్ఫూర్తి, చురుకుదనం, భాషపై పట్టు, భావ వ్యక్తీకరణ నైపుణ్యాలు అవసరం.
  ఈ ఏడాది లాసెట్, పీజీ లాసెట్‌కు ఎంతమంది దరఖాస్తు చేసుకునే అవకాశముంది?
  గతేడాది మూడేళ్ల బీఎల్/ఎల్‌ఎల్‌బీ కోర్సుకు 17,653 మంది, ఐదేళ్ల బీఎల్/ఎల్‌ఎల్‌బీ కోర్సుకు 4,596 మంది, పీజీ లాసెట్‌కు 1712 మంది దరఖాస్తు చేసుకున్నారు. ఈ ఏడాది వరుసగా బీఎల్/ఎల్‌ఎల్‌బీ కోర్సుకు 25 వేల మంది, పీజీకి రెండు వేల మంది దరఖాస్తు చేసుకునే అవకాశముంది.
 గతంలో ఓపెన్ డిగ్రీ పూర్తిచేసిన అభ్యర్థులకు ప్రవేశాలు కల్పించలేదు. దీనికి సంబంధించి ఈ ఏడాది ఏమైనా మార్పులున్నాయా?
  లా కోర్సుల్లో చేరాలంటే బార్ కౌన్సిల్ ఆఫ్ ఇండియా నిబంధనల ప్రకారం 10+2+3 విద్యార్హతలు తప్పనిసరి. ఓపెన్ యూనివర్సిటీ విధానంలో డిగ్రీ పూర్తిచేసిన విద్యార్థులు ఇంటర్ లేదా తత్సమాన అర్హత కలిగి ఉంటేనే లాసెట్ రాయడానికి అర్హులు. పదో తరగతి, డిగ్రీ పూర్తయ్యాక ఇంటర్‌ను పూర్తిచేసిన లాసెట్ రాయడానికి అర్హులు కారు.
  రాష్ట్రవ్యాప్త కళాశాలలో ఎన్ని సీట్లు అందుబాటులో ఉన్నాయి?
  మూడేళ్ల బీఎల్ కోర్సుకు ఏడు యూనివర్సిటీ కళాశాలలో 450 సీట్లు, 42 ప్రైవేటు కళాశాలలో 7,060 సీట్లు ఉన్నాయి. ఐదేళ్ల బీఎల్ కోర్సుకు ఆరు యూనివర్సిటీ కళాశాలలో 370 సీట్లు, 31 ప్రైవేటు కళాశాలలో 2,960 సీట్లు ఉన్నాయి. పీజీ (ఎల్‌ఎల్‌ఎం/ఎంఎల్) కోర్సుకు 9 యూనివర్సిటీ కళాశాలలో 475 సీట్లు, 14 ప్రైవేటు కళాశాలలో 480 సీట్లు అందుబాటులో ఉన్నాయ.
  
  - బి.హరిమల్లికార్జునరెడ్డి, న్యూస్‌లైన్.
 ఎస్‌వీయూ, తిరుపతి.
  
  ముఖ్య తేదీలు
  ఆన్‌లైన్ దరఖాస్తుల స్వీకరణ ప్రారంభం:  మార్చి 12, 2014.
  దరఖాస్తుకు చివరి తేదీ: ఏప్రిల్ 26, 2014.
  అపరాధ రుసుముతో దరఖాస్తుకు చివరి తేదీ: మే 31, 2014.
  వెబ్‌సైట్: www.aplawcet.org
  
  ఇటీవల లా కామన్ ఎంట్రన్స్ టెస్ట్ (లాసెట్), పీజీ లా కామన్ ఎంట్రన్స్ టెస్ట్ (పీజీ లాసెట్)- 2014 నోటిఫికేషన్ విడుదలైంది. ఈ సెట్‌లను తిరుపతిలోని శ్రీ వేంకటేశ్వర విశ్వవిద్యాలయం నిర్వహించనుంది.


 ఐఏఎస్, ఐఎఫ్‌ఎస్, ఐపీఎస్, ఇతర సెంట్రల్ సర్వీసుల (గ్రూప్ ఏ, గ్రూప్ బీ) కోసం నిర్వహించిన సివిల్ సర్వీసెస్ 2013 మెయిన్స్ ఫలితాలను మార్చి 11న యూపీఎస్సీ విడుదల చేసింది. దాదాపు మూడు వేల మంది పర్సనాలిటీ టెస్ట్ (మౌఖిక పరీక్ష) దశకు ఎంపికయ్యారు. ఈ పరీక్షలు ఏప్రిల్ 7 నుంచి జరగనున్న నేపథ్యంలో ఇందులో విజయం కోసం తుది దశ ప్రిపరేషన్ వ్యూహాలు..
  
 ప్రఖ్యాత మనోవిజ్ఞాన శాస్త్రవేత్త హాన్స్ ఐసెంక్ ప్రకారం Personality (మూర్తిమత్వం లేదా వ్యక్తిత్వం) అనేది వ్యక్తిలోని సమగ్ర వాస్తవ ప్రవర్తనా రీతులను తెలిపేది. సివిల్ సర్వీసెస్‌కు ఎంపికైన అభ్యర్థులు తనకు అప్పగించిన విధులను సక్రమంగా నిర్వర్తించగలరా? లేదా? అనేదాన్ని తెలుసుకోవడమే పర్సనాలిటీ పరీక్ష ఉద్దేశం. ఇంటర్వ్యూ బోర్డు.. భిన్న ప్రశ్నల ద్వారా అభ్యర్థి మేధస్సును మాత్రమే కాకుండా అతని మానసిక సామర్థ్యాన్ని అంచనా వేస్తుంది. సివిల్స్ పరీక్ష మొత్తం 2,025 మార్కులకు ఉంటే అందులో 275 మార్కులు ఇంటర్వ్యూకు కేటాయించారు. నచ్చిన సర్వీస్, కేడర్ చేజిక్కాలంటే ఇంటర్వ్యూలో అధిక మార్కులు సాధించాలి. ఇంటర్వ్యూలో సాధించే ప్రతి మార్కూ అభ్యర్థి భావి కెరీర్‌ను నిర్దేశించడంలో కీలక పాత్ర పోషిస్తుంది. పర్సనాలిటీ పరీక్షలో విజయం సాధించేందుకు అభ్యర్థులకు ఉపయోగపడే మార్గాలు...
  
  అకడమిక్ అంశాలు ప్రధానం
 అభ్యర్థి గ్రాడ్యుయేషన్ లేదా పోస్టు గ్రాడ్యుయేషన్‌కు సంబంధించిన అంశాలపై పర్సనాలిటీ పరీక్షలో ప్రశ్నలు అడిగేందుకు అవకాశం ఉంది. మెడిసిన్, ఇంజనీరింగ్, కామర్స్ ఇలా రకరకాల అకడమిక్ నేపథ్యం ఉన్న అభ్యర్థులు ప్రజా సేవలో ఆయా రంగాల ఆవశ్యకత ఏమిటనే కోణంలో అధ్యయనం చేయాల్సి ఉంటుంది. ఉదాహరణకు ఎంబీబీఎస్ నేపథ్యం ఉన్న అభ్యర్థిని ఇలా ప్రశ్నించవచ్చు...
  ‘‘ఒక జిల్లా కేంద్ర ఆసుపత్రిలో లంచాలు ఇవ్వందే వైద్య సేవలు అందడం లేదని, ప్రతి విభాగంలోనూ అవినీతి మేటలు వేసిందంటూ ప్రజల నుంచి ఎక్కువగా ఫిర్యాదులు అందుతున్నాయి. నువ్వే కనుక జిల్లా వైద్యాధికారిగా ఉంటే ఎలాంటి చర్యలు తీసుకుంటావు’’?
  
 సామాజిక సమస్యలపై అవగాహన
  పేదరికం, నిరుద్యోగం, వరకట్నం, మత ఘర్షణలు, లింగ వివక్ష వంటి ఎన్నో సమస్యలు సమాజంపై తీవ్ర ప్రభావం చూపుతుంటాయి. ఇలాంటి వాటిపై అభ్యర్థి ఎలా స్పందిస్తాడు? ఒక సమస్యను ఎదుర్కొనేందుకు తగిన మానసిక దారుఢ్యంతో పాటు ఆ సమస్య పరిష్కారానికి సరైన నిర్ణయాలు తీసుకునే సామర్థ్యం అభ్యర్థికి ఉందా? అనేదాన్ని బోర్డు సభ్యులు పరిశీలిస్తారు. ఇదే కోణంలో ప్రశ్నలు ఎదురవుతుంటాయి. అందువల్ల ఇలాంటి ప్రశ్నలను ఎదుర్కొనేందుకు సిద్ధంగా ఉండాలి.
  
  వర్తమాన అంశాలు
 అభ్యర్థులు అంతర్జాతీయ, జాతీయ, ప్రాంతీయ సమకాలీన అంశాలపై పట్టుసాధించాలి. రాష్ట్రానికి చెందిన అభ్యర్థులు తప్పనిసరిగా రాష్ట్ర విభజనకు సంబంధించి చోటుచేసుకుంటున్న సంఘటనలను విశ్లేషణాత్మకంగా అధ్యయనం చేయాలి.
  ఉదా: చిన్న రాష్ట్రాల వల్లే అభివృద్ధి సాధ్యమని కొందరు వాదిస్తున్నారు. అలాంటప్పుడు ఈశాన్య రాష్ట్రాలు చిన్నవిగా ఉన్నప్పటికీ ఎందుకని అభివృద్ధి చెందడం లేదు? మహారాష్ట్ర, తమిళనాడు వంటి రాష్ట్రాలు పెద్దవిగా ఉన్నప్పటికీ అభివృద్ధి పథంలో పయనిస్తున్నాయి కదా? అనే ప్రశ్న ఎదురుకావొచ్చు.
 కరెంట్ అకౌంట్ లోటు, ద్రవ్యోల్బణం, డాలర్‌తో పోల్చినప్పుడు రూపాయి విలువ తగ్గుదల వంటి ఆర్థిక సమస్యల్ని అధ్యయనం చేయాలి. దేశాభివృద్ధి, పర్యావరణ పరిరక్షణ మధ్య సాధించాల్సిన సమతుల్యతను పరిశీలించాలి. పొరుగుదేశాలతో భారత్ సంబంధాలతో పాటు సిరియా, ఉక్రెయిన్, అఫ్ఘానిస్థాన్‌లో అస్థిర పరిస్థితులను అధ్యయనం చేయాలి. ఆయా దేశాల్లోని పరిణామాలు భారత్‌పై ఎలాంటి ప్రభావం చూపుతాయో తెలుసుకోవాలి.
  
  నైతిక విలువలు
  నైతిక విలువల (Moral Values)తో కూడిన ప్రజా పాలన అద్భుత ఫలితాలు ఇస్తుంది. నైతిక విలువలు ఉన్న వ్యక్తి తన మాటల ద్వారా, పనుల ద్వారా చుట్టూ ఉండే సమాజాన్ని ప్రభావితం చేయగలడు. ప్రజా పాలనలో కీలకంగా వ్యవహరించే ప్రభుత్వ ఉద్యోగులు ఈ విలువలు కలిగి ఉండటం అత్యవసరం. ఈ నేపథ్యంలోనే సివిల్స్ జనరల్ స్టడీస్‌లో నైతిక విలువలపై ప్రత్యేకంగా పేపర్‌ను ప్రవేశపెట్టారు. పర్సనాలిటీ టెస్ట్‌లో కూడా అభ్యర్థి నైతిక ప్రవర్తనను పరీక్షించేలా బోర్డు నుంచి ప్రశ్నలు ఎదురుకావొచ్చు. అందువల్ల ప్రభుత్వ పాలనలో నైతికత కోణంలో అభ్యర్థులు మౌఖిక పరీక్షకు సిద్ధమవాలి.
  
  సాఫ్ట్ స్కిల్స్ చుట్టూ
 ఆత్మస్థైర్యం, వేగంగా కచ్చితమైన నిర్ణయాలు తీసుకునే సామర్థ్యం, భావ వ్యక్తీకరణ సామర్థ్యం, విశ్లేషణా సామర్థ్యం, బృంద స్ఫూర్తి, ఒత్తిడిని తట్టుకునే సామర్థ్యం వంటి నైపుణ్యాలను పరీక్షించేలా ప్రశ్నలు ఎదురవుతాయి. ఇలాంటి వాటికి సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఎదురైనప్పుడు అభ్యర్థి నిజాయితీగా, సమయస్ఫూర్తితో, ఒత్తిడికి తావు లేకుండా ప్రశాంత చిత్తంతో సమాధానాలు ఇవ్వాలి.
  ఏదైనా ప్రశ్నకు సమాధానం తెలియకుంటే తెలియదని నిజాయితీగా అంగీకరించాలి. అంతేగానీ ఏదోఒకటి చెప్పి, మసిపూసి మారేడుకాయ చేయకూడదు. ప్రశ్నను బాగా వినాలి. బిగ్గరగా అరిసేటట్లు కాకుండా నిదానంగా అందరికీ వినిపించేలా సమాధానం చెప్పాలి. ఆ సమాధానంలో ఆత్మ విశ్వాసం తొణికిసలాడాలి.
  
  అభిరుచులు (Hobbies)
 పర్సనాలిటీ పరీక్షలో తప్పనిసరిగా అభ్యర్థి అభిరుచులకు సంబంధించిన ప్రశ్నలు అడుగుతున్నారు. అభ్యర్థులు పుస్తక పఠనం, క్రికెట్ ఆడటం, కవితలు రాయడం.. ఇలా రకరకాల అభిరుచులను బయోడేటాల్లో పేర్కొంటారు. వీటికి సంబంధించి వివిధ కోణాల్లో సమాచారం తెలుసుకోవాలి. ఇష్టమైన విషయానికి సంబంధించిన సమాచారం తెలియకపోతే, మిగిలిన విషయాలపై ఆసక్తి ఏముంటుంది? అని బోర్డు అభిప్రాయపడే అవకాశముంది.
 బోర్డు సభ్యుల్లో తప్పనిసరిగా ఒక సైకాలజిస్టు ఉంటారు. ఆయన అభ్యర్థి హావభావాలను నిశితంగా గమనిస్తాడు. సమాధానం చెప్పేతీరును పరిశీలిస్తాడు. అందువల్ల కూర్చొనే తీరులోనూ, మాట్లాడే విధానంలోనూ జాగ్రత్తగా వ్యవహరించాలి. బోర్డు సభ్యులు... అభ్యర్థి తన భావాలను స్వేచ్ఛగా చెప్పగలిగేలా అనువైన వాతావరణాన్ని ఏర్పరిచేందుకు ప్రయత్నిస్తారు కాబట్టి ఒత్తిడికి గురి కావాల్సిన పనిలేదు.
  
 అభ్యర్థి నుంచి ఇంటర్వ్యూ బోర్డు ఆశించే అంశాలు
  భావ వ్యక్తీకరణలో స్పష్టత.
 విశ్లేషణ సామర్థ్యం.
  సామాజిక, ఆర్థిక సమస్యలపై అవగాహన.
  వేగంగా నిర్ణయాలు తీసుకునే సామర్థ్యం.
  నైతిక విలువలు, నిజాయితీ.
  ఒత్తిడిని తట్టుకునే సామర్థ్యం.
  ఆత్మ స్థైర్యం.
  
  గుర్తుంచుకోండి:
  మెయిన్స్‌లో అభ్యర్థి ఎంపిక చేసుకున్న ఆప్షనల్ సబ్జెక్టుకు సంబంధించిన ప్రశ్నలు కూడా వచ్చేందుకు అవకాశముంది. అందువల్ల ఆప్షనల్‌కు సంబంధించిన సమకాలీన అంశాలను అధ్యయనం చేయాలి.
  సివిల్స్ పర్సనాలిటీ టెస్ట్‌కు హాజరయ్యే అభ్యర్థి ఎంపిక చేసుకున్న టాప్ 3 సర్వీస్‌ల ప్రాధాన్యాన్ని, వాటి వర్తమాన అంశాలను తెలుసుకోవాలి.
 మాక్ ఇంటర్వ్యూలకు హాజరు కావడం వల్ల ఒక ప్రశ్నకు సమాధానం ఎలా చెబుతున్నాం? బలాలు, బలహీనతలేంటి? వంటి విషయాలను గుర్తించి, సరిదిద్దు కోవచ్చు. ఒక విషయంపై స్నేహి తులతో చర్చించి, వారి ద్వారా కచ్చితమైన ఫీడ్‌బ్యాక్ తీసు కోవాలి.
  
  రిఫరెన్స్:
 ఒకట్రెండు తెలుగు, హిందూ దినపత్రికను చదవాలి. ముఖ్యమైన అంశాలపై సొంత, ప్రభావవంతమైన అభిప్రాయాలను నోట్స్ రూపంలో రాసుకోవాలి. సంపాదకీయాలను (Editorials) తప్పనిసరిగా అధ్యయనం చేయాలి.
 లోక్‌సభ టెలివిజన్, రాజ్యసభ టెలివిజన్, ఎన్డీటీవీ, సీఎన్‌ఎన్-ఐబీఎన్ వంటి చానళ్లలో సమకాలీన రాజకీయ, ఆర్థిక, సామాజిక పరిణామాలపై చర్చా కార్యక్రమాలు ప్రసారమవుతుంటాయి. వీటిని పరిశీలించాలి.
 కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వ మంత్రిత్వ శాఖల అధికారిక వెబ్‌ైసైట్లలో ఆయా శాఖల వర్తమాన అంశాలు అందుబాటులో ఉంటాయి.
  
  టాపర్స్ టాక్..
 తీయదనం అనే పదం సులభమైందే అయినా దాన్ని నిర్వచన రూపంలో వ్యక్తం చేయడం కష్టం. Personolity (మూర్తిమత్వం లేదా వ్యక్తిత్వం) కూడా అంతే! అలాంటి ‘పర్సనాలిటీ’ ని పరీక్షించేందుకు బోర్డు సభ్యులు రకరకాల ప్రశ్నలతో అభ్యర్థి మనస్సును మథిస్తారు. ఆ మథనం నుంచి స్వచ్ఛమైన వెన్నలాంటి వ్యక్తిత్వం బయటపడేలా అభ్యర్థి సిద్ధంగా ఉండాలి. అలా సిద్ధంగా ఉండేందుకు ఐఏఎస్ ట్రైనీ ఆఫీసర్ జె.మేఘనాథ్‌రెడ్డి సూచనలు..
  
  సివిల్స్ పర్సనాలిటీ టెస్ట్ అనేది కేవలం ప్రశ్న-సమాధానం రూపంలో ఉండే మౌఖిక పరీక్ష కాదు.. ఒకరి వ్యక్తిత్వాన్ని ఆసాంతం పరీక్షించేదన్న విషయాన్ని అభ్యర్థులు గుర్తించాలి. దీన్ని దృష్టిలో ఉంచుకొని పరీక్షకు సిద్ధమవాలి. అభ్యర్థులు వెర్బల్, నాన్ వెర్బల్ నైపుణ్యాలను పెంపొందించుకునేందుకు సమ ప్రాధాన్యమివ్వాలి. సరళమైన పదాలను ఉపయోగిస్తూ సూటిగా, క్లుప్తంగా సమాధానం చెప్పడం ఎంత ప్రధానమో.. సమాధానం చెప్పేటప్పుడు కనిపించే ముఖ కవళికలు, హావభావాలు, స్వర స్థాయి, చూపులో తీక్షణత సరిగా ఉండటం కూడా ముఖ్యం. మాక్ ఇంటర్వ్యూలకు హాజరవడం, రోజూ కొంత సమయం అద్దం ముందు నిలబడి మాట్లాడటం ద్వారా ఈ నైపుణ్యాలను పెంపొందించుకోవచ్చు.
 అభ్యర్థులు బయో డేటా (Summary Sheet)లో పేర్కొన్న ప్రతి అంశాన్ని జాగ్రత్తగా పరిశీలించి, వాటిపై ఎలాంటి ప్రశ్న ఎదురైనా చెప్పగలిగేలా ఉండాలి. స్వస్థలం, విద్యార్హతలు, పని అనుభవం, అభిరుచులు తదితరాల నుంచి ఎలాంటి ప్రశ్నలు అడిగేందుకు అవకాశముందో విశ్లేషించుకోవాలి. అభిరుచులు, విద్యార్హతలకు సంబంధించి అనాసక్తి కనబరచడాన్ని బోర్డు తీవ్రంగా పరిగణిస్తుందన్న విషయాన్ని అభ్యర్థులు గుర్తుంచుకోవాలి.
 సాధారణంగా పలానా బోర్డు మంచిదని, పలానా బోర్డు మంచిది కాదనే అపోహలు షికారు చేస్తుంటాయి. ఇలాంటి వాటిని పట్టించుకోకూడదు. అన్ని ఇంటర్వ్యూ బోర్డులూ మంచివే.
 అభ్యర్థులు చెప్పే సమాధానంలో నిజాయితీ, నాణ్యత, తార్కికత ప్రతిబింబించాలి. అలాంటి సమాధానం బోర్డు సభ్యులను ఆకట్టుకుంటుంది.


 లక్ష్యాన్ని సాధించాలన్న సంకల్పంతో పాటు దారిలో ఎదురయ్యే చేదు అనుభవాలను తట్టుకునే మనోనిబ్బరం కూడా చాలా అవసరం.. అప్పుడే ఎంతటి కఠిన లక్ష్యమైనా మనకు దాసోహమవుతుందంటున్నారు కన్సార్టియం ఆఫ్ మెడికల్, ఇంజనీరింగ్ అండ్ డెంటల్ కాలేజెస్ ఆఫ్ కర్ణాటక (కామ్‌డెక్) పీజీసెట్ ఫస్ట్ ర్యాంకర్ టి.అనూష్‌బాబు. ఆయన విజయ ప్రస్థానం ‘భవిత’తో పంచుకున్నారు..
  
  
 మాది కాకినాడ. నాన్న కృష్ణ పూల వ్యాపారి. అమ్మ వెంకటరమణ గృహిణి.  తమ్ముడు గౌతమ్ ఎన్‌ఐటీలో మెకానికల్ ఇంజనీరింగ్ పూర్తిచేసి, ప్రస్తుతం వైజాగ్ స్టీల్‌ప్లాంట్‌లో ఉద్యోగం చేస్తున్నాడు. తమ సంతానంలో ఒక్కరైనా డాక్టర్ కావాలనే కోరిక అమ్మానాన్నల్లో ఉండేది. అక్క అంతగా ఆసక్తి చూపలేదు. నాకు మాత్రం చిన్నప్పటి నుంచి జీవశాస్త్రం సబ్జెక్టు అంటే చాలా ఇష్టం. దీంతో అమ్మానాన్న నన్ను గొప్ప డాక్టర్‌ను చేయాలని అనుకున్నారు. ఆ దిశగా నన్ను ప్రోత్సహించారు.
  
  ఇంటర్మీడియెట్ తర్వాత మెడిసిన్‌లో సీటు రాకపోవడం వల్ల రెండేళ్లు విరామం వచ్చింది. ఈ సమయంలో కొందరు ‘ఎన్ని సార్లు దండయాత్ర చేస్తావంటూ’ సూటిపోటి మాటలనేవారు. అయితే అమ్మానాన్నల ప్రోత్సాహం, మంచి ర్యాంకుతో నిట్‌లో సీటు సంపాదించిన తమ్ముడి స్ఫూర్తితో కష్టపడి చదివాను. ఎంసెట్‌లో 2,196 ర్యాంకు వచ్చింది. కానీ, సీటు కేటాయింపు ఆలస్యం కావడంతో, కర్ణాటక సెట్‌లో 1160 ర్యాంకు రావటంతో అటు వెళ్లిపోయాను.
  
  మెడిసిన్ దిశగా అడుగులు:
  మంగళూరులోని కేఎస్ హెగ్డే మెడికల్ అకాడమీలో ఎంబీబీఎస్‌లో చేరాను. ఐదున్నరేళ్ల ఈ కోర్సును 67.5 శాతం మార్కులతో పూర్తిచేశాను. ఎంత మంచి స్కోర్‌తో ఎంబీబీఎస్ పూర్తిచేసినా, పోస్టు గ్రాడ్యుయేషన్, సూపర్ స్పెషాలిటీ కోర్సులు చేయకపోతే ప్రయోజనం ఉండదు. అందుకనే ఎంబీబీఎస్ ఫస్టియర్ నుంచే సబ్జెక్టులపై పట్టు సాధించేందుకు ప్రయత్నించా. ఏ ఏడాది కోర్సులను ఆ ఏడాదే పూర్తిచేశాను. పీజీ చేయడానికి జిప్‌మర్ ఎంట్రన్స్ కోసం బాగా శ్రమించా. అయితే ఆ పరీక్షను సరిగా రాయలేకపోయా. ఆ ప్రిపరేషన్ కామ్‌డెక్ పీజీసెట్‌కు ఉపయోగపడింది. ఇందులో 180 మార్కులకు 145 మార్కులు సాధించి మొదటి ర్యాంకు చేజిక్కించుకున్నాను.
  
  పటిష్ట ప్రణాళిక తోడుగా:
  ఎంబీబీఎస్ సీటు సాధించే క్రమంలో ఎదురైన ఆటుపోట్లను దృష్టిలో ఉంచుకొని, పీజీ సీటు కోసం మొదటి నుంచి ఏకాగ్రతతో చదివాను. ఎంబీబీఎస్ పూర్తికాగానే పీజీ సీటు సంపాదించడం తపస్సు లాంటిది. సీటు రాకుంటే పడే వేదన వర్ణనాతీతం. మధ్యలో విరామం లేకుండా పీజీ పూర్తిచేయాలి. ఒకసారి మార్గం తప్పితే, గాడిలో పడటం చాలా కష్టం. అందుకే రోజూ 14 గంటల పాటు చదివేవాణ్ని. పీజీ ఎంట్రన్స్‌లో 19 సబ్జెక్టులుంటాయి. అందువల్ల అందుబాటులో ఉన్న సమయాన్ని, సబ్జెక్టుల వారీగా విభజించుకొని చదివాను.
  
 ‘‘అమ్మానాన్న ఇచ్చిన ప్రోత్సాహం వల్లే మొదటి ర్యాంకు సాధించగలిగాను. పీజీ రేడియాలజీలో చేయాలా?  లేదంటే జనరల్ మెడిసిన్‌లో చేయాలా? అనే దానిపై ఇంకా నిర్ణయం తీసుకోలేదు. ఒకవేళ జనరల్ మెడిసిన్‌లో చేరితే, అంకాలజీ స్పెషలైజేషన్ తీసుకుంటాను. పరిశోధనల రంగంపైనా ఆసక్తి ఉంది’’
 - టి.అనూష్‌బాబు


 టి. మురళీధరన్
  టి.ఎం.ఐ. నెట్‌వర్క్
  
  
  ఇండియన్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఆస్ట్రో ఫిజిక్స్ (ఐఐఏ) అందిస్తున్న కోర్సుల వివరాలు తెలపండి?
  - రఘు, మచిలీపట్నం.
  ఇగ్నో భాగస్వామ్యంతో ఇండియన్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఆస్ట్రో ఫిజిక్స్ (ఐఐఏ- బెంగళూరు).. ఇంటిగ్రేటెడ్ ఎంఎస్సీ+పీహెచ్‌డీ కోర్సును ఆఫర్ చేస్తోంది. ఈ కోర్సు ఫిజిక్స్, ఆస్ట్రో ఫిజిక్స్ సబ్జెక్టులలో అందుబాటులో ఉంది. ఈ కోర్సులో చేరేందుకు సైన్స్ లేదా ఇంజనీరింగ్ బ్యాచిలర్ డిగ్రీ పూర్తిచేసి ఉండాలి. ఎంట్రన్స్‌లో ప్రతిభ ఆధారంగా ప్రవేశాలు కల్పిస్తారు.
  
  ఐఐఏ.. ఆస్ట్రనామికల్ ఇన్‌స్ట్రుమెంటేషన్‌లో ఎంటెక్+ పీహెచ్‌డీ (టెక్) కోర్సును అందిస్తోంది.
  అర్హత: ఆప్టిక్స్ అండ్ ఆప్టో ఎలక్ట్రానిక్స్ లేదా రేడియో ఫిజిక్స్ అండ్ ఎలక్ట్రానిక్స్ లేదా ఎలక్ట్రికల్ లేదా ఇన్‌స్ట్రుమెంటేషన్ లేదా ఎలక్ట్రానిక్స్ అండ్ కమ్యూనికేషన్స్ లేదా కంప్యూటర్ సైన్స్ అండ్ ఇంజనీరింగ్‌లో బీటెక్. ఫిజిక్స్/ఎలక్ట్రానిక్ సైన్స్/అప్లయిడ్ మ్యాథమెటిక్స్/ అప్లయిడ్ ఫిజిక్స్‌లో ఎంఎస్సీ పూర్తిచేసిన వారు కూడా అర్హులు.
  ఐఐఏ.. ప్రత్యేకంగా పీహెచ్‌డీ ప్రోగ్రామ్‌ను కూడా ఆఫర్ చేస్తోంది.
  వెబ్‌సైట్: www.iiap.res.in
  
  
  
  జిప్‌మర్- పుదుచ్చేరి.. అందిస్తున్న కోర్సుల వివరాలు తెలియజేయండి?
  - భవాని, నల్గొండ.
  జవహర్‌లాల్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ పోస్టుగ్రాడ్యుయేట్ మెడికల్ ఎడ్యుకేషన్ అండ్ రీసెర్చ్ (జిప్‌మర్) వివిధ రకాల కోర్సులను అందిస్తోంది.
  
  బీఎస్సీ: నర్సింగ్, మెడికల్ లేబొరేటరీ టెక్నాలజీ, మెడికల్ రేడియో థెరఫీ టెక్నాలజీ, ఆపరేషన్ థియేటర్ టెక్నాలజీ, పెర్‌ఫ్యూజన్ టెక్నాలజీ, డయాలసిస్ టెక్నాలజీ, న్యూక్లియర్ మెడిసిన్ టెక్నాలజీ, న్యూరో టెక్నాలజీ, కార్డియాక్ లేబొరేటరీ టెక్నాలజీ.
  అర్హత: బయాలజీ, ఫిజిక్స్, కెమిస్ట్రీ సబ్జెక్టులతో 10+2.
  పోస్ట్ బీఎస్సీ (నర్సింగ్): క్రిటికల్ కేర్ నర్సింగ్, కార్డియాక్ థొరాసిక్ నర్సింగ్, ఆపరేషన్ థియేటర్ నర్సింగ్, అంకాలజీ నర్సింగ్, నియోనటల్ నర్సింగ్. ఈ కోర్సులను ఏడాది కాల వ్యవధితో అందిస్తున్నారు.
  ఎంఎస్సీ: మెడికల్ బయోకెమిస్ట్రీ, ఎంఎల్‌టీ-మైక్రోబయాలజీ, మెడికల్ బయోమెట్రిక్స్ అండ్ ఇన్ఫర్మేషన్, ఎంఎల్‌టీ సైటో పాథాలజీ, మెడికల్ ఫిజియాలజీ, మెడికల్ సర్జికల్ నర్సింగ్ కోర్సు, చైల్డ్ హెల్త్ నర్సింగ్ వంటి కోర్సులున్నాయి.
  మెడికల్ రికార్డ్ ఆఫీసర్, మెడికల్ రికార్డ్ ట్రైనీ, పీజీ డిప్లొమా ఇన్ పబ్లిక్ హెల్త్ మేనేజ్‌మెంట్, బ్లడ్ బ్యాంకింగ్ టెక్నాలజీ వంటి స్పాన్సర్డ్ లేదా సర్టిఫికెట్ కోర్సులు అందుబాటులో ఉన్నాయి.
  ప్రవేశాలు: ఉమ్మడి ప్రవేశ పరీక్షలో చూపిన ప్రతిభ ఆధారంగా వివిధ కోర్సుల్లో ప్రవేశాలు కల్పిస్తారు.
  వెబ్‌సైట్:jipmer.edu.in
  
  
  ఇంజనీరింగ్ ఫిజిక్స్‌లో బీటెక్ కోర్సును అందిస్తున్న సంస్థల వివరాలు తెలియజేయండి?
  - వంశీ, వరంగల్.
  సాంకేతిక పరిజ్ఞానం అభివృద్ధి ప్రక్రియలో ఇమిడియున్న ఫిజిక్స్..ఇంజనీరింగ్ ఫిజిక్స్. ఇది ప్రత్యేకించి ఒక బ్రాంచ్‌కు మాత్రమే పరిమితం కాదు. అప్లయిడ్ ఫిజిక్స్ భావనలు విభిన్న అంశాల్లో పరిశోధనలకు ఉపయోగపడతాయి.
  
  కోర్సుల వివరాలు:
  ఐఐటీ, ఢిల్లీ.. బీటెక్ ఇంజనీరింగ్ ఫిజిక్స్ కోర్సును అందిస్తోంది.
  అర్హత: మ్యాథమెటిక్స్, ఫిజిక్స్, కెమిస్ట్రీ సబ్జెక్టులతో 10+ 2. జేఈఈ అడ్వాన్స్‌డ్‌లో ప్రతిభ ఆధారంగా కోర్సులో ప్రవేశాలు కల్పిస్తారు. కోర్సు కరిక్యులంలో ఫిజికల్ కెమి స్ట్రీ, మ్యాథమెటిక్స్, ఫిజిక్స్ ఆఫ్ మెటీరియల్స్, కంప్యూటర్ సైన్స్, మాన్యుఫాక్చరింగ్ ప్రాక్టీసెస్, గ్రాఫిక్ సైన్స్, ఎలక్ట్రో మ్యాగ్నటిక్స్ తదితర అంశాలుంటాయి.
  వెబ్‌సైట్: physics.iitd.ac.in
  ఐఐటీ, బాంబే.. బీటెక్ ఇంజనీరింగ్ ఫిజిక్స్ కోర్సును ఆఫర్ చేస్తోంది.
  వెబ్‌సైట్: www.phy.iitb.ac.in


 గ్రాడ్యుయేషన్ తర్వాత విద్యార్థులకు అత్యున్నత కెరీర్ దిశగా మార్గం సుగమం చేసే కోర్సుల్లో ప్రధానమైనవి.. ఎంసీఏ (మాస్టర్ ఆఫ్ కంప్యూటర్ అప్లికేషన్స్), ఎంబీఏ (మాస్టర్ ఆఫ్ బిజినెస్ అడ్మినిస్ట్రేషన్) కోర్సులు. మారుతున్న ఉద్యోగా వసరాలకనుగుణంగా జాబ్ మార్కెట్ డిమాండ్ మేరకు సాంకేతిక, వ్యాపార నైపుణ్యాన్ని అందించే ఈ కోర్సుల్లో చేరడానికి ఐసెట్ (ఇంటిగ్రేటెడ్ కామన్ ఎంట్రన్స్ టెస్ట్)..ఈ పరీక్ష ద్వారా రాష్ట్ర వ్యాప్తంగా ఉన్న ఎంబీఏ, ఎంసీఏ కాలేజీల్లో ప్రవేశాన్ని ఖరారు చేసుకోవచ్చు. 2014 సంవత్సరానికి ఐసెట్ నోటిఫికేషన్ వెలువడిన నేపథ్యంలో ప్రిపరేషన్ ప్లాన్, నిర్వహణ తీరుతెన్నులపై ఐసెట్ కన్వీనర్ ఇంటర్వ్యూ, తదితర వివరాలు..
  
  
 అభ్యర్థిలోని వెర్బల్ (శాబ్దిక), మ్యాథమెటికల్ (గణిత) నైపుణ్యాలను ఒక క్రమ పద్ధతిలో పరీక్షించడానికి ఉద్దేశించిన పరీక్ష ఐసెట్. ఇందులో కచ్చితత్వానికి ప్రాధాన్యతనిస్తారు. పరీక్షను ఆబ్జెక్టివ్ విధానంలో నిర్వహిస్తారు. ప్రశ్నలు మల్టిపుల్ ఛాయిస్ విధానంలో ఉంటాయి. మొత్తం 200 మార్కులకు మూడు విభాగాలుగా పరీక్షను నిర్వహిస్తారు. వివరాలు..
  
  విభాగం    మార్కులు
  సెక్షన్-ఎ: అనలిటికల్ ఎబిలిటీ
  డేటా సిఫీషియన్సీ    20
  ప్రాబ్లమ్ సాల్వింగ్    55
  సెక్షన్-బి: మ్యాథమెటికల్ ఎబిలిటీ
  అర్థమెటిక్ ఎబిలిటీ    35
  ఆల్జీబ్రాకల్ అండ్
  జీయో మెట్రికల్ ఎబిలిటీ    30
  స్టాటిస్టికల్ ఎబిలిటీ    10
  సెక్షన్-సి: కమ్యూనికేషన్ ఎబిలిటీ
  వొకాబ్యులరీ    10
  బిజినెస్ అండ్ కంప్యూటర్ టెర్మినాలజీ    10
  ఫంక్షనల్ గ్రామర్    15
  రీడింగ్ కాంప్రెహెన్షన్     15
  మొత్తం    200
  సమయం     150 నిమిషాలు
  
  ప్రిపరేషన్ ప్లాన్:
  
  కమ్యూనికేషన్ ఎబిలిటీ:
  కమ్యూనికేషన్ ఎబిలిటీ విభాగాన్ని తీసుకుంటే ఇది ప్రధానంగా అభ్యర్థిలోని ఇంగ్లిష్ పరిజ్ఞానాన్ని పరీక్షించేందుకు ఉద్దేశించింది. ఇందులోని ప్రశ్నలు వొకాబ్యులరీ, ఫంక్షనల్ గ్రామర్, రీడింగ్ కాంప్రెహెన్షన్ ఆధారంగా ఉంటాయి. ఇక్కడ ఒక విషయాన్ని గమనించాలి.. వొకాబ్యులరీ విభాగంలో సమాధానం గుర్తించాలంటే ఇంగ్లిష్ భాషలో నైపుణ్యం, పట్టు సాధించడం తప్పనిసరి. అంతేకాకుండా గ్రామర్‌కు సంబంధించిన ప్రాథమిక నియమాలు, పార్ట్స్ ఆఫ్ స్పీచ్, ఇడియమ్స్, ఫ్రేజెస్, సీక్వెన్సెస్ ఆఫ్ టెన్సెస్, వెర్బ్ ప్యాట్రన్స్, కొశ్చన్ ట్యాగ్స్, ఇఫ్ కండిషన్స్, ట్రాన్స్‌ఫర్మేషన్స్ ఆఫ్ సెంటెన్సెస్ వంటి అంశాలపై అధికంగా దృష్టి సారించాలి. రీడింగ్ కాంప్రెహెన్షన్‌లో ఇచ్చిన ప్యాసేజ్‌ను ముందుగా చదవి.. దాని నేపథ్యాన్ని విశ్లేషిస్తూ అవగాహన చేసుకోవాలి. తద్వారా సమాధానాలు గుర్తించడం సులభమవుతుంది. ప్రతిరోజూ ఇంగ్లిష్ దినపత్రికలు, మ్యాగజీన్లు చదవడం ద్వారా ఈ విభాగంలో పట్టు సాధించవచ్చు.
  కమ్యూనికేషన్ ఎబిలిటీలోని మరో విభాగం బిజినెస్ అండ్ కంప్యూటర్ టెర్మినాలజీ. ఇందులో బిజినెస్, కంప్యూటర్ టెర్మినాలజీ నుంచి ఐదు ప్రశ్నల చొప్పున అడుగుతారు. ఈ ప్రశ్నలు ఆయా అంశాలకు సంబంధించి ప్రాథమిక అవగాహనను పరీక్షించే స్థాయిలో ఉంటాయి. కంప్యూటర్, బిజినెస్ రంగానికి సంబంధించి అబ్రివేషన్స్ తెలిసి ఉండా లి. ఈ విభాగం కోసం గత ప్రశ్నపత్రాలను పరిశీలిస్తూ అందులోని అంశాలాధారంగా మార్కెట్లో లభించే ప్రామాణిక పుస్తకాలను చదవాలి. మ్యాట్ పేపర్లను ప్రాక్టీస్ చేయడం ప్రయోజనకరం.
  ఈ విభాగాన్ని చాలా మంది నిర్లక్ష్యం చేస్తుంటారు. కానీ ఇందులో కనీసం 30కి పైగా మార్కులు సాధిస్తేనే మంచి ర్యాంకు సాధించవచ్చు. ప్రిపరేషన్ దృష్ట్యా కూడా ఈ విభాగం చాలా సులువైంది. ఎందుకంటే ఇందులోని ప్రశ్నలను సాధించడానికి తార్కికత అవసరం లేదు. చక్కని స్కోరింగ్ చేయడానికి ఈ విభాగాన్ని ఉపయోగించుకోవచ్చు.
 
  
  అనలిటికల్ ఎబిలిటీ:
  ఇందులో డేటా సిఫీషియన్సీ, ప్రాబ్లమ్ సాల్వింగ్ అనే రెండు ఉప విభాగాలు ఉంటాయి. డేటా సఫిషియన్సీలో ప్రతి ప్రశ్నకు ఐ,ఐఐ అనే రెండు స్టేట్‌మెంట్లు ఇస్తారు. వీటి ఆధారంగా సమాధానం గుర్తించాలి. ఈ క్రమంలో స్టేట్‌మెంట్ ఐ అవసరమా స్టేట్‌మెంట్ ఐఐ అవసరమా లేదా రెండూ అవసరమా అనే అంశాన్ని అభ్యర్థి విశ్లేషించాల్సి ఉంటుంది. ఇందులో అడిగే ప్రశ్నలు అర్థమెటిక్, జ్యామెట్రీ, బీజగణిత విభాగాల నుంచి వస్తాయి. కాబట్టి ఆయా అంశాలపై దృష్టి సారించాలి. విశ్లేషణ సామర్థ్యాన్ని పెంచుకోవాలి.
  
  ప్రాబ్లమ్ సాల్వింగ్ విభాగాన్ని నాలుగు ఉప విభాగాలుగా విభజించారు. అవి.. సీక్వెన్సెస్ అండ్ సిరీస్ (25 ప్రశ్నలు), డేటా అనాలిసిస్ (10 ప్రశ్నలు), కోడింగ్-డీకోడింగ్ (10 ప్రశ్నలు), డేట్ అండ్ టైమ్ ఆరేంజ్‌మెంట్ ప్రాబ్లమ్స్ (10 ప్రశ్నలు). వీటిల్లో సీక్వెన్సెస్ అండ్ సిరీస్‌లో అనాలజీ, నంబర్ సిరీస్, అల్ఫాబెట్ సిరీస్, క్లాసిఫికేషన్, ఆడ్‌మ్యాన్ అవుట్ వంటి ప్రశ్నలు వస్తాయి. ఇందులో మెరుగైన మార్కులు సాధించాలంటే 1-20 వరకు టేబుల్స్, 1-30 వరకు వర్గమూలాలు, 1-20 వరకు ఘనాలు, A - Z, Z - A వరకు అక్షర క్రమం (ముందు నుంచి వెనక్కు, వెనక నుంచి ముందుకు), స్థాన విలువలపై పట్టు సాధించాలి. డేటా అనాలిసిస్‌లో పట్టికలు, వెన్ చిత్రాలు, లాజికల్ వెన్ చిత్రాల నుంచి ప్రశ్నలు అడుగుతారు. ఈ ప్రశ్నలను సాధించాలంటే నిష్పత్తి, సగటు, శాతం వంటి అంశాలపై అవగామన తప్పనిసరి. అంతేకాకుండా పరిశీలన సామర్థ్యాన్ని పెంచుకోవాలి. ఇచ్చిన చిత్రాలను నిశితంగా పరిశీలించిన తర్వాతే సమాధానాన్ని గుర్తించడం శ్రేయస్కరం. కోడింగ్-డీకోడింగ్‌లో మెరుగైన మార్కులకు A - Z, Z - A వరకు అక్షర క్రమం (ముందు నుంచి వెనక్కు, వెనక నుంచి ముందుకు), స్థాన విలువల పై పట్టు సాధించాలి. డేట్ అండ్ టైమ్‌లో సీటింగ్ ఆరేంజ్‌మెంట్, వయసు, డెరైక్షన్స్, బ్లడ్ రిలేషన్స్, ఆరైవల్, డిపార్చర్, షెడూల్స్‌పై ప్రశ్నలు వస్తాయి.
  
 
  మ్యాథమెటికల్ ఎబిలిటీ:
  అత్యంక కీలక విభాగం మ్యాథమెటికల్ ఎబిలిటీ. అభ్యర్థుల వేగాన్ని, కచ్చితత్వాన్ని పరీక్షించేందుకు ఉద్దేశించిన విభాగమిది. ఇందులో మూడు ఉప విభాగాలు ఉంటాయి. అవి.. అర్థమెటిక్ ఎబిలిటీ, ఆల్జీబ్రాకల్ అండ్ జీయో మెట్రికల్ ఎబిలిటీ,స్టాటిస్టికల్ ఎబిలిటీ. ఒక రకంగా దీన్ని ప్యూర్ మ్యాథమెటికల్ విభాగంగా చెప్పుకోవచ్చు. కాబట్టి ఇందులో మెరుగైన స్కోర్ సాధించాలంటే సాధ్యమైనంత ఎక్కువగా ప్రాక్టీస్ చేయడంతోపాటు షార్ట్‌కట్ మెథడ్స్, కొండ గుర్తులను రూపొందించుకోవాలి.
  
  అర్థమెటికల్ ఎబిలిటీలో ఘాతాంకాలు, నిష్పత్తి, భాజనీయత సూత్రాలు, కసాగు-గసాభా, శాతాలు, ఆకరణీయ సంఖ్యలు, లాభ నష్టాలు, భాగస్వామ్యం, కాలం-పని, కాలం-దూరం, వైశాల్యాలు, ఘనపరిమాణాలు, క్షేత్రమితి అంశాల నుంచి ప్రశ్నలు వస్తాయి. ఆర్‌ఆర్‌బీ, ఎస్‌ఎస్‌సీ పరీక్షల్లోని సంబంధిత సమస్యలను సాధన చేయాలి.
  
  ఆల్జీబ్రాకల్ అండ్ జీయో మెట్రికల్ ఎబిలిటీ విభాగంలో సమితులు, సంబంధాలు, ప్రవచనాలు, బహుపదులు, ప్రమేయాలు, ద్విపద సిద్ధాంతం, వర్గ సమీకరణాలు, మాత్రికలు, శ్రేఢులు, నిరూపక జ్యామితి, త్రికోణమితి వంటి అంశాల నుంచి ప్రశ్నలు వస్తాయి. ఈ ప్రశ్నలు పదో తరగతి స్థాయిలో ఉంటాయి. వీటి కోసం 10వ తరగతి వరకు ఉన్న గణిత పుస్తకాలను చదివితే సరిపోతుంది. పాలిసెట్ పేపర్లను ప్రాక్టీస్ చేయాలి.
  
  స్టాటిస్టికల్ ఎబిలిటీలో సాంఖ్యక శాస్త్రం, సంభావ్యత అంశాల నుంచి ప్రశ్నలు ఉంటాయి. ఆయా అంశాల్లో అభ్యర్థుల ప్రాథమిక అవగాహనను పరీక్షించే విధంగా పదో తరగతి స్థాయిలో ప్రశ్నలు ఇ స్తారు. సాంఖ్యక శాస్త్రం కోసం 10వ తరగతి గణిత పుస్తకాలు, సంభావ్యత కోసం 10వ తరగతి, ఆపై స్థాయి తరగతుల గణిత పుస్తకాలను చదవాలి.
  
  ఇన్ పుట్స్:
  లలితాబాయి,
  ఎస్.ఎం.ఎల్.సి. కామేశ్వర రావు.
  
 
  ఐసెట్-2014 నోటిఫికేషన్ సమాచారం
  అర్హత: ఎంబీఏ-50 శాతం మార్కులతో(రిజర్వ్ అభ్యర్థులకు 45 శాతం) బ్యాచిలర్ డిగ్రీ.
  ఎంసీఏ-50 శాతం మార్కులతో (రిజర్వ్ అభ్యర్థులకు 45 శాతం) బ్యాచిలర్ డిగ్రీ. 10+2 స్థాయిలో మ్యాథమెటిక్స్ ఒక సబ్జెక్ట్‌గా చదివి ఉండాలి. చివరి సంవత్సరం విద్యార్థులు కూడా దరఖాస్తు చేసుకోవచ్చు. దూర విద్య డిగ్రీకి యూజీసీ, ఏఐసీటీఈ, డీఈసీ జాయింట్ క మిటీ గుర్తింపు ఉండాలి.
  దరఖాస్తు విధానం:
  ఆన్‌లైన్‌లో దరఖాస్తు చేసుకోవాలి.
  అప్లికేషన్ ఫీజు: రూ. 250
  దరఖాస్తుకు చివరి తేదీ: ఏప్రిల్ 4, 2014.
  రూ. 500 లేట్ ఫీజుతో: ఏప్రిల్ 15, 2014
  రూ. 2,000 లేట్ ఫీజుతో: ఏప్రిల్ 25, 2014
  రూ. 5,000 లేట్ ఫీజుతో: మే 6, 2014
  రూ. 10,000 లేట్ ఫీజుతో: మే 19, 2014
  పరీక్ష తేదీ: మే 23, 2014
  వివరాలకు: www.apicet.org.in
  
  
  
  టిప్స్
  కనీసం రోజుకు ఆరు నుంచి ఎనిమిది గంటలు ప్రిపరేషన్‌కు కేటాయించాలి.
  గత ప్రశ్నపత్రాలను విధిగా ప్రాక్టీస్ చేయాలి.
  పరీక్ష నాటికి కనీసం ఏడు మాక్ టెస్ట్‌లు రాయాలి.
  కనీసం 165కిపైగా మార్కులు సాధించే విధంగా ప్రిపరేషన్ సాగించాలి. అప్పుడే మంచి కాలేజీలో సీటు సాధించవచ్చు.
  
  
  
  
  బ్లూ/బ్లాక్ బాల్‌పాయింట్ పెన్ వాడాలి
  గతేడాది మాదిరిగానే ఈసారీ  కాకతీయ యూనివర్సిటీ ఐసెట్ నిర్వహించనుంది. ఈ నేపథ్యంలో సంబంధిత నిర్వహణ ఏర్పాట్లపై ఐసెట్-2014 కన్వీనర్ ప్రొఫెసర్ కె. ఓంప్రకాశ్‌తో ప్రత్యేక ఇంటర్వ్యూ..
  
  ఐసెట్ -2014 ఏర్పాట్లు:
  ఐసెట్‌ను సక్రమంగా సకాలంలోనే నిర్వహించేందుకు అన్ని ఏర్పాట్లు చేస్తున్నాం. అందులో భాగంగానే ఆన్‌లైన్‌లో దరఖాస్తు చేసుకునే అవకాశం కల్పించాం. వచ్చే దరఖాస్తుల సంఖ్యను బట్టి పరీక్షా కేంద్రాలను ఏర్పాటు చేస్తాం. గతంతో పోల్చితే ఈసారి కొన్ని మార్పులు చేశాం. గతంలో నెల రోజుల ముందుగానే దరఖాస్తుల స్వీకరణ పూర్తయ్యేది. ఆతర్వాత వచ్చే దరఖాస్తులను అనుమతించే వాళ్లం కాదు. కానీ ఈసారి వారం రోజుల ముందు కూడా అభ్యర్థులకు దరఖాస్తు చేసుకునే అవకాశం కల్పించాం.
  
  ఎంతమంది హాజరు కాబోతున్నారు?
  గత ఏడాది ఐసెట్ -2013లో 1,39,314 దరఖాస్తులు వచ్చాయి. ఈసారి 1.50 లక్షల దరఖాస్తులు రావొచ్చని అంచనా. అభ్యర్థులు ఆన్‌లైన్‌లో దరఖాస్తులు చేసేటప్పుడు నిబంధనలు చదివి దరఖాస్తును క్షుణ్నంగా పూరించాలి. ఆన్‌లైన్ దరఖాస్తులో అభ్యర్థులు తమ పరీక్ష కేంద్రాన్ని స్పష్టంగా పేర్కొనాలి. హాల్‌టికెట్లు, ర్యాంకు కార్డులు ఆన్‌లైన్ ద్వారా డౌన్‌లోడు చేసుకోవాలి.
  
  కొత్తగా మార్పులు:
  ఖమ్మం జిల్లా భద్రాచలం, కొత్తగూడెం ప్రాంతాల్లోని ఏజెన్సీల అభ్యర్థుల కోసం ఈ ఏడాది ఖమ్మం జిల్లాలో మరో పరీక్షా కేంద్రం కొత్తగూడెంలో ఏర్పాటు చేశాం. మే రెండోవారం కల్లా ఐసెట్ నిర్వహణకు రీజినల్ కోఆర్డినేటర్లను నియమించే ప్రక్రియ పూర్తి చేస్తాం. అభ్యర్థులు ప్రధానంగా గమనించాల్సిన మార్పు.. గతంలో ఓఎంఆర్ షీట్‌లో సమాధానాలను గుర్తించేందుకు పెన్సిల్‌ను వినియోగించాల్సి ఉండేది. కానీ ఈసారి నుంచి అభ్యర్థులు సమాధానాలను గుర్తించేందుకు బ్లూ లేదా బ్లాక్ పాయింట్ పెన్‌ను మాత్రమే ఉపయోగించాలి.
  
  దరఖాస్తు సమయంలో తప్పులు దొర్లితే?
  దరఖాస్తు సమయంలో ఏవైనా సమస్యలు దొర్లితే హెల్ప్‌లైన్‌ను సంప్రదించవచ్చు. ఆన్‌లైన్‌లో దరఖాస్తు చేశాక కూడా కొన్ని అంశాలను సవరించుకునే అవకాశం ఉంది. అయితే పేరు, ఇతర అంశాలకు సంబంధించిన సవరణలు మాత్రమే అనుమతిస్తాం. పరీక్షాకేంద్రం, హెల్ప్‌లైన్ సెంటర్‌ను మాత్రం మార్చుకునే వీల్లేదు. ఏవైనా సందేహాలు ఉంటే కన్వీనర్ పేరిట ఉన్న ఈమెయిల్ ద్వారా సంప్రదించవచ్చు.
  
  ఫలితాలు ఎప్పుడు?
  మే 26వ తేదీన ప్రాథమిక కీ విడుదల చేస్తాం. కీ విషయంలో జూన్ 3వ తేదీ వరకు అభ్యంతరాలు స్వీకరిస్తాం. జూన్ 9వ తేదీన ఫలితాలను, ఫైనల్ ‘కీ’ కూడా విడుదల చేస్తాం.
  
  అభ్యర్థులకు సూచనలు ?
  పరీక్షా కేంద్రాలకు అరగంట ముందుగానే చేరుకోవాలి. నిమిషం ఆలస్యమైనా అనుమతించరు. బ్లూ లేదా బ్లాక్ పాయింట్‌పెన్‌ను మాత్రమే వినియోగించుకోవాలి. ఓఎంఆర్‌షీట్‌లో అన్నికాలాలను పూరించాలి. ఏమైనా ఇతర సమాచారం కోసం convernericet2014 @gmail.com మెయిల్ ద్వారా సంప్రదించవచ్చు.
  
  - డి.రమేష్, న్యూస్‌లైన్, కేయూ క్యాంపస్.


 మొత్తం 2,677 పంచాయతీ కార్యదర్శి (గ్రేడ్-4) ఉద్యోగ నియామకాలకు సంబంధించి ఏపీపీఎస్సీ రాష్ట్ర వ్యాప్తంగా ఫిబ్రవరి 23న పరీక్ష నిర్వహించింది. ఇటీవల విడుదలైన వీఆర్‌వో పరీక్ష ఫలితాల్లో వందకు వంద మార్కులు రావడంతో పంచాయతీ కార్యదర్శి పరీక్ష కటాఫ్‌పై రకరకాల అంచనాలు వెలువడుతున్నాయి. ఈ నేపథ్యంలో పంచాయతీ కార్యదర్శి ప్రశ్నపత్రాల తీరుతెన్నులు, కటాఫ్ అంచనాలపై నిపుణుల విశ్లేషణ..
  
  
  పంచాయతీ కార్యదర్శి పరీక్షకు 8.14 లక్షల మంది దరఖాస్తు చేసుకోగా.. 71 శాతం మంది హాజరయ్యారు. ఉదయం జరిగిన పేపర్-1 (జనరల్ స్టడీస్)కు 71.21 శాతం మంది హాజరుకాగా, మధ్యాహ్నం జరిగిన పేపర్-2 (గ్రామీణాభివృద్ధి)కు 70.83 శాతం మంది హాజరయ్యారు. పేపర్-1లో వచ్చిన మూడు ప్రశ్నలు స్వల్ప తేడాతో రెండో పేపర్‌లోనూ వచ్చాయి. అవి..
  
 1.బెరి బెరి వ్యాధి ఏ విటమిన్ లోపం వల్ల కలుగుతుంది? (పేపర్-1); బి-విటమిన్ లోపం వల్ల సంక్రమించే వ్యాధి? (పేపర్-2).
 2.ఏ కమిటీ సూచనల ఆధారంగా నాబార్డ్‌ను స్థాపించారు? (పేపర్-1); నాబార్డ్ సంస్థను ఏ కమిటీ సిఫార్సుల మేరకు స్థాపించారు? (పేపర్-2).
 3.భారతదేశ ఏ రెండు రాష్ట్రాల్లో పంచాయతీరాజ్ వ్యవస్థను మొదట ప్రవేశపెట్టారు? (పేపర్-1); రాజస్థాన్‌తో పాటుగా మొట్టమొదట పంచాయతీరాజ్ వ్యవస్థ ప్రారంభమైన మరో రాష్ట్రం? (పేపర్ 2).
  
  పేపర్ 1 (జీఎస్): జనరల్ స్టడీస్ పేపర్‌లో ఐదారు ప్రశ్నలు తప్ప, మిగిలిన ప్రశ్నలన్నీ తేలిక నుంచి మధ్యస్థాయి (Easy to Moderate) కాఠిన్యత ఉన్నవే. చాలా వరకు ప్రశ్నలు నేరుగా వచ్చాయి. భారతదేశ మొదటి ప్రధాన ఎన్నికల కమిషనర్ ఎవరు?; సౌర వ్యవస్థలో అతిపెద్ద గ్రహం ఏది?; చంద్రునిపై కాలు పెట్టిన మొదటి వ్యోమగామి ఎవరు? వంటి ప్రశ్నలు ఈ కోవకు చెందుతాయి.
  
 ఇందులో లాజికల్ రీజనింగ్, అనలిటికల్ ఎబిలిటీ, డేటా ఇంటర్‌ప్రిటేషన్‌కు అధిక ప్రాధాన్యం ఇచ్చారు. ఈ విభాగం నుంచి ఏకంగా 37 ప్రశ్నలు వచ్చాయి. వర్తమాన వ్యవహారాల నుంచి 19 ప్రశ్నలు వచ్చాయి. జనరల్ నాలెడ్జ్ విభాగం నుంచి సింహ భాగం ప్రశ్నలు (దాదాపు 42) వచ్చాయి. గ్రూప్స్, జేఎల్ వంటి పోటీ పరీక్షలకు పకడ్బందీగా సిద్ధమవుతున్న వారు జీఎస్ పేపర్‌లో 135 వరకు స్కోర్ చేస్తారనడంలో సందేహం లేదు.
  
 విపత్తుల నిర్వహణ విభాగం నుంచి ఎనిమిది ప్రశ్నలు వచ్చాయి. ఈ ప్రశ్నలు గతంలో ఏపీపీఎస్సీ నిర్వహించిన వివిధ పరీక్షల్లో పదేపదే వచ్చినవే.
  ఉదా: సార్క్ విపత్తు నిర్వహణ కేంద్రం ఎక్కడ ఉంది?
  1) కటక్    
  2) న్యూఢిల్లీ
  3) విశాఖపట్నం
  4) మదురై
  జవాబు: 2
  
  ఉదా: ఏ సంవత్సరంలో విపత్తు నిర్వహణ చట్టాన్ని భారత్‌లో చేశారు?
  1) 2003
  2) 2004
  3) 2005
  4) 2006
  జవాబు: 3
  
  పేపర్ 2 (గ్రామీణాభివృద్ధి):
  పరీక్షకు సంబంధించిన పేపర్-2 (గ్రామీణాభివృద్ధి, గ్రామీణ ప్రాంత సమస్యలు) సిలబస్‌లో అయిదు అంశాలను పేర్కొన్నారు. అయితే ప్రశ్నపత్రం రూపకల్పనలో వీటికి సమ ప్రాధాన్యం ఇవ్వలేదు. అకౌంటింగ్‌కు సంబంధించి 28 వరకు ప్రశ్నలు వచ్చాయి. ఇవి ఇంటర్, డిగ్రీలో కామర్స్ చదువుకున్న వారు మాత్రమే సమాధానాలు గుర్తించేలా ఉన్నాయి. పేపర్-1 బాగా రాసి, ఉత్సాహంగా పేపర్-2కు హాజరైన వారు ఇందులోని అకౌంటింగ్ ప్రశ్నల సంఖ్య, అడిగే తీరును చూసి నిరాశచెందారు. పదాలు పూర్తిగా కొత్తవి కావడంతో, ప్రశ్నను సైతం అర్థం చేసుకోలేని స్థితిలో ఉండటంతో కామర్స్ నేపథ్యం లేని అభ్యర్థులు నిరుత్సాహానికి గురయ్యారు.
  
 ఉదా: జంట పద్దు విధానంలో ఖాతా పుస్తకాల నమోదు, నిల్వలు తేల్చడంలో దొర్లిన అంకగణిత కచ్చితత్వాన్ని కనుక్కోవడానికి ఈ కింది దాన్ని తయారు చేస్తారు?
  1) నగదు పుస్తకం
  2) చిట్టా
  3) అంకణా    
 4) బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టీ
  జవాబు : 3
  
  ఉదా: రూ.5 వేలు జీతాల చెల్లింపు అంకణాలో క్రెడిట్ వైపు చూపారు. అప్పుడు అంకణాలోని డెబిట్ వైపు
  1) రూ.5 వేలు తగ్గుతుంది
  2) రూ.5 వేలు అధికంగా చూపుతుంది
  3) రూ.10 వేలు తగ్గుతుంది
  4) రూ.10 వేలు అధికంగా చూపుతుంది.
  జవాబు: 3
  
  పంచాయతీరాజ్ హవా!
  అందరూ ఊహించినట్లుగానే పేపర్-2లో పంచాయతీరాజ్ వ్యవస్థ నుంచి అధిక ప్రశ్నలు వచ్చాయి. పంచాయతీరాజ్ వ్యవస్థ- రాజ్యాంగం; స్థానిక సంస్థల నిర్మాణం- విధులు తదితర అంశాల నుంచి ప్రశ్నలు అడిగారు.
  
  ఉదా:1)పంచాయతీరాజ్ సంస్థలకు ఎన్ని సంవత్సరాల కొకసారి ఎన్నికలు జరపాలని భారత రాజ్యాంగం నిర్దేశిస్తుంది?
  2)మూడంచెల పంచాయతీరాజ్ వ్యవస్థలో ఏ మూడు ఉన్నాయి?
  
  గ్రామీణ ప్రాంత ప్రజల జీవితాల్లో ప్రధానమైన వ్యవసాయం- అనుబంధ రంగాల గురించి ఎక్కువ ప్రశ్నలు వచ్చాయి. ఒకే అంశానికి సంబంధించి నాలుగైదు ప్రశ్నలు వచ్చాయి.
  
  విటమిన్లకు సంబంధించి సూర్యరశ్మి ద్వారా లభించే విటమిన్ ఏది?; ‘ఎ’ విటమిన్ ఆహారంలో లోపిస్తే దెబ్బతినే అవయవం ఏది?; సి విటమిన్ ఏ ఆహార పదార్థాలలో ఎక్కువగా లభిస్తుంది? బి విటమిన్ లోపం వల్ల సంక్రమించే వ్యాధి ఏది? అనే ప్రశ్నలు వచ్చాయి.
  
  వ్యవసాయం, అనుబంధ రంగాల విప్లవాలపై ఆరు ప్రశ్నలు వచ్చాయి. వీటిలో హరిత విప్లవానికి సంబంధించి రెండు, శ్వేత విప్లవం నుంచి రెండు, నీలి విప్లవం నుంచి ఒకటి, యెల్లో విప్లవం నుంచి ఒకటి ప్రశ్నలు వచ్చాయి.
  
  కటాఫ్ అంచనా
  పేపర్-1లో 130-135 మార్కులు తెచ్చుకునే అవకాశముంది. అదే విధంగా రెండో పేపర్‌లో 110-115 మార్కులు స్కోర్ చేయొచ్చు. దీన్నిబట్టి మొత్తంమీద కటాఫ్ 240-250 (300 మార్కులకు) ఉండొచ్చని నిపుణులు అంచనా వేస్తున్నారు. ఈ మేరకు మార్కులు సాధించిన వారు పోటీలో నిలిచేందుకు అవకాశముందంటున్నారు.
  
  
  ఇంటర్ పాఠ్యపుస్తకాల్లోనివే
  అకౌంటింగ్ ప్రాథమిక అంశాల విభాగంలో వచ్చిన ప్రశ్నల్లో చాలా వరకు ఇంటర్మీడియెట్ కామర్స్ తెలుగు అకాడమీ పుస్తకాల్లో ఉన్నవే. అయిదారు ప్రశ్నలు సీబీఎస్‌ఈ 11, 12 తరగతి పుస్తకాల్లో ఉన్నాయి. ఇంటర్, డిగ్రీ స్థాయిలో కామర్స్ చదువుకున్న వారికి ఈ విభాగం అనుకూలంగా ఉందని చెప్పొచ్చు.
  - కురుహూరి రమేష్, సీనియర్ ఫ్యాకల్టీ.
  
  డేటా ఇంటర్‌ప్రిటేషన్, అకౌంటింగ్ కీలకం! 
  పోటీ పరీక్షల ప్రశ్నపత్రం ఎప్పుడూ సమతూకంగా ఉండాలి. ఏదో ఒక విభాగం వారికి ప్రయోజనం చేకూరేలా ఉండకూడదు. పంచాయతీ కార్యదర్శి ఉద్యోగాలకు ఏదైనా బ్యాచిలర్ డిగ్రీని అర్హతగా నిర్దేశించారు. అలాంటప్పుడు అందరినీ దృష్టిలో ఉంచుకొని ప్రశ్నపత్రాన్ని రూపొందించాలి. కానీ, పరీక్షలో ఏకంగా 28 ప్రశ్నలు అకౌంటింగ్‌కు సంబంధించినవి ఉన్నాయి. అవి కూడా జనరల్‌గా కాకుండా పూర్తిగా టెక్నికల్‌గా ఉన్నాయి. కామర్స్ నేపథ్యమున్న విద్యార్థులు మాత్రమే వాటికి సమాధానాలు రాయగలరు. అదే విధంగా సిలబస్‌లో ‘సమకాలీన సమాజంలో సామాజిక ఉద్రిక్తతలు, ఘర్షణలు- అణగారిన వర్గాల సమస్యలు’ అంశాన్ని పేర్కొన్నారు. కానీ, ఈ విభాగం నుంచి చాలా తక్కువ ప్రశ్నలు వచ్చాయి. మొత్తంమీద పేపర్-1లో డేటా ఇంటర్‌ప్రిటేషన్, పేపర్-2లో అకౌంటింగ్‌లో మంచి స్కోర్ చేసిన వారు తుది జాబితాలో నిలిచే అవకాశముంది.    - బి.కృష్ణారెడ్డి, డెరైక్టర్, క్లాస్-1 స్టడీసర్కిల్.
  
  
  డిగ్రీ అర్హతతో గతంలో ఏపీపీఎస్సీ నిర్వహించిన పరీక్షల జనరల్ స్టడీస్ పేపర్‌తో పోల్చితే ప్రస్తుత పంచాయతీ కార్యదర్శి పేపర్-1 భిన్నంగా ఉంది. దాదాపు అన్ని ప్రశ్నలూ నేరుగా వచ్చాయి. జనరల్ నాలెడ్జ్ ప్రశ్నలు ఎక్కువగా వచ్చాయి. పేపర్-1లో 140 మార్కుల వరకూ స్కోర్ చేయొచ్చు. ప్రస్తుతం పోటీ పరీక్షలకు సిద్ధమవుతున్న వారు తప్పనిసరిగా స్టాండర్డ్ జీకేపై పట్టు సాధించాలి.
  - ఎన్.విజయేందర్‌రెడ్డి, జనరల్ అవేర్‌నెస్ ఫ్యాకల్టీ.
  
  
  సమయాన్ని సద్వినియోగం చేసుకోవాలి
  ప్రభుత్వ ఉద్యోగాన్ని సంపాదించాలన్న కోరిక ఉన్నప్పటికీ చాలా మంది.. నోటిఫికేషన్ వచ్చాక ప్రిపరేషన్ గురించి ఆలోచిస్తారు. అయితే నోటిఫికేషన్లతో సంబంధం లేకుండా దీర్ఘకాలిక ప్రణాళికతో లక్ష్యాన్ని సాధించే దిశగా సాగిపోవాలి. అప్పుడే పోటీ ప్రపంచంలో విజేతల జాబితాలో చోటు లభిస్తుంది. ఎక్కువ మంది గ్రూప్స్‌ను లక్ష్యంగా పెట్టుకుంటారు. కొత్త నోటిఫికేషన్లు రావడానికి మరికొన్ని నెలలు ఆగాల్సి ఉంటుంది కాబట్టి ఈ సమయాన్ని ఎలాంటి ఒత్తిడి లేకుండా ప్రిపరేషన్‌ను కొనసాగించేందుకు సమర్థవంతంగా ఉపయోగించుకోవాలి. ఇలా చేస్తే ఎప్పుడు నోటిఫికేషన్ వచ్చినా పోటీలో ముందువరుసలో ఉండొచ్చు.
  
  ఎన్ని గంటలు చదవాలి:
  ప్రిపరేషన్‌కు ఎవరెన్ని గంటలు కేటాయించాలనేది వారివారి చేతుల్లోనే ఉంటుంది. వివిధ ఉద్యోగాల్లో ఉన్నవారు, ఫ్రెషర్స్ తమకు అందుబాటులో ఉన్న సమయాన్ని సమర్థవంతంగా ఉపయోగించుకోవాలి.
  
  జనరల్ స్టడీస్ పట్టుపట్టాలి:
  డిప్యూటీ కలెక్టర్, డిప్యూటీ సూపరింటెండెంట్, కమర్షియల్ ట్యాక్స్ ఆఫీసర్, ఎంపీడీవో, రీజనల్ ట్రాన్స్‌పోర్ట్ ఆఫీసర్, డీఎల్, జేఎల్ వంటి ఉన్నత స్థాయి పోస్టుల నుంచి జూనియర్ అసిస్టెంట్, అకౌంటెంట్, హాస్టల్ వార్డెన్, కానిస్టేబుల్ వంటి ఉద్యోగాల వరకు నిర్వహించే పరీక్షల్లో జనరల్ స్టడీస్ కీలకపాత్ర పోషిస్తుంది. గ్రూప్స్‌తో పాటు వివిధ పోస్టులకు నిర్వహించే పరీక్షల్లో జీఎస్‌కు ప్రత్యేక పేపర్ ఉంటుంది. ఓ ప్రణాళిక ప్రకారం చదివితే ఇందులో అత్యధిక మార్కులు సంపాదించవచ్చు.
  
 జీఎస్‌లో హిస్టరీ, జాగ్రఫీ, పాలిటీ, సైన్స్ అండ్ టెక్నాలజీ, ఎకనామిక్స్, మెంటల్ ఎబిలిటీ, డిజాస్టర్ మేనేజ్‌మెంట్, కరెంట్ అఫైర్స్‌లకు సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఉంటాయి. అందువల్ల అభ్యర్థులు ఆరు నుంచి పదో తరగతి వరకు సైన్స్, సోషల్ పాఠ్యపుస్తకాలను చదివి, సొంతంగా నోట్స్ రూపొందించుకోవడం వల్ల మంచి ఫలితం ఉంటుంది. ఈ నోట్స్‌ను చదివిన తర్వాత ఇతర ఏ ప్రామాణిక మెటీరియల్‌ను అయినా త్వరగా చదివేందుకు, తేలిగ్గా అర్థం చేసుకునేందుకు అవకాశముంటుంది.
  
  అప్‌డేట్.. అసలైన ఆయుధం:
  ఏ ప్రభుత్వ ఉద్యోగ పరీక్షకు సిద్ధమవుతున్న అభ్యర్థులైనా సిలబస్‌లోని విషయాలకు సంబంధించి తాజా సమాచారాన్ని తెలుసుకోవడం (అప్‌డేట్) ప్రధానం. దీనికోసం ఒకట్రెండు దిన పత్రికలు చదువుతూ సొంతంగా నోట్స్ ప్రిపేర్ చేసుకోవాలి. పోటీ పరీక్షల డిస్క్రిప్టివ్ పేపర్లలో అత్యధిక మార్కులు సాధించాలంటే రైటింగ్ స్కిల్స్ చాలా ముఖ్యం. దీనికోసం అభ్యర్థులు  తక్కువ సమయంలో ఎగ్జామినర్ ఆశించిన సమాధానం రాయాలంటే ఇప్పటి నుంచే రైటింగ్ ప్రాక్టీస్ చేయాలి. దీనికోసం రోజులో కొంత సమయాన్ని కేటాయించాలి.


 జీవన విధానాలు
  
 కిరణజన్య సంయోగక్రియ, శ్వాసక్రియ
  
  1.కార్బోహైడ్రేట్లలో ఉండే శక్తిని విడుదల చేసే క్రియ ----------.
  2.అన్ని జీవక్రియల్లో ---------- ముఖ్యమైన జీవక్రియ.
  3.కిరణజన్య సంయోగక్రియలో---------- వాయువు విడుదలవుతుంది.
  4.విద్యుదయస్కాంత వికిరణంలో ---------- కంటికి కనిపించే కాంతి కంటే ఎక్కువ ధైర్ఘ్య తరంగాలుంటాయి.
  5.ఆకుపచ్చని మొక్కల్లో కిరణజన్య సంయోగక్రియను పరీక్షించే సమయం----------.
  6.వాయువుల మార్పిడి, నీటి ఆవిరిని ఆకుల నుంచి నియంత్రించేవి----------.
  7.---------- దొంతరలను గ్రానా అంటారు.
  8.కిరణజన్య సంయోగక్రియలో పత్రహరిత అణువు ---------- చెందుతుంది.
  9.అయోడిన్‌ను ---------- కలిగి ఉందని కనుక్కోవడానికి ఉపయోగిస్తారు.
  10. కాంతి మీద ఆధారపడే జీవ రసాయన చర్య ----------.
  11.మెల్విన్ కాల్విన్---------- పై పరిశోధనలు చేసి నోబెల్ బహుమతిని పొందారు.
  12.మొక్కలు ఆకుపచ్చ రంగులో ఉంటాయి. ఎందుకంటే ----------.
  13.---------- అనే జీవక్రియ జీవుల జాతిని శాశ్వతంగా ఉంచడానికి సహాయపడుతుంది.
  14.కంటికి కనిపించే కాంతి తరంగ ధైర్ఘ్యం----------.
  15.కాంతి కిరణాలలో ఉండే శక్తిని ----------అంటారు.
  16.శ్వాసక్రియ చెందే పదార్థాన్ని ---------- అంటారు.
  17.మైటోకాండ్రియాలో ఉండే లోపలి ముడుతలను ---------- అంటారు.
  18.ఆక్సిజన్ లేకుండా సూక్ష్మ జీవులు జరిపే శ్వాసక్రియను ---------- అంటారు.
  19.చాలా రకాల బాక్టీరియాలు ఆక్సిజన్ లేనప్పుడు ---------- ఆమ్లాల్ని ఉత్పత్తి చేస్తాయి.
  20.గరిష్ట శ్వాసక్రియ రేటు జరిగే ఉష్ణోగ్రత ----------.
  21.ఫలాలను శీతల స్థలంలో ఉంచినపుడు ---------- రేటు తగ్గుతుంది.
  22.ఒక గదిలో ఫలాలను ---------- ఉష్ణోగ్రత మధ్య ఉంచితే అవి తొందరగా పక్వానికి వస్తాయి.
  23.గ్లూకోజ్ ఆక్సీకరణంలో మొదటి దశను ---------- అంటారు.
  24.సిట్రిక్ ఆమ్లం ఏర్పడేందుకు ఎసిటైల్ కొ ఎంజైమ్ అ, నాలుగు కర్బన పరమాణువులు గల ---------- పదార్థంలో చేరుతుంది.
  25.అఖ్కీలో ఎక్కువ శక్తి ---------- అకర్బన అణువుతో నిల్వ అయి ఉంటుంది.
  26.అఈ్కకి శక్తిమంతమైన ఫాస్పేట్ కలయికను ---------- అంటారు.
  27.గ్లూకోజ్ పైరువిక్ ఆమ్లంగా ఏర్పడినప్పుడు పొందే నికర లాభం ----------.
  28.అఖ్కీని విస్తరించగా ----------.
  29.ఆక్సీకరణ చెందడానికి కణ శ్వాసక్రియలో ఆహార పదార్థాలు ---------- రూపంలో ఉండాలి.
  30.---------- క్రియను జంతువులు జరపలేవు.
  31.గ్లైకాలసిస్ తుది దశలో ఏర్పడే ఆమ్లం ----------.
  32.వాతావరణంలో కార్బన్ డై ఆక్సైడ్ పరిమాణం ----------.
  33.మైటోకాండ్రియాలను ---------- అని కూడా అంటారు.
  34.కిరణజన్య సంయోగక్రియలో నిలవ ఉండే శక్తి ---------- నుంచి లభిస్తుంది.
  35.ఆక్సీకరణ భాస్వీకరణం ----------లో జరుగుతుంది.
  36.అమీబాలో శ్వాసక్రియ ---------- పద్ధతి ద్వారా జరుగుతుంది.
  37.కప్పలో నాశికలు ---------- లోకి తెరచుకుంటాయి.
  38.వానపాములో హిమోగ్లోబిన్ రక్తంలోని----------లో ఉంటుంది.
  39.బొద్దింక రక్తం ---------- గా ఉంటుంది.
  40.చర్మ శ్వాసక్రియ ---------- లో జరుగుతుంది.
  41.వానపాములో శరీర కుహర ద్రవం ---------- ద్వారా బయటకు వస్తుంది.
  42.వాయునాళాలు ఉన్న జీవి ----------.
  43.ఉపరికుల గల జీవి ----------.
  44.స్వరపేటికను ---------- అని కూడా అంటారు.
  45.మానవుడిలో గాలిగొట్టాన్ని శాస్త్రీయంగా---------- అంటారు.
  46.మానవుడిలో వాయునాళానికి ఆధారాన్ని ఇచ్చే మృదులాస్థి ఉంగరాల ఆకారం ----------.
  47.కంఠబిలం మీద మూతలా పనిచేసే నిర్మాణం ----------.
  48.స్త్రీలలో ---------- శ్వాసకదలికల్లో ప్రముఖ పాత్ర పోషిస్తాయి.
  49. పురుషుల్లో ---------- శ్వాసకదలికల్లో ప్రముఖ పాత్ర పోషిస్తాయి.
  50.వాయుగోణులు --------- ల పరిమాణాలు.
  51.కప్ప చర్మం ఎండిపోతే అది ---------.
  52.బొద్దింకలో శ్వాస రంధ్రాల సంఖ్య ---------.
  53.బొద్దింకలో --------- శ్వాసేంద్రియాలు.
  54.వానపాములో శ్వాసక్రియ ---------ద్వారా జరుగు తుంది.
  55.పుపుస శ్వాసక్రియ --------- ద్వారా జరుగుతుంది.
  
  
  సమాధానాలు
  1) శ్వాసక్రియ; 2) కిరణజన్య సంయోగక్రియ; 3) ఆక్సిజన్; 4) పరారుణ కిరణాలు; 5) మొక్కను 2-3 గంటలు సూర్యకాంతిలో ఉంచిన తర్వాత; 6) పత్ర రంధ్రాలు; 7) థైలకాయిడ్; 8) ఆక్సీకరణం; 9) పిండి పదార్థం; 10) కిరణజన్య సంయోగ క్రియ; 11) కార్బన్ స్థాపన (నిష్కాంతి చర్య); 12) అవి ఆకుపచ్చ కాంతిని పరావర్తనం చేస్తాయి; 13) ప్రత్యుత్పత్తి; 14) 400ఝ  700ఝ; 15) క్వాంటం శక్తి; 16) శ్వాసక్రియాధారాలు; 17) క్రిస్టే; 18) కిణ్వనం; 19) లాక్టిక్; 20) 300 సెంటీగ్రేడ్ నుంచి 400 సెంటీగ్రేడ్; 21) శ్వాసక్రియ; 22) 450 సెంటీగ్రేడ్; 23) గ్లైకాలసిస్; 24)ఆక్సాలో ఎసిటికామ్లం; 25) మూడో; 26) పాస్ఫోరిలేషన్; 27) 2 అఖ్కీలు; 28) ఎడినోసిన్ ట్రై పాస్ఫేట్; 29)గ్లూకోజ్; 30) కిరణజన్య సంయోగ క్రియ; 31) పైరువిక్ ఆమ్లం; 32) 0.03-0.04 శాతం; 33) శక్తి ఉత్పాదక కేంద్రాలు; 34) సూర్యకాంతి; 35) మైటోకాండ్రియా; 36) విసరణ/వ్యాపనం; 37) ఆస్యకుహరం; 38) ప్లాస్మా; 39) తెలుపు; 40) వానపాము/ కప్ప/ సాలమండర్; 41) పృష్ట రంధ్రాలు; 42) బొద్దింక (కీటకాలు); 43) అస్థి చేప; 44) శబ్దపేటిక; 45) వాయునాళం; 46) ‘ఇ’; 47) ఉపజిహ్వక/కొండ నాలుక; 48) పక్కటెముకలు; 49) ఉదర వితానం; 50) ఊపిరితిత్తులు; 51) చర్మం ద్వారా శ్వాసక్రియ జరపలేదు 52) 10 జతలు; 53) వాయునాళాలు; 54) చర్మం; 55) ఊపిరితిత్తులు.
  
  రవాణా వ్యవస్థలు,
  మానవ హృదయ నిర్మాణం
  1ఏకకణ జీవుల్లో పదార్థాల రవాణా--------- ద్వారా జరుగుతుంది.
  2.రక్త రవాణా వ్యవస్థలో --------- పంపు చేసే సాధనం.
  3.కప్ప హృదయంలో కర్ణికలకు వెనుకగా --------- ఉంటుంది.
  4.సరీసృపాల హృదయంలో --------- అసంపూర్ణంగా విభజన చెందిన గది.
  5.ఊపిరితిత్తులకు రక్తాన్ని సరఫరా చేసే హృదయాన్ని --------- అంటారు.
  6.ఏక ప్రసరణ రక్త ప్రసరణ వ్యవస్థ---------లో కని పిస్తుంది.
  7.శోష రసం --------- వ్యవస్థకి చెందుతుంది.
  8.ఎర్రరక్త కణాలు లేని జీవి---------.
  9.బొద్దింకలో --------- కండరాలు రక్తాన్ని హృదయంలోకి పంపడానికి సహాయపడతాయి.
  10.ఉభయ జీవుల్లో మహాసిరలు కలిసి --------- ని ఏర్పాటు చేస్తాయి.
  11.రక్త కోటరాలు ఉన్న జంతువు ---------.
  12.13 గదుల హృదయం ఉన్న జంతువు ---------.
  13.మెగాస్కోలెక్స్‌లో --------- ముఖ్య సిరగా పనిచేస్తుంది.
  14.మెగాస్కోలెక్స్‌లో--------- ముఖ్య ధమనిగా పని చేస్తుంది.
  15.స్వేచ్ఛాయుత రక్త ప్రసరణ వ్యవస్థ --------- లో ఉంటుంది.
  16.నీలి రంగు రక్తం కలిగిన జంతువులు ---------.
  17.పుపుస మహా ధమని --------- నుంచి బయలుదేరు తుంది.
  18.మానవుడిలో సామాన్య రక్తపీడనం --------- ఉంటుంది.
  19.మానవుడి సామాన్య రక్తపీడనం 120/80లో పై సంఖ్య --------- పీడనాన్ని తెలుపుతుంది.
  20.హృదయానికి ఆమ్లజని సహిత రక్తాన్ని తెచ్చేవి ---------.
  21.---------లో అడ్డంకులేర్పడితే గుండెపోటు సంభవిస్తుంది.
  22.ఎడమ కర్ణిక, ఎడమ జఠరికలకు మధ్య కవాటం ---------.
  23.బి.పి.ని కొలిచే పరికరం ---------.
  24.శరీరంలో పైభాగాల నుంచి రక్తాన్ని---------సేకరిస్తుంది.
  25.మానవ శరీరంలో --------- అతి పెద్ద ధమని.
  26.గ్రద్వయ కవాటానికి మరోపేరు ---------.
  27.హృదయంలోని కవాటాలను వాటి స్థానంలో ఉంచ డానికి తోడ్పడే బంధన కణ జాల తంతువులను --------- అంటారు.
  28.ఊపిరితిత్తులకు, హృదయానికి మధ్య జరిగే రక్త ప్రసరణను --------- వలయం అంటారు.
  29.హృదయానికి, శరీర అవయవాలకు మధ్య జరిగే రక్త ప్రసరణను ____ వలయం అంటారు.
  30.రెండు వలయాల్లో రక్తాన్ని పంపు చేసే హృదయాన్ని ____ అంటారు.
  
  సమాధానాలు
  1) విసరణ/ వ్యాపనం; 2) హృదయం; 3) జఠరిక; 4) జఠరిక; 5) పుపుస హృదయం; 6) చేపల; 7) రవాణా; 8) వానపాము; 9) పక్షాకార; 10) సిరాసరణి; 11) బొద్దింక (కీటకాలు); 12) బొద్దింక; 13) పృష్ట రక్త నాళం; 14) ఉదర రక్తనాళం; 15) కీటకాలు; 16) పీత, నత్త; 17) కుడి జఠరిక; 18) 120/80; 19) సిస్టోల్; 20) పుపుస సిరలు; 21) హృదయ ధమని; 22) అగ్రద్వయ కవాటం; 23) స్ఫిగ్మో మానోమీటరు; 24) పూర్వ మహాసిర; 25) దైహిక మహా ధమని; 26) మిట్రల్ కవాటం; 27) స్నాయు రజ్జువులు; 28) పుపుస; 29) దైహిక; 30) ద్వి వలయ ప్రసరణ హృదయం.
  
  రక్తం - దాని అంశాలు, రక్త వర్గాలు
  1.శరీరంలో ------------- ద్రవరూపంలో ఉండే కణజాలం.
  2.------------- రక్తంలోని మాతృక.
  3.రక్తం గడ్డకట్టడంలో -------------ప్రముఖ పాత్ర వహిస్తాయి.
  4.------------- ద్రావణాన్ని సెలైన్ అంటారు.
  5.రక్తంలో ఉండే మొత్తం లవణాల శాతం-------------.
  6.రక్త నాళాల్లో రక్తం గడ్డకట్టకుండా ------------- చూస్తుంది.
  7.రక్తం గడ్డకట్టినప్పుడు, దానిమీద ఉండే స్పష్టమైన ద్రవాన్ని ------------- అంటారు.
  8.రక్తంలోని హెమోగ్లోబిన్ ------------- ని------------- మోసుకు పోతుంది.
  9.ఎర్రరక్త కణాల ఉత్పత్తిని ------------- అంటారు.
  10.ఎర్రరక్త కణాలు ------------- కలిగి ఉండటం వల్ల ఎర్రగా ఉంటాయి.
  11.చిచిచిలను శరీరంలోని సూక్ష్మ రక్షక భటులు అంటారు.
  12.------------- తెల్ల రక్తకణాల అన్నింటిలోనూ అతి చిన్నవి.
  13.కేంద్రకం లేని రక్తకణం -------------.
  14.------------- వంటి క్షీరదాల ఎర్ర రక్తకణంలో కేంద్రకం ఉంటుంది.
  15.ప్లాస్మాలో సుమారు ------------- శాతం కర్బన రసాయనా లుంటాయి.
  16.అతిపెద్ద తెల్ల రక్తకణాలు -------------.
  17.‘’ ఆకారంలో ఉండే కేంద్రకం ఉన్న రక్త కణం-------------.
  18.రెండు తమ్మెల కేంద్రకం ఉన్న రక్తకణం-------------.
  19.అనేక తమ్మెలు కలిగిఉన్న కేంద్రకం ఉన్న రక్తకణం-------------.
  20.మూత్రపిండం ఆకారంలో ఉన్న కేంద్రకం ఉన్న రక్త కణం -------------.
  21.ఎర్ర రక్తకణాల జీవితకాలం సుమారు -------------.
  22.తెల్ల రక్తకణాల జీవిత కాలం-------------.
  23.తెల్ల రక్తకణాలన్నింటి కంటే ------------- సంఖ్య చాలా తక్కువ.
  24.తెల్ల రక్తకణాలన్నింటి కంటే ------------- సంఖ్య చాలా ఎక్కువ.
  25.శరీరంలో ఎలర్జీ ప్రతిచర్యలను తగ్గించేవి -------------.
  26.’అఆ’ రక్త వర్గం ఉన్న వ్యక్తులను------------- అంటారు.
  27.’ై’ రక్త వర్గం గల వ్యక్తులను------------- అంటారు.
  28.ఒక వ్యక్తి రక్తం మరొక వ్యక్తికి అతని సిర ద్వారా ఎక్కించడాన్ని ------------- అంటారు.
  29.అత్యవసర పరిస్థితుల్లో రక్త వర్గం తెలియనప్పుడు రక్త గ్రహీతకు ------------- రక్త వర్గాన్ని ఇవ్వొచ్చు.
  30.’AB’ రక్త వర్గం ఉన్న వ్యక్తులను విశ్వ గ్రహీతలు అనడానికి కారణం -------------.
  31.కారల్ లాండ్ స్టీనర్ ------------- కనిపెట్టారు.
  32.ఒక వ్యక్తి రక్తాన్ని మరొక వ్యక్తికి ------------ ద్వారా ఎక్కిస్తారు.
  33.ప్రతిజనకాలు ’అ’, ’ఆ’ రెండూ లేని రక్త వర్గం------------.
  34.రక్త గుచ్ఛకరణానికి కారణమైన చర్య ------------.
  35.రక్తంలో ప్రతిరక్షకాలుండే స్థానం ------------.
  36.రక్తంలో ప్రతిజనకాలుండే స్థానం ____.
  
  సమాధానాలు
  1) రక్తం; 2) ప్లాస్మా; 3) రక్త ఫలకికలు; 4) 0.9% సోడియం క్లోరైడ్; 5) 0.85-0.9%; 6) హిపారిన్; 7) సీరం; 8) ఆక్సిజన్, కార్బన్ డై ఆక్సైడ్; 9) ఎరిత్రోపాయిసిస్; 10) హిమోగ్లోబిన్; 11) న్యూట్రోఫిల్స్; 12) లింఫోసైట్స్; 13) ఎరిత్రోసైట్స్; 14) ఒంటె; 15) 6-8; 16) మోనోసైట్స్; 17) బేసోఫిల్స్; 18) ఇస్‌నోఫిల్స్; 19) న్యూట్రోఫిల్స్) 20) మోనోసైట్స్; 21) 120 రోజులు; 22) 12-13 రోజులు; 23) బేసోఫిల్స్; 24) న్యూట్రోఫిల్స్; 25) ఇస్‌నోఫిల్స్; 26) విశ్వ గ్రహీతలు; 27) విశ్వదాతలు; 28) రక్త ప్రవేశనం; 29) ’ై’ రక్త; 30) అన్ని రకాల రక్త వర్గాల నుంచి రక్తాన్ని గ్రహించడం వల్ల; 31) రక్త వర్గాలను; 32) సిర; 33) ’ై’; 34) ప్రతిజనకం- ప్రతిరక్షకం చర్య; 35) ప్లాస్మా; 36) ఎర్ర రక్తకణాలు.
  
  ముఖ్య ప్రశ్నలు
  1 మార్కు:
  1.జీవక్రియ అంటే ఏమిటి? కొన్ని జీవక్రియల పేర్లు రాయండి?
  2.శక్తిని విడుదల చేయడానికి ఏ జీవక్రియ ముఖ్యమైంది?
  3.కిరణజన్య సంయోగక్రియకు అవసరమయ్యే కారకాలు ఏమిటి?
  4.కిరణజన్య సంయోగక్రియకు అవసరమయ్యే కారకాలను, దాని తుది ఉత్పత్తులు చూపే సమీకరణాన్ని రాయండి?
  5.చర్యా కేంద్రం అంటే ఏమిటి?
  6.విద్యుదయస్కాంత వికిరణంలోని ఇతర భాగాలను పేర్కొనండి?
  7.శ్వాసక్రియాధారాలు అంటే ఏమిటి? రెండు ఉదాహరణలివ్వండి?
  8.శ్వాసక్రియను నిర్వచించండి లేదా శక్తిని విడుదల చేయడానికి ఏ జీవక్రియ ముఖ్యమైంది?
  9.అత్యంత అనుకూల ఉష్ణోగ్రత అంటే ఏమిటి?
  10.కిణ్వనం అంటే ఏమిటి?
  11.శ్వాసక్రియ ఎన్ని రకాలు? అవి ఏవి?
  12.ఊపిరితిత్తుల ద్వారా జరిగే శ్వాసక్రియనేమంటారు?
  13.జల శ్వాసక్రియ అంటే ఏమిటి?
  14.కేంద్రక పూర్వ జీవులలో మైటోకాండ్రియా ఉండకపోయినా శక్తి ఏ విధంగా ఏర్పడుతుంది?
  15.శక్తికి సంబంధించినంత వరకు కిరణజన్య సంయోగ క్రియకు, శ్వాసక్రియకు బేధం ఏమిటి?
  16.రక్తం తెల్ల రంగులో ఉండే రెండు జంతువులను పేర్కొనండి?
  17.బొద్దింకలో రక్తం రవాణాలో తోడ్పడదు? కారణ మేంటి?
  18.సిరల్లో కంటే ధమనుల్లో ఎక్కువ పీడనం ఎందు కుంటుంది?
  19.అగ్రద్వయ కవాటానికి మరో పేరు ఏమిటి?
  20.మిట్రల్ కవాటం అంటే ఏమిటి? దాని పని ఏమిటి?
  21.ఎక్కువ మొత్తాల్లో కొలెస్ట్రాల్ తీసుకున్నందు వల్ల కలిగే నష్టం ఏమిటి?
  22.సీరం అంటే ఏమిటి?
  23.హెమటాలజీ అంటే ఏమిటి?
  24.ప్లాస్మా, సీరం కంటే ఎలా భిన్నంగా ఉంటుంది?
  25.సెలైన్ అంటే ఏమిటి?
  26.ఎరిత్రోపాయిసిస్ అంటే ఏమిటి?
  27.రక్త ప్రవేశనమంటే ఏమిటి?
  28.విశ్వదాతలంటే ఎవరు? ఎందుకంటారు?
  
  2 మార్కులు:
  1.కిరణజన్య సంయోగక్రియను నిర్వచించండి?
  2.ఆక్సీకరణ, క్షయకరణలలో భేదాల గురించి రాయండి?
  3.ఎలక్ట్రాన్ గ్రహీత అంటే ఏమిటి? కొన్ని ఉదాహరణ లివ్వండి?
  4.మండుట లేదా దహనక్రియ, శ్వాసక్రియల మధ్య భేదాలు రాయండి?
  5.రిఫ్రిజిరేటర్లలో నిల్వ ఉంచిన పండ్లు, కూరగాయలు, గుడ్లు ఎక్కువ కాలం పాడవకుండా ఉంటాయి? కారణమేమిటి?
  6.గ్లైకాలసిస్ గురించి క్లుప్తంగా రాయండి?
  7.వాయునాళం ముడుచుకుపోకుండా ఎలా ఉండగలు గుతుంది?
  8.శక్తికి సంబంధించినంత వరకు కిరణజన్య సంయోగ క్రియకు, శ్వాసక్రియకు మధ్య భేదం ఏమిటి?
  9.కాంతి భాస్వీకరణానికి, ఆక్సీకరణ పాస్ఫోరిలేషన్‌కు మధ్య భేదం ఏమిటి?
  10.ఉభయ జీవుల్లో సిరాసరణి ఎలా ఏర్పడుతుంది?
  11.గుండెపోటు అంటే ఏమిటి? దీనివల్ల కలిగే నష్టం ఏమిటి?
  12.ఒక వ్యక్తి బి.పి 120/80 అని రాశారు. ఇది వేటిని తెలుపుతుంది?
  13.హృదయ స్పందన గురించి క్లుప్తంగా రాయండి?
  14.ఎర్ర రక్తకణాల స్మశాన వాటిక అని దేనినంటారు?
  15.రక్త ప్రవేశనం ఎలా చేస్తారు? రక్తాన్ని ఎవరు దానం చేయొచ్చు?
  16.రక్త గుచ్ఛకరణం గురించి క్లుప్తంగా రాయండి?
  17.విశ్వదాతలు అని ఎవరినంటారు? విశ్వ గ్రహీతలు అని ఎవరినంటారు?
  
  4 మార్కులు:
  1.కిరణజన్య సంయోగక్రియకు కార్బన్ డై ఆక్సైడ్ అవసరమని ఎలా నిరూపిస్తావు?
  2.కిరణజన్య సంయోగక్రియలో కార్బన్ స్థాపన గురించి వివరించండి?
  3.కిరణజన్య సంయోగక్రియకు కాంతి లేదా వెలుతురు అవసరమని ఎలా నిరూపిస్తావు?
  4.కిరణజన్య సంయోగక్రియలో విడుదలైన వాయువు ఆక్సిజన్ అని నిరూపించే ప్రయోగం రాయండి?
  5.శ్వాసక్రియలో వేడిమి విడుదలవుతుందని ఎలా చూపించగలం?
  6.మైటోకాండ్రియా నిర్మాణాన్ని పట సహాయంతో వివరించండి?
  7.అవాయు శ్వాసక్రియ, వాయు సహిత శ్వాసక్రియ మధ్య భేదాలను పట్టిక రూపంలో రాయండి?
  8.కిరణజన్య సంయోగక్రియకు, శ్వాసక్రియకు మధ్య భేదాలను రాయండి?
  9.కుడి, ఎడమ జఠరికల మధ్య భేదాలను రాయండి?
  10.కుడి, ఎడమ కర్ణికల మధ్య భేదాలను రాయండి?
  11.అధిక రక్త పీడనం అంటే ఏమిటి? అది ఎలా కలుగుతుంది? ఇది కలగకుండా తీసుకోవలసిన జాగ్రత్తలేవి?
  12.ఎర్ర రక్తకణాలు, తెల్ల రక్తకణాల మధ్య తేడాలేవి?
  13.మానవుడిలో వివిధ రక్త వర్గాలను వర్ణించండి?
  
  5 మార్కులు (పటాలు):
  1.ఆకు అడ్డుకోత పటం గీసి, భాగాలు గుర్తించండి?
  2.కిరణజన్య సంయోగక్రియకు, ఆకు అనుకూలమైన నిర్మాణం పటం గీసి, భాగాలు గుర్తించండి?
  3.మైటోకాండ్రియా నిర్మాణం చూపే పటం గీసి, భాగాలను గుర్తించండి?
  4.మానవుడి ఊపిరితిత్తుల పటం గీసి, భాగాలను గుర్తించండి?
  5.మానవ హృదయం కవాటాల స్థానాన్ని చూపే పటం గీసి, భాగాలను గుర్తించండి?
  6.మానవ హృదయం అంతర్నిర్మాణం పటం గీసి, భాగాలు గుర్తించండి?
  
  నియంత్రణ- సమన్వయం
  
  మొక్కలు, జంతువులలో రసాయనిక సమన్వయం
  1.పరిసరాల్లో కలిగే మార్పులకు ఒక జీవి అనుక్రియ చూపే లక్షణాన్ని ------------ అంటారు.
  2.మొక్కలలో పెరుగుదల పదార్థాలుంటాయని మొదటి సారిగా ప్రతిపాదించింది ------------.
  3.మొక్కల్లో ఆక్సిన్లు తయారయ్యే స్థలం ------------.
  4.ఆక్సిన్లు వేర్ల ------------ ను ప్రోత్సహిస్తాయి.
  5.ద్విదళ బీజ కలుపు మొక్కలను నాశనం చేసే రసాయనం పేరు ------------.
  6.జిబ్బరెల్లా ప్యూజికొరై వరి పంటలో ------------ వ్యాధిని కలిగిస్తుంది.
  7.అనిషేక ఫలాలు అంటే ------------ ఫలాలు.
  8.కొన మొగ్గ పార్శ్వపు మొగ్గలను అదుపు చేయడాన్ని ------------ అంటారు.
  9.పత్రాలు, ఫలాలు రాలడం ------------ అనే హార్మోన్ వల్ల జరుగుతుంది.
  10.వాయువుల మార్పిడి, ఆకు నుంచి ఆవిరి రూపంలో బయటకు పోయే నీటిని నియంత్రించేది ------------.
  11.ప్రత్యేకంగా కణ విభజనను ప్రోత్సహించే హార్మోన్ పేరు ------------.
  12.మొక్కల్లో నీరు నష్టపోకుండా సహకరించే హార్మోన్ ------------.
  13.ఫలాలు ముందుగా పక్వానికి వచ్చేందుకు ------------ రసా యనం సహకరిస్తుంది.
  14.పొట్టి మొక్కలను పొడవు చేయడంలో ------------ ప్రముఖ పాత్ర వహిస్తాయి.
  15.ఇండోల్ ఎసిటిక్ ఆమ్లం అనే రసాయన యౌగికాన్ని సాధారణంగా ------------ అని అంటారు.
  16.వినాళ గ్రంథులు వాటి స్రావాలను ------------ లోకి విడుదల చేస్తాయి.
  17.మెదడులో వాయునాళానికి దగ్గరగా ఉండే గ్రంథిని ------------ అంటారు.
  18.రక్తంలో ------------ పరిమాణం తక్కువైనప్పుడు గ్లూకగా న్ స్రవిస్తుంది.
  19.పిండ ప్రతిస్థాపనకు సహాయపడే హార్మోన్ ------------.
  20.గ్లైకోజన్‌ను గ్లూకోజుగా మార్చే హార్మోన్ ------------.
  21.------------ ని మిశ్రమ గ్రంథి అంటారు.
  22.కార్టిసాల్ అనే హార్మోన్‌ను స్రవించేది ------------.
  23.అవయవాలను సమన్వయపరిచే రసాయన పదార్థాల ను ------------ అంటారు.
  24.తగినంత మొత్తాల్లో వాసోప్రెస్సిన్ ఉత్పత్తి కాకపోతే ------------ వ్యాధి కలుగుతుంది.
  25.ఆహారంలో తగినంత అయోడిన్ లేకపోతే ------------ గ్రంథి పరిమాణంలో పెద్దదవుతుంది.
  26.పారాథార్మోన్ అధికంగా ఉత్పత్తి అయితే అది ------------ అనే స్థితికి దారి తీస్తుంది.
  27.జరాయువు ఏర్పడటంలో సహాయం చేసే హార్మోన్‌ను ------------ అంటారు.
  28.శరీరంలో అతి ముఖ్యమైన గ్రంథి ------------.
  29.నాడీ మండలానికి, అంతస్రావీ గ్రంథి వ్యవస్థకు వారధిలా పని చేసే గ్రంథి ____.
  30.____ లోపం వల్ల డయాబెటిస్ మిల్లిటస్ వ్యాధి కలుగుతుంది.
  31.____ హార్మోన్ ఉత్పత్తికి అయోడిన్ అవసరం.
  32.మానసిక ఉద్రేకాలను కలిగించే హార్మోన్ ____.
  
  సమాధానాలు
  1) క్షోభ్యత; 2) చార్లెస్ డార్విన్; 3) విభాజ్య కణాలు; 4) పెరుగుదలను; 5) 2,4-ఈ; 6) తెలివి తక్కువ మొలక; 7) విత్తనాలు లేని ఫలాలు; 8) అగ్రాధిక్యత; 9) అబ్‌సిసిక్ ఆమ్లం; 10) అబ్‌సిసిక్ ఆమ్లం; 11) సైటోకైనిన్; 12) అబ్‌సిసిక్ ఆమ్లం; 13) ఇథైలిన్; 14) జిబ్బరెల్లిన్లు; 15) ఆక్సిన్; 16) రక్తం; 17) అవటు గ్రంథి; 18) గ్లూకోజ్; 19) ప్రోజెస్టిరాన్; 20) గ్లూకాగాన్, 21) క్లోమం; 22) అడ్రినల్ గ్రంథి; 23) హార్మోనులు; 24) డయాబిటస్ ఇన్‌సిపిడస్; 25) అవటు; 26) టిటాని; 27) ప్రోజెస్టిరాన్, 28) పీయూష గ్రంథి; 29) పీయూష గ్రంథి; 30) థైరాక్సిన్; 31) ఇన్సులిన్, 32) ఎడ్రినలిన్.
  
  మానవ నాడీ వ్యవస్థ
  1.శరీరానికి లోపల, వెలుపల జరిగే మార్పులను గ్రహించే వ్యవస్థ -----------.
  2.నాడీ మండలం, శరీరం లోపల, వెలుపల జరిగే మార్పులను ----------- ద్వారా గ్రహిస్తుంది.
  3.నాడీ కణాలకు ----------- కణాలు, పోషక పదార్థాన్ని అందజేస్తాయి.
  4.వార్తలను గ్రహించి, వాటిని సంశ్లేషించి, సమన్వయ పరిచే ముఖ్య కేంద్రం -----------.
  5.నాడీ కణ దేహం నుంచి వార్తలను తీసుకొని పోయే భాగాన్ని ----------- అంటారు.
  6.నాడీ కణదేహంలో ----------- అనే కణికలుంటాయి.
  7.పోలియో వంటి వ్యాధుల్లో వైరస్‌తో నశించేవి ----------- నాడీ కణాలు.
  8.నిస్సల్ కణికలు గల కణాలు -----------.
  9.ఒక క్రమంలో మైలీన్ తొడుగులో ఉండే ఖాళీలను ----------- అంటారు.
  10.-----------నాడులు, మెదడు, వెన్నుపాము నుంచి వార్తలను కండరాలకు తీసుకుపోతాయి.
  11.జ్ఞానాంగాల నుంచి ప్రచోదనాలు మెదడు లేదా వెన్నుపాముకు----------- నాడుల ద్వారా చేరుతాయి.
  12.శరీరంలో టెలిఫోన్ వైర్లలా పనిచేసే నిర్మాణాలు-----------.
  13.నాడీకణం ఉద్దీపనాలకు గురైనప్పుడు ఉత్పత్తయ్యే విద్యుత్ -----------.
  14.నాడీ కణ దేహానికి మరొక పేరు -----------.
  15.శరీరంలో టెలిఫోన్ ఎక్స్ఛేంజ్ లేదా రిలేస్టేషన్ మాదిరి పనిచేసే నిర్మాణం -----------.
  16.మానవుడిలో మెదడు ఉండే అస్థికలతో తయారైన పెట్టెను ----------- అంటారు.
  17.మెదడులోని కణాలకు ----------- పోషక పదార్థాలను అందజేస్తుంది.
  18.హృదయ స్పందనలు ----------- కపాల నాడి ఆధీనంలో ఉంటాయి.
  19.మెదడును కప్పి ఉంచే వెలుపలి, మధ్య పొరల మధ్య ఉండే ద్రవం -----------.
  20.మెదడును కప్పి ఉంచే బయటి పొర -----------.
  21.మెదడును కప్పి ఉంచే లోపలి పొర -----------.
  22.మస్తిష్కం ఉపరితల వైశాల్యాన్ని వృద్ధి చేసేవి -----------.
  23.మానవునిలో వెన్నునాడుల జతల సంఖ్య -----------.
  24.మానవునిలోని కపాలనాడుల జతల సంఖ్య-----------.
  25.మానవుడిలో పరిధీయ నాడుల జతల సంఖ్య-----------.
  26.ముందు మెదడుని-----------అని కూడా అంటారు.
  27.మెదడులో అతిపెద్ద భాగం-----------.
  28.మస్తిష్కంలో వెలుపలి బూడిద రంగు భాగాన్ని----------- అంటారు.
  29.మస్తిష్కార్థ గోళాలకు దిగువున ఉండే మెదడు భాగాన్ని ----------- అంటారు.
  30.మెదడులో శరీరం, వివిధ చర్యలను నియంత్రించే ఉన్నత కేంద్రం -----------.
  31.ముందు, మధ్య మెదడులను కలిపే మెదడు భాగం -----------.
  32.వెన్నుపాము అడ్డుకోతలో ఏ ఆకారంలో ఉండే పదార్థం -----------.
  33.వెన్నునాడులన్నీ ----------- నాడులు.
  34.మెదడు ఉపరితలం మీద ఉండే గట్ల వంటి వాటిని ----------- అంటారు.
  35.గైరీల మధ్య ఉండే గాడులను----------- అంటారు.
  36.శరీరం సమతాస్థితిని, భూమి మీద శరీరం ఉండే స్థితులను నిర్వహించేది -----------.
  37.శ్వాసక్రియ, హృదయ స్పందన, రక్త పీడనం వంటి అతి ముఖ్య చర్యలను నియంత్రించే కేంద్రాలు ----------- లో ఉంటాయి.
  38.ఆకస్మికంగా, మనకు తెలియకుండా జరిగి, ఆపద నుంచి రక్షించే చర్యలను ----------- చర్యలంటారు.
  39.ఉద్దీపనాల సమాచారాన్ని వెన్నుపాములోని ----------- విశ్లేషిస్తాయి.
  40.నిబంధన సహిత ప్రతిచర్యలపై ----------- అనే రష్యా శాస్త్రవేత్త పరిశీలన చేశారు.
  41.మన జాతీయ గీతాన్ని వినగానే, మనం లేచి నిలబడటం ఒక ----------- చర్య.
  42.1990 నుంచి 2000 సంవత్సరం వరకు గల దశాబ్దాన్ని ----------- అంటారు.
  43.శరీరం మొత్తం బరువులో మెదడు బరువు సుమారు -----------.
  44.అసంకల్పిత ప్రతీకార చర్య నిర్మాణాత్మక, క్రియాత్మక యూనిట్‌ని ----------- అంటారు.
  45.అసంకల్పిత ప్రతీకార చర్యలు నాడీ మండలంలోని ____ ఆధీనంలో ఉంటాయి.
  46.జంతురాజ్యంలో అతి క్లిష్టమైన నిర్మాణంగా పరిగ ణించేది ____.
  47.మానవుని మెదడులో____ బిలియన్లకు పైగా నాడీ కణాలుంటాయి.
  48.మానవుడు తీసుకొనే మొత్తం ఆక్సిజన్‌లో మెదడు ____ శాతం ఆక్సిజన్‌ను వినియోగించుకుంటుంది.
  
  సమాధానాలు
  1) నాడీ వ్యవస్థ; 2) గ్రాహకాలు; 3) గ్లీయల్; 4) మెదడు; 5) ఏగ్జాన్; 6) నిస్సల్ కణికలు; 7) చాలక; 8) నాడీ కణాలు; 9) రన్‌వీర్ కణుపులు; 10) చాలక; 11) జ్ఞాన; 12) నాడులు; 13) 55 మిల్లీ వోల్టులు; 14) సైటాన్/ పెరికార్యా; 15) వెన్నుపాము; 16) కపాలం; 17) మస్తిష్క మేరుద్రవం; 18) 10వ వేగస్; 19) మస్తిష్క మేరుద్రవం; 20) వరాశిక; 21) మృద్వి; 22) గైరి; 23) 31 జతలు; 24) 12 జతలు; 25) 43 జతలు; 26) మస్తిష్కం; 27) మస్తిష్కం; 28) మస్తిష్క వల్కలం; 29) ద్వారగోర్థం; 30) మస్తిష్కం; 31) ద్వారగోర్థం; 32) బూడిద రంగు పదార్థం; 33) మిశ్రమ; 34) గైరీ; 35) సల్సి; 36) అనుమస్తిష్కం; 37) మజ్జాముఖం; 38) అసంకల్పిత ప్రతీకార; 39) మధ్యస్థ నాడీకణాలు; 40) ఇవాన్‌పావ్‌లోవ్; 41) నిబంధన సహిత; 42) మెదడు; 43) రెండు శాతం; 44) ప్రతీకార చర్యాచాపం; 45) వెన్నుపాము; 46) మెదడు; 47) 10; 48) 2.
  
  ముఖ్య ప్రశ్నలు
  1 మార్కు:
  1.అగ్రాధిక్యం అంటే ఏమిటి?
  2.ఒక మొక్క చివరి భాగాన్ని కత్తిరిస్తే ఏమవుతుంది? దానికి కారణమేమిటి?
  3.విత్తనాలు లేని ఫలాలు ఏర్పడటానికి ఏ రసాయన పదార్థం ఉపయోగిస్తారు?
  4.ద్విదళ బీజ కలుపు మొక్కలను నాశనం చేయడానికి ఉపయోగించే రసాయనం ఏది?
  5.క్షోభ్యత అంటే ఏమిటి?
  6.మిశ్రమ గ్రంథి అంటే ఏమిటి? ఉదాహరణనివ్వండి?
  7.సింపుల్ గాయిటర్ ఎందుకు ఏర్పడుతుంది?
  8.నిర్వాహక కణజాలం అంటే ఏమిటి?
  9.డయాబెటిస్ ఇన్‌సిపిడస్ అంటే ఏమిటి?
  10.ఇన్సులిన్ నిర్వర్తించే పని ఏమిటి?
  11.నిస్సల్ కణికలు అంటే ఏమిటి? ఇవి ఎక్కడుంటాయి?
  12.సైనాప్స్ అంటే ఏమిటి?
  13.మెదడును కప్పి ఉంచే పొరలేవి?
  14.అసంకల్పిత ప్రతీకార చర్యలు మనకు ఏ విధంగా ఉపయోగపడతాయి?
  15.ప్రతీకార చర్యాచాపం అంటే ఏమిటి?
  16.మెదడు దశాబ్దం అని దేన్ని అంటారు?
  17.ప్రతీకార చర్యలు అంటే ఏమిటి?
  
  2 మార్కులు:
  1.మొక్కల్లో పెరుగుదల నియంత్రణ పదార్థాలంటే ఏమిటి? ఉదాహరణ ఇవ్వండి?
  2.అగ్రాధిక్యం అంటే ఏమిటి? అది మొక్కలపై ఎలాంటి ప్రభావాన్ని చూపుతుంది?
  3.టిటాని గురించి క్లుప్తంగా రాయండి?
  4.వినాళ గ్రంథులు అంటే ఏమిటి? వివరించండి?
  5.డయాబెటిస్ మిల్లిటస్ లేదా మధుమేహ వ్యాధి గురించి క్లుప్తంగా రాయండి?
  6.ఈస్ట్రోజన్ చేసే పనులేవి?
  7.ప్రొజెస్టిరాన్ చేసే పనులేవి?
  8.ఏక్జాన్, డెండ్రైట్ల మధ్య భేదాలేవి?
  9.అపవాహి, అభివాహి నాడుల మధ్య భేదాలేవి?
  10.క్రియాత్మక కరెంట్ లేదా నాడీ ప్రచోదనం అంటే ఏమిటి?
  11.ఏక్జాన్, డెండ్రైట్లను ఎలా గుర్తుపడతారు?
  12.గెరీ, సల్సి అంటే ఏమిటి? వీటి వల్ల కలిగే ఉపయోగం ఏమిటి?
  13.వెన్నుపాము విధులేవి?
  14.మస్తిష్కమేరు ద్రవం ఎక్కడ ఉంది? దాని విధులేమిటి?
  15.మానవుడి మెదడు ఏ విధంగా అఘాతాల నుంచి రక్షణ పొందుతుంది?
  16.ఏదైనా వేడి వస్తువు మీ చేతిని తాకితే వెంటనే మీకు తెలియకుండానే చేతిని ఎలా వెనుకకు తీసుకుంటారో తెలియజేయండి?
  17.ప్రతీకార చర్యా చాపం గురించి క్లుప్తంగా రాయండి?
  
  4 మార్కులు:
  1.మొక్కల్లో సైటోకైనిన్ల ప్రభావం ఏమిటి?
  2.ఆక్సిన్లు అంటే ఏమిటి? అవి మొక్కల పెరుగుదలను ఎలా ప్రభావితం చేస్తాయి?
  3.మొక్కల పెరుగుదల అభివృద్ధిలో జిబ్బరెల్లిన్ల పాత్ర ఏమిటి?
  4.మొక్కల పెరుగుదల పదార్థాలు ఒకదానికొకటి సహకరిస్తాయి (లేదా) అవి ఒకదానికొకటి విరుద్ధంగా పనిచేస్తాయి. - ఈ వాక్యాన్ని సమర్థించడానికి కొన్ని ఉదాహరణలివ్వండి?
  5.శరీరంలో పీయూష గ్రంథి ప్రాముఖ్యం ఏమిటి? ఈ గ్రంథి విడుదల చేసే హార్మోన్లను పేర్కొని, వాటి చర్యలను తెలపండి?
  6.అధివృక్క గ్రంథుల గురించి రాయండి?
  7.నాడీ కణాన్ని పటం సహాయంతో వర్ణించండి?
  8.మానవ మస్తిష్క నిర్మాణాన్ని వివరించండి?
  9.వెన్నుపాము నిర్మాణం గురించి క్లుప్తంగా రాయండి?
  10.ప్రతీకార చర్యాచాపంలో భాగాలు, వాటి చర్యలను తెలపండి?
  11.నిబంధన సహిత, నిబంధన రహిత ప్రతిచర్యలకు భేదాలను రాయండి?
  
  ప్రత్యుత్పత్తి
  
  మొక్కల్లో అలైంగిక, లైంగిక ప్రత్యుత్పత్తి
  1.అలంకరణకు, ఉద్యానవన మొక్కల అభివృద్ధికి ఉపయోగించే ప్రత్యుత్పత్తి విధానం ---------.
  2.చామంతి మొక్క సాధారణంగా --------- ద్వారా వ్యాప్తి చెందుతుంది.
  3.రణపాలాకు మీద ఉండే మొగ్గలను --------- అంటారు.
  4.కాండం ఛేదనంలో కాండానికి ఏటవాలు గాయం చేసే స్థలం ---------.
  5.ఈస్ట్‌లో సాధారణంగా జరిగే అలైంగికోత్పత్తి విధానం ---------.
  6.కరివేప, వేప మొక్కల్లో శాఖీయోత్పత్తికి తోడ్పడేవి ---------.
  7.మొక్క కణం నుంచి పూర్తిగా ఒక మొక్క ఏర్పడే శక్తిని --------- అంటారు.
  8.--------- వర్థన యానంలో ఉపయోగించి సామాన్యంగా ఏకస్థితిక మొక్కలను తయారు చేస్తారు.
  9.లైంగికోత్పత్తిలో తర్వాత తరం మొక్కల్లో కొత్త లక్షణాలు ఏర్పడటానికి కారణం ---------.
  10.జాతి పరిణామక్రియలో ప్రకృతి వరణానికి ఎక్కువగా సహాయపడేది ---------.
  11.బ్యాక్టీరియా, యూగ్లీనాలో జరిగే అలైంగిక ప్రత్యుత్పత్తి విధానం ---------.
  12.ఆస్పర్ జిల్లస్‌లో --------- అనే నిర్మాణం చివర సిద్ధబీజాలు ఏర్పడతాయి.
  13.కణజాల వర్థనంలో ఏ మొక్క నుంచి కణాలను వేరు చేసి తీస్తామో దానిని --------- అంటారు.
  14.కణజాల వర్థనాల్లో ఎక్స్‌ప్లాంట్ కణాలు విభజన చెందడం వల్ల ఏర్పడిన నిర్దిష్ట ఆకారం లేని కణజాలాన్ని --------- అంటారు.
  15.అండాశయంలో పెరగని పిండాలను వర్థన యానంలో పెంచడాన్ని --------- అంటారు.
  16.కణజాల వర్థన విధానాన్ని కనుగొన్న శాస్త్రవేత్త---------.
  17.కణజాల వర్థనం ద్వారా మన దేశానికి చెందిన శాస్త్రజ్ఞులు --------- ఏకస్థితిక మొక్కల్ని పెంచవచ్చని నిరూపించారు.
  18.పురుష సంయోగబీజం, స్త్రీ బీజంతో సంయోగం చెందిన తర్వాత ఏర్పడే కణాన్ని --------- అంటారు.
  19.లైంగిక ప్రత్యుత్పత్తికి ముఖ్యంగా అవసరమయ్యే పుష్పభాగాలు ---------.
  20.పుష్పంలో మూడో వలయంలో---------అమరి ఉంటుంది.
  21.3 కేంద్రకం --------- కేంద్రకంతో, పురుష కేంద్రకం పిండకోశంలో కలవడం వల్ల ఏర్పడుతుంది.
  22.ఫలదళాలు --------- లో ఉంటాయి.
  23.పరాగ మాతృకణంలో --------- విభజన జరుగుతుంది.
  24.పురుష సంయోగ బీజం --------- తో సంయోగం చెందితే అంకురచ్ఛద కేంద్రకం ఏర్పడుతుంది.
  25.ఫలదీకరణం చెందిన తర్వాత కూడా ఉపయోగపడే పుష్ప భాగం ---------.
  26.బాగా ఏర్పడిన పిండంలో వేరుభాగాన్ని సూచించేది ---------.
  27.పిల్లతరంలో జన్యువైవిధ్యం ఉండటానికి సాధార ణంగా --------- ప్రత్యుత్పత్తిని ఆచరిస్తారు.
  28.--------- విభజన వల్ల రెండు జనకుల ఉత్పత్తి కణాల్లో ఉండే క్రోమోజోమ్‌ల సంఖ్య సగానికి తగ్గుతుంది.
  29.పుప్పొడి రేణువుల అధ్యయనాన్ని --------- అంటారు.
  30.అండంలోని కణజాలాన్ని --------- అంటారు.
  31.అండాశయంలో ఉబ్బిన భాగం నుంచి అండాలు పెరిగే భాగం పేరు ---------.
  32.పిండకోశంలో ఫలదీకరణం చెందే సమయంలో ద్వయస్థితికలో ఉండే భాగం---------.
  33.ఫలదీకరణం చెందిన తర్వాత మొదటిసారిగా ఉండే ద్వయస్థితిక భాగం---------.
  34.పిండకోశంలో పరాగనాళం స్త్రీ బీజకణం దగ్గరకు కదిలేటట్లు సహాయపడేవి---------.
  
  సమాధానాలు
  1) శాఖీయోత్పత్తి; 2) పిలకమొక్కల; 3) పత్రోపరిస్థిత కోరకాలు; 4) కణుపు కింద భాగం; 5) కోరకీభవనం; 6) వేరుమొగ్గలు; 7) టోటిపొటెన్సీ; 8) పరాగ రేణువులను; 9) క్రోమోజోమ్‌లు; 10) లైంగికోత్పత్తి; 11) ద్విధావిచ్ఛిత్తి; 12) కొనిడియోఫోర్; 13) ఎక్స్‌ప్లాంట్; 14) కాల్లస్; 15) పిండసంరక్షణ; 16) హెబర్‌లాండ్; 17) షిప్రగుహ, సతీష్ మహేశ్వరి; 18) సంయుక్త బీజం; 19) కేశరావళి, అండకోశం; 20) కేసరావళి; 21) ద్వితీయ; 22) అండకోశం; 23) క్షయకరణ; 24) ద్వితీయ కేంద్రకం; 25) అండం; 26) ప్రథమ మూలం; 27) లైంగిక; 28) క్షయకరణ; 29) సిద్ధబీజ శాస్త్రం; 30) అండంతః కణజాలం; 31) అండన్యాసస్థానం; 32) ద్వితీయ కేంద్రకం; 33) సంయుక్త బీజం; 34) సినర్జీడ్‌లు.
  
  జంతువుల్లో లైంగిక ప్రత్యుత్పత్తి
  1.పేరమీషియం --------- ద్వారా లైంగిక ప్రత్యుత్పత్తి జరుపుతుంది.
  2.వానపాములో ఫలదీకరణం --------- లో జరుగుతుంది.
  3.ఈగలో --------- ఫలదీకరణం చెందిన అండాల విడుదలలో సహాయపడుతుంది.
  4.కప్పలోని ఏంప్లక్సరీ మెత్తలు--------- లో తోడ్పడతాయి.
  5.బాహ్య ఫలదీకరణం జరిపే జంతువులు---------.
  6.సంయోగం ద్వారా ప్రత్యుత్పత్తి జరిపే జీవి ---------.
  7.సంయోగం ఒక ---------.
  8.ద్విధావిచ్ఛితి వల్ల కోల్పోయిన శక్తిని తిరిగి సంపాదించడానికి పేరమీషియం జరిపే చర్య---------.
  9.పేరమీషియంలో సూక్ష్మ కేంద్రకం ఆధీనంలో ఉండే చర్య ---------.
  10.మెగాస్కోలెక్స్‌లో ముష్కాలు ఉండే ఖండితాలు---------.
  11.వానపాములో శుక్రగ్రాహికలో నిల్వ చేసేవి ---------.
  12.కప్పలో మూత్ర జననేంద్రియ నాళంగా పనిచేసే నాళం ---------.
  13.కప్ప మిల్ట్‌లో ఉండేవి---------.
  14.కప్ప స్పాన్‌లో ఉండేవి---------.
  15.పురుష బీజకణాన్ని --------- అంటారు.
  16.అంతర ఫలదీకరణంలో --------- స్త్రీ జీవి శరీరంలో ప్రవేశపెట్టడం జరుగుతుంది.
  17.వానపాము వేరొక వానపాము నుంచి గ్రహించిన శుక్రకణాలను---------లో నిల్వచేస్తుంది.
  18.స్వరకోశాలు --------- కప్పలో ఉంటాయి.
  19.కప్ప అండంలో వర్ణక పదార్థంతో నల్లగా ఉండే భాగాన్ని --------- అంటారు.
  20.కప్ప అండంలో పీతకం ఉండే తెల్లని భాగాన్ని --------- అంటారు.
  21.సంయుక్త బీజం జరిపే విభజనలు ---------.
  22.పేరమీషియంలో శారీరక చర్యలను నియంత్రించే కేంద్రకం ---------.
  23.ఒక సంయోగకం ఉత్పత్తి చేసే పిల్ల జీవుల సంఖ్య ---------.
  24.వానపాములో గుడ్లతిత్తిని ఏర్పాటు చేసేది---------.
  25.సంపర్కంలో తోడ్పడే ఏంప్లక్సరీ మెత్తలు ఉన్న జంతువు ---------.
  26.అండకణంలోనికి చొచ్చుకొని పోయేందుకు ఉపయోగపడే శుక్రకణ నిర్మాణం---------.
  27.వానపాములో క్లైటెల్లమ్‌లో ఉబ్బి ఉన్న ఖండితాలు ____.
  28.లైంగిక ద్విరూపకత చూపే జంతువులు ____.
  
  సమాధానాలు
  1) సంయోగం; 2) గుడ్లకోశం; 3) అండశబిక; 4) సంపర్కం; 5) కప్ప, చేప; 6) పేరమీషియం; 7) లైంగిక ప్రత్యుత్పత్తి; 8) సంయోగం; 9) ప్రత్యుత్పత్తి; 10) 10, 11; 11) శుక్రకణాలు; 12) మూత్రనాళం; 13) శుక్ర కణాలు; 14) అండాలు; 15) శుక్రకణం; 16) శుక్రకణాలు; 17) శుక్రగ్రాహిక; 18) మగ; 19) జాంతవ ధృవం; 20) బృహత్‌ఖండ ధృవం; 21) సమ విభజనం; 22) స్థూల కేంద్రకం; 23) 4 24) క్లైటెల్లమ్; 25) మగ కప్ప; 26) ఏక్రోజోమ్, 27) 14 నుంచి 17 ఖండితాలు; 28) వానపాము, జలగ.
  
 మానవ ప్రత్యుత్పత్తి వ్యవస్థ
 1.మూడో నెల గర్బధారణ నుంచి పిండాన్ని ....... అంటారు.
 2.ప్రతిస్థాపనంలో పిండం ....... కుడ్యానికి అంటిపెట్టుకుంటుంది.
 3.పిండం కణ వృద్ధి కోసం అది .......  కణవిభజన పద్ధతిని అవలంబిస్తుంది.
 4.శుక్రకణానికి ఉండే .......  ఫలదీకరణలో సహాయ పడుతుంది.
 5.పౌరుష గ్రంథి మానవ .......  వ్యవస్థలో ఒక అనుబంధ గ్రంథి.
 6........  నిర్మాణంలో గ్రాఫియన్ పుటికలు ఉంటాయి.
 7.పుటిక నుంచి విడుదలయ్యే అండం....... లోకి ప్రవేశిస్తుంది.
 8.స్త్రీలలో ఒకసారి విడుదలయ్యే అండాల సంఖ్య....... .
 9.ముష్కాలను ఉత్పత్తి చేసే హార్మోన్ ....... .
 10.భ్రూణం, గర్భాశయ కుడ్యానికి .......  ద్వారా అంటి పెట్టుకుంటుంది.
 11.రుతు చక్రాన్ని అదుపుచేసే హార్మోన్‌లు .......  పూర్వ లంబిక నుంచి ఉత్పత్తి అవుతాయి.
 12........  లో ఉండే గ్రాఫియన్ పుటికలు .......  విడుదల చేస్తాయి.
 13.ముష్కం....... ప్రత్యుత్పత్తి వ్యవస్థలో ఉండే నిర్మాణం.
 14.శుక్రోత్పాదిక నాళికలు ఉన్న అవయవం.......
 15.శుక్రోత్పాదిక నాళికల నుంచి శుక్రకణాలు .......  లోకి ప్రవేశిస్తాయి.
 16.ఫోలికల్ స్టిమ్యులేటింగ్ హార్మోన్ ఉత్పత్తి చేసే నిర్మాణం.......
 17.ల్యూటినైజింగ్ హార్మోన్‌ను ఉత్పత్తి చేసే నిర్మాణం ....... .
 18.శుక్ర కణాలు చలించడానికి అవసరమైన శక్తిని .......  ఉత్పత్తి చేస్తుంది.
 19.పగిలిన పుటికను....... అంటారు.
 20.పుటిక పగిలిన తర్వాత అది కార్పస్‌లూటియమ్‌గా మారడాన్ని ప్రోత్సహించేది.......
 22.యాంత్రిక అఘాతాల నుంచి పిండానికి రక్షణనిచ్చేవి ....... .
 23.మానవులలో గర్భావధి కాలం సుమారు ....... .
 24.భారత ప్రభుత్వం బాల్య వివాహాల అదుపు చట్టాన్ని .......  సంవత్సరంలో ప్రవేశపెట్టింది.
 25.స్త్రీ బీజ కోశంలో సంచిల్లాంటి నిర్మాణాలను .......  అంటారు.
 26.గ్రాఫియన్ పుటిక నుంచి అండం విడుదలవడాన్ని .......  అంటారు.
 27.స్త్రీ ప్రత్యుత్పత్తి వ్యవస్థలో జరిగే మార్పుల చక్రాన్ని .......  అంటారు.
 28.గర్భధారణ జరిగిన 12వ వారానికి....... ఏర్పడుతుంది.
 29.శుక్ర కణానికి ఉండే ఏక్రోజోమ్ శారీరక ....... చర్యల్లో తోడ్పడుతుంది.
 30.స్త్రీలలో ఫలదీకరణ జరిగే భాగం ....... .
 
 సమాధానాలు
 1) భ్రూణం; 2) గర్భాశయ; 3) సమ; 4) ఏక్రోజోమ్; 5) ప్రత్యుత్పత్తి; 6) అండాల; 7) ఫెల్లోపియన్ నాళం; 8) 1; 9) టెస్టోస్టిరాన్; 10) జరాయువు; 11) పీయూష గ్రంథి; 12) అండకోశాల, అండాన్ని; 13) పురుష; 14) ముష్కాలు; 15) శుక్ర నాళికల; 16)పీయూష గ్రంథి; 17) పీయూష గ్రంథి; 18) మైటోకాండ్రియా; 19) కార్పస్‌లూటియమ్; 20) పీయూష గ్రంథి; 21) ల్యూటినైజింగ్ హార్మోన్; 22) ఉల్బం, ఉల్బక ద్రవం; 23) 40 వారాలు; 24) 1978; 25) స్త్రీ బీజ కోశ పుటిక లేదా గ్రాఫియన్ పుటిక; 26) రుతు చక్రం; 27) కార్పస్‌లూటియమ్; 28) జరాయువు; 29) ప్రత్యుత్పత్తి; 30) ఫెల్లోపియన్ నాళాలు.
 
 ముఖ్య ప్రశ్నలు
 1 మార్కు:
 1.టోటిపొటెన్సీ అంటే ఏమిటి?
 2.ఎక్స్‌ప్లాంట్ అంటే ఏమిటి?
 3.కాల్లస్ ఎప్పుడు ఏర్పడుతుంది?
 4.అంట్లు అంటే ఏమిటి?
 5.సిద్ధబీజ శాస్త్రం అంటే ఏమిటి?
 6.రక్షక పత్రాలకు,ఆకర్షణ పత్రాలకు తేడాలు రాయండి?
 7.వానపాము ఉభయలైంగిక జీవి అయినప్పటికీ ఆత్మ ఫలదీకరణం ఎందుకు జరపదు?
 8.ఎంప్లక్సరీ మెత్తలు కప్పకు ఎలా ఉపయోగపడతాయి?
 9.మిల్ట్ అంటే ఏమిటి?
 10.స్పాన్ అంటే ఏమిటి?
 11.ఒక జంతువును ఉభయ లైంగిక జీవి అని ఎప్పుడు అంటారు? ఉదాహరణ ఇవ్వండి?
 12.బాహ్య ఫలదీకరణం జరిపే రెండు జంతువుల పేర్లు రాయండి?
 13.మానవులలో అండోత్సర్గం అంటే ఏమిటి?
 
 2 మార్కులు:
 1.శాఖీయోత్పత్తి వల్ల కలిగే రెండు ప్రయోజనాలు రాయండి?
 2.అంటుకట్టడంలోని రకాలను పేర్కొనండి?
 3.కాల్లస్ అంటే ఏమిటి?
 4.ద్విధా విచ్ఛిత్తి అంటే ఏమిటి? ఈ పద్ధతి ఏ జీవిలో జరుగుతుంది?
 5.శాఖీయ ప్రత్యుత్పత్తి లేదా శాఖీయ వ్యాప్తి అంటే ఏమిటి?
 6.పిండ సంరక్షణ అంటే ఏమిటి? ఏ పరిస్థితుల్లో దీనిని అమలు పరుస్తారు?
 7.లైంగిక ప్రత్యుత్పత్తి ప్రయోజనాలు తెల్పండి?
 8.లైంగిక ద్విరూపకత అంటే ఏమిటి? లేదా జంతువులలో లైంగిక ద్విరూపకతను క్లుప్తంగా రాయండి?
 9.శుక్రకణానికి, అండానికి మధ్య భేదాలను తెల్పండి?
 10.కప్ప అండంలోని జాంతవ ధృవం, బృహత్ఖండ ధృవాలను ఎలా గుర్తిస్తారు?
 11.మగకప్ప, ఆడకప్పలను ఎలా గుర్తు పడతారు?
 12.కార్పస్ లూటియం అంటే ఏమిటి? దాని పని ఏమిటి?
 13.మానవుని శుక్రకణ నిర్మాణాన్ని వర్ణించండి?
 14.భ్రూణం అని దేనినంటారు?
 
 4 మార్కులు:
 1.లైంగిక, అలైంగిక ప్రత్యుత్పత్తుల్లో ఉండే ముఖ్య తేడాలేమిటి?
 2.శాఖీయోత్పత్తి వల్ల కలిగే ప్రయోజనాలు రాయండి?
 3.మొక్కల కణాలు, కణజాల వర్థనం ద్వారా కలిగే ప్రయోజనాలు లేదా ఉపయోగాలు తెల్పండి?
 4.మొక్కల్లో అలైంగిక ప్రత్యుత్పత్తి విధానాలను పేర్కొని, ఒక్కొక్క ఉదాహరణ ఇవ్వండి?
 5.అంటుకట్టడం వల్ల కలిగే ప్రయోజనాలను వివరిం చండి?
 6.పుష్పంలో ప్రధాన భాగాలను వివరించండి? లేదా పుష్ప నిర్మాణాన్ని తెల్పండి?
 7.పిండకోశ నిర్మాణాన్ని పట సహాయంతో వివరించండి?
 8.పేరమీషియంలో సంయోగం గురించి క్లుప్తంగా రాయండి?
 9.మానవులలో రుతుచక్రాన్ని వర్ణించండి?
 10.శుక్రకణానికి, అండకణానికి మధ్య భేదాలేవి?
 11.వివిధ గర్భనిరోధక పద్ధతులు తెలపండి?
 12.ప్రతిస్థాపన అంటే ఏమిటి? మానవులలో అది ఎలా జరుగుతుంది?
 
 5 మార్కులు:
 1.ఉమ్మెత్త పువ్వు నిలువుకోత పటం గీసి, భాగాలను గుర్తించండి?
 2.పుష్పం అండ నిర్మాణం పటం గీసి, భాగాలను గుర్తించండి?
 3.మొక్కలలో ఫలదీకరణ విధానం చూపే పటం గీసి, భాగాలను గుర్తించండి?
 4.కప్ప పురుష ప్రత్యుత్పత్తి వ్యవస్థ పటం గీసి, భాగాలను గుర్తించండి?
 5.కప్ప స్త్రీ ప్రత్యుత్పత్తి వ్యవస్థ పటం గీసి, భాగాలు గుర్తించండి?
 6.మానవ శుక్ర కణం పటం గీసి, భాగాలు గుర్తించండి?
 
 హెచ్‌ఐవీ- ఎయిడ్స్
 1.హెచ్‌ఐవీ సోకడం వల్ల కలిగే తర్వాత ఫలితం ....... .
 2.సురక్షితం కాని లైంగిక సంబంధాలు అంటే .......  ఉపయోగించకపోవడం.
 3.హెచ్‌ఐవీకి మందులేదు .......  ఒక్కటే మార్గం.
 4.ఎయిడ్‌‌సను కలిగించే జీవి ....... .
 5.ఎస్‌టీడీల వ్యాప్తి, ఎయిడ్‌‌సల మధ్య ....... .
 6.సరైన నిర్ణయాన్ని తీసుకునే నైపుణ్యానికి అవసరం ....... .
 7.హెచ్‌ఐవీ ఉత్పత్తి చేసే ముఖ్యమైన ఎంజైమ్....... .
 8.ఇటీవల 3 మిలియన్లకు పైగా వ్యక్తులను బలిగొన్న వ్యాధి ....... .
 9.హెచ్‌ఐవీ, ఎయిడ్‌‌స సోకిన పిల్లలు .......  జీవితాన్ని గడిపే అవకాశాన్ని ఇవ్వాలి.
 10.ఒక వ్యక్తికి ....... సోకినప్పటికీ అతనికి ఆ విషయం తెలియదు.
 11.పరిస్థితులకు అనుగుణంగా ప్రవర్తించడమనేది....... జీవన నైపుణ్యం.
 12.వ్యక్తి స్వేచ్ఛగా మాట్లాడగలగడానికి కావలసిన నైపు ణ్యం....... .
 13.స్నేహితులు, బంధువులతో చక్కని సంబంధాలు నేర్ప రచే నైపుణ్యం....... .
 14.సాధారణంగా హెచ్‌ఐవీ వ్యాప్తికి అనుకూలించే మార్గం....... .
 15.హెచ్‌ఐవీకి వాహకం....... .
 16........  సోకిన వ్యక్తి వెంటనే వ్యాధి చిహ్నాలను చూపలేడు.
 17.హెచ్‌ఐవీ ఉనికిని తెలిపే పరీక్ష ....... .
 18.హెచ్‌ఐవీ సోకిన పిల్లలను పాఠశాలలో చేర్చుకునే విధానం ....... .
 19.ఎయిడ్‌‌స వ్యాధి వల్ల తగ్గే శరీర బరువు శాతం....... .
 20.హెచ్‌ఐవీ వ్యాధి పొదుగు కాలాన్ని .......  అని కూడా అంటారు.
 21.హెచ్‌ఐవీ తరచూ ఆకారాన్ని మార్చడానికి సహాయపడే ఎంజైమ్....... .
 22.హెచ్‌ఐవీ.......  కుటుంబంలో .......  తరగతికి చెందిన ఆర్‌ఎన్‌ఏ వైరస్.
 23.హెచ్‌ఐవీ .......  పరిమాణంలో ఉంటుంది.
 24.హెచ్‌ఐవీ .......  ఆకారంలో ఉంటుంది.
 25.రక్తంలో వైరస్‌లు ఉన్నప్పటికీ ప్రతిరక్షకాలు కనిపించని దశను .......  అంటారు.
 
 సమాధానాలు
 1) ఎయిడ్‌‌స దశకు చేరుకోవడం; 2) కండోమ్; 3) నివారణ; 4) హెచ్‌ఐవీ; 5. దగ్గరి సంబంధం ఉంది; 6) సంభాషణా నైపుణ్యం; 7) రివర్‌‌స ట్రాన్‌స్క్రిప్టేజ్; 8) ఎయిడ్‌‌స; 9) సాధారణ; 10) హెచ్‌ఐవీ; 11) సమస్యలను అధిగమించే; 12) సంభాషణా నైపుణ్యం; 13) వివిధ రకాల వ్యక్తులతో వ్యవహరించే నైపుణ్యం; 14) రక్తం; 15) మానవ రక్తం; 16) హెచ్‌ఐవీ; 17) రక్త పరీక్ష; 18) ఇతర మామూలు పిల్లలవలె; 19) 10 శాతం; 20) వ్యాధి చిహ్నాలు కనిపించని హెచ్‌ఐవీ+ దశ; 21) రివర్‌‌స ట్రాన్ స్క్రిప్టేజ్; 22) రిట్రో విరిడె, లెంటి వైరస్; 23) 120 నానో మీటర్(10-9 మీ); 24) ఐకోసా హెడ్రల్; 25) విండో పీరియడ్.
 
 ముఖ్య ప్రశ్నలు
 1 మార్కు:
 1.హెచ్‌ఐవీ ఏ కుటుంబానికి చెందుతుంది?
 2.భారతదేశంలో మొట్టమొదటిసారిగా ఎయిడ్‌‌స సోకిన వ్యక్తిని ఎక్కడ, ఎప్పుడు గుర్తించారు?
 3.హెచ్‌ఐవీని విస్తరించండి?
 4.హెచ్‌ఐవీ ప్రత్యేకతకు కారణమైన ఎంజైమ్ ఏది?
 6.నీ స్నేహితుడు/స్నేహితురాలు నిన్ను పొగతాగమని ప్రేరేపించినప్పుడు నీవు ఎలా ప్రతిస్పందిస్తావు?
 7.ఒక వ్యక్తి బాహ్య లక్షణాలను చూసి అతనికి హెచ్‌ఐవీ సోకిందో లేదో చెప్పొచ్చా?
 
 2 మార్కులు:
 1.హెచ్‌ఐవీలో కనిపించే ఎంజైమ్‌లేవి?
 2.హెచ్‌ఐవీ నిర్మాణాన్ని వర్ణించండి?
 3.ఎయిడ్‌‌స వ్యాధి గురించి క్లుప్తంగా రాయండి?
 4.హెచ్‌ఐవీ ప్రతిరక్షకాలను గుర్తించే పరీక్షలను పేర్కొ నండి?
 
 4 మార్కులు:
 1.హెచ్‌ఐవీ.. ఎయిడ్‌‌స వంటి సమస్యాత్మక పరిస్థితులను ఎదుర్కోవడంలో జీవన నైపుణ్యాలు ఎలా అవసరమ వుతాయి? ఏయే జీవన నైపుణ్యాలు కలిగి ఉండాలి?
 2.హెచ్‌ఐవీ తనకు సోకకూడదని నిర్ణయం తీసుకున్న వ్యక్తి తీసుకోవాల్సిన జాగ్రత్తలేవి?
 3.ఒక వ్యక్తికి హెచ్‌ఐవీ సోకిన తర్వాత అతడు ఎయిడ్‌‌స దశను ఏయే దశల ద్వారా చేరుకుంటాడు?
 4.హెచ్‌ఐవీ ఏయే మార్గాల్లో వ్యాప్తి చెందుతుంది?
 5.ప్రస్తుతం హెచ్‌ఐవీ వ్యాప్తి ఎందుకు తీవ్ర సమస్యగా పరిణమించింది?
 6.హెచ్‌ఐవీ, ఎయిడ్‌‌స మధ్య భేదాలు తెలపండి?
 
 పోషణకు అవసరమయ్యే
 పదార్థాలు/ పోషకాహార లోపం
 1.శక్తికి, పెరుగుదలకు, శరీర నిర్మాణానికి అవసరమయ్యే రసాయనిక పదార్థాలను .......  అంటారు.
 2.పోషణ అంటే శరీరానికి అవసరమయ్యే అన్ని .......  ను తీసుకోవడం.
 3.పాలలోని చక్కెరను .......  అంటారు.
 4.చెరకులోని చక్కెరను .......  అంటారు.
 5.జంతువుల్లోని స్టార్‌‌చని.......  అంటారు.
 6.కాలేయంలో నిల్వ ఉండే కార్బోహైడ్రేట్లను .......  అంటారు.
 7.అమైనో ఆమ్లాలు ....... ల పరిమాణాలు
 8.ఐరన్ లోపం వల్ల .......  కలుగుతుంది.
 9.గ్రాము పిండిపదార్థం నుంచి  .......  కిలో కేలరీల శక్తి వస్తుంది.
 10.పొటాషియం అయాన్లు  .......   లోపల ద్రవాభిసరణ తులస్థితిని క్రమపరుస్తాయి.
 11.కణం లోపల కొత్త అణువులు తయారవడానికి  .......   వంటి శక్తి అవసరం.
 12.సెల్యులోజ్ ఒక .......  
 13.ఒక గ్రాము గ్లూకోజ్ విడుదల చేసే శక్తి .......  .
 14.జీవశాస్త్రీయంగా పరిపూర్ణ ప్రొటీన్లు ఉన్న పదార్థాల .......  
 15.గాయిటర్  .......   లోపం వల్ల కలుగుతుంది.
 16. .......   ఎక్కువగా తీసుకోవడం వల్ల ఎముకల్లో లోపాలు కలుగుతాయి.
 17.పెద్దవారికి కాకుండా పిల్లలకు మాత్రమే  .......   ఆవశ్యక ఎమైనో ఆమ్లం.
 18. .......  వద్ద కొవ్వు ఘన రూపంలో ఉంటుంది.
 19.అయోడిన్ లోపం వల్ల .......  కలుగుతుంది.    
 20.ఎక్కువ మొత్తాల్లో ఫ్లోరిన్ తీసుకోవడం వల్ల  .......  ఏర్పడుతుంది.
 21.మనకు ప్రతిదినం కావాల్సిన కాల్షియం సుమారుగా  .......  .
 22.ఒక గ్రాము కొవ్వు విడుదల చేసే కిలో కేలరీల శక్తి .......  
 23.కణబాహ్య ద్రవాల్లో  .......   ముఖ్యమైన కేటయాన్.
 24.కణజీవ పదార్థంలో  .......   ముఖ్యమైన కేటయాన్.
 25.దంతాలపైన ఉండే పింగాణి ఏర్పడడానికి  .......   అవసరం.
 26.ప్రకృతిలో ఉన్న ఎమైనో ఆమ్లాల సంఖ్య .......  .
 27.క్వాషియోర్కర్ వ్యాధి .......  లోపం వల్ల కలుగుతుంది.    
 28.అతిగా తినడం వల్ల, అదనపు శక్తి .......  గా మారుతుంది.
 29.శరీరంలో అధికంగా ఉండే కొవ్వు  .......   కణాల్లో నిల్వ ఉంటుంది.
 30.శరీరం బరువులో 20 శాతం కంటే ఎక్కువ బరువు కొవ్వు వల్ల అయితే, ఆ వ్యక్తికి సంభవించే వ్యాధిని  .......   అంటారు.
 31.ఇటీవల జరిపిన పరిశోధనల వల్ల స్థూలకాయత్వాన్ని గురించి తెలిసిన విషయం, అది  .......   కావచ్చు.
 32.కేలరీల పోషకాహార లోపాన్నిచి .......   అని కూడా అంటారు.
 33.కాళ్లు, చేతులు పుల్లలుగా ఉండి, పక్కటెముకలు ప్రస్ఫుటంగా కనిపించే శిశువ్యాధి .......  .
 34.క్వాషియోర్కర్ అనే పదానికి అర్థం .......  .
 35. .......   లోపం వల్ల శరీరం పెరుగుదల తక్కువగా ఉంటుంది.
 
 సమాధానాలు
 1) పోషకాలు; 2) పోషక పదార్థాల; 3) లాక్టోజ్ ; 4) సుక్రోజ్; 5) గ్లైకోజన్; 6) గ్లైకోజన్; 7) ప్రొటీన్; 8) రక్తహీనత (ఎనీమియా); 9) 4; 10) కణం; 11) అఖ్కీ; 12) కార్బోహైడ్రేట్ (పిండి పదార్థం); 13) 4 కిలో కాలరీలు; 14) మాంసం, గుడ్లు, పాలు; 15) అయోడిన్; 16) ఫ్లోరిన్; 17) హిస్ట్టిడిన్; 18) 200ఇ; 19) సామాన్య గాయిటర్, 20) ఫ్లోరోసిస్; 21) 400-500 మి.గ్రా.; 22) 9.45 కిలో కేలరీలు; 23) సోడియం; 24) పొటాషియం; 25) ఫ్లోరిన్; 26) 24; 27) ప్రోటీనులు; 28) కొవ్వు; 29) ఎడిపోజ్; 30) స్థూలకాయత్వం; 31) వంశపారంపర్యం; 32) శక్తిపోషకాహార లోపం; 33) మెరాస్‌మస్; 34) నిర్లక్ష్యానికి గురైన శిశువు; 35) ప్రోటీనుల.
 
 విటమిన్‌లు- వనరులు- న్యూనతా వ్యాధులు
 1.బియ్యాన్ని పాలిష్ చేసినా, ఎక్కువగా కడిగినా, దానిలో .......  విటమిన్ పోతుంది.
 2.గ్లాసైటిస్‌లో  .......   ఎర్రగా తళతళలాడుతుంది.
 3.సూర్యరశ్మి శరీరంలోని ఆహారంలో ఉన్న .......  ను విటమిన్ ‘డి’గా మారుస్తుంది.
 4.పురుషుల్లో వంధ్యత్వం రాకుండా చేసే విటమిన్  .......  .
 5.బొప్పాయి పండులో  .......   విటమిన్ అధికంగా ఉంటుంది.
 6. .......   విటమిన్ లోపం వల్ల రికెట్స్ వ్యాధి కలుగుతుంది.
 7.థయమిన్ లోపం వల్ల  .......  వ్యాధి కలుగుతుంది.
 8.విటమిన్ ‘బి3’ లోపం వల్ల కలిగే వ్యాధి .......  .
 9.పాంటోథినిక్ ఆమ్ల లోపం వల్ల మంటలు మండే భాగం  .......  .
 10.విటమిన్ల పుట్టు పూర్వోత్తరాలు .......  శతాబ్దానికి చెందినవి.
 11.సర్ హెచ్.జి. హాప్‌కిన్‌‌స పెరుగుదలకు సంబంధించిన ఒక పదార్థం  .......   ఉందని కనుక్కొన్నారు.
 12.న్యూక్లిక్ ఆమ్లాల సంశ్లేషణానికి అవసరమయ్యే విటమిన్ .......  
 13.వేడికి అతి త్వరితంగా నశించిపోయే విటమిన్ .......  .
 14.రక్తం గడ్డకట్టడానికి అవసరమయ్యే విటమిన్ .......  .
 15.విటమిన్లు  .......  .
 16.విటమిన్ ‘బి1’ని  .......   అని కూడా అంటారు.
 17.రైబోఫ్లావిన్ అనేది  .......  విటమిన్ రసాయన నామం.
 18.హానికర రక్తహీనత  .......   విటమిన్ న్యూనత వల్ల కలుగుతుంది.
 19.సయనాకోబాలమైన్ అనేది  .......   విటమిన్ పేరు.
 20. .......   విటమిన్ లోపం వల్ల అలసట కలుగుతుంది.
 21.విటమిన్ ‘సి’ లోపం వల్ల  .......   అనే వ్యాధి కలుగుతుంది.
 22.ఎస్కార్బిక్ ఆమ్లం అనేది  .......   విటమిన్ పేరు.
 23.ఫాంటోథినిక్ ఆమ్లం  .......   లో కరిగే విటమిన్.
 24.సయనాకోబాలమైన్ .......  లో కరిగే విటమిన్.
 25.ఫోలిక్ ఆమ్లం రసాయనిక నామం .......  .
 26.విటమిన్లను మొదటిసారిగా .......  అనే శాస్త్రవేత్త కనుక్కొన్నారు.
 27.పురుషుల్లో వంధ్యత్వం  .......  విటమిన్ లోపం వల్ల కలుగుతుంది.
 28.విటమిన్లు శరీరంలో సంశ్లేషణం కావు. అందువల్ల వాటిని  .......   పోషకాలంటారు.
 29.విటమిన్ ‘కె’  .......  కరిగే విటమిన్.
 30.పైరిడాక్సిన్ అనేది  .......  విటమిన్ పేరు.
 31.న్యూక్లిక్ ఆమ్లాల జీవక్రియలో  .......   ప్రముఖ పాత్ర వహిస్తుంది.
 32.రోడాప్సిన్, ఇడాప్సిన్ అనే వర్ణకాలు  .......   లోని  .......   పొరలో ఉంటాయి.
 33.నియాసిన్ అనేది విటమిన్ .......  .
 34.గ్లాైసైటిస్ అనే వ్యాధి  .......  విటమిన్ లోపం వల్ల కలుగుతుంది.
 35.పైరిడాక్సిన్ అనేది .......  విటమిన్ రసాయనిక నామం.
 36.బయోటిన్ అనేది .......  .
 37.విటమిన్ ‘సి’ లోపం వల్ల కలిగే వ్యాధి .......  .
 38. .......   పదార్థం తింటే జపాన్ దేశ నావికుల్లో బెరిబెరి వ్యాధి కలిగిందని తెలిసింది.
 39.కొల్లాజన్ ఏర్పడటానికి అవసరమయ్యే విటమిన్ .......  .
 40.గాయాలు నయమవడానికి, విరిగిన ఎముకలు అతుక్కోవడానికి తోడ్పడే విటమిన్ .......  .
 41.విటమిన్ ‘సి’  .......   ఖనిజ లవణాన్ని శోషణం చేసుకుని, నిల్వ చేయడంలో తోడ్పడుతుంది.
 42.జిరాఫ్‌థాల్మియా వ్యాధి చిచిచిచి కి సంబంధించింది.
 43.విటమిన్ ‘ఎ’ రసాయనిక నామం .......  
 44.విటమిన్ ‘డి’ రసాయనిక నామం  .......  .
 45.విటమిన్ ‘ఇ’ రసాయనిక నామంచి .......  
 46.విటమిన్ అనే పేరును మొదట ప్రవేశపెట్టిన శాస్త్రవేత్త  .......  .
 47.నోటిమూలల్లో పగలడం, కళ్లనుంచి నీరు కారడం  .......   విటమిన్ లోపం వల్ల కలుగుతుంది.
 48.విటమిన్ ‘బి3’ లోపం వల్ల కలిగే వ్యాధి .......  .
 49.చిగుళ్లు వాచి, వాటి నుంచి రక్తస్రావం అవడం అనేది  .......   వ్యాధి లక్షణం.
 50.మన శరీరంలో కెరాటిన్  .......   గా మారుతుంది.
 
 సమాధానాలు
 1) ఆ1(థయామిన్); 2) నాలుక; 3) కొలెస్ట్రాల్; 4) ’ఉ’ (టోకోఫెరాల్); 5) ’అ’; 6) ’ఈ’ (కాల్సిఫెరాల్); 7) గ్లాసైటిస్; 8) పెల్లాగ్రా; 9) కాళ్లు; 10) 18వ; 11) పాలలో; 12) ఫోలిక్ ఆమ్లం; 13) ’ఇ’ (ఎస్కార్బిక్ ఆమ్లం); 14) ’ఓ’; 15) సూక్ష్మపోషకాలు; 16) థయామిన్; 17) ఆ2; 18) ఆ12; 19) ఆ12; 20) బయోటిన్; 21) స్కర్వి; 22) ఇ; 23) నీటి; 24) నీటి; 25) ఫోలిక్ ఆమ్లం; 26) హెచ్.జి. హాప్‌కిన్‌‌స; 27) ఉ(టోకోఫెరాల్); 28) ఆవశ్యక; 29) కొవ్వులో; 30) ఆ6; 31) ఫోలిక్ ఆమ్లం; 32) కంటి, రెటీనా; 33) ఆ3; 34) ఆ2; 35) ఆ6; 36) విటమిన్; 37) స్కర్వి; 38) పాలిష్ చేసిన బియ్యం; 39) ఇ; 40) ఇ; 41) ఐరన్; 42) కంటి; 43) రెటినాల్; 44) కాల్సిఫెరాల్; 45) టోకోఫెరాల్; 46) ఫంక్; 47) ఆ2; 48) పెల్లాగ్రా; 49) స్కర్వి; 50) విటమిన్ ’అ’.
 
 ఉష్ణ మండల వ్యాధులు/
 పథమ చికిత్స
 1.రోగ జనక జీవులు శరీరంలో ప్రవేశించడాన్ని  .......   అంటారు.
 2.రోగజనక జీవులు అధిక సంఖ్యలో ఉన ్నప్పటికీ  .......   జీవుల్లో అస్వస్థత కలిగించవు.
 3.ఎయిడ్‌‌స వ్యాధి  .......   వల్ల వ్యాప్తి చెందుతుంది.
 4.మూత్రంలోని పసుపు రంగు  .......   వర్ణద్రవ్యం వల్ల కలుగుతుంది.
 5.గవదబిళ్లల వ్యాధి  .......   వైరస్ ద్వారా కలుగుతుంది.
 6.గవద బిళ్లల వ్యాధిలో ముఖ్యంగా  .......   గ్రంథులు వ్యాధికి లోనవుతాయి.
 7.పారామిక్సో వైరస్ (ఖూఅ) .......   వ్యాధిని కలిగిస్తుంది.
 8.మెదడువాపు వ్యాధికి .......   వాహకాలుగా ఉంటాయి.
 9.బోద వ్యాధి క్రిముల డింభకాల పేరు  .......  .
 10.గామిటోసైట్లు  .......  దశ నుంచి అభివృద్ధి చెందుతాయి.
 11.క్షయ, గవద బిళ్లలు, కోరింత దగ్గు వ్యాధుల్లో సంక్రమణ జరిగే పద్ధతి  .......  .
 12.ప్లేగు, మలేరియా .......  ద్వారా వ్యాప్తి చెందే వ్యాధులు.
 13.శోషరస నాళాలు, శోషరస గ్రంథుల వాపు వల్ల వచ్చే రోగం  .......  .
 14.హెపటైటిస్ వైరస్.. కణాలను నాశనం చేయడం వల్ల వచ్చే వ్యాధి  .......  
 15.ప్లేగు, మలేరియా వ్యాధులు, మరోప్రాణి ద్వారా వ్యాప్తి చెందుతాయి. ఆ ప్రాణిని  .......  అంటారు.
 16.దోమలు మలేరియాను వ్యాప్తి చేస్తాయని నిరూపించిన శాస్త్రవేత్త  .......  .
 17.మలేరియా పరాన్న జీవి జీవిత చరిత్రలో ప్రాథమిక అతిథేయి .......  
 18.మలేరియా పరాన్న జీవి, జీవిత చరిత్రలో మానవునిలో గడిపే దశ పేరు  .......   చక్రం.
 19.మలేరియా పరాన్న జీవి జీవిత చక్రంలో మాధ్యమిక అతిథేయి  .......  .
 20.పశువులు కలుషితమైన మేత తినడం వల్ల ప్రబలే వ్యాధి .......  
 21.ప్లేగు కలిగించే బ్యాక్టీరియాలకు .......  వాహకం.
 22.ఎల్లో జ్వరం కలిగించే వాటికి వాహకాలు  .......  
 23.మలేరియా జ్వరానికి వాహకాలు  .......  .
 24.హెపటైటిస్ వంటి జ్వరానికి వాహకాలు  .......  .
 25.తట్టు లేదా దద్దు వ్యాధిని  .......  అని కూడా అంటారు.
 26.ుబెల్లా వ్యాధిని మొదటిసారిగా వర్ణించినవారు .......  .
 27.మెదడువాపు వ్యాధి కారక వైరస్‌ను  .......   వ్యాప్తి చెందిస్తుంది.
 28. .......   అనే జర్మనీ దేశస్థుడు ప్రథమ చికిత్సకు ఆద్యుడు.
 29.ప్రథమ చికిత్సను వ్యాప్తిలోకి తేవడానికి కృషి చేసిన సంస్థ  .......  
 30.ఎముకల సామాన్య విరుపును  .......   ఎముకల విరుపు అంటారు.
 31.చాలా చోట్ల ఎముకల విరుపును  .......  ఎముకల విరుపు అంటారు.
 32.విరిగిన ఎముక రెండు కొనలు ఒకదానిలోనికి మరొకటి దూసుకుపోయినప్పుడు  .......  ఎముక విరుపు అంటారు.
 33.సాధారణంగా పిల్లల్లో కనిపించే ఎముక విరుపు .......  .
 34.అంగన్‌వాడీ అంటే  .......  .
 35. .......   గ్రామాలకు ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం ఉంటుంది.
 36.ప్రతి ఏడాది మనదేశంలో  .......   మంది పిల్లలు అంధత్వంతో బాధపడుతున్నారు.
 37.చేప నూనెలో ఎక్కువగా ఉండే విటమిన్లు  .......  
 38.ప్రతి ఆరునెలలకు ఒకసారి నోటి ద్వారా పిల్లలకు  .......   మైక్రోగ్రాముల విటమిన్ ‘ఎ’ ఇవ్వాలి.
 39.అధిక మోతాదుల్లో విటమిన్ ‘ఎ’ ఇచ్చి పిల్లల్లో రేచీకటి రాకుండా చేయడానికి కార్యక్రమాన్ని చేపట్టిన సంస్థ  .......  .
 40.అంధత్వానికి మూల కారణం  .......  .
 
 సమాధానాలు
 1) వ్యాధి సంక్రమణం; 2) వాహక; 3) ప్రత్యక్షంగా తాకిడి; 4) బిల్‌రుబిన్; 5) మిక్సోవైరస్ పరోటైడిస్(ఖూఅ); 6) పెరోటిడ్ (లాలాజలం); 7) తట్టు; 8) పందులు; 9) మైక్రో ఫైలేరియా; 10) ఎరిత్రోసైటిక్; 11) లాలాజల తుంపర; 12) వాహకం; 13) బోద; 14) పచ్చ కామెర్లు; 15) వాహకం; 16) సర్ రోనాల్డ్ రాస్; 17. ఆడ ఎనాఫిలిస్; 18) అలైంగిక; 19) మానవుడు; 20) మాడ్ కౌ; 21) ఎలుకలు; 22) కోతులు; 23) ఆడ ఎనాఫిలిస్; 24) మానవులు; 25) రుబెల్లా; 26) అబుబకర్; 27) క్యూలెక్స్ దోమలు; 28) ఇస్‌మార్క్; 29) జాన్ అంబులెన్స్; 30) మూసివేయబడిన; 31) ఓపెన్; 32) తాకిడి ప్రభావం వల్ల ఎముకల విరుపు; 33) లేత ఎముక విరుపు; 34) ప్రాంగణం; 35) 100; 36) 60,000; 37) ’అ’, ’ఈ’; 38) 60,000; 39) జాతీయ పోషకాహార సంస్థ (ఎన్‌ఐఎన్); 40) విటమిన్ ’అ’ లోపం.
 
 ముఖ్య ప్రశ్నలు
 1 మార్కు:
 1.క్రీడాకారులు గ్లూకోజును ఎందుకు తీసుకుంటారు?
 2.జీవశాస్త్రీయంగా సంపూర్ణ ప్రొటీన్లు అంటే ఏమిటి? రెండు ఉదాహరణలివ్వండి?
 3.కాల్షియం శరీరానికి ఎలా సహాయపడుతుంది?
 4.శరీరంలో కొవ్వులను నిల్వ చేసుకోవడం ఎందువల్ల సులభం?
 5.రోగికి గ్లూకోజ్ ఇవ్వడానికి కారణం ఏమిటి?
 6.పోషకాహార లోపం అంటే ఏమిటి?
 7.స్థూలకాయత్వానికి ఉన్న ఒకే ఒక చికిత్స ఏది?
 8.శరీరంలో ఏ కణాలు స్థూలకాయత్వానికి దోహదం చేస్తాయి? ఎందువల్ల?
 9.ూఐూ అంటే ఏమిటి? విస్తరించి రాయండి?
 10.విటమిన్ ‘ఎ’ రసాయనిక నామం రాయండి?
 11.మెదడువాపు వ్యాధికి సకశేరుక అతిథేయులు ఎవరు? ఈ వ్యాధిని కలుగజేసే వైరస్ ఏది?
 12.రుబెల్ల అని దేనినంటారు?
 13.సంక్రమణ అంటే ఏమిటి?
 14.ప్రథమ చికిత్స అంటే ఏమిటి?
 15.గ్రామీణ కార్యకర్త ప్రథమ కర్తవ్యం ఏమిటి?
 
 
 2 మార్కులు:
 1.ఫ్లోరోసిస్ అంటే ఏమిటి? ఇది శరీరానికి ఎలా నష్టం కలిగిస్తుంది?
 2.అయొడైజ్డ్ సాల్ట్ అంటే ఏమిటి? దీన్ని తీసుకోవడం వల్ల లాభమేంటి?
 3.బియ్యం లేదా మాంసం మాత్రమే తింటే కలిగే నష్టం ఏమిటి?
 4.స్థూలకాయులు తమ శరీర బరువు పరిమాణం తగ్గాలంటే తీసుకోవాల్సిన జాగ్రత్తలేవి?
 5.్వషియోర్కర్, మెరాస్‌మస్ వ్యాధుల మధ్య భేదాలు రాయండి?
 6.ఏ పోషకలోపం వల్ల క్వాషియోర్కర్ వ్యాధి కలుగుతుంది? దాని గురించి రాయండి?
 7.నియాసిన్ రసాయనిక నామం ఏమిటి? దీని అవసరం ఏమిటి?
 8.మరపట్టిన బియ్యాన్ని వండి తిన్నా, వాటిని పలుమార్లు కడిగినా కలిగే నష్టం ఏమిటి? దీని వల్ల ఏ వ్యాధి కలుగుతుంది?
 9.విటమిన్లు ఎన్ని? వాటిని ఎన్ని రకాలుగా విభజించొ చ్చు? అవి ఏవి?
 10.మలేరియా వ్యాధిలో ఉండే లక్షణాలు ఏమిటి?
 11.మలేరియా వ్యాధి వ్యాప్తిని ఎలా అరికడతారు?
 12.పచ్చ కామెర్లలో చర్మం ఎందువల్ల పచ్చగా ఉంటుంది?
 13.గవద బిళ్లల వ్యాధి లక్షణాలు ఏమిటి?
 14.శరీరంలోకి టెటనస్ క్రిములు ఎలా ప్రవేశిస్తాయి?
 15.ప్రథమ చికిత్స అంటే ఏమిటి? ప్రథమ చికిత్స ఉద్దేశాలు ఏవి?
 16.గ్రామీణ ఆరోగ్య కార్యకర్త విధులేవి?
 17.ఆరోగ్య సంరక్షణ వ్యవస్థ నుంచి ఏ విధమైన ఆరోగ్య సేవలు కోరుకుంటాం?
 
 4 మార్కులు:
 1.కాల్షియం గురించి రాయండి?
 2.పిల్లల మీద క్వాషియోర్కర్ వ్యాధి ప్రభావం ఎలా ఉంటుంది?
 3.క్వాషియోర్కర్ గురించి క్లుప్తంగా రాయండి?
 4.విటమిన్ ‘ఎ’ లోపం వల్ల కలిగే వ్యాధుల గురించి రాయండి?
 
 
 
 5.విటమిన్లను కనిపెట్టడానికి దోహదం చేసిన కారకాలను తెలపండి?
 6.‘బి’ కాంప్లెక్స్ విటమిన్లను పేర్కొని, వాటి రసాయనిక నామాలను రాయండి?
 7.మలేరియా పరాన్న జీవి దోమ శరీరంలో ఏయే మార్పులు చెందుతుంది?
 8.గ వదబిళ్లల వ్యాధి గురించి వివరించండి?
 9.కామెర్ల వ్యాధి కలగడానికి కారణాలు ఏమిటి? కామెర్ల రోగి తీసుకోవాల్సిన ప్రత్యేక జాగ్రత్తలేమిటి?
 10.మెదడువాపు వ్యాధి ఎందుకు ప్రాణాంతకమైన వ్యాధి? అది ఎందువల్ల వస్తుంది?
 11.మలేరియా వ్యాధిని నియంత్రించడానికి తీసుకోవాల్సి న చర్యలను పేర్కొనండి?
 12.ప్రథమ చికిత్స చేసేటప్పుడు మనిషి ప్రాణాలు కాపాడటానికి ఏయే నియమాలు పాటించాలి?
 13.ఎముకల విరుపునకు నువ్వు చేసే ప్రథమ చికిత్స ఏమిటి?
 14.ఒక వ్యక్తి శరీర భాగాల్లో జరిగే వివిధ రకాల ఎముకల విరుపు గురించి రాయండి?
 15.ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం నిర్వహించే ముఖ్య కార్యకలాపాలు ఏమిటి?
 
 పర్యావరణ విద్య
 ఆవరణ వ్యవస్థ, సమతుల్యత
 1.మొక్కలు పెరిగేందుకు ఉపయోగపడే పై మట్టిని .......  అంటారు.
 2.వాన నీటిపై ఆధారపడి వ్యవసాయం చేసే ప్రదేశాల్లో  .......   ఒక్కటే మార్గం.
 3.వాటర్‌షెడ్‌ల వల్ల నేలల్లో .......   పెంచొచ్చు.
 4.ఎత్తైన ప్రాంతంలో కురిసిన వాన నీటిని పల్లపు ప్రదేశానికి మళ్లించి ఒకచోట చేర్చడాన్ని .......   అంటారు.
 5.ఒక నిర్దిష్ట ప్రదేశంలో పడే వర్షాన్ని  .......  తో కొలుస్తారు.
 6.కార్బన్ డై ఆక్సైడ్‌ను పీల్చుకునే కార్బన్ సింక్స్‌గా  .......   ఉపయోగపడతాయి.
 7.భూమి మీద  .......   శాతం సముద్ర జలాలే.
 8.సముద్ర జలాల్లో  .......  శాతం ఉప్పు లవణాలుంటాయి.
 9.సముద్ర తీర ప్రాంతాల్లో పెరిగే అడవుల్ని  .......  లేదా .......   అంటారు.
 10.సముద్ర ప్రవాళాలు  .......  తో తయారవుతాయి.
 11.భూమి మీద ఉన్న మొక్కలు, జంతువుల్లో అతి పురాతనమైన జాతులు .......  .
 12. .......  తి పురాతనమైన అతి పెద్ద నీటి ఆవరణ వ్యవస్థ.
 13.సముద్రంలో  .......  మీటర్ల లోతున చీకటిగా ఉంటుంది.
 14.  .......   వల్ల ప్రవాళాల్లో ఉన్న పాలిప్‌లు నశించిపోతున్నాయి.
 15.మట్టినీరు ఎరుపు లిట్మస్‌ను నీలి రంగులోకి మారిస్తే ఆ మట్టిలో  .......   ఉన్నట్లు.
 16.మట్టి నీరు నీలి లిట్మస్‌ను ఎరుపు రంగులోకి మారిస్తే ఆ మట్టిలో  .......   ఉన్నట్లు.
 17.చీడ పురుగులను తినే బ్యాక్టీరియాకు ఉదాహరణ  .......  
 18. .......   బయోఫర్టిలైజర్ కాయ ధాన్యాలకు సంబంధించిన మొక్కలకు పోషకాలు అందిస్తాయి.
 19.అజోస్పైరిల్లం, అజటో బాక్టర్, అజొల్లా  .......   మొక్కలకు పోషకాలు అందిస్తాయి.
 20.థయో బెసిల్లస్, బాసిల్లస్, అస్పర్జిల్లస్‌లు నైట్రోజన్‌ను మొక్కకు కావలసిన  .......   ను పోషకాల రూపంలో అందిస్తాయి.
 21.పశుగ్రాసం కోసం రకరకాల గడ్డి జాతుల్ని పెంచే పద్ధతిని .......   అంటారు.
 22.గట్ల వెంబడి పెంచే రకరకాల చెట్లను  .......   అంటారు.
 23.మనం ఉండే ప్రాంతంలో ఖాళీ స్థలాల్లో పెంచే అడవులను .......  అంటారు.
 24.మొక్కలు, జంతువులు అవి సహజంగా బతికే చోట కాకుండా, క–{తిమంగా అటువంటి ప్రదేశాల్లో సంరక్షించే విధానాన్ని .......  అంటారు.
 25.మొక్కలు, జంతువులు అవి సహజంగా బతికే చోటనే సంరక్షించే విధానాన్ని  .......   అంటారు.
 26. .......   పక్షిని మాంసం కోసం విపరీతంగా చంపి తినడంతో ఆ పక్షి జాతి పూర్తిగా అంతరించింది.
 27.మిశ్రమ పంటలను ఒకేసారి పెంచడాన్ని  .......   అంటారు.
 28.అడవుల సంరక్షణ కోసం ఏర్పడిన గ్రూపులను .......  అంటారు.
 29.మొక్కల్లో, జంతువుల్లో ఉపయోగకరమైన జన్యువుల్ని, జీవరసాయనాల్ని వెతికి వాటిపై ఆధిపత్యాన్ని దొంగచాటుగా దక్కించుకోవడాన్ని  .......   అంటారు.
 30.వన్యప్రాణి సంరక్షణ చట్టాన్ని  .......   సంవత్సరంలో రూపొందించారు.
 31.బయోటెక్నాలజీ పదాన్ని మొదటిసారిగా  .......  ఉపయోగించారు.
 
 
 సమాధానాలు
 1) మృత్తిక; 2) వాటర్‌షెడ్; 3) తేమను; 4) వాటర్‌షెడ్; 5. రెయిన్‌గేజ్; 6) గడ్డినేలలు; 7) 70; 8) 3.5; 9) మాంగ్రూవ్‌‌స లేదా మడ అడవులు; 10) కాల్షియం కార్బొనేట్; 11) సముద్ర ప్రవాళాలు; 12) సముద్రాలు; 13) 200; 14) గ్లోబల్ వార్మింగ్; 15) క్షారత్వం; 16) ఆమ్లత్వం; 17) బెసిల్లస్ తురింజియెన్‌సిస్, బ్యువేరియా బాసియోనా; 18) రైజోబియం; 19) తృణధాన్యాల; 20) ఫాస్పరస్; 21) ఆగ్రోఫారెస్ట్రీ; 22) వ్యవసాయాధారిత అడవులు; 23) సామాజిక అడవులు; 24) ఎక్సిటు సంరక్షణ; 25) ఇన్సిటు సంరక్షణ; 26) డోడో; 27) వ్యవసాయాధారిత అడవులు; 28) వన సంరక్షణ సమితులు; 29) బయోపైరసీ; 30) 1972; 31) కారల్ ఎరికె.
 
 కాలుష్యం
 1.ప్లాస్టిక్, టైర్లు కాల్చడం వల్ల ---------------- లాంటి క్యాన్సర్ కారకాలు పుడుతున్నాయి.
 2.మనం పుట్టించే రకరకాల వ్యర్థాలు నేలలో మొక్కల్ని బతికించే ------------ ను నాశనం చేస్తాయి.
 3.హోళిలో వాడే రసాయన రంగుల వల్ల కొందరు ------------ గా మారుతున్నారు.
 4.------------- క్యాన్సర్ రోగాన్ని కలిగిస్తుంది.
 5.కాస్మిక్ కిరణాల నుంచి -------------వస్తుంది.
 6.అణు విద్యుత్ కేంద్రాల నుంచి వచ్చే ------------ చాలా ప్రమాదకరమైంది.
 7.-------------- కాలుష్యం వల్ల జన్యు మార్పులు వస్తున్నాయి.
 8.కంటికి కనిపించని కాలుష్యం -------------.
 9.మనం ----------- డెసిబల్స్ వరకు శబ్దం వినగలం.
 10.శబ్ద తీవ్రత------------- డెసిబల్స్ దాటితే మన కర్ణభేరి దెబ్బతింటుంది.
 11.ప్రకృతిలోని సమతాస్థితిని ------------- కాపాడుతున్నాయి.
 12.సునేర్ లాంటి రసాయనిక రంగుల వల్ల ------------ వ్యాధులు వస్తాయి.
 13.ఎక్స్‌రేలు, సెల్యులార్ ఫోన్ల నుంచి ----------- విడుదల అవుతుంది.
 14.సముద్రంలోకి ----------- చేరితే నీళ్లపై తెట్టులా ఆయిల్ స్లీక్ ఏర్పడుతుంది.
 15.---------- శాతం రోగాలు మనకు నీటి నుంచి వస్తాయి.
 16.నీళ్లలో ------------ వల్ల ఎముకలు వంగిపోతాయి.
 
 సమాధానాలు
 1) డయాక్సిన్, ప్యూరా; 2) సూక్ష్మ పోషకాల; 3) అంధులు; 4) ధార్మికత; 5) రేడియేషన్; 6) అణుధార్మికత; 7) ధార్మిక; 8) శబ్ద కాలుష్యం; 9) 50-60; 10) 90; 11) మహాసముద్రాలు; 12) చర్మ; 13) రేడియేషన్ ; 14) నూనెలు; 15) 80; 16) ఫ్లోరైడ్ .
 
 పర్యావరణ అంశాలు
 1.మన దేశంలో అటవీ భూముల విస్తీర్ణం ------------ శాతంగా ఉంది.
 2.ప్రపంచంలో ------------ జనాభా వ్యవసాయం మీద ఆధారపడి జీవిస్తున్నారు.
 3.ప్రపంచ జనాభా ---------- కోట్లు దాటింది.
 4.-------------- ప్రకృతి వనరులకు పుట్టిల్లు.
 5.గాలిలో ------------- వాయువు పెరిగితే భూమి వేడెక్కుతుంది.
 6.------------- నిల్వలు తగ్గడం వల్ల థర్మల్ విద్యుత్ తగ్గుతుంది.
 7.గ్రీన్‌హౌస్ ఎఫెక్ట్ గురించి మొదటిసారిగా చెప్పిన శాస్త్రవేత్త -------------.
 8.శిలాజ ఇంధనాన్ని మండిస్తే ----------- విడుదల అవుతుంది.
 9.పునరుత్పత్తి చెందని వనరులకు ఉదాహరణలు ---------,-----------,-----------..
 10.పునరుత్పత్తి చెందని వనరులను -------- అని కూడా అంటారు.
 11.ఎంత ఉపయోగించినా తరగని వనరులను -------- అంటారు.\u3102?్చట
 12.కార్బన్ డై ఆకై ్సడ్, క్లోరో ఫ్లోరో కార్బన్‌లు, హైడ్రో కార్బన్‌లను----------- అంటారు.
 13.ట్రోపో ఆవరణం భూమిపై --------- ఎత్తు వరకు వ్యాపించి ఉంటుంది.
 14.------------ ఆవరణంలో ఓజోన్ పొర ఉంటుంది.
 15.ఓజోన్ సంకేతం------------.
 16.ఓజోన్ ---------- రంగులో ఉంటుంది.
 17.ఓజోన్ ----------- కిరణాల నుంచి మనల్ని రక్షిస్తుంది.
 18.----------- ఓజోన్ పొరను పలుచన చేస్తాయి.
 19.ఒక ప్రాంతంలో కనిష్ట, గరిష్ట ఉష్ణోగ్రతల్ని నమోదు చేసే పరికరం--------.
 20.భూమిపై వ్యాపించి ఉన్న గాలి పొరను------------- అంటారు.
 21.------------ భూమిపై 45 కి.మీ. ఎత్తు వరకు వ్యాపించి ఉంది.
 22.-------------- భూమిపై 80 కి.మీ. ఎత్తు వరకు వ్యాపించి ఉంది.
 23.------------- భూమిపై 400 కి.మీ. ఎత్తు వరకు వ్యాపించి ఉంది.
 24.శిలా విగ్రహాలు, చారిత్రక కట్టడాలు ------------ వర్షాలకు పాడైపోతాయి.
 25.ఉష్ణ ప్రవాహాల దిశలో మార్పులు రావడం వల్ల వాతావరణంలో ఏర్పడే వేడిని --------- అంటారు.
 26.సముద్రాలలో అగ్ని పర్వతాలు బద్దలైనప్పుడు ఏర్పడే అతి పెద్ద సముద్ర అలలను -------------- అంటారు.
 27.----------- వల్ల ఒక్కసారిగా పెద్ద వర్షాలు పడి వరదలతో గ్రామాలు, నగరాలు మునిగి పోతాయి.
 28.1872లో ఆమ్ల వర్షం గురించి చెప్పిన శాస్త్రవేత్త--------.
 29.సముద్ర జలాల్లో అంతరించి పోతున్న చేపలు---------------.
 30.సునామీ బారి నుంచి ------------అడవులు రక్షిస్తాయి.
 31.ఆమ్ల వర్షపు ఞఏ విలువ----------.
 
 సమాధానాలు
 1) 19; 2) సగం; 3) 600; 4) సముద్రాలు; 5) కార్బన్ డై ఆకై్సడ్; 6) బొగ్గు; 7) జీన్ బ్యాప్టిస్ట్ ఫోరియర్; 8) కార్బన్ డై ఆకై్సడ్; 9) బొగ్గు, పెట్రోలియం, సహజ వాయువు; 10) సంప్రదాయ ఇంధన వనరులు; 11) సంప్రదాయేతర ఇంధన వనరులు; 12) గ్రీన్‌హౌస్ వాయువులు/భూమిని వేడెక్కించే వాయువులు; 13) 12 కి.మీ.; 14) స్ట్రాటో; 15) ై3; 16) లేత నీలి; 17) అతి నీలలోహిత; 18) క్లోరోఫ్లోరో కార్బన్‌లు; 19) సిక్స్ కనిష్ట, గరిష్ట ఉష్ణమాపకం; 20) వాతావరణం; 21) స్ట్రాటో ఆవరణం; 22) మీసో ఆవరణం; 23) ఉష్ణావరణం; 24) ఆమ్ల; 25) ఎల్‌నినో; 26) సునామీ; 27) లానినా; 28) రాబర్‌‌ట ఎంజిస్; 29) హలిబల్; 30) మడ లేదా మాంగ్రూవ్‌‌స; 31) 1.5 నుంచి 5
 
 మంచి పర్యావరణం కోసం ఏం చేద్దాం?
 1.బడి మొత్తం స్థలంలో -------------- శాతం చెట్లు ఉండాలి.
 2.తడి చెత్తను నేలలో కప్పేస్తే ------------- గా మారుతుంది.
 3.చాక్లెట్లు, బిస్కెట్లు వంటి వాటిమీద ----------- లేబుల్ చూసి కొనాలి.
 4.అప్పడాలు, వడియాలు, పండ్ల రసాలు, పచ్చళ్లు వంటి వాటి మీద------- ముద్ర చూసి కొనాలి.
 5.పర్యావరణ అనుకూల ఇంధనం ------------.
 6.------------- బల్బులు వాడటం వల్ల విద్యుత్ శక్తి వినియోగాన్ని తగ్గించొచ్చు.
 7.నూనె, నెయ్యి వంటి వాటి మీద -------------- లేబుల్ చూసి కొనాలి.
 8.నీటి కాలుష్య నియంత్రణ చట్టం -----------లో అమల్లోకి వచ్చింది.
 9.వాయు కాలుష్య నియంత్రణ చట్టం------------లో అమల్లోకి వచ్చింది.
 10.చిప్కో ఉద్యమ నాయకుడు -------------.
 11.ప్రపంచంలో ఎక్కువ వాహనాలను సీఎన్‌జీతో నడుపుతున్న నగరం -------------.
 12.అడవులను కాపాడటానికి చేసిన పోరాటాలను----------- ఉద్యమం అంటారు.
 13.సీఎన్‌జీ (CNG)-------------ల మిశ్రమం.
 14.సీఎన్‌జీ గాలి కంటే -----------బరువు ఉంటుంది.
 15.సీఎన్‌జీ (CNG) పూర్తి పేరు ---------.
 
 సమాధానాలు
 1) 33; 2) కంపోస్టు; 3) ఐఎస్‌ఐ (ఐఐ); 4) ఊ.్క.ై.; 5) ఇూఎ; 6) కాంపాక్ట్ ఫ్లోరోసెంట్ బల్బ్- సీఎఫ్‌బీ; 7) అగ్‌మార్‌‌క; 8) 1974; 9) 1981; 10) సుందర్ లాల్ బహుగుణ; 11) ఢిల్లీ; 12) చిప్కో; 13) హైడ్రోకార్బన్; 14) తక్కువ; 15) కంప్రెస్‌డ్ నేచురల్ గ్యాస్.
 
 ముఖ్య ప్రశ్నలు
 1 మార్కు:
 1.వాటర్‌షెడ్ అంటే ఏమిటి?
 2.పార్కుల ఆవశ్యకత ఏమిటి?
 3.సముద్ర ప్రవాళాలు అంటే ఏమిటి? ఇవి వేటితో తయారవుతాయి?
 4.తీరప్రాంత చెట్లను ఎందుకు నరకకూడదు?
 5.జీవ ఎరువులను ఎందుకు వాడాలి?
 6.మొక్కలకు కావల్సిన నైట్రోజన్, ఫాస్ఫరస్‌ను పోషకాల రూపంలో అందించే బయోఫర్టిలైజర్‌‌సను పేర్కొనండి?
 7.అడవుల వల్ల ప్రయోజనాలేవి?
 8.వన సంరక్షణ సమితులు అంటే ఏమిటి?
 9.సామాజిక అడవులు అంటే ఏమిటి?
 10.అగ్రో ఫారెస్ట్రీ అంటే ఏమిటి?
 11.బయోపైరసీ అంటే ఏమిటి?
 12.ైవె ల్డ్ లైఫ్ ప్రొటెక్షన్ యాక్ట్‌ను ఎప్పుడు ప్రవేశపెట్టారు?
 13.బయోటెక్నాలజీ అంటే ఏమిటి?
 14.కాలుష్యం అంటే ఏమిటి?
 15.రేడియేషన్ జనకాలను పేర్కొనండి?
 16.ఏవైనా రెండు ప్రకృతి వైపరీత్యాలను పేర్కొనండి?
 17.నూనెలు, ఇంధనాలు సముద్రాల్లో చేరితే ఏమవు తుంది?
 18.సంప్రదాయ ఇంధన వనరులు అంటే ఏమిటి? ఉదాహరణలివ్వండి?
 19.సంప్రదాయేతర ఇంధన వనరులు అంటే ఏమిటి? ఉదాహరణలివ్వండి?
 20.గ్రీన్‌హౌస్ వాయువులను పేర్కొనండి?
 21.గ్రీన్‌హౌస్ ఎఫెక్ట్ అంటే ఏమిటి? ఇది ఏ విధంగా జరుగుతుంది?
 22.గ్లోబల్ వార్మింగ్ అంటే ఏమిటి?
 23.వాతావరణం అంటే ఏమిటి? దీన్ని ఎన్ని పొరలుగా విభజించారు?
 24.ఓజోన్ పొర ప్రాముఖ్యతను రాయండి?
 25.ఆమ్ల వర్షాలు అంటే ఏమిటి?
 26.ఎల్‌నినో అంటే ఏమిటి?
 27.లానినా అంటే ఏమిటి?
 28.సునామీ అంటే ఏమిటి?
 29.పాఠశాలలో చెత్తను తగ్గించేందుకు పాటించే పద్ధతు లను రాయండి?
 30.మన చుట్ట్టూ ఉన్న జీవన చక్రాన్ని కాపాడుకోవాలంటే ఏం చేయాలి?
 31.ఎక్సిటు, ఇన్సిటు సంరక్షణ అంటే ఏంటి?
 32.కార్బన్ సింకులు అని వేటిని అంటారు?
 
 2 మార్కులు:
 1.మొక్కలు పెరిగేందుకు మృత్తిక ఏ విధంగా తోడ్పడు తుంది?
 2.వర్షాన్ని ఏ విధంగా రీచార్‌‌జ చేయొచ్చో వివరించండి?
 3.వాటర్‌షెడ్‌ల వల్ల లాభాలు రాయండి?
 4.మాంగ్రూవ్‌‌స అంటే ఏమిటి? వీటి వల్ల ప్రయోజనా లను రాయండి?
 5.జీవ ఎరువులను ఎలా తయారు చేస్తారు? వీటి వల్ల ప్రయోజనాలను రాయండి?
 6.నైట్రోజన్ స్థాపక బయోఫర్టిలైజర్‌‌సను పేర్కొనండి?
 7.సామాజిక అడవుల వల్ల లాభాలేమిటి?
 8.బయోటెక్నాలజీ ఉపయోగాలు రాయండి?
 9.ఆగ్రోఫారెస్ట్రీ పద్ధతులను తెలియజేయండి?
 10.కాలుష్యం వల్ల కలుగుతున్న దుష్ఫలితాలేవి?
 11.కాలుష్యాన్ని నివారించేందుకు మనం ఏ చర్యలు చేపట్టాలి?
 12.సంప్రదాయ ఇంధన వనరుల వాడకం విషయంలో పొదుపు ఎందుకు పాటించాలి?
 13.గ్లోబల్ వార్మింగ్ (భూమి వేడెక్కడం) వల్ల ప్రమాదా లను వివరించండి?
 14.ఓజోన్ పొర పలుచనవడానికి కారణాలు రాయండి?
 15.మొక్కలపై, ఇతర కట్టడాలపై ఆమ్ల వర్షాల ప్రభావాన్ని వివరించండి?
 16.పర్యావరణ అనుకూల సాంకేతిక పరిజ్ఞానం అంటే ఏమిటి? దీని కోసం మనం ఏమి చేయాలి?
 17.చిప్కో ఉద్యమం అంటే ఏమిటి?\u3102?్చట18.CNG అంటే ఏమిటి? దీని వాడకం వల్ల ప్రయోజనా లను వివరించండి?
 19.ఓజోన్ పొర పలుచనైతే కలిగే నష్టాలేవి?
 20.ఉమ్మడి అటవీ యాజమాన్యం అంటే ఏమిటి?
 1900 సంవత్సరంలో ఆస్ట్రియా బయాలజిస్టు, ఫిజీషియన్ కారల్ లాండ్ స్టీనర్ .. రక్త కణాల చర్యల ఆధారంగా రక్తాన్ని మూడు వర్గాలుగా విభజించారు. తర్వాత 4వ వర్గాన్ని కనుగొన్నారు. ఒకే వర్గానికి చెందిన రక్తం నమూనాలలో గుచ్ఛకరణం జరగదు.
  
  
  గుర్తుంచుకోండి:
  ప్రయోగానికి సంబంధించిన ప్రశ్నకు సమాధానం ఈ కింది విధంగా సైడ్ హెడ్డింగ్స్‌లో రాయాలి.
  1. ఉద్దేశం; 2. కావాల్సిన పరికరాలు; 3. ప్రయోగ విధానం; 4. పరిశీలన; 5. నిర్ధారణ; 6. పటం.
  
  
  గుర్తుంచుకోండి:
  ఒక మార్కు ప్రశ్నలకు సమాధానాలు రాసేటప్పుడు జవాబులను సూటిగా స్పష్టంగా అవసరమైనమేర మాత్రమే రాయాలి. రెండు మార్కుల ప్రశ్నలకు రెండు పాయింట్లు రాయాలి. ప్రశ్నను బట్టి ఒక్కోసారి నాలుగు పాయింట్లు కూడా రాయాల్సి ఉంటుంది.
  
  
  హరితరేణువులలోని
  అవర్ణికలో జరిగే చర్యల పరంపరగా, కార్బన్ డై ఆక్సైడ్ వినియోగమై గ్లూకోజ్ ఉత్పత్తి అవుతుంది. అమెరికా శాస్త్రజ్ఞుడైన మెల్విన్ కాల్‌విన్ కార్బన్ డై ఆక్సైడ్ గ్లూకోజ్‌గా మారే చర్యల్ని గుర్తించాడు. ఈ పరిశోధనకు కాల్విన్‌కు నోబెల్ బహుమతి లభించింది.
  
  Prepared by:
  సూర సత్యనారాయణ
  సబ్జెక్ట్ ఎక్స్‌పర్‌‌ట, హైదరాబాద్


 ఆత్మవిశ్వాసం ఆసరాగా నిజాయితీగా కష్టపడే వ్యక్తి ముందు కొలువులు క్యూ కడతాయనే దానికి నిలువుటద్దం ఆ కుర్రాడు.. ప్రస్తుత పోటీ ప్రపంచంలో ఒక మంచి ఉద్యోగం చేజిక్కడమే గగనం. అలాంటిది ఇప్పటికే నాలుగైదు ఉద్యోగాలకు పిలుపొచ్చింది.. మరిన్ని ఉద్యోగాలు కూతవేటు దూరంలో కాచుకు కూర్చున్నాయి. లక్ష మందితో తలపడి, పరిశోధనలలో ప్రగతి పథాన పయనిస్తున్న ఇస్రో గ్రూప్-ఏ శాస్త్రవేత్తగా అవకాశం దక్కించుకున్నాడు ఉస్మానియా విశ్వవిద్యాలయ విద్యార్థి దూలం రవితేజ. అతని విజయ ప్రస్థానం..
  
 ఇస్రో శాస్త్రవేత్తగా అవకాశం వచ్చినందుకు చాలా ఆనందంగా ఉంది. మాది వరంగల్ జిల్లాలోని నర్సంపేట. నాన్న రాజేంద్ర, అమ్మ జ్యోతి. ఇద్దరూ ఉపాధ్యాయులు. పదో తరగతి వరకు వరంగల్‌లో చదువుకున్నా. నేనేమీ పుస్తకాల పురుగును కాదు.. చదివినంతసేపూ ఏకాగ్రతతో చదివేవాణ్ని. ఎంసెట్‌లో మంచి ర్యాంకు రావడంతో ఓయూ క్యాంపస్‌లో మెకానికల్ ఇంజనీరింగ్ సీటొచ్చింది. నాన్నకు ఓయూలో చదవాలనే కోరిక ఉండేది. ఆర్థిక పరిస్థితులు సహక రించక అది సాధ్యపడలేదు. నేను, అన్నయ్య నటరాజ్ ఓయూలో ఇంజనీరింగ్ చదవటం ద్వారా ఆయన కలను నిజం చేశామనిపిస్తోంది.
  
  కార్పొరేట్ ఉద్యోగం వదిలి:
  ఇంజనీరింగ్ చివరి సంవత్సరంలో ప్రాంగణ నియామకాలు జరిగాయి. రాతపరీక్షలో తక్కువ మార్కులు రావడంతో, ఇంటర్వ్యూ జాబితాలో నా పేరు చివర్లో ఉంది. నియామకాలు జరుపుతున్న వారు ఫ్లయిట్‌కు సమయం అవుతుండటంతో హడావిడిగా ఉన్నారు. అయితే ఇంటర్వ్యూలో నా సమాధానాలు వారిని సంతృప్తి పరచడంతో తమ ప్రముఖ విదేశీ కార్ల కంపెనీలో ప్రొడక్షన్ మేనేజర్‌గా అవకాశమిచ్చారు. ఉద్యోగం ఢిల్లీలో. వేతనం నెలకు రూ.50 వేలు. అయితే ఆ కంపెనీలో భారతీయుల తెలివితేటలను అపహేళన చేస్తూ కొందరు మాట్లాడుతుండేవారు. అలాంటప్పుడు చాలా భాదేసేది. ఉద్యోగాన్ని వదిలేసి, ఉన్నత చదువుల కోసం మళ్లీ హైదరాబాద్ వచ్చి ఓయూలో ఎంటెక్ కోర్సులో చేరా.
  
  నాన్న.. కొండంత అండగా:
  ఉద్యోగాన్ని విడిచిపెట్టిన సమయంలో అనవసరంగా రిస్క్ చేస్తున్నావేమో ఆలోచించుకో అని కొందరన్నారు. నాన్న మాత్రం.. నీకేది నచ్చితే అది చెయ్యంటూ కొండంత అండగా నిలిచారు. ఆ కంపెనీకి బాండ్ ప్రకారం చెల్లించాల్సిన రూ.రెండు లక్షలు ఇచ్చేందుకూ సిద్ధపడ్డారు. ఒకవైపు ఎంటెక్ చేస్తూనే బీహెచ్‌ఈఎల్, ఎస్‌ఏఐఎల్ వంటి ప్రముఖ ప్రభుత్వ సంస్థల పరీక్షలకు సిద్ధమయ్యాను. వీటి నుంచి ఇప్పటికే కొన్ని జాబ్ ఆఫర్స్ వచ్చాయి. ఇండియన్ ఇంజనీరింగ్ సర్వీస్ (ఐఈఎస్) ఇంటర్వ్యూ బాగా చేశా. త్వరలోనే ఫలితాలు వస్తాయి. ఈ సమయంలో ఇస్రో ఫలితాల్లో టాపర్‌గా నిలవడం ఎంతో సంతోషాన్నిచ్చింది. ఒకవేళ ఐఈఎస్‌కు ఎంపికైనా, ఇస్రోకే ప్రాధాన్యం ఇస్తా.
  
  అది కఠిన పరీక్ష:
  చెప్పుకోదగ్గ విజయాలతో ప్రగతి బాటలో నడుస్తున్న ఇస్రో నుంచి చాలా తక్కువ నోటిఫికేషన్లు వస్తుంటాయి. శాస్త్రవేత్తల నియామకాలకు 2013 జనవరిలో ఇస్రో నిర్వహించిన పరీక్షలకు దాదాపు లక్ష మంది హాజరయ్యారు. ప్రశ్నపత్రంలో 80 ప్రశ్నలు ఇచ్చారు. వీటికి 90 నిమిషాల్లో సమాధానాలు గుర్తించాలి. మ్యాథమెటిక్స్, ఇంజనీరింగ్ సబ్జెక్టుల నుంచి ప్రశ్నలు లోతుగా వచ్చాయి. రాత పరీక్ష గట్టెక్కాక ఈ ఏడాది జనవరి 28న హైదరాబాద్‌లోని బాలానగర్ ఇస్రో కార్యాలయంలో ఇంటర్వ్యూ జరిగింది. మిట్టల్ సారథ్యంలో 11 మంది సభ్యుల బోర్డు ఇంటర్వ్యూ చేసింది. దాదాపు 35 నిమిషాల పాటు ఇంటర్వ్యూ జరిగింది. మొత్తం 40 ప్రశ్నలను ఎదుర్కొన్నాను. సమాధానాలు బోర్డుపై అవసరమైన పటాలు వేసి, విశ్లేషిస్తూ ఇవ్వాల్సి వచ్చింది. కొరియాలిస్ కాంపొనెంట్ ఆఫ్ యాక్సిలిరేషన్‌పై మొదటి ప్రశ్న అడిగారు. ఇంజనీరింగ్‌లో ఇష్టమైన సబ్జెక్టులు ఏంటని అడిగారు.
  


  టి. మురళీధరన్
  టి.ఎం.ఐ. నెట్‌వర్క్
 
  
  విజువల్ కమ్యూనికేషన్స్‌లో అండర్ గ్రాడ్యుయేట్ ప్రోగ్రామ్‌లను ఆఫర్ చేస్తున్న సంస్థలేవి?
  - అనుపమ, నల్గొండ
  దృశ్య సాధనాల సహాయంతో జరిపే కమ్యూనికేషన్‌ను వివరించేదే విజువల్ కమ్యూనికేషన్. దీనికి సంబంధించిన అండర్ గ్రాడ్యుయేట్ కోర్సు కరిక్యులంలో ఇన్ఫర్మేషన్ డిజైన్, టైపోగ్రఫీ, పబ్లికేషన్ అండ్ బుక్ డిజైన్, కార్పొరేట్ ఐడెంటిటీ అండ్ బ్రాండింగ్, మాస్ కమ్యూనికేషన్ థియరీ, ఇలుస్ట్రేషన్స్ అండ్ ఎగ్జిబిషన్ డిజైన్.
  
  కోర్సులు అందిస్తున్న సంస్థలు:
  జీ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ క్రియేటివ్ ఆర్ట్, హైదరాబాద్.. బీఎస్సీ (విజువల్ కమ్యూనికేషన్) కోర్సును అందిస్తోంది. ఇది కార్పొరేట్ కమ్యూనికేషన్ డిజైనింగ్‌పై దృష్టిసారిస్తుంది.
  వెబ్‌సైట్: www.zica.org
  ఎస్‌ఆర్‌ఎం యూనివర్సిటీ, తమిళనాడు.. బీఎస్సీ విజువల్ కమ్యూనికేషన్స్ కోర్సు అందిస్తోంది. అర్హత: కనీసం 60 శాతం మార్కులతో +2 పూర్తిచేయాలి. అర్హత పరీక్షలో ప్రతిభ ఆధారంగా ప్రవేశాలు కల్పిస్తారు.
  వెబ్‌సైట్: www.srmuniv.ac.in
  లయోలా కాలేజీ, చెన్నై.. బీఎస్సీ విజువల్ కమ్యూనికేషన్స్ కోర్సును అందిస్తోంది. అర్హత: కనీసం 60 శాతం మార్కులతో +2 పూర్తిచేయాలి. అర్హత పరీక్షలో సాధించిన మార్కుల ఆధారంగా ప్రవేశాలు కల్పిస్తారు.
  వెబ్‌సైట్: www.loyolacollege.edu
  అన్నామలై యూనివర్సిటీ, అన్నామలై నగర్.. దూరవిద్యలో బీఎస్సీ విజువల్ కమ్యూనికేషన్ కోర్సును ఆఫర్ చేస్తోంది. అర్హత: +2.
  వెబ్‌సైట్: www.annamalaiuniversity.ac.in
  సెయింట్ పీటర్స్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ డిస్టెన్స్ ఎడ్యుకేషన్, చెన్నై.. బీఎస్సీ విజువల్ కమ్యూనికేషన్ కోర్సును ఆఫర్ చేస్తోంది. అర్హత: +2.
  వెబ్‌సైట్: www.stpetersuniversity.org
  కెరీర్: విజువల్ కమ్యూనికేషన్స్ కోర్సు పూర్తిచేసిన వారు మీడియా సంస్థలు, అడ్వర్టైజింగ్ కంపెనీలు, ప్రచురణ సంస్థలు, ఈవెంట్ మేనేజ్‌మెంట్ సంస్థల వంటి వాటిలో అవకాశాలను అందిపుచ్చుకోవచ్చు.
  
  
  
  
  
  
  పాలిమర్ సైన్స్‌లో బీటెక్ కోర్సు వివరాలు తెలియజేయగలరు?
  - వేణు, హైదరాబాద్
 పాలిమర్ సైన్స్.. పాలిమర్ల ఉత్పత్తి, వినియోగానికి సంబంధించిన అంశాలను వివరిస్తుంది. ప్రస్తుత ఆధునిక ప్రపంచంలో దీని అనువర్తనాలు చాలా రంగాల్లో ముఖ్యంగా ఎలక్ట్రానిక్స్, ఎలక్ట్రికల్ పరికరాలు, టెక్స్‌టైల్స్, ఏరోస్పేస్, ఆటోమొబైల్ ఇండస్ట్రీలో ఉపయోగపడుతున్నాయి. పాలిమర్ సైన్స్‌తో కెమిస్ట్రీ, మెటీరియల్ సైన్స్‌కు చాలా దగ్గర సంబంధం ఉంది.
  కోర్సులు:
  ఢిల్లీ కాలేజ్ ఆఫ్ ఇంజనీరింగ్, యూనివర్సిటీ ఆఫ్ ఢిల్లీ.. పాలిమర్ సైన్స్, కెమికల్ టెక్నాలజీలో బీటెక్‌ను అందిస్తోంది. ఈ కోర్సు కరిక్యులంలో కెమిస్ట్రీ, ఇంజనీరింగ్ డ్రాయింగ్, మ్యాథమెటిక్స్, పాలిమర్ కెమిస్ట్రీ, రబ్బర్ టెక్నాలజీ, పాలిమర్స్ అండ్ ప్రింటింగ్ టెక్నాలజీ వంటి అంశాలు ఉంటాయి.    
  వెబ్‌సైట్: www.du.ac.in
  కొచ్చిన్ యూనివర్సిటీ ఆఫ్ సైన్స్ అండ్ టెక్నాలజీ, కొచ్చిన్.. బీటెక్ (పాలిమర్ సైన్స్ అండ్ ఇంజనీరింగ్)ను ఆఫర్ చేస్తోంది. ఎంట్రన్స్‌లో ప్రతిభ ఆధారంగా ప్రవేశాలు కల్పిస్తారు.    వెబ్‌సైట్: ఠీఠీఠీ.ఛిఠట్చ్ట.్చఛి.జీ
  యూనివర్సిటీ ఆఫ్ కలకత్తా, కోల్‌కత.. పాలిమర్ సైన్స్ అండ్ టెక్నాలజీలో బీటెక్ కోర్సును ఆఫర్ చేస్తోంది.
  వెబ్‌సైట్: www.caluniv.ac.in
  
  
  ఫార్మాస్యూటికల్ కెమిస్ట్రీ కోర్సును ఆఫర్ చేస్తున్న సంస్థల వివరాలు తెలియజేయగలరు?
  - వెంకట్, గుంటూరు.
  ఫార్మాస్యూటికల్ కెమిస్ట్రీ.. ఔషధాల ఆవిష్కరణ, అభివృద్ధి ప్రక్రియలను వివరిస్తుంది. ఈ కోర్సు పూర్తిచేసిన వారికి ఔషధాల తయారీ కంపెనీలు, క్లినికల్ రీసెర్చ్, బయో టెక్నాలజీ సంస్థల్లో ఉద్యోగ అవకాశాలుంటాయి.
  కోర్సులు:
  జి.పుల్లారెడ్డి కాలేజ్ ఆఫ్ ఫార్మసీ, హైదరాబాద్.. ఫార్మాస్యూటికల్ కెమిస్ట్రీ స్పెషలైజేషన్‌తో ఎం.ఫార్మసీ కోర్సు  ను ఆఫర్ చేస్తోంది. అర్హత: బి.ఫార్మసీ. ఎంట్రన్స్‌లో ప్రతిభ ఆధారంగా ప్రవేశాలు కల్పిస్తారు.
  వెబ్‌సైట్: www.gprcp.ac.in
  కాలేజ్ ఆఫ్ ఫార్మాస్యూటికల్ సెన్సైస్, ఆంధ్రా యూనివర్సిటీ, విశాఖపట్నం.. ఫార్మాస్యూటికల్ కెమిస్ట్రీ స్పెషలైజేషన్‌తో ఎం.ఫార్మసీని అందిస్తోంది. అర్హత: బి.ఫార్మసీ. ఎంట్రన్స్‌లో ప్రతిభ ఆధారంగా కోర్సులో ప్రవేశాలు కల్పిస్తారు.
  వెబ్‌సైట్: www.andhrauniversity.edu.in
  విట్ యూనివర్సిటీ, వెల్లూరు.. ఎంఎస్సీ ఫార్మాస్యూటికల్ కెమిస్ట్రీ కోర్సును ఆఫర్ చేస్తోంది.
  వెబ్‌సైట్: www.vit.ac.in
  బిట్స్ పిలానీ, హైదరాబాద్.. ఫార్మాస్యూటికల్ కెమిస్ట్రీ స్పెషలైజేషన్‌తో ఎం.ఫార్మసీని ఆఫర్ చేస్తోంది. అర్హత: బి.ఫార్మసీ. ఎంట్రెన్స్‌లో ప్రతిభ ఆధారంగా కోర్సులో ప్రవేశాలు కల్పిస్తారు.
  వెబ్‌సైట్: www.bitspilani.ac.in/hyderabad


 నేటి యువత ఎన్నో ఉన్నత చదువులు చదువుతున్నా.. టెక్నాలజీని ఎంతో వేగంగా ఒడిసి పట్టుకుంటున్నా.. కార్పొరేట్ కంపెనీల్లో అత్యున్నత కొలువులు కైవసం చేసుకుంటున్నా.. ఎన్నో ఉపకరణాల ద్వారా ప్రపంచంతో అనుసంధానమవుతున్నా..  ఒంటరితనం, ఒత్తిడి  పట్టిపీడిస్తోంది. మానవ సంబంధాల్లో సున్నితత్వాన్ని అర్థం చేసుకోవడంలో విఫలమవుతున్న నవతరం వ్యక్తిగత, వృత్తిగత జీవితాల్లో ఒడిదుడుకులు ఎదుర్కొంటోంది. 
  
 దీనికి పరిష్కార మార్గంగా- అతిథులు ఇంటికి రావడం, వారితో గడపడం వల్ల ఒంట రితనం, మానసిక ఒత్తిడి తగ్గి, జీవన గమనం ఒక సమన్వయ స్థితిని పొందగలుగుతుందన్నది మానసిక నిపుణుల అభిప్రాయం. ఈ నేపథ్యంలో.. హింసను, ద్వేషాన్ని.. భయాలు, బాధలు, బలహీనతల్ని అధిగమించి ఆశావహ దృక్పథంతో నేటి యువత ఒక బలమైన జాతిగా ఎదగాలంటే.. అందరూ కలవాలి.. పరస్పరం సంభాషించుకో కోవాలి.. ఆహ్వానించుకోవాలి.. ఆతిథ్యమిచ్చుకోవాలి.. ఆదరించుకోవాలి.. ఆనందించాలి.. అతిథి దేవోభవ!! అంటున్న కలెక్టర్ ఎ.వి.రాజమౌళి వ్యాసం..
 
  
  ఎ.వి.రాజమౌళి
  డిస్ట్రిక్ట్ కలెక్టర్ అండ్ మేజిస్ట్రేట్, గౌతమ్‌బుద్ధ నగర్, యూపీ.
  
  
  ఆయన పేరు జోస్ ముజికా. దక్షిణ అమెరికాలోని ఉరుగ్వే దేశాధ్యక్షుడు. దేశాధ్యక్షుడంటే రాజసౌధాల్లో నివసిస్తాడని, బెంజికార్ల అంబారీతో ప్రయాణం చేస్తుంటాడని భ్రమ పడతాం. కానీ, ఆయన రాజభవనాలలో నివసించరు.. తనకున్న పొలంలోనే ఒక చిన్న నివాసం (పూరిగుడిసె లాంటిది) లో జీవనం. ఆ పొలంలోనూ కొంత నిరుపేదలకు పంచి, తన అవసరాలకు సరిపడినంత మాత్రమే ఉంచుకున్నారు. పొలాన్ని దున్ని.. ధాన్యం, కూరగాయలు, పండ్లు పండిస్తారు. అతని బట్టలు అతనే ఉతుక్కుంటారు. జీతం నెలకు 12,500 డాలర్లు. దాంట్లో 10 శాతాన్ని తన ఖర్చులకు ఉంచుకొని, మిగిలిన 90 శాతాన్ని పేదలకు పంచేస్తారు. తనను ఎవరైనా పొగడబోతే తన జీతంలో 10 శాతం కంటే తక్కువ ఆదాయంతో జీవించే ఎందరో నిరుపేద ఉరుగ్వే ప్రజలను చూసి తాను సిగ్గు పడుతుంటానని నమ్రతతో నొచ్చుకుంటారు.
  
  
  భార్య కూడా ప్రజాప్రతినిధేగానీ ఆమె కూడా భర్త అడుగు జాడల్లోనే జీవిస్తున్నారు. ఒక పాతకారు, స్కూటర్ అతని చరాస్తులు. ప్రపంచంలోనే అతి నిరుపేద దేశాధ్యక్షుడిగా వార్తల్లో నిలిచిన ఆయన తనను నిరుపేద అంటే అంగీకరించరు. ఎవరైతే జీవించేందుకు ఎక్కువ సదుపాయాలు, సౌకర్యాలు కావాలనుకుంటారో వారే అతి నిరుపేదలని ఆయన అభిప్రాయం. విప్లవమంటే హింస, ప్రతిహింస కాదు.. మన ఆలోచనా విధానాన్ని మార్చుకోవడమే అసలైన విప్లవం. ఇంటికొచ్చిన వారికి, ఆకలితో ఉన్నవారికి పట్టెడన్నం పెట్టకుండా అనవసరంగా మితిమీరి ఖర్చుచేసే నాగరిక సమాజమే ప్రపంచానికి, పర్యావరణానికి పెద్ద సవాలు అంటారాయన.
 
  
  భోజన సమయానికి ఆయన్ను కలవడానికి ఎవరొచ్చినా వారిని అతిథిలా ఆహ్వానిస్తారు. తన పొలంలో పండించిన వాటితో చేసిన, తాను తింటున్న ఆహారాన్ని వారికీ వడ్డించి, వారి ఆనందాన్ని చూసి పరమానంద భరితుడవుతారు. ఆయన పెట్టిన ఆహారం కంటే ఆయన వడ్డించే తీరు, నిర్మల మనస్తత్వం, నిష్కపటపు మాటలు, నిశ్చల ముఖ కవళికలు.. ఆయన వడ్డించే సాధారణ కాయగూరల ఆహారానికి అద్భుత స్వాదాన్నిచ్చి ఆస్వాదయోగ్యంగా మార్చి అమితానందాన్ని కలుగజేస్తాయని సందర్శకుడొకరు తన అనుభవాన్ని పంచుకున్నాడు. ‘‘ఆతిథ్యంలో ఆనందాన్ని మిగిల్చేది ఆహార పదార్థాల వైవిధ్యం కాదనీ, ఆతిథ్యమిచ్చే వారి అవ్యక్తీకృత ఆహార్యం, ఆత్మీయత, అనిర్వచనీయ ఆర్తి, అతి సహజంగా కనిపించే అభిమానం’’ అంటూ అతను చెప్పిన మాటలు.. అతిథి ఆకలి తీర్చేందుకు ఉపక్రమించే ప్రతి ఒక్కరికీ ఆచరణీయాలే! ఈ సందర్భంలో మహా భారతంలోని...
  
  భుక్తిం పృచ్ఛసి రాజేంద్ర ఆదరం కిం న పృచ్ఛాసి
  భోజనం గత జీర్ణంచ ఆదరస్త్వ జరామరః
  ‘‘భోజన విషయమే అడుగుతున్నావు కానీ ఆదరణ మాట అడగవేమి దుర్యోధనా! భోజనము జీర్ణమైన పిమ్మట ఏమీ కనపడదు కానీ ఆదరణ అయితే శాశ్వతంగా గుర్తుండేదే కదా! ఆదరణ లేనిచోట భోజన ప్రసక్తి ఏల’’ అని రాయబార సందర్భంలో శ్రీకృష్ణుడన్న మాటలు స్మరణీయం.
  ఆతిథ్యం ఇవ్వడం వల్ల కలిగే ఆత్మ సంతృప్తి అనే శాశ్వత సంపదను మరచి, ఎదుటివారి భౌతిక సంపదలపై దృష్టిసారించి ఈర్ష్యాసూయలతో ఇబ్బందిపెడుతూ, పడుతూ ఉండేవారు దుర్యోధనుడిలా అతిథుల ఆదరణపై కాక అహంకార, ఆడంబర ప్రదర్శనతో అసహనంతో కూడిన అలజడికిలోనై ఆతిథ్యానందాన్ని సంపూర్ణంగా పొందలేకపోతారు. ఆల్ఫ్రెడ్ నోబెల్ అన్నట్లు అతిథులు వచ్చినప్పుడు ఎంతో ఆశావాదంతో కూడిన ఆనందం కలగాలి. వారు నిష్ర్కమించేటప్పుడు వారిదీ, మనదీ ఇద్దరి మానసిక స్థితిలోనూ అనిర్వచనీయమైన ఆనందభరిత అవ్యక్తానుభూతి కలగాలి.
  
  వారి మధ్య ఆత్మీయత ఉంటే వారి వారి కలిమికానీ లేమికానీ ఇద్దరినీ బాధించవు. అలా కాకుండా యాంత్రికంగా ఆతిథ్య తంతు పూర్తి కానిస్తే వడ్డించిన ఆహారంలో రుచి లేమితోపాటు, తిన్నవారికి ఆకలి తీరకపోవడమో.. అజీర్ణమో సంభవిస్తుంది. హృదయ పూర్వకమైన ప్రేమానురాగాలతో పెట్టని ఆహారం వెగటుదనం కలిగిస్తుంది. అతిథికి వడ్డించే ఆహారంతో పాటు అది తయారు చేసి, వడ్డించే వారి సత్వ, రజో, తమో గుణాలు ఆహారాన్ని ఆరగించే వారిపై అమిత ప్రభావం చూపుతాయి. వడ్డించే వంటకాల విలువల కంటే, వారి విలువల ప్రభావం ఆహారపు ఆనందపు సూచీ (Happiness Index) పై అధికంగా ఉంటుందని నిపుణుల అభిప్రాయం కూడా! వంట గదిని పవిత్ర ప్రదేశమన్నదందుకే! అయిదు నక్షత్రాల హోటళ్లలో వడ్డించే యాంత్రిక విందు కంటే అమ్మ చిన్నప్పుడు చేసిపెట్టిన పచ్చడి అమృత తుల్యంగా ఆనందింప చేయడానికి కారణమదే.
  
  ఆహారం వండి, వడ్డించే వారు ఆప్తులయితే ఆ అమృతత్వం తినే వారిలో పెరిగి, వారి ఆయురారోగ్య ఆనందాభివృద్ధికి హేతువులవుతారని, తద్వారా తిన్నవారి రోగ నిరోధక శక్తి పెరిగి,వ్యాధుల బారిన పడకుండా ఉంటారని మన రుషులు ఎప్పుడో చెప్పారు. మహా భారతంలో పాండవుల రాయబారిగా వెళ్లిన శ్రీకృష్ణుడు దుర్యోధుని ఆతిథ్యాన్ని కాదని, విధురుని ఆతిథ్యం స్వీకరించారు. ఆ సందర్భంలో విధురుడు అరటిపండు పారవేసి, తొక్క ఇవ్వగా శ్రీకృష్ణుడు తిన్నట్లు ఒక కథ. రాముడు.. శబరి ఆతిథ్యంలో తాదాత్మ్యం పొందడానికి కూడా కారణమిదే! అందుకే..
  
  గృహోగతం క్షుద్రమపి యధార్హం పూజయేత్ సదా
  తదీయ కుశల ప్రశ్నైః శక్త్యాదానైః జలాదిభిః
  ‘‘తన ఇంటికొచ్చిన వ్యక్తి ఎలాంటి వారైనా తనకున్న దానిలో, తగిన రీతిగా ఆదరించాలి. కుశల ప్రశ్నాదులచే సంభావించి శక్త్యానుసారం జలం, అన్న పానాదులిచ్చి సంతోషపెట్టాలి’’.
  మహాభారత యుద్ధం ముగిసింది. ధర్మరాజు రాజ్యాన్ని అధిష్ఠించాడు. యుద్ధం వల్ల సంభవించిన అశాంతిని, అలజడిని పోగొట్టి ఉత్సాహవర్ధనం కోసం అశ్వమేధ యాగం చేశాడు ధర్మరాజు. యాగానంతరం బ్రహ్మాండమైన సంతర్పణ చేసి ఆర్తులకు, పేదలకు దానధర్మాలు, సంతర్పణలు గావించాడు. ఎంత గొప్ప సంతర్పణ జరిగింది? ఇంత ఘనంగా ఎవరు చేయగలరు? అతిథి అభ్యాగతులను ఇంతకంటే గొప్పగా ఎవరు సంతృప్తి పర్చగలరని ధర్మరాజు స్వగతంలో అనుకొంటుండగా ఒక చిత్రమైన సంఘటన జరిగింది.
  
  ఒక ముంగిస నేలపై అన్నం మెతుకులు పడ్డచోట దొర్లుతూ, తన శరీరాన్ని పరీక్షించుకుంటోంది. ఆశ్చర్యకరమైన విషయమేంటంటే దాని శరీరం సగభాగం బంగారంగా ఉంది. ధర్మరాజు కుతూహలంతో దాన్నే చూడసాగాడు. ముంగిస మాత్రం అసహనంగా తిరుగుతూ, అన్నం పడిన చోట దొర్లుతూనే ఉంది. ఇలా అసహనంతో అటూఇటూ తిరుగుతున్న ముంగిస దగ్గరకు ధర్మరాజు వచ్చి.. ‘‘ఎందుకంత అసహనంతో ఉన్నావు? నీకేం కావాలి?’’ అని ప్రశ్నించగా ముంగిస తన కథను వివరించింది...
  ‘‘ఒకానొక సమయంలో రాజ్యంలోని ఆ ప్రాంతాన్ని తీవ్ర క్షామం పీడించింది. మనుషులతోపాటు అన్య జంతు జీవాలకు కూడా తినటానికి తిండి లేదు.
  
  కనీసం ప్రాణం నిలుపుకోవడానికైనా ఆహారం లేదు. నేను ఆహారం కోసం వెతుక్కుంటూ ఒక పేద బ్రాహ్మణుడి ఇంటికెళ్లాను. ఆ ఇంటి వారంతా ఎన్నో రోజులు పస్తులున్న తర్వాత కాసిన్ని గింజలు దొరికితే వాటిని వండుకుని తినటానికి సిద్ధమవుతున్నారు. బ్రాహ్మణుడు.. అతని భార్య, కొడుకు, కోడలు నలుగురికీ నాలుగు భాగాలుగా చేసి, తినబోతున్న సమయంలో చాలా ఆకలిగా ఉంది.. అన్నం పెడతారా? అంటూ ఒక అతిథి వచ్చాడు. అన్నం తిని వారాలైంది.. ప్రాణాలు పోతున్నాయంటూ అభ్యర్థించాడు..
  
  నాస్తి క్షుధా సమం దుఃఖం
  నాస్తి రోగ క్షుధా సమః
  నాస్త్యాహార సమం సౌఖ్యం
  నాస్తి క్షుదా సమోరిపుః
  ‘‘ఆకలి వంటి దుఃఖం లేదు. ఆకలి వంటి రోగం లేదు. ఆకలి వంటి శత్రువు లేడు. తిండికి సమమైన సౌఖ్యం లేదు’’. కుటుంబ సభ్యులెవరూ మరోమారు ఆలోచించక ఎవరి వాటాను వారు అతిథికి ఇవ్వడానికి సిద్ధమయ్యారు. కానీ, యజమాని ధర్మం ప్రకారం మొదట తన వాటాను అతిథికి సమర్పించాడు. అది ఆరగించి అయ్యా ఆకలి తీరలేదు ఇంకాస్త పెడతారా అని అడిగాడు. ఆ యజమాని భార్య, కొడుకు, కోడలు ఇలా అందరి వాటాలూ నిస్సంకోచంగా అతిథికి సమర్పించారు. ఆయన తృప్తిగా భోంచేసి, ఇంటివారిని ఆశీర్వదించి వెళ్లాడు. నేనూ (ముంగిస) ఆకలితో అలమటిస్తూ ఆయన వదిలేసిన ఎంగిలి మెతుకులు తినడానికి తాకిన వెంటనే నా శరీరం అర్ధ భాగం బంగారమైపోయింది.
  
  అప్పటి నుంచి నాకు కనపడ్డ, వినపడ్డ ప్రతి సంతర్పణకూ హాజరవుతూనే ఉన్నాను. ఏ మహాత్ముడైనా ఆతిథ్యమిచ్చిన చోట మిగిలిన శరీర అర్ధభాగం కూడా బంగారు వర్ణంగా మారదా అని ఎదురుచూస్తున్నాను. నీవు అశ్వమేధ యాగం చేసి, కనీవినీ ఎరుగని రీతిలో సంతర్పణ, దానాలూ చేస్తున్నావని తెలిసి ఇక్కడికి వచ్చాను. కానీ, ఇక్కడ కూడా అర్ధ శరీరం బంగారు వర్ణంలోకి మారలేదు. ఆ బ్రాహ్మణోత్తముడి ఆతిథ్యం ముందు నీ ఆతిథ్యం వెలవెలబోయింది’’ అని ముంగిస తన కథను వివరించింది. అప్పుడు ధర్మరాజుకి అర్థమైంది.. తాను తనకున్న సంపదలో కొంత దానం చేస్తూ, అతిథులకు సంతర్పణ చేస్తూ తనంత గొప్పగా ఎవరూ చేసుండరని భావిస్తుంటే.. రోజులు తరబడి పస్తులుండి కష్టపడి తెచ్చుకున్న ఆహారంతో తమ ప్రాణాలు నిలబెట్టుకోకుండా అతిథికి వడ్డించిన ఆ నిరుపేద బ్రాహ్మణుడి కుటుంబం ఎంత ఉన్నతమైందో.. ముంగిస మాటల వెనుక పరమార్థం ఏమిటో! ఈ కథ వింటుంటే రామదాసు చరిత్రలోని..
  
  అతిథి వచ్చి ఆకలన్న అన్నమిడినదే చాలు
  క్రతువు సేయ వలయుననెడి కాంక్షలేటికే
  అనే మాటలు గుర్తుకొస్తాయి. అంతా వింటున్న కృష్ణుడు ముంగిసతో ఇలా అన్నాడు. ‘‘నీ శరీరాన్ని సగం బంగారంగా మార్చింది ఆహారం కాదు. తాము చనిపోతామని తెలిసి కూడా తమ ఆహారాన్ని ముక్కూమొహం తెలియని అతిథికి ఆనందంగా సమర్పించిన ఆ కుటుంబ సభ్యుల నిస్వార్థ నిరహంకార ఆత్మబలం, ఆత్మ సంతృప్తి వల్ల నీ శరీరం బంగారమైంది’’. ధర్మజా! ఇంత గొప్ప సంతర్పణ చేసిన తర్వాత, ఆ పేద బ్రాహ్మణుడి కుటుంబ సభ్యులకు కలిగిన నిరహంకార ఆత్మసంతృప్తి నీకూ, నీ తమ్ముళ్లకు కలిగిందా? ఒక్కసారి ఆలోచించు అన్నాడు. ధర్మరాజుకి తనలో ప్రవేశించిన ఆత్మ ప్రశంసాతత్వానికి కారణం బోధపడింది. పరిష్కారం అవగతమైంది.
  
  తన వద్ద ఉన్న ఆహారాన్నంతా క్షుధార్తులకు ఇచ్చి, మంచినీటితో క్షుధాగ్నిని సంతృప్తి పర్చుకోవాలనుకున్న రంతిదేవుడు.. మరికొంతమంది క్షుధార్తులు తనకంటే ఎక్కువగా అలమటిస్తున్నారని తెలిసి..
  
  అన్నములేదు కొన్ని మధురాంబువులున్నవి
  త్రావుమన్న రావన్న శరీరధారులకు నాపద వ
  చ్చిన వారి యాపదల్ గ్నన్నన మాన్పి వారికి
  సుఖంబులు సేయుట కన్న నొండుమేలున్నదె
  అంటూ తోటి ప్రాణులకు కష్టమొస్తే, అది తనకొచ్చినట్లేనని వారికష్టాన్ని తీర్చడం కంటే మరో గొప్ప కార్యం లేదని తన వద్ద ఉన్న మంచినీటిని కూడా ఆ అతిథులకు అర్పించాడు. అతిథులను ఆదరించడంలో వారి ఆకలిని తన ఆకలిగా భావించాలని అర్థమయ్యేలా ఆదర్శప్రాయమైన ఉదాహరణగా నిలిచాడు.
  ‘‘నీ దగ్గరికి ఎవరొచ్చినా, వారెంతటి తక్కువ స్థితిలో ఉన్నవారైనా సరే.. ఉన్నత స్థితిలోని వారితో ఎంత మర్యాదగా, ఆదరంగా ప్రవర్తిస్తావో పేదవారితోనూ అలాగే ప్రవర్తించు. ఏ దేవతలు.. ఎప్పుడు ఏ రూపంలో నీ వద్దకొస్తారో నీకేం తెలుసు’’ అంటుంది బైబిల్. అతిథిగా ఇంటికొచ్చిన వారిని ఆర్థిక, సామాజిక, రాజకీయ విజ్ఞాన స్థితిగతులను విచారించకుండా తాను వారి స్థానంలో నిలబడి, తనను ఇతరులు ఎలా ఆదరించాలనుకుంటాడో అలాగే ఇతరులను ఆదరించాలి.
  
  చివరకు శత్రువు వచ్చినా సరే సాదరంగా గౌరవించాలంటుంది మహాభారతం. నీడనిచ్చే చెట్టు తనను నరకటానికి వచ్చిన వాడికి కూడా నీడనిస్తుంది గదా అంటుంది భారతం. వచ్చిన వారి వల్ల మనకేంటి లాభం? అన్ని విధాలా మనతో సరితూగుతారా? ఇంతకుముందు మనం వారి వద్దకెళ్లినపుడు మనల్ని ఎలా ఆదరించారు? వంటి రకరకాల ఆలోచనలతో సతమతమవకుండా ప్రేమతో, ఆప్యాయతతో మనం మంచినీళ్లు ఇచ్చినా చాలు. వచ్చిన వారిని మన పడికట్టు రాళ్లతో పరీక్షించడం ప్రారంభిస్తే స్వచ్ఛంగా అభిమానించలేం. ‘‘ప్రతి వ్యక్తి తనకు తాను ఒక జీనియస్సే. ఒక చేపను దానికి చెట్టు ఎక్కగలిగే నేర్పుందా? లేదా? అని పరీక్షించడం ప్రారంభిస్తే అది జీవితాంతం తాను ఎందుకూ పనికిరాననే భావనలో బతుకుతుంది. అలాగే పక్షిని ఈదగలిగే సామర్థ్యం ఆధారంగా పరీక్షిస్తే.. మనం సృష్టిలోని రమణీయతను, కమనీయతను సహజంగా ఆస్వాదించలేం’’ అంటారు ఐన్ స్టీన్.
  
  కొంచెమైనా పంచుకోవడం, ప్రేమతో నిండిన స్పర్శ, ఆత్మీయమైన చిరునవ్వు, దయతో నిండిన చూపు, సాటివారి కోసం స్పందించే గుణం ఇవన్నీ భగవంతుడి రూపాలే. చూడగలిగే వారికీ, చూపగలిగే వారికీ, అతిథిగా వెళ్లేవారికీ, అతిథులను ఆహ్వానించే వారికీ, అతిథులుగా ఈ భూమ్మీదకు వచ్చిన వారందరికీ!
  అయితే, ఈ గుణాలన్నీ అప్పటికప్పుడు అప్రయత్నంగా, అచేతనంగా అందరికీ అలవడవు. వ్యక్తి స్థాయిలో, కుటుంబ స్థాయిలో, సంఘ స్థాయిలో కొన్ని తరాల పాటు వెలకట్టలేని ఆస్తులుగా తర్వాతి తరాలకు అందజేస్తూ పోతే చిన్నప్పటి నుంచి అలవోకగా అలవడతాయి.
  
  భాగవతంలో దుర్భర దారిద్య్రంలో మగ్గుతూ భార్య కోరిక మేరకు కృష్ణుని కరుణ కోసం వచ్చిన బాల్యమిత్రుడు సుదాముడిని కుశల ప్రశ్నలు వేసి, తన ఆసనంపై కూర్చోబెట్టి అతణ్ని సేదతీర్చి బాల్యంనాటి విద్యార్జన విశేషాలను, గురువు సాందీపుని అపార వాత్సల్యాన్ని గుర్తుకు తెచ్చుకుంటూ.. తన కోసం ఆ పేద బ్రాహ్మణుడు తెచ్చిన అటుకులను ఆత్రంగా ఆస్వాదిస్తూ చెప్పకుండానే అతని ఆకలిని, కష్టాలను తీర్చిన శ్రీకృష్ణుని అతిథి సత్కార తత్పరత, ఔదార్యం ఆతిథ్యమిచ్చే వారందరికీ ఆదర్శప్రాయం. అందుకే పంచతంత్రంలో ఇలా చెప్పారు..
  
  అతిథిర్యస్య భగ్నాశో గృహాత్ ప్రతినివర్తతే
  తస్మై దుష్కృతం దత్వా పుణ్యమాదాయ గచ్ఛాతి.
  ‘‘ఏ గృహస్థుని ఇంటి నుంచి అతిథిైయెున వాడు ఆకలితో వెనుదిరిగి పోవునో అట్టివాడు ఆ గృహస్థు చేసిన మంచి కర్మల ఫలితాన్ని కొనిపోతూ తాను కావించిన దుష్కర్మల ఫలాన్ని ఆ గృహస్థునికిచ్చి పోవుచున్నాడు’’. ఇంటికొచ్చిన అతిథులను ఆదరిస్తే నవతేజం ప్రాప్తిస్తుంది. అతిథి సేవ చేయని వానికి అకాల ఆపదలు ఆవరిస్తాయని విధురుడు దృతరాష్ట్రునితో అంటాడు.
  
  అతిథి అభ్యాగత సేవా పాఠాలు:
  కొన్ని విషయాలు పాఠశాలల్లో బోధిస్తారు. చాలా విషయాలు కుటుంబమనే పాఠశాలల్లోనే నేర్చుకోవడం జరుగుతుంది. తోటివారిని ఎలా ఆదరించాలి? ఎదుటివారు బాధ పెట్టేట్లు ప్రవర్తించినా మనమెలా సంయమనం పాటించా లి? మనకు ఆదరంగా అతిథ్యమివ్వని అతిథి వచ్చినప్పుడు మనం దాన్ని మరచిపోయి ఎలా హుందాగా వారిని ఆహ్వానించాలి? ఇంటికొచ్చిన వారు కష్టంలో ఉన్నప్పుడు, మనం కష్టంలో ఉండి ఎవరింటికైనా వెళ్లినప్పుడు, కష్టాల్లో ఉన్నవారిని సందర్శించడానికి వెళ్లినప్పుడు ఏం మాట్లాడాలి? ఎలా మాట్లాడాలి?ఎలా మాట్లాడకూడదు? సాంత్వన ఎలా చేకూర్చాలి? వంటి విషయాలను అతిథి అభ్యాగత సేవ ద్వారానే నేర్వ గలుగుతాం.
  
  అతిథులతో సంభాషించేప్పుడు పాటించాల్సిన కనీస నియమాలు.. ఎదుటివారికి మాట్లాడే అవకాశం ఇవ్వడం, వారికి అవగాహన ఉన్న అంశాలపై అర్థమయ్యే భాషలో మాట్లాడటం,వారు తమ సమస్యను చెబితే సావధానంగా వినడం, వారు అడిగితే దానికి మనవద్ద ఉన్న/తెలిసిన పరిష్కారాన్ని సూచించడం, మన సమస్యలు ఏకరువు పెట్టకుండా ఉండటం. మన అలవాట్లు, నియమాలు, సిద్ధాంతాలు, విధానాలు, అభిరుచులు వంటి విషయాలపై అడిగితేనే క్లుప్తంగా, ఆత్మీయంగా, నిరాడంబరం గా, వారిని కించపరచకుండా, వారు ఎలాంటి అభద్రతాభావానికి గురికాకుండా, చిన్నబుచ్చుకోకుండా మాట్లాడాలి.
  
  మన ఆతిథ్యం స్వీకరించి, మనతో మాట్లాడిన వారికి సేదతీరినట్లుండేలా ప్రవర్తించడం ముఖ్యం. ఎవరైనా చివరకు మనం ఏ మాట్లాడాం, వారికి ఏం చేశామనే దానికంటే మన సాన్నిధ్యంలో వారు ఎలాంటి అనుభూతికి లోనయ్యారు అనేదాన్నే (తీపి/చేదు) గుర్తుగా ఉంచుకుంటారు. ఎందుకంటే జీవితంలో ఎవరినైనా వారి దృక్పథం, పరిస్థితుల కనుగుణంగా ఆలోచిస్తేనే అర్థం చేసుకోగలం. మహా నిర్వాణ తంత్రంలో ఇలా చెబుతారు..
  
  స్వీయం యశః పౌరుషం చ గుప్తయే కథితం చయత్
  కృతం యదుపకారాయ ధర్మజ్ఞోన ప్రకాశయేత్
  ‘‘మొదటిది తన ప్రఖ్యాతిని,శక్తియుక్తుల్ని గురించి ఇతరుల ముందు ప్రగల్భాలు పలకకూడదు. రెండోది తాను ఇతరులకు చేసిన ఉపకారాలను ప్రకటించకూడదు. మూడోది రహస్యంగా తనకు తెలిసిన విషయాలను ఇతరులకు చేరవేయకూడదు’’. ఈ మూడు గుణాలను అతిథి సత్కారాలు చేసే సమయంలోనూ తప్పనిసరిగా పాటించాలి.
  
  అతని కుల శీల విద్యా
  స్థితులడగక యెంత వికృత దేహుండైనన్
  మతి విష్ణునిగా తలచుచు
  నతి ముదమున సేవ సేయునది నిజ శక్తిన్...
  అంటాడు మారన తన మార్కండేయ పురాణంలో. అంటే అతిథి కులం, గుణం, విద్య, ఉద్యోగం వంటి విషయాలపై దృష్టిసారించక అతణ్ని విష్ణుమూర్తి అవతారంగా తలచి, సంతోషంతో మనకున్నంతలో సేవ చేయాలి.
  
  ఆతిథ్యం.. దైవానికి సేవ:
  చక్కబాటు, సర్దుబాటు, దిద్దుబాటు- ఈ మూడూ కలిసి ఉండటమే ఒక కళ. మనం ఎవరిపట్లయినా, వారు పరిచితులైనా, అపరిచితులైనా అతిథి మర్యాదలు చేస్తున్నామంటే అది అతిథులకే కాక, మనకూ తాదాత్మ్యాన్ని కలిగించాలి. ఆతిథ్యం ఇవ్వడాన్ని ఒక బాధ్యతగానో, కర్తవ్యంగానో లేదంటే మెప్పుకోసమో కాకుండా ఈ ప్రపంచంలోకి అతిథులుగా మనల్ని తీసుకొచ్చిన దైవానికి ప్రేమతో, కృతజ్ఞతా భావంతో చేసే సేవగా ఉండాలి. చిరునవ్వుతో హృదయ పూర్వకంగా ఇంట్లోకి ఆహ్వానించే కుటుంబ సభ్యులే ఆ గృహానికి అలంకరణాలుగానీ ప్రాణం లేని ప్రధాన ద్వారాలు, అబ్బురపరిచే ఆధునిక ఆసనాలు, అచేతనంగా ఉండే అలంకరణ గోడ చిత్రాలు, ఖర్చును ప్రతిబింబించే ఖరీదైన ఉపకరణాలు కాదుకదా! మన ఆదరణ చూసి, వచ్చిన వారు హర్షించాలేగానీ, మన ఆవరణ చూసి ఈర్ష్యించకూడదు.
  
  మనం కూడా వారి ముందు మన అంతరంగాన్ని ఆవిష్కరించాలిగానీ, అంతస్తుల్ని కాదు! జీవితంలో ప్రేమను కోరుకునే వారు ప్రేమించాలి. ప్రేమించాలంటే సహనం కావాలి. సహనం పెరగాలంటే వ్యామోహం, ఈర్ష్య, గర్వం, క్రోధం, తప్పులెన్నుగుణం తగ్గాలి. అప్పుడు వ్యక్తుల మధ్య, కుటుంబాల మధ్య, రాకపోకలు, ఆతిథ్యాలు, ఆత్మీయతానురాగాలు పెరిగి అనుభవాలు పంచుకొంటూ పరస్పర సహకారంతో పురోగతి వైపు పయనిస్తాం. సమస్య ఏమిటంటే.. టాల్‌స్టాయ్ మాటల్లో చెప్పాలంటే.. ప్రతివారూ ప్రపంచాన్ని మారుద్దామనుకుంటారేగానీ వారిలో రావాల్సిన మార్పు గురించి ఆలోచించరు.
  
  రెండో ప్రపంచ యుద్ధం తర్వాత జరిగిన వినాశనాన్ని చూసి కలత చెందిన ఐన్‌స్టీన్‌ను ఒక పాత్రికేయుడు ఇలా అడిగాడు. హింస, ద్వేషం మానవ ప్రవృత్తిలో సహజ భాగమా? దాని పర్యవసానమే ఇంత వినాశనానికి దారితీసిందా? దీన్నుంచి తప్పించుకునే మార్గమే లేదా? అని. దానికి సమాధానంగా ఐన్‌స్టీన్.. ‘‘హింస, ద్వేషం మానవ ప్రవృత్తిలో సహజ భాగం కాకుండా ఉండాలంటే సమాజం నుంచి, మానవ నైజం నుంచి వాటి మోతాదును తగ్గిస్తూ పోవాలి. పరిణామక్రమంలో హింసాద్వేషాలు సమాజంలో తగ్గి, వాటి ప్రకటనా సామర్థ్యం తర్వాతి తరాల్లో తగ్గుతుంది.
  
  మానవ ప్రవృత్తి హింస, ద్వేషం వైపు మళ్లకుండా కళ్లెం వేసి, నియంత్రించడానికి సమాజంలో కుటుంబం, పాఠశాల వంటి వ్యవస్థలు (Institutions) తమ దైనందిన కార్యకలాపాల్లో కరుణ, మైత్రి, ప్రేమ లాంటి ఉన్నత భావాలతో హింస, ద్వేషం వంటి ఉన్మాద భావాలను అణగదొక్కాలి. మానవులు మనస్ఫూర్తిగా ఒకరినొకరు ఆహ్వానించుకోగలిగే, ఆమోదించుకోగలిగే సందర్భాలు పెరగాలి. తమకున్న (ధన, జ్ఞాన, గుణ) సంపదను ఆహ్లాదంగా తోటి వారితో పంచుకోవడానికి అవకాశాలను అభివృద్ధి చేసుకోవాలి. వీటిలో ముఖ్యమైంది సాటి మానవులకు ఆతిథ్యమివ్వడం. ఆతిథ్యమిచ్చే సందర్భంలో అతిథి కోసం కుటుంబ సభ్యులందరూ ఐకమత్యంతో కలసి పనిచేయడం. సహృదయంతో ప్రవర్తిస్తూ, ప్రేమతో అతిథి అవసరాలు తీర్చడం.. తద్వారా అతిథిలో ఆ కుటుంబ సభ్యులపై ప్రేమానురాగాలు పెరగడం, ఆ ప్రేమను అద్భుతమైన అనుభూతిగా గుర్తుంచుకొని వారందరూ దాన్ని వీలైన చోటల్లా పంచడం ఇలా ప్రేమ, మైత్రి, కరుణ లాంటి ఉన్నత గుణాలు పరమాణు విస్ఫోటనం కంటే శక్తిమంతంగా మారి ప్రపంచాన్ని శాంతి మేఘాలతో కప్పేసే లక్ష్యం సాకారమవుతుందన్నారు.
  
  ఇంకా ఐన్‌స్టీన్ తన స్వీయ అనుభవాన్ని వివరిస్తూ.. ‘‘నేనొకసారి ఒకరికి అతిథిగా వెళ్లాను. ఆయన నాకు తేనీటి విందు ఇచ్చాక, లోపలికి వెళ్లి పాత్రలను కడుగుతున్నాడు. నేనూ లోపలికెళ్లి సాయం చేసేందుకు సిద్ధపడగా అతను వారించాడు. అయినా ఒక కప్పును తీసుకొని, దానిపైన సబ్బుతో శుభ్రం చేయడం ప్రారంభించాను. దాన్నిచూసి ఆయన చిరునవ్వుతో.. మొదట లోపలివైపు శుభ్రంచేసి, తర్వాత బయటవైపు శుభ్రం చేయండి. లోపలి శుభ్రత బయటి శుభ్రతకు ఆరంభం, అవసరం అనివార్యం అని చెప్పాడు. అతిథిగా వెళ్లి ఆయన దగ్గర నేర్చుకున్న పాఠం నా వ్యక్తిగత, సామాజిక జీవన దృక్పథాన్ని పునర్నిర్వచించిందని ఆయన ఆనందంగా చెప్పారు. ద్వేషమైనా, అనురాగమైనా దీపం లాంటివి. కాల్చగలవు.. కాంతిని నింపగలవు. అందుకే అ merry heart does good like a medicine but a broken spirit dries the bones. ఆనందమైన హృదయం ఉపశమనం కలిగించే మందులా పనిచేస్తుంది. అదే ఛిద్రమైన అంతరంగం ఎముకలను కూడా ఇగిర్చివేస్తుందని చెబుతుంది బైబిల్.
  
  ఆతిథ్యానికి ఆదరం.. సార్థక సంభాషణ:
  విశ్రాంతి అంటే పడుకొని నిద్రపోవడమో, సముద్రాల దగ్గరకో, కొండలపైకో వెళ్లడం మాత్రమే కాదు! నచ్చిన వారితో, అతిథిగా వచ్చిన వారితో హృదయపూర్వకంగా మాట్లాడటం కూడా. నాణ్యమైన సంభాషణతో గడిపిన విశ్రాంతి సమయం ఆత్మకు సాంత్వన చేకూర్చి కార్యనిర్వహణ సామర్థ్యాన్ని కూడా పెంచుతుంది. అయితే సంభాషించేటప్పుడు కొన్ని ప్రాథమిక అంశాలను పాటిస్తే సంభాషణా సార్థకత పెరుగుతుంది. ఎదుటివారు చెప్పింది వినడం, విన్నదానిలో మనకు అవసరమైంది గ్రహించడం, నచ్చకుంటే విభేదించకుండా మౌనంగా ఉండటం, రెండో వ్యక్తి గురించి చెడుగా మూడో వ్యక్తి దగ్గర మాట్లాడకుండటం, ఏ మాటనైనా శాంతంగా చెప్పడం, సందర్భోచితంగా మనస్ఫూర్తిగా అభినందించగలగడం, ఎదుటివారి సమయాన్ని గౌరవించడం, ఆడంబరం, అహంకారం తొంగి చూడకుండా వినయంతో భాషించడం, అలాగే సంభాషణలో హాస్య చతురోక్తి ప్రయోగించాలనుకున్నపుడు అక్కడున్న స్త్రీలు సిగ్గుపడేలా ఉండకూడదు, ఏ హృదయమూ బాధపడకూడదు. పవిత్రమైన వాటిని అపహాస్యం చేయకూడదు. హాస్యం కోసం అసభ్యతను ఎంచుకోరాదు. మన మాటలు ఎదుటివారి బలహీనతలను గేలిచేసేలా, పిల్లలు బాధపడి కన్నీళ్లు పెట్టుకునేలా ఉండకూడదు. సంభాషణలో కొందరిని నవ్వించడానికి ఏ ఒక్కరిని బాధ పెట్టినా అది వర్జితమే.
  
   అతిథి పట్ల అమర్యాదే!
  వ్యక్తిస్వామ్యం పెరుగుతున్న ప్రస్తుత ఆధునిక విజ్ఞాన యుగంలో కుటుంబాల మధ్య రాకపోకలు, అతిథి మర్యాదలు, అపరిచితులతో కనీస మర్యాదతో మాట్లాడటం, కుటుంబంలోనూ సభ్యులు పరస్పరం ప్రేమతో సంభాషించుకోవటం తగ్గుముఖం పట్టింది. పిల్లలు టీవీ ద్వారానో, ఇంటర్నెట్ ద్వారానో తమకు కావాల్సిన జ్ఞానమంతా లభిస్తుందని భావిస్తూ యాంత్రిక నాగరికతా ప్రవాహంలో మునిగిపోతూ తోటి మనుషుల కంటే యాంత్రిక ఉపకరణాలపైనే ఎక్కువ సమయం గడుపుతున్నారు. గత రెండు దశాబ్దాల కాలంలో తల్లిదండ్రులతో, బంధువులతో, మిత్రులతో, అతిథులతో పిల్లలు గడుపుతున్న సమయం 55 శాతం తగ్గిందని, దీని ప్రభావం పిల్లల పరిపూర్ణ మానసిక శారీరక వికాసంపై ప్రతికూలతను చూపుతోందని యునిసెఫ్ నివేదికలో పేర్కొంది. దీని ఫలితంగా పిల్లల్లో దుందుడుకు వ్యక్తిత్వం, ఊబకాయం, మానసిక అసమతౌల్యత, అసహనం పెరిగిపోతున్నాయని.. ఇది పరోక్షంగా సామాజిక అశాంతికి దారితీస్తోందని హెచ్చరించింది. పిల్లల భావ వ్యక్తీకరణకు మార్గాలు, అవకాశాలు కుటుంబంలో సన్నగిల్లుతుండటంతో ప్రత్యామ్నాయాలను వెతుక్కుంటూ వాటి మంచి చెడులను నిర్ణయించుకొనే అనుభవం లేక మాదక ద్రవ్యాలు, ఇతర కృత్రిమ శారీరక, మానసిక ఉత్ప్రేరకాలకు అలవాటు పడుతున్నారని పేర్కొనటం ఆందోళనకరం. ఇప్పటి పిల్లలకు గుర్రాన్ని ఎనిమిది భాషల్లో ఏమని పిలుస్తారో తెలుసుకునేందుకు వీలవుతుందనిగానీ, గుర్రపు స్వారీ చేయడానికి అభిరుచి, అవకాశం రెండూ కలగడం లేదని ఒక బాలల మానసిక శాస్త్రవేత్త అభిప్రాయపడటంలో ఆశ్చర్యమేముంది? సోమరితనానికి, విశ్రాంతికి; సమాచారానికి, జ్ఞానానికి తేడా తెలియని అయోమయ స్థితిలో కొట్టుమిట్టాడుతున్న ఈతరం పసి హృదయాలకు స్థైర్యాన్ని, స్ఫూర్తిని ఇవ్వాలంటే ఆ దిశగా సార్థక ప్రయత్నాలు సాగించాలంటే కింది పంక్తుల్ని గుర్తుంచుకోవాలి...
  
  ఏక ఏవన భుంజీయాత్ యదీచ్ఛేత్ శుభమాత్మనః
  ద్విత్రభిః బహుభిః సార్థం భోజనం కారయేన్నరః
  ‘‘శుభం జరగాలని కోరుకునే వారు ఒంటరిగా తినకూడదు. ఇద్దరుకానీ ముగ్గురుకానీ కలిసి భుజించాలి. వారిలో ఒకరు అతిథి అయితే మరీ శ్రేష్టం’’.
  గాంధీజీ ఆశయాలకు, ఆచరణకు ప్రభావితుడైన మార్టిన్ లూథర్‌కింగ్ 1959లో భారత్ వచ్చినప్పుడు ఆయన అనుభవం గురించి అడగ్గా.. ‘‘మిగిలిన దేశాలకు నేను యాత్రికునిగానే వెళ్లానుగానీ, భారత్‌లో మాత్రం అత్యంత సన్నిహితమైన అతిథిననే భావం కలిగింది. గాంధీకి జన్మనిచ్చిన దేశం నాకు పరాయి దేశంగా అనిపించడం లేదు. ఇక్కడి జీవన విధానంలో, ఆతిథ్యంలో ఏదో తెలియని సంతృప్తి నాకు సాంత్వన కలిగిస్తోంది’’ అంటూ తన మనసులోని మాట చెప్పారు. భారత దేశ సంప్రదాయాల్లో ముఖ్యమైన అంశం ఆతిథ్యం.. తద్వారా చర్చ, వాదోపవాదాలను ప్రోత్సహించడం. ఇది ప్రజాస్వామ్య స్ఫూర్తికి, మనుగడకు అతి ముఖ్యమైనవంటారు అమర్త్యసేన్. హింసను, ద్వేషాన్ని, మన భయాలు, బాధలు, బలహీనతల్ని అధిగమించి ఆశావహ దృక్పథంతో ఒక బలమైన జాతిగా ఎదగాలంటే అందరూ కలవాలి.. పరస్పరం సంభాషించుకోవాలి.. ఆహ్వానించుకోవాలి.. ఆతిథ్యమిచ్చుకోవాలి.. ఆదరించుకోవాలి.. ఆనందించాలి.
  ఈ ప్రపంచంలో ఆకలితో అలమటించేవారు ఎందరో ఉన్నారు. భగవంతుడు వారికి అన్నం రూపంలోనే కనిపిస్తాడు అంటారు గాంధీ. Generosity to others is as necessary as strictness with oneself. తిథి లేకుం డా వచ్చే వాడే అతిథి అయినా, అతిథులు కూడా కొన్ని పరిమితులు పాటించాల్సి ఉంటుంది. వీలైనంత వరకు ఆతిథ్యమిచ్చే వారికి తెలియజేసి, వారికనువైన సమయంలో వెళ్లడానికి ప్రయత్నించాలి. అతిథిగా మనం వారింట్లో ఏమైనా సాయపడగలమేమో చూడాలి. పాత్రలు, మంచాలు, ఇతర సౌకర్యాలు మనం ఉపయోగించిన తర్వాత శుభ్రంగా ఉంచుతూ, వారికి పని పెంచకుండా ఉండటం, వారేమీ అడగకపోయినా మన అభిప్రాయాలు చెప్పకుండటం, వారి ఆర్థిక పరిస్థితికి అనువుగా మనం మనల్ని మల్చుకోవడం అతిథి కనీస ధర్మాలు. అతిథి సత్కారాన్ని పొందకోరిన అతిథికి సహన సద్భావాలు ఎంత అవసరమో ఈ ఉదంతంతో అవగతమవుతుంది. దక్షిణ కొరియాలోని గ్రామాల్లో ప్రతి ఇంట్లో ఒక అతిథి గది ఉంటుంది. అవసరంపై ఆ ఊరుకొచ్చిన పొరుగూరి వారికి మనస్ఫూర్తిగా ఆతిథ్యమిచ్చే ఘన సంప్రదాయం వారి సంస్కృతిలో భాగం. అలాగే అతిథిని అనాలోచితంగానైనా అన్నం పెట్టకుండా నిరీక్షింపజేయటం అతి పాపకరం. నచికేతుడు యముని దగ్గరకొచ్చి మూడు రోజులు ఆహారం లేకుండా నిరీక్షించడం వల్ల ఆ పాప పరిహారానికి మూడు వరాలు కోరుకొమ్మంటూ యముడు ఇలా అంటాడు..
  
  ఆశా ప్రతీక్షే సంగతం సూనృతం
  చేష్టా పూర్తే పుత్ర పశూచ్చ సర్వాణ
  ఏతద్రవృం క్తే పురుషస్యాల్పి మేధసో
  యస్యా నశ్న న్వసతి గృహే
  ‘‘ఎవరి ఇంట అతిథి నిరీక్షిస్తూ, భోజనం చేయకుండా ఉంటాడో ఆ ఇంట ఆశ, ఎదురు చూడటం, సజ్జన సాంగత్యం, యజ్ఞయాగాదులు, పుత్రులు, పశువులు అన్నీ నశిస్తాయి’’.
  ఆతిథ్యం.. మార్గనిర్దేశం:
  ఏదైనా మంచి మార్పు మనలో రావాలనుకున్నప్పుడు ప్రథమంగా ఉదయించే ప్రశ్న అందరూ అలా లేరు కదా నేనే ఎందుకు అలా మారాలని.. కానీ, మన నుంచి ఒకసారి మనస్ఫూర్తిగా ఆతిథ్యం తీసుకున్న వారు, దానివల్ల అనుభవించే ఆత్మానందాన్ని మరచిపోలేరు. ఎవరినైనా ఆదరిస్తున్నప్పుడు లేదా నిరాదరిస్తున్నప్పుడు మన అంతరాత్మను ఆ అనుభవం మార్గనిర్దేశనం చేస్తూ ఉంటుంది. ఆచరించే మార్గం, నమ్మిన విధానం మంచిదైనప్పుడు ఒంటరివాడివైనా ముందుకు సాగిపో..! సమాజం ఏదో ఒకరోజు అర్థం చేసుకొని, అభినందించి నీ మార్గంలో నడుస్తుందన్న విశ్వకవి ఠాగూర్ మాటలు ఆలోచనీయం. కుటుంబంలో అసూయ, అనాదరణ, అహంకారం, ఆడంబరం, అభిజాత్యం వ్యక్తిస్థాయిలో ఎప్పుడు నాటుకు పోతాయో ఆపదలు వారితో పాటు వారి కుటుంబాన్ని కబళించటానికి ఎదురు చూస్తుంటాయి. సౌజన్యం, సౌశీల్యం, సానుభూతి, ప్రేమలతోనే మనిషి మనిషికి స్నేహపాత్రుడు కాగలుగుతాడు. ఆతిథ్యం ఇచ్చేటప్పుడు ఏ గృహస్తు అయినా అతిథి పట్ల చూపాల్సిన కనీస గుణాలివి. భావస్ఫూర్తి, వాక్శుద్ధి ఎవరికైనా సహజాభరణాలు. వీటిని మనస్ఫూర్తిగా వినియోగించడం వల్ల ఖర్చేమీ కాదు. పైగా ఆ సద్భావ సంపన్నత, సహృదయత ఎదుటివారిలో కూడా ప్రశాంతతను నెలకొల్పి, ఆలోచింపచేసే శక్తిని కలిగి ఉంటుంది. ఒకరికొకరు ఆతిథ్యమిచ్చుకోవడం, భౌతిక, మానసిక ఆధ్యాత్మిక వనరులను పరస్పరం పంచుకోవడం, తద్వారా అనాదరం, అహంకారం, అజ్ఞానం, అభిజాత్యం లాంటి అసుర గుణాలను అంతం చేయడం.. అనురాగం, ఆక్రోధం, ఆదరణ, ఆత్మీయత, ఆర్తి, ఆర్ద్రత లాంటి దైవ గుణాలను అభివృద్ధి చేయడం దాని ఫలితంగా విశ్వశ్రేయస్సుకు తోడ్పడడం.. ఇవి నిష్కల్మష ఆతిథ్య ఫలాలు. ఎన్నో ఉపకరణాల ద్వారా ప్రపంచంతో అనుసంధానమవుతున్నా ఒంటరితనం, ఒత్తిడి నవతరాన్ని పట్టి పీడిస్తుందంటే వ్యక్తుల మధ్యా తక్షణ అవసరాలు తీర్చుకునే (Instant Utility) సంస్కృతి పెరగడం కారణమేమో! అతిథులు ఇంటికి రావడం, వారితో గడపడం వల్ల ఒంటరితనం, మానసిక ఒత్తిడి తగ్గి, జీవన గమనం ఒక సమన్వయ స్థితిని పొందగలుగుతుందన్నది మానసిక నిపుణుల అభిప్రాయం కూడా..
  
  తదేవ లభతే భద్రే కర్తా కర్మజ మాత్మనః
  ‘‘పుణ్యమైనా, పాపమైనా మానవుడు ఏ కర్మ చేస్తాడో దాని ఫలితాన్ని తప్పకుండా పొందుతాడు’’. ఎవరికి వారు తమకు తాము జీవితపు లోతుల్లోకి వెళ్లి, వారి జీవితం ఎక్కడ ప్రారంభమైందో.. ఎక్కడికి చేరాలనుకుంటున్నారో.. ఎలా చేరాలనుకుంటున్నారో.. ఆత్మాన్వేషణ చేసుకుంటే కృత్రిమ పోకడల కంటే సహజ సహృదయతే వారిని అక్కడికి క్షేమంగా చేర్చగలుగుతుందని అర్థం చేసుకోగలుగుతారు. ‘‘ధన రాశుల కంటే ఘనమైన గుణరాశులు మానవ సమాజ మనుగడకు అత్యవసరం. ధనరాశులు పెరిగి, దాగిన చోట పాపపు రాశులు మరిగి ఆవిరిగా బయట పడతాయి. తనను, తనతోటి వారిని భక్షిస్తాయి. గుణరాశులు పెరిగిన చోట, పుణ్యపు రాశులు సుగంధంలా వ్యాప్తి చెంది తనను, తన సమాజాన్ని రక్షిస్తాయి అంటారు’’ ఆలివర్ గోల్డ్‌స్మిత్. వ్యక్తి మనుగడకూ, కుటుంబ శాంతికీ, సమాజ సాఫల్యానికి, ప్రజాస్వామ్య పరిపక్వతకు అతిథి సేవనం ఒక ఉత్ప్రేరకం వంటిది. మరణానంతరం దైవం మన జీవితంపై తీర్పు చెప్పేటప్పుడు ఎంతమంది ఆకలిని మనం ప్రేమతో నింపిన ఆహారంతో తీర్చామన్న దాని ఆధారంగానే తీర్పు ఇస్తాడంటారు మదర్ థెరీసా.
  
 పెద్దలను గౌరవించడం, అనాథలను ఆదరించడం, వృద్ధులను దయతో పలకరించడం, అతిథులను మర్యాదతో సత్కరించడం, సన్మార్గ ఆచరణ.. సామాజిక జీవనం లో సంక్షోభాన్ని నివారిస్తాయని భరతునికి రాజధర్మం ఉపదేశిస్తూ రాముడు చిత్రకూటంలో చెబుతాడు. సమాజానికి గృహస్థాశ్రమం పునాది. పునాది గట్టిగా ఉంటేనే సమాజమనే భవనం దృఢంగా ఉంటుంది. సమాజం పటిష్టంగా తయారైనప్పుడు దేశంలో విభేదాలు, విద్వేష్వాలు, వికృతులు,వ్యష్టివాదం సమసి శాంతియుత సహజీవనం సాధ్యమవుతుంది. అతిథుల్ని ఆదరించడం భవన రక్షణకు చేసే మరమ్మతులాంటిది. అది పునాదిని, భవనాన్ని రెంటినీ దృఢపరుస్తుంది. అది పునాదిని, భవనాన్ని రెంటినీ దృఢపరుస్తుంది. అందుకే తైత్తిరీయ ఉపనిషత్తులో ఇలా చెప్పారు....
 మాతృదేవో భవ
 పితృదేవోభవ
 ఆచార్య దేవోభవ
 అతిథి దేవోభవ
 తల్లి, తండ్రి, గురువు, అతిథి దైవంతో సమానం...


 జ్ఞానేశ్వర్ గుమ్మళ్ల,
  హైదరాబాద్.
  
 పర్యావరణాన్ని, ఆర్థికాభివృద్ధిని పది కాలాల పాటు పచ్చగా ఉంచే అడవి.. కొత్త కొలువులతో యువతకు ఆహ్వానం పలుకుతోంది. సుస్థిర కెరీర్‌కు వేదికగా నిలిచేందుకు సరికొత్త నోటిఫికేషన్‌తో సిద్ధమైంది. రాష్ట్ర అటవీ శాఖ మొత్తం 2,167 ఉద్యోగాలతో ప్రకటన విడుదల చేసింది. ఈ నేపథ్యంలో నోటిఫికేషన్ వివరాలు, ప్రిపరేషన్ వ్యూహాలు..
  
 
  ఉద్యోగాల వివరాలు
  
  నోటిఫికేషన్ ద్వారా మొత్తం ఆరు విభాగాల ఉద్యోగాలను భర్తీ చేయనున్నారు.
  ఉద్యోగం    పే స్కేల్    ఖాళీలు
  1. ఫారెస్ట్ సెక్షన్ ఆఫీసర్    10,020- 29,200    151
  2. ఫారెస్ట్ బీట్ ఆఫీసర్    7,960- 23,650    751
  3. అసిస్టెంట్ బీట్ ఆఫీసర్    7,520- 22,430    1,224
  4. తానాదార్    7,100- 21,250    16
  5. బంగళా వాచర్    6,700- 20,110    11
  6. టెక్నికల్ అసిస్టెంట్    9,460- 27,700    14
  
  అర్హతలు:
  ఫారెస్ట్ సెక్షన్ ఆఫీసర్: బ్యాచిలర్ డిగ్రీ (బోటనీ,  కెమిస్ట్రీ, ఫారెస్ట్రీ, హార్టికల్చర్, జువాలజీ, ఫిజిక్స్, మ్యాథ్స్, స్టాటిస్టిక్స్, జియాలజీ, అగ్రికల్చర్). లేదా ఇంజనీరింగ్ బ్యాచిలర్ డిగ్రీ (కెమికల్, మెకానికల్, సివిల్).
  ఫారెస్ట్ బీట్ ఆఫీసర్: ఇంటర్మీడియెట్ లేదా తత్సమాన అర్హత.
  అసిస్టెంట్ బీట్ ఆఫీసర్, బంగళా వాచర్, తానాదార్: పదో తరగతి లేదా తత్సమాన అర్హత.
  వయసు: ఫారెస్ట్ సెక్షన్ ఆఫీసర్, ఫారెస్ట్ బీట్ ఆఫీసర్, అసిస్టెంట్ బీట్ ఆఫీసర్, బంగళా వాచర్, తానాదార్‌లకు 18-30 ఏళ్లు. ఎస్సీ, ఎస్టీ, బీసీలకు ఐదేళ్ల సడలింపు ఉంటుంది.
  శారీరక ప్రమాణాలు: పురుషులు-ఎత్తు: 163 సెం.మీ; ఛాతీ-79 సెం.మీ. గాలి పీల్చినప్పుడు ఛాతీ చుట్టుకొలత 84 సెం.మీ. ఉండాలి. వుహిళలు ఎత్తు:150 సెం.మీ.
  
  రాత పరీక్ష:
  టెక్నికల్ అసిస్టెంట్ మినహా మిగిలిన అన్ని ఉద్యోగాలకు సంబంధించిన రాత పరీక్షల సిలబస్ ఒకే విధంగా ఉంటుంది. ఫారెస్ట్ సెక్షన్ ఆఫీసర్, ఫారెస్ట్ బీట్ ఆఫీసర్ ఉద్యోగాలకు వేర్వేరు ప్రశ్నపత్రాలుంటాయి. అసిస్టెంట్ బీట్ ఆఫీసర్, తానాదార్, బంగళా వాచర్ ఉద్యోగాలకు ఒకే ప్రశ్నపత్రం ఉంటుంది. ఉద్యోగాలను బట్టి ప్రశ్నల కాఠిన్యత స్థాయిలో తేడా ఉంటుంది.
  
  రాత పరీక్షలో మూడు పేపర్లుంటాయి.
  పేపర్    {పశ్నల సంఖ్య    మార్కులు    సమయం
  1. ఎస్సే రైటింగ్    1    20    60 ని.
  2. జీకే    50    100    90 ని.
  3. జనరల్ మ్యాథమెటిక్స్    50    100    90 ని.
  
  ఎస్సే తెలుగు లేదా ఇంగ్లిష్ లేదా ఉర్దూలో రాయొచ్చు. ఫారెస్ట్ సెక్షన్ ఆఫీసర్ పరీక్షలో ఎస్సే 500 పదాలకు మించకుండా రాయాల్సి ఉంటుంది. మిగిలిన పరీక్షలలో ఎస్సే 250 పదాలకు మించకుండా రాయాలి.
  
  ఎంపిక విధానం:
  రాత పరీక్షకు హాజరైన అభ్యర్థి ఎంపిక ప్రక్రియలో తర్వాతి దశకు అర్హత సాధించాలంటే ప్రతి పేపర్‌లో కనీసం 35 శాతం మార్కులు, మొత్తంమీద కనీసం 40 శాతం మార్కులు సాధించాలి.
  రాత పరీక్షలో అర్హత సాధించిన వారి నుంచి 1:2 నిష్పత్తి లో అభ్యర్థులను ఎంపిక చేసి, ధ్రువపత్రాలను పరిశీలిస్తారు. దీని తర్వాత అభ్యర్థులకు ‘నడక పరీక్ష’ నిర్వహిస్తారు. 4 గంటల సమయంలో పురుష అభ్యర్థులు 25 కి.మీ., మహిళా అభ్యర్థులు 16 కి.మీ., నడక పూర్తిచేయాలి.
  నడక పరీక్షలో విజయం సాధించిన అభ్యర్థుల రాత పరీక్ష మార్కుల ఆధారంగా తుది జాబితా రూపొందిస్తారు.
  రాత పరీక్ష- సన్నద్ధత
  
  పేపర్ 1 (జనరల్ ఎస్సే): మూడు ప్రశ్నలు ఇస్తారు. వీటిలో ఒకదాన్ని ఎంపిక చేసుకొని, గంట వ్యవధిలో వ్యాసం రాయాలి. అవసరమైన మేరకు భావాన్ని స్పష్టంగా చెప్పగలిగేలా రాయాలి. మంచి ప్రారంభం, ముగింపు అవసరం. 8, 9, 10 తరగతి పాఠ్యపుస్తకాల్లోని చరిత్ర, ఆర్థిక, పౌర, భౌగోళిక శాస్త్ర అంశాలను అవగాహన చేసుకోగల స్థాయిలో వివిధ అంశాలను అధ్యయనం చేయాలి.
  సామాజిక అంశాలు: కులం- రాజకీయాలు; నిరుద్యోగం; సంస్కృతి- ఆధునిక మార్పులు; స్త్రీలు- సమాజం వంటివి.
  పర్యావరణం- అడవులు: కాలుష్యం; గ్లోబల్ వార్మింగ్; అడవుల ప్రాధాన్యత; అడవుల రక్షణ- సమస్యలు వంటివి.
  వీటితో పాటు సమకాలీన పరిణామాలను అధ్యయనం చేయాలి. ఉదా: గ్లోబల్ వార్మింగ్(భూతాపం)కు కారణాలు వివరించండి?
  
  పేపర్ 2 (జనరల్ నాలెడ్జ్): గత తొమ్మిది నెలల నుంచి ఇప్పటి వరకు చోటుచేసుకున్న ముఖ్యమైన ప్రాంతీయ, జాతీయ, అంతర్జాతీయ పరిణామాలను అధ్యయనం చేస్తే కరెంట్ అఫైర్స్ ప్రిపరేషన్‌కు దోహదపడుతుంది. ఈ పేపర్‌లో జనరల్ సైన్స్, చరిత్ర, పాలిటీ, ఎకనామిక్స్, జాగ్రఫీ నుంచి కూడా ప్రశ్నలు వస్తాయి. ఇందులో మెరుగైన మార్కులు సాధించాలంటే మానవ శరీర ధర్మశాస్త్రం, వృక్ష, జంతు జాతులు, భారతదేశ చరిత్ర, రాజవంశాలు, కళలు, జాతీయోద్యమం, దేశాలు, సరిహద్దులు, సరస్సులు, పీఠభూములు, పర్వతాలు, ఎడారులు, భారత రాజ్యాంగం, ప్రాథమిక హక్కులు, ఆదేశిక సూత్రాలు, పార్లమెంట్, కేంద్ర, రాష్ట్ర సంబంధాలు, స్థానిక స్వపరిపాలన, గ్రామీణాభివృద్ధి, ప్రణాళికలు, జాతీయాదాయం, జనాభా.. ఇలా వివిధ అంశాలపై అవగాహనను పెంపొందించుకోవాలి. జనరల్ సైన్స్, హిస్టరీ, జాగ్రఫీ, పాలిటీకి సంబంధించి ఏడు నుంచి పదో తరగతి వరకు పాఠ్యపుస్తకాలను అధ్యయనం చేయాలి.
  
  పేపర్-3 (జనరల్ మ్యాథమెటిక్స్):
  ఈ పేపర్ అభ్యర్థుల్లోని గణిత సామర్థ్యాన్ని పరీక్షించేందుకు ఉద్దేశించింది. ఇందులోని ప్రశ్నల క్లిష్టత పాఠశాల స్థాయిలో ఉంటుంది. ఇందుకోసం సంఖ్యలు-వాటి ధర్మాలు; కసాగు; గసాభా; వడ్డీ-రకాలు; కాలం-పని; కాలం-దూరం; లాభనష్టాలు; రేఖా గణితం; వైశాల్యాలు; ఘనపరిమాణం తదితర అంశాలను చదవాలి.
  
  
  
 మానసిక దృఢత్వమూ అవసరం
  అటవీ శాఖ ఉద్యోగాలకు ఎంపిక కావాలంటే 4 గంటల వ్యవధిలో పురుష అభ్యర్థులు 25 కి.మీ. దూరాన్ని, మహిళా అభ్యర్థులు 16 కి.మీ. దూరాన్ని అధిగమించాలి. వాకింగ్ టెస్ట్‌లో విజయం సాధించాలంటే అభ్యర్థులు శారీరక దృఢత్వాన్ని పెంపొందించుకోవాలి. దూరపు నడకకు సిద్ధమయ్యే వారు బీఎంఐ (బాడీ మాస్ ఇండెక్స్) 30 కంటే ఎక్కువ ఉంటే కొవ్వు శాతం తగ్గించుకుని సాధనకు ఉపక్రమించాలి. శారీరక పరిస్థితులకు అనుగుణంగా వ్యాయామాలను ఎంపిక చేసుకోవాలి. మొదటిరోజే వేగంగా నడవాలన్న తాపత్రయం వద్దు. నెమ్మదినెమ్మదిగా వేగాన్ని, దూరాన్ని పెంచుకుంటూ పోవాలి. నడకకు సౌకర్యవంతమైన షూ ఉపయోగించాలి. సైక్లింగ్, స్విమ్మింగ్ వంటివి కూడా ఫిట్‌నెస్‌ను పెంచుతాయి. వాకింగ్ టెస్ట్‌లో విజయానికి శారీరక దృఢత్వంతో పాటు మానసిక దృఢతాన్ని పెంపొందించుకోవడం అవసరం.
  - డాక్టర్ ఎస్.భక్తియార్ చౌదరి,
  స్పోర్ట్స్ మెడిసిన్ నిపుణులు.
  
  
  
  టెక్నికల్ అసిస్టెంట్
  అర్హత: ఐటీఐ (సివిల్) లేదా తత్సమాన అర్హత.
  వయసు: 18-36 ఏళ్లు. ఎస్సీ, ఎస్టీ, బీసీలకు ఐదేళ్ల సడలింపు ఉంటుంది.
  నిర్దేశ శారీరక ప్రమాణాలు అవసరం లేదు.
  రాత పరీక్ష: మూడు పేపర్లుంటాయి. పేపర్ 1 (టెక్నికల్ సబ్జెక్టు-100 మార్కులు- 3 గంటలు); పేపర్ 2 (జీకే- 50 మార్కులు- 90 నిమిషాలు); పేపర్ 3 (జనరల్ మ్యాథమెటిక్స్- 50 మార్కులు- 90 నిమిషాలు).
  రాత పరీక్షకు హాజరైన అభ్యర్థి ఎంపిక ప్రక్రియలో తర్వాతి దశకు అర్హత సాధించాలంటే ప్రతి పేపర్‌లో కనీసం 35 శాతం మార్కులు, మొత్తంమీద కనీసం 40 శాతం మార్కులు సాధించాలి.
  
  
  పారదర్శకంగా ఉద్యోగాల భర్తీ
  గతంలో అటవీశాఖ సొంతంగా పరీక్షలు నిర్వహించింది. ఈ విడత పోస్టుల సంఖ్య ఎక్కువగా ఉన్నందున లక్షల్లో దరఖాస్తులు వచ్చే అవకాశముంది. అందువల్ల ప్రణాళికాబద్ధంగా పరీక్షలను నిర్వహించగల సామర్థ్యమున్న జేఎన్‌టీయూకు నిర్వహణ బాధ్యతలు అప్పగించాం. ఉద్యోగ నియామక ప్రక్రియను పారదర్శకంగా పూర్తిచేస్తాం. ఎంపిక విధానంలో ఇంటర్వ్యూను తొలగించాం. అభ్యర్థులు పైరవీకారుల మాటలను నమ్మి, మోసపోవొద్దు. అన్నీ అనుకున్నట్లు జరిగితే మే నెలాఖరు కల్లా ఎంపిక ప్రక్రియ పూర్తవుతుంది. అటవీ శాఖలో రాణించాలంటే కష్టపడేతత్వం అవసరం. క్షేత్రస్థాయిలో పనిచేయాల్సి ఉంటుంది. అం దువల్ల మంచి కమ్యూనికేషన్ స్కిల్స్ అవసరం.
  
  - బి.సోమశేఖరరరెడ్డి,
  ప్రిన్సిపల్ చీఫ్ కన్జర్వేటర్ ఆఫ్ ఫారెస్ట్స్.
  
  
  ముఖ్యమైన తేదీలు
  ఆన్‌లైన్ దరఖాస్తుల స్వీకరణ ప్రారంభం:
  ఫిబ్రవరి 17, 2014.
  ఫీజు చెల్లింపునకు చివరి తేదీ:
  మార్చి 2, 2014.
  దరఖాస్తుకు చివరి తేదీ: మార్చి 3, 2014.
  దరఖాస్తుతో పాటు ఫొటో, సంతకం, పదో తరగతి మార్కుల మెమో, కుల ధ్రువీకరణ పత్రం (ఓబీసీ/ఎస్సీ/ ఎస్టీ అభ్యర్థులు), శారీరక ప్రమాణాల ధ్రువీకరణ పత్రాలను అప్‌లోడ్ చేయాలి.
  పూర్తి వివరాలకు apfdrt.org
  


  ‘‘జీవితమంటే కేవలం డబ్బు సంపాదన ఒక్కటే కాదు.. చుట్టూ ఉన్న నిస్సహాయుల్లో కొందరికైనా సాయపడినప్పుడే జీవితానికి సార్థకత లభిస్తుంది..’’ అంటూ తరచూ నాన్న చెప్పే మాటలే అతడి ఆచరణకు మార్గదర్శకాలయ్యాయి. ఇప్పుడు ఆ ఆశయ సాధనకు మార్గం సుగమం చేసే ఆలిండియా సర్వీసుకు ఎంపికయ్యాడు వైఎస్సార్ కడప జిల్లా యువకుడు గడికోట పవన్‌కుమార్‌రెడ్డి. ఇండియన్ ఫారెస్ట్ సర్వీసు పరీక్షలో 26వ ర్యాంకు సాధించిన పవన్ సక్సెస్ స్పీక్స్ ఆయన మాటల్లోనే..
  
  
  మాది వైఎస్సార్ కడప జిల్లాలోని సుద్దమల్ల గ్రామం. నాన్న బాలకృష్ణారెడ్డి ప్రాథమిక పాఠశాల ప్రధానోపాధ్యాయుడు. అమ్మ రాజేశ్వరి గృహిణి. తమ్ముడు యోగానందరెడ్డి సాఫ్ట్‌వేర్ ఇంజనీర్. నాన్నకు ఇంజనీరింగ్ చదవాలనే కోరిక ఉండేదట. కానీ, ఆర్థిక పరిస్థితులు ఆ ఆశకు అడ్డుతగిలాయి. అలాంటి పరిస్థితి మాకు రాకూడదనే ఉద్దేశం తో కష్టపడి చదివించారు.ఉన్నదాంట్లో తోటివారికి సాయపడాలని ఎప్పుడూ చెబుతుండేవారు. చెప్పడమే కాదు తాను స్వయంగా ఆచరించేవారు. ఇలా నాన్న  నింపిన స్ఫూర్తి.. ఐఎఫ్‌ఎస్ దిశగా అడుగులు వేయించింది.
  
  సివిల్స్ దిశగా:
  పాఠశాల స్థాయి నుంచి బాగానే చదివేవాణ్ని. తిరుపతిలో మెకానికల్ ఇంజనీరింగ్ పూర్తిచేశా. ఇందులో 84 శాతం మార్కులు సాధించా. గేట్‌లో 38వ ర్యాంకు వచ్చింది. ముంబై ఐఐటీ నుంచి 9.1 పర్సంటైల్‌తో ఎంటెక్ పూర్తిచేశా. 2008లో క్యాంపస్‌లో ఉన్నప్పుడే టాటా టెక్నాలజీస్‌లో సీఏఈ అనలిస్ట్‌గా ఉద్యోగం వచ్చింది. మూడేళ్ల తర్వాత ఉద్యోగాన్ని విడిచిపెట్టి, సివిల్స్ ప్రిపరేషన్ ప్రారంభించా.
  
  అపజయమే తొలిమెట్టు:
  ఢిల్లీలో సివిల్స్‌కు సిద్ధమయ్యాను. తొలి ప్రయత్నంలో అపజయం ఎదురైంది. రెండోసారి మెయిన్స్‌కు ఎంపికయ్యాను. ప్రస్తుతం వాటి ఫలితాల కోసం ఎదురుచూస్తున్నాను. సివిల్స్, ఐఎఫ్‌ఎస్‌కు ప్రిలిమ్స్ ఉమ్మడిగా ఉంటుంది. వేర్వేరు కటాఫ్ మార్కులతో వీటి మెయిన్స్ రాసేందుకు అభ్యర్థులను ఎంపిక చేస్తారు. సివిల్స్‌లో నా ఆప్షనల్ ఫిలాసఫీ. ఐఎఫ్‌ఎస్‌కు ఫారెస్ట్రీ, జియాలజీ సబ్జెక్టులు ఆప్షనల్స్. ఒక్కో ఆప్షనల్‌కు రెండు పేపర్లుంటాయి. ఒక్కో పేపర్‌కు 200 మార్కులు కేటాయించారు. ఐఎఫ్‌ఎస్‌కు పక్కా ప్రణాళికతో సిద్ధమయ్యాను. మార్కెట్‌లో దొరికే మెటీరియల్‌ను సేకరించి, సొంతంగా నోట్స్ తయారు చేసుకున్నాను. మెయిన్స్ పరీక్షలలో ప్రశ్నకు కిందే సమాధానం రాసేందుకు కొంత స్థలాన్ని కేటాయిస్తారు. దీనివల్ల క్షుణ్నంగా, క్లుప్తంగా సమాధానం రాయడంతో సమయం కలిసొచ్చింది.
  
  అటవీ రంగానికి అన్వయిస్తూ..
  చివరి ఘట్టమైన ఇంటర్వ్యూను విజయవంతంగా పూర్తిచేయడానికి మాక్ ఇంటర్వ్యూలు ఉపయోగపడ్డాయి. స్నేహితులతో ప్రాక్టీస్ చేసిన మాక్ ఇంటర్వ్యూ భయాన్ని, ఒత్తిడిని అధిగమించేందుకు తోడ్పడింది. నలుగురు సభ్యులున్న బోర్డు నన్ను ఇంటర్వ్యూ చేసింది. ప్రశాంత వాతావరణంలో ఇంటర్వ్యూ సాగింది. నా ప్రొఫైల్‌లోని అంశాలను, అటవీ రంగానికి అన్వయిస్తూ ప్రశ్నలు అడిగారు. ఆదివాసీలు-వారిలో వెనుకబాటుకు సంబంధించి ప్రశ్న లు అడిగారు. ప్రాంతాల వారీగా లభించే సహజ సంపదపై ప్రశ్నించారు. ఆప్షనల్స్ ప్రిపరేషన్.. ఇంటర్వ్యూకు కూడా బాగా ఉపయోగపడింది. చాలామంది ఇంటర్వ్యూ అనగానే భయపడతారు. రకరకాల అనుమానాలతో సతమతమవుతుంటారు. ఇలా భయంతో ఇంటర్వ్యూ గదిలోకి అడుగుపెడితే ఆత్మవిశ్వాసం దెబ్బతింటుంది. బోర్డు సభ్యులెప్పుడూ అభ్యర్థి భయాన్ని దూరం చేసేలా వాతావరణాన్ని సృష్టిస్తూ ప్రశ్నలడుగుతారు.
  
  లక్ష్య నిర్దేశనం అవసరం:
  ఇంటర్ వరకు తెలుగు మీడియంలోనే చదివాను. తర్వాత రోజువారీ సాధనతో ఇంగ్లిష్‌పై పట్టు చిక్కింది. ఆలిండియా సర్వీసు పరీక్షల్లో విజయం సాధించాలంటే పటిష్ట ప్రణాళిక, కష్టపడే తత్వం అవసరం. వీటికంటే ముందు స్పష్టమైన లక్ష్యాన్ని నిర్దేశించుకోవడం ప్రధానం. సివిల్స్‌కు సిద్ధమవుతున్న వారిలో చాలా మంది సరైన చేతిరాత లేకపోవడం వల్ల సమస్యలు ఎదుర్కొంటున్నారు. ఒక అంశానికి సంబంధించి విషయ పరిజ్ఞానం ఉంటే సరిపోదు.. ఆ పరిజ్ఞానాన్ని ఎగ్జామినర్‌కు అర్థమయ్యేలా స్పష్టంగా రాయడమూ ప్రధానం. దీనికోసం రోజూ ప్రాక్టీస్ చేయాలి. ఎస్సే పేపర్ కోసం సొంత నోట్స్ బాగా ఉపయోగపడుతుంది. పక్కా వ్యూహంతో కష్టపడితే ఆలిండియా సర్వీస్‌ను చేజిక్కించుకోవడం కష్టమేమీ కాదు.


  టి. మురళీధరన్
  టి.ఎం.ఐ. నెట్‌వర్క్
  
  VLSI డిజైన్ అంటే ఏమిటి? దీనికి సంబంధించిన కోర్సులను ఆఫర్ చేస్తున్న సంస్థలేవి?
  - రమ, విజయనగరం.
  లక్షలాది ట్రాన్సిస్టర్లను చిప్‌తో అనుసంధానం చేసి, ఇంటిగ్రేటెడ్ సర్క్యూట్లను రూపొందించే మొత్తం ప్రక్రియ.. వెరీ లార్జ్ స్కేల్ ఇంటిగ్రేషన్ (VLSI) టెక్నాలజీ. దీనికి సంబంధించి సర్టిఫికెట్, డిప్లొమా, పోస్ట్ గ్రాడ్యుయేట్ స్థాయిలో కోర్సులు అందుబాటులో ఉన్నాయి.
  
  కోర్సుల వివరాలు:
  జేఎన్‌టీయూ, హైదరాబాద్.. ఎంఎస్-వీఎల్‌ఎస్‌ఐ ప్రోగ్రాంను ఆఫర్ చేస్తోంది. అర్హత: ఎలక్ట్రానిక్స్/ ఎలక్ట్రికల్/ కమ్యూనికేషన్స్/ కంప్యూటర్ సైన్స్/ ఇన్‌స్ట్రుమెంటేషన్/ ఐటీలో బీటెక్ (ప్రథమ శ్రేణి ఉత్తీర్ణత).
  వెబ్‌సైట్: www.jntuh.ac.in
  మణిపాల్ యూనివర్సిటీ, మణిపాల్.. ఎంఎస్సీ-టెక్ (వీఎల్‌ఎస్‌ఐ డిజైన్, వెరిఫికేషన్) కోర్సును అందిస్తోంది. అర్హత: కంప్యూటర్ సైన్స్/ ఇన్ఫర్మేషన్ సైన్స్/ ఎలక్ట్రానిక్స్‌లో బీఎస్సీ లేదా బీసీఏను కనీసం 50 శాతం మార్కులతో పూర్తిచేయాలి. అర్హత పరీక్షలో సాధించిన మార్కుల ఆధారంగా కోర్సులో ప్రవేశాలు కల్పిస్తారు.
  వెబ్‌సైట్: www.manipal.edu
  ఐఐఐటీ, హైదరాబాద్.. ఎంటెక్ (వీఎల్‌ఎస్‌ఐ అండ్ ఎంబెడెడ్ సిస్టమ్స్) కోర్సును అందిస్తోంది. అర్హత: బీటెక్/ బీఈ (ఈసీఈ). ఎంట్రన్స్, ఇంటర్వ్యూలో ప్రతిభ ఆధారంగా కోర్సులో ప్రవేశాలు కల్పిస్తారు.
  వెబ్‌సైట్: www.iiit.ac.in
  విట్ యూనివర్సిటీ, వెల్లూరు.. ఎంటెక్ (వీఎల్‌ఎస్‌ఐ డిజైన్)ను ఆఫర్ చేస్తోంది. ఎంట్రన్స్‌లో ప్రతిభ ఆధారంగా కోర్సులో ప్రవేశాలు కల్పిస్తారు. గేట్ స్కోర్‌కు ప్రాధాన్యం ఉంటుంది.
  వెబ్‌సైట్: www.vit.ac.in
  కెరీర్: వీఎల్‌ఎస్‌ఐ కోర్సు పూర్తిచేసిన వారు చిప్ డిజైన్ అండ్ డెవలప్‌మెంట్; ఎలక్ట్రానిక్ డిజైన్ ఆటోమేషన్ టూల్ డెవలప్‌మెంట్; కంప్యూటింగ్ ఇన్‌ఫ్రాస్ట్రక్చర్; స్మార్ట్ ఎనర్జీ ప్రొడక్ట్ డెవలప్‌మెంట్, మెడికల్ టెలీమెట్రీ అప్లికేషన్ వంటి విభాగాల్లో అవకాశాలను అందిపుచ్చుకోవచ్చు. టెస్ట్ ఇంజనీర్, డిజైన్ ఇంజనీర్, ప్రాసెస్ ఇంజనీర్ వంటి ఉద్యోగాలు అందుబాటులో ఉంటాయి.
  
  
  ఫార్మాస్యూటికల్ మేనేజ్‌మెంట్- ఎంబీఏ కోర్సు వివరాలు తెలపగలరు?    
  - అనిత, కోదాడ.
  దేశంలో శరవేగంగా అభివృద్ధి చెందుతున్న పరిశ్రమల్లో ఫార్మాస్యూటికల్ పరిశ్రమ ఒకటి. దీనికి సంబంధించిన క్లినికల్ రీసెర్చ్, ఆర్ అండ్ డీ, హ్యూమన్ రిసోర్సెస్, మార్కెటింగ్ తదితర విభాగాల నిర్వహణకు మేనేజర్ స్థాయి మానవ వనరుల అవసరం పెరుగుతోంది. ఈ నేపథ్యంలో ఫార్మాస్యూటికల్ మేనేజ్‌మెంట్ స్పెషలైజేషన్‌తో ఎంబీఏ కోర్సును విద్యా సంస్థలు అందుబాటులో ఉంచుతున్నాయి.
  
  కోర్సుల వివరాలు:
  నర్సీమోంజీ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ మేనేజ్‌మెంట్ స్టడీస్, ముంబై.. ఫార్మాస్యూటికల్ మేనేజ్‌మెంట్‌లో ఎంబీఏను అందిస్తోంది.
  వెబ్‌సైట్: www.nmims.edu
  నేషనల్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఫార్మాస్యూటికల్ అండ్ రీసెర్చ్, పంజాబ్.. ఎంబీఏ (ఫార్మా) కోర్సును ఆఫర్ చేస్తోంది.  
  వెబ్‌సైట్: www.niper.nic.in
  ఇండియన్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఫార్మాస్యూటికల్ మార్కెటింగ్, లక్నో.. ఫార్మా మార్కెటింగ్‌లో మాస్టర్ డిప్లొమా కోర్సును అందిస్తోంది.
  వెబ్‌సైట్: www.iipmindia.com
  కెరీర్: కోర్సు పూర్తిచేసిన వారికి డ్రగ్ డెవలప్‌మెంట్, బయోటెక్నాలజీ, క్లినికల్ రీసెర్చ్, డ్రగ్ డిస్ట్రిబ్యూషన్, రీసెర్చ్ అండ్ డెవలప్‌మెంట్ విభాగాల్లో అవకాశాలుంటాయి.
  
  కమర్షియల్ అగ్రికల్చర్, బిజినెస్ మేనేజ్‌మెంట్ కోర్సు వివరాలు తెలియజేయండి?
  - శివ, కర్నూలు.
  బీఎస్సీ కమర్షియల్ అగ్రికల్చర్ అండ్ బిజినెస్ మేనేజ్‌మెంట్ కోర్సును కాలేజ్ ఆఫ్ అగ్రికల్చర్, ఆచార్య ఎన్జీ రంగా అగ్రికల్చరల్ యూనివర్సిటీ, రాజేంద్రనగర్ ఆఫర్ చేస్తోంది. ఫిజికల్ సెన్సైస్; బయలాజికల్/నేచురల్ సెన్సైస్/మ్యాథమెటిక్స్ సబ్జెక్టులతో ఇంటర్ లేదా తత్సమాన కోర్సును పూర్తిచేసుండాలి. ఎంసెట్ ర్యాంకు ఆధారంగా కోర్సులో ప్రవేశాలు కల్పిస్తారు. కోర్సు కాల వ్యవధి నాలుగేళ్లు.
  కెరీర్: కోర్సు పూర్తిచేసిన వారికి వ్యవసాయ పరిశ్రమలు, బ్యాంకులు, ఆహార శుద్ధి పరిశ్రమలు, నీటిపారుదల సంస్థలు, పాడి పరిశ్రమ, పౌల్ట్రీ, అక్వాకల్చర్ పరిశ్రమల్లో ఉద్యోగాలు అందుబాటులో ఉంటాయి.
  వెబ్‌సైట్: www.angrau.ac.in
  
  నేషనల్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ బ్యాంక్ మేనేజ్‌మెంట్, పుణె.. వివరాలు తెలియజేయండి?
  - శరత్, కరీంనగర్.
  నేషనల్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ బ్యాంక్ మేనేజ్‌మెంట్ (ఎన్‌ఐబీఎం)ను భారతీయ రిజర్వ్ బ్యాంకు నెలకొల్పింది. ఇది బ్యాంకింగ్, పైనాన్షియల్‌కు సంబంధించి వివిధ కోర్సులను ఆఫర్ చేస్తోంది. ఇందులో ముఖ్యమైంది పీజీ డిప్లొమా ఇన్ మేనేజ్‌మెంట్(బ్యాంకింగ్, ఫైనాన్షియల్ సర్వీసెస్). కనీసం 50 శాతం మార్కులతో డిగ్రీ లేదా తత్సమాన కోర్సు పూర్తిచేసిన వారు అర్హులు. క్యాట్/ఏటీఎంఏ/ సీమ్యాట్; జీడీ, పర్సనల్ ఇంటర్వ్యూలో ప్రతిభ ఆధారంగా కోర్సులో ప్రవేశాలు కల్పిస్తారు.
  కెరీర్: బ్యాంకింగ్, ఫైనాన్సియల్ సర్వీసెస్ స్పెషలైజేషన్‌తో పీజీ డిప్లొమా పూర్తిచేసిన వారికి బ్యాంకింగ్, ఫైనాన్షియల్ రంగాల్లో మేనేజర్ స్థాయి ఉద్యోగాలు అందుబాటులో ఉంటాయి.
  వెబ్‌సైట్: nibmindia.org
  
  


  ఉపయోగాలు
  
  స్క్రూగేజీ: సన్నని తీగ వ్యాసాన్ని, గోళం వ్యాసాన్ని, పలుచటి గాజుపలక మందాన్ని కనుగొనేందుకు ఉపయోగిస్తారు.
  గురుత్వ మాపకం: గురుత్వ త్వరణం (జ) విలువలో కలిగే స్వల్ప మార్పులను కనుగొనేందుకు ఉపయోగిస్తారు.
  అపకేంద్రయంత్రం: ఇచ్చిన మిశ్రమం నుంచి ఎక్కువ భారం ఉన్న పదార్థాలను, తక్కువ భారం ఉన్న పదార్థాలను వేరు చేసేందుకు ఉపయోగిస్తారు.
  పరారుణ వికిరణాలు: చీకటిలో ఫొటోలు తీసేందుకు, శారీరక మర్ధనకు ఉపయోగిస్తారు.
  థర్మోఫైల్, బొలోమీటర్: పరారుణ వికిరణాల ఉనికిని తెలుసుకోవడానికి.
  మైక్రో తరంగాలు: రాడార్, టెలిమెట్రి, మైక్రో ఓవెన్‌లలో ఉపయోగిస్తారు.
  రేడియో తరంగాలు: రేడియో ఖగోళశాస్త్రంలో ఉపయోగిస్తారు.
  కఠిన గీ-కిరణాలు: పరిశ్రమల్లోని వస్తువులను శోధించడానికి, పదార్థాల నిర్మాణాన్ని తెలుసుకోవడానికి ఉపయోగిస్తారు.
  మృదు గీ-కిరణాలు: రేడియోగ్రఫీ, రేడియో థెరపీలలో ఉపయోగిస్తారు.
  రిఫిల్ ట్యాంక్: కాంతి పరావర్తనాన్ని, కాంతి వక్రీభవనం అర్థం చేసుకొనేందుకు.
  ఏూ్ఛ్ఛ లేసర్: భూభ్రమణం రేటును నిర్థారించేందుకు, కాంతి వేగం అన్ని దిశల్లో సమానం అని రుజువు చేసేందుకు ఉపయోగిస్తారు.
  లేసర్: హాలోగ్రఫీ, వాతావరణ దృశ్య శాస్త్రంలో ఉపయోగిస్తారు. రక్తం కారకుండా చేసే శస్త్ర చికిత్సలో, పేగులోని అల్సర్లను గుర్తించేందుకు, కాలేయం, ఊపిరితిత్తుల వ్యాధుల నివారణలో.
  అమ్మీటర్: కరెంట్‌ను కొలిచేందుకు ఉపయోగిస్తారు.
  వోల్ట్‌మీటర్: పొటెన్షియల్ బేధాన్ని కొలిచేందుకు ఉపయోగిస్తారు.
  టాప్-కీ: విద్యుత్ వలయాన్ని జత చేయడానికి, విడదీయటానికి ఉపయోగిస్తారు.
  విద్యుత్ విశ్లేషణ నియమం: లోహ సంగ్రహణకు, ఎలక్ట్రో ప్లేటింగ్, ఎలక్ట్రో టైపింగ్‌లో ఉపయోగిస్తారు.
  ట్రాన్‌‌సఫార్మర్: ఏసీ వోల్టేజీ పరిమాణాన్ని పెంచడానికి లేదా తగ్గించడానికి.
  సోడియం ఐసోటోప్: రక్తం గడ్డ కట్టివున్న భాగాన్ని గుర్తించేందుకు.
  కోబాల్ట్ ఐసోటోప్: క్యాన్సర్ కణాల్ని నిర్మూలించేందుకు ఉపయోగిస్తారు.
  అయోడిన్ ఐసోటోప్: థైరాయిడ్ గ్రంథి పనితీరుని పరిశీలించేందుకు
  కార్బన్ ఐసోటోప్: శిలాజాలు, వృక్షాల వయసును లెక్కించేందుకు
  యురేనియం ఐసోటోపు: శిలల వయసును నిర్ధారించేందుకు.
  మితకారి: న్యూక్లియర్ రియాక్టర్‌లో న్యూట్రాన్‌ల వేగాన్ని తగ్గించేందుకు.
  డయోడ్: రెక్టిఫైయర్‌గా, ఎలక్ట్రానిక్ స్విచ్‌గా, కాంతి ఉద్గార డయోడ్‌గా.
  జంక్షన్ ట్రాన్సిస్టర్: ఆంప్లిఫైయర్‌గా, స్టెబిలైజర్‌గా, డోలకాలుగా, ఇంటిగ్రేటెడ్ సర్క్యూట్‌లలో ఉపయోగిస్తారు.
  కంపైలర్: ఉన్నతస్థాయి భాషను యంత్రభాషలో మార్చేందుకు ఉపయోగిస్తారు.
  పౌలింగ్ స్కేలు: రుణ విద్యుదాత్మకతను కొలిచేందుకు ఉపయోగిస్తారు.
  ప్రమాణ కుప్పె: ప్రమాణ ద్రావణాలను తయారు చేసేందుకు ఉపయోగిస్తారు.
  కార్బన్ డై ఆక్సైడ్: సోడా, వాషింగ్ సోడా, బేకింగ్ సోడా తయారీకి, అగ్నిమాపక యంత్రాల్లో ఉపయోగిస్తారు.
  ఎసిటిలిన్: వెల్డింగ్‌లో, కాయలను కృత్రిమంగా పండించేందుకు ఉపయోగిస్తారు.
  ఎథిలిన్: పాలిమర్‌లు, ఆల్కహాల్, మత్తు మందు తయారీకి ఉపయోగిస్తారు.
  బగాసే: కాగితం తయారీలో, విద్యుత్ తయారీకి ఉపయోగిస్తారు.
  ప్రెస్‌మడ్: ఎరువుగా ఉపయోగిస్తారు.
  మొలాసిస్: ఆల్కహాల్ తయారీకి ఉపయోగిస్తారు.
  ఆల్కహాల్: ద్రావణిగా, మందుల పరిశ్రమల్లో, మత్తు పానీయాల్లో, థర్మామీటర్‌లో.
  పొటాషియం లవణం: శరీర శుభ్రతకు ఉపయోగించే సబ్బు తయారీకి.
  సోడియం లవణం: బట్టలు ఉతికే సబ్బు తయారీకి.
  కాల్షియం, అల్యూమినియం లవణం: నీటిలో తడవని గుడ్డ తయారీ.
  మెగ్నీషియం లవణం: ముఖానికి వాడే పౌడర్ల తయారీ.
  ట్రై ఇథనాల్ అమ్మోనియం లవణం: డ్రై క్లీనింగ్‌లో వాడే సబ్బు తయారీ.
  లిథియం లవణం: గ్రీజులు
  3,4,5 - ట్రై బ్రోమోసాలిసిలేనిలైడ్: దుర్వాసన తొలగించే సబ్బుల తయారీకి.
  స్వేచ్ఛా స్టియరిక్ ఆమ్లం: గడ్డం గీసుకునేందుకు వాడే సబ్బుల తయారీకి.
  గ్లిసరాల్: పారదర్శక సబ్బుల తయారీకి.
  సోడాగాజు: కిటికీ అద్దాలు, గాజు సీసాల తయారీకి.
  పెరైక్స్ గాజు: ప్రయోగశాల గాజు పరికరాల తయారీకి
  క్వార్‌‌ట్జ్ట్జగాజు: విద్యుత్ పరికరాలు, దృశ్య పరికరాల తయారీకి
  ఫ్లింట్‌గాజు: దృశ్య పరికరాల తయారీకి ఉపయోగిస్తారు.
  బోరోసిలికేట్ గాజు: ప్రయోగశాల గాజు పరికరాల తయారీకి
  పాలిథీన్ అల్పసాంద్రత: పాలప్యాకెట్లు, ప్లాస్టిక్ సంచులు, వర్షపు కోట్ల తయారీకి.
  పాలిథీన్ అధిక సాంద్రత: బొమ్మలు, విద్యుత్ బంధకాల తయారీ.
  పాలిస్టెరీన్: దువ్వెనలు, టీవీ, రిఫ్రిజిరేటర్‌లకు అస్తరు ప్యాకింగ్‌కు.
  పాలివినైల్ క్లోరైడ్:    గొట్టాలు, చేతి సంచులు, గ్రామ్‌ఫోన్ రికార్డుల తయారీకి.
  పాలి ఎస్టర్‌‌స: ఫిల్ములు, టేపుల తయారీకి.
  నైలాన్ 6, 61: బ్రష్‌లు, తివాచీలు, దారాల తయారీకి.
  బ్యూటెన్, ఐసో బ్యూటెన్: వంటగ్యాస్ తయారీకి.
  సూక్ష్మ ఎరువులు: ఆరోగ్యకరమైన మొక్కల పెరుగుదలకు.
  తుమ్మ జిగురు: కాగితాలు అతికించేందుకు.
  యూరియా ఫార్మాల్డిహైడ్ రెసీన్: చెక్క సామాగ్రికి ఫ్లైవుడ్ లామినేషన్‌కు.
  
  ముఖ్య నిర్వచనాలు
  
  స్వేచ్ఛా పతన వస్తువుకు గురుత్వాకర్షణ బలం వల్ల ఏర్పడే త్వరణాన్నే గురుత్వ త్వరణం అంటాం.
  వస్తువు గాలిలో ఉండే కాలాన్ని గమన కాలం అంటారు.
  మృదు గీ-కిరణాలను ఉపయోగించి వైద్యరంగంలో రోగనిర్ధారణ చేయడాన్ని రేడియోగ్రఫీ అంటారు.
  మృదు గీ-కిరణాలను ఉపయోగించి వైద్యరంగంలో రోగ నివారణ చేయడాన్ని రేడియో థెరపీ అంటారు.
  కాలంతో తగ్గిపోయే కంపన పరిమితులున్న ఆవర్తన చలనాన్ని అవరుద్ధ కంపనాలు అంటారు.
  ఒకే సహజ పౌనఃపున్యాలున్న రెండు వస్తువులు, ఒకదాని ప్రభావంతో మరొక అత్యధిక డోలనా పరిమితితో కంపనాలు చేసే దృగ్విషయాన్ని అనునాదం అంటారు.
  జనాభా విలోమాన్ని సాధించే ప్రక్రియను పంపింగ్ అంటారు.
  ఒక విద్యుత్ సాధనం విద్యుచ్ఛక్తిని వినియోగించుకొనే రేటును దాని వాటేజ్‌గా నిర్వచిస్తారు.
  జౌల్ నియమం- ఒక పనిని ఏ విధంగా చేసినా ఉత్పత్తి అయ్యే ఉష్ణరాశి మాత్రం ఒకటే.
  సందేశాన్ని ట.జ వాహక తరంగాల్లో కలపడాన్ని మాడ్యులేషన్ అంటారు.
  కేథోడ్ కిరణాలు, కాంతి ఘటాలు ఉన్న కెమెరాను ఐకనో స్కోప్ అంటారు.
  సమానశక్తి గల ఆర్బిటాళ్లను సమశక్తి ఆర్బిటాళ్లు అంటారు.
  సాధారణ టీవీని కినీస్కోప్ అంటారు.
  మూలకాల ధర్మాలు వాటి పరమాణు భారాల ఆవర్తన ప్రమేయాలు - మెండలీఫ్ ఆవర్తన నియమం.
  గాఢత తెలిసిన ద్రావణాన్ని ప్రమాణ ద్రావణం అంటారు.
  హైడ్రోజన్ అయాన్ గాఢత రుణ సంవర్గ మానాన్ని ్కఏ అంటారు.
  ఒకే మూలకం రెండు లేదా అంతకంటే ఎక్కువ రూపాల్ని కలిగి ఉండటాన్ని రూపాంతరత అంటారు.
  ఒకే మూలకంలోని పరమాణువులు ఒకదానితో ఒకటి కలసి పొడవైన గొలుసులను ఏర్పర్చడాన్ని కాటనేషన్ అంటారు.
  అమ్మోనికల్ సిల్వర్ నైట్రెట్ ద్రావణాన్ని టోలెన్‌‌స కారకం అంటారు.
  రూపంలో మార్పు చెంది, రోగికి ఇచ్చే మందును ఔషధం అంటారు.
  మూలకాల ధర్మాలు వాటి పరమాణు సంఖ్యల లేదా ఎలక్ట్రాన్ విన్యాసాల ఆవర్తన ప్రమేయాలు - మోస్లే ఆవర్తన నియమం.
  ఏ రెండు ఎలక్ట్రాన్‌లకు నాలుగు క్వాంటం సంఖ్యలు సమానం కావు- పౌలివర్జన నియమం
  ఒక కాండెలా ప్రమాణమున్న కాంతి జనకం, ఒక ఘనకోణంలో ఒక సెకను కాలంలో ఉద్గారించే కాంతిశక్తిని ల్యూమెన్ (ఎల్‌ఎం) అంటారు.
  ఏదైనా ఒక దిశలో కాంతి జనకం కాంతి తీవ్రతని కాండెలాలో చెప్పినప్పుడు దాన్ని కాండిల్ సామర్థ్యం అంటారు.
  ఓమ్ నియమాన్ని పాటించే వాహకాలను ఓమీయి వాహకాలు లేదా రేఖీయ వాహకాలు అంటారు.
  ఓమ్ నియమాన్ని పాటించని వాహకాన్ని అఓమీయ వాహకాలు అంటారు.
  విద్యుద్విశ్లేష్యం గుండా ఒక కూలుమ్ విద్యుత్ ఆవేశం ప్రవహించినప్పుడు విడుదలయ్యే అయాన్‌ల ద్రవ్యరాశిని, ఆ పదార్థపు విద్యుత్ రసాయన తుల్యానికి (్ఛ.ఛి.్ఛ) అంటారు.
  ఒకే పరమాణు సంఖ్య వేర్వేరు పరమాణు ద్రవ్యరాశి సంఖ్యలున్న ఒకే మూలకం పరమాణువులను ఐసోటోపులు అంటారు.
  ఒకే పరమాణు ద్రవ్యరాశి వేర్వేరు పరమాణు సంఖ్యలున్న వివిధ మూలకాల పరమాణువులను ఐసోబార్‌లు అంటారు.
  ఒకే న్యూట్రాన్‌ల సంఖ్య, వేర్వేరు పరమాణు సంఖ్యలున్న మూలకాల పరమాణువులను ఐసోటోన్‌లు అంటారు.
  ఒక రేడియోధార్మిక పదార్థంలోని సగం పరమాణువులు విఘటనం కావటానికి పట్టే కాలాన్ని దాని అర్ధ జీవితకాలం అంటారు.
  చాలా తక్కువ మోతాదులో మలిన పదార్థాలను స్వచ్ఛమైన పదార్థాల్లో ప్రవేశపెట్టడాన్ని మాదీకరణం అంటారు.
  1 లేదా 0 బైనరీ డిజిట్‌ను బిట్ అంటారు. 8 బిట్ల సముదాయాన్ని బైట్ అంటారు.
  కర్బన పదార్థాల పాలిమర్‌లను రెసిన్‌లు అంటారు.
  ఆల్కహాల్‌కు పిరిడిన్ కలిపిన దాన్ని అసహజ స్పిరిట్ అంటారు.
  
  అత్యధికం - అత్యల్పం
  గురుత్వ త్వరణం అత్యధికంగా ఉండే చోటు? ధృవాలు
  గురుత్వ త్వరణం అత్యల్పంగా ఉండేచోటు? భూమధ్యరేఖ
  స్థిర తరంగాల్లో అత్యధిక స్థానభ్రంశం గల బిందువు?
  ప్రస్పందన బిందువు
  స్థిర తరంగాల్లో అత్యల్ప స్థానభ్రంశం గల బిందువు?
  అస్పందన బిందువు
  అత్యధిక అయనీకరణ సామర్థ్యం గల కిరణాలు?
  ఆల్ఫా కిరణం
  అత్యల్ప అయనీకరణ సామర్థ్యం గల కిరణాలు?
  గామా కిరణాలు
  అత్యధిక చొచ్చుకొనిపోయే సామర్థ్యం గల కిరణాలు?
  గామా కిరణాలు
  అత్యల్ప చొచ్చుకొనిపోయే సామర్థ్యం గల కిరణాలు?
  ఆల్ఫా కిరణాలు
  అత్యధిక రుణ విద్యుదాత్మకత గల మూలకం? ఫ్లోరిన్
  అత్యల్ప శక్తి గల కర్పరం? జు
  అత్యధిక ఎలక్ట్రాన్ అఫినిటీ గల మూలకం? క్లోరిన్
  అత్యంత తీయనైన చక్కెర? ఫ్రక్టోజ్
  అత్యంత శ్రేష్టమైన బొగ్గు? ఆంథ్రసైట్
  అత్యధిక ఆక్సీకరణ సామర్థ్యం గల మూలకాలు?
  హాలోజన్‌లు
  అత్యధిక క్షయకరణ సామర్థ్యం గల మూలకాలు?
  క్షారలోహాలు
  
  ఆకృతులు
  
  అణువులు/ఆర్బిటాల్    ఆకృతులు
  నీరు    కోణీయం, v ఆకృతి
  అమ్మోనియా    పిరమిడల్
  ఫాస్ఫరస్ ట్రైక్లోరైడ్    పిరమిడల్
  ఫాస్ఫరస్     {Osె గోనల్ బై
  పెంటాక్లోరైడ్    పిరమిడ్
  కార్బన్ డై ఆక్సైడ్    రేఖీయం
  వజ్రం    చతుర్ముఖీయం
  గ్రాఫైట్    షట్కోణాకృతి
  బక్ మినిస్టర్     పుల్లరిన్ ఫుట్‌బాల్
  s-ఆర్బిటాల్    గోళాకృతి
  P- ఆర్బిటాల్,     డంబెల్
  d- ఆర్బిటాల్    డబుల్ డంబెల్
  
  ఉపయోగాలు
  
  డోలాయమాన చలనం: గోడ గడియారానికి ఉండే లోలకం చేసే చలనం, సంగీత వాయిద్యాల తీగలు చేసే చలనం, స్ప్రింగ్ ద్రవ్యరాశి వ్యవస్థలోని చలనం.
  తిర్యక్ తరంగాలు: నీటి తరంగాలు, కాంతి తరంగాలు.
  అనుధైర్ఘ్య తరంగాలు: ధ్వనితరంగాలు, స్ప్రింగ్ ద్రవ్యరాశి వ్యవస్థలోని తరంగాలు.
  ఘనస్థితి లేసర్: రూబి లేసర్
  వాయుస్థితి లేసర్: హీలియం - నియాన్ లేసర్
  డయా అయస్కాంత పదార్థాలు: గాలి, నీరు, బిస్మత్, బంగారం, ఆల్కహాల్, పాదరసం.
  పారా అయస్కాంత పదార్థాలు: ఆక్సిజన్, అల్యూమి నియం, క్రోమియం, ప్లాటినం.
  ఫెర్రో అయస్కాంత పదార్థాలు: ఇనుము, కోబాల్డ్, నికెల్, గడోలినియమ్
  ఓమీయ వాహకాలు: లోహవాహకాలు.
  అఓమీయ వాహకాలు:అర్ధ వాహకాలు, విద్యుద్విశ్లేష్యాలు
  ఐసోటోపులు:1H1,1H2, 1H3; 10Ne20, 10Ne21, 10Ne22
  ఐసోబార్‌లు: 19K40, 20Ca40
  ఐసోటోన్‌లు: 14Si31, 15P32
  మితకారి: భారజలం
  విద్యుత్ బంధకాలు: ప్లాస్టిక్, చెక్క, వజ్రం, రబ్బరు.
  అర్ధవాహకాలు: స్వచ్ఛమైన జర్మేనియం, సిలికాన్.
  యంత్రభాష: అసెంబ్లెర్
  ఉన్నతస్థాయి భాష: బేసిక్, కోబాల్, ఫోర్ట్రాన్, జావా.
  నివేశ సాధనం: మౌస్, కీ-బోర్
  నిర్గమ సాధనం: ప్రింటర్, మానిటర్
  అతిపాతం: హైడ్రోజన్ అణువు
  P-P అతిపాతం: ఫ్లోరిన్, క్లోరిన్, బ్రోమిన్ అణువులు
  S-P అతిపాతం: HCl, HI, (HBr)
  సిగ్మాబంధ…: HCl, H2, Cl2


 ఎ.వి. సుధాకర్,
  జెడ్‌పీహెచ్‌ఎస్- ఇన్‌కుర్తి, నెల్లూరు జిల్లా.
  
  
  
  ఫిజిక్స్
  
  ధైర్ఘ్యమానం
  
  1.స్క్రూగేజీ కనీసపు కొలత ------- Cm.
  2.స్క్రూగేజీ కనీసపు కొలత -------mm.
  3.స్క్రూగేజీ____ సూత్రంపై ఆధారపడి పనిచేస్తుంది.
  4.ఒక పరికరాన్ని ఉపయోగించి కనుక్కునే అతి తక్కువ కొలతను ఆ పరికరం------- అంటారు.
  5.మర భ్రమణాంతరం = ____ /మర చేసిన
  భ్రమణాల సంఖ్య (n).
  6.స్క్రూగేజీలో ------- స్కేల్, ____ స్కేల్ ఉంటాయి.
  7.తలస్కేలు శూన్య విభాగం పిచ్ స్కేలు సూచీరేఖకు ఎగువన ఉంటే ఆ దోషాన్ని ------- అని, సవరణను ____ అని అంటారు.
  8.తలస్కేలు శూన్య విభాగం పిచ్ స్కేలు సూచీరేఖకు దిగువన ఉంటే ఆ దోషాన్ని ------- అని, సవరణను ____ అని అంటారు.
  9.ఒక స్క్రూగేజీ మరభ్రమణాంతరం 0.5 ఝఝ. దాని తలస్కేలును 100 విభాగాలుగా విభజిస్తే స్క్రూగేజీ కనీసపు కొలత-------.
  10.స్క్రూగేజీని ఉపయోగించి తీగ వ్యాసం కనుక్కోవడానికి ఉపయోగించే సూత్రం ____.
  
  సమాధానాలు
  1) 0.001; 2) 0.01; 3) మరసీల; 4) కనీసపు కొలత; 5) మరసీల ప్రయాణించిన దూరం; 6) పిచ్, తల; 7) రుణ శూన్యాంశ దోషం, ధనాత్మకం; 8) ధన శూన్యాంశ దోషం, రుణాత్మకం; 9) 0.05 mm; 10) d= పిచ్‌స్కేలు రీడింగ్+(సవరించిన తలస్కేలు రీడింగ్‌ప కనీసపు కొలత).
  
  ముఖ్య ప్రశ్నలు
  
  ఒకమార్కు
  1)స్క్రూగేజీ ఏ సూత్రంపై ఆధారపడి పని చేస్తుంది?
  2)స్క్రూగేజీ కనీసపు కొలత అంటే ఏమిటి?
  3)మరభ్రమణాంతరం అంటే ఏమిటి?
  
  నాలుగు మార్కులు
  1)స్క్రూగేజీని ఉపయోగించి తీగ వ్యాసాన్ని కనుక్కొనే విధానాన్ని వివరించండి?
  2)స్క్రూగేజీలోని ధన, రుణ శూన్యాంశ దోషాలు అంటే ఏమిటి? వాటిని ఎలా నిర్ధారిస్తారు?
  
  ఐదు మార్కులు
  1)స్క్రూగేజీ పటం గీసి, భాగాలను గుర్తించండి?
  2)స్క్రూగేజీలోని ధన, రుణ శూన్యాంశ దోషాలను సూచించే పటం గీయండి?
  
  మనవిశ్వం - గురుత్వాకర్షణ
  1.భూకేంద్ర సిద్ధాంతాన్ని ప్రతిపాదించింది -------.
  2.కోపర్నికస్ ____ సిద్ధాంతాన్ని ప్రతిపాదించాడు.
  3.విశ్వగురుత్వాకర్షణ స్థిరాంకం (ఎ)కు ప్రమాణాలు -------.
  4.విశ్వగురుత్వాకర్షణ స్థిరాంకం (ఎ) విలువ____.
  5.స్వేచ్ఛా పతన వస్తువుకు గురుత్వాకర్షణ బలం వల్ల ఏర్పడే త్వరణాన్ని-------అంటారు.
  6.గురుత్వ త్వరణం (g)కు ప్రమాణాలు____.
  7.జ,ఎల మధ్య సంబంధం-------.
  8.భూ కేంద్రం వద్ద గురుత్వ త్వరణం విలువ____.
  9. భూమధ్య రేఖ వద్దగురుత్వ త్వరణం -------.
  10.ఒక ప్రాంతంలో జ విలువలో కలిగే మార్పులను కనుక్కోవడానికి____ ని ఉపయోగిస్తారు.
  11.విశ్వంలో ఎక్కడైనా ఒక వస్తువు------- మారదు.
  12.400 గ్రాముల ద్రవ్యరాశి గల రాయి బరువు____.
  13.ఒక వస్తువు భారం తెలుసుకోవడానికి -------ఉపయోగిస్తారు.
  14.కెప్లర్ నియమం ఆధారంగా గ్రహాలు సూర్యుని చుట్టూ ____కక్ష్యలో తిరుగుతాయి.
  15.ఒక వ్యక్తి భూమిపై 60 కిలోల బరువు ఉంటే, అదే వ్యక్తి చంద్రుడిపై ఉండే బరువు-------.
  16. ధృవాల వద్ద g విలువ____.
  
  సమాధానాలు
  1) టాలెమి; 2) సూర్యకేంద్ర; 3) న్యూ.మీ2/కి.గ్రా2; 4) 6.67ప10-11 Nm2kg-2; 5) గురుత్వ త్వరణం; 6) మీ/సె2; 7)  8) శూన్యం; 9) అత్యల్పం; 10) గురుత్వ మాపకం; 11) ద్రవ్యరాశి; 12) 3.92 ూ; 13) హుక్ సూత్రం; 14) దీర్ఘ వృత్తాకార; 15) 10 కిలోలు; 16) అత్యధికం.
  
  ముఖ్య ప్రశ్నలు
  
  ఒకమార్కు
  1)గురుత్వ త్వరణం అంటే ఏమిటి?
  2)వస్తువు భారాన్ని నిర్వచించండి?
  3)హుక్ సూత్రాన్ని పేర్కొనండి?
  
  రెండు మార్కులు
  1)విశ్వగురుత్వాకర్షణ నియమం రాయండి? 10 కి.గ్రా. ద్రవ్యరాశిగల వస్తువు మీద పనిచేసే గురుత్వాకర్షణ బలాన్ని లెక్కించండి?
  2)వస్తువు ద్రవ్యరాశికి, భారానికి మధ్య భేదాలు రాయండి?
  3)G, g  కి మధ్య సంబంధాన్ని రాబట్టండి?
  4)జ విలువను ప్రభావితం చేసే అంశాలేవి?
  5)భూకేంద్ర, సూర్యకేంద్ర సిద్ధాంతాల మధ్య భేదాలు రాయండి?
  
  శుద్ధ గతిక శాస్త్రం
  1.స్వేచ్ఛా పతన వస్తువుకు తొలివేగం-------.
  2.స్వేచ్ఛా పతన వస్తువుకు జ విలువ____.
  3.పైకి విసిరిన వస్తువుకు జ విలువ-------.
  4.తొలి వేగం ఠ తో పైకి విసిరిన వస్తువు చేరే గరిష్ట ఎత్తు ____.
  5.కొంత ఎత్తు జి నుంచి పడే వస్తువు భూమిని తాకినప్పుడు దానికి ఉండే వేగం-------.
  6.ఆరోహణ కాలం____కు అనులోమానుపాతంలో ఉంటుంది.
  7.గురుత్వాకర్షణ ప్రభావంతో ప్రయాణించే వస్తువుల ఆరోహణ కాలం-------కి సమానం.
  8.20 మీ./సె. తొలివేగంతో ఒక వస్తువుని పైకి విసిరితే ఆ వస్తువు చేరే గరిష్ట ఎత్తు____.
  9.ఒక బంతిని పైకి విసిరినప్పుడు ఆ బంతి చేరిన గరిష్ట ఎత్తు 80 మీ. దాని తొలివేగం-------.
  10.వస్తువు గాలిలో ఉండే కాలాన్ని____అంటారు.
  
  సమాధానాలు
  1) 0; 2) ధనాత్మకం; 3) రుణాత్మకం; 4)  5)  6) తొలివేగం; 7) అవరోహణ కాలానికి; 8) 20 మీ.; 9) 40 మీ./సె.; 10) గమనకాలం.
  
  ముఖ్య ప్రశ్నలు
  
  ఒక మార్కు
  1)గమనకాలం అంటే ఏమిటి?
  2)10 మీ./సె. తొలి వేగంతో ఒక రాయిని పైకి విసిరితే అది చేరిన గరిష్ట ఎత్తును, ఆరోహణ కాలాన్ని కనుక్కోండి? (జ = 10 మీ./సె2.)
  3)ఒక బంతిని పైకి విసిరినప్పుడు, అది చేరిన గరిష్ట ఎత్తు 80 మీ. అయితే దాని తొలివేగం ఎంత?
  4)20 మీ./సె. తొలివేగంతో ఒక వస్తువును పైకి విసిరితే అది చేరే గరిష్ట ఎత్తును తెలుసుకోండి?
  
  
  గతిశాస్త్రం
  1.వృత్తాకార చలనం-------చలనంలో ఒక ప్రత్యేక తరహా కలది.
  2.గుండ్రంగా తిరుగుతున్న రాయికి కట్టిన తీగని తెంపితే ఆ రాయి____దిశగా ప్రయాణిస్తుంది.
  3.సమవృత్తాకార చలనంలో-------స్థిరరాశి.
  4.కేంద్రం వైపు పనిచేసే బలాన్ని____అంటారు.
  5.న్యూటన్ గమన సూత్రాలు------- చట్రంలో పాటించవచ్చును.
  6.అపకేంద్ర బలమంటే____బలం.
  7.1200 కి. గ్రా. కారు, 6 మీ./సె. వేగంతో 180 మీ. వృత్త వ్యాసార్థం గల రోడ్డులో మరలుతుంది. అయితే కారుపై పని చేసే అభికేంద్ర బలం విలువ-------.
  8.గట్టుకట్టని వక్రంగా ఉండే రోడ్డుపై ఒక కారు ప్రయాణిస్తుంది. దానికి కావాల్సిన అభికేంద్ర బలం____ నుంచి లభిస్తుంది.
  9.-------ను ఉపయోగించి మొలాసిస్ నుంచి చక్కెర స్ఫటికాలను వేరు చేస్తారు.
  10.సమాన కాలవ్యవధులలో ఒక పథాన్ని పునశ్చరించే ఏ చలనాన్ని అయినా____అంటారు.
  11.ఆవర్తన చలనాన్ని-------అని కూడా అంటారు.
  12.ఆవర్తన చలనంలోని వస్తువు ఒకే పథంలో ముందుకు వెనక్కు కదులుతుంటే దాని చలనాన్ని ____అంటారు.
  13.డోలాయమాన చలనంలో ఉన్న వస్తువు-------వద్ద నిశ్చల స్థితిలోకి వస్తుంది.
  14.సరళహరాత్మక చలనంలోని వస్తువు త్వరణం____కి అనులోమానుపాతంలో ఉంటుంది.
  15.కోణీయ వేగానికి ప్రమాణం-------.
  16.గట్టు కోణ = ____.
  17.కోణీయ స్థానభ్రంశం మారే రేటును-------అంటారు.
  18.కేంద్రకం నుంచి దూరంగా నెట్టివేయడానికి కావాల్సిన బలం ____.
  19.రేఖీయ వేగం (ఠి), కోణీయ వేగం (ఠీ)ల మధ్య సంబంధం -------.
  20.1 రేడియన్ =____.
  
  సమాధానాలు
  1) భ్రమణ; 2) స్పర్శరేఖ; 3) కోణీయవేగం; 4) అభికేంద్రబలం; 5) జడత్వ నిర్దేశ; 6) మిథ్యా; 7) 240 న్యూటన్లు; 8) కారు టైర్లకు, రోడ్డుకి మధ్య ఘర్షణ; 9) అపకేంద్ర యంత్రం; 10) ఆవర్తన చలనం; 11) డోలాయమాన చలనం లేదా కంపన చలనం; 12) డోలాయమాన చలనం; 13) సమతాస్థితి (విరామస్థితి); 14) స్థానభ్రంశం; 15) రేడియన్/సెకన్; 16) ; 17) కోణీయ వేగం; 18) అపకేంద్రబలం; 19) ఠి = టఠీ; 20) 57ని181.
  
  ముఖ్య ప్రశ్నలు
  
  ఒక మార్కు
  1)తిరిగే ఆకురాయితో కత్తిని పదును పెట్టేటప్పుడు ఎగిరే నిప్పురవ్వలు ఏ దిశలో ప్రయాణిస్తాయి?
  2)ఉపగ్రహాన్ని, నిర్ణీత కక్ష్యలో ప్రవేశపెట్టడానికి కావాల్సిన నియమాలేమిటి?
  
  రెండు మార్కులు
  1)లాండ్రీ డ్రైయర్ పనిచేసే విధానాన్ని వివరించండి?
  2)అపకేంద్ర యంత్రం అంటే ఏమిటి? అది ఎలా పనిచేస్తుంది?
  3)రోడ్డుకు గట్టు కట్టాల్సిన అవసరం ఏమిటి?
  4)భ్రమణ చలనం, వృత్తాకార చలనానికి మధ్య భేదాలను రాయండి?
  5)జడత్వ, అజడత్వ నిర్దేశ చట్రాల మధ్య భేదాలను వర్ణించండి?
  6)అభికేంద్ర, అపకేంద్ర బలాల మధ్య భేదాలను వివరించండి?
  
  నాలుగు మార్కులు
  1)అభికేంద్ర, అపకేంద్ర బలాల మధ్య భేదాలు రాయండి?
  2)లఘులోలకంతో ఒక ప్రాంత పు జ విలువను నిర్ధారించే ప్రయోగాన్ని వివరించండి?
  
  
  విద్యుదయస్కాంత వర్ణపటం
  1.తరంగధైర్ఘ్యం లేదా పౌనఃపున్యాల సముదాయాన్ని -------అంటారు.
  2.కాంతివేగం = ____.
  3.విద్యుదయస్కాంత తరంగాలన్నింటికి -------లక్షణాలు ఉంటాయి.
  4.____ను ఉపయోగించి చీకటిలో ఫొటోలు తీయవచ్చు.
  5.శారీరక మర్ధనలో ఉపయోగించే వికిరణాలు -------.
  6.గ్రహాంతర రేడియో ఉద్గారాలను ఉపయోగించి పటచిత్రం చేయడాన్ని ____అంటారు.
  7.RADఅఖ విస్తరణ రూపం -------.
  8.రేడియోధార్మికతలో వెలువడే విద్యుదయస్కాంత తరంగాలు ____.
  9.అత్యధిక శక్తి ఉన్న విద్యుదయస్కాంత తరంగాలు -------.
  10.తక్కువ పౌనఃపున్యం ఉన్న విద్యుదయస్కాంత డోలకాల నుంచి ఉత్పత్తి అయ్యే తరంగాలు ____.
  11.పరారుణ వికిరణాల ఉనికిని -------ద్వారా పరిశీలించవచ్చు.
  12.____గాజు పరారుణ వికిరణాలను శోషణ చేసుకోదు.
  13.రాడార్, టెలిమెట్రీ, మైక్రోఓవెన్‌లలో ఉపయోగించే తరంగాలు -------.
  14.మృదు ్ఠ-కిరణాలను ఉపయోగించి రోగ నిర్ధారణ చేయడాన్ని ____అంటారు.
  15.మృదు ్ఠ-కిరణాలను ఉపయోగించి రోగ నివారణ చేయడాన్ని -------అంటారు.
  16.ఓజోన్ పొర ____వల్ల క్షీణిస్తుంది.
  17.పరిశ్రమలలోని వస్తువులను శోధించేందుకు ------- ఉపయోగిస్తారు.
  18.వర్ణపటంలోని ఊదా రంగుకు ఆవల ఉండే ____ కిరణాలు.
  19.సూర్యుని నుంచి విడుదలయ్యే అతినీలలోహిత వికిరణాల నుంచి మనల్ని ------- రక్షిస్తుంది.
  20.వర్ణపటంలోని ఎరుపు రంగుకు కుడివైపు ఉన్న వికిరణాలను ____అంటారు.
  
  సమాధానాలు
  1) వర్ణపటం; 2) 3ప108 ఝ/ట్ఛఛి; 3) తిర్యక్ తరంగాలు; 4) పరారుణ వికిరణాలు; 5) పరారుణ వికిరణాలు; 6) రేడియో ఖగోళశాస్త్రం; 7) రేడియో డిటెక్షన్ అండ్ రేంజింగ్; 8) గామా కిరణాలు; 9) గామా కిరణాలు; 10) రేడియో తరంగాలు; 11) థర్మోఫైల్; 12) రాక్‌సాల్ట్; 13) మైక్రో తరంగాలు; 14) రేడియోగ్రఫీ; 15) రేడియోథెరపీ; 16) క్లోరోఫ్లోరో కార్బన్‌లు; 17) కఠిన ్ఠ-కిరణాలు; 18) అతినీలలోహిత కిరణాలు; 19) ఓజోన్ పొర; 20) పరారుణ వికిరణాలు.
  
  ముఖ్య ప్రశ్నలు
  
  ఒక మార్కు
  1)రేడియోగ్రఫీ అంటే ఏమిటి?
  2)రేడియో థెరిపీ అంటే ఏమిటి?
  3)వాతావరణంలో ఓజోన్ పొర క్షీణించడానికి గల కారణాలేమిటి?
  4)కఠిన ్ఠ-కిరణాల ఉపయోగమేమిటి?
  
  రెండు మార్కులు
  1)విద్యుదయస్కాంత తరంగాలన్నింటికీ ఉన్న ఉమ్మడి లక్షణాలేమిటి?
  2)విద్యుదయస్కాంత తరంగం పటం గీయండి?
  
  ధ్వని
  1.ప్రతి వ్యవస్థకూ ఉండే సొంత పౌనఃపున్యాన్ని ------- అంటారు.
  2.బాహ్య ఆవర్తన బల కంపనాల ప్రభావంతో కంపించడాన్ని ____ అంటారు.
  3.సమాన పౌనఃపున్యాలు, కంపన పరిమితులున్న తరంగాలు ఒకే పథంలో వ్యతిరేక దిశల్లో ప్రయాణిస్తే ఏర్పడే తరంగాలను ------- అంటారు.
  4.    పరావర్తనమైన తరంగంలోని ప్రావస్థ ____ మారుతుంది.
  5.    రెండు అస్పందనాల మధ్య దూరం -------.
  6.    రెండు వరుస అస్పందన, ప్రస్పందన బిందువుల మధ్య దూరం ----------.
  7.    స్థిరతరంగాల్లోని కణాలు ____ వద్ద అత్యధిక స్థానభ్రంశం చెందుతాయి.
  8.    స్థిర తరంగాల్లోని కణాలు ------- వద్ద అత్యల్ప స్థానభ్రంశం చెందుతాయి.
  9.    పౌనఃపున్యం, తరంగధైర్ఘ్యం ఉన్నప్పుడు ధ్వనివేగం (ఠి)ని ----- ద్వారా సూచిస్తాం.
  10.    గాలిలో ధ్వనివేగం ఠి= -------.
  11.    అనునాదం చెందిన గాలి స్తంభాల ప్రయోగంలో మొదటి అనునాదం గాలిస్తంభం పొడవు 10 సెం.మీ. ఉంటే రెండో అనునాదం ఏర్పడినప్పుడు గాలి స్తంభం పొడవు -----.
  12.    ఒక యానకంలో ధ్వని ప్రసరణ ఉండాలంటే దానికి ------- ఉండాలి.
  13.    వరుస అస్పందన, ప్రస్పందనల మధ్య దూరం 10 సెం.మీ. అయితే తరంగధైర్ఘ్యం ____.
  14.    స్థిరతరంగాల్లో అత్యధిక స్థానభ్రంశం గల బిందువు -------.
  15.    శృతిదండ పౌనఃపున్యం దాని ____ పై ఆధారపడి ఉంటుంది.
  16.    ఒకే ప్రావస్థలో ఉన్న రెండు అనుక్రమ కణాల మధ్య దూరాన్ని ------- అంటారు.
  17.    తరంగ ప్రసారం చేసే శక్తి ఆ తరంగంలోని కణాల ____ , ____ శక్తుల మొత్తానికి సమానం.
  18.    యానకంలోని కణాలు కేవలం -------ని మాత్రమే ప్రసారం చేస్తాయి.
  19.    కాలంతో తగ్గిపోయే కంపనపరిమితులున్న ఆవర్తన చలనాన్ని ____ అంటారు.
  20.    అనునాద గాలి స్తంభాల్లో ------- తరంగాలు ఏర్పడతాయి.
  
  సమాధానాలు
  1) సహజ పౌనఃపున్యం; 2) బలాత్కృత కంపనాలు; 3) స్థిర తరంగాలు; 4) p లేదా 180ని; 5) /2; 6) /4; 7) ప్రస్పందన బిందువు; 8) అస్పందన బిందువు; 9) v=ul; 10) ; 11) 30 cm; 12) స్థితి స్థాపకత, జడత్వం; 13) 40 cm; 14) ప్రస్పందన బిందువు; 15) పరిమాణాల; 16) తరంగ ధైర్ఘ్యం; 17) గతిజ, స్థితిజ; 18) శక్తి; 19) అవరుద్ధ కంపనాలు; 20) స్థిర.
  
  
  ముఖ్య ప్రశ్నలు
  
  ఒక మార్కు
  1)అవరుద్ధ కంపనాలు అంటే ఏమిటి?
  2)స్థావర తరంగాలు ఏర్పడటాన్ని సూచించే పటం గీయండి?
  3)అనునాదంను నిర్వచించండి?
  4)అనునాదం చెందే గాలి స్తంభాల ప్రయోగంలో మొదటి అనునాద గాలి స్తంభం పొడవు 10 సెం.మీ ఉన్నప్పుడు ఏర్పడిన రెండో అనునాదం గాలిస్తంభం పొడవు ఎంత?
  5)ఒక స్థిర తరంగంలో వరుస అస్పందన, ప్రస్పందనల మధ్య దూరం 10 సెం.మీ, అయితే దాని తరంగ దైర్ఘ్యం విలువ ఎంత?
  
  రెండు మార్కులు
  1)నిత్యజీవితంలో అనునాదాన్ని సూచించే రెండు
  ఉదాహరణలను పేర్కొనండి?
  నాలుగు మార్కులు
  1)పురోగామి, స్థిరతరంగాల మధ్య భేదాలు రాయండి?
  2)గాలిలో ధ్వనివేగం కనుక్కోవడానికి ఒక ప్రయోగాన్ని వివరించండి?
  
  కాంతి-కాంతి స్వభావం- కాంతి జనకాలు
  
  1.కాంతి తీవ్రతకు ప్రమాణం -------.
  2.LASER ను విస్తరించగా ------
  3.ఘన కోణానికి ప్రమాణాలు ____.
  4.జనాభా విలోమాన్ని సాధించే ప్రక్రియను ____ అంటారు.
  5.కాంతి తరంగ సిద్ధాంతాన్ని ప్రతిపాదించింది ____.
  6.కాంతి స్వభావాన్ని మొట్టమొదటిసారిగా వివరించిన శాస్త్త్రవేత్త ----.
  7.కాంతి రంగుకు కారణం కాంతి కణాలు వేర్వేరు పరిమాణాల్లో ఉండటమని చెప్పింది ----.
  8.వికిరణ క్వాంటం పేరు -----.
  9.న్యూటన్ సిద్ధాంతం ప్రకారం సాంద్రతర యానకంలో కాంతివేగం ____.
  10.కాంతి కణ సిద్ధాంతం వివరించిన దృగ్విషయం ____.
  11.విశ్వమంతా ఈథర్ యానకం ఉందని ప్రతిపాదించిన శాస్త్రవేత్త ____.
  12.మొదటిసారి లేజర్ నియమాన్ని ప్రతిపాదించింది ____.
  13.కాండిలా ____ కు ప్రమాణం.
  14.లేజర్‌ను ఉపయోగించి తీసే ప్రత్యేక త్రిమితీయ ఫొటోగ్రఫీని ____ అంటారు.
  15.భూ పరిభ్రమణ రేటును ____ సహాయంతో నిర్ణయించవచ్చు.
  16.వాయు లేసర్‌కు ఉదాహరణ ____ .
  17.రూబీ లేసర్‌లో పంపింగ్‌ను ____ద్వారా పొందొచ్చు.
  18.నాణ్యమైన లేసర్‌లో పట్టిక వెడల్పు ____ .
  19.శూన్యంలో కాంతి వేగం ____.
  20.ఘనస్థితి లేసర్‌కి ఉదాహరణ ____.
  21.లేసర్‌కి గల సంబద్ధత కారణంగా____ఏర్పడుతుంది.
  22.సాధారణ కాంతిలో అసంబద్ధత వల్ల ____ ఏర్పడుతుంది.
  23.ఐఇఆక అంటే ____.
  24.అవరోధాల అంచులను తాకిన తరంగాలు వంగి ప్రయాణించడాన్ని ____ అంటారు.
  25.రెండు కాంతి జనకాల కాంతి తీవ్రతలను కొలిచే శాస్త్రాన్ని ____ అంటారు.
  
  సమాధానాలు
  1) కాండెలా; 2) Light Amplification by Stimulation Emission of Radiation; 3) స్టెరేడియన్; 4) పంపింగ్; 5) హైగెన్‌‌స; 6) న్యూటన్; 7) న్యూటన్; 8) ఫోటాన్; 9) ఎక్కువ; 10) ధృవణం; 11) హైగెన్‌‌స; 12) ఛార్లెస్ హెచ్.టౌన్‌‌స; 13) కాంతి తీవ్రత; 14) హాలోగ్రఫీ; 15) He-Ne Laser; 16) He-Ne; 17) జీనాన్ ఉత్సర్గనాళం; 18) 10-8అని; 19) 3´108 ఝ/ట్ఛఛి; 20) రూబీలేజర్; 21) దృక్‌సంగీతం; 22) దృక్‌రొద; 23) ఇంటర్ కాంటినెంటల్ బాలిస్టిక్ మిస్సైల్; 24) తరంగాల వివర్తనం; 25) దృగ్గోచర కాంతిమితి.
  
  ముఖ్య ప్రశ్నలు
  
  ఒక మార్కు
  1) LASER (లేసర్)ను విస్తరించండి?
  2)వ్యతికిరణం అంటే ఏమిటి?
  
  రెండు మార్కులు
  1)లేసర్ ప్రత్యేక లక్షణాలేమిటి?
  2) వైద్య రంగంలో లేసర్ అనువర్తనాలే వి?
  3)లేసర్ పనిచేసే విధానంలో ప్రధాన ప్రక్రియలేవి?
  
  నాలుగు మార్కులు
  1)న్యూటన్ కాంతికణ సిద్ధాంతాన్ని, హైగెన్స్ కాంతి తరంగ సిద్ధాంతాన్ని పోల్చండి?
  2)రిపుల్‌టాంక్‌ను వర్ణించండి? కాంతి వక్రీభవనాన్ని, పరావర్తనములను వివరించటంలో ఇది ఎలా ఉపయోగపడుతుందో వివరించండి?
  3)విజ్ఞానపరంగా శాస్త్ర, సాంకేతిక రంగాల్లో లేసర్ అనువర్తనాలు ఏవి?
  
  అయస్కాంతత్వం
  
  1.గెడలోనియం అనేది ____ అయస్కాంత పదార్థం.
  2.అ, ఏజ, ఇౌ, అఠలలో పారా అయస్కాంత పదార్థం ____.
  3.మధ్య లంబరేఖపై అయస్కాంత క్షేత్ర ప్రేరణ B=____ న్యూటాన్‌‌స/ఆంపియర్-మీ.
  4.శూన్యంలో అయస్కాంత ప్రవేశ శీలత విలువ ____.
  5.5 సెం.మీ. పొడవు, 2ప10-3 ఆంపియర్ మీటర్ ధ్రువసత్వం ఉన్న దండయస్కాంత అయస్కాంత భ్రామకం ____.
  6.ఐ యూనిట్లలో ధ్రువసత్వానికి ప్రమాణం ____.
  7.గాలి, నీరు, బిస్మత్ పదార్థాలు ____ అయస్కాంత పదార్థాలకు ఉదాహరణ.
  8.పదార్థాల పరమాణువుల అయస్కాంత భ్రామకం శూన్యం కాని వాటిని ____ అంటారు.
  9.అయస్కాంత ప్రేరణ లేదా అయస్కాంత అభివాహ సాంద్రత (ఆ), అయస్కాంత క్షేత్ర తీవ్రత ఏల మధ్య సంబంధం ____.
  10.బిస్మత్, ఇనుము, ఆక్సిజన్‌లలో డయా అయస్కాంత పదార్థం ____.
  11. MK పద్ధతిలో ధ్రువసత్వానికి ప్రమాణం ____.
  12.డయా అయస్కాంత పదార్థాలకు mr విలువ ____.
  13.డయా అయస్కాంత పదార్థాల సాపేక్ష ప్రవేశ్యశీలత ____.
  14.అయస్కాంతీకరణ తీవ్రతకు ప్రమాణం ____.
  15.డయా అయస్కాంత పదార్థం ససెప్టిబిలిటి (c) విలువ ____.
  16.పరమ ప్రవేశ్యశీలత m, సాపేక్ష ప్రవేశ్యశీలత ఝట కు మధ్యగల సంబంధం ____.
  17.Hకు I ప్రమాణం ____.
  18.అయస్కాంత అభివాహం జ, వైశాల్యం అ, అయస్కాంత అభివాహ సాంద్రత ఆల మధ్య సంబంధం ____.
  19.1 వెబర్ = ____ .
  20.శూన్యానికి mr= ____.
  21.అయస్కాంతం పొడవు (2), ధృవసత్వం(m) అయిన అయస్కాంత భ్రామకం(m)____.
  22.దండయస్కాంతానికి ____ బిందువుల వద్ద ఆ0ని పరిగణించం.
  23.దండయస్కాంతం పరిసరాల్లో ఏ బిందువుల వద్ద B, B0లు ఒకదానికొకటి రద్దు చేసుకొంటాయో ఆ బిందువులను ____ అంటారు.
  24.ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో B0విలువ ____.
  25.పదార్థంలో ప్రమాణ ఘన పరిమాణంలోని అయస్కాంత భ్రామకాన్ని ____ అంటారు.
  
  సమాధానాలు
  1) ఫెర్రో; 2) Al; 3) m0/4p M/d3; 4)4p´10-7 Henry/mt; 5) 104 Amp-mt2; 6) ఆంపియర్-మీటర్; 7) డయా; 8) పారా అయస్కాంత పదార్థాలు; 9) B=m0H; 10) బిస్మత్; 11) వెబర్; 12) mr£1; 13) సుమారు 1కి సమానం; 14) ఆంపియర్ /మీటర్; 15) చాలా తక్కువ; 16) ఝ=ఝటఝ0; 17) ఆంపియర్/మీటర్; 18) f=AB; 19) ఝ0ఆంపియర్ మీటర్; 20) 1; 21) 2ఝ; 22) దగ్గర; 23) తటస్థ బిందువులు; 24) 0.39ప10-4 టెస్లా; 25) అయస్కాంతీకరణ తీవ్రత.
  
  ముఖ్య ప్రశ్నలు ఒక మార్కు
  1)అయస్కాంత భ్రామకం అంటే ఏమిటి?
  2)ఫెర్రో అయస్కాంత పదార్థాలు అంటే ఏమిటి? ఒక ఉదాహరణ  ఇవ్వండి?
  
  రెండు మార్కులు
  1)అయస్కాంత విలోమవర్గ నియమాన్ని ప్రవచించండి?
  2)ఒక దండయస్కాంతం అక్షీయ రేఖపై, మధ్యలంబ రేఖపై ‘d’ దూరంలో ఉన్న ఒక బిందువు వద్ద అయస్కాంత క్షేత్ర ప్రేరణ విలువలేవి?
  3)అయస్కాంత ప్రవేశ్యశీలత , ససెిప్ట్టిబిలిటీలను నిర్వచించండి?
  
  నాలుగు మార్కులు
  1)ఈవింగ్ అణు అయస్కాంత సిద్ధాంతం మౌలిక భావనలేవి? ఈ సిద్ధాంత వైఫల్యాలను తెలపండి?
  2)డయా, పారా, ఫెర్రో అయస్కాంత పదార్థాల ప్రవేశ్యశీలత, ససెిప్ట్టిబిలిటీలను పోల్చండి?
  
  ఐదు మార్కులు
  1)అయస్కాంత ఉత్తర  ధృవం, భౌగోళిక ఉత్తర ధృవాన్ని చూస్తున్నప్పుడు అయస్కాంత బలరేఖల అమరిక చూపే పటాన్ని గీసి, తటస్థ బిందువులను గుర్తించండి?
  2)అయస్కాంత దక్షిణ ధృవం, భౌగోళిక ఉత్తర ధృవాన్ని చూస్తున్నప్పుడు అయస్కాంత బలరేఖల అమరికను చూపే పటం గీసి, తటస్థ బిందువులను గుర్తించండి?
  
  ప్రవాహ విద్యుత్
  
  1.విద్యుత్ ప్రవాహానికి ప్రమాణాలు ____.
  2.పొటెన్షియల్ భేదానికి ప్రమాణాలు ____.
  3.విద్యుత్  ప్రవాహాన్ని ____ సాధనంతో కొలుస్తారు.
  4.సాధారణ బ్యాటరీకి గుర్తు ____.
  5.చిచిచిచిలో ప్రవహించే దిశని సంప్రదాయక విద్యుత్ ప్రవాహం దిశగా పరిగణిస్తారు.
  6.టాప్ కీని వలయంలో ____, ____కు ఉపయోగి స్తారు.
  7.____ని పొటెన్షియల్ భేదాన్ని కొలిచేందుకు ఉపయోగిస్తారు.
  8.విద్యుత్ ఆవేశానికి ప్రమాణాలు ____.
  9.విద్యుత్ జనకం పొటెన్షియల్ భేదాన్ని ____అంటారు.
  10.విద్యుచ్ఛాలక బలం (emf)కు ప్రమాణాలు ____.
  11.విద్యుత్ ఘటం రసాయన శక్తిని ____ గా మార్చుతుంది.
  12.విద్యుత్ శక్తిని సరఫరా చేసే రేటు లేదా వినియోగించని రేటుని ____ అంటారు.
  13.విద్యుత్ సామర్థ్యానికి ప్రమాణాలు ____.
  14.టాప్ కీ ____ గుర్తుతో సూచిస్తారు.
  15.శ్రేణి సంధానంలో ఒక బల్బు పని చేయకపోతే మిగిలిన బల్బులు ____.
  16.లోహాల్లో ఉన్న ____ లోహాలను ఉత్తమ విద్యుత్ వాహకాలుగా పనిచేస్తాయి.
  17.వాహకంలోని ఎలక్ట్రాన్ల వేగాన్ని ____ అంటారు.
  18.నిరోధాన్ని ____ అనే సంకేతంతో సూచిస్తారు.
  19.నిరోధానికి ప్రమాణాలు ____.
  20.నిరోధం పెరిగితే కరెంటు ____.
  21.పొటెన్షియల్ భేదం పెరిగితే కరెంటు ____.
  22.____ తీగను ప్రామాణిక నిరోధంగా వాడతారు.
  23.తమాషా త్రిభుజం ____.
  24.విద్యుత్ వలయంలోని విద్యుత్‌ను పెంచేందుకు, తగ్గించేందుకు ____ ని ఉపయోగిస్తారు.
  25.రియోస్టాట్ సంకేతం ____.
  26.వాహక నిరోధం దాని పొడవుకు ____ లో ఉంటుంది.
  27.నిరోధం మధ్యచ్ఛేద వైశాల్యానికి ____ లో ఉంటుంది.
  28.నిరోధం ఉష్ణోగ్రతకు ____ లో ఉంటుంది.
  29.విశిష్ట నిరోధం ____ పై ఆధారపడి ఉంటుంది.
  30.నిరోధం విలోమాన్ని ____ అంటారు.
  31.వాహకత్వానికి ప్రమాణం ____.
  32.నిరోధాలను ____ లో కలిపితే మొత్తం పొటెన్షియల్ బేధం వాటి మధ్య విభజితమవుతుంది.
  33.నిరోధాలను ____లో కలిపితే ఫలిత నిరోధం ఏదైనా విడి నిరోధం కంటే తక్కువ ఉంటుంది.
  34.1 కిలోవాట్ ____ వాట్లు.
  35.1 మెగావాట్ (M.W.)____ వాట్లు.
  36.ఉష్ణ యాంత్రిక తుల్యాంకం J విలువ ____.
  37.కెలోరిమీటర్ ద్వారా కచ్చితంగా J విలువ ____.
  38.ఇంటిలోకి ప్రవేశించే విద్యుత్ పొటెన్షియల్ ____.
  39.బ్యాటరీలు ఉత్పత్తి చేసే విద్యుత్ ____.
  40.ఇంటిలో వినియోగించే విద్యు చ్ఛక్తికి ప్రమాణాలు ____.
  41.విద్యుద్విశ్లేష్యాన్ని కలిగి ఉండి విద్యుద్విశ్లేషణ చేయడానికి వీలున్న పాత్రను ____ అంటారు.
  42.రాగి విద్యుత్ రసాయన తుల్యాంకం ____.
  43.పరమాణు భారం, దాని వేలన్సీల నిష్పత్తిని ____ అంటారు.
  44.కాపర్ లోహాన్ని శుద్ధి చేసేటప్పుడు ఇఠౌ4 ద్రావణాన్ని ____ గా వాడతారు.
  45.విద్యుద్విశ్లేషణానికి వాడే ద్రావణాన్ని ____ అంటారు.
  46.ఒక లోహంపై వేరొక లోహం పూత పూయడానికి ____ విధానాన్ని అవలంబిస్తారు.
  47.విద్యుద్విశ్లేషణ పద్ధతిలో అక్షరాలున్న దిమ్మెను తయారు చేసేందుకు ____ పద్ధతిని ఉపయోగిస్తారు.
  48.అయస్కాంత ప్రేరణ (B)= ____ .
  49.ఫ్లెమింగ్ ఎడమ చేయి నిబంధన ప్రకారం, వాహకంపై ____ వేలు బలదిశను సూచిస్తుంది.
  50.విద్యుత్ మోటారు ____శక్తిని____శక్తిగా మారుస్తుంది.
  51.ఖ్కక పూర్తి రూపం ____.
  52.విద్యుత్ మోటారులోని దీర్ఘచతురస్రాకార బంధక కవచాన్ని ____ అంటారు.
  53.విద్యుచ్ఛక్తిని యాంత్రిక శక్తిగా మార్చేది ____.
  54.మోటారు పనిచేసే నిబంధన ____.
  55.ఏకాంతర విద్యుత్ మోటారులో ____ ఉండదు.
  56.యాంత్రిక (or) ఉష్ణశక్తిని విద్యుచ్ఛక్తిగా మార్చేది ____.
  57.స్వయం ప్రేరకత్వానికి ప్రమాణం ____.
  58.అన్యోన్య ప్రేరకత్వానికి ప్రమాణం ____.
  59.అఇ వోల్టేజీని పెంచడానికి లేదా తగ్గించడానికి ఉపయోగించేది ____.
  60.గౌణ వేష్టణం చుట్ల సంఖ్య ప్రధాన వేష్టణంలోని చుట్ల సంఖ్య కంటే ఎక్కువ ఉంటే ఆ ట్రాన్‌‌సఫార్మర్‌ను ____ అంటారు.
  61.పైలాన్ల సముదాయాన్ని ____ అంటారు.
  62.ఒక ప్రదేశంలో అధిక వోల్టేజీ సరఫరా చేసే విద్యుత్ వ్యవస్థను ____ అంటారు.
  63.ట్రాన్‌‌సఫార్మర్‌లో ____ని ఉపయోగించడం ద్వారా విద్యుత్ సామర్థ్య దుర్‌వ్యయాలను తగ్గించవచ్చు.
  64.విశిష్ట నిరోధానికి ప్రమాణాలు ____.
  65.అఓమీయ వాహకాలకు ఉదాహరణ ____.
  66.ఓమీయ వాహకాలకు ఉదాహరణ ____.
  67.6గి, 12గిలను సమాంతర సంధానం చేస్తే ఫలిత నిరోధం ____.
  68.____ నియమంతో ట్రాన్‌‌సఫార్మర్ పని చేస్తుంది.
  69.త్వరగా క్షయం కాని లోహాలను వేరొక లోహాలపై పల్చగా పూత పూయడాన్ని ____ అంటారు.
  70.ఒక కిలోవాట్-అవర్= ____ వాట్ - సెకన్‌లు.
  
  సమాధానాలు
  1) ఆంపియర్; 2)ఓల్ట్; 3)అమ్మీటర్; 4) ; 5) ధనావేశం; 6) కరెంట్‌ను పంపేందుకు, తీసివేసేందుకు; 7) ఓల్ట్‌మీటర్; 8) కులూంబ్‌లు; 9) ఓల్టేజ్; 10) ఓల్ట్‌లు; 11) విద్యుచ్ఛక్తిగా; 12) విద్యుత్ సామర్థ్యం; 13) వాట్‌లు; 14) ; 15) వెలగవు; 16) స్వేచ్ఛా ఎలక్ట్రాన్‌లు; 17) అపసరవడి; 18) ; 19) ఓమ్; 20) తగ్గుతుంది; 21) పెరుగుతుంది; 22) మాంగనీస్; 23); 24) రియోస్టాట్; 25) ; 26) అనులోమానుపాతం; 27) విలోమానుపాతం; 28) అనులోమానుపాతం; 29) వాహకం తయారైన పదార్థం; 30) వాహకత్వం; 31) మో/మీటర్; 32) శ్రేణి; 33) సమాంతర; 34) 1000; 35) 106; 36) 4.2 జౌల్/కెలోరి; 37) 4.18 జౌల్/కెలోరి; 38) 220 వోల్ట్స్; 39) ఏకముఖ విద్యుత్; 40) కిలోవాట్ అవర్ (KWH); 41) వోల్టామీటర్; 42) 0.0003294 గ్రా/కులూంబ్; 43) విద్యుత్ రసాయన తుల్యాంకం; 44) విద్యుద్విశ్లేష్యం; 45) ఎలక్ట్రోలైట్; 46)
  
  ఎలక్ట్రోప్లేటింగ్; 47) ఎలక్ట్రోటైపింగ్; 48)  49) బొటన; 50) విద్యుత్, యాంత్రిక; 51) రొటేషన్ పర్ మినిట్; 52) ఆర్మేచర్; 53) మోటార్; 54) ఫ్లెమింగ్ ఎడమచేయి నిబంధన; 55) కమ్యుటేటర్; 56) డైనమో(ౌట) జనరేటర్; 57)హెన్రీ; 58) హెన్రీ; 59) ట్రాన్‌‌సఫార్మర్; 60) స్టెప్ అప్ ట్రాన్‌‌సఫార్మర్; 61) ఇంటిగ్రేటెడ్; 62) పవర్ గ్రిడ్; 63) ఇనుప కోర్; 64) ఓమ్-మీటర్; 65) అర్ధవాహకాలు, విద్యుద్విశ్లే ష్యాలు; 66) లోహాలు; 67) 4గి; 68) అన్యోన్య ప్రేరకత్వం; 69) ఎలక్ట్రో ప్లేటింగ్; 70) 36ప105.
  
  ముఖ్య ప్రశ్నలు
  ఒక మార్కు
  1)ఒక సాధారణ విద్యుత్ వలయం గీసి అందులోని భాగాలను గుర్తించండి?
  2)ట్రాన్స్‌ఫార్మర్ ఏ నియమంతో పనిచేస్తుంది?
  3)ట్రాన్స్‌ఫార్మర్‌లోని ఇనుపకోర్ వల్ల ప్రయోజనం ఏమిటి?
  4)విశిష్టనిరోధం అంటే ఏమిటి?
  5)1v, 1.5v, 2v emfలు గల బ్యాటరీలను శ్రేణి సంధానం చేస్తే ఫలిత emf ఎంత?
  
  రెండు మార్కులు
  1)నిరోధ నియమాలను పేర్కొనండి?
  2)లెంజ్ నియమాన్ని పేర్కొని, వివరించండి?
  3)100W, 1Wలు గల నిరోధాలను సమాంతర సంధానం చేసినప్పుడు ఫలిత నిరోధాన్ని తెల్పండి?
  4)విద్యుత్ విశ్లేషణం అనువర్తనాలు తెల్పండి?
  5)ఓమీయ, అఓమీయ వాహకాలు అంటే ఏమిటి?
  
  
  నాలుగు మార్కులు
  1)జౌల్ నియమాన్ని నిర్వచించండి? Q = i2RT/J సూత్రాన్ని ఉత్పాదించండి?
  2)శ్రేణి సంధానంలో ఫలిత నిరోధం, విడి నిరోధాల మొత్తానికి సమానం అని చూపండి? లేదా C=R1+R2+R3 ను ఉత్పాదించండి?
  3)సమాంతర సంధానంలో ఫలిత నిరోధ వ్యుత్క్రమ రాశి, దాని విడి నిరోధ వ్యుత్క్రమ రాశుల మొత్తానికి సమానం అని చూపండి? లేదా 1/R= 1/R1+ 1/R2+....... ను ఉత్పాదించండి?
  4)ఫారడే రెండో విద్యుత్ విశ్లేషణ నియమాన్ని నిరూపించడానికి ఒక ప్రయోగాన్ని వివరించండి?
  5)ఓమ్ నియమాన్ని ప్రవచించండి? ఓమ్ నియమాన్ని రుజువుచేయడానికి ఒక ప్రయాగాన్ని వర్ణించండి?
  
  ఐదు మార్కులు
  1)విద్యుత్ మోటార్ పటం గీసి భాగాల్ని గుర్తించండి?
  
  ఆధునిక భౌతిక శాస్త్రం
  1.ఒక మూలకపు పరమాణువు విద్యుత్ పరంగా ____.
  2.రూథర్‌ఫర్‌‌డ బంగారు రేకు ప్రయోగం ____ని కనుక్కోవడానికి దారితీసింది.
  3.____ కక్ష్యల్లో ఎలక్ట్రాన్లు శక్తిని ఉద్గారించవు.
  4.____ పరమాణు నమూనా, వివిధ మూలకాలు ఉద్గరించే వర్ణపటాలను వివరించింది.
  5.పరమాణువులో చాలాభాగం ఖాళీ అని తెలిపిన శాస్త్రవేత్త ____.
  6.ఒక మూలక పరమాణు సంఖ్య, ఆ పరమాణువులోని ____ సంఖ్యని సూచిస్తుంది.
  7.amu ____కు సంక్షిప్త పదం.
  8.ఒక పరమాణువులోని____సంఖ్య ____ సంఖ్యల మొత్తం ద్రవ్యరాశి సంఖ్యకి సమానం.
  9.ఎలక్ట్రాన్ వోల్ట్ ____కు ప్రమాణం.
  10.ఒక amu ____కు సమానం.
  11.µ కణం ఒక ____ ఆవేశ కణం.
  12.కణం ద్రవ్యరాశి చిచిచిచి ద్రవ్యరాశికి సమానం.
  13.ఛ-కణం విద్యుత్ క్షేత్రంలోచిచిచిచి ఆవేశ ఫలకం వైపునకు ఆవర్తనమవుతుంది.
  14.్ప- విఘటనం ద్రవ్యరాశి సంఖ్యను చిచిచిచి ప్రమాణాలు చిచిచిచి.
  15.ఛ- కణం ఉద్గారమైనప్పుడు పరమాణు సంఖ్యచిచిచిచి.
  16.1H1, 1H2, 1H3లు ____కి ఉదాహరణలు.
  17.19K40, 20Ca40లు ____కి ఉదాహరణలు.
  18.ఒకే న్యూట్రాన్ సంఖ్య గల రెండు పరమాణువులను ____ అంటారు.
  19.అత్యధిక అయనీకరణ సామర్థ్యం ఉన్నవి ____.
  20.అత్యధికంగా చొచ్చుకొని పోయేవి ____.
  21.రేడియోధార్మికతలో వెలువడే విద్యుదయస్కాంత వికిరణాలు ____.
  22.అయస్కాంతక్షేత్రంలో అపవర్తనం కాని వికిరణాలు ____.
  23.ఒక పరమాణువు నుంచి ఛ-కణం ఉద్గారమైతే దాని ద్రవ్యరాశి ____.
  24.ఒక పరమాణువు నుంచి ్ప-కణం ఉద్గారమైతే దాని ద్రవ్యరాశి సంఖ్య తగ్గే పరిమాణం ____.
  25.ఐసోబార్‌లు ____పరమాణువులను కలిగి ఉంటాయి.
  26.అస్థిర పరమాణువు నుంచి జ-కిరణం ఉద్గారమైనప్పుడు దాని ____.
  27.థోరియం శ్రేణి ____.
  28.న్యూక్లియర్ రియాక్టర్‌లో మితకారి న్యూట్రాన్‌ల ____ తగ్గిస్తుంది.
  29.____ చర్యలు నక్షత్రాల్లో జరుగుతాయి.
  30.____ ఐసోటోపును శిలల వయసును నిర్ధారించేందుకు ఉపయోగిస్తారు.
  31.ఐన్‌స్టీన్ ద్రవ్యరాశి శక్తి తుల్యతా నియమం ____.
  32.కృత్రిమ రేడియో ధార్మికతను ఆవిష్కరించింది ____.
  33.ఒక మూలకం రేడియోధార్మికతను ____ అనే సంకేతం ద్వారా తెలియజేస్తారు.
  34.క్యాన్సర్ కణాలను నిర్మూలించేందుకు ____ ను వాడతారు.
  35.శిలాజాల వయసుని తెలుసుకొనేందుకు ____ను వాడతారు.
  36.న్యూక్లియర్ రియాక్టర్‌లో ఇంధనంగా ____ని ఉపయోగిస్తారు.
  37.న్యూక్లియర్ రియాక్టర్‌లో మితకారిగా ____ని ఉపయోగిస్తారు.
  38.న్యూక్లియర్ రియాక్టర్‌లో నియంత్రణకడ్డీలుగా ____ని ఉపయోగిస్తారు.
  39.హైడ్రోజన్ బాంబు ____ చర్యల నియమంతో తయారైంది.
  40.సహజ రేడియో ధార్మికతను ఆవిష్కరించిన శాస్త్రవేత్త ____.
  41.____శ్రేణిని కృత్రిమ రేడియో ధార్మిక శ్రేణి అంటారు.
  42.ద్రవ్యరాశి, శక్తితుల్యతా నియమాన్ని ప్రతిపాదించింది ____.
  43.యురేనియం శ్రేణిలో చివరగా ఏర్పడే స్థిర మూలకం ____.
  44.థైరాయిడ్ గ్రంథి పనితీరును ____ద్వారా పరీక్షిస్తారు.
  45.0.04్ఛఠి అంతకంటే తక్కువ శక్తి ఉన్న న్యూట్రాన్లను ____ అంటారు.
  46.కార్బన్ ఐసోటోపును ఉపయోగించి శిలాజాల వయస్సుని కనుక్కొనే పద్ధతిని ____ అంటారు.
  47.శక్తికి ప్రమాణం ____.
  48.కేంద్రక విచ్ఛితిని ఆవిష్కరించింది ____.
  49.____ అనే నియమంపై న్యూక్లియర్ రియాక్టర్ పనిచేస్తుంది.
  
  సమాధానాలు
  1) తటస్థం; 2) కేంద్రకం; 3) స్థిర; 4) బోర్; 5) లీనార్‌‌డ; 6) ప్రోటాన్‌ల (ౌట) ఎలక్ట్రాన్; 7) అటామిక్ మాస్ యూనిట్; 8) ప్రోటాన్, న్యూట్రాన్; 9) శక్తి; 10) 931.5 ఝ్ఛఠి; 11) ధన; 12) ఎలక్ట్రాన్; 13) ధన; 14) 4 యూనిట్లు, తగ్గిస్తుంది; 15) 1 ప్రమాణం పెరుగుతుంది; 16) ఐసోటోపులు; 17) ఐసోబార్‌లు; 18) ఐసోటోన్‌లు; 19) ్ప-కణాలు; 20) జ-కిరణాలు; 21) జ-కిరణాలు; 22) జ-కిరణాలు; 23) మారదు; 24) 4 ప్రమాణాలు; 25) ఒకే ద్రవ్యరాశి సంఖ్య; 26) ో, అ మారవు; 27) 4 శ్రేణి; 28) వేగాన్ని; 29) ఉష్ణ కేంద్రక; 30) యురేనియం (92్ఖ235); 31) E=Dmc2; 32) మేడం క్యూరీ, జూలియట్‌లు; 33) నక్షత్రం(అ); 34) రేడియో కోబాల్ ్ట(27Co60); 35) కార్బన్ (27ఇౌ60); 36) 92్ఖ235(or)92్ఖ238; 37) భారజలం; 38) బోరాన్, కాడ్మియం కడ్డీలు; 39) అనియంత్రిత కేంద్రక సంలీన; 40) అ.ఏ బెకెర్వెల్; 41) నెప్ట్యూనియం; 42) ఐన్‌స్టీన్; 43) సీసం (ఞఛ); 44) 53ఐ131; 45) థర్మల్ న్యూట్రాన్‌లు; 46) కార్బన్ డేటింగ్; 47) ఎలక్ట్రాన్ వోల్ట్ (ev); 48) అట్టహాన్, స్ట్రాన్‌‌సమన్; 49) నియంత్రిత శృంఖల చర్య.
  
  ముఖ్య ప్రశ్నలు
  ఒక మార్కు
  1)ద్రవ్యరాశి లోపాన్ని నిర్వచించండి?
  2)బంధనశక్తి అంటే ఏమిటి?
  3)ఐసోటోన్‌లు అంటే ఏమిటి? ఉదాహరణనిమ్ము?
  4)ఐసోబార్‌లు అంటే ఏమిటి? ఉదాహరణనిమ్ము?
  5)ఐసోటోప్‌లు అంటే ఏమిటి?ఉదాహరణనిమ్ము?
  6)ఐన్‌స్టీన్ ద్రవ్యరాశి-శక్తి తుల్యతా నియమాన్ని పేర్కొనండి?
  7)అర్ధాయువును నిర్వచించండి?
  8)రేడియోధార్మిక విఘటన నియమాన్ని పేర్కొనండి?
  
  రెండు మార్కులు
  1)వైద్యరంగంలో రేడియో ఐసోటోపుల ఉపయోగమేమిటి?
  2)న్యూక్లియర్ రియాక్టర్‌లో మితకారి ప్రయోజనమేమిటి?
  3)ఛ విఘటనం గురించి ఉదాహరణతో వివరించండి?
  4)కేంద్రక విచ్ఛిత్తి-కేంద్రక సంలీనం మధ్య భేదాలు రాయండి?
  
  నాలుగు మార్కులు
  1)్చ, ఛ, జ వికిరణాల ధర్మాలను పోల్చండి?
  2)న్యూక్లియర్ రియాక్టర్ పనిచేసే నియమమేమిటి? న్యూక్లియర్ రియాక్టర్‌లో శృంఖల చర్యను ఎలా నియంత్రిస్తారు?
  3)8ై16 ఆక్సిజన్ కేంద్రక ద్రవ్యరాశి 15.995 amu అయితే (ఎ) ద్రవ్యరాశి తరుగు ఎంత? (బి) బంధన శక్తి ఎంత?
  ఐదు మార్కులు
  1)న్యూక్లియర్ రియాక్టర్ పటం గీసి భాగాల్ని గుర్తించండి?
  
  
  ఎలక్ట్రానిక్స్
  1.0°K వద్ద సంయోజక పట్టీ పూర్తిగా ____ఉంటుంది.
  2.0°K వద్ద వాహక పట్టీ పూర్తిగా ____ఉంటుంది.
  3.రబ్బరు ఒక ____.
  4.సంయోజక పట్టీ, వాహక పట్టీల మధ్య ఉన్న అంతరాన్ని ____అంటారు.
  5.అర్ధ వాహకపు ఉష్ణోగ్రతను పెంచితే, దాని శక్తి అంతరం ____.
  6.అత్యధిక శక్తి అంతరం ఉన్నది ____.
  7.స్వచ్ఛమైన అర్ధవాహకాన్ని ____అంటారు.
  8.-రకం అర్ధవాహకంలో ____అధిక సంఖ్య వాహక కణాలు.
  9.అస్వభావజ అర్ధ వాహకాల్లో, పంచ సంయోజనీయ పదార్థాలని ____అంటారు.
  10.సిలికాన్ పరమాణువు ____సమయోజనీయ బంధా లను ఏర్పరుస్తాయి.
  11.అర్ధవాహకాలలో ఆవేశ వాహకణాలు ____.
  12.స్వేచ్ఛా ఎలక్ట్రాన్‌ల సాంద్రత దేనిలో ఎక్కువ ____.
  13.ఞ-రకం అర్ధవాహకంలో అధిక సంఖ్య వాహక కణాలు ____.
  14.సిలికాన్‌ను ____ మాలిన్యంతో మాదీకరణం చేస్తే ఞ- రకం అర్ధ వాహకంగా మారుతుంది .
  15.ట్రాన్సిస్టర్‌లోని మూడు టెర్మినల్‌లు ____.


 యూనియన్ పబ్లిక్ సర్వీస్ కమిషన్.. ఇండియన్ ఎకనమిక్ సర్వీస్ (ఐఈఎస్)/ఇండియన్ స్టాటిస్టికల్ సర్వీస్ (ఐఎస్‌ఎస్) లో వివిధ పోస్టుల భర్తీ కోసం ఐఈఎస్/ఐఎస్‌ఎస్-2014 నోటిఫికేషన్ విడుదల చేసింది..  ఈ పరీక్షలో విజయం సాధిస్తే.. కేంద్ర ప్రభుత్వ కొలువును దక్కించుకోవడంతోపాటు.. ప్రభుత్వ పాలన విభాగంలో ఉన్నత కెరీర్ దిశగా మార్గాన్ని సుగమం చేసుకోవచ్చు.. ఈ నేపథ్యంలో ఐఈఎస్/ ఐఎస్‌ఎస్ ప్రిపరేషన్ ప్లాన్ తదితర అంశాలపై విశ్లేషణ..
  
  ఐఈఎస్/ఐఎస్‌ఎస్ ఎంపిక రాత పరీక్ష, ఇంటర్వ్యూ అనే దశల్లో 1200 మార్కులకు జరుగుతుంది. రాత పరీక్ష మొత్తం 1000 మార్కులకు ఉంటుంది. దీన్ని ఆరు పేపర్లుగా నిర్వహిస్తారు. ఇందులో జనరల్ స్టడీస్, జనరల్ ఇంగ్లిష్ పేపర్లు మాత్రమే ఐఈఎస్, ఐఎస్‌ఎస్ రెండు సర్వీసులకు ఉమ్మడిగా ఉంటాయి. మిగిలినవి సబ్జెక్ట్ పేపర్లు. ప్రతి సబ్జెక్ట్‌కు నాలుగు పేపర్లు ఉంటాయి. రాత పరీక్ష పూర్తిగా కన్వెషనల్ (ఎస్సే) రూపంలో ఉంటుంది. సమాధానాలను పూర్తిగా ఇంగ్లిష్‌లోనే రాయాలి. రాత పరీక్ష ఆధారంగా అభ్యర్థులను ఇంటర్వ్యూకు పిలుస్తారు. దీనికి 200 మార్కులు కేటాయించారు.
  
  
  ఈ పరీక్షలో విజయం సాధించాలంటే..స్టాటిస్టిక్స్ సబ్జెక్ట్‌లోని కాన్సెప్ట్స్‌ను (ప్రాథమిక భావనలు) అవగాహన చేసుకోవడానికి అధిక ప్రాధాన్యతనివ్వాలి. దాంతోపాటు ప్రాబ్లమ్ సాల్వింగ్ స్కిల్స్‌ను పెంపొందించుకోవాలి. సిలబస్ పరంగా చూస్తే స్టాటిస్టిక్స్‌లో పేపర్-1, 2 మ్యాథమెటికల్ స్టాటిస్టిక్స్ ఎక్కువగా ఉంటాయి. కాబట్టి పేపర్-1,2 మీద దృష్టి సారించడం మంచిది. నాలుగు సబ్జెక్ట్ పేపర్లలో పేపర్-4 క్లిష్టంగా ఉంటుంది. ఇందులోని ప్రశ్నలు అభ్యర్థులను తికమక పెట్టే విధంగా ఉంటాయి. గత ప్రశ్నపత్రాలను పరిశీలిస్తూ.. సిలబస్‌లోని అంశాలను బేరీజువేస్తూ నోట్స్ ప్రిపేర్ చేసుకోవడం ఉపయుక్తం. జనరల్ అభ్యర్థులు 400 మార్కులు (1000 మార్కులకు) సాధిస్తే ఇంటర్వ్యూ కాల్ ఆశించవచ్చు. గత ప్రశ్నపత్రాలను తప్పకుండా ప్రాక్టీస్ చేయాలి.
  -రంగా శ్రీనివాసులు,
  ఐఎస్‌ఎస్ (ప్రొబేషనరీ ఆఫీసర్),
  నేషనల్ అకడమీ ఆఫ్ స్టాటిస్టికల్ అడ్మినిస్ట్రేషన్ (గ్రేటర్ నోయిడా).
  
  
  కెరీర్‌గ్రోత్-విధులు:
  ఎంపికైన అభ్యర్థులు తమకు కేటాయించిన విభాగాన్ని బట్టి ఆర్థిక వ్యవహారాల నిర్వహణ, విధానాల రూపకల్పన, సలహాలు, సూచనలు ఇవ్వడం, వివిధ అభివృద్ధి కార్యక్రమాల అమలు వంటి అంశాలపై పని చేస్తుంటారు. వీరి కెరీర్ ఆర్థిక వ్యవహారాల సంబంధ శాఖల్లో అసిస్టెంట్ డెరైక్టర్, రీసెర్చ్ ఆఫీసర్ హోదాలో (జూనియర్ టైం స్కేల్) ప్రారంభమవుతుంది. మినిస్ట్రీ ఆఫ్ ఎకనమిక్ అఫైర్స్, ప్లానింగ్ కమిషన్, ప్లానింగ్ బోర్డ్స్, నేషనల్ శాంపుల్ సర్వే, లేబర్ బ్యూరో తదితర విభాగాల్లో వీరిని నియమిస్తారు. అనుభవం, పనితీరు ఆధారంగా ప్రిన్సిపల్ అడ్వైజర్ లేదా చీఫ్ అడ్వైజర్ స్థాయికి చేరుకునే అవకాశం ఉంది. అధికశాతం మందికి కేంద్ర ఆర్థిక మంత్రిత్వ శాఖలో పోస్టింగ్స్ లభిస్తున్నాయి.
  
  నోటిఫికేషన్ సమాచారం:
  ఇండియన్ ఎకనమిక్ సర్వీస్: 15 ఖాళీలు
  అర్హత: పీజీ ఇన్ ఎకనామిక్స్/అప్లయిడ్ ఎకనామిక్స్/బిజినెస్ ఎకనామిక్స్/ఎకనోమెట్రిక్స్
  ఇండియన్ స్టాటిస్టికల్ సర్వీస్: 23 ఖాళీలు
  అర్హత: పీజీ స్టాటిస్టిక్స్/మ్యాథమెటికల్ స్టాటిస్టిక్స్/అప్లయిడ్ స్టాటిస్టిక్స్ లేదా  బ్యాచిలర్ డిగ్రీ ఇన్ స్టాటిస్టిక్స్/మ్యాథమెటికల్ స్టాటిస్టిక్స్/అప్లయిడ్ స్టాటిస్టిక్స్ (ఏదైనా ఒక పేపర్‌గా)
  వయసు: 30 ఏళ్లు (ఆగస్ట్ 1, 2014 నాటికి)
  దరఖాస్తు విధానం: ఆన్‌లైన్‌లోదరఖాస్తుకు చివరి తేదీ: మార్చి 10, 2014.
  రాత పరీక్షలు ప్రారంభం: మే 24, 2014 నుంచి.
  వెబ్‌సైట్: www.upsc.gov.in
  
  జనరల్ ఇంగ్లిష్
  ఈ విభాగంలో ప్రశ్నల క్లిష్టత బ్యాచిలర్ డిగ్రీ స్థాయిలో ఉంటుంది. ఇందులో ఒక ఎస్సే రాయాల్సి ఉంటుంది. మిగిలిన ప్రశ్నలు మాత్రం అభ్యర్థుల ఇంగ్లిష్ భాష పరిజ్ఞానాన్ని పరీక్షించే విధంగా ఉంటాయి. ప్రెసిస్ పేరాగ్రాఫ్ ప్రశ్నలు కూడా ఇస్తారు. ఈ విభాగంలో ఇంగ్లిష్‌లో కేవలం భావ వ్యక్తీకరణే కాకుండా వాక్య నిర్మాణ శైలిని పరిశీలిస్తారు. కాబట్టి వొకాబ్యులరీని, రీడింగ్ కాంప్రహెన్షన్ టెక్నిక్స్‌ను పెంచుకోవాలి. ఇంగ్లిష్‌లో ఎక్కువగా ప్యాసేజ్ రైటింగ్, ప్రెసిస్ రైటింగ్ ప్రాక్టీస్ చేయాలి. వీటిలో పట్టు సాధిస్తే ఈ పేపర్‌లో 60 శాతం మార్కులు పొందినట్లే.
  
  జనరల్ స్టడీస్
  ఈ విభాగంలో ప్రశ్నల క్లిష్టత బ్యాచిలర్ డిగ్రీ స్థాయిలో ఉంటుంది. ఇందులో మన చుట్టూ జరుగుతున్న పరిణామాలు(కరెంట్ ఈవెంట్స్), జనరల్ నాలెడ్జ్ నుంచి ప్రశ్న లు ఇస్తారు. ఈ క్రమంలో శాస్త్రసాంకేతిక రంగం, భారత రాజ్యాంగం, భారతదేశ చరిత్ర, జాగ్రఫి నుంచి ప్రశ్నలు వస్తాయి. జనరల్ స్టడీస్‌కు సంబంధించి.. సివిల్స్ స్థాయి లో కాకున్నా.. అంతకు కొద్దిగా తక్కువ స్థాయిలో అదే సిలబస్‌ను అనుసరించి చదవాలి. ప్రశ్నలు 2మార్కులకు, 3 మార్కులకు, పది మార్కులకు అడుగుతారు. ఈ నేపథ్యంలో ఏ ప్రశ్నను ఎన్ని మార్కులకు అడిగారో ఆ స్థాయి లోనే సమాధానం ఇచ్చే నైపుణ్యం అలవర్చుకోవాలి.
  రిఫరెన్స్ బుక్స్:
  General English: Hindu News Paper; General English for Competitive Examinations by Tata McGraw Hill
  General Studies: Lucent's General Knowledge
  
  ఇండియన్ ఎకనమిక్ సర్వీస్
  
  పేపర్    సబ్జెక్ట్    మార్కులు
  పేపర్-1    జనరల్ ఇంగ్లిష్    100
  పేపర్-2     జనరల్ స్టడీస్    100
  పేపర్-3    జనరల్‌ఎకనామిక్స్-1    200
  పేపర్-4    జనరల్ ఎకనామిక్స్-2    200
  పేపర్-5    జనరల్ ఎకనామిక్స్-3     200
  పేపర్-6    ఇండియన్ ఎకనామిక్స్    200
      మొత్తం    1,000
  (ప్రతి పేపర్‌కు: సమయం 3 గంటలు)
  
  జనరల్ ఎకనామిక్స్-1:
  ఇందులో సిలబస్‌ను సూక్ష్మ అర్థశాస్త్రం, మ్యాథమెటిక్స్, స్టాటిస్టికల్ ఎకనోమెట్రిక్ మెథడ్స్ ఆధారంగా రూపొందించారు. సూక్ష్మ అర్ధశాస్త్రానికి సంబంధించి వినియోగదారుని డిమాండ్ సిద్ధాంతం, ఉత్పత్తి సిద్ధాంతం, విలువ, పంపిణీ అంశాలను పొందుపరిచారు. ఇందులోని పార్ట్-బిలో మ్యాథమెటికల్ మెథడ్స్, స్టాటిస్టికల్ మెథడ్స్ అంశాలకు చోటుకల్పించారు. ఈ విభాగంలో ప్రశ్నపత్రాన్ని మూడు సెక్షన్లుగా విభజించారు. సెక్షన్-1లో ఇచ్చే ప్రశ్నలు కాన్సెప్ట్ బేస్డ్‌గా ఉంటాయి. మిగిలిన రెండు సెక్షన్‌లలో ఇచ్చే ప్రశ్నలు అప్లికేషన్ ఓరియెంటెడ్‌గా ఉంటాయి. ఈ పేపర్‌కు సంబంధించి అవగాహన పెంచుకోవాల్సినవి: లారెంజ్ వక్ర రేఖ, ఏంజెల్ సూత్రం, షాడో ప్రైస్, పారెటో పంపిణీ సిద్ధాంతం,స్వలకాల-దీర్ఘకాల వ్యయ రేఖలు, తదితరాలు.
  
  జనరల్ ఎకనామిక్స్-2:
  ఈ పేపర్ సిలబస్ స్థూల అర్థశాస్త్రం, ఎకనామిక్స్ ఆఫ్ డెవలప్‌మెంట్ అండ్ ప్లానింగ్, అంతర్జాతీయ అర్థశాస్త్రం వంటి అనేక అంశాల కలయికగా ఉంటుంది. ఇందులో మెరుగైన మార్కులు సాధించాలంటే ప్రతి అంశాన్ని వర్తమాన పరిస్థితులకు అన్వయిస్తూ చదువుకోవాలి. సాంప్రదాయ, కీన్స్, జాతీయాదాయం కొలమానం, గ్రీన్ నేషనల్ ఇన్‌కమ్, సాంప్రదాయ ఉద్యోగితా సిద్ధాంతం, ఫిలిప్స్ రేఖ, ద్రవ్యరాశి సిద్ధాంతం వంటివి కీలకమైనవి. ఆర్థికవృద్ధి, అర్థికాభివృద్ధి అంశంలో పలువురు ఆర్థిక వేత్తల వృద్ధి నమూనాలను పొందుపరిచారు.  ప్రపంచ వాణిజ్య సంక్షోభం కారణాలు, యూరోజోన్ సంక్షోభం, ప్రపంచ వాణిజ్య సంస్థ, జీ-20 దేశాల ఆర్థిక అంశాలను పరిశీలించాలి.
  
  జనరల్ ఎకనామిక్స్-3:
  ప్రభుత్వ విత్త శాస్త్రం, పర్యావరణ అర్థశాస్త్రం, ఇండస్ట్రియల్ ఎకనమిక్స్ అంశాల సమ్మిళితంగా ఈ పేపర్ సిలబస్ ఉంది. ఈ విభాగంలో అధికంగా దృష్టిసారించాల్సినవి: పన్ను సంస్కరణలు, గరిష్ట సాంఘిక ప్రయోజన సిద్ధాంతం, ప్రభుత్వ వ్యయ సిద్ధాంతం, గ్రీన్ జీడీపీ, క్యోటో ప్రోటోకాల్, బాలి యాక్షన్ ప్లాన్,  ఇండస్ట్రియల్ ఎకనమిక్స్.
  
  ఇండియన్ ఎకానమీ:
  ఈ పేపర్‌లో మెరుగైన మార్కులు సాధించాలంటే..సిలబస్‌లోని ముఖ్యాంశాలను వర్తమాన పరిస్థితులకు అన్వయిస్తూ నోట్స్ రూపొందించుకోవాలి. ఇందులో కీలకమైన అంశాలు: స్థిరీకరణ-నిర్మాణాత్మక సర్దుబాటు ప్యాకేజీ, విత్తరంగ సంస్కరణలు, ఆర్థిక సంఘం సిఫార్సులు-13వ ఆర్థిక సంఘం, ఎఫ్‌ఆర్‌బీఎం యాక్ట్, టోకు ధరల సూచీ-రిటైల్ ధరల సూచీ, భారత ద్రవ్య మార్కెట్, ఎఫ్‌డీఐ,పట్టణాభివృద్ధి వ్యూహాలు తదితర అంశాలపై దృష్టిసారించాలి.
  
  కీలకం: పోస్ట్ గ్రాడ్యుయేట్లను మాత్రమే అర్హులిగా పేర్కొన్న పరీక్షలో సిలబస్ పీజీ ఆపై స్థాయిలో ఉంటోంది. దాంతో విజయం సాధించాలంటే కేవలం సబ్జెక్టు పరిజ్ఞానమే కాకుండా విశ్లేషణాత్మక సామర్థ్యం, ప్రపంచ తాజా ఆర్థిక పరిస్థితులపై అవగాహన ఎంతో అవసరం.
  
  రిఫరెన్స్ బుక్స్:
  Microeconomics: Pindyck;
  Microeconomics: Errol D'Souza;
  Public Finance:H L Bhatia;
  International Economics:
  Joseph Cherunilam; nIndustrial Economics: R.R.Barthwal; n The Economics of Development and Planning: M.L.Jhingan;
  Indian Economy: Misra & Puri;
  Environmental Economics: U.Shankar; n Business Mathematics & Statistics:Agarwal B.M; n Yojana; n Kurukshetra;
  Economic and Political Weekly.
  
  
  
  ఇండియన్ స్టాటిస్టికల్ సర్వీస్
  
  పేపర్    సబ్జెక్ట్    మార్కులు
  పేపర్-1    జనరల్ ఇంగ్లిష్    100
  పేపర్-2     జనరల్ స్టడీస్    100
  పేపర్-3    స్టాటిస్టిక్స్-1    200
  పేపర్-4    స్టాటిస్టిక్స్-2    200
  పేపర్-5    స్టాటిస్టిక్స్-3     200
  పేపర్-6    స్టాటిస్టిక్స్-4    200
  మొత్తం    1,000
  
  (ప్రతి పేపర్‌కు: సమయం 3 గంటలు)
  స్టాటిస్టిక్స్-1 పేపర్‌లో రాణించాలంటే పలు సిద్ధాంతాలపై పట్టు సాధించాలి. స్టాటిస్టికల్ మెథడ్స్, న్యూమరికల్ అనాలిసిస్ వంటి అంశాలపై అవగాహన పొందాలి.
  స్టాటిస్టిక్స్-2 పేపర్‌లో లీనియర్ మోడల్స్, ఎస్టిమేషన్, హైపోథిసిస్ టెస్టింగ్, మల్టీవెరైటీ అనాలిసిస్ (ఎస్టిమేషన్ ఆఫ్ మీన్ వెక్టార్ అండ్ కో వేరియన్స్ మ్యాట్రిక్స్, తదితర అంశాలపై దృష్టిసారించాలి.
  స్టాటిస్టిక్స్-3 పేపర్‌లో శాంప్లింగ్ టెక్నిక్స్, ఎకనామిక్ సాటిస్టిక్స్, డిజైన్ అండ్ అనాలిసిస్ ఆఫ్ ఎక్స్‌పెరిమెంట్స్, ఎకనోమెట్రిక్స్ అంశాలపై అవగాహన పెంచుకోవాలి.
  స్టాటిస్టిక్స్-4 పేపర్‌లో స్టాటిస్టికల్ క్వాలిటీ కంట్రోల్ అండ్ ఆపరేషన్స్ రీసెర్చ్ ,డెమోగ్రఫీ అండ్ వైటల్ ఛార్ట్స్, కంప్యూటర్ సిస్టమ్- సాఫ్ట్‌వేర్ కాన్సెప్ట్స్, డేటాబేస్ మేనేజ్‌మెంట్ వంటి కంప్యూటర్ సంబంధ ప్రశ్నలు అడుగుతారు.
  
  స్ట్రాటజీ:
  డేటా ఆధారిత అంశాలు అధికంగా ఉండే ఈ పేపర్లలో చక్కని స్కోర్ చేయాలంటే వేగంతోపాటు కచ్చితత్వం, సునిశిత పరిశీలన అవసరం. ప్రిపరేషన్ సమయంలోనే ప్రతి అంశాన్ని నిర్దిష్ట కాలపరిమితి విధించుకుని చదవాలి. ముఖ్యంగా స్టాటిస్టిక్స్ విషయంలో ఆయా సిద్ధాంతాలు వాటిని వినియోగించి డేటా రూపకల్పన, ఛార్ట్స్, గ్రాఫ్స్ రూకల్పన వంటి అంశాలపై పట్టు సాధించాలి. మరో కీలక అంశం..సిలబస్‌పై సంపూర్ణ అవగాహన పొందాలి. కారణం.. పరీక్ష ఒకే రోజు రెండు పేపర్లు చొప్పున జరుగుతుంది. ఈ నేపథ్యంలో కొందరు అభ్యర్థులు ఏ పేపర్‌లో ఏ సిలబస్ ఉందో అవగాహన లేక చివరి నిమిషంలో ఆందోళనకు, ఒత్తిడికి గురవుతారు. దీనికి పరిష్కారం సిలబస్‌పై అవగాహన ఏర్పరచుకోవడమే. సిలబస్‌లోని అన్ని అంశాలను చదవడం కంటే పట్టున్న అంశాలనే వీలైనంత ఎక్కువసార్లు పునశ్చరణ చేసుకోవడం ఉపయుక్తం.
  రిఫరెన్స్ బుక్స్:
  Statistics Paper - I:
  Fundamentals of Mathematical Statistics by S.C.Gupta & V.K. Kapoor; Applied statistics by S.C.Gupta & V.K.Kapoor; An Introduction to Probability and Statistics (Wiley Series in Probability & Statistics) By Vijay K.Rohatgi & A.K.Md. Ehsanes Saleh.
  Statistics Paper - II:
  Statistical Inference by Vijay Rohatgi; Kshirsagar A.M.(1972): Multivariate Analysis. Maral Dekker; Johnosn, R.A. and Wichern . D.W (2002): Applied multivariate Analysis- 5th Ad. Prentice Hall; Kshirsagar A.M.(1983): Course in Linear Modelss- Marcel dekker.
  Statistics Paper - III:
  William G.Cochran (1977): Sampling Techniques IIIrd edition - John and Wieley sons Inc; Theory And Analysis Of Sample Survey Designs by Daroga Singh; Chakravarti. M.C.(1962): Mathematics of Design of Experiments Asia Publishing House, Bombay; Gujarati, Damodar N. Basic Econometrics. New York: McGrawHill,1978.
  Statistics Paper - IV:
  Medhi J. (1982): Stochastic Process Wiley Eastern; Stochastic Processes by Sheldon Ross; Kanti Swaroop & Gupta M. M.(1985): Operations Research, Sultan Chand & Co; Operation Research theory and Applications. (2003) IInd edition J.K.Sharma Macmillan India ltd; Applied statistics by S.C.Gupta & V.K.Kapoor; Computer Fundamentals by P.K.Sinha.
  
  
  డా॥తమ్మా కోటిరెడ్డి,
  ప్రొఫెసర్, ఐబీఎస్ హైదరాబాద్.
  


 1
  చరిత్ర
  
  జాతీయ ఉద్యమాలు
  1.---------- కాలంలో ఫ్రాన్‌‌సలో క్రీ.శ. 1830 విప్లవం చెలరేగింది.
  2.క్రీ.శ. 1830 విప్లవం జర్మనీ, పోలెండ్, స్పెయిన్, పోర్‌‌చగల్, ---------- లలో జాతీయ స్ఫూర్తిని ప్రేరేపించింది.
  3.క్రీ.శ. 1830 తిరుగుబాటు ----------- దేశాల్లోని విప్లవకారులు విజయం సాధించడానికి దోహదపడింది.
  4.--------- కాలంలో ఫ్రాన్‌‌సలో క్రీ.శ. 1848 తిరుగుబాటు జరిగింది.
  5.లూయీ ఫిలిప్ మంత్రి అయిన -------- తన సంప్రదాయ, ప్రతిచర్యాత్మక, అవినీతి చర్యల ద్వారా ప్రజలను విసిగించాడు.
  6.నెపోలియన్ బొనపార్టీ ----------- దీవిలోని అజాసియోలో క్రీ.శ. 1769లో జన్మించాడు.
  7.నెపోలియన్‌పై అధిక ప్రభావం చూపిన తత్వవేత్త ------------
  8.నాకు పుస్తకాలు తప్ప మరే స్నేహితుడూ లేడని తన గురించి చెప్పుకున్నవాడు ---------
  9.ఇటలీలో జాతీయవాద బీజాలను నాటినవాడు--------
  10.ఫ్రాన్‌‌స తుమ్మినపుడల్లా ----------- కు జలుబు చేస్తుందని ఒక నానుడి.
  11.నెపోలియన్ సెయింట్ హెలీనాలోని ---------- దీవిలో క్రీ.శ. 1821లో మరణించాడు.
  12.లీప్‌జిగ్‌లో జరిగిన క్రీ.శ. 1813 యుద్ధాన్ని ------- గా పేర్కొంటారు.
  13.ఇంగ్లండ్‌ను ఓడించడానికి నెపోలియన్ ------- వ్యవస్థను ప్రవేశపెట్టాడు.
  14.లీప్‌జీగ్ యుద్ధంలో యూరప్ దేశాల కూటమికి ---------- నాయకత్వం వహించాడు.
  15.లీప్‌జీగ్ యుద్ధంలో ఓటమి తర్వాత నెపోలియన్‌ను -------- దీవిలో నిర్బంధించారు.
  16.నెపోలియన్ భవితవ్యానికి తెరదించిన యుద్ధం -----.
  17.వియన్నా సమావేశం (క్రీ.శ. 1815) కన్వీనర్ ---------.
  18.రైన్ సమాఖ్యను ఏర్పాటు చేసినవాడు --------.
  19.తనను తాను ప్రజల రాజుగా అభివర్ణించుకున్న రాజు చిచిచిచి.
  20.హంగరీ ప్రజల తిరుగుబాటుకు ---------- నాయకత్వం వహించాడు.
  21.ప్రప్రథమ ఐక్య జర్మనీ చక్రవర్తి ---------.
  22.పనిహక్కు సూత్రాన్ని, సామాజిక వర్‌‌కషాప్‌లను ఏర్పాటు చేయాలని ప్రతిపాదించినవారు ---------.
  23.సంపద సమానత్వం గురించి వివరించిన వారు ----------.
  24.చరిత్ర అంటే వర్గపోరాటానికి చెందిన రికార్‌‌డ తప్ప మరేమీ కాదని చెప్పిన వాడు ------.
  25.అఖిల జర్మనీ భావన వ్యాప్తికి కృషి చేసిన మేధావి---------.
  26.సంస్కరణ పార్టీకి చెందిన ప్రముఖ ఫ్రాన్‌‌స చరిత్రకారుడు ---------.
  
  సమాధానాలు
  1. చార్లెస్-గీ ; 2. ఇటలీ; 3. ఫ్రాన్‌‌స, బెల్జియం; 4. లూయీ ఫిలిప్; 5. గుయిజోట్; 6. కోర్సికా; 7. రూసో; 8. నెపోలియన్; 9. నెపోలియన్; 10. యూరప్; 11. రాఖీ; 12. బ్యాటిల్ ఆఫ్ నేషన్‌‌స; 13. ఖండాతర; 14. మెటర్నిక్; 15. ఎల్బా; 16. వాటర్లూ యుద్ధం; 17. మెటర్నిక్, ఆస్ట్రియా చాన్‌‌సలర్; 18. నెపోలియన్; 19. లూయీ ఫిలిప్; 20. కొస్సుత్; 21. విలియం-1; 22. లూయీబ్లాంక్; 23. ప్లేటో; 24. కార్‌‌ల మార్‌‌క్స; 25. హెగెల్; 26. థీర్‌‌స.
  
  ముఖ్య ప్రశ్నలు
  4 మార్కులు
  1.సార్డీనియా నాయకత్వంలో ఇటలీ ఏ విధంగా ఏకీకరణ సాధించిందో వివరించండి?
  2.ఫ్రాన్‌‌సలో క్రీ.శ. 1830 తిరుగుబాటు చెలరేగడానికి చార్లెస్-గీ ఎంతవరకు బాధ్యుడని మీరు భావిస్తున్నారు?
  3.ఫ్రాన్‌‌సలో క్రీ.శ. 1848 తిరుగుబాటు చెలరేగడానికి కారణాలేవి?
  
  2 మార్కులు
  1.కార్‌‌ల మార్‌‌క్స గురించి రాయండి?
  2.వియన్నా సమావేశ మార్గదర్శక సూత్రాలేవి?
  3.యంగ్ ఇటలీ గురించి రాయండి?
  4.ప్రథమ ఇంటర్నేషనల్ అంటే ఏమిటి?
  
  1 మార్కు
  1.రెడ్‌షర్‌‌ట్స అంటే ఏమిటి?
  2.రిసోర్జిమెంట్ అంటే ఏమిటి?
  3.జోల్లో వెరీన్ అంటే ఏమిటి?
  
  
  సామ్రాజ్యవాదం
  
  1.క్రీ.శ. 1840లో ఆఫ్రికాను అన్వేషించిన స్కాటీష్ మిషనరీ ----------.
  2.కాంగోను ------------ ఆవిష్కరించాడు.
  3.-------- అనే రాజు ఆఫ్రికా అన్వేషణకు సంబంధించిన సమస్యను చర్చించడానికి క్రీ.శ. 1879లో అన్ని యూరప్ రాజ్యాలను సమావేశపరిచాడు.
  4.ఇంగ్లండ్‌కు వ్యతిరేకంగా బోయెర్‌‌స చేసిన తిరుగుబాటులో ---------- అనే మరో యూరోపియన్ రాజ్యం బోయెర్‌‌స పట్ల సానుభూతి వైఖరిని ప్రదర్శించింది.
  5.----------- అనే యూరోప్ రాజ్యం  ఇండోనేషియా మీద తుది నియంత్రణ సాధించింది.
  6.పెట్టుబడిదారీ విధానానికి చెందిన అత్యున్నత దశ------ అని లెనిన్ అభివర్ణించాడు.
  7.కాంగో సార్వభౌముడనే బిరుదును పొందినవారు -------.
  8.సూయజ్ కాలువ వాటాలను ఇంగ్ల్లండ్‌కు అమ్మిన ఈజిప్ట్ పాలకుడు ---------.
  9.శ్రీలంక ప్రాచీన పేరు -------.
  10.యూరప్ దేశాల దోపిడీకి గురైన మొదటి దేశం -----------.
  11.బక్సార్ యుద్ధం ----------- సంవత్సరంలో జరిగింది.
  12.భారతదేశ వర్తకంపై గుత్తాధిపత్యం సంపాదించిన తొలి యూరోపియన్లు ---------.
  13.---------- ఖండాన్ని చీకటి ఖండంగా పిలుస్తారు.
  14.దక్షిణాఫ్రికాలో బ్రిటిష్ సామ్రాజ్యాన్ని స్థాపించాలని ---------- భావించాడు.
  15.పూర్వం దక్షిణాఫ్రికా --------- పేరుతో ప్రసిద్ధి చెందింది.
  
  సమాధానాలు
  1. లివింగ్‌స్టన్; 2. కామెరాన్; 3. లియోపాల్డ్-2; 4. జర్మనీ; 5. నెదర్లాండ్‌‌స; 6. సామ్రాజ్యవాదం; 7. లియోపాల్డ్-2; 8. ఇస్మాయిల్ పాషా; 9. సిలోన్; 10. భారతదేశం; 11. క్రీ.శ.1764; 12. పోర్‌‌చగీస్; 13. ఆఫ్రికా; 14. సెసిల్ రోడ్‌‌స; 15. రోడీషియా.
  
  ముఖ్య ప్రశ్నలు
  4 మార్కులు
  1.సామ్రాజ్యవాదం తలెత్తడానికి కారణాలు?
  2.సామ్రాజ్యవాద రూపాలు, పద్ధతులు ఏమిటి?
  
  2 మార్కులు
  1.చైనాను వలసీకరించడంలో యూరోపియన్లు ఏ విధంగా విజయవంతమయ్యారు?
  2.నల్లమందు యుద్ధాల గురించి రాయండి.
  3.యూరోపియన్లను ఆకర్షించిన ఇండోనేషియాలోని వనరులు ఏవి?
  
  1 మార్కు
  1.‘శ్వేతజాతి బాధ్యత’ అంటే ఏమిటి?
  2.సామ్రాజ్యవాదం అంటే ఏమిటి?
  
  సమకాలీన ప్రపంచం
  1.క్రీ.శ. 1894లో విధ్వంసవాదులు జార్------------ ను హత్య చేశారు.
  2.జార్‌లలో చివరి జార్ అయిన -------- సింహాసనాన్ని వదిలిపెట్టాల్సి వచ్చింది
  3.----------- అనే రష్యన్ నాయకుడు త్వరితమైన, గౌరవప్రదమైన పరిష్కారం కోసం రష్యా యుద్ధాన్ని కొనసాగిస్తుందని ప్రచారం చేశాడు.
  4.నానాజాతి సమితి రూపశిల్పి -------- .
  5.మొదటి ప్రపంచ యుద్ధానికి (1914-18) తక్షణ కారణం ------- హత్య.
  6.మొదటి ప్రపంచయుద్ధం తర్వాత 1919లో మిత్ర రాజ్యాలకు, ---------కు మధ్య
  వర్‌సయిల్స్ సంధి కుదిరింది.
  7.లెనిన్ అసలు పేరు--------.
  8.లెనిన్‌చి--------అనే పత్రికకు సంపాదకత్వం వహించారు.
  9.వర్‌సయిల్స్ సంధి షరతుల ద్వారా -------- దేశం అవమానాలపాలైంది.
  10.మొదటి ప్రపంచ యుద్ధం -------------- శాంతి సంధితో 1919లో ముగిసింది.
  11.నానాజాతి సమితి ప్రధాన కార్యాలయం -------- నగరంలో ఉండేది.
  12.1905 రష్యా తిరుగుబాటు నాయకుడు ---- .
  13.రష్యాలో మార్‌‌క్స బోధనలను ----------ప్రచారం చేశాడు.
  14.రష్యాను ఆధునీకరించడానికి -------- ప్రయత్నించాడు.
  15.నానాజాతి సమితిని క్రీ.శ.--------- సంవత్సరంలో ఏర్పాటు చేశారు.
  
  సమాధానాలు
  1. అలెగ్జాండర్  ఐఐఐ; 2. నికోలస్  ఐఐ; 3. కెరెన్‌స్కీ; 4. ఉడ్రోవిల్సన్; 5. ఫెర్డినాండ్; 6. జర్మనీ; 7. వ్లాదిమిర్ ఇల్లీచ్ ఉలియన్‌నోవ్; 8. ఇస్‌క్రా; 9. జర్మనీ; 10. పారిస్; 11. జెనీవా; 12. ఫాదర్ గోఫోన్; 13. మాక్సిమ్‌గోర్కి; 14. పీటర్ ది గ్రేట్; 15. 1920
  
  ముఖ్య ప్రశ్నలు
  4 మార్కులు
  1.వర్‌సయిల్స్ సంధి షరతులు ఏమిటి?
  2.మొదటి ప్రపంచ యుద్ధ ఫలితాలేమిటి?
  3.నానాజాతి సమితి విజయాలు, వైఫల్యాలను చర్చించండి?
  
  2 మార్కుల పశ్నలు
  1.రహస్య కూటములు/ఒప్పందాల గురించి రాయండి?
  2.దురాక్రమణ పూర్వక జాతీయ వాదం అంటే ఏమిటి?
  3.నానాజాతి సమితి లక్ష్యాలు, నిర్వహణ ఏమిటి?
  
  1 మార్కు
  1.బాల్కన్ సమస్య ఏమిటి?
  2.అక్టోబరిస్ట్‌లు అంటే ఎవరు?
  
  రెండో ప్రపంచ యుద్ధం వరకూ ప్రపంచం
  1.‘స్త్రీలకు ప్రసవం ఎలాంటిదో దేశానికి యుద్ధం అలాంటిదనే నినాదాన్ని -------- ప్రచారం చేశాడు.
  2.‘మెయిన్‌కాంఫ్’ గ్రంథ రచయిత--------- .
  3.-------- ప్రాంతంలోని ప్రయోజనాల కోసం రష్యా - జపాన్ యుద్ధం జరిగింది.
  4.రాబర్‌‌ట ముగాబే, 1980లో -------- కి మొదటి అధ్యక్షుడయ్యాడు.
  5.లాండ్-లీజ్ బిల్లు ద్వారా అమెరికా ---------- కు అన్ని రకాల సహాయం చేయడానికి అంగీకరించింది.
  6.హిట్లర్‌పై -------- తత్వవేత్త బోధనలు ప్రభావితం చూపాయి.
  7.-------- అనే ప్రఖ్యాత శాస్త్రవేత్త ిహిట్లర్ నియంతృత్వ పాలనలో జీవించలేక జర్మనీని వదిలి వెళ్లాడు.
  8.మంచురియాను ------- ధాన్యాగారంగా పేర్కొంటారు.
  9.పెర్‌‌లహార్బర్‌పై దాడిచేస్తూ -------- దేశం రెండో ప్రపంచ యుద్ధంలోకి ప్రవేశించింది.
  10.న్యూడీల్‌ను వాగ్దానం చేసింది-----.
  11.రష్యాలో పంచవర్ష ప్రణాళికలను ప్రవేశపెట్టింది ---------- .
  12.‘టర్కీ టర్‌‌కల కోసమే’ అని నినదించిన వ్యక్తి ------.
  13.-------- యుద్ధాన్ని విశాలమైన రంగస్థలంపై త్వరలో ప్రదర్శించే గొప్పనాటకానికి డ్రెస్ రిహార్సల్‌గా వ్యాఖ్యానించారు.
  14.రెండో ప్రపంచయుద్ధంలో -------- రాజ్యాలు విజయం సాధించాయి.
  15.నైరుతి ఆఫ్రికా ప్రస్తుత పేరు ------.
  16.‘జాంబియా’ పూర్వ నామం --------.
  17.------- దేశాన్ని ఇంతకుముందు దక్షిణ రోడీషియా అని పిలిచేవారు.
  18.--------- అనే గ్రంథం నాజీయిజానికి వేదంగా గుర్తింపు పొందింది.
  19.డాన్‌పెడ్రో దేశానికి స్వాతంత్య్రం సాధించాడు.
  20.మెక్సికో జాతీయోద్యమానికి నాయకత్వం వహించింది ------.
  21.లాటిన్ అమెరికా విముక్తి కోసం పోరాడిన నాయకుడు --------.
  
  
  సమాధానాలు
  1. ముస్సోలిని; 2. హిట్లర్; 3. మంచూరియా; 4. జింబాబ్వే; 5. ఇంగ్లండ్; 6. నైషి; 7. ఆల్బర్‌‌ట ఐన్‌స్టీన్; 8. దూరప్రాచ్య; 9. జపాన్; 10. ఎఫ్‌డీ రూజ్‌వెల్ట్; 11. స్టాలిన్; 12. ముస్తఫా కెమల్ పాషా; 13. స్పాని ష్ అంతర్; 14. మిత్ర; 15. నమీబియా; 16. ఉత్తర రోడీషియా; 17. జింబాబ్వే; 18. మెయిన్‌కాంఫ్; 19. బ్రెజిల్; 20. బుటోజరేజ్; 21. సైమన్ బోలీవర్.
  
  ముఖ్య ప్రశ్నలు
  4 మార్కులు
  1.రెండో ప్రపంచ యుద్ధం తలెత్తడానికి కారణాలేమిటి?
  2.జర్మనీలో నాజీయిజం, హిట్లర్ ఉన్నతి గురించి వివరించండి?
  3.రెండో ప్రపంచ యుద్ధానికి సంబంధించిన రాజకీయ, ఆర్థిక పరిణామాలేమిటి?
  
  2 మార్కులు
  1.ఇటలీలో ఫాసిస్ట్ ప్రభుత్వం అనుసరించిన విధానాలేంటి?
  2.స్పానిష్ అంతర్యుద్ధం అంటే ఏమిటి?
  3.నానాజాతి సమితి వైఫల్యానికి గల కారణాలు ఏమిటి?
  
  1 మార్కు
  1.SWAPO   ను విస్తరించండి?
  2.మీజి పునరుద్ధరణ అంటే ఏమిటి?
  3.దక్షిణాఫ్రికాలోని జాతి వివక్షత విధానాన్ని ఎలా పిలుస్తారు?
  
  రెండో ప్రపంచ యుద్ధం తరువాత ప్రపంచం
  1.------- దేశం వార్సా ఒప్పందాన్ని ఏర్పాటు చేసింది.
  2.అలీనోద్యమ రూపశిల్పి---------.
  3.అరబ్బులు, --------కూ మధ్య ఏర్పడిన సమస్యే పాలస్తీనా సమస్య.
  4.జావా, సుమాత్రా అనే ఇండోనేషియా దేశాలు -------- కు చెందిన వలస రాజ్యాలు.
  5.రెండో ప్రపంచయుద్ధంలో మిత్ర రాజ్యాల సైన్యాలకు సుప్రీం కమాండర్ వ్యవహరించింది---------.
  6.నాటో అంటే--------.
  7.అమెరికాను సందర్శించిన మొదటి సోవియట్ పాలకుడు----------.
  8.కార్‌‌ల మార్‌‌క్స రచనలు---------అనే చైనా నాయకునిపై చాలా ప్రభావం చూపాయి.
  9.చైనాలో లాంగ్‌మార్‌‌చ నిర్వహించింది--------.
  10.యూదులకు ప్రత్యేకంగా ఏర్పడిన స్వతంత్ర దేశం--------.
  11.మావో రచించిన ప్రసిద్ధ వ్యాసం-------.
  12.కాంగో------------సంవత్సరంలో స్వాతంత్య్రం పొందింది.
  13.బాండుంగ్ సదస్సుకు అధ్యక్షుడిగా వ్యవహరించినవారు ------.
  14.సూయజ్ కాలువ జాతీయీకరణను ప్రకటించిన వారు------.
  15.స్టాలిన్ మృతదేహాన్ని లెనిన్ సమాధి పక్క నుంచి తీయించి వేరేచోట పూడ్పించిన రష్యా అధ్యక్షుడు -----.
  16.స్వతంత్ర ఇండోనేషియా ప్రథమ అధ్యక్షుడు------.
  17.1921లో కమ్యూనిస్ట్ పార్టీ ఆఫ్ చైనాను -------- స్థాపించినవాడు.
  
  సమాధానాలు
  1. రష్యా; 2. జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ; 3. యూదుల; 4. డచ్; 5. ఐసెన్‌హోవర్; 6. నార్‌‌త అట్లాంటిక్ ట్రీటీ ఆర్గనైజేషన్; 7. కృశ్చేవ్; 8. మావో; 9. మావో; 10. ఇజ్రాయెల్; 11. ఏ స్టడీ ఆఫ్ ఫిజికల్ కల్చర్; 12. 1960; 13. అలీసస్తో అమిద్‌జోజో; 14. నాజర్; 15. కృశ్చేవ్; 16. సుకర్నో; 17. మావోట్సే టుంగ్.
  
  ముఖ్య ప్రశ్నలు
  4 మార్కులు
  1.ప్రపంచ శాంతి పరిరక్షణలో ఐక్యరాజ్యసమితి పాత్రను అంచనా వేయండి?
  2.నిరాయుధీకరణ ఉద్యమానికి సంబంధించిన సమస్యలేమిటి?
  2 మార్కులు
  1.బాండుంగ్ సదస్సు గురించి రాయండి?
  2.మార్షల్ ప్రణాళిక అంటే ఏమిటి?
  3.మాల్తోవ్ ప్రణాళిక గురించి రాయండి?
  4.క్యూబన్ సంక్షోభం అంటే ఏమిటి?
  
  1 మార్కు
  1.ప్రచ్ఛన్న యుద్ధం అంటే ఏమిటి?
  2.నాటోను విస్తరించండి?
  3.అలీనోద్యమం అంటే ఏమిటి?
  4.ట్రూమన్ సిద్ధాంతం అంటే ఏమిటి?
  
  భారతదేశ సాంస్కృతిక వారసత్వం-మేధాపరమైన జాగృతి
  1.సింధునాగరికత తవ్వకాలు మొట్టమొదట ప్రారంభించింది-----.
  2.మహాబలిపురం మందిరాలను నిర్మించింది---------.
  3.సిపాయిల తిరుగుబాటుకు తక్షణ కారణం---------.
  4.భారతదేశంలో సతీసహగమనాన్ని రూపుమాపిన బ్రిటిష్ వ్యక్తి---------.
  5.16వ శతాబ్దంలో భారతదేశంలో వాణిజ్యంపై గుత్తాధిపత్యం వహించిన యూరప్ దేశం-----------.
  6.చికాగో మత సమ్మేళనంలో (1894) ప్రసంగించిన ప్రముఖ భారతీయుడు --------.
  7.ప్రాచీన భారతీయ వైద్యశాస్త్త్ర పిత----.
  8.జైనమతం నుంచి ప్రేరణ పొందిన కళ------.
  9.గాంధారకళను-------- కళగా కూడా పిలుస్తారు.
  10.గంగైకొండ చోళపురాన్ని నిర్మించింది------.
  11.ఆర్య సమాజ్‌ను----------ప్రారంభించాడు.
  12.ప్లాసీ యుద్ధం-----సంవత్సరంలో జరిగింది.
  13.రామకృష్ణ మిషన్‌ను ప్రారంభించినవారు-------.
  14.చంద్రగుప్త విక్రమాదిత్యుడి ఆస్థానంలో ----------అనే కవులుండేవారు.
  15.సతీసహగమన దురాచారాన్ని రద్దు చేయడానికి కృషి చేసింది ----------.
  16.గొప్ప మహాస్నాన వాటిక---------ప్రాంతంలో జరిపిన తవ్వకాల్లో బయటపడింది.
  17.వేద సాహిత్యాన్ని---------సృష్టించారు.
  18.కనిష్కుడి కాలంలో అభివృద్ధి చెందిన కళ -------- .
  19.బృహదీశ్వరాలయాన్ని--------నిర్మించాడు.
  20.కుతుబ్‌మీనార్ నిర్మాణాన్ని ---- ప్రారంభించగా -------పూర్తి చేశాడు.
  21.బులంద్ దర్వాజాను-------- నిర్మించాడు.
  22.ఢిల్లీలో ఎర్రకోటను -------- చక్రవర్తి నిర్మించాడు.
  23.మహారాష్ర్టలో శివాజీ, గణపతి ఉత్సవాలను--------- నిర్వహించారు.
  24.1857 సిపాయిల తిరుగుబాటు మొదలైన ప్రదేశం -------
  25.శ్రీకృష్ణదేవరాయల ఆస్థానంలోని కవులను ----------- అని పిలుస్తారు.
  26.బెంగాల్‌లో వార్షిక హిందూ మేళాను ప్రారంభించింది--------.
  27.తాజ్‌మహల్‌ను నిర్మించిన మొఘల్ చక్రవర్తి-------.
  
  సమాధానాలు
  1. సర్‌జాన్ మార్షల్; 2. నరసింహవర్మ; 3. ఎన్‌ఫీల్డ్ తుపాకులను ప్రవేశపెట్టడం; 4. విలియం బెంటింక్; 5. పోర్‌‌చగల్; 6. వివేకానందుడు; 7. చరకుడు; 8. మధుర కళా సంప్రదాయం; 9. గ్రీకు-బౌద్ధమత; 10. రాజేంద్రచోళుడు; 11. స్వామి దయానంద సరస్వతి; 12. 1757; 13. స్వామి వివేకానంద; 14. నవరత్నాలు; 15. రాజా రామ్మోహన్‌రాయ్; 16. మొహెంజోదారో; 17. ఆర్యులు; 18. గాంధార; 19. రాజరాజచోళుడు; 20. కుతుబుద్దీన్ ఐబక్, ఇల్‌టుట్‌మిష్; 21. అక్బర్; 22. షాజహాన్; 23. బాల గంగాధర్ తిలక్; 24. మీరట్; 25. అష్టదిగ్గజాలు; 26. గోపాల్‌మిత్ర; 27. షాజహాన్.
  
  ముఖ్య ప్రశ్నలు
  4 మార్కులు
  1.భారతదేశంలో సాంస్కృతిక ఐక్యతకు దోహదపడిన అంశాల గురించి రాయండి?
  2.సింధు నాగరికత గురించి క్లుప్తంగా రాయండి?
  3.భారతదేశ చరిత్ర లక్షణాలను వివరించండి?
  4.1857 సిపాయిల తిరుగుబాటు గురించి రాయండి?
  
  2 మార్కులు
  1.ప్రాచీన భారతీయ తత్వశాస్త్రంలోని ఆరు తాత్విక చింతనా విధానాలను తెలపండి?
  2.భక్తి ఉద్యమం గురించి రాయండి?
  3.దక్షిణ భారత దేవాలయాల గురించి రాయండి?
  4.అమరావతి శిల్పకళా సాంప్రదాయం గురించి రాయండి?
  5.భారతీయ శిల్పకళకు మొగలులు చేసిన సేవలను తెలపండి?
  
  1 మార్కు
  1.వేదకాల నాగరికత అంటే ఏమిటి?
  2.ఇస్లామిక్ వాస్తు శిల్ప శైలితో కూడిన ఏవైనా మూడు నిర్మాణాలను తెలపండి?
  3.1857 సిపాయిల తిరుగుబాటు ఎందుకు జరిగింది?
  4.భారత జాతీయ చైతన్యానికి ప్రేరణనిచ్చిన నాయకుల్లో ముఖ్యులెవరు?
  
  
  భారతదేశంలో స్వాతంత్య్రోద్యమం
  1.----------- చట్టం ద్వారా ప్రావిన్‌‌సలలో ద్వంద్వ పాలనను ప్రవేశపెట్టారు.
  2.------- చట్టం ద్వారా ప్రావిన్షియల్ స్వయం ప్రతిపత్తిని ప్రవేశపెట్టారు.
  3.భారత రాజ్యాంగ ముసాయిదా కమిటీ అధ్యక్షుడు-----.
  4.ప్రత్యేక ఆంధ్ర రాష్ర్టం కోసం సాగిన పోరాటంలో --------- ప్రాణాలు కోల్పోయారు.
  5.పోలీసు చర్య ద్వారా భారత యూనియన్‌లో విలీనమైన రాజ్యం ------.
  6.చేయండి లేదా చావండి (డూ ఆర్ డై) అని నినదించినవారు ----.
  7.అమృతబజార్ పత్రిక సంపాదకులు --------.
  8.బాల గంగాధర్ తిలక్ నడిపిన పత్రికలు -----------.
  9.జలియన్‌వాలా బాగ్ మారణకాండ (1919)కు కారణమైన బ్రిటిష్ అధికారి -------.
  10.భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ స్థాపనకు కృషి చేసిన ఆంగ్లేయుడు--------.
  11.డ్రైన్ సిద్ధాంతాన్ని రూపొందించినవారు -------.
  12.క్విట్ ఇండియా ఉద్యమం-------- సంవత్సరంలో పారంభమైంది.
  13.రక్షక కవాట సిద్ధాంతకర్త ---------.
  14.ఐఎన్‌ఏ అనగా -------.
  15.హోమ్‌రూల్ ఉద్యమం (1915-16)ను ప్రారంభించిన వారు ----------.
  16.జలియన్‌వాలాబాగ్ మారణకాండ ------- నగరంలో జరిగింది.
  17.బెంగాల్ విభజనకు (1905) కారణమైన బ్రిటిష్ అధికారి------.
  18.వందేమాతర ఉద్యమం ------ సంవత్సరంలో ప్రారంభమైంది.
  19.వందేమాతర గేయం బంకించంద్ర చటర్జీ రాసిన ------ గ్రంథంలోనిది.
  20.పూనా సార్వజనిక సభను (1870) నిర్వహించిన వారు------.
  21.భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ ఆవిర్భవించిన సంవత్సరం ------.
  22.దివ్యజ్ఞాన సమాజం ప్రధాన కార్యాలయం ------ లో ఉంది.
  23.ఖిలాఫత్ స్వరాజ్య పార్టీ అధ్యక్షుడు --------.
  24.గాంధీ ____ యాత్ర చేసి శాసనోల్లంఘనోద్యమాన్ని 1930లో ప్రారంభించాడు.
  25.మొదటి రౌండ్ టేబుల్ సమావేశం 1930లో ____ నగరంలో జరిగింది.
  26.గాంధీ ఇర్వీన్ ఒడంబడిక ____ సంవత్సరంలో జరిగింది.
  27.గాంధీ, అంబేద్కర్‌ల మధ్య ____ ఒడంబడిక జరిగింది.
  28.ముస్లింలీగ్ ఏర్పడిన సంవత్సరం ____.
  29.అనిబిసెంట్____ దేశానికి చెందిన వారు.
  30.____ ప్రణాళిక ప్రకారం భారతదేశ విభజన జరిగింది.
  31.మితవాదుల నాయకుడు ____.
  32.బెంగాల్ విభజనకు వ్యతిరేకంగా ____ ఉద్యమం ప్రారంభమైంది.
  33.‘ది హిందూ’, ‘స్వదేశీ’ పత్రికల సంపాదకుడు ____.
  34.భారతదేశానికి వచ్చిన యూరోపియన్‌లలో మొదటివారు, చివరగా వెళ్లిన వారు____.
  35.1956లో____ పుదుచ్చేరిని, 1961లో____లు గోవాను విడిచివెళ్లారు.
  36.బెంగాల్‌లో స్వదేశీ కెమికల్ స్టోర్‌‌సను ____ ఏర్పాటు చేశాడు.
  37.అజాద్ హింద్ ఫౌజ్‌ను ఏర్పాటు చేసినవారు____.
  38.కమ్యూనల్ అవార్‌‌డను ____ ప్రకటించాడు.
  39.రౌలత్ చట్టాన్ని ____ సంవత్సరంలో తీసుకొచ్చారు.
  40.భారతదేశం ____ సంవత్సరంలో గణతంత్ర దేశంగా రూపొందింది.
  
  సమాధానాలు
  1. 1919; 2. 1935; 3. అంబేద్కర్; 4. పొట్టిశ్రీరాములు; 5. హైదరాబాద్; 6. గాంధీ; 7. శిశిర్‌కుమార్ ఘోష్; 8. కేసరి, మరాఠా; 9. జనరల్ ఓ డయ్యర్; 10. ఎ.ఓ.హ్యూమ్; 11. దాదాభాయ్ నౌరోజీ; 12. 1942; 13. ఎ.ఓ.హ్యూమ్; 14. ఇండియన్ నేషనల్ ఆర్మీ (భారతీయ సైన్యం); 15. తిలక్, అనిబిసెంట్; 16. అమృత్‌సర్; 17. లార్‌‌డకర్జన్; 18. 1905; 19. మదర్ లాండ్; 20. మహదేవ్ గోవింద రనడే; 21. 1885; 22. అడయార్; 23. చిత్తరంజన్‌దాస్; 24. దండి; 25. లండన్; 26. 1931; 27. పూనా;
  28. 1906; 29. ఐర్లాండ్; 30. మౌంట్‌బాటన్; 31. గోపాల కృష్ణ గోఖలే; 32. వందేమాతరం; 33. సుబ్రమణ్య అయ్యర్; 34. పోర్‌‌చగీస్; 35. ఫ్రెంచివారు, పోర్‌‌చగీస్; 36. పీసీ రాయ్; 37. సుభాష్ చంద్రబోస్; 38. మెక్‌డోనాల్డ్; 39. 1919; 40. 1950.
  
  ముఖ్య ప్రశ్నలు
  4 మార్కులు
  1.భారతదేశ స్వాతంత్య్రోదమ్యంలో గాంధీ పాత్రను వివరించండి?
  2.వందేమాతరం ఉద్యమం ప్రాముఖ్యతను తెలపండి?
  3.సహాయ నిరాకరణోద్యమం గురించి రాయండి?
  4.భారతదేశంలో జాతీయ చైతన్యం పెంపొందడానికి దోహదం చేసిన అంశాలను పేర్కొనండి?
  
  2 మార్కులు
  1.క్విట్ ఇండియా ఉద్యమం గురించి రాయండి?
  2.సైమన్ కమిషన్ అంటే ఏమిటి?
  3.ఉప్పుసత్యాగ్రహం గురించి రాయండి?
  4.డ్రైన్ సిద్ధాంతం అంటే ఏమిటి?
  
  1 మార్కు
  1.తీన్‌కథియా పద్ధతి అంటే ఏమిటి?
  2.రక్షక కవాట సిద్ధాంతం అంటే ఏమిటి?
  3.మితవాదుల విధానం ఏమిటి?
  4.రౌలత్ చట్టం గురించి తెలపండి?
  5.బెంగాల్ విభజన ఎందుకు జరిగింది?
  
  
  
  పౌరశాస్త్రం
  
  ఒక జాతిగా భారతదేశం
  
  1.ప్రపంచంలోని పెద్ద భాషల్లో తెలుగు భాష ____ స్థానంలో ఉంది.
  2.మన దేశంలో 22 భాషలను____ భాషలుగా గుర్తించారు.
  3.ప్రస్తుతం మనదేశంలో____రాష్ట్రాలున్నాయి.
  4.భారత రాజ్యాంగాన్ని____ సంవత్సరంలో రూపొందించారు.
  5.ప్రాథమిక హక్కులను రక్షించే హక్కు ____.
  6.భారతీయుడు తన ఓటుహక్కును ____ వయసు నుంచి పొందుతాడు.
  7.చట్టం ముందు ప్రతివ్యక్తిని సమానంగా చూస్తే ఆ పరిపాలనను ____ పాలన అంటారు.
  8.మత వ్యవహారాల నుంచి రాజ్యాన్ని వేరు చేయడాన్ని____ అంటారు.
  9.సామాజిక న్యాయం పెంపొందించడానికి ____ తోడ్పడతాయి.
  10.భారతదేశంలో జాతీయ సమైక్యతా ప్రక్రియను ప్రతిబింబించే నినాదం____.
  11.ప్రాచీన భారతదేశంలో ప్రజలంతా సమానులనే భావనను ప్రబోధించిన మతం____.
  12.ఐఏఎస్ అంటే____.
  13.ఐపీఎస్ అంటే ____.
  14.భారత రాజ్యాంగం ____ సంవత్సరం నుంచి అమల్లోకి వచ్చింది.
  15.మన జాతీయ అధికార భాష____.
  16.మన దేశంలో సుమారుగా ____ కులాలున్నాయి.
  17.మనదేశంలో____ భాషలు మాట్లాడతారు.
  18.అస్పృశ్యతను ఆచరించడం____.
  
  సమాధానాలు
  1. 16వ; 2. శాసనబద్ధమైన; 3. 28; 4. 1949; 5. రాజ్యాంగ పరిహార హక్కు; 6. 18 ఏళ్లు; 7. సమన్యాయ; 8. లౌకిక వాదం; 9. రిజర్వేషన్లు; 10. భిన్నత్వంలో ఏకత్వం; 11. బౌద్ధమతం; 12. ఇండియన్ అడ్మినిస్ట్రేటివ్ సర్వీస్; 13. ఇండియన్ పోలీస్ సర్వీస్; 14. 1950; 15. హిందీ; 16. 6,748; 17.
  1,652; 18. నేరం.
  
  ముఖ్య ప్రశ్నలు
  4 మార్కులు
  1.భారతదేశం వివిధ సంస్కృతుల సమాజం అని నీవెట్లా చెప్పగలవు?
  2.లౌకికవాదం అంటే ఏమిటి? లౌకికత్వ భావనలోని ముఖ్య భావనలను తెలపండి?
  3.సామాజిక న్యాయం అంటే ఏమిటి? సామాజిక న్యాయసాధనకు మనదేశం చేపట్టిన చర్యలేవి?
  
  2 మార్కులు
  1.భారత రాజ్యాంగం గుర్తించిన భాషలేవి?
  2.సమాఖ్యవాదం అంటే ఏమిటి?
  3.రాజకీయ పక్షాలు జాతీయ సమైక్యతను ఎలా పెంపొందిస్తాయి?
  
  1 మార్కు
  1.ఐఏఎస్ అంటే ఏమిటి?
  2.గణతంత్ర దేశం అంటే ఏమిటి?
  3.భారతదేశం విశ్వసించిన ఆదర్శాలేవి?
  
  
  భారతీయ ప్రజాస్వామ్యం
  1.డెమోక్రసీ అనే పదం ____ పదం నుంచి వచ్చింది.
  2.ప్రజాస్వామ్యంలో అత్యున్నత అధికారం గలవారు____.
  3.ఆధునిక ప్రజాస్వామ్య దేశాల్లో ప్రభుత్వ రూపం ____.
  4.‘ప్రజలచేత, ప్రజల యొక్క, ప్రజల కొరకు పనిచేసే ప్రభుత్వమే ప్రజాస్వామ్య ప్రభుత్వం’ అన్న మహానీయుడు____.
  5.ఎలక్టోరేట్ అంటే ____.
  6.వయోజన ఓటింగ్ హక్కు అంటే ____ హక్కు.
  7.ఓటర్ల జాబితా అంటే ఎన్నికల్లో ఓటు వేయడానికి అర్హులైన పట్టిక____.
  8.ప్రజాప్రతినిధులు ఏదైనా అధికార పదవికి ఒక వ్యక్తిని ఎంపిక చేస్తే ఆ ఎన్నికను ____ఎన్నిక అంటారు.
  9.లోక్‌సభకు పోటీచేయడానికి అభ్యర్థులకు ఉండాల్సిన కనీస వయసు____.
  10.ఒక నియోజక వర్గంలో ఎన్నికలను నిర్వహించే అధికారి____.
  11.పోలింగ్ కేంద్రాన్ని____ అధికారి నిర్వహిస్తాడు.
  12.మనదేశంలో మొదటి సాధారణ ఎన్నికలు జరిగిన సంవత్సరం-____.
  13.అనుచిత ప్రవర్తనల ద్వారా ఓట్లను సంపాదించడాన్ని ____ నేరంగా పరిగణిస్తారు.
  14.భారతదేశంలో____ప్రభుత్వ వ్యవస్థ ఉంది.
  15.రాజ్యాంగంలోని ____ అధికరణ వయోజన ఓటుహక్కు గురించి తెలుపుతుంది.
  16.పార్లమెంట్ ఎగువసభను ____ అని కూడా పిలుస్తారు.
  17.గ్రామపంచాయితీలు, మున్సిపాలిటీలను ____ సంస్థలు అని అంటారు.
  18.లోక్‌సభ సభ్యుల పదవీకాలం____-.
  19.మనదేశంలో ఎన్నికలు నిర్వహించే సంస్థ____.
  20.రాజ్యసభ సభ్యులు ____ పద్ధతిలో ఎన్నికవుతారు.
  21.ప్రస్తుత భారత ప్రధాన ఎన్నికల కమిషనర్-____.
  22.భారత ఎన్నికల సంఘం ప్రధాన కార్యాలయం____ లో ఉంది.
  23.లోక్‌సభ మొత్తం సభ్యుల సంఖ్య ____.
  24.లోక్‌సభకు సాధారణంగా ____ ఒకసారి ఎన్నికలు నిర్వహిస్తారు.
  25.మనదేశంలో మొదటిసారిగా ____ సంవత్సరంలో స్థానిక సంస్థలకు ఎన్నికలు నిర్వహించారు.
  
  సమాధానాలు
  1. గ్రీకు; 2. ప్రజలు; 3. ప్రాతినిధ్య ప్రభుత్వం; 4. అబ్రహాం లింకన్; 5. ఓటర్ల సముదాయం; 6. ఓటు; 7. ఓటర్ల; 8. పరోక్ష; 9. 25; 10. రిటర్నింగ్ అధికారి; 11. ప్రిసైడింగ్; 12. 1952; 13. ఎన్నికల; 14. పార్లమెంటరీ; 15. 326; 16. రాజ్యసభ; 17. స్థానిక; 18. ఐదేళ్లు; 19. ఎన్నికల సంఘం; 20. పరోక్ష; 21. వి.ఎస్.సంపత్; 22. ఢిల్లీ; 23. 545; 24. ఐదేళ్లకు; 25. 1884
  
  ముఖ్య ప్రశ్నలు
  4 మార్కులు
  1.ప్రజాస్వామ్య ప్రాతిపదిక సూత్రాలు తెలపండి?
  2.భారతదేశంలో సాధారణ ఎన్నికల గురించి రాయండి?
  3.భారత ఎన్నికల సంఘం నిర్వహించే విధులను వివరించండి?
  
  2 మార్కులు
  1.సార్వత్రిక వయోజన ఓటింగ్ హక్కు అంటే ఏమిటి?
  2.ప్రజాస్వామ్యం అంటే ఏమిటో వివరించండి?
  3.ప్రత్యక్ష, పరోక్ష ఎన్నికల మధ్య భేదాలు రాయండి?
  4.ఎన్నికల్లో అనుచిత ప్రవర్తనలేవి?
  5.సాధారణ ఎన్నికలు, మధ్యంతర ఎన్నికల మధ్య భేదాలేవి?
  
  1 మార్కు
  1.ప్రజాస్వామ్యానికి అబ్రహం లింకన్ చెప్పిన నిర్వచనమేమిటి?
  2.రాజకీయ పార్టీ అంటే ఏమిటి?
  3.మన రాష్ర్టంలోని ప్రాంతీయ పార్టీలను తెలపండి?
  4.లోక్‌సభ అంటే ఏమిటి?
  
  నేడు మనదేశం ఎదుర్కొంటున్న సవాళ్లు
  1.జాతీయ అక్షరాస్యతా ప్రచార దళాన్ని స్థాపించిన సంవత్సరం ____.
  2.ఆంధ్రరాష్ర్టం అవతరించిన సంవత్సరం____.
  3.వరకట్న నిషేధ చట్టం చేసిన సంవత్సరం____.
  4.బాలికల కనీస వివాహ వయసు ____.
  5.రాజ్యాంగంలోని ____ అధికరణం చిన్న పిల్లలను కఠినమైన పనుల నుంచి రక్షించమని నిర్దేశించింది.
  6.జీవించే హక్కును ఇచ్చిన ప్రాథమిక హక్కు____.
  7.అకారణంగా అరెస్ట్ చేసిన వారిని విడుదల చేయించడానికి అవకాశం కల్పించే రిట్ ____.
  8.అత్యధిక అక్షరాస్యత గల రాష్ర్టం ____, అత్యల్ప అక్షరాస్యత గల రాష్ర్టం ____.
  9.రాజ్యాంగంలోని ____ ప్రకరణ అల్ప సంఖ్యాక వర్గాలవారు తమ భాషను, మత సంస్కృతిని పరిరక్షించుకునే హక్కును ప్రసాదించింది.
  10.రాజ్యాంగంలోని 30వ అధికరణ ప్రకారం అల్ప సంఖ్యాక వర్గాలు తమ మతం, భాషల ప్రాతిపదికపై ____ సంస్థలను ఏర్పాటు చేసుకోవచ్చు.
  11.____చట్టంలో మొదటి సారిగా షెడ్యూల్డ్ కులాలు అనే పదాన్ని ఉపయోగించారు.
  12.గాంధీజీ అస్పృశ్యతను ఒక____గా అభివర్ణించారు.
  13.మన రాజ్యాంగంలోని ____ అధికరణ అస్పృశ్యతను నిషేధించింది.
  14.తప్పుడు పద్ధతుల ద్వారా డబ్బు సంపాదించడాన్ని ____ అంటారు.
  15.రాజ్యాంగంలోని ____ అధికరణ జీవించే హక్కును ప్రజలకు ప్రసాదించింది.
  16.____ -సంవత్సరంలో జాతీయ బాలల విధానాన్ని రూపొందించారు.
  17.‘అందరికీ విద్య’ అనే ప్రభుత్వ పత్రాన్ని ____ సంవత్సరంలో ప్రకటించారు.
  18.పౌరులహక్కుల్లో అతి ప్రధానమైన హక్కు ____.
  19.అవినీతి నిరోధక చట్టం ____ సంవత్సరం నుంచి అమల్లోకి వచ్చింది.
  20.ఆంధ్రప్రదేశ్ అవతరించిన సంవత్సరం ____.
  
  సమాధానాలు
  1. 1988; 2. 1953; 3. 1961; 4. 18సంవత్సరాలు; 5. 24వ; 6. స్వేచ్ఛాహక్కు; 7. హెబియస్ కార్పస్ రిట్; 8. కేరళ, బీహార్; 9. 29వ; 10. విద్యా; 11. 1935; 12. పాపం; 13. 17వ; 14. లంచగొండితనం; 15. 21వ; 16. 1974; 17. 1990; 18. జీవించే హక్కు; 19. 1988; 20. 1956.
  
  ముఖ్య ప్రశ్నలు
  4 మార్కులు
  1.షెడ్యూల్డ్ జాతులు, తెగల వారి స్థితిగతులు మెరుగుపర్చుకోవడానికి తీసుకోవాల్సిన చర్య లేవి?
  2.బాలల సంక్షేమం కోసం చేసిన చట్టాలు, వారి హక్కులు, సంక్షేమ చర్యల గురించి తెలపండి?
  3.మనదేశంలో స్త్రీల భవిష్యత్ చిత్రాన్ని వివరించండి?
  
  2 మార్కులు
  1.స్వేచ్ఛా హక్కులోని ఆరు ప్రధాన హక్కులేవి?
  2.మాదకద్రవ్యాలకు బానిస కావడం వల్ల కలిగే ప్రమాదాలేవి?
  3.జీవించేహక్కు అంటే ఏమిటి?
  
  1 మార్కు
  1.మతతత్వం అంటే ఏమిటి?
  2.కులతత్వం అంటే ఏమిటి?
  3.నేరతత్వం వల్ల కలిగే సమస్యలు తెలపండి?
  4.పనిచేసే స్త్రీలు అనగా ఎవరు?
  5.అస్పృశ్యత అంటే ఏమిటి?
  
  భారతదేశం - ఐక్యరాజ్యసమితి - ప్రపంచ సమస్యలు
  1.బంగ్లాదేశ్ ఏర్పడిన సంవత్సరం____.
  2.భారతదేశం ఇండో-సోవియట్ ఒప్పందంపై సంతకాలు చేసిన సంవత్సరం____.
  3.ఎన్‌పీటీ అంటే ____.
  4.సీటీబీటీ అంటే -____.
  5.కొంతకాలం జాతి వివక్షతను అనుసరించిన ఆఫ్రికన్ దేశం____.
  6.భారత్, చైనాల మధ్య యుద్ధం జరిగిన సంవత్సరం____.
  7.సార్‌‌కకు రూపకల్పనకు సమావేశం జరిగిన స్థలం____.
  8.సార్‌‌క అంటే____.
  9.ఐక్యరాజ్యసమితి ప్రకటన పత్రాన్ని రూపొందించిన నగరం____.
  10.ఐక్యరాజ్యసమితి ఆవిర్భవించిన తేదీ-____.
  11.అంతర్జాతీయ న్యాయస్థానంలో న్యాయమూర్తుల పదవీకాలం ____.
  12.భారతదేశంలోని అడవులు, ప్రపంచంలోని అడవుల వైశాల్యంలో ____ మాత్రమే.
  13.క్రీ.శ. 1997లో ఐక్యరాజ్యసమితి ఉన్నత ప్రధాన కార్యదర్శి ____.
  14.ప్రస్తుత యూఎన్‌వో ప్రధాన కార్యదర్శి ____.
  15.ఐబీఆర్‌డీ అంటే ____.
  16.ఐఎంఎఫ్ అంటే ____.
  17.ఐక్యరాజ్యసమితిలోని భద్రతా మండలిలోని శాశ్వత సభ్య దేశాలు ____.
  18.ూ్ఖఇఖీఅఈ అంటే ____.
  19.నూతన అంతర్జాతీయ ఆర్థిక వ్యవస్థ ప్రతిపాదించిన సమావేశం____ నగరంలో జరిగింది.
  20.విల్లీ బ్రాంటో కమిుషన్ నివేదిక వెలువడిన సంవత్సరం ____.
  21.అంతర్జాతీయ మానవహక్కుల ప్రకటన జరిగిన సంవత్సరం____.
  22.టిబెట్ బౌద్ధమత నాయకుడు ____.
  23.సార్‌‌కదేశాలు తమ ప్రాంతీయ వాతావరణ కేంద్రాన్ని ____ దేశంలో ఏర్పాటు చేశాయి.
  24.అంతర్జాతీయ న్యాయస్థానంలోని న్యాయమూర్తుల సంఖ్య____.
  25.____ వాయువులు పర్యావరణాన్ని నాశనం చేస్తున్నాయి.
  26.ఐక్యరాజ్యసమితి ప్రధాన అంశాల్లో ఒక్కటైన ____కి వీటో అధికారం ఉంది.
  27.ఐబీఆర్‌డీని ____ బ్యాంక్ అని కూడా పిలుస్తారు.
  28.భారత మొదటి ప్రధానమంత్రి ____.
  29.యూఎన్‌వో ప్రధాన కార్యాలయం ____ నగరంలో ఉంది.
  30.బ్రిటిష్ పాలనలోని వలస రాజ్యాల కూటమిని ____ అని పిలుస్తారు.
  31.సార్‌‌క ఏర్పడిన సంవత్సరం ____.
  32.సార్‌‌క దేశాల వ్యవసాయ సమాచార కేంద్రం ____ దేశంలో ఉంది.
  33.అంతర్జాతీయ న్యాయస్థానం ప్రధాన కార్యాలయం ____ నగరంలో ఉంది.
  34.యూఎన్‌వో భద్రతామండలిలోని సభ్య దేశాల సంఖ్య____.
  35.అంతర్జాతీయ మానవ హక్కుల దినాన్ని____ తేదీన జరుపుకుంటారు.
  36.ప్రస్తుతం యూఎన్‌వో సభ్యదేశాల సంఖ్య ____.
  37.యూఎన్‌వోలో జాతి వివక్ష (అపార్థీడ్) విధానానికి వ్యతిరేకంగా గళం విప్పిన మొదటి దేశం ____.
  38.ఎన్‌ఐఈవో అంటే____.
  
  సమాధానాలు
  1. 1971; 2. 1971; 3. (నాన్-ప్రోలిఫిరేషన్ ట్రీటీ/అణ్వస్త్ర నిర్మూలన ఒప్పందం; 4. కాంప్రహెన్సివ్ టెస్ట్ బ్యాన్ ట్రీటీ/ సమగ్ర అణ్వస్త్ర పరీక్షల నిషేధ ఒప్పందం; 5. దక్షిణాఫ్రికా; 6. 1962; 7. ఢాకా; 8. దక్షిణాసియా ప్రాంతీయ సహకార మండలి; 9. శాన్‌ఫ్రాన్సిస్కో; 10. 24.10.1945; 11. 9 సంవత్సరాలు; 12. 1 శాతం; 13. కోఫీ అన్నన్; 14. బాన్ -కీ-మూన్; 15. ఇంటర్నేషనల్ బ్యాంక్ ఆఫ్ రికన్‌స్ట్రక్షన్ అండ్ డెవలప్‌మెంట్; 16. ఇంటర్‌నేషనల్ మానిటరీ ఫండ్/అంతర్జాతీయ ద్రవ్య నిధి; 17. అమెరికా, రష్యా, బ్రిటన్, ఫ్రాన్‌‌స, చైనా; 18. ఐక్యరాజ్యసమితి వాణిజ్యాభివృద్ధి మండలి; 19. అల్జీర్‌‌స; 20. 1980; 21. 1948; 22. దలైలామా; 23. భారతదేశం; 24. 15; 25.గ్రీన్‌హౌస్; 26. భద్రతామండలి; 27. ప్రపంచ; 28. జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ; 29. న్యూయార్‌‌క; 30. కామన్‌వెల్త్ దేశాలు; 31. 1985; 32. బంగ్లాదేశ్; 33. దిహేగ్; 34. 15; 35. డిసెంబర్, 10వ; 36. 193; 37. భారత్; 38. నూతన అంతర్జాతీయ ఆర్థిక వ్యవస్థ
  
  ముఖ్య ప్రశ్నలు
  4 మార్కులు
  1.నూతన అంతర్జాతీయ ఆర్థిక వ్యవస్థ అంటే ఏమిటి?
  2.పర్యావరణ కాలుష్యం, సమతౌల్యతా క్షీణతల వల్ల ఉత్పన్నమయ్యే సమస్యలేవి?
  3.భారతదేశం అలీన విధానాన్ని ఎందుకు ఎంపిక చేసుకుందో వివరించండి?
  
  2 మార్కులు
  1.భారత విదేశాంగ విధాన మూల సూత్రాలేవి?
  2.సార్‌‌క ఉద్దేశాలు ఏమిటి?
  3.యూఎన్‌వోలోని ప్రధాన అంగాలేవి?
  4.యూఎన్‌వో సాధారణ సభ విధులను తెలపండి?
  5.యుఎన్‌వో అశయాలేమిటి?
  6.పర్యావరణ పరిరక్షణకు తీసుకోవాల్సిన చర్యలేమిటి?
  
  1 మార్కు
  1.పంచశీల అంటే ఏమిటి?
  2.కామన్‌వెల్త్ అంటే ఏమిటి?
  3.వీటో అధికారం అంటే ఏమిటి?
  4.మూడో ప్రపంచ దేశాలు అంటే ఏమిటి?
  5.అలీన విధానం అంటే
  
  


 ఇంజనీరింగ్‌లో చేరిన ప్రతి విద్యార్థి ‘ఐ యామ్ ఇంజనీర్’ అనే ప్రాథమిక సూత్రాన్ని గుర్తుంచుకోవాలి. పుస్తక పరిజ్ఞానంతో పాటు అనుభవాల సారం ద్వారా నేర్చుకున్న వారే నిజమైన ఇంజనీర్లు.. నవకల్పన ( Innovation ), సృజనాత్మకత (Creativity).. ఈ రెండూ కెరీర్‌లోనూ, జీవిత గమనంలోనూ ముందుకు నడిపించే అద్భుత సాధనాలని, వాటిని సొంతం చేసుకునే దిశగా ఆలోచనలు సాగాలంటున్నారు ఇంటర్నేషనల్ అడ్వాన్స్‌డ్ రీసెర్చ్ సెంటర్ ఫర్ పౌడర్ మెటలర్జీ అండ్ న్యూ మెటీరియల్స్ (ఏఆర్‌సీఐ) అసోసియేట్ డెరైక్టర్ జి.పద్మనాభం...
  
  ఏదైనా సమస్య ఎదురైతే దాన్ని పరిష్కరించడం నా వల్ల కాదనే తత్వం ఇంజనీర్లలో ఉండకూడదు. తమదైన ఆలోచనతో ఆ సమస్యకు పరిష్కార మార్గాన్ని కనుగొనే దిశగా ఆలోచనలు సాగాలి. ప్రపంచ స్థితిగతులను మార్చగల మేధా సంపత్తిని తరగతి గదిలోనే సముపార్జించుకునేందుకు ప్రయత్నించాలి. కేవలం మెదడుకే కాదు.. చేతులకూ పనిచెప్పాలి. ఆలోచనల్ని, ఆచరణలకు చేరువచేయాలి. ఉదాహరణకు ఇంట్లో తిరిగే ఫ్యాన్‌ను గమనించండి.. అది తిరగాలంటే ఎంతటి సాంకేతిక పరిజ్ఞానం వినియోగించాలి.. పైన ఉన్న గాలిని కిందకు దింపాలి.
  
  దీనికి ఏరో డైనమిక్ టెక్నాలజీని ఉపయోగిస్తారు. రెక్కలు తేలిగ్గా ఉండాలి కాబట్టి వీటి రూపకల్పనకు తగిన మెటీరియల్ వాడుతారు. అది అన్ని రకాల వాతావరణ పరిస్థితులను తట్టుకునేలా ఉండాలి. ఫ్యాన్ తిరిగేందుకు మోటార్, బిగించేందుకు హుక్ కావాలి. ఇలా ఇప్పుడున్న ఫ్యాన్లలో ఉపయోగించిన పరిజ్ఞానాన్ని పరిశీలించి, కొత్త ఆలోచనల దిశగా వెళ్తే మరింత మెరుగైన సామర్థ్యం గల ఫ్యాన్లను ఆవిష్కరించిన వారవుతారు.
  
  ప్రాక్టికల్ నాలెడ్జ్ అవసరం:
  విద్యార్జన అంటే కేవలం పుస్తక పరిజ్ఞానాన్ని సొంతం చేసుకోవడమే కాదు.. అనుభవాల ద్వారా నేర్చుకున్న వారే నిజమైన ఇంజనీర్లు.. ప్రస్తుత విద్యా విధానంలో విద్యార్థులు అధిక సమయాన్ని తరగతిగదికే కేటాయిస్తున్నారు.
  
  ప్రాక్టికల్స్ తక్కువగా ఉంటున్నాయి. జర్మనీలో ఇంజనీరింగ్ కోర్సు ఐదున్నరేళ్లు ఉంటుంది. కోర్సు పూర్తయ్యే సరికి ఒక్కో విద్యార్థి ఒక్కో ప్రాజెక్టుతో కళాశాల నుంచి బయటకొస్తాడు. ఇంజనీరింగ్ విద్యార్థులకు తరగతి గది పరిజ్ఞానంతో పాటు అక్కడ నేర్చుకున్న అంశాలను ప్రాక్టికల్స్‌గా చేసి, నేర్చుకోవడం చాలా అవసరం. విద్యార్థులు విశ్లేషణ సామర్థ్యాన్ని పెంచుకోవాలి. నవకల్పన, సృజనాత్మకత.. ఈ రెండూ కెరీర్‌లో, జీవితంలో మిమ్మల్ని ముందుకు నడిపించే అద్భుత సాధనాలు. ఆత్మవిశ్వాసాన్ని పెంపొందించుకోవడం, ఎప్పటికప్పుడు మారుతున్న టెక్నాలజీని తెలుసుకోవడం ద్వారా మంచి ఫలితాలు సాధించొచ్చు.
  
  రాబోయేది ‘టెక్’ యుగం:
  రాబోయే రోజుల్లో అపారమైన అవకాశాలున్న విభాగం మెకానికల్ ఇంజనీరింగ్. ఏ పరిశ్రమ నడవాలన్నా యంత్రాలు కావాల్సిందే. మెషిన్ డిజైన్, మ్యానుఫ్యాక్చరింగ్, థర్మల్ ఇంజనీరింగ్‌తోపాటు ఐటీ రంగంలోనూ మెకానికల్ ఇంజనీర్లకు ఉజ్వల భవిష్యత్తు ఉంది.
  
  పరిశోధనల్లోనూ పెద్దపీట:
  ఇంజనీరింగ్ పూర్త్తిచేయాలి.. అధిక వేతనాలు వచ్చే కొలువుల్లో కుదురుకోవాలి.. అనే ఒక్క కోణం నుంచే కాకుండా ఔత్సాహికులు పరిశోధన రంగం వైపు కూడా వెళ్లొచ్చు. ఫిజిక్స్, కెమిస్ట్రీ వంటి సబ్జెక్టులు చదివిన వారితో పాటు వివిధ విభాగాల్లో ఇంజనీరింగ్ పూర్తిచేసిన వారు కూడా రీసెర్చ్ అండ్ డెవలప్‌మెంట్ (ఖ-ఈ) దిశగా అడుగులు వేయొచ్చు. దీనికి కావాల్సింది ఓర్పు. సబ్జెక్టు పరిజ్ఞానంతో పాటు సాధించాలన్న తపన ఉండాలి. కొత్తగా ఆలోచించగలిగే సామర్థ్యాన్ని పెంపొందించుకోవాలి. ఓ విద్యార్థి కొన్ని నెలల పాటు కష్టపడి పనిచేసిన ప్రాజెక్టు విఫలమవొచ్చు. అలాంటి పరిస్థితిలో కుంగిపోకూడదు. ఆత్మవిశ్వాసంతో ముందడుగు వేయాలి. ఒత్తిడిని తట్టుకొని నిలబడగలగాలి.
  
  ఇంటర్న్‌షిప్ అవకాశం:
  ఇంటర్నేషనల్ అడ్వాన్స్‌డ్ రీసెర్చ్ సెంటర్ ఫర్ పౌడర్ మెటలర్జీ అండ్ న్యూ మెటీరియల్స్ (ఏఆర్‌సీఐ).. మెకానికల్ ఇంజనీరింగ్ విద్యార్థులకు వేసవి ఇంటర్న్‌షిప్ అవకాశాలను కల్పిస్తోంది. ప్రాజెక్టు అవసరాలకు తగినట్లు మెటీరియల్ రీసెర్చ్‌కు సహాయపడుతున్నాం. విద్యార్థుల మినీ ప్రాజెక్టులకు సంస్థ శాస్త్రవేత్తలు సహాయసహకారాలు అందిస్తున్నారు. మెటీరియల్ ప్రాసెస్, కోటింగ్, షేపింగ్ తదితర అంశాల్లో వేసవి సెలవుల్లో ఆరు వారాల పాటు ఇంటర్న్‌షిప్ అందిస్తున్నాం. ఇంజనీరింగ్‌లో 70 శాతం మార్కులుంటే రీసెర్చ్ ఫెలోషిప్‌ల కోసం దరఖాస్తు చేసుకోవచ్చు.


  టెక్నాలజీ సంబంధిత మేనేజ్‌మెంట్ కోర్సుల వివరాలు తెలియజేయండి?
  - శ్రావణ్, తెనాలి.
  ఐఐఎం అహ్మదాబాద్.. కంప్యూటర్ అండ్ ఇన్ఫర్మేషన్ సిస్టమ్ గ్రూప్ ఎలక్టివ్‌గా పీజీపీ ప్రోగ్రామ్‌ను ఆఫర్ చేస్తోంది.
  వెబ్‌సైట్: www.iimahd.ernet.in
  ఐఐఎం, బెంగళూరు.. సాఫ్ట్‌వేర్ ఎంటర్‌ప్రైజ్ మేనేజ్‌మెంట్‌లో పోస్టు గ్రాడ్యుయేట్ ప్రోగ్రాంను అందిస్తోంది.
  వెబ్‌సైట్:  www.iimb.ernet.in
  ఐఐఎం, కోజికోడ్.. ఐటీ అండ్ సిస్టమ్స్ ఎలక్టివ్‌గా ఎంజీపీ ప్రోగ్రాంను అందిస్తోంది.
  వెబ్‌సైట్:www.iimk.ac.in
  ఐఐఎం, కోల్‌కతా.. కంప్యూటర్ ఎయిడెడ్ మేనేజ్‌మెంట్‌లో పోస్టు గ్రాడ్యుయేట్ డిప్లొమాను ఆఫర్ చేస్తోంది.
  వెబ్‌సైట్:www.iimcal.ac.in
  ఐఐఎం, లక్నో.. ఇన్ఫర్మేషన్ టెక్నాలజీ అండ్ సిస్టమ్స్ ఎలక్టివ్‌గా పీజీపీ మేనేజ్‌మెంట్ కోర్సును ఆఫర్ చేస్తోంది. వెబ్‌సైట్: www.iiml.ac.in
 
 అర్హత: కనీసం 50 శాతం మార్కులతో గ్రాడ్యుయేషన్ పూర్తిచేసుండాలి. క్యాట్ స్కోర్, జీడీ, పర్సనల్ ఇంటర్వ్యూ ఆధారంగా కోర్సులలో ప్రవేశాలు కల్పిస్తున్నారు.
  శైలేష్ జె.మెహతా స్కూల్ ఆఫ్ మేనేజ్‌మెంట్, ఐఐటీ బాంబే.. ఆపరేషన్స్ అండ్ టెక్నాలజీ మేనేజ్‌మెంట్; ఇన్ఫర్మేషన్ టెక్నాలజీ ఎలక్టివ్స్‌తో మాస్టర్ ఆఫ్ మేనేజ్‌మెంట్ ప్రోగ్రాంను ఆఫర్ చేస్తోంది.
  అర్హత: ఇంజనీరింగ్ లేదా సైన్స్‌లో మాస్టర్ డిగ్రీ.
  వెబ్‌సైట్:  www.som.iitb.ac.in
 
  ఉస్మానియా యూనివర్సిటీ, హైదరాబాద్.. టెక్నాలజీ మేనేజ్‌మెంట్‌లో ఎంబీఏ కోర్సును అందిస్తోంది. అర్హత: కనీసం 45 శాతం మార్కులతో గ్రాడ్యుయేషన్. ఐసెట్‌లో ప్రతిభ ఆధారంగా కోర్సులో ప్రవేశాలు కల్పిస్తారు.
  వెబ్‌సైట్:www.osmania.ac.in
 
  ఎంఎస్ రామయ్య స్కూల్ ఆఫ్ అడ్వాన్స్ స్టడీస్, బెంగళూరు.. ఇంజనీరింగ్ ఆపరేషన్స్‌లో ఎంబీఏను ఆఫర్ చేస్తోంది.
  అర్హత: బీఈ, ఎంకామ్, ఎంఎస్సీ, బీబీఏ, బీకాం, బీఎస్సీ, బీఏ. అకడమిక్ మెరిట్, ఇండస్ట్రియల్ ఎక్స్‌పీరియన్స్ ఆధారంగా కోర్సులో ప్రవేశాలు కల్పిస్తారు.
  వెబ్‌సైట్:  www.msrsas.org
 
  ఫ్యాకల్టీ ఆఫ్ మేనేజ్‌మెంట్ సైన్స్, యూనివర్సిటీ ఆఫ్ ఢిల్లీ.. ఇన్ఫర్మేషన్ టెక్నాలజీ స్పెషలైజేషన్‌తో ఎంబీఏను ఆఫర్ చేస్తోంది.
  వెబ్‌సైట్:  www.fms.edu
  
  మైనింగ్ అండ్ మెషినరీ ఇంజనీరింగ్ కోర్సు వివరాలు తెలియజేయండి?
  - రఘు, ఖమ్మం.
  మైనింగ్ అండ్ మెషినరీ ఇంజనీరింగ్‌ను ఇంజనీరింగ్‌లో ఉన్నత స్పెషలైజేషన్‌గా చెప్పుకోవచ్చు. ఇది గనుల్లో ఉపయోగించే యంత్రాలకు సంబంధించిన మెకానికల్, ఎలక్ట్రికల్ ఇంజనీరింగ్ అంశాలను వివరిస్తుంది. ఖనిజాల వెలికితీత, శుద్ధి ప్రక్రియలలో ఉపయోగపడే యంత్ర సామగ్రికి సంబంధించిన అంశాలను కోర్సులో భాగంగా బోధిస్తారు. ఈ కోర్సు కరిక్యులంలో మైనింగ్ మెథడ్స్ అండ్ మెషినరీ; మెకానిక్స్; ప్లానింగ్; మైన్ డెవలప్‌మెంట్; జియో మెకానిక్స్ అండ్ గ్రౌండ్ కంట్రోల్; అండర్‌గ్రౌండ్ హజార్డ్స్ అండ్ సర్ఫేస్ ఎన్విరాన్‌మెంట్; సర్వేయింగ్; మైన్ ప్లానింగ్ అండ్ సిస్టమ్స్ ఇంజనీరింగ్ అంశాలుంటాయి.
  
  కోర్సు వివరాలు:
  ఇండియన్ స్కూల్ ఆఫ్ మైన్స్ (ఐఎస్‌ఎం), ధన్‌బాద్.. మైనింగ్ మెషినరీ ఇంజనీరింగ్‌లో బీటెక్, ఎంటెక్ కోర్సులను అందిస్తోంది. బీటెక్ కోర్సుకు అర్హత 10+2. ఐఐటీ-జేఈఈలో ప్రతిభ ఆధారంగా కోర్సులో ప్రవేశాలు కల్పిస్తారు. సంబంధిత అంశంలో బీటెక్ పూర్తిచేసినవారు ఎంటెక్ కోర్సులో చేరేందుకు అర్హులు. ఎంట్రన్స్/ గేట్‌లో ప్రతిభ ఆధారంగా ఎంటెక్ కోర్సులో ప్రవేశాలు కల్పిస్తున్నారు.
  వెబ్‌సైట్: www.ismdhanbad.ac.in
 
 
  కెరీర్: కోర్సు పూర్తిచేసినవారు మైనింగ్ ఇంజనీర్, జియోలాజికల్ ఇంజనీర్, మైనింగ్ మెషీన్ ఆపరేటర్, మైనింగ్ సూపర్‌వైజర్, ఎన్విరాన్‌మెంటల్ అండ్ హెల్త్ సేఫ్టీ మేనేజర్, మినరల్ సేల్స్ ఆఫీసర్ వంటి ఉద్యోగావకాశాలను అందిపుచ్చుకోవచ్చు. మైనింగ్‌తో సంబంధమున్న ప్రభు త్వ, ప్రైవేటు సంస్థల్లో ఉపాధి అవకాశాలు ఉంటాయి. భారత్ కోకింగ్ కోల్ లిమిటెడ్, భారత్ ఫోర్జ్ లిమిటెడ్, ఆర్సిలర్ మిట్టల్, కెయిర్న్ ఎనర్జీ,ఆదాని మైనింగ్ ప్రైవేట్ లిమిటెడ్ సంస్థలను టాప్ రిక్రూటర్లుగా చెప్పుకోవచ్చు.
  
  
  కస్టమ్స్ ఆఫీసర్‌గా కెరీర్‌ను ప్రారంభించాలనుకుంటున్నాను. దీనికి ఏం చేయాలి?
  -మధు, హైదరాబాద్.
  కస్టమ్స్ ఆఫీసర్‌గా కెరీర్ ప్రారంభించాలంటే ఇండియన్ రెవెన్యూ సర్వీస్ (ఐఆర్‌ఎస్)కు ఎంపిక కావాలి. ఈ సర్వీస్‌లో ఇన్‌కం ట్యాక్స్, కస్టమ్స్ అండ్ సెంట్రల్ ఎక్సైజ్ విభాగాలుంటాయి. దేశంలోకి వచ్చే వస్తువులపై పన్ను అంశాలు కస్టమ్స్ కిందకు వస్తాయి. దేశంలో ఉత్పత్తి అయిన వస్తువుల పన్ను అంశాలు ఎక్సైజ్‌కు సంబంధించినవి. ఐఆర్‌ఎస్‌కు ఎంపిక కావాలంటే సివిల్ సర్వీసెస్ ఎగ్జామినేషన్ రాయాలి. సివిల్స్‌ను యూనియన్ పబ్లిక్ సర్వీస్ కమిషన్ (యూపీఎస్సీ) నిర్వహిస్తుంది. గుర్తింపు పొందిన ఏదైనా యూనివర్సిటీ నుంచి గ్రాడ్యుయేషన్ పూర్తిచేసిన వారు ఈ పరీక్ష రాయొచ్చు. ఈ పరీక్షలో ప్రతిభ ఆధారంగా ఐఏఎస్, ఐపీఎస్ తదితర సర్వీసులతో పాటు ఐఆర్‌ఎస్ సర్వీస్‌కు కూడా అధికారులను ఎంపిక చేస్తారు.
  సివిల్స్ పరీక్ష మూడు దశలుగా ఉంటుంది. 1. సివిల్ సర్వీస్ ఆప్టిట్యూడ్ టెస్ట్ (CSAT). 2. మెయిన్స్ ఎగ్జామినేషన్ 3. పర్సనాలిటీ టెస్ట్.
  వెబ్‌సైట్: www.upsc.gov.in


 భూగోళ శాస్త్రం
  
  మెక్‌మోహన్ రేఖ: భారత్, చైనాల మధ్య గల సరిహద్దు రేఖ.
  భారతదేశం.. ఉత్తరం నుంచి దక్షిణంగా 3,200 కి.మీ. పొడవు; తూర్పు నుంచి పశ్చిమగా 3,000 కి.మీ. వెడల్పుతో వ్యాపించి ఉంది.
  ఉపఖండం: సాధారణ ఖండానికి ఉండే విశిష్ట లక్షణాలున్న ప్రాంతం.
  భారత సరిహద్దు ప్రాంతంలోని చిట్టచివరి ప్రదేశాలు:
  ఉత్తరం: హిమాలయ పర్వతాలు
  దక్షిణం:     కన్యాకుమారి (తమిళనాడు)
  పశ్చిమం: రాణ్‌ఆఫ్‌కచ్ (గుజరాత్)
  తూర్పు: మయన్మార్, చైనా
  కనుమ: పర్వతశ్రేణుల్లో రాకపోకలకు వీలుగా ఏర్పడిన సన్నని సహజ మార్గం. ఉదా: కైబర్, కారకోరం, షిప్కిలో.
  డూన్: హిమాచల్ పర్వతాలను, శివాలిక్ కొండలను వేరుచేస్తూ వరుసగా ఉన్న సన్నని, సమతలం ఉన్న దైర్ఘ్యలోయ. ఉదా: డెహ్రాడూన్, కోట్లీడూన్, పాట్లిడూన్.
  భాబర్: గులకరాళ్లతో ఏర్పడిన సచ్ఛిద్ర మండలం.
  రే/ కల్లార్: శుష్క ప్రదేశాల్లోని చవుడు, లవణీయ, స్ఫటికీయ భూభాగం.
  బృహత్ మైదానాల్లో గల ప్రధాన నదీ వ్యవస్థలు: 1. గంగానదీ వ్యవస్థ. 2. సింధు నదీ వ్యవస్థ. 3. బ్రహ్మపుత్ర నదీ వ్యవస్థ.
  టెరాయి: గులకరాళ్లతో కూడిన భాబర్ మండలం కిందుగా ప్రవహించే హిమాలయ నదులు తిరిగి ఉపరితలానికి వచ్చి, ప్రవహించడం వల్ల ఏర్పడే చిత్తడి ప్రదేశం.
  రుతుపవనాలు: భారత ఉపఖండం, హిందూ మహాసముద్రాల మధ్య రుతువులను అనుసరించి పవనాలు వీయడాన్ని, వెనుకకు మరలడాన్ని రుతుపవనాలు అంటారు.
  ఖండాంతర్గత శీతోష్ణస్థితి: తీర ప్రాంతం నుంచి భూబాగానికి ఎక్కువ దూరం వెళ్తే తీవ్ర వాతావరణ పరిస్థితులు ఉండే స్థితి.
  మృత్తికలు 6 రకాలు: 1. ఒండ్రు 2. నల్లరేగడి 3. ఎర్ర 4. లాటరైట్ 5. పర్వత 6. ఎడారి మృత్తికలు.
  జనసాంద్రత: సగటున ఒక చదరపు కిలోమీటరు విస్తీర్ణంలో నివసించే జనసంఖ్య
  అధిక గ్రామీణ జనాభా: అధిక గ్రామీణ జనాభా హిమాచల్‌ప్రదేశ్‌లో ఉంటే, అధిక నగర జనాభా మహారాష్ట్రలో ఉంది.
  బహుళార్థ సాధక పథకం: నీటిపారుదల, విద్యుదుత్పాదన,వరద నియంత్రణం,నౌకాయానాభివృద్ధి, మత్స్య అభివృద్ధి వంటి బహుళ ప్రయోజనాలను ఆశించి, నదులపై నిర్మించిన ఆనకట్టలతో కూడిన నదీలోయ పథకం.
  జీవకాలువలు: నదికి అడ్డంగా ఆనకట్టను నిర్మించడం వల్ల ఆ నది నీరు సంవత్సరమంతా ప్రవహించడానికి వీలున్న కాలువలు.
  వరద కాలువలు: వర్షాకాలపు వరదనీటిపై పూర్తిగా ఆధారపడి ఉండే కాలువలు.
  జల విద్యుచ్ఛక్తి: ఆనకట్టలపై నుంచి వేగంగా జాలువారే నీటి శక్తిద్వారా టర్బైన్‌లను తిప్పడం వల్ల విడుదలయ్యే విద్యుత్.
  వాణిజ్య పంటలు: జీవనానికే కాక అధిక లాభార్జనకై పండించే పంటలు.
  ముఖ్యమైన వాణిజ్య పంటలు: పత్తి, జనుము, తేయాకు, కాఫీ, చెరకు, రబ్బరు, పొగాకు మొదలైనవి.
  వివిధ వ్యవసాయ అభివృద్ధి పథకాలు:
  1.కమ్యూనిటీ అభివృద్ధి పథకం (కమ్యూనిటీ డెవలప్‌మెంట్ ప్రోగ్రామ్ -ఇఈ్క)
  2.చిన్నరైతుల అభివృద్ధి సంస్థ (స్మాల్ ఫార్మర్స్ డెవలప్‌మెంట్ ఏజెన్సీ -ఎస్.ఎఫ్.డి.ఎ)
  3.సాంద్ర వ్యవసాయ అభివృద్ధి పథకం (ఐఅఈ్క)
  4.సాంద్ర వ్యవసాయ ప్రాంత పథకం (ఐఅఅ్క)
  
  హరిత విప్లవం: పంటల ఉత్పత్తుల పెరుగుదలకు అవసరమైన అధిక దిగుబడినిచ్చే పంట రకాలను అభివృద్ధి చేయటం కోసం నిర్దిష్టమైన పంట మొక్కలను పెంచడం.
  ఖనిజాలు నాలుగు రకాలు: లోహ ఖనిజాలు, అలోహ ఖనిజాలు, ఇంధన ఖనిజాలు, అణు ఖనిజాలు.
  సంప్రదాయ శక్తివనరులకు భిన్నమైన మార్గాల ద్వారా శక్తి సమస్యను పరిష్కరించేందుకు భారత ప్రతిస్థాపక యోగ్యశక్తి అభివృద్ధి సంస్థ (IREDA)ను 1987లో స్థాపించారు.
  దేశంలో ఉపయోగించినా, ఎగుమతి చేసేందుకు మిగులుగా ఉన్న ఖనిజాలు: ఇనుప ధాతువు, మాంగనీస్, అభ్రకం మొదలైనవి.
  దేశంలో స్వయం సమృద్ధికి సరిపడు ఖనిజాలు: బొగ్గు, అల్యూమినియం, పాలరాయి, సున్నపురాయి.
  దేశంలో కొరతగా ఉన్న, ఎక్కువగా దిగుమతి చేసుకుంటున్న ఖనిజాలు: పెట్రోలియం, రాగి, వెండి, జింక్ మొదలైనవి.
  పారిశ్రామిక ప్రాంతం: ఒక పరిశ్రమ భారీగా లేదా వివిధ రకాల పరిశ్రమలు ఒకే ప్రాంతంలో కేంద్రీకృతమైన ప్రాంతం.
  ఇనుము, ఉక్కు పరిశ్రమకు కావాల్సిన ముడిపదార్థాలు: ఇనుప ఖనిజం, మాంగనీస్, క్రోమైట్, కోకింగ్ బొగ్గు, సున్నపురాయి లేదా డోలమైట్.
  రోడ్డు మార్గాలు 4 రకాలు: జాతీయ రహదారులు, రాష్ట్ర రహదారులు, జిల్లా రహదారులు, గ్రామ పంచాయతీ రహదారులు.
  మన దేశంలోని ముఖ్యమైన ప్రసార సాధనాలు: తపాలా, టెలిగ్రాఫ్, టెలిఫోన్, వైర్‌లెస్ ఫోన్, ఫ్యాక్స్, ఎలక్ట్రానిక్ మెయిల్.
  భారతీయ రైల్వేలు ఎదుర్కొంటున్న సవాళ్లు: విద్యుదీకరణ, గేజ్ మార్పిడి.
  అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయాలున్న నగరాలు: ముంబై, కోల్‌కతా, ఢిల్లీ, చెన్నై, తిరువనంతపురం, హైదరాబాద్.
  నౌకాశ్రయం: ఎగుమతులు, దిగుమతులకు వీల్లేకుండా నౌకలు వచ్చి ఆగడానికి మాత్రమే సౌకర్యం ఉండే ప్రదేశం.
  ఓడరేవు: సముద్రాల నుంచి భూభాగాన్ని, భూభాగం నుంచి సముద్రాలను కలిపే ముఖద్వారం. ఇది సరుకుల ఎగుమతి, దిగుమతులకు వీలుగా ఉంటుంది.
  విదేశీ వాణిజ్యం: ఒక దేశం ఇతర దేశాలతో చేసే వాణిజ్యం.
  విదేశీ వాణిజ్య సరళి: విదేశీ వాణిజ్యంలో ఎగుమతుల గమ్యాన్ని, దిగుమతుల ఆరంభాన్ని తెలియజేసే విధానం.
  అటవీ ఆధార పరిశ్రమలు: అటవీ ఉత్పత్తులపై ఆధారపడి పనిచేసే పరిశ్రమలు.
  ఉదా: కాగితం, బీడీలు,అగ్గిపెట్టెలు, రంగులు.
  
  
  చరిత్ర
  రెడ్‌షర్‌‌ట్స దళం: ఇటలీ ఏకీకరణకు గారిబాల్డి 1000 మంది విప్లవ సైనికులతో ఏర్పాటు చేసిన దళం.
  కార్బోనరీ: నేపుల్స్(ఇటలీ)లో ప్రారంభమై, ఇటలీ అంతటా వ్యాపించిన మొట్టమొదటి రహస్య విప్లవ సంఘం.
  యంగ్ ఇటలీ: ఇటలీలో జోసెఫ్ మజ్జీని ఏర్పాటు చేసిన రహస్య విప్లవ సంఘం.
  రిసోర్జిమెంట్: ఇటలీలో కౌంట్‌కవూర్ ప్రారంభించిన వార్తాపత్రిక.
  బిస్మార్‌‌క విధానం: క్రూరమైన బలప్రయోగం (బ్లడ్ అండ్ ఐరన్).
  పారిస్ కమ్యూన్ ఫ్రాన్‌‌స (క్రీ.శ. 1871): ప్రపంచంలో ఏర్పాటైన మొట్టమొదటి కమ్యూనిస్ట్ ప్రభుత్వం. దీన్ని ఫ్రెంచ్ సైన్యం తీవ్రంగా అణిచివేసింది.
  ప్రథమ ఇంటర్నేషనల్ క్రీ.శ. 1864: ప్రపంచ కార్మికులను ఏకం చేయడానికి కారల్ మార్‌‌క్స లండన్‌లో నిర్వహించిన అంతర్జాతీయ శ్రామికుల సమావేశం.
  కారల్ మార్‌‌క్స రచనలు: కమ్యూనిస్ట్ మేనిఫెస్టో,  దాస్ కాపిటల్.
  ఏమ్స్ టెలిగ్రామ్: బిస్మార్‌‌క (ప్రష్యా ప్రధానమంత్రి) తమ రాజు ఏమ్స్ నగరం నుంచి పంపిన ఈ టెలిగ్రామ్‌ను ఉద్దేశపూర్వకంగానే మార్చి నెపోలియన్-3 (ఫ్రాన్‌‌స)పై యుద్ధం ప్రకటించాడు. ప్రష్యా గెలవడంతో జర్మనీ ఏకీకరణ (క్రీ.శ. 1871) పరిసమాప్తమైంది.
  నల్లమందు యుద్ధాలు (క్రీ.శ. 1839-42, క్రీ.శ. 1857-58): భారత్‌లో పండించిన నల్లమందును ఇంగ్లండ్, చైనాకు దొంగతనంగా రవాణా చేసి, వ్యాపారం చేసేది. ఈ విషయంలో చైనా, ఇంగ్లండ్‌ల మధ్య జరిగిన సంఘర్షణల ఫలితమే నల్లమందు యుద్ధాలు.
  సామ్రాజ్యవాదం: బలమైన రాజ్యాలు తమ రాజకీయ, ఆర్థిక అవసరాలను తీర్చుకోవడంలో భాగంగా బలహీన దేశాల్లో వలసలను ఏర్పర్చుకోవడానికి పోటీపడుతూ పెంచుకునే శత్రుత్వం.
  ఇండోనేషియాలోని దీవులు: జావా, సుమత్రా, బాలి
  దక్షిణాఫ్రికాలో స్థిరపడిన డచ్‌వారిని బోయెర్‌‌స అని, ఆంగ్లేయులను ఔట్‌లాండర్‌‌స అని పిలుస్తారు.
  బోల్షివిక్ పార్టీ స్థాపకుడు (1903): లెనిన్
  రస్‌పుటిన్: అధముడైన రష్యన్ సన్యాసి. ఈయన రష్యా జార్ (రాజు) నికోలస్- ఐఐపై చూపిన దుష్ర్పభావాల వల్ల 1905లో రష్యన్ విప్లవం చెలరేగింది
  రష్యా జాతీయ అసెంబ్లీని ‘డ్యూమా’ అని పిలుస్తారు
  బాల్కన్ రాజ్యాలు: బోస్నియా, సెర్బియా, రుమేనియా, ఆల్బేనియా, మాంటేనెగ్రో. ఈ దేశాల్లో నివసిస్తున్న క్రైస్తవులు తమ రాజు టర్కీసుల్తాన్ పాలనపై తిరుగుబాటు చేయడం వల్ల ముస్లిం పాలన అస్తవ్యస్తమైంది. ఈ బాల్కన్ సమస్య కూడా మొదటి ప్రపంచ యుద్ధానికి కారణమైంది.
  రెండో ప్రపంచయుద్ధ కాలం: సెప్టెంబర్ 1, 1939 నుంచి ఆగస్ట 14, 1945 వరకు
  రెండో ప్రపంచయుద్ధ తక్షణ కారణం: హిట్లర్ (జర్మనీ) పోలెండ్‌పై దాడి.
  ఫాసిస్ట్‌పార్టీ: ఇటలీలో ముస్సోలినీ స్థాపించాడు.
  స్పానిష్ అంతర్యుద్ధం (1937): స్పెయిన్‌లో కమ్యూనిస్ట్ ప్రభుత్వ వైఖరికి నిరసనగా జనరల్ ఫ్రాంకో నాయకత్వంలో ఫాసిస్ట్ శక్తులు తిరుగుబాటు చేశాయి.
  పునరుద్ధరణ: జపాన్‌లో భూస్వామ్య పాలనను గద్దె దింపిన విప్లవకారులు చక్రవర్తి మీజీ అధికారాన్ని పునరుద్ధరించారు.
  ప్రచ్ఛన్న యుద్ధం: రెండు విరుద్ధ అగ్రరాజ్యాల కూటముల (అమెరికా, రష్యా) మధ్య ఏర్పడిన యుద్ధ వాతావరణం.
  ట్రూమన్ సిద్ధాంతం(1947): యూరప్‌లో కమ్యూనిజం విస్తరణను అడ్డుకోవడానికి ట్రూమన్ (అమెరికా అధ్యక్షుడు) రూపొందించిన ప్రతిపాదన. దీన్ని గ్రీస్, టర్కీలకు సైనిక, ఆర్థిక సహాయాన్ని అందించడానికి ప్రతిపాదించాడు.
  బ్రస్సెల్స్ సంధి(1948): రష్యా ఆధిపత్యాన్ని యూరప్‌లో నిరోధించడానికి యూరప్ దేశాలు చేసుకున్న ఒప్పందం.
  అలీన విధానం: రెండు అగ్రరాజ్య కూటములకు దూరంగా ఉంటూ ప్రపంచ శాంతిని కాంక్షించే దేశాల విధానం, వీటిని మూడో ప్రపంచ దేశాలుగా పిలుస్తారు. ఈ విధానం భారత విదేశాంగ విధానం ప్రధాన లక్ష్యం.
  బాండుంగ్ సదస్సు-1955: ఆసియా, ఆఫ్రికా దేశాల మొదటి సదస్సు. ఇది ఇండోనేషియాలోని బాండుంగ్‌లో జరిగింది.
  సింధూ నాగరికత విలసిల్లిన కాలం: క్రీ.పూ. 3000 నుంచి క్రీ.పూ. 1500 వరకు.
  వేదాలు: నాలుగు. అవి.. రుగ్వేదం, యజుర్వేదం, సామవేదం, అధర్వణ వేదం.
  గుప్తుల కాలంనాటి దేవాలయాలు: దేవ్‌గఢ్ రాతి ఆలయం (ఝాన్సీ), భితర్‌గావ్ ఇటుకల ఆలయం (ఉత్తరప్రదేశ్), సారనాథ్ రాతి ఆలయం.
  శ్రీకృష్ణ దేవరాయలు నిర్మించిన ఆలయాలు: విఠలస్వామి ఆలయం, హజరారామస్వామి ఆలయం.
  భక్తి ఉద్యమం: హిందూ మతంలోని మూఢ విశ్వాసాలను సంస్కరించడమే భక్తి ఉద్యమకారుల ప్రధాన ధ్యేయం. వారు ముస్లిం మతంలోని ఆదర్శనీయమైన, ఆచరణీయమైన అంశాలకు ప్రభావితులయ్యారు.
  సైమన్ కమిషన్ (1927): 1919 మింటో-మార్లే చట్టంలోని సంస్కరణల పనితీరును పరిశీలించి సూచనలు చేయడానికి బ్రిటిష్ ప్రభుత్వం నియమించిన కమిషన్. దీనిలో తమకు సభ్యత్వం లేకపోవడంతో భారతీయులు బహిష్కరించారు.
  రౌలత్ చట్టం (1919): ఈ చట్టం ఏ వ్యక్తినైనా ఎలాంటి విచారణ చేయకుండానే వారిని జైల్లో పెట్టే అధికారాన్ని ప్రభుత్వానికి ఇచ్చింది. ఇది భారతీయుల హక్కులను కాలరాసింది.
  రక్షక కవాట సిద్ధాంతం: వ్యతిరేకుల భావాలను సానుకూలంగా నియంత్రించి వారిని సంతృప్తి పర్చడం ఈ సిద్ధాంతం లక్ష్యం.
  డ్రైన్ సిద్ధాంతం: ఈ సిద్ధాంతం బ్రిటిష్ వలస ప్రభుత్వం, భారతదేశ సంపదను ఎలా ఆర్థిక దోపిడిని చేస్తుందో తెలుపుతుంది.
  తీన్‌కథియా పద్ధతి: చంపారన్ (బీహార్) రైతులు నీలి మందు పంటను పండించి బ్రిటిష్ తోటల యజమానులు నిర్ణయించిన ధరకు వారికే అమ్మే దోపిడీ విధానం. గాంధీజీ కృషి వల్ల ఈ పద్ధతి రద్దయింది.
  
  
  అర్థశాస్త్రం
 ఒక నిర్వచనీయ పద్ధతిలో ఉత్పత్తి, ఉపాధి, సదుపాయాలున్న భారీ పరిశ్రమలు, వ్యవసాయరంగాలను వ్యవస్థీకృత రంగంగా పిలుస్తారు.
 ఉదా: వాహనాలు, రసాయనాలు, యంత్ర పరికరాలు, ఇంజినీరింగ్, ఎలక్ట్రానిక్స్, వస్త్రాల పరిశ్రమలు.
 అవ్యవస్థీకృత రంగం: ఉద్యోగాలు, జీతాల స్థాయిలో ఒక నియమిత పద్ధతిలేని కుటీర, చిన్న తరహా, అల్ప పరిశ్రమలను అవ్యవస్థీకృత రంగంగా పిలుస్తారు.
 ఉదా: కుటీర, అల్ప, చిన్న తరహా పరిశ్రమలయిన ఖాదీ, గ్రామీణ పరిశ్రమలు, చేనేత, బీడీ, అగర్‌బత్తిల తయారీ, చేతిపనులు, కళాకారులు తదితర వృత్తులు.
 ఆర్థిక వ్యవస్థలు 3 రకాలు. అవి
 1. పెట్టుబడి దారీ ఆర్థిక వ్యవస్థ: ఇందులో ప్రైవేటు ఆర్థిక వ్యవస్థలుంటాయి. అత్యధిక లాభాలను ఆర్జిస్తాయి.
 2. సామ్యవాద ఆర్థిక వ్యవస్థ: ప్రభుత్వమే ఎలాంటి లాభాపేక్ష లేకుండా ప్రజలకు అవసరమైన వస్తుసరఫరా చేస్తుంది.
 3. మిశ్రమ ఆర్థిక వ్యవస్థ: ప్రభుత్వ, ప్రైవేట్ రంగాలు రెండూ కలిసుంటాయి.
  భూమి ఒడంబడిక పద్ధతులు:
 1. జమిందారీ పద్ధతి: జమిందార్లు కౌలుదార్ల నుంచి తమ ఇష్టం వచ్చినంత శిస్తువసూలు చేయడం.
 2. మహల్వారీ పద్ధతి: శక్తిమంతమైన చిన్న కుటుంబాల సమూహం ప్రభుత్వానికి పన్నులు చెల్లించడం.
 3. రైత్వారీ పద్ధతి: రైతులే నేరుగా ప్రభుత్వానికి పన్ను కట్టడం.
 పేదరికం: ప్రజలు తమ కనీస అవసరాలు కూడా తీర్చుకోలేని స్థితి.
  ద్రవ్యోల్బణం: డబ్బు విలువ తగ్గుతూ, సాధారణ ధరల స్థాయిలో నిరంతర పెరుగుదలను ద్రవ్యోల్బణం అంటారు.
  దారిద్య్రరేఖ: కనీస అవసరాలను తీర్చే వస్తువులను, కనీస భౌతిక పరిమాణాన్ని వాటి ధరలతో గుణించి కనీస తలసరి వినియోగ వ్యయాన్ని నిర్ణయించడం.
  నిరుద్యోగం: వాడుకలో ఉన్న వేతనాలతో అవసరమైనన్ని ఉద్యోగాలు ప్రజలకు లభించని స్థితి.
  సంపూర్ణ పేదరికం: కనీస అవసరాలను తీర్చే వస్తువులను కూడా కనీస మొత్తాలలో ధర చెల్లించి కొనుగోలు చేయలేకపోవడం.
  సాపేక్ష పేదరికం: జనాభాలో అత్యధిక ఆదాయం ఉన్న 5 నుంచి 10 శాతం ప్రజల ఆదాయ స్థాయిలను, చాలా అల్ప ఆదాయం ఉన్న 5 నుంచి 10 శాతం ప్రజల ఆదాయ స్థాయిలను పోల్చే విధానం.
  మానవాభివృద్ధి సూచిక: ప్రజల జీవన ప్రమాణం, సాధారణ ఆరోగ్య స్థాయి, అక్షరాస్యతరేటు, విద్య, పారిశుద్ధ్య సదుపాయాలతో పాటు తలసరి ఆదాయంతో కూడిన మిశ్రమ అభివృద్ధి సూచిక.
  
  ఆర్థిక వ్యవస్థలోని 3 ముఖ్యాంశాలు
  1.ప్రాథమిక రంగం (వ్యవసాయరంగం): వ్యవసాయం, తోటల పెంపకం, గనుల తవ్వకం, చేపలు పట్టడం మొదలైనవి.
  2.ద్వితీయ రంగం(పారిశ్రామిక రంగం): చిన్నతరహా, భారీ పరిశ్రమలు, నిర్మాణ రంగం మొదలైనవి.
  3.తృతీయరంగం(సేవల రంగం): బ్యాంకింగ్, వాణిజ్యం, సమాచార, ప్రసార సాధనాలు, కంప్యూటర్ సేవలు మొదలైనవి.
  యాజమాన్య విధానం ఆధారంగా భారతీయ పరిశ్రమలను 3 రంగాలలో విభజించారు.
  1. ప్రభుత్వరంగం 2. ప్రైవేట్ రంగం 3. విదేశీరంగం పెట్టుబడి పరిమాణాన్ని అనుసరించి పరిశ్రమలను మూడు రకాలుగా వర్గీకరించారు.
  
  1. భారీతరహా పరిశ్రమలు
  2. చిన్న తరహా పరిశ్రమలు 3. అల్ప లేదా మరీ చిన్న తరహా పరిశ్రమలు
  ఉత్పాదకత ఆధారంగా పరిశ్రమలను నాలుగు విభాగాలుగా వర్గీకరిస్తారు. 1. మౌలిక పరిశ్రమలు 2. ఉత్పాదక వస్తు పరిశ్రమలు 3. మధ్య తరహా పరిశ్రమలు 4. వినియోగదారుల వస్తు పరిశ్రమలు.
  ఆర్థిక ప్రణాళిక: నిర్దిష్ట కాలపరిమితితో నిర్ణయించుకున్న లక్ష్యాలను సాధించేందుకు హేతుబద్ధంగా, కేంద్రీకృత, ఆర్థిక నిర్ణయాధికారం ద్వారా సమన్వయం చేసే వ్యూహాలను ఆర్థిక ప్రణాళిక అంటారు.
  భారత ప్రణాళికల విజయాలు: నికర దేశీయోత్పత్తిలో పెరుగుదల-ఆహార ధాన్యాల ఉత్పాదకతలోనూ, మౌలిక ఉత్పాదక వస్తు పరిశ్రమల వృద్ధిలో స్వయం సమృద్ధి సాధన-అవస్థాపన సౌకర్యాల వృద్ధి- పారిశ్రామిక రంగం బలపడటం.
  భారత ప్రణాళికల వైఫల్యాలు: ఆదాయ అసమానతలు పెరగడం-పేదరికం, నిరుద్యోగ నియంత్రణలో వెనుకంజ-అసంపూర్ణ భూసంస్కరణలు.
  భారత ప్రణాళికల సాధారణ లక్ష్యాలు: జాతీయాదాయం పెంచుట- ప్రజల జీవన ప్రమాణాలను మెరుగుపరుచుట-పారిశ్రామికీకరణను వేగవంతం చేయుట-ఉపాధిని పెంచుట-ఆదాయ అసమానతలు తగ్గించుట.
  
  
  పౌరశాస్త్రం
  గణతంత్ర రాజ్యం: ప్రజలతో ప్రత్యక్షంగా గాని లేదా పరోక్షంగా గానీ ఎన్నికై దేశాధ్యక్షుడిగా (రాష్ర్టపతి) ఉన్నదేశం.
  సమాఖ్యవాదం: రాజ్యాంగం ద్వారా కేంద్ర, రాష్ట్రాలకు అధికారాలను స్పష్టంగా విభజించి, పంపిణీ చేయడం.
  సామాజిక న్యాయం: దేశ సంపద కొద్దిమంది చేతుల్లో కేంద్రీకృతం కాకుండా ప్రజలందరికీ సమాన పంపిణీ చేసి సమాజ సంక్షేమానికి తోడ్పడడం.
  జాతీయ సమైక్యత: దేశంలోని ప్రజలంతా ఒకటే అనే భావన.
  ప్రజాస్వామ్యం: ప్రజలే తమను తాము పరిపాలించుకోవడం.
  ఎన్నికల సంఘం: దేశవ్యాప్తంగా ఎన్నికలు నిర్వహించే స్వతంత్ర ప్రతిపత్తిగల సంస్థ.
  డెమోక్రసీ: డెమోస్ (ప్రజలు), క్రేషియా (పరిపాలనా) అనే గ్రీకు పదాల సమ్మేళనం.
  ప్రత్యక్ష ఎన్నికలు: ప్రజలు ఓటువేసి ప్రత్యక్షంగా తమ ప్రతినిధులను ఎన్నుకోవడం.
  పరోక్ష ఎన్నికలు: ప్రజలతో ఎన్నికైన ప్రతినిధులు మరో అధికార పదవికి ప్రతినిధిని ఎన్నుకోవడం.
  సాధారణ ఎన్నికలు: ప్రతి అయిదు సంవత్సరాలకు ఒకసారి నియత కాలికంగా జరిగే ఎన్నికలు.
  మధ్యంతర ఎన్నికలు: అయిదు సంవత్సరాలు నిండకముందే మధ్యంతరంగా జరిగే ఎన్నికలు.
  సార్వత్రిక వయోజన ఓటింగ్ హక్కు: 18 సంవత్సరాలు నిండిన ప్రతివారికి ఓటు వేసే హక్కు.
  రాజకీయ పార్టీలు: ఉమ్మడి రాజకీయ విశ్వాసాలు, ఆసక్తులు కలిగి రాజకీయాధికారాన్ని సంపాదించడానికి సంఘంగా ఏర్పడిన వ్యక్తుల సమూహం.
  బాలల హక్కులు: జీవించే హక్కు, రక్షణ పొందే హక్కు, అభివృద్ధి హక్కు, భాగస్వామ్య హక్కు.
  హెబియస్ కార్పస్ రిట్: అకారణంగా అరెస్ట్ అయిన వారిని రక్షించడానికి అత్యున్నత న్యాయస్థానాలు జారీ చేసే ఆదేశం.
  జీవించే హక్కు: అమల్లో వున్న చట్టాల నుంచి ఒక వ్యక్తి రక్షణ పొంది, స్వేచ్ఛగా జీవించే హక్కు.
  కులతత్వం: ఒక కులంవారు మరో కులం వారిని వివక్షతతో చూడడం.
  మతతత్వం: ఒక మతం వారు మరో మతం వారిని అవమానిస్తూ, అసహ్యించుకుంటూ సంకుచితత్వం కలిగి వుండడం.
  ప్రాంతీయతత్వం: ఒక ప్రత్యేక ప్రాంతం తన భాష, ఆచార వ్యవహారాలు, సంస్కృతి, ఆర్థికాంశాలు, జీవన విధానాలను పరిరక్షించుకోవాలనే తీవ్రమైన ఆకాంక్షను వెల్లడించడం.
  సార్‌‌క దేశాలు (8): ఇండియా, నేపాల్, పాకిస్థాన్, బంగ్లాదేశ్, శ్రీలంక, భూటాన్, మాల్దీవులు, అఫ్గానిస్థాన్.
  నూతన అంతర్జాతీయ ఆర్థిక వ్యవస్థ (1973): పేద (అలీన) దేశాల డిమాండ్‌ను గౌరవించి యూఎన్‌ఓ ఏర్పాటు చేసిన ఆర్థిక వ్యవస్థ.
  విల్లీబ్రాంట్ కమిషన్ 1980: పేద, ధనిక దేశాల మధ్య ఆర్థిక వ్యత్యాసాలను తగ్గించడానికి వ్యూహాలను రూపొందించింది.
  వీటో అధికారం: వ్యతిరేకించే అధికారం. భద్రతామండలిలోని ఐదు శాశ్వత సభ్య దేశాలకు ఈ అధికారం ఉంది.
  పర్యావరణం: మానవాభివృద్ధి, పరిసరాలను ప్రభావితం చేసే అంశాలతో కూడిన ఆవరణం.
  ముఖ్యమైన మానవహక్కులు: జీవించే హక్కు, పనిహక్కు, విద్యాహక్కు, మత స్వాతంత్య్రపు హక్కు.
  పంచశీల ఒప్పందం (1954): భారత్- చైనాల మధ్య జరిగింది.
  యూఎన్‌ఓ ప్రధాన అంగాలు (6): సాధారణ సభ, భద్రతా మండలి, ఆర్థిక, సామాజిక మండలి, ధర్మకర్తృత్వమండలి, అంతర్జాతీయ న్యాయస్థానం, కార్యదర్శి వర్గం.
  యూఎన్‌ఓ ప్రత్యేక అనుబంధ విభాగాలు: ఐఎల్‌ఓ, ఎఫ్‌ఏఓ, యునెస్కో, ఐబీఆర్‌డీ, డబ్ల్యూటీఓ, యునిసెఫ్.
  
  మ్యాప్ పాయింటింగ్
  పేపర్-1:
  చరిత్ర పాఠ్యాంశాలలోని ప్రదేశాలను ప్రపంచ పటంలో గుర్తించాలి. ఇచ్చిన ఐదు ప్రదేశాలలో.. ఒకటి మహాసముద్రం/సముద్రం/సరస్సు/నది. రెండోది ఆసియాలోని దేశం/ రాజధాని. మూడోది యూరప్‌లోని దేశం/రాజధాని. నాలుగోది ఆఫ్రికాలోని దేశం. ఐదవది అమెరికా ఖండంలోని దేశం/ ముఖ్యపట్టణం/దేశ రాజధాని.  
  
  పేపర్-2:
  భూగోళశాస్త్ర పాఠ్యాంశంలోని ప్రదేశాలను, భారతదేశ పటంలో గుర్తించాలి. భౌగోళిక సరిహద్దులు, నదులు, శిఖరాలు, ఓడరేవులు, రాష్ట్రాలు, రాజధానులు, ముఖ్య పట్టణాలు, సరస్సులు, సముద్రాలు, దీవులు, జాతీయ రహదారులు, రైలు మార్గాలు, ప్రాజెక్టులు, ఖనిజ నిక్షేపాలున్న ప్రదేశాలను అడుగుతారు.
  
  గుర్తుంచుకోవాల్సిన జాగ్రత్తలు:
  మ్యాప్‌లో పాయింటింగ్ చేసేటప్పుడు మొదట పెన్సిల్‌తో ఆయా ప్రదేశాలను గుర్తించాలి.
  తర్వాత అదే సరైన జవాబుగా నిర్ధారించుకొని పెన్నుతో గుర్తించండి. అలా చేయడం వల్ల కొట్టివేతలతో ఆ ప్రదేశం స్థానం మారకుండా ఉంటుంది.
  గుర్తించిన ప్రదేశంలో డాట్ (చుక్క)ను కొద్దిగా పెద్దగా పెట్టి, అక్కడే కాకుండా బాణం గుర్తుతో సూచించి ఆ ప్రదేశం పేరును స్పష్టంగా విడివిడిగా రాయాలి.
  చివరగా మ్యాప్‌ను, ఆబ్జెక్టివ్ పేపర్‌ను (పార్ట్-బి) ప్రధాన సమాధాన పత్రంతో (పార్ట్-ఎ) కలిపి దారంతో జాగ్రత్తగా ముడి వేయాలి.
  
  
  ఇలా రాయాలి
  1 మార్కు ప్రశ్నలు
  ప్రతి పాఠ్యాంశం చివరన ఇచ్చిన ప్రశ్నల నుంచే కాక జనరల్‌గా పాఠ్య విషయం నుంచి కూడా ప్రశ్నలు అడుగుతారు.
  ముఖ్యాంశాలను ప్రశ్నలుగా మార్చి ఇస్తారు. అందుకోసం ముఖ్యాంశాలకు ప్రాధాన్యం ఇవ్వాలి. ఒకరకంగా ముఖ్యాంశాలన్నీ చదివితే పాఠాన్ని అవగాహన చేసుకున్నట్లే. అంతేకాకుండా ప్రతి పాఠ్యంశంలోని పాఠంలో అపాస్ట్రాఫ్ (‘’) కామాలున్న నూతన పదాలను, నిర్వచనాలను ఒక మార్కు ప్రశ్నలుగా మార్చి పరీక్షల్లో అడుగుతారు.
  ఉదా: కల్లార్ అంటే ఏమిటి?
  వీటికి రెండు లేదా మూడు పాయింట్లు సమాధానం రాయాలి. చాలా మంది విద్యార్థులు పరీక్షల్లో సమాధానాలు రాసేటప్పుడు ప్రశ్నలు రాయరు. అలాంటప్పుడు పై ప్రశ్నను ఉదాహరణగా తీసుకుంటే:
  ్ధ కల్లార్ అంటే (అంటూ సమాధానం రాయాలి)
  అలాగే ఆంగ్ల అక్షరాలతో కూడిన అబ్రివియేషన్ పదాలను విస్తరించండి అని ప్రశ్నలు అడుగుతారు.
  ఉదా: SWAPO (స్వాపో)ను విస్తరించండి?
     NATO (నాటో) అంటే?
  
  2 మార్కుల ప్రశ్నలు:
  దాదాపు పుస్తకంలోని ప్రశ్నలనే పరీక్షల్లో అడుగుతారు. వీటికి 4 లేదా 5 పాయింట్లతో సమాధానాలు రాయాలి.
  ఉదా: భారత ప్రణాళికల సాధారణ లక్ష్యాలను తెలపండి?
  జ. భారత ప్రణాళికల సాధారణ లక్ష్యాలు:
  జాతీయాదాయం పెంచడం
  ప్రజల జీవన ప్రమాణాలను మెరుగుపరచడం
  పారిశ్రామికీకరణను వేగవంతం చేయడం
  ఉపాధిని పెంచడం
  ఆదాయ, అసమానతలను తగ్గించడం
  
  4 మార్కుల ప్రశ్నలు:
  ప్రతి ప్రశ్నకు సమాధానాన్ని సైడ్ హెడ్డింగ్‌తో ప్రారం భించి, పాయింట్ల రూపంలో విడివిడిగా రాస్తే ఎక్కువ మార్కులు పొందొచ్చు. రెండు చిన్న ప్రశ్నలను కలిపి 4 మార్కుల ప్రశ్నగా కూడా అడగవచ్చు. అదేవిధంగా పెద్ద ప్రశ్నను విడదీసి 2 మార్కుల ప్రశ్నలుగా కూడా అడిగే అవకాశం ఉంది.
  సమాధానాలను పాయింట్ల వారీగా ఇలా రాయాలి.
  4 మార్కుల ప్రశ్నలకు 8 నుంచి 10 పాయింట్ల సమాధానం రాయాలి.
  2 మార్కుల ప్రశ్నలకు 4లేదా 5 పాయింట్ల సమాధానం రాయాలి.
  1 మార్కు ప్రశ్నలకు 2 లేదా 3 పాయింట్ల సమాధానాన్ని రాయాలి.
  రాసిన సమాధానంలోని ముఖ్యాంశాలను అండర్‌లైన్ చేయండి. అలాగే సమాధానంలో ఏదైనా సంస్థ, పుస్తకం, పార్టీ, పత్రిక, వ్యక్తుల పేర్లు ఉన్నట్లయితే వాటికి రెండు వైపులా ‘’అపాస్ట్రాఫ్ ‘’కామా (‘’)లను పెట్టి రాయండి.
  ఎరుపు రంగు పెన్‌ను ఉపయోగించకండి. బ్లాక్/బ్లూ పెన్నులను మాత్రమే వాడండి. పూర్తి సమాధానాన్ని ఒక రంగు పెన్నుతో రాసి, సైడ్‌హెడ్డింగ్‌ను ఇంకో రంగుపెన్నుతో రాయాలి.
  జవాబులను రాసేముందు ప్రశ్నల సంఖ్యను కరెక్ట్‌గా రాయాలి.
  చివరి 30 నిమిషాల ముందు ఇచ్చే ఆబ్జెక్టివ్ బిట్స్ పేపర్‌లో ప్రతి బిట్ (ప్రశ్న)కు ఏదైనా ఒక్క సమాధానమే రాయాలి. ఒకవేళ రాసిన దానిని కొట్టివేయాల్సి వస్తే ణ గుర్తు ఆ సమాధానంపై రాసి, కరెక్ట్ సమాధానాన్ని దాని పక్కన రాయాలి.
  బిట్ పేపర్‌కు సమాధానాలు రాస్తున్నప్పుడు ప్రధాన ప్రశ్నపత్రంలోని ప్రశ్నలకు సంబంధించి కొన్ని పాయింట్స్ గుర్తుకు రావొచ్చు. ఆ సందర్భంలో వాటిని వెంటనే ప్రధాన సమాధాన పత్రంలో వాటికి సంబంధించిన జవాబులకు జత చేయాలి.  
  చివరగా బిట్ పేపర్ సమాధానాలు రాసిన తర్వాత, ప్రధాన సమాధాన పత్రాన్ని, తర్వాత మ్యాప్ పాయింటింగ్ పేపర్‌ను, ఆ తర్వాత ఆబ్జెక్టివ్ పేపర్‌ను జతచేసి దారంతో జాగ్రత్తగా, గట్టిగా ముడివేయాలి.
  
  ఆల్ ద బెస్ట్..
  
  ఈ వారం భవిత
  ‘కరెంట్ అఫైర్స్’ శీర్షిక
  నేటి సాక్షి ‘విద్య’ పేజీలో...


 ఇంజనీరింగ్ కలను తీర్చే మరో మార్గం.. ఈసెట్ (ఇంజనీరింగ్ కామన్ ఎంట్రన్స్ టెస్ట్).. ఈ పరీక్ష ద్వారా లేటరల్ ఎంట్రీ విధానంలో పాలిటెక్నిక్ డిప్లొమా హోల్డర్లు ఇంజనీరింగ్, ఫార్మసీ కోర్సుల్లో ద్వితీయ సంవత్సరంలో ప్రవేశం పొందొచ్చు.. ఇటీవల చేసిన మార్పుల కారణంగా బీఎస్సీ (మ్యాథమెటిక్స్) విద్యార్థులు కూడా ఇంజనీరింగ్ కోర్సులో చేరే అవకాశం కలుగుతోంది.. ఈసెట్-2014కు నోటిఫికేషన్ వెలువడిన నేపథ్యంలో ప్రిపరేషన్ ప్లాన్, సంబంధిత వివరాలు..
 
  
  జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ టెక్నాలజికల్ యూనివర్సిటీ (జేఎన్‌టీయూ)-కాకినాడ, ఈ ఏడాది ఈసెట్‌ను నిర్వహిస్తుంది. ఈ పరీక్ష ద్వారా నిర్దేశించిన అర్హతలాధారంగా డిప్లొమా విద్యార్థులు బీఈ, బీటెక్ విభాగంలో 35కి పైగా బ్రాంచ్‌ల్లో ప్రవేశం పొందొచ్చు. బయోమెడికల్ విద్యార్థులు ఎలక్ట్రానిక్స్ అండ్ కమ్యూనికేషన్స్ (ఈసీఈ) బ్రాంచ్ పరీక్షకు హాజరు కావచ్చు. బీఎస్సీ (మ్యాథమెటిక్స్) అభ్యర్థులు ఫార్మసీ మినహా మిగతా అన్ని ఇంజనీరింగ్ బ్రాంచ్‌ల్లో చేరడానికి అర్హులు.
 
  
  ప్రశ్నల క్లిష్టత
  సంబంధిత సబ్జెక్ట్‌లలో ప్రాథమిక అవగాహనను పరీక్షించే విధంగా ప్రశ్నలు అడుగుతారు. మ్యాథమెటిక్స్, ఫిజిక్స్, కెమిస్ట్రీ సబ్జెక్ట్‌లలో అడిగే ప్రశ్నల క్లిష్టత స్థాయి 10+2. బ్రాంచ్ సబ్జెక్ట్ మాత్రం డిప్లొమా స్థాయిలో ఉంటుంది.
 
  
  సీట్ల కేటాయింపు
  ఈసెట్‌లో అర్హత సాధించిన విద్యార్థులకు 2013లో యూనివర్సిటీ కాలేజీల్లో 5 శాతం సీట్లను, ప్రైవేట్ ఇంజనీరింగ్ కాలేజీల్లో 20శాతం సీట్లను కేటాయించారు. డిప్లొమా విద్యా ర్థులు చదివిన బ్రాంచ్‌లో మాత్రమే ఇంజనీరింగ్ కోర్సులో చేరొచ్చు. అన్ని బ్రాంచ్‌ల వారికి..సంబంధిత బ్రాంచ్ ర్యాంకుతోపాటు ఇంటిగ్రేటెడ్ ర్యాంక్ ఇస్తారు. ఈ ఇంటిగ్రేటెడ్ ర్యాంక్‌తో బ్రాంచ్‌తో నిమిత్తం లేకుండా ఎవరైనా ఐటీ బ్రాంచ్‌లో ప్రవేశం పొందొచ్చు. మంచి ఇంజనీరింగ్ కాలేజీల్లో సీటు రావాలంటే 200లోపు ర్యాంకు సాధించాలి.
 
  
  బీఎస్సీ విద్యార్థులు ఇలా
  మ్యాథమెటిక్స్‌కు అత్యధిక వెయిటేజీ ఉంటుంది. కాబట్టి ఈ సబ్జెక్ట్‌పై ఎక్కువగా దృష్టి సారించడం మంచిది. అంతేకాకుండా ఇందులోని ప్రశ్నల క్లిష్టత డిగ్రీ స్థాయిలో ఉంటుంది. ఇప్పటికే డిగ్రీ పరీక్షల కోసం మ్యాథమెటిక్స్‌ను ప్రిపేర్ అయి ఉంటారు. కాబట్టి మరోసారి మాదిరి ప్రశ్నపత్రాలను పరిశీలిస్తూ పునశ్చరణ చేసుకుంటూ పోతే ఇందులో మెరుగైన మార్కులు సాధించవచ్చు. ఇంగ్లిష్ విషయానికొస్తే.. విద్యార్థుల్లోని ప్రాథమిక అవగాహనను పరీక్షించే విధంగా ప్రశ్నలు ఉంటాయి. ఈ క్రమంలో ఆర్టికల్స్, ప్రిపోజిషన్స్, టెన్సెస్, సినానిమ్స్, ఆంటోనిమ్స్, వర్డ్ రీప్లేస్-సబ్‌స్టిట్యూట్ తరహా ప్రశ్నలు అడుగుతారు. ఇంటర్మీడియెట్ స్థాయి వరకే ఉండే గ్రామర్ అంశాలను చదివితే ఇందులో మెరుగైన స్కోర్ సాధించవచ్చు. అనలిటికల్ ఎబిలిటీలో విద్యార్థి విశ్లేషణ, తార్కిక సామర్థ్యాన్ని పరీక్షించే విధంగా ప్రశ్నలు ఉంటాయి. డేటా సఫిషియన్సీ, కాలం, వేగం, నిష్పత్తి, వడ్డీ, వయసు, కోడింగ్- డీకోడింగ్ వంటి అంశాల నుంచి ప్రశ్నలు అడుగుతారు. ఇటువంటి ప్రశ్నలు ఇంటర్మీడియెట్, డిగ్రీలోకాని ఎదురు కావు. కాబట్టి సాధ్యమైనన్నీ మాదిరి ప్రశ్నలను ప్రాక్టీస్ చేయాలి.
 
  
  నోటిఫికేషన్ సమాచారం
  అర్హత: స్టేట్ బోర్డ్ ఆఫ్ టెక్నికల్ ఎడ్యుకేషన్ అండ్ ట్రైనింగ్ గుర్తింపు పొందిన కళాశాల నుంచి 45 శాతం మార్కులతో సంబంధిత బ్రాంచ్‌లో డిప్లొమా ఉత్తీర్ణత. ఫైనలియర్ విద్యార్థులూ అర్హులే. లేదా గుర్తింపు పొందిన యూనివర్సిటీ నుంచి 45 శాతం మార్కులతో మ్యాథమెటిక్స్ ఒక సబ్జెక్ట్‌గా డిగ్రీ ఉత్తీర్ణత.
  దరఖాస్తు విధానం: ఆన్‌లైన్‌లో దరఖాస్తు చేసుకోవాలి.
  ఆన్‌లైన్ దరఖాస్తుకు చివరి తేదీ: మార్చి 29, 2014
  రూ. 500 ఫైన్‌తో ఆన్‌లైన్ దరఖాస్తుకు చివరి తేదీ: ఏప్రిల్ 12, 2014
  రూ. 1000 ఫైన్‌తో ఆన్‌లైన్ దరఖాస్తుకు చివరి తేదీ: ఏప్రిల్ 22, 2014
  రూ. 5000 ఫైన్‌తో ఆన్‌లైన్ దరఖాస్తుకు చివరి తేదీ: ఏప్రిల్ 29, 2014
  పరీక్ష తేదీ: మే 10, 2014
  వివరాలకు:  http://apecet.org
 
  
  జనరల్ టిప్స్
  సాధ్యమైనన్నీ మాక్‌టెస్ట్‌లు రాయాలి. దీని వల్ల లోపాలను విశ్లేషించుకోవడంతోపాటు తక్కువ సమయంలోనే సమాధానాన్ని గుర్తించే సామర్ధ్యం అలవడుతుంది.
  ప్రామాణిక అకడమిక్ పుస్తకాలను చదువుతూ.. సొంతంగా నోట్స్ ప్రిపేర్ చేసుకోవడం మంచిది.
  టాప్ ఇంజనీరింగ్ కాలేజీల్లో చేరే లక్ష్యంతో ప్రిపేర్ కావడం మంచిది. తద్వారా ఉద్యోగావకాశాలు మెరుగవుతాయి.
 కనీసం రోజుకు 8 గంటలు ప్రిపరేషన్‌కు కేటాయించాలి. ఈ సమయాన్ని సబ్జెక్ట్ వారీగా విభజించుకోవాలి. ఇందులో మ్యాథ్స్, ఫిజిక్స్, కెమిస్ట్రీ సబ్జెక్ట్‌లకు నాలుగు గంటలు, ఇంజనీరింగ్ సబ్జెక్ట్‌కు నాలుగు గంటల సమయం కేటాయించాలి.
 ప్రతి రోజూ ప్రిపరేషన్ తర్వాత సినాప్సిస్ తయారు చేసుకోవాలి. పరీక్షకు ముందు వీటిని పునశ్చరణ చేసుకోవడం ఉపయుక్తంగా ఉంటుంది.
 కష్టంగా భావించే అంశాలను స్నేహితులతో చర్చించుకుంటూ ప్రిపేర్ కావడం లాభిస్తుంది.
  
  
 పరీక్ష విధానం
 ఆబ్జెక్టివ్ విధానంలో ఇంగ్లిష్ మాధ్యమంలో 200 మార్కులకు నిర్వహించే ఈ పరీక్షలో సమాధానాలను మూడు గంటల్లో గుర్తించాలి. ప్రశ్నపత్రాన్ని కూడా ఎంచుకున్న స్ట్రీమ్ ఆధారంగా భిన్నంగా రూపొందిస్తారు. ఈ క్రమంలో డిప్లొమా హోల్డర్లకు ఒక విధంగా, బీఎస్సీ (మ్యాథమెటిక్స్), ఫార్మసీ విద్యార్థులకు మరో విధంగా ఉంటుంది. వివరాలు..
  
 డిప్లొమా విద్యార్థులకు: నాలుగు విభాగాల్లో పరీక్ష ఉంటుంది. అవి..
  
  అంశం    మార్కులు
  మ్యాథమెటిక్స్    50
  ఫిజిక్స్     25
  కెమిస్ట్రీ     25
  పాలిటెక్నిక్‌లో సంబంధిత బ్రాంచ్    100
  మొత్తం     200
  
  బీఎస్సీ మ్యాథమెటిక్స్:
  
  అంశం    మార్కులు
  మ్యాథమెటిక్స్     100
  అనలిటికల్ ఎబిలిటీ    50
  కమ్యూనికేటివ్ ఇంగ్లిష్     50
  మొత్తం     200
  
  ఫార్మసీ కోర్సులకు:
  నాలుగు విభాగాలు ఉంటాయి. అవి..
  
  అంశం    మార్కులు
  ఫార్మాస్యూటిక్స్     50
  ఫార్మాస్యూటికల్ కెమిస్ట్రీ     50
  ఫార్మకాగ్నసీ     50
  ఫార్మకాలజీ    50
  మొత్తం     200
  
  
  ప్రిపరేషన్ ప్లాన్..
  
  మ్యాథమెటిక్స్:
  మ్యాథమెటిక్స్‌లో క్యాలికులస్, ట్రిగ్నోమెట్రీ, ఆల్జీబ్రా, కో-ఆర్డినేట్ జామెట్రీ వంటి అంశాల నుంచి ప్రశ్నలు వస్తాయి. వీటిల్లో క్యాలికులస్, ట్రిగ్నోమెట్రీ అంశాలకు అధిక ప్రాధాన్యత ఉంటుంది. అంతేకాకుండా మ్యాథమెటిక్స్ సబ్జెక్ట్‌ను ప్రిపేర్ కావడంతో ఇంజనీరింగ్ సబ్జెక్ట్‌లను సులభంగా అవగాహన చేసుకునేందుకు వీలు చిక్కుతుంది. ఇందులో ప్రశ్నల సరళిని గమనిస్తే..
  In a triangle ABC if a/cosA = b/cosB = c/cosC, then the triangle is
  1) Isosccles     2) Equilateral
  3) Right angled     4) Left angled
  Ans: 2
  
  ఫిజిక్స్:
  ఫిజిక్స్‌లో యూనిట్స్, డెమైన్షన్స్, వెక్టార్స్, కైనమెటిక్స్, ఫ్రిక్షన్, వర్క్, పవర్, ఎనర్జీ, హీట్, సౌండ్ మోడ్రన్ ఫిజిక్స్ వంటి అంశాలు కీలకమైనవి. ఇందులో ప్రశ్నల సరళిని గమనిస్తే..
  
  The acceleration of a moving body can be found from
  1) Area under velocity time graph
  2) Area under distance time graph
  3) Slope of the velocity time graph
  4) Slope of distance time graph
  Ans:3
  
  కెమిస్ట్రీ:
  ఇంజనీరింగ్‌లో కెమిస్ట్రీ సబ్జెక్ట్‌కు అధిక ప్రాధాన్యత ఉంటుంది. ఈ క్రమంలో వాటర్ ట్రీట్‌మెంట్, కరోజన్, సొల్యూషన్స్, ఫ్యూయల్స్, పొల్యూషన్, పాలిమర్స్ అంశాలను క్షుణ్నంగా చదవాలి. ఇందులో ప్రశ్నల సరళిని గమనిస్తే..
  A zinc rod half immersed in a beaker containing water
      1) Corrods fastest at the top
      2) Does not corrods at all
      3) Corrod fastest at the water metal
      4) Corrod fastest at the bottom
  Ans: 3, 4
  
  ఇంజనీరింగ్ సబ్జెక్ట్‌లకు సంబంధించి చదివిన డిప్లొమా ఆధారంగా ప్రశ్నలు అడుగుతారు. ప్రతి అంశం నుంచి ప్రశ్నలు వస్తాయి. కాబట్టి ప్రామాణిక పుస్తకాలను చదువుతూ.. ప్రాథమిక భావనలను అవగాహన చేసుకుంటూ ఆబ్జెక్టివ్ ప్రశ్నలను ప్రాక్టీస్ చేయాలి. బ్రాంచ్‌ల వారీగా ఇందులోని ప్రశ్నల సరళిని గమనిస్తే..
  
  సివిల్:
  Change in the length of material with time under constant load is called
  1) Homo-gin-ity
  2) Defo-r-matio
  3) Creep     
  4) Strain
  Ans: 3
  
  సీఎస్‌ఈ
  In ER diagrams relationship is represented with symbol
  1) Diamond    2) Rectangle
  3) Double lines     4) Circle
  Ans: 1
  
  మెకానికల్:
  Which of the following is not an air breathing engine?
  1) Liquid propellant rocket
  2) Solid propellant rocket
  3) Mano propellant rocket
  4) Turbo propellant rocket
  Ans: 1, 2, 3
  
  ఈసెట్‌లో ఇంజనీరింగ్, మ్యాథమెటిక్స్ సబ్జెక్ట్‌లు కీలకం. కాబట్టి వీటిపై ఎక్కువ దృష్టి సారించడం మంచిది. ఈ పరీక్షలో నెగిటివ్ మార్కులు ఉండవు. ఈ నేపథ్యంలో అన్ని ప్రశ్నలకు సమాధానాలు రాయడం ఉత్తమం. ప్రస్తుత ఏడాది డిప్లొమా పూర్తి చేస్తున్న విద్యార్థులకు ఈ-సెట్ ప్రిపరేషన్ కోసం తక్కువ వ్యవధి మాత్రమే లభిస్తుంది. కాబట్టి వీలైనన్నీ ఆబ్జెక్టివ్ ప్రశ్నలను ప్రాక్టీస్ చేయాలి. ఈ క్రమంలో సాధ్యమైనన్నీ షార్ట్‌కట్ మెథడ్స్ తెలుసుకోవాలి.
  
  జి. రమణ,
  డెరైక్టర్, సాయిమేధ విద్యా సంస్థలు,
  హైదరాబాద్.


  డా॥తమ్మా కోటిరెడ్డి,
  ప్రొఫెసర్, ఐబీఎస్ హైదరాబాద్.
  
  
 ప్రపంచం ఎదుర్కొంటున్న సమస్యల్లో ముఖ్యంగా ఆరోగ్యం, పర్యావరణానికి సంబంధించిన అంశాలపై చర్చించేందుకు జెనీవా కేంద్రంగా ప్రపంచ ఆర్థిక వేదిక (వరల్డ్ ఎకనమిక్ ఫోరం) ఏర్పాైటైంది. వ్యాపార దిగ్గజాలు, అంతర్జాతీయ రాజకీయ నేతలు, ఎంపిక చేసిన మేధావులు, ఆర్థిక నిపుణులు, పాత్రికేయులు ఈ వేదిక నిర్వహించే శీతాకాల సమావేశంలో పాల్గొని తమ అభిప్రాయాలను వ్యక్తపరుస్తారు. ఏటా లాటిన్ అమెరికా, తూర్పు ఆసియా దేశాల్లో ఆరు నుంచి ఎనిమిది ప్రాంతీయ సమావేశాలు.. చైనా, యునెటైడ్ అరబ్ ఎమిరేట్స్(యూఏఈ)లో రెండు వార్షిక సమావేశాలను ఈ వేదిక నిర్వహిస్తుంది. 2014, జనవరి 22-25 మధ్య దావోస్‌లో ప్రపంచ ఆర్థిక వేదిక 44వ వార్షిక సదస్సు జరిగింది. ప్రపంచ పునర్నిర్మాణం- సమాజం, రాజకీయం, వ్యాపారం (The Reshaping of the world consequences for society, politics, and business) ఇతివృత్తంతో సమావేశం జరిగింది.
  
  
  ఆర్థిక అసమానతల నేపథ్యంలో పెరుగుతున్న పేదరిక సమస్యకు పరిష్కారం చూపించే విషయంలో వేదిక విఫలమైందని చెప్పొచ్చు. ఈ సదస్సుకు సంబంధించిన ముఖ్యాంశాలు...
  
  ఆర్థిక ప్రగతి - ఆశావాదం:
  అంతర్జాతీయ ఆర్థిక వృద్ధి ప్రగతిపట్ల జాగరూకతతో కూడిన ఆశావాదాన్ని ప్రపంచ ఆర్థిక వేదిక వ్యక్తపరుస్తుంది. స్వల్ప కాలంలో అంతర్జాతీయ వృద్ధి ప్రగతికి అనువైన వాతావరణం ఏర్పడుతున్నప్పటికీ దీర్ఘకాలంలో ప్రపంచ వ్యాప్తంగా అనిశ్చిత పరిస్థితుల దృష్ట్యా వృద్ధిరేటులో ఒడుదుడుకులు సంభవిస్తున్నా యి. ప్రస్తుతం కొన్ని ఆర్థిక వ్యవస్థలలో ప్రోత్సాహకర వృద్ధి సంకేతాలున్నాయి. ఆయా ఆర్థిక వ్యవస్థలు అవలంబించిన విస్తరణ, ఆర్థిక విధానాలు దీనికి కారణమయ్యాయి. మరోవైపు వృద్ధితోపాటు ద్రవ్యోల్బణ పరిస్థితుల కారణంగా ఆయా ఆర్థిక వ్యవస్థలు పురోగమనాన్ని ప్రోత్సహించే విస్తరణ, ఆర్థిక విధానాలను విడనాడాల్సిన పరిస్థితి ఏర్పడింది.
  
  ఇటీవల కాలంలో ఆర్థిక వృద్ధిరేటు ప్రపంచ వ్యాప్తంగా సంతృప్తికరంగా లేదు. వేగవంతమైన మార్కెట్లలోనూ వృద్ధి క్షీణతను గమనించవచ్చు. అర్జెంటీనాలో పెసో (అర్జెంటీనా కరెన్సీ) సంక్షోభం కారణంగా 1997 నుంచి 2000 మధ్య కాలంలో ఆర్థిక సంక్షోభం ఏర్పడింది. వేతనాల పెరుగుదల, పతనమైన కరెన్సీ విలువ కారణంగా ైచె నా వృద్ధిరేటు మందగించింది. యూరోజోన్‌లో ముఖ్య దేశమైన ఫ్రాన్స్ బలహీనమైన ఆర్థిక వ్యవస్థగా రూపొందింది. మరోవైపు జర్మనీ పటిష్టమైన ఆర్థిక వ్యవస్థగా అవతరించింది. యునెటైడ్ కింగ్‌డమ్ వృద్ధి అంచనాలు ఆశాజనకంగా కనిపిస్తున్నాయి.
  
  ఆర్థిక అసమానతలు..
  అభివృద్ధి చెందిన దేశాలలో ముఖ్యంగా అమెరికా, యుైనె టెడ్ కింగ్‌డమ్‌లో ఆర్థిక అసమానతలు పెరుగుతున్నాయి. ఇవి ఆయా ఆర్థిక వ్యవస్థలలో సామాజికరంగ అభివృద్ధితో పాటు ఆర్థిక సుస్థిరతకు అవరోధాన్ని కల్పించగలవు. అసమానతలు సమాజంలో నిరాశా నిస్పృహలను పెంచడం ద్వారా ఆర్థికవృద్ధి క్షీణతకు గురిచేస్తాయి. యువత తమకు భవిష్యత్ లేదని భావించినపుడు ఆయా దేశాలలో అశాంతి పెరిగి దేశ సమగ్రతకు ముప్పు వాటిల్లగలదు. ప్రపంచ ఆర్థిక వేదిక ప్రధాన ఆర్థిక వేత్త జెన్నిఫర్ బ్లాంకే ఇదే అభిప్రాయాన్ని వ్యక్తపరిచారు.
  
  వేగవంతంగా అభివృద్ధి చెందుతున్న మార్కెట్లలో మధ్య తరగతి ప్రజల ఆదాయం పెరుగుదలలో పాటు ధనిక, పేదల మధ్య ఆర్థిక వ్యత్యాసాలు వేగంగా పెరిగాయి. అభివృద్ధి చెందిన, వేగంగా అభివృద్ధి చెందుతున్న ఆర్థిక వ్యవస్థలలో సాంఘిక అభద్రతా భావం (టౌఛిజ్చీ ఠట్ఛట్ట)పెరిగింది. దీనికి కారణం ఆర్థిక అసమానతలే. ఈ ఆర్థిక అసమానతలపై అవగాహన పెరగడం, పరపతి మార్కెట్ల వల్ల కొన్ని వర్గాల ప్రజలు లబ్ధిపొందడం; అధిక వ్యయంతో కూడిన విద్య అనేక దేశాల్లో సాంఘిక అభద్రతా భావం పెరగడానికి కారణాలుగా చెప్పొచ్చు. ఆర్థిక అసమానతల కారణంగా పెరుగుతున్న పేదరిక తీవ్రతను వేదిక గుర్తించింది.
  
  
  44వ సమావేశం- ముఖ్యాంశాలు:
  గుడ్ గవర్నెన్స్ ద్వారా లభించిన ప్రతిఫలంలో (డివిడెండ్) ఆఫ్రికా దేశాలు సాధించిన ప్రగతి, ఆర్థికాభివృద్ధి ముఖ్యమైనదని ఘనా అధ్యక్షుడు జాన్ మహమా అభివర్ణించారు. ఈ స్థితి ఘనాలో విదేశీ పెట్టుబడులు, స్వదేశీ పెట్టుబడుల పెరుగుదలకు దారి తీసిందన్నారు.
  అనేక ఆఫ్రికా దేశాలు సుస్థిరమైన గవర్నెన్స్ సాధించాయని ఆర్థిక వృద్ధి గురించి ఆలోచించే క్రమంలో రాజకీయ సుస్థిరత సాధించ డం ప్రధానమని నైజీరియా అధ్యక్షుడు గుడ్‌లక్ జోనాథన్ అన్నారు.
  యువతలో నిరుద్యోగితను తగ్గించే క్రమంలో ప్రభుత్వ, ప్రైవేటు రంగాల భాగస్వామ్య ఆవశ్యకతను రిపబ్లిక్ ఆఫ్ లైబీరియా అధ్యక్షురాలు ఎలీన్ జాన్సన్ షర్లీఫ్ నొక్కి వక్కాణించారు.
  నైజీరియా ప్రభుత్వం ప్రారంభించిన ’్గ్ఖై గిఐూ’ కార్యక్రమం ముఖ్య ఉద్దేశం.. స్వయం ఉపాధి పెంపుగా నైజీరియా ఆర్థికమంత్రి గోజీ యొకంజో ఇవియాలా పేర్కొన్నారు. యువత ఉపాధి కొరకు వేచిచూడకుండా వారే స్వతహాగా అవకాశాలను సృష్టించుకొని, ఇతరులకు కొలువులు చూపే దిశగా ప్రయత్నించాలని ఆయన ఉద్బోధించారు.
  పౌష్టికాహార లోపాన్ని నివారించే క్రమంలో 40 ప్రపంచ కంపెనీలు కలిసి పనిచేస్తాయని సదస్సులో ప్రకటించారు. 2020 నాటికి 127 మిలియన్ల మహిళలు, పిల్లల్లో పౌష్టికాహార లోప నివారణకు కృషిచేస్తాయని ప్రకటించింది.
  ఆకలి నిర్మూలన (జీరో హంగర్) సాధించే క్రమంలో ప్రైవేటు రంగ పాత్రను వేదిక గుర్తించింది. ప్రపంచ ఆహార కార్యక్రమం అమల్లో ముఖ్య ప్రైవేటు రంగ భాగస్వాములైన రాయల్ డీఎస్‌ఎం, యునీలీవర్ సంస్థలు ఆకలి నిర్మూలనకు కట్టుబడి ఉండాలని వేదిక స్పష్టం చేసింది.
  ప్రపంచ వ్యాప్తంగా అనిశ్చిత పరిస్థితుల నేపథ్యంలో వేగంగా అభివృద్ధి చెందుతున్న ఆర్థిక వ్యవస్థలు కొత్త విధానపరమైన సవాళ్లను ఎదుర్కోనున్నాయని అంతర్జాతీయ ద్రవ్యనిధి (ఐఎంఎఫ్) మేనేజింగ్ డెరైక్టర్ క్రిస్టిన్ లగార్డే అభిప్రాయపడ్డారు.
  
  
  పేదరిక నిర్మూలన:
  90వ దశకం తొలి భాగంలో మధ్య, తూర్పు ఐరోపా, మధ్య ఆసియాలో ఆదాయస్థాయిలో తగ్గుదల కనిపించింది. సోవియట్ పతనం కారణంగా తలసరి స్థూల దేశీయోత్పత్తిలో క్షీణత ఏర్పడింది. ఫలితంగా పేదరిక తీవ్రత పెరిగింది. 2008లో 1.29 బిలియన్ ప్రజలు నిరపేక్ష పేదరికంలో ఉన్నట్లు ప్రపంచ బ్యాంకు అంచనా వేసింది. వీరిలో 400 మిలియన్ల ప్రజలు భారత్‌లోనూ, 173 మిలియన్ ప్రజలు చైనాలో దారిద్య్ర రేఖకు దిగువన నివసిస్తున్నట్లుగా పేర్కొంది. సబ్ సహారన్ ఆఫ్రికాలో 2008లో 47 శాతం ప్రజలు దారిద్య్రరేఖకు దిగువన ఉన్నట్లు అంచనా. ప్రస్తుతం తీవ్ర పేదికరం ప్రపంచ సవాల్‌గా నిలిచింది. అభివృద్ధి చెందిన దేశాలతో పాటు ప్రపంచ వ్యాప్తంగా అనేక ప్రాంతాలలో తీవ్ర పేదరికాన్ని గమనించవచ్చు.
  
  
  డెలాయిట్ సర్వే- 2014:
  రాబోయే దశాబ్దంలో ప్రపంచ శ్రామిక శక్తిలో అధిక వాటా ను కలిగియుండే యువత.. నిరుద్యోగం, ఆర్థిక అసమానతలకు సంబంధించిన సవాళ్లను ఎదుర్కోవడంలో ప్రభుత్వ సామర్థ్యంపై నమ్మకం కోల్పోయినట్లు డెలాయిట్ సర్వే అభిప్రాయపడింది. 28 దేశాలకు చెందిన 18-35 ఏళ్ల వయసున్న 8 వేల మంది అభిప్రాయాలను సర్వే కోసం క్రోడీకరించారు. అనేక దేశాల్లో వయోజనులతో పోలిస్తే యువ శ్రామికశక్తిలో నిరుద్యోగం రెండు నుంచి నాలుగు రెట్లు అధికంగా ఉంటుందని సర్వే పేర్కొంది. 2025 నాటికి ప్రపంచ శ్రామికశక్తిలో యువ శ్రామికశక్తి వాటా 75 శాతంగా ఉండగలదు. ఉపాధి, సంపదను పెంపొందించడం ద్వారా వ్యాపా రం సమాజంపై ధనాత్మక ప్రభావం చూపగలదని సర్వేలో పాల్గొన్న వారిలో 74 శాతం మంది అభిప్రాయపడ్డారు.
  
  
  ప్రపంచ సంపద పంపిణీ- 1500 సంవత్సరం:
  తలసరి స్థూల దేశీయోత్పత్తి అంచనాల ప్రకారం ప్రపంచంలో 1500 సంవత్సరంలో ఐరోపా ప్రాంతాలు అత్యంత ధనిక దేశాలు. తూర్పు ఆసియా, దక్షిణాసియా దేశాలలో స్థూల దేశీయోత్పత్తి ఎక్కువగా నమోదైంది. 1500 సంవత్సరంలో స్థూల దేశీయోత్పత్తి (జీడీపీ) మధ్య ఆఫ్రికా, ఆగ్నేయ ఆఫ్రికా ప్రాంతాల్లో తక్కువగా నమోదైంది. ఈ ప్రాంతాలు 2000 తర్వాతి కాలంలోనూ తక్కువ స్థూల దేశీయోత్పత్తినే నమోదు చేసుకున్నాయి. ప్రపంచ జీడీపీలో ఆయా ప్రాంతాల వాటా ఇప్పటికీ తక్కువగానే ఉంది.
  
  
  ప్రపంచ ఆదాయ అసమానతలు:
  ప్రపంచ బ్యాంకు దత్తాంశం ఆధారంగా చేసుకొని, ‘ది కాన్ఫరెన్స్ బోర్డ్ ఆఫ్ కెనడా’ ప్రపంచ ఆదాయ అసమానతలను అంచనా వేసింది. ప్రపంచ ఆదాయంలో 42 శాతం ప్రపంచ జనాభాలో ధనికులైన 10 శాతం మంది చేతుల్లో కేంద్రీకృతమవుతున్నది. ప్రపంచ జనాభాలో 10 శాతం పేద ప్రజల వాటా ప్రపంచ ఆదాయంలో ఒక శాతం మాత్రమే. 80వ దశకం, 90వ దశకం మధ్య భాగంలో అనేక దేశాల్లో ఆదాయ అసమానతలు పెరగగా, 2000 తర్వాత ఈ అసమానతలు కొంతమేర తగ్గాయి. దక్షిణ అమెరికా, దక్షిణాఫ్రికా దేశాలలో ఆదాయ అసమానతలు తక్కువ ఉండగా, అమెరికా, కెనడాలలో ఆదాయ అసమానతలు మధ్యస్థంగా ఉన్నాయి. 2011లో దావోస్‌లో జరిగిన ప్రపంచ ఆర్థిక వేదిక సమావేశంలోనూ ఆదాయ అసమానతలు, అవినీతిని ప్రపంచ సవాళ్లుగా పేర్కొన్నారు.
  
  ప్రపంచీకరణ, పెట్టుబడిదారీ మార్కెట్ వ్యవస్థల కారణంగా ప్రపంచ వ్యాప్తంగా అసమానతలు తగ్గినప్పటికీ అనేక దేశాల్లో వివిధ వర్గాల ప్రజల మధ్య ఆర్థిక అసమానతలు పెరిగినట్లు హార్వర్డ్ విశ్వవిద్యాలయ ఆర్థిక శాస్త్ర ప్రొఫెసర్ రిచర్డ్ ఫ్రీమన్ 2011 దావోస్ సమావేశంలో పేర్కొన్నారు. ఫోర్బ్స్ మేగజీన్ 2011లో ప్రపంచంలో 1210 మంది బిలియనీర్ల ఉమ్మడి సంపదను 4.5 ట్రిలియన్ డాలర్లుగా అంచనా వేసింది. 2012తో పోల్చినప్పుడు 2013లో ధనికులైన 400 మంది అమెరికన్ల సంపదలో 19 శాతం పెరుగుదల నమోదైనట్లు ‘ఫోర్బ్స్’ తెలిపింది. 2012లో వీరి ఉమ్మడి సంపద 1.7 ట్రిలియన్ డాలర్లు కాగా, 2013లో 2.02 ట్రిలియన్ డాలర్లకు పెరిగిం ది. 2012లో ప్రతి వ్యక్తి సగటు నికర సంపద 4.2 బిలియన్ డాలర్లు కాగా 2013లో 5 బిలియన్ డాలర్లకు పెరిగింది.
  
  ప్రపంచంలో పురుషుల ఆదాయం మహిళల ఆదాయం కంటే రెండు రెట్లు మించి ఉంది. ప్రపంచ వ్యాప్తంగా ప్రతి ప్రాంతంలోనూ పురుషుల సంపాదన మహిళల కంటే ఎక్కువగా ఉంది. మహిళలు, పురుషుల మధ్య ఆదాయ అసమానతలు దక్షిణాసియాలో అధికం. ఈ ప్రాంతంలో పురుషుల సంపాదన మహిళల సంపాదన కంటే దాదాపు అయిదు రెట్లు ఎక్కువ. దక్షిణాసియాలో ఆదాయం పరంగా వీరి మధ్య వ్యత్యాసం తక్కువ. ఈ ప్రాంతంలో పురుషుల సంపాదన, మహిళల కంటే రెట్టింపు ఉంటుంది. ప్రపంచ వ్యాప్తంగా మహిళల ఆదాయంలో అమెరికా మొదటి స్థానంలో నిలవగా, చైనా రెండో స్థానంలో ఉంది. జనాభాలో అధిక వార్షిక ఆదాయం మహిళలకు సంబంధించి నార్వే, డెన్మార్క్‌లలో ఎక్కువ.
  
  ప్రపంచ బ్యాంకు 2008 నివేదిక ప్రకారం 1.29 బిలియన్ ప్రజలు నిరపేక్ష పేదరికంలో ఉన్నారు. వీరిలో 400 మిలియన్ల ప్రజలు భారత్‌లోనూ, 173 మిలియన్ ప్రజలు చైనాలో దారిద్య్ర రేఖకు దిగువన నివసిస్తున్నారు.
  
  ప్రపంచ వ్యాప్తంగా మహిళల ఆదాయంలో అమెరికా మొదటి స్థానంలో నిలవగా, చైనా రెండో స్థానంలో ఉంది. జనాభాలో అధిక వార్షిక ఆదాయం మహిళలకు సంబంధించి నార్వే, డెన్మార్క్‌లలో ఎక్కువ.


 K. LALITHA BAI
  Associate Professor in English, Hyderabad.
  
  
  Sentence correction section is one of the important areas in many competitive examinations. Eight types of errors pertaining to the following broad areas are generally given. Candidates who wish to secure good scores need to enhance their knowledge on these areas.
  
  They are:
      1. Collocation
      2. Idioms and Phrases
      3. Pronoun agreement
      4. Concord
      5. Modifiers
      6. Verb sequences
      7. Comparisons
      8. Parts of speech
  
  Out of these we have studied the first two topics collocation and idioms and phrases in the last sessions. Let us learn about pronoun agreement in this session.
  Pronouns stand in for nouns in a sentence. Pronouns follow the same agreement rules as nouns, so when using a pronoun, it is important to be clear about what noun it is replacing. Take a look at the following tips:
  1.    A pronoun in the nominative form should be compared with the same form of the pronoun.
  2.    When two singular nouns are joined by and refer to the same person the pronoun used in their place should be singular in form.
  3.    A singular pronoun should be used when two singular nouns are joined by either or neither nor.
  4.    A pronoun in the plural form should be used when two nouns of different members are joined by 'or' or 'nor'.
  5.    The distributive pronouns 'either, neither, none, any, no one are used with singular verbs.
  6.    The indefinite pronoun 'one' should be used as 'one's for its possessive case.
  7.    The verbs such as cheat, prostrate, introduce, present, absent, satisfy, prepare, enjoy, hurt, avail of are followed by either an object or a reflexive pronoun.
  8.    The word 'who' as a relative pronoun in the nominative case takes a verb.
  9.    If a pronoun is to be placed after 'to be', the pronoun in the subjective case is used.    A very important point to be noted is that we should use the personal pronouns in the order of second person, third person and first person. The order first person, second person and third person is possible when we admit guilt.
  
  Pronoun Subject Vs Pronoun Object
  Once you've found a pronoun in a Sentence Correction question, check whether it's acting as the SUBJECT or the OBJECT of the sentence or phrase. Is the following sentence correct or incorrect?
  How could she blame you and he for the accident?
  The first step is to identify the pronoun(s). There are three in this sentence: "she," "you," and "he". Next, try to define whether each pronoun is acting as a subject or object. Here, "she" is the subject, and the pronouns "you" and "he" are acting as the objects of the sentence.
  How do we know this? Because "she" is doing the action (blaming) and "you" and "he" are receiving it (getting blamed). However, "he" does not seem to be in the correct form. "Who did she blame?", which is "him" not "he." ("Who did she blame? She blamed him")
  The pronouns acting as objects must be in the objective case; "him" is objective - while "he," used in the sentence, is subjective, and therefore incorrect.
  Incorrect: How could she blame you and he for the accident?
  Correct: How could she blame you and him for the accident?
  Who Vs Whom
  If the pronoun is acting as a subject, use who. If it is acting as an object, use whom.
  I don't know whom Kavitha married.
  Why is "whom" correct? Because Kavitha is the subject of this sentence - not the person she married.
  
  Singular and Plural Pronouns
  Pronouns also act like nouns in the realm of verb agreement. For some pronoun questions, you also need to check if the pronoun and its verb agree in number.
  Here's an example:
  Incorrect: Everyone on the project have to come to the meeting.
  Correct: Everyone on the project has to come to the meeting.
  The pronoun "everyone" is singular. Its verb must therefore be singular as well: "has" is correct, not "have".
  
  Possessive Pronoun Agreement
  When you come across possessive pronouns such as your, their, his, and hers, check to see whether they agree with other pronouns in the sentence. Most possessive pronouns are used messily in spoken language, so be careful to take special note when you see two pronouns in a sentence.
  Incorrect: Some of you will have to bring their own bags.
  Correct: Some of you will have to bring your own bags.
  In this sentence, the possessive pronoun towards the end of the sentence should match the pronoun following "Some of". Because the first pronoun is "you", the possessive pronoun must be your, not their.
  Objects of to be verbs are in the subject form.
  Watch for pronouns following "to be" verbs such "It should have been," "It is," "It could have been," "It was", and make sure they are in subject form.
  Incorrect: It must have been her who called.
  Correct: It must have been she who called.
  "It must have been" is a "to be" verb, so the pronoun must be in subject form: "she," not "her".
  
  Relative Pronouns
  Which, that and who are relative pronouns. A relative pronoun must refer to the word
  immediately preceding it. If the meaning of the sentence is unclear, the pronoun is in the wrong position. Which introduces
  non-essential clauses; that introduces essential clauses. Who refers to individuals; that refers to a group of persons, class, type, or species.
  Incorrect: The person whom draws the winning number hits the jackpot.
  Correct: The person who draws the winning number hits the jackpot.
  Here the relative pronoun 'who' is the correct form as it is the subject of the verb draws and also introduces the clause draws twinning number.
  
  Impersonal Pronouns
  We can use impersonal pronouns to talk about people in general or unspecified objects. The pronouns "one" and "you," which are included in a class of pronouns called "impersonal pronouns," are often improperly matched with their respective possessive pronouns.
  Incorrect: One should have their teeth checked every six months.
  Correct: One should have one's teeth checked every six months.
  
 Practice test
 1.    Her was better suited for the job.
 2.    Johnny and me drank a bottle of champagne.
 3.    The dinner was eaten by Smith and I.
 4.    Whom took out the trash?
 5.    Neither his bodyguards nor he were there.
 6.    Neither he nor his bodyguards was there.
 7.    If anyone comes over, take their name.
 8.    One should take your responsibilities seriously.
 9.    This test is for students which native language is not English.
 10.    My pencil is broken. Can I borrow its?
 
 Answers and explanation:
 1.    She was better suited for the job.
     Here, the pronoun is the subject of the sentence, as "the job" is clearly not the subject, and there are no other nouns in the sentence. Because the pronoun stands in for "the woman", the pronoun should be the subject form of the her/she pronoun meaning, "she".
 
 2.    Johnny and I drank a bottle of champagne.
     Because it's confused so often in spoken language, it can be difficult to tell when the pronoun in the phrase "someone else and me/I" is used incorrectly. But it's actually quite easy to remember when to use "me" and when to use "I": cross out everything in the "someone else and me/I" phrase except the pronoun - and then read it aloud. How does it sound? If it sounds fine, the pronoun is correct; if it sounds really odd, the pronoun is incorrect.
     "Me drank a bottle of wine" sounds odd, so the proper pronoun is clearly "I".
 
 3.    The dinner was eaten by Smith and me.
     "I/me" is acting as the object, so the proper pronoun is "me."
 
 4.    Who took out the trash?
     You wouldn't say "him took out the trash," so the pronoun in the original sentence must match the form of the pronoun "he," which is a subject pronoun: who is correct.
 
 5.    Neither his bodyguards nor he was there.
 
 6.    Neither he nor his bodyguards were there.
     The constructions "either... or" and "neither... nor" always take the verb form that matches the noun that is closer to the verb. Thus, "were" is incorrect in the fifth sentence because "he," a singular pronoun, is closer to the verb than "bodyguards," a plural noun; but "were" is correct in the sixth sentence because the order of the subjects is reversed, so that the plural noun "bodyguards" is closer to the verb.
 
 7.    If anyone comes over, take his or her name.
     The subject is anyone, which is singular, and therefore requires a singular pronoun such as "his" or "her".
 
 8.    One should take one's responsibilities seriously.
     The subject is one, which is singular, and therefore requires a singular pronoun.
 
 9.    This test is for students whose native language is not English.
     The correct relative pronoun to be used in this sentence is 'whose'.
 
 10.    My pencil is broken, can I borrow yours?
     The correct possessive pronoun is 'yours'.


 చైల్డ్ డెవలప్‌మెంట్ అండ్ పెడగాగీ
  
  1.సిలబస్ రచనా పద్ధతుల్లోని సర్ఫిలాకార పద్ధతిని సమర్థించే వికాస నియమం?
  1)వికాసం నిరంతరం జరుగుతుంది
  2)వికాసం క్రమానుగతమైంది
  3)వికాసం సంచితమైంది
  4)వికాసం సాధారణం నుంచి నిర్దిష్టతకు దారితీస్తుంది
  
  2.కింది వాటిలో సరికాని జత?
  1)శారీరక పెరుగుదల వేగంగా జరిగే దశ - శైశవదశ
  2)ఉద్వేగాలు ధారాపాతంగా ఏర్పడేదశ - పూర్వ బాల్యదశ
  3)భిన్న లింగీయులతో జట్టు క్రీడల్లో పాల్గొనే దశ- ఉత్తర బాల్యదశ
  4)ఒత్తిడి, ఒడిదుడుకుల దశ - కౌమారదశ
  
  3.పియాజే సంజ్ఞానాత్మక సిద్ధాంతంలోని దశలకు సంబంధించి సరి కానిది?
  1)వస్తు స్థిరత్వ భావన పొందని దశ - సంవేదన చాలక దశ
  2)మేక్ బిలీవ్ ప్లేకు సంబంధించిన దశ - పూర్వ ప్రచాలక దశ
  3)నిగమన వివేచనం కనిపించే దశ - మూర్త ప్రచాలక దశ
  4)సమస్యా పరిష్కారంలో పరికల్పనను రూపొందించుకునే దశ - అమూర్త ప్రచాలక దశ
  
  4.కోల్‌బర్గ్ నైతిక వికాస సిద్ధాంతం ప్రకారం సరికానిది?
  1)బడికి వెళ్లడానికి అవసరాలు తీర్చుకోవడం - పూర్వ నైతిక స్థాయిలోని ఒకటో దశ
  2)బడికి వెళ్లడానికి బహుమతులు తీసుకోవడం - పూర్వ నైతిక స్థాయిలోని రెండోదశ
  3)ఉపాధ్యాయుల సంతృప్తి కోసం బడికి వెళ్లడం - సాంప్రదాయక నైతిక స్థాయిలోని మూడోదశ
  4)ప్రధానోపాధ్యాయుని అధికారానికి లోబడి బడికి వెళ్లడం-సంప్రదాయ నైతికస్థాయిలోని నాలుగోదశ
  
  5.కింది వాటిలో వ్యక్త్యంతర్గత భేదాన్ని సూచించనిది?
  1)రాణి గణితంలో కంటే సాహిత్యంలో మిన్న
  2)రాజు సాహిత్యంలో కంటే గణితంలో మిన్న
  3)రాజు తరగతి విద్యార్థులలో దక్షత గలవాడు
  4)విశాల్ శారీరకంగా బలవంతుడు- మానసికంగా బలహీనుడు
  
  6.ప్రజ్ఞా పరీక్షలకు సంబంధించి సరికానిది?
  1)శాబ్దిక పరీక్షలన్నీపేపర్ పెన్సిల్ పరీక్షలు.
  2)అశాబ్దిక పరీక్షలన్నీ నిష్పాదన పరీక్షలు.
  3)సంస్కృతి సహిత పరీక్షలన్నీ సంస్కృతి రహిత పరీక్షలో ప్రామాణికమైనవి.
  4)వేగ పరీక్షలలో సులభత నుంచి క్లిష్టతకు ప్రశ్నలు ఉండవు.
  
  7.కింది వాటిలో సహజసామర్థ్యం గల విద్యార్థి?
  1)గౌతమ్ విభిన్న ఆలోచనలు గల విద్యార్థి
  2)దేవీ సౌమ్య ఉద్వేగ పరిపక్వతగల విద్యార్థిని
  3)చాణక్య కార్టూన్స్, కామిక్స్ అమితంగా ఇష్టపడే విద్యార్థి
  4)రేష్మా చిత్రలేఖనంలో ప్రతిభ చూపే విద్యార్థిని
  
  8.మూర్తిమత్వ పరీక్షల్లో ప్రక్షేపక పరీక్షకానిది?
  1) బెల్స్ అడ్జెస్ట్‌మెంట్ ఇన్వెంటరీ
  2) రోషాక్ సిరామరకల పరీక్ష
  3) ఇతివృత్త గ్రాహ్య పరీక్ష
  4) చిల్డ్రన్ అప్పర్ సెప్షన్ టెస్ట్
  
  9.తరగతిలోని విద్యార్థులను ఉపాధ్యాయుడు మూడు సమూహాలుగా విభజించాడు. అందులో మొదటి సమూహం వారికి ఇంటిపని చేస్తే బహుమతి ఇస్తానని ప్రకటించాడు. రెండో సమూహం వారికి ఇంటిపని ఇచ్చాడు. కానీ దండన, బహుమతి ప్రకటించలేదు. మూడో సమూహం వారికి ఇంటిపని చేయకపోతే దండన తప్పదని తెలిపాడు. ఇందులో నియంత్రిత సమూహం ఏది?
  1) 1     
  2) 2     
  3) 3
  4) 1,3
  
  10.ఆరో తరగతి చదువుతున్న సాయి పాఠశాలలోని ఆటలు, స్నేహితులు ఆకర్షణగా ఉన్నప్పటికీ, ఉపాధ్యాయులు ఆకర్షణగా లేకపోవడంతో చదువు కొనసాగించడమా లేదా వదిలివేయడమా అనేది నిర్ణయించుకోలేక పోతున్నాడు. ఆ విద్యార్థి ఎదుర్కొనే సంఘర్షణ?
  1) ఉపగమ-ఉపగమ    
  2) ఉపగమ-పరిహార
  3) పరిహార-పరిహార    
  4) అనుమతి- నిరాకరణ
  
  11.రక్షకతంత్రాలకు సంబంధించి సరి కానిది?
  1)వెంకీ చిన్న పిల్లవానివలె ఏడవడం - ప్రతిగమనం
  2)వెంకీ పరీక్ష తప్పటానికి ఉపాధ్యాయుడు కారణం అని చెప్పడం - హేతుకీకరణ
  3)ప్రేమలేఖలు రాసే వెంకీ ప్రేమకథలు రాసి రచయితగా గుర్తింపుపొందడం- ఉదాత్తీకరణ
  4)అవుట్‌డోర్ గేమ్స్ ఆడలేని వెంకీ ఇండోర్ గేమ్స్‌లో రాణించడం - పరిహారం
  
  12.పిల్లల్లో పుట్టుకతో భాషను ఆర్జించే ఉపకరణం ఉంటుందని పరికల్పన చేసిన సిద్ధాంత కర్త?
  1) వైగాట్‌స్కీ        
  2) ఛామ్‌స్కీ
  3) పియాజె        
  4) కోఫ్కా
  
  13.కార్ల్ రోజర్స్ వికాస సిద్ధాంతం దృష్టి కేంద్రీకరించనది?
  1) ఆత్మాశ్రయ వాస్తవికత
  2) ైచైతన్యవంతమైన అనుభవాలు
  3) సంజ్ఞానాత్మక అనుభవాలు
  4) స్వీయభావన
  
  14.కింది వాటిలో బోధన- అభ్యసన ప్రక్రియలో అభ్యాసకుని ప్రాధాన్య ఉపగమం?
  1)నేను ఒక సబ్జెక్టును ఎలా బోధించాలి?
  2)నేను బోధించే అంశాన్ని విద్యార్థులు ఎంత చక్కగా నేర్చుకుంటారు?
  3)నేను తరగతిలో బోధించడానికి సామగ్రిని ఎంత సక్రమంగా నిర్వహిస్తాను?
  4)విద్యార్థులు అర్థం చేసుకునే విధంగా ఎంత సమర్థంగా భావనను వివరించగలను?
  
  15.విద్యార్థి అవుట్‌లైన్ పటం గీయాలంటే కింది అభ్యసనా సిద్ధాంతం ఆధారంగా నేర్చుకోవాలి?    
  1) పావ్‌లోవ్ ఎస్ టైప్ అభ్యసనం
  2) స్కిన్నర్ ఆర్ టైప్ అభ్యసనం
  3) థార్‌‌నడెక్ ఆర్- ఎస్ అభ్యసనం
  4) బండూరా పరిశీలనా అభ్యసనం
  
  16.ప్రయోగశాలలో పరికరం సరిగా ఉపయోగించిన విద్యార్థికి ఉపాధ్యాయుడు బహుమతిచ్చాడు. ఆ బహుమతి వల్ల ప్రేరణ పొందిన విద్యార్థి ప్రయోగం నిర్వహణను అభ్యసించాడు. ఇందులో ఇమిడి ఉన్న మనోవైజ్ఞానిక భావన?
  1) పావ్‌లోవ్ ఎస్ టైప్ అభ్యసనం
  2) స్కిన్నర్ ఆర్ టైప్ అభ్యసనం
  3) థార్‌‌నడైక్ ఆర్- ఎస్ అభ్యసనం
  4) బండూరా పరిశీలనా అభ్యసనం
  
  17.నైసర్గిక స్వరూపం, శీతోష్ణస్థితి, వర్షపాతం, అడవులు, మృత్తికలు, నీటిపారుదల, విద్యుచ్ఛక్తి, పరిశ్రమలు, రవాణా, ఎగుమతులు, దిగుమతులు అనే భౌగోళిక శాస్త్ర భావనలు విడివిడిగా అభ్యసించడం కంటే మొ త్తంగా అభ్యసించడంలోని మనో వైజ్ఞానిక భావన?
  1) పావ్‌లోవ్ ఎస్ టైప్ అభ్యసనం
  2) కోహ్లెర్ అంతర్‌దృష్టి అభ్యసనం
  3) థార్‌‌నడైక్ ఆర్- ఎస్ అభ్యసనం
  4) బండూరా పరిశీలనా అభ్యసనం
  
  18.కుడిచేతితో బొమ్మలు గీసే వ్యక్తి ఎడమచేతితో బంతిని విసిరే నైపుణ్యాన్ని సాధించడం?
  1) అనుకూల బదలాయింపు
  2) ప్రతికూల బదలాయింపు
  3) శూన్యబదలాయింపు
  4) ద్విపార్శ్వ బదలాయింపు
  
  19.9989328365 అనే నంబర్ నేర్చుకొన్న విద్యార్థి కింది ఏ స్మృతి టెక్నిక్ ఉపయోగించి 9014143632 అనే నంబర్ నేర్చుకోవడం జరుగుతుంది?
  1) రిహార్సల్    
  2) నెమోనెక్స్
  3) ఆక్రానిక్స్
  4) ఛంకింగ్
  
  20.కింది వాటిలో అంతర్గత ప్రేరణ సందర్భం?
  1)ఇతరుల నుంచి ప్రశంసలందుకోవాలనే ఉద్దేశంతో పనిచేయడం
  2)గమ్యాన్ని సాధించాలనే వాంఛ
  3)పరీక్షలో ర్యాంక్ సాధించడానికి అధ్యయనం చేయడం
  4)ఇతరులను ఆనందపరచడానికి పనిచేయడం
  
  21.చాలక వికాసానికి  ఉదాహరణ కానిది?
  1) ఆట సామగ్రిని ఉపాయంగా వినియోగించడం
  2) వస్తువులను విసరడం
  3) ఒక పాదం మీద స్కిప్పింగ్ చేయడం
  4) ఎత్తుపెరగడం
  
  22.అభ్యసనంలో అతిముఖ్యమైన కారకం?
  1)ఉపాధ్యాయుడు-శిక్షణ
  2)బోధన పద్ధతులు -శిక్షణ
  3)అభ్యాసకుడు, ఉపాధ్యాయుడు, అభ్యసన సామగ్రి
  4)గ్రంథాలయం, ప్రయోగశాల
  
  23.పాఠశాలలో మార్గదర్శకత్వం వహించే వారికి సంబంధించి కింది వాటిలో సరైంది?
  1)వారు పిల్లల సమస్యలను పరిష్కరిస్తారు
  2)వారి భావాలను పిల్లలపై మోపి వారిని ఆ ప్రకారం నడుచుకోమంటారు
  3)పిల్లల సమస్యలను పరిష్కరించడంలో వారికి సహాయ పడతారు
  4)పిల్లల తరపున నిర్ణయాలు తీసుకొని పరిష్కారాలను ఆదేశిస్తారు
  
  24.కౌన్సిలీకి మంచి మార్గదర్శకత్వం అందించడానికి కౌన్సిలర్ చేపట్టవలసిన మొదటి చర్య?
  1)కౌన్సిలీతో మంచి సామరస్యతను ఏర్పరచుకోవడం
  2)ఉపయోగించడానికి సరైన సాధనాలను ఎన్నుకోవడం
  3)ఉపాయాత్మక ప్రశ్నల ద్వారా సమాచారాన్ని రాబట్టడం
  4)సేకరించిన సమాచారం, కౌన్సిలీ భావసూచనల ద్వారా సమస్యను విశ్లేషించడం
  
  25.సమ్మిళిత విద్య లక్ష్యం?
  1)అంగవైకల్యత కలిగిన పిల్లలను రక్షించడం
  2)బుద్ధిమాంద్యం కలిగిన పిల్లల అవసరాలను తీర్చడం
  3)ప్రత్యేక అవసరాలు కలిగిన పిల్లల అందరి అవసరాలు తీర్చడం
  4)పిల్లలందరి అవసరాలు తీర్చడం
  
  26.బెదిరింపులుండని అభ్యసనా వాతావరణాన్ని సృష్టించడానికి ఉపాధ్యాయునికి ఇటువంటి నాయకత్వ శైలి అవసరం?
  1) జోక్యరహిత
  2) భాగస్వామ్య
  3) ఆకర్షణీయ    
  4) నియంతృత్వ
  
  27.మూల్యాంకనానికి సంబంధించి సరి కానిది?
  1)అభ్యసనం కోసం అంచనా- లోపనిర్ధారణ మూల్యాంకనం
  2)అభ్యసనా ప్రక్రియలో అంచనా - సమగ్ర మూల్యాంకనం
  3)అభ్యసనాన్ని అంచనా వేయడం - సంకలన మూల్యాంకనం
  4)అభ్యసనాన్ని అంచనావేస్తూ ఉండడం- నిరంతర సమగ్ర మూల్యాంకనం
  
  28.ఒక్కొక్క జ్ఞానేంద్రియానికి ప్రత్యేక శిక్షణ ఇచ్చి బోధించాలని పేర్కొన్న విద్యా విధానం?
  1) ప్రోబెల్ -కిండర్‌గార్డెన్
  2) మాంటిస్సోరి - చిల్డ్రన్‌హౌస్
  3) పెస్టాలజీ- యార్డన్‌బోర్డింగ్
  4) ప్లేటో- జిమ్నాషియా
  
  29.విద్యాహక్కుచట్టం - 2009 ప్రకారం సరి కానిది?
  1)మొత్తం ఉపాధ్యాయుల సంఖ్యలో ఖాళీల సంఖ్య 10 శాతానికి మించ కూడదు.
  2)విద్యార్థికి అతని వయసుకు తగిన తరగతిలో ప్రవేశాన్ని కల్పించాలి.
  3)నిరంతర సమగ్ర మూల్యాంకనాన్ని చట్టంలో ప్రస్తావించడం
  4)8వ తరగతిలోపు బోర్డు పరీక్షలు నిర్వహించడం
  
  30.జాతీయ పాఠ్యప్రణాళిక చట్రంప్రకారం సరి కానిది?
  1)ఇంగ్లిష్‌ను బోధనామాధ్యమంగా ఉపయోగించడం
  2)నిరంతర సమగ్రమూల్యాంకనం
  3)బహుభాషా విధానాన్ని తెలియజేయడం
  4)అభ్యసనంలో నిర్మాణాత్మక ఉపగమం ఉపయోగం
  తెలుగు
  
  కింది గద్య భాగాన్ని చదివి 31నుంచి 35 ప్రశ్నలకు సమాధానాలు గుర్తించండి.
  సాంస్కృతిక పునరుజ్జీవనం రెండు చేతులా పెంపొందించిన మహానుభావులు ముగ్గురూ వెనువెంటనేరావడం మన మహా భాగ్యం. వారు పదితరాలలో పదివందల మందితో జరిగే పనిని ఒక్క చేతి మీదిగా నడపగలిగారు. వారిలో ఒకరు కందుకూరి వీరేశలింగం (1848-1919). ఆయన తెలుగు దృక్పథంలోనే వినూత్నమైన మార్పు తేగలిగారు. బ్రహ్మ సమాజ స్థాపన ద్వారా సాంఘిక సంస్కరణలకు బీజావాపనం చేశారు. అనేక మూఢాచారాలను వెక్కిరించి వేళాకోళం చేసి తప్పుకోకుండా వాటి సమూల నిర్మూలనకు తెగించి పోరాడారు. తొలి నవల రాశారు.
  
  తొలి కవుల చరిత్ర, తొలి నాటకం, తొలి స్వీయ చరిత్ర.. ఇలా చాలా ప్రక్రియలకు శ్రీకారం చుట్టిన ఘనత ఆయనకే దక్కుతుంది. అలాగే సృజనాత్మక సాహిత్యంలో ఒక వినూత్న ప్రయోగం చేసి చిన్నకథకు ప్రాణం పోసి, వచన వ్యావహారిక సాంఘిక నాటకానికి ప్రాణప్రతిష్ఠ చేసి దేశమును ప్రేమించమనీ, మంచిని పెంచుకోమనీ ప్రబోధించి అజరామరుడైన గురజాడ అప్పారావు (1861-1915) రెండోవారు. సాహిత్యంలో వ్యావహారిక భాషకు పట్టం కట్టి వచనం విస్తరించేందుకు కృషిచేసి, తన జీవితంలోనే ఉద్యమ సాఫల్యాన్ని చవిచూసి సంతృప్తుడైన గిడుగు రామ్మూర్తిపంతులు (1862-1963) మూడోవారు.
  
  31.సాంస్కృతిక పునరుజ్జీవనానికి ముగ్గురు మహానుభావులు చేసిన కృషి ఎలాంటిది?
  1)వందలాది మందితో జరిగే పనిని ఒక్కరే చేశారు.
  2)పది తరాల్లో పదివందల మందితో జరిగే పనిని ఒక్క చేతి మీదిగా నడిపించారు.
  3)పది వందల మందితో జరిగే పనిని ఒక్కరే చేశారు
  4)పది తరాల్లో జరిగే పనిని ఒక్కరే చేయగలిగారు
  
  32.మూఢాచారాల  నిర్మూలన కోసం పోరాడింది?
  1) కందుకూరి వీరేశలింగం    
  2) చిలకమర్తి
  3) గురజాడ    
  4) గిడుగు రామ్మూర్తి
  
  33.వ్యావహారిక సాంఘికనాటకానికి ప్రాణ ప్రతిష్ఠ చేసింది?
  1) పానుగంటి
  2) కందుకూరి
  3) గురజాడ    
  4) గిడుగు
  
  34.సాహిత్యంలో వచనం విస్తరణకు కృషి చేసింది?
  1) రాయప్రోలు    
  2) గురజాడ
  3) కందుకూరి    
  4) గిడుగు
  
  35.తెలుగు సాహిత్యంలో ప్రక్రియలన్నింటికీ శ్రీకారం చుట్టిన రచయిత?
  1) చిలకమర్తి    
  2) కందుకూరి
  3) గురజాడ    
  4) గిడుగు
  
  అపరిచిత పద్య భాగం
  కింది అపరిచిత పద్యాన్ని చదివి 36 నుంచి 40 ప్రశ్నలకు సమాధానాలు గుర్తించండి.
  సిరిగలవాడు మైమరిచి చిక్కిననాడు, తలంచి పుణ్యముల్
  పొరిపొరి చేయనైతినేనని పొక్కిన గల్గునే? గాలిచిచ్చుపై
  కెరలిన వేళడప్పిగొని కీడ్పడువేళ జలంబుగోరి త
  త్తరమున ద్రవ్వినంగలదే? దాశరథీ కరుణాపయోనిధీ!
  
  36.ఈ శతక పద్య రచయిత?
  1) బద్దెన
  2) మారద వెంకయ్య
  3) కంచర్ల గోపన్న
  4) ధూర్జటి
  
  37. ఈ పద్యం ఏ వృత్తానికి సంబంధించింది?
  1) ఉత్పలమాల    
  2) చంపకమాల
  3) శార్దూలం    
  4) మత్తేభం
  
  38.‘పొక్కిన’ పదానికి అర్థం?
  1) కమలిన    2) సంతోషించిన
  3) తినిన    4) కుమిలిన
  
  39.ధనమున్నప్పుడు పుణ్యకార్యాలు చేయకుండా చివరలో చింతించే వ్యక్తికి కవి చెప్పిన దృష్టాంతం?
  1)    గాలి నిప్పుపై విజృంభించేటప్పుడు నీటిపై ప్రయత్నించడం
  2)    దాహం వేసినప్పుడు బావిని తవ్వేందుకు ప్రయత్నించడం
  3)    సమయం మించిన తర్వాత కుమిలిపోవడం
  4)    ైపైవన్నీ
  
  40.‘త్రవ్వినంగలదే!’ పదాన్ని విడదీస్తే...?
  1) త్ర వ్వినం+గలదె    2) త్రవ్వినన్+కలదె
  3) త్రవ్వినం+కలదె    4) త్రవ్వినన్+గలదె
  
  41.ఉభయ కవి మిత్రుడు అనే బిరుదున్న కవి?
  1) నన్నయ    2) తిక్కన    3) పోతన    4) ఎర్రన
  
  42.జాషువా ‘గబ్బిలం’,‘ నాకథ’ ఏ ప్రక్రియకు చెందిన రచనలు?
  1) పద్యకావ్యం-ఖండకావ్యం
  2) ఖండకావ్యం-స్వీయ చరిత్ర
  3) సందేశ కావ్యం -స్వీయ చరిత్ర
  4) పద్యకావ్యం- ఆత్మకథ
  
  43.రాయప్రోలు వారి ‘లలిత’, ‘ఆంధ్రావళి’ ఏ ప్రక్రియకు చెందిన రచనలు?
  1) పద్యకావ్యం-వచన కావ్యం
  2) అనువాదకావ్యం-ఖండకావ్యం
  3) గేయకావ్యం-ఖండకావ్యం
  4) వచన కావ్యం-ఖండకావ్యం
  
  44.‘మాధవి తనపనేదో తానుచేసుకుంటానన్నది’.. ఇది ఏ వాక్యం?
  1) కర్మణి వాక్యం    2) ప్రత్యక్ష వాక్యం
  3) క్రియారహిత వాక్యం    4) పరోక్షవాక్యం
  
  45.‘రేపు పరీక్ష జరగవచ్చు’ అనే వాక్యం?
  1) అనుమత్యర్థకం    2) సంభావనార్థకం
  3) నిశ్చయార్థక వాక్యం    4) నిషేధార్థక వాక్యం
  
  46.వర్ణమాల ప్రకారం సరైన వరుసక్రమం?
  1) గ-డ-జ-వ-ద    2) గ-జ-డ-ద-బ
  3) గ-డ-ద-బ-జ    4) గ-బ-డ-జ-ద
  
  47.‘దేశాభివృద్ధికి ప్రణాళికలెన్ని వచ్చినా చాలా మందికి పేదరికం పోలేదు’ అనే వాక్యంలో అసమాపక క్రియ?
  1) క్త్వార్థకం        2) ఛేదర్థకం
  3) అప్యర్థకం        4) ప్రశ్నార్థకం
  
  48.‘అత్యంత’ పదంలో ఉన్న సంధి?
  1) యణాదేశ సంధి    2) వృద్ధి సంధి
  3)సవర్ణదీర్ఘ సంధి    4) గుణ సంధి
  
  49.‘బాపురే’ పదం ఏ భాషాభాగానికి చెందింది?
  1) క్రియ    2) విశేషణం
  3) సర్వనామం    4) అవ్యయం
  
  50.బహువ్రీహి సమాసానికి ఉదాహరణలు?
  1) చక్రపాణి, కుంభాకారుడు, నెలతాల్పు
  2) నలువ, చక్రపాణి, కమలాక్షుడు
  3) శీతాద్రి, చక్రపాణి, పీతాంబరుడు
  4) ముక్కంటి, సంసారసాగరం, పూబోడి
  
  51.‘శశవిషాణం’ అనే జాతీయానికి అర్థం?
  1) చంద్రుని వెన్నెల    2) చంద్రునిలో మచ్చ
  3) కుందేటికొమ్ము    4) చంద్రునిమీద పాషాణం
  
  52.‘‘కార్యము’’ అనే పదానికి వికృతి?
  1) కారము    2) కర్జము    3) కోరము    4) కరణం
  
  53.‘నోట్లో వేలు- నెత్తి మీదరాయి’ పొడుపు కథకు అర్థం?
  1) గడియారం    2) వడ్డాణం
  3) కడియం    4) ఉంగరం
  
  54.‘సన్యాసి’ పదంలో జరిగిన అర్థ విపరిణామం?
  1) అర్థసంకోచం    2) అర్థవ్యాకోచం
  3) అర్థాపకర్ష    4) అర్థగౌరవం
  
  55.‘మాతృభాష తల్లిపాల వంటిది’ అని పేర్కొన్నది?
  1) గాంధీ    2) కొమర్రాజు లక్ష్మణరావు
  3) ఠాగూర్    4) వావిలాలగోపాలకృష్ణయ్య
  
  56.సాధారణంగా ఉక్తలేఖనాన్ని మూడుసార్లు చెప్పాలి. మొదటిసారి చెప్పినప్పుడు విద్యార్థి చేయాల్సిన పని?
  1) వినాలి- రాయాలి    2) తప్పులు సరిచూసుకోవాలి
  3) ఏకాగ్రతతో వినాలి    4) రాయాలి
  
  57.గద్యబోధన సందర్భంలో ఉపాధ్యాయుడు వ్యాకరణాంశాలు బోధించాల్సిన సమయం?
  1) చర్చ అనంతరం    
  2) బాహ్యపఠనం తర్వాత
  3) విద్యార్థుల మౌనపఠనానికి ముందు
  4) ఉపాధ్యాయుడి ఆదర్శ పఠనం కంటే ముందు
  
  58.లఘుతర ప్రశ్నలు సిద్ధం చేసేటప్పుడు ఉపాధ్యాయుడు దృష్టిలో పెట్టుకోవాల్సిన అంశం?
  1)మాదిరి సమాధానాలను ముందే రాసుకోవాలి.
  2)ప్రతి ప్రశ్నను ఫలితాలను బట్టి రూపొందించాలి
  3)ప్రతి ప్రశ్నకు స్పష్టమైన ఒకే సమాధానం రావాలి
  4)కాదు, లేదు వంటి ప్రశ్నలు అడగాలి
  
  59.బోధనా లక్ష్యాలను ‘టాక్సానమీ ఆఫ్ ఎడ్యుకేషన్ ఆబ్జెక్టివ్స్’లో వివరించిన విద్యావేత్త?
  1) గ్విన్    
  2) బెంజమిన్ బ్లూమ్స్
  3) సిసిరో    
  4) లివింగ్‌స్టన్
  
  60.కృత్యాధారపద్ధతికి (అపెప్) మరో పేరు?
  1) డాల్టన్ పద్ధతి    2) నాటకీకరణ పద్ధతి
  3) మనోవైజ్ఞానిక పద్ధతి    4) చర్చా పద్ధతి
  
  ENGLISH
  
  61.In letter writing subscription is ____ and it terminated with____.
  1) The beginning of the letter; a comma
  2) The end of the letter; a comma
  3) The beginning of the letter; a full stop
  4) The end of the letter; a full stop
  
  62.If pronouns of different persons are to be used together in a sentence, the serial order of persons should be as follows:
  1)first person, second person, third person
  2)second person, first person, third person
  3)second person, third person, first person
  4) third person,second person,  first person
  
  63.The following sentence has been divided into four parts 1, 2, 3 and 4. There is an error in these parts. Detect the error and identify the part.
  The Renaissance is one of the most (1)/ interesting (2)/period in the history of architecture (3)/and indeed, of art in general (4).
  64.Which of the sentence is correctly punctuated.
  1)High and low, rich and poor must die!
  2)High and low, rich and poor, must die.
  3)High and Low, Rich and Poor must die.
  4)High and low, rich and poor must die.
  
  65.He was so learned that he seemed to know everything.
  Choose the correct compound form.
  1)He was very learned and so seemed to know everything.
  2)He was too learned to know everything.
  3)He was very learned but did not know anything.
  4)He was very learned and knows everything.
  
  66.The following sentence is in positive form.
  Very few companies in the world are as famous as the Reliance.
  Select the superlative form.
  1)The Reliance is not the most famous of all the companies in the world..
  2)The Reliance is one of the most famous companies in the world.
  3)The Reliance is the most famous of all the companies.
  4)The Reliance is famous than many other companies in the world.
  
  67.Material (Choose the correct antonym.)
  1) aerial    
  2) watery
  3) hollow    
  4) spiritual
  
  68.He is a good poet but not _____ Shakespeare. Fill in the suitable article.
  1) a     2) an     3) the    4) no article
  
  69.    The arrow pierced _______ the villain's heart. Fill in the suitable preposition.
  1) from     2) beside     3) into     4) through
  
  70.    Past perfect continuous tense is used for an action that was in progress over a period of time in the past. Select the best example from the given sentences.
  1)    I had been working in this office for five years by 2000.
  2)    He had been working in this office since 2000.
  3)    He had worked in this office for five years.
  4)    He had working this office for  five years.
  
  Choose the passive form of the sentence .
  71."He writes a novel." (Convert the given sentence into past perfect tense.)
  1) He wrote a novel.
  2) He was writing a novel
  3) He had written a novel
  4) He had been writing a novel
  
  72.One must do one's duty.
  1) One's duty must be done by one.
  2) One must be done his duty.
  3) One must be done with one's duty.
  4) Duty must be done.
  
  73.She said to him,"Are you not happy with what you have got?" The indirect form is:
  1) She told him whether he is not happy with what he had got,
  2)    She asked him if he was not happy with what he got.
  3)    She asked him whether he was not happy with what he has got.
  4)    She asked him if he was not happy with what he had got
  
  74.Choose the most appropriate one word substitute.
  A player who acts not by speaking, but wholly by gesticulations.
  1) Pantomine
  2) Patricide
  3) Patent     
  4) Paronyms
  
  75.A Necromaneer is:
  1) Doctor         2) Magician
  3) Neurologist     4) Agriculturist
  Read the following passage carefully and choose the best answer out of the four alternative.
  The chief condition of happiness bearing certain physical prerequisites, is the life of reason the specific carry and power of man. Virtue or rather excellence, will depend on clear judgement , selfcontrol, symmetry of desire, artistry of means, it is not the possession of the simple man, nor the gift of innocent extent, but the achievement of experience in the fully developed man. Yet there is a road to it, a guide to excellence, which may save many detours and delays; it is the middle way the golden mean. The qualities of character can be arranged in triads in each of which the first and the last qualities will be extremes and vices, and the middle quality a virtue or an excellence. So between cowardice and reshness is courage: between stinginess and extravagance is liberally; between sloth and greed is ambition between humility and pride is modesty; between secrecy and loquacity is honesty; between moroseness and buffoonery is good humour between quarrelsomeness and flattery is friendship between Hamlet's indecisiveness and Quixote's impulsiveness is self control 'Right' in ethics or conduct is not different from right in mathematics or engineering; it man correct and fit what works best to the best results.
  
  76.What is the main idea of passage?
  1)    The qualities of character are there -extremes and middle.
  2)    In some respects ethics and mathematics resemble.
  3)    Happiness can be achieved by following the middle path.
  4) None of there.
  
  77.    What is the implied meaning of the passage?
  1)    Happiness depends upon physical and mental qualities.
  2)    Self control is necessary.
  3)    Excellence should be achieved.
  4)    Rational approach lies in following the middle path.
  
  78.synonym of excellence?
  1)    Inferiority
  2)    Failure
  3)    Imperfection
  4) Eminence
  
  79.Which of the following is not the middle path of different qualities?
  1) Liberality     2) Ambition
  3) Friendship     4) Secrecy
  
  80.who among the following is not the writer of either Hamlet or Don Quixote?
  1) Benjonson     2) Shakespeare
  3) Cerventes     4) None of these
  
  81.Which of the following is the suitable title for the passage?
  1) Qualities of character
  2) Chief condition of happiness
  3) Golden mean
  4) None of this
  
  82.She cooks well, ________ ? Add the question tag.
  1) Didn't she    
  2) Did she
  3) Doesn't she    
  4) isn't she
  
  Choose the correct meaning of the idioms and phrases
  83.'At arms length"
  1) length of arm     2) At a distance
  3) insult         4) very near
  
  84.On the spur of the moment
  1) at once         2) get delayed
  3) give justice     4) practically
  
  85.Eliciting the grammar rules from the student rather than telling them is:
  1) inductive method    2) bilingual method
  3) deductive method    4) none
  
  86.In learning language every student besides acquiring L, S, R, and W skills, should also develop Reference skill . Which reference material is preferred by the student if he has to look for synonyms and antonyms
  1) Thesaurus     2) Dictionary
  3) Encyclopedia     4) atlas
  
  87.Reading for information is:
  1) Intensive reading    2) Extensive reading
  3) Reading Aloud    4) none
  
  88.    _____test will help to find out a set of qualities of an individual to solve specified problems.
      1) aptitude test     2) Diagnostic
      3) Achievment    4) unit test
  
  89.    which of the following letters are written in the same technique.
      1) b f a s t     2) l t g d e
      3) a e d g         4) b f a l
  
  90.    in language learning speaking is primary and help in interaction and communication. As an ELT how would you promote speaking skills.
      1) use translation method
      2) introduce dialogue technique
      3) Make them write a composition
      4) Introduce word stress
  
  పరిసరాల విజ్ఞానం
  
  91.వర్మీ కంపోస్ట్ తయారీకి తవ్విన గుంటలో అడుగు భా గం నుంచి పై భాగం వరకు వరుసగా వీటిని వేస్తారు?
      1)    పేడ, వానపాములు ్ధ పీచు, చెత్త  ్ధ గడ్డి
      2)    చెత్త, గడ్డి  ్ధ పీచు, పేడ  ్ధ వానపాములు
      3)    పీచు  ్ధ చెత్త, గడ్డి  ్ధ పేడ, వానపాములు
      4)    వానపాము, పేడ ్ధ చెత్త, పీచు  ్ధ గడ్డి
  
  92.మొట్టమొదటిసారిగా ఎవరి కాలంలో ‘రాజ్యం’ అవతరించింది?
      1) సింధు నాగరికత    2) ఆర్య నాగరిక త
      3) మగధ వంశం    4) సింధు ప్రజల పూర్వీకులు
  
  93.    రామయ్య ఏకైక కుమారుడు వేణు, రంగయ్య కుమారుడు రామ్. రామ్, లక్ష్మణులు సోదరులు. లక్ష్మణ్ సోదరి వేణుకు భార్య, రామయ్య భార్య రామ్ భార్యకు ఏమవుతుంది?
      1) అత్త    2) పిన్ని    3) అక్క    4) కూతురు
  
  94. ‘జలుబు’ వ్యాధికారకం?
      1) రినో వైరస్    2) వెరిసెల్లా వైరస్
      3) ఆర్థోమిక్సో వైరస్    4) పారా వైరస్
  
  95.    కింది వాటిలో తప్పుగా జతపరచింది?
      1) ఏకవార్షికాలు-వరి, గోధుమ, చిక్కుడు
      2) ద్వివార్షికాలు -క్యారెట్, బీట్‌రూట్, ముల్లంగి
      3) బహువార్షికాలు-మామిడి, వేప, చింత
      4) పైవేవీకావు
  
  96.    మానవుని దంతసూత్రం?
      1) 2/2, 1/1 , 2/2, 3/3
      2) 1/2, 2/1, 3/2, 3/3
      3)1/1, 2/2, 3/3, 2/2,
      4) 3/2, 3/3 ,1/2, 2/1
  
  97.    కింది వాటిలో ప్రోటోజోవా వర్గానికి చెందిన జీవి?
      1) నత్త    2) అమీబా    3) కప్ప    4) బల్లి
  
  98.    బాత్‌రూమ్‌లను శుభ్రం చేయడానికి ఉపయోగించేది?
      1) వెనిగార్    2) ఎసిటికామ్లం
      3) హైడ్రోక్లోరిక్ ఆమ్లం    4) కార్బోనికామ్లం
  
  99.    మనశరీరానికి తక్షణ శక్తిని అందించేవి?
      1) చక్కెరలు     2) ప్రోటీన్లు
      3) కొవ్వులు    4) విటమిన్లు
  
  100. జైపూర్‌లో నివసించే వారికి ఏ రకమైన ఇళ్ల్లు సౌకర్యం?
      1) వెదురుకర్ర ఇళ్లు    2) మట్టి ఇళ్లు
      3) చెక్క ఇళ్లు    4) గుడారాలు
  
  101. ఓజోన్‌పొర దెబ్బతినడానికి కారణమవుతున్న క్లోరోఫ్లోరోకార్బన్ల విడుదలను నిలువరించాలంటే?
      1)    రిఫ్రిజిరేటర్, ఏసీల వినియోగం తగ్గించాలి
      2)    మోటారు వాహనాల వాడకం నియంత్రించాలి
      3)    శబ్ద కాలుష్య తీవ్రతను తగ్గించాలి
      4)    శబ్ద, వాయు కాలుష్య కార కాల వాడకం తగ్గించాలి.
  
  102. వర్షాకాలంలో కలుషిత నీరు తాగడంతో వచ్చే వ్యాధి?
      1) కలరా    2) మలేరియా
      3) డయేరియా    4) కోరింతదగ్గు
  
  103. 82బీని డిగ్రీల తూర్పు రేఖాంశంపై గల ఒక పట్టణంలో స్థానిక సమయం మధ్యాహ్నం 12బీ గంటలు అయితే లండన్‌లో ఎంత సమయం అవుతుంది?
      1) సాయంత్రం 6 గంటలు
      2) ఉదయం 7 గంటలు
      3) సాయంత్రం 7 గంటలు
      4) ఉదయం 6 గంటలు
  
  104. వీటిలో ‘సర్వభక్షకి’
      1) తొండ    2) కోడి    3) బల్లి    4) సాలెపురుగు
  
  105. ఉష్ణోగ్రతను కొలవడానికి ఉపయోగించే అంతర్జాతీయ కొలమానం?
      1) కెలోరీమీటర్    2) కాండిలా
      3) సెల్సియస్    4) కెల్విన్
  
  106. ఏ నేలల్లో పొటాష్, ఫాస్ఫారికామ్లాలు ఎక్కువ?
      1) నల్లరేగడి    2) ఎర్రనేలలు
      3) ఒండ్రునేలలు    4) లాటరైట్
  
  107.  వైరస్ వల్ల వచ్చే ట్రిస్టిజ అనే వ్యాధి వేటికి వస్తుంది?
      1) పాడి పశువులు    2) గొర్రెలు
      3) నిమ్మ, కొబ్బరి    4) చీనీ, బత్తాయి
  
  108. భూమి తన చుట్టు తాను తిరగడానికి పట్టే కాలం?
      1) 23 గంటల 56 నిమిషాల 6 సెకన్లు
      2) 23 గంటల 56 నిమిషాల 8.05 సెకన్లు
      3) 23 గంటల 56 నిమిషాల 7 సెకన్లు
      4) 23 గంటల 56 నిమిషాల 4.09 సెకన్లు
  
  109. బీఆర్ అంబేద్కర్ జన్మించిన సంవత్సరం?
      1) 1889    2) 1890    3) 1891    4) 1892
  
  110. కింది వాటిని జతపరచండి?
      1. భరతనాట్యం     ్చ. ఆంధ్రప్రదేశ్
      2. కూచిపూడి     ఛ. తమిళనాడు
      3. కథక్     ఛి. ఉత్తరప్రదేశ్
      4. కథాకళి     ఛీ. కేరళ
      1) 1-ఛ, 2-్చ, 3-ఛి, 4-ఛీ
      2) 1-్చ, 2-ఛ, 3-ఛీ, 4-ఛి
      3) 1-ఛి, 2-ఛ, 3-ఛీ, 4-్చ
      4) 1-ఛీ, 2-ఛ, 3-్చ, 4-ఛి
  
  111. రాష్ట్రపతి రాజీనామా చేసినప్పుడు ఉప రాష్ట్రపతి తాత్కాలిక రాష్ట్రపతిగా వ్యవహరిస్తారు. ఆ సమయంలో ఈ విధంగా జరుగుతుంది?
      1)    ఉపరాష్ట్రపతి తన పదవికి రాజీనామా చేస్తాడు
      2)    ఉపరాష్ట్రపతి రాజ్యసభకు అధ్యక్షుడుగా కూడా వ్యవహరిస్తాడు
      3)    ఉపరాష్ట్రపతి రాష్ట్రపతి హోదాలోనే జీతభత్యాలను స్వీకరిస్తాడు
      4)    పైవన్నీ
  
  112. శక్తిమంతమైన హక్కు?
      1) స్వాతంత్య్రపు హక్కు
      2) రాజ్యాంగపరిహారపు హక్కు
      3)వాక్ స్వాతంత్య్రపు హక్కు    4) ఆస్తిహక్కు
  
  113. ఐక్యరాజ్యసమితి దినోత్సవం?
      1) అక్టోబర్ 10    2) అక్టోబర్ 14
      3) అక్టోబర్ 20    4) అక్టోబర్ 24
  
  114. సమాచారహక్కు చట్టం కింది వారికి వర్తించదు?
      1) ఏపీ వక్ఫ్‌బోర్డు    2) ఎన్‌సీఈఆర్‌టీ
      3) రాజకీయ పార్టీలు    4) పైవన్నీ
  
  115. ‘సబిత’కు విజ్ఞానశాస్త్రానికి సంబంధించిన వార్తలు మ్యాగజైన్స్ నుంచి కత్తిరించి దాచే అలవాటు ఉంది. దీన్ని బట్టి ఆమె ఏ లక్ష్యం సాధించినట్టు?
      1) అవగాహన    2) వినియోగం
      3) అభిరుచి    4) నైపుణ్యం
  
  116. ఉపాధ్యాయుడు యూనిట్‌టెస్ట్‌లో ఇచ్చిన ప్రశ్న ఇలా ఉంది. బొద్దింక ఆర్థ్రోపొడా జీవి. వానపాము______ అనేది ఏ రకమైన ప్రశ్న?
      1) పూరక ప్రశ్న    2) సాదృశ్య ప్రశ్న
      3) వర్గీకరణ ప్రశ్న    4) ఏకాంతర ప్రశ్న
  
  117. జశ్వంత్ విజ్ఞానశాస్త్ర ఉపాధ్యాయుడు. అతను విద్యార్థులకు మిత్రుడిగా, సలహాదారుడిగా, మార్గదర్శిగా, పర్యవేక్షకుడిగా ఉండాలనుకుంటే ఏ బోధనా పద్ధతిని ఉపయోగించాలి?
      1) ఉపన్యాస పద్ధతి    2) ప్రదర్శనా పద్ధతి
      3) చారిత్రక పద్ధతి    4) ప్రాజెక్ట్ పద్ధతి
  
  118. లక్ష్యాలకు సంబంధించి కింది వాటిలో సరికానిది?
  1)ధరకు, డిమాండ్‌కు మధ్య విలోమ సంబంధాన్ని బాలు గుర్తించాడు - అవ గాహన
  2)ఉష్ణోగ్రతకు ఎత్తై ప్రాంతాలకు మధ్య పరస్పర సంబంధాన్ని అఖిల స్థాపించింది-వినియోగం
  3)సూర్య కుటుంబం నమూనాను తయారు చేసి గ్రహాలు, ఉపగ్రహాలను రాధ విశ్లేషించింది-నైపుణ్యం,వినియోగం
  4)నవనీత తప్పు, ఒప్పు ప్రశ్నలలో ఒప్పు అనే సమాధానాన్ని సత్యమని గుర్తించింది-అవగాహన
  
  119. బోధనోపకరణాలకు సంబంధించి సరికానిది?
  1)విజయనగర సామ్రాజ్యంలో వంశాల క్రమాన్ని చూపే చార్టు- ఫ్లో చార్టు
  2)భారత స్వాతంత్య్ర ఉద్యమంలోని సంఘటనలను తెలిపే చార్టు- టైంలైన్ చార్టు
  3)హిమాలయాలు ఈశాన్యంలో పెట్టనికోట వలె ఉన్నాయి అని తెలిపే మ్యాప్ - రిలీఫ్ మ్యాప్
  4)భారతదేశంలో1951-2011 వరకు అక్షరాస్యత అభివృద్ధిని సూచించే గ్రాఫ్-సచిత్రగ్రాఫ్
  
  120. కింది బోధనా పద్ధతులలో సరి కానిది?
  1)శివాజీ జీవిత చరిత్రను బోధించడానికి అనువైన పద్ధతి- కథన పద్ధతి
  2)సూర్య కుటుంబం పాఠ్యాంశం బోధించడానికి అనువైన పద్ధతి - ప్రాజెక్ట్ పద్ధతి
  3)ఎత్తై ప్రాంతాలు చల్లగా ఉంటాయా? అనే సమస్యను బోధించడానికి అనువైన పద్ధతి- ఆగమన పద్ధతి
  4)భారతదేశంలోని శాసనాలు, చిరస్మారకాలు అనే పాఠ్యాంశం బోధించడానికి అనువైన పద్ధతి - మూలాధార పద్ధతి
  
  
  మ్యాథమెటిక్స్
  
  121. 3, 4ల మధ్యలేని అకరణీయ సంఖ్య?
      1) 29/9    2) 28/9    3) 15/4    4) 5/3
  
  122. 360 చ.మీ. వైశాల్యం కలిగిన సమాంతర చతుర్భుజం భూమి, ఎత్తుల నిష్పత్తి 5:2. అయితే ఆ సమాంతర చతుర్భుజం ఎత్తు ఎంత?
      1) 30 మీ.     2) 9 మీ.    3) 12 మీ.     4) 10 మీ.
  
  123. రెండు వృత్తాల వ్యాసాల నిష్పత్తి 2:3 అయితే వాటి చుట్టుకొలతల నిష్పత్తి?
      1) 2:3     2) 3:2    3) 4:9     4) 9:4
  
  124. సమబాహు త్రిభుజం భ్రమణ సౌష్టవ కోణం?
      1) 60ని    2) 90ని     3) 120ని     4) 180ని
  
  125. పూర్ణ సంఖ్యలు భాగహారం దృష్ట్యా పాటించే ధర్మం?
      1) సంవృత        2) స్థిత్యంతర
      3) సహచర        4) ఏదీకాదు
  
  126. ఒక పరీక్షలో ప్రతి సరైన జవాబుకు +3 మార్కులు, తప్పు జవాబుకు -2 మార్కు లు, జవాబు రాయకుంటే 0 మార్కులు కేటాయించారు. రాణి రాసిన జవాబుల్లో 12 సరైనవి. అప్పుడు ఆమె పొందిన మార్కులు 20. అయితే ఆమె రాసిన తప్పు జవాబులెన్ని?
      1) 10     2) 8    3) 12     4) 4
  
  127. వీటిలో సరికాని దాన్ని గుర్తించండి?
  
      1)      2)  
  
      3)      4)
  
  128. 0.5 ొ 0.05=?
      1) 0.1     2) 10     3) 0.01     4) 100
  
  129. కింది వాక్యాల్లో అసత్యాన్ని గుర్తించండి?
      1)    ధన అకరణీయ సంఖ్య సమాన అకరణీయ సంఖ్యలన్నీ ధనరాశులే
      2)    {పతిపూర్ణ సంఖ్య ఒక అకరణీయ సంఖ్య
      3)    7/8, 9/8, 8/8 లు సమాన అకరణీయ సంఖ్యలను సూచిస్తాయి
      4)    {పతిదశాంశ సంఖ్యను అకరణీయ సంఖ్యారూపం లో రాయొచ్చు
  
  130. రాము తండ్రి ప్రస్తుత వయసు, రాము ప్రస్తుత వయసుకు మూడు రెట్లు ఎక్కువ. 5 సంవత్సరాల తర్వాత వారి వయసుల మొత్తం 70 సంవత్సరాలు. అయితే రాము తండ్రి ప్రస్తుత వయసు ఎంత?
      1) 60 సం॥    2) 50 సం॥    3) 40 సం॥    4) 45 సం॥
  
  131. 30ని పూరక కోణం ఎంత?
      1) 150ని     2) 60ని     3) 330ని     4) 240ని
  
  132. పటంలో //ఆఇ అయితే కోణం గీ ఎంత?
      1) 75ని     2) 45ని
      3) 90ని     4) 60ని
  
  133. ఒక సంఖ్యలో 40శాతం 800కి సమానమైన ఆ సంఖ్య?
      1) 3200     2) 3000    3) 2000     4) 2400
  
  134. 42 ్ఠడ్డ2 పరిమాణం?
      1) 42     2) 2    3) 4     4) 42
  
  135. 1+2్ఠ3్ఠ2కు ఎంత కలిపినా ్ఠ2-్ఠ-1 వస్తుంది?
      1) 4్ఠ23్ఠ+2     2) 4్ఠ2+3్ఠ2
      3) 4్ఠ23్ఠ+1     4) 4్ఠ23్ఠ2
  
  136. 42ని2ని+3ని విలువ?
      1) 45ని     2) 43ని    3) 1    4) 0
  137. 11తో నిశ్శేషంగా భాగించబడని సంఖ్య?
      1) 20801     2) 10824     3
  
  
  138. వీటిలో కాప్రేకర్ స్థిరాంకం?
      1) 6714     2) 6174    3) 7614     4) 7416
  
  139. 12+4272ను సూక్ష్మీకరిస్తే ?
      1) 21     2) 21    3) 37     4) 45
  
  140. వీటిలో సరైంది?
      1) క్రమభిన్నం వ్యుత్క్రమం క్రమభిన్నం
      2) అపక్రమభిన్నం వ్యుత్క్రమం అపక్రమ భిన్నం
      3) మిశ్రమ భిన్నం వ్యుత్క్రమం మిశ్రమ భిన్నం
      4) ప్రతి సహజసంఖ్య వ్యుత్క్రమం క్రమభిన్నం
  
  141. 68 మి.మీ.లను కి.మీ.లలో పేర్కొంటే?
      1) 0.68 కి.మీ.     2) 0.0068 కి.మీ.
      3) 0.00068 కి.మీ.    4) 0.000068 కి.మీ.
  
  142. 9 అనేది?
      1) సంయుక్త సంఖ్య     2) సహజ సంఖ్య
      3) పూర్ణసంఖ్య    4) అన్నీ
  
  143. భావన ఒక నవల్లో 1/4 భాగాన్ని ఒక గంటలో చదువుతుంది. అయితే ఆమె రెండున్నర గంటల్లో చదవగలిగే భాగం ఎంత?
      1) పూర్తిభాగం     2) 5/8 భాగం
      3) సగభాగం     4) 8/5 భాగం
  
  144. 18,453ను సమీప వందలకు సవరించి రాయగా?
      1) 18,000     2) 18,400    3) 18,500     4) 19,000
  
  145. సంశ్లేషణ పద్ధతి దోషం కానిది?
      1) నూతన ఆవిష్కరణకు అవకాశం
      2) సుదీర్ఘమైన పద్ధతి
      3) సోపానాలు గుర్తురాక మధ్యలోనే వదిలేస్తారు
      4) సంపూర్ణ అవగాహనకు తావుండదు
  
  146. కష్టమైన సమస్యను సాధించడానికి ముందు తేలికైన సమస్యను తీసుకొని సాధన చేసి ఆ సాధనా విధానాన్ని క్లిష్టమైన సమస్యను సాధించడానికి ఉపయోగించేది?
      1) ఆధారిత పద్ధతి     2) చిత్రీకరణ పద్ధతి
      3) పునఃప్రవచన పద్ధతి    4) సాదృశ్యాల పద్ధతి
  
  147. విద్యార్థి భిన్నాలకు సంబంధించిన నిత్య జీవిత సమస్యలను విశ్లేషణ చేస్తాడు. ఇది ఏ లక్ష్యానికి చెందింది?
      1) అవగాహన     2) అభిరుచి
      3) వినియోగం     4) సహజీకరణం
  
  148. బాహ్యప్రేరణ కంటే అంతఃప్రేరణకు ప్రాధాన్యత ఇవ్వాలి అని సూచించే బోధనా పద్ధతి?
      1) మాంటిస్సోరి పద్ధతి    2) కిండర్ గార్డెన్ పద్ధతి
      3) సమస్యా పరిష్కార పద్ధతి
      4) ప్రయోగశాల పద్ధతి
  
  149. ప్రత్యామ్నాయ ప్రతిస్పందనల రకానికి చెందిన ప్రశ్నలకు సంబంధించి సరికానిది?
      1)అనిశ్చిత వాక్యాలు ఇవ్వరాదు
      2)విద్యార్థికి జవాబులు రాయడంలో స్వేచ్ఛ ఉండదు
      3)బోధనా లక్ష్యాల్లో నైపుణ్యాన్ని మాత్రమే పరీక్షిస్తుంది
      4)ఇచ్చిన వాక్యం నిర్దిష్టంగా ఉండాలి
  
  
  150. చతురస్రంలోని కర్ణం దానికి రెట్టింపు వైశాల్యం కలిగి ఉండే చతురస్ర భుజానికి సమానం అని తెలిపింది?
  1) పైథాగరస్
  2) యూక్లిడ్
  3) ఆర్యభట్ట
  4) మహావీర
  
  
  సమాధానాలు
      1) 2;    2) 3;    3) 3;    4) 1;    5) 3;
      6) 2;    7) 4;    8) 1;    9) 2;    10) 2;
      11) 2;    12) 2;    13) 3;    14) 2;    15) 3;
      16) 2;    17) 2;    18) 3;    19) 4;    20) 2;
      21) 4;     22) 3;     23) 3;     24) 1;     25) 4;
      26) 2;     27) 2;     28) 2;     29) 4;     30) 1;
      31) 2;     32) 1;     33) 3;     34) 4;     35) 2;
      36) 3;     37) 2;     38) 4;     39) 4;     40) 2;
      41) 2;     42) 3;     43) 2;     44) 4;     45) 2;
      46) 2;     47) 3;     48) 1;     49) 4;     50) 2;
       51) 3;     52) 2;     53) 4;     54) 3;     55) 2;
      56) 3;     57) 3;     58) 1;     59) 2;     60) 3;
      61) 2;    62) 2;    63) 3;    64) 4;    65) 1;
      66) 2;    67) 4;    68) 3;    69) 4;    70) 1;
      71) 3;     72) 4;     73) 4;     74) 1;     75) 2;
      76) 3;     77) 4;     78) 4;     79) 4;     80) 1;
      81) 2;     82) 3;     83) 2;     84) 1;     85) 3;
      86) 1;     87) 2;     88) 1;     89) 3;     90) 2;
      91) 3;     92) 2;     93) 2;     94) 1;     95) 4;
      96) 1;     97) 2;     98) 3;     99) 1;     100) 2;
      101) 1;    102) 3;    103) 2;    104) 2;    105) 4;
      106) 3;    107) 4;    108) 4;    109) 3;    110) 1;
      111) 3;    112) 2;    113) 4;    114) 3;    115) 3;
      116) 2;    117) 4;    118) 4;    119) 4;    120) 2;
      121) 4;     122) 3;     123) 1;     124) 3;     125) 4;
      126) 2;     127) 2;     128) 2;     129) 3;     130) 4;
      131) 2;     132) 4;     133) 3;     134) 3;     135) 4;
      136) 3;     137) 4;     138) 2;     139) 1;     140) 4;
      141) 4;     142) 4;     143) 2;     144) 3;     145) 2;
      146) 4;     147) 3;     148) 1;     149) 3;     150) 1.
  
  రూపొందించినవారు
  మోజెస్, (చైల్డ్‌డెవలప్‌మెంట్ అండ్ పెడగాగీ)
  డా॥పి.వి. సుబ్బారావు, (తెలుగు)
  బి. శ్రీనివాస్, (పరిసరాల విజ్ఞానం)
  ఎన్. వాసుదేవ రెడ్డి, (మ్యాథమెటిక్స్)
  అమీనా ఆజమ్, (ఇంగ్లిష్)
  
  


 ఎంచుకున్న లక్ష్యం ఉన్నతంగా ఉన్నప్పుడు.. దాన్ని అందుకునేందుకు పయనించే మార్గం అత్యున్నతంగా ఉండాలి. కసితో కూడిన సాధన ఎంతటి కఠిన లక్ష్యాన్నయినా ఛేదిస్తుంది.. విజయ గమ్యాన్ని చేరుకునే మార్గంలో అపజయాలు ఎదురైనా, వాటినే గెలుపు సోపానాలుగా మార్చుకునే వారు కొందరే ఉంటారు. ఇలా సక్సెస్ బాటలో నడిచి ఇండియన్ ఫారెస్ట్ సర్వీస్ (ఐఎఫ్‌ఎస్)లో జాతీయ స్థాయిలో 12వ ర్యాంకు సాధించారు తెలుగు తేజం కొమ్మిశెట్టి మురళీధర్. ఆయన గెలుపు ప్రస్థానం ‘భవిత’ పాఠకుల కోసం..
  
 మాది వైఎస్సార్ కడప జిల్లా. నాన్న రామప్రసాద్ ప్రొద్దుటూరు మున్సిపాలిటీలో శానిటరీ సూపర్‌వైజర్. అమ్మ గోపాలమ్మ ప్రభుత్వ ఉపాధ్యాయురాలు. తమ్ముడు గిరిధర్ అమెరికాలో సాఫ్ట్‌వేర్ సంస్థలో పనిచేస్తున్నాడు. జీవి త భాగస్వామి హరిప్రియ సివిల్స్‌కు సిద్ధమవుతున్నారు.
  
  ఆ సంకల్పం బడిలోనే:  నాన్న ప్రోత్సాహంతో 6-8 తరగతి వరకు కోరుకొండ సైనిక్ స్కూల్‌లో చదివా. విజయవాడ శ్రీచైతన్యలో ఇంటర్ పూర్తిచేశా. సైనిక్ స్కూల్‌లో చదివినప్పటికీ అప్పట్లో సైన్యంలో చేరాలన్న ఆలోచన లేదు. అయితే సమాజానికి ఏదో ఒక విధంగా సేవచేయాలని అప్పట్లోనే మనసులో నాటుకుపోయింది. ఐఐటీ మద్రాస్‌లో డ్యూయల్ డిగ్రీ (బీటెక్+ఎంటెక్) పూర్తిచేశా. పుణేలో సాఫ్ట్‌వేర్ ఇంజనీర్‌గా పనిచేస్తున్నప్పుడు సివిల్స్ దిశగా ఆలోచనలు సాగాయి. అందుకే ఐదంకెల వేతనం వస్తున్న కొలువును వదులుకొని, ఐఏఎస్ అధికారి అయిన మామయ్య రామాంజనేయులు సలహాతో ఢిల్లీ వెళ్లి, ఓ కోచింగ్ సెంటర్‌లో చేరాను.
 
  
  ఓటమి నుంచి ఆత్మవిశ్వాసం:  సివిల్స్ సాధించే క్రమంలో మొదటిసారి అపజయం ఎదురైంది. అయితే ఆ ప్రయత్నంలో సాధించిన మార్కులు నా ఆత్మవిశ్వాసాన్ని పెంచాయి. రెండోసారి మెయిన్స్ వరకు వెళ్లి, ఫలితం కోసం ఎదురుచూస్తున్న సమయంలో నువ్వు ఐఎఫ్‌ఎస్‌కు ఎందుకు ప్రయత్నించకూడదనే ఫ్యాకల్టీ సలహాతో ఆ దిశగా ప్రయత్నం ప్రారంభించాను. 2013లో సివిల్స్, ఐఎఫ్‌ఎస్ రెండింటిలోనూ ప్రిలిమ్స్ దశను దాటాను.
  
 ఐఎఫ్‌ఎస్ మెయిన్స్‌కు ఫారెస్ట్రీ, జియాలజీలు ఆప్షనల్ సబ్జెక్టులు. సివిల్స్ ప్రిపరేషన్ ఐఎఫ్‌ఎస్ జనరల్ స్టడీస్ పేపర్‌కు బాగా ఉపయోగపడింది. ఫారెస్ట్రీ మెటీరియల్ కోసం ఢిల్లీలో నేను ఉన్నచోటకు దగ్గర్లోని అగ్రికల్చరల్ యూనివర్సిటీకి వెళ్లేవాణ్ని. ఇక జియాలజీ సబ్జెక్టుకు కోచింగ్ మెటీరియల్ చాలా వరకు ఉపయోగపడింది. గత పరీక్షల సమయంలో చేసిన తప్పులను గుర్తించి, వాటిని సరిదిద్దుకున్నాను.
  
 
  రోజుకు ఎనిమిది గంటలు:  ప్రిపరేషన్‌కు రోజుకు ఎనిమిది గంటలు కేటాయించాను. పరీక్షకు రెండు నెలల ముందు 10 గంటలు చదివా. ఉదయం తప్పనిసరిగా ఇంగ్లిష్ దినపత్రికలు చదివేవాణ్ని. రోజులో జనరల్ స్టడీస్‌కు రెండు గంటలు, ఆప్షనల్స్‌కు రెండు గంటలు కేటాయించాను. సొంతంగా నోట్స్ రూపొందించుకున్నాను. సబ్జెక్టుల వారీగా ప్రిపరేషన్‌ను ప్రణాళికను రూపొందించుకొని, ఏ రోజు చదవాల్సిన అంశాలను ఆ రోజే చదివాను. చదవడం వల్ల వచ్చిన అలసటను దూరం చేసుకునేందుకు బ్లాగులు రాసేవాణ్ని.
 
  
  ఇంటర్వ్యూ కొత్త అనుభవం:  గతంలో రైల్వేస్ చైర్మన్‌గా పనిచేసిన వినయ్ మిట్టల్ నేతృత్వంలోని నలుగురు సభ్యుల బృందం నన్ను ఇంటర్వ్యూ చేసింది. ‘‘మీరు ఫారెస్ట్ సర్వీస్ ఉద్యోగం నుంచి ఆశిస్తున్నదేమిటి?’’- ఇంటర్వ్యూలో ఎదురైన మొదటి ప్రశ్న ఇది. తొలి రోజు మొదటి అభ్యర్థిగా ఇంటర్వ్యూ గదిలోకి అడుగుపెట్టడంతో ఒత్తిడికి గురయ్యా. అయితే బోర్డు సభ్యులు స్నేహపూర్వకంగా వ్యవహరించడంతో ఆ ఒత్తిడి దూరమైంది. బయోడేటా నుంచి ఎక్కువ ప్రశ్నలు అడిగారు.
  
 నా హాబీలైన జాగింగ్, వీధి బాలలకు చదువుచెప్పడంపై ప్రశ్నలు అడిగారు. నీకు తెలిసిన టైగర్ రిజర్వ్ ఏంటని ప్రశ్నించగా శ్రీశైలం రిజర్వ్ ఫారెస్ట్ అని సమాధానం చెప్పాను. అక్కడ ఎన్ని పులులుంటాయో చెప్పండంటూ మరో ప్రశ్న ఎదురైంది. దీనికి సమాధానం తెలియదని చెప్పాను. దాదాపు 25 ప్రశ్నలు అడిగారు. మొత్తంమీద ఇంటర్వ్యూను బాగా చేశాను. తప్పకుండా విజయం సాధిస్తానని ఆ రోజే నమ్మకం కలిగింది. అది నిజమైంది.
 
  
  నిజాయితీగా శ్రమిస్తే విజయం!
  భారత ఆర్థిక వ్యవస్థలో అటవీ ప్రాంతానికి కీలక స్థానముంది. ఈ క్రమంలోనే ఇండియన్ ఫారెస్ట్ సర్వీస్‌పై యువతలో క్రేజ్ పెరిగింది. లక్ష్యాన్ని సాధించాలన్న తపనతో పాటు కష్టపడే తత్వం ఉంటే అవి విజయానికి చేరువ చేస్తాయి. భారతదేశ రాజకీయ, సామాజిక, ఆర్థిక వ్యవస్థలకు సంబంధించిన అంశాలపై పూర్తిస్థాయిలో పట్టుసాధిస్తే విజయం చేజిక్కినట్లే.
  
 మార్కెట్లో సులువుగా మెటీరియల్ లభించే సబ్జెక్టులను ఆప్షన్స్‌గా ఎంపిక చేసుకోవాలి. ఇంటర్వ్యూ సందర్భంగా బోర్డు సభ్యులు అడిగే ప్రశ్నలకు నిజాయితీగా సమాధానాలు చెప్పడం ప్రధానం. మనం ఇచ్చే సమాధానం ఎంత నిజాయితీగా, ఆత్మవిశ్వాసంతో ఇస్తున్నామన్నదాన్ని బోర్డు చూస్తుంది. జవాబు తెలియనపుడు ‘తెలియదు’ అనే సమాధానం చెప్పగలిగే ధైర్యం కావాలి.
  
 '‘కుటుంబ సభ్యులు అందించిన ప్రోత్సాహం, ఐఏఎస్ అధికారి అయిన మామయ్య రామాంజనేయులు స్ఫూర్తితో కొనసాగించిన ప్రణాళికాబద్ధమైన ప్రిపరేషన్ నాకు విజయాన్ని చేజిక్కేలా చేసింది’’
 కొమ్మిశెట్టి మురళీధర్


 టి. మురళీధరన్
  టి.ఎం.ఐ. నెట్‌వర్క్
  
 ఏరోస్పేస్ ఇంజనీరింగ్‌లో పోస్ట్‌గ్రాడ్యుయేషన్ కోర్సులు అందిస్తున్న సంస్థల వివరాలు తెలియజేయండి?
  - శ్రీధర్, నిర్మల్
  విమానాలు, హెలికాప్టర్లు, అంతరిక్ష నౌకలు, క్షిపణులు మొదలైన వాటి తయారీ, నిర్వహణ గురించి తెలియజేసేదే ఏరోస్పేస్ ఇంజనీరింగ్ కోర్సు. ఇది విమాన రంగం, అంతరిక్ష పరిశోధనలు, రక్షణ వ్యవస్థకు వెన్నెముక.
  
  సంస్థల వివరాలు:
  జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ టెక్నలాజికల్ యూనివర్సిటీ, హైదరాబాద్. ఏరోస్పేస్ ఇంజనీరింగ్‌లో ఎంటెక్ కోర్సును ఆఫర్ చేస్తోంది. ఎంట్రన్స్‌లో ప్రతిభ ఆధారంగా ప్రవేశాలు కల్పిస్తారు.
  వెబ్‌సైట్: www.jntuh.ac.in
  ఇండియన్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ సైన్స్, బెంగళూరు.. ఏరోస్పేస్ ఇంజనీరింగ్‌లో మాస్టర్ ఆఫ్ ఇంజనీరింగ్ కోర్సును అందిస్తోంది. గేట్‌లో ప్రతిభ ఆధారంగా ప్రవేశాలు కల్పిస్తారు.
  డిఫెన్స్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ అడ్వాన్స్‌డ్ టెక్నాలజీ, పుణే.. ఎంటెక్ ఏరోస్పేస్ ఇంజనీరింగ్ కోర్సును అందిస్తోంది. ప్రవేశ పరీక్ష, ఇంటర్వ్యూలో ప్రతిభ ఆధారంగా కోర్సులో ప్రవేశాలు కల్పిస్తారు.
  వెబ్‌సైట్: www.diat.ac.in
  
  అవకాశాలు:
  కోర్సు పూర్తయిన తర్వాత పౌర విమానయాన రంగంలో ఉద్యోగ అవకాశాలు ఉంటాయి. వీటితో పాటు ప్రభుత్వ విభాగాలు, పరిశోధన సంస్థలు, విద్యా సంస్థల్లో అవకాశాలను అందిపుచ్చుకోవచ్చు. భారత అంతరిక్ష పరిశోధన సంస్థ (ఇస్రో), విక్రమ్ సారాభాయ్ అంతరిక్ష కేంద్రం, భారత వైమానిక దళం, రక్షణ పరిశోధన, అభివృద్ధి సంస్థ (డీఆర్‌డీవో), హిందూస్థాన్ ఏరోనాటిక్స్ లిమిటెడ్ (హాల్), నేషనల్ ఏరోనాటిక్స్ లేబొరేటరీలకు ప్రస్తుతం ఏరోస్పేస్ ఇంజనీర్ల అవసరం ఎంతో ఉంది.
  
  
  ఎయిర్‌హోస్టెస్ కావాలంటే ఉండాల్సిన అర్హతలేంటి? కోర్సుల వివరాలు తెలియజేయండి?
  - శరత్, నిజామాబాద్.
  ఎయిర్‌హోస్టెస్ కెరీర్‌కు ఉజ్వల భవిష్యత్తు ఉంది. ఈ కెరీర్ సవాళ్లతో కూడుకున్నది. విమానంలో ప్రయాణించే వారికి అవసరమైన సేవలందించడమే ఎయిర్‌హోస్టెస్ విధి. ఎయిర్‌హోస్టెస్ కావాలంటే ప్రాథమికంగా కొన్ని అర్హతలు ఉండాలి. అభ్యర్థులకు ఎలాంటి దృష్టిలోపాలు ఉండకూడదు. ఇంగ్లిష్, హిందీ భాషలలో స్పష్టంగా మాట్లాడగలగాలి. విదేశీ భాషలు తెలిసుంటే అదనపు అర్హత అవుతుంది.
  ఎంపికకు అవసరమయ్యే అర్హతలు: అభ్యర్థి వయసు 18-24 ఏళ్ల మధ్య ఉండాలి. ఎత్తు 160 సెం.మీపైన ఉండాలి. 10+2 ఉత్తీర్ణత అవసరం. రాతపరీక్ష, ఇంటర్వ్యూలలో ప్రతిభ కనబరచాలి.
  
  కోర్సులు అందిస్తున్న సంస్థలు:
  ఫ్రాంక్‌ఫిన్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఎయిర్‌హోస్టెస్, సికింద్రాబాద్.
  వెబ్‌సైట్: www.frankfinn.com
  కేతన్స్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ హాస్పిటాలిటీ మేనేజ్‌మెంట్, దిల్‌సుఖ్‌నగర్, హైదరాబాద్.
  వెబ్‌సైట్: www.ketansinstitute.com
  ఏపీ టెక్ ఏవియేషన్ అండ్ హాస్పిటాలిటీ అకాడమీ, హైదరాబాద్.
  వెబ్‌సైట్: www.aptechaviationacademy.com
  
  
  సత్యజిత్‌రే ఫిల్మ్ అండ్ టెలివిజన్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ అందిస్తున్న కోర్సులేవి?
  - సతీష్, కరీంనగర్.
  కోల్‌కతాలోని సత్యజిత్‌రే ఫిల్మ్ అండ్ టెలివిజన్ ఇనిస్టిట్యూట్..కేంద్ర ప్రభుత్వ ప్రసార మంత్రిత్వ శాఖ అధ్వర్యంలో పని చేస్తోంది. ఈ ఇన్‌స్టిట్యూట్ మూడేళ్ల పోస్ట్‌గ్రాడ్యుయేట్ ప్రోగ్రామ్ ఇన్ సినిమా కోర్సును అందిస్తోంది. స్పెషలైజేషన్‌‌స: డెరైక్షన్ అండ్ స్క్రీన్ ప్లే రైటింగ్, సినిమాటోగ్రఫి, ఎడిటింగ్, ప్రొడ్యూసింగ్ ఫర్ సినిమా అండ్ టీవీ, సౌండ్ రికార్డింగ్ అండ్ డిజైన్. ఈ కోర్సుల్లో ప్రవేశానికి అర్హత: గుర్తింపు పొందిన యూనివర్సిటీ నుంచి ఏదైనా గ్రాడ్యుయేషన్. దేశ వ్యాప్త  నిర్వహించే రాత పరీక్ష ఆధారంగా అడ్మిషన్ కల్పిస్తారు. రాత పరీక్షలో రెండు విభాగాలు ఉంటాయి. మొదటి విభాగంలోని మెంటల్ ఆప్టిట్యూడ్ టెస్ట్ అంద రికీ కామన్‌గా ఉంటుంది. అభ్యర్థులు ఎంచుకున్న స్పెషలైజేషన్‌‌స ఆధారంగా రెండో విభాగంలో ప్రశ్నలు ఉంటాయి. మొత్తం 100 మార్కులకు పరీక్షను నిర్వహిస్తారు. ఎటువంటి నెగిటివ్ మార్కులు ఉండవు.
  వెబ్‌సైట్: www.srfti.gov.in
  
  
  పెట్రోలియం, గ్యాస్, చమురు రంగాలకు సంబంధించి ఎంబీఏ మేనేజ్‌మెంట్ కోర్సులను అందిస్తున్న సంస్థల వివరాలు తెలియజేయగలరు?
  - అనిత, మహబూబ్‌నగర్
  
  ఎంబీఏ- పెట్రోలియం మేనేజ్‌మెంట్ కోర్సును అందిస్తున్న సంస్థలు భారతదేశంలో తక్కువగానే ఉన్నాయని చెప్పొచ్చు.
  రాజీవ్‌గాంధీ ఇనిస్టిట్యూట్ ఆఫ్ పెట్రోలియం టెక్నాలజీ, రాయ్‌బరేలీ (ఉత్తరప్రదేశ్).. పెట్రోలియం అండ్ ఎనర్జీ మేనేజ్‌మెంట్‌లో ఎంబీఏ కోర్సును అందిస్తోంది.
  అర్హత-ఎంపిక విధానం: ఏదైనా గుర్తింపు పొందిన సంస్థలో గ్రాడ్యుయేషన్ పూర్తిచేయాలి. ప్రవేశపరీక్షలో ప్రతిభ ఆధారంగా ఎంపిక చేస్తారు.
  వెబ్‌సైట్: www.rgipt.ac.in
  యూనివర్సిటీ ఆఫ్ పెట్రోలియం అండ్ ఎనర్జీ స్టడీస్, డెహ్రాడూన్ (ఉత్తరాఖండ్).. ఆయిల్ అండ్ గ్యాస్ మేనేజ్‌మెంట్‌లో ఎంబీఏ కోర్సును అందిస్తోంది.
  వెబ్‌సైట్: www.upesindia.org
  స్కూల్ ఆఫ్ పెట్రోలియం మేనేజ్‌మెంట్, గాంధీనగర్ (గుజరాత్).. చమురు, గ్యాస్ రంగానికి సంబంధించి ఎంబీఏ కోర్సును అందిస్తోంది.
  అర్హత: కనీసం 50 శాతం మార్కులతో గ్రాడ్యుయేషన్ ఉత్తీర్ణత. క్యాట్ స్కోర్, జీడీ, పర్సనల్ ఇంటర్వ్యూలో ప్రతిభకు ప్రాధాన్యం.


 ఆకేపాటి శ్రీనివాసులు రెడ్డి
  కరెంట్ అఫైర్స్ నిపుణులు
  
  
  జాతీయం
  
  జపాన్ ప్రధాని భారత పర్యటన
  జపాన్ ప్రధానమంత్రి షింజో అబే జనవరి 25-27 తేదీల్లో భారత్‌లో పర్యటించారు. భారత్ 65వ గణతంత్ర వేడుకల్లో ముఖ్యఅతిథిగా ఆయన పాల్గొన్నారు. భద్రత, రాజకీయ, రక్షణ సంబంధాలను మరింత విస్తరించుకునేందుకు ఇరుదేశాలు అంగీకరించాయి. ఎనిమిది ఒప్పందాలపై సంతకాలు చేశాయి. ఇందులో సగం జపాన్ సహాయానికి సంబంధించినవి ఉన్నాయి.
  
  
  భారత్-ఫిజిల మధ్య ద్వంద్వ పన్నుల ఒప్పందం
  ద్వంద్వ పన్నుల నివారణ ఒప్పందంపై (డిటిఎఎ) భారత్- ఫిజిలు జనవరి 30న సంతకాలు చేశాయి. భారత్ తరపున ఆర్థికమంత్రి పి.చిదంబరం, ఫిజి తరపున ఆ దేశ పరిశ్రమలు, వాణిజ్యశాఖ మంత్రి అయియజ్ ఖయూమ్ సంతకాలు చేశారు. ఈ ఒప్పందం కింద డివిడెండ్లు, వడ్డీ, రాయల్టీ, నిపుణుల సేవలందించినందుకు వసూలు చేసే రుసుములపై ఇరుదేశాల్లో పన్ను విధిస్తారు.
  
  
  అఖిల భారత సర్వీసులకు రెండేళ్ల తర్వాతే బదిలీ
  ఐఏఎస్, ఐపీఎస్, ఐఎఫ్‌ఎస్ అధికారులు కనీసం రెండేళ్లు ఒకచోట పనిచేసేటట్లు నిబంధనలను కేంద్ర ప్రభుత్వం సవరించింది. ఇందుకు సంబంధించిన మార్గ దర్శకాలను కేంద్ర సిబ్బంది శిక్షణా మంత్రిత్వశాఖ జనవరి 31న విడుదల చేసింది. దీని ప్రకారం ఉద్యోగోన్నతి, డెప్యుటేషన్‌పై ఇతర రాష్ట్రాలకు బదిలీ, పదవీ విరమణ, రెండు నెలలకు మించి శిక్షణ లాంటి పరిస్థితులలో తప్ప వారిని బదిలీ చేసేందుకు వీలులేదు.
  
  ఒకవేళ రెండేళ్లలోపు బదిలీ చేయాల్సి వస్తే రాష్ట్ర పరిధిలో ఏర్పాటయ్యే సివిల్ సర్వీసెస్ బోర్డు ద్వారా చేయాల్సి ఉంటుంది. మూడు నెలల క్రితం సివిల్ సర్వెంట్ల కనీస ఉద్యోగ కాలం రెండేళ్లు ఉండాలని, రాజకీయ ఒత్తిడి నుంచి రక్షణ కల్పించాలని సుప్రీంకోర్డు సూచించడంతో కొత్త మార్గదర్శకాలను కేంద్రం రూపొందించింది.
  
  
  రాజస్థాన్‌లో అతిపెద్ద సౌరవిద్యుత్ కేంద్రం
  ప్రపంచంలోనే అతిపెద్ద సౌరవిద్యుత్ కేంద్రాన్ని రాజస్థాన్‌లో ఏర్పాటు చేయడానికి భెల్, పవర్‌గ్రిడ్ కార్పోరేషన్ సహా ఆరు ప్రభుత్వ రంగసంస్థలు సంకల్పించాయి. 4 వేల మెగావాట్ల సామర్థ్యం ఉండే ఈ కేంద్రం ఏర్పాటుకు మొదటి దశలో రూ.7,500 కోట్లు పెట్టుబడులు పెట్టనున్నట్లు భెల్ సంస్థ తెలిపింది.
  
  
  న్యూఢిల్లీలో జాతీయ వక్ఫ్ అభివృద్ధి సంస్థ
  కొత్త ప్రభుత్వ రంగ సంస్థ ‘నేషనల్ వక్ఫ్ డెవలప్‌మెంట్ కార్పొరేషన్ లిమిటెడ్’ (జాతీయ వక్ఫ్ అభివద్ధి కార్పోరేషన్ -నవాడ్కో)ను ప్రధాని మన్మోహన్‌సింగ్ జనవరి 29న న్యూఢిల్లీలో ప్రారంభించారు. వక్ఫ్ ఆస్తుల అభివృద్ధికి, వనరుల సమీకరణకు రూ. 500 కోట్ల మూలధనంతో 2013, డిసెంబర్ 31న ఈ సంస్థను ఏర్పాటు చేశారు. 4.9 లక్షల రిజిస్టర్‌‌డ ఆస్తులతో భారత్ ప్రపంచంలోనే అత్యధిక వక్ఫ్ ఆస్తులు కలిగి ఉందని ప్రధాని మన్మోహన్ తెలిపారు. వీటిని సక్రమంగా అభివృద్ధి చేస్తే ఏటా రూ.1,200 కోట్ల ఆదాయం వస్తుందని మన్మోహన్ పేర్కొన్నారు.
  
  
  భారత్‌లోనే నిరక్షరాస్యత: ఐరాస
  భారత్‌లో నిరక్షరాస్యులైన వయోజనుల సంఖ్య అధికంగా ఉందని ఐక్యరాజ్యసమితి తన నివేదికలో వెల్లడించింది. 28.7 కోట్ల మందికి అక్షరం పట్ల అవగాహన లేదని స్పష్టం చేసింది. వాస్తవానికి దేశంలో అక్షరాస్యుల సంఖ్య పెరిగినా జనాభా సంఖ్య పోటీగా ఎగబాకటంతో నిరక్షరాస్యుల శాతంలో మార్పులేదని పేర్కొంది. అంతర్జాతీయ నిరక్షరాస్యుల్లో 37 శాతం మంది భారతీయులే ఉన్నారని తెలిపింది. ఐక్యరాజ్య సమితి విద్యా, శాస్త్ర, సాంస్కృతిక సంస్థ (యునెస్కో) ప్రచురించిన ‘అందరికీ విద్య-అంతర్జాతీయ పర్యవేక్షణ -2013-14’ నివేదికలో ఈ వివరాలను వెల్లడించింది.
  
  
  బెంగళూరులో మెదడు పరిశోధనా కేంద్రం
  బెంగళూరులో మెదడు పరిశోధనా కేంద్రం ఏర్పాటు కానుంది. ఇండియన్ ఇనిస్టిట్యూట్ ఆఫ్ సైన్స్ బెంగళూరు, ఐఐటీ మద్రాస్ సహకారంతో రూ. 225 కోట్లతో ఈ పరిశోధనా కేంద్రాన్ని స్థాపించనున్నట్లు ఇన్ఫోసిస్ ఎగ్జిక్యూటివ్ ఉపాధ్యక్షుడు క్రిస్ గోపాలకృష్ణన్ జనవరి 30న ప్రకటించారు.
  
  
  అమెరికా సదస్సుకు ఒడిశా మహిళా సర్పంచ్
 ఒడిశా రాష్ట్రానికి చెందిన మహిళా సర్పంచ్ ఆరతీదేవీ (28) కి అమెరికాలో జరిగే ఓ ప్రతిష్ఠాత్మక అంతర్జాతీయ నాయకత్వ సదస్సులో దేశానికి ప్రాతినిధ్యం వహించే అవకాశం దక్కింది. ఇల్లినాయీ రాష్ట్రం స్ప్రింగ్‌ఫీల్డ్‌లో ఫిబ్రవరిలో మూడు వారాల పాటు నిర్వహించే ఇంటర్నేషనల్ విజిటర్స్ లీడర్‌షిప్ ప్రోగ్రాం (ఐవీఎల్‌పీ)కి భారత్ నుంచి ఆరతీదేవి ఒక్కరే ఎంపికవడం విశేషం. ఈ సదస్సులో రాష్ట్ర ప్రభుత్వ పనితీరు, పాలనలో పారదర్శకత, జవాబుదారీతనం తదితరాలపై ఆమె మాట్లాడతారు.
  
  గంజాం జిల్లాలోని ధుంకపరా అనే మారుమూల గ్రామ సర్పంచ్ అయిన ఆరతి, ఎంబీఏలో పట్టభద్రురాలు. సర్పంచ్‌గా ఎన్నికవడం కోసం ఐడీబీఐలో ఇన్వెస్ట్‌మెంట్ బ్యాంకర్ ఉద్యోగాన్ని వదులుకోవడం విశేషం. ఇప్పటిదాకా ఈ సదస్సుకు మన దేశం నుంచి మాజీ ప్రధానులు ఇందిరాగాంధీ, అటల్‌బీహారీ వాజ్‌పేయి, మాజీ రాష్ట్రపతులు కేఆర్ నారాయణన్, ప్రతిభాపాటిల్ మాత్రమే గతంలో పాల్గొన్నారు.
  
  
  ముంబైలో మోనోరైలు సేవలు
  దేశంలోనే మొట్టమొదటి మోనోరైలు సేవలు ముంబైలో ప్రారంభమయ్యాయి. మహారాష్ట్ర ముఖ్యమంత్రి పృథ్వీరాజ్ చౌహాన్ మొదటిదశను  ఫిబ్రవరి 1న ప్రారంభించారు. వడాలా-చెంబూర్‌ల మధ్య 8.93 కిలోమీటర్ల మార్గం ప్రయాణికులకు అందుబాటులోకి వచ్చింది. ముంబైలో మొత్తం 19.17 కి.మీ మోనోకారిడార్ నిర్మిస్తున్నారు. ఇది ప్రపంచంలో రెండో అతిపెద్ద మోనోకారిడార్. జపాన్‌లోని ఒసాకా నగరంలోని 23.8 కి.మీ. పొడవైన  మోనోరైలు మార్గం ప్రపంచంలో అతి పొడవైనది.
  
  దక్షిణ ముంబైలోని జాకోబ్ సర్కిల్ నుంచి తూర్పు ముంబైలోని చెంబూర్‌కు మోనోరైలు రవాణామార్గం అనుసంధానమవుతుంది. ఈ 19.17 కి.మీ మోనోరైలు మార్గాన్ని రూ. 3వేల కోట్లతో ముంబై మెట్రోపాలిటన్ రీజియన్ డెవలప్‌మెంట్ అథారిటీ నిర్మిస్తోంది.
  
  
  101వ సైన్‌‌స కాంగ్రెస్
  జమ్మూలో 101వ సైన్‌‌స కాంగ్రెస్‌ను ప్రధానమంత్రి మన్మోహన్ సింగ్ ఫిబ్రవరి 3న ప్రారంభించారు. ‘ఇన్నోవేషన్‌‌స ఇన్ సైన్‌‌స అండ్ టెక్నాలజీ ఫర్ ఇన్‌క్లూజివ్ డెవలప్‌మెంట్’ ఇతివృత్తంతో ఈ సైన్‌‌స కాంగ్రెస్‌ను నిర్వహిస్తున్నారు.
  
  
  ఉత్తరాఖండ్ సీఎంగా హరీష్‌రావత్
  ఉత్తరాఖండ్ నూతన ముఖ్యమంత్రిగా హరీష్‌రావత్ ఫిబ్రవరి 1న ప్రమాణ స్వీకారం చేశారు. ఉత్తరాఖండ్ ఏర్పడ్డాక రావత్‌ఎనిమిదో ముఖ్యమంత్రి. గతంలో ముఖ్యమంత్రిగా పనిచేసిన విజయ్ బహుగుణ జనవరి 30న తన పదవికీ రాజీనామా చేశారు. గతేడాది ఉత్తరాఖండ్‌కు వరదలు వచ్చినప్పుడు బహుగుణ పనితీరుపై సొంతపార్టీలోనే విమర్శలు తలెత్తడంతో బహుగుణ రాజీనామా చేశారు.
  
  
  వృద్ధి రేటును తగ్గించిన కేంద్రం
  2012-13లో జీడీపీ వృద్ధి 4.5 శాతంగా ఉంటుందని కేంద్రం తెలిపింది. ఇది దశాబ్దంలో అతి తక్కువ. గతంలో దీన్ని 5 శాతంగా అంచనా వేసింది. ఇందుకు సంబంధించిన అంచనాలను సీఎస్‌ఓ జనవరి 31న విడుదల చేసింది. వీటి మేరకు 2011-12లో జీడీపీ వృద్ధిని 6.7 శాతంగా సవరించింది. 2012-13లో జీడీపీ విలువ రూ.54.80 లక్ష కోట్లు కాగా 2011-12లో రూ. 52.50 కోట్లుగా తెలిపింది.
  
  
  అంతర్జాతీయం
  
  టునీషియా కొత్త ప్రధాని మెహ్‌దీ జోమా
  టునీషియాలో మెహ్‌దీజోమా ప్రధానమంత్రిగా కొత్త ప్రభుత్వం జనవరి 29న కొలువు దీరింది. రాజకీయ అనిశ్చితి తొలగించేందుకు కుదిరిన ఒప్పందం ప్రకారం ఇస్లామిస్టుల నాయకత్వాన గల ప్రభుత్వ స్థానంలో కొత్త ప్రభుత్వం ఏర్పడింది. 2014 చివరి నాటికి పార్లమెంట్ అధ్యక్ష ఎన్నికలు నిర్వహించాల్సి ఉంది.
  
 
  పర్యావరణ జాబితాలో భారత్‌కు 155వ స్థానం
  అత్యంత ప్రాధాన్యతనివ్వవలసిన పర్యావరణ అంశాల పనితీరు ఆధారంగా రూపొందించిన ప్రపంచ పర్యావరణ జాబితా (గ్లోబల్ గ్రీన్ లిస్)లో భారత్‌కు 155వ స్థానం దక్కింది. ‘2014 పర్యావరణ పనితీరు సూచి’లో 178 దేశాలకు ర్యాంకులు కేటాయించగా.. ఈ సూచిలో 31.23 పాయింట్లతో భారత్ 155 వ స్థానంలో నిలిచింది. స్విట్జర్లాండ్ మొదటి స్థానం, తరువాత స్థానాల్లో లగ్జమ్‌బర్గ్, ఆస్ట్రేలియా, సింగపూర్, చెక్ రిపబ్లిక్‌లు ఉన్నాయి. ఈ సూచీని ప్రపంచ ఆర్థిక ఫోరమ్‌తో కలిసి యేల్,కొలంబియా విశ్వవిద్యాలయాలు రూపొందించాయి.
 
  
  ఫేస్‌బుక్‌కు పది వసంతాలు
  సోషల్ నెట్‌వర్కింగ్ వెబ్‌సైట్ ఫేస్‌బుక్‌కు 2014, ఫిబ్రవరి 4వ తేదీ నాటికి పదేళ్లు పూర్తయ్యాయి. ఇంటర్నెట్ తెచ్చిన సమాచార విప్లవంలో సోషల్ మీడియా మరింత విప్లవాత్మక మార్పులు తెచ్చింది. హార్వర్డ్ వర్సిటీ విద్యార్థిగా మార్క్ జుకర్‌బర్గ్ రూపొందించిన ప్రాజెక్టు ఫేస్‌బుక్‌గా రూపుదిద్దుకుని ప్రస్తుతం ప్రపంచవ్యాప్తంగా 123 కోట్ల మందిని అనుసంధానిస్తోంది.
 
  
  నాసా డెరైక్టర్‌గా మైఖల్ రోజర్స్
  అమెరికా నేషనల్ సెక్యూరిటీ ఏజన్సీ (నాసా) డెరైక్టర్‌గా మైఖల్ రోజర్స్‌ను అధ్యక్షుడు బరాక్ ఒబామా జనవరి 30న నియమించారు. వైస్ అడ్మిరల్ రోజర్స్ నౌకారంగం సైబర్-వార్‌ఫేర్ నిపుణుడు. మార్చిలో పదవీవిరమణ చేస్తున్న ప్రస్తుత డెరైక్టర్ కీత్ అలెగ్జాండర్ స్థానంలో రోజర్స్ నాసా బాధ్యతలు చేపడతారు.
 
  
  ఐరాసలో ప్రత్యేక సలహాదారుగా వివేక్‌లాల్
  ఐక్యరాజ్యసమితి ప్రత్యేక సలహాదారుడిగా ప్రముఖ ఏరోస్పేస్, సైబర్ సెక్యూరిటీ నిపుణుడు వివేక్‌లాల్ జనవరి 30న నియమితులయ్యారు. ఈయన ఐక్యరాజ్యసమితికి బ్రాడ్ బాండ్, ఇతర సైబర్ భద్రత అంశాలకు సంబంధించి విధాన రూపక ల్పన, అమలులో తోడ్పడతారు.
 
  
  జింబాబ్వేలో చలామణిలోకి రుపాయి
  జింబాబ్వేలో చలామణి అవుతున్న కరెన్సీ జాబితాలో భారత రూపాయికి చోటు దక్కింది. ఈ మేరకు రిజర్‌‌వ బ్యాంక్ ఆఫ్ జింబాంబ్వే జనవరి 29న ప్రకటించింది. ఇరు దేశాల మధ్య పెరుగుతున్న వాణిజ్యాన్ని ఇందుకు కారణంగా పేర్కొంది. ఇప్పటికే బొట్సవానా పౌలా, బ్రిటిష్ స్టెర్లింగ్ పౌండ్, యూరో, సౌత్ ఆఫ్రికన్ రాండ్, యూఎస్ డాలర్, ఆస్ట్రేలియన్ డాలర్, చైనీస్ యూవాన్, జపాన్ యెన్ చలామణిలో ఉన్నాయి.
  
  
  
  క్రీడలు
 
  వన్డేల్లో 8 వేల పరుగులు చేసిన ధోనీ
  ఎంఎస్ ధోనీ వన్డేల్లో 8 వేల పరుగుల మైలురాయిని దాటిన ఏడో భారత ఆటగాడుగా గుర్తింపు పొందాడు. న్యూజిలాండ్‌తో  జనవరి 31న ముగిసిన ఐదో వన్డేలో ధోనీ 8,046 పరుగులకు చేరుకున్నాడు. ప్రపంచ క్రికెట్‌లో అత్యంత వేగంగా 8వేల పరుగులు చేసిన నాలుగో క్రికెటర్‌గా కూడా ధోనీ గుర్తింపు పొందాడు.
 
  
  ఐసీసీ ప్యానల్‌లో తొలి మహిళా అంపైర్
  న్యూజిలాండ్‌కు చెందిన కేథీక్రాస్ ఐసీసీ అంపైర్ ప్యానల్‌కు ఎంపికైన తొలిమహిళగా చరిత్ర పుటలకెక్కింది. 2014 సంవత్సరానికి అసోసియేట్, అఫిలియేట్ ఇంటర్నేషనల్ అధికారిణిగా ఆమెను ఐసీసీ ప్యానల్‌లోకి తీసుకోనున్నారు. కింగ్‌కౌంటీలోని టౌమరునీలో పుట్టిన 56 ఏళ్ల క్రాస్ ఇప్పుడు ఐసీసీ ప్రపంచ లీగ్ డివిజన్స్‌లో నియామకానికి అర్హత సాధించింది.
 
  
  రంజీ విజేత కర్ణాటక
  రంజీ ట్రోఫీ విజేతగా కర్ణాటక జట్టు నిలిచింది. ఈ టైటిల్ నెగ్గడం కర్ణాటకకు ఇది ఏడోసారి. హైదరాబాద్ లో ఫిబ్రవరి 2న ముగిసిన ైఫైనల్లో మహారాష్ట్రను ఓడించి 1998-99 తర్వాత ఈ టైటిల్‌ను నెగ్గింది. విజేతకు రూ. 2 కోట్లు, రన్నరప్‌కు రూ. కోటి ప్రైజ్‌మనీ లభించింది.
 
  
  సీనియర్ ర్యాంకింగ్ బ్యాడ్మింటన్ విజేత సింధు
  ఆంధ్రప్రదేశ్ స్టార్‌షట్లర్ పి.వి. సింధు అఖిల భారత సీనియర్ ర్యాంకింగ్ బ్యాడ్మింటన్ టోర్నీ మహిళల సింగిల్స్ విజేతగా నిలిచింది. కొచ్చిలో ఫిబ్రవరి 2న జరిగిన ఫైనల్లో పి.సి.తులసి (కేరళ)పై సింధు విజయం సాధించింది. మహిళల డబుల్స్‌లోనూ రాష్ట్రానికి చెందిన సిక్కిరెడ్డి జోడి టైటిల్ నెగ్గింది. అపర్ణ బాలన్‌తో జతగా బరిలోకి దిగిన సిక్కిరెడ్డి జోడి ప్రజక్తా సావన్, ఆరతి సారా జంటను ఓడించింది. కాగా పురుషుల సింగిల్స్ టైటిల్‌ను హెచ్. ఎస్. ప్రణయ్ కైవసం చేసుకున్నాడు.
  
 
  అమృత్‌రాజ్‌కు డేవిస్‌కప్ అవార్డు
  భారత మాజీ టెన్నిస్ ఆటగాడు విజయ్ అమృత్‌రాజ్‌కు డేవిస్‌కప్ కమిట్‌మెంట్ అవార్డు లభించింది. ఈ పురస్కారం గతంలో రామనాథన్ కృష్ణన్, జైదీప్ ముఖర్జీ, ఆనంద్ అమృత్‌రాజ్, రమేశ్ కృష్ణన్, లియాండర్ పేస్ , మహేశ్ భూపతిలకు దక్కింది.
  
  
  
  రాష్ట్రీయం
 
  జీవ వైవిధ్యమండలి చైర్మన్‌గా హంపయ్య
  రాష్ట్ర జీవ వైవిధ్య మండలి చైర్మన్‌గా డాక్టర్ హంపయ్య మరో ఏడాది కొనసాగనున్నారు. ఆయన పదవీ కాలాన్ని మరో ఏడాది పొడిగిస్తూ జనవరి 30న రాష్ట్ర ప్రభుత్వం ఉత్తర్వులు జారీ చేసింది.
 
  
  రాష్ట్రంలో ఓటర్లు... 6.23 కోట్లు
  రాష్ట్రంలో ఓటర్ల సంఖ్య 6.23 కోట్లకు చేరిందని ఎన్నికల కమిషన్ ఫిబ్రవరి 1న ప్రకటించింది. జిల్లాల వారీగా చూస్తే అత్యధికంగా రంగారెడ్డి జిల్లాలో, అత్యల్పంగా విజయనగరం జిల్లాలో ఓటర్లున్నారని తెలిపింది. 2013 జనవరి 15న సవరించిన జాబితా ప్రకారం 5.81 కోట్ల మంది ఓటర్లు కాగా తాజాగా ఈ సంఖ్య 6.23 కోట్లకు పెరిగింది.
 
  
  చక్రపాణికి గాంధీ గ్లోబల్ ఫ్యామిలీ పురస్కారం
  శాసనమండలి ైచైర్మన్ ఎ.చక్రపాణిని గాంధీ గ్లోబల్ ఫ్యామిలీ (జీజీఎఫ్) గౌరవ మెడల్‌తో సత్కరించింది. ఫిబ్రవరి 2న శాసనమండలి ఆవరణలోని కమిటీ హాల్‌లో పద్మశ్రీ అవార్డు గ్రహీత ఎస్పీ వర్మ చేతులమీదుగా చక్రపాణికి ఈ పురస్కారాన్ని ప్రదానం చేశారు.
  


 2,677 పంచాయతీ కార్యదర్శుల ఉద్యోగాలకు నిర్వహించే పరీక్షలో రెండు పేపర్లుంటాయి. ఒక్కో పేపర్‌కు 150 మార్కులు కేటాయించారు. రెండో పేపర్ (గ్రామీణాభివృద్ధి- సమస్యలు) సిలబస్‌లో మొత్తం అయిదు అంశాలున్నాయి. వీటిలో రెండో అంశంగా ‘సమకాలీన సమాజంలో సామాజిక ఉద్రిక్తతలు, ఘర్షణలు- అణగారిన వర్గాలవారి సమస్యలు’ ఉన్నాయి. ఈ విభాగం నుంచి గరిష్టంగా 30 ప్రశ్నలు వచ్చే అవకాశముంది. ఇందులోని అన్ని అంశాలను ప్రత్యేకంగా ఆంధ్రప్రదేశ్‌కు అనువర్తింపజేసుకుంటూ చదివినప్పుడే ప్రిపరేషన్ పూర్తిస్థాయిలో ముగిసినట్లవుతుంది.
 
  
  మూలాలు ఎక్కడ?
  హిమగిరి శ్రేణులు మకుటంగా విరాజిల్లుతున్న భారత దేశం భిన్నత్వంలో ఏకత్వానికి ప్రతీక. భిన్న మతాలు, భాషలు, సంస్కృతుల సంగమమైన భారతీయ సమాజాన్ని పోలిన సమాజం ప్రపంచంలో మరెక్కడా కనిపించదు. ఇది ఎన్నో వేల సంవత్సరాలుగా మార్పులకు గురవుతూనే ఉంది. ఒక మనిషి తన అవసరాల కోసం ఇతరులపై ఆధారపడే క్రమంలో వివిధ సామాజిక సంస్థలకు పునాదులుపడ్డాయి. ఆచార వ్యవహారాలు, కట్టుబాట్లు, సంప్రదాయాలు ఏర్పడ్డాయి. అయితే ఇలాంటి సామాజిక ఏర్పాట్ల మధ్య మనుగడ సాగించే మనుషుల్లో విలువల పతనం సామాజిక ఘర్షణలకు, ఉద్రిక్తతలకు కారణమవుతోంది.
 
  
  సామాజిక ఉద్రిక్తతలకు కారణాలు
  
  వర్గ పోరాటాలు   
   రాజకీయ అవినీతి
  నేరాలు
  పోటీతత్వం
  నిరుద్యోగం
  జాత్యహంకారం
  మత, కులపరమైన అసహనం
  భాషా విభేదాలు    
  తీవ్ర సామాజిక మార్పులు
  సంపద పంపిణీలో అసమానతలు
  వీటికి సంబంధించి జాతీయ, రాష్ట్ర స్థాయిలో చోటుచేసుకున్న సమకాలీన సంఘటనలు, కారణాలు, ఫలితాలను అధ్యయనం చేయాలి
  
 ఉదాహరణ:    శ్రీకాకుళం జిల్లాలో చోటుచేసుకున్న లక్ష్మింపేట దళితుల ఊచకోత ఘటనకు కారణం?
  ఎ) నీటి వివాదం    బి) భూ వివాదం
  సి) కులాంతర వివాహం    డి) మత కలహాలు
  జవాబు : బి
  
  అభ్యర్థులు దృష్టిసారించాల్సిన అంశాలు:
  సామాజిక ఉద్రిక్తతలు, ఘర్షణలు- కారణాలు, వివిధ రూపాలు
  మతమౌఢ్యం, దేశంలో చోటుచేసుకున్న మతపర హింస, పరిణామాలు, దాని కట్టడికి ప్రభుత్వం చేస్తున్న ప్రయత్నాలు
  ఉగ్రవాదం, ప్రాంతీయ తత్వం, భాషాతత్వం, నక్సలైట్ ఉద్యమం
  వ్యభిచారం, భిక్షాటన వంటి అనైతిక ప్రవర్తనా రీతులు. వాటిని రూపుమాపేందుకు ప్రభుత్వం తీసుకుంటున్న చర్యలు
  దేశంలో కుల ఘర్షణలు- సమాజంపై వాటి ప్రభావం.
  కుటుంబ వ్యవస్థలో రుణాత్మక మార్పులు (విడాకులు, గృహ హింస)
  సామాజిక నిర్మాణంలో లోపాలు, ఇతర కారణాల వల్ల ఎక్కువగా నష్టపోతున్న బలహీన వర్గాల సమస్యలు, ప్రభుత్వం తీసుకుంటున్న చర్యలు, వాటి ఫలితాలు
  
  ఉగ్రవాదం:
  స్వాతంత్య్రం వచ్చినప్పటి నుంచి కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు ఎన్నో అభివృద్ధి కార్యక్రమాలను అమలు చేశాయి. దురదృష్టవశాత్తు వీటి ఫలాలు అర్హులైన వారికి అందలేదు. దళితులు, ఆదివాసులు, మహిళల జీవితం మరింత దుర్భరమైంది. ఈ నేపథ్యంలో నక్సలిజం ఆవిర్భవించింది. దీన్ని అణచివేయడానికి ప్రభుత్వం ప్రయత్నించే క్రమంలో బలహీనవర్గాలు సమిధలవుతున్నాయి.
  అభివృద్ధి చెందుతున్న దేశం స్థాయి నుంచి అభివృద్ధి చెందిన దేశంగా మారేందుకు ప్రయత్నిస్తున్న భారత్‌కు ప్రస్తుతం ఉగ్రవాదం పెనుసవాలుగా మారింది. కేంద్ర హోంశాఖ వివరణ ప్రకారం నేడు దేశాన్ని రెండు రకాల ఉగ్రవాదం కలవరపరుస్తోంది. అవి.. 1. బహిర్గత ఉగ్రవాదం (పాకిస్థాన్, బంగ్లాదేశ్ వంటి పొరుగు దేశాల నుంచి). 2. అంతర్గత ఉగ్రవాదం (మత హింస, నక్సలిజం..).
  అభ్యర్థులు దేశంలో ఉగ్రవాదం పెచ్చుమీరుతుండటానికి కారణాలు, ఇటీవలి కాలంలో చోటుచేసుకున్న సంఘటనలు (2013, ఫిబ్రవరి 21- దిల్‌సుఖ్‌నగర్ బాంబు పేలుళ్లు), ప్రభుత్వ చర్యలు, చట్టాలు వంటి వాటిని అధ్యయనం చేయాలి.
  ఇటీవల కాలంలో మావోయిస్టులు ఛత్తీస్‌గఢ్‌లో ప్రముఖ రాజకీయ నాయకులను చంపడాన్ని చూస్తుంటే మధ్య, తూర్పు భారతదేశంలో అంతర్గత భద్రత ఎంత పేలవంగా తయారైందో చెప్పొచ్చు. దేశంలో నక్సల్స్ ప్రభావం తీవ్రంగా ఉన్న జిల్లాల్లో యువత కోసం రోష్నీ పేరిట కొత్తగా నైపుణ్య అభివృద్ధి పథకాన్ని కేంద్రం ప్రవేశపెట్టింది. దీనిని కేంద్ర గ్రామీణాభివృద్ధి శాఖ మంత్రి జైరాం రమేశ్ 2013, జూన్ 7న ఢిల్లీలో ప్రారంభించారు. దేశంలోని అత్యంత సమస్యాత్మకమైన 24 నక్సల్స్ ప్రభావిత జిల్లాల్లో ఈ పథకాన్ని అమలుచేస్తారు. ఆంధ్రప్రదేశ్‌కు సంబంధించి విశాఖపట్నం జిల్లా ఇందుకు ఎంపికైం ది. ఇలాంటి సమకాలీన పరిణామాలను తెలుసుకోవాలి.
 
  
  అవినీతి
  అవినీతి సూచీలో భారత్ స్థానం 94. ట్రాన్స్‌పరెన్సీ ఇంటర్నేషనల్ సంస్థ 177 దేశాలతో విడుదల చేసిన జాబితాలో అత్యంత తక్కువ అవినీతి దేశాలుగా డెన్మార్క్, న్యూజిలాండ్‌లు గుర్తింపు సాధించాయి.  
  
  
  భారత ఆర్థిక, సామాజిక వ్యవస్థలపై అవినీతి తీవ్ర ప్రభావం చూపుతోంది. దేశ ప్రగతికి పెద్ద అవరోధంగా పరిణమిస్తోంది. 2జీ స్పెక్ట్రం కుంభకోణం, కామన్వెల్త్ క్రీడల కుంభకోణం, బొగ్గు గనుల కేటాయింపు కుంభకోణం వంటి భారీ అవినీతి కార్యకలాపాలు ఇటీవలి కాలంలో వెలుగు చూశాయి. ప్రభుత్వ విభాగాల్లో పెచ్చుమీరిన అవినీతి వల్ల సామాన్య జనం ఇబ్బందిపడుతున్నారు. అవినీతికి అడ్డుకట్ట వేసే క్రమంలో కేంద్ర ప్రభుత్వం లోక్‌పాల్ చట్టాన్ని తెచ్చింది. అన్ని రకాల అవినీతిని ముఖ్యంగా ఉన్నత స్థాయిలోని అవినీతిని అరికట్టేందుకు చేసిన ప్రజా పోరాటంలో దీన్ని ఒక కీలక ఘట్టంగా చెప్పొచ్చు. అభ్యర్థులు లోక్‌పాల్, లోకాయుక్తల చట్టం- 2013లోని అంశాలపై దృష్టిసారించాలి. దీనికి సంబంధించిన బిల్లును గతేడాది డిసెంబర్ 17న రాజ్యసభ, డిసెంబర్ 18న లోక్‌సభ ఆమోదించింది. అభ్యర్థులు ఈ చట్టానికి సంబంధించిన ప్రాథమిక అంశాలను తప్పనిసరిగా చదవాలి.
 
  ఉదాహరణ:    లోక్‌పాల్‌లో చైర్‌పర్సన్‌తో పాటు గరిష్టంగా ఎందరు సభ్యులుంటారు?
  ఎ) 6     బి) 7     సి) 8     డి) 9
  జవాబు: సి
  
 మత ఘర్షణలు: భిన్న మతాల ప్రజలున్న భారత్‌లో తరచూ ఎక్కడో చోట మత విద్వేషాల కారణంగా ఉద్రిక్త పరిస్థితులు చోటుచేసుకుంటూనే ఉన్నాయి. ఈ ఘటనల సమయంలో ప్రజల భద్రతకు తీవ్ర ముప్పు ఏర్పడుతోంది. ప్రాణ, ఆస్తి నష్టాలు సంభవిస్తున్నాయి. 1984 నాటి సిక్కు వ్యతిరేక అల్లర్లు, 2002 నాటి గోద్రా అల్లర్లు దేశంలో సంచలనం సృష్టించాయి. 2013లో ఉత్తరప్రదేశ్‌లోని ముజఫర్‌నగర్‌లో రెండు వర్గాల మధ్య జరిగిన ఘర్షణలో అనేక మంది మరణించారు. మతపర హింసను నిరోధించేందుకు ఉద్దేశించిన బిల్లుకు కేంద్ర కేబినెట్ ఆమోదం తెలిపింది. అభ్యర్థులు మత ఘర్షణలకు సంబంధించిన సమకాలీన పరిణామాలను తెలుసుకోవాలి.
  
  కమిషన్లపై పట్టు సాధించాలి: జాతీయ మానవ హక్కుల కమిషన్, ఆంధ్రప్రదేశ్ మానవ హక్కుల కమిషన్‌ల కూర్పు, విధులు, చైర్మన్లు తదితర అంశాలపై దృష్టిసారించాలి. మహిళా కమిషన్లు; ఎస్సీ- ఎస్టీ కమిషన్లు; బీసీ కమిషన్, మైనార్టీ కమిషన్లు వంటి వివిధ సంఘాల ప్రాథమిక అంశాలను తప్పనిసరిగా చదవాలి.
  
  ఉదాహరణ:జాతీయ ఎస్సీ కమిషన్ (ఎన్‌సీఎస్సీ) విధులను నిర్దేశించే రాజ్యాంగ అధికరణ?
  ఎ) 332     బి) 338     సి) 339     డి) 238
  జవాబు: బి
  
 
  నమూనా ప్రశ్నలు
  1.2013, డిసెంబర్ 3న ట్రాన్స్‌పరెన్సీ ఇంటర్నేషనల్ సంస్థ అవినీతికి సంబంధించి విడుదల చేసిన జాబితాలో భారత్ ర్యాంకు?
  ఎ) 91     బి) 92     సి) 93     డి) 94
  
  2.జాతీయ ఎస్టీ కమిషన్ ప్రస్తుత చైర్మన్?
  ఎ) రామేశ్వర్ ఓరాన్     బి) పి.ఎల్.పునియా
  సి) రాజ్‌కుమార్ వెర్కా     డి) పీఎస్ మెహతా
  
  3.నేషనల్ సఫాయి కర్మచారీస్ ఆర్థిక, అభివృద్ధి కార్పొరేషన్ ఏ సంవత్సరంలో ఏర్పడింది?
  ఎ) 1996     బి) 1997     సి) 1998    డి) 2000
  
  4.వెట్టిచాకిరి, మనుషుల అక్రమ రవాణాను నిషేధించిన రాజ్యాంగ అధికరణ?
  ఎ) ఆర్టికల్ 26     బి) ఆర్టికల్ 33
  సి) ఆర్టికల్ 36     డి) ఆర్టికల్ 23
  
  5.దేశంలో తొలిసారిగా ఏర్పాటు చేసిన మహిళా బ్యాంకు నినాదం?
  ఎ) ఎంపవరింగ్ ఉమెన్, ఎంపవరింగ్ ఇండియా
  బి) ఎంపవరింగ్ ఇండియా, ఎంపవరింగ్ ఉమెన్
  సి) ఎంపవరింగ్ ఉమెన్, ఎంపవరింగ్ భారత్
  డి) ఎంపవరింగ్ భారత్, ఎంపవరింగ్ ఉమెన్
  
  6.మైనారిటీల స్థితిగతులను అధ్యయనం చేసేందుకు ఏర్పాటు చేసిన కమిటీ?
  ఎ) రాజేంద్ర సచార్     
  బి) మోహన్ చంద్ర
  సి) రెహమత్ అలీ     
  డి) బి.పి.మండల్
  
  7.అంటరానితనాన్ని నిషేధించిన రాజ్యాంగ అధికరణ?
  ఎ) 14     బి) 15     సి) 16     డి) 17
  
  8.భూమి లేని ఎస్సీ, ఎస్టీల కోసం ముఖ్యమంత్రి కిరణ్‌కుమార్‌రెడ్డి 2013 ఏప్రిల్‌లో ప్రకటించిన పథకం?
  ఎ) మన భూమి     బి) భూ తోరణం
  సి) పచ్చ తోరణం డి) మీ భూమి
  
  9.ఎస్సీ, ఎస్టీ, ఓబీసీ, మైనారిటీ వర్గాల బాలికల కోసం కేంద్ర ప్రభుత్వం కస్తూర్బా గాంధీ బాలికా విద్యాలయ (కేజీబీవీ) పథకాన్ని ప్రారంభించిన సంవత్సరం?
  ఎ) జూన్, 2001     బి) మే, 2002
  సి) ఆగస్టు, 2003 డి) జూలై, 2004
  
  10.2002లో అక్షరధామ్ ఆలయంపై దాడి జరిగింది. ఇది ఏ రాష్ట్రంలో ఉంది?
  ఎ) మహారాష్ట్ర     బి) గుజరాత్
  సి) బీహార్ డి) మధ్యప్రదేశ్
  
  11.ప్రస్తుతం భారతదేశంలో అంతర్రాష్ట్ర వివాదాలకు ప్రధాన కారణం?
  ఎ) ఖనిజ వనరులు
  బి) జలవనరులు
  సి) అటవీ సంపద
  డి) సరిహద్దు అంశాలు
  
  సమాధానాలు:
  1) డి 2) ఎ 3) బి 4) డి 5) ఎ 6) ఎ 7) డి 8) సి 9) డి 10) బి 11) బి
  
  బలహీన వర్గాలు- సంక్షేమం
  పేదలు, మహిళలు, పిల్లలు, అనాథలు, రోగులు తదితరుల ప్రయోజనాల కోసం కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు అమలు చేస్తున్న వివిధ పథకాలపై అభ్యర్థులు దృష్టిసారించాలి. పథకాలు అమలవుతున్న తీరు గురించి కూడా చదవాలి. గ్రామీణ గృహ పథకం; వృద్ధాప్య పింఛను పథకం; పేద విద్యార్థులకు ఫీజుల తిరిగి చెల్లింపు పథకం; ఆహార భద్రత చట్టం వంటి అంశాలపై అవగాహన పెంపొందించుకోవాలి.
  దేశంలో ఎస్సీ, ఎస్టీలపై జరుగుతున్న అరాచకాలు, అన్యాయాలను నిరోధించే ఉద్దేశంతో తెచ్చిన ఎస్సీ, ఎస్టీ అకృత్యాల నిరోధక చట్టం (1989) నుంచి తప్పనిసరిగా ప్రశ్నలు వచ్చే అవకాశముంది.
  
  ఇన్‌పుట్స్:Prof. K. Ramanuja Rao
  Department of Sociology,
  Kakatiya university.
  


 ఇంటర్ సెకండియర్ సీఈసీలో అధిక మార్కుల సాధనకు వ్యూహాలు, ముఖ్యమైన దీర్ఘ సమాధాన ప్రశ్నలపై ఫోకస్..  ఆర్థి శాస్త్రం, పౌర శాస్త్రం, వాణిజ్యం
  
  
  
  సివిక్స్
  
  సీనియర్ ఇంటర్ సివిక్స్ పాఠ్య ప్రణాళికలో భారత రాజ్యాంగం, భారత ప్రభుత్వం, పరిపాలన అంశాలు ఉన్నాయి. సిలబస్‌లో మొత్తం ఎనిమిది యూనిట్లు ఉన్నాయి.
  
  ప్రశ్నపత్రం- తీరుతెన్నులు:
  సివిక్స్‌కు 100 మార్కులు కేటాయించారు. ప్రశ్నపత్రం మూడు సెకన్ల్లుగా ఉంటుంది.
  సెక్షన్-ఎలో అయిదు దీర్ఘ సమాధాన ప్రశ్నలుంటాయి. వాటిలో మూడు ప్రశ్నలకు సమాధానాలు రా యాలి. ప్రతి ప్రశ్నకు 10 మార్కులు కేటాయించారు.
  సెక్షన్-బిలో 12 ప్రశ్నలుంటాయి. వాటిలో 8 ప్రశ్నలకు కనీసం 20 పంక్తుల్లో సమాధానాలు రాయాలి. ప్రతి ప్రశ్నకు 5 మార్కులు.
  సెక్షన్-సిలో 20 ప్రశ్నలు ఇస్తారు. వాటిలో 15 ప్రశ్నలకు కనీసం 5 పంక్తుల్లో సమాధానాలు రాయాలి. ప్రతి ప్రశ్నకు రెండు మార్కులు.
  
  వ్యాసరూప ప్రశ్నలు- ముఖ్యమైన చాప్టర్లు:
  1. భారత రాజ్యాంగం-ముఖ్య లక్షణాలు. 2. ప్రాథమిక హక్కులు. 3. భారత రాష్ట్రపతి. 4. భారత ప్రధానమంత్రి. 5. భారత పార్లమెంటు. 6. రాష్ట్ర గవర్నర్. 7. గ్రామీణ- పట్టణ స్థానిక ప్రభుత్వాలు. 8. జిల్లా కలెక్టర్ తదితర అంశాలు.
  
  ఐదు మార్కుల ప్రశ్నలకు:
  భారత జాతీయోద్యమం ఆవిర్భావానికి కారణాలు, వివిధ జాతీయోద్యమాలు, భారత ప్రభుత్వ చట్టాలు.
  ఆదేశిక సూత్రాలు, ప్రాథమిక విధులు, ప్రాథమిక హక్కులు- ఆదేశిక సూత్రాల మధ్య భేదాలు.
  ఉప రాష్ట్రపతి- మంత్రిమండలి.
  శాసన తయారీ విధానం- వివిధ బిల్లులు, పార్లమెంటరీ కమిటీలు.
  సుప్రీంకోర్టు అధికారాలు; రాష్ట్ర ప్రభుత్వం- రాష్ట్ర శాసనశాఖ- రాష్ట్ర న్యాయశాఖ.
  కేంద్ర- రాష్ట్ర సంబంధాలు- సర్కారియా కమిషన్ సూచనలు.
  73, 74 రాజ్యాంగ సవరణ చట్టాలు, వివిధ స్థానిక ప్రభుత్వాల విధులు.
  భారత విదేశాంగ విధానం, ఐక్యరాజ్యసమితి, సమకాలీన ధోరణులు- అంశాలు.
  
  రెండు మార్కుల ప్రశ్నలకు:
  ప్రతి యూనిట్‌లోనూ ఏ అంశం నుంచైనా రెండు మార్కుల ప్రశ్నలు వచ్చే అవకాశముంది. అయితే ఎక్కువ ప్రశ్నలు వచ్చేందుకు అవకాశమున్న ముఖ్యమైన అంశాలు: భారత రాజ్యాంగం (యూనిట్ 1); కేంద్ర ప్రభుత్వం (యూనిట్ 3); భారత పార్లమెంటు (యూనిట్ 4); రాష్ట్ర శాసనశాఖ (యూనిట్ 7); కేంద్ర- రాష్ట్ర సంబంధాలు (యూనిట్ 9); స్థానిక ప్రభుత్వాలు (యూనిట్ 10); ఐక్యరాజ్య సమితి (యూనిట్ 12); సమకాలీన ధోరణులు- అంశాలు (యూనిట్ 13).
  
  సూచనలు:
  ప్రశ్నపత్రాన్ని ఒకటికి రెండుసార్లు చదవాలి. పూర్తిగా అవగాహన ఉన్న ప్రశ్నలనే సమాధానాలు రాసేందుకు ఎంపిక చేసుకోవాలి.
  మొదట రెండు మార్కుల ప్రశ్నలకు సమాధానాలు రాయాలి. ఈ విభాగంలో 15 ప్రశ్నలకే సమాధానాలు రాయాల్సి ఉన్నా అదనంగా మరో రెండింటికి సమాధానాలు రాస్తే మంచిది.
  సీనియర్ ఇంటర్ సిలబస్‌లో రాజ్యాంగ అధికరణలు (ఆర్టికల్స్) ఉన్నాయి. అందువల్ల అవసరమైన చోట ఆర్టికల్స్‌ను, సమకాలీన ఉదాహరణలు రాయవచ్చు. ఈ విధంగా చేయడం వల్ల ఎక్కువ మార్కులు వచ్చేందుకు అవకాశముంటుంది.
  
  ముఖ్యమైన దీర్ఘ సమాధాన ప్రశ్నలు:
  1.భారత రాజ్యాంగ మౌలిక లక్షణాల్ని వివరించండి?
  2.భారత రాజ్యాంగంలో పొందుపరచిన ప్రాథమిక హక్కులు రాయండి?
  3.కేబినెట్ భవనానికి ప్రధాని మూలస్తంభం- చర్చించండి?
  4.భారత పార్లమెంటు అధికారాలు- విధులను చర్చించండి?
  5.జిల్లా కలెక్టర్ అధికారాలు- విధులను చర్చించండి?
  6.భారత రాష్ట్రపతి అధికారాలను వివరించండి?
  7.రాష్ట్ర గవర్నర్ అధికారాలు- విధులను వివరించండి?
  8.పట్టణ ప్రాంత స్థానిక ప్రభుత్వాల నిర్మాణం, విధులను వివరించండి?
  
  
  ఎకనామిక్స్
  ఇంటర్ సెకండియర్ అర్థశాస్త్రంలో అధిక మార్కులు సాధించాలంటే భారత దేశ ఆర్థిక వ్యవస్థకు సంబంధించిన వివిధ అంశాలు, ఆర్థిక సమస్యలు- కారణాలు, నివారణ చర్యలు, గణాంక వివరాలను కూలంకషంగా చదివి, అర్థం చేసుకుంటే మంచి మార్కులు రావడానికి అవకాశం ఉంటుంది.
  సిలబస్: ఆర్థిక వృద్ధి, ఆర్థికాభివృద్ధి; నూతన ఆర్థిక సంస్కరణలు; జనాభా, మానవ వనరుల అభివృద్ధి; జాతీయాదాయం; వ్యవసాయ రంగం; పారిశ్రామిక రంగం; తృతీయ రంగం; ప్రణాళికలు; పర్యావరణం, ఆర్థికాభివృద్ధి; ఆంధ్రప్రదేశ్ ఆర్థిక వ్యవస్థ- విహంగ వీక్షణం.
  
  ప్రశ్నపత్రం:
  సెక్షన్- ఎలోని ఐదు ప్రశ్నల్లో మూడింటికి సమాధానాలు రాయాలి. ప్రతి ప్రశ్నకు 10 మార్కులు.
  సెక్షన్- బిలోని 12 ప్రశ్నల్లో ఎనిమిది ప్రశ్నలకు సమాధానాలు రాయాలి. ప్రతి ప్రశ్నకు 5 మార్కులు.
  సెక్షన్- సిలోని 20 ప్రశ్నల్లో 15 ప్రశ్నలకు సమాధానాలు రాయాలి. ప్రతి ప్రశ్నకు 2 మార్కులు.
  పది మార్కుల ప్రశ్నకు 20 నిమిషాలు, ఐదు మా ర్కుల ప్రశ్నకు 10 నిమిషాలు, రెండు మార్కుల ప్రశ్నకు రెండు నిమిషాలు కేటాయించాలి. పునఃపరిశీలనకు 10 నిమిషాలు కేటాయించాలి.
  సూచనలు:
  ద్వితీయ సంవత్సరం అర్థశాస్త్రం సిలబస్‌లో ముఖ్యంగా నాలుగు యూనిట్లపై ఎక్కువ శ్రద్ధ వహించాలి. అవి: జాతీయాదాయం, వ్యవసాయ రంగం, పారిశ్రామిక రంగం, నూతన ఆర్థిక సంస్కరణలు. వీటి నుంచి దాదాపు 80 నుంచి 90 మార్కుల వరకు ప్రశ్నలు వస్తాయి.
  ప్రతి సమాధానంలో సబ్ హెడ్డింగ్స్, గణాంకాలు ఉండేలా చూసుకోవాలి. దీనివల్ల ఎక్కువ మార్కులు సాధించేందుకు అవకాశముంటుంది.
  10 మార్కుల ప్రశ్నకు కనీసం 8 కారణాలు, ఆరు నివారణ చర్యలు రాయాలి. 5 మార్కుల ప్రశ్నకు అయిదారు అంశాలు రాయాలి.
  పరీక్షలో తొలుత రెండు మార్కుల ప్రశ్నలకు, తర్వాత ఐదు మార్కుల ప్రశ్నలకు, చివరగా 10 మార్కుల ప్రశ్నలకు సమాధానాలు రాయాలి.
  
  ముఖ్యమైన దీర్ఘ సమాధాన ప్రశ్నలు:
  1.భారతదేశ ఆర్థిక వ్యవస్థను దృష్టిలో ఉంచుకొని, అభివృద్ధి చెందుతున్న దేశాల లక్షణాలను వివరించండి?
  2.పేదరికాన్ని నిర్వచించి, పేదరికానికి కారణాలు, పేదరిక నిర్మూలన కార్యక్రమాలను రాయండి?
  3.ఆదాయ సంపదలలో వ్యత్యాసాలకు కారణాలు, నివారణ చర్యలను వివరించండి?
  4.నిరుద్యోగితకు కారణాలు, నిర్మూలన మార్గాలను వివరించండి?
  5.భారతదేశ ఆర్థిక వ్యవస్థలో వ్యవసాయ రంగ ప్రాధాన్యతను వివరించండి?
  6.వ్యవసాయ రంగంలో అల్ప ఉత్పాదకతకు కారణాలు, నివారణ చర్యలను వివరించండి?
  7.భారత వ్యవసాయ మార్కెటింగ్‌లో లోపాలను, నివారణ చర్యలను రాయండి?
  8.భారత ఆర్థిక వ్యవస్థపై హరిత విప్లవ ప్రభావాన్ని రాయండి?
  9.1991 పారిశ్రామిక విధాన తీర్మానాన్ని విమర్శనాత్మకంగా వివరించండి?
  10.భారత్‌లో జనాభా విజృంభణకు కారణాలు, జనాభా పెరుగుదల నియంత్రణకు తీసుకోవాల్సిన చర్యలను రాయండి?
  
  
 
  కామర్స్
  
  పార్ట్-1 వాణిజ్య శాస్త్రం సిలబస్: అంతర్జాతీయ వర్తకం; మార్కెటింగ్ వ్యవస్థలు, వ్యాపార ప్రకటనలు, వినియోగదారిత్వం; వ్యాపార సేవలు; స్టాక్ ఎక్స్చేంజ్‌లు; కంప్యూటర్ అవగాహన.
  పార్ట్- 2 వ్యాపార గణక శాస్త్రం సిలబస్: వర్తకం బిల్లులు, తరుగుదల; కన్‌సైన్‌మెంట్ ఖాతాలు; వ్యాపారేతర సంస్థ ల ఖాతాలు; ఒంటిపద్దు విధానం; భాగస్వామ్య వ్యాపార ఖాతాలు, భాగస్తుని ప్రదేశం, భాగస్తుని విరమణ.
  
  ప్రశ్నపత్రం:
  పార్ట్- 1    థియరీ- 50 మార్కులు
  
      విభాగం    మార్కులు    సమయం
      సెక్షన్-ఎ    10 ణ 2 = 20    35 నిమిషాలు
      సెక్షన్-బి    4 ణ 5 = 20    35 నిమిషాలు
      సెక్షన్-సి    5 ణ 2 = 10    20 నిమిషాలు
      సెక్షన్-ఎ విభాగంలో వ్యాసరూప ప్రశ్నలు.. ప్రధానంగా స్టాక్ ఎక్స్చేంజ్, మార్కెటింగ్ వ్యవస్థ, వ్యాపార సేవలు, వినియోగదారిత్వం యూనిట్ల నుంచి వస్తాయి. అధిక మార్కులు సాధించేందుకు నిర్వచనం, ముఖ్యాంశాలను అండర్‌లైన్ చేస్తూ ముగింపు రాయాలి.
      సెక్షన్-బిలోని లఘు సమాధాన ప్రశ్నలు.. ప్రధానంగా స్టాక్ ఎక్స్చేంజ్, అంతర్జాతీయ వర్తకం, వ్యాపార ప్రకటనలు, కంప్యూటర్ అవగాహన లేదా వ్యాపార సేవల యూనిట్ల నుంచి వస్తాయి. ఈ సెక్షన్‌లో పూర్తి మార్కులు పొందేందుకు ఎక్కువ అవకాశం ఉన్నందున నిర్వచనంతో పాటు ప్రశ్నకు సంబంధించిన ప్రత్యక్ష సమాధానాలను విపులంగా రాయాలి.
      సెక్షన్-సిలో అతిస్వల్ప సమాధాన ప్రశ్నలకు క్లుప్తంగా, వివరంగా సమాధానాలు రాస్తే పూర్తి మార్కులు వస్తాయి.
  
  పార్ట్- 2
  అకౌంట్స్- 50 మార్కులు
  విభాగం    మార్కులు    సమయం
  సెక్షన్-డి    1 ణ 20 = 20    30 నిమిషాలు
  సెక్షన్-ఇ    1 ణ 10 = 10    20 నిమిషాలు
  సెక్షన్-ఎఫ్    2 ణ 5 = 10    20 నిమిషాలు
  సెక్షన్-జి     5 ణ 2 = 10    20 నిమిషాలు
  సెక్షన్-డి లో భాగస్వామ్య వ్యాపార సంస్థకు సంబంధించి 20 మార్కుల ప్రశ్న వస్తుంది. దీనికి సమాధానం సుదీర్ఘంగా ఉండటం వల్ల సంబంధిత పట్టికల్లో జాగ్రత్తగా వ్యవహారాలను నమోదు చేస్తూ సరైన పద్ధతిలో ఖాతాల నిల్వల్ని తేల్చాలి. సమయం వృథా కాకుండా చూసుకోవాలి.
  సెక్షన్-ఇ లో కన్‌సైన్‌మెంట్ ఖాతాలు, వ్యాపారేతర సంస్థల ఖాతాల నుంచి 10 మార్కుల ప్రశ్నలు వస్తాయి. వీటిని బాగా చదివి, అర్థం చేసుకొని ఒక ప్రశ్నను ఎంపిక చేసుకొని అవసరమైన మేరకు మాత్రమే సమాధానం రాయాలి.
  సెక్షన్-ఎఫ్ లోని నాలుగు ప్రశ్నల్లో 3 అకౌంట్స్ ప్రశ్నలు, 1 థియరీ ప్రశ్న వచ్చేందుకు అవకాశముంది. విద్యార్థులు వారికి అనువైన ప్రశ్నలను ఎంపిక చేసుకోవాలి.
  సెక్షన్-జి లో అతి స్వల్ప సమాధాన ప్రశ్నలకు క్లుప్తంగా, సవివరంగా సమాధానాలు రాయాలి.
  
  సూచనలు:
  అకౌంట్స్ విభాగంలో అధిక శాతం సుదీర్ఘ సమాధాన ప్రశ్నలు, ఛ్చిఛిఠ్చ్టజీౌట ఉన్నందున సమాధానాలు రాయటంలో వేగం, కచ్చితత్వం ప్రధానం.
  అకౌంట్స్‌లో నియమాలు, సూత్రాలను అనుసరిస్తూ సమాధానాలు రాయాలి. అవసరమైన చోట తప్పనిసరిగా స్కేలు, పెన్సిల్ ఉపయోగించాలి.
  
  ముఖ్యమైన దీర్ఘ సమాధాన ప్రశ్నలు:
  1.స్టాక్ ఎక్స్చేంజ్‌ను నిర్వచించి, దాని విధులను రాయండి?
  2.సెక్యూరిటీలను జాబితాలో చేర్చడం అంటే ఏమిటి? చేర్చడానికి గల ఆవశ్యకాలు, ప్రయోజనాలను రాయండి?
  3.మార్కెటింగ్‌ను నిర్వచించి, మార్కెటింగ్ విధులను రాయండి?
  4.టోకు వర్తకుడు అంటే ఏమిటి? టోకు వర్తకుడు ఉత్పత్తిదారులకు అందించే సేవల గురించి రాయండి?
  5.జిల్లా ఫోరం అంటే ఏమిటి? అధికారాలను రాయండి?
  6.బ్యాంకు అంటే ఏమిటి? బ్యాంకు విధులను రాయండి?
  7.ఈ-బ్యాంకింగ్ అంటే ఏమిటి? ఈ-బ్యాంకింగ్ రకాలను రాయండి?
  8.బీమాను నిర్వచించి, బీమా సూత్రాలను రాయండి?
  
  prepared by
  K. Janardhan Reddy (Economics)
  Kuruhuri Ramesh (Commerce)
  G.W. Stevenson (Civics)
  Royal Educational Institutions, Hyderabad.
  


 ఐటీ రంగంలో ఉద్యోగాలు అంటే సాఫ్ట్‌వేర్ డెవలప్‌మెంట్, టెస్టింగ్ జాబ్స్ అనే భావన నెలకొని ఉంది.. కానీ నైపుణ్యం ఉంటే చాలు అందలం ఎక్కించేందుకు కన్సల్టింగ్, రీసెర్‌‌చ, అనలిటిక్స్ వంటి ఎన్నో కెరీర్ మార్గాలు ఉన్నాయి. వాటిపై ఈ వారం ఫోకస్...
  
  
  రమేష్ సిద్ధవటం,
  ప్లేస్‌మెంట్ మేనేజర్,
  బిట్స్ పిలానీ-హైదరాబాద్ క్యాంపస్.
  
  
  ఐటీ జాబ్స్ అంటే కేవలం డెవలప్‌మెంట్/ టెస్టింగ్ ఉద్యోగాలు అనే భావన నెలకొని ఉంది. కానీ అన్వేషిస్తే డెవలప్‌మెంట్/టెస్టింగ్ కాకుండా ఎన్నో విభిన్న అవకాశాలు కనిపిస్తాయి. ముఖ్యంగా ఇంజనీరింగ్ విద్యార్థులను తీసుకుంటే కోడింగ్‌లో కాస్త నైపుణ్యం, డేటాస్ట్రక్చర్స్, అల్గారిథమ్స్‌లో అంతగా ప్రావీణ్యం లేకున్నా ఐటీ డెవలప్‌మెంట్‌లో వచ్చిన మార్పుల కారణంగా ఎన్నో అవకాశాలు అందుబాటులోకి వచ్చాయి. ఈ క్రమంలో లాజికల్ రీజనింగ్, ప్రాబ్లమ్ సాల్వింగ్, డేటా అనాలిసిస్ నైపుణ్యాలు ఉంటే.. కన్సల్టింగ్, రీసెర్చ్, అనలిటిక్స్ కంపెనీల్లో ఎంట్రీ లెవల్ ఉద్యోగాలను అందుకోవచ్చు. ఆయా రంగాలకు సంబంధించి బిగ్ డేటా, డేటా అనలిటిక్స్, కన్సల్టింగ్ అనే పదాలు ప్రాచుర్యంలో ఉన్నాయి. ఆ అవకాశాలను కల్పిస్తున్న వివిధ రంగాలు..
  
  సాఫ్ట్‌వేర్ డెవలప్‌మెంట్/కోడింగ్ జాబ్స్:
  కోడింగ్, అల్గారిథమ్స్ వంటి అంశాల్లో మెరుగ్గా ఉంటే ఐటీ సర్వీసెస్, ప్రొడక్ట్ డెవలప్‌మెంట్ కంపెనీల్లో డెవలప్‌మెంట్ విభాగాల్లో అవకాశాలను అందుకోవచ్చు. ఇక్కడ ముఖ్యమైన అంశం ఏ లాంగ్వేజ్‌ను నేర్చుకున్నామనేది  కాదు.. ప్రాబ్లమ్ సాల్వింగ్ డేటాస్ట్రక్చర్స్, అల్గారిథమ్స్‌ను ఏవిధంగా అన్వయించగలుగుతున్నామనేది కీలకం. కేవలం డేటాస్ట్రక్చర్స్‌పై అవగాహన ఉంటే సరిపోదు. ఏ ప్రాబ్లమ్‌కు ఎటువంటి డేటాస్ట్రక్చర్‌ను ఉపయోగించాలి అనే విషయంలో స్పష్టత ఉండాలి. ఎందుకంటే కంపెనీలు కోడింగ్‌లో అత్యున్నత నైపుణ్యం ఉన్న వారి కోసం చూస్తుంటాయి. రిక్రూట్‌మెంట్ సమయంలో టెక్నికల్/కోడింగ్ అంశాల్లో మిగతా వారి కంటే మీరు ఎంత సమర్థులు అనే అంశాన్ని కంపెనీలు పరిశీలిస్తుంటాయి.
  
  కాబట్టి కేవలం ప్రోగ్రామ్ రాయడంపై అవగాహన ఉంటే సరిపోదు. వినియోగదారులను సంతృప్తి పరిచేవిధంగా ప్రోగ్రామ్ రాసేందుకు సరైన అల్గారిథమ్స్ తెలిసి ఉండడం అవసరం అని గుర్తించాలి. మరో కీలకాంశం అందరూ సాఫ్ట్‌వేర్ కంపెనీల్లో పని చేస్తుంటారు. కానీ వేతనాల్లో మాత్రం వ్యత్యాసం ఉంటుంది. ఇక్కడ గమనించాల్సిన అంశం.. ఆయా కంపెనీల్లో అభ్యర్థులు పని చేస్తున్న విభాగాలను బట్టి వేతనాల్లో తేడా ఉంటుంది. ఉదాహరణకు అప్లికేషన్ డెవలప్‌మెంట్, సాఫ్ట్‌వేర్ డెవలప్‌మెంట్ విభాగాల్లో ఎక్కువ కోడింగ్ అవసరం. కాబట్టి ఈ విభాగాల్లో పని చేసే వారికి అధిక వేతనాలు ఉంటాయి. అదే సపోర్టింగ్, మెయింటనెన్‌‌స విభాగాల్లో కోడింగ్‌తో అంత అవసరం ఉండదు. కాబట్టి వేతనాలు తక్కువగా ఉంటాయి. కాబట్టి కోడింగ్‌లో ప్రావీణ్యం సంపాదించడం ఉన్నత కెరీర్‌కు మార్గం వేస్తుంది.
  
  కన్సల్టింగ్ జాబ్స్:
  సాధారణంగా కన్సల్టింగ్‌కు సంబంధించి బిజినెస్ కన్సల్టింగ్ కంపెనీలు, టెక్నాలజీ కన్సల్టింగ్ కంపెనీలు ఉంటాయి. బిజినెస్/మేనేజ్‌మెంట్ కన్సల్టింగ్ కంపెనీల్లో కేవలం ఎంబీఏ గ్రాడ్యుయేట్లకు మాత్రమే అవకాశాలు ఉంటాయనే భావన ఉంది. కానీ అది సరికాదు. ఎందుకంటే ప్రముఖ బిజినెస్ కన్సల్టింగ్ కంపెనీలు ఇంజనీరింగ్ విద్యార్థులకు కూడా అవకాశాలు కల్పిస్తున్న సందర్భాలు ఎన్నో. టెక్నాలజీ కన్సల్టింగ్ కంపెనీల్లో ఇంజనీరింగ్ విద్యార్థులకు కూడా అవకాశాలు ఉంటాయి. ప్రస్తుతం ప్రతి ఏడాది టెక్నాలజీ కన్సల్టింగ్ సంస్థలు ఇంజనీరింగ్ విద్యార్థులను రిక్రూట్ చేసుకుంటున్నాయి.
  
  మొదట టెక్నాలజీ కన్సల్టింగ్ కంపెనీలో చేరి తగిన అనుభవం సంపాదించిన తర్వాత బిజినెస్ కన్సల్టింగ్ కంపెనీలోకి మారొచ్చు. కన్సల్టింగ్ కంపెనీలు రిక్రూట్‌మెంట్ కోసం నిర్వహించే ఇంటర్వ్యూలు కూడా భిన్నంగా ఉంటాయి. ఈ ఇంటర్వ్యూల్లో ప్రాబ్లమ్ సాల్వింగ్, కేస్ ఆధారిత ప్రశ్నలు ఎదురవుతాయి. ఇక్కడ సమాధానం కంటే దాన్ని సాధించేందుకు అనుసరించిన లాజికల్ రీజనింగ్, అనలిటికల్ ఎబిలిటీ నైపుణ్యాలకు ప్రాధాన్యత ఉంటుంది. భవిష్యత్‌లో ఎంటర్‌ప్రెన్యూర్‌గా స్థిరపడాలనే ఆస్తకి ఉంటే కన్సల్టింగ్‌ను కెరీర్ ఆప్షన్‌గా ఎంచుకోవచ్చు.
  టాప్ రిక్రూటర్స్: బెయిన్ అండ్ కంపెనీ, అసెంచర్, డెలాయిట్, కేపీఎంజీ, ఎ.టి.కర్నీ.. ఇంకా మరెన్నో.
  
  బిజినెస్ ఇంటెలిజెన్‌‌స జాబ్స్:
  కొన్ని కన్సల్టింగ్ కంపెనీల్లో బిజినెస్ ఇంటెలిజెన్స్ విభాగం కూడా ఉంటుంది. ఒక డేటాను విశ్లేషించి అర్థవంతమైన డేటాను రూపొందించే పనిని ఈ విభాగం నిర్వహిస్తుంది. ఇందులో డెవలప్‌మెంట్‌తోపాటు అనలిటిక్స్ కూడా ఉంటుంది. ఎందుకంటే వివిధ రకాల బిజినెస్ మోడల్స్‌ను రూపొందించడానికి కోడింగ్, మార్కెట్‌ను విశ్లేషించడానికి అనలిటిక్స్ అవసరం. కాబట్టి డెవలప్‌మెంట్, అనలిటిక్స్‌పై అవగాహన ఉంటే ఈ రంగంలో మరింత రాణించవచ్చు. సర్వేలు నిర్వహించడం, సేకరించిన డేటాను విశ్లేషించడం వంటి లక్షణాలు ఉంటే ఈ తరహా కంపెనీల్లో అవకాశాలను అందుకోవచ్చు. ప్రతి ఏడాది రీసెర్చ్ అనలిటిక్స్ కంపెనీలు ఇంజనీరింగ్ విద్యార్థులను రిక్రూట్ చేసుకుంటున్నాయి.
  టాప్ రిక్రూటర్స్: టెరాడేటా, థరోగుడ్, ఇన్ఫర్మేటికా, వరల్డ్‌క్వాంట్ రీసెర్చ్ మరెన్నో.
  
  అనలిటిక్స్ జాబ్స్:
  కొన్ని టెక్నాలజీ కంపెనీలకు సొంతంగా అనలిటిక్స్ విభాగం ఉంటోంది. వీరు కేవలం కంపెనీ వ్యవహారాలకే పరిమితం కాకుండా వారి క్లయింట్స్‌కు కావల్సినప్పుడు తమ సేవలను కూడా అందిస్తుంటారు. ఇటువంటి కంపెనీల్లో ప్రవేశించాలంటే కోడింగ్ తప్పనిసరిగా తెలిసి ఉండాలి. దీంతోపాటు ప్రాబ్లమ్ సాల్వింగ్, లాజికల్ రీజనింగ్, అనలిటికల్ ఎబిలిటీ నైపుణ్యాలు ఉంటే మెరుగైన అవకాశాలను అందుకోవచ్చు. కోడింగ్/ ప్రోగ్రామింగ్ స్కిల్స్ అంతగా లేకున్నా కొన్ని సందర్భాల్లో ప్రాబ్లమ్ సాల్వింగ్, అనలిటికల్ స్కిల్స్ ఉన్న అభ్యర్థులను రిక్రూట్ చేసుకుని కంపెనీలు టెక్నాలజీ, కోడింగ్ అంశాల్లో శిక్షణనిస్తాయి.
  కేపీవో (నాలెడ్‌‌జ ప్రాసెస్ అవుట్ సోర్సింగ్) ఈ కంపెనీలు తమ క్లయింట్స్‌కు సంబంధించిన వ్యాపార సమస్యలకు పరిష్కార మార్గాలను చూపుతాయి. ఇటువంటి కంపెనీల్లో ఇంజనీరింగ్ విద్యార్థులకు ఎక్కువ అవకాశాలు ఉంటాయి.
  మరి కొన్ని కంపెనీలు ఏదో ఒక ప్రత్యేక (స్పెషలైజ్డ్) విభాగానికి మాత్రమే పరిమితమవుతాయి. ఉదాహరణకు మార్కెటింగ్ అనలిటిక్స్ కంపెనీలు. ఇటువంటి కంపెనీలు కేవలం విశ్లేషణకు మాత్రమే పరిమితమవుతాయి. ఇటువంటి కంపెనీల్లో పని చేయడం ద్వారా వ్యాపార, మార్కెట్ రంగాలను విశ్లేషణాత్మక దృక్పథంతో అవగాహన చేసుకోవచ్చు.
  టాప్ రిక్రూటర్స్: మ్యూసిగ్మా, లేటెంట్‌వ్యూ, జెన్‌ప్యాక్ట్ అనలిటిక్స్, టీసీఎస్ అనలిటిక్స్, గ్లోబల్ అనలిటిక్స్.. ఇంకా మరెన్నో.
  
  ఫైనాన్షియల్ రీసెర్చ్/ఇన్వెస్ట్‌మెంట్ మేనేజ్‌మెంట్:
  ఈ రంగంలో అవకాశాలను దక్కించుకోవాలంటే కోడింగ్, మ్యాథమెటికల్ స్కిల్స్, లాజికల్ రీజనింగ్ నైపుణ్యాలు అవసరం. మ్యాథమెటికల్ మోడల్స్ రూపొందించడానికి కోడింగ్, మార్కెట్‌ను విశ్లేషించేందుకు అనలిటిక్స్ అవసరం. కంప్యూటర్ సైన్స్, మ్యాథమెటిక్స్, స్టాటిస్టిక్స్ అర్హతలు ఉన్న వారికి ఈ రంగం సరిగ్గా సరిపోతుంది.
  
  క్లౌడ్ కంప్యూటింగ్:
  క్లౌడ్ కంప్యూటింగ్‌లో అప్లికేషన్‌‌స ఏవిధంగా రాయాలి, అప్లికేషన్‌‌స రకాలు, వాటి వల్ల ప్రయోజనాలు అనే అంశాలను అవగాహన చేసుకోవడం ద్వారా క్లౌడ్ కంప్యూటింగ్‌లో కెరీర్‌పై అవగాహన పొందొచ్చు. ఉదాహరణకు అమెజాన్, గూగుల్, మైక్రోసాఫ్ట్, తదితర సంస్థలు క్లౌడ్ కంప్యూటింగ్ సేవలను అందిస్తున్నాయి. క్లౌడ్ కంప్యూటింగ్‌ను ఒక రకమైన టెక్నాలజీ షిఫ్ట్‌గా పేర్కొనవచ్చు. ఎంటర్‌ప్రెన్యూర్‌‌సగా స్థిరపడాలనుకునే వారికి క్లౌడ్ కంప్యూటింగ్ చక్కగా సరిపోతుంది. ఈ రంగానికి కూడా కోడింగ్ అవసరం. ఈ రంగంలో పని చేసే వారిని డెవలపర్ హోదాలో రిక్రూట్ చేసుకుంటారు. వీరు క్లౌడ్‌కు సంబంధించిన కోడ్ రాయాలి. క్లౌడ్‌కు సంబంధించి అప్లికేషన్‌‌స రాయడం, కోడింగ్, టెక్నాలజీపై ఆస్తకి ఉంటే ఈ రంగాన్ని ఎంచుకోవచ్చు. కొన్ని కాలేజీలు కూడా క్లౌడ్ కంప్యూటింగ్ ఆప్షన్‌తో కోర్సులను ఆఫర్ చేస్తున్నాయి.
  
  ఇంజనీరింగ్ విద్యార్థులకు ప్రాధాన్యం
  ఇంజనీరింగ్ కంప్యూటర్ సైన్స్/ఐటీ విద్యార్థులు ప్రస్తుత తరుణంలో ప్లేస్‌మెంట్ విషయంలో సవాళ్లను ఎదుర్కొంటున్నారు. కంపెనీలు గతంతో పోల్చినప్పుడు రిక్రూట్‌మెంట్‌ను పరిమితం చేసుకోవడంతో ప్రతిభావంతులైన విద్యార్థులకు కూడా ఈ విషయంలో మినహాయింపు లభించటం లేదు. ఈ సమయంలో నూతనంగా ప్రాచుర్యంలోకి వస్తున్న అనలిటిక్స్, కన్సల్టింగ్ అవకాశాలపై అవగాహన ఉండడం విద్యార్థులకు కెరీర్ పరంగా ఇతోధిక సహాయం చేస్తుంది.
  
  ఇంజనీరింగ్ విద్యార్థులు ప్రాబ్లమ్ సాల్వింగ్ స్కిల్స్‌తోపాటు మ్యాథమెటిక్స్ పరంగా మంచి అవగాహన కలిగి ఉంటారు. కాబట్టి అనలిటిక్స్, కన్సల్టింగ్ కంపెనీలు ఇంజనీరింగ్ విద్యార్థులను రిక్రూట్ చేసుకోవడానికి ప్రాధాన్యతనిస్తాయి. ఉదాహరణకు ఇంజనీరింగ్/టెక్నాలజీ నేపథ్యం ఉన్న విద్యార్థి అనలిస్ట్/కన్సల్టింగ్ ఉద్యోగానికి సరిగ్గా సరిపోతాడు. ఎందుకంటే డేటా అనలిస్ట్, రీసెర్చ్ అనలిస్ట్/కన్సల్టింగ్ ఉద్యోగాలకు కంప్యుటేషనల్‌తోపాటు అనలిటికల్ నైపుణ్యాలు అవసరం. ఇటువంటి నైపుణ్యాలు ఇంజనీరింగ్ విద్యార్థుల్లో పుష్కలంగా ఉంటాయి. అంతేకాకుండా కొన్ని వ్యాపార నమూనాల (బిజినెస్ మోడల్స్) నిర్వహణలో తార్కిక వివేచనతోపాటు మ్యాథమెటికల్ నైపుణ్యాలు అవసరం. ఈ నేపథ్యంలో కావల్సిన కోడింగ్, అనలిటిక్స్, లాజికల్ రీజనింగ్, మ్యాథమెటికల్ నైపుణ్యాలు ఇంజనీరింగ్ విద్యార్థిలో ఉంటాయని సంబంధిత కంపెనీలు భావిస్తాయి. కాబట్టి కంపెనీలు ఫ్రెష్ ఇంజనీరింగ్ విద్యార్థులను రిక్రూట్ చేసుకోవడానికి ఆసక్తిని కనబరుస్తున్నాయి.
  
  
  అర్హతలు - నైపుణ్యాలు
  
  బ్రాంచ్‌తో నిమిత్తం లేకుండా కోడింగ్‌లో ప్రావీణ్యంగల ఇంజనీరింగ్ విద్యార్థులను అనలిటిక్స్, కన్సల్టింగ్ కంపెనీలు రిక్రూట్ చేసుకుంటున్నాయి. వారికి ప్రాధాన్యతతో కూడిన బాధ్యతలను అప్పగిస్తున్నాయి.
  
  ఇక్కడ ప్రస్తావించిన కంపెనీల్లో కోడ్ రాయడంతోపాటు వ్యాపార అవసరాలకనుగుణంగా నమూనాలను రూపొందిస్తుంటారు. కాబట్టి ఇటువంటి కంపెనీల్లో ప్రవేశించాలంటే కోడింగ్‌తోపాటు, వ్యాపార వ్యవహారాలను అవగాహన చేసుకునే నైపుణ్యత ఉండాలి.
  
  మ్యాథమెటిక్స్‌లో నైపుణ్యం, విశ్లేషణాత్మకంగా, తార్కికంగా ఆలోచించే సామర్థ్యం, స్టాటిస్టిక్స్‌లో ప్రావీణ్యం, వివిధ వ్యాపారాల నిర్వహణ సంబంధిత అంశాలను అవగాహన చేసుకునే చాతుర్యం. కోడింగ్, అనలిటిక్స్ రెండు అంశాల్లో ప్రావీణ్యం ఉండడం అదనపు అర్హతగా ప్రయోజనం చేకూరుస్తుంది.
  
  క్లయింట్స్ నుంచి వచ్చే ఒత్తిడిని సమర్థంగా తట్టుకునే స్వభావం, ప్రయాణాల పట్ల ఆసక్తి, ఉద్యోగులను జట్టుగా నడిపే సామర్థ్యం.
  
  అనలిటిక్స్, కన్సల్టింగ్ కంపెనీలు ఫ్రెషర్స్‌కు ఆఫర్ చేసే వేతనాలు కంపెనీలను బట్టి మారుతుంటాయి.
  
  కొన్ని కన్సల్టింగ్ కంపెనీల్లో క్లిష్టమైన సమస్యలను పరిష్కరించే ఉత్సాహం, దీర్ఘకాల సర్వీస్, పనిచేస్తున్న కంపెనీలో భాగస్వామి(పార్‌‌టనర్)గా  చేరే అవకాశం కూడా లభిస్తుంది.
  
  
  నాస్కామ్ అంచనా ప్రకారం బిగ్‌డేటా రంగం 2015 నాటికి ఒక యూఎస్ బిలియన్ డాలర్లకు చేరుకుంటుంది.
  
  అనలిటిక్స్ విభాగంలో కొత్తగా 2.5 లక్షల ఉద్యోగాలు అందుబాటులోకి వచ్చే అవకాశం ఉంది.
  
  2015 నాటికి ప్రపంచవ్యాప్తంగా బిగ్‌డేటా రంగంలో 4.4 మిలియన్ ఉద్యోగాలు అందుబాటులోకి రావచ్చు.
  
  నౌకరీ డాట్‌కామ్ ప్రకారం 2014లో క్లౌడ్ కంప్యూటింగ్, డేటా అనలిటిక్స్ రంగాల్లో రిక్రూట్‌మెంట్ ఎక్కువగా ఉండొచ్చు.


 జేఈఈ అడ్వాన్స్‌డ్.. చక్కటి ఇంజనీరింగ్ కెరీర్ దిశగా కీలక ఘట్టం.. ఎంసెట్, జేఈఈ-మెయిన్ తదితర ఇంజనీరింగ్ ఎంట్రన్స్ టెస్ట్‌ల తర్వాత నిర్వహించే ఈ పరీక్షలో విజయం సాధిస్తేనే ఐఐటీ కల సాకారమవుతుంది.. దేశంలోని లక్షా యాభై వేల మంది ప్రతిభావంతులు మాత్రమే హాజరయ్యే ఈ పరీక్షలో నెగ్గాలంటే.. ప్రతి ఎత్తును ఎంతో చాకచక్యంగా వేయాలి.. అప్పుడే ప్రతిభావంతుల సమరంలో విజేతగా నిలవడంతోపాటు ఐఐటీ లక్ష్యాన్ని ఛేదించడం సులభమవుతుంది.. ఈ నేపథ్యంలో జేఈఈ అడ్వాన్స్‌డ్ ప్రిపరేషన్‌కు అనుసరించాల్సిన వ్యూహాలపై నిపుణుల సలహాలు, సూచనలు..
 
  
  1,50,000 జేఈఈ-మెయిన్ ద్వారా 1,50,000 మంది విద్యార్థులకు అడ్వాన్స్‌డ్‌కు అర్హత కల్పిస్తారు.
  20,000 అడ్వాన్స్‌డ్‌కు హాజరైన 1,50,000 మందిలో 20,000 మంది విద్యార్థులకు ర్యాంక్ కేటాయిస్తారు
  20 అడ్వాన్స్‌డ్ ర్యాంక్‌తోపాటు ఇంటర్‌లో టాప్ 20 పర్సంటైల్‌లో ఉంటే ఐఐటీలు, ఐఎస్‌ఎంలో సీటు కేటాయిస్తారు.
 
  
  జేఈఈ-అడ్వాన్స్‌డ్ 2014 కూడా గతేడాది మాదిరిగానే ఉండొచ్చు. కొన్ని మార్పులు చోటు చేసుకునే అవకాశాన్ని కొట్టిపారేయలేం. కాబట్టి విద్యార్థులు పరీక్షా విధానంపై అవగాహన పెంచుకోవాలి. జేఈఈ అడ్వాన్స్‌డ్‌ను ఆఫ్‌లైన్ (పేపర్-పెన్సిల్) విధానంలో నిర్వహిస్తారు. ఇందులో రెండు ఆబ్జెక్టివ్ పేపర్లు.. పేపర్-1, పేపర్-2 ఉంటాయి. వీటిల్లో నాలుగు రకాల ప్రశ్నలిస్తారు. ప్రతి పేపర్‌లో మ్యాథమెటిక్స్, ఫిజిక్స్, కెమిస్ట్రీ నుంచి ప్రశ్నలు వస్తాయి. ప్రతి పేపర్‌కు సమయం మూడు గంటలు. ఇంగ్లిష్/హిందీ భాషల్లో మాత్రమే ఉంటుంది.
  
  
  మ్యాథమెటిక్స్!
  గత నాలుగు-ఐదేళ్ల ప్రశ్నపత్రాలను గమనిస్తే ఎక్కువ శాతం ప్రశ్నలు అల్జీబ్రా, కాలిక్యులస్ నుంచి వచ్చాయని చెప్పొచ్చు. వీటిల్లో అధిక శాతం ప్రశ్నలు మిక్స్‌డ్ కాన్సెప్ట్ ఆధారితం.
  గతేడాది అడ్వాన్స్‌డ్‌లో పేపర్-1, పేపర్-2లలో అల్జీబ్రా నుంచి అత్యధిక ప్రశ్నలు వచ్చాయి. ప్రశ్నల క్లిష్టత విషయానికొస్తే.. పేపర్-1లో 25 శాతం ప్రశ్నలు సులభంగా, 50 శాతం ప్రశ్నలు మధ్యస్తంగా, 25 కష్టమైనవిగా ఉన్నాయి. పేపర్-2లో 50 నుంచి 60 శాతం ప్రశ్నలు సులభంగా ఇచ్చారు.
  జేఈఈ అడ్వాన్స్‌డ్‌కు హాజరు కావాలంటే.. జేఈఈ-మెయిన్‌లో అర్హత సాధించాలి. కాబట్టి ప్రస్తుతం అందుబాటులో ఉన్న రెండు నెలల సమయాన్ని ఇంటర్మీడియెట్ పరీక్షలతోపాటు జేఈఈ-మెయిన్ ప్రిపరేషన్‌కు వెచ్చించాలి. ఆ తర్వాత ఉండే 40 నుంచి 50 రోజుల సమయాన్ని అడ్వాన్స్‌డ్ ప్రిపరేషన్‌కు కేటాయించాలి.
  పేపర్-1,పేపర్-2లలో కలిపి ప్రొబబిలిటీ, కాంప్లెక్స్ నంబర్స్, లిమిట్స్ అండ్ డిఫరెన్షియన్స్, డిఫరెన్షియల్ ఈక్వేషన్స్, వెక్టర్ అల్జీబ్రా, 3డీ జ్యామెట్రీ నుంచి తప్పనిసరిగా ప్రశ్నలు వస్తాయని చెప్పొచ్చు. డిఫరెన్షియల్ ఇంటిగ్రల్, సర్కిల్స్, 3డి స్ట్రైట్ లైన్స్, మాక్సిమ-మినిమ, ఏరియాస్ నుంచి కూడా ప్రశ్నలు రావచ్చు. ప్లేన్, వెక్టర్ అల్జీబ్రా, పారాబొలా, సర్కిల్స్ నుంచి అడుగుతున్న ప్రశ్నలు సులభంగా ఉంటున్నాయి. డిఫరెన్షియల్ ఇంటిగ్రేషన్, ప్రొబబిలిటీ, కాంప్లెక్స్ నంబర్స్, డిఫరెన్షియల్ ఈక్వేషన్ నుంచి అడిగే ప్రశ్నలను క్లిష్టంగా రూపొందిస్తున్నారు.
  11,12వ తరగతుల నుంచి సమాన వెయిటేజీలో ప్రశ్నలు ఇస్తున్నారు.
  ఇటువంటి పోటీ పరీక్షల్లో విజయం సాధించాలంటే కాన్సెప్ట్స్ (మూల భావనలు)పై పట్టు ఏర్పర్చుకోవాలి.
  ఇప్పటికే మొదటి, రెండో సంవత్సరానికి పునశ్చరణ (రివిజన్) పూర్తి చేసి ఉంటారు. కాబట్టి ఫిబ్రవరి 20 వరకు ఇంటర్ సెకండియర్ టాపిక్స్‌పై దృష్టి పెట్టాలి. మ్యాథమెటిక్స్‌కు సంబంధించి వివిధ ఫార్ములాలు-ఉపయోగాలపై అవగాహన పెంచుకోవాలి. జేఈఈ-మెయిన్ గ్రాండ్ టెస్ట్‌లకు హాజరు కావాలి.
  మరో కీలక విషయం అన్ని చాప్టర్లను ప్రిపేర్ కావడం కంటే 80 శాతం చాప్టర్లను 100 శాతం (సంపూర్ణంగా) ప్రిపేర్ కావడం ప్రయోజనకరం.
  చాలా మంది విద్యార్థులు చాప్టర్, యూనిట్‌ల వారీగా వివిధ రకాల పుస్తకాలను చదువుతుంటారు. దీని వల్ల లాభం కంటే నష్టమే ఎక్కువ. కాబట్టి ఏదో ఒక ప్రామాణిక పుస్తకాన్ని సంపూర్ణంగా చదవడమే ప్రయోజనం.
  
  -ఎం.ఎన్.రావు,
  శ్రీచైతన్య విద్యాసంస్థలు.
  
  
  ఫిజిక్స్
  జేఈఈ-అడ్వాన్స్‌డ్ ర్యాంక్ సాధనలో ఫిజిక్స్ సబ్జెక్ట్‌ది కీలకపాత్ర అని చెప్పొచ్చు. మ్యాథమెటిక్స్‌లో చురుగ్గా ఉన్న విద్యార్థులు ఫిజిక్స్‌లో రాణించడానికి మంచి అవకాశం ఉంటుంది.
  సాధారణంగా ఫిజిక్స్‌లో అడిగే ప్రశ్నలు నేరుగా, మెమొరీ బేస్డ్ కాకుండా వివిధ కాన్సెప్ట్‌ల ఆధారంగా ఉంటాయి. అదే సమయంలో కొంచెం తికమక(ట్విస్ట్) పెట్టేలా అడుగుతా రు. కాబట్టి సిలబస్‌లో ఒక్క చిన్న అంశాన్ని కూడా వదిలివేయకుండా కాన్సెప్ట్ బేస్డ్‌గా ప్రిపరేషన్ సాగించినప్పుడే ఈ తరహా ప్రశ్నలకు సమాధానం ఇవ్వడం సాధ్యమవుతుంది.
  సాధారణంగా విద్యార్థులు ఫిజిక్స్‌లో మోడ్రన్ ఫిజిక్స్/న్యూక్లియర్ ఫిజిక్స్ అంశాలను నిర్లక్ష్యం చేస్తుంటారు. మెకానిక్స్, ఎలక్ట్రిసిటీ అంశాలకు ఎక్కువ సమయాన్ని వెచ్చిస్తుంటారు. కానీ గతేడాది అడ్వాన్స్‌డ్‌లో మోడ్రన్ ఫిజిక్స్/న్యూక్లియర్ ఫిజిక్స్ అంశాలకు అధిక ప్రాధాన్యత లభించింది.
  జేఈఈ సిలబస్‌ను పూర్తి చేయడానికి చక్కని మార్గం.. ఉమ్మడి భావనలు (కామన్ కాన్సెప్ట్) ఉన్న అంశాలను ఒకే సమయంలో ప్రిపేర్ కావడం. ఉదాహరణకు గ్రావిటేషన్, ఎలక్ట్రోస్టాటిస్టిక్స్, మాగ్నో స్టాటిస్టిక్స్; కరెంట్ ఎలక్ట్రిసిటీ, హీట్ ట్రాన్స్‌ఫర్, ఫ్లూయిడ్ డైనమిక్స్; సౌండ్ వేవ్స్, వేవ్ ఆప్టిక్స్, సూపర్ పొజీషన్ ప్రిన్సిపల్, సింపుల్ హార్మోనిక్ మోషన్; మెకానిక్స్; మోడ్రన్ ఫిజిక్స్/న్యూక్లియర్ ఫిజిక్స్; థర్మోడైనమిక్స్; ఎలాస్టిసిటీ అండ్ సర్ఫేస్ టెన్షన్; ఎలక్ట్రోమాగ్నటిజం.
  ఫిజిక్స్‌లో క్లిష్టంగా భావించే అంశాలను సులభంగా ప్రిపేర్ కావడానికి: థర్మోడైనమిక్స్, మోడ్రన్ ఫిజిక్స్‌లలో కొన్ని అంశాలు ఫిజిక్స్, కెమిస్ట్రీలలో కామన్‌గా ఉంటాయి. కాబట్టి ఆయా సబ్జెక్ట్‌ల సిలబస్‌ను దృష్టిలోని ఉంచుకుని ఈ అంశాలను ప్రిపేర్ కావడం ఉత్తమం.
  ఆప్టిక్స్ విషయానికొస్తే.. ముందుగా వేవ్ టాపిక్స్‌ను పూర్తి చేయడం మంచిది. ఎందుకంటే దీని పరిధి స్వల్పంగా ఉండడంతోపాటు త్వరగా పూర్తి చేయవచ్చు. తర్వాత జీయోమెట్రికల్ ఆప్టిక్స్‌ను ప్రిపేర్ కావాలి.
  వేవ్స్‌లో ట్రాన్స్‌వర్స్ వేవ్స్, సౌండ్ వేవ్స్‌కు వెయిటేజీ సమంగా ఉంటుంది. సింపుల్ హార్మోనిక్ మోషన్, ఫిజికల్ ఆప్టిక్స్, ఎల్‌సీ ఆసిలేషన్స్, ఏసీ సర్క్యూట్స్‌లలోని మ్యాథమెటికల్ పార్ట్ ప్రిపేర్ కావడం ఉపయుక్తం.
  గ్రావిటేషన్, ఎలక్ట్రోస్టాటిస్టిక్స్, మాగ్నటిజంలలో కూడా టాపిక్స్ కామన్‌గా ఉంటాయి. ప్రిన్సిపల్స్, అప్లికేషన్స్‌లో కొద్దిపాటి తేడా ఉంటుంది. కూలుంబ్స్ లా.. న్యూటన్స్ గ్రా విటేషన్ లాగా మారుతుంది. గాస్ లాను గ్రావిటేషన్ ఫీల్డ్ ఎవల్యూషన్‌లోనూ ఉపయోగించవచ్చు. అదేవిధంగా ఎలక్ట్రిసిటీ, మాగ్నటిజం అంశాలను ఒక్కటిగా చదువుకోవచ్చు.
  ఫిజిక్స్‌లో సాధారణంగా ఒక అంశానికి మరొక అంశానికి సంబంధం ఉండే మిక్స్‌డ్ కాన్సెప్ట్ ప్రశ్నలను ఎక్కువగా అడుగుతుంటారు. కాబట్టి ఈ విషయాన్ని గమనించి ఒక అంశంతో సంబంధం ఉండే అన్ని అంశాలను ప్రిపేర్ కావాలి. ఇందుకు అన్ని అంశాలకు ఆధారంగా ఉండే ఒక మూలాధార సూత్రాన్ని రూపొందించుకోవాలి. దీన్ని అవసరమైన చోట్ల అన్వయం చేసుకుంటూపోవడం ప్రిపరేషన్‌లో ఉపయోగకరంగా ఉంటుంది. ఉదాహరణకు మెకానిక్స్‌లో అధిక శాతం సమస్యలు లీనియర్ మూవ్‌మెంటమ్, ఎనర్జీ, యాంగ్యులర్ మూవ్‌మెంటమ్, న్యూటన్ సెకండ్ లాకు సంబంధించినవై ఉంటాయి.
  -డా॥సి.హెచ్. రామకృష్ణ,
  డాక్టర్ ఆర్‌కేస్ ఫ్రేమ్స్ ఆఫ్ ఫిజిక్స్, హైదరాబాద్.
  
  
  కెమిస్ట్రీ
  కెమిస్ట్రీకి సంబంధించి సిలబస్‌ను స్థూలంగా మూడు విభాగాలుగా వర్గీకరించవచ్చు. అవి.. ఫిజికల్ కెమిస్ట్రీ, ఆర్గానిక్ కెమిస్ట్రీ, ఇనార్గానిక్ కెమిస్ట్రీ. ఇక్కడ ఒక విషయం గమనించాలి.. సిలబస్‌ను మూడు విభాగాలకు పేర్కొన్నా.. ఆ మూడు విభాగాలకు అంతర్గత సంబంధం (ఇంటర్ కనెక్టెడ్) ఉంటుంది. ఉదాహరణకు రిడాక్స్ రియాక్షన్స్ మీద పట్టు.. ఇనార్గానిక్ కెమిస్ట్రీకి సంబంధించి ప్రిపరేషన్, ప్రాపర్టీస్‌లో ఉపయోగపడుతుంది. గత పోటీ పరీక్షలను పరిశీలిస్తే.. ఈ మూడు విభాగాలకు సమ ప్రాధాన్యతనిస్తున్నారు. ఈ నేపథ్యంలో ఏదో ఒక అంశంపై మాత్రమే దృష్టి కేంద్రీకరించడం సహేతుకం కాదు.
  
  కీలక చాప్టర్లు: పీరియాడిక్ టేబుల్; కెమికల్ బాండింగ్; మోల్ కాన్సెప్ట్ (కాన్సన్‌ట్రేషన్స్ కలిపి); రిడాక్స్ రియాక్షన్స్; క్వాలిటేటివ్ అనాలిసిస్; జనరల్ ఆర్గానిక్ కెమిస్ట్రీ.
  ఈ చాపర్ట్‌లపై పట్టు.. మిగతా చాప్టర్లను కూలంకశంగా ప్రిపేరయ్యేందుకు దోహదపడుతుంది. కీలకమైన చాప్టర్.. పీరియాడిక్ టేబుల్. జేఈఈ-అడ్వాన్స్‌డ్‌లో ఈ అధ్యాయం లేనప్పటికీ.. దీన్ని అవగాహన చేసుకోకుండా కెమిస్ట్రీలోని మిగతా అంశాలను అర్థం చేసుకోవడం కష్టం.
  
  ఫిజికల్ కెమిస్ట్రీ: ఇందులో మెరుగైన మార్కులు సాధించాలంటే ప్రాథమిక భావనలపై పట్టు, ఇచ్చిన సమస్య ప్రకారం సూత్రాన్ని అన్వయించుకునే సామర్థ్యం వంటి నైపుణ్యాలను పెంపొందించుకోవాలి. విశ్లేషణాత్మకంగా ప్రిపరేషన్ సాగించాలి. నేర్చుకున్న సూత్రాలను నోట్స్ రూపంలో పొందుపరుచుకోవాలి. వీటిని విభిన్న పద్ధతుల్లో ఏవిధంగా అన్వయం చేసుకోవచ్చో పరిశీలించాలి. ఒక టాపిక్ పూర్తయిన వెంటనే.. దానికి సంబంధించి వివిధ పుస్తకాల్లో ఉన్న విభిన్న రకాల ప్రశ్నలను ప్రాక్టీస్ చేయాలి. ప్రతి టాపిక్‌కు సంబంధించి కనీసం మూడు ప్రాక్టీస్ టెస్ట్‌లు రాయాలి.
  
  ఆర్గానిక్ కెమిస్ట్రీ: గత ప్రశ్నపత్రాలను పరిశీలిస్తే.. ఈ విభాగానికి సంబంధించి సులువుగా సమాధానం గుర్తించగల స్టీరియో ఐసోమరిజమ్ తరహా ప్రశ్నలు అడుగుతున్నారు. ఈ విభాగానికి సంబంధించి ప్రాథమిక భావనలపై పట్టుతోపాటు విస్తృత స్థాయిలో ప్రిపేర్ కావడం అనే ద్విముఖ వ్యూహాన్ని అనుసరించాలి. ఇందులో జనరల్ ఆర్గానిక్ కెమిస్ట్రీ టాపిక్ చాలా కీలకమైంది. ఈ అంశంపై పట్టు సాధిస్తే.. మిగతా అంశాలను అవగాహన చేసుకోవడం ఏమంత కష్టం కాదు. ఆర్గానిక్ కెమిస్ట్రీకి సంబంధించి కీలక అంశం.. చదవడమేకాకుండా ప్రాక్టీస్ కూడా చేయాల్సి ఉంటుంది. ఇందులో మెరుగైన స్కోర్‌కు: చాప్టర్ల వారీగా రియాక్షన్స్‌ను నోట్ చేసుకోవాలి. ప్రతి రియాక్షన్‌కు సంబంధించి దాని విశ్లేషణ, వ్యవస్థ, ఉత్పత్తులు, కావల్సిన నిబంధలను ఒక క్రమ పద్ధతిలో రాసుకోవాలి. రోజూ ఒక టాపిక్‌లోని కన్జర్వేషన్స్‌ను ప్రాక్టీస్ చేయాలి. ప్రిపరేషన్‌లో సబ్జెక్టివ్ వ ర్క్ తర్వాత ఆబ్జెక్టివ్ ప్రాక్టీస్‌కు ప్రాధాన్యతనివ్వాలి.
  
  ఇనార్గానిక్ కెమిస్ట్రీ: కెమిస్ట్రీలో.. ఇనార్గానిక్ కెమిస్ట్రీ పరిధి విస్తృతం. కాబట్టి అధిక శాతం మంది విద్యార్థులు ఈ అంశాన్ని కష్టమైందిగా భావిస్తారు. వాస్తవానికి పీరియాడిక్ టేబుల్, కెమికల్ బాండింగ్, రిడాక్స్ రియాక్షన్స్, ఈక్విలిబ్రియం, ఎలక్ట్రో కెమిస్ట్రీ అంశాలపై పట్టుతో ఇనార్గానిక్ కెమిస్ట్రీలో మెరుగైన స్కోర్ సాధించవచ్చు. గత ప్రశ్నపత్రాలను పరిశీలిస్తే.. ఈ విభాగం నుంచి కాన్సెప్ట్ బేస్డ్ (ప్రాథమిక భావనల ఆధారంగా), స్ట్రక్చర్స్ ఆధారిత ప్రశ్నలు అడుగుతున్నారు. అంతేకాకుండా కోఆర్డినేషన్ కెమిస్ట్రీకి ప్రాధాన్యత పెరిగింది. ఈ అంశంపై తరచుగా ప్రశ్నలు అడుగుతున్నారు. ఇవన్నీ నేరుగా (స్ట్రయిట్ ఫార్వర్డ్ కొశ్చన్స్)నే ఉండడం గమనించాల్సిన అంశం. ఇనార్గానిక్ కెమిస్ట్రీకి సంబంధించి మెటలర్జీ, ట్రాన్సిస్టన్ ఎలిమెంట్స్, ఎస్-బ్లాక్ ఎలిమెంట్స్, పి-బ్లాక్ ఎలిమెంట్స్ అనేవి కీలక అంశాలు. ఇందులో మెరుగైన స్కోర్‌కు చేయాల్సినవి: నిర్దేశించిన సిలబస్‌ను అనుసరిస్తూ.. రిప్రెజెంటేటివ్ ఎలిమెంట్స్‌కు సంబంధించి నోట్స్ రూపొందించుకోవాలి. కోఆర్డినేట్ కాంపౌండ్స్‌కు ఎక్కువ సమయం వెచ్చించాలి. మెటలర్జీ, క్వాంటిటేటివ్ అనాలిసిస్‌కు సంబంధించి ఫ్లో చార్ట్స్ రూపొందించుకోవడం మంచిది. ప్రిపరేషన్‌లో ఇనార్గానిక్ కెమిస్ట్రీకి కనీసం రోజుకు ఒక గంటైనా కేటాయించాలి.
  -పి. విజయ కిశోర్,
  డాక్టర్ ఆర్‌కేస్ ఐఐటీ అకాడెమీ, హైదరాబాద్.
  


 ఎవరికైనా రోజుకు ఉంది 24 గంటలే! కానీ, ఒకరు అందలంపై ఉంటే మరొకరు అట్టడుగున ఉంటారు. చక్కటి సమయ పాలన ఉన్నవాళ్లు శిఖర గమ్యానికి చేరితే, అది లేనివాళ్లు పాతాళానికి పడిపోతారు. కాలం కత్తి లాంటిది.. దానికి పదునుపెడితే ఎంతటి లక్ష్యాన్నయినా సాధిస్తుంది. అంతటి విలువైన సమయాన్ని ఒడిసిపట్టి, సద్వినియోగం చేసుకోవడం వల్లే క్యాట్‌లో 100 పర్సంటైల్ సాధించానంటున్నారు పి.కృష్ణ కౌండిన్య...
  
  
  అమ్మానాన్న ఇద్దరూ విద్యావంతులు. నాన్న ఐటీ రంగంలో పనిచేస్తున్నారు. సోదరి ఇంజనీరింగ్ చదువుతోంది. నా చదువు హైదరాబాద్‌లోనే సాగింది. ప్రస్తుతం ముంబై ఐఐటీలో బీటెక్ కంప్యూటర్ సైన్స్ చేస్తున్నా.
  
  ఎవరికైనా సాధ్యమే!
  ప్రణాళిక ప్రకారం కృషిచేస్తే క్యాట్‌లో 100 పర్సంటైల్ సాధించడం కష్టమేమీ కాదు. ప్రత్యేకంగా కోచింగ్ తీసుకోవడం అవసరం లేదన్నది నా అభిప్రాయం. ఎవరికి వారు తమ బలాలు, బలహీనతలను గుర్తించి, లోపాలను సరిదిద్దుకుంటే విజయం తథ్యం. క్వాంటిటేటివ్ ఆప్టిట్యూడ్, వెర్బల్ ఎబిలిటీ.. ఎందులో రాణించాలన్నా ఇంగ్లిష్ అవసరం. కొత్త పదాలను తెలుసుకోవడం, వ్యాకరణంపై పట్టు సాధించడం క్యాట్ ప్రిపరేషన్‌కు ఎంతగానో ఉపయోగపడింది.
 
  
  కాలమే కీలకం!
  కాలేజీలో చదువుతూనో లేదంటే ఉద్యోగం చేస్తూనో ఉన్నత చదువులకు సిద్ధమయ్యే సందర్భంలో టైం మేనేజ్‌మెంట్ కీలకపాత్ర పోషిస్తుంది. చాలా మంది తమకు తెలియకుండానే కాలాన్ని వృథా చేస్తారు. గంటలో పూర్తయ్యే పనికి రెండు, మూడు గంటలు తీసుకుంటారు. రేపు మాపంటూ వాయిదా వేస్తుంటారు. అలా కాకుండా దేనికెంత సమయం అవసరమో చూసుకుని ప్రణాళికను సిద్ధం చేసుకొని, దాన్ని పక్కాగా అమలు చేస్తే ఇంకా చాలా సమయం చేతిలో ఉంటుంది. నేను కాలేజీ తరఫున బాస్కెట్‌బాల్ టోర్నమెంట్లకు వెళ్తుంటా. గిటారు వాయిస్తుంటా. పాటలు కూడా కంపోజ్ చేస్తుంటాను. అప్పుడప్పుడు స్టేజ్ షోలు ఇస్తుంటాను. అయినా చదువుకు ఆటంకం కలగకుండా సమయాన్ని మేనేజ్ చేసుకుంటున్నాను. క్యాట్ ఔత్సాహికులు తమ ప్రిపరేషన్‌లో ఏ సబ్జెక్టుకు ఎంత సమయం అవసరమో గుర్తించి, రోజూ సాధన చేస్తే మంచి స్కోర్ సాధించడం సులువే!
 
  
  ప్రశ్నల ఎంపికలో జాగ్రత్త:
  క్యాట్ పరీక్ష సమయంలో ముందుగా తేలికైన ప్రశ్నలకు సమాధానాలను గుర్తించాలి. దీనివల్ల ఆత్మవిశ్వాసం పెరుగుతుంది. లేదంటే మొదటే క్లిష్టమైన ప్రశ్నలకు సమాధానాలు గుర్తించేందుకు ప్రయత్నిస్తే ఒత్తిడి పెరిగే ప్రమాదముంది. నా వరకూ నేను క్యాట్ బాగానే రాసినా, 100 పర్సంటైల్ వస్తుందని ఊహించలేదు. అయితే మంచి స్కోర్ వస్తుందని మాత్రం తెలుసు. ఎంతబాగా ప్రాక్టీస్ చేస్తే అంత మంచిది. దీనికి మించిన మార్గం మరొకటి లేదు. దినపత్రికలు, నవళ్లు చదవడం వల్ల ఇంగ్లిష్ భాషపై అవగాహన పెరిగింది. ఇది ఉన్నతమైన క్యాట్ స్కోర్ సాధనకు సహకరించింది.
 
  
  వారి కష్టమే నాకు స్ఫూర్తి:
  అమ్మానాన్న కష్టపడే తత్వం నాకు స్ఫూర్తి. ఇదే నన్ను విజయానికి దగ్గర చేసింది. అత్యుత్తమ మేనేజ్‌మెంట్ విద్యకు వేదికైన అహ్మదాబాద్ ఐఐఎంలో ఎంబీయే చేయాలన్నది నా కోరిక. ఇంజనీరింగ్, మేనేజ్‌మెంట్ పరిజ్ఞానం మధ్య సమన్వయం బాగుంటుంది. కెరీర్‌లో పైకి ఎదిగేందుకు ఈ రెండూ అవసరమన్నది నా భావన.
  
 ‘‘నాకు క్యాట్‌లో 100 పర్సంటైల్ వస్తుందని ఊహించలేదు. అయితే మంచి స్కోర్ వస్తుందని మాత్రం తెలుసు. మంచి స్కోర్ సాధించాలంటే ప్రాక్టీస్‌కు మించిన మార్గం మరొకటి లేదు. దినపత్రికలు, నవలలు చదవడం వల్ల ఇంగ్లిష్ భాషపై అవగాహన పెరిగింది. ఇది చక్కటి క్యాట్ స్కోర్‌కు సహకరించింది’’.
  -పి.కృష్ణ కౌండిన్య
  


  టి. మురళీధరన్
  టి.ఎం.ఐ. నెట్‌వర్క్
  
  
  పీఎంఆర్‌డీఎఫ్ ఫెలోషిప్ వివరాలు తెలియజేయండి?
  - సుశాంత్, షాద్‌నగర్.
  పేదరిక నిర్మూలన, గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో నివసించే ప్రజల జీవన ప్రమాణాలను మెరుగుపరిచే ఉద్దేశంతో కేంద్ర గ్రామీణాభివృద్ధి మంత్రిత్వ శాఖ (ఎంవోఆర్‌డీ) ప్రారంభించిన కార్యక్రమమే పీఎంఆర్‌డీఎఫ్ (ప్రధానమంత్రి గ్రామీణాభివృద్ధి ఫెలోషిప్స్). ఆయా రాష్ట్ర ప్రభుత్వాల సహకారంతో కేంద్ర గ్రామీణాభివృద్ధి మంత్రిత్వ శాఖ ఈ ఫెలోషిప్స్‌ను నిర్వహిస్తోంది. ఈ ఫెలోషిప్స్‌నకు ఎంపికైన అభ్యర్థులు ప్రభుత్వ పథకాల అమలు, వాటి నిర్వహణ తదితర అంశాలపై వెనుకబడిన జిల్లా కలెక్టర్లు, అధికారులతో కలసి పనిచేయాల్సి ఉంటుంది. ఎంపికైన అభ్యర్థులకు టాటా ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ సోషల్ సెన్సైస్ (టిస్) నుంచి ఎంఎస్సీ/ఎంఫిల్ (డెవలప్‌మెంట్ ప్రాక్టీస్) కోర్సులో చేరే అవకాశం ఉంటుంది. ఈ కోర్సు పూర్తయిన తర్వాత ఒక సంవత్సరం పూర్తిగా నిర్దేశించిన రాష్ట్రంలో ప్రజోపయోగ కార్యక్రమాల్లో పాల్గొనాల్సి ఉంటుంది. ఈ సమయంలో వీరికి స్టేట్ రూరల్ లైవ్లీ హుడ్ మిషన్‌లో పూర్తిస్థాయి ఉద్యోగికి ఇచ్చే వేతనంతో సమానమైన జీతాన్ని అందజేస్తారు. వీరు ఎంజీఎన్‌ఆర్‌ఈజీఏ, ఎన్‌ఆర్‌ఎల్‌ఎం, నేషనల్ రూరల్ డ్రింకింగ్ వాటర్ ప్రోగ్రామ్, ఎన్‌బీఏ, ఎన్‌ఎస్‌ఏపీ, ఐఏపీ, ఐసీడీఎస్, ఎన్‌ఆర్‌హెచ్‌ఎం వంటి గ్రామీణాభివృద్ధి కార్యక్రమాలను మరింత మెరుగ్గా అమలు చేయడానికి తగిన సూచనలు ఇస్తారు.
  ఎంపిక విధానంలో మూడు దశలు ఉంటాయి. అవి.. ఆలిండియా కాంపిటెన్సీ అసెస్‌మెంట్ టెస్ట్ (ఏఐసీఏటీ), రిటెన్ టెస్ట్, పర్సనల్ ఇంటర్వ్యూ. ఈ మూడు దశలకు కలిపి 200 మార్కులు కేటాయించారు.
  ఎంపికైన అభ్యర్థులకు మొదటి సంవత్సరంలో నెలకు రూ. 75 వేల ఫెలోషిప్ లభిస్తుంది. రెండో సంవత్సరంలో ఫెలోషిప్ మొత్తంలో 10 శాతం పెరుగుతుంది. ఓరియంటేషన్ సమయంలో నెలకు రూ.50 వేల స్టైపెండ్ ఇస్తారు.
  
  విద్యార్హత: 50 శాతం మార్కులతో నాలుగేళ్ల వ్యవధి ఉన్న గ్రాడ్యుయేషన్ (అగ్రికల్చర్/ఇంజనీరింగ్/లా/మెడిసిన్/ యానిమల్ హజ్బెండరీ తదితర) లేదా పోస్ట్‌గ్రాడ్యుయేషన్. స్థానిక భాషపై పట్టు, సంబంధిత రంగంలో అనుభవం, కాలేజీ/పాఠశాల స్థాయిలో ఎక్స్‌ట్రాకరిక్యులర్ యాక్టివిటీస్‌లో పాల్గొన్న వారికి ప్రాధాన్యం ఉంటుంది.
  వయసు: 22-27 ఏళ్లు (ఎస్సీ/ఎస్టీ- 32 ఏళ్లు).
  వెబ్‌సైట్: pmrdfs.tiss.edu
 
  
  
  ఈవెంట్ మేనేజ్‌మెంట్ కోర్సు వివరాలు తెలపండి?
  - వెంకట్, జడ్చర్ల.
 ప్రస్తుతం ప్రపంచ వ్యాప్తంగా హాస్పిటాలిటీ, ఈవెంట్ మేనేజ్‌మెంట్ రంగం హవా నడుస్తోంది. మన దేశంలో పరిస్థితులు కూడా దీనికి భిన్నంగా లేవు. ఈ నేపథ్యంలో ఈవెంట్ మేనేజ్‌మెంట్ కోర్సు పూర్తిచేసిన అభ్యర్థులకు అవకాశాలకు కొదవలేదని చెప్పొచ్చు. విజ్‌క్రాఫ్ట్ వంటి ఈవెంట్ మేనేజ్‌మెంట్ సంస్థలు, వివిధ టీవీ చానళ్లలో ఈవెంట్ మేనేజర్‌గా, లాక్మే వంటి సంస్థలు నిర్వహించే ఫ్యాషన్‌షోలకు కో-ఆర్డినేటర్లుగా అవకాశాలుంటాయి. అంతేకాకుండా ఫిల్మ్‌ఫేర్ వంటి వివిధ మీడియా హౌస్‌లు, టూరిజం, అడ్వర్టైజ్‌మెంట్ హౌస్‌ల్లో కూడా స్థిరపడొచ్చు. విదేశాల్లోనూ, పర్సెప్ట్ డీ మార్క్, సీఎన్‌బీసీ, డీఎన్‌ఏ నెట్‌వర్క్ వంటి అంతర్జాతీయ సంస్థల్లో చేరే అవకాశం ఉంటుంది. ఈ రంగంలో రాణించాలంటే కొన్ని ప్రత్యేక స్కిల్స్ తప్పనిసరి. విభిన్న వర్గాలకు చెందిన వ్యక్తులు, కార్పొరేట్ సంస్థలతో సంప్రదింపులు, చర్చలు సాగించాల్సి ఉంటుంది కాబట్టి ఇంగ్లిష్ భాషపై మంచి పట్టు ఉండాలి. కమ్యూనికేషన్ స్కిల్స్‌తోపాటు నాయకత్వ లక్షణాలు తప్పనిసరి.
  
  అందిస్తున్న సంస్థలు:
  నేషనల్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఈవెంట్ మేనేజ్‌మెంట్- ముంబై.
  వెబ్‌సైట్: www.niemindia.com
  ఈఎండీఐ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ మీడియా అండ్ కమ్యూనికేషన్- హైదరాబాద్.
  వెబ్‌సైట్: www.emdiworld.com
  అమిటీ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఈవెంట్ మేనేజ్‌మెంట్
  (అమిటీ యూనివర్సిటీ)- న్యూఢిల్లీ.
  వెబ్‌సైట్: www.amity.edu/aiem
  అపేజయ్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ మాస్ కమ్యూనికేషన్- ద్వారక.
  వెబ్‌సైట్: www.apeejay.edu
  
  
  హ్యూమన్ రిసోర్స్ మేనేజ్‌మెంట్ కోర్సు వివరాలు తెలియజేయగలరు?    - సంతోష్, నల్లగొండ.
  ప్రస్తుతం దేశ వ్యాప్తంగా హ్యూమన్ రిసోర్స్ సబ్జెక్టుకు సంబంధించి డిప్లొమా నుంచి పీజీ స్థాయి వరకు కోర్సులు అందుబాటులో ఉన్నాయి. ఈ క్రమంలో మాస్టర్ ఆఫ్ బిజినెస్ అడ్మినిస్ట్రేషన్‌లో హెచ్‌ఆర్‌ను ఓ స్పెషలైజేషన్‌గా దాదాపు అన్ని యూనివర్సిటీలు, ఇన్‌స్టిట్యూట్‌లు అంది స్తున్నాయి. ఇంకా... రెండేళ్ల వ్యవధితో పీజీ డిప్లొమా ఇన్ హ్యూమన్ రిసోర్స్ మేనేజ్‌మెంట్, ఎంఏ- హెచ్‌ఆర్‌ఎం/ ఐఆర్‌పీఎం కోర్సులు కూడా చదవొచ్చు. ఎంఏ.. ఎంబీఏ.. పీజీ డిప్లొమా.. కోర్సు ఏదైనా హెచ్‌ఆర్‌కు సంబంధించి బోధనాంశాలు ఒకే తీరుగా ఉంటాయి. మానవ వనరులు, మేనేజ్‌మెంట్‌కు సంబంధించిన అంశాలతో కరిక్యులం రూపొందిస్తున్నారు. ఉత్పత్తి రంగమైనా, సేవా రంగమైనా చిన్న తరహా సంస్థ అయినా, బహుళజాతి కంపెనీ అయినా హెచ్‌ఆర్ సిబ్బంది కావాల్సిందే. కాబట్టి సంబంధిత కోర్సులను పూర్తిచేసిన వారికి అవకాశాలకు కొదవలేదని చెప్పొచ్చు.
  
  హెచ్‌ఆర్ స్పెషలైజేషన్‌ను ఆఫర్ చేస్తున్న కొన్ని ఇన్‌స్టిట్యూట్‌లు:
  యూనివర్సిటీ ఆఫ్ హైదరాబాద్
  వెబ్‌సైట్:www.uohyd.ernet.ac.in
  ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ పబ్లిక్ ఎంటర్‌ప్రైజ్- హైదరాబాద్
  వెబ్‌సైట్: www.ipeindia.org
  ఉస్మానియా యూనివర్సిటీ- హైదరాబాద్
  వెబ్‌సైట్: www.osmania.ac.in
  ఆంధ్రా యూనివర్సిటీ- విశాఖపట్నం
  వెబ్‌సైట్: www.andhraunivercity.edu.in
  కాకతీయ యూనివర్సిటీ- వరంగల్
  వెబ్‌సైట్: www.kakatiya.ac.in
  


 ఆకేపాటి శ్రీనివాసులు రెడ్డి
  కరెంట్ అఫైర్స్ నిపుణులు
  
  
  జాతీయం
 
  గణతంత్ర అతిథి షింజో
  భారత 65వ గణతంత్ర దినోత్సవాలకు జపాన్ ప్రధానమంత్రి షింజో అబే ముఖ్యఅతిథిగా హాజరయ్యారు. జపాన్‌కు చెందిన ఓ ప్రధాని భారత గణతంత్ర ఉత్సవాల్లో ముఖ్యఅతిథిగా పాల్గొనడం ఇదే ప్రథమం.
 
  
  క్షమాభిక్ష జాప్యమైతే మరణశిక్షను తగ్గించొచ్చు: సుప్రీం
  మరణశిక్ష పడిన నేరస్తుడికి క్షమాభిక్ష ప్రసాదించడంలో కారణాల్లేని జాప్యాన్ని ప్రదర్శిస్తే వారి శిక్షను జీవితఖైదుగా తగ్గించేందుకు ప్రాతిపదికగా తీసుకోవచ్చని సుప్రీంకోర్టు జనవరి 21న పేర్కొంది. మరణశిక్ష పడిన 15 మంది ఖైదీల పిటిషన్లను విచారించిన ప్రధాన న్యాయమూర్తి జస్టిస్ పి. సదాశివం నేతృత్వంలోని త్రిసభ్య ధర్మాసనం ఈ తీర్పునిచ్చింది. మానసిక అనారోగ్యంతో బాధపడుతున్న నేరస్తుల మరణశిక్షను కూడా వారి పరిస్థితి ఆధారంగా జీవిత ఖైదుకు తగ్గించవచ్చని కోర్టు పేర్కొంది. మరణశిక్ష అమలు, క్షమాభిక్ష పిటిషన్ల పరిశీలనకు సంబంధించి ప్రభుత్వాధికారులకు మార్గదర్శకాలను కూడా సుప్రీంకోర్టు జారీ చేసింది.
 
  
  
  జాతీయ పట్టణ ఆరోగ్య మిషన్ ప్రారంభం
  జాతీయ పట్టణ ఆరోగ్య మిషన్ (నేషనల్ అర్బన్ హెల్త్ మిషన్- ఎన్‌యూహెచ్‌ఎం) పథకాన్ని కేంద్ర ఆరోగ్య శాఖ మంత్రి గులామ్ నబీ ఆజాద్ బెంగళూర్‌లో జనవరి 20న ప్రారంభించారు. పట్టణ పేద ప్రజలకు సమర్థంగా ఆరోగ్య సేవలు అందించే లక్ష్యంతో ఈ కార్యక్రమాన్ని ప్రభుత్వం చేపట్టింది. 2015 మార్చి నాటికి 50 వేలకు పైగా జనాభా ఉండే 779 పట్టణాలకు పథకాన్ని వర్తింపజేస్తారు. ఈ పథకం ద్వారా మొత్తం 220 మిలియన్ల మందికి ఆరోగ్య సేవలు అందుతాయి.
  
  
  2005 ముందునాటి నోట్లు ఉపసంహరణ
  2005 సంవత్సరానికి ముందు ముద్రించిన అన్ని కరెన్సీ నోట్లను ఉపసంహరించుకుంటున్నట్లు భారత రిజర్వ్‌బ్యాంక్ (ఆర్‌బీఐ) జనవరి 22న ప్రకటించింది. రూ. 500, రూ. 1000 నోట్లతోపాటు అన్ని పాతనోట్లను ఏప్రిల్ 1 నుంచి ఉపసంహరిస్తారు. ప్రజలు పాతనోట్లను బ్యాంకుల్లో మార్పిడి చేసుకోవచ్చు. 2005 నుంచి నోట్ల వెనుకవైపు మధ్యలో, కింది భాగంలో సంవత్సరాన్ని ముద్రిస్తున్నారు. దీని ఆధారంగా 2005కు ముందున్న నోట్లను సులువుగా గుర్తించవచ్చు. నల్లధనం, నకిలీనోట్లను అరికట్టే చర్యల్లో భాగంగా ఈ పాతనోట్లను తొలగిస్తున్నట్లు ఆర్‌బీఐ ప్రకటించింది.
  
  
  ఖనిజ వనరులను గుర్తించే గరుడ వసుధ
  భూగర్భ ఖనిజ వనరులను గుర్తించే హెలికాప్టర్ గరుడ వసుధను బెంగళూరులో జనవరి 22న కేంద్ర గనుల శాఖమంత్రి దిన్హా పటేల్ జాతికి అంకితం చేశారు. ఇది అత్యాధునిక సెన్సార్‌లతో పనిచేస్తుంది. ఈ హెలికాప్టర్‌ను జియోలాజికల్ సర్వే ఆఫ్ ఇండియా వినియోగిస్తుంది. ధృవ్ తరహాకు చెందిన ఈ హెలికాప్టర్‌ను పూర్తి స్వదేశీ పరిజ్ఞానంతో హిందుస్థాన్ ఏరోనాటిక్స్ లిమిటెడ్ (హెచ్‌ఏఎల్) రూపొందించింది.
  
  
  ఢిల్లీలో నవకల్పన కేంద్రం
  జాతీయ నవకల్పన మండలి (నేషనల్ ఇన్నోవేటివ్ కౌన్సిల్- ఎన్‌ఐసీ)ని జనవరి 23న ఎన్‌ఐసీ అధ్యక్షుడు, ప్రధానమంత్రి సలహాదారుడు శ్యామ్ పిట్రోడా ప్రారంభించారు. దేశంలో ఇది మూడో ఎన్‌ఐసీ కేంద్రం. ఇప్పటికే బెంగళూరు, కోల్‌కతాల్లో ఇలాంటి కేంద్రాలు ఉన్నాయి.
  
  
  అండమాన్‌లో పడవ మునక
  అండమాన్ తీరం వద్ద పర్యాటకులతో ప్రయాణిస్తున్న పడవ 2014, జనవరి 26న ప్రమాదవశాత్తు బంగాళాఖాతంలో మునిగిపోయింది. రోస్ దీవి నుంచి ఉత్తర అఖాతంవైపు ప్రయాణిస్తుండగా జరిగిన ఈ దుర్ఘటనలో 21 మంది ప్రయాణికులు మృత్యువాతపడ్డారు. ఆక్వా మెరైన్ అనే ఈ పడవలో 25 మంది మాత్రమే ప్రయాణించేందుకు వీలుండగా, మితిమీరిన సంఖ్యలో ప్రయాణికులను ఓవర్‌లోడ్ చేసిన కారణంగానే ప్రమాదం జరిగినట్లు సమాచారం.
  
  
  అంతర్జాతీయం
  
  సీఏఆర్ తాత్కాలిక అధ్యక్షురాలిగా ‘సాంబా’
  సెంట్రల్ ఆఫ్రికన్ రిపబ్లిక్ (సీఏఆర్) తాత్కాలిక అధ్యక్షురాలిగా కేథరిన్ సాంబా పాంజా జనవరి 20 న ఎన్నికయ్యారు. ఆమె 2011లో ఆ దేశ రాజధాని నగరం బాంగ్యుకు మేయర్‌గా వ్యవహరించారు.
 
  
  మరుగుజ్జు ఆస్టరాయిడ్ సిరీస్‌పై నీటిఆవిరి
  ఆస్టరాయిడ్ బెల్ట్‌లోని సిరీస్ అనే మరుగుజ్జు గ్రహం నుంచి నీటి ఆవిరి విడుదవులతోన్నట్లు ఐరోపా అంతరిక్ష సంస్థ (ఈఎస్‌ఏ) శాస్త్రవేత్తలు జనవరి 23న ప్రకటించారు.   సిరీస్ సూర్యుడికి దగ్గరవుతున్నప్పుడు వేడెక్కి నీటి ఆవిరి విడుదలకావడాన్ని ఈఎస్‌ఏ శాస్త్రవేత్తలు హెర్షెల్ స్పేస్ టెలి స్కోప్ సహాయంతో కనుగొన్నారు. అంగారక, గురు గ్రహాల మధ్య గ్రహశకలాలు తిరిగే ఆస్టరాయిడ్ బెల్ట్‌లో అతిపెద్ద వస్తువు సిరీస్. దీని పరిమాణం 950 కి.మీ. ఆస్టరాయిడ్‌కు ఎక్కువ, గ్రహానికి తక్కువ కావడంతో దీన్ని మరుగుజ్జు గ్రహంగా వ్యవహరిస్తున్నారు. ఆస్టరాయిడ్ బెల్టులో వస్తువుపై నీటిని కనుగొనడం ఇదే తొలిసారి.
  
  
  ఈ ఏడాది భారత వృద్ధి 5.3 శాతం: ఐరాస
  భారత్ వృద్ధి 2014లో 5.35 శాతంగా నమోదుకాగలదని ఐక్యరాజ్యసమితి-2014 ప్రపంచ ఆర్థిక పరిస్థితి, అవకాశాలు పేరుతో వెల్లడైన  నివేదిక పేర్కొంది. 2015లో ఈ వృద్ధిరేటు 5.7 శాతానికి చేరుకోవచ్చని ఆ నివేదిక అంచనా వేసింది.
  
  
  దావోస్‌లో 44వ ప్రపంచ ఆర్థిక ఫోరమ్
  స్విట్జర్లాండ్‌లోని దావోస్‌లో ప్రపంచ ఆర్థిక వేదిక(వరల్డ్ ఎకనమిక్ ఫోరం- డబ్ల్యూఈఎఫ్) 44వ ప్రపంచ ఆర్థిక సదస్సు జనవరి 21 నుంచి 25 వరకు ఐదురోజుల పాటు జరిగింది. మారుతున్న ప్రపంచం, సమాజం, రాజకీయాలు, వ్యాపా రం ప్రధాన అంశంగా ఈ సదస్సు సాగింది. ఇందులో ఐక్యరాజ్యసమితి ప్రధాన కార్యదర్శి బాన్ కీ మూన్, ప్రపంచ బ్యాంక్ అధ్యక్షుడు జిమ్ యాంగ్ కిమ్, అంతర్జాతీయ ద్రవ్య నిధి (ఐఎంఎఫ్) చీఫ్ క్రిస్టీన్ లగార్డ్, ప్రపంచ వాణిజ్య సంస్థ (డబ్ల్యూటీవో) డెరైక్టర్ జనరల్ రొబర్టో అజవెడో హాజరయ్యారు. మన దేశం నుంచి ఆర్థికమంత్రి చిదంబరం, వాణిజ్య పరిశ్రమల శాఖ మంత్రి ఆనంద్ శర్మ, ప్రణాళిక సంఘం ఉపాధ్యక్షులు మాంటెక్ సింగ్ అహ్లూవాలియాతోపాటు పలువురు పారిశ్రామికవేత్తలు పాల్గొన్నారు. అమెరికా కేంద్ర బ్యాంక్ ఫెడరల్ రిజర్వ్ సహాయ ప్యాకేజీల ఉపసంహరణ(ట్యాపరింగ్) ప్రభావాన్ని సమర్థంగా ఎదుర్కొనేందుకు భారత్ సర్వసన్నద్ధంగా ఉందని ఆర్థిక మంత్రి చిదంబరం పేర్కొన్నారు.
 
  
  
  అవార్డులు 
 
  పద్మ అవార్డులు
  కేంద్రప్రభుత్వం ప్రతిష్టాత్మక ‘పద్మ’ పురస్కారాలను జనవరి 25న ప్రకటించింది. వివిధ రంగాల్లో సేవలు చేసిన 127 మందికి ఈ అవార్డులను అందించనున్నారు. ఈ పురస్కారాల్లో రెండు పద్మవిభూషణ్, 24 పద్మ భూషణ్, 101 పద్మశ్రీ అవార్డులు ఉన్నాయి. భారతరత్న తర్వాత అత్యున్నత పౌర పురస్కారం పద్మవిభూషణ్‌కు ఎంపికైన వారు.. డాక్టర్ రఘునాథ్ ఎ.మషేల్కర్ (సైన్స్ అండ్ ఇంజనీరింగ్-మహారాష్ట్ర), బి.కె.ఎస్. అయ్యంగార్ (యోగా-మహారాష్ట్ర). ఆంధ్రప్రదేశ్ నుంచి ఇద్దరికీ పద్మభూషణ్, ఏడుగురికి పద్మశ్రీ పురస్కారాలు లభించాయి. వివరాలు: పద్మభూషణ్- దివంగత అనుమోలు రామకృష్ణ (సైన్స్, ఇంజనీరింగ్), పుల్లెల గోపీచంద్ (క్రీడలు- బ్యాడ్మింటన్).
  
  పద్మశ్రీ- మొహ్మద్ అలీ బేగ్ (ఆర్ట్-థియేటర్), డాక్టర్ రామారావు అనుమోలు (సోషల్ వర్క్) డాక్టర్ మలపాక యజ్ఞేశ్వర సత్యనారాయణ ప్రసాద్ (సైన్స్, ఇంజనీరింగ్), డాక్టర్ గోవిందన్ సుందరరాజన్ (సైన్స్, ఇంజనీరింగ్) , రవికుమార్ నర్ర (ట్రేడ్ ఇండస్ట్రీ), డాక్టర్ సరబేశ్వర్ సహార్య (వైద్యం, సర్జరీ), ప్రొఫెసర్ కొలకలూరి ఇనాక్ (సాహిత్యం, విద్య). పద్మభూషణ్ అవార్డు లభించిన ఇతర ప్రముఖుల్లో ఇస్రో చైర్మన్ డాక్టర్ కె. రాధాకృష్ణన్, దివంగత న్యాయమూర్తి జె.ఎస్.వర్మ, ప్రఖ్యాత నటుడు కమల్‌హాసన్, ప్రముఖ టెన్నిస్ క్రీడాకారుడు లియాండర్ పేస్, మహారాష్ట్రకు చెందిన శాస్త్రీయ గాయని బేగం పర్వీన్ సుల్తానా, సాహితీవేత్త రస్కిన్ బాండ్, తమిళ రచయిత వైరముత్తు తదితరులున్నారు. బాలీవుడ్ నటి విద్యాబాలన్, సీనియర్ నటుడు పరేశ్‌రావల్, క్రికెటర్ యువరాజ్ సింగ్, సినీ రంగానికి చెందిన సంతోష్ శివన్, సైకత శిల్పి సుదర్శన్ పట్నాయక్ .. తదితరులను పద్మశ్రీ వరించింది. ప్రవాసాంధ్రుడు డాక్టర్ వంశీ మూట (మెడిసిన్- బయోమెడికల్ రీసెర్చ్)కు ఎన్‌ఆర్‌ఐ విభాగంలో పద్మశ్రీ లభించింది.
  
  59వ ఫిల్మ్‌ఫేర్ అవార్డులు (2013)
  విజేతల వివరాలు: ఉత్తమ నటుడు: ఫర్హాన్ అక్తర్ (భాగ్ మిల్కా భాగ్); ఉత్తమ నటి: దీపికా పదుకొణే (గలియోంకా రాస్‌లీలా రామ్‌లీలా); ఉత్తమ దర్శకుడు: రాకేష్ ఓం ప్రకాశ్ మెహ్రా (భాగ్ మిల్కా భాగ్); జీవితసాఫల్య అవార్డు: తనూజ; ఉత్తమ గాయకుడు: అర్జిత్ సింగ్ (తుమ్‌హీ హో-ఆషిఖీ-2); ఉత్తమ గాయని: మోనాలీ ఠాకూర్ (సావర్‌లూన్- లుటేరా); ఉత్తమ గీతం: ప్రశూన్ జోషి (జిందా- భాగ్ మిల్కా భాగ్)
  
  
  ఇన్‌స్పెక్టర్ ప్రసాద్‌బాబుకు అశోకచక్ర
  ఆంధ్రప్రదేశ్‌కు చెందిన గ్రేహౌండ్స్ ఇన్‌స్పెక్టర్ కె.ప్రసాద్‌బాబుకు 65వ గణతంత్ర దినోత్సవ సందర్భంగా మరణానంతరం అత్యున్నత గ్యాలంటరీ అవార్డు అశోకచక్రతో భారత ప్రభుత్వం గౌరవించింది. ఈ అవార్డును రాష్ట్రపతి ప్రణబ్‌ముఖర్జీ ప్రసాద్‌బాబు తండ్రి కె.వెంకటరమణకు అందించారు. 2013 ఏప్రిల్ 16న ఆంధ్ర-ఛత్తీస్‌ఘడ్ సరిహద్దు లో మావోయిస్టులతో జరిగిన ఎదురుకాల్పుల్లో ప్రసాద్‌బాబుతో పాటు 9 మంది మావోయిస్టులు మరణించారు.
  
  
  బయోకాన్ ఎండీ కిరణ్ షాకు ఆథ్‌మర్ గోల్డ్ మెడల్
  బయోకాన్ చీఫ్ మేనేజింగ్ డెరైక్టర్ కిరణ్ మజుందార్‌షా 2014 ఆథ్‌మర్ గోల్డ్‌మెడల్ పురస్కారానికి ఎంపిక య్యారు. అమెరికాకు చెందిన కెమికల్ హెరిటేజ్ ఫౌండేషన్ ఈ అత్యున్నత అవార్డును అందజేస్తుంది.
  
  
  సి.ఎస్.ఎస్.ఎస్‌కు జాతీయ మత సామరస్య అవార్డు
  ముంబైలోని ‘ సెంటర్ ఫర్‌స్టడీ ఆఫ్ సొసైటీఅండ్ సెక్యులరిజమ్’ (సి.ఎస్.ఎస్.ఎస్) సంస్థల కేటగిరీలో 2013 సంవత్సరానికి జాతీయ మత సామరస్యఅవార్డుకు ఎంపికైంది. వ్యక్తులకేటగిరీలో ఢిల్లీకి చెందిన మొహిందర్ సింగ్, కేరళకు చెందిన ఎన్.రాధాకృష్ణన్ ఎంపికయ్యారు. డాక్టర్ మొహిందర్‌సింగ్ మైనారిటీ విద్యాసంస్థల జాతీయకమిషన్ సభ్యులు. డాక్టర్ రాధాకృష్ణన్ ప్రముఖ విద్యావేత్త, గాంధేయవాది. కేంద్ర హోమ్‌మంత్రిత్వశాఖకు చెందిన మతసామరస్య జాతీయ ఫౌండేషన్ 1996లో జాతీయ మతసామరస్య అవార్డులనుఏర్పాటు చేసింది. ఈ అవార్డు కింద ప్రశంసాపత్రంతోపాటు వ్యక్తులకైతే రూ. 5లక్షలు, సంస్థలకైతే రూ. 10 లక్షలు బహుకరిస్తారు. సి.ఎస్.ఎస్.ఎస్.ను ముంబేలో 1996లో ఏర్పాటు చేశారు.
  
  
  
  క్రీడలు
 
  2014 ఆస్ట్రేలియన్ ఓపెన్
  
  పురుషుల సింగిల్స్:స్టానిస్లాస్ వావ్‌రింకా(స్విట్జర్లాండ్) రన్న రప్: రఫెల్ నాదల్, ఇది వావ్రింకాకు తొలి గ్రాండ్‌స్లామ్
  మహిళల సింగిల్స్: నాలీ (చైనా), రన్నరప్: డొమినికా సిబుల్కోవా (స్లొవేకియా), నాలికి ఇది రెండో గ్రాండ్‌స్లామ్
  పురుషుల డబుల్స్: లుకాష్‌కుబోట్ (పోలెండ్), రొబర్డ్ లిండ్ స్టెడ్ (స్వీడన్)
  మహిళల డబుల్స్: సారా ఎర్రాని,రాబెర్టా విన్నీ (ఇటలీ)
  మిక్స్‌డ్ డబుల్స్: క్రిస్టినా మ్లడోవిక్, డానియల్ నెస్టర్
  రన్నరప్: సానియామీర్జా,హోరియా టెకావ్
  సైనాకు ఇండియా గ్రాండ్ ప్రి గోల్డ్‌టోర్నీ
  లక్నోలో జరిగిన సయ్యద్‌మోడీ ఇంటర్నేషనల్ ఇండియా గ్రాండ్ ప్రి బ్యాడ్మింటన్ మహిళల సింగిల్స్ టైటిల్‌ను భారత నంబర్ వన్ షట్లర్ సైనానె హ్వాల్ గెలుచుకుంది. 2014, జనవరి 26న తలపడిన తుది పోరులో సహచర హైదరాబాద్ క్రీడాకారిణి పీవీ సింధుపై ఆమె గెలిచి ైటె టిల్ సొంతం చేసుకుంది. కాగా పురుషుల విభాగంలో చైనా ఆటగాడు జు సంగ్ ఆంధ్రప్రదేశ్‌కు చెందిన కి డాంబి శ్రీకాంత్‌ను ఓడించి టైటిల్ గెలుచుకున్నారు.
 
  
  వార్తల్లో వ్యక్తులు
  
  అక్కినేని అస్తమయం
  ప్రముఖ చలనచిత్ర నటుడు అక్కినేని నాగేశ్వరరావు (91) హైదరాబాద్‌లో జనవరి 22న మరణించారు. దాదాపు ఏడున్నర దశాబ్దాల పాటు సాగిన ఆయన సినీరంగ జీవితంలో 256 చిత్రాల్లో నటించారు. అక్కినేని 1924 సెప్టెంబర్ 20న కృష్ణా జిల్లా గుడివాడలో జన్మించారు. కళారంగంలో చేసిన కృషికిగాను 1968లో పద్మశ్రీ, 1988లో పద్మభూషణ్, 2011లో పద్మవిభూషణ్‌లతో కేంద్ర ప్రభుత్వం అక్కినేనిని సత్కరించింది. ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రభుత్వం 1989లో రఘుపతి వెంకయ్య అవార్డును ప్రదానం చేసింది. 1991లో దాదాసాహెబ్‌ఫాల్కే పురస్కారం ఆయనకు దక్కింది. 1996లో ఎన్‌టీరామారావు పేరిట ఏర్పాటు చేసిన అవార్డు మొదట నాగేశ్వరరావుకే ప్రదానం చేశారు. మధ్యప్రదేశ్ ప్రభుత్వం కాళిదాస్ సమ్మాన్, తమిళనాడు ప్రభుత్వం నుంచి అన్నా, కలైమామిణి పురస్కారాలు అందుకున్నారు. తన పేరుమీద 2005లో జాతీయ స్థాయి అవార్డును ఏర్పాటు చేశారు.
  


 దేశంలో అత్యున్నత స్థాయిలో అవినీతికి చెక్ పెడుతుందని భావిస్తున్న లోక్‌పాల్ చట్టం.. అనేక మార్పులు చే ర్పులు, సవరణల తర్వాత  పార్లమెంట్ ఉభయ సభల ఆమోదం పొందింది. అన్ని రకాల అవినీతిని ముఖ్యంగా ఉన్నత స్థాయిలోని అవినీతిని అరికట్టేందుకు చేసిన ప్రజా పోరాటంలో దీన్ని ఒక కీలక ఘట్టంగా చెప్పొచ్చు. పెరుగుతున్న అవినీతిని అరికట్టడానికి లోక్‌పాల్ వ్యవస్థ పటిష్టంగా పని చేయగలదా? మిగతా చట్టాల మాదిరిగానే లోక్‌పాల్ కూడా కాగితాలకే పరిమితం అవుతుందా? దీని నిర్మాణం-పరిధి,  ఈ చట్టాన్ని పటిష్టంగా అమలు చేయడానికి ఎటువంటి చర్యలు తీసుకోవాలి తదితర అంశాలపై విశ్లేషణ..
 
  
  ప్రభుత్వ పాలనలోని అవినీతిని అరికట్టేందుకు స్కాండేనేవియన్ (ఫిన్‌లాండ్, డెన్మార్క్, నార్వే) దేశాలు ఒక స్వతంత్ర ప్రతిపత్తి గల అంబుడ్స్‌మన్ ( Ombudsman ) నిఘా వ్యవస్థను ఏర్పాటు చేసుకున్నాయి. భారతదేశంలో 1966లో మొరార్జీ దేశాయ్ అధ్యక్షతన ఏర్పాటు చేసిన మొదటి పరిపాలనా సంస్కరణల కమిషన్ లోక్‌పాల్ వంటి వ్యవస్థ అవశ్యకతను సూచించింది. అప్పటి నుంచి అనేక కమిటీలు ఇటువంటి ప్రతిపాదనలనే చేశాయి. అయితే లోక్‌పాల్ వ్యవస్థ పటిష్టంగా పని చేస్తుందా? లేదా? అనే సంశయంతో ఇప్పటికీ ఎన్నో చట్టాలు తెచ్చారు.
 
  
 లోక్‌పాల్ వ్యవస్థకు చట్టబద్ధత కల్పించడానికి మొట్టమొదట సారిగా 1968లో ఇందిరాగాంధీ ప్రభుత్వం పార్లమెంట్‌లో బిల్లును ప్రవేశపెట్టింది. అప్పటి నుంచి తొమ్మిది సార్లు ఈ బిల్లు పార్లమెంట్ తలుపు తడుతూ వచ్చింది. బలమైన లోక్‌పాల్ వ్యవస్థ కోసం సామాజిక ఉద్యమ నేతలు, ప్రజానీకం ఉధృతంగా ఉద్యమించటంతో ఒత్తిడికి తలొగ్గి కేంద్రప్రభుత్వం 2011లో పదో సారి ప్రవేశపెట్టిన బిల్లు చట్టంగా రూపుదాల్చుకుంది. ఇందుకు సంబంధించి లోక్‌పాల్, లోకాయుక్తల ఏర్పాటు బిల్లు-2011కు పార్లమెంట్ గతేడాది డిసెంబర్ 18న ఆమోదం తెలిపింది.
  
  
 నిర్మాణం: పార్లమెంట్ ఆమెదించిన బిల్లు ప్రకారం లోక్‌పాల్.. కేంద్ర స్థాయిలో స్వతంత్ర దర్యాప్తు సంస్థ. లోక్‌పాల్‌లో చైర్‌పర్సన్‌తోపాటు గరిష్టంగా ఎనిమిదిమంది సభ్యులు ఉంటారు. వీరిలో సగం మంది సభ్యులు న్యాయ వ్యవ స్థ నేపథ్యం కలిగిన వారై ఉంటారు. మొత్తం సభ్యులలో సగం మంది సభ్యులను షెడ్యూల్ కులాలు, షెడ్యూల్ తెగలు, వెనుకబడిన తరగతులు, మహిళలు, మైనారిటీ వర్గాల నుంచి నియమిస్తారు. లోక్‌పాల్‌కు సొంత దర్యాప్తు విభాగంతోపాటు విచారణ (ప్రాసిక్యూషన్) వ్యవస్థ ఉంటుంది. లోక్‌పాల్ చైర్మన్, సభ్యుల నియామకం కోసం చట్టంలో స్పష్టమైన మార్గదర్శకాలను నిర్దేశించారు. వీరి నియామకానికి ఒక ఎంపిక కమిటీని ఏర్పాటు చేస్తారు.
  
  
  ఈ కమిటీలో ప్రధానమంత్రి, లోక్‌సభ స్పీకర్, లోక్‌సభలో ప్రతిపక్ష నాయకుడు, సుప్రీం కోర్టు ప్రధానన్యాయమూర్తి లేదా ఆయన సూచించిన సుప్రీంకోర్టు న్యాయమూర్తి సభ్యులుగా వ్యవహరిస్తారు. మొదటి నలుగురు సభ్యులు చేసిన సూచనలాధారంగా రాష్ట్రపతి ప్రతిపాదించిన ప్రముఖ న్యాయవేత్త కూడా ఎంపిక కమిటీలో సభ్యుడిగా వ్యవహరిస్తాడు. ఇలా మొత్తం ఐదుగురు సభ్యులుగా ఉంటారు. ఈ కమిటీ తనకు సాయంగా ఏడుగురు నిపుణులతో ఒక సెర్చ్ కమిటీని ఏర్పాటు చేసుకుంటుంది. లోక్‌పాల్ నిర్వహణకు అయ్యే వ్యయాన్ని కేంద్రప్రభుత్వమే సమకూరుస్తుంది.
 
  
 పరిధి:  దేశ ప్రధానమంత్రి (కొన్ని పరిమితులు మినహా) కూడా లోక్‌పాల్ పరిధిలో ఉంటారు. అయితే ప్రధానిపై దర్యాప్తు చేపట్టేందుకు లోక్‌పాల్ ఫుల్ బెంచ్ (సభ్యులందరూ) కానీ, మూడింట రెండో వంతు మంది కానీ ఆమోదం తెలపాలి. ప్రధానిపై విచారణను రహస్యంగా (ఇన్ కెమెరా) నిర్వహిస్తారు. కేంద్ర ప్రభుత్వ మంత్రులు, ప్రస్తుత, మాజీ పార్లమెంట్ సభ్యులు కూడా పార్లమెంట్ పరిధిలోకి వస్తారు. అయితే పార్లమెంట్‌లో చెప్పిన అంశాలపై కానీ, అక్కడ జరిగిన ఓటింగ్ అంశాలపై కానీ లోక్‌పాల్ ప్రమేయం ఉండదు.
 
  
 అవినీతి నిరోధక చట్టం-1988 కింద భాష్యం చెప్పిన గ్రూప్-ఏ,బీ,సీ, డీ తరగతుల్లోని ప్రభుత్వ ఉద్యోగులు, ప్రభుత్వ నిధులతో నడుస్తున్న, ప్రభుత్వ నియంత్రణలో ఉన్న సంస్థల ఉద్యోగులు కూడా లోక్‌పాల్ పరిధిలోకి వస్తారు. ప్రభుత్వ నిధులు అందించే సొసైటీలు, ట్రస్టులు, సంఘాలు, విదేశాల నుంచి ఏటా రూ. 10 లక్షలకు మించి నిధులు అందుకునే అన్ని సంస్థలూ లోక్‌పాల్ పరిధిలో ఉంటాయి. ప్రార్ధనాస్థలాల నిర్మాణాలకు, మతపరమైన కార్యక్రమాలకు, సేవా కార్యక్రమాలకు సంబంధించి ప్రభుత్వేతర, స్వచ్ఛంద సంస్థలు లోక్‌పాల్ పరిధిలోకి రావు. మంత్రులు, పార్లమెంట్ సభ్యులు, ప్రభుత్వ అధికారులు, ప్రభుత్వ సంస్థలు లోక్‌పాల్ పరిధిలోకి వస్తాయి.
  
  సీబీఐతోపాటు అన్ని రకాల విచారణ సంస్థలపై పర్యవేక్షణాధికారం కూడా లోక్‌పాల్‌కు ఉంటుంది.
  విచారణ జరుగుతున్న సమయాల్లో కూడా అక్రమ ఆస్తులను స్వాధీనం చేసుకోమని ఆదేశించే అధికారం కూడా లోక్‌పాల్‌కు ఉంటుంది.
  
  రాష్ట్రాలలో: లోక్‌పాల్, లోకాయుక్త చట్టం అమల్లోకి వచ్చిన రోజు నుంచి 365 రోజుల్లోగా (ఏడాదిలోగా) ఆయా రాష్ట్రాలు తమ శాసనసభల్లో చట్ట చేయడం ద్వారా లోకాయుక్త వ్యవస్థను ఏర్పాటు చేయాలి. లోకాయుక్త స్వరూప, స్వభావాలను నిర్ణయించుకునే స్వేచ్ఛ ఆయా రాష్ట్రాలకు ఉంటుంది. రాష్ట్ర స్థాయిలో అవినీతిని లోకాయుక్త దర్యాప్తు చేస్తుంది. మహారాష్ట్రలో మొదటి సారిగా 1977లో లోకాయుక్త వ్యవస్థను ఏర్పాటు చేశారు. ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో 1983లో లోకాయుక్త వ్యవస్థ చట్టబద్ధంగా ఏర్పాటైంది.
  
  మంత్రదండం కాదు:  అవినీతిని అరికట్టాడానికి లోక్‌పాల్ వ్యవస్థ ఒక్కటే ప్రత్యామ్నాయం కాదు. ఎందుకంటే అవినీతిని నిరోధించేందుకు గ డచిన ఐదు దశాబ్దాల్లో డజను చట్టాలు, అంతే సంఖ్యలో సంస్థలను కూడా ఏర్పాటు చేశారు. చట్టాలు, సంస్థలు కేవలం మార్గ నిర్దేశకంగా మాత్రమే ఉంటాయనే వాస్తవాన్ని మర్చిపోకూడదు. వాటిని పటిష్టంగా, చిత్తశుద్ధితో అమలు చేసినపుడే ఆశించిన ఫలితం ఉంటుంది. ఈ విషయంలో ప్రజల్లో కూడా చైతన్యం పెరగాల్సిన అవసరం ఉంది.
 
  
  జనలోక్‌పాల్ - లోక్‌పాల్:  ఒక ఆదర్శవంతమైన లోక్‌పాల్ వ్యవస్థను ఏర్పాటు చేయడానికి పౌర సమాజంలోని కొందరు ప్రముఖులు ముఖ్యంగా అన్నాహాజారే, అరవింద్ కేజ్రీవాల్, సంతోష్ హెగ్డే, శాంతి భూషణ్ మొదలైన వారు ఒక బిల్లును రూపొందించారు. దీన్నే జనలోక్‌పాల్ బిల్లు అంటారు. వీరు సూచించిన చాలా అంశాలను ప్రభుత్వం పరిగణలోకి తీసుకొని ప్రస్తుత లోక్‌పాల్ బిల్లును రూపొందించింది.
  
  అర్హతలు-పదవీకాలం 
  లోక్‌పాల్ చైర్మన్‌గా నియమితులయ్యే వ్యక్తి సుప్రీంకోర్టు ప్రధాన న్యాయమూర్తి లేదా సుప్రీంకోర్టు న్యాయమూర్తి లేదా గొప్ప న్యాయ కోవిధుడై ఉండాలి.
 కమిటీలోని న్యాయ సంబంధిత సభ్యులు.. సుప్రీంకోర్టు న్యాయమూర్తిగా లేదా హైకోర్టు ప్రధానన్యాయమూర్తిగా పని చేసి ఉండాలి. వీరు పార్లమెంట్/ శాసనసభ.. సభ్యులుగా ఉండరాదు.
 వీరి పదవీకాలం ఐదు సంవత్సరాలు లేదా పదవీ విరమణ వయసు 75 ఏళ్లు. ఇందులో ఏదీ ముందు అయితే దాన్ని పరిగణనలోకి తీసుకుంటారు.
 పదవీ విరమణ తర్వాత వీరు ఎటువంటి ప్రభుత్వ పదవులను చేపట్టడానికి అర్హులు కారు. సభ్యులను మాత్రం లోక్‌పాల్ చైర్మన్‌గా నియమించవచ్చు.
 ఎవరైనా లోక్‌పాల్ సభ్యుడు/సభ్యురాలిపై కనీసం 100 మంది పార్లమెంట్ సభ్యులు సంతకాలు చేసి పిటిషన్ సమర్పించినట్లయితే.. రాష్ట్రపతి సూచన మేరకు సుప్రీంకోర్టు సదరు సభ్యుడు/సభ్యురాలిపై విచారణ చేపట్టవచ్చు. లోక్‌పాల్ సభ్యుడిని/సభ్యురాలిని సుప్రీంకోర్టు సిఫారసు లేదా మధ్యంతర ఉత్తర్వు మేరకు రాష్ట్రపతి సస్పెండ్ చేయవచ్చు. ఎవరైనా లోక్‌పాల్ సభ్యుడు/సభ్యురాలిపై సుప్రీంకోర్టు విచారణ అనంతరం.. సదరు సభ్యుడు/సభ్యురాలిని రాష్ట్రపతి తొలగించవచ్చు.
  
  
  పెనుసవాలు
  అవినీతిని నిర్మూలించడం ప్రస్తుత పరిస్థితుల్లో పెనుసవాలుగా మారింది. దేశప్రగతిని ఆర్థిక వ్యవస్థను, రాజకీయ, సామాజిక ఇలా అన్నీ రంగాల అస్థిరతకు అవాంఛనీయ పరిస్థితులకు మొదటి కారణం అవినీతి. దీన్ని ప్రస్తుత పరిస్థితుల్లో అరికట్టాలంటే సమగ్ర చర్యలు అవసరం. ఈ దిశలో తీసుకోవాల్సిన చర్యలు: అవినీతికి పాల్పడుతున్న వారిని గుర్తించి తెలియజేసేవారు ఉండాలి. వీరిని ‘విజిల్ బ్లోయర్స్’ అంటారు. ఈ మధ్య కాలంలో వీరిపై భౌతిక దాడులు అధికమయ్యాయి. అలాంటి వారికి ప్రభుత్వ రక్షణతోపాటు సమాజం అండ కూడా ఉండాలి.
  
  పరిపాలనా నిర్ణయాల్లో మరింత పారదర్శకత పెరగాలి.
  సీబీఐతోపాటు ఇతర విచారణ సంస్థలకు స్వతంత్ర ప్రతిపత్తిని కల్పించాలి.
  పౌరుల ఫిర్యాదులను సత్వరం పరిష్కరించేందుకు సిటిజన్‌‌స చార్టర్ వంటి వ్యవస్థలకు చట్టబద్ధత కల్పించాలి.
  అవినీతి వ్యతిరేక పోరాటంలో పౌరులకు మరింత ప్రోత్సాహాన్ని కల్పించేందుకు అవినీతి సొమ్ములో వారికి 50 శాతం నగదును రివార్డుగా అందించాలి.
  ఎన్నికల్లో ధనప్రభావాన్ని అరికట్టేందుకు సమగ్ర ఎన్నికల సంస్కరణలు తీసుకురావాలి.
  అధికార కేంద్రీకరణ కూడా అవినీతిని ప్రోత్సహిస్తుంది. కాబట్టి ప్రజాతంత్ర వికేంద్రీకరణ ద్వారా అవినీతి నిర్మూలనకు బాటలు వేయవచ్చు.
  సరళమైన, పారదర్శకమైన స్పందించే స్వభావం కలిగిన జవాబుదారీతనంతో కూడిన పాలనా వ్యవస్థను నిర్మించాలి. ఈ దిశలో ఈ-గవర్నెన్‌‌స వంటి సాంకేతిక పరిజ్ఞానాన్ని ప్రభావవంతంగా వినియోగించుకోవాలి.
  ఆర్థిక సరళీకరణల అనంతరం భారీ ప్రాజెక్టులు, పెట్టుబడులు ఇబ్బడి ముబ్బడిగా వస్తున్నాయి. ఈ క్రమంలో ఉన్నతాధికారులకు విచక్షణాధికారాలను కట్టబెట్టుతున్నారు. ఇది అవినీతికి అవకాశం కల్పిస్తుంది. ఈ తరుణంలో సంబంధిత ప్రభుత్వాధికారుల విచక్షణాధికారాలను సమీక్షించాలి. టెండర్ల ప్రక్రియ పారదర్శకంగా ఉండేలా చర్యలు తీసుకోవాలి.
  
  
  అవినీతి నిర్మూలనకు చేసిన చట్టాలు
  పబ్లిక్ సర్వెంట్స్ (ఎన్‌క్వైరీస్) యాక్ట్, 1850
  ఇండియన్ కోడ్, 1860
  స్పెషల్ పోలీస్ ఎస్టాబ్లిష్‌మెంట్ యాక్ట్, 1941
  ఢిల్లీ పోలీస్ ఎస్టాబ్లిష్‌మెంట్ యాక్ట్, 1946
  కమిషన్స్ ఆఫ్ ఎంక్వైరీ యాక్ట్, 1952
  సెంట్రల్ సివిల్ సర్వీసెస్ రూల్స్, 1964
  స్టేట్ విజిలెన్స్ కమిషన్, 1964
  రైల్వే సర్వీసెస్ రూల్స్, 1966
  ఆల్ ఇండియా సర్వీసెస్ రూల్స్, 1968
  ప్రివెన్షన్ ఆఫ్ కరప్షన్ యాక్ట్, 1988
  
  బి. కృష్ణారెడ్డి, డెరైక్టర్,
  క్లాస్-1 స్టడీ సర్కిల్, హైదరాబాద్


 ఓ విపత్తు.. పచ్చని పల్లెను ఆబగా కబళిస్తుంది! నింగికేసే నిచ్చెనలా ఠీవిగా నిలబడిన నిలువెత్తు భవనాన్ని నేలకూలుస్తుంది! భూకంపం రూపంలో బతుకులను బుగ్గి చేసేవి కొన్నయితే.. వరదల రూపంలో విరుచుకుపడి, ప్రళయం సృష్టించేవి మరికొన్ని.. ఈ నేపథ్యంలో ప్రజల బాగోగులతో ముడిపడిన విపత్తుల నిర్వహణపై పంచాయతీ కార్యదర్శికి అవగాహన అవసరం. అందుకే ఈ ఉద్యోగాల నియామకాలకు జరిగే పరీక్ష  సిలబస్‌లో విపత్తుల నిర్వహణ (Disaster Managemen్ట)ను చేర్చారు. ఇందులో అధిక మార్కుల సాధనకు వ్యూహాలు..
  
  
  ఎన్. విజయేందర్ రెడ్డి
  జనరల్ అవేర్‌నెస్ ఫ్యాకల్టీ, హైదరాబాద్.
  
  
  మొత్తం 2,677 పంచాయతీ కార్యదర్శి ఉద్యోగాలకు ఏపీపీఎస్సీ ఫిబ్రవరి 23న పరీక్ష నిర్వహించనుంది. ఈ పరీక్షలో రెండు పేపర్లుంటాయి. 150 మార్కులకుండే పేపర్-1 జనరల్ స్టడీస్ సిలబస్‌లో ఏడు అంశాలను పేర్కొన్నారు. దీంట్లో ఏడో అంశంగా విపత్తుల నిర్వహణ ఉంది. ఈ విభాగం నుంచి 15-20 ప్రశ్నలు వచ్చే అవకాశముంది. ఇప్పటికే గ్రూప్-1, గ్రూప్-2, గ్రూప్-4 తదితర పరీక్షల జనరల్ స్టడీస్ పేపర్‌లలో విపత్తుల నిర్వహణపై ప్రశ్నలు వస్తున్నాయి. పంచాయతీ కార్యదర్శి పరీక్షలో వచ్చే ప్రశ్నలు కూడా ఇదే తరహాలో ఉంటాయని భావించవచ్చు.
 
  
  ఏ విభాగాల నుంచి వస్తాయి?
  విపత్తులు ఎలా సంభవిస్తాయి?
  విపత్తులు- రకాలు.
  విపత్తులు సంభవించినప్పుడు స్పందించాల్సిన విధానం.
  విపత్తులు- నివారణ.
  నివారణ సాధ్యం కానప్పుడు వాటి ప్రభావాన్ని ఎలా తగ్గించాలి?
  పునర్నిర్మాణ, పునరావాస కార్యక్రమాలు.
  ఆస్తి, ప్రాణ నష్టం నివారణ తదితర అంశాలపై ప్రశ్నలు వస్తాయి.
 
  
  పాత ప్రశ్నపత్రాలు కీలకం:
  వివిధ ఉద్యోగ నియామకాలకు సంబంధించి గతంలో ఏపీపీఎస్సీ నిర్వహించిన పరీక్షల ప్రశ్నపత్రాలను పరిశీలిస్తే చాలా ప్రశ్నలు వచ్చినవే వస్తున్నాయి. అందువల్ల అభ్యర్థులు తప్పనిసరిగా పాత ప్రశ్నపత్రాలను సేకరించి, ప్రాక్టీస్ చేయాలి. దీనివల్ల ప్రశ్నల క్లిష్టత, ప్రశ్నలు అడిగే విధానం అవగతమవుతుంది. ఉ్ఠ:
  1.సునామి అనే మాట ఏ భాష నుంచి వచ్చింది?
  జవాబు:    జపనీస్
  2:జాతీయ విపత్తు నిర్వహణ సంస్థ ఎక్కడ ఉంది?
  జవాబు:    న్యూఢిల్లీ
  3:జాతీయ విపత్తు నిర్వహణ అథారిటీ చైర్మన్ ఎవరు?
  జవాబు:    ప్రధానమంత్రి
 
  
  సహజసిద్ధ విపత్తులు:
  సహజసిద్ధమైన విపత్తులలో వరదలు, హరికేన్లు, తుపానులు, భూకంపాలు, అగ్నిపర్వతాల విస్ఫోటనం, కరువు, సునామీ తదితరాల గురించి తెలుసుకోవాలి. ఇలాంటి విపత్తులు సంభవించినప్పుడు తీసుకోవాల్సిన చర్యల గురించి క్షుణ్నంగా చదవాలి. దాదాపు అన్ని ప్రశ్నలు వీటి కేంద్రంగానే వస్తున్నాయి.
  జాతీయ విపత్తు నిర్వహణ సంస్థ (ఎన్‌డీఎంఏ), దాని చైర్మన్, బాధ్యతలు, విధుల గురించి ప్రశ్నలు వస్తాయి. రాష్ట్ర, జిల్లా స్థాయిలో కూడా విపత్తు నిర్వహణకు ప్రత్యేక యంత్రాంగాలను ఏర్పాటు చేశారు. ఈ యంత్రాంగాల నిర్మాణం, బాధ్యతలు తదితరాల గురించి తెలుసుకోవాలి.
  ఇటీవల కాలంలో సంభవించిన విపత్తులపై ప్రత్యేకంగా దృష్టిసారించాలి. 2004, డిసెంబర్ 26న హిందూ మహాసముద్రంలో సంభవించిన సునామీ, దాని ప్రభావం వల్ల నష్టపోయిన దేశాలు (ఇండోనేషియా, శ్రీలంక, ఇండియా, థాయిలాండ్, మాల్దీవులు మొదలైనవి..), ప్రాణ నష్టం (2,30,000) వంటి విషయాలను చదవాలి. 2013లో సంభవించిన ఫైలిన్, హెలెన్, లెహర్ వంటి తుపానులు, ఉత్తరాఖండ్ వరదలపై దృష్టిసారించాలి. వివిధ విపత్తుల గురించి చదివేటప్పుడు ఆంధ్రప్రదేశ్‌ను ప్రత్యేకంగా దృష్టిలో ఉంచుకొని అధ్యయనం చేయాలి.
 
  
  విపత్తులు- ఉపశమన చర్యలు:
  విపత్తు నిర్వహణ అనేది వివిధ కార్యక్రమాల సమాహారం. విపత్తుకు ముందు, విపత్తు సమయంలో, విపత్తు అనంతరం చేపట్టే కార్యక్రమాలను కలిపి సంయుక్తంగా విపత్తు నిర్వహణ అనొచ్చు. విపత్తు తీవ్రతను తగ్గించేందుకు చేపట్టే చర్యలు ఉపశమన చర్యలు. ఈ చర్యల్లో ప్రజలు, ప్రభుత్వం, స్వచ్ఛంద సంస్థలకూ భాగస్వామ్యం ఉంటుంది. వీటికి సంబంధించి కూడా ప్రశ్నలు వచ్చే అవకాశముంది.
  ఒక విపత్తు కచ్చితంగా ఏ తేదీన సంభవించింది? ఎంతమంది మరణించారు? వంటి ప్రశ్నలు కూడా అడుగుతున్నారు. విద్యార్థులు వివిధ విపత్తులను గురించి అధ్యయనం చేసేటప్పుడు ఈ దిశగా కూడా ప్రిపరేషన్ కొనసాగించాలి.
  దేశంలో రకరకాల విపత్తులకు ప్రత్యేకంగా నోడల్ మంత్రిత్వశాఖలు ఉన్నాయి. ఈ విభాగం నుంచి ఒకట్రెండు ప్రశ్నలు వస్తున్నాయి. అందువల్ల ఈ విభాగాన్ని తప్పనిసరిగా అధ్యయనం చేయాలి. ఉదాహరణకు జీవ విపత్తులకు సంబంధించి కేంద్ర ఆరోగ్య, కుటుంబ సంక్షేమ మంత్రిత్వశాఖ నోడల్ మంత్రిత్వ శాఖగా వ్యవహరిస్తోంది.
  
  పెద్ద ఎత్తున సంభవించే ప్రకృతి సిద్ధ విపత్తులు: భూకంపాలు, సునామీలు, వరదలు, తుపానులు, కరువులు.
  ........................................................
 
  భారీ ఎత్తున సంభవించే మానవపూరిత
  విపత్తులు: యుద్ధాలు, రసాయన విస్ఫోటనాలు, కాలుష్యం, అణు ప్రమాదం, అడవుల నిర్మూలన (Deforestation).
  ........................................................
 
  స్వల్ప ప్రకృతి సిద్ధ విపత్తులు: చలిగాలులు (Cold wave) ఉరుములతో కూడిన తుపానులు, వడగాలులు (Heat wave).
  ........................................................
 
 స్వల్ప మానవ పూరిత విపత్తులు: రోడ్డు,  రైలు ప్రమాదాలు, కొట్లాటలు, విషపూరిత ఆహారం (Food poisoning), పారిశ్రామిక విస్ఫోటనం, అగ్నిప్రమాదాలు.
 
  
  రిఫరెన్‌‌స బుక్స్
  సీబీఎస్‌ఈ 8, 9 తరగతుల పాఠ్యపుస్తకాల్లోని విపత్త నిర్వహణ అంశాలు.
  నేషనల్ డిజాస్టర్ మేనేజ్‌మెంట్ అథారిటీ (ఎన్‌డీఎంఏ) అధికారిక వెబ్‌సైట్:www.ndma.gov.in
  కేంద్ర హోం మంత్రిత్వ శాఖ అధికారిక వెబ్‌సైట్: www.mha.nic.in
 
  
  నమూనా ప్రశ్నలు
  
  1.ప్రపంచ విపత్తు నివేదికను ఎవరు తయారు చేస్తారు?
  ఎ) ప్రపంచ బ్యాంకు
  బి) అంతర్జాతీయ రెడ్‌క్రాస్, రెడ్ క్రిసెంట్
  సి) ఐఎంఎఫ్
  డి) యునెటైడ్ నేషన్స్
  
  2.ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో విపత్తు నిర్వహణ కేంద్రమేది?
  ఎ)ఆంధ్రప్రదేశ్ అకాడమీ ఆఫ్ రూరల్ డెవలప్‌మెంట్
  బి)ఆంధ్రప్రదేశ్ పోలీస్ అకాడమీ
  సి)నేషనల్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ రూరల్ డెవలప్‌మెంట్
  డి)మర్రి చెన్నారెడ్డి హ్యూమన్ రిసోర్స్ డెవలప్‌మెంట్ ఇన్‌స్టిట్యూట్
  
  3.భూకంపాలకు సంబంధించిన పరిశోధనలు, వనరులు, నెట్‌వర్క్ ఉన్న సంస్థ ఏది?
  ఎ)అస్సాం అడ్మినిస్ట్రేటివ్ స్టాఫ్ కాలేజీ, గువహటి
  బి)యశ్వంత్‌రావ్ చవాన్ అకాడమీ ఆఫ్ డెవలప్‌మెంట్ అడ్మినిస్ట్రేషన్- పుణె
  సి)అడ్మినిస్ట్రేటివ్ ట్రైనింగ్ సెంటర్, కోల్‌కతా
  డి)డిజాస్టర్ మేనేజ్‌మెంట్ ఇన్‌స్టిట్యూట్- భోపాల్
  
  4.ఆసియా విపత్తు తగ్గింపు కేంద్రం ఎక్కడుంది?
  ఎ) బ్యాంకాక్
  బి) మనీలా
  సి) జకార్తా     
  డి) కోబ్ (జపాన్)
  
  5.భారత వాతావరణ శాఖ ప్రకారం కరువు అంటే?
  ఎ)సామాన్య వర్షపాతంలో 75 శాతం కంటే తక్కువగా ఉంటే
  బి)50శాతం కంటే వర్షపాతం తగ్గితే తీవ్రమైన కరువు
  సి)1 అండ్ 2    
  డి)ఏదీకాదు
  
  6.విపత్తు నిర్వహణ ప్రక్రియ ఏది?
  ఎ) నిర్మూలన, రక్షిత చర్యలు
  బి) సమాయత్తత
  సి) ఉపశమన చర్యలు
  డి) పైవన్నీ
  
  7.ఐఎస్‌డీఆర్ అంటే ఏమిటి?
  ఎ) ఇంటర్నేషనల్ స్పేస్ డెవలప్‌మెంట్ రీసెర్చ్
  బి) ఇంటర్నేషనల్ స్ట్రాటజీ ఫర్ డిజాస్టర్ రిడక్షన్
  సి) ఇండియన్ స్పేస్ డెవలప్‌మెంట్ రీసెర్చ్
  డి) ఇండియన్ స్ట్రాటజీ ఫర్ డిజాస్టర్ రిడక్షన్
  
  8.విపత్తు నిర్వహణ ఖర్చుకోసం ఏ నిధి నుంచి గ్రహిస్తారు?
  ఎ) ప్రణాళికా వ్యయం     
  బి) సంఘటిత నిధి
  సి) ప్రణాళికేతర ఖర్చులు
  డి) ఇతర నిధులు
  
  9.ఎపి సెంటర్ అనే పదం దేనికి సంబంధించిది?
  ఎ) భూకంపాలు     
  బి) తుఫాన్లు
  సి) వరదలు
  డి) రసాయన ప్రమాదాలు
  
  10.జాతీయ విపత్తు నిర్వహణ అథారిటీ ఉపాధ్యక్షుడు?
  ఎ) చిదంబరం     
  బి) శశిధర్‌రెడ్డి
  సి) శరద్‌పవార్     
  డి) ఫరూక్ అబ్దుల్లా
  
  11.కింది వాటిలో జీవ సంబంధ విపత్తు ఏది?
  ఎ) వడగండ్ల వాన
  బి) ఖనిజ సంబంధ మంటలు
  సి) అంటు వ్యాధులు    
  డి) చమురు సంబంధ విపత్తులు
  
 12.పదో పంచవర్ష ప్రణాళిక ప్రకారం ఏ విపత్తుల వల్ల అధిక మరణాలు సంభవించాయి?
  ఎ) వరదలు, వేగవంతమైన గాలులు
  బి) భూకంపాలు    
  సి) కరువులు
  డి) భూపాతాలు
  
  సమాధానాలు:
  1) బి 2) ఎ 3) ఎ 4) డి 5) సి 6) డి 7) బి 8) బి 9) ఎ 10) బి 11) సి 12) ఎ


  ఎన్.ఎల్.ఎన్.రెడ్డి,
  హెడ్ ట్రైనింగ్ అండ్ ప్లేస్‌మెంట్, సీబీఐటీ.
  
  
 మన దేశంలో ఏటా 15 లక్షల మంది ఇంజనీరింగ్ విద్యార్థులు బయటికి వస్తున్నారు.. అభివృద్ధి చెందుతోన్న మనలాంటి దేశంలో ఈ పరిణామం స్వాగతించదగిందే.. ఇంతటి భారీ స్థాయి మానవ వనరులను సద్వినియోగం చేసుకునే దిశగా మన పరిశ్రమలు పయనిస్తున్నాయా.. భవిష్యత్‌లో బ్రాంచ్‌ల వారీగా ఇంజనీరింగ్ విద్యార్థులకు ఉన్న డిమాండ్.. ఏయే రంగాలు అవకాశాల గమ్యాలుగా మారనున్నాయి.. ప్రాచుర్యంలోకి వస్తున్న బ్రాంచ్‌లు.. తదితర అంశాలపై విశ్లేషణ..
 
  
  ఐటీ రంగం 
  ఆర్థిక సరళీకృత విధానాలను ప్రవేశపెట్టిన తర్వాత ఐటీ- ఐటీ ఆధారిత పరిశ్రమకు భారత్ పర్యాయ పదంగా నిలిచింది. రెండు దశాబ్దాలలో ఈ రంగంలో 22 లక్షల ఉద్యోగాల సృష్టి జరిగింది. ఈ రంగంలో ప్రస్తుతం 108 అమెరికన్ బిలియన్ డాలర్ల వ్యాపారం జరుగుతోంది. ఇది 2020 నాటికి 220 బిలియన్ డాలర్లకు చేరుకోనుంది. తద్వారా మరో 80 లక్షల ఉద్యోగాల కల్పన జరిగే అవకాశం ఉంది.
 టాప్ రిక్రూటర్స్: డీఆర్‌డీఓ, ఇస్రో, భెల్, డీఎంఆర్‌ఓ, సీమెన్స్, టెక్సాస్ ఇన్‌స్ట్రుమెంట్స్, ఇంటెల్, ఫిలిప్స్, మోటోరోలా, శాంసంగ్, ఫ్లెక్సోట్రోనిక్స్, ఇన్ఫోసిస్, టీసీఎస్, విప్రో, యాక్సెంచర్, హెచ్‌సీఎల్, టెక్ మహీంద్రా.
 
  
  ఎలక్ట్రికల్
  ఇంజనీరింగ్ అత్యధిక మంది ఎంచుకునే బ్రాంచ్. ఇందులో చక్కని భవిష్యత్‌ను సొంతం చేసుకోవాలంటే అప్లికేషన్లను డిజైన్ చేయడం, విద్యుత్ శక్తి సృష్టి, వినియోగం వంటి అంశాలను ఇంజనీరింగ్‌లోని మిగతా బ్రాంచ్‌లకు కూడా అన్వయించే సామర్థ్యాన్ని సొంతం చేసుకోవాలి.
 టాప్ రిక్రూటర్స్: భెల్, డీఎంఆర్‌సీ, ఎన్‌హెచ్‌పీసీ, పవర్‌గ్రిడ్, రాష్ట్ర విద్యుత్ సంస్థలు, క్రాంప్టన్ గ్రీవ్స్, సీమెన్స్, హిటాచీ, జిందాల్ స్టీల్-పవర్, రిలయన్స్, ఎల్ అండ్ టీ, టాటా, శాంసంగ్.
 
  అవస్థాపన రంగం
  ప్రస్తుతం దేశ వ్యాప్తంగా అత్యంత ప్రాధాన్యతను పొందుతోన్న రంగం.. అవస్థాపన రంగం. ఈ క్రమంలో అవస్థాపన రంగంలో 2020 నాటికి ట్రిలియన్ డాలర్ల పెట్టుబడులు రానున్నాయి. దాంతో 103 మిలియన్ ఉద్యోగ అవకాశాలకు మార్గం ఏర్పడుతుంది. అంతేకాకుండా దీని అనుబంధ రంగాల ద్వారా 22 మిలియన్ల ఉద్యోగుల అవసరం ఏర్పడనుంది.
 
  
  రసాయన పరిశ్రమ
  ప్రస్తుతం ప్రపంచ వ్యాప్తంగా రసాయన అమ్మకాలు 3.4 ట్రిలియన్ డాలర్లు. ఇందులో భారత్ వాటా108 బిలియన్ డాలర్లు. ఇది 2017 నాటికి 224 బిలియన్ డాలర్లకు చేరుకోవచ్చు. పెట్రోల్, రసాయన, పెట్రోకెమ్ పెట్టుబడులను ప్రోత్సహించడానికి ప్రత్యేక ఆర్థిక మండళ్లకు రూపకల్పన జరుగుతున్న తరుణంలో వచ్చే పదేళ్లలో భారతదేశానికి 14 వేల మంది కెమికల్ ఇంజనీర్లు అవసరం. దీని అనుబంధ రంగాలను కలుపుకుంటే వచ్చే ఎనిమిదేళ్లలో 1.9 మిలియన్ల ఉద్యోగుల అవసరం ఏర్పడనుంది.
 
  
  బయోటెక్నాలజీ పరిశ్రమ
  జీవ, సాంకేతికరంగాల సమన్వయమే బయోటెక్నాలజీ. బయోటెక్నాలజీ రంగంలో ప్రపంచంలో మన దేశం 12వస్థానంలోనూ, ఆసియా పసిఫిక్ ప్రాంతం పరిధిలో మూడోస్థానంలోనూ ఉంది. ఈ రంగంలో 2012లో జరిగిన వాణిజ్యం 4.3 బిలియన్ డాలర్లు. ఇది 2017లో 11.6 బిలియన్ డాలర్లకు చేరనుంది. ఫలితంగా అంతేస్థాయిలో మానవ వనరుల అవసరం ఏర్పడనుంది.
 టాప్ రిక్రూటర్స్: బీపీసీఎల్, హెచ్‌పీసీఎల్, ఇండియన్ ఆయిల్, గెయిల్, పిరమిల్ హెల్త్‌కేర్, ర్యాన్‌బాక్సీ, హెచ్‌ఎల్‌ఎల్, నిర్మా.
  
  
  ఆటోమొబైల్-మెకానికల్
  దేశంలో ప్రతి ఏటా వృద్ధి కనబరుస్తున్న రంగాల్లో ఆటోమొబైల్ పరిశ్రమ ఒకటి. నూతన సాంకేతిక పరిజ్ఞానం, సరికొత్త డిజైన్లతో మార్కెట్లోకి శరవేగంగా దూసుకొస్తున్న వాహనాలు.. అంతేస్థాయిలో ఉద్యోగాల కల్పనను లిఫ్ట్ చేస్తున్నాయి.
  టాప్ రిక్రూటర్స్: మారుతి సుజుకి, అశోక్ లేలాండ్, టాటా, బజాజ్, హీరో గ్రూప్,  హ్యుందయ్, క్యాటర్ పిల్లర్, టొయోటా, జీఎం, ఎస్కార్ట్స్, యమహా.
  
  
  మెకానికల్ ఇంజనీరింగ్
  పారిశ్రామిక విప్లవంలో మెకానికల్ ఇంజనీర్ల పాత్ర వెలకట్టలేనిది. అన్ని రంగాలకు సంబంధించిన ఇంజన్ల డిజైనింగ్, తయారీ, నిర్వహణ వంటివి ఈ విభాగం కిందకు వస్తాయి. అలాగే రోబోటిక్స్, శీత లీకరణ కూడా ఇందులోని అంశాలే.
  టాప్ రిక్రూటర్స్: భెల్, బీపీసీఎల్, డీఆర్‌డీఓ, ఇండియన్‌ఆయిల్, గెయిల్, ఎన్‌టీపీసీ, అశోక్‌లేలాండ్ హోండా, మహీంద్రా అండ్ మహీంద్రా, మారుతి సుజుకి, టాటామోటార్స్, ఇన్ఫోసిస్, టీసీఎస్, విప్రో, హెచ్‌సీఎల్, టెక్‌మహీంద్రా, ఎల్‌అండ్‌టీ.
  ఎన్‌ఎస్‌డీసీ ప్రకారం వచ్చే ఎనిమిదేళ్లలో ఆటోమోటివ్ రంగంలో 35 మిలియన్ల మంది మానవ వనరులు అవసరం.
  
  
  సివిల్ ఇంజనీరింగ్
  మానవ నిర్మిత పరిసరాలను సృష్టించడంలోనూ, దాన్ని కాపాడటంలోనూ సివిల్ ఇంజనీర్ల పాత్ర ఎంతో కీలకమైనది. దేశంలో అవస్థాపన, మౌలిక రంగాలకు పెద్ద పీట వేస్తున్న తరుణంలో..సంబంధిత విధుల పర్యవేక్షణకు భారీ సంఖ్యలో సివిల్ ఇంజనీర్లు అవసరం. ఎన్‌ఎస్‌డీసీ అంచనా ప్రకారం వచ్చే ఎనిమిదేళ్లలో నిర్మాణ రంగంలో 33 మిలియన్ల మంది, అవస్థాపనా రంగంలో 103 మిలియన్ల మంది, రియల్ ఎస్టేట్ రంగంలో 4.6 మిలియన్ల మంది మానవ వనరులు కావాలి.
  టాప్ రిక్రూటర్స్: డీఎంఆర్‌సీ, ఆర్‌ఐటీఈఎస్, జేపీ, జయప్రకాశ్ అసోసియేట్స్, రిలయన్స్ ఇన్‌ఫ్రా, ఎల్‌అండ్‌టీ లాంటి ఇన్ ఫ్రాస్ట్రక్చర్.
 
  
  ప్రాచుర్యం పొందుతున్న బ్రాంచ్‌లు
  
  ఏరోనాటికల్ /ఏరో స్పేస్ ఇంజనీరింగ్:
  టాప్ రిక్రూటర్స్: హెచ్‌ఏఎల్, ఎన్‌ఏఎల్,
  పౌరవిమానయాన విభాగం, డీఆర్‌డీఓ, ఇస్రో, ఎయిర్ ఇండియా, జెట్.
  
  
  వ్యవసాయ ఇంజనీరింగ్:
  టాప్ రిక్రూటర్స్: అమూల్ డెయిరీ, ఐటీసీ, ఎస్కార్ట్స్, శ్రీరామ్ హోండా, నెస్లే ఇండియా, ప్రోయాగ్రో సీడ్స్, ఫ్రిగోరిఫిక్ అల్లాన.
  
  
  ఆర్కిటెక్చర్:
  టాప్ రిక్రూటర్స్: డీఎల్‌ఎఫ్, ఓమెక్స్, పార్శ్వనాథ్ డెవలపర్స్, యూనిటెక్, మార్ఫోజెనెసిస్, హఫీజ్ కాంట్రాక్టర్, జేపీ, సూపర్‌టెక్
  
  ప్రొడక్షన్ ఇంజనీరింగ్:
  టాప్ రిక్రూటర్స్: ఇండియన్ ఆయిల్ , ఓఎన్‌జీసీ, గెయిల్, ఎన్‌టీపీసీ, ఇంద్రప్రస్థ గ్యాస్ లిమిటెడ్, బీపీసీఎల్, ఆదిత్య బిర్లా గ్రూప్, అబన్ ఆఫ్‌షోర్ లిమిటెడ్, ఎల్ అండ్ టీ, రిలయన్స్ ఇండస్ట్రీస్, సెరిలైట్ ఇండస్ట్రీస్.
  
  మైనింగ్ ఇంజనీరింగ్:
  టాప్ రిక్రూటర్స్: ఎన్‌ఎండీసీ, ఇండియన్ ఆయిల్ కార్పోరేషన్ లిమిటెడ్, గెయిల్, హెచ్‌పీసీఎల్, కోల్ ఇండియా, ఆర్సెలార్ మిట్టల్, వేదాంత, జిందాల్ స్టీల్, బేకర్ హ్యూగ్స్.
  
  టెక్స్‌టైల్ ఇంజనీరింగ్:
  టాప్ రిక్రూటర్స్: ఎల్‌ఎన్‌జే భిల్వారా గ్రూప్, రిలయన్స్ టెక్స్‌టైల్స్, అరవింద్ మిల్స్, రేమండ్స్, బాంబే డైయింగ్ లిమిటెడ్, రాజస్థాన్ పెట్రో సింథటిక్స్.
  
  అవకాశాలను దక్కించుకోవాలంటే
  కమ్యూనికేషన్ స్కిల్స్, బృందంగా పనిచేసే సామర్థ్యం, ఇంగ్లిష్ భాషపై పట్టు, నాయకత్వ లక్షణాలు, సంబంధిత రంగంలో వస్తున్న మార్పులను దృష్టిలో ఉంచుకుని పరిస్థితులకనుగుణంగా మలుచుకోవడం వంటి నైపుణ్యాలు ఉంటేనే చక్కని కెరీర్‌ను అందుకోవచ్చు.
  
  


 వైద్య వృత్తిలో చేరి  సమాజంలో ప్రత్యేక గౌరవం పొందాలని ఎందరో  విద్యార్థులు కలలు కంటారు. వీరు తమ కలలను నెరవేర్చుకునేందుకు ఇంటర్మీడియెట్ బైపీసీ తొలి మెట్టు. ఇందులో అధిక మార్కులు సాధించి వైద్యంతో పాటు విభిన్న రంగాల్లో సుస్థిర భవితను సొంతం చేసుకునే దిశగా అడుగులు వేయొచ్చు. ఈ నేపథ్యంలో ఇంటర్ సెకండియర్ బైపీసీలో ఎక్కువ మార్కుల సాధనకు గెడైన్స్..
  
  
  బోటనీ
  ఇంటర్మీడియెట్ బైపీసీ రెండో సంవత్సరం విద్యార్థులు పబ్లిక్ పరీక్షల ప్రిపరేషన్‌కు సంబంధించి ఫస్టియర్ వార్షిక పరీక్షలు ఎలా రాశారో.. ఏయే తప్పులు చేశారో విశ్లేషించుకోవాలి. ఆ పరీక్షల్లో ఏవైనా పొరపాట్లు చేస్తే, అలాంటివి తిరిగి చేయకుండా జాగ్రత్త పడాలి. అప్పుడే ద్వితీయ సంవత్సరంలో మంచి మార్కులు సొంతం చేసుకునేందుకు అవకాశముంటుంది.
  విద్యార్థులు ఇప్పటి వరకు ఒకవైపు అకడమిక్ పరీక్షలకు సిద్ధమవుతూ, మరోవైపు ఎంసెట్ వంటి పోటీ పరీక్షలకు చదువుతూ ఉంటారు. ఇప్పటి నుంచి ఇంటర్ పబ్లిక్ పరీక్షలపై పూర్తిగా దృష్టిసారించాలి. బోటనీ, జువాలజీ, ఫిజిక్స్, కెమిస్ట్రీ సబ్జెక్టులను పరీక్షల్లో మంచి మార్కులు సాధించడమే లక్ష్యంగా కాకుండా నైపుణ్యాలను మెరుగుపరచుకోవాలన్న తపనతో చదివినప్పుడే మంచి ఫలితం ఉంటుంది.
  మొదటి సంవత్సరంతో పోల్చితే రెండో సంవత్సరం పాఠ్యాంశాలు క్లిష్టంగా ఉంటాయి. తెలుగు అకాడమీ బోటనీ పుస్తకాల్లో కొన్ని అంశాలు సవివరంగా, స్పష్టంగా లేవు. ఇలాంటి అంశాలు మొక్కల శరీర ధర్మ శాస్త్రం, బయోటెక్నాలజీలో ఉన్నాయి. వీటిపై ప్రత్యేకంగా దృష్టిసారించాలి.
  
  వెయిటేజీ కీలకం:  విద్యార్థులు వెయిటేజీని దృష్టిలో ఉంచుకొని పరీక్షలకు సిద్ధంకావాలి. అధిక వెయిటేజీ పాఠ్యాంశాలైన మొక్కల శరీర ధర్మ శాస్త్రం (28 మార్కులు), బయోటెక్నాలజీ (16 మార్కులు), ప్లాంట్స్, మైక్రోబ్స్, హ్యూమన్ వెల్ఫేర్ (12 మార్కులు)కు అధిక సమయం కేటాయించాలి.
  మొక్కల శరీరధర్మ శాస్త్రం, బయోటెక్నాలజీ యూనిట్ల పాఠ్యాంశాలు క్లిష్టంగా ఉంటాయి కాబట్టి వాటిని ఒకటికి రెండుసార్లు అవగాహన పెంపొందించుకుంటూ చదవాల్సి ఉంటుంది.
  విద్యార్థులు 60 మార్కులకు సమాధానాలు రాయాల్సి ఉంటుంది. ప్రశ్నలకు రాసే సమాధానాల్లో స్పష్టత అధికంగా ఉండాలి. ఫ్లో చార్టులు అవసరమైన చోట వాటినే చిత్రపటాలుగా భావించాలి.
  - బి. రాజేంద్ర,
  సీనియర్ ఫ్యాకల్టీ, హైదరాబాద్.
  .........................................................................
 
  
  జువాలజీ
  విద్యార్థులు మొత్తం 60 మార్కులకు సమాధానాలు రాయాల్సి ఉంటుంది. సెక్షన్-ఏలో 10 అతిస్వల్ప సమాధాన ప్రశ్నలుంటాయి. వీటన్నింటికీ సమాధానాలు రాయాలి. సెక్షన్-బీలో 8 స్వల్ప సమాధాన ప్రశ్నలుంటాయి. వీటిలో ఆరు ప్రశ్నలకు సమాధానాలు రాయాలి. సెక్షన్-సీలో మూడు దీర్ఘ సమాధాన ప్రశ్నలుంటాయి. రెండింటికి సమాధానాలు రాయాలి. ప్రశ్నపత్రం దాదాపు ఇంటర్‌బోర్డు మాదిరి ప్రశ్నపత్రం తరహాలోనే ఉంటుంది.
  
  పాఠ్యాంశాలు-వెయిటేజీ:
  యూనిట్ 1: 8 మార్కులు; యూనిట్ 2: 10 మార్కులు; యూనిట్ 3: 8 మార్కులు; యూనిట్ 4: 10 మార్కులు; యూనిట్ 5: 12 మార్కులు; యూనిట్ 6: 12 మార్కులు; యూనిట్ 7: 8 మార్కులు; యూనిట్ 8: 8 మార్కులు.
  
  ప్రిపరేషన్ వ్యూహం:
  2, 5, 6 యూనిట్ల నుంచి దీర్ఘ సమాధాన ప్రశ్నలు వచ్చే అవకాశముంది. ఈ ప్రశ్నల్లో పటాలు కీలకంగా ఉంటాయి. అందువల్ల విద్యార్థులు వీలైనన్ని సార్లు పటాలను సాధన చేయాలి. రంగు పెన్సిళ్లు ఉపయోగించి పటాలను గీస్తే భాగాలను స్పష్టంగా గుర్తించేందుకు అవకాశముంటుంది.
  ప్రతి యూనిట్‌లోనూ అతిస్వల్ప సమాధాన ప్రశ్నలకు సమాధానాలను స్పష్టంగా నేర్చుకోవాలి. ఎక్కువ మార్కులు సాధించేందుకు ఈ విభాగం చాలా ముఖ్యం.
  ప్రతి యూనిట్ చివర్లో ఇచ్చిన పారిభాషిక పదకోశాన్ని సాధన చేయాలి. దీనివల్ల వివిధ విషయాలపై విద్యార్థులకు స్పష్టత ఏర్పడుతుంది.
  పాఠ్యపుస్తకాల్లో నేరుగా సమాధానాలు లేని ప్రశ్నలకు అధ్యాపకులను సంప్రదించి సమాధానాలు రాసుకోవాలి. తెలుగు అకాడమీ పాఠ్యపుస్తకంలో ప్రతి యూనిట్ చివర్లో ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు సమాధానాలను సాధన చేయాలి.
  కళాశాలలో ఏ రోజు విన్న పాఠాన్ని ఆ రోజే ఇంటి దగ్గర సమీక్షించుకోవాలి.
  తోటి విద్యార్థులతో క్లిష్టమైన పాఠ్యాంశాలపై చర్చించడం వల్ల పరోక్షంగా పునశ్చరణకు వీలవుతుంది.
  
  -కె. శ్రీనివాసులు,
  శ్రీచైతన్య విద్యాసంస్థలు.
  .........................................................................
 
  
  ఫిజిక్స్
  ఇంటర్ సెకండియర్ ఫిజిక్స్ పేపర్‌కు 60 మార్కులు కేటాయించారు. ప్రశ్నపత్రంలో మూడు దీర్ఘ సమాధాన ప్రశ్నలు ఇస్తారు. విద్యార్థులు రెండు ప్రశ్నలకు సమాధానాలు రాయాలి. 8 స్వల్ప సమాధాన ప్రశ్నలు ఇస్తారు. వీటిలో ఆరింటికి సమాధానాలు రాయాలి. 10 అతి స్వల్ప సమాధాన ప్రశ్నలు ఇస్తారు. అన్నింటికీ సమాధానాలు రాయాలి.
  సెకండియర్ విద్యార్థులు ఫిజిక్స్‌లోని ఎలక్ట్రో స్టాటిక్, వేవ్ మోషన్, ఆప్టిక్స్‌లను కష్టమైనవిగా భావిస్తారు. డా ప్లర్ ఎఫెక్ట్ చాలా ముఖ్యమైనది. విద్యార్థులు స్థిర, అనుదైర్ఘ్య తరంగాల ధర్మాలు, వాటి భేదాలను నేర్చుకోవాలి.
  మారిన సిలబస్ ప్రకారం ప్రతి చాప్టర్‌లోనూ విశ్లేషణాత్మక ప్రశ్నలు, సమస్యలు ఎక్కువగా ఉన్నాయి. కాబట్టి విద్యార్థులు తెలుగు అకాడమీ ఫిజిక్స్ పుస్తకాన్ని క్షుణ్నంగా చదవాలి. ప్రతి చాప్టర్‌కు వెనకున్న ప్రశ్నలన్నింటినీ సాధించాలి.
  వేవ్ మోషన్, సెమీ కండక్టర్ డివెసైస్, న్యూక్లియర్ ఫిజిక్స్, ఎలక్ట్రో మాగ్నటిక్స్ నుంచి దీర్ఘ సమాధాన ప్రశ్నలు వచ్చేందుకు అవకాశముంది.
  ...................................................................
  
 
  కెమిస్ట్రీ
  సెకండియర్ కెమిస్ట్రీకి 60 మార్కులు కేటాయించారు. ప్రశ్నపత్రంలో మూడు దీర్ఘ సమాధాన ప్రశ్నలుంటాయి. వీటిలో రెండు ప్రశ్నలకు సమాధానాలు రాయాలి. 8 స్వల్ప సమాధాన ప్రశ్నలు ఇస్తారు. వీటిలో ఆరింటికి సమాధానాలు రాయాలి. 10 అతి స్వల్ప సమాధాన ప్రశ్నలుంటాయి. విద్యార్థులు అన్నింటికీ సమాధానాలు రాయాలి.
  విద్యార్థులు సెకండియర్ కెమిస్ట్రీ సిలబస్‌లోని సాలిడ్ స్టేట్, ఆర్గానిక్ కెమిస్ట్రీ, కాంప్లెక్స్ కాంపౌండ్స్‌లను కష్టమైనవిగా భావిస్తారు. కొత్త సిలబస్ ప్రకారం ఆర్గానిక్‌లో చాలా రీజనింగ్ ప్రశ్నలున్నాయి. వాటిని చాలా జాగ్రత్తగా ప్రాక్టీస్ చేయాలి.
  ఆర్గానిక్ కెమిస్ట్రీ, ఫిజికల్ కెమిస్ట్రీ, ఇనార్గానిక్ కెమిస్ట్రీ.. ఈ మూడింటిలో మూడు వ్యాసరూప ప్రశ్నలు వస్తాయి. వీటిలో అధిక ప్రాధాన్యం గల చాప్టర్లు.. ఆల్కహాల్స్, అమైన్స్, సాలిడ్ స్టేట్, కార్బొనిల్ కాంపౌండ్‌‌స, ఎలక్ట్రో కెమిస్ట్రీ, డి అండ్ ఎఫ్ బ్లాక్ ఎలిమెంట్స్, కాంప్లెక్స్ కాంపౌండ్స్.
  కెమిస్ట్రీలో ఏదైనా చాప్టర్ చదివేటప్పుడు తెలుగు అకాడమీ బుక్‌లోని ప్రతి ముఖ్యమైన పాయింట్‌ను అండర్‌లైన్ చేసుకోవాలి. వాటిని రివిజన్ చేయాలి. దీనివల్ల విద్యార్థులు లఘు సమాధాన ప్రశ్నలన్నింటికీ తేలిగ్గా సమాధానాలు రాయగలుగుతారు.
  -ఎం.ఎన్.రావు,
  శ్రీచైతన్య విద్యాసంస్థలు.
  .........................................................................
  
 
  సక్సెస్ సోపానాలు
  పబ్లిక్ పరీక్షల కోణంలో అతి ముఖ్యమైన చాప్టర్లను, కాన్సెప్ట్‌లను గుర్తించి వాటికి అధిక ప్రాధాన్యం ఇవ్వాలి.
  ప్రతి ప్రధాన కాన్సెప్ట్‌ను చదవడంతోపాటు సంబంధిత కాన్సెప్ట్‌నకు సంబంధించిన లెక్చర్ నోట్స్‌ను, మెటీరియల్‌ను బాగా అధ్యయనం చేయాలి.
  ప్రతి కాన్సెప్ట్‌ను నిర్వచించడం-విశ్లేషించడం-అనువర్తించడం విధానంలో చదవాలి.
  ఏ అంశాన్ని చదువుతున్నా సమయ పాలన, కచ్చితత్వం ప్రధానం. వీటిని తప్పకుండా పాటించాలి.
  ప్రతి సబ్జెక్టుకు ఒక నిర్దిష్ట ప్రణాళికను రూపొందించుకోవాలి. దానికి తగినట్లు ఏ రోజు చదవాల్సిన అంశాలను ఆ రోజే పూర్తిచేయాలి. ఎట్టి పరిస్థితుల్లోనూ వాయిదా వేయకూడదు.
  ప్రతి చాప్టర్‌కు సంబంధించిన ముఖ్యమైన సినాప్సిస్‌ను నోట్ బుక్‌లో రాసుకొని బాగా చదవాలి.
  
  
  అకాడమీ అసలైన ఆయుధం
  పబ్లిక్ పరీక్షలకు ఇంకా చాలా కొద్ది సమయమే ఉంది కాబట్టి ఈ సమయంలో ఐదారు పుస్తకాలను పోగేసుకొని చదవకుండా అకాడమీ పుస్తకాలు, కాలేజీ మెటీరియల్‌కి పరిమితమై వాటిలోని అంశాలపై పూర్తిగా అవగాహన పెంపొందించుకోవాలి. సిలబస్‌ను పూర్తిగా చదవడం పూర్తయిన తర్వాత మొదటి, రెండో రివిజన్ సమయంలో వ్యాసరూప సమాధాన ప్రశ్నలు, ఉదాహరణలకు ప్రాధాన్యం ఇవ్వాలి. విద్యార్థులు తొలుత తేలికైన టాపిక్స్‌ను చదవడం దిగ్విజయంగా పూర్తిచేస్తే తర్వాత కష్టమైన అంశాలను పూర్తిచేసేందుకు తగిన ఆత్మవిశ్వాసం ఏర్పడుతుంది.
 
  
  చాప్టర్లను విడిచిపెట్టొద్దు
  సాధారణంగా కొందరు విద్యార్థులు కష్టంగా ఉన్నాయనే భావనతోనో లేదంటే సరైన టైమ్ మేనేజ్‌మెంట్ లేకపోవడం వల్లో కొన్ని చాప్టర్లను చదవకుండా వదిలేస్తుంటారు. ఇలా చేయడం మంచిది కాదు. ప్రతి చాప్టర్‌కు దానికి ముందున్న చాప్టర్‌తో సంబంధముంటుంది. ప్రస్తుతం ఇంటర్మీ డియెట్ సెకండియర్ చదువుతున్న విద్యార్థులు ఒకవేళ మొదటి సంవత్సరంలో ఏవైనా చాప్టర్లను వదిలేస్తే వాటిని ఒకసారి చదివి, తర్వాత వాటితో సంబంధమున్న ద్వితీయ సంవత్సరం టాపిక్స్‌ను చదవాలి.


 స్టాఫ్ సెలెక్షన్ కమిషన్ (ఎస్‌ఎస్‌సీ).. కంబైన్డ్ గ్రాడ్యుయేట్ లెవల్ ఎగ్జామినేషన్ (సీజీఎల్‌ఈ) కు నోటిఫికేషన్ విడుదల చేసింది. ఈ పరీక్ష ద్వారా కేంద్రప్రభుత్వంలోని వివిధ విభాగాల్లో గ్రూప్-బి, గ్రూప్-సి కేటగిరీ పోస్టులను భర్తీ చేయనుంది. పరీక్షకు దాదాపుగా మూడు నెలల సమయం మిగిలి ఉంది. అందుబాటులో ఉన్న సమయాన్ని ప్రభావవంతంగా వినియోగించుకుంటే ఐదంకెల జీతంతో కేంద్ర ప్రభుత్వ సర్వీస్‌ను దక్కించుకునే చక్కని అవకాశం లభిస్తుంది. ఈ నేపథ్యంలో సీజీఎల్‌ఈ ప్రిపరేషన్ ప్లాన్, తదితర అంశాలపై విశ్లేషణ..
 
  
  సీజీఎల్‌ఈ ద్వారా ఎంపికైన అభ్యర్థులు దేశంలో ఎక్కడైనా విధులు నిర్వహించాల్సి ఉంటుంది. ఈ ఎంపిక ప్రక్రియలో మూడు దశలు ఉంటాయి. అవి.. మొదటి, రెండు దశల్లో నిర్వహించే రాత పరీక్ష. చివరి దశ పర్సనాలిటీ టెస్ట్. ఈ మూడు దశల్లో చూపిన ప్రతిభ ఆధారంగా నియామకాన్ని ఖరారు చేస్తారు.
  రాత పరీక్షను టైర్-1, టైర్-2 అనే రెండు పేపర్లుగా నిర్వహిస్తారు. ప్రశ్నపత్రం ఆబ్జెక్టివ్ విధానంలో ఇంగ్లిష్/హిందీ భాషల్లో ఉంటుంది.
  
  
  టైర్-1 పరీక్షా విధానం:
  సమయం: రెండు గంటలు
  అంశం    ప్రశ్నలు    మార్కులు    
  జనరల్ ఇంటెలిజెన్స్+రీజనింగ్     50    50
  జనరల్ అవేర్‌నెస్     50    50
  క్వాంటిటేటివ్ ఆప్టిట్యూడ్     50     50
  ఇంగ్లిష్ కాంప్రెహెన్షన్     50     50
  మొత్తం     200     200
  టైర్-2 పరీక్షా విధానం:
  అంశం    ప్రశ్నలు    మార్కులు    సమయం
  క్వాంటిటేటివ్ ఎబిలిటీ    100    200    2 గం.
  ఇంగ్లిష్ లాంగ్వేజ్-
  కాంప్రెహెన్షన్    200    200    2 గం.
  స్టాటిస్టిక్స్    100    200    2 గం.
  (స్టాటిస్టికల్ ఇన్వెస్టిగేటర్
  అభ్యర్థులకు మాత్రమే)
  
 టైర్-1లో నెగిటివ్ మార్కింగ్ 0.25. టైర్-2లో ఇంగ్లిష్, స్టాటిస్టిక్స్ విభాగాలకు 0.50, క్వాంటిటేటివ్ ఎబిలిటీకి 0.25 నెగిటివ్ మార్కింగ్ ఉంటుంది.
  
  చివరి దశ:
  చివరి పర్సనాలిటీ టెస్ట్ 100 మార్కులకు ఉంటుంది. ఇందులో అభ్యర్థి విద్యార్హతలు, సొంత రాష్ట్రం, ఆసక్తి, కరెంట్ అఫైర్స్, కమ్యూనికేషన్ స్కిల్స్ వంటి అంశాలాధారంగా ప్రశ్నలు ఉంటాయి. కొన్ని పోస్టుల నేపథ్యాన్ని బట్టి ఎంపికైన అభ్యర్థులకు నైపుణ్య పరీక్షను కూడా నిర్వహిస్తారు. ఈ క్రమంలో అసిస్టెంట్ పోస్టులకు ఎంపికైన అభ్యర్థులకు కంప్యూటర్ పరిజ్ఞానాన్ని పరీక్షిస్తారు. ట్యాక్స్ అసిస్టెంట్ పోస్టులకు ఎంపికైన అభ్యర్థుల డేటా ఎంట్రీ సామర్థ్యాన్ని పరిశీలిస్తారు. ఇందులో భాగంగా గంటకు 8 వేల పదాలను టైప్ చేయాల్సి ఉంటుంది. అవసరమైన పోస్టులకు శారీరక సామర్థ్య పరీక్షలను కూడా నిర్వహిస్తారు. అవి..ఇన్‌స్పెక్టర్ (సెంట్రల్ ఎక్సైజ్/ ఎగ్జామినర్/ప్రివెంటివ్ ఆఫీసర్/ఇన్‌స్పెక్టర్-సబ్‌ఇన్‌స్పెక్టర్-సీబీఎస్).
  
  నిర్వహించే ఈవెంట్స్:
  వాకింగ్ టెస్ట్: 1600 మీటర్లు-15 నిమిషాలు (మహిళలు 1 కిలోమీటర్-20 నిమిషాలు)
  సైక్లింగ్: 8 కిలోమీటర్లు-30 నిమిషాలు (మహిళలు-3 కిలోమీటర్లు-25 నిమిషాలు)
  
  
  నోటిఫికేషన్ సమాచారం
  అర్హత: ఏదైనా డిగ్రీ. కంపైలర్ పోస్టులకు మ్యాథమెటిక్స్/స్టాటిస్టిక్స్/ ఎకనామిక్స్‌లతో డిగ్రీ. స్టాటిస్టికల్ ఇన్వెస్టిగేటర్ గ్రేడ్-2 -స్టాటిస్టిక్స్‌తో డిగ్రీ లేదా బ్యాచిలర్ డిగ్రీ మ్యాథమెటిక్స్/ఎకనామిక్స్/కామర్స్ (స్టాటిస్టిక్స్ ఒక పేపర్‌గా ఏడాది/రెండేళ్లు/మూడేళ్లు చదివి ఉండాలి). అసిస్టెంట్ పోస్టులకు కంప్యూటర్ పరిజ్ఞానం ఉండాలి. నిర్దేశించిన పోస్టులకు శారీరక ప్రమాణాలు ఉండాలి. అవి..
  
  ఇన్‌స్పెక్టర్ (సెంట్రల్ ఎక్సైజ్/ఎగ్జామినర్/ప్రివెంటివ్ ఆఫీసర్/ఇన్‌స్పెక్టర్- సబ్‌ఇన్‌స్పెక్టర్-సీబీఎస్): ఎత్తు: 157.5 సెం.మీ., ఛాతీ: 81 సెం.మీ. (గాలి పీలిస్తే 5 సెం.మీ. పెరగాలి). మహిళలు-152 సెం.మీ. బరువు: 48 కిలోలు
  సీబీఐ-సబ్‌ఇన్‌స్పెక్టర్స్: ఎత్తు: పురుషులు -165 సెం.మీ. మహిళలు-150 సెం.మీ. ఛాతీ: 76 సెం.మీ.
  
  వయసు: జనవరి 1, 2014 నాటికి 18 నుంచి 27 ఏళ్లు. స్టాటిస్టికల్ ఇన్వెస్టిగేటర్‌కు 26 ఏళ్లు. సబ్‌ఇన్‌స్పెక్టర్ (సీబీఐ)-20 నుంచి 27 ఏళ్లు. నిబంధనల మేరకు నిర్దేశిత అభ్యర్థులకు వయోసడలింపు ఉంటుంది.
  దరఖాస్తు ఫీజు: రూ. 100 (ఎస్సీ/ఎస్టీ/పీహెచ్/ఎక్స్-సర్వీస్‌మెన్‌కు మినహాయింపునిచ్చారు)
 
  
  దరఖాస్తు విధానం: ఆన్‌లైన్ ద్వారా
  పార్ట్-1 రిజిస్ట్రేషన్‌కు చివరి తేదీ: ఫిబ్రవరి 12, 2014.
  పార్ట్-2 రిజిస్ట్రేషన్‌కు చివరి తేదీ: ఫిబ్రవరి 14, 2014.
  రాత పరీక్ష తేదీలు: ఏప్రిల్ 27, 2014. మే 4, 2014.
  వెబ్‌సైట్: http://ssc.nic.in
 
  
  ప్రిపరేషన్ ఇలా...
  జనరల్ ఇంటెలిజెన్స్+రీజనింగ్:
  ఈ విభాగంలో వెర్బల్-నాన్ వెర్బల్ ప్రశ్నలు వస్తాయి. ఇందులో మెరుగైన మార్కులు సాధించాలంటే తార్కిక విశ్లేషణ అవసరం. డెరైక్షన్స్, అనాలజీస్, ర్యాంకింగ్, కోడింగ్-డీకోడింగ్, బ్లడ్ రిలేషన్స్, వెన్‌డయాగ్రమ్స్ తదితరాలాధారంగా ప్రశ్నలు ఉంటాయి. ఇందులో అడిగే ప్రశ్నలు క్లిష్టంగా కాకుండా మధ్యస్తంగా ఉంటాయి. కాబట్టి ప్రశ్నను సరిగ్గా అవగాహన చేసుకుంటే సులభంగానే సమాధానాన్ని గుర్తించవచ్చు.
  
  ఇంగ్లిష్:
  ఎంపికైన అభ్యర్థులు విధుల్లో భాగంగా ఇంగ్లిష్ భాషను తప్పనిసరిగా వినియోగించాల్సి ఉంటుంది. కాబట్టి ఆంగ్ల భాషలో అభ్యర్థి పరిజ్ఞానాన్ని పరీక్షించే విధంగా ప్రశ్నలు వస్తాయి. ఎక్కువ స్కోరింగ్ విభాగం కూడా ఇదే. అంతేకాకుండా టైర్-1, 2 రెండు పేపర్లలోనూ ఉంటుంది. ఈ విషయాన్ని కూడా దృష్టిలో ఉంచుకుని ప్రిపరేషన్ సాగించాలి. అంతేకాకుండా ఈ విభాగానికి వెయిటేజీ కూడా ఎక్కువ. కాబట్టి అభ్యర్థులు ఇందులో సాధ్యమైనంత ఎక్కువగా స్కోర్ చేయడానికి ప్రయత్నించాలి. ఇందులో 160 నుంచి 225 మార్కులు స్కోర్ చేసే విధంగా ప్రిపరేషన్ సాగించాలి. ఈవిభాగంలో ప్యాసేజ్ ఆధారిత ప్రశ్నలు, కామన్ ఎర్రర్స్, క్లోజ్ టెస్ట్, యాంటోనిమ్స్ నుంచి ప్రశ్నలు వస్తాయి. వొక్యాబ్యులరీని మెరుగుపరుచుకోవడం, రోజూ ఇంగ్లిష్ దిన పత్రికలను చదవడంతో ఇందులో మెరుగైన మార్కులు సాధించవచ్చు. రోజూ ఆంగ్ల దినపత్రికలు చదవడం జనరల్‌అవేర్‌నెస్ పరంగా కూడా ఉపకరిస్తుంది.
 
  జనరల్ అవేర్‌నెస్:
  జాతీయ, అంతర్జాతీయ అంశాల్లో అభ్యర్థి అవగాహనను పరీక్షించే విధంగా ఇందులో ప్రశ్నలు ఉంటాయి. ఈ నేపథ్యంలో సామాజిక, ఆర్థిక, రాజకీయ రంగాల్లో సమకాలీనంగా చోటు చేసుకుంటున్న అంశాలను నిశితంగా పరిశీలించాలి. అదే సమయంలో చరిత్ర, జనరల్ సైన్స్, ఆర్థిక రంగం, జాగ్రఫీ, పాలిటీ, శాస్త్ర పరిశోధనలు, స్టాండర్డ్ జీకే నుంచి కూడా ప్రశ్నలు అడుగుతారు. ఇందులో అభ్యర్థులందరూ కనీసం 15 మార్కులు స్కోర్ చేసే అవకాశం ఉంటుంది. కాబట్టి 25 నుంచి 30 మార్కులు సాధించే విధంగా ప్రిపరేషన్ సాగించాలి.
 
  
  క్వాంటిటేటివ్ ఎబిలిటీ:
  ఈ విభాగం టైర్-1,2 రెండు పేపర్లలోనూ ఉంది. కాబట్టి అందుకు తగ్గట్టుగా ప్రిపరేషన్ సాగించాలి. ఇందులో మెరుగైన మార్కులు సాధించాలంటే గణితంలోని ప్రాథమిక భావనలపై అవగాహన అవసరం.  సమాధానాన్ని వేగంగా, కచ్చితత్వంతో గుర్తించే సామర్థ్యాన్ని సొంతం చేసుకోవాలి. ఈ విభాగంలో సంఖ్యామానం, ప్రొబబిలిటీ, వ్యాపార గణితం, లాభం-నష్టం, శాతం, సూక్ష్మీకరణ, కాలం-దూరం, నిష్పత్తి, సగటు, ఎత్తు-దూరాలు, రేఖా గణితం, ట్రిగ్నోమెట్రీ వంటి అంశాల నుంచి ప్రశ్నలు వస్తాయి. టైర్-1, 2లలో క్వాంటిటేటివ్ విభాగం 250 మార్కులకు ఉంటుంది. ఇందులో కనీసం 170 మార్కులు సాధిస్తేనే చివరి దశకు అర్హత సాధించే అవకాశం ఉంటుంది. మ్యాథ్స్‌లో బలహీనంగా ఉన్న అభ్యర్థులు కనీసం 150 మార్కులు సాధించే విధంగా కృషి చేయాలి.
 
  
 జనరల్ టిప్స్
 క్వాంటిటేటివ్-ఇంగ్లిష్ విభాగాలు టైర్-1, 2 పేపర్లలో ఉన్నాయి. కాబట్టి వీటికి ఎక్కువ వెయిటే జీ ఉంది. కాబట్టి ప్రిపరేషన్‌లో ఈ విభాగాలకు ఎక్కువ సమయం కేటాయించాలి.
 టైర్-1, 2 పేపర్లలో క్వాంటిటేటివ్, ఇంగ్లిష్ విభాగాలు ఒకటే అయినా.. వాటిల్లో అడిగే ప్రశ్నలు క్లిష్టతలో తేడా ఉంటుంది. కాబట్టి దీన్ని గమనించి ప్రిపరేషన్ సాగించాలి.
  టైర్-1లో ఇంగ్లిష్ మినహా (పదో తరగతి స్థాయి) మిగతా విభాగాల ప్రశ్నలు డిగ్రీ స్థాయిలో ఉంటాయి.
  టైర్-2లోని క్వాంటిటేటివ్ విభాగంలోని ప్రశ్నలు పదో తరగతి స్థాయిలో, ఇంగ్లిష్ విభాగంలోని ప్రశ్నలు 10+2 స్థాయిలో, స్టాటిస్టిక్స్ ప్రశ్నలు డిగ్రీ స్థాయిలో ఉంటాయి.
  గత ప్రశ్నపత్రాలను విధిగా ప్రాక్టీస్ చేయాలి.
  
  రిఫరెన్‌‌స బుక్స్
  క్వికర్ మ్యాథ్స్- ఎం. థైరా
  ఆబ్జెక్టివ్ మ్యాథ్స్-ఆర్‌ఎస్ అగర్వాల్
  రీజనింగ్-ఆర్‌ఎస్ అగర్వాల్, కిరణ్ ప్రకాషణ్
  ఆబ్జెక్టివ్ జనరల్ ఇంగ్లిష్-ఎస్ చాంద్ పబ్లికేషన్స్, వర్డ్ పవర్ మేడ్ ఈజీ
  జీకే-మనోరమ ఇయర్‌బుక్,అరిహంత్ పబ్లికేషన్స్,ప్రతియోగితా దర్పణ్


 రైల్వే రిక్రూట్ మెంట్ బోర్డులు ఎప్పటికప్పుడు భారీ నోటిఫికేషన్లతో యువత ముందుకొచ్చి, క్రేజీ కొలువులకు రాచబాట వేస్తున్నాయి. తాజాగా 26,570 అసిస్టెంట లోకో  పైలట్ టెక్నీషియన్ల పోస్టులకు నోటిఫికేషన్ విడుదల చేశాయి. ఈ నేపథ్యంలో విజయ వ్యూహాలపై స్పెషల్ ఫోకస్...
  
 ఆర్‌ఆర్‌బీ సంయుక్త నోటిఫికేషన్ ద్వారా 15,059 అసిస్టెంట్ లోకో పైలట్, 11,511 టెక్నీషియన్ ఉద్యోగాల భర్తీ జరగనుంది. రైల్వే రిక్రూట్‌మెంట్ బోర్డు- సికింద్రాబాద్ పరిధిలో దక్షిణ మధ్య రైల్వే, ఈస్ట్‌కోస్ట్ రైల్వేకు చెందిన పోస్టులున్నాయి.
  
  
 అర్హత:
  అసిస్టెంట్ లోకో పైలట్ పోస్టులకు పదో తరగతితో పాటు ఐటీఐ. మెకానికల్, ఎలక్ట్రికల్, ఎలక్ట్రానిక్స్, ఆటోమొబైల్ ఇంజనీరింగ్‌లో డిప్లొమా లేదా ఉన్నత స్థాయి కోర్సులు పూర్తిచేసిన వారు కూడా అర్హులు.
  టెక్నీషియన్ సిగ్నల్ గ్రేడ్-3, టెలీకమ్యూనికేషన్ మెయింటైనర్ గ్రేడ్-3 పోస్టులకు పదో తరగతితో పాటు ఐటీఐ ఉండాలి. లేదా మ్యాథమెటిక్స్, ఫిజిక్స్ సబ్జెక్టులతో 10+2 ఉత్తీర్ణత అవసరం. లేదా డిప్లొమా ఉండాలి. ఇతర టెక్నీషియన్ పోస్టులకు పదో తరగతితో పాటు ఆయా విభాగాల్లో ఐటీఐ పూర్తిచేసుండాలి.
  వయసు: 2014, జూలై 1 నాటికి 18 నుంచి 30 ఏళ్ల మధ్యలో ఉండాలి. ఓబీసీ అభ్యర్థులకు మూడేళ్లు; ఎస్సీ, ఎస్టీ అభ్యర్థులకు ఐదేళ్లు వయో పరిమితిలో సడలింపు ఉంటుంది.
  
  
 రాత పరీక్ష
  అసిస్టెంట్ లోకో పైలట్, టెక్నీషియన్ పోస్టులకు ఉమ్మడి రాత పరీక్ష ఆబ్జెక్టివ్ విధానంలో ఉంటుంది. అన్ని ఆర్‌ఆర్‌బీలు ఒకే రోజు పరీక్ష నిర్వహిస్తాయి. అభ్యర్థులు తాము దరఖాస్తు చేసుకున్న బోర్డు పరిధిలో పరీక్ష రాయొచ్చు. పరీక్షలో 100 నుంచి 120 ప్రశ్నలు ఉంటాయి. నెగిటివ్ మార్కింగ్ కూడా ఉంది. ప్రతి తప్పు సమాధానానికి 1/3 వంతు మార్కు కోత విధిస్తారు. ప్రశ్నపత్రంలో జనరల్ అవేర్‌నెస్, అర్థమెటిక్, జనరల్ ఇంటెలిజెన్స్ అండ్ రీజనింగ్, జనరల్ సైన్స్ అండ్ టెక్నికల్ ఎబిలిటీకి సంబంధించి ప్రశ్నలు ఉంటాయి. 90 నిమిషాల్లో సమాధానాలు గుర్తించాల్సి ఉంటుంది. ప్రశ్నపత్రం ఇంగ్లిష్, హిందీ, ఉర్దూ, స్థానిక భాషలో ఉంటుంది.
  
  
 ఎంపిక విధానం:
  అసిస్టెంట్ లోకో పైలట్‌కు మొత్తం మూడు దశల్లో ఎంపిక విధానం ఉంటుంది. మొదటి దశలో రాత పరీక్ష, తర్వాత ఆప్టిట్యూడ్ టెస్ట్, చివరగా మెడికల్ టెస్ట్ నిర్వహిస్తారు. టెక్నీషియన్ పోస్టులకు రాత పరీక్ష ద్వారా నియామకాలు జరుపుతారు.
  
  
 ప్రిపరేషన్ ప్రణాళిక
  
 అర్థమెటిక్:  ఈ విభాగంలోని ప్రశ్నలు ప్రాథమిక స్థాయిలోని గణిత సామర్థ్యాన్ని పరీక్షించే విధంగా ఉంటాయి. ఇందులో ఎక్కువ మార్కులు సాధించాలంటే కూడికలు, తీసివేతలు, గుణకారం, భాగహారాలను వేగంగా చేయగల నేర్పును సాధించాలి. కసాగు, గసాభా, శాతాలు, లాభ- నష్టాలు, సగటు, కాలం-పని, కాలం-వేగం-దూరం, నిష్పత్తులు, స్క్వేర్ రూట్, క్యూబ్ రూట్, వైశాల్యం-చుట్టుకొలత, క్యాలెండర్, గడియారం వంటి అంశాలకు సంబంధించిన సమస్యలపై పట్టు సాధించాలి. బీజ గణితం, సమితులు, త్రికోణమితి, ప్రమేయాలపై కూడా అవగాహన పెంపొందించుకోవాలి.
 
  
 రీజనింగ్: అభ్యర్థి విశ్లేషణ సామర్థ్యాన్ని పరీక్షించడానికి ఉద్దేశించిన విభాగమిది. సాధారణంగా ఆర్‌ఆర్‌బీ పరీక్షలలో వెర్బల్ సెక్షన్ నుంచే ఎక్కువ ప్రశ్నలు వస్తున్నాయి. నాన్ వెర్బల్ నుంచి తక్కువగా వస్తున్నాయి. రీజనింగ్ విభాగంలో సిరీస్(లెటర్/నెంబర్/సింబల్), అనాలజీ, క్లాసిఫికేషన్, కోడింగ్-డీకోడింగ్, డెరైక్షన్స్, బ్లడ్ రిలేషన్స్, పజిల్ టెస్ట్, ర్యాంకింగ్ అండ్ అరేంజ్‌మెంట్, లాజికల్ డయాగ్రామ్, ఆల్ఫాబెటికల్ ఆర్డర్స్, మిస్సింగ్ నెంబర్స్, అర్థమెటికల్ రీజనింగ్, మ్యాథమెటికల్ ఆపరేషన్స్ వంటి అంశాలపై ప్రశ్నలు ఉంటాయి. చిట్కాల ద్వారా ప్రతిరోజూ సాధన చేస్తే త్వరగా సమాధానాలు గుర్తించవచ్చు. వీలైనన్ని ఎక్కువ ప్రశ్నల్ని ప్రాక్టీస్ చేయడం అవసరం. దీనికోసం పాత ప్రశ్నపత్రాలను పరిశీలించాలి. A నుంచి Z వరకు, Z నుంచి A వరకు వేగంగా చదవగలగాలి. A నుంచి Z వరకు వాటి స్థాన విలువలు (A-1, B-2, C-3, ......, Z-26) తెలిసుండాలి. A నుంచి Z వరకు తిరోగమన స్థాన విలువలు (A-26, B-25,....., Z-1) నేర్చుకోవాలి.
 
  
  జనరల్ అవేర్‌నెస్:  హిస్టరీ, పాలిటీ, జాగ్రఫీ, ఎకనామిక్స్, జనరల్ సైన్స్ అంశాలకు సంబంధించిన ప్రశ్నలు వస్తాయి. చరిత్రలో భారతదేశ చరిత్ర (ప్రాచీన, మధ్యయుగ, ఆధునిక యుగం).. ముఖ్యంగా స్వాతంత్య్రోద్యమంపై ప్రశ్నలు వస్తాయి. జాగ్రఫీకి సంబంధించి విశ్వం, భూమి, ఖండాలు, మహాసముద్రాలు, నదులు, ఖనిజాలు, రవాణా వ్యవస్థ, జనాభా, వ్యవసాయం తదితర అంశాలపై పట్టు సాధించాలి. పాలిటీ విభాగంలో భారత రాజ్యాంగం, న్యాయవ్యవస్థ, కేంద్ర-రాష్ట్ర సంబంధాలు, వివిధ కమిషన్ల చైర్మన్‌ల పేర్లను తెలుసుకోవాలి. జనరల్ సైన్స్‌లో ఫిజిక్స్, కెమిస్ట్రీ, బయాలజీ అంశాలను చదవాలి. రక్షణ, అంతరిక్ష, అణుశక్తి వంటి విభాగాలపైనా దృష్టి సారించడం మంచిది. ఎకానమీలో.. జాతీయాదాయం, నిరుద్యోగం, పేదరికం, ప్రభుత్వ పథకాలు, పన్నుల వ్యవస్థ, ఫైనాన్స్ కమిషన్ వంటి అంశాలను చదవాలి.
 
  
  స్టాక్ జనరల్ నాలెడ్జ్:  ఈ విభాగంలో రైల్వే వ్యవస్థకు సంబంధించిన ప్రశ్నలతోపాటు.. జాతీయ చిహ్నాలు, అంతర్జాతీయ సరిహద్దులు, ఐక్యరాజ్యసమితి, పరిశోధన సంస్థలు, క్రీడలు, అవార్డులు, పుస్తకాలు-రచయితలు, ప్రపంచం/ఇండియాలో తొలి, ఎత్తై, పొడవైన అంశాలకు సంబంధించిన ప్రశ్నలను అడుగుతారు.
 
  
  కరెంట్ అఫైర్స్:  పరీక్ష జరిగే తేదీకి ముందు ఏడాది కాలంలో జరిగిన ప్రధాన సంఘటనలను (సదస్సులు, సమావేశాలు, ఒప్పందాలు, వ్యక్తులు, విజయాలు, అవార్డులు వంటివి) తెలుసుకోవాలి. దీనికోసం రోజూ దినపత్రికలు, మేగజీన్లను చదవాలి.
 
  
  టెక్నికల్ సబ్జెక్ట్:  ఈ విభాగంలో మెకానికల్, ఎలక్ట్రికల్, ఎలక్ట్రానిక్స్ అంశాలపై ప్రశ్నలు వస్తాయి. మెకానికల్ ఇంజనీరింగ్‌లో మెకానిక్స్, డిజైన్, ప్రొడక్షన్ టెక్నాలజీ, థర్మోడైనమిక్స్, ఐ.సి.ఇంజిన్స్, రిఫ్రిజిరేషన్ అండ్ ఎయిర్ కండీషనింగ్, ఫ్లూయిడ్ మెకానిక్స్, మెషినరీ వంటి అంశాలు ముఖ్యమైనవి.
  
  ఎలక్ట్రికల్ ఇంజనీరింగ్: అటామిక్ స్ట్రక్చర్, కరెంట్, రెసిస్టెన్స్, ఓమ్ నియమం, కెపాసిటర్స్, సిరీస్-ప్యారలల్ కనెక్షన్స్, మ్యాగ్నటిజం, ప్రిన్సిపుల్స్ ఆఫ్ మోటార్, ట్రాన్స్‌ఫార్మర్స్, జనరేటర్స్, మెజరింగ్ ఇన్‌స్ట్రుమెంట్స్ వంటి అంశాలపై అవగాహన పెంపొందించుకోవాలి.
  ఎలక్ట్రానిక్స్: ఈ విభాగంలో రాణించడానికి.. కన్వర్షన్ ఆఫ్ ఎలక్ట్రిసిటీ, ఎలక్ట్రాన్స్, కండక్టర్స్, సెమీ కండక్టర్స్ వంటి అంశాలపై పట్టు సాధించాలి.
  
  రిఫరెన్స్:  అర్థమెటిక్, రీజనింగ్- ఆర్‌ఎస్ అగర్వాల్.  లూసెంట్ పబ్లికేషన్స్.
  
  
  ప్రాక్టీస్‌తోనే సక్సెస్
  మెరుగైన ప్రాక్టీస్‌తోనే రాత పరీక్షలో విజయం సాధించగలం. వీలైనన్ని మోడల్, ప్రీవియస్ ప్రశ్నపత్రాలను సాధన చేయాలి. నిపుణులైన ఫ్యాకల్టీ సహాయంతో తప్పులను సరిదిద్దుకుంటూ ప్రిపరేషన్ కొనసాగించాలి. ఏఎల్‌పీ, టెక్నీషియన్స్ పోస్టులకు ఉమ్మడిగా నిర్వహించే రాతపరీక్షలో టెక్నికల్ సబ్జెక్టుకు సంబంధించిన ప్రశ్నలు బేసిక్ స్థాయిలో ఉన్నప్పటికీ, స్టాండర్డ్‌గా ఉంటాయి. అందువల్ల అభ్యర్థులు మెకానికల్, ఎలక్ట్రికల్, ఎలక్ట్రానిక్స్‌కు సంబంధించిన ప్రాథమిక అంశాలను విశ్లేషణాత్మకంగా చదవాలి. ఉద్యోగంలో చేరుతూనే ఆకర్షణీయ జీతభత్యాలతో అసిస్టెంట్ లోకో పైలట్‌గా కెరీర్‌ను ప్రారంభించిన వారు తర్వాత సీనియర్ అసిస్టెంట్ లోకో పైలట్‌గా, లోకో పైలట్ స్థాయికి చేరుకోవచ్చు.
  - ఎ.సత్యనారాయణరెడ్డి,
  డెరైక్టర్, గ్రేట్ ఇన్‌స్టిట్యూట్,సికింద్రాబాద్.
 
  నోటిఫికేషన్ వివరాలు
  ఫీజు వివరాలు: జనరల్/ఓబీసీ పురుష అభ్యర్థులు పరీక్ష ఫీజు చెల్లించాల్సి ఉంటుంది. రూ.40 డీడీ లేదా ఇండియన్ పోస్టల్ ఆర్డర్ ద్వారా ఫీజు చెల్లించాలి.
  దరఖాస్తు విధానం: దరఖాస్తులను వెబ్‌సైట్ నుంచి డౌన్‌లోడ్ చేసుకోవచ్చు. లేదా నిర్దేశిత నమూనాలో అ4 సైజు పేపర్‌పై పూర్తి చేసిన దరఖాస్తుతోపాటు సంబంధిత సర్టిఫికెట్లను, డీడీ/ఐపీఓ జతచేయాలి. డీడీ/ఐపీఓ వెనుక నోటిఫికేషన్ నెంబర్, దరఖాస్తు చేసిన పోస్టు, పేరు, చిరునామా వివరాలను పొందుపరచాలి. అభ్యర్థులు ఆన్‌లైన్‌లో కూడా దరఖాస్తు చేసుకోవచ్చు.
  ముఖ్య తేదీలు:
  దరఖాస్తుకు చివరి తేదీ: ఫిబ్రవరి 17, 2014.
  పరీక్ష తేదీ: జూన్ 15, 2014.
  వెబ్‌సైట్: www.rrbsecunderabad.nic.in


  దక్షిణ మధ్య రైల్వే
  అసిస్టెంట్ లోకోపైలట్ పోస్టులు: 1443
  టెక్నీషియన్ గ్రేడ్-3 పోస్టులు: 542
  దరఖాస్తుకు చివరి తేదీ: ఫిబ్రవరి 10, 2014
  వివరాలకు: http://rrbsecunderabad.nic.in
  ........................................................
 
  ఇండియన్  కోస్ట్‌గార్డ్
  10+2 ఎంట్రీ
  రిజిస్ట్రేషన్‌కు చివరి తేదీ: జనవరి 29, 2014
  వెబ్‌సైట్: www.joinindiancoastguard.gov.in
  ........................................................
  భారత్ ఎలక్ట్రానిక్స్ లిమిటెడ్
  అసిస్టెంట్ ఇంజనీర్ ట్రైనీ 24 పోస్టులు
  రిజిస్ట్రేషన్‌కు చివరి తేదీ: జనవరి 30, 2014
  వెబ్‌సైట్: www.belindia.com
  ........................................................
 
  కంబైన్డ్ గ్రాడ్యుయేట్ లెవల్ ఎగ్జామినేషన్
  పార్ట్-1 రిజిస్ట్రేషన్‌కు చివరి తేదీ:ఫిబ్రవరి 12, 2014
  పార్ట్-2 రిజిస్ట్రేషన్‌కు చివరి తేదీ:ఫిబ్రవరి 14, 2014
  వెబ్‌సైట్: http://ssc.nic.in
  ........................................................
 
  నావెల్ డాక్‌యార్డ్
  ట్రేడ్స్‌మెన్ (స్కిల్డ్) 349 పోస్టులు
  దరఖాస్తుకు చివరి తేదీ: ఫిబ్రవరి 3, 2014
  వెబ్‌సైట్: www.godiwadabhartee.com
  ........................................................
 
  బోర్డర్ సెక్యూరిటీ ఫోర్స్
  సబ్-ఇన్‌స్పెక్టర్ పోస్టులు: 58
  దరఖాస్తుకు చివరి తేదీ: ఫిబ్రవరి 10, 2014
  వెబ్‌సైట్: http://bsf.nic.in


 దండిగా మార్కులు సంపాదించి, కాసులకు కరువులేని కార్పొరేట్ కొలువులో కుదురుకొని, దర్జాగా బతికేద్దామను కుంటారు కొందరు! స్వీయ ఉన్నతితో పాటు, మరో పదిమంది బతుకుకు భరోసా ఇచ్చేలా సొంతంగా వ్యాపార సంస్థను ప్రారంభించాలనుకుంటారు మరికొందరు! ఈ రెండో మార్గాన్ని ఎంచుకునే క్రమంలోనే మేనేజ్‌మెంట్‌వైపు అడుగులు వేస్తున్నానంటున్నారు క్యాట్-2013 టాపర్ ఇమ్మనేని కుమార్ కార్తీక్..
  
  మాది విజయవాడ. పదో తరగతి వరకు వి.పి.సిద్ధార్థ పబ్లిక్ స్కూల్‌లో చదివా. ఇంటర్ డీఏవీ సీనియర్ సెకండరీ స్కూల్‌లో పూర్తిచేశా. ఖరగ్‌పూర్ ఐఐటీలో మెటలర్జికల్ ఇంజనీరింగ్‌లో బీటెక్, ఎంటెక్ డ్యూయల్ డిగ్రీ చదివా. ప్రస్తుతం హైదరాబాద్‌లో ఒరాకిల్ సాఫ్ట్‌వేర్ కంపెనీలో పనిచేస్తున్నాను. నాన్న ఈశ్వరరావు చార్టర్డ్ అకౌంటెంట్. అమ్మ నందన గృహిణి. అన్నయ్య చైతన్య కిరణ్ కూడా సీఏ పూర్తిచేసి, ప్రస్తుతం ఉద్యోగం చేస్తున్నారు. నాన్న వ్యక్తిత్వం, కష్టపడి పనిచేసే తత్వం నాకు స్ఫూర్తిగా నిలిచాయి.
  
  పది మందికి తోడుగా:
  ఇంజనీరింగ్ డిగ్రీ ద్వారా సబ్జెక్టు పరిజ్ఞానం సొంతమవుతుంది. అయితే ఓ సంస్థను నడిపించేందుకు కావాల్సిన నైపుణ్యాలు బిజినెస్ మేనేజ్‌మెంట్ ఎడ్యుకేషన్ అందిస్తుంది. మేనేజ్‌మెంట్ కోర్సును పూర్తిచేసి, కొందరికి ఉపాధి చూపించాలన్న ఉద్దేశంతోనే ఎంబీఏ దిశగా పయనిస్తున్నా.
  
  ప్రాక్టీస్‌తోనే విజయం:
  క్యాట్‌కు సంబంధించి క్వాంటిటేటివ్ ఆప్టిట్యూడ్, లాజికల్ రీజనింగ్, వెర్బల్ ఎబిలిటీలపై పట్టుసాధించాలంటే ప్రాక్టీస్‌కు మించిన మార్గం లేదు. ఇంగ్లిష్ దినపత్రికలు, మేగజీన్లు చదవడం వల్ల భాషపై పట్టు చిక్కింది. వేగంగా చదవడం, కొత్త పదాలకు అర్థాలు తెలుసుకునేందుకు వీలైంది. సబ్జెక్టుల మధ్య సారూప్యతను అర్థం చేసుకొని ప్రిపరేషన్ ప్రణాళిక రూపొందించుకున్నాను. వీలైనన్ని ఎక్కువ మోడల్ పేపర్లు సాధన చేయడం కూడా నాకు లాభించింది.
  
  సమయ పాలన ముఖ్యం:
  పక్కా టైం మేనేజ్‌మెంట్‌తో ముందుకెళ్తే మంచి స్కోర్ సాధించేందుకు ఏదీ అడ్డంకి కాదనే విషయాన్ని గుర్తించాలి. మన చేతిలో అందుబాటులో ఉన్న సమయాన్ని సమర్థవంతంగా ఉపయోగించుకోవాలి. మొదటిసారి ఒకవైపు కాలేజీకి వెళ్తూనే, మరోవైపు క్యాట్‌కు సిద్ధమయ్యాను. రెండోసారి ఉద్యోగం చేస్తూ, పరీక్షకు ప్రిపేర్ అయ్యాను. రోజూ సాయంత్రం కోచింగ్‌కు వెళ్లేవాడిని. వారాంతపు రోజుల్లో అయితే పూర్తిసమయాన్ని కోచింగ్ సెంటర్‌కే కేటాయించాను. రోజూ రాత్రి 7 నుంచి 11 గంటల వరకు ప్రాక్టీస్ చేసేవాణ్ని. కోచింగ్ తప్పనిసరి కాదు. మెటీరియల్ సరిపోతుంది.
  
  ఈ స్కోర్‌ను ఊహించలేదు:
  క్యాట్ 2013లో 100 పర్సంటైల్ వస్తుందని ఊహించలేదు. గతంలో చేసిన తప్పులు పునరావృతం కాకుండా జాగ్రత్త వహించడం వల్లే ఈ స్కోర్ సాధించగలిగాను. ఐఐఎం అహ్మదాబాద్, ఐఐఎం బెంగళూరులలో ఎక్కడ సీటు వచ్చినా మంచిదే.  నిత్యం సవాళ్లతో కూడుకున్న మార్కెటింగ్ విభాగమంటే చాలా ఇష్టం. మేనేజ్‌మెంట్ కోర్సును పూర్తిచేసిన తర్వాత మంచి కంపెనీలో ఉద్యోగం చేయడం, తర్వాత సొంతంగా వ్యాపార సంస్థను నెలకొల్పడం నా జీవిత లక్ష్యం.
  
  వేగం+ స్పష్టత= 100 పర్సంటైల్
  ప్రాక్టీసు చేసేటప్పుడు ఏ అంశాల్లో వెనుకబడి ఉన్నామో గుర్తించాలి. ఆయా అంశాలకు ఎక్కువ సమయం కేటాయించాలి. ఎప్పటికప్పుడు చేసిన తప్పులను సరిదిద్దుకోవాలి. మోడల్ ప్రశ్నపత్రాలను ప్రాక్టీసు చేసేటప్పుడు వేగం, కచ్చితత్వం ప్రధానం. అదే విధంగా పరీక్ష సమయంలో సమయాన్ని సద్వినియోగం చేసుకోవటం ముఖ్యం. మొదట తేలికైన ప్రశ్నలను పూర్తిచేసి, తర్వాత కష్టమైన ప్రశ్నలకు సమాధానాలు గుర్తించేందుకు ప్రయత్నించాలి. ఇలా చేయడం వల్ల ఎలాంటి ఒత్తిడి లేకుండా పరీక్ష రాయగలం.
  
  100 శాతం శ్రమించాలి:
  సాధనమున పనులు సమకూరు ధరలోన అన్నట్లు.. ప్రాక్టీసు ఒక్కటే విజయానికి దగ్గరి మార్గం. వందశాతం నిజాయితీగా కష్టపడితే క్యాట్‌లో 100 పర్సంటైల్ సాధించడం కష్టమేమీ కాదు.


 
  టి. మురళీధరన్
  టి.ఎం.ఐ. నెట్‌వర్క్
  
  నేషనల్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ డిజైన్ (ఎన్‌ఐడీ) ఆఫర్ చేస్తున్న కోర్సుల వివరాలు తెలపండి?
  - చరణ్, గద్వాల్.
 దేశంలోని ప్రముఖ డిజైనింగ్ స్కూళ్లలో నేషనల్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ డిజైన్ (ఎన్‌ఐడీ) ఒకటి. ఈ సంస్థకు అహ్మదాబాద్, గాంధీనగర్, బెంగళూరులలో క్యాంపస్‌లు ఉన్నాయి.
  
  కోర్సుల వివరాలు:
  గ్రాడ్యుయేట్ డిప్లొమా ప్రోగ్రాం ఇన్ డిజైనింగ్ (జీడీపీడీ). స్పెషలైజేషన్లు: ఇండస్ట్రియల్ డిజైన్, కమ్యూనికేషన్ డిజైన్, టెక్స్‌టైల్స్ డిజైన్.
  అర్హత : ఇంటర్ ఉత్తీర్ణత లేదా తత్సమాన అర్హత.
  వ్యవధి: నాలుగేళ్లు
  ప్రవేశాలు: డిజైన్ ఆప్టిట్యూడ్ టెస్ట్ (డీఏటీ) ఆధారంగా ప్రవేశాలు కల్పిస్తారు.
  
  పోస్ట్ గ్రాడ్యుయేట్ డిప్లొమా ప్రోగ్రాం ఇన్ డిజైనింగ్ (పీజీడీపీడీ). ఈ కోర్సు అహ్మదాబాద్, గాంధీనగర్, బెంగళూరు క్యాంపస్‌లలో ఉంది. స్పెషలైజేషన్లు: ప్రొడక్ట్ డిజైన్, ఫర్నిచర్ అండ్ ఇంటీరియర్ డిజైన్, సిరామిక్ అండ్ గ్లాస్ డిజైన్, గ్రాఫిక్ డిజైన్, యానిమేషన్ ఫిల్మ్ డిజైన్, ఫిల్మ్ అండ్ వీడియో కమ్యూనికేషన్, టెక్స్‌టైల్స్ డిజైన్, ట్రాన్స్‌పోర్టేషన్ అండ్ ఆటోమొబైల్, టాయ్ అండ్ గేమ్, ఫొటోగ్రఫీ, అపెరల్, లైఫ్ స్టైల్ యాక్సెసరీస్, న్యూమీడియా.
  అర్హత: ఎంపిక చేసుకున్న ప్రోగ్రాంను బట్టి ఆయా ప్రోగ్రాంలో నాలుగేళ్ల డిగ్రీ లేదా డిప్ల్లొమా (10+2+4) కోర్సు చేసి ఉండాలి.
  వ్యవధి: మూడేళ్లు
  ప్రవేశం: డిజైన్ ఆప్టిట్యూడ్ టెస్ట్ (డీఏటీ) ఆధారంగా ప్రవేశాలు కల్పిస్తారు.
  డిజైనింగ్‌లో యూజీ కోర్సులను అహ్మదాబాద్ క్యాంపస్ మాత్రమే ఆఫర్ చేస్తుంది.
  వివరాలకు: www.nid.edu
  
  కెరీర్: డిజైనింగ్ కోర్సులు పూర్తిచేసిన తర్వాత ఎంచుకున్న స్పెషలైజేషన్ ఆధారంగా వివిధ రంగాల్లో అవకాశాలు ఉంటాయి. ఈ క్రమంలో మ్యానుఫ్యాక్చరింగ్, ఆటోమొబైల్స్, ఫ్యాషన్, ఆర్కిటెక్చర్, ఎంటర్‌టైన్‌మెంట్, ఇంటీరియర్ డిజైన్, అడ్వర్టైజింగ్, ఐటీ వంటి నిత్య నూతన వస్తువులను ఉత్పత్తి చేసే రంగంలో అవకాశాలను దక్కించుకోవచ్చు.
 
  
  ఇండియన్ స్కూల్ ఆఫ్ బిజినెస్ (ఐఎస్‌బీ) ప్రవేశ ప్రక్రియ వివరాలను తెలపండి?
  -మధు, మెదక్.
  ప్రపంచ ఆర్థిక వ్యవస్థలో కీలకపాత్ర పోషిస్తున్న ఆసియా ఆర్థిక వ్యవస్థను ఉన్నత శిఖరాల దిశగా నడిపించడానికి అవసరమైన, సమర్థవంతమైన బిజినెస్ లీడర్‌‌సను తీర్చిదిద్దడమే లక్ష్యంగా ఇండియన్ స్కూల్ ఆఫ్ బిజినెస్ (ఐఎస్‌బీ) ఏర్పాటైంది. ఈ ఇన్‌స్టిట్యూట్‌కు హైదరాబాద్, మొహాలీ (పంజాబ్)లలో క్యాంపస్‌లు ఉన్నాయి. ఐఎస్‌బీ.. షార్ట్ టర్మ్ ఎగ్జిక్యూటివ్ ఎడ్యుకేషన్ ప్రోగ్రామ్స్, పోస్ట్ గ్రాడ్యుయేట్ ప్రోగ్రామ్ (పీజీపీ) ఇన్ మేనేజ్‌మెంట్, డాక్టోరల్ డిగ్రీతో సమానమైన ఫెలో ప్రోగ్రామ్ ఇన్ మేనేజ్‌మెంట్, పోస్ట్ డాక్టోరల్ రీసెర్చ్ ఫెలోషిప్ వంటి కోర్సులను ఆఫర్ చేస్తుంది.
  అండర్ గ్రాడ్యుయేట్ అభ్యర్థుల కోసం ఐఎస్‌బీ యంగ్ లీడర్స్ ప్రోగ్రామ్‌ను కూడా అందిస్తుంది. పీజీపీలో ఎంటర్‌ప్రెన్యూర్‌షిప్, ఫైనాన్స్, ఇన్ఫర్మేషన్ అండ్ టెక్నాలజీ మేనేజ్‌మెంట్, ఆపరేషన్స్ మేనేజ్‌మెంట్, మార్కెటింగ్, స్ట్రాటజీ అండ్ లీడర్‌షిప్ వంటి ఎలక్టివ్స్ ఉన్నాయి.
  ప్రతి కోర్సుకు భిన్నమైన ప్రవేశార్హతలను ఐఎస్‌బీ నిర్దేశించింది. సాధారణంగా జీమ్యాట్ స్కోర్, మేనేజీరియల్ అనుభవం, నాయకత్వ లక్షణాలు వంటి అంశాలాధారంగా కోర్సులో ప్రవేశాలు కల్పిస్తున్నారు.
  వివరాలకు: www.isb.edu
  
 
  రాజా రామన్న సెంటర్ ఫర్ అడ్వాన్స్‌డ్ టెక్నాలజీ ఆఫర్ చేసే పీహెచ్‌డీ కోర్సు వివరాలను తెలపండి?
  - శ్రీధర్, నిజామాబాద్.
  భారత ప్రభుత్వ అణు శక్తి విభాగం ఏర్పాటు చేసిన ప్రధాన పరిశోధన సంస్థల్లో రాజా రామన్న సెంటర్ ఫర్ అడ్వాన్స్‌డ్ టెక్నాలజీ-ఇండోర్ ఒకటి. ఈ ఇన్‌స్టిట్యూట్ యాక్సిలేటర్స్, లేజర్స్ సంబంధిత అంశాల్లో పీహెచ్‌డీ కోర్సును అందిస్తుంది. ఈ కోర్సులో ఏడాది కోర్సు వర్క్, నాలుగేళ్ల రీసెర్చ్ వర్క్ ఉంటుంది.
  అర్హత: కనీసం 60 శాతం మార్కులతో ఎంఎస్సీ (ఫిజిక్స్/ కెమిస్ట్రీ/ లైఫ్ సెన్సైస్). సీఎస్‌ఐఆర్-యూజీసీ నెట్‌లో నిర్దేశిత అర్హత సాధించిన విద్యార్థులకు నిర్వహించే ఇంటర్వ్యూ ఆధారంగా ప్రవేశం కల్పిస్తారు.
  వివరాలకు: www.cat.ernet.in
 
  
  ఇండియన్ స్కూల్ ఆఫ్ మైన్స్ (ఐఎస్‌ఎం)-ధన్‌బాద్ అందించే ఎంబీఏ కోర్సులో చేరేందుకు అర్హత, ప్రవేశ ప్రక్రియ విధానాన్ని తెలపండి?
  - శేఖర్, సంగారెడ్డి
  ఇండియన్ స్కూల్ ఆఫ్ మైన్స్ (ఐఎస్‌ఎం)-ధన్‌బాద్, రెండేళ్ల ఎంబీఏ, మూడేళ్ల ఎగ్జిక్యూటివ్ ఎంబీఏ కోర్సులను అందిస్తుంది.
  ఎంబీఏ (రెండేళ్ల కోర్సు): 50 శాతం మార్కులతో గ్రాడ్యుయేషన్ పూర్తిచేసిన వారు కోర్సులో చేరేందుకు అర్హులు.
  ప్రవేశాలు: క్యాట్ స్కోర్, గ్రూప్ డిస్కషన్, ఇంటర్వ్యూ ఆధారంగా కోర్సులో ప్రవేశాలు కల్పిస్తారు.
  ఎగ్జిక్యూటివ్ ఎంబీఏ (మూడేళ్ల కోర్సు): 50 శాతం మార్కులతో గ్రాడ్యుయేషన్ పూర్తిచేసి ఉండాలి. పేరున్న ప్రభుత్వ, ప్రైవేటు, సెమీ గవర్నమెంట్ సంస్థల్లో ఎగ్జిక్యూటివ్/సూపర్‌వైజర్‌గా ఏడాది అనుభవం అవసరం.
  ప్రవేశం: రాత పరీక్ష, ఇంటర్వ్యూ ఆధారంగా కోర్సులో ప్రవేశాలు కల్పిస్తారు.
  వివరాలకు: www.ismdhanbad.ac.in


  ఆకేపాటి శ్రీనివాసులు రెడ్డి
  కరెంట్ అఫైర్స్ నిపుణులు
  
 
  జాతీయం
  అగ్ని-4 విజయవంతం
  అణ్వాయుధాలను మోసుకుపోయే సామర్థ్యం గల అగ్ని-4 బాలిస్టిక్ క్షిపణిని భారత్ జనవరి 20న ఒడిశా వీలర్ ఐలాండ్ లోని ఇంటిగ్రేటెడ్ టెస్ట్ రేంజ్ నుంచి విజయవంతంగా ప్రయోగించింది. బంగాళాఖాతంలో ఏర్పాటు చేసిన లక్ష్యాన్ని ఈ క్షిపణి ప్రయోగించిన 20 నిమిషాల్లోనే విజయవంతంగా ఛేదించింది. దీంతో సైన్యానికి అప్పగించేందుకు వీలుగా క్షిపణి పూర్తిస్థాయిలో సిద్ధమైందని డీఆర్‌డీఓ ప్రకటించింది. ఈ క్షిపణి 4వేల కిలోమీటర్ల దూరంలోని లక్ష్యాలను ఛేదించగలదు. అలాగే 850 కిలోమీటర్లు పైకి వెళ్లి తిరిగి వాతావర ణంలోకి ప్రవేశించి లక్ష్యాన్ని ఛేదిస్తుంది.
 
  
  ఐక్యరాజ్య సమితి ప్రాజెక్టుగా చిలక సరస్సు
  ఒడిశాలోని చిలక సరస్సును సుస్థిర పర్యాటక రంగం, జీవనోపాధి వనరుల అభివృద్ధి, పక్షుల వలస కొనసాగింపునకు ఐక్యరాజ్యసమితి ప్రపంచ పర్యాటక సంస్థ (యునెటైడ్ నేషన్స్ ఆఫ్ వరల్డ్ టూరిజం ఆర్గనైజేషన్) ఎంపిక చేసింది. చిలక సరస్సుతో కలిపి ఎనిమిది ప్రాంతాలను ఈ సంస్థ ఎంపిక చేసింది. ఆసియాలో చిలక ప్రాంతం ఒక్కటే యూఎన్ ప్రాజెక్టుకు ఎంపికవడం విశేషం. ఈ ప్రాజెక్టు కింద చిలక అభివృద్ధి ప్రాజెక్టుకు సహాయం చేస్తారు. సరికొత్త పర్యాటక కార్యక్రమాలు, జీవనోపాధి చర్యలు చేపట్టడం ద్వారా వలస పక్షుల పరిరక్షణకు అభివృద్ధి వ్యూహాలు చేపడతారు.
 
  
  జైనులకు మైనారిటీ హోదా
  జైనులకు మైనారిటీ హోదా కల్పిస్తూ కేంద్ర కేబినెట్ 2014 జనవరి 20న నిర్ణయం తీసుకుంది. దేశంలో వీరి జనాభా 50 లక్షల వరకు ఉంటుంది. వీరిలో అత్యధికంగా 10 శాతం మంది ముంబైలోనే ఉన్నారు. ఇప్పటివరకు ముస్లింలు, క్రిస్టియన్లు, సిక్కులు, బౌద్ధులు, పార్సీలు మైనారిటీ హోదాను కలిగి ఉన్నారు.
 
  
  బెంగళూరులో ద్విచక్ర అంబులెన్సు సేవలు
  క్షతగాత్రులు, అత్యవసరంగా ఆసుపత్రులకు తరలించాల్సిన రోగుల కోసం బెంగళూరులో సరికొత్త అంబులెన్సులు అందుబాటులోకి వచ్చాయి. ట్రాఫిక్ సమస్యను అధిగమించి సకాలంలో ఆసుపత్రులకు చేరేలా కర్ణాటక ప్రభుత్వం ఈ వినూత్న ఆలోచనకు శ్రీకారం చుట్టింది. బెంగళూరులో ఓ వైద్యుడు తన ద్విచక్ర వాహనానికి ప్రాథమిక చికిత్స సామాగ్రి పెట్టెతో ప్రమాదాలు జరిగిన చోటుకే వెళ్లి వైద్యం చేసేవారు. ఆ వైద్యుని స్ఫూర్తితోనే ద్విచక్ర అంబులెన్సులు ప్రవేశపెట్టడానికి నిర్ణయించామని ఆ రాష్ట్ర ఆరోగ్య శాఖ మంత్రి యు.టి.ఖాదర్ తెలిపారు.
  
  
  అంతర్జాతీయం
  దక్షిణకొరియా అధ్యక్షురాలు భారత పర్యటన
  దక్షిణ కొరియా తొలి మహిళా అధ్యక్షురాలు పార్క్ గున్ హే భారత్‌లో పర్యటించారు. ఇందులో భాగంగా 2014, జనవరి 16న ఆర్థిక, వ్యూహాత్మక భాగస్వామ్యం, రక్షణరంగం వంటి అంశాలపై ఆమె చర్చలు జరిపారు. భారత రాష్ట్రపతి ప్రణబ్‌ముఖర్జీ, ప్రధానమంత్రి మన్మోహన్ సింగ్‌లతో గున్ హే సమావేశ మయ్యారు. రాజస్థాన్‌లో కొరియా ఇండస్ట్రియల్ పార్క్ ఏర్పాటు అవకాశాలను ఆమె స్వాగతించారు. కొరియన్ జాతీయులకు టూరిస్ట్ వీసా జారీచేసే భారత నిర్ణయాన్ని ప్రధాని మన్మోహన్ ప్రకటించారు. ఒడిశాలో రూ.52,000 కోట్లతో దక్షిణ కొరియా నిర్మించే పోస్కో ఉక్కుకర్మాగారానికి పర్యావరణ అనుమతి లభించడం పట్ల గున్ హే సంతోషం వ్యక్తం చేశారు. ఈ సందర్భంగా ఇరుదేశాల మధ్య తొమ్మిది ఒప్పందాలపై సంతకాలు జరిగాయి. ఇందులో వర్గీకృత సైనిక సమాచార రక్షణ, సైబర్‌స్పేస్ అంశాలున్నాయి.
  
 
 మడగాస్కర్ అధ్యక్షుడిగా హెరీ రాజోనారి మాంపియానినా
  మడగాస్కర్ దేశ అధ్యక్షునిగా ఆ దేశ మాజీ ఆర్థిక మంత్రి హెరీ రాజోనారి మాంపియానినా ఎన్నికయ్యారు. దేశంలో ప్రజాస్వామ్యాన్ని పునరుద్ధరించే క్రమంలో జరిగిన ఎన్నికల అనంతరం హెరీ అధ్యక్ష బాధ్యతలు చేపట్టనున్నారు. 2009లో రాజోయిలీనా అధికారం చేజిక్కించుకున్నాక నాలుగేళ్లకు గత డిసెంబర్‌లో ఎన్నికలు జరిగాయి. నాటి అధికార మార్పిడిలో రాజోయిలీనా ప్రత్యర్థి మార్క్ రాలో మనన దేశం విడిచి పారి పోయి దక్షిణాఫ్రికాలో ఆశ్రయం పొందారు.
 
  
 పోలియో రహిత దేశంగా భారత్
  భారత్‌ను పోలియో రహిత దేశంగా కేంద్ర ఆరోగ్యశాఖ మంత్రి గులాం నబీ ఆజాద్ 2014, జనవరి 13న ప్రకటించారు. దేశంలో గత మూడేళ్లలో ఒక్క పోలియో కేసు కూడా నమోదు కాలేదని ఆయన తెలిపారు. చివరిగా 2011, జనవరి 13న పశ్చిమబెంగాల్‌లో ఓ కేసు నమోదైంది. 2009లో 741గా ఉన్న కేసుల సంఖ్య 210 నాటికి 42కు, 2011లో ఒక్క కేసుకి తగ్గాయి.
 
  
  తులసిలో జన్యుమార్పిడి
  తులసిలో ఔషధ గుణాలను మరింతగా పెంచేందుకు అమెరికా పరిశోధకులు ప్రయత్నాలు ప్రారంభించారు. ఈ మేరకు ఆ మొక్కలో జన్యుమార్పిడికి శ్రీకారం చుట్టారు. ఈ బృందానికి భారతీయ అమెరికన్ శాస్త్రవేత్త మన తెలుగు వాడైన చంద్రకాంత్ ఈమని నేతృత్వం వహిస్తున్నారు. ఈయన తన విద్యార్థులతో కలిసి తులసిలో యూజెనాల్ అనే పదార్థం పెరిగేలా చర్యలు తీసుకుంటున్నారు. రొమ్ము క్యాన్సర్‌ను నియంత్రించడంలో యూజెనాల్ పాత్ర ఎంతో కీలకం.
 
  
  దాతల సదస్సులో సిరియాకు 2.4 బిలియన్ డాలర్ల సాయం
  అంతర్యుద్ధంతో నలిగిపోతున్న సిరియాకు కువైట్‌లో 2014, జనవరి 17న జరిగిన దాతల సదస్సులో వివిధ దేశాలు 2.4 బిలియన్ డాలర్ల సహాయాన్ని ప్రకటించాయి. మానవతా దృక్పథంతో 6.5 బిలియన్ డాలర్లు సమకూర్చాలని ఐక్యరాజ్యసమితి ఈ సదస్సు నిర్వహించింది. ఐరాస ప్రధాన కార్యదర్శి బాన్-కీ-మూన్ అధ్యక్షతన జరిగిన ఈ సదస్సు లో 70 దేశాలు, 24 అంతర్జాతీయ సంస్థల ప్రతినిధులు పాల్గొన్నారు. సదస్సుకు ఆతిథ్యమిచ్చిన కువైట్ అత్యధికం గా 5 వందల మిలియన్ డాలర్ల సాయాన్ని ప్రకటించింది.
 
  
  ద్వైపాక్షిక వాణిజ్యంపై భారత్-పాక్ అంగీకారం
  ద్వైపాక్షిక వాణిజ్య సంబంధాలను సాధారణ స్థాయికి తీసుకువచ్చి రెండు దేశాల మధ్య వాణిజ్యాన్ని పెంచుకోవడానికి భారత్,పాకిస్థాన్‌ల మధ్య పరస్పర అంగీకారం కుదిరింది.
  
  
  
  న్యూస్‌మేకర్స్
  నటి సుచిత్రా సేన్ మృతి
  అలనాటి అందాల నటి సుచిత్రా సేన్ (82) కోల్‌కతాలో 2014, జనవరి 17న మరణించారు. ఆమె బెంగాలీ, హిందీ భాషల్లో 60 సినిమాల్లో నటించారు. అగ్ని పరీక్ష, ఆంధీ, సాత్‌పాకే బంధా, మసాఫిర్, బొంబాయ్ కాబబా, దేవదాస్ వంటి చిత్రాలు ఆమెకు మంచి పేరు తెచ్చిపెట్టాయి. దేవదాస్‌లో నటనకు ఉత్తమ జాతీయ నటి అవార్డు ఆమెకు లభించింది. 1963లో మాస్కోలో జరిగిన అంతర్జాతీయ చలన చిత్రోత్సవంలో ఉత్తమ నటి అవార్డు అందుకున్నారు. 1972లో ఆమెకు పద్మశ్రీ పురస్కారం, 2005లో దాదా సాహెబ్ ఫాల్కే అవార్డును సుచిత్రాసేన్ అందుకున్నారు.
 
  
  కేంద్రమంత్రి థరూర్ భార్య సునంద పుష్కర్ మృతి
  కేంద్ర మానవ వనరుల శాఖ సహాయమంత్రి శశిథరూర్ భార్య సునంద పుష్కర్ (52) న్యూఢిల్లీలో 2014 జనవరి 17న అనుమానాస్పద స్థితిలో మృతి చెందారు. సునంద పుష్కర్‌ను థరూర్ 2010 ఆగస్టులో వివాహమాడారు.
 
  
  ఆధ్యాత్మిక గురువు బుర్హానుద్దీన్ మృతి
  దావూద్ బోహ్రా ముస్లిమ్‌మతపెద్ద సేడ్నా బుర్హానుద్దీన్ (99) ముంబాయిలో 2014 జనవరి 17న మరణించారు. ఈయన ప్రపంచ వ్యాప్త దావూదీ బోహ్రా మతానికి 52వ దాయ్ అల్-మల్తక్. జోర్డాన్ ప్రభుత్వం స్టార్ ఆఫ్ జోర్డాన్, ఈజిప్ట్ ప్రభుత్వం ఆర్డర్ ఆఫ్ ది నైలీ వంటి అత్యున్నత పౌరపురస్కారాలతో ఆయనను సత్కరించాయి.   అనేక సంస్థలు డాక్టరేట్ బహుకరించాయి. ఇదిలా ఉండగా ఇయన అంత్యక్రియల సందర్భంగా జనవరి 18న ముంబైలో జరిగిన తొక్కిసలాటలో 18 మంది మృత్యు వాతపడ్డారు.
 
  
  కవి నామ్‌దేవ్ ఢసాల్ మృతి
  ప్రముఖ మరాఠి కవి, దళిత ఉద్యమనేత పద్మశ్రీ నామ్‌దేవ్ ఢసాల్ (64) ముంబయిలో 2014, జనవరి 16న కన్నుమూశారు. నామ్‌దేవ్ తొలి కవితా సంకలనం గోల్‌పెథా 1973లో ప్రచురితమయింది. ఆయన 1972లో దళిత్ పాంథర్స్‌అనే ర్యాడికల్ సంస్థను స్థాపించారు. దళిత్ పాంథర్స్ ముంబయిలో శివసేనను సిద్ధాంత పరంగాను, బహిరంగం గాను విభేదించింది. మహిళలతో పాటు కులాలకు అతీతంగా దోపిడికి గురైన వారందరూ దళితులేనంటూ దళిత్ పాంథర్స్ నిర్వచించింది.
 
  
  
  రాష్ట్రీయం
  అసెంబ్లీ ఆవరణలో అంబేద్కర్ విగ్రహం
  ఆంధ్రప్రదేశ్ శాసనసభ ఆవరణలో భవనానికి ఎదురుగా రాజ్యాంగ నిర్మాత బాబాసాహెబ్ డాక్టర్ బీఆర్ అంబేద్కర్ విగ్రహాన్ని గవర్నర్ ఈఎస్‌ఎల్ నరసింహన్ జనవరి 20న ఆవిష్కరించారు.
 
  
  ఎన్‌పీఏ తొలి మహిళా డెరైక్టర్‌గా అరుణా బహుగుణ
  సర్దార్ వల్లభాయ్ పటేల్ జాతీయ పోలీసు అకాడమీ (ఎన్‌పీఏ) 28వ డెరైక్టర్‌గా సీనియర్ ఐపీఎస్ అధికారిణి అరుణా బహుగుణ (56)ను కేంద్ర ప్రభుత్వం 2014, జనవరి 20న నియమించింది. హైదరాబాద్ కేంద్రంగా ఉన్న ఎన్‌ిపీఏలో ఐపీఎస్‌కు ఎంపికైన వారికి శిక్షణ ఇస్తారు. 68 ఏళ్ల చరిత్ర గల ఎన్‌పీఏకి తొలి మహిళా డెరైక్టర్ బహుగుణ కావడం విశేషం. ఈమె 1979 బ్యాచ్‌కు చెందిన ఆంధ్రప్రదేశ్ క్యాడర్ ఐపీఎస్ అధికారిణి.
 
  
  అవార్డులు
  ఓల్గాకు లోక్‌నాయక్ ఫౌండేషన్ పురస్కారం
  ప్రముఖ స్త్రీవాద రచయిత్రి పోపూరి. లలిత కుమారి (ఓల్గా) లోక్‌నాయక్ ఫౌండేషన్ పురస్కారాన్ని అందుకున్నారు. ఎన్టీరామారావు, హరివంశరాయ్ బచ్చన్ వర్ధంతి రోజున తెలుగు సాహిత్య రంగంలో విశేష సేవలందించిన వారికి ఈ పురస్కారాలను అందిస్తారు.
 
  
  రాష్ట్ర వ్యవసాయశాఖకు కృషికర్మాన్ అవార్డు
  కేంద్ర వ్యవసాయశాఖ అందించే కృషికర్మాన్ అవార్డు 2012-2013 సంవత్సరానికి ఆంధ్రప్రదేశ్ వ్యవసాయ శాఖకు లభించింది. చిరు ధాన్యాల పంటల సాగును ప్రోత్సహించినందుకు ఈ అవార్డు రాష్ట్ర వ్యవసాయశాఖకు దక్కింది. ఈ అవార్డు కింద కోటి రూపాయల నగదు, ప్రశంసాపత్రం అందజేస్తారు.
  రాష్ట్రంలో రాగులు, సజ్జలు, జొన్నలు, మొక్క జొన్నలు, కొర్రలు వంటి చిరుధాన్యాల పంటల సాగు, దిగుబడి పెంచి నందుకు రాష్ట్ర వ్యవసాయశాఖ ఈ అవార్డుకు ఎంపికైంది. గత ఏడాది రాష్ట్రంలో చిరుధాన్యాల పంటలు 13.39 లక్షల హెక్టార్లలో సాగు చేశారు. 53.69 లక్షల టన్నుల దిగుబడి వచ్చింది.
 
  
  71వ గోల్డెన్ గ్లోబ్ అవార్డులు
  71వ గోల్డెన్ గ్లోబ్ అవార్డులను లాస్ ఏంజిలిస్‌లో 2014 జనవరి 12న ప్రదానం చేశారు.
  ఉత్తమ చిత్రం (డ్రామా):
  12 ఇయర్స్ ఆఫ్ స్లేవ్
  ఉత్తమ చిత్రం(మ్యూజికల్ కామెడీ): అమెరికన్ హజిల్
  ఉత్తమ దర్శకుడు: ఆల్ఫోన్సో క్యూరోన్ (చిత్రం-గ్రావిటీ)
  ఉత్తమ నటుడు (డ్రామా):
  మ్యూథ్యూస్ మ్యాక్ కొనాగే (చిత్రం-డల్లాస్ బయ్యర్స్ క్లబ్
  ఉత్తమ నటి (డ్రామా):
  కేట్ బ్లాంచెట్ (చిత్రం: బ్లూ జాన్)
  ఉత్తమ నటుడు (మ్యూజికల్ కామెడీ): లియోనార్డో డి క్యాప్రియో (చిత్రం-డి వోల్పో ఆఫ్ వాల్‌స్ట్రీట్)
  ఉత్తమ నటి (మ్యూజికల్ కామెడీ):
  అమీ ఆడమ్స్ (చిత్రం-అమెరికన్ హజిల్)
  ఉత్తమ విదేశీ భాషాచిత్రం: దిగ్రేట్ బ్యూటీ (ఇటలీ )
  
  జైపూర్ సాహిత్య ఉత్సవాలు
  ఏడో జైపూర్ సాహిత్య ఉత్సవాలు జైపూర్‌లో 2014 జనవరి 17నుంచి 21 వరకు జరిగాయి. ఇది ఆసియాలో కెల్లా అతిపెద్ద వార్షిక సాహితీ ఉత్సవం.
  ఈ ఉత్సవాల్లో 14 భాషలకు చెందిన రెండు లక్షల మంది సాహితీ ప్రియులు పాల్గొన్నారు. నోబెల్ అవార్డు గ్రహీతలు అమర్త్యసేన్, హారోల్డ్ వార్ముస్‌తో పాటు 240 మంది ప్రసంగించారు.
 
  
  క్రీడలు
  అంజూజార్జికి  ఎనిమిదేళ్ల తర్వాత స్వర్ణం
  2005 మొనాకో ప్రపంచ అథ్లెటిక్స్ పైనల్లో లాంగ్ జంపర్ అంజూబాబి జార్జికి ఎనిమిదేళ్ల తర్వాత స్వర్ణం దక్కింది. అప్పట్లో తొలి స్థానంలో నిలిచిన రష్యాకు చెందిన అథ్లెట్ తత్యానా కొటోవా డోపింగ్ పరీక్షలో పట్టుబడటంతో రెండో స్థానంలో నిలిచిన అంజూబాబి జార్జికి అంతర్జాతీయ అథ్లెటిక్ సంఘాల సమాఖ్య స్వర్ణం ప్రకటించింది. దీంతో ప్రపంచ అథ్లెటిక్ పోటీల్లో తొలి స్వర్ణం సాధించిన మహిళగా అంజూ ఘనత సాధించింది.
  
 
  అభిజిత్‌కు గ్రాండ్‌మాస్టర్స్ ఇంటర్నేషనల్ చెస్ టైటిల్
  పార్శ్వనాథ్ గ్రాండ్‌మాస్టర్స్ ఇంటర్నేషనల్ చెస్ టోర్నమెం ట్ టైటిల్‌ను అభిజిత్‌గుప్తా గెలుచుకున్నాడు. న్యూఢిల్లీలో 2014 జనవరి16న ముగిసిన పోటీలో ఉక్రెయిన్‌కు చెందిన ఎల్డర్ గాసనోవ్‌ను ఓడించి అభిజిత్ విజేతగా నిలిచాడు.
 
  
  హాకీ వరల్డ్ లీగ్ విజేత నెదర్లాండ్
  న్యూఢిల్లీ వేదికగా జరిగిన హాకీ వరల్డ్ లీగ్ పోటీల్లో నెదర్లాండ్స్ జట్టు విజేతగా నిలిచింది. జనవరి 18న ఏకపక్షంగా సాగిన అంతిమపోరులో ఈ జట్టు న్యూజిలాండ్‌ను ఓడించింది. ఈ లీగ్‌లో భారత్ ఆరో స్థాన ంలో నిలిచింది.


 K. LALITHA BAI
  Associate Professor in English, Hyderabad.
  
 Idioms and phrases refer to commonly used group of words in English. They carry a specific meaning and are used in specific situations. Phrases are usually made up of a few words and are used as a grammatical unit in a sentence; on the other hand idioms are full sentences. It is an important category in all competitive exams. Candidates preparing for competitive examinations must practice idioms and phrases in their writing as well as speech. By listening to native speakers one will get acquainted with the nuances of the language. It will make them proficient while practicing.
  For attempting the questions in this section the candidates should know the rules of grammar. They should also pay attention to various exceptions to the grammatical rules. Good command over grammar is necessary to solve these questions.
  
  List of important Idioms and Phrases
  A bird in the hand is worth two in the bush
  Meaning: Having something that is certain is much better than taking a risk for more, because chances are you might lose everything
  
  A bitter pill
  Meaning: A situation or information that is unpleasant but must be accepted
  
  A blessing in disguise
  Meaning: Something good that isn't recognized at first
  
  A man of action
  Meaning: A man who is inclined to act first rather than think about things and discuss them.
  
  Add fuel to the fire
  Meaning: To make a problem worse
  
  Every cloud has a silver lining
  Meaning: Be optimistic
  
  From scratch / to start from scratch
  Meaning: Start from the beginning with no prior preparation
  
  Face the music
  Meaning: Said when someone accepts to confront the unpleasant consequences of one's actions.
  
  Gain ground
  Meaning: To become popular, to make progress, to advance.
  Cross your fingers
  Meaning: To hope that something happens the way you want it to.
  
  Couch potato
  Meaning: Lazy person.
  
  Cost an arm and a leg
  Meaning: Extremely expensive.
  
  Cry over spilt milk
  Meaning: When you complain about a loss from the past.
  
  Don't put all your eggs in one basket
  Meaning: Do not put all your resources in one possibility.
  
  Lend me your ear
  meaning: To politely ask for someone's full attention.
  
  Picture paints a thousand words
  Meaning: A picture will be far more descriptive of something than words can ever be.
  
  Raw deal
  Meaning: Said when someone is ill treated.
  
  Red handed
  Meaning: Be discovered in or just after the act of doing something wrong or illegal
  
  Spill the beans
  Meaning: To reveal a secret.
  
  Turn a blind eye
  Meaning: Refuse to acknowledge something you know is real.
  
  Until one is blue in the face
  Meaning: Pointless efforts while trying to convince someone or change his mind.
  
  Walk on air
  Meaning: Very excited or happy.
  
  You can't judge a book by its cover
  Meaning: Decisions shouldn't be made primarily on appearance.
  
  Zero tolerance
  Meaning: No crime or law breaking big or small will be overlooked.
  
  Directions: which of the phrases (a), (b), (c) and (d) given below each sentence should replace the phrase printed in bold type to make the sentence grammatically correct? If the sentence is correct as it is, mark (e) i.e. No correction required as the answer.
  
  1.    Why do you wish to tread on the toes?
      a) To give offence to them
      b) To treat them indifferently
      c) To follow them grudgingly
      d) To be kicked by them
      e) No correction required
  
  2.    To keep one's temper
      a) To be in good mood
      b) To preserve ones energy
      c) To be angry    d) To be aloof from
      e) No correction required
  
  3.    To play second fiddle
      a) To be happy
      b) To reduce importance of one's senior
      c)    To support the role and view of another person
      d) To do back seat driving
      e) No correction required
  
  4.    Action is the glorious principle of life and the one that saves man from _____.
      a) The use of faculties, physical or mental
      b) Stagnation and unhappiness
      c) The sorrow of fellow beings
      d) The prerequisites of happiness
      e) No correction required
  
  5.    Being the head of a large family it difficult to keep his head above water.
      a) To take rest
      b) To work properly
      c) To avoid quarrel
      d) To keep out of debt
      e) No correction required
  
  6.    To leave someone in the lurch
      a) To come to compromise with someone
      b)    Constant source of annoyance to someone
      c)    To put someone at ease
      d)    to leave someone at a time when they need you to stay and help them
      e) No correction required
  
  7.    And really the only reason you were there was because you had a bone to pick with him.
      a)    You wanted to have a discussion with him
      b)    You wanted to chat
      c)    You wanted to talk
      d)    You wanted to have an argument with him
      e)    No correction required
  
  8.    He doesn't really go around with many people because he is a bit a lone wolf.
      a) Single person    b) Lonely person
      c) Unhappy person    d) Simple person
      e) No correction required
  
  9.    I don't honestly think he is capable of being polite as the leopard never changes his spots.
      a) Always complain    b) Differ in opinion
      c) Never change    d) Shout
      e) No correction required
  
  10.    The issue was taken before the Municipal Corporation meeting last week.
      a) Taking place at    b) Taken after
      c) Being taken up    d) Taken up at
      e) No correction required
  
  11.    As the maestro lifted his baton the theatre was so still you could hear _____.
      a) His heartbeat    b) A pin drop
      c) Bird wings    d) Drum beating
      e) No correction required
  
  12.    I don't agree with you, but your idea certainly gives me food _____.
      a) For fun    b) For consideration
      c) For thought    d) For thinking
      e) No correction required
  
  13.    Look, I will pay you back. Would you please call the _____.
      a) Hunters off    b) Tigers off
      c) Dogs off    d) Apes off
      e) No correction required
  
  14.    Just a moment... I've got the answer on the _____ of my tongue.
      a) Top    b) back
      c) Tip    d) Front
      e) No correction required
  
  15.    I'm afraid Chess isn't my cup of _____.
      a) Tea    b) Coffee
      c) Wine    d) Java
      e) Milk
  
  16.    I think I understand the nuts and _____ of the operation.
      a) Screws    b) Hammer
      c) Nails    d) Bolts
      e) No correction required
  
  17.    Oh, I'm sorry. I shouldn't have said that. I guess I really put my_____ in my mouth.
      a) Foot    b) Hand
      c) Elbow    d) Knee
      e) No correction required
  
  18.    I'll be back in the twinkling of _____.
      a) An eye    b) A Lighting bolt
      c) A smile    d) A laugh
      e) No correction required
  
  19.He is plain, simple and sincere man. He will always call a spade a spade.
      a)    Find meaning or purpose in your action
      b)    Avoid controversial situations
      c)    Be outspoken
      d)    Resist from making controversial statement
      e)    No correction required
  
  20.He has rejoined after a week and looks run down.
      a) Cheerful and bubbly
      b) Weak and tired
      c) Active and energetic
      d) Busy and preoccupied
      e) No correction required
  
  21.To hit the nail on the head
      a) To do the right thing
      b) To destroy one's reputation
      c) Announce one's fixed views
      d) To teach someone a lesson
      e) None of these
  
  22.All these promises these politicians make are just _____ in the sky.
      a) Pie    b) Ocean
      c) Music    d) Rags
      e) No correction required
  
  23.The small amount of money donated is just a _____ in the ocean compared to the large sum of money needed.
      a) Spot    b) Drop
      c) Speck    d) Sea
      e) None of the above
  
  24.They had had a dispute yesterday. That's why she gave him the cold _____.
      a) Arm    b) Hand
      c) Shoulder    d) Music
      e) None of the above
  
  25.He has been successful in his life. He went from _____ to riches.
  a) Rags    
  b) Shoulder
  c) Colours
  d) Poor
  e) None of the above
  
  Answers:
  1) a     2) a     3) c     4) b     5) d
  6) d     7) d     8) b     9) c     10) d
  11) b     12) c     13) c     14) c     15) a
  16) d     17) a     18) a     19) c     20) b
  21) a    22) a     23) b     24) c     25) a


  పంచాయతీ కార్యదర్శి
  
  
 2,677 పంచాయతీ కార్యదర్శి ఉద్యోగాలకు ఏపీపీఎస్సీ ఫిబ్రవరి 23న నిర్వహించే పరీక్షకు లక్షల మంది హాజరు కానున్నారు. పరీక్షకు సంబంధించిన పేపర్-2లో నిర్దేశించిన అకౌంటింగ్ సిలబస్ పూర్తిగా కొత్తది. దీంతో అభ్యర్థుల్లో కొంత ఆందోళన ఉంది. ఈ నేపథ్యంలో అకౌంటింగ్‌లోని ప్రాథమిక అంశాలపై స్పెషల్ ఫోకస్..
  
  
 ఆంధ్రప్రదేశ్ పంచాయతీరాజ్ చట్టం, 73వ రాజ్యాంగ సవరణ చట్టంలో నిర్దేశించిన విధులను పంచాయతీ కార్యదర్శి నిర్వర్తించాల్సి ఉంటుంది. ఈ విధుల్లో గ్రామ పంచాయతీ తీర్మానాలను అమలు చేయడం, పంచాయతీ విధించే పన్నులను వసూలు చేయడం వంటివి ఉన్నాయి. ఈ తరుణంలో పంచాయతీ కార్యదర్శికి ఖాతాల నిర్వహణపై అవగాహన ఉండాల్సిన అవసరం ఏర్పడింది. దీన్ని దృష్టిలో ఉంచుకొనే సిలబస్‌లో అకౌంటింగ్ విభాగాన్ని చేర్చారు. 150 మార్కులకున్న పేపర్-2 సిలబస్‌లో ఐదు విభాగాలున్నాయి. వీటిలో ఐదో విభాగం ‘అకౌంటింగ్‌తో సంబంధమున్న ప్రాథమిక అంశాలు’. దీన్నుంచి ఎన్ని ప్రశ్నలు వస్తాయో కచ్చితంగా చెప్పలేంగానీ గరిష్టంగా 30 ప్రశ్నలు రావొచ్చు. ఆ.ఇౌఝ, క.ఇౌఝ పూర్తిచేసిన వారికి ఈ విభాగం అనుకూలం. అయితే మిగిలిన వారు కొంత కష్టపడితే పూర్తిస్థాయి మార్కులు పొందొచ్చు. ఈ కింది అంశాలను అర్థం చేసుకుంటే అకౌంటింగ్‌కు సంబంధించిన విషయాలు తేలిగ్గా అర్థమవుతాయి.
  
  అకౌంటింగ్- ప్రాథమిక అంశాలు
  అకౌంటింగ్: అమెరికన్ అకౌంటింగ్ అసోసియేషన్ ప్రకారం.. ‘‘వ్యవహారాలను గుర్తించి, కొలచి, ఆర్థికపరమైన సమాచారం అందజేయడం ద్వారా నిర్ణయాలు తీసుకోవడానికి సహకరించే ప్రక్రియే అకౌంటింగ్.
  బుక్ కీపింగ్: బుక్ కీపింగ్.. అకౌంటింగ్‌లో అంతర్భాగం. ఇది వ్యవహారాలను పుస్తకాల్లో నమోదుచేసి, వాటిని నిర్వహించేందుకు సంబంధించినది.
  
  బుక్ కీపింగ్‌లో చేసే పనులు:
  వ్యవహారాలను, సంఘటనలను గుర్తించడం.
  గుర్తించిన వ్యవహారాలను, సంఘటనలను సాధారణంగా ఉపయోగించే కొలమానంలో కొలవడం.
  గుర్తించిన, కొలచిన వ్యవహారాలను వాటి అనుబంధ ఖాతా పుస్తకాల్లో కాలక్రమంలో నమోదు చేయడం.
  నమోదు చేసిన వ్యవహారాలను, సంఘటనలను ఆవర్జాలో వర్గీకరించడం.
  
  అకౌంటింగ్ లాభాలు:
  ఒక ఆర్థిక సంవత్సరంలో సంస్థ లాభం లేదా నష్టాన్ని నిర్ధారించడానికి ఉపయోగపడుతుంది.
  సంస్థ ఆర్థిక స్థితిని తెలుసుకోవచ్చు.
  సంస్థ ఖాతా పుస్తకాల నిర్వహణ ద్వారా చట్టపరమైన నిబంధనను అమలు చేయొచ్చు.
  వ్యాపార కార్యక్రమాల ప్రణాళికల తయారీకి, నిర్ణయాలు తీసుకునేందుకు ఉపయోగపడుతుంది.
  
  అకౌంటింగ్ విభాగాలు: 1. ఆర్థిక అకౌంటింగ్. 2. కాస్ట్ అకౌంటింగ్. 3. యాజమాన్య అకౌంటింగ్.
  అకౌంటింగ్ భావనలు: అందరికీ ఆమోదయోగ్యమైన అకౌంటింగ్ ప్రమేయాలను అకౌంటింగ్ భావనలుగా చెప్పొచ్చు. అవి: వ్యాపార అస్తిత్వ భావన, ద్రవ్య కొలమాన భావన, వ్యయ భావన, గతిశీల సంస్థ భావన, ద్వంద్వ భావన, అంశాల భావన, వసూలు భావన.
  వ్యాపార వ్యవహారాలను రెండు విధాలుగా నమోదు చేస్తారు. అవి.. ఒంటి పద్దు విధానం, జంట పద్దు.
  ఒంటి పద్దు విధానం: వ్యవహారాల నమోదు అశాస్త్రీయంగా, అసంపూర్తిగా ఉంటుంది. ఇందులో ఓ వ్యవహారానికి సంబంధించి రెండు అంశాలకు బదులు ఒక అం శం మాత్రమే (డెబిట్ లేదా క్రెడిట్) నమోదు చేస్తారు.
  జంట పద్దు విధానం: ఈ విధానాన్ని ఇటలీకి చెందిన లుకాపాసియాలో కనుగొన్నారు. ప్రతి వ్యవహారంలోనూ ఒక ఖాతాకు డెబిట్, మరో ఖాతాకు క్రెడిట్ చేస్తారు. ఇదే జంట పద్దు సూత్రం.
  
  ఖాతాలు- రకాలు:
  జంట పద్దు విధానంలోని వ్యవహారాలన్నింటినీ మూడు ఖాతాలుగా విభజించవచ్చు. అవి.. 1. వ్యక్తిగత ఖాతాలు. 2. వాస్తవ ఖాతాలు. 3. నామమాత్రపు ఖాతాలు.
  చిట్టా: ఇదొక పుస్తకం. ఇందులో వ్యాపార వ్యవహారాలను వాటి కాలానుగుణంగా నమోదు చేస్తారు. అన్ని వ్యవహారాలను తొలుత చిట్టాలో రాస్తారు. అందుకే దీన్ని తొలి పద్దు పుస్తకంగా పేర్కొంటారు.
  ఆవర్జా (లెడ్జర్): అకౌంటింగ్ చక్రంలోని రెండో దశ ఆవర్జా. ఇది వ్యక్తిగత, వాస్తవిక, నామమాత్రపు ఖాతాలకు సంబంధించిన వ్యవహారాల ఖాతాలను రాసే పుస్తకం. చిట్టాలో రాసిన అన్ని డెబిట్, క్రెడిట్ అంశాలన్నీ ఆవర్జాలో సంబంధిత ఖాతాలకు బదిలీ అవుతాయి. ఈ బదిలీ ప్రక్రియనే ఆవర్జా నమోదని అంటారు. ఆవర్జాను తుది పుస్తకమని పేర్కొంటారు.
  
  సహాయక చిట్టాలు:
  వ్యాపార వ్యవహారాలను, వాటి స్వభావాన్ని బట్టి వేర్వేరు పుస్తకాల్లో రాస్తారు. ఈ ప్రత్యేక పుస్తకాలనే సహాయక చిట్టాలంటారు. వీటిలో వివిధ రకాలున్నాయి. అవి.. కొనుగోలు చిట్టా, అమ్మకాల చిట్టా, కొనుగోలు వాపసుల చిట్టా, అమ్మకాల వాపుసుల చిట్టా, నగదు చిట్టా, వసూలు హుండీల చిట్టా, చెల్లింపు హుండీల చిట్టా, అసలు చిట్టా.
  
  బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక
  సాధారణంగా వ్యాపార సంస్థలు ఈ కింద పేర్కొన్న వాటి కోసం బ్యాంకులో ఖాతాను తెరుస్తాయి. అవి.. దొంగతనం అరికట్టడం, ఉద్యోగులు నిధులను దుర్వినియోగం చేయకుండా చూసేందుకు, చెల్లింపులు జరిపినట్లు సాక్ష్యాల కోసం, దూరప్రాంతాల్లో ఉన్నవారికి చెల్లింపులకు, వారి నుంచి వసూలుకు ఖాతాలు ఉపయోగపడతాయి.
  ఓవర్ డ్రాఫ్ట్: కొన్నిసార్లు వ్యాపార సంస్థకు తన బ్యాంకు ఖాతాలో ఉన్న నిల్వ కంటే ఎక్కువ మొత్తం అవసరమవుతుంది. ఇలాంటి సందర్భాల్లో ఓవర్‌డ్రాఫ్ట్ రూపంలో బ్యాంకు నుంచి అప్పు తీసుకుంటుంది. ఈ పరిస్థితిలో సంస్థకు బ్యాంకు రుణదాత అవుతుంది. ఈ రుణంపై సంస్థ వడ్డీ చెల్లించాలి. ఓవర్‌డ్రాఫ్ట్ అంటే వసూళ్ల కంటే చెల్లింపులు ఎక్కువగా ఉండటం.
  
  ముగింపు లెక్కలు:
  ఏడాది చివర్లో సంస్థ.. తన ఆర్థిక పరిస్థితిని ఆస్తి, అప్పుల పరంగా తెలుసుకునేందుకు ముగింపు లెక్కల్ని తయారు చేస్తుంది. లాభనష్టాలను తెలుసుకునేందుకు వర్తకపు, లాభనష్టాల ఖాతాను, ఆస్తి, అప్పుల స్థితిగతులను తెలుసుకునేందుకు ఆస్తి, అప్పుల పట్టీని తయారు చేస్తుంది.
  వ్యాపార ఫలితాలు అంటే ఒక సంవత్సర కాలంలోని లాభాలు లేదా నష్టాలు. వీటిని లాభనష్టాల ఖాతాను తయారు చేసి తెలుసుకుంటారు. వాటినే ఆదాయపు పట్టిక అంటారు.
  
  ముగింపు లెక్కల వల్ల లాభాలు:
  1.వ్యాపారపు ఆర్థిక ఫలితం
  (లాభమా? నష్టమా?) తెలుస్తుంది.
  2.వ్యాపారపు ఆర్థిక పరిస్థితి
  (ఆస్తులు, అప్పులు) తెలుస్తుంది.
  3.వ్యాపార ద్రవ్యత్వ పరిస్థితిని, ఆర్థిక పటిష్టతను
  గుర్తించవచ్చు.
  4.పన్నులను లెక్కించేందుకు ఉపయోగపడుతుంది.
  
  తరుగుదల
  ఓ సంస్థ తాను దీర్ఘకాలం మనుగడలో ఉంటుందని భావిం చి తన వ్యవహారాలను నమోదు చేస్తుంది. దీన్నే గతిశీల సంస్థ భావన అంటారు. దీన్ని అనుసరించి సంస్థ ఆస్తులను రెండు రకాలుగా వర్గీకరించవచ్చు. అవి.. 1. స్థిరాస్తులు (భవనాలు, యంత్రాలు, ఫర్నిచర్ తదితరాలు). 2. చరాస్తులు (రుణగ్రస్తులు, సరుకు, వసూలు హుండీలు తదితరాలు).
  ఆస్తి విలువ క్రమేపీ తగ్గడాన్ని తరుగుదల అని అంటాం. తరుగుదల స్థిరాస్తులలోనే ఉంటుంది. అందువల్ల తరుగుదల అనే పదాన్ని స్థిరాస్తులకు సంబంధించి మాత్రమే ఉపయోగించాలి.
  
  తరుగుదలకు కారణాలు:
  అరుగు, తరుగు; లుప్తత; భౌతిక శక్తులు; కాలగమనం; ఉద్గ్రహణ.
  ఆస్తుల తరుగుదలను ఏర్పరిచేందుకు వివిధ పద్ధతులు అమల్లో ఉన్నాయి. కానీ, వివిధ పారిశ్రామిక, వాణిజ్య సంస్థలు తరుగుదలను ఏర్పరిచేందుకు సాధరణంగా రెండు ముఖ్యమైన పద్ధతులను ఉపయోగిస్తాయి. అవి.. 1. స్థిర వాయిదా పద్ధతి. 2. తగ్గుతున్న నిల్వల పద్ధతి.
  స్థిర వాయిదాల పద్ధతి: ఈ పద్ధతిలో ప్రతి సంవత్సరం ఆస్తి కొన్న ఖరీదుపై ఒక స్థిరమొత్తం లేదా కొంత శాతాన్ని ఆస్తి విలువ నుంచి తగ్గిస్తారు. ఆస్తి కొన్న ఖరీదుపై తరుగుదలను ఏటా లెక్కించడం వల్ల, అన్ని సంవత్సరాలకు తరుగుదల, మొత్తాలు స్థిరంగా ఉంటాయి. అందుకే దీన్ని స్థిరవాయిదాల పద్ధతి అంటారు.
  తగ్గుతున్న నిల్వల పద్ధతి: ఈ పద్ధతిలో మొదటి ఏడాది ఆస్తి కొన్న ఖరీదుపై తరుగుదలను లెక్కిస్తారు. మిగిలిన సంవత్సరాల్లో ఆస్తి తగ్గుతున్న నిల్వలపై మాత్రమే తరుగుదలను లెక్కిస్తారు. అందుకే దీన్ని నిల్వల పద్ధతిగా పేర్కొంటారు.
  
  కన్‌సైన్‌మెంట్ ఖాతాలు:
  టోకు వర్తకుడు, ఉత్పత్తిదారులు తమ వస్తువులను సౌకర్యవంతంగా, లాభదాయకంగా అమ్మాలంటే ఓ ప్రతినిధి అవసరం. ప్రతినిధి.. వర్తకుడు పంపిన సరుకును అమ్మి, తన సేవలకుగాను కొంత కమిషన్ పొందుతాడు. ఇలా ఒక ప్రాంతంలో ఉన్న వర్తకుడు తన సరుకులను వేరొక ప్రాంతంలో ఉన్న ప్రతినిధికి కమిషన్ మీద అమ్మకానికి పంపడాన్ని కన్‌సైన్‌మెంట్ అంటారు. సరుకు పంపే వ్యక్తిని కన్‌సైనర్ అని, సరుకు పొందిన వ్యక్తిని కన్‌సైనీ అని అంటారు. ఏజెంట్ ద్వారా సరుకులను అమ్మే విధానాన్ని కన్‌సైన్‌మెంట్ వ్యాపారంగా పేర్కొనవచ్చు.
  కమిషన్: కన్‌సైనర్.. తన సరుకులను అమ్మినందుకుగాను కన్‌సైనీకి చెల్లించిన ప్రతిఫలమే కమిషన్. ఇది ప్రధానంగా మూడు రకాలు. 1. సాధారణ కమిషన్. 2. అదనపు కమిషన్. 3. డెల్ క్రెడరీ కమిషన్.
  
  ముఖ్యాంశాలు
  వ్యాపారంలో వ్యాపారస్తుడు పెట్టుబడి పెట్టిన మొత్తం మూలధనం.
  నగదు లేదా సరుకులను యజమాని సొంతానికి వాడుకుంటే వాటిని సొంతవాడకాలు అంటారు.
  తొలి పద్దు పుస్తకాన్ని చిట్టా అంటారు.
  ఖాతాల సంపుటిని ఆవర్జాగా పేర్కొంటారు.
  వ్యాపార వ్యవహారాలను చిట్టా నుంచి ఆవర్జాకు బదిలీ చేయడాన్ని నమోదు అంటారు.
  మూలధనం, అప్పులను కలిపి ఆస్తులుగా వ్యవహరిస్తారు.
  ఆస్తులు, అప్పులకు మధ్యగల తేడా మూలధనం.
  మూలధనం వ్యక్తిగత ఖాతాకు చెందినది.
  నగదు వాస్తవిక ఖాతాకు చెందినది.
  జీతాలు నామమాత్రపు ఖాతాకు చెందినది.
  సహాయక చిట్టాలు ఎనిమిది రకాలు.
  రుణదాత రుణగ్రస్థునికి ఇచ్చే డిస్కౌంట్ నగదు డిస్కౌంట్.
  వర్తకుడు, కొనుగోలుదారునికి అమ్మకపు ధరపై ఇచ్చే తగ్గింపును వర్తకపు డిస్కౌంట్లు అంటారు.
  వర్తకపు డిస్కౌంటును ఖాతాపుస్తకాల్లో నమోదు చేయకూడదు.
  చిట్టా, ఆవర్జాగా ఉపయోగపడే పుస్తకాన్ని నగదు పుస్తకమని అంటారు.
  ఓవర్ డ్రాఫ్టు పద్ధతిలో నగదు పుస్తకంలో క్రెడిట్ నిల్వ చూపుతుంది.
  పాస్‌బుక్ క్రెడిట్ నిల్వ చూపే పద్ధతి అనుకూల నిల్వ పద్ధతి.
  మూలధన అంశాలను ఆస్తి, అప్పుల పట్టీలో నమోదు చేస్తారు.
  రాబడి అంశాలను లాభనష్టాల ఖాతాలో నమోదు చేస్తారు.
  ఫర్నిచర్ కొనుగోలును సాధారణ ఖర్చుల ఖాతాకు డెబిట్ చేయడాన్ని సిద్ధాంతపరమైన తప్పులు అంటారు.
  కన్‌సైనీ, కన్‌సైనర్‌కు పంపే నివేదికను అకౌంట్ సేల్స్ అంటారు.
  కన్‌సైన్‌మెంట్ ఖాతా నామమాత్రపు ఖాతాకు చెందినది.
  అకౌంటింగ్ సూత్రం ప్రకారం నమోదు చేయని వ్యవహారాలను సిద్ధాంతరపరమైన తప్పులుగా పేర్కొంటారు.
  వ్యవహారాలను పూర్తిగా నమోదు చేయకుండా వదిలేసిన తప్పులు ఆకృతి తప్పులు.
  కన్‌సైనీ ఖాతా వ్యక్తిగత ఖాతాకు చెందినది.
  ఆస్తి జీవితకాలం పూర్తయిన తర్వాత మిగులు విలువను తుక్కు విలువ లేదా అవశేషపు విలువ అని అంటారు.
  అసాధారణ నష్టాన్ని కన్‌సైన్‌మెంట్ ఖాతాలో క్రెడిట్ వైపున వేస్తారు.
  ఆస్తి విలువ మాత్రమే కాకుండా ఆస్తి ధరపై వడ్డీని కూడా పరిగణనలోకి తీసుకునే పద్ధతిని వార్షిక పద్ధతి అంటారు.
  
  కురుహూరి రమేష్,
  సీనియర్ ఫ్యాకల్టీ హైదరాబాద్.
  


 యునెటైడ్ ప్రోగ్రెసివ్  అలయన్స్ (యూపీఏ) అధికారంలోకి వచ్చాక.. దేశంలో ద్రవ్యోల్బణం పరంగా నెలకొన్న పరిస్థితులు.. కారణాలు.. ప్రభుత్వం అనుసరించిన స్థూల ఆర్థిక దృక్పథం.. వ్యవసాయ,  పారిశ్రామిక రంగంలో అభివృద్ధి, ఆర్థిక రంగంలో ప్రభావం చూపిన అంశాలపై విశ్లేషణ..
  
 యూపీఏ ప్రభుత్వం 2004లో అధికారంలోకి రావడానికి ముందు ఆర్థిక సంవత్సరంలో జీడీపీ వృద్ధి రేటు 6.5 నుంచి 7 శాతంగా ఉండగలదని ముందస్తు అంచనాలు వెల్లడయ్యాయి. అయితే వాస్తవానికి 8 శాతానికిపైగా వృద్ధి నమోదైంది. 1979 నుంచి 2003-04 మధ్య సగటు వృద్ధి 5.7 శాతం. అదే సమయంలో తూర్పు ఆసియా దేశాలైన హాంకాంగ్, సింగపూర్, దక్షిణ కొరియాలతో పోల్చితే భారత్ వృద్ధి సాధనలో వెనుకంజలో నిలిచింది. 2003-04లో మొత్తం దేశ జనాభాలో 58 శాతం మందికి వ్యవసాయ రంగమే ఆధారంగా నిలిచింది. అదే సమయంలో జీడీపీలో వ్యవసాయ రంగం వాటా 22 శాతంగా నమోదైంది.
 
  
 వ్యవసాయ, అనుబంధ రంగాల్లో వృద్ధి 9.1 శాతంగా నమోదు కాగా, అది 2004-05లో 1.1 శాతానికి తగ్గడం గమనార్హం. నైరుతి రుతుపవనాలు తక్కువ వర్షపాతాన్ని కురిపించడంతో ఆ సమయంలో ఖరీఫ్ పంట ఉత్పత్తి క్షీణించింది. అక్టోబర్ 2003లో పారిశ్రామిక ఉత్పత్తి సూచీలో 6.2 శాతం వృద్ధి నమోదుకాగా, ఈ వృద్ధి అక్టోబర్ 2004లో 10.1 శాతానికి చేరింది. డిసెంబర్ 2004లో ఈ వృద్ధి క్షీణించడంతో పారిశ్రామిక ఉత్పత్తి సూచీ 8 శాతానికి తగ్గింది. 1996-97 తర్వాత 2000-01 మినహా మిగిలిన కాలంలో సేవారంగం స్థిరమైన వృద్ధిని సాధించింది. సేవా రంగానికి సంబంధించి 2004లో వాణిజ్యం, హోటళ్లు, రవాణా, సమాచార రంగంలో అధిక శాతం వృద్ధి నమోదైంది. మొత్తంగా యూపీఏ ప్రభుత్వం అధికారం చేపట్టడానికి ముందు సంవత్సరం భారత ఆర్థిక వ్యవస్థ భవిష్యత్ ఆశాజనకంగా ఉందని చెప్పొచ్చు.
  
 స్థూల ఆర్థిక దృక్పథం:
 యూపీఏ పాలన ప్రారంభానికి ముందు సంవత్సరంలో స్థిరధరల వద్ద (1993-94) స్థూల దేశీయోత్పత్తి 2003-04లో రూ.14,24,500 కోట్లుగా నమోదైతే, యూపీఏ ప్రభుత్వ హయాంలో జీడీపీ గణనీయంగా పెరిగింది. స్థిరధరల వద్ద (2004-05) 2007-08లో రూ. 38,96,636గా నమోదైన జీడీపీ.. 2012-13లో రూ. 55,03,476కు పెరిగింది. ప్రజల తలసరి ఆదాయంలోనూ గణనీయమైన పెరుగుదల సంభవించింది. స్థిరధరల వద్ద 2003-04లో తలసరి ఆదాయం రూ. 18,317 కాగా, 2011-12లో స్థిర ధరల వద్ద రూ. 38,037కు పెరిగింది. పెరిగిన తలసరి ఆదాయం ప్రజల జీవన ప్రమాణస్థాయిలో పెరుగుదలను సూచిస్తుంది. తలసరి ఆదాయంలో మెరుగుదల వినియోగ వ్యయం పెరగడానికి కారణమైంది. తద్వారా వస్తు, సేవల డిమాండ్‌లో పెరుగుదల నమోదైంది. సమష్టి డిమాండ్ కంటే సమష్టి సప్లయ్‌లో తగ్గుదల కారణంగా గత దశాబ్దంలో ద్రవ్యోల్బణ పరిస్థితులు సంభవించాయి.
  
 2003-04లో ఆహార ధాన్యాల ఉత్పత్తి 210.8 మిలియన్ టన్నులు కాగా, తదుపరి కాలంలో ఉత్పత్తిలో గణనీయమైన పెరుగుదల ఏర్పడింది. 2007-08లో 230.8 మిలియన్ టన్నులకు, 2012-13లో 250.1 మిలియన్ టన్నులకు ఆహార ధాన్యాల ఉత్పత్తి పెరిగింది. ఇదే కాలానికి సంబంధించి జనాభా పెరుగుదల రేటు అధికంగా ఉండటంతో డిమాండ్ కూడా పెరిగింది. ఈ అంశం ద్రవ్యోల్బణ పరిస్థితులు ఏర్పడడానికి కారణమైంది.
  
 ద్రవ్య సరఫరా పెరుగుదలను ద్రవ్యోల్బణ పరిస్థితులు ఏర్పడడానికి ముఖ్య కారణంగా పేర్కొనవచ్చు. విశాల ద్రవ్యంగా పరిగణించే ఎం-3లో గణనీయమైన వృద్ధి సంభవించింది. ఎం-3 వృద్ధి 2003-04లో 16.4 శాతంగా నమోదు కాగా, అది 2007-08లో 21.4 శాతానికి చేరుకుంది. 2009-10లో 16.8 శాతంగానూ నమోదైంది. ద్రవ్య సరఫరాలో పెరుగుదలకు అనుపాతంగా ఉత్పత్తిలో వృద్ధి నమోదుకాకుంటే ద్రవ్యోల్బణ పరిస్థితులు ఏర్పడతాయి. ఈ విధమైన పరిస్థితిని యూపీఏ ప్రభుత్వ హయాంలో నిశితంగా గమనించవచ్చు.
  
 భారత్‌లో ద్రవ్యోల్బణ కొలమానమైన టోకుధరల సూచీ (డబ్ల్యూపీఐ) 2003-04లో 4.6శాతంగా నమోదు కాగా, ఆర్థిక సంక్షోభం తదుపరి కాలంలో ఈ సూచీలో పెరుగుదల సంభవించింది. 2008-09లో డబ్ల్యూపీఐ 8.1 శా తం, 2010-11లో 9.6శాతం, 2011-12లో 8.9 శాతం, 2012-13లో 7.6 శాతంగా నమోదైంది. ఇదే కాలానికి పారిశ్రామిక కార్మికులకు సంబంధించిన వినియోగదారుల ధరల సూచీలోనూ పెరుగుదల సంభవించింది.
  
 షెడ్యూల్డ్ వాణిజ్య బ్యాంకుల పరపతిలోనూ గత పది సంవత్సరాలలో పెరుగుదల రేటు అధికంగా ఉంది. తద్వారా ద్రవ్య సరఫరా అధికమై ద్రవ్యోల్బణ పరిస్థితులు ఏర్పడ్డాయి. మరోవైపు ఎగుమతుల కంటే దిగుమతుల వృద్ధి అధికంగా ఉండటం కరెంట్ అకౌంట్ లోటు (current account deficit - CAD) పెరుగుదలకు దారితీసింది. ఇది రూపాయి విలువలో ఒడిదుడుకులకు కారణమైంది. ఈ స్థితి దిగుమతుల ధరల పెరుగుదలకు దారితీసింది. తద్వారా ఉత్పత్తి వ్యయాలు అధికమై ధరల పెరుగుదల అనివార్యమైంది.
  
 వేతన ఉపాధి పథకాల అమలు గ్రామీణ ప్రజల ఆర్థికస్థితిగతులను మెరుగుపరిచింది. దాంతో ఈ స్థితి సమష్టి డిమాండ్ పెరుగుదలకు దారితీసింది.
  
 వ్యవసాయరంగ అభివృద్ధి:
 1990వ దశకం రెండో అర్ధభాగం నుంచి వ్యవసాయ రంగంలో వృద్ధి క్షీణించింది. 1987-88 నుంచి 1996-97 మధ్యలో వ్యవసాయ రంగం సగటు సాంవత్సరిక వృద్ధి 3.61శాతం కాగా, తదుపరి కాలంలో వృద్ధి మందగించింది. 1996-97 నుంచి 2005-06 మధ్య సగటు వృద్ధి 2.2 శాతానికి తగ్గింది. 2006-07 తర్వాత వ్యవసాయ రంగం కొంతమేర పురోగమించింది. 11వ ప్రణాళికలో పంట ఉత్పత్తి వృద్ధిలో కొంతమేర పెరుగుదల సంభవించింది. 2009-10లో దేశంలోని కొన్ని ప్రాంతాల్లో కరువు కాటకాలు ఏర్పడ్డాయి. అంతేకాకుండా గత దశాబ్దంలో అనేక పంటల ఉత్పత్తి వృద్ధిలో తేడా కంటే ఉత్పాదకత వృద్ధిలో తేడా (వేరియేషన్‌‌స) ఎక్కువగా ఉండటాన్ని గమనించవచ్చు. కొన్ని పంటల కింద ఉన్న భూ విస్తీర్ణంలో పెరుగుదల సంభవిస్తే మరికొన్ని పంటల విస్తీర్ణంలో తగ్గుదల ఏర్పడింది. పప్పుధాన్యాల ఉత్పాదక పెరుగుదల సంతృప్తికరంగా లేదు.
  
 చెరుకు ఉత్పాదకత స్తంభించింది. వివిధ రాష్ట్రాల మధ్య వ్యవసాయరంగ ప్రగతిలోనూ తేడాలు గత దశాబ్దంలో అధికమయ్యాయి. 2004-05 ధరల వద్ద వ్యవసాయరంగంలో వార్షిక వృద్ధి సగటు గుజరాత్‌లో అత్యధికంగా 15 శాతంగా నమోదైంది. 2002-03 తర్వాత గుజరాత్ వ్యవసాయ రంగంలో అధిక వృద్ధి సాధించింది. తర్వాతి స్థానంలో ఛత్తీస్‌గఢ్ నిలిచింది. ఛత్తీస్‌గఢ్‌లో వ్యవసాయరంగ సగటు సాంవత్సరిక వృద్ధి గత దశాబ్దంలో 6.1 శాతంగా నమోదైంది. వ్యవసాయ ఉత్పత్తిలో 4 శాతానికిపైగా వృద్ధి సాధించిన రాష్ట్రాలుగా మధ్యప్రదేశ్, రాజస్థాన్, మహారాష్ట్ర, ఆంధ్రప్రదేశ్‌లు నిలిచాయి.
  
 ఒడిశాలో వ్యవసాయ రంగ ఉత్పత్తి వృద్ధి 3 శాతానికి పరిమితం కాగా, గత దశాబ్దంలో జార్ఖండ్‌లో రుణాత్మక వృద్ధి నమోదైంది. ఉత్పాదకస్థాయి తక్కువగా ఉన్న కర్ణాటక, అసోంలలో వ్యవసాయ ఉత్పత్తిలో వృద్ధి 1 శాతంలోపు మాత్రమే నమోదైంది. 11వ పంచవర్ష ప్రణాళికలో వ్యవసాయ రంగంపై ప్రభుత్వ రంగ పెట్టుబడులు జీడీపీలో 4 శాతానికి పెంచడంలోనూ ప్రభుత్వం విఫలమైంది. 2004-05 నుంచి 2006-07 మధ్యలో వ్యవసాయరంగంలో ప్రభుత్వ రంగ పెట్టుబడులు పెరిగినప్పటికీ.. తదుపరి కాలంలో తగ్గుదల సంభవించింది. ఇటీవల కాలంలో ప్రైవేటు రంగ పెట్టుబడులు పెరిగిన కారణంగా మొత్తం వ్యవసాయ రంగంలో పెట్టుబడుల పెరుగుదలలో ప్రగతి సంభవించింది.
  
  
 పారిశ్రామిక వృద్ధిలో ఒడిదుడుకులు:
 2002-03లో పారిశ్రామిక రంగంలో వృద్ధి 7 శాతంగా నమోదు కాగా, తొమ్మిదో ప్రణాళికలో సగటు వృద్ధి 5 శాతానికి తగ్గింది. 10వ ప్రణాళికలో సగటున 8.2 శాతం వృద్ధి సాధించిన పారిశ్రామిక రంగం 2008-09లో 2.7 శాతానికి పరిమితమైంది. గత రెండు సంవత్సరాలలో (2011-12, 2012-13) జీడీపీ వృద్ధి క్షీణించడానికి పారిశ్రామిక వృద్ధిరేటు తగ్గుదల కారణమైంది. 2011-12లో 3.5 శాతం, 2012-13లో 3.1 శాతం వృద్ధినే పారిశ్రామిక రంగం నమోదు చేసుకొంది. విద్యుత్ ఉత్పాదన సామర్థ్యం వృద్ధిలోనూ ఇటీవల కాలంలో తగ్గుదల సంభవించింది. పారిశ్రామిక ఉత్పత్తి వృద్ధి తగ్గిన కారణంగా వినియోగ వస్తువుల ఉత్పత్తి తగ్గడంతో ద్రవ్యోల్బణ పరిస్థితులు ఏర్పడ్డాయి.
  
  
 ప్రధానమంత్రి అభిప్రాయం
  ద్రవ్యోల్బణాన్ని అరికట్టడంలో ప్రభుత్వం విజయవంతం కాలేకపోయిందని ప్రధానమంత్రి మన్మోహన్ సింగ్ ఇటీవల అభిప్రాయపడ్డారు. సమ్మిళిత వృద్ధి సాధనలో భాగంగా ప్రభుత్వం అవలంబించిన విధానాల కారణంగా బలహీన వర్గాల ప్రజల వద్ద లభ్యమయ్యే ద్రవ్య పరిమాణం పెరగడం ద్రవ్యోల్బణం ఏర్పడడానికి ముఖ్య కారణంగా ఆయన పేర్కొన్నారు. ఆహార ద్రవ్యోల్బణంలో ఏర్పడిన నిరంతర పెరుగుదల టోకు ధరల సూచీ (డబ్ల్యూపీఐ)లో పెరుగుదలకు కారణమైంది. ద్రవ్యోల్బణం కంటే ఎక్కువ శాతం మంది ప్రజల ఆదాయంలో పెరుగుదల రేటు అధికమని ప్రధాని అభిప్రాయపడ్డారు.
  
  కూరగాయలు, పండ్లు వంటి ఉత్పత్తుల సరఫరా, మార్కెటింగ్‌ను మెరుగుపరిచే విషయంలో రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు మరింత మెరుగ్గా పని చేయాల్సి ఉందన్నారు. 2012-13లో వృద్ధి రేటు 5 శాతానికి పరిమితమైనప్పటికీ రాబోయే సంవత్సరాల్లో ఆర్థిక వృద్ధి రేటు మెరుగుపడే అవకాశం ఉందనే ఆశాభావాన్ని ఆయన వ్యక్తం చేశారు. ప్రపంచ ఆర్థికవృద్ధి మెరుగయ్యే సూచనల నేపథ్యంలో ప్రభుత్వం తీసుకున్న చర్యలు స్వదేశంలోని అవరోధాలను అధిగమించగలవని, తద్వారా వృద్ధిరేటు మెరుగుపడగలదని ఆయన అభిప్రాయపడ్డారు. ప్రపంచ ఆర్థిక సంక్షోభ నేపథ్యంలో భారత్‌తోపాటు వర్ధమాన దేశాల్లోనూ వృద్ధి మందగించిందని ప్రధానమంత్రి మన్మోహన్ సింగ్ పేర్కొన్నారు.
  
  
  భవిష్యత్ కార్యాచరణ
  ప్రభుత్వం ఆర్థిక వ్యవస్థ పురోగమనానికి తగిన చర్యలు తీసుకోవాలి.
  శ్రామిక శక్తికి అదనంగా తోడయ్యే అసంఖ్యాకమైన ప్రజలకు ఉత్పాదక ఉపాధి అందించి పేదరిక తగ్గుదలకు చర్యలు చేపట్టాలి.
  భారత్ ప్రస్తుతం వినియోగం నుంచి పెట్టుబడి వైపు తన దృష్టిని మరల్చాలి. ప్రభుత్వ రంగం పొదుపు, కుటుంబ రంగ పొదుపును పెంచడానికి తగిన చర్యలు అవసరం.
  స్థూల ఆర్థిక స్థిరీకరణ దిశగా ప్రభుత్వం దృష్టి సారించాలి. ద్రవ్యోల్బణం, కరెంట్ అకౌంట్‌లోటు, ద్రవ్యలోటు తగ్గించే చర్యలకు ప్రాధాన్యమివ్వాలి.
  వ్యవసాయ రంగానికి సంబంధించి వర్తక నిబంధనలను మెరుగుపరచడం, ప్రభుత్వ, ప్రైవేటు రంగ పెట్టుబడుల పెంపు, సకాలంలో ఉత్పాదితాల సరఫరా, ఇతర సంస్థాపరమైన చర్యలు అవసరం.
  తయారీ రంగ వృద్ధి క్షీణత నివారణకు చర్యలు చేపట్టడం ద్వారా వినియోగ వస్తు ఉత్పత్తి వృద్ధిని ప్రోత్సహించాలి.
  
 డా॥తమ్మా కోటిరెడ్డి,
  ప్రొఫెసర్, ఐబీఎస్ హైదరాబాద్.
  


 1.చెన్నైలో గతేడాది డిసెంబర్‌లో ముగిసిన ప్రపంచ చెస్ చాంపియన్‌షిప్‌లో విజేతగా నిలిచిందెవరు?
  1) విశ్వనాథన్ ఆనంద్
  2) మాగ్నస్ కార్ల్‌సన్
  3) గ్యారీ కాస్పరోవ్
  4) క్రామ్నిక్
  
  2.ఏ నవలకుగాను 2012 సంవత్సరానికి రావూరి భరద్వాజకు జ్ఞాన్‌పీఠ్ అవార్డు లభించింది?
  1) పాకుడు రాళ్లు    
  2) వివుల
  3) నా గొడవ
  4) సొంత ఊరు
  
  3.ఇటీవల భారత పోస్టల్ డిపార్ట్‌మెంట్ సుప్రీంకోర్టుకు కేటాయించిన ప్రత్యేక పిన్‌కోడ్?
  1) 110202
  2) 202110
  3) 110201
  4) 110211
  
  4.ఇటీవల జరిగిన ఢిల్లీ ఎన్నికల్లో రెండో అతి పెద్ద పార్టీగా నిలిచి అరవింద్ కేజ్రివాల్ ముఖ్యమంత్రిగా ప్రభుత్వం ఏర్పాటు చేసిన ఆమ్ ఆద్మీ పార్టీ ఎన్నికల గుర్తు?
  1) కాగడా     
  2) చీపురు
  3) తుపాకీ     
  4) బాణం
  
  5.సచిన్ టెండూల్కర్‌తోపాటు భారతరత్నకు ఎంపికైన శాస్త్రవేత్త ?
  1) ప్రొఫెసర్ సీఎన్‌ఆర్ రావు
  2) ఎం.ఎస్.స్వామినాథన్
  3) యు.ఆర్.రావు
  4) రాధాకృష్ణన్
  
  6.2013 సంవత్సరానికి ఇందిరాగాంధీ శాంతి, నిరాయుధీకరణ, అభివృద్ధి బహుమతిని ఎవరికి ప్రదానం చేశారు?
  1) షేక్ హసీనా     
  2) జాన్సన్ సర్లీఫ్
  3) ఏంజెలా మెర్కల్
  4) హిల్లరీ క్లింటన్
  
  7.కబడ్డీ వరల్డ్ క ప్ పురుషుల, మహిళల టైటిల్స్‌ను గెలుచుకున్న జట్టు?
  1) పాకిస్థాన్     
  2) భారత్
  3) న్యూజిలాండ్     
  4) ఆస్ట్రేలియా
  
  8.లాల్‌తన్ హవ్లా 2013, డిసెంబర్ 14న ఏ రాష్ట్రానికి ఐదోసారి ముఖ్యమంత్రిగా ప్రమాణస్వీకారం చేశారు?
  1) ఛత్తీస్‌గఢ్
  2) త్రిపుర
  3) అరుణాచల్‌ప్రదేశ్
  4) మిజోరాం
  
  9.ఏ జిల్లాలో ప్రత్యేక ఆర్థిక మండలి శ్రీసిటీ ఉంది?
  1) మెదక్
  2) చిత్తూరు
  3) రంగారెడ్డి
  4) విశాఖపట్నం
  
  10.వేర్వేరు సంగీత పరికరాల నుంచి వెలువడే ధ్వనిని వినడానికి ఉపయోగపడే ధ్వని లక్షణం?
  1) తీవ్రత
  2) పిచ్
  3) నాణ్యత     
  4) 1, 2
  
  11.సాధారణ వాతావరణ పీడనం వద్ద పాదరస స్తంభం ఎత్తు?
  1) 76 సెం.మీ.
  2) 7.6 సెం.మీ.
  3) 76 మీ.మీ.
  4) 100 సెం.మీ.
  
  12.రెండు నిరోధాలను శ్రేణిలో కలిపినప్పుడు ఫలిత నిరోధం 18 గి, సమాంతరంగా తెలిపితే 4 గి అయితే ఆ నిరోధ విలువలు?
  1) 9 W, 9 W    
  2) 6 W, 12 W
  3) 4 W, 14 W    
  4) 3 W, 6 W
  
  13.వేగుచుక్క, సాయంకాలం చుక్క అని ఏ గ్రహాన్ని పిలుస్తారు?
  1) బుధుడు
  2) శుక్రుడు
  3) కుజుడు    
  4) శని
  
  14.న్యూటన్ విశ్వగురుత్వాకర్షణ నియమం పనిచేసే సందర్భం?
  1) సౌర వ్యవస్థలో మాత్రమే
  2) భూమిపై వస్తువుల మధ్య
  3) గ్రహాలలో మాత్రమే
  4) విశ్వం మొత్తం
  
  15.22 గ్రాముల కార్బన్‌డయాక్సైడ్ ఎన్ని మోల్‌లకు సమానం?
  1) 1 మోల్
  2) 0.5 మోల్
  3) 2 మోల్స్
  4) 4 మోల్స్
  
  16.క్యాన్సర్ చికిత్సలో ఉపయోగించే ఐసోటోపు?
  1) పాస్ఫరస్     
  2) యురేనియం
  3) సోడియం     
  4) కోబాల్ట్
  
  17.పాశ్చరైజేషన్ వల్ల దేన్ని ఎక్కువ కాలం నిల్వచేయవచ్చు?
  1) పెరుగు     
  2) వెన్న
  3) పాలు     
  4) నెయ్యి
  
  18.గ్రీన్‌హౌస్ ఎఫెక్ట్ కలిగించే ప్రధాన వాయువు?
  1) కార్బన్‌మోనాక్సైడ్
  2) కార్బన్‌డయాక్సైడ్
  3) సల్ఫర్‌డయాక్సైడ్
  4) నైట్రస్ ఆక్సైడ్
  
  19.శరీరంలో అతి ముఖ్య గ్రంథి?
  1) అధివృక్కగ్రంధి
  2) పిట్యుటరీ (పీయూష)
  3) థైరాయిడ్     
  4) పైవన్నీ
  
  20.ఆర్నిథాలజీ దేని గురించి అధ్యయనం చేసే శాస్త్రం?
  1) క్షీరదాలు
  2) పాములు
  3) మొసళ్లు     
  4) పక్షులు
  
  21.PMR (ఆధార జీవక్రియరేటు)ను కొలిచే పరికరం ఏది?
  1) స్పైరోమీటర్
  2) సూడోమీటర్
  3) నానోమీటర్
  4) ఏదీకాదు
  
  22.మూడో నెల గర్భధారణ నుంచి ఎదిగే పిండాన్ని ఏమంటారు?
  1) ఎంబ్రియో
  2) భ్రూణం
  3) జరాయువు     
  4) గర్భస్థశిశువు
  
  23.మానవుడి కంటిలో శంఖువులు (కోన్స్), దండకణాల (రాడ్స్) నిష్పత్తి?
  1) 15:1
  2) 1:15
  3) 1:4     
  4) 4:1
  
  24.జ్వాలా కణం కలిగిన జీవి?
  1) ప్లనేరియా
  2) బొద్దింక
  3) తేలు
  4) సీ ఎనిమోన్స్
  
  25.భారతదేశ నదీ జలాల్లో ఎంత శాతం వున రాష్ట్రంలో ప్రవహిస్తున్నారుు?
  1) 10 శాతం
  2)15 శాతం
  3) 20 శాతం
  4) 25 శాతం
  
  26.లక్షల సంవత్సరాల పూర్వం భూమి భౌగోళిక పరిస్థితిలో పరిణావు వరుస క్రవుం?
  1)సవుుద్రాలు ఏర్పడడం-వుండుతున్న వాయుుగోళం-చల్లబడటం-వర్షం కురవడం
  2)వర్షం కురవడం-చల్లబడటం-వుండుతున్న వాయుుగోళం-సవుుద్రాలు ఏర్పడటం
  3)వుండుతున్న వాయుుగోళం- చల్లబడటం- వర్షం కురవడం- సవుుద్రాలు ఏర్పడటం
  4)చల్లబడటం-వుండుతున్న వాయుుగోళం- వర్షం కురవడం- సవుుద్రాలు ఏర్పడటం
  
  27.భారతదేశంలో జాతీయు చైతన్యం వృద్ధి చెందడానికి తగిన రాజకీయుపరమైన వేదికను సిద్ధం చేసినవి?
  1) సావూజిక వుత సంస్కరణ ఉద్యవూలు
  2) ఆర్థికపరమైన కారణాలు
  3) రాజకీయు పరమైన సంస్కరణలు
  4) విదేశీ విధానాలు
  
  28.గ్రావు పంచాయుతీలకు ఏ పన్ను ప్రధాన ఆదాయుం?
  1) వాహన పన్ను
  2) ఇంటి పన్ను
  3)ఎక్సైజ్ పన్ను     
  4) భూమి శిస్తు
  
  29.స్థానిక సంస్థల ఏర్పాటు ప్రధాన లక్ష్యం?
  1) పరిపాలన వ్యవహారాల్లో ప్రజల భాగస్వావ్యుం
  2) రాజకీయు చైతన్యం
  3) ప్రభుత్వ పథకాలపై అవగాహన
  4) పైవేవీ కావు
  
  30.ఒక సంవత్సరంలో దేశ ఆర్థిక వ్యవస్థలో ఉత్పత్తి అరుున అంతివు వస్తుసేవల సవుుదాయూన్ని ఏవుంటారు?
  1) జాతీయు ఉత్పత్తి
  2) జాతీయాదాయుం
  3) జాతీయు అభివృద్ధి
  4) జాతీయు సరఫరా
  
  31.మూడో విడత రచ్చబండ కార్యక్రమాన్ని (2013) ఎప్పుడు నిర్వహించారు?
  1) నవంబర్ 1-14     
  2) నవంబర్ 15-21
  3) నవంబర్ 11-26
  4) నవంబర్ 14-26
  
  32.ఏ తేదీ తర్వాత జన్మించిన ఆడపిల్లలకు బంగారుతల్లి పథకం వర్తిస్తుంది?
  1) జనవరి 1, 2013
  2) మార్చి 1, 2013
  3) మే 1, 2013
  4) నవంబర్ 1, 2013
  
  33. ఏడో విడత భూపంపిణీ కార్యక్రమాన్ని ముఖ్యమంత్రి కిరణ్‌కుమార్‌రెడ్డి 2013, డిసెంబర్ 6న ఎక్కడ ప్రారంభించారు?
  1) హైదరాబాద్     
  2) మహబూబ్‌నగర్
  3) గుంటూరు     
  4) శ్రీకాకుళం
  
  34.వందశాతం వైకల్యంగల పిల్లలకు పింఛన్ ను రూ. 500 లనుంచి ఎంతకు పెంచుతున్నట్లు ప్రభుత్వం ప్రకటించింది?
  1) రూ.700
  2) రూ. 800
  3) రూ. 900
  4) రూ. 1000
  
  35.భారతదేశ గ్రామాలను చిన్న గణతంత్రదేశాలు (రిపబ్లిక్‌లు)గా అభివర్ణించిందెవరు?
  1) లార్డ్ రిప్పన్
  2) సర్ ఛార్లెస్ మెట్‌కాఫ్
  3) లార్డ్ మేయో
  4) బెంటింక్
  
  36.గిరిజన ప్రాంతాల్లో స్వపరిపాలన కోసం మూడంచెల పాలన నిర్మాణాన్ని సిఫారసు చేసిన కమిటీ?
  1) బల్వంత్‌రాయ్ మెహతా కమిటీ
  2) అశోక్‌మెహతా కమిటీ
  3) భూరియా కమిటీ
  4) రాయల్ కమిటీ
  
  37.స్వయం ఉపాధి కోసం గ్రామీణ యువతకు శిక్షణ పథకం (ట్రైజమ్)ను భారత ప్రభుత్వం 1979లో ప్రారంభించింది. ఇది ఏ వయసు వారికి వర్తిస్తుంది?
  1) 15-35     
  2) 18-35
  3) 18-50
  4) అన్ని వయసుల వారికి
  
  38.జనపనార మిల్లులు అధికంగా ఏ జిల్లాలో ఉన్నాయి?
  1) మహబూబ్‌నగర్
  2) విజయనగరం
  3) కృష్ణా     
  4) విశాఖపట్టణం
  
  39.ప్రాంతీయ గ్రామీణ బ్యాంకులను సూచించిన కమిటీ?
  1) మల్హోత్రా కమిటీ
  2) ఎల్.కె.ఝా కమిటీ
  3) నరసింహం కమిటీ
  4) టెండూల్కర్ కమిటీ
  
  40.8 నుంచి 10వ తరగతి చదువుతున్న విద్యార్థులకు వృత్తి విద్యా శిక్షణను ఇచ్చే పథ కం పేరేమిటి?
  1) బాలకిరణాలు
  2) రాజీవ్‌గాంధీ విద్యా యోజన
  3) కిశోర బాలిక పథకం
  4) అక్షర భారతి
  
  41.అమ్మహస్తం పథకంలో లబ్ధి పొందేవారు సుమారుగా?
  1) 1.25 కోటు
  2) 1.50 కోట్లు
  3) 1.75 కోట్లు
  4) 2.25 కోట్లు
  
  42.యువతను అసాంఘిక శక్తుల నుంచి, అప్రజాస్వామిక విధానాల నుంచి మళ్లించి సమాజ నిర్మాణంలో ప్రముఖపాత్ర వహించేలా చేయడానికి ఏర్పాటు చేసిన పథకం ఏమిటి?
  1) యువశక్తి     
  2) యువకిరణాలు
  3) అభయహస్తం
  4) ఉద్యోగశ్రీ
  
  43.కిందివాటిలో స్వచ్ఛమైన ఉచిత వస్తువు?
  1) ఉద్యానవనాలు
  2) సూర్యరశ్మి
  3) గాలి     
  4) నీరు
  
  44.నవజాత శిశువులకు పోషక విలువలుగల ఆహారం అందించే లక్ష్యంతో 2013 నవంబర్ 14న ప్రారంభించిన పథకం?
  1) బంగారు తల్లి     
  2) బాల అమృతం
  3) బాలకిరణాలు
  4) కిశోర బాలిక
  
  45.భూకమతాలకు సంబంధించిన సమాచారాన్ని ఏ సంవత్సరం నుంచి సేకరిస్తున్నారు?
  1) 1951-52     
  2) 1956-57
  3) 1960-61     
  4) 1970-71
  
  46.ఆంధ్ర ప్రాంతంలో రబీ సీజన్‌ను ఏమని పిలుస్తారు?
  1) దాళ్వా     
  2) సార్వా
  3) అభి
  4) తభి
  
  47.విస్తరాకుల తయారీలో ఉపయోగించే మోదుగాకు అత్యధికంగా లభించే జిల్లా?
  1) ఖమ్మం
  2) ఆదిలాబాద్
  3) శ్రీకాకుళం     
  4) వరంగల్
  
  48.నిజాం తన సొంత ఖర్చులకు, వ్యక్తిగత అవసరాలకు ఉపయోగించుకున్న భూములను ఏమని పిలుస్తారు?
  1) జాగీర్
  2) దివాన్
  3) ఈనామ్
  4) సర్ఫేఖాస్
  
  49.ఆసియా ఖండంలో మొదటి రబ్బర్ డ్యామ్‌ను జంఝావతి నదిపై నిర్మించారు. ఇది ఏజిల్లాలో ఉంది?
  1) విజయనగరం
  2) కడప
  3) శ్రీకాకుళం
  4) చిత్తూరు
  
  50.20 సూత్రాల పథకాన్ని ఏ ప్రణాళికలో ప్రారంభించారు?
  1) నాలుగు
  2) ఐదు
  3) ఆరు     
  4) ఏడు
  
  51.మొక్కజొన్న పంట ప్రధానంగా ఏ ప్రాంతంలో పండుతుంది?
  1) ఉత్తర తెలంగాణ
  2) దక్షిణ తెలంగాణ
  3) కోస్తా
  4) రాయలసీమ
  
  52.ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్ర ఆదాయాన్ని అంచనా వేసే సంస్థ ఏది?
  1) సీఎస్‌ఓ
  2) ఎన్‌ఎస్‌ఎస్
  3) ప్రణాళికాసంఘం
  4) డీఈఎస్
  
  53.ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో మొట్టమొదటి ఐఐటీని ఎక్కడ ప్రారంభించారు?
  1) నూజివీడు-కృష్ణా జిల్లా
  2) ఇడుపులపాయ- వైఎస్‌ఆర్ జిల్లా
  3)బాసర- ఆదిలాబాద్ జిల్లా
  4) కంది-మెదక్ జిల్లా
  
  54.కిసాన్ కాల్ సెంటర్ టోల్ ఫ్రీ నంబర్?
  1) 1090
  2) 1050
  3) 1551     
  4) 1881
  
  55.చౌక ధరల దుకాణాలకు ప్రభుత్వం సరఫరా చేసే ఆహార ధాన్యాల ధరను ఏమని పిలుస్తారు?
  1) కనీస మద్దతుధర (ఎమ్‌ఎస్‌పీ)
  2) సేకరణధర
  3) జారీ ధర
  4) సబ్సిడీధర
  
  56.వాన్‌పిక్ ప్రాజెక్టు ఏజిల్లాలకు సంబంధించింది?
  1) కృష్ణా-గుంటూరు
  2) గుంటూరు- ప్రకాశం
  3) తూర్పుగోదావరి-పశ్చిమగోదావరి
  4) అనంతపురం-కర్నూలు
  
  57.భారతదేశంలో వ్యవసాయ రాయితీలో అతిపెద్ద విభాగం ఏది?
  1) విత్తనాల రాయితీ
  2) ఎరువుల రాయితీ
  3) పురుగుమందుల రాయితీ
  4) ఆహార పదార్థాల రాయితీ
  
  58.2013, ఏప్రిల్ 11న హైదరాబాద్ రవీంద్రభారతిలో ప్రారంభించిన ‘అమ్మహస్తం’ పథకంలో ఎన్ని నిత్యా వసర వస్తువులను తెల్లకార్డుదారులు పొందవచ్చు?
  1) 9     
  2) 10     
  3) 11     
  4) 12
  
  59.ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో పంచాయతీరాజ్‌ను ప్రవేశపెట్టినపుడు అప్పటి ముఖ్యమంత్రి?
  1) బూర్గుల రామకృష్ణ
  2) బెజవాడ గోపాలరెడ్డి
  3) నీలం సంజీవరెడ్డి
  4) ఎన్‌టీ రామారావు
  
  60.కృష్ణానదీ జలాల వివాదం ఏఏ రాష్ట్రాల మధ్య సాగుతుంది?
  1) ఆంధ్రప్రదేశ్-ఒడిశా
  2) ఆంధ్రప్రదేశ్-తమిళనాడు
  3) ఆంధ్రప్రదేశ్-ఛత్తీస్‌గఢ్
  4) ఆంధ్రప్రదేశ్- కర్ణాటక
  
  61.ప్రస్తుతం తండ్రి వయసు, కొడుకు వయసుకు ఐదు రెట్లు. మూడు సంవత్సరాల క్రితం తండ్రి వయసు, కొడుకు వయసుకు 8 రెట్లు. అయితే ప్రస్తుతం తండ్రి, కొడుకుల వయసులు ఎంతెంత?
  1) 30 సంవత్సరాలు, 6 సంవత్సరాలు
  2) 35 సం, 7 సంవత్సరాలు.
  3) 40 సంవత్సరాలు, 8 సంవత్సరాలు
  4) 50 సంవత్సరాలు, 9 సంవత్సరాలు
  
  62.అ/3 = ఆ/4 = ఇ/5 అయితే అ:ఆ:ఇ నిష్పత్తి ఎంత?
  1) 3:4:5     
  2) 5:4:3
  3) 4:15:12     
  4) ఏదీకాదు
  
  63.40 లీటర్ల మిశ్రమంలో పాలు, నీళ్లు 3:1 నిష్పత్తిలో కలవు. అందులో ఎన్ని లీటర్ల నీరు పోస్తే వాటి నిష్పత్తి 1:1 అవుతుంది?
  1) 10 లీ.     
  2) 20 లీ    
  3) 30 లీ
  4) 40లీ
  
  64.‘ఎ’ అనేవాడు ఒక పనిని 20 రోజుల్లో , ‘బి’ అనేవాడు అదే పనిని 24 రోజులలో పూర్తి చేస్తారు. ఇద్దరు కలిసి పని ప్రారంభించిన  ఐదు రోజుల తర్వాత ‘ఎ’ పని నుంచి తప్పుకున్నాడు. మిగిలిన పనిని ‘బి’ ఎన్ని రోజులలో పూర్తి చేయగలడు?
  1) 10 రోజులు
  2) 11 రోజులు
  3) 12 రోజులు
  4) 13 రోజులు
  
  65.ఒక నీటి ట్యాంకును మొదటి కుళాయి 20 నిమిషాలలో, రెండో కుళాయి 40 నిమిషాలలో నింపగలవు. ట్యాంకు కింద చిన్న రంధ్రం ఉండటం వల్ల పూర్తిగా నిండి ఉన్న ట్యాంకు 60 నిమిషాలలో ఖాళీ అవుతుంది. అయితే రెండు కుళాయిలు ఒకేసారి తెరిస్తే ఆ ట్యాంకు ఎంత సమయంలో నిండుతుంది?
  1) 17 1/7 నిమిషాలు
  2) 19 2/7 నిమిషాలు
  3) 20 నిమిషాలు
  4) ఎప్పటికీ నిండవు
  
  66.6 మొదటి 12 గుణిజాల సరాసరి ఎంత?
  1) 6     
  2) 12
  3) 26     
  4) 39
  
  67.క్రికెట్‌బ్యాట్స్‌మన్ తను ఆడిన 7 ఇన్నింగ్స్‌లలో చేసిన పరుగులు వరుసగా 72, 64ూ, 58, 80ూ, 76, 90, 80. అయితే అతని సరాసరి పరుగులెన్ని?
  (ూ అంటే ఔట్ కాలేదు)
  1) 74.28     
  2) 104
  3) 118     
  4) 84
  
  68.400 మీ. పొడవున్న రైలు గంటకు 82 కిలోమీటర్ల వేగంతో ప్రయాణిస్తే, వ్యతిరేకదిశలో గంటకు 8 కిలోమీటర్ల వేగంతో ప్రయాణిస్తున్న ఒక బాలుడ్ని, ఆ రైలు ఎంత సమయంలో దాటుతుంది?
  1) 8 సెకన్లు     
  2) 10 సెకన్లు
  3) 12 సెకన్లు
  4) 16 సెకన్లు
  
  69.ఒక వ్యక్తి 25 మీటర్/సెకన్ వేగంతో ప్రయాణిస్తూ తన గమ్యాన్ని రెండు గంటలలో చేరుకున్నాడు. అయితే అతను ప్రయాణించిన దూరం ఎంత?
  1) 50 మీటర్లు     
  2) 50 కి.మీ
  3) 180 మీటర్లు     
  4) 180 కి.మీ
  
  70.ఒక వ్యక్తి తన ఇంటినుంచి ఆఫీస్‌కు 30 కి.మీ./గంట వేగంతో ఆఫీస్ నుంచి ఇంటికి 60 కి.మీ./గంట గంట వేగంతో ప్రయాణిస్తే అతని సరాసరి వేగం ఎంత?
  1) 40 కి.మీ./గంట
  2) 45 కి.మీ./గంట
  3) 30 కి.మీ./గంట
  4) 35 కి.మీ./గంట
  
  71.ఒక వ్యాపారి 10 వస్తువులు అమ్మడం వల్ల రెండు వస్తువుల అమ్మకపు వెలకు సమానమైన లాభాన్ని పొందాడు. అయితే లాభశాతమెంత?
  1) 10 శాతం     
  2) 20 శాతం
  3) 25 శాతం
  4) 30 శాతం
  
  72.ఒక వ్యాపారి వస్తువు కొన్న వెల కంటే 30 శాతం అధికంగా ధర ముద్రించి 10 శాతం డిస్కౌంట్ ఇచ్చాడు. అయితే అతనికి ఎంత శాతం లాభం వస్తుంది?
  1) 20 శాతం     
  2) 17 శాతం
  3) 15 శాతం     
  4) 40 శాతం
  
  73.50, 80ల మధ్యలో 9తో భాగించబడుతూ, 3తో భాగించబడని సంఖ్యలు ఎన్ని ఉన్నాయి?
  1) 1     
  2) 2     
  3) 3     
  4) ఏమీలేవు
  
  74.902కు ఏ కనిష్టసంఖ్యను కలిపితే అది 9తో నిశ్శేషంగా భాగిస్తుంది?
  1) 4     
  2) 5     
  3) 6     
  4) 7
  
  75.40 మీ., 30 మీ. పొడవు, వెడల్పులు గల ఒక దీర్ఘచతురస్రాకారపు పొలం చుట్టూ 5 మీ. వెడల్పుతో బయట వైపు రోడ్డు వేస్తే ఆ రోడ్డు వైశాల్యం ఎంత?
  1) 375 చ.మీ     
  2) 400 చ.మీ
  3) 600 చ.మీ     
  4) 800 చ .మీ
  
  76.ఒక ట్రెపీజియమ్ (సమలంబ చతుర్భుజం) రెండు సమాంతర భుజాలు వరుసగా 22 మీటర్లు, 33మీటర్లు. దాని వైశాల్యం 1210 చ.మీ. అయితే రెండు సమాంతర భుజాల మధ్యదూరం ఎంత?
  1) 44 మీ.
  2) 33 మీ.
  3) 22 మీ.
  4) 11 మీ.
  
  77.సమబాహు చతుర్భుజం రెండు కర్ణాలు వరుసగా 6మీ, 8మీ. దాని చుట్టుకొలత ఎంత?
  1) 48మీ     
  2) 40 మీ
  3) 20మీ
  4) 28మీ
  
  78.కొంత అసలు బారువడ్డీ ప్రకారం నాలుగు సంవత్సరాలలో రెట్టింపు అయింది. ఆవడ్డీ రేటు ఎంత?
  1) 10 శాతం
  2) 20 శాతం
  3) 25 శాతం
  4) 35 శాతం
  
  79.రఘు ఒక వ్యక్తి నుంచి రూ.6 వేలను బారువడ్డీ ప్రకారం సంవత్సరానికి 10 శాతం చొప్పున తీసుకొని, వెంటనే ఆ మొత్తాన్ని తన మిత్రునికి 13 శాతం వడ్డీ రేటు చొప్పున బారువడ్డీ ప్రకారం ఇచ్చాడు. అయితే రెండు సంవత్సరాలలో రఘుకు ఎంత లాభం వస్తుంది?
  1) రూ. 400     
  2) రూ. 360
  3) రూ. 1,200
  4) రూ. 1,560
  
  80. రూ. 1,250 సంవత్సరానికి 20 శాతం వడ్డీరేటు చొప్పున మూడేళ్లకు ఎంత చక్రవడ్డీ అవుతుంది?
  1) రూ. 1,000     
  2) రూ. 960
  3) రూ. 910     
  4) రూ. 600
  
  81.6, 8, 10 లచే నిశ్శేషంగా భాగించబడే నాలుగు అంకెల గరిష్ఠసంఖ్య ఏది?
  1) 9980
  2) 9960
  3) 9840
  4) 9720
  
  82.ఏ కనిష్ట సంఖ్యకు నాలుగు కలిపితే వచ్చే సంఖ్య 10, 15, 20 లచే నిశ్శేషంగా భాగించబడుతుంది?
  1) 52
  2) 56     
  3) 64     
  4) 72
  
  83.ఒక యంత్రం ప్రస్తుత విలువ రూ.10,000. ఆ యంత్రం ప్రతి ఏటా తన విలువలో 10 శాతం కోల్పోతున్నట్ల యితే రెండేళ్ల తర్వాత యంత్రం విలువ ఎంత?
  1) రూ. 8,000     
  2) రూ. 8,100
  3) రూ. 8,500
  4) రూ. 9,000
  
  84.ఎ, బిల నెలసరి వేతనాల నిష్పత్తి 5:6. వారిద్దరికీ 10శాతం ఇంక్రిమెంట్ ఇస్తే వారి కొత్త వేతనాల నిష్పత్తి ఎంత?
  1) 5:6     
  2) 6:5    
  3) 3:4     
  4) 4:7
  
  85.20% 400 - 30% 120 విలువ ఎంత?
  1) 34     
  2) 44     
  3) 42     
  4) 38
  
  86.ఒక చతురస్ర కర్ణం 10 మీటర్లు. అయితే దాని వైశాల్యం ఎంత?
  1) 100 చ.మీ     
  2) 75 చ .మీ
  3) 50 చ.మీ     
  4) 45 చ.మీ
  
  87.ఎ, బి లు వరుసగా రూ. 4 లక్షలు, రూ. 5 లక్షల పెట్టుబడితో ఒక వ్యాపారం ప్రారంభించారు. సంవత్సరం చివర వారికి రూ. 45 వే లు లాభం వస్తే అందులో ఎ వాటా ఎంత?
  1) రూ. 20 వేలు     
  2) రూ. 21వేలు
  3) రూ. 22 వేలు
  4) రూ. 30వేలు
  
  88.రాము రూ. 6 వేల పెట్టుబడితో ఒక వ్యాపారం ప్రారంభించాడు. 4 నెలల తర్వాత రాజు రూ. 10 వేల పెట్టుబడితో ఆ వ్యాపారంలో చేరాడు. సంవత్సరం చివర వారి లాభాల నిష్పత్తి ఎంత?
  1) 3:5     
  2) 3:2    
  3) 9:10
  4) 15:17
  
  89.40 శాతాన్ని సామాన్య భిన్నంగా రాస్తే....?
  1) 5/2     
  2) 2/5    
  3) 1/4     
  4) 3/4
  
  90.0.23 ణ 0.4 =?
  1) 9.2     
  2) 0.92
  3) 0.092
  4) 0.0092
  
  91.’అ’, ’ఆ’ లు సోదరులు. ’ఇ’, ’ఈ’ లు సోదరీమణులు. ’అ’ కూతురు ’ఇ’ ఐతే ’ఈ’ కి ’అ’ ఏమవుతారు?
  1) తండ్రి
  2) పెదనాన్న
  3) కొడుకు
  4) సోదరుడు
  
  92.ఒక కోడ్ భాషలో RED ను TGF గా రాస్తే, అదే కోడ్ భాషలో KY ని ఏ విధంగా రాస్తారు?
  1) ULZ    
  2) UMA
  3) VNB    
  4) RJX
  
  93.ఒక వ్యక్తి దక్షిణ దిశలో 5 కి.మీ ప్రయాణించి ఎడమవైపు 10 కి.మీ ప్రయాణించాడు. తర్వాత ఎడమవైపు 5 కి.మీ ప్రయాణించి చివరగా కుడివైపు 12 కి.మీ ప్రయాణించాడు. ఇప్పుడతను తన ప్రారంభ స్థలం నుంచి ఏ దిశలో ఎంత దూరంలో ఉన్నాడు?
  1) 22 కి.మీ. తూర్పు    
  2) 22 కి.మీ. పడమర
  3) 2 కి.మీ. తూర్పు     
  4) 2 కి.మీ. పడమర
  
  94.A, E, I, _, U
  1) J
  2) N     
  3) O    
  4) W
  
  95.2, 10, 30, 68, 130, .....?
  1) 200
  2) 210     
  3) 216
  4) 222
  
  96.4 గంటల 10 నిమిషాల సమయంలో అద్దంలో ప్రతిబింబించే సమయం ఎంత?
  1) 7 గంటల 50 నిమిషాలు
  2) 6 గంటల 50 నిమిషాలు
  3) 7 గంటల 10 నిమిషాలు
  4) 6 గంటలు 10 నిమిషాలు
  
  97. 2 4 6 3 1 4 6 5 4 2 4 6 1 5 4 6 2 అమరికలో 4 కంటే ముందు బేసిసంఖ్య, 4 తర్వాత 6 ఉండే విధంగా ఎన్ని 4లు కలవు?
  1) 4     
  2) 3     
  3) 2     
  4) 1
  
  98.40 మంది విద్యార్థులు గల ఒక తరగతిలో రాజు అనే విద్యార్థి పై నుంచి నాలుగో ర్యాంకు సాధిస్తే కింది నుంచి అతని ర్యాంకు ఎంత?
  1) 35     
  2) 36     
  3) 37     
  4) 38
  
  99.పరుగెత్తడం : అలసిపోవడం :: చిచిచిచి:చిచిచిచి
  1) ఉపాధ్యాయుడు : విద్యార్థి
  2) జింక : జంతువు
  3) ఉపవాసం : ఆకలి
  4)ై పెవన్నీ
  
  100. కిందివాటిలో భిన్నంగా ఉన్న దాన్ని కనుక్కోండి?
  1) 1     
  2) 64     
  3) 729
  4) 1296
  
  జవాబులు
      1) 2    2) 1    3) 3    4) 2    5) 1
      6) 3    7) 2    8) 4    9) 2    10) 3
      11) 1    12) 2    13) 2    14) 4     15) 2
      16) 4    17) 3    18) 2    19) 2    20) 4
      21) 1    22) 2    23) 1    24) 1    25) 2
      26) 3    27) 1    28) 2    29) 1    30) 1
      31) 3    32) 3    33) 1    34) 4    35) 2
      36) 3    37) 2    38) 2    39) 3    40) 1
      41) 4    42) 1    43) 2    44) 2    45) 1
      46) 1    47) 3    48) 4    49) 1    50) 2
      51) 1    52) 4    53) 4    54) 3    55) 3
      56) 2    57) 2    58) 1    59) 3    60) 4
      61) 2    62) 1    63) 2    64) 4    65) 1
      66) 4    67) 2    68) 4    69) 4    70) 1
      71) 3    72) 2    73) 4    74) 4    75) 4
      76) 1    77) 3    78) 3    79) 2    80) 3
      81) 2    82) 2    83) 2    84) 1    85) 2
      86) 3    87) 1    88) 3    89) 2    90) 3
      91) 1    92) 2    93) 1    94) 3    95) 4
      96) 1    97) 3    98) 3    99) 3    100) 4
  
  రూపొందించినవారు
  ఎ.శ్రీనివాసులు రెడ్డి      - కరెంట్ అఫైర్‌‌స
  బి. శ్రీనివాస్     - సోషల్ స్టడీస్
  ఎస్. సత్యనారాయణ    - బయాలజీ
  నాగరాజశేఖర్     - ఫిజికల్ సైన్‌‌స
  అల్లాడి అంజయ్య     - గ్రామీణాంశాలు
  బి. రవిపాల్ రెడ్డి     - అర్థమెటికల్, లాజికల్ రీజనింగ్


 శ్రీ వేంకటేశ్వర వెటర్నరీ యూనివర్సిటీని ఏర్పాటు లక్ష్యం?
  పశువైద్య విద్యలో నాణ్యత పెంచి, తద్వారా పశుగణాభివృద్ధిలో పురోగతి సాధించాలనే లక్ష్యంతో 2005 లో నాటి ముఖ్యమంత్రి దివంగత వైఎస్ రాజశేఖరరెడ్డి ఈ విశ్వవిద్యాలయాన్ని ప్రారంభించారు. అత్యుత్తమ ప్రమాణాలతో వెటర్నరీ కోర్సులను అందించడంతో పాటు పరిశోధన ఫలితాలను, నూతన సాంకేతిక పరిజ్ఞానాన్ని రైతులకు అందించడం.. పశుగణాభివృద్ధిపై ప్రత్యేక శ్రద్ధ చూపడం.. డెయిరీ టెక్నాలజీ, ఫిషరీ రంగాన్ని అభివృద్ధి చేయడం.. శ్రీ వేంకటేశ్వర వెటర్నరీ యూనివర్సిటీ ప్రధాన లక్ష్యాలు. ఆ లక్ష్య సాధనలో ఆశాజనకంగా ముందుకు సాగుతున్నాం. దాంతోపాటు పశుసంవర్థ్ధక శాఖ క్షేత్రస్థాయిలో ఎదుర్కొనే సమస్యలను పరిష్కరించడానికి కృషి చేస్తున్నాం.
 
  
  పాలిటెక్నిక్ వెటర్నరీలో ప్రవేశానికి అర్హతలేమిటి? ఈ కోర్సును అందిస్తున్న కళాశాలలేవి?
  శ్రీ వేంకటేశ్వర యూనివర్సిటీ పరిధిలో 10 యానిమల్ హజ్బెండరీ పాలిటెక్నిక్ కాలేజీలు; ఒక ఫిషరీ పాలిటెక్నిక్ ఉన్నాయి. యానిమల్ హజ్బెండరీ పాలిటెక్నిక్ కాలేజీల్లో.. ఒక్కోదానిలో 20 చొప్పున మొత్తం 200 సీట్లు ఉన్నాయి. డిప్లొమా ఇన్ యానిమల్ హజ్బెండరీ కోర్సులో చేరడానికి పదో తరగతి ఉత్తీర్ణులైన వారు అర్హులు. పదో తరగతిలో విద్యార్థులు సాధించిన మార్కుల ప్రాతిపదికన ప్రవేశం కల్పిస్తారు. కోర్సు కాలవ్యవధి రెండు సంవత్సరాలు. కోర్సులో భాగంగా విద్యార్థులకు సబ్జెక్టు థియరీతోపాటు ప్రాక్టికల్ పరిజ్ఞానం కూడా కల్పిస్తారు. విద్యార్థులను క్షేత్రస్థాయికి తీసుకెళ్లి అవగాహన కల్పిస్తాం.
 
  
  
  ఫిషరీ పాలిటెక్నిక్ కళాశాలలో ఎన్ని సీట్లున్నాయి? అర్హతలు, ప్రవేశ ప్రక్రియ వివరాలు తెలపండి? వీటి సంఖ్యను పెంచే అవకాశం ఉందా?
  కృష్ణా జిల్లాలోని భావదేవరపల్లిలో మాత్రమే ఫిషరీ సైన్స్ పాలిటెక్నిక్ కళాశాల ఉంది. ఇందులో 30 సీట్లు ఉన్నాయి. పదోతరగతిలో సాధించిన మార్కుల ఆధారంగా ప్రవేశం కల్పిస్తారు. విద్యార్థుల నుంచి డిమాండ్ పెరిగితే సీట్ల సంఖ్యను పెంచుతాం.
 
  
  
  వెటర్నరీ, ఫిషరీ సైన్స్‌లో డిప్లొమా కోర్సులు పూర్తిచేసిన వారికి ఉన్నత విద్య, ఉద్యోగావకాశాలు ఎలా ఉంటాయి?
  పాలిటెక్నిక్ పూర్తి చేసిన విద్యార్థులు సంబంధిత విభాగంలో డిగ్రీ, పీజీ కోర్సులు చేసేందుకు అవకాశముంది. ప్రభుత్వ, ప్రైవేటు రంగంలో ఉద్యోగ అవకాశాలను దక్కించుకోవచ్చు. ఫిషరీ సైన్స్‌లో పాలిటెక్నిక్ పూర్తి చేసిన విద్యార్థులు ఆక్వారంగంలో, ప్రైవేట్ కంపెనీల్లో మంచి ఉద్యోగాలు సొంతం చేసుకోవచ్చు.
  
 
  
  బ్యాచిలర్ ఆఫ్ వెటర్నరీ (బీవీఎస్సీ) కోర్సును అందించే కళాశాలలు ఎన్ని ఉన్నాయి? ఈ కోర్సులో ప్రవేశానికి అర్హతలు ఏమిటి?
  మన రాష్ట్రంలో తిరుపతి, రాజేంద్రనగర్ (హైదరాబాద్), గన్నవరం (కృష్ణా జిల్లా), ప్రొద్దుటూరు (వైఎస్‌ఆర్ జిల్లా), కోరుట్ల (కరీంనగర్ జిల్లా)లో వెటర్నరీ కళాశాలలున్నాయి. వీటిలో తిరుపతి, రాజేంద్రనగర్, గన్నవరం వెటర్నరీ కళాశాలల్లో ఒక్కోదాంట్లో 60 చొప్పున మొత్తం 180 సీట్లు అందుబాటులో ఉన్నాయి. ప్రొద్దుటూరు, కోరుట్లలోని కళాశాలల్లో సుమారు 30 చొప్పున సీట్లు అందుబాటులో ఉన్నాయి. అలాగే జాతీయస్థాయి ప్రవేశ పరీక్ష ద్వారా అదనంగా 30 మందికి ప్రవేశం కల్పిస్తారు. ఎన్‌ఆర్‌ఐ కోటాలో ఒక్కొక్క కళాశాలకు 10 సీట్లు అందుబాటులో ఉన్నాయి. ఎంసెట్‌లో సాధించిన ర్యాంకు ఆధారంగా బీవీఎస్సీ కోర్సులో ప్రవేశం కల్పిస్తారు.
  
  
  బీవీఎస్సీ కోర్సులు పూర్తిచేసిన వారికి ఉన్నత విద్య, ఉద్యోగాల పరంగా అవకాశాలు ఏమిటి?
  బీవీఎస్సీ పూర్తిచేసి ఉద్యోగం లభించక ఖాళీగా ఉండే పరిస్థితి ఎంతమాత్రం లేదని చెప్పొచ్చు. బీవీఎస్సీ పూర్తిచేసిన వారికి వెంటనే పశుసంవర్థ్ధక శాఖలో ఉద్యోగం లభిస్తుంది. ఉన్నత విద్యాపరంగా చూస్తే.. ఎంవీఎస్సీ, పీహెచ్‌డీ కోర్సులు చేయవచ్చు.
  
  
 
  బ్యాచిలర్ స్థాయిలో ఎన్ని ఫిషరీ కళాశాలలు ఉన్నాయి. ప్రవేశ ప్రక్రియ ఎలా ఉంటుంది? ఉన్నత విద్య, ఉద్యోగావకాశాలు ఎలా ఉన్నాయి?
  నెల్లూరు జిల్లాలోని ముత్తుకూరులోని ఫిషరీ సైన్స్ కళాశాల మాత్రమే బ్యాచిలర్ ఆఫ్ ఫిషరీ సైన్స్ కోర్సును అందిస్తుంది. ఇందులో 40 సీట్లు అందుబాటులో ఉన్నాయి. ఎంసెట్‌లో సాధించిన ర్యాంకు ఆధారంగా ప్రవేశం కల్పిస్తారు. డిమాండ్‌ను బట్టి సీట్ల సంఖ్య పెంచాలనే ప్రతిపాదన ఉంది. ఫిషరీ సైన్స్‌లో డిగ్రీ పూర్తి చేసిన విద్యార్థులకు మత్స్య శాఖలో ఉద్యోగాలు లభిస్తున్నాయి. అలాగే ప్రైవేటు కంపెనీల్లో కూడా అవకాశాలను దక్కించుకోవచ్చు. ఆసక్తి ఉంటే సంబంధిత విభాగంలో పోస్టు గ్రాడ్యుయేషన్ చేయొచ్చు.
  
  
 
  బీటెక్ డెయిరీ టెక్నాలజీ కోర్సు, కళాశాలల వివరాలు తెలపండి?
  బీటెక్ డెయిరీ టెక్నాలజీ కోర్సును తిరుపతి, నిజామాబాద్ జిల్లా కామారెడ్డిలోని డెయిరీ టెక్నాలజీ కళాశాలలు అందిస్తున్నాయి. ఒక్కో కళాశాలలో సుమారు 30 సీట్ల చొప్పున మొత్తం 60 సీట్లు అందుబాటులో ఉన్నాయి. ఎంసెట్ (ఎంపీసీ) ర్యాంక్ ఆధారంగా కోర్సులో ప్రవేశాలు కల్పిస్తున్నారు.
  
 
  
 డెయిరీ, వెటర్నరీ, ఫిషరీలో పీజీ కోర్సులకు సంబంధించి ప్రవేశ ప్రక్రియ వివరాలు తెలపండి?
  వెటర్నరీకి సంబంధించి పీజీ కోర్సు.. ఎంవీఎస్సీని తిరుపతి, రాజేంద్రనగర్, గన్నవరంలోని వెటర్నరీ కళాశాలలు అందిస్తున్నాయి. ఈ మూడు కళాశాలల్లో కలిపి 100 సీట్లు అందుబాటులో ఉన్నాయి. ప్రవేశ పరీక్ష ద్వారా ఆయా కాలేజీల్లో అడ్మిషన్ కల్పిస్తారు. అలాగే ఫిషరీ సైన్స్‌లో పీజీ కోర్సును ముత్తుకూరు (నెల్లూరు జిల్లా)లోని ఫిషరీ కళాశాల అందిస్తుంది. ఈ కోర్సుకు సంబంధించి 10 సీట్లు అందుబాటులో ఉన్నాయి. ప్రవేశ పరీక్ష ద్వారా ప్రవేశం కల్పిస్తారు.
 
  
  యూనివర్సిటీ పరిధిలో ఎన్ని పరిశోధనా కేంద్రాలు ఉన్నాయి? వీటి స్థాపన ప్రధాన ఉద్దేశం ఏమిటి?
  తెలంగాణ ప్రాంతంలో నాలుగు, సీమాంధ్రలో తొమ్మిది పరిశోధనా కేంద్రాలు ఉన్నాయి. పరిశోధనలు నిర్వహించడం, అరుదైన పశు జాతులను పరిరక్షించేందుకు చర్యలు తీసుకోవడం వీటి ప్రధాన ఉద్దేశం.
  
 
  
  ప్రస్తుతం రాష్ట్రంలోని అన్ని వెటర్నరీ కళాశాలలకు వెటర్నరీ కౌన్సిల్ ఆఫ్ ఇండియా (వీసీఐ) గుర్తింపు ఉందా? కళాశాలల సంఖ్యను పెంచే అవకాశం ఉందా?
  ప్రస్తుతం రాష్ట్రంలోని అన్ని వెటర్నరీ కళాశాలలకు వెటర్నరీ కౌన్సిల్ ఆఫ్ ఇండియా (వీసీఐ) గుర్తింపు లభించింది. ప్రస్తుతానికి కళాశాలల సంఖ్య పెంచే ఆలోచన లేదు.
  
 
  
 పశు సంపదకు సంబంధించి కృషి విజ్ఞాన కేంద్రాలు ఎన్ని ఉన్నాయి? వాటి ద్వారా ఎలాంటి కార్యక్రమాలు చేపడుతున్నారు?
  తెలంగాణలో ఒకటి, సీమాంధ్రలో ఒకటి కృషి విజ్ఞాన కేంద్రాలు ఉన్నాయి. రైతులకు పశుపోషణలో శిక్షణ ఇవ్వడం, కొన్ని గ్రామాలను దత్తత తీసుకుని పశుపోషణపై అవగాహన కల్పించడం వీటి ప్రధాన లక్ష్యాలు.
  
  
 
  వెటర్నరీ సైన్స్, ఫిషరీ సైన్స్, డెయిరీ టెక్నాలజీ కోర్సులు పూర్తి చేసిన వారికి ప్రాంగణ నియామకాలు నిర్వహిస్తున్నారా? ఏ సంస్థలు ఉపాధి అవకాశాలు కల్పిస్తున్నాయి?
  వెటర్నరీ విద్యార్థులకు కోర్సు పూర్తికాగానే ప్రభుత్వ ఉద్యోగం లభిస్తుంది. గెజిటెడ్ హోదాలో ఉద్యోగంలో చేరుతున్నారు. అలాగే ఫిషరీసైన్స్, డెయిరీ టెక్నాలజీ విద్యార్థులకు కూడా ప్రభుత్వ, ప్రైవేటు రంగాల్లో ఉద్యోగాలు లభిస్తున్నాయి. కాబట్టి ప్రత్యేకంగా క్యాంపస్ ప్లేస్‌మెంట్లు నిర్వహించడంలేదు. కొన్ని బ్యాంక్‌లు, ఇతర సంస్థలు సంబంధిత క్యాంపస్‌లను సందర్శించి తమకు కావాల్సిన విద్యార్థులను నియమించుకుంటున్నాయి.
  
  
  ప్రపంచంలో మన దేశం పాల ఉత్పత్తిలో, పశుసంపదలో అగ్రస్థానంలో ఉంది. ఈ స్థానాన్ని నిలుపుకునే క్రమంలో ఒంగోలు జాతి, ముర్రా జాతి గేదెలు మొదలైన వాటి సంరక్షణ కు ఎలాంటి చర్యలు తీసుకుంటున్నారు?
  ఒంగోలు, ముర్రా జాతి పశు సంపదలు నశించి పోకుండా నాలుగు కేంద్రాల్లో ప్రత్యేక సంరక్షణ చర్యలు చేపట్టాం. గుంటూరు జిల్లాలోని లాంఫాం, పశ్చిమ గోదావరి జిల్లాలోని చింతలపూడి, ప్రకాశం జిల్లా చదలవాడ, కర్నూలు జిల్లాలోని మహానందిలో ఒంగోలు జాతి పశువుల సంరక్షణ కేంద్రాలు ఏర్పాటు చేయడం ద్వారా ఆ జాతి నశించకుండా చర్యలు తీసుకుంటున్నాం. అలాగే వెంకటరామన్నగూడెంలో ముర్రాజాతి పశువుల సంరక్షణకు సంరక్షణ కేంద్రాన్ని నెలకొల్పాం. పుంగనూరు జాతి పశువులు అంతరించకుండా.. పుంగనూరులో ఫాం ఏర్పాటుచేసి వాటి సంరక్షణకు చర్యలు తీసుకుంటున్నాం.
  
  
  విదేశీ విశ్వవిద్యాలయాలు ఆయా ప్రాంతాల్లో అంతరించిపోతున్న పశుజాతుల సంరక్షణ కోసం ప్రత్యేక చర్యలు తీసుకుంటున్నాయి. వెటర్నరీ యూనివర్సిటీ ఇలాంటి కార్యక్రమాలను చేపడుతుందా?
  రాష్ట్ర పశుసంవర్థక శాఖ సహాయంతో కృత్రిమ గర్భధారణ పద్ధతులను చేపడుతున్నాం. తద్వారా అరుదైన ఒంగోలు, పుంగనూరు జాతి పశువుల సంరక్షణకు చర్యలు తీసుకుంటున్నాం.
  
  
  ఇప్పటికీ మనదేశంలో ఎక్కువ మంది పశుపోషణ అంటే కోళ్లు, మేకలు, గొర్రెలు, కుందేళ్లు, గిన్నెకోళ్లు, ఆవులు, ఎద్దులు, గేదెలు, పందులు, చేపలు, రొయ్యల పెంపకంపై ఆధారపడుతున్నారు. ఈ నేపథ్యంలో రైతులకు ఎలాంటి అవగాహన కల్పిస్తున్నారు?
  పశుజాతి అభివృద్ధి కోసం వాటికి ఎటువంటి ఆహారం ఇవ్వాలి? అనే విషయంపై రైతులకు అవగాహన కార్యక్రమాలు నిర్వహిస్తున్నాం. విశ్వవిద్యాలయ విస్తరణ కార్యక్రమాల్లో భాగంగా పశుపోషణపై రైతులకు శిక్షణ ఇస్తున్నాం.
  
  -ప్రొఫెసర్ పి.సుధాకర్ రెడ్డి,
  రిజిస్ట్రార్, శ్రీ వేంకటేశ్వర వెటర్నరీ యూనివర్సిటీ.
  
  ప్రపంచంలోనే అత్యధిక పశు సంపద కలిగిన దేశంగా భారత్ గుర్తింపు సాధించింది. ప్రపంచ పశు జనాభాలో భారత్ వాటా 15 శాతం. దేశ స్థూల దేశీయోత్పత్తి (జీడీపీ)లో పశు పరిశ్రమ వాటా ఎనిమిది శాతం.
  
 దేశంలో వెటర్నరీ కోర్సులు అందిస్తున్న ప్రముఖ సంస్థలు: ఇండియన్ వెటర్నరీ రీసెర్చ్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ (ఐవీఆర్‌ఐ)- ఇజత్‌నగర్; సీసీఎస్ హర్యానా అగ్రికల్చరల్ యూనివర్సిటీ (హిసార్); బాంబే వెటర్నరీ సైన్స్ కాలేజ్ (ముంబై); ఆనంద్ అగ్రికల్చరల్ యూనివర్సిటీ (ఆనంద్).
  
  బీవీఎస్సీ పూర్తిచేసి ఉద్యోగం లభించక ఖాళీగా ఉండే పరిస్థితి ఎంతమాత్రం లేదని చెప్పొచ్చు. ఇటు ప్రభుత్వ, అటు ైప్రైవేటు రంగంలోనూ మెరుగైన అవకాశాలుంటాయి. ఉన్నత విద్యాపరంగా చూస్తే.. ఎంవీఎస్సీ, పీహెచ్‌డీ కోర్సులు చేయవచ్చు.
  
  బి.హరిమల్లికార్జున రెడ్డి,
  న్యూస్‌లైన్, యూనివర్సిటీ క్యాంపస్ (తిరుపతి)


 ఇంజనీర్, సైంటిస్ట్.. ఇలా రకరకాల ఆశలు, ఆశయాలు. వీటిని నెరవేర్చుకునేందుకు ఇంటర్ ఎంపీసీ తొలి సోపానం! దీన్ని అధిక మార్కులతో దిగ్విజయంగా పూర్తిచేసి, కోరుకున్న కెరీర్ దిశగా అడుగులు వేయొచ్చు. ఎంసెట్, జేఈఈలో ఇంటర్ మార్కులకు వెయిటేజ్ ఉన్న నేపథ్యంలో ఎంపీసీ సెకండియర్ పబ్లిక్ పరీక్షల్లో అత్యధిక మార్కుల సాధనకు ప్రిపరేషన్ ప్రణాళిక..
  
 
  ఇంటర్ సెకండియర్ ఎంపీసీ విద్యార్థులకు మ్యాథమెటిక్స్, ఫిజిక్స్, కెమిస్ట్రీ సబ్జెక్టులు ముఖ్యమైనవి. మార్కుల పరంగా చూస్తే మ్యాథమెటిక్స్‌కు 150 మార్కులు, ఫిజిక్స్‌కు 60 మార్కులు, కెమిస్ట్రీకి 60 మార్కులు కేటాయించారు. విద్యార్థులు ఇప్పటి వరకు ఒకవైపు అకడమిక్ పరీక్షలకు సిద్ధమవుతూ, మరోవైపు ఎంసెట్, జేఈఈ వంటి పోటీ పరీక్షలకు సిద్ధమై ఉంటారు. ఇప్పటి నుంచి ఇంటర్ పబ్లిక్ పరీక్షలపై పూర్తిగా దృష్టిసారించాలి. విద్యార్థులు మ్యాథ్‌‌స, ఫిజిక్స్, కెమిస్ట్రీ సబ్జెక్టులను పరీక్షల్లో మంచి మార్కులు సాధించడమే లక్ష్యంగా కాకుండా నైపుణ్యాలను మెరుగుపరచుకోవాలన్న లక్ష్యంతో చదివినప్పుడే మంచి ఫలితం ఉంటుంది.
 
  
  కీలకం- సెకండియర్:
  మొదటి ఏడాదితో పోలిస్తే ద్వితీయ సంవత్సరం కీలకమైనది. విద్యార్థులు ప్రస్తుతం అందుబాటులో ఉన్న సమయంలో వీలైనన్ని మోడల్ టెస్ట్‌లు రాయడంతో పాటు గత ప్రశ్నపత్రాలను సాధన చేయాలి. ఎంసెట్‌లో ఇంటర్ మార్కులకు 25 శాతం, జేఈఈ మెయిన్‌లో 40 శాతం వెయిటేజీ ఉంది. అడ్వాన్స్‌డ్‌కి టాప్ 20 పర్సంటైల్‌లో ఉండాలి. విద్యార్థులు ఈ విషయాలను దృష్టిలో ఉంచుకొని, ప్రిపరేషన్ కొనసాగించాలి.
  
 
  చాప్టర్లను వదిలేయొద్దు:
  సాధారణంగా కొందరు విద్యార్థులు కష్టంగా ఉన్నాయనే భావనతోనో లేదంటే సరైన టైమ్ మేనేజ్‌మెంట్ లేకపోవడం వల్లో కొన్ని చాప్టర్లను చదవకుండా వదిలేస్తుంటారు. అయితే మ్యాథమెటిక్స్, ఫిజిక్స్, కెమిస్ట్రీలలో ఇలా చేయడం మంచిది కాదు. ప్రతి చాప్టర్‌కు దానికి ముందున్న చాప్టర్‌తో సంబంధముంటుంది. ప్రస్తుతం సెకండియర్ చదువుతున్న విద్యార్థులు ఒకవేళ ఫస్టియర్‌లో ఏవైనా చాప్టర్లను వదిలేస్తే వాటిని ఒకసారి చదివి, తర్వాత వాటితో సంబంధమున్న సెకండియర్ టాపిక్స్‌ను చదవాలి.
 
  
  కచ్చితత్వానికి ప్రాధాన్యం:
  సెకండియర్ ఎంపీసీలో మంచి మార్కులు సాధించాలంటే విద్యార్థులు కచ్చితత్వం, సమయ పాలనకు ప్రాధాన్యమివ్వాలి. ఆయా కళాశాలల లెక్చరర్లను సంప్రదించి, గత ప్రశ్నపత్రాలను పరిశీలించి ముఖ్యమైన చాప్టర్లను గుర్తించాలి. వాటికి సంబంధించిన సమాచారాన్ని ప్రామాణిక పాఠ్యపుస్తకాలు, లెక్చరర్ నోట్స్ నుంచి చదవాలి. ప్రతి చాప్టర్‌కు సంబంధించిన సినాప్సిస్‌ను చదవడం, అన్ని రకాల సమస్యల్ని సాధించడం అనే లక్షణాలను విద్యార్థులు అలవరచుకోవాలి.
 
  
  అకాడమీ అసలైన అస్త్రం:
  పరీక్షలకు చాలా కొద్ది సమయమే ఉంది కాబట్టి ఈ సమయంలో ఐదారు పుస్తకాలను పోగేసుకొని చదవకుండా అకాడమీ పుస్తకాలు, కాలేజీ మెటీరియల్‌కి పరిమితమై వాటిలోని అంశాలపై సంపూర్ణ అవగాహన పెంపొందించుకోవాలి. సిలబస్‌ను పూర్తిగా చదవడం పూర్తయిన తర్వాత మొదటి, రెండో రివిజన్ సమయంలో వ్యాసరూప సమాధాన ప్రశ్నలు, ఉదాహరణలకు ప్రాధాన్యం ఇవ్వాలి. విద్యార్థులు తొలుత తేలికైన టాపిక్స్‌ను చదవడం దిగ్విజయంగా పూర్తిచేస్తే తర్వాత కష్టమైన అంశాలను పూర్తిచేసేందుకు తగిన ఆత్మవిశ్వాసం ఏర్పడుతుంది.
 
  
  కాన్సెప్టుల పట్టు పట్టాలి!
  రోజులో కాలేజీ సమయాన్ని మినహాయించి ఒక విద్యార్థి ఆరు గంటలు చదువుకు కేటాయిస్తే అందులో మూడు గంటలు మ్యాథమెటిక్స్, గంటన్నర ఫిజిక్స్, గంటన్నర కెమిస్ట్రీకి కేటాయించాలి. పోటీ పరీక్షల్లో బేసిక్ కాన్సెప్ట్‌ల ఆధారంగా ప్రశ్నలు వస్తాయి. అందువల్ల విద్యార్థులు ప్రతి అంశానికి సంబంధించిన బేసిక్ కాన్సెప్ట్ పాయింట్స్‌ను ప్రత్యేకంగా నోట్సు రూపంలో రాసుకొని, నిర్దిష్ట సమస్య సాధనలో వాటి అప్లికేషన్స్‌ను గుర్తించాలి.
  
  
  టిప్స్
  కనీసం రెండు ప్రి ఫైనల్ పరీక్షలు రాయాలి. చేసిన తప్పులను వెంటనే సరిదిద్దుకోవాలి.
  పబ్లిక్ పరీక్షల కోణంలో అతి ముఖ్యమైన చాప్టర్లను, కాన్సెప్ట్‌లను గుర్తించి వాటికి అధిక ప్రాధాన్యం ఇవ్వాలి.
  ప్రతి ప్రధాన కాన్సెప్ట్‌ను చదవడంతోపాటు సంబంధిత కాన్సెప్ట్‌నకు సంబంధించిన లెక్చర్ నోట్స్‌ను, మెటీరియల్‌ను బాగా అధ్యయనం చేయాలి.
  ప్రతి కాన్సెప్ట్‌ను నిర్వచించడం-విశ్లేషించడం-అనువర్తించడం విధానంలో చదవాలి.
  ఏ అంశాన్ని చదువుతున్నా సమయ పాలన, కచ్చితత్వం ప్రధానం. వీటిని తప్పకుండా పాటించాలి.
  ప్రతి సబ్జెక్టుకు ఒక నిర్దిష్ట ప్రణాళికను రూపొందించుకోవాలి. దానికి తగినట్లు ఏ రోజు చదవాల్సిన అంశాలను ఆ రోజే పూర్తిచేయాలి. ఎట్టి పరిస్థితుల్లోనూ వాయిదా వేయకూడదు. ఇలా చేయకుంటే ఒత్తిడి పెరుగుతుంది.
  ప్రతి చాప్టర్‌కు సంబంధించిన ముఖ్యమైన సినాప్సిస్‌ను నోట్ బుక్‌లో రాసుకొని బాగా చదవాలి.
  విద్యార్థులు తప్పనిసరిగా మొదటి నుంచి దీర్ఘ సమాధాన, స్వల్ప సమాధాన, అతి స్వల్ప సమాధాన ప్రశ్నలతోపాటు ఉదాహరణలపైనా దృష్టిసారించాలి.
  పాఠ్య పుస్తకాలను చదువుతున్నప్పుడు ముఖ్యమైన అంశాలను అండర్‌లైన్ చేయాలి. ఇలాచేస్తే చివర్లో క్విక్ రివిజన్‌కు ఉపయోగపడుతుంది.
  అతి విశ్వాసం అనర్ధదాయకం. ‘సిలబస్ అంతా చదివాం.. అంతా వచ్చినట్లే’ అనే భావన వీడాలి. వీలైనన్ని ఎక్కువసార్లు పునశ్చరణ చేయాలి.
  
  
 మ్యాథమెటిక్స్
  మ్యాథ్స్ 2-ఏ పేపర్‌కు 75 మార్కులు కేటాయించారు. ప్రశ్నపత్రంలో ఏడు దీర్ఘ సమాధాన ప్రశ్నలు ఇస్తారు. వీటిలో ఐదింటికి సమాధానాలు రాయాలి. ఏడు స్వల్ప సమాధాన ప్రశ్నలు వస్తాయి. వీటిలో ఐదింటికి సమాధానాలు రాయాలి. అతి స్వల్ప సమాధాన ప్రశ్నలు పది ఇస్తారు. అన్నింటికీ సమాధానాలు రాయాల్సి ఉంటుంది. మ్యాథ్‌‌స 2-బీ పేపర్ కూడా ఇలాగే ఉంటుంది.
  
 2-ఎలో ముఖ్యమైన చాప్టర్లు:
 ద్విపద సిద్ధాంతం,
 సంకీర్ణ సంఖ్యలు, ఈ్ఛ కౌజీఠిట్ఛ’ట సిద్ధాంతం.
 స్టాటిస్టిక్స్.
 సంభావ్యత.
 ద్విపద సిద్ధాంతం చాప్టర్‌లో లఘు సమాధాన ప్రశ్నలలో మధ్య పదం కనుగొనడం, గరిష్ట పదం, స్థిర పదం, పదాల సంఖ్య తదితరాలపై దృష్టిసారించాలి.
 ద్విపద సిద్ధాంతం అధ్యాయంలోని కొన్ని సమస్యలు సంక్లిష్టంగా ఉంటాయిగానీ, ఎక్కువ మార్కులు ఈ చాప్టర్‌కు కేటాయించారు కాబట్టి ప్రాక్టీస్‌కు అధిక సమయం వెచ్చించాలి.
 సంభావ్యతలోని రెండు అధ్యాయాలు సిద్ధాంతపరంగానే కాకుండా మార్కులపరంగా కూడా ముఖ్యమైనవి. సంభావ్యత సంకలన సిద్ధాంతం, ఇచ్చిన పట్టిక నుంచి స్థిర విలువ, మధ్యమం, విస్తృతి కనుగొనుట చాలా ముఖ్యమైనవి.
 ప్రస్తారాలు, సంయోగాలు చాప్టర్ కష్టమైనదైనా, ఐపీఈకి కొన్ని ముఖ్యమైన ప్రశ్నలకు సమాధానాలు ప్రాక్టీస్ చేస్తే సరిపోతుంది. ఈ చాప్టర్‌లో 4 మార్కులు, 2 మార్కుల ప్రశ్నలు మాత్రమే వస్తాయి.
 థియరీ ఆఫ్ ఈక్వేషన్స్, వర్గ సమీకరణాలు, పాక్షిక భిన్నాలు, సాంఖ్యక శాస్త్రం.. మిగిలిన చాప్టర్లతో పోలిస్తే తేలికైనవి.
  
 మ్యాథ్స్ 2-బి:
 మ్యాథ్స్ 2-బీలో నిరూపక జ్యామితి, కలన గణితం రెండు విభాగాలూ ముఖ్యమైనవి. సిద్ధాంతాల పరంగా నిరూపక జ్యామితి ప్రధానమైనది అయితే కలన గణితం సూత్రాలు, వాటి అనువర్తనాల పరంగా ముఖ్యమైనది.
 వృత్తాలు (22 మార్కులు).
 నిశ్చిత, అనిశ్చిత సమాకలనాలు (33 మార్కులు).
 అవకలన సమీకరణాలు (13 మార్కులు).
 నిరూపక రేఖా జ్యామితిలో వృత్తాలు, శాంఖవాలు సిద్ధాంతపరమైనవి. వృత్తాలు అధ్యాయనాన్ని సమగ్రంగా చదివితే, శాంఖవాలు అధ్యాయం సగం అర్థమైనట్లే. వీటిలో భావనలు, విశ్లేషణలు, సంకేతాలు, సూత్రాలు దాదాపు ఒకే విధంగా ఉంటాయి.
 2-బిలో వచ్చే ప్రశ్నలు దాదాపు నేరుగా, ఎలాంటి తికమకలు లేకుండా వస్తాయి.
  
  
  ఫిజిక్స్
  
  సెకండియర్ ఫిజిక్స్ పేపర్ 60 మార్కులకు ఉంటుంది. ప్రశ్నపత్రంలో మూడు దీర్ఘ సమాధాన ప్రశ్నలు ఇస్తారు. విద్యార్థులు రెండు ప్రశ్నలకు సమాధానాలు రాయాలి. 8 స్వల్ప సమాధాన ప్రశ్నలు ఇస్తారు. వీటిలో ఆరింటికి సమాధానాలు రాయాలి. 10 అతి స్వల్ప సమాధాన ప్రశ్నలు ఇస్తారు. అన్నింటికీ సమాధానాలు రాయాలి.
  
  సెకండియర్ విద్యార్థులు ఫిజిక్స్‌లోని ఎలక్ట్రో స్టాటిక్, వేవ్ మోషన్, ఆప్టిక్స్‌లను కష్టమైనవిగా భావిస్తారు. డాప్లర్ ఎఫెక్ట్ చాలా ముఖ్యమైనది.
  మారిన సిలబస్ ప్రకారం ప్రతి చాప్టర్‌లోనూ విశ్లేషణాత్మక ప్రశ్నలు, సమస్యలు ఎక్కువగా ఉన్నాయి. కాబట్టి విద్యార్థులు తెలుగు అకాడమీ ఫిజిక్స్ పుస్తకాన్ని క్షుణ్నంగా చదవాలి. ప్రతి చాప్టర్‌కు వెనకున్న ప్రశ్నలన్నింటినీ సాధించాలి.
  వేవ్ మోషన్, సెమీ కండక్టర్ డివెసైస్, న్యూక్లియర్ ఫిజిక్స్, ఎలక్ట్రో మాగ్నటిక్స్ నుంచి దీర్ఘ సమాధాన ప్రశ్నలు వచ్చేందుకు అవకాశముంది.
  
  ముఖ్యమైన యూనిట్లు:
  వేవ్ మోషన్     
  కరెంట్ ఎలక్ట్రిసిటీ
  న్యూక్లియర్ ఫిజిక్స్     
  ఎలక్ట్రో మాగ్నటిక్స్
  రే ఆప్టిక్స్     
  సెమీ కండక్టర్ డివెసైస్
  
  
  కెమిస్ట్రీ
  
  సెకండియర్ కెమిస్ట్రీకి 60 మార్కులు కేటాయించారు. ప్రశ్నపత్రంలో మూడు దీర్ఘ సమాధాన ప్రశ్నలుంటాయి. వీటిలో రెండు ప్రశ్నలకు సమాధానాలు రాయాలి. 8 స్వల్ప సమాధాన ప్రశ్నలు ఇస్తారు. వీటిలో ఆరింటికి సమాధానాలు రాయాలి. 10 అతి స్వల్ప సమాధాన ప్రశ్నలుంటాయి. విద్యార్థులు అన్నింటికీ సమాధానాలు రాయాలి.
  విద్యార్థులు సెకండియర్ కెమిస్ట్రీ సిలబస్‌లోని సాలిడ్ స్టేట్, ఆర్గానిక్ కెమిస్ట్రీ, కాంప్లెక్స్ కాంపౌండ్స్‌లను కష్టమైనవిగా భావిస్తారు. కొత్త సిలబస్ ప్రకారం ఆర్గానిక్‌లో చాలా రీజనింగ్ ప్రశ్నలున్నాయి.
  ఆర్గానిక్ కెమిస్ట్రీ, ఫిజికల్ కెమిస్ట్రీ, ఇనార్గానిక్ కెమిస్ట్రీ.. ఈ మూడింటిలో మూడు వ్యాసరూప ప్రశ్నలు వస్తాయి. దీర్ఘ సమాధాన ప్రశ్నలు (8 మార్కులు) చాలా వరకు రెండు చాప్టర్ల నుంచి కలిపి (4 + 4) అడుగుతున్నారు.
  కెమిస్ట్రీలో ఏదైనా చాప్టర్ చదివేటప్పుడు తెలుగు అకాడమీ బుక్‌లోని ప్రతి ముఖ్యమైన పాయింట్‌ను అండర్‌లైన్ చేసుకోవాలి. వాటిని ఎక్కువసార్లు పునశ్చరణ చేయాలి. దీనివల్ల విద్యార్థులు లఘు సమాధాన ప్రశ్నలన్నింటికీ తేలిగ్గా సమాధానాలు రాయగలుగుతారు.
  
  ముఖ్యమైన చాప్టర్లు:
  సాలిడ్ స్టేట్     
  సొల్యూషన్స్
  ఎలక్ట్రో కెమిస్ట్రీ    
  సర్ఫేస్ కెమిస్ట్రీ
  మెటలర్జీ    
  పి-బ్లాక్ ఎలిమెంట్స్
  డి అండ్ ఎఫ్ బ్లాక్ ఎలిమెంట్స్
  కోఆర్డినేట్ కాంపౌండ్స్
  ఆర్గానిక్ కాంపౌండ్స్


 మేనేజ్‌మెంట్ విద్యకు మేలైన మార్గాలుగా విరాజిల్లుతున్న ఇండియన్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ మేనేజ్‌మెంట్ (ఐఐఎం)లతో పాటు, ప్రముఖ బి-స్కూళ్లలో అడుగుపెట్టేందుకు దారిచూపే ‘క్యాట్-2013’ ఫలితాలు జనవరి 14న వెలువడ్డాయి. మెరుగైన స్కోర్‌ను సాధించిన వారు లక్ష్య సాధనలో ఒక మెట్టు ఎక్కినట్లే! ఇప్పటి నుంచి ప్రతిష్ఠాత్మక ఐఐఎంలలో మేనేజ్‌మెంట్ పీజీ సీట్లను చేజిక్కించుకునే దిశగా చేసే ప్రయాణంలో ఎదురయ్యే సవాళ్లు- విజయ వ్యూహాలపై ఫోకస్..
  
  
  ఓ సంస్థ ప్రగతి పథంలో నడవాలంటే పక్కా ప్రణాళిక అవసరం.. ఆ ప్రణాళికను పదునైన వ్యూహాలతో పట్టాలకెక్కించగల నిర్వాహకులూ అవసరం. అందుబాటులో ఉన్న ఆర్థిక, సాంకేతిక వనరులను సమర్థవంతంగా ఉపయోగించుకుంటూ సంస్థలను లాభాల బాటలో పయనింపజేసే వారి కోసం యాజమాన్యాలు నిరంతరం అన్వేషిస్తూనే ఉన్నాయి. ఈ నేపథ్యంలో సుశిక్షితులైన ‘మేనేజ్‌మెంట్’ మానవ వనరులను ఇండియన్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ మేనేజ్‌మెంట్ (ఐఐఎం)లు అందిస్తున్నాయి. వీటిలో విద్యార్జన చేయాలని చాలామంది కలలు కంటారు.
  
 
  ఐఐఎం- ఎంపిక విధానం:
  క్యాట్-2013లో సాధించిన స్కోర్, గత అకడమిక్ రికార్డు, పని అనుభవం ఆధారంగా ఐఐఎంలు అభ్యర్థులను రెండో దశ.. జీడబ్ల్యూపీఐ (బృంద చర్చ/ రిటెన్ ఎబిలిటీ టెస్ట్ - పర్సనల్ ఇంటర్వ్యూకు ఎంపిక చేస్తాయి. ఇందులో ప్రతిభ ఆధారంగా వెయిటేజ్ ఇస్తాయి. తుది జాబితాను రూపొందించే క్రమంలో ఐఐఎంలు క్యాట్-2013 స్కోర్; జీడబ్ల్యూపీఐ వెయిటేజ్; అకడమిక్ ప్రతిభ; పని అనుభవం; పాఠ్యేతర కార్యక్రమాలను పరిగణనలోకి తీసుకుంటాయి.
  
 వన్నె తగ్గిన జీడీ:
  గతంలో ఐఐఎంలు ఎంపిక ప్రక్రియకు సంబంధించిన రెండో దశలో బృంద చర్చ (జీడీ)కు అధిక ప్రాధాన్యం ఇచ్చేవి. అయితే 2014-16 బ్యాచ్ ఎంపిక విధానంలో మొత్తం 13 ఐఐఎంలలో ఐఐఎం-లక్నో, ఐఐఎం-కోజికోడ్ మాత్రమే జీడీకి చోటు కల్పించాయి. మిగిలినవన్నీ దీన్ని తొలగించాయి. ఇవి జీడీ స్థానంలో రిటెన్ ఆప్టిట్యూడ్ టెస్ట్/రిటెన్ ఎబిలిటీ టెస్ట్/ రిటెన్ అనాలసిస్ టెస్ట్ (గిఅఖీ)ను నిర్వహించనున్నాయి. చాలా సందర్భాల్లో బృంద చర్చలో కొందరు అభ్యర్థులు అత్యుత్సాహం ప్రదర్శించి, మిగిలిన వారు మాట్లాడేందుకు అవకాశం ఇవ్వడం లేదు. ఇలాంటి సందర్భాల్లో మంచి మేనేజీరియల్ నైపుణ్యాలున్నప్పటికీ కొందరు అభ్యర్థుల ప్రతిభ బయటకు రావడం లేదు. ఈ కారణాల వల్ల జీడీకి బదులు రిటెన్ ఎబిలిటీ టెస్ట్‌ను నిర్వహించేందుకు ఐఐఎంలు ఆసక్తి చూపుతున్నాయి.
  
  
 రిటెన్ ఎబిలిటీ టెస్ట్:
  11 ఐఐఎంలు, టాప్ బి-స్కూల్స్ రిటెన్ ఎబిలిటీ టెస్ట్‌కు ప్రాధాన్యమిస్తున్నాయి. ఈ పరీక్షను ఒక రకంగా వ్యాస రచన పరీక్ష అని చెప్పొచ్చు. స్వేచ్ఛగా, ప్రశాంత వాతావరణంలో తమ కమ్యూనికేషన్ నైపుణ్యాలను బయటపెట్టుకునే అవకాశాన్ని మేనేజ్‌మెంట్ ఔత్సాహికులందరికీ ఇవ్వడమే లక్ష్యంగా ఈ పరీక్షను ప్రవేశపెట్టారు. ఈ పరీక్ష ద్వారా అభ్యర్థుల భావ ప్రసార నైపుణ్యాలను, విశ్లేషణ సామర్థ్యాన్ని, ఆలోచనా శక్తిని, నిర్దేశ అంశంపై అవగాహనను పరిశీలిస్తారు. ఈ పరీక్షకు సంబంధించిన అంశాలు జనరల్ లేదా వర్తమాన వ్యవహారాలకు సంబంధించినవి ఉంటాయి. నిర్దేశ అంశంపై అభ్యర్థులు తమ ఆలోచనలకు అక్షరరూపం ఇవ్వాల్సి ఉంటుంది.
  
 దీనికి సాధారణంగా 10 నిమిషాల నుంచి 30 నిమిషాల సమయం ఇస్తున్నారు. మంచి ఉపోద్ఘాతం, సమకాలీన అంశాలను ఉదాహరణలుగా పేర్కొనడం, వివిధ కోణాలను స్పృశించడం, అవసరమైన చోట పాయింట్ల వారీగా వివరణ, చక్కని ముగింపు ఇస్తే ఇందులో ఎక్కువ స్కోర్ సాధించవచ్చు. అక్షర దోషాలు లేకుండా చూసుకోవడం, చేతి రాతను మెరుగుపరచుకోవడం తప్పనిసరి. వేగంగా ఆలోచించే సామర్థ్యాన్ని ఒంటబట్టించుకుంటూ, సరైన ప్రాక్టీస్ చేస్తే ఈ విభాగంలో రాణించగలరు.
 ఉదా: ఐఐఎం- బెంగళూరు గతంలో ‘భారతీయ క్రీడా రంగానికి విదేశీ కోచ్‌లు తెల్ల ఏనుగుల మాదిరి తయారయ్యారు’ అంశాన్ని రిటెన్ ఎబిలిటీ టెస్ట్‌లో ఇచ్చింది.
  
  బృంద చర్చ:
  సాధారణంగా బృంద చర్చలో 8 నుంచి 12 మంది అభ్యర్థులను ఒక బృందంగా ఏర్పాటు చేస్తారు. వీరికి ఒక అంశాన్ని ఇచ్చి, దానిపై విశ్లేషణాత్మకంగా చర్చించమంటారు. 15-20 నిమిషాల పాటు జరిగే బృంద చర్చ ద్వారా భావ ప్రసార నైపుణ్యాలు, విశ్లేషణ సామర్థ్యం, బృంద స్ఫూర్తి, నాయకత్వ లక్షణాలు, సమయస్ఫూర్తి వంటి అంశాలను పరిశీలిస్తారు. భవిష్యత్తు జీవితంలో ఓ సంస్థ నిర్వహణలో కీలకపాత్ర పోషించేందుకు అవసరమైన నైపుణ్యాలు అభ్యర్థిలో ఉన్నాయా? లేదా? అనేదాన్ని జీడీ ద్వారా అంచనా వేస్తారు. బృంద చర్చలో అభ్యర్థులు చివరకు అందరికీ ఆమోదయోగ్యమైన ముగింపును ఇవ్వాల్సి ఉంటుంది.
 బృంద చర్చలో ఎట్టి పరిస్థితిలోనూ ఇతరులతో వాదనకు దిగకూడదు. ఇతరులు చెప్పిన విషయాలతో ఏకీభవించకపోతే, అవి ఎందుకు సరైనవి కావో విఫులంగా, సున్నితంగా చెప్పాలి.
 బృందంలోని ఇతర అభ్యర్థులను మాట్లాడనీయకుండా అడ్డుకోరాదు.
 చెప్పాలనుకున్న అంశాన్ని అందరికీ అర్థమయ్యేలా చెప్పడంతోపాటు ఇతరులు చెప్పేవాటిని వినాలి. మీరు చెప్పిన విషయాలకు, ఉదాహరణలు జోడిస్తూ మీరు చెప్పింది నిజమని నిరూపించుకోవాలి.
 చివరకు అందరికీ ఆమోదయోగ్యమైన పరిష్కారం/ముగింపు కోసం ఎవరినీ బలవంతపెట్టకూడదు.
 గ్రూప్ డిస్కషన్‌లో సాధారణంగా కరెంట్ అఫైర్స్‌కు సంబంధించిన అంశాలు వస్తుంటాయి. ఈ విభాగంలో విజయం సాధించేందుకు దినపత్రికలు, మేగజైన్లలోని అంశాలపై స్నేహితులతో చర్చించాలి. ఎడిటోరియల్స్, టీవీ చర్చలను గమనించాలి.
  
  
  పర్సనల్ ఇంటర్వ్యూ
  ఎంపిక విధానంలో ఇంటర్వ్యూ కీలక దశ. దీనిద్వారా అభ్యర్థులకు తమ లక్ష్యంపై స్పష్టమైన అవగాహన ఉందో? లేదో? చూస్తారు. భావ ప్రసార నైపుణ్యాలను పరీక్షిస్తారు. పర్సనల్ ఇంటర్వ్యూ అంటే కేవలం వ్యక్తిగత విషయాలకు సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఉంటాయనుకుంటే పొరపాటే. మేనేజ్‌మెంట్ కెరీర్ వైపు ఎందుకు అడుగులు వేయాలనుకుంటున్నారు? వంటి ప్రశ్నలు అడుగుతారు.
  అభ్యర్థులు తమ భవిష్యత్ లక్ష్యాలపై స్పష్టమైన అభిప్రాయాలను ఏర్పరుచుకొని, ఇంటర్వ్యూకు సిద్ధపడాలి.
  మీరు ప్రస్తుతం చేస్తున్న ఉద్యోగం, మీ అభిరుచులు, మీ బలాలు, బలహీనతలపై ప్రశ్నలు వచ్చేందుకు అవకాశముంది.
  ఇంటర్వ్యూ ప్రిపరేషన్‌లో భాగంగా పత్రికల్లోని సంపాదకీయాలను చదవడం, వివిధ అంశాలపై సొంత అభిప్రాయాలను ఏర్పరుచుకోవడం చేయాలి. తక్కువ సమయంలో ఒక సమస్యకు పరిష్కార మార్గం చూపించే నైపుణ్యాన్ని పెంపొందించుకోవాలి. మాక్ ఇంటర్వ్యూలకు హాజరవడం వల్ల మెరుగైన ఫలితాలుంటాయి.
  
  
 మెరుగైన క్యాట్ స్కోర్‌తో ఐఐఎం!
  మేనేజ్‌మెంట్ కోర్సుల్లో ప్రవేశాలకు దేశంలో టాప్-15లో ఉన్న సంస్థలు సాధారణంగా ఒక సీటుకు 10 నుంచి 15 మందిని రెండో దశకు ఎంపిక చేస్తాయి. రెండు దశల్లోనూ విద్యార్థులు చూపిన ప్రతిభ, అకడమిక్ నేపథ్యం, పని అనుభవం ఆధారంగా తుది జాబితాను రూపొందిస్తాయి. ఎంపిక ప్రక్రియలో వివిధ అంశాలకు ఇచ్చే వెయిటేజ్‌లు ఇన్‌స్టిట్యూట్‌లు ఎప్పటికప్పుడు మారుస్తున్నాయి. ఐఐఎం యేతర విద్యా సంస్థలు సాధారణంగా ఎంట్రన్స్ పరీక్ష స్కోర్‌కు అధిక ప్రాధాన్యమిస్తున్నాయి. ఇప్పటి వరకు పూర్తిచేసిన అకడమిక్ కోర్సుల్లో 90 శాతం సాధించడంతో పాటు కనీసం మూడేళ్లు పని అనుభవం లేకుంటే ఐఐఎంలలో సీటు సంపాదించడం కష్టమని చాలామంది భావిస్తారు. అయితే ఇది నిజం కాదు. దేశ వ్యాప్తంగా ఉన్న మొత్తం 13 ఐఐఎంలలో కేవలం రెండు ఐఐఎంలు (బెంగళూరు, ఇండోర్) మాత్రమే ఈ రెండు అంశాలకు 20 శాతం కంటే ఎక్కువ వెయిటేజ్ ఇస్తున్నాయి. అందువల్ల క్యాట్, జీడబ్ల్యూపీఐ దశల్లో మంచి ప్రతిభ కనబరిస్తే ఏదో ఒక ఐఐఎంలో సీటు పొందడానికి అవకాశాలు పుష్కలంగా ఉంటాయి.
  - రామనాథ్ కనకదండి,
  కోర్సు డెరైక్టర్ (క్యాట్), T.I.M.E ఇన్‌స్టిట్యూట్.
  
  
 వర్తమాన అంశాలపై పట్టుండాలి
  బృంద చర్చ అంశాలు సాధారణంగా కరెంట్ అఫైర్స్ ఆధారంగా ఉంటాయి. మరికొన్ని అంశాలు అభిప్రాయాల ఆధారంగా ఉండొచ్చు. అందువల్ల అభ్యర్థులు ఎప్పటికప్పుడు చోటుచేసుకుంటున్న ప్రాంతీయ, జాతీయ, అంతర్జాతీయ పరిణామాలను గమనిస్తుండాలి. దీనికోసం పత్రికలు, మ్యాగజైన్లను ఉపయోగించుకోవాలి. ఇంటర్వ్యూ ప్రిపరేషన్‌లో భాగంగా అభ్యర్థులు వర్తమాన వ్యవహారాలపై ముఖ్యంగా బిజినెస్ సంబంధిత అంశాలపై పట్టు సాధించాలి. ఒక సమస్యకు పరిష్కార మార్గం సూచించేలా వివిధ అంశాలపై అవగాహన పెంపొందించుకోవాలి. ఒక సంఘటన అలాగే ఎందుకు జరిగింది? ఆ స్థానంలో నువ్వుంటే ఏం చేస్తావు? వంటి పశ్నలు ఎదురవుతాయి. అభ్యర్థులు తమ వ్యక్తిగత సమాచారం, జీవితంలో సాధించిన విజయాలపై ప్రశ్న లు రావొచ్చు. ఎందుకు ఎంబీఏ చేయాలనుకుంటున్నావు? ఈ సంస్థలోనే ఎందుకు చదవాలనుకుంటున్నావు? వంటి సాధారణ ప్రశ్నలకు కచ్చితమైన సమాధానాలు ఇవ్వగలగాలి. ఇంటర్వ్యూలో విజయానికి ఆత్మవిశ్వాసం, నిజాయితీ ప్రధానం.
  - పల్లా రవితేజ,
  మేనేజ్‌మెంట్ స్టూడెంట్, ఐఐఎం కలకత్తా.
  
  జీడీ/రిటెన్ ఎబిలిటీ టెస్ట్ అండ్ పర్సనల్ ఇంటర్వ్యూ దశకు ఎంపిక చేసేందుకు ఐఐఎంలు నిర్దేశించిన క్యాట్- 2013 పర్సంటైల్ కటాఫ్స్ (జనరల్ కేటగిరీ)
  
  ఐఐఎం, అహ్మదాబాద్    90
  ఐఐఎం, బెంగళూరు    90
  ఐఐఎం, కోల్‌కతా    95
  ఐఐఎం, లక్నో    90
  ఐఐఎం, ఇండోర్    90
  ఐఐఎం, కోజికోడ్    90
  రాజీవ్ గాంధీ ఐఐఎం, షిల్లాంగ్    90
  ఐఐఎం, రాంచీ    90
  ఐఐఎం, రోహ్‌తక్    90
  ఐఐఎం, రాయ్‌పూర్    90
  ఐఐఎం, తిరుచ్చి    90
  ఐఐఎం, ఉదయ్‌పూర్    90
  ఐఐఎం, కాశీపూర్    90
  
  టాప్ పబ్లిక్ బి-స్కూల్స్
  ఐఐఎం- అహ్మదాబాద్
  ఐఐఎం- బెంగళూరు  ఐఐఎం-కోల్‌కతా
  డిపార్ట్‌మెంట్ ఆఫ్ మేనేజ్‌మెంట్ స్టడీస్, ఐఐటీ ఢిల్లీ
  డిపార్ట్‌మెంట్ ఆఫ్ మేనేజ్‌మెంట్ స్టడీస్, ఐఐటీ చెన్నై


  ఎన్‌సీహెచ్‌ఎంసీటీ-జేఈఈ 2014
  
 హాస్పిటాలిటీ రంగం సాధిస్తున్న వృద్ధి.. పెరుగుతున్న అవకాశాల కారణంగా గత కొంత కాలంగా హాస్పిటాలిటీ దాని అనుబంధ రంగం విశ్వసనీయమైన, ఆకర్షణీయమైన కెరీర్‌గా నిలుస్తోంది.. దాంతోపాటు పెరుగుతున్న అవసరాలకనుగుణంగా సరిపడ మానవ వనరులు లేకపోవడం కూడా ఈరంగాన్ని కెరీర్‌గా ఎంచుకోవాలనుకునే వారి పాలిట కల్పతరువుగా మారుతోంది.. ఈ నేపథ్యంలో హాస్పిటాలిటీ రంగంలో ప్రవేశించడానికి చక్కని వేదిక.. ఎన్‌సీహెచ్‌ఎంసీటీ-జేఈఈ (నేషనల్ కౌన్సిల్ ఫర్ హోటల్ మేనేజ్‌మెంట్ అండ్ కేటరింగ్ టెక్నాలజీ- జాయింట్ ఎంట్రన్స్ ఎగ్జామినేషన్ ).. 2014 సంవతర్సానికి ఎన్‌సీహెచ్‌ఎంసీటీ-జేఈఈ నోటిఫికేషన్ వెలువడిన నేపథ్యంలో సంబంధిత వివరాలు..
  
  
  ఎన్‌సీహెచ్‌ఎంసీటీ (నేషనల్ కౌన్సిల్ ఫర్ హోటల్ మేనేజ్‌మెంట్ అండ్ కేటరింగ్ టెక్నాలజీ).. భారత పర్యాటక మంత్రిత్వ శాఖ ఆధ్వర్యంలో పని చేసే స్వయంప్రతిపత్తి ఉన్న సంస్థ. బీఎస్సీ (హాస్పిటాలిటీ అండ్ హోటల్ అడ్మినిస్ట్రేషన్)తోపాటు ఈ విభాగానికి సంబంధించిన మరో తొమ్మిది కోర్సుల మార్గదర్శకాలను, నాణ్యత ప్రమాణాలను ఎన్‌సీహెచ్‌ఎంసీటీ రూపొందిస్తుంది.
  
  
  ఆబ్జెక్టివ్‌గా:
  ఎన్‌సీహెచ్‌ఎంసీటీ-జేఈఈని ఆబ్జెక్టివ్ విధానంలో జాతీయ స్థాయిలో నిర్వహిస్తారు. ఇందులో ఐదు విభాగాలు ఉంటాయి. వివరాలు..
  విభాగాలు    ప్రశ్నలు     మార్కులు
  న్యూమరికల్ ఎబిలిటీ
  అండ్ సైంటిఫిక్ ఆప్టిట్యూడ్    30    30
  రీజనింగ్ అండ్ లాజికల్ డిడక్షన్    30     30
  జనరల్ నాలెడ్జ్ అండ్ కరెంట్ అఫైర్స్    30    30
  ఇంగ్లిష్ లాంగ్వేజ్    60    60
  ఆప్టిట్యూడ్ ఫర్ సర్వీస్ సెక్టార్    50    50
  మొత్తం     200    200
  
  ఆప్టిట్యూడ్ ఫర్ సర్వీస్ సెక్టార్ మినహా అన్ని విభాగాల్లో నెగిటివ్ వూర్కింగ్ (0.25) ఉంది.
  
  న్యూమరికల్ ఎబిలిటీ సైంటిఫిక్ ఆప్టిట్యూడ్:
  ఈ విభాగంలో మ్యాథమెటిక్స్, సెన్సైస్‌లోని అంశాలపై విద్యార్థుల ప్రాథమిక అవగాహన స్థాయిని పరీక్షించే విధంగా ప్రశ్నలు ఉంటాయి. ప్రశ్నల క్లిష్టత హైస్కూల్ స్థాయిలో ఉంటుంది. మ్యాథమెటిక్స్‌లో రాణించాలంటే పని-కాలం, వడ్డీ, సగటు, దూరం-కాలం, నిష్పత్తి, కసాగు, గసాభా, సూక్ష్మీకరణ వంటి అంశాలపై పట్టు ఉండాలి. సెన్సైస్ విభాగానికి సంబంధించి ఫిజిక్స్, కెమిస్ట్రీ, బయాలజీ అంశాల నుంచి ప్రశ్నలు వస్తాయి. ఈ విభాగం నుంచి దాదాపు 10 వరకు ప్రశ్నలు రావచ్చు. ఇందులో అడిగే ప్రశ్నలు మరీలోతుగా కాకుండా మధ్యస్తంగా ఉంటాయి.
  
  రీజనింగ్ అండ్ లాజికల్ డిడక్షన్:
  విద్యార్థుల్లోని విశ్లేషణాత్మక, తార్కిక సావుర్థ్యాన్ని పరీక్షించడానికి ఉద్దేశించిన విభాగమిది. ఈ క్రమంలో వెర్బల్, నాన్ వెర్బల్ అంశాల నుంచి ప్రశ్నలు వస్తాయి. వెర్బల్ విభాగంలో రీజనింగ్ నుంచి డెరైక్షన్-డిస్టెన్స్, క్లాసిఫికేషన్, కోడింగ్-డీ కోడింగ్, సిరీస్ టెస్ట్, రిలేషన్స్, ఆల్ఫాబెట్ టెస్ట్, కండిషన్స్ అండ్ గ్రూపింగ్, నంబర్-ర్యాంకింగ్- టైమ్-సీక్వెన్సెస్, మ్యాథమెటికల్ ఆపరేషన్స్, క్యూబ్స్, డేటా అరేంజ్‌మెంట్, డేటా సఫిషియన్సీ, స్టేట్‌మెంట్స్ వంటి అంశాలపై దృష్టిసారించాలి. నాన్ వెర్బల్ విభాగంలో మిర్రర్ ఇమేజ్, వాటర్ ఇమేజ్, పేపర్ ఫోల్డింగ్, పేపర్ కటింగ్, విజువల్ ఎబిలిటీ, అనాలజీ వంటి అంశాల నుంచి ప్రశ్నలు వస్తాయి.
  
  జనరల్ నాలెడ్జ్ అండ్ కరెంట్ అఫైర్స్:
  ఈ విభాగంలో ప్రశ్నలు స్టాండర్డ్ జీకే, కరెంట్ అఫైర్స్ సమ్మిళితంగా ఉంటాయి. జీకేకి సంబంధించి దేశాలు-రాజధానులు-కరెన్సీ, ప్రముఖ వ్యక్తులు-ప్రదేశాలు, అవార్డులు, జాతీయ చిహ్నాలు, పుస్తకాలు- రచయితలు, కళలు, సాహిత్యం వంటి అంశాల నుంచి ప్రశ్నలు ఎదురవుతాయి. ఆయా అంశాలను భారతదేశం, ప్రపంచాన్ని నేపథ్యంగా తీసుకుని ప్రిపేర్ కావాలి. కరెంట్ అఫైర్స్ కోసం.. పరీక్ష జరిగే తేదీకి ముందు సంవత్సర కాలంలో జరిగిన ప్రధాన అంశాలను (సదస్సులు, సమావేశాలు, ఒప్పందాలు, వ్యక్తు లు, విజయాలు, అవార్డులు వంటివి) తెలుసుకోవాలి.
  
  ఇంగ్లిష్:
  మొత్తం ఐదు విభాగాల్లో ఇంగ్లిష్‌కు అత్యధిక వెయిటేజీ కేటారుుంచారు. ఈ విభాగంలో ఎక్కువ స్కోరు చేసే అభ్యర్థులే మెరుగైన ర్యాంకు సాధించే అవకాశం ఉంది. కాబట్టి ఇంగ్లిష్ విభాగంపై ఎక్కువ దృష్టి సారించాలి. ఇందుకోసం పదో తరగతి వరకు బేసిక్ గ్రావుర్‌పై పట్టు సాధించాలి. టెన్సెస్, రూల్స్ ఆఫ్ కరె క్ట్ యూసేజ్, రూల్స్ ఆఫ్ కంజెక్షన్, ప్రిపోజిషన్స్, స్పాటింగ్ ఎర్రర్స్, ఇంప్రూవ్‌మెంట్ ఆఫ్ సెంటెన్సెస్, వన్‌వర్డ్ సబ్‌స్టిట్యూషన్, సెంటెన్స్ కంప్లిషన్, సీక్వెన్స్ ఆఫ్ వర్డ్స్ తదితర అంశాలపై ప్రశ్నలు అడిగే అవకాశం ఉంటుంది. ఇందులో రాణించాలంటే.. పదాలపై పట్టు సాధించాలి. ప్రతిరోజూ కొన్ని కొత్త పదాలను నేర్చుకోవాలి. కేవలం పదాలను తెలుసుకోవడానికే పరిమితం కాకుండా.. వాటి ఉపయోగంపై కూడా అవగాహన పెంచుకోవాలి. ప్రతిరోజూ ఇంగ్లిష్ న్యూస్ పేపర్లు, మేగజైన్లను విశ్లేషణాత్మక దృష్టితో చదవాలి. వాటిలో ఉపయోగించిన పదాలు, వాక్యనిర్మాణ క్రమాన్ని జాగ్రత్తగా పరిశీలించాలి.
  
  ఆప్టిట్యూడ్ ఫర్ సర్వీస్ సెక్టార్:
  అన్నిటిలోకి కీలకమైన విభాగం ఆప్టిట్యూడ్ ఫర్ సర్వీస్ సెక్టార్. ఈ రంగంలో కీలక పాత్ర పోషించే ఇంటర్ పర్సనల్ స్కిల్స్‌ను పరీక్షించే విధంగా ప్రశ్నలు ఉంటాయి. వివిధ సందర్భాల్లో వ్యవహరించే విధానం? పనిచేసే ప్రదేశాల్లో ఎలా వ్యవహరించాలి? తరహా ప్రశ్నలు అడుగుతారు. వ్యక్తిగత విచ క్షణ ఆధారంగా నిర్ణయం తీసుకోవాల్సిన ఈ విభాగంలో ఇచ్చిన ఆప్షన్లన్నీ సరైనవే అనిపించే రీతిలో ఉంటాయి. అందుకే ఈ విభాగంలోని ప్రశ్నలకు నిర్ణీత మార్కు అని నిర్దేశించలేదు. 0.25. 0.5, 0.75, 1 అని ప్రతి ప్రశ్నకు మార్కులను విభజించారు. అభ్యర్థి ఇచ్చిన ఆప్షన్, నిర్దేశిత సమాధానం మధ్య సమతుల్యత ఆధారంగా మార్కులు కేటాయిస్తారు. అంటే.. ఎంచుకున్న ఆప్షన్ నిర్ణీత సమాధానానికి సరితూగకపోతే 0.25, పూర్తిస్థాయిలో సరితూగితే ఒకమార్కు కేటాయిస్తారు. వీటికి ఎటువంటి అకడెమిక్ ఓరియెంటేషన్ అవసరం లేదు. మనలోని స్కిల్స్ ఇందులో ఎక్కువ స్కోర్ చేయడానికి దోహదం చేస్తాయనే విషయాన్ని గుర్తుంచుకోవాలి.
  
  నేరుగా:
  ఎన్‌సీహెచ్‌ఎంసీటీ కేవలం రాతపరీక్ష ద్వారానే కాకుండా ప్రతిభావంతులకు నేరుగా ప్రవేశం కల్పిస్తుంది. ఇంటర్మీడియెట్/తత్సమాన బోర్డు పరీక్షల్లో ఆర్ట్స్, సైన్స్, కామర్స్ గ్రూప్‌ల్లో 1 నుంచి 200 స్థానాల్లో నిలిచిన విద్యార్థులకు.. ఆయా గ్రూప్‌ల నుంచి ఒక్కొక్కరు చొప్పున ఐహెచ్‌ఎంలలో నేరుగా అడ్మిషన్ కల్పిస్తుంది. అంతేకాకుండా కోర్సులో చేరిన తర్వాత మెరిట్ స్టూడెంట్స్‌కు చేయూతనిచ్చే ఉద్దేశంతో స్కాలర్‌షిప్స్‌ను కూడా ప్రదానం చేస్తుంది. వార్షిక పరీక్షల్లో జాతీయ స్థాయిలో మొదటి మూడు స్థానాల్లో నిలిచిన విద్యార్థులకు ఎన్‌సీహెచ్‌ఎంసీటీ మెరిట్ బేస్డ్ స్కాలర్‌షిప్స్‌ను కూడా అందజేస్తుంది. ఎస్సీ/ఎస్టీ విద్యార్థులకు సంవత్సరానికి రూ. 20 వేల ఆర్థిక సహాయాన్ని కూడా మంజూరు చేస్తుంది.
  
  
  మంచి కమ్యూనికేషన్ స్కిల్స్, కష్టపడే తత్వం, విశాల దృక్పథంతో వ్యవహరించే గుణం ఉన్న వారు హోటల్ మేనేజ్‌మెంట్‌ను కెరీర్‌గా ఎంచుకోవచ్చు. జాతీయ స్థాయి ఇన్‌స్టిట్యూట్‌లలో హోటల్ మేనేజ్‌మెంట్ కోర్సులను చదవాలంటే ఎన్‌సీహెచ్‌ఎంసీటీజేఈఈ ఒక్కటే మార్గం. ఈ పరీక్ష ద్వారా బీఎస్సీ (హాస్పిటాలిటీ అండ్ హోటల్ అడ్మినిస్ట్రేషన్) కోర్సులో ప్రవేశం పొందొచ్చు. తర్వాత ఆసక్తి ఉంటే సంబంధిత విభాగంలో ఎంబీఏ, ఎంఎస్సీ, విదేశాల్లో ఎంఎస్ చేయవచ్చు. అవకాశాల పరంగా చూస్తే.. ఎన్‌సీహెచ్‌ఎం అనుబంధ ఇన్‌స్టిట్యూట్‌లలో 100 శాతం ప్లేస్‌మెంట్ లభిస్తుంది. కోర్సు పూర్తికాకముందే ఆఫర్ లెటర్ చేతిలో ఉంటుంది. ఉద్యోగాల విషయంలో ఈ రంగంలో డిమాండ్-సప్లై మధ్య భారీగా వ్యత్యాసం ఉంటోంది. ఆరు లక్షల ఉద్యోగాలు అవసరం ఉంటే.. ఒక శాతం మేర మాత్రమే మానవ వనరులు లభ్యమవుతున్నాయి. అమెరికా, ఆస్ట్రేలియా, న్యూజిలాండ్ వంటి దేశాల్లో కూడా హోటల్ మేనేజ్‌మెంట్ అభ్యర్థులకు చక్కని అవకాశాలు లభిస్తున్నాయి. వేతనాల విషయానికొస్తే.. ఐదంకెల జీతంతో కె రీర్ ప్రారంభించవచ్చు.
  
  -సుధా కుమార్, ప్రిన్సిపల్,
  డాక్టర్‌వైఎస్ ఎన్‌ఐటీహెచ్‌ఎం, హైదరాబాద్.
  
  
  52 : ఎన్‌సీహెచ్‌ఎంసీటీ-జేఈఈ ద్వారా ప్రవేశం కల్పించే ఇన్‌స్టిట్యూట్‌ల సంఖ్య
  7,454: అందుబాటులో ఉన్న సీట్ల సంఖ్య
  
  న్యూమరికల్ ఎబిలిటీ కోసం ఎస్‌సీఈఆర్‌టీ 10వ తరగతి మ్యాథ్స్, సైన్స్ పుస్తకాల్లోని ప్రాథమిక అంశాలను ప్రాక్టీస్ చేయాలి.
  రీజనింగ్‌లో మెరుగైన మార్కులు పజిల్స్‌ను ఎక్కువగా ప్రాక్టీస్ చేయాలి.
  సర్వీస్ సెక్టార్ విభాగంలోని అన్ని ప్రశ్నలను ప్రయత్నించాలి.
  ఇంగ్లిష్ కోసం 10, 12వ తరగతుల్లోని గ్రామర్ అంశాలపై దృష్టి సారించాలి.
  
  రిఫరెన్స్ బుక్స్:
  ఎన్‌సీఈఆర్‌టీ ఏడు నుంచి పదో తరగతి మ్యాథ్స్, సైన్స్ పుస్తకాలు.
  ఎ గైడ్ టు లాజికల్ రీజనింగ్ - ఆర్.ఎస్. అగర్వాల్
  వునోరవు, ఇండియా ఇయుర్ బుక్స్, ఇంగ్లిష్ దిన పత్రికలు.
  రెన్ అండ్ మార్టిన్, వర్డ్ పవర్ మేడ్ ఈజీ.
  
  
  ప్రస్తుత హాస్పిటాలిటీ రంగం విలువ 117.7 యూఎస్ బిలియన్ డాలర్లు. ఇది 2022 నాటికి 418.9 యూఎస్ బిలియన్ డాలర్లకు చేరుకోనుంది.
  హాస్పిటాలిటీ అండ్ హోటల్ అడ్మినిస్ట్రేషన్ కోర్సు పూర్తి చేసిన విద్యార్థులు హోటల్/హాస్పిటాలిటీ సంబంధిత పరిశ్రమలో మేనేజ్‌మెంట్ ట్రైనీ, కిచెన్ మేనేజ్‌మెంట్/హౌస్ కీపింగ్ మేనేజ్‌మెంట్, మార్కెటింగ్ సేల్స్, గెస్ట్/కస్టమర్ రిలేషన్ ఎగ్జిక్యూటివ్ వంటి హోదాల్లో ఆన్ బోర్డ్ ఫ్లైట్ సర్వీసెస్‌లో, ఇండియన్ నేవీ హాస్పిటాలిటీ సర్వీస్, క్రూరుుజర్లు, మల్టినేషనల్ హాస్పిటాలిటీస్ సర్వీసెస్‌లోను అవకాశాలుంటాయి. ఇంటర్నేషనల్ ఫుడ్ చైన్స్‌లో మేనేజ్‌మెంట్ ట్రైనీ/ఎగ్జిక్యూటివ్‌గా స్థిర పడొచ్చు. ప్రభుత్వ పరంగా కేంద్ర, రాష్ట్ర పర్యాటక శాఖల్లో కూడా అవకాశాలుంటారుు.
  
  
  ఎన్‌సీహెచ్‌ఎంసీటీ-జేఈఈ 2014
  అర్హత: 10+2/తత్సమానం.
  వయసు: జూలై 1, 2014 నాటికి 22 ఏళ్లు.
  దరఖాస్తు: ఆఫ్‌లైన్, ఆన్‌లైన్ రెండు విధాలుగా.
  దరఖాస్తుల స్వీకరణకు చివరి తేదీ: ఏప్రిల్ 7, 2014.
  పరీక్ష తేదీ: ఏప్రిల్ 26, 2014.
  వెబ్‌సైట్:https://applyadmission.net/nchmjee2014
  


  ప్రభుత్వ మెడికల్ కాలేజీల్లో మరో 10 వేల ఎంబీబీఎస్ సీట్లు
 దేశవ్యాప్తంగా ఉన్న ప్రభుత్వ మెడికల్ కాలేజీల్లో మరో 10 వేల ఎంబీబీఎస్ సీట్లను అందుబాటులోకి తెచ్చేందుకు కేంద్ర ప్రభుత్వం పచ్చజెండా ఊపింది. సీట్ల పెంపు నిమిత్తం ప్రస్తుతమున్న రాష్ట్ర ప్రభుత్వ/కేంద్ర ప్రభుత్వ వైద్య కళాశాలలను అప్‌గ్రేడ్ చేయాలన్న ఆరోగ్య, కుటుంబ సంక్షేమ మంత్రిత్వశాఖ ప్రతిపాదనకు ఆర్థిక వ్యవహారాల కేబినెట్ కమిటీ(సీసీఈఏ) జనవరి 9న ఆమోదం తెలిపింది. ఈ ప్రతిపాదన మేరకు దేశంలోని రాష్ట్ర ప్రభుత్వ, కేంద్ర ప్రభుత్వ వైద్య కళాశాలల్లో ఎంబీబీఎస్ సీట్లను పెంచడానికి ఆయా కాలేజీలను కేంద్ర ప్రాయోజిత పథకంతో అప్‌గ్రేడ్ చేస్తారు.
 
  
  సుమారు రూ.10 వేల కోట్ల వ్యయం కాగల ఈ పథకం అమలుతో దేశవ్యాప్తంగా దాదాపు 10 వేల సీట్లు పెరుగుతాయి. పథకం అమలుకు అయ్యే మొత్తం వ్యయాన్ని కేంద్రం, రాష్ట్రాలు ఉమ్మడిగా భరిస్తాయి. మొత్తమ్మీద చూస్తే దాదాపు 10,000 ఎంబీబీఎస్ సీట్లు పెరగనున్నందున ఒక్కో సీటు కోసం సగటున రూ.1.20 కోట్లు ఖర్చు చేయనున్నారు. దేశంలో ప్రస్తుతం 381 మెడికల్ కాలేజీలు ఉండగా అందులో 49,918 ఎంబీబీఎస్ సీట్లు ఉన్నాయి. కేంద్రం నిర్ణయంతో డాక్టర్-పేషంట్ నిష్పత్తి ప్రస్తుతమున్న 1:2000 నుంచి 1:1000కు తగ్గనుంది. మరో 58 కొత్త మెడికల్ కాలేజీల ఏర్పాటుతోపాటు జిల్లా ఆస్పత్రుల అప్‌గ్రెడేషన్‌కు కేంద్రం గత వారం ఆమోదం తెలిపింది. దీనివల్ల మరో 5,800 ఎంబీబీఎస్ సీట్లు అందుబాటులోకి రానున్నాయి.
  
  
  ఆశాజనకంగా హైరింగ్
  ఈ ఏడాది భారత్‌లో ఉద్యోగ నియామకాలు మెరుగుపడతాయని ప్రముఖ జాబ్ పోర్టల్ నౌకరీడాట్‌కామ్ తెలిపింది. ఐటీ, ఐటీఈఎస్ రంగాల్లో జోరు దీనికి కారణం కానున్నదని వివరిం చింది. గత ఏడాది నవంబర్‌లోలాగానే గత నెలలో కూడా ఉద్యోగ నియామక కార్యకలాపాలు ఉన్నాయని వివరించింది. హైదరాబాద్, ఢిల్లీలో హైరింగ్ కార్యకలాపాలు గరిష్టంగా మెరుగుపడ్డాయంటున్న ఈ సంస్థ వెల్లడించిన వివరాల ప్రకారం... బీపీవో హైరింగ్ 33 శాతం పెరిగింది.
 
  
  ఫార్మా 16 శాతం, టెలికం 7 శాతం  చొప్పున వృద్ధి చెందాయి. ఐటీ, బీపీవో, ఫైనాన్స్ రంగాల్లో డిమాండ్ పెరగ్గా, బ్యాంకింగ్, బీమా, సరఫరా చెయిన్ మేనేజ్‌మెంట్‌లో ఉద్యోగాలు తగ్గాయి. ఇక హైదరాబాద్, ఢిల్లీ నగరాల్లో హైరింగ్ కార్యకలాపాలు బాగా మెరుగుపడగా, చెన్నైలో మాత్రం 4 శాతం తగ్గాయి. ఈ ఏడాది ఎన్నికలు జరగనున్నందున కంపెనీలు విస్తరణ కార్యకలాపాలు చేపడతాయి. ఫలితంగా కొత్త కొలువులు పెరుగుతాయి.
  
  
  ఆన్‌లైన్ దిశగా.. ఐసీఎస్‌ఐ
  ది ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ కంపెనీ సెక్రటరీస్ ఆఫ్ ఇండియా (ఐసీఎస్‌ఐ) ఫౌండేషన్ ఎగ్జామ్‌ను ఈ ఏడాది జూన్ నుంచి ఆన్‌లైన్‌లో నిర్వహించాలని నిర్ణయించింది. అంతేకాకుండా వచ్చే రెండు-మూడేళ్లలో మొత్తం విధానాన్ని ఆన్‌లైన్‌లోకి మార్చాలని యోచిస్తోంది. విద్యార్థులందరికీ అందుబాటులో ఉండే విధంగా ఈ-లెర్నింగ్, ఈ-ట్రైనింగ్ సౌకర్యాలను ప్రవేశపెట్ట్టనుంది. ఐసీఎస్‌ఐలో 35 వేల మంది సభ్యులు, నాలుగు లక్షల మంది కంపెనీ సెక్రటరీ విద్యార్థులున్నారు.
  
  
  ఐటీఐతో పాలిటెక్నిక్‌లోకి
  ఐటీఐ కోర్సును 60 శాతం మార్కులతో పూర్తి చేసిన విద్యార్థులు పాలిటెక్నిక్ ద్వితీయ సంవత్సరంలో ప్రవేశం పొందొచ్చు. ఈ మేరకు రాష్ట్ర ఉన్నత విద్యా శాఖ మార్గదర్శకాలు జారీ చేసింది. వీటి ప్రకారం పాలిటెక్నిక్‌లో చేరాలనుకునే విద్యార్థులు సాంకేతిక విద్యా శిక్షణ సంస్థ సిలబస్‌ను అనుసరించి నిర్వహించే బ్రిడ్జ్ కోర్సు రాత పరీక్షలో అర్హత సాధించాలి.
  
  
  హోమియో కోర్సుల్లో అల్లోపతికి నో
  దేశంలోని హోమియోపతి కళాశాలల సిలబస్‌లో అల్లోపతి సబ్జెక్టులను ప్రవేశపెట్టేందుకు అనుమతించబోమని కేంద్ర హోమియోపతి కౌన్సిల్ (సీసీహెచ్) మంగళవారం స్పష్టం చేసింది. హోమియో కోర్సులతో పాటు సమీకృత అల్లోపతి కోర్సులను కూడా ప్రవేశపెట్టాలని, అలాగైతే డిగ్రీలు పొందిన తర్వాత హోమియోతోపాటు అల్లోపతి వైద్యాన్ని ప్రాక్టీసు చేసేందుకూ అవకాశం ఉంటుందని పలువురు హోమియో వైద్యులు డిమాండు చేస్తున్న నేపథ్యంలో సీసీహెచ్ ఈ మేరకు తేల్చి చెప్పింది. దేశంలోని హోమియో కళాశాలలన్నింటినీ ఫిబ్రవరి 15లోగా తనిఖీ చేయాలని సీసీహెచ్ నిర్ణయించింది.


 టి. మురళీధరన్
 టి.ఎం.ఐ. నెట్‌వర్క్
  
  ఎంఎస్సీ స్టాటిస్టిక్స్‌ను అందిస్తున్న సంస్థల వివరాలు తెలియజేయండి?
  - ప్రవీణ్, నల్లగొండ.
  స్టాటిస్టిక్స్.. న్యూమరికల్ డేటా సేకరణ, నిర్వహణ, విశ్లేషణకు సంబంధించినది. దీని అప్లికేషన్స్‌ను ఇన్సూరెన్స్, ఫైనాన్స్, మెడిసిన్, సైకాలజీ, కెమిస్ట్రీ, ఎకనామిక్స్ తదితర విభాగాల్లో ఉపయోగిస్తారు. కీలక నిర్ణయాలు తీసుకోవడంలో స్టాటిస్టిక్స్ బాగా ఉపయోగపడుతుంది.
  ఇండియన్ స్టాటిస్టికల్ ఇన్‌స్టిట్యూట్, కోల్‌కతా.. స్టాటిస్టిక్స్‌లో మాస్టర్స్ ప్రోగ్రామ్‌ను అందిస్తోంది. అడ్వాన్స్‌డ్ ప్రాబబిలిటీ, యాక్చూరియల్ స్టాటిస్టిక్స్, మ్యాథమెటికల్ స్టాటిస్టిక్స్ అండ్ ప్రాబబిలిటీ, క్వాంటిటేటివ్ ఎకనామిక్స్ తదితర స్పెషలైజేషన్లతో కోర్సు అందుబాటులో ఉంది. అకడమిక్ రికార్డ్‌తో పాటు రాత పరీక్ష, ఇంటర్వ్యూ ద్వారా ప్రవేశాలు కల్పిస్తారు.
  వెబ్‌సైట్: www.isical.ac.in
  ఉస్మానియా యూనివర్సిటీ, హైదరాబాద్.. స్టాటిస్టిక్స్, అప్లైడ్ స్టాటిస్టిక్స్‌లో ఎంఎస్సీ కోర్సును ఆఫర్ చేస్తోంది. అర్హత: మ్యాథమెటిక్స్ సబ్జెక్టుతో గ్రాడ్యుయేషన్. ఎంట్రన్స్‌తో ప్రవేశాలు కల్పిస్తారు.
  వెబ్‌సైట్: www.osmania.ac.in
  ఆంధ్రా యూనివర్సిటీ, విశాఖపట్నం.. స్టాటిస్టిక్స్‌లో ఎంఎస్సీ కోర్సును ఆఫర్ చేస్తోంది. అర్హత: మ్యాథమెటిక్స్, స్టాటిస్టిక్స్ సబ్జెక్టులతో బీఎస్సీ. ఎంట్రన్స్‌లో ప్రతిభ ఆధారంగా ప్రవేశాలు కల్పిస్తారు.
  వెబ్‌సైట్: www.andhrauniversity.edu.in
 
  శ్రీ వేంకటేశ్వర యూనివర్సిటీ, తిరుపతి.. స్టాటిస్టిక్స్; అప్లైడ్ స్టాటిస్టిక్స్; స్టాటిస్టిక్స్ అండ్ కంప్యూటర్ సైన్స్‌లో ఎంఎస్సీ కోర్సును ఆఫర్ చేస్తోంది. అర్హత: మ్యాథమెటిక్స్, స్టాటిస్టిక్స్ సబ్జెక్టులతో బీఏ లేదా బీఎస్సీ. ఎంట్రన్స్‌లో ప్రతిభ ఆధారంగా ప్రవేశాలు కల్పిస్తారు.
  వెబ్‌సైట్: svuniversity.ac.in
  కెరీర్: స్టాటిస్టిక్స్‌లో పీజీ కోర్సు పూర్తిచేసిన వారికి ప్రభుత్వ, ప్రైవేటు రంగంలో అవకాశాలుంటాయి. స్టాటిస్టికల్ ఆఫీసర్, స్టాటిస్టికల్ అనలిస్ట్, స్టాటిస్టికల్ ఇన్‌స్పెక్టర్, క్వాలిటీ కంట్రోల్ ఆఫీసర్ తదితర అవకాశాలను అందుకోవచ్చు. ప్రైవేటు రంగంలో మార్కెటింగ్ సంస్థలు, మార్కెట్ రీసెర్చ్ కన్సల్టెన్సీలు, మార్కెటింగ్- ఆర్ అండ్ డీ విభాగాలు, విద్యాసంస్థల్లో ఉన్నత అవకాశాలు అందుబాటులో ఉంటాయి.
  
  బార్క్ అందిస్తున్న పోస్టుగ్రాడ్యుయేట్ డిప్లొమా కోర్సుల వివరాలు తెలియజేయండి?
  - నాగార్జున, సూర్యాపేట.
  బాబా అటామిక్ రీసెర్చ్ సెంటర్ (బార్క్- ముంబై).. భారత్‌లో రేడియేషన్ రక్షణ, మౌలిక వసతులను పటిష్టం చేసేందుకు పరిశోధనలు చేపడుతోంది. రేడియేషన్ భద్రతకు సంబంధించి మానవ వనరులను అభివృద్ధి చేసేందుకు పలు కోర్సులను ఆఫర్ చేస్తోంది. రేడియేషన్, రేడియో ఐసోటోపుల వివిధ అనువర్తనాల నియంత్రణ అవసరాలను తీర్చేలా ఈ ప్రోగ్రామ్‌లకు రూపకల్పన చేశారు. మారుతున్న అవసరాలకు అనుగుణంగా ఈ కోర్సుల కరిక్యులంలో మార్పులు, చేర్పులు చేస్తున్నారు.
  బార్క్.. పోస్ట్ గ్రాడ్యుయేట్ డిప్లొమా ఇన్ రేడియాలజికల్ ఫిజిక్స్‌ను అందిస్తోంది. అర్హత: ఎంఎస్సీ ఫిజిక్స్. ఈ కోర్సును ఏడాది కాల వ్యవధితో అందిస్తున్నారు. ఈ కోర్సు పూర్తిచేసిన వారు అటామిక్ ఎనర్జీ రెగ్యులేటరీ బోర్డు (ఏఈఆర్‌బీ).. ఆర్‌ఎస్‌వో లెవెల్-3 సర్టిఫికేషన్‌కు అర్హత సాధిస్తారు.    
  వెబ్‌సైట్: barc.gov.in
  
  ఎంఎస్సీ జియో ఫిజిక్స్ కెరీర్ అవకాశాలను తెలపగలరు?
  - నీలిమ, రాజమండ్రి.
 జియో ఫిజిక్స్ అనేది ఎర్త్ సైన్స్‌లో ప్రత్యేక విభాగం. ఇది భూమి, భూ అంశాల స్వభావాన్ని వివరిస్తుంది. డిపార్ట్‌మెంట్ ఆఫ్ ఎర్త్‌సైన్స్, ఐఐటీ బాంబే.. ఎంఎస్సీ- అప్లైడ్ జియో ఫిజిక్స్‌లో ఎంఎస్సీని ఆఫర్ చేస్తోంది. అర్హత: మ్యాథమెటిక్స్/ఫిజిక్స్‌తో పాటు జియాలజీ, కెమిస్ట్రీ, స్టాటిస్టిక్స్, ఎలక్ట్రానిక్స్ అండ్ కంప్యూటర్ సెన్సైస్‌లో ఒక సబ్జెక్టుతో బ్యాచిలర్ డిగ్రీని పూర్తిచేయాలి. జామ్‌లో ప్రతిభ ఆధారంగా కోర్సులో ప్రవేశాలు కల్పిస్తారు.
  
  వెబ్‌సైట్: www.iitb.ac.in
  ఆంధ్రా యూనివర్సిటీ, విశాఖపట్నం.. జియో ఫిజిక్స్‌లో ఎంఎస్సీ (టెక్) కోర్సును ఆఫర్ చేస్తోంది. అర్హత: మ్యాథమెటిక్స్, ఫిజిక్స్‌లతో బీఎస్సీ.
  వెబ్‌సైట్: www.andhrauniversity.edu.in
  ఇండియన్ స్కూల్ ఆఫ్ మైన్స్- ధన్‌బాద్.. మూడేళ్ల కాల వ్యవధితో టెక్ ఇన్ అప్లైడ్ జియో ఫిజిక్స్ ఎంఎస్సీ కోర్సును ఆఫర్ చేస్తోంది. ఎంట్రన్స్‌లో ప్రతిభ ఆధారంగా కోర్సులో ప్రవేశాలు కల్పిస్తారు.
  వెబ్‌సైట్: www.ismdhanbad.ac.in
  ఉస్మానియా యూనివర్సిటీ, హైదరాబాద్.. ఎంఎస్సీ జియో ఫిజిక్స్ కోర్సును ఆఫర్ చేస్తోంది. అర్హత: ఫిజిక్స్, మ్యాథమెటిక్స్‌తో బీఎస్సీ. ఎంట్రన్స్‌లో ప్రతిభ ఆధారంగా ప్రవేశాలు కల్పిస్తారు.
  వెబ్‌సైట్: www.osmania.ac.in
  కెరీర్: జియో ఫిజిక్స్ ప్రొఫెషనల్స్‌కు ప్రభుత్వ విభాగాలు, ప్రభుత్వ రంగ సంస్థలు, ప్రైవేటు కంపెనీలలో ఉన్నత అవకాశాలుంటాయి. ఎన్‌జీఆర్‌ఐ, ఓఎన్‌జీసీ, సింగరేణి కాలరీస్ కంపెనీ లిమిటెడ్ వంటివి జియో ఫిజిక్స్ నిపుణులను నియమించుకుంటున్నాయి.
  
  విప్రో సాఫ్ట్‌వేర్ టెక్నాలజీ అకాడమీ (WiSTA) కోర్సుల వివరాలు తెలియజేయండి?
  - అనిత, గుంటూరు.
  విప్రో సాఫ్ట్‌వేర్ టెక్నాలజీ అకాడమీ (WiSTA).. నాన్ ఇంజనీరింగ్ గ్రాడ్యుయేట్లు ఇన్ఫర్మేషన్ టెక్నాలజీలో ఎంఎస్ ప్రోగ్రామ్ చేసేందుకు వీలు కల్పిస్తోంది. ఈ ప్రోగ్రామ్ కాల వ్యవధి నాలుగేళ్లు. ఇది ఒకవైపు ఆర్జిస్తూ మరోవైపు చదువుకునేందుకు వీలుకల్పించే ప్రోగ్రామ్. కోర్సు పూర్తయిన తర్వాత విట్ యూనివర్సిటీ-వెల్లూరు నుంచి డిగ్రీ అందుతుంది.
  అర్హత: గ్రాడ్యుయేషన్
  ప్రవేశాలు: ఎంట్రన్స్ టెస్ట్, హెచ్‌ఆర్ ఇంటర్వ్యూ ద్వారా ప్రవేశాలు కల్పిస్తారు.
  
  ఇన్‌స్ట్రుమెంటేషన్‌లో ఎంటెక్ ప్రోగ్రామ్‌ను ఆఫర్ చేస్తున్న సంస్థలేవి?    
  - దివాకర్, కర్నూలు.
  
  ఇన్‌స్ట్రుమెంటేషన్‌లో ఎంటెక్‌ను అందిస్తున్న సంస్థలు:
  ఆంధ్రా యూనివర్సిటీ, విశాఖపట్నం
  వెబ్‌సైట్: www.andhrauniversity.edu.in
  జేఎన్‌టీయూ, హైదరాబాద్.
  వెబ్‌సైట్: www.jntuh.ac.in
  శ్రీ వేంకటేశ్వర యూనివర్సిటీ, తిరుపతి
  వెబ్‌సైట్: svuniversity.ac.in
  కెరీర్: ఎంపిక చేసుకున్న స్పెషలైజేషన్ ఆధారంగా ఎలక్ట్రికల్, ఎలక్ట్రానిక్స్, కమ్యూనికేషన్స్, టెలి కమ్యూనికేషన్స్, ఇన్ఫర్మేషన్ టెక్నాలజీ అండ్ ఇన్‌స్ట్రుమెంటేషన్ విభాగాల్లో అవకాశాలను అందిపుచ్చుకోవచ్చు.


 ఆకేపాటి శ్రీనివాసులు రెడ్డి
  కరెంట్ అఫైర్స్ నిపుణులు
 
  
  జాతీయం
  
  పన్నెండో ప్రవాసీ భారతీయ దివస్
  12వ ప్రవాసీ భారతీయ దివస్ న్యూఢిల్లీలో జనవరి 7నుంచి 9 వరకు జరిగింది. కార్యక్రమం ముగింపు సందర్భంగా రాష్ట్రపతి ప్రణబ్ ముఖర్జీ వివిధ రంగాల్లో సేవలందించిన 13 మంది ప్రవాస భారతీయులకు ప్రవాసి భారతీయ సమ్మాన్ అవార్డులు ప్రదానం చేశారు. ఈ అవార్డులందుకున్న వారిలో మహాత్మా గాంధీ మనుమరాలు, దక్షిణాఫ్రికా మాజీ పార్లమెంట్ సభ్యురాలు ఇలాగాంధీ, భారత సంతతికి చెందిన ఆస్ట్రేలియా సెనేటర్ లీసా మారియా సింగ్, ఫిజిలోని రామకృష్ణ మిషన్, వర్గీస్, వాసుదేవన్‌చంచ్లానీ, వికాస్ చంద్ర, సన్యాల్ తదితరులున్నారు. ఈ సదస్సుకు ముఖ్య అతిథిగా మలేసియా సహజవనరులు, పర్యావరణ మంత్రి దాతు సెరి జి. పళనివేల్ హాజరయ్యారు.
  
  పృథ్వి-2 క్షిపణి పరీక్ష విజయవంతం
  అణ్వస్త్ర సామర్థ్యం గల పృథ్వి -2 క్షిపణిని భారత్ జనవరి 7న ఒడిశాలోని చాందీపూర్‌లో ఉన్న ఇంటిగ్రేటెడ్ టెస్ట్ రేంజ్‌లో మొబైల్ లాంచర్ నుంచి విజయవంతంగా పరీక్షించింది. ఉపరితలం నుంచి ఉపరితలానికి ప్రయాణించే ఈ క్షిపణి 350 కిలోమీటర్ల దూరంలోని లక్ష్యాన్ని ఛేదించగలదు. వెయ్యి కిలోల ఆయుధాలను మోసుకుపోగలదు. 2003లో పృథ్విని సైన్యంలో ప్రవేశపెట్టారు.
  
  అత్యంత పొడవైన రైల్వే ప్లాట్‌ఫామ్
  ఉత్తరప్రదేశ్‌లోని గోరఖ్‌పూర్ రైల్వే స్టేషన్‌లో నిర్మించిన ప్లాట్‌ఫామ్ నెంబర్-1 ప్రపంచంలోనే అత్యంత పొడవైన రైల్వే ప్లాట్‌ఫామ్‌గా రికార్డుల్లోకెక్కింది. దీని పొడవు 1,355.40 మీటర్లు. ఈ విషయూన్ని నార్త్ ఈస్ట్రన్ రైల్వే జనరల్ మేనేజర్ ఏకే ఆటల్ జనవరి 9న వెల్లడించారు.
  
  జాతీయ యువ విధానానికి కేంద్రం ఆమోదం
  జాతీయ యువజన విధానాన్ని (నేషనల్ యూత్ పాలసీ-ఎన్‌వైపీ) జనవరి 9న కేంద్ర కేబినెట్ ఆమోదించింది. ప్రస్తుతం అమల్లో ఉన్న ఎన్‌వైపీ-2003 స్థానంలో కొత్త విధానాన్ని ప్రభుత్వం తీసుకొచ్చింది. విద్య, నైపుణ్యం అభివృద్ధి, ఉపాధి, పరిశ్రమ స్థాపన, ఆరోగ్యం, ఆరోగ్యకరమైన జీవన విధానం, క్రీడలు, సామాజిక విలువలను పెంపొందించడం, సామాజిక భాగస్వామ్యం, రాజకీయాలు, ప్రభుత్వాల్లో పాలుపంచుకోవడం, సమ్మిళత సామాజిక న్యాయం వంటి అంశాలపై ఈ విధానం దృష్టి సారిస్తుంది. దేశంలోని 15-29 ఏళ్ల యువతకు ఈ విధానం వర్తిస్తుంది. 2011 జనాభా లెక్కల ప్రకారం వీరు దేశ జనాభాలో 27.5 శాతం ఉన్నారు.
  
  మహిళా ఉద్యోగినులకు ఎస్‌బీఐ కానుక
  స్టేట్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా తన మహిళా ఉద్యోగులకు రెండేళ్ల సెలవును తీసుకోవడానికి అవకాశం కల్పించింది. భార్యలేని లేదా విడాకులు తీసుకున్న పురుషులకూ ఈ వెసులుబాటు కల్పించింది. పిల్లల చదువు, తల్లిదండ్రులు, అత్తమామల ఆరోగ్యసంరక్షణ వంటి ఎలాంటి అవసరాలకైనా రెండేళ్లపాటు సెలవులు తీసుకోవచ్చని ఎస్‌బీఐ చైర్ పర్సన్ అరుంధతీ భట్టాచార్య ప్రకటించారు.
  
  కౌమార ఆరోగ్యం కోసం కేంద్రం కొత్త పథకం
  కౌమారదశలో ఆరోగ్య, ఆహార, ఇతర సాంఘిక సమస్యలను అధిగమించేందుకు 10-19 ఏళ్ల లోపు వారికోసం కేంద్రం కొత్తపథకాన్ని ఆరంభించింది. దీనికి రాష్ట్రీయ కిశోర్ స్వాస్థ్య కార్యక్రమం (ఆర్‌కేఎస్‌కే) అని నామకరణం చేసింది. పథకం కింద దేశంలోని 34.3 కోట్ల మంది కౌమార బాలబాలికలకు పోషకాహారం, ప్రత్యుత్పత్తి అవ గాహన, శారీరక, మానసిక ఆరోగ్యం, లైంగిక వేధింపులు, అసాంక్రమిక వ్యాధులతోపాటు జీవనశైలిసమస్య లాంటి పలు అంశాల్లో సాయపడుతుంది.
  
  విదేశీ మదుపుదారులకు వెసులుబాటు
  విదేశీ మదుపుదారులు భారత్‌లో షేర్లు లేదా రుణ పథకాలలో తాము పెట్టిన పెట్టుబడులను విక్రయించి నిష్ర్కమించే అవకాశం కల్పిస్తూ రిజర్వ్ బ్యాంక్ విదేశీప్రత్యక్ష పెట్టుబడుల నిబంధనలను సడలించింది. ఈ నిర్ణయంతో దేశంలోకి మరింత ఎక్కువగా ఎఫ్‌డీఐ నిధులు రావడానికి తోడ్పడుతుందని రిజర్వ్‌బ్యాంక్ తెలిపింది. మార్పు చేసిన నిబంధనల ప్రకారం ఎఫ్‌డీఐ ఒప్పందాలలో ఇక మీదట ఐచ్ఛికంతో కూడిన షరతులు ఉంటాయి. ఇందులో కనీస లాకిన్ కాలంతోపాటు ప్రతిఫలాలపై ఎటువంటి హామీ లేకపోవడం వంటివాటికి చోటు కల్పించారు.
  
  పదోన్నతి ఉద్యోగి మౌలిక హక్కు : సుప్రీం
  పదోన్నతి ఉద్యోగి మౌలిక హక్కు అని సుప్రీంకోర్టు స్పష్టం చేసింది. పదోన్నతి పొందడానికి ఆ ఉద్యోగికి తగిన అర్హతలున్నాయని నిర్ధారించినపుడు తప్పనిసరిగా కల్పించాలని జస్టిస్ ఎ.కె. పట్నాయక్, జస్టిస్ జె.ఎస్. ఖేహర్‌లతో కూడిన ధర్మాసనం ఈ తీర్పునిచ్చింది. మేజర్ జనరల్ హెచ్ ఎం సింగ్‌కు లెఫ్టినెంట్ జనరల్ స్థాయి పదోన్నతినివ్వాలంటూ సదరు ఎంపిక బోర్డు చేసిన సిఫారసును మంత్రివర్గం నియమించిన కమిటీ తోసిపుచ్చడంపై ధర్మాసనం ఈ తీర్పును వెలువరించింది.
  
  దేవయాని బహిష్కరణ
  అమెరికాలో భారత దౌత్యవేత్త దేవయానిని జనవరి 10న బహిష్కరించింది. వీసా కేసులో విచారణ గడువును పొడిగించాల్సిందిగా దేవయాని చేసిన విజ్ఞప్తిని అమెరికా కోర్టు తోసిపుచ్చుతూ నేరాభియోగం మోపింది. అయితే కోర్టు నేరం నమోదు చేసిన నేపథ్యంలో ఈ హోదాను రద్దు చేయాల్సిందిగా అమెరికా కోరడం... అందుకు భారత్ నిరాకరించడంతో ఆమెను తక్షణమే అమెరికా విడిచి వెళ్లాల్సిందిగా ఆదేశించింది. దీంతో దేవయాని న్యూయార్క్ నుంచి భారత్‌కు వచ్చేశారు. ఈ పరిణామాలపై భారత్ స్పందిస్తూ అమెరికా దౌత్యవేత్త ఒకర్ని బహిష్కరిస్తూ నిర్ణయం తీసుకుంది.
  
  జాన్ ఐపేకు భారత్‌గౌరవ్ పురస్కారం
  బహ్రెయిన్‌లో ఉన్న ప్రవాస భారతీయుడు జాన్‌ఐపే (63) ప్రతిష్ఠాత్మక భారత్ గౌరవ్ పురస్కారానికి ఎంపికచేసినట్లు ఇండియా ఇంటర్నేషనల్ ఫ్రెండ్‌షిప్ సొసైటీ ప్రకటించింది. నాలుగుదశాబ్దాల పాటు బహ్రెయిన్‌లో నివశిస్తున్న ఐపే...14 ఏళ్లుగా ప్రవాస భారతీయుల అభివృద్ధికి విశేష కృషి చేస్తున్న తీరుకు ఈ అవార్డు వరించింది. ఇప్పటివరకు ఈ అవార్డును మదర్‌థెరిసా, క్రికెటర్ గవాస్కర్, నటులు షమ్మీకపూర్, రాజేశ్‌ఖన్నా, దేవానంద్ అందుకున్నారు.
 
  
  అంతర్జాతీయం
  
  ఫెడరల్ రిజర్వ్ చైర్ పర్సన్‌గా యెలెన్
  అమెరికా ఫెడరల్ రిజర్వ్ చైర్ పర్సన్ గా జానెట్ యెలెన్ (67) నియామకానికి సెనెట్ జనవరి 7న ఆమోదం తెలిపింది. వందేళ్ల చరిత్ర కలిగి ప్రపంచంలోనే అతి శక్తిమంతమైన సెంట్రల్ బ్యాంక్‌కు అధిపతిగా నియమితులైన తొలి మహిళ యెలెన్. ఈమె ప్రస్తుతం ఫెడరల్ రిజర్వ్ ఉపాధ్యక్షురాలిగా వ్యవహరిస్తున్నారు. ఫెడరల్‌ై ఛెర్మన్‌గా ఉన్న బెన్‌బెర్నాంకీ జనవరి 31న పదవీ విరమణ అనంతరం యెలెన్ ఆస్థానంలో బాధ్యతలు చేపట్టనున్నారు.
  
  పాక్ బాలుడికి అంతర్జాతీయ సాహస అవార్డు
  తన ప్రాణాలొడ్డి పాఠశాలలోని వేల మంది విద్యార్థులను కాపాడిన 14 ఏళ్ల పాకిస్థాన్ బాలుడు ఐత్‌జాజ్ హసన్‌కు అంతర్జాతీయ మానవ హక్కుల కమిషన్ అంతర్జాతీయ సాహస అవార్డును ప్రకటించింది. అలాగే పాక్ ప్రభుత్వం కూడా తమ దేశ అత్యున్నత సాహస అవార్డుల్లో ఒకటైన సితారా ఎ సుజాత్‌ను ఇవ్వాలని నిర్ణయించింది.జనవరి 6న పాకిస్థాన్‌లోని ఖైబర్ ఫఖ్తుంఖ్యా రాష్ట్రంలోని ఓ పాఠశాలలో మానవబాంబుతో ప్రవేశిస్తున్న ఉగ్రవాదిని హసన్ అడ్డుకున్నాడు. ఆ పేలుడులో ఇద్దరూ చనిపోయారు.
  
  భారతీయ శాస్త్రవేత్తకు అధ్యయన నిధి
  అమెరికాలోని భారత సంతతి నాడీశాస్త్రవేత్త ఖలీల్జ్రాక్‌కు అక్కడి జాతీయ ఫౌండేషన్ సుమారు రూ. 5.21కోట్లు (866.90 డాలర్లు) మంజూరు చేసింది. వయసుతోపాటు వచ్చే వినికిడి సమస్యలకు చికిత్స చేసేందుకు ఉపయోగ పడేలా మెదడు చర్యా విధానంపై రజాక్ కొద్దికాలంగా పరిశోధనలు చేస్తున్నారు. వీటిని కొనసాగించేందుకు ఐదేళ్లకుగాను ఈ మొత్తం నిధిని రజాక్‌కు బహుకరించారు.
  
  ప్రపంచ ప్రశంసనీయుడు బిల్‌గేట్స్
  మైక్రోసాఫ్ట్ వ్యవస్థాపకుడు ప్రపంచంలోనే అత్యంత ప్రశంసనీయ వ్యక్తిగా నిలిచారు. భారత్ సహా 13 దేశాల్లో సర్వే జరిపి 30 మందితో రూపొందించిన ఈ జాబితాలో బిల్ గేట్స్ మొదటి స్థానంలో నిలిచారు. కాగా అమెరికా అధ్యక్షుడు బరాక్ ఒబామా రెండోస్థానం, క్రికెట్ దిగ్గజం సచిన్ టెండూల్కర్ ఐదోస్థానం, నరేంద్రమోడీ ఏడో స్థానం, అమితాబ్‌బచ్చన్ తొమ్మిది, అబ్దుల్‌కలామ్ పది, అన్నాహజారే 14వ, కేజ్రీవాల్ 18వ, రతన్‌టాటా 30వ స్థానం పొందారు. ఈ మేరకు ద టైమ్స్ కోసం ‘యుగోవ్’ అనే సంస్థ ప్రపంచంలోనే అత్యంత ఆరాధనీయ వ్యక్తుల జాబితా రూపొందించింది.
  
  బంగ్లా ప్రధానిగా షేక్ హసీనా ప్రవూణం
  బంగ్లాదేశ్ ప్రధానవుంత్రిగా షేక్ హసీనా (అవామీలీగ్ పార్టీ) జనవరి 12న ప్రవూణ స్వీకారం చేశారు. హసీనా ప్రధాని పదవిని చేపట్టడం ఇది వరుసగా రెండోసారి, మొత్తం మీద వుూడోసారి. గత వారం పార్లమెంట్‌కు జరిగిన ఎన్నికల్లో అవామీలీగ్ 232 స్థానాల్లో జయకేతనం ఎగురవేసింది. అవామీలీగ్ మిత్ర పక్షమైన జతియా పార్టీ 33 స్థానాలను కైవసం చేసుకుంది.
  
  షెరాన్ కన్నుమూత
  ఇజ్రాయెల్ మాజీ ప్రధాని ఎరియల్ షెరాన్ (85) జనవరి 11న మరణించారు. ఈయన 2001లో ఇజ్రాయెల్ ప్రధానిగా ఎన్నికైయ్యారు. వివాదాస్పద విధానాలతో ‘ది బుల్డోజర్’గా చరిత్రకెక్కాడు. ఇజ్రాయిలీలు ఈయన్ను ‘మిస్టర్ సెక్యూరిటీ’గా పిలుస్తారు. భారత్‌ను సందర్శించిన తొలి ఇజ్రాయెల్ ప్రధాని షెరాన్. ఈయన 2003 లో భారత పర్యటనకు వచ్చారు.
  
  భూమిలాంటి గ్రహం
  భూమికి 200 కాంతి సంవత్సరాల దూరంలో భూమి లాంటి గ్రహాన్ని గుర్తించినట్లు అమెరికా అంతరిక్ష పరిశోధన సంస్థ (నాసా) తెలిపింది. కెప్లర్ వ్యోమనౌక ద్వారా కనుగొన్న ఈ గ్రహానికి కెఓఐ-314గా పేరు పెట్టారు. హైడ్రోజన్, హీలియం వాయువులతో కూడిన ఈ గ్రహం భూమికి సమానమైన ద్రవ్యరాశితోనూ, భూమి కన్నా 60 శాగతం అధిక వ్యాసంతోనూ ఉంది. 104 డిగ్రీల సెల్సియస్ ఉష్ణోగ్రత ఉండే ఈ గ్రహంలో జీవం ఉనికి ఉండటానికి అవకాశం లేదని శాస్త్రవేత్తలు తెలిపారు.
  
  
   రాష్ట్రీయం
  
  విశాఖ ఉక్కుకు మరో కీర్తి
  నవరత్న హోదాగల విశాఖఉక్కు (రాష్ట్రీయఇస్పాత్ నిగమ్ లిమిటెడ్ -ఆర్‌ఐఎన్‌ఎల్) సిగలో మరో కలికితురాయి వచ్చిచేరింది. వర్క్ ప్లేస్ మేనేజ్ మెంట్ సిస్టమ్‌లో మెరుగైన ప్రతిభ కనబరిచి 5ఎస్ ధ్రువీకరణపత్రం సాధించింది. దేశంలోని ఉక్కు పరిశ్రమ రంగంలో ఈ ధ్రువీకరణ పొం దిన తొలి పరిశ్రమగా విశాఖ ఉక్కు ఘనత దక్కించుకుంది.
  
  ఆర్టీసీకి మూడు జాతీయ పురస్కారాలు
  ఏపీఎస్‌ఆర్టీసీకి మూడు పురస్కారాలు లభించాయి. అత్యధిక ఇంధన పొదుపు (కేఎంపీఎల్),అర్బన్ సర్వీసుల్లో అత్యధిక ఇంధన పొదుపు (కేఎంపీఎల్), భద్రత అంశాల్లో అతి తక్కువ ప్రమాదాలు కలిగి ఉండటంతో అసోసియేషన్ ఆఫ్ స్టేట్ రోడ్ ట్రాన్స్‌పోర్ట్ అండర్ టేకింగ్స్ (ఏఎస్‌ఆర్‌టీయూ) న్యూఢిల్లీ నుంచి పురస్కారాలు దక్కించుకుంది. ఇంధన పొదుపులో ఇప్పటికి 39వసారి ఆర్టీసీ అవార్డును గెలుచుకుంది.
  
  రాష్ట్రంలో గేమ్ ప్రాజెక్ట్‌కు శంకుస్థాపన
  గేమింగ్ యానిమేషన్ మీడియాఎంటర్‌టైన్‌మెంట్ (గేమ్) ప్రాజెక్టుకు హైదరాబాద్ సమీపంలోని రాయదుర్గ్‌లో జనవరి 8న ముఖ్యమంత్రి కిరణ్‌కుమార్‌రెడ్డి శంకుస్థాపన చేశారు. ఇందులో గేమింగ్, యానిమేషన్ ఎంటర్‌టైన్‌మెంట్, యానిమేషన్ వెబ్ డిజైనింగ్, ఇ- ఎడ్యుకేషన్,ఇ-లెర్నింగ్, పీసీ, మొబైల్ గేమింగ్, కాన్సోల్ గేమింగ్,ఆన్‌లైన్ మల్టీప్లేయర్ గేమింగ్‌లకు సదుపాయాలు కల్పిస్తారు. 15 వేల మందికి ఉపాధి అవకాశాలు కలుగుతాయి. 30 ఎకరాల విస్తీర్ణంలో రూ. 350 కోట్లతో ఈ ప్రాజెక్టును నిర్మిస్తున్నారు. ఇటువంటి పార్క్‌ను ఏర్పాటు చేయడం దేశంలో ఇదే తొలిసారి.
  
  అంజలీదేవి మృతి
  అలనాటి సినీనటి అంజలీదేవి (86) జనవరి 13న చెన్నైలో కన్ను ముశారు. 1927 ఆగస్టు 24న తూర్పుగోదావరి జిల్లా పెద్దాపురంలో జన్మించారు. తెలుగులో 350కి పైగా చిత్రాల్లో నటించారు. లవకుశ, అనార్కలి, సువర్ణసుందరి చిత్రాలు ఆమెకు మంచి గుర్తింపు తెచ్చాయి.
  
  
  క్రీడలు
  నేషన్ కప్ బాక్సింగ్‌లో నిఖత్‌కు స్వర్ణం
  ఆంధ్రప్రదేశ్ యువబాక్సింగ్ కెరటం నిఖత్ జరీన్ నేషన్స్ కప్ బాక్సింగ్ ఛాంపియన్‌షిప్‌లో స్వర్ణపతకం గెలిచింది. 51 కిలోల విభాగం ఫైనల్లో పాల్టో సెవా ఎక్తరీనా (రష్యా)ను ఓడించింది. నిఖిత్ కెరీర్‌లో ఇది నాలుగో అంతర్జాతీయ పతకం. నిజామాబాద్‌కు చెందిన నిఖత్ ప్రస్తుతం ప్లస్ టూ చదువుతోంది.
  
  నేషనల్ టేబుల్‌టెన్నిస్ టోర్నీ
  జాతీయ సీనియర్ టేబుల్ టెన్నిస్ ఛాంపియన్ షిప్ టైటిళ్లను పెట్రోలియం స్పోర్ట్స్ ప్రమోషన్ బోర్డు (పీఎస్‌పీబీ)కి చెందిన పురుషుల, మహిళ జట్లు గెలుచుకున్నాయి. పాట్నాలో జనవరి 9న ముగిసినపోటీల్లో పురుషుల టీమ్ ఫైనల్లో పశ్చిమబెంగాల్‌ను, మహిళల జట్టు ఉత్తర బెంగాల్‌ను ఓడించాయి.
  
  ఫెడరేషన్ కప్ బాస్కెట్ బాల్
  28వ ఫెడరేషన్ కప్ ఛాంపియన్‌షిప్‌లో పురుషుల టైటిల్‌నుఆయిల్ అండ్ నేచురల్ గ్యాస్, మహిళల టైటిల్‌ను ఛత్తీస్‌గఢ్ గెలుచుకున్నాయి. అహ్మదాబాద్‌లో జనవరి 9న ముగిసిన పోటీల్లో ఇండియన్ ఓవర్‌సీస్ బ్యాంకును ఓడించి ఓఎన్‌జీసీ పురుషుల టైటిల్ కైవసం చేసుకోగా-మహారాష్ట్రను ఓడించి ఛత్తీస్‌గఢ్ మహిళల టైటిల్‌ను గెలుచుకున్నాయి.


  Competitive Guidance:Banks English
  
  K. LALITHA BAI
  Associate Professor in English, Hyderabad.
  
 In the last session we have seen comprehension passages, cloze test, substitution and rearranging the sentences to form meaningful passage. To provide a better clarity let us take a look at the other areas and practice a few more tests.
  
 Directions: which of the phrases (a), (b), (c) and (d) given below each sentence should replace the phrase printed in bold type to make the sentence grammatically correct? If the sentence is correct as it is, mark (e) i.e. No correction required as the answer.
  
  1.Lift the handset only after paid a one rupee coin.
  a) Paying a one-rupee coin
  b) You pay one rupee coin
  c) You paid rupee coin
  d) Pay one rupee coin
  e) No correction required
  
  2.Good life according to many people is to making more and more money.
  a) Is making    
  b) Is made
  c) Are made
  d) Are making
  e) No correction required
  
  3.His behaviour with all his employees is so pleasing, that everyone come forward for helping him.
      a) Came towards him for help
      b) Comes towards him for help
      c) Comes forward to help him
      d) Comes forward for help him
      e) No correction required
  
  4.    A master should never impose his servants too much work.
      a) His servants with too much work
      b) Too much work with his servants
      c) Too much work on his servants
      d) Much work for his servants
      e) No correction required
  
  5.    What matter does most is the quality and not the quantity.
      a) What does matter
      b) What does it matter    c) That matters
      d) What matters
      e) No correction required
  
  6.    The commissioner burst into rage and ordered immediately suspension of the inspector who had arrested the innocent boy.
      a) Order immediately
      b) Order immediate
      c) Ordered immediate
      d) Ordering immediate
      e) No correction required
  
  7.    He would be like to have some ice-cream.
      a) Would like to    b) Would be liked to
      c) Was to be liking to
      d) Would being liked to
      e) No correction required
  
  8.    Not knowing the language and had no friends in the country, he found it impossible to get job.
      a) Has no     b) With having
      c) With having not    d) Having no
      e) No correction required
  
  9.    She will not attend the meeting until she is asked to.
      a) Except    b) Even with
      c) Even except    d) Unless
      e) No correction required
  
  10.    Because of his smart work, he is in the good books of his employer.
      a) In the better books
      b) In the good book    c) In the best books
      d) Into the best book
      e) No correction required
  
  11.    A student was arrested for displaying an indecently artwork in public.
      a) An indecent    b) Indecently
      c) The indecently    d) Any of incident
      e) No correction required
  
  12.    He did not like me to smoking in the presence of teacher yesterday.
      a) That I smoke    b) My smoking
      c) Me smoking    d) Smoking by me
      e) No correction required
  
  13.    The scenery around the hill stations of Himachal Pradesh is quite picturesque and enjoyed.
      a) Quite picturesque and enjoyable
      b) Quite picturesque and enjoy
      c) Quietly picturesque and enjoyed
      d) Quietly picturesque and enjoyable
      e) No correction required
  
  14.    Within three years, he demonstrated a dramatic improved business performance.
      a) Dramatic improved
      b) The dramatically improved
      c) A dramatically improved
      d) A dramatic improvement
      e) No correction required
  
  15.    Had he been presented there, he would have put an end to the happenings.
      a) If he had been presented
      b) If he had been present
      c) Had he present
      d) If he present
      e) No correction required
  
  Answers:
  1.A - the gerund form of the verb (-ing) should be used.
  2.A - 'to making' is a wrong construction in this sentence
  3.C - to infinitive form of the verb should be used instead of the gerund form
  4.C
  5.D - the usage of 'does' is not required in this sentence
  6.C - the adjective form of the word is the correct usage
  7.A
  8.D
  9.D - the right conjunction to be used in this sentence is not 'until' whereas it is 'unless'
  10.E 'to be in the good books' an expression used for appreciation
  11.A- adjective should be used to qualify a noun
  12.B- After 'like' a gerund should come and before gerund pronoun should be in possessive form.
  13.A- the adjective of 'enjoy' is required
  14.C- Determiner+ Adverb + Adjective + Noun. Here 'a' is proper.
  15.B- Past conditional sentence (If+ S + had +V3, S + would have + V3)
  
  
  Directions: Choose the correct analogy from the four alternatives given
  
  1.'Braille' is related to 'Blindness' in the same way as 'Sign' is related to
  a) Exceptional
  b) touch    
  c) deafness
  d) presentation
  
  2.'Boat' is related to 'Oar' in the same way as 'Bicycle' is related to
  a) Road     b) wheel
  c) seat     d) paddle
  
  3.    'Match' is related to 'Victory' in the same way as 'Examination' is related to
  a) write     b) appear
  c) success     d) attempt
  
  4.    'Heart' is related to 'Blood' in the same way as 'Lung' is related to
  a) Oxygen     b) chest
  c) purification     d) air
  
  5.    'Face' is related to 'Expression' in the same way as 'Hand' is related to
  a) Gesture     b) work
  c) handshake     d) pointing
  
  6.    'Wine' is related to 'Grapes' in the same way as 'Vodka' is related to
      a) apples     b) potatoes
      c) oranges     d) flour
  
  7.    'Golf' is related to 'Holes' in the same way as 'Baseball' is related to
      a) innings     b) goal
      c) points     d) serve
  
  8.    'England' is related to 'Atlantic Ocean' in the same way as 'Greenland' is related to
      a) Pacific ocean     b) Atlantic Ocean
      c) Arctic ocean     d) Antarctica ocean
  
  9.    'Demographer' is related to 'People' in the same way as 'Philatelist' is related to
      a) fossils     b) stamps
      c) photography     d) music
  
  10.    'Eye' is to 'See' in the same way as 'Ear' is to
      a) Ring     b) sound
      c) hear     d) smell
  11.    'Disease' is related to 'Pathology' in the same way as 'Planet' is related to
      a) sun     b) satellite
      c) astronomy     d) orbit
  
  12.    'Mountain' is related to 'Valley' in the same way as 'Enemy' is related to
      a) cruel     b) stranger
      c) friend     d) country
  
  13.    'Horse' is related to 'Hoof' in the same way as 'Eagle' is related to
      a) claw     b) clutch
      c) leg     d) foot
  
  14.    'Cube' is related to 'Square' in the same way as 'Square' is related to
      a) plane     b) triangle
      c) line     d) point
  
  15.    'Much' is related to 'Many' in the same way as 'Measure' is related to
  a) count
  b) calculate
  c) measure
  d) weight
  
  Answers:
  1.C- 'Braille' is the technique of reading and writing for the blind persons. Similarly 'Sign language' is the technique of reading and writing for the deaf persons.
  2.D- 'Oar' is a device to push a 'Boat'. In the same way 'Paddle' is used to push the 'Bicycle'.
  3.C- 'Victory' may be an outcome of 'Match'. Likewise 'Success' is one of the outcomes of 'Examination'.
  4.A- 'Heart' is the organ which deals with the pumping and flow of 'Blood'. In the same way 'Lungs' deals with the storage and flow of 'oxygen'.
  5.A- 'Expression' a person is read from the 'Face'. Likewise 'Gesture' of a person is read from the position of the 'Hand'.
  6.D- 'Wine' is made from 'grapes' and 'Vodka' is made from 'Flour'.
  7.A- 'Holes' is related to 'Golf'. In the same way, 'innings' is related to 'baseball'.
  8.C- 'England' is situated in 'Atlantic Ocean'. 'Greenland' is situated in 'Arctic Ocean'.
  9.B- 'Demographer' is related with the study of Statistics related to 'People'. Similarly 'Philatelist' is related to the study of 'Stamps'.
  10.C- The function of the 'Eye' is to see and that of 'Ear' is to 'Hear'.
  11.C- 'Pathology' is the branch of medical science which helps to detect symptoms of 'Diseases' and 'Astronomy' is the study to know about 'Planets'.
  12.C - 'Mountain' is antonym of 'Valley'. Likewise 'Friend' is the antonym of 'Enemy'.
  13.A- The lower part of feet of 'Horse' is known as 'Hoof'. In the same way, lower part of the feet of 'Eagle' is known as 'Claw'.
  14.C- 'Cube' comprises 'Square' on all of its surfaces, likewise 'Square' has 'Line' on all its side.
  15.A- 'Much' is synonym of 'Many'. Similarly, 'Measure' is synonym of 'Count'.
  
  
  
  
  
  


 భారత కీర్తిపతాక వినువీధిలో రెపరెలాడిన క్షణం.. దేశ అంతరిక్ష ప్రయోగాల చరిత్రలో సువర్ణ అధ్యాయం.. రాకెట్ పరిజ్ఞానంలో మన దేశాన్ని అగ్రరాజ్యాల సరసన నిలబెట్టిన అద్భుత విజయం.. శాస్త్రవేత్తల 20 ఏళ్ల కలను సాకారం చేస్తూ జీఎస్‌ఎల్‌వీ (జియోసింక్రనస్ శాటిలైట్ లాంచ్ వెహికల్)-డీ5 నింగికి దూసుకెళ్లి.. భారత్‌కు గ‘ఘన’ విజయాన్ని చేకూర్చింది.
  
  సి. హరికృష్ణ
  సివిల్స్ ఫ్యాకల్టీ, హైదరాబాద్
  
  భారత అంతరిక్ష కార్యక్రమాన్ని సమూలంగా మార్చే క్రయోజెనిక్ ఇంజిన్ జీఎస్‌ఎల్‌వీ-డీ 5 రాకెట్‌ను ఇస్రో జనవరి 5న మన రాష్ట్రంలోని షార్ కేంద్రం (సతీష్‌ధావన్ అంతరిక్ష ప్రయోగం కేంద్రం) నుంచి విజయవంతంగా ప్రయోగించింది. పూర్తి స్వదేశీ పరిజ్ఞానంతో ఇస్రో దీన్ని అభివృద్ధి చేిసింది. ఈ విజయంతో క్రయోజెనిక్ ఇంజిన్ ద్వారా జీఎస్‌ఎల్‌వీ ప్రయోగాలను ముమ్మరం చేయనుంది. కేవలం స్వదేశీ కమ్యూనికేషన్ ఉపగ్రహాలనే కాకుండా వాణిజ్య పరంగా విదేశీ ఉపగ్రహాల ప్రయోగాలు కూడా జీఎస్‌ఎల్‌వీ ద్వారా సాధ్యమవుతాయి.
  
  మూడు దశల నౌక:
  జీఎస్‌ఎల్‌వీ-డీ5 1,982 కిలోల బరువైన జీశాట్-14 కమ్యూనికేషన్ ఉపగ్ర హాన్ని లిఫ్ట్ ఆఫ్ జరిగిన 14 నిమిషాలకు భూస్థిర కక్ష్యలోకి ప్రవేశపెట్టింది. 179 కిలోమీటర్ల పెరెజీ ఇన్ టు 35,950 కి.మీ. అపోజీ కక్ష్యలోకి జీశాట్-14ను జీఎస్‌ఎల్‌వీ-డీ5 ప్రయోగించింది. జీఎస్‌ఎల్‌వీ-డీ5 రాకెట్ ద్వారా పూర్తి స్వదేశీ పరిజ్ఞానంతో రూపొందించిన క్రయోజెనిక్ ఇంజిన్‌ను ఇస్రో విజయవంతంగా పరీక్షించింది. దీంతో ఇస్రో రెండు దశాబ్దల కృషి ఫలించింది. లిక్విడ్ ప్రొపెల్షన్ సిస్టమ్ సెంటర్‌కు చెందిన మహేంద్రగిరి (తమిళనాడు)లోని టెస్టింగ్ ఫెసిలిటీ కేంద్రం స్వదేశీ క్రయోజెనిక్ ఇంజిన్‌ను అభివృద్ధి చేసింది.
  
  2010 ఏప్రిల్ 1న జీఎస్‌ఎల్‌వీ-డీ3 ద్వారా క్రయోజెనిక్ దశను మొదటిసారిగా పరీక్షించడానికి ప్రయత్నించినప్పటికీ.. ఇంధనాన్ని పంప్ చేసే ఫ్యూయల్ బూస్టర్ టర్బో పంప్‌లో తలెత్తిన సమస్య కారణంగా ఈ ప్రయోగాన్ని చేపట్టలేకపోయారు. జీఎస్‌ఎల్‌వీ...ఒక మూడు దశల నౌక. మొదటిదశలో ఘన ఇంధనాన్ని, రెండో దశలో ద్రవ ఇంధనాన్ని ఉపయోగిస్తారు. మూడో దశ క్రయోజెనిక్ దశ. అమెరికా ఆంక్షల కారణంగా రష్యా నుంచి క్రయోజెనిక్ టెక్నాలజీ సామర్థ్యాన్ని  భారత్ పొందలేకపోయింది.
  
  20 ఏళ్ల కల:
  క్రయోజెనిక్స్ సాంకేతిక పరిజ్ఞానం ప్రాధాన్యతను గుర్తించిన భారత్ 1991లో రష్యా అంతరిక్ష పరిశోధన సంస్థ ‘గ్లవ్ కాస్మోస్’తో క్రయోజెనిక్ పరిజ్ఞానం పొందే ఒప్పందాన్ని కుదుర్చుకొంది. అయితే అమెరికా ఆంక్షల నేపథ్యంలో భారత్ సొంతంగానే ఈ సాంకేతిక పరిజ్ఞానాన్ని అభివృద్ధి చేసుకోవాలని నిర్ణయించింది. ఈ మేరకు 1993లో స్వదేశీ క్రయోజెనిక్ ప్రాజెక్టును ప్రారంభించింది. ఈ రకమైన టెక్నాలజీని అభివృద్ధి చేయడం అంత సులభం కాదు.
  
  ఇన్సులేషన్, క్రయోఫ్లూయిడ్స్, అత్యాధునిక ఇంధన ఆక్సీడైజర్ ట్యాంకులు, నిమిషానికి 40 వేలకుపైగా తిరిగే రోటర్లు ఉన్న అత్యాధునిక ఫ్యూయల్ బూస్టర్ టర్బో పంప్ (ఎఫ్‌బీటీపీ) మొదలైనవి అందుబాటులోకి తీసుకువస్తే తప్ప క్రయోజెనిక్ ఇంజిన్ల అభివృద్ధి సాధ్యం కాదు. మహేంద్రగిరి (తమిళనాడు)లోని లిక్విడ్ ప్రొపెల్షన్ సిస్టమ్ సెంటర్‌కు చెందిన టెస్టింగ్ ఫెసిలిటీ కేంద్రం చివరకు రెండు దశాబ్దాల కృషి తర్వాత క్రయోజనిక్ దశను అభివృద్ధి చేసింది.
  
  సందేహాలను దాటుకుంటూ:
  ఇస్రో 2010 ఏప్రిల్ 15న జీఎస్‌ఎల్‌వీ-డీ3 ద్వారా జీశాట్-4 ప్రయోగించేందుకు సిద్ధమైంది. తొలిసారిగా దేశీయ క్రయోజెనిక్ దశను ఇందులో అమర్చారు. ప్రయోగం జరిగి క్రయోజెనిక్ దశ కూడా మొదలైన కొన్ని సెకన్లకే నౌక విఫలమైంది. క్రయోజెనిక్ ఇంజిన్‌లోకి ద్రవ హైడ్రోజన్ ఇంధనాన్ని పంప్ చేసే ఫ్యూయల్ బూస్టర్ టర్బో పంప్ విఫలమైంది. పంపు రోటర్ విడిపోవడం లేదా పంప్ కేసింగ్ బద్దలవడం ద్వారా ఇలా జరిగిందని ఫెయిల్యూర్ అనాలిసిస్ కమిటీ తేల్చింది. ఆ తర్వాత రష్యా క్రయోజెనిక్ దశను ఉపయోగించి 2010, డిసెంబర్ 25న నిర్వహించిన జీఎస్‌ఎల్‌వీ-ఎఫ్ 06 ప్రయోగం కూడా విఫలమైంది. ఈ నౌక మొదటిదశలోనే విఫలమవడం ఇస్రోకు సవాలుగా మారింది.
  
  అసలు జీఎస్‌ఎల్‌వీ నిర్మాణం పైనే ఎన్నో సందేహాలు తలెత్తాయి. అప్పటికి ఇస్రో నిర్వహించిన ఏడు ప్రయోగాలలో నాలుగు మాత్రమే విజయవంతమయ్యాయి. మిగతా మూడు విఫలమయ్యాయి. అందులోనూ రెండు జీఎస్‌ఎల్‌వీ ప్రయోగాలు (జీఎస్‌ఎల్‌వీ-డీ3, జీఎస్‌ఎల్‌వీ-ఎఫ్ 06). దీంతో పూర్తిస్థాయి విశ్లేషణ, అధ్యయనాలు నిర్వహించి దేశీయ క్రయోజెనిక్ ఇంజిన్ కలిగిన జీఎస్‌ఎల్‌వీ-డీను 2013 ఆగస్టు 19న ప్రయోగించాలని నిర్ణయించారు. అయితే ప్రయోగానికి 75 నిమిషాల ముందు రెండో దశ ద్రవ ఇంజిన్ లీకేజీని గుర్తించడంతో ప్రయోగాన్ని నిలిపివేశారు. ఇంధన ట్యాంకును కొత్తగా అల్యూమినియం, రాగి మిశ్రమ లోహం ఏఏ 2219తో నిర్మించారు.
  
  ఎఫ్‌బీటీపీని కూడా పూర్తిగా డిజైనింగ్ చేశారు. ఈ విధంగా మార్పులతో జీఎస్‌ఎల్‌వీ -డీ5ను రూపొందించారు. ఇందులో రూపొందించిన క్రయోజనిక్ దశలో ద్రవహైడ్రోజన్ (Liquid hydrogen) ను మైనస్ 253 డిగ్రీల ఉష్ణోగ్రత వద్ద ఇంధనంగా, ద్రవ ఆక్సిజన్ (Liquid oxygen)ను మైనస్ 183 డిగ్రీల సెంటీగ్రేడ్ ఉష్ణోగ్రత వద్ద ఆక్సిడైజర్‌గా ఉపయోగించారు. ఈ రకమైన క్రయోజెనిక్ ఇంజిన్ ద్వారా మాత్రమే భారీ కమ్యూనికేషన్ ఉపగ్రహాలను కక్ష్యలోనికి ప్రవేశపెట్టే వీలుంటుంది. మొత్తం మీద జీఎస్‌ఎల్‌వీ-డీ3 లిఫ్ట్‌ఆఫ్ సమయంలో 414.75 టన్నుల బరువు తూగింది. దీని పొడవు 49.13 మీటర్లు. 1,982 టన్నుల బరువున్న జీశాట్-14 ఉపగ్రహాన్ని భూస్థిర కక్ష్యలోకి ప్రవేశపెట్టింది.
  
  తోడుగా:
  జీఎస్‌ఎల్‌వీ కార్యక్రమంలో ఇస్రోకు ఇతర సంస్థలు సహకరించాయి. హిందూస్థాన్ ఏరోనాటిక్స్ లిమిటెడ్ (హెచ్‌ఏఎల్) కీలక పాత్రపోషించింది. ప్రొఫెల్లెంట్ ట్యాంకులు, ముఖ్యంగా ద్రవ హైడ్రోజన్, ద్రవ ఆక్సిజన్ ట్యాంకులను, మొదటిదశ చుట్టూ ఉన్న స్ట్రాప్ ఆన్ బూస్టర్ మోటార్లను హెచ్‌ఏఎల్ సమకూర్చింది. జీఎస్‌ఎల్‌వీ వ్యవస్థల నిర్మాణం కోసం ప్రతికూల పరిస్థితులను తట్టుకునే సామర్థ్యం ఉన్న పదార్థాలను హైదరాబాద్‌లోని మిథాని అందించింది. ఎంటీఏఆర్ ఇండస్ట్రీస్, గోద్రెజ్-బోయ్స్, ఆంధ్రా షుగర్స్ (లిక్విడ్ ప్రొపెల్లెంట్స్), అనంత్ టెక్నాలజీస్ వంటి ప్రైవేట్ పరిశ్రమలు కూడా జీఎస్‌ఎల్‌వీ-డీ5 విజయంలో పాలుపంచుకున్నాయి.
  
  అత్యాధునిక కమ్యూనికేషన్స్ ఉపగ్రహం:
  ఇస్రో నిర్మించిన 23వ జియోస్టేషనరీ కమ్యూనికేషన్ ఉపగ్రహం జీశాట్-14. ఇది ఒక అత్యాధునిక కమ్యూనికేషన్స్ ఉపగ్రహం. దీని బరువు 1,982 కిలోలు. ఎక్స్‌టెండెడ్ సి-బ్యాండ్, కేయూ-బ్యాండ్ ట్రాన్స్‌పౌండర్ల సామర్థ్యాన్ని పెంచడం, నూతన పరిశోధనలు నిర్వహించడం జీశాట్-14 ప్రధాన లక్ష్యాలు. ఇందులో ఆరు ఎక్స్‌టెండెడ్ సి-బ్యాండ్ ట్రాన్స్‌పౌండర్లను ఏర్పాటు చేశారు. ఈ ఉపగ్రహం భారత ప్రధాన భూభాగాన్ని కవర్ చేస్తుంది.
  
  ఆరు కేయూ-బ్యాండ్ (Ku&-band) ట్రాన్స్‌పౌండర్లతోపాటు రెండు కా-బ్యాండ్ (Ka&-band) ట్రాన్స్‌పౌండర్లను ఇందులో ఏర్పాటు చేశారు. ఫైబర్ ఆప్టికల్ గైరో, ఏక్టివ్ పిక్సల్ సన్ సెన్సర్, కా-బ్యాండ్ బీకన్, థర్మల్ కంట్రోల్ కోటింగ్ వంటి కొత్త టెక్నాలజీలను ఈ ఉపగ్రహంలో పరీక్షించనున్నారు. దీని జీవిత కాలం 12 ఏళ్లు. ప్రస్తుతం కార్యచరణలో ఉన్న తొమ్మిది జియోస్టేషనరీ ఉపగ్రహాలతోపాటు జీశాట్-14 సేవలను అందిస్తుంది. దీనిలోని రెండు సోలార్ ప్యానెళ్లు 2,600 వాట్స్ శక్తిని ఉత్పత్తి చేస్తాయి. సూర్యగ్రహణ సమయంలో ఇందులోని తేలికపాటి లిథియం ఆయాన్ బ్యాటరీలు ఉపగ్రహానికి కావల్సిన శక్తిని అందిస్తాయి. టెలిమెడిసిన్, టెలిఎడ్యుకేషన్ రంగాల్లో జీశాట్-14 సేవలను అందించనుంది.
  
  వైఫల్యం నుంచి విజయం:
  జీఎస్‌ఎల్‌వీ కార్యక్రమం 1990లో ప్రారంభమైంది. దీనికి పూర్వం శాటిలైట్ లాంచ్ వెహికల్ (ఎస్‌ఎల్‌వీ)-3, ఆగ్‌మెంటెడ్ శాటిలైట్ లాంచ్ వెహికల్ (ఏఎస్‌ఎల్‌వీ) అనే పరిశోధన నౌకలను పీఎస్‌ఎల్‌వీ (పోలార్ శాటిలైట్ లాంచ్ వెహికల్) కార్యాచరణ నౌకలను భారత అంతరిక్ష పరిశోధన సంస్థ (ఇస్రో) అభివృద్ధి చేసింది. పీఎస్‌ఎల్‌వీ మొదటి ప్రయోగం విఫలమైనప్పటికీ ఆ తర్వాత జరిగిన 24 పీఎస్‌ఎల్‌వీ ప్రయోగాలు వరుసగా విజయవంతమయ్యాయి. పలు విదేశీ ఉపగ్రహాలను పీఎస్‌ఎల్‌వీ ద్వారా ప్రయోగించారు. దాంతో విదేశీ మారక ద్రవ్యం ఆర్జించడం సాధ్యమైంది.
  
  ఇస్రో వాణిజ్య విభాగమైన ఆంత్రిక్స్ కార్పొరేషన్ (Antrix Corporation) ఈ ఆర్థిక సంవత్సరంలో రూ. 1,300 కోట్లు విదేశీ మారక ద్రవ్యాన్ని ఆర్జించింది. పలు దేశాలు తమ ఉపగ్రహాలను పీఎస్‌ఎల్‌వీ ద్వారా ప్రయోగించడానికి ఆసక్తి చూపుతుండడంతో ఆదాయం 15 శాతానికి పైగా పెరగొచ్చని ఆంత్రిక్స్ అంచనా వేస్తోంది. జీఎస్‌ఎల్‌వీ ప్రయోగాలు మరిన్ని విజయవంతమైతే దేశీయ కమ్యూనికేషన్స్ రంగాన్ని విస్తరించవచ్చు. అంతేకాకుండా డీటీహెచ్ (DTH), వీడియోకాన్ఫరెన్స్, టెలిమెడిసిన్, టెలి ఎడ్యుకేషన్, వీశాట్ (very small aperture terminal -VSAT) సేవలు విస్తృత స్థాయిలో అందుబాటులోకి రానున్నాయి. విదేశీ ఉపగ్రహాలను కూడా జీఎస్‌ఎల్‌వీ ద్వారా ప్రయోగించడానికి వీలవుతుంది. అయితే జీఎస్‌ఎల్‌వీ ద్వారా 2,000 కిలోలకుపైగా బరువున్న ఉపగ్రహాలను ప్రయోగించడం ప్రస్తుతానికి సాధ్యం కాకపోవడంతో ఇన్‌శాట్ ఉపగ్రహాలను ఏరియేన్ స్పేస్ సంస్థకు చెందిన రాకెట్ ఏరియేస్ ద్వారా ప్రయోగిస్తుంది.
  
  వచ్చేస్తోంది మార్క్-3:
  4,500-5,000 కిలోల బరువున్న కమ్యూనికేషన్ ఉపగ్రహాలను సైతం ప్రయోగించే సామర్థ్యం ఉన్న జీఎస్‌ఎల్‌వీ-మార్క్ 3 రాకెట్‌ను ఇస్రో అభివృద్ధి చేస్తోంది. దీని బరువు 600 టన్నులు. దీనిలో అధిక శక్తిమంతమైన క్రయోజనిక్ ఇంజిన్ మూడో దశలో ఉంటుంది. దీన్ని చంద్రయాన్-2 ప్రయోగంలో కూడా ఇస్రో వినియోగించనుంది. భవిష్యత్‌లో మరిన్ని విజయాలు సాధించడానికి జీఎస్‌ఎల్‌వీ-డీ5 మంచి స్ఫూర్తినిచ్చింది. అమెరికా, జపాన్, ఫ్రాన్స్, చైనా, రష్యాల తర్వాత దేశీయ క్రయోజనిక్ ఇంజిన్ సామర్థ్యాన్ని సాధించిన దేశంగా భారత్ ఘనత సాధించింది. ఇలా కేవలం కొన్ని దేశాలకే పరిమితమైన అంతరిక్ష విజ్ఞానం ద్వారా ఇస్రో భవిష్యత్‌లో ఎంతో లాభపడనుంది. అన్ని దేశాలతో పోల్చితే స్వల్ప ఖర్చుతో అంతరిక్ష టెక్నాలజీని ఇస్రో అభివృద్ధి చేయడం కూడా భారత అంతరిక్ష కార్యక్రమానికి ఎంతో మేలు చేస్తుంది.
  
  క్రయోజెనిక్స్ అంటే
  అతి శీతల ఉష్ణోగ్రతల వద్ద పనిచేసే సాంకేతిక పరిజ్ఞానం-క్రయోజెనిక్స్. అంటే మైనస్ 150 డిగ్రీలు, అంతకంటే తక్కువ ఉష్ణోగ్రతల వద్ద పదార్థాలపై అధ్యయనాన్ని క్రయోజెనిక్స్ అంటారు. ఈ రకమైన టెక్నాలజీని రాకెట్ ఇంజిన్ల తయారీలో ఉపయోగిస్తారు. వీటి సామర్థ్యం ఎక్కువగా ఉండటమే కాకుండా ప్రతి కిలో ఇంధనానికి ఉత్పత్తయ్యే బలం కూడా ఎక్కువ. ఉపగ్రహాలను ప్రయోగించే రాకెట్లలోనే కాకుండా క్షిపణులలో కూడా ఈ రకమైన ఇంజిన్లను ఉపయోగిస్తారు. అమెరికా, జపాన్, ఫ్రాన్స్, చైనా, రష్యా దేశాలు మాత్రమే ఈ విధమైన పరిజ్ఞానాన్ని కలిగి ఉన్నాయి. కేవలం స్వదేశీ ఉపగ్రహాలతోపాటు ఇతర దేశాల ఉపగ్రహాలను ప్రయోగించడం, తద్వారా విదేశీ మారక ద్రవ్యాన్ని ఆర్జించడం కూడా దీని ద్వారా సాధ్యమవుతుంది.
  
  ఇప్పటి వరకు జరిగిన జీఎస్‌ఎల్‌వీ ప్రయోగాలు
  వాహక నౌక     ప్రయోగ తేదీ    ఉపగ్రహం    ఫలితం
  జీఎస్‌ఎల్‌వీ-డీ1    18-04-2001    జీశాట్-1    విజయం
  జీఎస్‌ఎల్‌వీ-డీ2    08-05-2003    జీశాట్-2    విజయం
  జీఎస్‌ఎల్‌వీ-ఎఫ్01    20-09-2004     ఎడ్యూశాట్    విజయం
  జీఎస్‌ఎల్‌వీ-ఎఫ్02    10-07-2006    ఇన్‌శాట్-4సీ    విఫలం
  జీఎస్‌ఎల్‌వీ-ఎఫ్04    02-09-2007    ఇన్‌శాట్-4సీఆర్    విజయం
  జీఎస్‌ఎల్‌వీ-డీ3    15-04-2010    జీశాట్-4    విఫలం
  జీఎస్‌ఎల్‌వీ-ఎఫ్06    25-12-2010    జీశాట్-5పీ    విఫలం
  జీఎస్‌ఎల్‌వీ-డీ5    05-01-2014    జీశాట్-14    విజయం


 ఇంటర్మీడియెట్ తర్వాత అధిక శాతం మంది విద్యార్థుల చూపు ఇంజనీరింగ్, మెడిసిన్ వంటి ప్రొఫెషనల్ కోర్సుల వైపే.. అలా కాకుండా భిన్నంగా ఆలోచిస్తే ఎన్నో చక్కని అవకాశాలు కనిపిస్తాయి.. తద్వారా భవ్యమైన కెరీర్‌కు బాటలు వేసుకోవచు. శాస్త్రసాంకేతిక రంగంలో ఎన్నో చిక్కుముడులకు సమాధానాన్ని అన్వేషించే పరిశోధన కార్యకలాపాల్లో పాలుపంచుకునే అవకాశాలు కల్పిస్త్తుంది.. నెస్ట్ (నేషనల్ ఎంట్రన్స్ స్క్రీనింగ్ టెస్ట్). ఈ పరీక్ష ద్వారా దేశంలోని మూడు ప్రతిష్టాత్మక విద్యాసంస్థల్లో ఐదేళ్ల ఇంటిగ్రేటెడ్ మాస్టర్స్ డిగ్రీ (ఎంఎస్సీ)లో ప్రవేశాన్ని ఖాయం చేసుకోవచ్చు.
  
  
  
  సైన్స్ పట్ల అమితాసక్తి కలిగి శాస్త్ర, పరిశోధన రంగాల్లో ఉజ్వల భవిష్యత్తును ఆకాంక్షించే విద్యార్ధులకు చక్కని వేదిక నెస్ట్ (నేషనల్ ఎంట్రన్స్ స్క్రీనింగ్ టెస్ట్). దేశంలో విద్యార్థులను పరిశోధనల దిశగా ప్రోత్సహించడానికి.. శాస్త్రీయ వైఖరులను పెంపొందించేందుకు నెస్ట్‌కు రూపకల్పన చేశారు. ఈ క్రమంలో మొదటి సారిగా 2007లో ఈ పరీక్షను నిర్వహించారు.
  
  పెరిగిన పోటీ:
  గతంతో పోల్చితే ప్రస్తుతం నెస్ట్‌కు హాజరయ్యే విద్యార్థుల సంఖ్య క్రమంగా పెరుగుతోంది. 2009లో 70 వేల మంది విద్యార్థులు హాజరయ్యారు. ఈ సారి హాజరయ్యే విద్యార్థుల సంఖ్య లక్షపైగానే ఉండే అవకాశం ఉంది. అదే సమయంలో విద్యార్థుల స్పందనను దృష్టిలో ఉంచుకుని నైసర్ కూడా సీట్లను క్రమంగా పెంచుతోంది. గతేడాది 60 సీట్లు ఉండగా..ఈ సారి సీట్లను 100కు పెంచారు. అదేవిధంగా సెంటర్ ఆఫ్ ఎక్సలెన్స్-ముంబై కూడా సీట్ల సంఖ్యను 35కు పెంచింది.
  పరీక్ష ఇలా:
  పరీక్షను ఆబ్జెక్టివ్ విధానంలో నిర్వహిస్తారు. ఎన్‌సీఆర్‌టీఈ/సీబీఎస్‌ఈ 11, 12వ తరగతుల సిలబస్ ఆధారంగా ప్రశ్నలు రూపొందిస్తారు. ఇందులో ఐదు విభాగాలు ఉంటాయి. మొత్తం మార్కులు 200. ప్రతి విభాగానికి 50 మార్కులు కేటాయించారు. వీటికి మూడు గంటల్లో సమాధానాలను గుర్తించాలి. ప్రశ్నాపత్రం ఇంగ్లిష్ మాధ్యమంలో ఉంటుంది.
  సెక్షన్-1 అందరికీ కామన్. ఇందులో విద్యార్థుల అవగాహనను పరీక్షించే విధంగా జనరల్ సైన్స్, రీజనింగ్, కాంప్రెహెన్షన్ అంశాల్లో ప్రశ్నలు ఉంటాయి. ఈ విభాగానికి ఎటువంటి నెగిటివ్ మార్కింగ్ లేదు.
  సెక్షన్-2 నుంచి 5 వరకు ఎంచుకున్న సబ్జెక్ట్ ఆధారంగా మ్యాథమెటిక్స్, ఫిజిక్స్, కెమిస్ట్రీ, బయాలజీ నుంచి నాలుగు విభాగాల్లో ప్రశ్నలు ఇస్తారు. ఈ నాలుగు విభాగాల్లో ఏవైనా మూడు విభాగాలకు మాత్రమే సమాధానాలు ఇవ్వాల్సి ఉంటుంది. ఇందులోని ప్రశ్నలు విద్యార్థుల విశ్లేషణాత్మక సామర్థ్యాన్ని, గ్రహణ శక్తిని పరీక్షించే విధంగా ఉంటాయి. ఈ విభాగాలకు నెగిటివ్ మార్కింగ్ విధానం ఉంటుంది. కొన్ని ప్రశ్నలకు ఒకటి కంటే ఎక్కువ సమాధానాలు ఉంటాయి. ఇటువంటి ప్రశ్నలకు అన్ని సరైన సమాధానాలను గుర్తించినప్పుడే మార్కులు కేటాయిస్తారు.
  
  ప్రయోజనాలు:
  నైసర్, సీఈఎస్‌లో ఐదేళ్ల ఇంటిగ్రేటెడ్ ఎంఎస్సీ కోర్సులో చేరిన విద్యార్థులు కేంద్ర ప్రభుత్వం అందజేసే (నెలకు రూ. 5 వేలు) ఇన్‌స్పైర్ స్కాలర్‌షిప్‌నకు అర్హత లభిస్తుంది. సమ్మర్ ప్రాజెక్ట్‌కు రూ. 20 వేల గ్రాంట్ ఇస్తారు.
  
  చివరి సెమిస్టర్‌లో విద్యార్థులు సాధించిన గ్రేడ్ల ఆధారంగా బార్క్ ట్రైనింగ్ స్కూల్ అడ్మిషన్స్ కోసం నిర్వహించే ఇంటర్వ్యూకు నేరుగా హాజరు కావచ్చు. బార్క్‌లో ఏడాది శిక్షణను విజయవంతంగా పూర్తి చేసుకున్న వారిని బార్క్, రాజారామన్న సెంటర్ ఫర్ అడ్వాన్స్‌డ్ టెక్నాలజీ, వేరీబుల్ ఎనర్జీ సైక్లోట్రోన్ సెంటర్ వంటి సంస్థల్లోని ఆర్ అండ్ డీ విభాగంలో రిక్రూట్ చేసుకుంటారు.
  
  
  ప్రవేశం కల్పించే ఇన్‌స్టిట్యూట్‌లు:
  నేషనల్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ సైన్స్ ఎడ్యుకేషన్ అండ్ రీసెర్చ్-భువనేశ్వర్
  సెంటర్ ఫర్ ఎక్సలెన్స్-డిపార్ట్‌మెంట్ ఆఫ్ అటామిక్ ఎనర్జీ (ముంబై యూనివర్సిటీ)
  ఇంటిగ్రేటెడ్ సైన్స్ ఎడ్యుకేషన్ అండ్ రీసెర్చ్,విశ్వభారతి-శాంతినికేతన్
  ఆఫర్ చేసే కోర్సు:
  ఇంటిగ్రేటెడ్ ఎంఎస్సీ-మ్యాథమెటిక్స్, ఫిజిక్స్, కెమిస్ట్రీ, బయాలజీ
  
  ముఖ్య తేదీలు:
  ఆఫ్‌లైన్/ఆన్‌లైన్ దరఖాస్తుకు చివరి తేదీ: మార్చి 8, 2014
  అడ్మిట్ కార్డ్స్ డౌన్‌లోడ్: ఏప్రిల్ 8, 2014
  రాత పరీక్ష తేదీ: మే 31, 2014
  రాష్ట్రంలో పరీక్ష కేంద్రాలు: హైదరాబాద్, విశాఖపట్నం.
  ఫలితాలు వెల్లడి: జూన్ 20, 2014.
  వెబ్‌సైట్: www.nestexam.in
  
  
  నెస్ట్-2014 సమాచారం:
  
  అర్హత: 60 శాతం మార్కులతో 12వ తరగతి/తత్సమానం (బయాలజీ/మ్యాథమెటిక్స్/ఫిజిక్స్/కెమిస్ట్రీ). చివరి సంవత్సరం, 2012,13 సంవత్సరం ఉత్తీర్ణులు కూడా అర్హులే.
  వయసు: జనరల్, ఓబీసీ విద్యార్థులు
  1994, జూలై 22 రోజు లేదా తర్వాత జన్మించి ఉండాలి. ఎస్సీ/ఎస్టీ/పీడీ విద్యార్థులకు ఐదేళ్ల వయోసడలింపునిస్తారు.
  దరఖాస్తు విధానం: ఆన్‌లైన్/ఆఫ్‌లైన్ రెండు విధాలుగా.
  దరఖాస్తు: జనరల్/ఓబీసీ-రూ.700 (ఎస్సీ/ఎస్టీ/పీడీ-రూ.350)
  
  జాతీయ స్థాయిలో నిర్వహించే పరీక్ష కాబట్టి జ్ఞాపకశక్తి కంటే అవగాహనకే ఎక్కువ ప్రాధాన్యత ఉంటుందనే విషయాన్ని గుర్తుంచుకోవాలి.
  సాధ్యమైనన్నీ గత ప్రశ్నాపత్రాలను ప్రాక్టీస్ చేయాలి. దీని వల్ల సమస్య పరిష్కారంలో వేగంతోపాటు కచ్చితత్వం అలవడుతుంది.
  ముఖ్య ఫార్ములాలు, కీలక పాయింట్లపై క్రమ పద్ధతిలో అవగాహన పెంచుకోవడం మంచిది.
  ఎంట్రెన్స్‌లో ఒకే ప్రశ్న కోసం ఎక్కువ సమయం కేటాయించడం మంచిది కాదు. సమాధానం తెలియకపోతే మరొక ప్రశ్నను ప్రయత్నించడం ఉత్తమం.
  సెక్షన్ల వారీగా సమయ విభజన చేసుకోవాలి. విరామం, మైండ్ రిలాక్స్ కోసం 10 నిమిషాలు కేటాయించుకోవాలి. విపరీతమైన పోటీ ఉండే ఈ ఎంట్రెన్స్‌లలో ఈ పద్ధతి ఎంతో లాభం చేకూరుస్తుంది. ఒత్తిడి నుంచి ఉపశమనం కలిగిస్తుంది.
  కాన్సెప్ట్ బేస్డ్‌గా ఉండే ప్రశ్నలను ముందు ఎంచుకోండి. వీటి పరిష్కారానికి తక్కువ సమయం పట్టడమే కాకుండా ఎక్కువ స్కోర్ చేసే అవకాశం ఉంటుంది. మిగతా విభాగాలను ఆత్మవిశ్వాసంతో చేయడానికి ఇది ఉపకరిస్తుంది.
  రిఫరెన్స్ బుక్స్: సబ్జెక్ట్‌ల వారీగా సీబీఎస్‌ఈ/ఎన్‌సీఆర్‌టీఈ పుస్తకాలు.
  
  
  జనరల్
  జనరల్ విభాగానికి ప్రత్యేకంగా ఎటువంటి సిలబస్‌ను పేర్కొనలేదు. ఆయా అంశాల్లో విద్యార్థుల అవగాహన స్థాయిని పరీక్షించే విధంగా ప్రశ్నలు ఇస్తారు. ఈ క్రమంలో ఆస్ట్రానమీ, బయాలజీ, కెమిస్ట్రీ, మ్యాథమెటిక్స్, ఫిజిక్స్, కంప్యూటర్ సైన్స్, ఎన్విరాన్‌మెంటల్ సైన్స్‌కు సంబంధించిన పరిణామక్రమం, ఆయా శాస్త్రాలపై ప్రాథమిక అవగాహనను పరీక్షించే విధంగా ప్రశ్నలు ఉంటాయి. రీడింగ్ కాంప్రెహెన్షన్ నుంచి కొన్ని ప్రశ్నలు వస్తాయి. ఇందులో ఇచ్చే వ్యాసాలు కూడా సైన్స్ అంశాలాధారితంగా ఉంటాయి. అదేవిధంగా మ్యాథమెటిక్స్ నుంచి కూడా కొన్ని ప్రశ్నలు ఇస్తారు. వీటిని సాధించడానికి 10వ తరగతి స్థాయి గణిత పరిజ్ఞానం అవసరం. గ్రాఫ్, వెన్‌డయాగ్రామ్ ఆధారిత ప్రశ్నలు కూడా వస్తాయి.
  
  మ్యాథమెటిక్స్
  ఆల్జీబ్రా, ట్రిగ్నోమెట్రీ, అనలిటికల్ జామెట్రీ, డిఫరెన్షియల్ కాలిక్యులస్, ఇంటిగ్రల్ కాలిక్యులస్, వెక్టార్స్ అంశాల నుంచి ప్రశ్నలు వస్తాయి. ఇవి సాధారణంగా ఇంటర్మీడియెట్‌లో ఉండే అంశాలే. ఇప్పటికే ఇంటర్మీడియెట్ పరీక్షలు, ఎంసెట్, జేఈఈ వంటి ఇంజనీరింగ్ ప్రవేశ పరీక్షల దృష్టి కోణంలో ప్రిపరేషన్ సాగిస్తుంటారు. కాబట్టి ఆ తరహా విధానాన్నే నెస్ట్‌కు అనుసరించండి. ఎంసెట్, జేఈఈ (మెయిన్, అడ్వాన్స్‌డ్) ముగిసిన తర్వాత (మే 31న) నెస్ట్ జరుగుతుంది. ఈ నేపథ్యంలో గత ప్రశ్నాపత్రాలను ఒక్కసారి పరిశీలిస్తూ సంబంధిత సమస్యలను ప్రాక్టీస్ చేయడం మంచిది. ప్రతి అంశంలో ఐపీఈ, ఎంసెట్, జేఈఈ స్థాయి ప్రశ్నలను క్రమంలో సాధన చేయాలి. వాటిని తార్కికంగా విశ్లేషించాలి.
  
  ఫిజిక్స్
  మెకానిక్స్, థర్మల్ ఫిజిక్స్, ఎలక్ట్రిసిటీ అండ్ మ్యాగ్నటిజం, ఆప్టిక్స్, మోడ్రన్ ఫిజిక్స్ అంశాల నుంచి ప్రశ్నలు వస్తాయి. జాతీయ స్థాయిలో నిర్వహించే పరీక్ష కాబట్టి ప్రాబ్లమ్ లేదా ఫార్ములా దృక్పథంతోనే కాకుండా కాన్సెప్ట్ ఓరియెంటెడ్ ప్రశ్నలు అడిగే ఆస్కారం ఎక్కువ. కాబట్టి మ్యాథమెటికల్ స్కిల్స్‌ను కూడా అలవర్చుకోవాలి. సిలబస్‌లోని అంశాలను సూత్రాలు, భావనలు, నిర్వచనాలపై పట్టు సాధించాలి. ఫిజిక్స్ పేరుకు థియరీ సబ్జెక్టయినప్పటికీ సమస్య సాధన ప్రక్రియలతో కూడిన సబ్జెక్ట్. ఒక సమస్య సాధనకు ఉపక్రమించే ముందు కచ్చితంగా సంబంధిత ప్రాథమిక భావనలు, సంబంధిత చాప్టర్‌లోని ఫార్ములా చార్ట్ ప్రిపరేషన్‌ను పూర్తి చేసుకునుండాల్సిందే.
  
  ఫిజిక్స్‌లో కొన్ని చాప్టర్ల మధ్య అంతర్గత సంబంధం ఉంటుంది. ఉదాహరణకు ఎలక్ట్రో స్టాటిక్స్ చాప్టర్‌పై పరిపూర్ణ అవగాహన పొందితే అందులోని కాన్సెప్ట్‌లనే కొద్దిపాటి మార్పులతో గ్రావిటేషన్, మ్యాగ్నటిజం చాప్టర్లలో కూడా అన్వయించవచ్చు. థర్మోడైనమిక్స్, మోడ్రన్ ఫిజిక్స్‌లో కొన్ని అంశాలు ఫిజిక్స్, కెమిస్ట్రీ రెండింటిలోనూ ఉన్నాయి. వీటిని చదివేటప్పుడు ఆ రెండు సబ్జెక్టుల సిలబస్‌ను పరిశీలిస్తూ చదివితే సమయం ఆదా అవుతుంది. ఆప్టిక్స్ విషయంలో.. జామెట్రికల్ ఆప్టిక్స్ కంటే తక్కువ సిలబస్ ఉండే వేవ్ ఆప్టిక్స్‌ను ముందు పూర్తి చేయాలి. మెకానిక్స్‌లో అధికశాతం ప్రాబ్లమ్స్ ‘లా ఆఫ్ కన్జర్వేషన్’ ఆఫ్ ‘లీనియర్ మొమెంటమ్, ఎనర్జీ, యాంగ్యులర్ మొమెంటమ్‌లకు సంబంధించినవే. కాబట్టి విద్యార్థులు వీటికి సంబంధించిన సిద్ధాంతాలు, పరిమితులు, సూత్రాలపై బాగా అవగాహన ఏర్పరచుకోవాలి.
  
  
  కెమిస్ట్రీ
  కెమిస్ట్రీకి సంబంధించి ఆర్గానిక్ కెమిస్ట్రీ, ఫిజికల్ కెమిస్ట్రీ, ఇనార్గానిక్ కెమిస్ట్రీ అంశాల నుంచి ప్రశ్నలు వస్తాయి. ఆర్గానిక్ కెమిస్ట్రీలోని అంశాలు నేర్చుకున్నంత త్వరగా విస్మృతికి దారి తీస్తాయి. దీంతో దీనిపై ప్రత్యేక దృష్టి సారించాలి. ఫిజికల్ కెమిస్ట్రీలో స్టేట్స్ ఆఫ్ మేటర్; సొల్యూషన్స్; యాసిడ్స్ అండ్ బేసెస్; ఎలక్ట్రో కెమిస్ట్రీ; థర్మో డైనమిక్స్; సాలిడ్ స్టేట్; కెమికల్ కెనైటిక్స్; ఈక్విలిబ్రియం; కెమికల్ ఎనర్జిటిక్స్ కీలకమైనవి. ఈ నేపథ్యంలో సంబంధిత సూత్రాలను, ముఖ్యమైన అంశాలను నిరంతరం ప్రాక్టీస్ చేయడం వాటిని కూడా పాయింటర్ అప్రోచ్‌లో రూపొందించుకోవాలి. ఇనార్గానిక్ కెమిస్ట్రీలో మూలకాల సాధారణ ధర్మాల మధ్య పోలికలు, భేదాలను బేరీజు వేసుకుని వాటిని నోట్స్ రూపంలో పొందుపర్చుకోవాలి. ముఖ్యంగా ఆయా అంశాల తయారీలో ఇమిడిఉన్న ధర్మాలు ఉదాహరణకు ఎలక్ట్రోడ్స్; ఎలక్ట్రోలైట్స్; మూలకాలు; ఎలిమెంట్స్ వంటి వాటి విషయంలో టాబ్యులేషన్ అప్రోచ్ ఎంతో ఉపకరిస్తుంది.
  బయాలజీ
  
  బయాలజీ అంటే బోటనీ, జువాలజీ రెండు విభాగాల నుంచి ప్రశ్నలు వస్తాయి. సెల్ బయాలజీ, అనాటమీ-ఫిజియాలజీ, ఎకాలజీ, బోటనీ, హ్యూమన్స్ అండ్ ఎన్విరాన్‌మెంట్ వంటి అంశాల నుంచి ప్రశ్నలు అడుగుతారు. సీబీఎస్‌ఈ సిలబస్‌ను అనుసరించి ప్రశ్నాపత్రాన్ని రూపొందిస్తారు. కాబట్టి బోర్డ్ సిలబస్‌కు-నెస్ట్ సిలబస్‌కు స్వల్ప తేడాలు ఉండొచ్చు. ఈ నేపథ్యంలో బోర్డ్ సిలబస్‌ను చదువుతున్నప్పుడే బోటనీ, జువాలజీకి సంబంధించి ఆయా అంశాలలో నెస్ట్ సిలబస్‌కు సంబంధించి ఏయే అంశాలు ఇమిడి ఉన్నాయో క్షుణ్నంగా పరిశీలించాలి.
  
  దానికి అనుగుణంగా తమ సాధన కొనసాగించాలి. ఉదాహరణ: కుందేలు-వ్యవస్థలు చదువుతున్నప్పుడే ఆయా వ్యవస్థలకు సంబంధించి మానవుల వివిధ వ్యవస్థలలోని తేడాలను జాగ్రత్తగా గమనించి ఆ వివరాలను ప్రత్యేకంగా క్రోడీకరించుకోవాలి. ఒక్కొక్క చాప్టర్‌లోఎన్‌సీఈఆర్‌టీ పాఠ్యపుస్తకంలో ఉండి తెలుగు అకాడెమీ పుస్తకాలలో లేని విషయాలను గుర్తించి వాటికి సినాప్సిస్ సిద్ధం చేసుకోవాలి. ఎన్‌సీఈఆర్‌టీ పుస్తకాల్లో ఒక అంశానికి సంబంధించి సోదాహరణంగా వివరణలు ఉంటాయి. ఈ నేపథ్యంలో మొత్తం అంశం నుంచి అవసరమైన దాన్ని గ్రహించే విధంగా రీడింగ్ స్పీడ్ పెంచుకోవాలి. ఆల్ ఇండియా ప్రీ మెడికల్ ఎంట్రెన్స్ టెస్ట్(ఏఐపీఎంటీ), జిప్‌మర్, ఏఎఫ్‌ఎంసీ పరీక్షల గత అయిదారేళ్ల ప్రశ్న పత్రాలను పరిశీలించాలి. దీనివల్ల జాతీయ స్థాయి ఎంట్రన్స్‌లలో అడిగే ప్రశ్నల క్లిష్టతపై అవగాహన వస్తుంది.


 1.ప్రపంచ వాణిజ్య సంస్థ(డబ్ల్యూటీవో) మంత్రిత్వ స్థాయి సమావేశం 2013, డిసెంబర్‌లో ఎక్కడ జరిగింది?
  1) జెనీవా     
  2) దోహా
  3) బాలి
  4) టోక్యో
  
 2.గతేడాది డిసెంబర్ 5న మరణించిన దక్షిణాఫ్రికా మాజీ అధ్యక్షుడు నెల్సన్ మండేలాకు నోబెల్ శాంతిబహమతి ఏ సంవత్సరంలో లభించింది?
  1) 1990
  2) 1991
  3) 1989     
  4) 1993
  
  
 3.కాత్యాయనీ విద్మహేకు 2013 సంవత్సరానికి ఏ అవార్డు లభించింది?
  1) జ్ఞాన్‌పీఠ్ అవార్డు
  2) మూర్తీదేవీ అవార్డు
  3) కేంద్రసాహిత్య అకాడమీ పుర స్కారం
  4) కాళిదాస్ సమ్మాన్‌పురస్కార్
  
  4.చెన్నై ఓపెన్ టెన్నిస్ విజేత?
  1) స్టాన్‌స్లాస్ వావ్‌రింకా
  2) రోజెర్ వాసెలీన్
  3) రోజర్ ఫెదరర్
  4) ఆండీ ముర్రే
  
  5.రమణ్‌సింగ్ ఏ రాష్ట్రానికి ముఖ్యమంత్రిగా వరుసగా మూడోసారి ప్రమాణ స్వీకారం చేశారు?
  1) మధ్యప్రదేశ్     
  2) రాజస్థాన్
  3) ఛత్తీస్‌గఢ్     
  4) మిజోరం
  
  6.వీకే దుగ్గల్ ఏ రాష్ట్రానికి గవర్నర్‌గా నియమితులయ్యారు?
  1) మేఘాలయ     
  2) సిక్కిం
  3) నాగాలాండ్
  4) మణిపూర్
  
  7.కామన్‌వెల్త్ దేశాధినేతల సదస్సు (చోగమ్) 2013, నవంబర్‌లో ఎక్కడ జరిగింది?
  1) పెర్త్
  2) కొలంబో
  3) న్యూఢిలీ
  4) కౌలాలంపూర్
  
  8.భారతీయ మహిళా బ్యాంక్ తొలిశాఖను ప్రధానమంత్రి మన్మోహన్ సింగ్ గతేడాది నవంబర్ 19న ఎక్కడ ప్రారంభించారు?
  1) ముంబై     
  2) న్యూఢిల్లీ
  3) ైెహ దరాబాద్     
  4) జైపూర్
  
  9.ఇటీవల రాష్ట్రంలో కొత్తగా ఏర్పాటు చేసిన భాషా, సాంస్కృతిక శాఖను ఎవరికి కేటాయించారు?
  1) శైలజానాథ్
  2) కె. జానారెడ్డి    
  3) వట్టి వసంతకుమార్
  4) డి.కె.అరుణ
  
  10.సునామీ :: జపాన్, సైక్లోన్ ::
  1) గ్రీక్     
  2) లాటిన్
  3) అరబ్బీ
  4) ఇంగ్లిష్
  
  11.చిత్రావతి ఏ నదికి ఉపనది?
  1) కృష్ణా     
  2) గోదావరి
  3) పెన్నా
  4) వంశధార
  
  12.‘మానవసేవే మాధవ సేవ’ అనే సిద్ధాంతాన్ని ఆచరణలో పెట్టిన సంస్థ?
  1) దివ్యజ్ఞాన సమాజం
  2) ఆర్య సమాజం
  3) రామకృష్ణ మిషన్
  4) బ్రహ్మ సమాజం
  
  13.గవర్నర్ కనీసం ఎంత కాలం తన పదవిలో కొనసాగవచ్చు?
  1) ఐదేళ్లు
  2) ఆరేళ్లు
  3) ప్రధానమంత్రి నిర్ణయంపై ఆధారపడి ఉంటుంది.
  4) రాష్ట్రపతి నిర్ణయంపై ఆధారపడి ఉంటుంది.
  
  14.షెడ్యూల్ బ్యాంకులను నియంత్రించేది?
  1) ఫెడరల్ బ్యాంక్
  2) రిజర్వ్ బ్యాంక్
  3) పార్లమెంట్
  4) రాష్ట్రపతి
  
  15.తొలి వేదకాలంలో ఆర్యుల నాయకున్ని ఏమని పిలిచేవారు?
  1) రాజన్
  2) గ్రామణి
  3) సేనాని
  4) సేనాధిపతి
  
  16.దేశాలన్నీ తమ ఆర్థిక కార్యకలాపాలను ప్రపంచమంతటా విస్తరించుకోవడాన్ని ఏమంటారు?
  
  1) ఆధునికీకరణ     
  2) ప్రపంచీకరణ
  3) నగరీకరణ
  4) పైవన్నీ
  
  17.ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో కాఫీ తోటల పెంపకాన్ని ఏ జిల్లాలో చేపడుతున్నారు?
  1) వరంగల్
  2) పశ్చిమగోదావరి
  3) విశాఖపట్టణం
  4) చిత్తూరు
  
  18.రక్తచందనం చెట్లు ఏ జిల్లాలో ఉన్నాయి?
  1) నెల్లూరు
  2) నిజామాబాద్
  3) చిత్తూరు
  4) ప్రకాశం
  
  19.‘ఇండియన్ రైన్’ అని ఏ నదిని పిలుస్తారు?
  1) గంగ
  2) గోదావరి
  3) కృష్ణా
  4) బ్రహ్మపుత్ర
  
  20.ఎర్రరక్త కణాల జీవితకాలం?
  1) 24 గంటలు
  2) 100 రోజులు
  3) 120 రోజులు    
  4) ఏడాది
  
  21.కంటికి కనిపించే కాంతి తరంగదైర్ఘ్యం ఎంత?
  1) 400-700 నానోమీటర్లు
  2) 800-1000 నానోమీటర్లు
  3) 400-500 నానోమీటర్లు
  4) లక్ష నానోమీటర్లు
  
  22.మిశ్రమ గ్రంథి అని దేన్ని అంటారు?
  1) పిట్యూటరీ
  2) క్లోమం
  3) అధివృక్క    
  4) అవటుగ్రంథి
  
  23.పిండాన్ని-తల్లి గర్భాశయ కుడ్యానికి కలిపే నిర్మాణాన్ని ఏమంటారు?
  1) అండకోశం     
  2) వృక్కనాళం
  3) పిత్తాశయం     
  4) జరాయువు
  
  24.ఎయిడ్స్ వల్ల నశించే రక్తకణాలేవి?
  1) లింపోసైట్స్     
  2) మోనోసైట్స్
  3) బేసోఫిల్స్     
  4) థ్రాంబోసైట్స్
  
  25.వేడిచేయడం వల్ల నశించే విటమిన్?
  1) బి     
  2) సి
  3) డి
  4) ఇ
  
  26.ఒక గ్రాము గ్లూకోజ్ నుంచి ఎంత శక్తి విడుదలవుతుంది?
  1) 3 కిలో కేలరీలు
  2) 4 కిలో కేలరీలు
  3) 5 కిలో కేలరీలు
  4) 6 కిలో కేలరీలు
  
  27.మిత స్థిర స్థాయిలో ఎలక్ట్రాన్ల జీవిత కాలం?
  1) 10-8 సెకన్లు     
  2) 3ప10-8సెకన్లు
  3) 10-3 సెకన్లు     
  4) 3ప10-3 సెకన్లు
  
  28.ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో అయస్కాంత క్షేత్ర తీవ్రత విలువ సుమారుగా?
  1) 10-4 టెస్లా     
  2) 0.39ప10-6 టెస్లా
  3) 0.39ప10-4 టెస్లా
  4) 0.39ప10-3 టెస్లా
  
  29.ప్రెషర్‌కుక్కర్‌లో ఉష్ణోగ్రత సుమారుగా?
  1) 120 డిగ్రీల సెంటీగ్రేడ్
  2) 100 డిగ్రీల సెంటీగ్రేడ్
  3) 108 డిగ్రీల సెంటీగ్రేడ్
  4) 150 డిగ్రీల సెంటీగ్రేడ్
  
  30.ఈథేన్ నుంచి ఏ పద్ధతి ద్వారా పాలిథీన్‌ను పొందవచ్చు
  1) కాటనేషన్
  2) ప్రతిక్షేపణ
  3) పొలిమరీకరణం
  4) సంకలనం
  
  31.2,000 నుంచి 10,000 హెక్టార్ల భూమికి నీటి పారుదల అందించే ప్రాజెక్టులు ఏ తరహాకి చెందినవి?
  1) చిన్న నీటిపారుదల
  2) మధ్య తరహా నీటిపారుదల
  3) భారీ నీటిపారుదల
  4) సాధారణ నీటిపారుదల
  
  32.ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో అధికంగా నీటి పారుదలను  కల్పిస్తున్న వనరులు?
  1) బావులు    
  2) చెరువులు
  3) కాలువలు
  4) నదులు
  
  33.కలంకారి వస్త్రాలకు ప్రసిద్ధి చెందిన ప్రాంతం?
  1) శ్రీకాకుళం
  2) సిరిసిల్ల
  3) మచిలీపట్నం    
  4) తూర్పుగోదావరి
  
  34.2006, సెప్టెంబర్ 1న రాజీవ్ స్వగృహ పథకాన్ని ఏ జిల్లాలో ప్రారంభించారు?
  1) రంగారెడ్డి
  2) మహబూబ్‌నగర్
  3) శ్రీకాకుళం
  4) గుంటూరు
  
  35.‘దక్షిణ గంగా’ అని ఏ నదిని పిలుస్తారు?
  1) గోదావరి
  2) కృష్ణా
  3) పెన్నా
  4) ప్రాణహిత
  
  36.పట్టణ ప్రాంత నిరుపేదలకు ఉచితంగా అపార్ట్‌మెంట్‌లు నిర్మించి ఇచ్చే కార్యక్రమం?
  1) రాజీవ్ స్వగృహ    
  2) రాజీవ్ గృహకల్ప
  3) ఇందిరమ్మ    
  4) రాజీవ్ ఆవాస్‌యోజన
  
  37.బీడీ తయారీకి ఉయోగించే తునికాకు ఏ ప్రాంతంలో లభిస్తోంది?
  1) రాయలసీమ
  2) ఉత్తరాంధ్ర
  3) దక్షిణాంధ్ర    
  4) తెలంగాణ
  
  38.గ్రామీణ ప్రాంత సమస్యల పరిష్కారానికి రాజీవ్ పల్లెబాట కార్యక్రమాన్ని 2004 జూన్ 13న ఎక్కడ ప్రారంభించారు?
  1) రంగారెడ్డి జిల్లా - చేవెళ్ల
  2) రంగారెడ్డి జిల్లా - రాజేంద్రనగర్
  3) మహబూబ్‌నగర్ జిల్లా - షాద్‌నగర్
  4) శ్రీకాకుళం జిల్లా - నందిగాం
  
  39.    పట్టణ ప్రాంత సమస్యల పరిష్కారానికి 2005 జనవరి 9న రాజీవ్‌నగర బాట కార్యక్రమాన్ని ఏ జిల్లాలో ప్రారంభించారు?
      1) హైదరాబాద్     2) చిత్తూరు
      3) కర్నూలు    4) రంగారెడ్డి
  
  40.    {పస్తుతం 104 , 108 సేవలను నిర్వహిస్తున్న సంస్థ?
      1) సత్యం ఫౌండేషన్
      2) జీవీకే ఫౌండేషన్
      3) ప్రేమ్‌జీ ఫౌండేషన్        4) పైవన్నీ
  
  41.    వైఎస్సార్ అభయహస్తం పథకాన్ని ప్రారంభించిన తేదీ?
      1) 2009, నవంబర్ 1
      2) 2009, అక్టోబర్ 2
      3) 2010, నవంబర్ 1
      4) 2010, అక్టోబర్ 2
  
  42.    స్వయం సహాయక బృందాల మహిళలకు పింఛన్ అందించే పథకం ఏది?
      1) పావలా వడ్డీ     2) ప్రజాపథం
      3) వైఎస్సార్ అభయహస్తం
      4) రచ్చబండ
  
  43.    వైశాల్యం పరంగా ఆంధ్రప్రదేశ్ దేశంలో ఎన్నో స్థానంలో ఉంది?
      1) రెండో    2) మూడో
      3) నాలుగో    4) ఐదో
  
  44.     ఆంధ్రప్రదేశ్ తీర రేఖ పొడవు  ఎంత?
      1) 974 కిలోమీటర్లు     2) 1000 కిలోమీటర్లు
      3) 970 కిలోమీటర్లు     4) 990 కిలోమీటర్లు
  
  45.    వైఎస్సార్ అభయ హస్తం పథకంలో భాగంగా ఏ తరగతి చదివే విద్యార్థులకు రూ. 1,200 ఉపకారవేతనం అందజేస్తారు?
      1) ఒకటి నుంచి పదోతరగతి
      2) ఐదు నుంచి పదోతరగతి
      3) 9 నుంచి పన్నెండో తరగతి
      4) ఒకటి నుంచి ఐదో తరగతి
  
  46.    ఆమ్ ఆద్మీ బీమా యోజన పథకాన్ని ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో ఏ పేరుతో అమలు చేస్తున్నారు?
      1) వైఎస్సార్ అభయహస్తం
      2) ఇందిర జీవిత బీమా పథకం
      3) అంబేద్కర్ జీవనధార
      4) ఇందిరా క్రాంతి పథం
  
  47.    రాష్ర్టంలోని ఏ జిల్లాలో కొమరం భీమ్ ప్రాజెక్ట్ ఉంది ?
      1) నిజామాబాద్    2) కరీంనగర్
      3) ఆదిలాబాద్    4) వరంగల్
  
  48.    {V>Ð]l*-ÌZÏని వ్యవసాయ కూలీలకు భూమిలేని గ్రామీణ నిరుపేదలకు వర్తించే బీమా పథకం?
      1) వైఎస్సార్ అభయహస్తం
      2) ఇందిర జీవిత బీమా
      3) ఇందిరా క్రాంతి    4) పైవన్నీ
  
  49.    ఉపగ్రహ సమాచారంతో భూసంబంధ ఫొటోలను సేకరించి కంప్యూటరీకరించే విధానాన్ని ప్రారంభించిన పథకం ఏది?
      1) పొలంబందీ     2) ఇందిరప్రభ
      3) రాజీవ్ అభ్యుదయ
      4) భూభారతి
  
  50.    రాష్ర్టంలో బంగాళదుంపలు ఎక్కువగా పండే జిల్లా ఏది?
      1) రంగారెడ్డి     2) మెదక్
      3) విజయనగరం
      4) ప్రకాశం
  
  51.    500 మంది దళితులు నివసించే ప్రాంతాల్లో రక్షిత మంచినీటి సౌకర్యం కల్పించే పథకం ఏది?
      1) అంబేద్కర్ మంచినీటిపథకం
      2) అంబేద్కర్ జీవన ధార
      3) ఇందిరా నీటి పథకం
      4) రాజీవ్ నీటిపథకం
  
  52.    తెలంగాణలో ఖరీఫ్ పంటను ఏమని పిలుస్తారు?
      1) అబి     2) తబి
      3) దాళ్వా     4) సార్వా
  
  53.    రాష్ట్రంలో సహకార వ్యవస్థకు ఆద్యుడు ఎవరు?
      1) పట్టాభి సీతారామయ్య
      2) మోహన్‌కందా     3) ఎన్.టి.రామారావు
      4) కొండా లక్ష్మణ్ బాపూజీ
  
  54.    సహకార వారోత్సవాలను ఏ తేదీల్లో నిర్వహిస్తారు?
      1) నవంబర్ 1- 8    2) నవంబర్ 14-20
      3) నవంబర్ 15- 20    4) నవంబర్ 2- 9
  
  55.    ఏకగవాక్ష విధానం (సింగిల్‌విండో సిస్టమ్) ఏ కమిటీ సిఫారసుల మేరకు ప్రారంభించారు?
      1) ఎన్.టి.రామారావు
      2) వైఎస్ రాజశేఖరరెడ్డి
      3) వైద్యనాథన్     4) మోహన్‌కందా
  
  56.    ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్ర సహకార బ్యాంక్ (కోఆపరేటివ్ బ్యాంక్ -ఆప్కాబ్)ను ఎప్పుడు ప్రారంభించారు?
      1) 1950     2) 1952
      3) 1963     4) 1985
  
  57.    సహకార సంఘంలో కనీస సభ్యుల సంఖ్య ఎంత ఉండాలి?
      1) 10     2) 15     3) 25
      4) ఎంతమందైనా ఉండొచ్చు.
  
  58.    ‘అందరికైతాను, తనైకై అందరూ’ అనే నినాదంతో ఏర్పడిన సంస్థ?
      1) ట్రస్ట్     2) కంపెనీ
      3) సహకారసంఘాలు
      4) భాగస్వామ్యసంస్థ
  
  59.    చేనేత సహకార సంఘాలు ఎవరి అధీనంలో పనిచేస్తాయి?
      1) ఆప్కో     2) ఆప్కాబ్
      3) ఎస్‌బీఐ     4) ఆర్‌బీఐ
  
  60.    జనతా వస్త్రాలకు అత్యంత ఆదరణ కల్పించిన ముఖ్యమంత్రి ఎవరు?
      1) వైఎస్ రాజశేఖరరెడ్డి        2) మొరార్జీదేశాయ్
      3) ఎన్.టి.రామారావు        4) మర్రిచెన్నారెడ్డి
  
  61.కింది వాటిలో 3, 4, 5, 6, 8 లతో నిశ్శేషంగా భాగించబడే సంఖ్య ఏది ?
      1) 80     2)100
      3) 120     4) 160
  
  62.4 మొదటి 6 గుణిజాల సరాసరి ఎంత?
      1) 5     2) 14
      3) 16     4) 22
  
  63.మూడు ట్రాఫిక్ సిగ్నల్ లైట్లలో ఎరుపు లైట్ ప్రతి 60 సెకన్లకోసారి 72 సెకన్లకోసారి, 120 సెకన్లకోసారి మారుతాయి. అవన్నీ ఉదయం 9 గంటలకు ఒకేసారి మారితే తిరిగి అవన్నీ ఒకేసారి ఏ సమయంలో మారుతాయి?
      1) 9: 02     2) 9: 04
      3) 9: 05     4) 9 : 06
  64.ఒక వ్యక్తి తన ఇంటి నుంచి ఆఫీస్‌కు 15 కి.మీ./గంట వేగంతో ఆఫీస్ నుంచి ఇంటికి 60 కి.మీ/గంట వేగంతో ప్రయాణించాడు. మొత్తం ప్రయాణానికి పట్టిన కాలం 30 నిమిషాలు. అయితే ఆఫీస్ నుంచి ఇంటికి ఎంత దూరం?
      1) 24 కి.మీ.     2) 12 కి.మీ.
      3) 6 కి.మీ.     4) 3 కి.మీ.
  
  65.రూ. 600 లను ఎ, బి అనే ఇద్దరు వ్యక్తులు 2 : 3 నిష్పత్తిలో పంచుకుంటే బి వాటా ఎంత?
      1) రూ. 120     2) రూ. 240
      3) రూ. 360     4) రూ. 480
  
  66.రెండు సంఖ్యలు 5 : 3 నిష్పత్తిలో ఉన్నాయి. వాటి వ్యత్యాసం 10. అయిన అందులో చిన్న సంఖ్య?
      1) 15     2) 25
      3) 35     4) 45
  
  67.వ్యాపారి ఒక వస్తువును రూ. 1600 లకు అమ్మితే 20 శాతం నష్టం వచ్చింది. అతనికి 10 శాతం లాభం రావాలంటే ఆ వస్తువును ఎన్ని రూపాయలకు అమ్మాలి?
      1) రూ. 2,000     2) రూ. 2,200
      3) రూ. 2,400     4) రూ. 2,500
  
  68.తండ్రి ప్రస్తుత వయసు, అతని కొడుకు వయసుకు 4 రెట్లు. ఐదేళ్ల తర్వాత తండ్రి వయసు, కొడుకు వయసుకు 3 రెట్లు ఉంటుంది. అయితే ఐదేళ్ల క్రితం తండ్రి వయసు, కొడుకు వయసుకు ఎన్ని రెట్లు?
      1) 5 రెట్లు     2) 6 రెట్లు
      3) 7 రెట్లు     4) 9 రెట్లు
  
  గమనిక:
  ప్రస్తుతం తండ్రీ, కొడుకుల వయసులు- 40 సంవత్సరాలు, 10 సంవత్సరాలు. ఐదు సంవత్సరాల తర్వాత తండ్రీ, కొడుకుల వయసులు 45 సంవత్సరాలు,15ఏళ్లు. ఐదేళ్ల కిందట వారి వయసులు 35సంవత్సరాలు, 5 సంవత్సరాలు
  
  69.ఒక తరగతిలో గల 25 మంది విద్యార్థుల సరాసరి వయసు 12 సంవత్సరాలు. వారితో పాటు ఉపాధ్యాయుని వయసు కూడా కలిపితే సరాసరి ఒక సంవత్సరం పెరుగుతుంది. అయితే ఉపాధ్యాయుని వయసెంత?
      1) 13 సంవత్సరాలు    2) 26 సంవత్సరాలు
      3) 38 సంవత్సరాలు     4) ఏదీకాదు
  
  70.20 మంది వ్యక్తులు 30 పనులను 30 రోజులలో పూర్తి చేయగలరు. అయితే 15 మంది వ్యక్తులు 180 పనులను ఎన్ని రోజుల్లో పూర్తి చేయగలరు?
  1) 180     2) 120
  3) 60     4) 56
  
  71.ఒక వ్యక్తి తన ఆస్తిలో ముగ్గురు కొడుకులకు 20 శాతం వాటా ఇచ్చాడు. 30 శాతం ఆస్తిని తన భార్యకు, మిగిలిన దానిలో 50 శాతాన్ని అనాధాశ్రమానికి విరాళంగా ఇస్తే చివరగా అతని వద్ద రూ. 20 వేలు మిగిలాయి. అయితే అతని మొత్తం ఆస్తి ఎంత?
  1) రూ. 4 లక్షలు     2) రూ. 6 లక్షలు
  3) రూ. 2 లక్షలు     4) రూ. 5 లక్షలు
  
  72.ఒక వ్యక్తి తన పనిలో 2/3 వ వంతును 12 రోజులలో పూర్తి చేశాడు. మిగిలిన పనిని ఎన్నిరోజులలో పూర్తి చేయగలడు?
  1) 3 రోజులు     2) 6 రోజులు
  3) 9 రోజులు     4) 12 రోజులు
  
  73.    వ్యాపారి ఒక వస్తువును కొన్న ధర కంటే 20 శాతం అధికంగా ముద్రించి 10 శాతం డిస్కౌంట్‌తో అమ్మాడు. అయితే అతనికిఎంత శాతం లాభం వస్తుంది?
  1) 10     2) 8
  3) 30     4) 15
  
  74.    అ ఒక పనిని 20 రోజులలో, ఆ అదే పనిని 36 రోజులలో చేయగలరు. అ ఒంటరిగా ఆపనిని ప్రారంభించిన 5 రోజుల తర్వాత పని నుంచి తప్పుకోగా, మిగిలిన పనిని ఆ ఎన్నిరోజులలో పూర్తి చేయగలడు?
  1) 18 రోజులు     2) 27 రోజులు
  3) 31 రోజులు     4) 25 రోజులు
  
  75.    ఒక నీళ్ల ట్యాంకును మొదటి కుళాయి 10 నిమిషాలలో, రెండో కుళాయి 15 నిమిషాలలో నింపగలవు. కానీ దాని అడుగున ఉన్న చిన్న రంధ్రం ద్వారా పూర్తిగా నిండి ఉన్న ట్యాంకు 30 నిమిషాలలో ఖాళీఅవుతుంది. అయితే ఆ రెండు కుళాయిలు ఒకేసారి తెరిస్తే ఆ ట్యాంకు ఎంత సమయంలో నిండుతుంది?
  1) 7 నిమిషాల 50 సెకన్లు
  2) 7 నిమిషాల 30 సెకన్లు
  3) 12 నిమిషాల 40 సెకన్లు
  4) 10 నిమిషాలు
  
  76.ఎ, బి ల మధ్య దూరం 440 కి.మీ. ఒక వ్యక్తి ఎ నుంచి బి దిశలో గంటకు 50 కి.మీ. వేగంతో ఉదయం 10 గంటలకు ప్రారంభమయ్యాడు. మరో వ్యక్తి అదే సమయంలో బి నుంచి ఎ దిశలో గంటకు 60 కి.మీ. వేగంతో ప్రారంభమయ్యాడు. అయితే వీరిద్దరూ ఏసమయంలో కలుసుకుంటారు?
  1) మధ్యాహ్నం 12.30
  2) మధ్యాహ్నం 1.00
  3) మధ్యాహ్నం 2.00
  4) సాయంత్రం 4.00
  
  77.ఒక చతురస్ర వైశాల్యం 31,250 చదరపుమీటర్లు. అయితే దాని కర్ణం ఎంత?
  1) 250 మీటర్లు     
  2) 125 మీటర్లు
  3) 210 మీటర్లు     
  4) 245మీటర్లు
  
  78.ఒక సమబాహు చతుర్భుజం (రాంబస్) రెండు కర్ణాలు వరుసగా 12 మీ.,16 మీ. అయితే దాని చుట్టుకొలత ఎంత?
  1) 40 మీటర్లు
  2) 56 మీటర్లు
  3) 60 మీటర్లు
  4) ఏదీ కాదు
  
  79.ఒక త్రిభుజం మూడు భుజాలు వరుసగా 9 మీటర్లు, 12 మీటర్లు, 15మీటర్లు. అయితే దాని వైశాల్యం ఎంత?
  1) 1620 చ.మీ.     
  2) 243 చ.మీ.
  3) 54 చ.మీ.
  4) 36 చ.మీ.
  
  80.పరీక్షలో పాస్ మార్కులు 40 శాతం. ఒక విద్యార్థికి పరీక్షలో 280 మార్కులు రావడంతో 40 మార్కుల తేడాతో ఫెయిల్ అయ్యాడు. అయితే ఆ విద్యార్థి పాసవ్వాలంటే ఎన్ని మార్కులు రావాలి?
  1) 400     
  2) 600
  3)750
  4) 800
  
  81.ఒక సంచిలో 20 పైసలు, 25 పైసలు, 50 పైసల నాణేలు 1: 2: 3 నిష్పత్తిలో ఉన్నాయి. ఆ సంచిలో మొత్తం రూ. 220 లు ఉంటే 20 పైసల నాణేలు ఎన్ని ఉంటాయి?
  1) 100     2) 200
  3) 300     4) 400
  
  82.30 లీటర్ల మిశ్రమంలో పాలు, నీళ్లు 11:1 నిష్పత్తిలో ఉన్నాయి. అందుల్లోంచి 6 లీటర్ల మిశ్రమాన్ని తొలగించి దాని స్థానంలో 6 లీటర్ల నీరు పోస్తే, కొత్త మిశ్రమంలో పాలు, నీళ్ల నిష్పత్తి ఎలా ఉంటుంది?
  1) 5:2     2) 9:5
  3) 10:7 4) 11:4
  
  83.ఒక వ్యక్తి రమేశ్‌కు రూ. 600లను నాలుగేళ్లకు, సురేశ్‌కు రూ. 800లను ఐదేళ్లకుగాను బారువడ్డీ ప్రకారం ఒకే వడ్డీ రేటుతో ఇచ్చాడు. వారిద్దరి నుంచి వచ్చిన వడ్డీ రూ. 320. అయితే వడ్డీరేటు ఎంత?
  1) 2 శాతం     2) 3 శాతం
  3) 4 శాతం     4) 5 శాతం
  
  84.ఆర్నెల్లకోసారి లెక్కగట్టే పద్ధతిలో సంవత్సరానికి 10 శాతం వడ్డీరేటుతో రూ. 400లకు ఒక ఏడాదికి ఎంత చక్రవడ్డీ అవుతుంది?
  1) రూ. 441     2) రూ. 41
  3) రూ. 40     4) రూ. 44
  
  85.రూ. 60 వేల పెట్టుబడితో ఎ అనే వ్యక్తి ఒక వ్యాపారాన్ని ప్రారంభించాడు. నాలుగు నెలల తర్వాత రూ. 80 వేల పెట్టుబడితో బి అనే వ్యక్తి ఆ వ్యాపారంలో చేరాడు. ఆ సంవత్సరం చివర వారికి రూ. 34 వేలు లాభం వస్తే అందులో ఎ వాటాఎంత?
  1) రూ. 16 వేలు     2) రూ. 18 వేలు
  3) రూ. 20 వేలు     4) రూ. 22 వేలు
  
  86.ఒక వ్యాపారి కొన్న ధరకే వస్తువులను అమ్ముతున్నాడు. కానీ అమ్మేటప్పుడు కిలోకు బదులుగా 800 గ్రాముల సరుకు ఇస్తున్నాడు. అయితే అతనికి ఎంత శాతం లాభం వస్తుంది?
  1) 25     2) 20
  3) 18     4) 16
  
  87.ఒక వ్యక్తి తన ఇంటి నుంచి ఆఫీస్‌కు 3 కి.మీ./గంట వేగంతో ప్రయాణించడం వల్ల 9 నిమిషాలు ఆలస్యంగా చేరుకున్నాడు. తర్వాత రోజు 4 కి.మీ/గంట వేగంతో ప్రయాణించడం వల్ల 6 నిమిషాలు త్వరగా చేరుకున్నాడు. అయితే ఇంటి నుంచి ఆఫీస్‌కు ఎంతదూరం?
  1) 1 కి.మీ.     2) 2 కి.మీ.
  3) 3 కి.మీ.     4) 4 కి.మీ.
  
  88.200 మీటర్లు పొడవున్న రైలు 72 కి.మీ./గంట వేగంతో ప్రయాణిస్తే, నిలబడి ఉన్న వ్యక్తిని ఎంత సమయంలో దాటుతుంది?
  1) 10 సెకన్లు     2) 10 నిమిషాలు
  3) 20 సెకన్లు     4) 20 నిమిషాలు
  
  89.0.5% = ?
  1) 0.5     2) 0.05
  3) 0.005     4) 0.0005
  
  90.ఏ కనిష్ట సంఖ్యను కలిపితే 4,220 కచ్చిత వర్గమవుతుంది?
  1) 2     2) 5
  3) 8     4)16
  
  91.ఒక కోడ్ భాషలో ఖీఅఆఔఉ ను ్ఖఇఉ్కఒ గా రాస్తే ఇఏఅఐఖ ను ఏవిధంగా పేర్కొనాలి?
  1) DIBJS     2) DJDMW
  3) DJCKT     4) EJDMW
  
  92.2, 3, 8, 31, 154, 923.... ఈ సిరీస్‌లో తర్వాత వచ్చే సంఖ్య?
      1) 6460     2) 6461
      3) 5538     4) 5537
  
  93.ఒక వ్యక్తి ఉత్తరం దిశలో 4 కి.మీ. ప్రయాణించి, కుడివైపు 8 కి.మీ. ప్రయాణించాడు. తర్వాత కుడివైపు 20 కి.మీ. ప్రయాణించి, చివరగా కుడివైపు మరో 20 కి.మీ. ప్రయాణించాడు. ఇప్పుడతను తన ప్రారంభ స్థలం నుంచి ఏ దిశలో ఎంత దూరంలో ఉన్నాడు?
  1) ఈశాన్యం 20 కి.మీ.
  2) నైరుతి 20 కి.మీ.    
  3) తూర్పు 16 కి.మీ.
  4) దక్షిణం 12 కి.మీ.
  
  94.కింది వాటిలో భిన్నంగా ఉంది?
  1) చతురస్రం     
  2) దీర్ఘచతురస్రం
  3) త్రిభుజం     
  4) సమబాహుత్రిభుజం
  
  95.ధీరజ్ వేదికపై బహుమతి తీసుకుంటున్న అమ్మాయిని పరిచయం చేస్తూ - ఆమె తల్లి, నా తండ్రి ఏకైక కొడుకు భార్య అని చెప్పాడు. అయితే ధీరజ్‌కు ఆ అమ్మాయి ఏమవుతుంది?
  1) భార్య     
  2) సోదరి
  3) తల్లి
  4) కూతురు
  
  96.2018వ సంవత్సరం ఫిబ్రవరి నెలలో ఏవారం 5 సార్లు వస్తుంది?
  1) ఆదివారం
  2) మంగళవారం
  3) శుక్రవారం    
  4) ఏదీకాదు
  
  97.కింది శ్రేణిలో తర్వాత వచ్చే అక్షరాన్ని కనుక్కోండి?
  A, C, F, J, O  ....................
  1) U
  2) T
  3) S
  4) R
  
  98.తమిళనాడు : చెన్నై :: కర్ణాటక ::
  1) మంగుళూరు     
  2) బెంగళూర్
  3) త్రివేండ్రం     
  4) గాంధీనగర్
  
  99.C = 9, E = 25, G = 49 అయితే కింది వాటిలో సరైంది?
  1) B = 4, F = 36    
  2) D = 4, M = 36
  3) C = 4, R = 36
  4) H = 8, I = 36
  
  100.
      
      1)     2)
  
  
  
      3)     4)
  
  Answers
      1) 3    2) 4    3) 3    4) 1    5) 3
      6) 4    7) 2    8) 1    9) 3    10) 1
      11) 3    12) 3    13) 4    14) 2     15) 1
      16) 2    17) 3    18) 3    19) 2    20) 3
      21) 1    22) 2    23) 4    24) 1    25) 2
      26) 2    27) 4    28) 3    29) 1    30) 3
      31) 2    32) 1    33) 3    34) 1    35) 1
      36) 2    37) 4    38) 1    39) 4    40) 2
      41) 1    42) 3    43) 3    44) 1    45) 3
      46) 2    47) 3    48) 2    49) 4    50) 2
      51) 2    52) 1    53) 1    54) 2    55) 4
      56) 3    57) 1    58) 3    59) 1    60) 3
      61) 3    62) 2    63) 4    64) 3    65) 3
      66) 1    67) 2    68) 3    69) 3    70) 2
      71) 1    72) 2    73) 2    74) 2    75) 2
      76) 3    77) 1    78) 1    79) 3    80) 4
      81) 1    82) 4    83) 4    84) 2    85) 2
      86) 1    87) 3    88) 3    89) 3    90) 2
      91) 2    92) 1    93) 2    94) 3    95) 4
      96) 4    97) 1    98) 2    99) 1    100) 4
  
  
  రూపొందించినవారు
  విజయేందర్ రెడ్డి      - కరెంట్ అఫైర్‌‌స
  బి. శ్రీనివాస్     - సోషల్ స్టడీస్
  ఎస్. సత్యనారాయణ    - బయాలజీ
  నాగరాజశేఖర్     - ఫిజికల్ సైన్‌‌స
  అల్లాడి అంజయ్య     - గ్రామీణాంశాలు
  బి. రవిపాల్ రెడ్డి     - అర్థమెటికల్, లాజికల్ రీజనింగ్
  for VRO/VRA & Panchayat Secretary Guidance
  visit: www.sakshieducation.com
  
  


 నిట్‌లు, ట్రిపుల్ ఐటీలతో పాటు వివిధ జాతీయస్థాయి ఇంజనీరింగ్ సంస్థల్లో ప్రవేశం పొందాలంటే జేఈఈ మెయిన్‌లో ప్రతిభ కనబర్చాలి. ఈ పరీక్షకు 60 శాతం వెయిటేజీ ఉండగా, ఇంటర్ మార్కులకు 40 శాతం వెయిటేజీ ఉంటుంది. జేఈఈ మెయిన్‌లో అర్హత సాధించిన మొదటి 1,50,000 మంది విద్యార్థులు ఐఐటీలలో ప్రవేశాలకు నిర్వహించే జేఈఈ అడ్వాన్స్‌డ్ రాయడానికి అర్హులు. ఏప్రిల్‌లో జరిగే జేఈఈ మెయిన్ -2014లో అత్యధిక మార్కుల సాధనకకు ప్రిపరేషన్ వ్యూహాలు..
  
  
  మ్యాథమెటిక్స్
  2013 జేఈఈ మెయిన్ లేదా గత మూడేళ్ల ఏఐఈఈఈ పరీక్ష పత్రాలను పరిశీలిస్తే, మ్యాథమెటిక్స్‌లో ఎక్కువ ప్రశ్నలు ఆల్జీబ్రా, కాలిక్యులస్ నుంచి వస్తున్నట్లు గమనించవచ్చు. ప్రశ్నలు ఎన్‌సీఈఆర్‌టీ 11, 12 తరగతి సిలబస్‌కు సంబంధించి ఉంటున్నాయి.
  రాష్ట్ర ఇంటర్మీడియెట్ అకాడమీ మ్యాథమెటిక్స్ పుస్తకం లో ఉన్న చాప్టర్లతో పాటు మీన్ వాల్యూ థీరమ్; సెట్స్ అండ్ రిలేషన్స్; 3డీ లైన్స్; మ్యాథమెటికల్ లాజిక్; స్టాటిస్టిక్స్; సీక్వెన్స్ అండ్ సిరీస్‌లపై దృష్టిసారించాలి.
  జేఈఈ మెయిన్-2013 ప్రశ్నపత్రంలో మ్యాథమెటిక్స్ లో 30ప్రశ్నలు ఇచ్చారు. వీటిలో 16 ప్రశ్నలు(64 మార్కులు) 11వ తరగతి సిలబస్ నుంచి, 14 ప్రశ్నలు (56 మార్కులు) 12వ తరగతి సిలబస్ నుంచి వచ్చాయి.
  ఇంటర్ పరీక్షల తర్వాత చాలా తక్కువ వ్యవధిలో జేఈఈ మెయిన్ ఉంటుంది కాబట్టి, పటిష్టమైన ప్రిపరేషన్ ప్రణాళిక అవసరం. జేఈఈ మెయిన్, అడ్వాన్స్‌డ్ పరీక్షలను లక్ష్యంగా చేసుకున్న విద్యార్థులు జనవరి 15 నుంచి ఫిబ్రవరి 15 వరకు అందుబాటులో ఉన్న సమయంలో మొదటి 10 రోజులు ఇంటర్ ఫస్టియర్ అంశాల్లోని జేఈఈ స్థాయి ప్రశ్నలను ప్రాక్టీస్ చేయాలి. 4-5 రోజులు ఇతర అంశాలైన 3-డి లైన్స్; సిరీస్; మ్యాథమెటికల్ లాజిక్; సెట్స్ అండ్ రిలేషన్స్‌లపై దృష్టిసారించాలి. 15 రోజులు ఇంటర్ సెకండియర్ సిలబస్‌కు కేటాయించాలి. అంటే ఫిబ్రవరి 1 నుంచి ఇంటర్ సెకండియర్ పరీక్షల కోసం చదువుతూ, అదే సమయంలో ఆబ్జెక్టివ్ ప్రశ్నలపై పట్టు సాధించాలి. అధిక ప్రాధాన్యత గల అంశాలకు ఎక్కువ సమయం కేటాయించాలి.
  ఎంసెట్‌తో పోల్చితే జేఈఈ మెయిన్‌లో తక్కువ ప్రశ్నలుంటాయి. నెగిటివ్ మార్కుల విధానం ఉంటుంది. అందువల్ల ఎన్ని ఎక్కువ ప్రశ్నలకు సమాధానాలు గుర్తించామనే దానికంటే, ఎన్నింటికి కచ్చితమైన సమాధానాలు గుర్తించామన్నది ముఖ్యం. ఎక్కువ పుస్తకాలను చదివేకంటే ప్రామాణిక మెటీరియల్‌ను క్షుణ్నంగా చదివి, ఎన్‌సీఈఆర్‌టీ పుస్తకాలపై దృష్టిసారించాలి.
  
  జేఈఈ మెయిన్-2013
  అంశాల వారీగా ప్రాధాన్యం
  కోఆర్డినేట్- 17 శాతం
  ఆల్జీబ్రా- 30 శాతం
  కాలిక్యులస్- 23 శాతం    
  ట్రిగనోమెట్రీ-10 శాతం
  ప్రాబబిలిటీ- 3 శాతం
  వెక్టార్స్ అండ్ 3-డి- 10 శాతం
  లాజికల్ రీజనింగ్, స్టాటిస్టిక్స్- 7 శాతం
  
  - ఎం.ఎన్.రావు,
  సీనియర్ ఫ్యాకల్టీ,
  శ్రీ చైతన్య విద్యా సంస్థలు.
  
  
  ఫిజిక్స్
  ఇంటర్ పబ్లిక్ పరీక్షలకు, జేఈఈ మెయిన్‌కు మధ్య తక్కువ వ్యవధి ఉంటుంది కాబట్టి కచ్చితమైన సమయపాలనతో ప్రిపరేషన్ కొనసాగించాలి.
  ప్రిపరేషన్‌లో భాగంగా ఏదైనా ప్రశ్నను ఈ కింది 5 పాయింట్ ఫార్ములాతో సరిచూసుకుంటే ఆ ప్రశ్నను తేలిగ్గా సాధించవచ్చు. ఇది జేఈఈ మెయిన్‌కు బాగా ఉపయోగపడుతుంది.
  1.ముందుగా సాధించాల్సిన ప్రశ్న జఢత్వ చట్రం (Inertial Frame) లేదా త్వరణీకృత చట్రం (Non Inertial Frame) లో ఉందో తెలుసుకోవాలి.
  2.ప్రతి వస్తువుకీ స్వేచ్ఛా వస్తు పటాలు (Free Body Diagrams) గీసి వాటిపై ఉండే బలాలను లెక్కించాలి.
  3.ద్రవ్యవేగ నిత్యత్వ సూత్రాన్ని ప్రయోగించవచ్చో లేదో చూసుకోవాలి. ఉదాహరణకు బాంబు పేలుళ్లు, తాడనాలు (Collisions), అన్ని రేడియో ధార్మికత పదార్థాల క్షీణతలు, అన్ని అణు చర్యల్లో Law of Conse-rvation of Linear Momentum ఉపయోగించాలని తెలుసుకోవాలి.
  4.ఇచ్చిన ప్రశ్నకు శక్తి నిత్యత్వ సూత్రాన్ని అనువర్తింపజేయవచ్చో లేదో తెలుసుకోవాలి. ఈ ప్రాథమిక సూత్రం.. ఉష్ణంలో First law of Thermodynamics గానూ, Fluid mechanicsలో బెర్నూలీ సమీకరణంగానూ, విద్యుత్‌లో కిర్కాఫ్ రెండో నియమంగానూ, విద్యుదయస్కాంత ప్రేరణలో లెంజ్ సూత్రంగానూ కనిపిస్తుంది.
  5.ఉపగ్రహాలు, దృఢ వస్తువు భ్రమణంలో కోణీయ ద్రవ్యవేగ నిత్యత్వ సూత్రాన్ని ఉపయోగించాలి.
      
  ఫ్లూయిడ్ మెకానిక్స్; వేవ్స్, ఆధునిక భౌతిక శాస్త్రంలోని యంగ్ జంట చీలికల ప్రయోగం; ఫిజికల్ ఆప్టిక్స్ వంటి చిన్న యూనిట్లపైనా ప్రత్యేక శ్రద్ధ చూపాలి.
  Ex: Two coherent point sources S1 and S2 are seperated by a small distance 'd'. The fringes obtained on the screen will be.. (JEE Main 2013). (ఈ ప్రశ్న సంబద్ధ కాంతి జనకాల లక్షణాలకు సంబంధించినది).
  1. points    2. straight lines    3. semicircles    4. concentric circles    Ans: 4
  జేఈఈ మెయిన్‌లోని 30 ప్రశ్నలకు గంటలో సమాధానాలు గుర్తించాల్సి ఉంటుంది కాబట్టి కాన్సెప్టులు, వాటి అనువర్తనాలను క్షుణ్నంగా నేర్చుకుని.. అధిక మోడల్ పేపర్లను సాధన చేయాలి.
  
  జేఈఈ మెయిన్- 2013:
  పాఠ్యాంశం    {పశ్నల శాతం
  ఎలక్ట్రో డైనమిక్స్     30
  హీట్ అండ్ థర్మోడైనమిక్స్     7
  మెకానిక్స్     23
  మోడర్న్ ఫిజిక్స్     17
  ఆప్టిక్స్     13
  ఎస్‌హెచ్‌ఎం అండ్ వేవ్స్     10
  
  మెరుగైన స్కోర్‌కు మార్గం:
  జేఈఈ మెయిన్‌లో మెరుగైన ర్యాంకు సాధించేందుకు సిలబస్‌లోని ప్రతి అంశానికి చెందిన కాన్సెప్ట్‌లు, మ్యాథమెటికల్ ఈక్వేషన్స్, కన్జర్వేషన్ థీరమ్స్‌లను గుర్తించాలి. ఈ మూడు అంశాలకు సంబంధించి ఒకట్రెండు అనువర్తనాలతో సారాంశ పట్టికను రూపొందించుకోవాలి. ఈవిధంగా చేస్తే మొత్తం సిలబస్‌ను 40 కాన్సెప్టులు, 50 మ్యాథమెటికల్ ఈక్వేషన్స్, 100 వరకు అనువర్తనాలకు కుదించవచ్చు. ఈ సారాంశ పట్టికను వీలైనన్ని ఎక్కువసార్లు పునశ్చరణ చేస్తే మంచి ఫలితం ఉంటుంది.
  ప్రిపరేషన్ లోపాలను ఎప్పటికప్పుడు గుర్తించి, సరిదిద్దుకునేందుకు ప్రయత్నించాలి.
  ఏ అంశాల్లో బలహీనంగా ఉన్నారో వాటిపై ఎక్కువ దృష్టిపెట్టాలి. సాధనకు లొంగనిది ఏదీ ఉండదనే విషయాన్ని గుర్తించాలి.
  - జి. విజయసారథి,
  సీనియర్ ఫ్యాకల్టీ, శ్రీ చైతన్య విద్యా సంస్థలు.
  
  
  
  
  కెమిస్ట్రీ
 కెమిస్ట్రీ పాఠ్యాంశాలను స్థూలంగా మూడు విభాగాలుగా వర్గీకరించవచ్చు. అవి.. 1. ఫిజికల్ కెమిస్ట్రీ. 2. ఆర్గానిక్ కెమిస్ట్రీ. 3. ఇనార్గానిక్ కెమిస్ట్రీ. గత ప్రశ్నపత్రాన్ని పరిశీలిస్తే ఈ మూడు విభాగాలకు సమానంగా ప్రాధాన్యం ఇస్తున్నట్లు అర్థమవుతుంది. దీన్ని దృష్టిలో ఉంచుకొని ప్రిపరేషన్ కొనసాగించాలి.
  
  ముఖ్యమైన అంశాలు:
  పీరియాడిక్ టేబుల్    
  కెమికల్ బాండింగ్
  మోల్ కాన్సెప్ట్ (కాన్సన్‌ట్రేషన్స్ కలిపి)
  రిడాక్స్ రియాక్షన్స్    
  క్వాలిటేటివ్ అనాలిసిస్
  జనరల్ ఆర్గానిక్ కెమిస్ట్రీ
  ఈ చాప్టర్లపై పట్టు సాధిస్తే, మిగిలిన చాప్టర్లను కూలంకశంగా చదివేందుకు దోహదపడుతుంది. పీరియాడిక్ టేబుల్‌పై అవగాహన పెంచుకొంటే, వివిధ అంశాలను అర్థం చేసుకోవడం తేలికవుతుంది.
  
  ఫిజికల్ కెమిస్ట్రీ:
  ఈ విభాగానికి సంబంధించిన ప్రశ్నలకు కచ్చితమైన సమాధానాలను గుర్తించాలంటే తొలుత ప్రాథమిక భావనలపై పట్టు సాధించాలి. ఇచ్చిన సమస్యను బట్టి సూత్రాన్ని అన్వయించుకునే సామర్థ్యం పెంపొందించుకోవాలి. విశ్లేషణాత్మకంగా ప్రిపరేషన్ సాగించాలి.
  
  మెరుగైన స్కోర్‌కు మార్గాలు:
  నేర్చుకున్న సూత్రాలను నోట్స్ రూపంలో పొందుపరుచుకోవాలి.
  ఒక టాపిక్‌ను చదవడం పూర్తయిన వెంటనే.. దానికి సంబంధించి వివిధ పుస్తకాల్లోని విభిన్న రకాల ప్రశ్నలను ప్రాక్టీస్ చేయాలి.
  ప్రతి టాపిక్‌కు సంబంధించి కనీసం మూడు ప్రాక్టీస్ టెస్ట్‌లు రాయాలి.
  
  ఆర్గానిక్ కెమిస్ట్రీ:
  ఈ విభాగానికి సంబంధించి తేలిగ్గా సమాధానం గుర్తించగల స్టీరియో ఐసోమరిజమ్ తరహా ప్రశ్నలు అడుగుతున్నారు. ఆర్గానిక్ కెమిస్ట్రీలో ప్రాథమిక భావనలపై పట్టు సాధించడంతో పాటు, విస్తృత స్థాయిలో చదవడమనే ద్విముఖ వ్యూహాన్ని అనుసరించాలి. ఇందులో జనరల్ ఆర్గానిక్ కెమిస్ట్రీ టాపిక్ చాలా ముఖ్యమైంది. ఈ అంశంపై పట్టు సాధిస్తే, మిగిలిన అంశాలను అవగాహన చేసుకోవడం ఏమంత కష్టం కాదు. ఆర్గానిక్ కెమిస్ట్రీ అంశాలను ఎంతబాగా ప్రాక్టీస్ చేస్తే అంత మంచిది.
  
  మెరుగైన స్కోర్ సాధించాలంటే:
  చాప్టర్ల వారీగా రియాక్షన్స్‌ను నోట్ చేసుకోవాలి. ప్రతి రియాక్షన్‌కు సంబంధించి దాని విశ్లేషణ, వ్యవస్థ, ఉత్పత్తులు, అవసరమైన నిబంధలను ఒక క్రమ పద్ధతిలో రాసుకోవాలి.
  రోజూ ఒక టాపిక్‌లోని కన్జర్వేషన్స్‌ను ప్రాక్టీస్ చేయాలి. ప్రిపరేషన్‌లో సబ్జెక్టివ్ వ ర్క్ తర్వాత ఆబ్జెక్టివ్ ప్రాక్టీస్‌కు ప్రాధాన్యతనివ్వాలి.
  ఎంసెట్/జేఈఈ/ఏఐఈఈఈ గత ప్రశ్నపత్రాలను బాగా ప్రాక్టీస్ చేయాలి.
  ఇనార్గానిక్ కెమిస్ట్రీ:
  కెమిస్ట్రీలో.. ఇనార్గానిక్ కెమిస్ట్రీ పరిధి విస్తృతం. కాబట్టి అధిక శాతం మంది విద్యార్థులు ఈ అంశాన్ని కష్టమైందిగా భావిస్తారు. వాస్తవానికి పీరియాడిక్ టేబుల్, కెమికల్ బాండింగ్, రిడాక్స్ రియాక్షన్స్, ఈక్విలిబ్రియం, ఎలక్ట్రో కెమిస్ట్రీ అంశాలపై పట్టుతో ఇనార్గానిక్ కెమిస్ట్రీలో మెరుగైన స్కోర్ సాధించవచ్చు. గత ప్రశ్నపత్రాలను పరిశీలిస్తే.. ఈ విభాగం నుంచి కాన్సెప్ట్ బేస్డ్ (ప్రాథమిక భావనల ఆధారంగా), స్ట్రక్చర్స్ ఆధారిత ప్రశ్నలు అడుగుతున్నారు. అంతేకాకుండా కోఆర్డినేషన్ కెమిస్ట్రీకి ప్రాధాన్యత పెరిగింది. ఇనార్గానిక్ కెమిస్ట్రీలోని మెటలర్జీ, ట్రాన్సిషన్ ఎలిమెంట్స్, ఎస్-బ్లాక్ ఎలిమెంట్స్, పి-బ్లాక్ ఎలిమెంట్స్ అనేవి కీలక అంశాలు.
  
  మెరుగైన స్కోర్‌కు చేయాల్సినవి:
  నిర్దేశించిన సిలబస్‌ను అనుసరిస్తూ.. రిప్రెజెంటేటివ్ ఎలిమెంట్స్‌కు సంబంధించి నోట్స్ రూపొందించుకోవాలి.
  కోఆర్డినేట్ కాంపౌండ్స్‌కు అధిక సమయం కేటాయించాలి.
  మెటలర్జీ, క్వాంటిటేటివ్ అనాలిసిస్‌కు సంబంధించి ఫ్లో చార్ట్స్ రూపొందించుకోవడం మంచిది.
  ప్రిపరేషన్‌లో ఇనార్గానిక్ కెమిస్ట్రీకి కనీసం రోజుకు గంట కేటాయించాలి.
  
  జేఈఈ మెయిన్-2013 అంశాల వారీగా ప్రశ్నలు:
  అటామిక్ స్ట్రక్చర్, క్లాసిఫికేషన్     3
  కెమికల్ బాండింగ్     4
  Stoichiometry     3
  స్టేట్స్ ఆఫ్ మ్యాటర్     2
  కెమికల్ అండ్ అయానిక్ ఈక్విలిబ్రియం     1
  కెమికల్ కైనటిక్స్ అండ్ న్యూక్లియర్ కెమిస్ట్రీ     1
  కెమికల్ థర్మోడైనమిక్స్     1
  జనరల్ ఆర్గానిక్ కెమిస్ట్రీ, ఫంక్షనల్ గ్రూప్-1     4
  ఆర్గానిక్ కెమిస్ట్రీ- ఫంక్షనల్ గ్రూప్-2      2
  ఆర్గానిక్ కెమిస్ట్రీ- ఫంక్షనల్ గ్రూప్-3     2
  కెమిస్ట్రీ ఆఫ్ రిప్రజెంటేటివ్ ఎలిమెంట్స్     2
  ట్రాన్సిషన్ ఎలిమెంట్స్     2
  కోఆర్డినేషన్ కాంపౌండ్స్ అండ్ ఆర్గానోమెటాలిక్స్    1
  సర్ఫేస్ కెమిస్ట్రీ     1
  బయో మాలిక్యూల్స్     1
  - విజయకిశోర్,
  సీనియర్ ఫ్యాకల్టీ, హైదరాబాద్.


 మొబైల్ ఎకానమీ ఇండియా-2013 పేరిట అంతర్జాతీయ మొబైల్ ఆపరేటర్ల సమాఖ్య రూపొందించిన నివేదిక ప్రకారం 2020 నాటికి మొబైల్ ఫోన్ల రంగంలో 41 లక్షల ఉద్యోగాలు లభించనున్నాయి. అంతేకాకుండా స్థూల దేశీయోత్పత్తిలో (జీడీపీ)లో ఈ రంగం వాటా 400 బిలియన్ డాలర్ల మేర ఉండనుంది. ఈ నేపథ్యంలో మొబైల్ ఫోన్ల పరిశ్రమ అపార అవకాశాలకు వేదిక కానుంది. ఈ ఉద్యోగాలకు అవసరమైన నైపుణ్యాలున్న అభ్యర్థులకు కంపెనీలు పెద్దపీట వేస్తున్నాయి. ఈ నేపథ్యంలో మొబైల్ ఫోన్ల రంగంలో ఉద్యోగావకాశాలపై ఫోకస్..
  
  
  ఒకప్పుడు మొబైల్ అంటే మాటల ముచ్చట్లకే! కానీ, ఇప్పుడది హస్తాభరణమై భాసిల్లుతోంది. అందుకే నిన్నామొన్నటి వరకు మొరటుగా ఉన్న మొబైల్ ఇప్పుడు ‘స్మార్ట్ ఫోన్’గా ముస్తాబై యువత మనసుల్లో కొలువుదీరింది. ఇప్పుడు మార్కెట్లో అందుబాటులో ఉన్న స్మార్ట్ ఫోన్లు చాలా వరకు ఆండ్రాయిడ్, ఐఓఎస్ ఆపరేటింగ్ సిస్టమ్స్‌తో పనిచేస్తున్నాయి. ఇలాంటి పరిస్థితుల్లో ఆండ్రాయిడ్ నైపుణ్యాలను సొంతం చేసుకున్న యువతకు ఉన్నత కొలువులు ఆహ్వానం పలుకుతున్నాయి. అంతేకాకుండా ల్యాప్‌టాప్స్, టాబ్లెట్స్, నోట్ బుక్స్, ఐప్యాడ్ వంటి గాడ్జెట్స్ వినియోగం పెరగడంతో వాటిల్లో ఉపయోగించే అప్లికేషన్స్‌ను రూపొందించడానికి అవసరమైన మానవవనరుల అవసరం పెరుగుతోంది. దీంతో గాడ్జెట్ ప్రపంచం కొలువుల ఖజానాగా మారుతోంది.
 
  
  ఎవరికివారు తమ వ్యక్తిగత, ఉద్యోగ అవసరాలకు తగ్గట్లు వివిధ ఆపరేటింగ్ సిస్టిమ్స్ (ఓఎస్) ఆధారంగా పనిచేసే ఫోన్లను వాడుతున్నారు. ఈ అప్లికేషన్స్‌ను ఎక్కువ మంది వినియోగించే ఫ్లాట్‌ఫామ్స్ (ఆండ్రాయిడ్, ఐవోఎస్, విండోస్, బ్లాక్‌బెర్రీ మొదలైన) ద్వారా మీ మొబైల్‌లో డౌన్‌లోడ్ చేసుకోవచ్చు. ఉదాహరణకు ఇటీవల బ్లాక్‌బెర్రీ మెసెంజర్ (బీబీఎం)ను యాప్‌ను ప్రారంభించిన ఒక్కరోజులోనే కోటికిపైగా డౌన్‌లోడ్‌లు జరిగాయని కెనడాకు చెందిన బ్లాక్‌బెర్రీ తెలిపింది. ఈ యాప్ అమెరికాతో సహా మొత్తం 75 దేశాల్లో మొదటిస్థానంలో నిలిచింది.
 
  
  ఈ నేపథ్యంలో మొబైల్ కంపెనీలన్నీ వినియోగదారులను ఆకట్టుకునేలా తాజా అప్లికేషన్స్‌ను రూపొందించే నిష్ణాతుల కోసం జల్లెడ పడుతున్నాయి. మొబైల్ కంపెనీలు ఎప్పటికప్పుడు తాజాగా మంచి ఫీచర్స్‌తో స్మార్ట్‌ఫోన్లను అందిస్తున్నాయి. ఈ మొబైల్ అప్లికేషన్స్‌ను సాధారణ వినియోగదారులకు మాత్రమే కాకుండా బిజినెస్, ఎంటర్‌టైన్‌మెంట్, మీడియా, రైల్వే, బ్యాంకులు, హెల్త్‌కేర్, రియల్ ఎస్టేట్, సోషల్ మీడియా, మార్కెటింగ్, యానిమేషన్ అండ్ గేమింగ్ వంటివాటి కోసం కూడా రూపొందిస్తున్నారు. 
    
  
  మొబైల్ ఫోన్ల పరిశ్రమల్లో వివిధ ఉద్యోగావకాశాలు:
  మొబైల్ ఫోన్ సిస్టమ్ ఇంజనీర్
  ఆండ్రాయిడ్, బ్లాక్‌బెర్రీ, ఐఫోన్, విండోస్ మొబైల్ అప్లికేషన్స్ డెవలపర్
  గేమ్ డెవలపర్
  మొబైల్ ఆర్కిటెక్ట్/మొబైల్ సాఫ్ట్‌వేర్ ఫ్లాట్‌ఫాం ఆర్కిటెక్ట్
  మొబైల్ టెక్నీషియన్స్
  మొబైల్ ప్లాంట్ ఎక్విప్‌మెంట్ మెకానిక్
  మొబైల్ సెక్యూరిటీ ఎక్స్‌పర్ట్
  మొబైల్ ఫోన్ వెరిఫికేషన్ మేనేజర్
  మొబైల్ ఆర్కిటెక్ట్
  కస్టమర్‌కేర్ ఆఫీసర్/కాల్ సెంటర్స్
  మార్కెటింగ్ మేనేజర్
  టెక్నికల్ సపోర్ట్ ఇంజనీర్
  కేపీఐ (కీ పెర్‌ఫార్మెన్స్ ఇండికేర్) ఇంజనీర్
  జూనియర్/సీనియర్ సాఫ్ట్‌వేర్ ఇంజనీర్స్ - 3జీ
  ఎంబడెడ్ సాఫ్ట్‌వేర్ ఇంజనీర్ జీఎస్‌ఎం/జీపీఆర్‌ఎస్
  నెట్‌వర్క్ టెక్నికల్ సపోర్ట్ ఇంజనీర్/టెక్నికల్ ఎనలిస్ట్
 
  
  ప్రవేశం ఇలా:
  మొబైల్ ఫోన్ల రంగంలో ఉద్యోగావకాశాలను అందిపుచ్చుకోవాలంటే బీటెక్‌లో కంప్యూటర్ సైన్స్ అండ్ ఇంజనీరింగ్ (సీఎస్‌ఈ), ఎలక్ట్రానిక్స్ అండ్ కమ్యూనికేషన్స్ ఇంజనీరింగ్ (ఈసీఈ), ఇన్ఫర్మేషన్ టెక్నాలజీ (ఐటీ), టెలికమ్యూనికేషన్ ఇంజనీరింగ్ (మొబైల్ టెక్నాలజీ సబ్జెక్టుగా లేదా స్పెషలైజేషన్‌గా); ఎంసీఏ వంటి కోర్సులను అభ్యసించాలి. ఈ కోర్సులే కాకుండా ఇతర డిగ్రీ కోర్సులు చేసినవారు కూడా ఈ ఉద్యోగాలకు అర్హులే.
 
  
  అయితే సైన్స్, ఇంజనీరింగ్‌లపై పరిజ్ఞానం ఉండాలి. డిగ్రీ తర్వాత మొబైల్ ఇండస్ట్రీకి సంబంధించిన ప్రత్యేక కోర్సులను చదవాలి. ఈ కోర్సులను అనేక ప్రైవేటు కంప్యూటర్ ఇన్‌స్టిట్యూట్లు అందిస్తున్నాయి. కోర్సుల కనీస వ్యవధి దాదాపు రెండు/మూడు నెలలు ఉంటుంది. కొన్ని సంస్థలు ఆన్‌లైన్‌లో కోర్సులు అందిస్తున్నాయి. అయితే ఆన్‌లైన్‌లో కోర్సులు చేసేకంటే ప్రత్యక్షంగా ఇన్‌స్టిట్యూట్‌లో చేయడం మేలు. ఎందుకంటే ప్రాక్టికల్స్ చేసే వీలుండటంతోపాటు ఫ్యాకల్టీని అడిగి సందేహాల నివృత్తి చేసుకోవచ్చు.
  
 మనదేశంలో:
 మనదేశంలో ఎక్కువ (దాదాపు 65 శాతం) ఫోన్లు ఆండ్రాయిడ్ ఆపరేటింగ్ సిస్టమ్‌పై ఆధారపడి పనిచేస్తున్నాయి. ఆండ్రాయిడ్ అప్లికేషన్ డెవలప్‌మెంట్ కోర్సును దేశవ్యాప్తంగా వివిధ కంప్యూటర్ శిక్షణా కేంద్రాలు అందిస్తున్నాయి. కోర్సు వ్యవధి రెండు నెలల నుంచి మూడు నెలల వరకు ఉంటుంది. కోర్సులో భాగంగా హిస్టరీ ఆఫ్ ఆండ్రాయిడ్ నుంచి పబ్లిషింగ్ ఆండ్రాయిడ్ అప్లికేషన్స్ వరకు వివిధ అంశాల్లో శిక్షణ ఇస్తారు. అవి..
  అప్లికేషన్ ఫండమెంటల్స్
  కాంపోనెంట్స్ అండ్ లే అవుట్స్
  స్టైల్ అండ్ థీమ్స్
  మల్టీమీడియా సపోర్టెడ్
  క్రియేటింగ్ డైలాగ్స్
  యాడింగ్ మెనూస్ అండ్ ఐకాన్స్
  బేసిక్ ఆండ్రాయిడ్ యూజర్ ఇంటర్‌ఫేస్ అడ్వాన్స్‌డ్ యూజర్ ఇంటర్‌ఫేస్
  యానిమేషన్ గ్రాఫిక్స్
  నెట్‌వర్కింగ్, ఆండ్రాయిడ్ సర్వీసెస్
  లొకేషన్ బేస్డ్ సర్వీసెస్
  వై-ఫై, టెలిఫోనీ, బ్లూటూత్ మొదలైన అంశాలపై శిక్షణ ఉంటుంది. ఇందులో భాగంగా థియరీ, ప్రాక్టికల్స్ ఉంటాయి. తరగతి గదిలో చెప్పిన అంశాలను ఎప్పటికప్పుడు ప్రాక్టికల్‌గా అన్వయించి అభ్యర్థులు నైపుణ్యం సాధించాలి.
 
  
  ఐఫోన్ యాప్స్: కోర్సు కరిక్యులంలోని కొన్ని అంశాలు..
  ఐఫోన్ సాఫ్ట్‌వేర్ డెవలప్‌మెంట్ (ఎస్‌డీకే)
  ఇంట్రడక్షన్ టు ఎక్స్‌కోడ్
  ఇంట్రడక్షన్ టు యూఆర్‌ఎల్ లోడింగ్ సిస్టమ్
  ఇంటిగ్రేట్ ఐఫోన్ యాప్ విత్ అడ్రస్ బుక్, మ్యాప్
  యూఐ నేవిగేషన్ బార్, యూఐ నేవిగేషన్ కంట్రోలర్
  వెబ్ సర్వీసెస్      మల్టీమీడియా
  స్క్రీన్ ఓరియెంటేషన్స్
  వ్యూ కంట్రోలర్స్
  ప్రాపర్టీ లిస్ట్ టైప్స్ అండ్ ఆబ్జెక్ట్స్
  విండోస్ ఫోన్-8 యాప్స్ డెవలప్‌మెంట్:
  ఆరు మాడ్యూల్స్‌గా ఉండే కోర్సులోని అంశాలు
  విండోస్ ఫోన్ 8 ఫ్లాట్‌ఫాం
  విండోస్ ఫోన్ 8 డెవలప్‌మెంట్ టూల్స్
  డౌన్‌లోడింగ్ అండ్ ఇన్‌స్టాల్ ది టూల్స్
  విండోస్ ఫోన్ 8 ఎస్‌డీకే ఓవర్‌వ్యూ
  అప్లికేషన్ లైఫ్ సైకిల్
  అప్లికేషన్ యూజర్ ఇంటర్‌ఫేస్ డిజైన్
  ఫ్రేమ్స్ అండ్ పేజ్ స్ట్రక్చర్
  సిస్టమ్ ట్రే అండ్ నేవిగేషన్
  డిజైన్ విండోస్ ఫోన్ 8 కంట్రోల్ యూసేజ్
  యూజింగ్ సిస్టమ్ థీమ్స్ అండ్ స్క్రీన్ ఓరియెంటేషన్
  లొకేషన్ అవేర్‌నెస్ సిస్టమ్ సెట్టింగ్
 
  
  కావల్సిన నైపుణ్యాలు:
  సీ, సీ++లపై పట్టు ఉండాలి.
  హెచ్‌టీఎంఎల్ 5పై లోతైన, విశ్లేషణాత్మకమైన పరిజ్ఞానం అవసరం.
  జావా స్క్రిప్ట్‌పై పట్టు తప్పనిసరి.
  కొత్త అప్లికేషన్‌‌సను అభివృద్ధి చేయగల నైపుణ్యం ఉండాలి.
  మిగిలినవారికంటే ముందంజలో ఉండాలంటే సృజనాత్మకత తప్పనిసరి.
  వివిధ రకాల మొబైల్ అప్లికేషన్స్ కోసం అల్‌గారిథమ్‌ను అభివృద్ధి చేయడంతోపాటు, విశ్లేషించగల సామర్థ్యం ఉండాలి.
  ఆండ్రాయిడ్ ఎస్‌డీకేలపై ప్రాథమిక అవగాహన అవసరం.
  బ్లూటూత్, వైర్‌లెస్ డేటా లింక్ లేయర్, వై-ఫై, వైమాక్స్‌లపై కనీస అవగాహన ఉండాలి.
  మొబైల్ నెట్‌వర్క్స్ ప్రొటోకాల్స్, జీఎస్‌ఎం, 2.5జీ, 3జీలపై రీసెర్చ్ ఓరియెంటేషన్ ఉండాలి.
  మొబైల్ సెక్యూరిటీ, సమాచార భద్రతలకు సంబంధించి ఎదురయ్యే సమస్యలను గుర్తించి, పరిష్కరించగలగాలి.
  
 కెరీర్:
  మొబైల్ సంబంధిత కోర్సులు నేర్చుకున్నవారికి మంచి అవకాశాలు ఎదురుచూస్తున్నాయి. విదేశీ కంపెనీలతోపాటు స్వదేశీ కంపెనీలు కూడా దాదాపు నెలకో స్మార్ట్‌ఫోన్లను విడుదల చేస్తున్నాయి. ఆకట్టుకునే రూపం, కొత్త ఫీచర్లతో వీటిని రూపొందించి వినియోగదారులను ఆకర్షిస్తున్నాయి. డిమాండ్‌కు తగిన విధంగా నైపుణ్యాలు ఉన్న అభ్యర్థులు లేరు. ఈ నేపథ్యంలో ఈ కోర్సులు నేర్చుకుంటే చక్కటి కెరీర్‌ను సొంతం చేసుకోవచ్చు. సృజనాత్మకమైన ఆలోచనలతో అప్లికేషన్స్‌ను అభివృద్ధి చేస్తే సొంతంగా కంపెనీని కూడా ఏర్పాటు చేసుకోవచ్చు.
  
  
 వేతనాలు:
  అప్లికేషన్స్ డెవలపర్‌కు ప్రారంభంలో ఏడాదికి రూ.3 లక్షల నుంచి రూ.5 లక్షల వరకు వేతనాలు లభిస్తాయి. పనితీరు, అనుభవం ఆధారంగా నెలకు రూ.50 వేలకుపైగా పొందొచ్చు. ఇతర విభాగాల్లో పనిచేసేవారు కూడా ప్రారంభంలో ఏడాదికి రూ.2.5 లక్షల నుంచి రూ.4 లక్షల వరకు పొందొచ్చు.
  
  
 యాప్స్‌లో రకాలు:
  అవకాశాలు ఎన్ని ఉన్నప్పటికీ అప్లికేషన్స్ డిజైన్స్ అండ్ డెవలప్‌మెంట్ విభాగంలోనే 60 శాతంపైగా ఉద్యోగావకాశాలున్నాయి. యాప్స్‌ను చూసే స్మార్ట్‌ఫోన్‌లను ఎంచుకునేవారెందరో. ప్రస్తుతం అందుబాటులో ఉన్న వివిధ రకాల యాప్స్..
  
  లైఫ్‌స్టైల్ యాప్స్
  హెల్త్, మెడికల్ యాప్స్
  గేమ్స్ యాప్స్
  హెల్త్ అండ్ మెడికల్ యాప్స్
  ట్రావెల్ యాప్స్
  మ్యూజిక్ అండ్ ఎంటర్‌టైన్‌మెంట్ యాప్స్
  ఎడ్యుకేషన్ యాప్స్
  ఈ-బుక్స్ పబ్లిషింగ్ యాప్స్
  బిజినెన్ యాప్స్
  మల్టీమీడియా యాప్స్
  మ్యాప్స్ అండ్ నేవిగేషన్ యాప్స్
  
  
 టాప్ రిక్రూటర్‌‌స:
  గూగుల్
  బ్లాక్ బెర్రీ
  హెచ్‌టీసీ
  శామ్‌సంగ్
  పానాసోనిక్
  సోనీ ఎరిక్సన్
  మైక్రోమ్యాక్స్
  ఎల్‌జీ మొబైల్స్
  కార్బన్ మొబైల్స్
  ఆర్థిక సేవల సంస్థలు
  నోకియా
  వీడియోకాన్
  
  
  అన్నిరంగాలకూ విస్తరిస్తోంది
  కమ్యూనికేషన్‌కే పరిమితమైన మొబైల్ ఇప్పుడు వ్యాపార లావాదేవీల్లో కీలకంగా మారింది. రిటైల్ మార్కెటింగ్‌లో విప్లవాత్మకమైన మార్పులకు కారణమవుతోంది. గతంలో కేవలం కార్పొరేట్ సెక్టార్‌లో మాత్రమే మొబైల్ టెక్నాలజీను విరివిగా ఉపయోగించేవారు. ప్రస్తుతం ఎడ్యుకేషన్, బ్యాంకింగ్, స్మాల్‌స్కేల్ ఇండస్ట్రీస్, ఎం కామర్స్, హోటల్ తదితర చోట్ల మొబైల్ కీలకమవుతుంది. రాబోయే పదేళ్లలో మొబైల్ రూపకల్పనలో విప్లవాత్మకమైన మార్పులు చోటుచేసుకుంటాయి.
  
  ఇప్పటికే ఆండ్రాయిడ్, బ్లాక్‌బెర్రీ, యాప్స్‌తో వ్యాపారాత్మకంగా మొబైల్ ఇండస్ట్రీ పురోగతిలో ఉంది. దీనికి తగినట్టుగానే ఉద్యోగ, ఉపాధి అవకాశాలు సమృద్ధిగా లభిస్తాయి. అయితే దీనికి కావాల్సిందల్లా టెక్నాలజీ పట్ల ఆసక్తి, సృజనాత్మకత. సాధారణంగా ఈ ఇండస్ట్రీలో స్థిరపడాలంటే ‘జావా’ కోర్సు చేస్తే సరిపోతుంది. కానీ.. మొబైల్ అప్లికేషన్స్ పెరుగుతున్న కొద్దీ టెక్నాలజీను లోతుగా స్టడీ చేయాలి. ఎప్పటికప్పుడు అప్‌డేట్ చేసుకుంటుండాలి. జీపీఆర్‌ఎస్, వెహికల్ ట్రాకింగ్‌కు డిమాండ్ పెరుగుతుంది.
  
  దీనికి హై లెవల్ ప్రోగ్రామింగ్ నేర్చుకోవాలి. ఆండ్రాయిడ్, బ్లాక్‌బెర్రీ, ఐ.ఓ.యస్ వాటికి ప్రత్యేకమైన కోర్సులున్నాయి. దీన్ని కెరీర్‌గా ఎంచుకోవాలనుకునే యువతీ, యువకులు సీరియస్‌గా మనసులగ్నం చేసి కోర్సులు చేస్తే ప్రయోజనం ఉంటుంది. సేవారంగంలో మొబైల్ అప్లికేషన్స్ మరింత విస్తరిస్తే ఉద్యోగ అవకాశాలు పుష్కలం. ఆయా కంపెనీలు వాటి స్థాయికి అనుగుణంగా వేతనాలు అందజేస్తున్నాయి. జాబ్‌లో చేరిన మొదటి సంవత్సరం నెలకు రూ.8వేల నుంచి రూ.10 వేల వరకూ ఉంటే.. మరుసటి ఏడాది నుంచి రెట్టింపు వేతనం అందుకునే అవకాశం ఉంది.
  -నాయుడు ఏ విన్నకోట,
  ప్రొడక్ట్ మేనేజర్, యాప్ థాట్స్
  


 దేశంలో వ్యవసాయం తర్వాత  రైతులకు నమ్మకమైన ఆదాయానికి మార్గంగా నిలుస్తోంది పశుపోషణ, సంబంధిత కార్యకలాపాలు. వీటిని మరింత నాణ్యతతో సమర్థంగా నిర్వహించడానికి  వెటర్నరీ డాక్టర్ల సేవలు అవసరమవుతాయి. పెంపుడు జంతువుల  (పెట్) సంస్కృతి పెరగడంతోపాటు స్వయం ఉపాధి దిశగా పౌల్ట్రీ ఫామ్, డెయిరీ ఫామ్ వంటివి నెలకొల్పుతుండడంతో వెటర్నరీ అభ్యర్థులకు డిమాండ్ పెరుగుతోంది. దీంతో సైన్‌‌స స్ట్రీమ్ విద్యార్థుల్లో ఈ కోర్సుకు ఉపాధి దగ్గరి మార్గంగా మారుతోంది.. వెటర్నరీ సైన్‌‌స. వెటర్నరీ సైన్‌‌సకు సంబంధించి అందుబాటులో ఉన్న కోర్సులు, కెరీర్ అవకాశాలు తదితర అంశాలపై విశ్లేషణ..
  
  ప్రపంచంలోనే అత్యధిక లైవ్ స్టాక్ జనాభా ఉండడం.. వ్యవసాయానుబంధ రంగాలకు ప్రాధాన్యం పెరుగుతుండడంతో.. సంబంధిత కోర్సులకు ఇటీవలి కాలంలో డిమాండ్ పెరుగుతోంది.. అటువంటి కోర్సుల్లో ఒకటి వెటర్నరీ సైన్స్.. డాక్టర్ కలను నెరవేర్చుకోవడానికి ప్రత్యామ్నాయంగా నిలవడంతోపాటు.. జంతువుల పట్ల ప్రేమ, ఆరాధన భావం ఉండే వారికి సరిపోయే కెరీర్.. వెటర్నరీ సైన్స్.
  
  ప్రవేశం ఇలా:  వెటర్నరీకి సంబంధించి బ్యాచిలర్, పీజీ, పీహెచ్‌డీ కోర్సులు అందుబాటులో ఉన్నాయి. ఆయా కోర్సుల్లో చేరడం ద్వారా వెటర్నరీ డాక్టర్‌గా కెరీర్ ప్రారంభించవచ్చు. బ్యాచిలర్ స్థాయిలో ఉండే కోర్సును బీవీఎస్సీ అండ్ ఏహెచ్ (బ్యాచిలర్ ఆఫ్ వెటర్నరీ సైన్స్ అండ్ యానిమల్ హస్బెండరీ)గా పేర్కొంటారు. ఈ కోర్సును పూర్తి చేస్తే వెటర్నరీ డాక్టర్‌గా ప్రాక్టీస్ ప్రారంభించవచ్చు. దీనికి అర్హత ఇంటర్మీడియెట్ (బైపీసీ).
  
  కోర్సు కాల వ్యవధి: ఐదున్నరేళ్లు (ఒక సంవత్సరం ఇంటర్న్‌షిప్‌తో కలిపి). బీవీఎస్సీ అండ్ ఏహెచ్ తర్వాత ఆసక్తి ఉంటే పీజీ కోర్సు చేయవచ్చు. ఈ కోర్సును ఎంవీఎస్సీ (మాస్టర్ ఆఫ్ వెటర్నరీ సైన్స్)గా వ్యవహరిస్తారు.
 పీజీ-స్పెషలైజేషన్స్ కొన్ని: వెటర్నరీ అనాటమీ అండ్ హిస్టాలజీ, వెటర్నరీ పాథాలజీ, యానిమల్ రిప్రొడక్షన్ గైనకాలజీ ఆబ్‌స్టెట్రిక్స్, క్లినికల్ వెటర్నరీ మెడిసిన్, వెటర్నరీ సర్జరీ అండ్ రేడియాలజీ, వెటర్నరీ మైక్రోబయాలజీ, యానిమల్ న్యూట్రిషన్, పౌల్ట్రీ సైన్స్ తదితరాలు.
 పీజీ తర్వాత ఆసక్తి ఉంటే పీహెచ్‌డీ చేయవచ్చు.
  
  మన రాష్ట్రంలో:  మన రాష్ట్రంలో వెటర్నరీ విద్యను పర్య వేక్షించడానికి ప్రత్యేకంగా శ్రీవేంకటేశ్వర వెటర్నరీ యూనివర్సిటీని తిరుపతిలో నెలకొల్పారు. ఈ యూనివర్సిటికీ అనుబంధంగా పని చేసే ఐదు కాలేజీలు బీవీఎస్సీ అండ్ ఏహెచ్ కోర్సును ఆఫర్ చేస్తున్నాయి.  ఎంసెట్ ర్యాంక్ ఆధారంగా ఈ కోర్సులో ప్రవేశం కల్పిస్తారు. సంబంధిత నోటిఫికేషన్ సాధారణంగా ఫిబ్రవరిలో వెలువడుతుంది. పరీక్ష మే నెలలో ఉంటుంది. అర్హత: ఇంటర్మీడియెట్ (బైపీసీ).
  
  కాలేజ్‌లు:
      కాలేజ్ ఆఫ్ వెటర్నరీ సైన్స్ - తిరుపతి. సీట్లు: 60
      ఎన్టీఆర్ వెటర్నరీ కాలేజ్- గన్నవరం. సీట్లు: 60
      కాలేజ్ ఆఫ్ వెటర్నరీ సైన్స్-హైదరాబాద్. సీట్లు: 60
      కాలేజ్ ఆఫ్ వెటర్నరీ సైన్స్-ప్రొద్దుటూరు. సీట్లు: 30
      కాలేజ్ ఆఫ్ వెటర్నరీ సైన్స్-కోరుట్ల. సీట్లు: 30
  
  జాతీయ స్థాయిలో:
  వెటర్నరీ విద్య ప్రమాణాలను నిర్దేశించే వెటర్నరీ కౌన్సిల్ ఆఫ్ ఇండియా (వీసీఐ) ప్రతి ఏటా జాతీయ స్థాయిలో ఆల్ ఇండియా ప్రీ-వెటర్నరీ టెస్ట్ (ఏఐపీవీటీ)ను నిర్వహిస్తోంది. ఈ పరీక్ష ద్వారా దేశ వ్యాప్తంగా ఉన్న 30కి పైగా రాష్ట్రస్థాయి వెటర్నరీ (జమ్మూ-కాశ్మీర్ మినహా) కళాశాలల్లోని బ్యాచిలర్ ఆఫ్ వెటర్నరీ సైన్స్ అండ్ యానిమల్ హస్బెండరీ (బీవీఎస్సీ అండ్ ఏహెచ్) కోర్సులో 15 శాతం సీట్లను భర్తీ చేస్తారు.
  
  విధులు:
  వెటర్నరీ డాక్టర్లు పెంపుడు జంతువుల నుంచి అన్ని రకాల జంతువులకు సాధారణ చికిత్సలతోపాటు శస్త్ర చికిత్సలు కూడా నిర్వహిస్తారు. మానవ ఉపయోగానికి దోహదం చేసే జంతువుల ఉత్పత్తి, సంరక్షణ బాధ్యత కూడా వెటర్నరీ డాక్టర్లదే. పెంపుడు జంతువులకు సంబంధించి పాటించాల్సిన జాగ్రత్తలు, ఇవ్వాల్సిన ఆహారం, వ్యాక్సినేషన్, వాడాల్సిన ఔషధాలపై వాటి యాజమానులకు వెటర్నరీ డాక్టర్లు అవగాహన కల్పిస్తారు.
  
  వేతనాలు
  ప్రభుత్వ సర్వీసులో క్లాస్-1 ఆఫీసర్ హోదాలో వెటర్నరీ సర్జన్‌గా నెలకు రూ. 45 వేల వేతనం లభిస్తుంది. ఐసీఏఆర్ వంటి ఇన్‌స్టిట్యూట్‌లలో శాస్త్రవేత్తగా ఎంపికైతే నెలకు రూ. 50 వేల వేతనంతో కెరీర్ ప్రారంభమవుతుంది. ప్రైవేట్ రంగంలో నెలకు రూ. 20 వేల నుంచి రూ. 25 వేల వరకు వేతనంగా అందుకోవచ్చు. నైపుణ్యం అనుభవం ఆధారంగా నెలకు రూ. లక్ష వరకు సంపాదించవచ్చు. సొంతంగా ప్రాక్టీస్ ప్రారంభిస్తే ప్రతి అపాయింట్‌మెంట్‌కు రూ. 300 నుంచి రూ. 400 వరకు చార్జ్ చేయవచ్చు. కొన్ని మెట్రో సిటీల్లో ప్రతి అపాయింట్‌మెంట్‌కు రూ.1,000 వరకు కూడా చార్జ్ చేస్తున్నారు.
  
  
  అవకాశాలు
  మన దేశంలో వెటర్నరీ గ్రాడ్యుయేట్లకు అవకాశాల పరంగా కొదవలేదని చెప్పొచ్చు. కేవలం క్లినికల్ విభాగంలోనే కాకుండా పరిశోధన, బ్యాంకింగ్, ఇన్సూరెన్స్, ఫార్మాస్యుటికల్ వంటి రంగాల్లో పుష్కలమైన అవకాశాలను దక్కించుకోవచ్చు. వెటర్నరీ సైన్స్ కోర్సు పూర్తి చేసుకున్న వారికి ప్రభుత్వ ఉద్యోగం ఖాయమని చెప్పొచ్చు. వీరు పశు సంవర్థక శాఖలో, వెటర్నరీ హాస్పిటల్స్, జూ పార్క్స్‌లో డాక్టర్‌గా కెరీర్ ప్రారంభించవచ్చు. వెటర్నరీ గ్రాడ్యుయేట్లకు ఆర్మీలో కూడా అవకాశాలు ఉంటాయి. ప్రతి ఏటా ఆర్మీ కెప్టెన్ హోదాలో వెటర్నరీ డాక్టర్లను షార్ట్ సర్వీస్ కమిషన్ పద్ధతిలో నియమించుకుంటుంది.
  
  రెండేళ్ల సర్వీస్ తర్వాత పరీక్ష రాసి పర్మినెంట్ కమిషన్డ్ ఆఫీసర్ హోదా పొందొచ్చు. లైవ్ స్టాక్ సంబంధిత పరిశ్రమల ఏర్పాటు సమయంలో అందజేసే రుణాల విషయంలో వెటర్నరీ గ్రాడ్యుయేట్ల సేవలను బ్యాంకులు, ఇన్సూరెన్స్ సంస్థలు వినియోగించుకుంటున్నాయి. ఫుడ్ ప్రాసెసింగ్‌కు సంబంధించి ఫీడ్ మెషీన్ ప్లాంట్లు, పౌల్ట్రీ పరిశ్రమ, ఫుడ్ మాన్యుఫాక్చరింగ్ పరిశ్రమలలో ఉద్యోగాలు లభిస్తారుు. నూతన ఔషధాల పరిశోధన కోసం ఫార్మాస్యుటికల్ సంస్థలు ఆర్ అండ్ డీ విభాగంలో వెటర్నరీ డాక్టర్లను నియమించుకుంటున్నాయి.
  
  పౌల్ట్రీఫామ్స్, డెయిరీ ఫామ్స్, రేస్ క్లబ్స్, వెటర్నరీ ఇన్‌స్ట్రుమెంట్స్, వ్యాక్సిన్ ప్రొడక్ట్ ప్లాంట్స్, మిల్క్ యూనియన్స్, నేషనల్ డెయిరీ డెవలప్‌మెంట్ బోర్డులలో అవకాశాలు ఉంటాయి. ఇటీవల కాలంలో.. జంతు సంరక్షణపై ప్రజల్లో అవగాహన పెరిగిన నేపథ్యంలో.. సొంత క్లినిక్‌ల ఏర్పాటు ద్వారా కూడా ఆదాయం పొందొచ్చు. సంబంధిత పరిశోధనా సంస్థల్లో సైంటిస్ట్‌గా చేరొచ్చు. టీచింగ్ ప్రొఫెషన్ కూడా ఎంచుకోవచ్చు. ఆసక్తి ఉంటే ఎంటర్‌ప్రెన్యూర్‌గా కూడా స్థిరపడొచ్చు.
  
   గెజిటెడ్ హోదాతో
  మన రాష్ట్రంలో పశువైద్య విద్యలో నాణ్యత పెంచ డం ద్వారా పశుగణాభివృద్ధిలో పురోగతి సాధించాలన్న ఉద్దేశంతో ప్రత్యేకంగా వెటర్నరీ విశ్వవిద్యాలయాన్ని 2006లో అప్పటి ముఖ్యమంత్రి వైఎస్ రాజశేఖరరెడ్డి ప్రారంభించారు. నాణ్యమైన విద్య, ప్రమాణాల పెంపు, అలాగే పరిశోధన ఫలితాలను, నూతన సాంకేతిక పరిజ్ఞానాన్ని రైతులకు అందించడం ఈ విశ్వవిద్యాలయం లక్ష్యాలు. రాష్ట్రంలో ఐదు కాలేజీల్లో బ్యాచిలర్ ఆఫ్ వెటర్నరీ సైన్స్ కోర్సు అందుబాటులో ఉంది. గతంలో కోరుట్ల, ప్రొద్దుటూరు కాలేజీల విషయంలో కొన్ని సమస్యలు ఎదురైనప్పటికీ.. ప్రస్తుతం అన్ని కాలేజీలకు వెటర్నరీ కౌన్సిల్ ఆఫ్ ఇండియా (వీసీఐ) గుర్తింపు ఉంది. వెటర్నరీ సైన్స్ కోర్సును పూర్తి చేసిన వారికి ప్రభుత్వ ఉద్యోగం ఖాయమని చెప్పొచ్చు.
  
  
  గెజిటెడ్ హోదాతో కెరీర్ ప్రారంభమవుతుంది. బీవీఎస్సీ తర్వాత ఆసక్తి ఉంటే పీజీ, పీహెచ్‌డీ కోర్సులు చేయవచ్చు. తిరుపతి, రాజేంద్రనగర్, గన్నవరంలోని వెటర్నరీ కళాశాలల్లో ఎంవీఎస్సీ కోర్సు అందుబాటులో ఉంది. ఈ మూడు క్యాంపస్‌లలో కలిపి 100 సీట్లు అందుబాటులో ఉన్నాయి. ప్రవేశ పరీక్ష ద్వారా అడ్మిషన్ కల్పిస్తారు. అదేవిధంగా పీహెచ్‌డీ కోర్సులను కూడా ఈ క్యాంపస్‌లు ఆఫర్ చేస్తున్నాయి.
  -పి. సుధాకర్ రెడ్డి, రిజిస్ట్రార్,
  శ్రీ వేంకటేశ్వర వెటర్నరీ యూనివర్సిటీ-తిరుపతి.
  
  లక్షణాలు:
  జంతువుల పట్ల ప్రేమ, ఆరాధన వంటి గుణం కలిగి ఉండాలి.
  గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో కూడా పని చేయడానికి సిద్ధంగా ఉండాలి.
  అన్ని అంశాలను జంతువుల యజమానులు ప్రస్తావించకపోవచ్చు. కాబట్టి వాటిని కూడా కనుక్కునే పరిశీలనా సామర్థ్యాన్ని కలిగి ఉండాలి.
  సమస్యలను వివరించడంలో ఓర్పు, సహనం చూపాలి.
  
  రెండు కోణాలు:
  విస్తృత అవకాశాలు. ప్రభుత్వ, ప్రైవేట్, ఎన్‌జీవో,
  పరిశోధన రంగాల్లో పుష్కలమైన అవకాశాలను
  దక్కించుకోవచ్చు.
  ఇతర రంగాలకు దీటుగా ఆకర్షణీయమైన వేతనాలను అందుకోవచ్చు.
  ఎంబీబీఎస్ డాక్టర్‌తో పోల్చితే అంత ఆకర్షణీయమైన కెరీర్ కాదు.
  పని చేయాల్సిన ప్రదేశాలు అధిక శాతం గ్రామీణ ప్రాంతానికి చెంది ఉంటాయి.
  
  రోజువారీ కార్యకలాపాలు:
  ఉదయం 9-00:     క్లినిక్ తెరవడం
  ఉదయం 9-30:     జంతువులను పరీక్షించడం
  ఉదయం 11-00: సంబంధిత అంశాలపై సహాయకులకు సూచనలు ఇవ్వడం
  మధ్యాహ్నం 1-00: భోజన విరామం
  మధ్యాహ్నం 2-00: సంబంధిత మెడికల్ జర్నల్స్ చదవడం
  సాయంత్రం 4-00: జంతువులను పరీక్షించడం
  రాత్రి 7-00: విధుల ముగింపు


 స్వీయ అభ్యున్నతికి అసలైన సోపానంగా, సమాజ సేవకు దీటైన మార్గంగా వెలుగులీనుతున్న సివిల్ సర్వీసెస్ మహాయజ్ఞంలో రెండో దశ మెయిన్స్ పూర్తయింది. విషయ పరిజ్ఞానమే అభ్యర్థి మేధస్సుకు కొలమానమన్న పద్ధతికి స్వస్తిచెప్పి, బుద్ధికుశలతను, సామాజిక, సమకాలీన సమస్యలపై అవగాహనను పరీక్షించాలన్న ఉద్దేశంలో సరికొత్తగా నిర్వహించిన మెయిన్స్ మెట్టును అధిరోహిస్తామన్న ధీమాతో ఉన్నవారు పర్సనాలిటీ టెస్ట్ (మౌఖిక పరీక్ష)కు సిద్ధమవుతున్నారు. ఈ నేపథ్యంలో స్పెషల్ ఫోకస్...
  
  
  గతంలో ఎప్పుడూ లేని విధంగా ఏకంగా నాలుగు జనరల్ స్టడీస్ పేపర్లతో నిర్వహించిన సివిల్స్ మెయిన్స్‌కు రాష్ట్రం నుంచి దాదాపు 600 మంది హాజరయ్యారు. వీరిలో 100 మంది వరకు మార్చి మూడో వారంలో ప్రారంభం కానున్న పర్సనాలిటీ టెస్ట్‌కు వెళ్లే అవకాశముంది. సివిల్స్ పరీక్ష మొత్తం 2,025 మార్కులకు ఉంటే అందులో 275 మార్కు లు ఇంటర్వ్యూకు కేటాయించారు. నచ్చిన సర్వీస్, కేడర్ చేజిక్కాలంటే ఇంటర్వ్యూలో ఎక్కువ మార్కులు సాధించాలి. కనీసం 50-60 శాతం మార్కులు తెచ్చుకునేందుకు ప్రయత్నించాలి. ఏడు వరకు ఇంటర్వ్యూ బోర్డులుంటాయి. బోర్డులో వివిధ రంగాలకు చెందిన నిపుణులు ఉంటారు.
 
  
  సన్నద్ధతకు మార్గాలు
  
  వ్యక్తిగత వివరాలు: ఇంటర్వ్యూలో అభ్యర్థి వ్యక్తిగత వివరాలపై ప్రశ్నలు తప్పకుండా వస్తాయి. అందువల్ల అభ్యర్థి తన పేరుకు సంబంధించిన వివరాలను తెలుసుకోవాలి. సొంతూరు ప్రాధాన్యాన్ని, చారిత్రక నేపథ్యాన్ని, అక్కడి రాజకీయ, సామాజిక పరిస్థితులను అర్థం చేసుకోవాలి. తన ఊరుకే ప్రత్యేకం (ఠజ్ఞీఠ్ఛ జ్ఛ్చ్టఠట్ఛట) అయిన అంశాలను తప్పకుండా తెలుసుకోవాలి. సొంత జిల్లా, రాష్ట్రానికి సంబంధించిన సమాచారాన్ని సేకరించి, చదవాలి. ఉ్ఠ: అభ్యర్థి తిరుపతికి చెందిన వారైతే ఏడు కొండల పేర్లు చెప్పండి? అనే ప్రశ్న ఎదురుకావచ్చు.
  
 తల్లిదండ్రుల నేపథ్యం: అభ్యర్థి కుటుంబ నేపథ్యంపై ప్రశ్నలు అడిగే అవకాశముంది. అందువల్ల తల్లిదండ్రుల వృత్తికి సంబంధించిన ప్రాథమిక విషయాలను తెలుసుకోవాలి. అభ్యర్థి వ్యవసాయ కుటుంబం నుంచి వచ్చిన వారైతే తాము వేస్తున్న పంటలు, ధరలు వంటి వాటిని తెలుసుకోవాలి. అభ్యర్థి ఉత్సుకతను అంచనా వేసేందుకు ఇలాంటి ప్రశ్నలు అడుగుతారు.
  
  అభిరుచులు: ఇంటర్వ్యూలో తప్పనిసరిగా అభ్యర్థి అభిరుచుల (ఏౌఛఛజ్ఛీట)కు సంబంధించి ప్రశ్నను అడుగుతున్నారు. ఆ అభిరుచి.. పుస్తకాలు చదవడమైనా, క్రికెట్ ఆడటమైనా, ఇలా ఏదైనా కావొచ్చు. కానీ, తప్పనిసరిగా ఆ హాబీకి సంబంధించి వివిధ కోణాల్లో సమాచారాన్ని తెలుసుకోవాలి. హాబీ అంటేనే ఖాళీ సమయంలో చేసే ఇష్టమైన పని. అలాంటి ఇష్టమైన విషయానికి సంబంధించిన సమాచారం తెలియకపోతే, మిగిలిన విషయాలపై ఆసక్తి ఏముంటుంది? అని బోర్డు అభిప్రాయపడే అవకాశముంది.
  
  అకడమిక్ వివరాలు: అభ్యర్థి గ్రాడ్యుయేషన్, పోస్టు గ్రాడ్యుయేషన్‌కు సంబంధించిన అంశాలపై ప్రశ్నలు వస్తాయి. అందువల్ల అకడమిక్ నేపథ్యం, ప్రజా సేవలో వాటి ఆవశ్యకత అనే కోణంలో ఎలాంటి ప్రశ్నలు వస్తాయో విశ్లేషించుకొని ఇంటర్వ్యూకు సిద్ధమవాలి.
  
  ఆప్షనల్ సబ్జెక్టు: మెయిన్స్‌లో అభ్యర్థి ఎంపిక చేసుకున్న ఆప్షనల్ సబ్జెక్టుకు సంబంధించిన ప్రశ్నలు కూడా వచ్చేందుకు అవకాశముంది. అందువల్ల ఆప్షనల్‌కు సంబంధించిన సమకాలీన అంశాలను అధ్యయనం చేయాలి.
  
  టాప్ 3 సర్వీసులు: అభ్యర్థి ఎంపిక చేసుకున్న టాప్ 3 సర్వీస్‌ల ప్రాధాన్యాన్ని, వాటి వర్తమాన అంశాలను తెలుసుకోవాలి. ఉదాహరణకు ఇలా ఎంపిక చేసుకున్న సర్వీస్‌లలో ఇండియన్ ఫారెన్ సర్వీస్ (ఐఎఫ్‌ఎస్) ఉంటే ఇటీవల చోటుచేసుకున్న అమెరికాలో భారత దౌత్యాధికారి దేవయాని ఖోబ్రాగడె ఉదంతం గురించి తెలుసుకోవాలి.
  
  వర్తమాన అంశాలు: అభ్యర్థులు ప్రాంతీయ, జాతీయ, అంతర్జాతీయ వర్తమాన అంశాలపై తప్పనిసరిగా పట్టు సాధించాలి. ఢిల్లీలో ఆమ్ ఆద్మీ పార్టీ ఘన విజయం సాధించడానికి కారణాలు, ఎన్నికల సంస్కరణలకు సంబంధించి సుప్రీంకోర్టు తీర్పులు, పన్నుల సంస్కరణల అమలు అవసరమన్న మోడీ వ్యాఖ్యలు తదితరాలపై అడిగే ప్రశ్నలకు స్పష్టమైన అభిప్రాయాలను చెప్పగలగాలి. దీనికోసం దినపత్రికల్లోని సంపాదకీయాలను చదవడం, జాతీయ చానళ్లలో వివిధ అంశాలపై జరిగే చర్చలను గమనించాలి.
  
  అపోహలు వద్దు: ఇంగ్లిష్‌లో ధారాళంగా మాట్లాడితేనే మంచి మార్కులు వస్తాయి.. దక్షిణాది వారితో పోలిస్తే ఉత్తరాది వారికే మార్కులు బాగా వేస్తారు.. ఫలానా బోర్డుతో ఇంటర్వ్యూ చాలా కష్టంగా ఉంటుంది.. ఎక్కువ సమయం ఇంటర్వ్యూ చేస్తేనే మంచి మార్కులు వస్తాయి.. ఇలాంటి లేనిపోని అపోహలు, భయాలు అనవసరం. నిజాయితీగా కష్టపడి, ఆత్మస్థైర్యంతో ఇంటర్వ్యూ గదిలోకి అడుగుపెడితే విజయం తప్పక వరిస్తుంది.
  
  మాక్ ఇంటర్వ్యూలు: మాక్ ఇంటర్వ్యూలకు హాజరు కావడం వల్ల ఒక ప్రశ్నకు సమాధానం ఎలా చెబుతున్నాం? బలాలు, బలహీనతలేంటి? వంటి విషయాలను విశ్లేషించుకోవచ్చు. ఒక విషయంపై స్నేహితులు, ఫ్యాకల్టీతో చర్చించడం వల్ల ఇంటర్వ్యూకు అనుగుణంగా మాట్లాడే తీరు అలవడుతుంది.
  
  రోజువారీ ప్రణాళిక: ఇంటర్వ్యూ ప్రిపరేషన్‌కు రోజుకు కనీసం గంటన్నర కేటాయించాలి. ఒకవేళ ఇంటర్వ్యూకి ఎంపిక కాకున్నా, నిరుత్సాహపడాల్సిన అవసరం లేదు. ఈ ప్రిపరేషన్ మరో అవకాశాన్ని అందుకునేందుకు మార్గం సుగమం చేస్తుందన్న విషయాన్ని గుర్తుంచుకోవాలి.
  
  
  ఎక్స్‌పర్ట్ వ్యూస్
  
  అభ్యర్థి నుంచి ఇంటర్వ్యూ బోర్డు ఆశించే అంశాలు:
  సమస్యపై స్పందించే గుణం.
  వేగంగా నిర్ణయాలు తీసుకునే సామర్థ్యం.
  ఆలోచన, అవగాహన, విశ్లేషణా సామర్థ్యం.
  భావ వ్యక్తీకరణ సామర్థ్యం.
  నిజాయితీ (Integrity).
  
  దృష్టిసారించాల్సినవి:
  సంక్షేమ పథకాలు, వాటి అమలు తీరు.
  పరిశోధనలు- కొత్త ఆవిష్కరణలు.
  మార్స్ ఆర్బిటర్ మిషన్, జీఎస్‌ఎల్‌వీ డి-5 వంటి ప్రయోగాలు.
  రాష్ట్రంలో ఐటీ, వ్యవసాయ రంగం- తీరుతెన్నులు.
  ప్రత్యేక రాష్ట్ర ఏర్పాటుకు సంబంధించిన పరిణామాలు.
  సెజ్‌లు, కొత్త పోర్టుల ఏర్పాటు వంటి వాటిపై దృష్టిసారించాలి.
  సరికొత్త సిలబస్‌తో మెయిన్స్ పరీక్ష జరిగినట్లే, ఇంటర్వ్యూలోనూ నవ్యత కనిపించే అవకాశముంది. ఒక సంఘటనను వివరించి, ఆ సమయంలో నువ్వు ఎలా స్పందిస్తావు? తరహా ప్రశ్నలు అడిగే అవకాశముంది.
  
  రిఫరెన్స్:
  హిందూ దినపత్రిక- ఎడిటోరియల్స్.
  కనీసం రెండు తెలుగు దినపత్రికలు.
  వివిధ అంశాలపై జాతీయ చానళ్లలో చేపట్టే చర్చలు.
  వివిధ మంత్రిత్వ శాఖల అధికారిక వెబ్‌సైట్లు.
  -గురజాల శ్రీనివాసరావు, సీనియర్ ఫ్యాకల్టీ.
  
  
  
  విన్నర్ వ్యూస్..
  
  నిజాయితీగా సమాధానం చెప్పాలి
  మెయిన్స్ ఎలా రాసినప్పటికీ, ఇప్పటి నుంచే ఇంటర్వ్యూకి సిద్ధం కావడం మంచిది. దీనివల్ల వివిధ అంశాలపై మనదైన అభిప్రాయాలను ఏర్పరచుకునేందుకు వీలవుతుంది. ఒక అభ్యర్థి విషయ పరిజ్ఞానాన్ని అంచనా వేసేందుకు ప్రిలిమ్స్, మెయిన్స్ సరిపోతాయి. ఒక రకంగా చెప్పాలంటే పర్సనాలిటీ టెస్ట్ అనేది అభ్యర్థి వ్యక్తిత్వాన్ని అంచనా వేసేందుకు ఉద్దేశించినది. ఇంటర్వ్యూలో ముఖ్యమైంది నిజాయితీ. అభ్యర్థి ఎంత నిజాయితీగా సమాధానం చెబుతున్నాడన్న దాన్ని బోర్డు నిశితంగా పరిశీలిస్తుంది. ఓ సమస్యపై స్పందించే గుణాన్ని, వ్యక్తి జీవిత వికాసానికి వారధుల్లాంటి నైతిక విలువలను అంచనా వేస్తుంది. ఈ క్రమంలో ఒక సమస్యను వివరించి, నీవైతే ఏం చేస్తావు? అనే కోణంలో ప్రశ్నలు అడుగుతుంటారు.
  
  ప్రశ్నను బాగా వినాలి. కొన్ని క్షణాలు ఆలోచించిన తర్వాత సూటిగా, స్పష్టంగా సమాధానం చెప్పాలి. ఒకవేళ సమాధానం తెలియకుంటే, తెలియదని చెప్పాలి. అంతేగానీ ఏదో ఒకటి చెప్పడానికి ప్రయత్నించకూడదు. ముఖంపై చిరుదరహాసాన్ని చెదరనీయకూడదు. బోర్డు సభ్యులు చాలా ప్రశాంతంగా, స్నేహపూర్వకంగా ఉంటారు. అందువల్ల ఒత్తిడికి గురికావాల్సిన పనిలేదు.
  
  నేను ఇంటర్వ్యూ ప్రిపరేషన్‌లో భాగంగా ప్రత్యేక నోట్స్ రూపొందించుకున్నాను. ఒక్కో పేజీకి ఒక్కో అంశాన్ని కేటాయించి, దానికి సంబంధించి ఇంటర్వ్యూలో ఎలాంటి ప్రశ్నలు అడిగేందుకు అవకాశముందో రాసుకున్నాను.
 
  పేజీ నెం.    అంశం    ఎలాంటి ప్రశ్నలు    అడగొచ్చు?
  1 నా పేరు ఆ పేరుకు అర్థం ఏమిటి? ఆ పేరుతో ఎవరైనా ప్రముఖులున్నారా?
  2 తల్లిదండ్రుల నేపథ్యం    .....
  3 పుట్టిన ఊరు    .....
  4 సొంత జిల్లా    .....
  నాకు పురుషోత్తమ్ అగర్వాల్ బోర్డ్‌తో దాదాపు 30 నిమిషాలు ఇంటర్వ్యూ జరిగింది. డిజిటల్ డివైడ్, సోషల్ నెట్‌వర్క్ వెబ్‌సైట్లు, రైల్వే, తెలుగు సినిమాలు తదితరాలపై ప్రశ్నలు అడిగారు.
  - జె.మేఘనాథ్ రెడ్డి, ట్రైనీ ఐఏఎస్.


 ........................................................
  స్టీల్ అథారిటీ ఆఫ్ ఇండియా
  710 మేనేజ్‌మెంట్ ట్రైనీలు
  దరఖాస్తుకు చివరి తేదీ: జనవరి 21, 2014
  వివరాలకు: http://sail.shine.com
  ........................................................
  ఇండియన్ ఆయిల్ కార్పొరేషన్
  అసిస్టెంట్ ఆఫీసర్స్/అసిస్టెంట్ ఇంజనీర్స్
  దరఖాస్తుకు చివరి తేదీ: మార్చి 2, 2014
  వివరాలకు: http://ioclrecruit.in
  ........................................................
  ఇండియన్ ఆర్మీ
  ఎన్‌సీసీ స్పెషల్ ఎంట్రీ
  దరఖాస్తుకు చివరి తేదీ: ఫిబ్రవరి 28, 2014
  వివరాలకు:www.joinindianarmy.nic.in
  ........................................................
  నేషనల్ పవర్‌హైడ్రో ఎలక్ట్రిక్ కార్పొరేషన్
  180 ట్రైనీ ఇంజనీర్ పోస్టులు
  దరఖాస్తుకు చివరి తేదీ: ఫిబ్రవరి 5, 2014
  వివరాలకు: www.nhpcindia.com
  ........................................................
  నేషనల్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ రూరల్ డెవలప్‌మెంట్
  అసోసియేట్ ప్రొఫెసర్ పోస్టులు
  దరఖాస్తుకు చివరి తేదీ: ఫిబ్రవరి 10, 2014
  వివరాలకు: www.nird.org.in
  ........................................................
  న్యూక్లియర్ పవర్ కార్పొరేషన్ ఆఫ్ ఇండియా
  స్టైపెండరీ ట్రైనీ పోస్టులు
  దరఖాస్తుకు చివరి తేదీ: జనవరి 25, 2014
  వివరాలకు: www.npcil.nic.in
  ........................................................


 క్యాట్ @ 172
 ఈ ఏడాది 172 బిజినెస్ స్కూల్స్ కామన్ అడ్మిషన్ టెస్ట్ (క్యాట్) ఆధారంగా ప్రవేశాలు కల్పించనున్నాయి. గతేడాది 130 ఇన్‌స్టిట్యూట్‌లు మాత్రమే క్యాట్ ఆధారంగా అడ్మిషన్లు చేపట్టాయి. క్యాట్ ఫలితాలను జనవరి 14న ప్రకటిస్తారు. దేశవ్యాప్తంగా ఉన్న 13 ఐఐఎంలలో 3,335 సీట్లు ఉన్నాయి. మరో 115 సీట్లు పెరిగే అవకాశం ఉంది.
  
 మారనున్న బీఈడీ, డీఈడీ కోర్సుల స్వరూపం
 ఉపాధ్యాయ కోర్సుల స్వరూపం పూర్తిగా మారిపోనుందని, ప్రాథమిక విద్యకు, ప్రాథమికోన్నత విద్యకు, సెకండరీ స్కూల్ విద్యకు సంబంధించి వేర్వేరు కోర్సులు అందుబాటులోకి రానున్నాయని జాతీయ ఉపాధ్యాయ విద్యా మండలి (ఎస్‌సీటీఈ) చైర్‌పర్సన్ సంతోష్ పండా తెలిపారు. జస్టిస్ వర్మ కమిటీ సిఫారసుల మేరకు కేంద్రం ఈ సంస్కరణలు తేనుందని వివరించారు. ప్రస్తుతం అమల్లో ఉన్న డీఈడీ కోర్సుకు బదులుగా 12వ తరగతి తర్వాత రెండు సమీకృత కోర్సులు అమల్లోకి వస్తాయి.
  
  
 వాటిల్లో ఒకటి డిప్లొమా ఇన్ ఎలిమెంటరీ ఎడ్యుకేషన్ (డీఈఎల్‌ఈడీ) కాగా, మరొకటి బ్యాచిలర్ ఆఫ్ ఎలిమెంటరీ ఎడ్యుకేషన్ (బీఈఎల్‌ఈడీ). డీఈఎల్‌ఈడీ కోర్సు 12వ తరగతి అనంతరం నాలుగేళ్లపాటు ఉండే సమీకృత డిగ్రీ. అంటే డిగ్రీతోపాటు ఉపాధ్యాయ విద్యలో శిక్షణ ఉంటుంది. ఇది ప్రాథమిక విద్యార్థులకు (ఐదో తరగతి వరకు) బోధించేందుకు ఉద్దేశించింది. బీఈఎల్‌ఈడీ కోర్సు కూడా నాలుగేళ్లపాటు ఉంటుంది. ఇది కూడా సమీకృత డిగ్రీ. డిగ్రీతోపాటు ఉపాధ్యాయ విద్యలో శిక్షణ ఉంటుంది. ఈ కోర్సు చేసిన వారు 8వ తరగతి వరకు బోధించవచ్చు. డిగ్రీ తర్వాత ఉండే బీఈడీ కాలవ్యవధి రెండేళ్లు. ఇది సెకండరీ విద్యకు సంబంధించిన కోర్సు.
  
  
 కొత్తగా 58 మెడికల్ కాలేజీలు
 దేశంలో కొత్తగా 58 మెడికల్ కాలేజీల ఏర్పాటుకు కేంద్ర ప్రభుత్వం అనుమతినిచ్చింది. వీటి ద్వారా 5,800 సీట్లు కొత్తగా అందుబాటులోకి రానున్నాయి. ఈ మేరకు కేంద్ర ఆరోగ్య మంత్రిత్వ శాఖ చేసిన ప్రతిపాదనకు ఆర్థిక వ్యవహారాలకు సంబంధించిన కేబినెట్ కమిటీ అనుమతినిచ్చింది. ఈ కాలేజీల ఏర్పాటుకు కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు నిధులను సమకూరుస్తాయి. ఇందులో కేంద్రం తన వాటాగా రూ. 8,457.40 కోట్లు సమకూరుస్తుంది. రాష్ట్రాలు తమ వాటాగా రూ. 2,513.70 కోట్లు వెచ్చిస్తాయి. ఒక్క మెడికల్ కాలేజీ ఏర్పాటుకు దాదాపు రూ. 189 కోట్ల వ్యయమవుతుందని అంచనా. ప్రస్తుతం దేశ వ్యాప్తంగా ఉన్న 381 మెడికల్ కాలేజీల్లో 49,918 సీట్లు అందుబాటులో ఉన్నాయి.
  
  
 కృష్ణన్ రీసెర్చ్ అసోసియేట్‌షిప్ ఫెలోషిప్స్
 డిపార్ట్‌మెంట్ ఆఫ్ అటామిక్ ఎనర్జీ డాక్టర్ కృష్ణన్ రీసెర్చ్ అసోసియేట్‌షిప్ ఫెలోషిప్స్ కోసం దరఖాస్తులను ఆహ్వానిస్తోంది. ఈ ఫెలోషిప్స్ ద్వారా బార్క్, ఇందిరాగాంధీ సెంటర్ ఫర్ అటామిక్ రీసెర్చ్, రాజా రామన్న సెంటర్ ఫర్ అడ్వాన్స్‌డ్ టెక్నాలజీ, అటామిక్ ఎనర్జీ రెగ్యులేషన్ బోర్డు, వేరిబుల్ ఎనర్జీ సైక్లోట్రాన్ సెంటర్ వంటి సంస్థల్లో పరిశోధనల్లో పాలుపంచుకోవచ్చు. అంతేకాకుండా ఇదే సమయంలో నెలకు రూ.26 వేల స్టైపెండ్  చెల్లిస్తారు. దరఖాస్తు చివరి తేదీ: జనవరి 31, 2014
  వివరాలకు: www.barc.gov.in
  
 ఏఐపీఎంటీ తో ఏఎఫ్‌ఎంసీ
 దేశంలోని ప్రఖ్యాత మెడికల్ ఇన్‌స్టిట్యూట్‌లలో ఒకటైనా.. ఆర్మ్‌డ్ ఫోర్సెస్ మెడికల్ కాలేజీ (ఏఎఫ్‌ఎంసీ)-పుణే 2014 విద్యా సంవత్సరానికి ఎంబీబీఎస్ కోర్సులో ప్రవేశానికి నోటిఫికేషన్ విడుదల చేసింది. ఈ ఏడాది అడ్మిషన్లను సీబీఎస్‌ఈ నిర్వహించే ఆల్ ఇండియా ప్రీ మెడికల్ టెస్ట్ (ఏఐపీఎంటీ) ద్వారా చేపట్టనున్నారు. ఈ పరీక్షను మే 4న నిర్వహించనున్నారు. ఏఎఫ్‌ఎంసీలో ప్రవేశం కోరుకునే విద్యార్థులు ఏఐపీఎంటీకి హాజరు కావాల్సి ఉంటుంది. ఈ పరీక్షకు దరఖాస్తు చేసుకోవడానికి చివరి తేదీ జనవరి 31 (రూ. 1000 అపరాధ రుసుంతో). అంతేకాకుండా ఏఎఫ్‌ఎంసీ ఇన్‌స్టిట్యూట్‌కు కూడా వేర్వేరుగా దరఖాస్తు చేసుకోవాల్సి ఉంటుంది. సంబంధిత వివరాలను త్వరలోనే ఇన్‌స్టిట్యూట్ వెల్లడిస్తుంది.
  


 టి.మరళీధరన్
 టీఎంఐ నెట్ వర్క్
 ఎంఎస్సీ (అప్లైడ్ మ్యాథమెటిక్స్) కోర్సును ఆఫర్ చేస్తున్న సంస్థలు, కోర్సు పూర్తి చేసిన వారికి ఉండే అవకాశాల వివరాలు తెలియజేయగలరు?
  - భరత్, కామారెడ్డి.
  ఉస్మానియా యూనివర్సిటీ, హైదరాబాద్.. ఎంఎస్సీ (అప్లైడ్ మ్యాథమెటిక్స్) కోర్సును ఆఫర్ చేస్తోంది. అర్హత: బీఎస్సీ (మ్యాథమెటిక్స్). ఎంట్రన్స్‌లో ప్రతిభ ఆధారంగా ప్రవేశాలు కల్పిస్తారు.
  వెబ్‌సైట్: www.osmania.ac.in
  యూనివర్సిటీ ఆఫ్ హైదరాబాద్, హైదరాబాద్.. మ్యాథమెటిక్స్, అప్లైడ్ మ్యాథమెటిక్స్‌లో ఎంఎస్సీ కోర్సును అందిస్తోంది. అర్హత: మ్యాథమెటిక్స్‌తో బీఎస్సీ. ప్రవేశ పరీక్షలో ప్రతిభ ఆధారంగా కోర్సులో ప్రవేశాలు కల్పిస్తారు.     వెబ్‌సైట్: www.uohyd.ernet.in
  ఐఐటీ, రూర్కీ.. ఎంఎస్సీ అప్లైడ్ మ్యాథమెటిక్స్ కోర్సును అందిస్తోంది. అర్హత: మ్యాథమెటిక్స్ సబ్జెక్టుతో బీఎస్సీ. జాయింట్ అడ్మిషన్ టెస్ట్ (జామ్)లో ప్రతిభ ఆధారంగా ప్రవేశాలు కల్పిస్తారు.
  వెబ్‌సైట్: www.iitr.ac.in, www.iitg.ac.in
  బిర్లా ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ టెక్నాలజీ, మెస్రాలో ఎంఎస్సీ (అప్లైడ్ మ్యాథ్స్) అందుబాటులో ఉంది. అర్హత: మ్యాథ్స్, ఫిజిక్స్, కెమిస్ట్రీ సబ్జెక్టులతో బీఎస్సీ లేదా తత్సమాన కోర్సును పూర్తిచేసుండాలి. పదో తరగతి, ఇంటర్, గ్రాడ్యుయేషన్‌లో వచ్చిన మార్కుల ఆధారంగా ప్రవేశాలు కల్పిస్తారు.
  వెబ్‌సైట్: www.bitmesra.ac.in
  కోర్సు పూర్తి చేసిన తర్వాత రీసెర్చ్, కంప్యుటేషన్, డేటా మైనింగ్, బయోఇన్ఫర్మాటిక్స్, ఫైనాన్స్, ఎకనామిక్స్ రంగాల్లో అవకాశాలను అందిపుచ్చుకోవచ్చు.
 
  
  
  సీబీఐలో సబ్ ఇన్‌స్పెక్టర్ ఆఫ్ పోలీస్ ఉద్యోగాన్ని సాధించాలంటే ఏం చేయాలి?
  - చరణ్, గద్వాల్.
  సీబీఐలో సబ్ ఇన్‌స్పెక్టర్ ఉద్యోగాల భర్తీకి ఎస్‌ఎస్‌సీ ఏటా కంబైన్డ్ గ్రాడ్యుయేట్ లెవెల్ పరీక్షను నిర్వహిస్తోంది. అర్హత: కనీసం 50 శాతం మార్కులతో గ్రాడ్యుయేషన్ పూర్తి చేయాలి. అభ్యర్థి వయసు 25 ఏళ్లకు మించకూడదు.
  పరీక్ష మూడు దశల్లో ఉంటుంది. అవి: టైర్ 1 రాత పరీక్ష (ఆబ్జెక్టివ్ మల్టిపుల్ చాయిస్ విధానం). టైర్ 2 మెయిన్ రాత పరీక్ష (ఆబ్జెక్టివ్ మల్టిపుల్ చాయిస్ విధానం). టైర్ 3 పర్సనాలిటీ టెస్ట్/ఇంటర్వ్యూ/ స్కిల్ టెస్ట్.
  కేంద్ర పోలీసు సంస్థలో (సీపీవోలు)లో ఎస్సై ఉద్యోగాన్ని ఎంపిక చేసుకునే అభ్యర్థులు టైర్ 1 పరీక్ష పూర్తయిన తర్వాత ఫిజికల్/మెడికల్ పరీక్షను ఎదుర్కోవాల్సి ఉంటుంది.    
  వెబ్‌సైట్: ssc.nic.in
 
  
  ఐఐటీ ఖరగ్‌పూర్ ఆఫర్ చేస్తున్న బ్యాచిలర్ ఆఫ్ లా కోర్సు వివరాలు తెలియజేయండి?  
 - విజయ్, వరంగల్.
  రాజీవ్‌గాంధీ స్కూల్ ఆఫ్ ఇంటెలెక్చువల్ ప్రాపర్టీ లా, ఐఐటీ ఖరగ్‌పూర్.. ఇంటతలెక్చువల్ ప్రాపర్టీలో బ్యాచిలర్ ఆఫ్ లా కోర్సును ఆఫర్ చేస్తోంది. ఇది మూడేళ్ల వ్యవధి గల కోర్సు. మూడు సెమిస్టర్లుంటాయి. ఈ కోర్సుకు బార్ కౌన్సిల్ ఆఫ్ ఇండియా గుర్తింపు ఉంది.
  ఆలిండియా ఎంట్రన్స్ ఎగ్జామినేషన్/ ఎల్‌శాట్ ఇండియా/ఎల్‌శాట్ గ్లోబల్; జీడీ; పర్సనల్ ఇంటర్వ్యూ ఆధారంగా ప్రవేశాలు కల్పిస్తారు. పరీక్షలో ఇంగ్లిష్, లాజికల్ రీజనింగ్, మ్యాథమెటికల్ ఎబిలిటీ, బేసిక్ సైన్స్, లీగల్ ఆప్టిట్యూడ్ అండ్ ఎస్సేలపై ప్రశ్నలుంటాయి.
  వెబ్‌సైట్: www.rgsoipl.iitkgp.ernet.in
 
  
  నెట్‌వర్క్ అడ్మినిస్ట్రేషన్‌కు సంబంధించిన కోర్సులను ఆఫర్ చేస్తున్న సంస్థల వివరాలు తెలపగలరు?
  - శ్రీకాంత్, విశాఖపట్నం.
  కంప్యూటర్ నెట్‌వర్క్ ఇంజనీర్లకు ఆపరేటింగ్ సిస్టమ్స్, మైక్రోప్రాసెసర్స్, కంప్యూటర్ ఆర్కిటెక్చర్, కంప్యూటర్ నెట్‌వర్క్ రూపకల్పన, నిర్వహణ, ట్రబుల్ షూటింగ్ టెక్నిక్స్ వంటి వాటిపై అవగాహన ఉండాలి.
  జేఎన్‌టీయూ, హైదరాబాద్.. ఎంటెక్ కంప్యూటర్ నెట్‌వర్క్స్ అండ్ ఇన్ఫర్మేషన్ సెక్యూరిటీ కోర్సును ఆఫర్ చేస్తోంది.
  ప్రవేశాలు: ఎంట్రన్స్ టెస్ట్/ గేట్‌లో ప్రతిభ ఆధారంగా కోర్సులో ప్రవేశాలు కల్పిస్తారు.
  ఆంధ్రా యూనివర్సిటీ, విశాఖపట్నం.. ఎంటెక్ ఇన్ ఇన్ఫర్మేషన్ టెక్నాలజీ అండ్ కంప్యూటర్ నెట్‌వర్క్స్ కోర్సును ఆఫర్ చేస్తోంది.
  ప్రవేశాలు: ఏయూ సెట్, గేట్‌లో ప్రతిభ ఆధారంగా కోర్సులో ప్రవేశాలు కల్పిస్తారు.
  వెబ్‌సైట్: www.andhrauniversity.info
  కలశలింగం యూనివర్సిటీ, తమిళనాడు.. నెట్‌వర్క్ ఇంజనీరింగ్ అండ్ ఇన్ఫర్మేషన్ అస్యురెన్స్ అండ్ సెక్యూరిటీలో ఎంటెక్‌ను అందిస్తోంది.
  అర్హత: బీఈ/బీటెక్ (ఈఈఈ)/ ఈసీఈ/ ఈఐ/ ఐసీ/ ఐటీ/ సీఎస్‌ఈ లేదా ఎలక్ట్రానిక్స్. ప్రవేశ పరీక్షలో ప్రతిభ ఆధారంగా కోర్సులో ప్రవేశాలు కల్పిస్తారు.
  వెబ్‌సైట్: www.kalasalingam.ac.in
  అమృత స్కూల్ ఆఫ్ ఇంజనీరింగ్, కోయంబత్తూర్.. కంప్యుటేషనల్ ఇంజనీరింగ్ అండ్ నెట్‌వర్కింగ్‌లో ఎంటెక్‌ను ఆఫర్ చేస్తోంది. అర్హత: బీఈ/ బీటెక్‌ను 60 శాతం మార్కులతో పూర్తిచేసుండాలి. లేదా మ్యాథమెటిక్స్/ ఫిజిక్స్/ కంప్యూటర్ సైన్స్‌లో ఎంఎస్సీని కనీసం 70 శాతం మార్కులతో పూర్తిచేసుండాలి.
  వెబ్‌సైట్: www.amrita.edu
  
  మెకట్రానిక్స్‌లో పోస్ట్ గ్రాడ్యుయేషన్ కోర్సులను అందిస్తున్న సంస్థలేవి?
  - శ్రీకాంత్, గుంటూరు.
  మెకానికల్, ఎలక్ట్రికల్, కంప్యూటర్ సైన్స్ ఇంజనీరింగ్‌ల మేళవింపు మెకట్రానిక్స్. మెకానికల్ వ్యవస్థలకు సంబంధించిన ఎలక్ట్రికల్, ఎలక్ట్రానిక్స్ అంశాలను మెకట్రానిక్స్ వివరిస్తుంది.
  రోబోటిక్స్, ఆటోమొబైల్ ఇంజనీరింగ్, బయోమెడికల్ ఇన్‌స్ట్రుమెంటేషన్ ఇంజనీరింగ్, ఇండస్ట్రియల్ ఆటోమేషన్, ఏరోస్పేస్ ఇంజనీరింగ్‌లో మెకట్రానిక్స్ నిపుణుల అవసరం ఉంటుంది.
  కోర్సులను అందిస్తున్న సంస్థలు:
  విట్ యూనివర్సిటీ, వెల్లూరు.. మెకట్రానిక్స్‌లో ఎంటెక్‌ను ఆఫర్ చేస్తోంది.    
  వెబ్‌సైట్: www.vit.ac.in
  అమిటీ యూనివర్సిటీ, నోయిడా.. మెకట్రానిక్స్‌లో ఎంటెక్‌ను అందిస్తోంది.
  వెబ్‌సైట్: www.amity.edu


 ఆకేపాటి శ్రీనివాసులు రెడ్డి
 కరెంట్ అఫైర్స్ నిపుణులు
  
  జాతీయం
  
  లోక్‌పాల్‌కు రాష్ట్రపతి ఆమోదం
  లోక్‌పాల్ బిల్లుకు రాష్ట్రపతి ప్రణబ్ ముఖర్జీ ఆమోదం తెలిపారు. ఈ బిల్లుపై రాష్ట్రపతి సంతకం చేసినట్లు జనవరి 1న సంబంధిత వర్గాలు ప్రకటనను విడుదల చేశాయి. లోక్‌పాల్ బిల్లుకు గతేడాది డిసెంబర్‌లో పార్లమెంట్ ఆమోదం తెలిపింది.
  
  నూతన భూసేకరణ చట్టం
  నూతన భూసేకరణ చట్టం జనవరి 1 నుంచి అవుల్లోకి వచ్చింది. 1894 నాటి చట్టం స్థానంలో తీసుకువచ్చిన ఈ సరికొత్త చట్టంతో భూములు కోల్పోయే రైతులు, గిరిజనులు సహా భూవుులు కోల్పేయే వారికి పూర్తి స్థాయిలో పరిహారం, పునరావాసం అందుతాయి, ఆయూ విషయూల్లో పూర్తిగా పారదర్శకతను పాటించాల్సి ఉంటుంది.
  
  పంచాయుతీ సవూవేశాల ప్రత్యక్ష ప్రసారం
  కర్ణాటకలో గ్రావుపంచాయుతీల సమావేశాలను వచ్చే వూర్చి 1వ తేదీ నుంచి ప్రత్యక్ష ప్రసారం చేయనున్నారు. తొలిదశలో వెయ్యి గ్రామ పంచాయతీలను లోకల్ కేబుల్ నెట్‌వర్క్ ద్వారా అనుసంధానించారు.
  
  ఉత్తరాది గ్రిడ్‌తో అనుసంధానమైన దక్షిణాది గ్రిడ్
  షోలాపూర్-రాయచూర్ మధ్య 765 కేవీ సామర్థ్యం గల విద్యుత్తు సరఫరా మార్గాన్ని జనవరి1న కేంద్ర ప్రభుత్వం ఏర్పాటు చేసింది. దీంతో నేషనల్ గ్రిడ్‌తో దక్షిణాది గ్రిడ్ అనుసంధానమైంది. ఇప్పటి వరకు ఉత్తర, తూర్పు, పశ్చిమ, ఈశాన్య గ్రిడ్‌ల మధ్య మాత్రమే అనుసంధానం ఉండేది. దక్షిణాది గ్రిడ్ అనుసంధానం వల్ల ఉత్తరాది రాష్ట్రాల్లో అందుబాటులో ఉన్న విద్యుత్‌ను దక్షిణాది రాష్ట్రాలకు సరఫరా చేసేందుకు వీలు కలుగుతుంది. గ్రిడ్ అనుసంధానం లేకపోవడంతో మిగులు విద్యుత్ ఉన్న ఉత్తరాది రాష్ట్రాల నుంచి కొరత ఉన్న దక్షిణాదికి విద్యుత్ సరఫరా వీలయ్యేది కాదు. రాయచూర్ లైన్ నుంచి కర్నూలు, హైదరాబాద్ ప్రాంతాలకు విద్యుత్ లైన్ల అనుసంధాన త ఉండటంతో ఇకమీదట రాష్ట్రానికి ఉత్తరాది నుంచి విద్యుత్తు సరఫరా సులభతరమవుతుంది.
  
  జీఎస్‌ఎల్‌వీ డి-5 ప్రయోగం విజయవంతం
 భారత అంతరిక్ష పరిశోధన సంస్థ (ఇస్రో) స్వదేశీ క్రయోజనిక్ ఇంజన్‌తో చేపట్టిన జియో సింక్రోనస్ శాటిలైట్ వెహికల్ (జి.ఎస్.ఎల్.వి)-డి5 ప్రయోగం విజయవంతమైంది. జీఎస్‌ఎల్‌వీ-డి5 ద్వారా జీశాట్-14 ఉపగ్రహాన్ని జనవరి 5న శ్రీహరికోట నుంచి ఇస్రో ప్రయోగించింది.1982 కిలోల బరువు గల జీశాట్-14 అత్యాధునిక కమ్యూనికేషన్ ఉపగ్రహం. ఇది టెలికాస్టింగ్, కమ్యూ నికేషన్ల కోసం 12 సంవత్సరాల పాటు సేవలందిస్తుంది.
  
  ఇందులో 12 ట్రాన్స్ పాండర్లు ఉన్నాయి. దేశీయంగా రూ పొందించిన క్రయోజెనిక్ ఇంజన్‌తో చేపట్ట్టిన జీఎస్‌ఎల్‌వీ ప్రయోగం  విజయవంతం అయింది. ఈ ఇంజన్‌ను ఉపయోగించడం ఇది రెండోసారి. తొలిసారి 2010 ఏప్రిల్‌లో భారత క్రయోజెనిక్‌తో చేపట్టిన జీఎస్‌ఎల్‌వి-డి3 ప్రయోగం విఫలమైంది. ప్రస్తుత ప్రయోగం విజయవంతం కావడంతో క్రయోజెనిక్ ఇంజన్ గల అమెరికా, రష్యా, ఫ్రాన్స్, జపాన్, చైనా దేశాల సరసన భారత్ చేరింది.
  
  జీఎస్‌ఎల్‌వీ-డి5 బరువు 414.75 టన్నులు. ఎతు ్త49.13 మీటర్లు. ఇందులో ఘన, ద్రవ, క్రయోజెనిక్ అనే మూడు దశలు ఉన్నాయి.మొదటి దశలో ఘన ఇంధనాన్ని, రెండో దశలో ద్రవ ఇంధనాన్ని,మూడోదైన క్రయోజెనిక్ దశలో ద్రవీకృత హైడ్రోజన్, ఆక్సిజన్ వాడారు. క్రయోజెనిక్ ఇంజన్ అత్యంత శీతల ఇంధనంతో పని చేస్తుంది. సామర్థ్యం చాలా ఎక్కువగా ఉంటుంది. 2 వేల టన్నుల బరువైన సమాచార ఉపగ్రహాలను భూమికి 36 వేల కిలోమీటర్ల ఎత్తులో భూస్థిర కక్ష్యలో ప్రవేశ పెట్టేందుకు క్రయోజెనిక్ సాంకేతిక పరిజ్ఞానం అవసరం.
  
  ఇది ఎనిమిదో జీఎస్‌ఎల్‌వీ ప్రయోగం. తొలిసారి జీఎస్‌ఎల్‌వీ ద్వారా 2001 ఏప్రిల్ 18న చేపట్టిన జీశాట్-1ప్రయోగం విజయవంతమైంది. తరువాత చేపట్టిన వాటిలో మూడు ప్రయోగాలు విఫలమయ్యాయి. నాలుగు విజయ వంతమయ్యాయి. విజయవంతమైన ప్రయోగాల్లో రష్యా నుంచి పొందిన క్రయోజెనిక్ ఇంజను ్లఉపయోగించారు.
  
  
  మాల్దీవుల అధ్యక్షుడు యామీన్ భారత పర్యటన
  మాల్దీవుల అధ్యక్షుడు అబ్దుల్లా యామీన్ భారత పర్యటనలో జనవరి 2న రాష్ట్రపతి ప్రణబ్‌ముఖర్జీ, ప్రధాని మన్మోహన్‌సింగ్‌లతో సమావేశమయ్యా రు. ఈ సందర్భంగా భారత్ నుంచి చేసుకునే దిగుమతుల కోసం 25 మిలియన్ డాలర్ల రుణాన్ని మాల్దీవులకు అందజేస్తామని ప్రధాని మన్మోహన్ హామీ ఇచ్చారు.
  
  అలాగే మాల్దీవుల పెట్రోలియం ఉత్పత్తుల అవసరాలను తీర్చేందుకు భారత్ అంగీకరించింది. ఇరుదేశాల మధ్య ఆరోగ్య రంగంలో పరస్పర సహకార అవగాహనపై సంతకాలు జరిగాయి. మాలేలోని ఇందిరాగాంధీ మెమోరియల్ ఆసుపత్రిలో అవసరమైన సిబ్బందికి సంబంధించిన అవగాహన ఒప్పందాన్ని పొడిగించారు. ఇదిలాఉండగా మాలే విమానాశ్రయం ఆధునికీకరణకు సంబంధించిన భారత కంపెనీ జీఎంఆర్ ప్రాజెక్టును గత మాల్దీవుల ప్రభుత్వం రద్దు చేయగా-దానిపై యామీన్ ఎటువంటి హామీఇవ్వలేదు.
  
  తొలిదశ గగన్‌కు డీజీసీఏ ధ్రువీకరణ
  భారత గగనతలంపై ఉపగ్రహ ఆధారిత విమాన నావిగేషన్ వ్యవస్థ ఏర్పాటుకు మార్గం సుగమమైంది. ఈమేరకు ప్రతిష్ఠాత్మక నావిగేషన్.. గగన్ తొలిదశకు డీజీసీఏ నుంచి జనవరి మొదటివారంలో ధ్రువీకరణ లభించింది. దీంతో ఈ వ్యవస్థ కలిగిఉన్న అమెరికా, ఐరోపా, జపాన్ దేశాల జాబితాలో భారత్ చేరింది.
  
  
  అంతర్జాతీయం
  
  కార్మికుల రక్షణపై భారత్, సౌదీ ఒప్పందం
  సౌదీఅరేబియాలో పనిచేసే భారత కార్మికుల హక్కుల పరిరక్షణకు ఉద్దేశించిన ఒప్పందంపై భారత్, సౌదీ అరేబియాలు జనవరి 2న న్యూఢిల్లీలో సంతకాలు చేశాయి. ఈ ఒప్పందంపై సౌదీ అరేబియా కార్మికమంత్రి మొహమ్మద్ ఫఖీ, భారత్ తరపున ప్రవాస భారతీయశాఖ మంత్రి వాయిలార్వ్రి సంతకాలు చేశారు. ఈ ఒప్పందం యజమాని, గృహ కార్మికుడు ఇరువురి హక్కుల పరిరక్షణకు తోడ్పడుతుంది. ఇరువురి మధ్య ఒప్పందం సంబంధాలను క్రమబద్ధీకరిస్తుంది. చట్టాలను ఉల్లంఘించే ఏజెంట్లపై చర్యలు తీసుకునేందుకు తోడ్పడుతుంది.  
  
  
  న్యూఢిల్లీవేదికగా పెట్రోటెక్-2014
  2014 అంతర్జాతీయ పెట్రోలియం సమావేశాలకు న్యూఢిల్లీ వేదిక కానుంది. ఈ సమావేశాలు జనవరి 12  నుంచి 15 వరకు నాలుగు రోజులపాటు జరగనున్నాయి. ఈ సదస్సును పెట్రోలియం, సహజవనరుల, చమురు శుద్ధి మంత్రిత్వశాఖ, పెట్రోటెక్ లిమిటెడ్‌లు సంయుక్తంగా  నిర్వహించనున్నాయి. 2030 విజన్ పేరుతో ఈ పెట్రోటెక్ 2014 జరగనుంది.
  
  యూరోలోకి లాత్వియా
  జనవరి 1న లాత్వియా అధికారికంగా యూరో ను తన దేశ ఆధికారిక కరెన్సీగా స్వీకరించింది. ఉత్తర యూరప్ దేశమైన లాత్వియా జనాభా 2,070,370.
  
  
  
  రాష్ట్రీయం
  
  భాష, సాంస్కృతికశాఖ ఏర్పాటు
  ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రభుత్వం భాష, సాంస్కృతిక మంత్రిత్వ శాఖను ఏర్పాటు చేసింది. ఈ శాఖను మంత్రి వట్టి వసంతకుమార్‌కు కేటాయించారు. 2012లో తిరుపతిలో జరిగిన ప్రపంచ తెలుగు మహాసభలలో ఈ శాఖను ఏర్పాటు చేస్తామని అప్పట్లో ప్రభుత్వం ప్రకటించింది. సాంస్కృతిక శాఖ కార్యకలాపాలతోపాటు భాషకు సంబంధించిన కార్యక్రమాలను కొత్తశాఖ పర్యవేక్షిస్తుంది. ప్రస్తుతం చలన చిత్రాభివృద్ధి సంస్థ పరిధిలో ఉన్న నాటక రంగాభివృద్ధి, ప్రాచీన భాష కేంద్రం, కొత్తగా పునరుద్ధరించిన సాహిత్య సంగీత, లలిత కళల అకాడమీ, ఉన్నత విద్యాశాఖ పరిధిలో ఉన్న తెలుగు అకాడమీలు కొత్తశాఖ పరిధిలోకి వస్తాయి. రెండో అధికార భాషైన ఉర్దూ వ్యవహారాలు కూడా ఈ శాఖ పరిధిలోనే ఉంటాయి.
  
  రాష్ట్ర వినియోగదారుల ఫోరం అధ్యక్షుడిగా జస్టిస్ గోపాలకృష్ణ
  రాష్ట్ర వినియోగదారుల ఫోరం అధ్యక్షునిగా జస్టిస్ తామడ గోపాలకృష్ణను రాష్ట్ర ప్రభుత్వం జనవరి 3న నియమించింది. రిటైర్డ్ హైకోర్టు న్యాయమూర్తి అయిన జస్టిస్ గోపాలకృష్ణ ఐదేళ్లపాటు లేదా ఆయనకు 67ఏళ్ల వయసు వచ్చేవరకు ఈ పదవిలో కొనసాగుతారు.
  
  రాష్ట్ర ఒలింపిక్ సంఘం మాజీ అధ్యక్షుడు వెంకట్రామ్‌రెడ్డి మృతి
  ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్ర ఒలింపిక్ సంఘం మాజీ అధ్యక్షుడు ఎల్.వెంకట్రామ్‌రెడ్డి (88) జనవరి 3న హైదరాబాద్‌లో మరణించారు. ఆయన రాష్ట్ర ఒలింపిక్ సంఘం ప్రధాన కార్యదర్శిగా, వాలీబాల్ సంఘం ప్రధాన కార్యదర్శిగా రెండు దశాబ్దాల పాటు సేవలందించారు. రాష్ట్రంలో 50 క్రీడాసంఘాల ఏర్పాటులో ప్రధాన పాత్ర పోషించారు.
  
  
  న్యూస్ మేకర్స్
  
  ఖేమ్కాకు డామేహుడ్ అవార్డు
  భారతసంతతికి చెందిన ప్రముఖ విద్యావేత్త ఆశాఖేమ్కా బ్రిటన్ ప్రతిష్టాత్మక డామే కమాండర్ ఆఫ్‌ది ఆర్డర్ (డి.బి.ఇ-డామేహుడ్) అవార్డుకు ఎంపికయ్యారు. 1917 లో బ్రిటీష్ ప్రభుత్వం దీన్ని ఏర్పాటు చేసింది. బీహార్‌లో జన్మించిన ఆశాఖేమ్కా 1975లో బ్రిటన్ వెళ్లారు. టీవీలో బోధన కార్య క్రమాలు చేపట్టిన ఆమె-అక్కడి యువతకు విద్య, ఉపాధి, శిక్షణను అందిస్తున్నారు. బ్రిటన్‌లోని 33 కళాశాలలను భారత్‌లోని కళాశాలలతో అనుసంధానించి ఇరుదేశాలకు చెందిన విద్యార్థులలో నైపుణ్యాల అభివృద్ధికి ఆమె కృషి చేస్తున్నారు. కాగా 83 ఏళ్ల తర్వాత ఈ అవార్డు భారత సంతతికి దక్కింది. ఇంతకుముందు 1931లో మహా రాణి లక్ష్మీదేవి భాయ్ సాహిబాకు ఈ గౌరవం లభించింది.
  
  వైమానిక దళాధిపతిగా అరూప్ రహా
  భారతై వెమానికదళం 24వ అధిపతిగా ఎయిర్‌చీఫ్ మార్షల్ అరూప్హ్రా (59) 2013 డిసెంబర్ 31న బాధ్యతలు చేపట్టారు. ఏకే బ్రౌన్ స్థానంలో బాధ్యతలు చేపట్టిన అరూప్హ్రా మూడేళ్లపాటు ఈ పదవిలో కొనసాగుతారు.
  
  జస్టిస్ గంగూలీ రాజీనామా
  లైంగిక వేధింపుల ఆరోపణలు ఎదుర్కొంటున్న సుప్రీంకోర్టు మాజీ న్యాయమూర్తి జస్టిస్ ఏకే గంగూలీ జనవరి 6న పశ్చిమబెంగాల్ మానవ హక్కుల కమిషన్ (డబ్ల్యూ హెచ్‌ఆర్‌సీ) ఛైర్మన్ పదవికి రాజీనామా చేశారు.
  
  నాస్కామ్ అధ్యక్షునిగా చంద్రశేఖర్
  నాస్కామ్ అధ్యక్షునిగా మాజీ టెలికమ్ కార్యదర్శి రెంటాల చంద్రశేఖర్ జనవరి 5న బాధ్యతలు చేపట్టారు. ఈయన 1975వ బ్యాచ్ ఆంధ్రప్రదేశ్ కేడర్ ఐఏఎస్ అధికారి.
  
  
  
  క్రీడలు
  
  ఆసీస్‌దే యాషెస్
  ఇంగ్లండ్- ఆస్ట్రేలియా మధ్య జరిగిన ఐదు క్రికెట్ టెస్టుల మ్యాచ్‌ల యాషెస్ సిరీస్‌ను ఆతిథ్య ఆసీస్ 5-0తో క్లీన్‌స్వీప్ చేసింది. యాషెస్ సిరీస్‌ను 5-0తో కైవసం చేసుకోవడం ఆస్ట్రేలియాకు ఇది మూడోసారి. ఇంతకుముందు ఆర్మ్ స్ట్రాంగ్ (1920-21), రికీపాంటింగ్(2006-07) నేతృత్వంలో ఈ ఘనత సాధించగా ఇప్పుడు మైకేల్ క్లార్క్ వారి జాబితాలో చేరాడు.
  
  వన్డేల్లో అత్యంత వేగంగా సెంచరీ చేసిన అండర్సన్
  2014 జనవరి 1న క్వీన్స్‌టౌన్‌లో వెస్టిండీస్‌తో జరిగిన వన్డేలో న్యూజిలాండ్ ఆల్‌రౌండర్ కోరె అండర్సన్ కేవలం 36 బంతుల్లో సెంచరీ చేసి కొత్త రికార్డు సృష్టించాడు. దీంతో ఇప్పటి వరకు షాహిద్‌ఆఫ్రిది (పాకిస్థాన్) శ్రీలంకపై 1996లో 37 బంతుల్లో సాధించిన శతకం రికార్డును అండర్సన్ అధిగమించాడు.
  
  చెన్నై ఓపెన్ విజేత వావ్రింకా
  చెన్నై ఓపెన్ టాప్‌సీడ్ స్టానిస్లాస్ వావ్రింకా (స్విట్జర్లాండ్) గెలుచుకున్నాడు. ఫైనల్లో ఫ్రాన్స్‌కు చెందిన ఎడ్వర్డ్ రోజర్ వాసెలిన్‌ను ఓడించాడు. చెన్నై ఓపెన్‌ను గెలుచుకోవడం వావ్రింకాకు ఇది రెండోసారి. డబుల్స్‌లో జోహాన్స్ బ్రెయిన్స్ (స్వీడన్), ఫ్రెడరిక్‌నీల్సన్ (డెన్మార్క్) జోడీ విజేతలుగా నిలిచారు.
  
  సెరెనాకు బ్రిస్బేన్ ఓపెన్ టైటిల్
  బ్రిస్బేన్‌ఓపెన్ టెన్నిస్ టైటిల్‌ను సెరెనా విలియమ్స్ గెలుచుకుంది. బ్రిస్బేన్‌లో జనవరి 4న జరిగిన ఫైనల్లో విక్టోరియా అజరెంకా (బెలారస్)ను ఓడించింది. ఇది సెరెనాకు 58వ ఉమెన్స్ సింగిల్స్ టైటిల్. పురుషుల సింగిల్స్‌ను లేటన్ హెవిట్ (ఆస్ట్రేలియా)సొంతం చేసుకున్నాడు. ఫైనల్లో రోజర్ ఫెదరర్‌ను హెవిట్ మట్టికరిపించాడు.
  
  నాదల్‌కు ఖతార్ ఓపెన్
  ఖతార్ ఓపెన్ టెన్నిస్ టైటిల్‌ను రఫెల్‌నాదల్ (స్పెయిన్) గెలుచుకున్నాడు. దోహాలో జనవరి 5న జరిగిన ఫైనల్లో గేల్ మోన్‌ఫిల్స్ (ఫ్రాన్స్)ను నాదల్ ఓడించాడు.
  
  ఫ్రాన్స్‌కు హాఫ్‌మన్‌కప్
  హాఫ్‌మన్‌కప్ మిక్స్‌డ్ టీమ్ టెన్నిస్ ఛాంపియన్‌షిప్‌ను ఫ్రాన్స్ గెలుచుకుంది. పెర్త్‌లో జనవరి 5న జరిగిన ైఫైనల్లో పోలెండ్‌పై విజయం సాధించింది.
  
  అండర్-19 ఆసియాకప్ క్రికెట్ విజేత భారత్
  షార్జా వేదికగా జరిగిన అండర్-19 ఆసియాకప్ క్రికెట్ విజేతగా భారత్ నిలిచింది. జనవరి 4న ఫైనల్లో పాకిస్థాన్‌పై విజయం సాధించింది. భారత్ ఈ టైటిల్ గెలుచుకోవడం రెండోసారి. 2012లో భారత్-పాక్ సంయుక్త విజేతలుగా నిలిచాయి.
  
  బాస్కెట్‌బాల్ ఆటగాడు ఖుషిరామ్ మృతి
  ఒకనాటి ప్రముఖ బాస్కెట్‌బాల్ క్రీడాకారుడు ఖుషిరామ్(77) న్యూఢిల్లీలో 2013 డిసెంబర్ 29న మరణించారు. 1967లో ఆయనకు అర్జున అవార్డు లభించింది. 1970 మనీలా ఆసియన్ ఛాంపియన్‌షిప్‌లో ఖుషిరామ్‌ను అత్యంత విలువైన ఆటగాడు అవార్డు వరించింది.
  


 Competitive Guidance Banks English
 
 . LALITHA BAI
 Associate Professor in English, Hyderabad.
 
 Directions:: Look at the italicized part of each sentence. Three alternatives are given, if one of them is better than the italicized part, indicate your response. If none of the substitutions improves the sentence, indicate D as your response.
 1.They are waiting for Raju since morning.
 a) Have been waiting   
 b) were waiting
 c) wait  
 d ) no improvement
 
 
 2.They told me that they were already sold out all their belongings.
 a) Has sold already  
 b ) had already sold
 c) were already sold
 d) no correction
 
 
 3.The disparity between the urban and the rural area has widen in the last decade.
 a) Areas has widened
 b) area have widen   
 c) area has widene
 d) no alternative
 
 
 4.He has studied Spanish since four years.
 a) Since four years ago
 b) for four years  
 c ) from four years
 d) no improvement
 
 
 5.Roads are wet, it must had rained last night.
 a) Must have been  
 b ) must have
 c) would have been
 d) no improvement
 
 
 6.In winter, nights are more colder than days.
 a) More cold    
 b) colder
 c) coldest
 d) no improvement
 
 
 7.It is better to say too little than too much.
 a) Little   
 b ) only little
 c) very little   
 d ) no improvement
 
 
 8.A large number of houses has come up around Secunderabad.
 a) Is coming up
 b) are coming up
 c) had come up
 d) no improvement
 
 
 9.The rules of chess require that one made only one move at a time.
 a) Makes
 b) make
 c) will make
 d) no improvement
 
 10.Gita enjoys to tell stories to children.
 a) Telling stories  
 b) how to tell stories
 c) to narrate stories    
 d) no improvement
 
 11.'Daffodils' have been written by William Wordsworth.
 a) Has been written    
 b) are written
 c) are being written
 d) no improvement
 
 
 12.By temperament the French are reserved, so they prefer to live in solitude.
 a) French people  
 b ) French
 c) some French
 d) no improvement
 
 13.Do not take an umbrella lest you do not get wet.
 a) Lest you should
 b) lest you should not
 c) lest you might not
 d) no improvement
 
 
 14.He has been working off and on for several years to compile a dictionary.
 a) Regularly  
 b) constantly
 c) on and off  
 d ) no improvement
 
 
 15.But for the two incomes, we would be hard out.
 a) Hard upon
 b) hard up
 c) hard on
 d) no improvement
 
 
 16.It is all and one to me whether he lives in Bangalore or Mumbai.
 a) All but one     
 b) all one
 c) one and the same
 d) no improvement
 
 
 17.The trunk is so heavy that I can hardly carry it
 a.) As  
 b ) too
 c) much   
 d ) no improvement
 
 
 18.Most willingly Ravi agreed to go to Mumbai and remain there for a month.
 a) Go to   
 b) on going to
 c) to going   
 d ) no improvement
 
 
 19.Hemanth did not know the answer and I did not neither.
 a) And neither did I  
 b) and either did I
 c) and neither have
 d) no improvement
 
 
 20.Although her parents warned her of what would happen, she continued to disobey them.
 a) Off   
 b ) on
 c) to   
 d ) no improvement
 
 
 21.When new coins were issued, the old ones were called out.
 a) In   
 b) up
 c) off
 d) no improvement
 
 
 22.It will depend now on they coming on time.
 a) Their coming
 b) them coming
 c) theirs coming   
 d ) no improvement
 
 
 23.He told us the story in a nutshell.
 a) In the nutshell  
 b ) putting it in a nut
 c) in nutshell
 d) no correction
 
 
 24.Ravi is extraordinarily clever at mimicking his friends.
 a) Clever for mimicking
 b) clever in mimicking
 c) clever to mimick  
 d) no correction
 
 25.The facts attributed to my report in your paper are wrong.) Attributing towards) attributed against) attribute for    ) no correction
 
 :
 1) A    2) B    3) A    4) B    5) B
 6) B    7) A     8) B     9) A     10) A
 11) A     12) D     13) A     14) C     15) B
 16) C     17) B     18) B     19) A     20) D
 21) C     22) A     23) D     24) B     25) B
 
 
 Practice test
 : In each sentence there is a blank) To fill the blank, three words are given below the sentence, which are denoted by (i), (ii) and (iii)) Find out which one can be used to fill up the blank and make the sentence meaningfully complete.
 
 1.    This is the common ____ followed by employees in many companies.
     i) Sense     ii) practice    iii) outcome
     a) Only i     b) only ii    c) only iii
     d) i and ii only    e) ii and iii only
 
 2.    In such a ____changing scenario, the outdated methods should be dropped.
     i) Fast     ii) speed     iii) rapidly
     a) i or ii only     b) ii or iii only
     c) i or iii only    d) any one    e) only i
 
 3.    He was the first to ____ this novel method in our factory.
     i) Intiate         ii) start    iii) implement
     a) Only i         b) only ii     c) only iii
     d) i or ii only    e) any one
 
 4.    After spending a small amount on medicines, he refunded the entire ____ to his father.
     i) Remained     ii) balance     iii) residual
     a) Only i     b) only ii
     c) only iii    d) i and iii only
     e) ii and iii only
 
 5.    It happened inadvertently; he didn't do it -____.
     i) Deliberately    ii) purposefully
     iii) intentionally
     a) Anyone     b) i or ii only
     c) i or iii only     d) ii or iii only
     e) none of these
 
     In each sentence below one word has been printed in bold. Below the sentence, five words/ groups of words are suggested, one of which can replace the word printed in bold without changing the meaning of the sentence. Find out the appropriate word/group of words in each case.
 
 6.    A very stubborn attitude in life cannot prove helpful.
     a) Uncooperative     b) rigid
     c) unsuitable     d) unhelpful
     e) inapplicable
 
 7.    Travel will familiarize you with new customs.
     a) Adjust         b) popularize
     c) satisfy        d) influence
     e) acquaint
 
 8.    His appearance was extremely misleading.
     a) Attractive     b) depressing
     c) deceptive     d) sad     e) normal
 
 9.    He was a cunning businessman.
     a) Crafty     b) successful
     c) dishonest     d) corrupt
     e) respected
 
 10.    The affluence of Hindi film actors has no match.
     a) Handsome appearance
     b) brave action     c) healthy physique
     d) wealth condition     e) intelligent deed
 :
 1) B     2) C     3) E     4) B     5) C
 ) B     7) E     8) C     9) A     10) D
 : Rearrange the following six sentences (A), (B), (C), (D), (E) and (F) in the proper sequence to form a meaningful paragraph; then answer the questions given below them.
 A.There is ample justification for the phenomenon of the description.
 B.In the present era also, efforts are being made to rejuvenate Pali.
 C.A curious researcher can study them provided he has mastery over Pali language.
 D.The Indian tradition describes Buddha as an advocate of analytical method.
 E.Pali was perhaps the most commonly used language in those days.
 F.This justification is found in several discourses.
 
 1.    hich of the following should be the FIRST sentence after rearrangement?
     a) A    b) B    c) C    d) D    e) E
 2.    Which of the following should be the SECOND sentence after rearrangement?
     a) A    b) B    c) C    d) D     e) E
 3.    Which of the following should be the FOURTH sentence after rearrangement?
     a) A    b) B    c) C    d) D     e) E
 4.    Which of the following should be the FIFTH sentence after rearrangement?
     a) A    b) B    c) C    d) D     e) E
 5.    Which of the following should be the SIXTH sentence after rearrangement?
     a) A    b) B    c) C    d) D     e) E
 : In each sentence below four words have been printed in bold which are numbered (a), (b), (c) and (d)) One of these words may be misspelt or inappropriate in the context of the sentence. Find out the wrongly spelt or inappropriate word. The number of that word is the answer. If all four words are correctly spelt than the appropriate answer is (e) i.e) 'All correct')
 .    Mary constantly (a) talks about herself irregardless (b) of other people's (c) interests (d)) All correct (e)
 .    All roads, hotels (a) and restaurants (b) in the surrounding (c) area were devastated (d) All correct (e)
 .    As soon as Gandhi presented (a) his proposal (b) Muni sumoned (c) his advisors (d) All correct (e)
 .    The committee (a) is stranded (b) unles (c) the storm lets up (d)) All correct (e)
 .    The minister (a) gave an exeptional (b) speech (c) at the inauguration (d)) All correct (e)
 :
 ) D; 2) A; 3) C; 4) E; 5) B proper sequence is DAFCEB; 6) B proper word is 'regardless'; 7) E; 8) C correct spelling is 'summoned'; 9) C correct spelling is 'unless'; 10) B correct spelling is 'exceptional'
  


 విలేజ్ రెవెన్యూ ఆఫీసర్ (వీఆర్‌వో), విలేజ్ రెవెన్యూ అసిస్టెంట్ (వీఆర్‌ఏ), పంచాయతీ కార్యదర్శి నోటిఫికేషన్ల రూపంలో ఇప్పుడు యువతకు పల్లె కొలువులు స్వాగతం పలుకుతున్నాయి. ఈ కొలువులు చేజిక్కాలంటే పదునైన ప్రిపరేషన్ వ్యూహాలను ఒడిసిపట్టుకోవాల్సిందే! ఈ పరీక్షల్లో గ్రామీణ ప్రాంతాలతో సంబంధమున్న అంశాలపై ప్రశ్నలు ఎక్కువగా వస్తాయి. వీటిపై పట్టు కోసం ప్రిపరేషన్ వ్యూహాలు..
 
 
 1,657 వీఆర్‌వో, 4,305 వీఆర్‌ఏ, 2,677 పంచాయతీ కార్యదర్శుల ఉద్యోగాల కోసం నోటిఫికేషన్లు వెలువడ్డాయి. వీఆర్‌వో, వీఆర్‌ఏ పరీక్షలకు ఒకటే సిలబస్ అయినప్పటికీ, వీఆర్‌వో ప్రశ్నపత్రం ఇంటర్మీడియెట్ స్థాయిలోనూ, వీఆర్‌ఏ ప్రశ్నపత్రం పదో తరగతి స్థాయిలోనూ ఉంటుంది. వీటిలో జనరల్ స్టడీస్ విభాగంలో 60 ప్రశ్నలుంటే, 30 ప్రశ్నలు గ్రామీణ ప్రాంతాలు, అక్కడి ప్రజల జీవన విధానానికి సంబంధించిన అంశాలపై ఉంటాయి. పంచాయతీ కార్యదర్శుల పరీక్షలో ఒక్కొక్కటి 150 మార్కులకు రెండు పేపర్లుంటాయి. వీటిలో ఒక పేపర్ గ్రామీణాభివృద్ధి, గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో సమస్యల (ప్రత్యేకంగా ఆంధ్రప్రదేశ్‌ను దృష్టిలో ఉంచుకొని)పై ఉంటుంది.
 
 
 ‘గ్రామీణం’ కీలకం:
 వీఆర్‌వో, వీఆర్‌ఏ, పంచాయతీ కార్యదర్శుల పోస్టులకు ఈసారి పోటీ తీవ్రంగా ఉండనుంది. ఇటీవలి కాలంలో గ్రూప్-1, గ్రూప్-2 వంటి పరీక్షలకు నోటిఫికేషన్లు రాకపోవడం వల్ల వాటికి సిద్ధమవుతున్న వారు కూడా ఈ పరీక్షలకు పోటీపడుతున్నారు. దీనికనుగుణంగా ప్రిపరేషన్‌పై పట్టు సాధించాలి. ఉమ్మడిగా చూస్తే గ్రామీణ స్థితిగతులకు సంబంధించిన అంశాలు కీలకమైనవి.
 ప్రభుత్వ పథకాలు; వ్యవసాయ రంగం- స్వరూపం; రెవెన్యూ వ్యవస్థ; పంచాయతీరాజ్ వ్యవస్థల నుంచి ప్రశ్నలు వస్తాయి.
 
 
 
 
 పథకాలపై పట్టుకోసం:
 కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు అమలు చేస్తున్న ముఖ్యమైన పథకాల గురించి క్షుణ్నంగా చదవాలి. ఏదైనా పథకం గురించి చదివేటప్పుడు ఆ పథకాన్ని ఎప్పుడు ప్రవేశపెట్టారు? ఆ పథకం ముఖ్య లక్ష్యం ఏమిటి? లబ్ధిదారులు ఎవరు? మన రాష్ట్రంలో ఆ పథకం అమలు తీరుతెన్నులు తదితర అంశాలపై దృష్టిసారించాలి. పథకాల్లో మార్పులు, చేర్పులు, విలీనాలు వంటి అంశాలను అధ్యయనం చేయాలి. వీటిని వర్తమాన అంశాలతో అనుసంధానం చేస్తూ చదివితే, సంపూర్ణ అవగాహన ఏర్పడుతుంది.
 ఉదా: రాష్ట్రంలో ఇటీవల ప్రవేశపెట్టిన బంగారు తల్లి పథకాన్ని పరిశీలిద్దాం..
 ఈ పథకాన్ని ముఖ్యమంత్రి కిరణ్‌కుమార్‌రెడ్డి మెదక్   జిల్లా పర్యటన సందర్భంగా ప్రకటించారు. 2013, మే1 నుంచి అమలు చేస్తున్నారు. తెల్ల రేషన్‌కార్డున్న పేద కుటుంబాలలోని ఆడపిల్లల చదువు, పెళ్లి ఖర్చులను ఈ పథకం ద్వారా ప్రభుత్వం భరిస్తుంది. మహిళ గర్భవతి అయినప్పటి నుంచి ప్రతి నెలా రూ. వెయ్యి ఇస్తారు. ఆడపిల్ల పుడితే వెంటనే రూ. 2,500 ఇస్తారు. అప్పటి నుంచి ఐదేళ్లు వచ్చే వరకు ఆ పాపకు  సంవత్సరానికి రూ. 1500 ఇస్తారు. పాఠశాలలో చేరినప్పుడు రూ.వెయ్యి అందజేస్తారు. ఒకటో తరగతి నుంచి ఐదో తరగతి వరకు ఏటా రూ.2 వేల నుంచి రూ.3 వేల వరకు ఇస్తారు. ఇంటర్‌లో ఏడాదికి రూ.3,500; డిగ్రీ మూడేళ్లలో ఏడాదికి రూ. 4 వేలు అందజేస్తారు. ఇంటర్ తర్వాత అమ్మాయి చదువు ఆపేస్తే పెళ్లి ఖర్చులకుగాను ప్రభుత్వం రూ. 50 వేలు ఇస్తుంది. డిగ్రీ తర్వాత పెళ్లి చేసుకుంటే రూ. లక్ష ఇస్తుంది. ఇలా ఆడపిల్ల చదువు, పెళ్లి ఖర్చుల కోసం ప్రభుత్వం దాదాపు రూ. 2 లక్షల పదివేలు ఖర్చు చేస్తుంది.
 తెల్ల రేషన్‌కార్డులున్న కుటుంబాలలో ఇద్దరు ఆడపిల్లలకు మాత్రమే ఈ పథకం వర్తిస్తుంది. ప్రతి అమ్మాయి డిగ్రీ వరకు చదువుకోవాలన్నదే ఈ పథకం ముఖ్య ఉద్దేశం. రాష్ట్ర శాసనసభ బంగారు తల్లి పథకానికి 2013, జూన్ 19న చట్టబద్ధత కల్పించింది. 2013, మే1 లేదా ఆ తర్వాత పుట్టిన ఆడపిల్లలకు ఈ పథకం వర్తిస్తుంది.
 
 గత ప్రశ్నలు:
 ప్ర:బీడు భూములను సస్యశ్యామలం చేసేందుకు ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రభుత్వం ఏ పథకాన్ని ప్రవేశపెట్టింది?
 జ:ఇందిర ప్రభ పథకం
 ప్ర:ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రభుత్వం నిరుద్యోగ యువతకు ఉద్యోగావకాశాలు కల్పించాలనే లక్ష్యంతో శ్రీకారం చుట్టిన పథకం?
 జ:రాజీవ్ యువ కిరణాలు
 ప్ర:క్షీర విప్లవానికి శ్రీకారం చుడుతూ పశుక్రాంతి పథకాన్ని ప్రారంభించింది ఎవరు?
 జ:వైఎస్ రాజశేఖర్‌రెడ్డి
 ప్ర:ఎలాంటి ఆధారం లేని మహిళలకు, అనాధ మహిళలకు, వితంతువులకు ఆధారం కల్పించే పథకం?
 జ:స్వధార్
 ప్ర:డ్వాక్రా పథకాన్ని ప్రారంభించిన సంవత్సరం?
 జ:1982-83
 ప్ర:గ్రామీణ ఉపాధి హామీ పథకాన్ని మన రాష్ట్రంలో తొలుత ఏ జిల్లాలో ప్రవేశపెట్టారు?
 జ:అనంతపురం
 ప్ర:సంపూర్ణ గ్రామీణ రోజ్‌గార్ యోజన పథకంలో రాష్ట్ర, కేంద్రాల వాటా ఎంత?
 జ:25:75
 
 
 వ్యవసాయం.. స్కోర్‌కు సాయం:
 వ్యవసాయం గ్రామీణ ప్రాంత ప్రజల జీవితాలతో ముడిపడిన ప్రధాన అంశం. ఈ రంగం గురించి చదివేటప్పుడు పంట సీజన్లు, నీటి పారుదల సౌకర్యాలు, ప్రాజెక్టులు, ముఖ్య పంటలు, పంటలు పండించేందుకు అనువైన పరిస్థితులు, ఎరువులు, హరిత విప్లవం,
 వ్యవసాయానికి సంబంధించిన ఇతర విప్లవాల గురించి అధ్యయనం చేయాలి.
 వ్యవసాయ రుణాలు, గ్రామీణ బ్యాంకులు, పరపతి సహకార సంఘాలు తదితరాల గురించి చదవాలి.
 పశు సంపద, చేపలు, కోళ్లు, పట్టుపురుగులు, తేనెటీగలు, గొర్రెల పెంపకం వంటి అంశాలపైనా ప్రశ్నలు వస్తాయి.
 
 గత ప్రశ్నలు:
 ప్ర: అడవుల్లో గిరిజనులు చేసే వ్యవసాయాన్ని ఏమని పిలుస్తారు?
 జ:పోడు వ్యవసాయం
 ప్ర:కృత్రిమ ఎరువు ఏది?
 జ:యూరియా
 ప్ర: నేలలోనైట్రోజన్ లోపం వల్ల కలిగే నష్టం?
 జ:మొక్కల పెరుగుదలను నిరోధించి, ఆకులు పసుపుపచ్చగా మారుతాయి.
 ప్ర:గురు రాఘవేంద్ర ఎత్తిపోతల పథకం ద్వారా లబ్ధి పొందే జిల్లా?
 జ:కర్నూలు
 ప్ర:సెరికల్చర్ అంటే ఏమిటి?
 జ: పట్టుపురుగుల పెంపకం
 ప్ర:వ్యవసాయ ఉత్పత్తులకు కనీస మద్దతు ధర నిర్ణయించేది ఎవరు?
 జ:వ్యవసాయ ధరల కమిషన్
 
 
 రెవెన్యూ వ్యవస్థ:
 రెవెన్యూ వ్యవస్థకు సంబంధించి గ్రామ రెవెన్యూ అధికారులు నిర్వహించే విధులను తెలుసుకోవాలి. రెవెన్యూ అధికారులు గ్రామాల్లో ప్రభుత్వ పథకాలను అమలు చేయాలి. వ్యవసాయ భూముల రికార్డులను నిర్వహించాలి. ప్రభుత్వానికి రావాల్సిన భూమిశిస్తు, సెస్‌లు, పన్నులు వసూలు చేయాలి. ప్రభుత్వ భూముల రికార్డులను నిర్వహించాలి.
 వరదలు, తుపాన్లు, కరువు వంటి ప్రకృతి వైపరీత్యాలు సంభవించినప్పుడు ఉన్నతాధికారులకు సమాచారం అందించాలి. పరిపాలనకు సంబంధించిన విధులే కాకుండా శాంతిభద్రతల విషయంలోనూ కీలకపాత్ర పోషించాలి. గ్రామాల్లో జరిగే ఘర్షణలు, హత్యలు, ఆత్మహత్యలు, అసాంఘిక కార్యకలాపాలపై పోలీసులకు సమాచారం ఇవ్వాలి. గ్రామంలో ఏదైనా అగ్ని ప్రమాదం సంభవిస్తే అగ్ని మాపక అధికారులకు, పోలీసులకు, ఉన్నత స్థాయి రెవెన్యూ అధికారులకు వెంటనే తెలియజేయాలి.
 అభ్యర్థులు రెవెన్యూకు సంబంధించిన పదాల అర్థాలను చదవాలి. ఉదా: పహాణి, ఫసలి, నక్షా, బంజరు, రెమిషన్.
 
 కొన్ని ప్రశ్నలు:
 ప్ర:ఎకరానికి ఎన్ని చదరపు గజాలు?
 జ:4,840
 ప్ర:ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రస్తుత రెవెన్యూ శాఖ మంత్రి ఎవరు?
 జ:రఘువీరారెడ్డి
 ప్ర:గ్రామంలో రేషన్ కార్డు పొందడానికి ఎవరికి దరఖాస్తు చేసుకోవాలి?
 జ:మండల తహశీల్దారు
 
 
 పంచాయతీ రాజ్ వ్యవస్థ:
 పంచాయతీ రాజ్ వ్యవస్థ నుంచి గత పరీక్షలలో చాలా ప్రశ్నలు వచ్చినందున ఈ అంశంపై పట్టుసాధించాలి. పంచాయతీరాజ్ వ్యవస్థ ఆవిర్భావం, ప్రగతిపై అధ్యయనం చేయాలి. బల్వంత్‌రాయ్ మెహతా, అశోక్ మెహతా కమిటీ సిఫార్సులు; 73, 74వ రాజ్యాంగ సవరణలు; గ్రామ పంచాయతీల విధులు- అధికారాలు; సర్పంచ్ అధికారాలు, విధులు; మండల పరిషత్, జిల్లా పరిషత్‌ల విధులు, అధికారాలను క్షుణ్నంగా చదవాలి.పంచాయతీరాజ్‌కు సంబంధించి రాజ్యాంగంలోని కొన్ని ముఖ్యమైన అధికరణలను తెలుసుకోవాలి.
 
 కొన్ని ప్రశ్నలు:
 ప్ర:ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో ఏ సంవత్సరంలో మండల పరిషత్‌లు ఏర్పాటు చేశారు?
 జ:1986
 ప్ర:గ్రామ పంచాయతీ రాజకీయ కార్యనిర్వాహక అధిపతి ఎవరు?
 ఙ:గ్రామ సర్పంచ్
 ప్ర:భారత దేశంలో స్థానిక సంస్థల పితామహుడు ఎవరు?
 జ:రిప్పన్
 ప్ర:గ్రామ పంచాయతీల గురించి రాజ్యాంగంలో ఏ ఆర్టికల్‌లో ప్రస్తావించారు?
 జ:40వ ఆర్టికల్
 
 
 గ్రామాలే కేంద్రంగా..
 పంచాయతీ కార్యదర్శుల ఉద్యోగాలకు జరిగే పరీక్షలో పేపర్-2లో గ్రామీణాభివృద్ధి, గ్రామీణ ప్రాంతాల్లోని సమస్యలపై ప్రశ్నలు వస్తాయి. వీటికోసం ప్రజారోగ్యం, పారిశుద్ధ్యం, వ్యాధుల నివారణ, గ్రామాల అభివృద్ధి, ప్రస్తుత సమాజంలో సామాజిక ఉద్రిక్తతలు, ఘర్షణలు, అణగారిన వర్గాలకు చెందిన ప్రజల సమస్యలు తదితర అంశాలున్నాయి.
  రాజకీయ వ్యవస్థ నుంచి భారత ప్రజాస్వామ్య వ్యవస్థ, ప్రజాస్వామ్య సంస్థలు, గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో పంచాయతీరాజ్ సంస్థలు, సహకార సంస్థల సేవలపై ప్రశ్నలు అడుగుతారు.
 గ్రామీణ ఆర్థిక వ్యవస్థ, అభివృద్ధి, గ్రామీణ ప్రాంతాలకు సంబంధించిన వైజ్ఞానిక పరిశోధనలు వంటి అంశాల నుంచి ప్రశ్నలు వస్తాయి.
 
 
 నమూనా ప్రశ్నలు
 1)కిశోర బాలికల సాధికారతకు ఉద్దేశించిన పథకం?
 జవాబు) ఇందిరమ్మ     
 బి) జనని
 సి) ధనలక్ష్మి     
 డి) సబల
 
 2)అంత్యోదయ పథకాన్ని మొదటిసారి అమలు చేసిన రాష్ట్రం ఏది?
 జవాబు) ఆంధ్రప్రదేశ్
 బి) రాజస్థాన్
 సి) గుజరాత్     
 డి) హర్యానా
 
 3)పంచాయతీరాజ్ వ్యవస్థను మొట్టమొదట ప్రవేశపెట్టిన రాష్ట్రం?
 జవాబు) రాజస్థాన్     
 బి) ఆంధ్రప్రదేశ్
 సి) కర్ణాటక     
 డి) పశ్చిమబెంగాల్
 
 4)ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో మండలాలను ఏర్పాటు చేసిన ముఖ్యమంత్రి ఎవరు?
 జవాబు) వైఎస్ రాజశేఖర్‌రెడ్డి
 బి) కోట్ల విజయభాస్కర్‌రెడ్డి
 సి) మర్రి చెన్నారెడ్డి
 డి) ఎన్.టి.రామారావు
 
 5)ఆపరేషన్ ఫ్లడ్ దేనికి సంబంధించిది?
 జవాబు) వరదలు
 బి) తాగునీరు
 సి) పాలు
 డి) తేయాకు
 
 6)ప్రాంతీయ గ్రామీణ బ్యాంకులను మొదట ఎప్పుడు ఏర్పాటు చేశారు?
 జవాబు) 1975
 బి) 1982
 సి)1969
 డి) 1980
 
 7)గ్రే రివల్యూషన్ దేనికి సంబంధించింది?
 జవాబు) రొయ్యలు     
 బి) బంగాళాదుంపలు
 సి) ఎరువులు     
 డి) నూనెగింజలు
 
 8)సోయాబీన్ ఉత్పత్తిలో ప్రథమ స్థానంలో ఉన్న రాష్ట్రం?
 జవాబు) ఆంధ్రప్రదేశ్
 బి) మధ్యప్రదేశ్
 సి) ఉత్తరప్రదేశ్
 డి) హిమాచల్‌ప్రదేశ్
 
 9)సర్వశిక్షా అభియాన్ కార్యక్రమాన్ని ఏ మంత్రిత్వ శాఖ నిర్వహిస్తోంది?
 జవాబు) గ్రామీణాభివృద్ధి
 బి) ఆరోగ్యం, కుటుంబ సంక్షేమం
 సి) మానవ వనరుల అభివృద్ధి
 డి) పట్టణాభివృద్ధి
 
 10)రాష్ట్ర పంచాయతీరాజ్ మంత్రి ఎవరు?
 జవాబు) దామోదర రాజనర్సింహ
 బి) సునీతా లక్ష్మారెడ్డి
 సి) జానారెడ్డి
 డి) పొన్నాల లక్ష్మయ్య
 
 సమాధానాలు:1) డి; 2) బి; 3) ఎ; 4) డి; 5) సి;6) ఎ; 7) సి; 8) బి; 9) సి; 10) సి.
  


 రాష్ట్రంలో ఇంజనీరింగ్, లా వంటి ప్రొఫెషనల్ కోర్సులకు సంబంధించి బ్యాచిలర్, పీజీ కోర్సుల్లో ప్రవేశానికి నిర్వహించే ఉమ్మడి ప్రవేశ పరీక్ష (సెట్)ల నిర్వహణ షెడ్యూల్‌ను ఉన్నత విద్యా మండలి విడుదల చేసింది.. ఈ క్రమంలో వచ్చే నెల నుంచి నోటిఫికేషన్లు వెలువడనున్నాయి.. మే నెల నుంచి సంబంధిత పరీక్షలు ప్రారంభం కానున్నాయి.. ఈ నేపథ్యంలో ఆయా సెట్ల పరీక్షలకు ఏవిధంగా సన్నద్ధం కావాలి.. అందుబాటులో ఉన్న సమయాన్ని ప్రభావవంతంగా ఎలా వినియోగించుకోవాలి అనే అంశాలపై విశ్లేషణ..
 
 
 
 పీఈసెట్
 పీఈటీ (ఫిజికల్ ఎడ్యుకేషన్ టీచర్)గా కెరీర్ ప్రారంభించేందుకు అవకాశం కల్పించే పరీక్ష పీఈసెట్ (ఫిజికల్ ఎడ్యుకేషన్   కామన్ ఎంట్రన్స్ టెస్ట్).
 నిర్వహణ: నాగార్జున యూనివర్సిటీ-గుంటూరు
 నోటిఫికేషన్ తేదీ: మార్చి 7, 2014
 ఫిజికల్ ఈవెంట్స్: మే 5, 2014
 
 ఈ పరీక్ష ద్వారా ప్రవేశం పొందే కోర్సులు:
 యూజీడీపీఈడీ (అండర్ గ్రాడ్యుయేట్ డిప్లొమా ఇన్ ఫిజికల్ ఎడ్యుకేషన్):
 అర్హత: ఇంటర్మీడియెట్/తత్సమానం. వయసు 16 ఏళ్లు నిండి ఉండాలి.
 బీపీఈడీ (బ్యాచిలర్ ఆఫ్ ఫిజికల్ ఎడ్యుకేషన్):
 అర్హత: డిగ్రీ . వయసు 19 ఏళ్లు నిండి ఉండాలి.
 పరీక్ష విధానం: యూజీడీపీఈడీ, బీపీఈడీ కోర్సుల్లో ప్రవేశానికి ఎటువంటి ఎంట్రన్స్ టెస్ట్ ఉండదు. ఫిజికల్ ఈవెంట్స్, మెరిట్ సర్టిఫికెట్స్, తదితర అంశాల ఆధారంగా రూపొందించిన తుది జాబితా ద్వారా ప్రవేశం కల్పిస్తారు. ఫిజికల్ ఈవెంట్స్‌లో 100 మీటర్ల పరుగు, 800 మీటర్ల పరుగు, 400 మీటర్ల పరుగు, లాంగ్/హై జంప్, షాట్‌పుట్ అంశాలు ఉంటాయి. వీటితోపాటు ఆసక్తి ఉన్న క్రీడాంశంలో అభ్యర్థి పరిజ్ఞానాన్ని కూడా పరీక్షిస్తారు.
 
 
 పీజీఈసెట్ (పోస్ట్‌గ్రాడ్యుయేట్ ఇంజనీరింగ్ కామన్ ఎంట్రన్స్ టెస్ట్)
 జాతీయ స్థాయిలో గేట్ మాదిరిగా రాష్ట్ర స్థాయి కళాశాలల్లో ఇంజనీరింగ్ పీజీ కోర్సుల్లో ప్రవేశం కోసం నిర్వహించే పరీక్ష పీజీఈసెట్. ఈ పరీక్ష ద్వారా ఎంఈ/ఎంటెక్, ఎంఫార్మసీ, ఎంఆర్క్, ఎంప్లానింగ్, ఫార్మ్‌డీ (పోస్ట్ బాక్యులరేట్) కోర్సుల్లో ప్రవేశం పొందొచ్చు.
 నిర్వహణ: ఉస్మానియా యూనివర్సిటీ-హైదరాబాద్
 నోటిఫికేషన్ తేదీ: ఫిబ్రవరి 28, 2014
 పరీక్ష తేదీ: మే 26-29, 2014
 అర్హత: బీటెక్/ బీఈ/ ఏఎంఐఈ/ బీఫార్మసీ/ బీఆర్క్/ బీప్లానింగ్. చివరి సంవత్సరం విద్యార్థులు కూడా దరఖాస్తు చేసుకోవచ్చు.
 పరీక్ష విధానం: ఆబ్జెక్టివ్ విధానంలో పరీక్షను నిర్వహిస్తారు. మొత్తం 120 ప్రశ్నలకు 120 నిమిషాల్లో సమాధానాలను గుర్తించాలి. వీటికి కేటాయించిన మార్కులు 120. థియరీ, 40 శాతం ప్రాబ్లమ్స్ (ఫార్ములా బేస్డ్)
 పిపరేషన్: పీజీఈసెట్, గేట్ సిలబస్ మధ్య ఎటువంటి తేడా ఉండదు. కేవలం ప్రశ్నల క్లిష్టతలోనే స్వల్ప తేడా ఉంటుంది. ఇందులో అధిక శాతం థియరీ బేస్డ్ ప్రశ్నలు.. 40 ఫార్ములా బేస్డ్ ప్రశ్నలు ఉంటాయి. కాబట్టి గేట్ మాదిరిగానే ప్రిపరేషన్ సాగించాలి. అప్పటికే గేట్ పరీక్ష రాసి ఉంటారు కాబట్టి ప్రాథమిక భావనలను ఒక్కసారి పునశ్చరణ చేసుకోవాలి. అంశాల వారీగా ముఖ్యమైన నిర్వచనాలు, ఫార్ములాలపై పట్టు సాధించాలి.
 
 
 ఐసెట్
 రాష్ట్రంలో ఎంసీఏ, ఎంబీఏ కోర్సుల్లో ప్రవేశం కోసం నిర్వహించే పరీక్ష ఐసెట్ (ఇంటిగ్రేటెడ్ కామన్ ఎంట్రన్స్ టెస్ట్).
 నిర్వహణ: కాకతీయ యూనివర్సిటీ-వరంగల్
 నోటిఫికేషన్ తేదీ: ఫిబ్రవరి 14, 2014
 పరీక్ష తేదీ: మే 23, 2014
 పరీక్ష విధానం: పరీక్షను ఆబ్జెక్టివ్ విధానంలో నిర్వహిస్తారు. ఇందులో 200 మార్కులకు 200 ప్రశ్నలు ఉంటాయి. వీటికి 180 నిమిషాల్లో సమాధానాలను గుర్తించాలి. ఇందులో మూడు విభాగాలు ఉంటాయి. అవి.. సెక్షన్-ఎ (అనలిటికల్ ఎబిలిటీ-75 ప్రశ్నలు, 75 మార్కులు). ఇందులో డేటా సఫిషియెన్సీ నుంచి 20 ప్రశ్నలు, ప్రాబ్లమ్ సాల్వింగ్ నుంచి 55 ప్రశ్నలు వస్తాయి. ప్రాబ్లమ్ సాల్వింగ్‌లో సీక్వెన్సెస్ అండ్ సిరీస్ (25 ప్రశ్నలు), డేటా అనాలిసిస్ (10 ప్రశ్నలు), కోడింగ్ -డికోడింగ్ (10 ప్రశ్నలు), డేట్, టైమ్ ఆరేంజ్‌మెంట్ (10 ప్రశ్నలు) అంశాల నుంచి ప్రశ్నలు వస్తాయి. సెక్షన్-బి మ్యాథమెటికల్ ఎబిలిటీ (75 ప్రశ్నలు, 75 మార్కులు). ఇందులో అర్థమెటిక్ (35 ప్రశ్నలు), అల్జీబ్రాకల్ అండ్ జ్యామెట్రికల్ ఎబిలిటీ (30 ప్రశ్నలు), స్టాటిస్టికల్ ఎబిలిటీ (10 ప్రశ్నలు)పై ప్రశ్నలు ఇస్తారు. సెక్షన్-
 కమ్యూనికేటివ్ ఇంగ్లిష్ (50 ప్రశ్నలు, 50 మార్కులు).  విభాగాల వారీగా ప్రశ్నల విభజనను పరిశీలిస్తే.. వొకాబ్యులరీ (10 ప్రశ్నలు), బిజినెస్ అండ్ కంప్యూటర్ టెర్మినాలజీ (10 ప్రశ్నలు), ఫంక్షనల్ గ్రామర్ (15 ప్రశ్నలు), రీడింగ్ కాంప్రెహెన్షన్ (15 ప్రశ్నలు).
 
 
 ఎంసెట్
 నిర్వహణ: జేఎన్‌టీయూ- హైదరాబాద్
 నోటిఫికేషన్ తేదీ: ఫిబ్రవరి 10.
 పరీక్ష తేదీ: మే 17, 2014
 పవేశం కల్పించే కోర్సులు: ఇంజనీరింగ్, మెడికల్ అనుబంధ కోర్సులు.
 అర్హత: ఇంటర్మీడియెట్ (బైపీసీ, ఎంపీసీ)
 పరీక్ష విధానం: ఆబ్జెక్టివ్ విధానంలో మొత్తం 160 మార్కులకు పరీక్షను నిర్వహిస్తారు. ఇందులో 160 ప్రశ్నలు ఉంటాయి. వీటికి 180 నిమిషాల్లో సమాధానాలను గుర్తించాలి. బైపీసీ విద్యార్థులకు జువాలజీ, బోటనీ, ఫిజిక్స్, కెమిస్ట్రీల నుంచి 40 చొప్పున ప్రశ్నలు ఇస్తారు. ఎంపీసీ విద్యార్థులకు మ్యాథమెటిక్స్ నుంచి 80 ప్రశ్నలు, ఫిజిక్స్, కెమిస్ట్రీల నుంచి 40 చొప్పున ప్రశ్నలు వస్తాయి.
 
 పిపరేషన్: ఇంటర్ పరీక్షలు ముగిసిన 45 రోజుల తర్వాత ఎంసెట్ పరీక్ష జరుగుతుంది. ఎంపీసీ విద్యార్థులు ఇందులో మొదటి 15 రోజులు చాప్టర్‌వైజ్ ప్రిపరేషన్, తర్వాత ఎక్కువగా గ్రాండ్ టెస్ట్‌లు రాయాలి. ఇంటర్ పరీక్షలకు ముందు ఫిజిక్స్, కెమిస్ట్రీ సబ్జెక్ట్‌లను విస్తృత స్థాయిలో ప్రిపేర్ కావాలి. ప్రస్తుత సమయంలో ఇంటర్ పరీక్షలకు ప్రాధాన్యం ఇవ్వాలి. ఇంటర్ పరీక్షలు పూర్తయిన వెంటనే మొదటి సంవత్సరం సిలబస్‌ను ఆబ్జెక్టివ్‌గా ప్రిపేరవ్వాలి. ఎంసెట్‌లో 135 మార్కులకుపైగా సాధించిన విద్యార్థులకు వందలోపు ర్యాంకు వచ్చే అవకాశం ఉంది.
 
 
 బైపీసీ: మెడికల్ స్ట్రీమ్ విద్యార్థులు బోటనీలో ప్రతి అంశాన్ని చదవాలి. ప్రతిరోజూ మల్టిపుల్ చాయిస్ ప్రశ్నలను ప్రాక్టీస్ చేయాలి. జువాలజీలో అధిక శాతం  ప్రశ్నలు..రెండేళ్ల సిలబస్‌లోని ఆరు నుంచి ఎనిమిది చాప్టర్ల మధ్యనే ఉంటున్నాయి. ఫిజిక్స్ కోసం మ్యాథమెటికల్ ఓరియెంటేషన్‌ను పెంచుకోవాలి.  సినాప్సిస్ రూపొందించుకుంటూ అకాడమీ పుస్తకాల్లోని అంశాలను క్షుణ్నంగా చదవాలి. ఒకేవిధంగా ఉన్న పాయింట్స్, ఉదాహరణలను టేబుల్ లేదా చార్ట్ రూపంలో పొందుపర్చుకుని రివిజన్ చేయడం ద్వారా మెరుగైన మార్కులను సాధించవచ్చు. టాప్-100లో నిలవాలంటే 135 నుంచి 140 మార్కులు సాధించాలి.
 
 
 ఈసెట్ (ఇంజనీరింగ్ కామన్ ఎంట్రన్స్ టెస్ట్)
 రాష్ట్రంలోని పాలిటెక్నిక్ డిప్లొమా అభ్యర్థులకు, బీఎస్సీ (మ్యాథమెటిక్స్) అభ్యర్థులకు లేటరల్ ఎంట్రీ విధానంలో ఇంజనీరింగ్, ఫార్మసీకి సంబంధించి బ్యాచిలర్ కోర్సుల్లో ద్వితీయ సంవత్సరంలో ప్రవేశం కల్పించేందుకు ఉద్దేశించిన పరీక్ష ఈసెట్.
 నిర్వహణ: జేఎన్‌టీయూ-కాకినాడ
 నోటిఫికేషన్ తేదీ: ఫిబ్రవరి 4, 2014
 పరీక్ష తేదీ: మే 10, 2014
 అర్హత: 45 శాతం మార్కులతో సంబంధిత బ్రాంచ్‌లో డిప్లొమా ఉత్తీర్ణత. చివరి సంవత్సరం విద్యార్థులు కూడా దరఖాస్తు చేసుకోవచ్చు. లేదా 45 శాతం మార్కులతో మ్యాథమెటిక్స్ ఒక సబ్జెక్ట్‌గా డిగ్రీ ఉత్తీర్ణత.
 పరీక్ష విధానం: ఆబ్జెక్టివ్ విధానంలో పరీక్షను నిర్వహిస్తారు. అర్హతను బట్టి ప్రశ్నపత్రం వేర్వేరుగా ఉంటుంది. ఈ క్రమంలో డిప్లొమా విద్యార్థులకు: నాలుగు విభాగాల్లో పరీక్ష ఉంటుంది. అవి..  మ్యాథమెటిక్స్ (50 మార్కులు), ఫిజిక్స్(25 మార్కులు), కెమిస్ట్రీ (25 మార్కులు), పాలిటెక్నిక్‌లో సంబంధిత బ్రాంచ్ (100 మార్కులు).
 బీఎస్సీ మ్యాథ్స్ విద్యార్థులకు: మూడు విభాగాలు ఉంటాయి. అవి..  మ్యాథమెటిక్స్
 (100 మార్కులు), అనలిటికల్ ఎబిలిటీ (50 మార్కులు), కమ్యూనికేటివ్ ఇంగ్లిష్ (50 మార్కులు).
 ఫార్మసీ కోర్సులకు: నాలుగు విభాగాలు ఉంటాయి. అవి..  ఫార్మాస్యూటిక్స్ (50 మార్కులు), ఫార్మాస్యూటికల్ కెమిస్ట్రీ (50 మార్కులు), ఫార్మకాగ్నసీ (50 మార్కులు), ఫార్మకాలజీ(50 మార్కులు).
 పశ్నల క్లిష్టత: సంబంధిత సబ్జెక్ట్‌లలో ప్రాథమిక అవగాహనను పరీక్షించే విధంగా ప్రశ్నలు అడుగుతారు. మ్యాథమెటిక్స్, ఫిజిక్స్, కెమిస్ట్రీ సబ్జెక్ట్‌లలో అడిగే ప్రశ్నల క్లిష్టత స్థాయి 10+2. బ్రాంచ్ సబ్జెక్ట్ మాత్రం డిప్లొమా స్థాయిలో ఉంటుంది. ఇందుకోసం మార్కెట్లో లభించే ప్రామాణిక మెటీరియల్‌ను ఆబ్జెక్టివ్‌గా ప్రిపేర్ కావడం మంచిది.
 
 
 లాసెట్
 లాసెట్ (లా కామన్ ఎంట్రన్స్ టెస్ట్). ఈ పరీక్ష ద్వారా మూడేళ్ల బీఎల్/ఎల్‌ఎల్‌బీ కోర్సు, ఐదేళ్ల ఎల్‌ఎల్‌బీ/బీఎల్ కోర్సుల్లో ప్రవేశం పొందొచ్చు.
 నిర్వహణ: ఎస్వీ యూనివర్సిటీ-తిరుపతి
 నోటిఫికేషన్ తేదీ: మార్చి 6, 2014
 పరీక్ష తేదీ: జూన్ 8, 2014
 అర్హత: మూడేళ్ల లా కోర్సుకు 10+2+3 విధానంలో 45 శాతం మార్కులతో ఏదైనా డిగ్రీ. ఐదేళ్ల లా కోర్సుకు 45 శాతం మార్కులతో ఇంటర్ (10+2 విధానంలో).
 పరీక్ష విధానం: ఆబ్జెక్టివ్ విధానంలో పరీక్షను నిర్వహిస్తారు. ఎంచుకున్న కోర్సు ఆధారంగా ప్రశ్నల క్లిష్టత వేర్వేరుగా ఉంటుంది. ఐదేళ్ల లా ప్రశ్నపత్రం ఇంటర్మీడియెట్ స్థాయిలో, మూడేళ్ల లా ప్రశ్నపత్రం డిగ్రీ స్థాయిలో ఉండే అవకాశం ఉంది. మొత్తం మీద ప్రశ్నపత్రంలో 120 ప్రశ్నలు మూడు విభాగాల్లో ఉంటాయి. అవి.. పార్ట్-ఎ జనరల్ నాలెడ్జ్-మెంటల్ ఎబిలిటీ (30 ప్రశ్నలు, 30 మార్కులు), పార్ట్-బి కరెంట్ అఫైర్స్ (30 ప్రశ్నలు, 30 మార్కులు), పార్ట్-సి లా ఆప్టిట్యూడ్ (60 ప్రశ్నలు, 60 మార్కులు). వీటికి 90 నిమిషాల్లో సమాధానాలను గుర్తించాలి. పార్ట్-ఎలో కోడింగ్, క్యాలెండర్, స్టాండర్డ్ జీకే నుంచి ప్రశ్నలు వస్తాయి. కరెంట్ అఫైర్స్‌లో సమకాలీన అంశాలతోపాటు న్యాయ  సంబంధిత అంశాలపై ఎక్కువగా దృష్టి సారించాలి.
 
 పీజీలాసెట్
 పీజీలాసెట్ (పోస్ట్‌గ్రాడ్యుయేట్ లా కామన్ ఎంట్రన్స్ టెస్ట్) పరీక్ష ద్వారా ఎల్‌ఎల్‌ఎం/ఎంఎల్ కోర్సుల్లో ప్రవేశం పొందొచ్చు.
 అర్హత: ఎల్‌ఎల్‌బీ/బీఎల్ ఉత్తీర్ణులు.
 పరీక్ష విధానం: మొత్తం 120 ప్రశ్నలుంటాయి. ఒక్కో ప్రశ్నకు ఒక్కో మార్కు. వ్యవధి: 90 నిమిషాలు. ప్రశ్నపత్రంలో రెండు పార్ట్‌లు ఉంటాయి. పార్ట్-ఎలో భాగంగా జూరిస్ ప్రుడెన్స్‌పై 20, కాన్‌స్టిట్యూషనల్ లాపై 20 ప్రశ్నలు అడుగుతారు. పార్ట్-బిలో మర్కెంటైల్ లా, లేబర్ లా ఇలా ఒక్కో అంశంపై 16 ప్రశ్నలు చొప్పున మొత్తం 80 ప్రశ్నలుంటాయి.
 
 
 ఎడ్‌సెట్ (ఎడ్యుకేషన్ కామన్ ఎంట్రన్స్ టెస్ట్)
 ఉపాధ్యాయుడిగా కెరీర్ ప్రారంభించేందుకు దోహదం చేసే బీఈడీ (బ్యాచిలర్ ఆఫ్ ఎడ్యుకేషన్) కోర్సులో ప్రవేశానికి ఎడ్‌సెట్ నిర్వహిస్తారు.
 నిర్వహణ: ఆంధ్రా యూనివర్సిటీ-విశాఖపట్నం
 నోటిఫికేషన్ తేదీ: మార్చి 5, 2014
 పరీక్ష తేదీ: జూన్ 2, 2014
 అర్హత: సంబంధిత సబ్జెక్ట్‌లో డిగ్రీ.
 పరీక్ష విధానం: మొత్తం 150 మార్కులకు పరీక్షను ఆబ్జెక్టివ్ విధానంలో నిర్వహిస్తారు. ఈ క్రమంలో మూడు విభాగాలు ఉంటాయి. అవి.. పార్ట్-ఎ: జనరల్ ఇంగ్లిష్ (25 ప్రశ్నలు-25 మార్కులు), పార్ట్-బి జనరల్ నాలెడ్జ్ (15 మార్కులు-15 ప్రశ్నలు), టీచింగ్ ఆప్టిట్యూడ్ (10 మార్కులు-10 ప్రశ్నలు). పార్ట్-సి మెథడాలజీ (ఎంచుకున్న సబ్జెక్ట్ మ్యాథ్స్/ ఫిజికల్ సైన్స్/ సోషల్‌స్టడీస్/ ఇంగ్లిష్ ఆధారంగా-100 మార్కులు-100 ప్రశ్నలు).
 జనరల్ ఇంగ్లిష్: ఇందులో రీడింగ్ కాంప్రహెన్షన్, కరెక్షన్ ఆఫ్ సెంటెన్సెస్, ఆర్టికల్స్ వంటి  బేసిక్ గ్రామర్ అంశాలపై దృష్టి సారించాలి.
 పార్ట్-బి: ఇందులో సమకాలీన అంశాలతోపాటు స్టాండర్డ్ జీకే అంశాలు కూడా వస్తాయి.
 టీచింగ్ ఆప్టిట్యూడ్:  మంచి టీచర్ల లక్షణాలు, వ్యక్తిగత వైరుధ్యాలున్న విద్యార్థులకు బోధించడంలో బోధకుడి సమర్థత, జనరల్ ఇంటెలిజెన్స్, అనలిటికల్ థింకింగ్‌లపై ప్రశ్నలుంటాయి.
 పార్ట్-సి: అభ్యర్థి ఎంచుకున్న సబ్జెక్ట్ ఆధారంగా ప్రశ్నలు ఉంటాయి. వీటి క్లిష్టత డిగ్రీ స్థాయిలో ఉంటుంది.  సబ్జెక్ట్‌ల వారీగా ప్రశ్నల విభజనను గమనిస్తే..  మ్యాథమెటిక్స్ (100 ప్రశ్నలు), ఫిజికల్ సెన్సైస్ (ఫిజిక్స్-50 ప్రశ్నలు, కెమిస్ట్రీ- 50 ప్రశ్నలు), బయలాజికల్ సెన్సైస్ (బోటనీ-50 ప్రశ్నలు, జువాలజీ-50 ప్రశ్నలు), సోషల్ సెన్సైస్ (జాగ్రఫీ -35 ప్రశ్నలు, హిస్టరీ- 30 ప్రశ్నలు, సివిక్స్-15 ప్రశ్నలు , ఎకనామిక్స్-20 ప్రశ్నలు) ఇంగ్లిష్ (100 ప్రశ్నలు) సబ్జెక్ట్‌లు వస్తాయి.


 వ్యవసాయం.. మానవ నవ జీవనానికి ఆరోప్రాణం. గ్రామీణ ఆర్థిక వ్యవస్థకు చుక్కాని! లక్షలు ఆర్జించే కొలువులను కాదని కొందరు సాఫ్ట్‌వేర్ ఇంజినీర్లు పొలం బాట పడుతుంటే, మరికొందరు ఉన్నతోద్యోగులు పదవీ విరమణ పొందిన తర్వాత వ్యవసాయంపై మక్కువ చూపుతున్నారు. వ్యవసాయం అంటేనే ఒకప్పుడు నిర్లక్ష్యపు చూపు చూసిన యువత నేడు ‘పంటల’ కోర్సులపై మక్కువ పెంచుకుంటోంది.. ఈ నేపథ్యంలో వ్యవసాయ అనుబంధరంగమైన ఉద్యానశాఖలో ఉద్యోగావకాశాలు, కోర్సులు, భవిష్యత్ అవకాశాలు తదితర అంశాలపై డాక్టర్ వైఎస్‌ఆర్ ఉద్యాన విశ్వవిద్యాలయం ఉపకులపతి డాక్టర్ బి.ఎం.సి.రెడ్డితో ‘భవిత’ ఇంటర్వ్యూ..
 
  
 డాక్టర్ వైఎస్‌ఆర్ ఉద్యాన విశ్వవిద్యాలయం ఏర్పాటు లక్ష్యాలేమిటి? వాటి సాధనలో ఎంతవరకు విజయవంతమయ్యారు?
 ప్రస్తుతం వాతావరణంలో చాలా మార్పులు వస్తున్నాయి. వర్షాభావ పరిిస్థితులు, ఉష్ణోగ్రతల్లో పెరుగుదల, సహజవనరుల (నీరు) తగ్గుదల, భూసార నిస్సారం వంటివి చోటుచేసుకుంటున్నాయి. ఈ అంశాలను దృష్టిలో ఉంచుకొని, ఉద్యాన పంటలపై చేపట్టాల్సిన పరిశోధనలు, ఉద్యాన పంటల ప్రాముఖ్యత ,అభివృద్ధి అవకాశాలను గుర్తించి రాష్ట్ర ప్రభుత్వం 2007, జూన్ 26న ఉద్యాన విశ్వవిద్యాలయాన్ని స్థాపించింది.
  
 ఇలాంటి విశ్వవిద్యాలయం భారత దేశంలో రెండోది కావడం విశేషం. ఆచార్య ఎన్‌జీ రంగా వ్యవసాయ విశ్వవిద్యాలయం ఉద్యాన అనుబంధ కార్యాలయాలు, పరిశోధనా కేంద్రాలు 2008, ఏప్రిల్ 1 నుంచి ఉద్యాన విశ్వవిద్యాలయం పరిధిలోకి వచ్చాయి. అదే ఏడాది మే 10 నుంచి వర్సిటీ స్వయంప్రతిపత్తి హోదాతో పనిచేస్తోంది. ఉద్యాన విశ్వవిద్యాలయం పేరును డాక్టర్ వైఎస్‌ఆర్ ఉద్యాన విశ్వవిద్యాలయంగా 2011, ఆగస్టు 1న మార్చారు. విద్య, పరిశోధన, విస్తరణ ముఖ్య ఉద్దేశాలుగా విశ్వవిద్యాలయం ఆవిర్భవించింది. ఇప్పుడదే లక్ష్య సాధన దిశగా అడుగులు ముందుకేస్తున్నాం.
 
  
  ప్రస్తుతం విశ్వవిద్యాయలం అందిస్తున్న కోర్సులేవి?
  ప్రస్తుతం హార్టికల్చరల్ పాలిటెక్నిక్, బీఎస్సీ హార్టికల్చర్, ఎంఎస్సీ హార్టికల్చర్, పీహెచ్‌డీ కోర్సులను అందిస్తున్నాం.
 
  
 హార్టికల్చర్ పాలిటెక్నిక్ కోర్సులో ప్రవేశానికి అర్హతలేంటి? ఎంపిక విధానం ఎలా ఉంటుంది?
 పదో తరగతి లేదా తత్సమాన పరీక్షలో ఉత్తీర్ణులైన వారు మాత్రమే హార్టికల్చర్ పాలిటెక్నిక్ కోర్సుకు అర్హులు. ఇంటర్మీడియెట్, ఆపై కోర్సులు పూర్తిచేసిన వారు అనర్హులు. విద్యార్థులు గ్రామీణ ప్రాంతాలకు చెందిన వారై ఉండాలి. ఏడేళ్ల విద్యా కాలంలో కనీసం నాలుగేళ్లు గ్రామీణ ప్రాంతాల (నాన్ మునిసిపల్ పరిధి) పాఠశాలలో చదివుండాలి. అలాంటి వారు మాత్రమే దరఖాస్తు చేసుకోవాలి. పదో తరగతి కంపార్ట్‌మెంటల్‌లో ఉత్తీర్ణులైన వారు కూడా కోర్సులో ప్రవేశాలకు అర్హులే. ఎస్‌ఎస్‌సీ లేదా తత్సమాన పరీక్షలో సాధించిన గ్రేడ్‌ను బట్టి కోర్సుకు ఎంపిక చేస్తారు.
  
 పాలిటెక్నిక్ కోర్సుల వ్యవధి ఎంత?
 దీని స్వరూపం ఎలా ఉంటుంది?
 కోర్సు వ్యవధి రెండేళ్లు. మొత్తం 23 సబ్జెక్ట్‌లను రెండేళ్లలో పూర్తి చేయాల్సి ఉంటుంది. వీటిలో మొదటి ఏడాది 12, రెండో ఏట11   చొప్పున పూర్తి చేయాల్సి ఉంటుంది. ఈ ప్రక్రియ నాలుగు సెమిస్టర్లుగా ఉంటుంది. వీటితో పాటు ప్రాక్టికల్ ఓరియంటెడ్ సబ్జెక్ట్‌లూ ఉన్నాయి, వీటిలో ఉద్యాన పంటల సాగు, చీడపీడల నివారణ, నీటి పరివాహక ప్రాంత యాజమాన్యం, సాగుకు అనుకూలమైన నేలల గురించి పాఠ్యాంశాలుంటాయి.
 
  
  పాలిటెక్నిక్ హార్టికల్చర్ కోర్సులు పూర్తి చేసినవారికి ఎలాంటి అవకాశాలున్నాయి?
  ప్రభుత్వ ఉద్యానశాఖలో విస్తరణ అధికారి (హెచ్‌ఈఓ) ఉద్యోగానికి డిప్లొమా చేసినవారే అర్హులు. అలాగే ప్రైవే టు సంస్థల్లోనూ, నర్సరీలలోనూ అవకాశాలుంటాయి. ప్రాంగణ నియామకాలు కూడా నిర్వహిస్తున్నారు.
 
  
  బీఎస్సీ హార్టికల్చర్ కోర్సును అందించే కళాశాలలు,  సీట్ల సంఖ్య, ఎంపిక విధానం ఎలా ఉంటుంది?
  అనంతరాజుపేట (కడప), మోజర్ల (మహబూబ్‌నగర్), రాజేంద్రనగర్ (రంగారెడ్డి), వెంకటరామన్నగూడెం (పశ్చిమ గోదావరి)లలో కళాశాలలు ఉన్నాయి. సీట్ల సంఖ్య 230. ఇంటర్మీడియెట్ బైపీసీ చదివి, ఎంసెట్‌లో సాధించిన ర్యాంకు ప్రాతిపదికన బీఎస్సీ హార్టికల్చర్ కోర్సులో కౌన్సిలింగ్ ద్వారా ప్రవేశాలు ఉంటాయి.
  
  బీఎస్సీ హార్టికల్చర్ పూర్తిచేసిన వారికి ఎలాంటి అవకాశాలున్నాయి?
  బీఎస్సీ హార్టికల్చర్ కోర్సు పూర్తిచేసిన వారు ప్రభుత్వ ఉద్యానశాఖ అధికారిగా స్థిరపడొచ్చు. ఫుడ్ ప్రాసెసింగ్ సంస్థలో టెక్నికల్ ఆఫీసర్స్, కన్సల్టెంట్లు, నర్సరీ, విత్తనశుద్ధి కర్మాగారాలలో అధికారులుగా ఉద్యోగావకాశాలుంటాయి. తితిదే పరిధిలో ఉద్యాన రూపకల్పన (గార్డెనింగ్ డిజైనింగ్), టూరిజం పరిశ్రమలో గార్డెనింగ్, ల్యాండ్ స్కేపింగ్ ఉద్యోగాలకూ వీరు అర్హులే. ప్లాంట్ డాక్టర్స్‌గా, రైతులకు సలహాదారులుగా అవకాశాలను చేజిక్కించుకోవచ్చు. సొంతంగా నర్సరీలు స్థాపించి స్వయం ఉపాధి బాటలో సాగవచ్చు. అంతేకాదు ఇతర డిగ్రీ విద్యార్థుల తరహాలో సివిల్ సర్వీసెస్, కేంద్ర, రాష్ట్ర పబ్లిక్ సర్వీస్ కమిషన్ పరీక్షలు రాయొచ్చు.
  
  విశ్వవిద్యాలయం పరిధిలో ఎమ్మెస్సీ, పీహెచ్‌డీలలో ఏయే స్పెషలైజేషన్లు ఉన్నాయి?  వీటిలో ప్రవేశానికి అర్హతలేమిటి?
 ఎమ్మెస్సీ హార్టికల్చర్ కోర్సు కాల వ్యవధి రెండేళ్లు. ఫ్రూట్ సైన్స్, కూరగాయల శాస్త్రం, పూలమొక్కల పెంపకం, ల్యాండ్ స్కేపింగ్, సుగంధ ద్రవ్య, ఔషధ మొక్కల పెంపకం వంటి వాటిని స్పెషలైజేషన్లుగా ఎంపిక చేసుకోవచ్చు. రాజేంద్రనగర్, వెంకటరామన్నగూడెం, అనంతరాజుపేట, మోజర్ల కళాశాలల్లో ఎమ్మెస్సీ సీట్లున్నాయి. డాక్టర్ వైఎస్‌ఆర్ ఉద్యాన విశ్వవిద్యాలయం నిర్వహించే ప్రవేశపరీక్ష ద్వారా ఎమ్మెస్సీ హార్టికల్చర్ కోర్సులో ప్రవేశించొచ్చు. అకడమిక్ మెరిట్‌కు 50 శాతం, ప్రవేశ పరీక్షకు 50 శాతం ప్రాధాన్యమిచ్చి సీట్లను కేటాయిస్తారు. హార్టికల్చర్ పీహెచ్‌డీ కోర్సులు వెంకటరామన్నగూడెం, రాజేంద్రనగర్‌లో మాత్రమే అందుబాటులో ఉన్నాయి.
  
  రాష్ట్రంలో సరిపడినన్ని కళాశాలలున్నాయని భావిస్తున్నారా?
 ప్రస్తుతం డిమాండ్‌కు అనుగుణంగా కళాశాలలు లేవని చెప్పొచ్చు. వీటి సంఖ్య పెంచడానికి సంబంధించి త్వరలో నిర్ణయం తీసుకుంటాం.
  
  యూనివర్శిటీ పరిధిలో మొత్తం ఎన్ని పరిశోధనా కేంద్రాలున్నాయి. వీటి స్థాపన వెనుక ప్రధాన ఉద్దేశమేంటి?
 మొత్తం 27 పరిశోధనా కేంద్రాలున్నాయి. జాతీయ స్థాయి సంస్థలు, ఇండియన్ కౌన్సిల్ ఆఫ్ అగ్రికల్చరల్ రీసెర్చ్ (ఐసీఏఆర్), రాష్ట్ర ఉద్యాన మిషన్ ప్రాజెక్టులను పరిశోధనాంశాలుగా తీసుకుంటారు. ఉద్యాన పంటల ఉత్పత్తిని పెంచడం, పోషక విలువల అభివృద్ధి, ఆహారభద్రత, అనుకూల వాతావరణం కల్పించడం, ఆహార పదార్థాల నిల్వ సామర్థ్యం పెంచి రైతులు మెరుగైన ఆదాయం ఆర్జించేలా చూడటం, ఎగుమతులు, ప్రాసెసింగ్ పద్ధతులను ఆవిష్కరించడం ప్రధాన లక్ష్యాలుగా పరిశోధన కేంద్రాలు ఆవిర్భవించాయి.
  
  రాష్ట్రంలో కృషి విజ్ఞాన కేంద్రాల వివరాలు, వాటి ఏర్పాటు లక్ష్యం ఏమిటి?
  విశ్వవిద్యాలయం పరిధిలో మూడు కృషి విజ్ఞాన కేంద్రా లు ఉన్నాయి. ఇవి పశ్చిమ గోదావరి జిల్లాలోని వెంకటరామన్నగూడెం, తూర్పుగోదావరి జిల్లాలోని పందిరిమామిడి, కరీంనగర్ జిల్లాలోని రాంగిరిఖిల్లాలలో ఉన్నాయి. ఇవి ఉద్యాన విస్తరణ కార్యక్రమాలు చేపట్టడం, సాంకేతిక పరిజ్ఞానం, తక్కువ మోతాదులో ఎరువుల వాడకాన్ని ప్రోత్సహించడం, ఆయా పంటకాలాల్లో ఎదురయ్యే సమస్యలపై అన్నదాతలకు అవగాహన కల్పించడం వంటివి చేస్తున్నాయి. ఆదర్శ రైతులకు శిక్షణ, కిసాన్ మేళాలు, ప్రదర్శనలు ఏర్పాటు చేయడం, ప్రసార మాధ్యమాల ద్వారా రైతుల సమస్యలకు పరిష్కారాలు చూపడం వంటి సేవలనూ కూడా అందిస్తున్నాయి.
  
  ఇప్పటి వరకు విశ్వవిద్యాలయం పరిధిలో పరిశోధనల ఫలితంగా కనిపెట్టిన కొత్త రకం వంగడాలు ఏవైనా ఉన్నాయా?
  విశ్వవిద్యాలయం పరిధిలో ఆవిష్కరించిన కొత్త రకం వంగడాలు చాలా ఉన్నాయి. మామిడిలో మంజీర, కేఎంహెచ్-1, నీలేషాన్, నీలుద్దీన్, నీల్ గోవా, స్వర్ణ వంటివి ఉన్నాయి. నిమ్మ: బాలాజీ. అరటి: కొవ్వూరు బొంత. జామ: సఫేద్ జామ్, కోహిర్ సఫేదా. కంద: గజేంద్ర. చిలగడదుంప: సామ్రాట్, కిరణ్, ఆర్‌ఎన్‌ఎస్‌పీ-1. కొబ్బరి: గోదావరి గంగ, డబుల్ సెంచరీ, గౌతమి గంగ, కేరా బస్తర్, కల్ప ప్రతిభ. వంగ: భాగ్యమతి, గులాబి, శ్యామల. పొట్లకాయ, చిక్కుడు, గుమ్మడికాయ, మిరప వంటి పంటలకు సంబంధించి కూడా కొత్త వంగడాల ఆవిష్కరణ జరిగింది.
  
 పరిశోధన కేంద్రాలు, కృషి విజ్ఞాన కేంద్రాలలో నిర్వహించే పరిశోధనల్లో విద్యార్థులకు భాగస్వామ్యం కల్పిస్తున్నారా?
 విద్యార్థుల అవసరాలకు అనుగుణంగా పరిశోధనల్లో భాగస్వాములను చేస్తుంటాం. అలాగే విద్యార్థులకు పరిశోధనలపై అవగాహన కల్పించడానికి ప్రత్యేక కార్యక్రమాలను నిర్వహిస్తున్నాం.
  
  యూనివర్సిటీ పరిధిలో రైతులను ఏ విధంగా చైతన్యపరుస్తున్నారు?
 కృషి విజ్ఞాన కేంద్రాల (కేవీకే) ద్వారా రైతులకు పంటసాగు, ఉత్పత్తి పెంచడంపై శిక్షణ కార్యక్రమాలు నిర్వహిస్తున్నాం. ప్రత్యేక రైతు శిక్షణ కేంద్రం వెంకటరామన్న గూడెం కేవీకేకు అనుబంధంగా ఉంది.
  
  ప్రాంగణ నియామకాలను నిర్వహిస్తున్నారా? వీటిద్వారా ఇప్పటి వరకు ఎంతమందికి ఉద్యోగాలు లభించాయి?
  విశ్వవిద్యాలయంలో ఆంధ్రాబ్యాంకు, ఇండియన్ బ్యాంకు, రుచి సోయా ఇండస్ట్రీస్, విభా సీడ్స్, క్యాడ్‌బరి ఇండియా సంస్థలు ప్రాంగణ నియామకాలు చేపడుతున్నాయి. ఆకర్షణీయమైన వేతనాలతో విద్యార్థులకు ఉద్యోగాలు వస్తున్నాయి.
  
  
  వై.మురళీకృష్ణ
  -  న్యూస్‌లైన్, తాడేపల్లిగూడెం.
  
  బీఎస్సీ హార్టికల్చర్ కోర్సు పూర్తిచేసిన వారు ప్రభుత్వ ఉద్యానశాఖ అధికారిగా స్థిరపడొచ్చు. ఫుడ్ ప్రాసెసింగ్ సంస్థలో టెక్నికల్ ఆఫీసర్స్, కన్సల్టెంట్లు, నర్సరీ, విత్తనశుద్ధి కర్మాగారాలలో అధికారులుగా ఉద్యోగావకాశాలుంటాయి.
  
  ఎమ్మెస్సీ హార్టికల్చర్ కోర్సు కాల వ్యవధి రెండేళ్లు. ఫ్రూట్ సైన్స్, కూరగాయల శాస్త్రం, పూలమొక్కల పెంపకం, ల్యాండ్ స్కేపింగ్, సుగంధ ద్రవ్య, ఔషధ మొక్కల పెంపకం వంటి వాటిని స్పెషలైజేషన్లుగా ఎంపిక చేసుకోవచ్చు.


 యూజీ, పీజీ లా కోర్సుల్లో ప్రవేశానికి ప్రతి ఏటా జాతీయస్థాయిలో నిర్వహించే  పరీక్ష.. కామన్ లా అడ్మిషన్ టెస్ట్ (క్లాట్). ఈ పరీక్షలో వచ్చిన ర్యాంకు ద్వారా  మొత్తం 14 జాతీయ న్యాయ విశ్వవిద్యాలయాల్లో లా కోర్సులు అభ్యసించొచ్చు. 2014 సంవత్సర ప్రవేశాలకు క్లాట్ ప్రకటన వెలువడింది. గాంధీనగర్‌లో ఉన్న గుజరాత్ జాతీయ న్యాయ విశ్వవిద్యాలయం ఈ పరీక్షను నిర్వహించనుంది. ఈ నేపథ్యంలో అర్హతలు, ప్రవేశ ప్రక్రియ, పరీక్ష విధానం, ప్రిపరేషన్ ప్లాన్‌పై ఫోకస్..
 
  
  
  యూజీ కోర్సులకు పరీక్ష ఇలా..
  యూజీ కోర్సుల్లో ప్రవేశాలకు నిర్వహించే పరీక్ష మొత్తం 200 మార్కులకు ఉంటుంది. దీన్ని రెండు గంటల వ్యవధిలో నిర్వహిస్తారు. మొత్తం ప్రశ్నల సంఖ్య 200. తప్పుగా గుర్తించిన సమాధానాలకు నెగెటివ్ మార్కులు ఉంటాయి. ప్రతి తప్పు సమాధానానికి 0.25 మార్కుల కోత విధిస్తారు.
  
  యూజీ కోర్సుల పరీక్ష విధానం
  
  విభాగం    మార్కులు
  ఇంగ్లిష్ ఇన్‌క్లూడింగ్ కాంప్రహెన్షన్    40
  జనరల్ నాలెడ్జ్ అండ్ కరెంట్ అఫైర్స్    50
  ఎలిమెంటరీ మ్యాథమెటిక్స్
  (న్యూమరికల్ ఎబిలిటీ)    20
  లీగల్ ఆప్టిట్యూడ్    50
  లాజికల్ రీజనింగ్    40
 
  
  పీజీ కోర్సుల పరీక్ష విధానం:
  రెండు గంటల వ్యవధిలో నిర్వహించే పరీక్ష మొత్తం 150 మార్కులకు ఉంటుంది. ఇందులో మొదట వ్యాసరూప విధానంలో ఉండే నాలుగు ప్రశ్నలు ఇస్తారు. ఒక్కో ప్రశ్నకు 25 మార్కుల చొప్పున నాలుగు ప్రశ్నలకు 100 మార్కులు ఉంటాయి. ప్రశ్నలన్నీ కాన్‌స్టిట్యూషనల్ లా, జ్యురిప్రుడెన్స్ ల నుంచి అడుగుతారు. మిగిలిన 50 మార్కులకు మల్టిపుల్ చాయిస్ విధానంలో 50 ప్రశ్నలు ఇస్తారు. ఈ ప్రశ్నలన్నీ బార్ కౌన్సిల్ ఆఫ్ ఇండియా నిర్దేశించిన యూజీ కోర్సు సబ్జెక్టులను ఆధారం చేసుకుని ఉంటాయి. కాన్‌స్టిట్యూషన్ లా, జురిప్రుడెన్స్ మినహాయించి అన్ని సబ్జెక్టులపై ప్రశ్నలడుగుతారు. మల్టిపుల్ చాయిస్‌లో తప్పుగా గుర్తించిన సమాధానాలకు నెగెటివ్ మార్కులు కూడా ఉంటాయి. ప్రతి తప్పు సమాధానానికి 0.25 మార్కులు కోత విధిస్తారు.
 
  
  మార్కులు సమమైతే:
  యూజీ పరీక్షలో ఇద్దరు అభ్యర్థులు ఒకే మార్కులు సాధిస్తే లీగల్ ఆప్టిట్యూడ్‌లో ఎక్కువ మార్కులు సాధించినవారిని పరిగణనలోకి తీసుకుంటారు. అక్కడ కూడా సమానమైతే ఎక్కువ వయసున్న అభ్యర్థికి ప్రాధాన్యమిస్తారు. పీజీ పరీక్షలో అయితే వ్యాసరూప ప్రశ్నల్లో ఎక్కువ మార్కులు సాధించినవారికి మొదటి ప్రాధాన్యం ఉంటుంది.
 
  
  అందుబాటులో ప్రీవియస్ ప్రశ్నపత్రాలు:
  గతంలో నిర్వహించిన పాత ప్రశ్నపత్రాలను కూడా అభ్యర్థులు పొందొచ్చు. ఇందుకోసం రూ.250 చెల్లించి ఆన్‌లైన్, ఆఫ్‌లైన్ విధానాల్లో ప్రశ్నపత్రాలను పొందే వీలుంది. పోస్ట్ ద్వారా ప్రశ్నపత్రాలు కావాల్సినవారు తపాల ఖర్చుల కింద అదనంగా మరో రూ.150 పంపాలి.
  
  యూజీ కోర్సుల అర్హత:
  జనరల్/ఓబీసీ/శారీరక వికలాంగులు 45 శాతం (ఎస్సీ/ఎస్టీలకు 40 శాతం) మార్కులతో 10+2 ఉత్తీర్ణత. 2014లో ఇంటర్ సెకండియర్ పరీక్షలు రాసేవారు అర్హులే.
  వయోపరిమితి: జూలై 1, 2014 నాటికి జనరల్/ఓబీసీ/శారీరక వికలాంగులకు 20 ఏళ్లు (ఎస్సీ/ఎస్టీలకు 22 ఏళ్లు) మించరాదు.
  పీజీ కోర్సులకు అర్హత:
  జనరల్/ఓబీసీ/శారీరక వికలాంగులు 55 శాతం (ఎస్సీ, ఎస్టీలకు 50 శాతం) మార్కులతో ఎల్‌ఎల్‌బీ/ఐదేళ్ల ఇంటిగ్రేటెడ్ ఎల్‌ఎల్‌బీ ఉత్తీర్ణత.
  
  దరఖాస్తు విధానం: ఆన్‌లైన్ ద్వారా
  దరఖాస్తు రుసుం:  జనరల్/ఓబీసీ/శారీరక వికలాంగులకు రూ.4,000
  ఎస్సీ/ఎస్టీలకు రూ.3500
  ఆన్‌లైన్ దరఖాస్తుల ప్రారంభం: జనవరి 1, 2014
  ఆన్‌లైన్ దరఖాస్తులకు చివరి తేదీ: మార్చి 31, 2014
  పరీక్ష తేదీ: మే 11, 2014
  వెబ్‌సైట్: www.clat.ac.in
  
  ఇన్‌స్టిట్యూట్లు
  
  క్లాట్ ద్వారా ప్రవేశం కల్పించే యూనివర్సిటీలు:
  నేషనల్ లా స్కూల్ ఆఫ్ ఇండియా యూనివర్సిటీ (ఎన్‌ఎల్‌ఎస్‌ఐయూ) - బెంగళూరు
  నల్సార్ యూనివర్సిటీ ఆఫ్ లా (నల్సార్) - హైదరాబాద్
  నేషనల్ లా ఇన్‌స్టిట్యూట్ యూనివర్సిటీ - భోపాల్
  ద వెస్ట్ బెంగాల్ నేషనల్ యూనివర్సిటీ ఆఫ్ జురిడికల్ సెన్సైస్ - కోల్‌కతా
  నేషనల్ లా యూనివర్సిటీ - జోధ్‌పూర్
  హిదయతుల్లాహ్ నేషనల్ లా యూనివర్సిటీ - రాయ్‌పూర్
  గుజరాత్ నేషనల్ లా యూనివర్సిటీ-గాంధీనగర్
  డాక్టర్ రామ్‌మనోహర్ లోహియా నేషనల్ లా యూనివర్సిటీ - లక్నో
  రాజీవ్‌గాంధీ నేషనల్ యూనివర్సిటీ ఆఫ్ లా - పాటియాలా
  చాణక్య నేషనల్ లా యూనివర్సిటీ - పాట్నా
  ద నేషనల్ యూనివర్సిటీ ఆఫ్ అడ్వాన్స్‌డ్ లీగల్ స్టడీస్ - కోచి
  నేషనల్ లా యూనివర్సిటీ - కటక్ (ఒడిశా)
  నేషనల్ యూనివర్సిటీ ఆఫ్ స్టడీ అండ్ రీసెర్చ్ ఇన్ లా - రాంచీ
  నేషనల్ లా యూనివర్సిటీ అండ్ జ్యుడీషియల్ అకాడమీ - గువహటి (అసోం)
  
  
  రిఫరెన్స్ బుక్స్
  ఇంగ్లిష్ గ్రామర్ - రెన్ అండ్ మార్టిన్, వర్డ్ పవర్ మేడ్ ఈజీ-నార్మన్ లూయిస్.
  లీగల్ అవేర్‌నెస్ అండ్ లీగల్ రీజనింగ్ ఫర్ ది క్లాట్-ఏపీ భరద్వాజ్
  ఏ మోడ్రన్ అప్రోచ్ టు లాజికల్ రీజనింగ్ - ఆర్‌ఎస్ అగర్వాల్
  క్లాట్ ఎగ్జామ్ గైడ్-అరిహంత్ పబ్లికేషన్స్
  క్లాట్ ప్రీవియస్ ప్రశ్నపత్రాలు
  జనరల్ నాలెడ్జ్ కోసం మళయాల మనోరమ ఇయర్‌బుక్, కరెంట్ అఫైర్స్ కోసం ఏవైనా మ్యాగజైన్లు, దినపత్రికలు.
  
  
  ప్రిపరేషన్ ప్లాన్..
  ఇంగ్లిష్ కాంప్రహెన్షన్:
  అభ్యర్థి ఇంగ్లిష్ వ్యాకరణాన్ని, గ్రహణశక్తిని పరిశీలించే ఉద్దేశంతో ప్రవేశపెట్టిన విభాగం ఇంగ్లిష్. ఇచ్చిన ప్యాసేజ్ ప్రధాన విషయాన్ని గుర్తించడంతోపాటు పదాలను అర్థాలను తెలుసుకుని ప్రశ్నలకు సమాధానాలు ఇవ్వాలి. గ్రామర్ విభాగంగా తప్పుగా ఇచ్చిన వాక్యాలను గుర్తించి వాటిని సరిగా రూపొందించడం, వాక్యాల మధ్య ఇచ్చిన ఖాళీలో సరైన పదాన్ని నింపడం వంటివాటిపై ఈ విభాగంలో ప్రశ్నలుంటాయి. ఇంగ్లిష్‌లో అత్యధిక మార్కులు సాధించడానికి గ్రామర్‌ను వీలైనంతమేర ప్రాక్టీస్ చేయాలి. దీంతోపాటు ఏవైనా ఆంగ్ల దిన పత్రికల్లో ఒక ప్యాసేజ్‌ను పెన్సిల్‌తో నోట్‌బుక్‌లో రాసుకుని మధ్య ఖాళీలను చెరిపేసి సరైన పదాలతో నింపడం సాధన చేయాలి.
 
  
  జనరల్ నాలెడ్జ్ అండ్ కరెంట్ అఫైర్స్:
  వర్తమాన వ్యవహారాలపై అభ్యర్థికున్న పట్టును తెలుసుకోవడానికి ఉద్దేశించిన విభాగం జనరల్ నాలెడ్జ్ అండ్ కరెంట్ అఫైర్స్. నిర్దేశిత సిలబస్ అంటూ లేని ఈ విభాగంలో ఎలాంటి ప్రశ్నలు ఎదురైనా సమాధానం గుర్తించడానికి సిద్ధంగా ఉండాలి. ఈ విభాగంలో వ్యక్తులు - నియామకాలు, అవార్డులు, క్రీడలు - రికార్డులు, సమావేశాలు, ముఖ్యమైన దినోత్సవాలు, బిరుదులు, ముఖ్యమైన అంతర్జాతీయ సంఘటనలు, శాస్త్ర, సాంకేతిక అంశాలు, భారతదేశ స్వాతంత్య్రోద్యమం, శాస్త్రవేత్తలు - ఆవిష్కరణలు, భారతదేశ చరిత్ర - సంస్కృతి, ఐక్యరాజ్యసమితి, ఇస్రో ప్రయోగాలు, భారతదేశ క్షిపణి పరీక్షలు మొదలైనవాటిపై ప్రశ్నలుంటాయి. ఈ విభాగంలో విజయం సాధించడానికి మలయాల మనోరమ ఇయర్‌బుక్‌తోపాటు ఫ్రంట్‌లైన్, కాంపిటీషన్ సక్సెస్ రివ్యూ వంటి మ్యాగజీన్లను చదవాలి. ప్రతిరోజు ఏవైనా రెండు దినపత్రికలను చదువుతుండాలి.
 
  
  ఎలిమెంటరీ మ్యాథమెటిక్స్:
  ఇందులో గణితంలో ప్రాథమిక పరిజ్ఞానాన్ని తెలుసుకునేలా ప్రశ్నలు ఎదురవుతాయి. పదో తరగతి స్థాయిలోనే ఈ ప్రశ్నలుంటాయి. ప్రాథమిక సూత్రాలు, ప్రాథమిక భావనలు, కాలం-దూరం, వడ్డీ, చక్రవడ్డీ, పని-సమయం వంటివాటిపై ప్రశ్నలుంటాయి. 8 నుంచి పదో తరగతి వరకు ఉన్న మ్యాథ్స్ టెక్ట్స్‌బుక్స్‌లోని సమస్యలను సాధన చేయాలి.
 
  
  లీగల్ ఆప్టిట్యూడ్:
  పరీక్షలో ఎక్కువ వెయిటేజ్ ఉన్న విభాగం లీగల్ ఆప్టిట్యూడ్. ఇందులో ప్రధానంగా స్టడీ ఆఫ్ లా, రీసెర్చ్ ఆప్టిట్యూడ్, సమస్య పరిష్కార సామర్థ్యంలో అభ్యర్థిని అంచనా వేసేలా ప్రశ్నలడుగుతారు. ఇచ్చిన న్యాయ సూత్రాలు, న్యాయ ప్రతిపాదనలు ఉపయోగించి ఇచ్చిన వాస్తవ సమితికి సరైన ముగింపు ఇవ్వాల్సి ఉంటుంది. ఇచ్చిన ప్రతిపాదనలు తప్పు లేదా కరెక్ట్ కావచ్చు. అయితే అభ్యర్థులు ఇచ్చిన ప్రతిపాదనలు నిజమైనవని భావించి సరైన సమాధానం గుర్తించాలి.
 
  
  లాజికల్ రీజనింగ్:
  తార్కిక నమూనాలు, లాజికల్ లింక్స్‌ను గుర్తించడంతోపాటు తర్కవిరుద్ధమైన వాదనలను సరిచేయడంలో అభ్యర్థి సామర్థ్యాన్ని పరీక్షించేలా ప్రశ్నలుంటాయి. ఇందులో భాగంగానే లాజికల్ సీక్వెన్సెస్, ఎనాలజీస్ మొదలైనవాటిపై ప్రశ్నలుంటాయి. తార్కిక విశ్లేషణ శక్తిని పరీక్షించే ఈ విభాగంలో రాణించడానికి సమయస్ఫూర్తి, వేగం ప్రధాన ఆయుధాలు.


 ఆర్మీ, నేవీ, ఎయిర్‌ఫోర్స్, నేవల్ అకాడెమీల్లో ప్రవేశానికి యూపీఎస్సీ నిర్వహించే నేషనల్ డిఫెన్స్ అకాడెమీ (ఎన్‌డీఏ) అండ్ నేవల్ అకాడెమీ (ఎన్‌ఏ) ప్రకటన వెలువడింది.ఈ పరీక్షలో విజయం సాధించినవారు బీటెక్, బీఎస్సీ, బీఏ కోర్సులు ఉచితంగా పూర్తిచేయడమే కాకుండా లెఫ్టినెంట్, సబ్ లెఫ్టినెంట్, ఫ్లైయింగ్ ఆఫీసర్ హోదాతో త్రివిధ దళాల్లో కెరీర్‌కు బాటలు వేసే ఎన్‌డీఏ-ఎన్‌ఏ ఎగ్జామ్ వివరాలు..
  
 
 రాత పరీక్ష విధానం:
 ఇందులో రెండు పేపర్లుంటాయి. అవి.. 1. మ్యాథ్స్ (300 మార్కులు), 2. జనరల్ ఎబిలిటీ టెస్ట్ (600 మార్కులు). రెండో పేపర్ జనరల్ ఎబిలిటీ టెస్ట్‌లో భాగంగా పార్ట్-ఏ, పార్ట్-బీ అనే రెండు విభాగాలు ఉంటాయి. పార్ట్-ఏలో ఇంగ్లిష్ 200 మార్కులకు, పార్ట్-బీలో జనరల్ నాలెడ్జ్ 400 మార్కులకు ప్రశ్నలడుగుతారు. ప్రశ్నలన్నీ ఆబ్జెక్టివ్ విధానంలో ఉంటాయి. నెగెటివ్ మార్కులుంటాయి. ఒక్కో పేపర్ వ్యవధి రెండున్నర గంటలు.
 
  
  మొత్తం ఖాళీలు:
  నేషనల్ డిఫెన్స్ అకాడెమీ:320 (ఆర్మీ-208, నేవీ-42, ఎయిర్‌ఫోర్స్-70)
  నేవల్ అకాడెమీ (10+2 కేడెట్ ఎంట్రీ స్కీమ్): 55
  
 విద్యార్హత:
 ఆర్మీ వింగ్ (ఎన్‌డీఏ):ఏదైనా గ్రూప్‌తో 10+2 ఉత్తీర్ణత.
 ఎయిర్‌ఫోర్స్, నేవల్ విభాగాలు (ఎన్‌డీఏ); 10+2 క్యాడెట్ ఎంట్రీ స్కీమ్ (ఇండియన్ నేవల్ అకాడెమీ): ఫిజిక్స్, మ్యాథమెటిక్స్‌లతో 10+2 ఉత్తీర్ణత.
 వయోపరిమితి: అవివాహిత పురుషులు మాత్రమే అర్హులు. వీరు జూలై 2, 1995- జూలై 1, 1998 మధ్య జన్మించి ఉండాలి. నోటిఫికే షన్‌లో పేర్కొన్న నిర్దేశిత శారీరక ప్రమాణాలను కలిగి ఉండాలి.
 ఎంపిక విధానం: రాత పరీక్ష, ఇంటెలిజెన్స్ అండ్ పర్సనాలిటీ టెస్ట్ ఆధారంగా ఎంపిక ఉంటుంది.
 దరఖాస్తు విధానం: ఆన్‌లైన్ ద్వారా దరఖాస్తు చేసుకోవాలి.
 దరఖాస్తుకు చివరి తేదీ: జనవరి 20, 2014
 పరీక్ష తేదీ: ఏప్రిల్ 20, 2014
 వెబ్‌సైట్: upsconline.nic.in
 
  
  సన్నద్ధమవ్వండిలా..
  
  పేపర్-1 మ్యాథ్స్
  దీనికి మూడొందల మార్కులు ఉంటాయి. ఆల్జీబ్రాలో భాగంగా కాన్సెప్ట్స్ ఆఫ్ సెట్, వెన్ చిత్రాలు, డీ మోర్గాన్ లా, రిలేషన్, ఈక్వలెన్స్ రియాక్షన్స్‌పై ప్రశ్నలుంటాయి. కాంప్లెక్స్ నంబర్స్- బేసిక్ ప్రాపర్టీస్, మాడ్యూల్స్, ఆర్గ్యుమెంట్, కూబ్ రూట్స్ ఆఫ్ యూనిటీ, బైనరీ సిస్టమ్స్ ఆఫ్ నంబర్స్, క్వాడ్రియాటిక్ ఈక్వేషన్స్, జియోమెట్రిక్ అండ్ హార్మోనిక్ ప్రోగ్రెషన్స్‌ల నుంచి ప్రశ్నలడుగుతారు. మ్యాట్రిసెస్ అండ్ డెటర్మినెంట్స్‌లో భాగంగా బేసిక్ ప్రాపర్టీస్ ఆఫ్ డిటర్మెంట్స్‌పై ప్రశ్నలుంటాయి.
 
  
  ఇంకా ట్రిగ్నామెట్రీ, ఎనలిటికల్ జియోమెట్రీ ఆఫ్ టూ అండ్ త్రీ డెమైన్షన్స్, డిఫరెన్షియల్ కాలిక్యులస్, ఇంటిగ్రెల్ కాలిక్యులస్ డిఫరెన్షియల్ ఈక్వేషన్స్, వెక్టార్ ఆల్జీబ్రా, స్టాటిస్టిక్స్, ప్రాబబులిటీల నుంచి ప్రశ్నలడుగుతారు. ఈ పరీక్ష స్థాయి ఇంటర్మీడియెట్ కాబట్టి సంబంధిత తరగతుల మ్యాథ్స్ పాఠ్యపుస్తకాల్లోని ముఖ్యమైన భావనలను, ప్రాథమిక అంశాలను, వివిధ సూత్రాలను బాగా చదవాలి. అదేవిధంగా వివిధ సూత్రాలను ఉపయోగించి సమస్యలను పరిష్కరించడం ప్రాక్టీస్ చేయాలి. రెండో పేపర్‌తో పోలిస్తే మొదటి పేపర్‌లోనే విద్యార్థులు ఎక్కువ మార్కులు సాధించే అవకాశం ఉంది.
 
  
  ఎందుకంటే జేఈఈ మెయిన్, అడ్వాన్స్‌డ్, ఎంసెట్, ఇతర ఇంజనీరింగ్ ఎంట్రెన్స్ ఎగ్జామ్‌లకు సిద్ధమయ్యేవారు ఈ ప్రశ్నలకు మిగిలినవారితో పోలిస్తే సులువుగానే సమాధానాలు గుర్తించొచ్చు. సిలబస్‌లో ఉన్న చాప్టర్లపై ఎక్కువ దృష్టి సారించి బాగా సాధన చేస్తే అత్యధిక మార్కులు సాధించొచ్చు. అదేవిధంగా ప్రీవియస్ ఇయర్స్ ప్రశ్నపత్రాలను సేకరించి సాధన చేస్తే ప్రశ్నల సరళి తెలియడంతోపాటు ఏ చాప్టర్లకు ఎక్కువ వెయిటేజ్ ఉందో తెలుస్తుంది. అందుకనుగుణంగా విద్యార్థులు ప్రిపరేషన్ శైలిని మలచుకోవాలి.
  
  
  
  పేపర్-2 జనరల్ ఎబిలిటీ టెస్ట్
  పార్ట్-ఎ ఇంగ్లిష్: దీనికి 200 మార్కులు ఉంటాయి. అభ్యర్థికి ఇంగ్లిష్‌లో ఏమేరకు అవగాహన ఉందో తెలుసుకునేలా ప్రశ్నలుంటాయి. పదాలు ఉపయోగించడం, వ్యాకరణం, పదసంపద (వొకాబులరీ), కాంప్రహెన్షన్ అంశాల్లో అభ్యర్థిని పరీక్షిస్తారు. సెంటెన్స్ కరెక్షన్, ఆర్టికల్స్, టెన్సెస్, ప్రిపోజిషన్స్, డెరైక్ట్ ఇన్‌డెరైక్ట్ సెంటెన్సెస్ మొదలైన అంశాల నుంచి ప్రశ్నలడుగుతారు. పదో తరగతి, ఇంటర్ ఫస్టియర్ స్థాయిల్లో ఉండే జనరల్ ఇంగ్లిష్‌కు సంబంధిత తరగతుల పాఠ్యపుస్తకాల్లో ఉన్న వివిధ వ్యాకరణాంశాలను సాధన చేయాలి.
  పార్ట్-బీ జనరల్ నాలెడ్జ్: ఇందులో ఆరు సెక్షన్‌లు (సెక్షన్ ఎ నుంచి ఎఫ్ వరకు) ఉంటాయి. వీటికి 400 మార్కులు. ఫిజిక్స్, కెమిస్ట్రీ, జనరల్ సైన్స్, సోషల్ స్టడీస్, జాగ్రఫీ, కరెంట్ ఈవెంట్స్ అంశాల నుంచి ప్రశ్నలడుగుతారు.
 
  
  సెక్షన్-ఏ ఫిజిక్స్: 25 శాతం ప్రశ్నలు ఈ సబ్జెక్ట్ నుంచే అడుగుతారు. సూత్రాలు, నియమాలు, ప్రమాణాలు, పదార్థాల ధర్మాలు, ద్రవ్యరాశి, భారం, ఘనపరిమాణం, పీడనం, వేగం, త్వరణం, గురుత్వాకర్షణ శక్తి, న్యూటన్ నియమాలు, శక్తి, శబ్దతరంగాలు, లఘు లోలకం, కాంతి, పరావర్తనం, వక్రీభవనం.. ఇలా భౌతికశాస్త్రంలోని అన్ని ప్రాథమికాంశాలనూ బాగా చదువుకోవాలి. జేఈఈ మెయిన్స్, నీట్ మొదలైన పోటీపరీక్షల మెటీరియల్‌ను సిలబస్ ఆధారంగా ఒక క్రమ పద్ధతిలో చదవడంతోపాటు ఇంటర్ రెండేళ్ల ఫిజిక్స్ పాఠ్యపుస్తకాల్లోని ప్రధాన సూత్రాలను, భావనలను చదివితే ఈ విభాగం నుంచి అధిక మార్కులు సాధించొచ్చు.
 
  
  సెక్షన్-బీ కెమిస్ట్రీ: ఈ సబ్జెక్టుకు 15 శాతం మార్కులు కేటాయించారు. పదార్థ భౌతిక, రసాయన మార్పులు; సూత్రాలు, సంకేతాలు, సమీకరణాలు, ధర్మాలు, ఆమ్లాలు, క్షారాలు, లవణాలు, ఆక్సీకరణం, క్షయకరణం; కార్బన్, దాని రూపాంతరాలు; సహజ, రసాయన ఎరువులు; వివిధ పదార్థాల ఉత్పత్తికి అవసరమయ్యే ఇతర పదార్థాలు, పరమాణు సిద్ధాంతాలు మొదలైనవాటిని క్షుణ్నంగా చదవాలి. 9, 10 తరగతుల్లోని సంబంధిత టాపిక్స్‌లోని ప్రాథమిక అంశాలను చదువుతూ నోట్స్ రాసుకోవాలి. ఈ ప్రాథమిక భావనలను దగ్గర ఉంచుకుని ఇంటర్ కెమిస్ట్రీ పాఠ్యపుస్తకాలను లోతుగా అధ్యయనం చేస్తే అధిక మార్కులు పొందొచ్చు.
 
  
  సెక్షన్-సి జనరల్ సైన్స్: 10 శాతం ప్రశ్నలు ఈ విభాగం నుంచే అడుగుతారు. వీటిలో ఎక్కువ ప్రశ్నలు జీవశాస్త్రం నుంచే వస్తాయి. సజీవులు-నిర్జీవుల మధ్య భేదాలు, కణాల జీవనం, మొక్కలు, జంతువుల ఎదుగుదల, వాటి పునరుత్పత్తి, మానవ దేహం, అందులోని ముఖ్యావయవాలపై ప్రాథమిక పరిజ్ఞానం, సాధారణ రోగాలు- కారణాలు- నివారణ, ఆహారం, శక్తి కేంద్రకాలు, సమతులాహారం, సౌర కుటుంబం, ప్రముఖ శాస్త్రవేత్తల ఆవిష్కరణలు..వంటి అంశాల్లో ప్రశ్నలొస్తాయి. 8, 9,10 తరగ తుల జీవ శాస్త్రం పాఠ్యపుస్తకాల్లో ముఖ్యాంశాలను సినాప్సిస్ రూపంలో రాసుకుని చదువుకుంటే ఈ విభాగంలో అధిక మార్కులు సాధించొచ్చు.
 
  
  సెక్షన్-డీ చరిత్ర, స్వాతంత్య్రోద్యమం: 20 శాతం ప్రశ్నలు ఈ విభాగం నుంచే వస్తాయి. భారతదేశ చరిత్ర, నాగరికత, సంస్కృతి, భారత స్వాతంత్య్రోద్యమం, భారత రాజ్యాంగం ప్రాథమికాంశాలు, కార్యనిర్వహణ వ్యవస్థ, పంచవర్ష ప్రణాళికలు- ప్రాథమిక అంశాలు, పంచాయతీరాజ్, గాంధీజీ బోధనలు, ఆధునిక ప్రపంచం, అమెరికా స్వాతంత్య్రోద్యమం, ఫ్రెంచ్ విప్లవం, పారిశ్రామిక విప్లవం, రష్యా విప్లవం, సమాజంపై సైన్స్ అండ్ టెక్నాలజీ ప్రభావం, పంచశీల సూత్రాలు, ప్రజాస్వామ్యం, సోషలిజం, కమ్యూనిజం, ఆధునిక ప్రపంచంలో భారత్ పాత్ర... అంశాల నుంచి ఈ విభాగంలో ప్రశ్నలొస్తాయి.
 
  
  సెక్షన్-ఈ జాగ్రఫీ: ఈ సెక్షన్‌కు 20 శాతం ప్రశ్నలు కేటాయించారు. భూమి, ఆకారం, పరిమాణం, అక్షాంశాలు, రేఖాంశాలు, టైమ్ కాన్సెప్ట్, ఇంటర్నేషనల్ డేట్ లైన్; భూ భ్రమణం, భూ పరిభ్రమణం- వాటి ప్రభావాలు, శిలాజాలు-వాటి వర్గీకరణ, భూకంపాలు, వాతావరణం, పీడనం, గాలులు, తుపాన్‌లు, తేమ, భారతదేశ భూగోళం, దేశంలో లభించే ఖనిజాలు, ముఖ్య శక్తి కేంద్రకాలు, వ్యవసాయ, పారిశ్రామిక కేంద్రకాలు, దేశంలో రేవు పట్టణాలు, రోడ్డుమార్గాలు-రవాణావ్యవస్థ, ఎగుమతులు, దిగుమతులు అంశాల నుంచి ప్రశ్నలడుగుతారు.
 
  
  సెక్షన్-ఎఫ్ కరెంట్ ఈవెంట్స్: ఈ విభాగానికి 10 శాతం మార్కులు కేటాయించారు. ఈ మధ్య కాలంలో మన దేశంలో జరిగిన వివిధ ముఖ్య సంఘటనలతోపాటు ప్రపంచంలో తాజా పరిణామాలు కూడా తెలుసుకోవాలి. వ్యక్తులు- అవార్డులు, క్రీడలు, సదస్సులు- ప్రదేశాలులాంటివాటిపై దృష్టిపెట్టాలి. పరీక్ష తేదీనాటికి ఆరు నెలల ముందు నుంచి ముఖ్యమైన సంఘటనలను ఒక వరుస క్రమంలో చదివితే ఈ విభాగంలో అత్యధిక మార్కులు సాధించొచ్చు. మలయాళ మనోరమ ఇయర్ బుక్, ఏవైనా కరెంట్ అఫైర్స్ మ్యాగజైన్లను చదవాలి.
  
  
  శిక్షణ ఇలా..
  ఆర్మీ, నేవీ, ఎయిర్‌ఫోర్స్ ఏ సర్వీస్‌కి ఎంపికైనా మూడేళ్ల పాటు పుణెలోని నేషనల్ డిఫెన్స్ అకాడెమీలో శిక్షణ నిర్వహిస్తారు. మొదటి రెండున్నరేళ్లు ఈ మూడు సర్వీస్‌లకూ శిక్షణ ఒకేవిధంగా కొనసాగుతుంది. డిగ్రీ తరగతులతోపాటు సంబంధిత ట్రైనింగ్ ఉంటుంది. తర్వాత అభ్యర్థి ప్రాధమ్యాల ఆధారంగా బీఎస్సీ/ బీఎస్సీ(కంప్యూటర్ సైన్స్), బీఏ డిగ్రీలను ఢిల్లీలోని జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ యూనివర్సిటీ ప్రదానం చేస్తుంది.
  
  ఆ తర్వాత ఆర్మీ క్యాడెట్లు ఇండియన్ మిలటరీ అకాడెమీ-డెహ్రాడూన్, నేవల్ క్యాడెట్లు ఇండియన్ నావల్ అకాడెమీ- ఎజిమల, ఎయిర్‌ఫోర్స్ క్యాడెట్లు ఎయిర్ ఫోర్స్ అకాడెమీ-హైదరాబాద్‌లో సంబంధిత అంశాల్లో ఏడాదిపాటు శిక్షణ పొందుతారు. ఈ ట్రైనింగ్‌లో నెలకు రూ.21,000 స్టైపెండ్ చెల్లిస్తారు. ఎన్‌డీఏ ఎంపికైనవాళ్లకు నాలుగేళ్లపాటు అకడమిక్, ఫిజికల్ ట్రైనింగ్ ఇండియన్ నేవల్ అకాడెమీ-ఎజిమలలో కొనసాగుతుంది.
  
  శిక్షణ తర్వాత బీటెక్ డిగ్రీ అందిస్తారు. ఆ తర్వాత ఆర్మీ, నేవీ, ఎయిర్‌ఫోర్స్ క్యాడెట్లను వివిధ హోదాల్లో నియమిస్తారు. ఏ సర్వీస్‌కు ఎంపికైనా నెలకు రూ.35,000కు పైగా పొందొచ్చు. దీంతోపాటు అలవెన్సులూ ఉంటాయి. భవిష్యత్తులో సంబంధిత విభాగానికి చీఫ్‌గా ఎంపికయ్యే అవకాశం ఉంటుంది.
  
  రిఫరెన్స్ బుక్స్
  మ్యాథ్స్, ఫిజిక్స్, కెమిస్ట్రీ: ఇంటర్మీడియెట్ ప్రథమ, ద్వితీయ సంవత్సరాల పాఠ్యపుస్తకాలు,
  ఎంసెట్/జేఈఈ/నీట్ స్టడీ మెటీరియల్
  ఇంగ్లిష్: రెన్ అండ్ మార్టిన్ హైస్కూల్ ఇంగ్లిష్ గ్రామర్, -నార్మన్ లూయీస్ వర్డ్ పవర్ మేడ్ ఈజీ
  జనరల్ సైన్స్, సోషల్ స్టడీస్,జాగ్రఫీ: ఎన్‌సీఈఆర్‌టీ 8, 9,10తరగతుల సోషల్, బయాలజీ పుస్తకాలు, అట్లాస్
  కరెంట్ ఈవెంట్స్: మనోరమ ఇయర్ బుక్
  
  
  
  ఇంటెలిజెన్స్ అండ్ పర్సనాలిటీ టెస్ట్
  సర్వీస్ సెలక్షన్ బోర్డ్ నిర్వహించే పర్సనాలిటీ టెస్ట్‌కు 900 మార్కులుంటాయి. వివిధ అంశాల్లో అభ్యర్థి ప్రాథమిక పరిజ్ఞానాన్ని తెలుసుకోవడానికి వెర్బల్, నాన్ వెర్బల్ పరీక్షలు నిర్వహిస్తారు. గ్రూప్ డిస్కషన్, గ్రూప్ ప్లానింగ్, ఔట్ డోర్ గ్రూప్ టాస్క్స్, ఏదైనా సబ్జెక్ట్/అంశంలో ప్రసంగించమనడం... లాంటివన్నీ ఈ పరీక్షలో భాగమే. అభ్యర్థి మానసిక సామర్థ్యం,
  తెలివితేటలు, సమాజంపై అవగాహన, వర్తమాన వ్యవహారాలపై ఆసక్తి... ఇవన్నీ ఈ పరీక్షల ద్వారా తెలుసుకుంటారు.
  
  
  ఫిజికల్ టెస్ట్
  రాత పరీక్ష ఉత్తీర్ణులకు నిర్వహిస్తారు. నిర్దేశిత ఎత్తు, దానికి తగ్గ బరువు ఉండాలి. ఏ విధమైన శారీరక లోపాలు ఉండకూడదు. ఛాతీ విస్తీర్ణం కనీసం 81 సెం.మీ. ఉండాలి. ఊపిరి పీల్చక ముందు, పీల్చిన తర్వాత వ్యత్యా సం 5 సెం.మీ.కు తక్కువ కాకూడదు. దృష్టిదోషాలు ఉండకూడదు. 2.4 కి.మీ. దూరాన్ని 15 నిమిషాల్లో పరుగెత్తాలి.
  
  
  పదోన్నతులిలా...
  ఆర్మీ    నేవీ    ఎయిర్‌ఫోర్స్
  లెఫ్టినెంట్    సబ్ లెఫ్టినెంట్    ఫ్లైయింగ్ ఆఫీసర్
  కెప్టెన్    లెఫ్టినెంట్    ఫ్లైట్ లెఫ్టినెంట్
  మేజర్    లెఫ్టినెంట్
      కమాండర్     స్క్వాడ్రన్ లీడర్
  లెఫ్టినెంట్ కల్నల్    కమాండర్    వింగ్ కమాండర్
  కల్నల్    కెప్టెన్    గ్రూప్ కెప్టెన్
  (సెలెక్షన్)    (సెలెక్షన్)    (సెలెక్షన్)
  కల్నల్     కెప్టెన్    గ్రూప్ కెప్టెన్
  (సెలెక్షన్)    (టైంస్కేల్)    (టైంస్కేల్)
  బ్రిగేడియర్    కమోడర్    ఎయిర్ కమోడర్
  మేజర్ జనరల్     రేర్ అడ్మిరల్    ఎయిర్ వైస్‌మార్షల్
  లెఫ్టినెంట్ జనరల్    వైస్ అడ్మిరల్    ఎయిర్‌మార్షల్
  జనరల్    అడ్మిరల్    ఎయిర్‌చీఫ్ మార్షల్
  


 గేట్.. గ్రాడ్యుయేట్ ఆప్టిట్యూడ్ టెస్ట్ ఇన్ ఇంజనీరింగ్. ప్రతిష్టాత్మక ఇన్‌స్టిట్యూట్‌ల నుంచి ఇంజనీరింగ్‌లో మాస్టర్స్ /పీహెచ్‌డీ కోర్సుల్లో ప్రవేశంతోపాటు.. పీఎస్‌యూలలో ఎంట్రీలెవల్ రిక్రూట్‌మెంట్స్‌కు వేదికగా నిలిచే అద్భుత మార్గం.. ఈ క్రమంలో వేసే ప్రతి అడుగు కీలకమే.. ముఖ్యంగా పరీక్ష రోజున అనుసరించే వ్యూహాలే మన విజయంలో నిర్ణయాత్మక పాత్రను పోషిస్తాయి.. అంతవరకూ సాగించిన ప్రిపరేషన్ ఒక ఎత్తై.. పరీక్ష రోజున అనుసరించే వ్యూహం మరో ఎత్తు.. ఈ వ్యూహాన్ని పకడ్బందీగా ఛేదిస్తేనే శ్రమకు ఫలితం దక్కడంతోపాటు.. ఉన్నత కెరీర్ బాటలు వేసుకోవచ్చు.. ఈ నేపథ్యంలో గేట్ పరీక్ష రోజున అనుసరించాల్సిన వ్యూహాలపై గత విజేతల సూచనలు..
 
  
  ఈసీఈ
 ఈ బ్రాంచ్‌లో మెరుగైన ర్యాంక్ సాధించాలంటే ఫార్ములాలన్నిటీపై పట్టు సాధించాలి.
 ఇందులో ఫార్ములా, థియరీ బేస్డ్ ప్రశ్నలు ఉంటాయి. దాదాపు టెక్ట్స్ బుక్స్ నుంచి ప్రశ్నలు వస్తాయని చెప్పొచ్చు.
 మొత్తం 65 ప్రశ్నలు ఉంటాయి. 100 మార్కులు కేటాయించారు. ఇందులో జనరల్ ఆప్టిట్యూడ్‌కు సంబంధించి 10 ప్రశ్నలు ఉంటాయి. వీటికి 15 మార్కులు కేటాయించారు. 1 మార్కు ప్రశ్నలు 25, 2 మార్కుల ప్రశ్నలు 30 ఉంటాయి. ఇంజనీరింగ్ మ్యాథమెటిక్స్‌కు 13 శాతం మార్కులు కేటాయించారు.
 డిజిటల్ ఎలక్ట్రానిక్స్, సిగ్నల్స్, సిస్టమ్స్, కంట్రో ల్ సిస్టమ్స్, ఎలక్ట్రానిక్ డివెజైస్, కమ్యూనికేషన్ అంశాలు ముఖ్యమైనవి. పరీక్షలో ముందుగా ఈ అంశాల నుంచి వచ్చే ప్రశ్నలు ప్రయత్నించడం ఉత్తమం. ఎందుకంటే ఈ ప్రశ్నలు సులభంగా ఉంటాయి. అంతేకాకుండా తక్కువ సమయంలో ఎక్కువ ప్రశ్నలు సాధించవచ్చు.
 రెండు మార్కుల ప్రశ్నలకు మూడు నిమిషాలు, ఒక మార్కు ప్రశ్నకు నిమిషం వరకు సమయాన్ని కేటాయించాలి.
 సాధారణంగా ఈ బ్రాంచ్‌లో అడిగే ప్రశ్నలు సులభంగా ఉంటాయని చెప్పొచ్చు. ప్రాథమిక భావనలపై పట్టు ఉంటే ఈ ప్రశ్నలను సాధించవచ్చు.
 గెస్సింగ్ వంటి వాటిని అన్వయించకుండా అవగాహన లేని ప్రశ్నలను వదిలివేయడం ఉత్తమం. ఎందుకంటే నెగిటివ్ మార్కింగ్ ఉంది. దాంతో ర్యాంక్ ప్రభావితమయ్యే అవకాశం ఎక్కువ.
 సంబంధిత బ్రాంచ్ ప్రశ్నలతోపాటు నాలెడ్జ్‌ను పరీక్షించే విధంగా ఆప్టిట్యూడ్ ప్రశ్నలు కూడా ఉంటాయి. ఇందులో రాణించాలంటే మ్యాథమెటిక్స్, జనరల్ ఇంగ్లిష్, జనరల్ నాలెడ్జ్ వంటి అంశాలపై అవగాహన ఉండాలి.
 పరీక్షకు రెండు రోజుల ముందు వరకు కూడా ప్రాక్టీస్‌కు అధిక ప్రాధాన్యతనివ్వాలి. ఫార్ములాలను పక్కాగా ప్రిపేర్ కావాలి. రెండు-మూడు సార్లు పునశ్చరణ చేసుకోవాలి. అన్ని ఫార్ములాలు ఉండే ఒక ప్రామాణిక పుస్తకాన్ని ఎంచుకుని దాన్ని క్షుణ్నంగా అధ్యయనం చేయాలి.
  చివరి నెల రోజులు మాక్ టెస్ట్‌లు, గత ప్రశ్నపత్రాలను బాగా ప్రాక్టీస్ చేయాలి.
  ఈ బ్రాంచ్‌కు సంబంధించి ప్రశ్నలు సులభంగా ఉంటాయి. కాబట్టి పరీక్షలో సమస్యను సాధించే క్రమంలో ఎక్కువ తప్పులు చేస్తుంటారు. అలాకాకుండా ప్రశ్నను పూర్తిగా చదివి, వచ్చిన సమాధానాన్ని ఇచ్చిన ఆప్షన్స్‌తో సరి చూసుకోవాలి.
  -చైతన్య, గేట్ 7వ ర్యాంకర్.
  
 
  మెకానికల్
  ముఖ్యమైన అంశాలు:  థర్మోడైనమిక్స్, స్ట్రెంత్ ఆఫ్ మెటీరియల్స్, హీట్ ట్రాన్స్‌ఫర్‌ను ముఖ్యమైన టాపిక్స్. ఈ అంశాల నుంచి తక్కువ ప్రశ్నలు వచ్చిన సందర్భాలు కూడా ఉన్నాయి. కాబట్టి అన్ని అంశాలను చదవాలి.
  గేట్‌లో మొత్తం 65 ప్రశ్నలు ఉంటాయి. ఇవి కాన్సెప్ట్ ఆధారితం.
  వెంటనే సమాధానాలను గుర్తించకుండా ప్రశ్నలన్నీ ఒక్కసారి పూర్తిగా చదివిన తర్వాత జవాబు కోసం ప్రయత్నించాలి.
  ఒక మార్కులు ప్రశ్నలు ఫార్ములా బేస్డ్‌గా, రెండు మార్కుల ప్రశ్నలు అప్లికేషన్ ఆధారితం.
  ఆప్టిట్యూడ్, మ్యాథ్స్ అంశాల ప్రశ్నలతో పరీక్షను ప్రారంభించడం మంచిది. ఎందుకంటే వీటిల్లో మంచి స్కోర్ చేయవచ్చు. అంతేకాకుండా ఇవి సులభంగా ఉండడంతోపాటు 30 నిమిషాల్లోనే 10 ప్రశ్నలను సాధించవచ్చు.
  ప్రశ్నను బట్టి సమయాన్ని నిర్దేశించుకోవాలి. సాధారణంగా ఒక మార్కు ప్రశ్నకు నిమిషం, రెండు మార్కుల ప్రశ్నకు మూడు నిమిషాల వరకు సమయాన్ని కేటాయించాలి.
  సాధారణంగా విద్యార్థులు ప్రశ్నను పూర్తిగా చదవకుండానే సొల్యూషన్‌కు ఉపక్రమిస్తుంటారు. అలా చేయడం వల్ల ప్రశ్నలో ఉండే తార్కికతను అవగాహన చేసుకోవడంలో విఫలమవుతుంటారు. దాంతో ఇచ్చిన నాలుగు ఆప్షన్స్ కరెక్ట్‌గా అనిపిస్తాయి. కాబట్టి ప్రశ్నను పూర్తిగా చదివి అందులోని లాజిక్‌ను అవగాహన చేసుకుంటూ సొల్యూషన్ కోసం ప్రయత్నించాలి.
  పరీక్షకు నెల రోజు ముందు గత ప్రశ్నపత్రాలను బాగా ప్రాక్టీస్ చేయాలి.
  చివరి రెండు రోజులు బాగా అవగాహన ఉన్న అంశాలను పునశ్చరణ చేసుకోవాలి. మిగతా అంశాలను ఒక్కసారి పరిశీలించాలి.
  -పి. కుమార్,
  
  
  సివిల్
  ముఖ్యమైన అంశాలు-జియోటెక్, స్ట్రెంత్ ఆఫ్ మెటీరియల్స్. వీటికి వెయిటేజీ ఎక్కువగా ఉంటుంది.
  మొత్తం 65 ప్రశ్నలు ఉంటాయి. 100 మార్కులు కేటాయించారు. ఇందులో జనరల్ ఆప్టిట్యూడ్‌కు సంబంధించి 10 ప్రశ్నలు ఉంటాయి. వీటికి 15 మార్కులు కేటాయించారు. 1 మార్కు ప్రశ్నలు 25, 2 మార్కుల ప్రశ్నలు 30 ఉంటాయి. ఇంజనీరింగ్ మ్యాథమెటిక్స్‌కు 13 శాతం మార్కులు కేటాయించారు.
  మల్టిపుల్ చాయిస్, న్యూమరికల్ ఆన్సర్ తరహా ప్రశ్నలు ఉంటాయి.
  అప్లికేషన్, ఫార్ములా బేస్డ్ ప్రశ్నలు ఉంటాయి. అధిక శాతం ఫార్ములా బేస్డ్ ప్రశ్నలు అడుగుతారు. దాదాపు 30 శాతం మేరకు అప్లికేషన్ ప్రశ్నలు ఉంటాయి.
  అప్లికేషన్ ప్రశ్నలలో మెరుగైన ప్రతిభను చూపితేనే మంచి ర్యాంకును సొంతం చేసుకోవచ్చు. ఎందుకంటే ఫార్ములా బేస్డ్ ప్రశ్నలు దాదాపు అందరూ సాధించే విధంగా ఉంటాయి. కాబట్టి అప్లికేషన్ ప్రశ్నలపై అధికంగా దృష్టి సారించాలి.
  పరీక్షలో ప్రశ్నలు వరుసక్రమంలో వస్తుంటాయి. వాటిని అదే క్రమంలో సాధిస్తూ వెళ్లడం మంచిది.
  ఏదైనా ప్రశ్న దగ్గర సందేహం వస్తే.. ఆ ప్రశ్నను స్కిప్ చేస్తూ మరొక ప్రశ్నకు వెళ్లడం ఉత్తమం. ఎందుకంటే అదే ప్రశ్నను సాధిస్తూ ఉంటే సమయం వృథా తప్ప ఎటువంటి ప్రయోజనం ఉండదు.
  ప్రశ్నలన్నీ పూర్తయిన తర్వాత సరి చూసుకునే క్రమంలో వదిలివేసిన ప్రశ్నలకు సమాధానం కోసం ప్రయత్నించడం ఉత్తమం.
  అవగాహన లేని ప్రశ్నలను వదిలివేయడం ఉత్తమం. ఎందుకంటే నెగటివ్ మార్కింగ్ ఉంటుంది. కాబట్టి గెస్సింగ్ వంటివి పనికి రావు.
  సాధారణంగా అభ్యర్థులు పరీక్షలో చేసే తప్పు.. ప్రాబ్లమ్‌ను సాధించిన తర్వాత వచ్చిన సొల్యూషన్‌ను ఇచ్చిన కండిషన్ మేరకు అన్వయించడంలో విఫలమవుతుంటారు. కాబట్టి ఈ అంశానికి ప్రాధాన్యతిస్తూ ప్రాబ్లమ్ సాల్వ్ చేయడం మంచిది.
  పరీక్షకు రెండు రోజుల ముందు నుంచి చదవడం తగ్గిస్తూ రిలాక్స్‌డ్‌గా ఉండడానికి ప్రయత్నించాలి.
  పరీక్షకు పది రోజుల ముందు వరకు సాధ్యమైనన్నీ మాక్ టెస్ట్‌లకు హాజరు కావాలి. పునశ్చరణకు ప్రాధాన్యతనివ్వాలి. ఫార్ములాలను ఎక్కువగా ప్రాక్టీస్ చేయాలి. తద్వారా చదివిన అంశాలను త్వరగా స్ఫురణకు తెచ్చుకోవచ్చు. ఈ సమయంలో ఎటువంటి కొత్త అంశాలను చదవడం వంటివి చేయకూడదు. ఎందుకంటే ఇదివరకు చదివిన అంశాలకు ఇవి అడ్డంకిగా మారే
  అవకాశం ఉంది.
  -అభినవ్,
  ఐఐఎస్‌సీ-బెంగళూరు.
  
  పరీక్ష రోజున తీసుకెళ్లాల్సినవి:
  అడ్మిట్ కార్డ్
  దరఖాస్తులో పేర్కొన్న ఒర్జినల్ ఫోటో ఐడెంటిఫికేషన్ కార్డు గుర్తుంచుకోవాల్సినవి:
  గేట్‌ను ఆన్‌లైన్ విధానంలో నిర్వహిస్తారు. అభ్యర్థి లాగిన్ అవ్వగానే నిర్దేశించిన విధంగా ప్రశ్నలు వస్తాయి. ఇవి అభ్యర్థి ఎంచుకున్న విధంగా ఒకదాని తర్వాత ఒకటి లేదా అన్ని ఒకేసారి కనిపిస్తాయి. మౌస్ లేదా కీబోర్డ్ ఉపయోగిస్తూ సమాధానాలను ఇవ్వాల్సి ఉంటుంది.
  మాక్ టెస్ట్‌లకు హాజరు కావడం ద్వారా టైమ్ మేనేజ్‌మెంట్ కూడా అలవడుతుంది. ఎంత సమయంలో ఎన్ని ప్రశ్నలకు సమాధానం చేయగలుగుతున్నారో తెలుస్తుంది. తద్వారా మరింత వేగంగా సమాధానం ఇచ్చే విధంగా ప్రిపరేషన్ సాగించవచ్చు.
  


  బ్యాంకింగ్ ఫైనాన్షియల్ సర్వీసెస్ ఇన్సూరెన్స్
  
  బ్యాంకింగ్, ఫైనాన్షియల్ సర్వీసెస్, ఇన్సూరెన్స్.. మొత్తంగా బీఎఫ్‌ఎస్‌ఐ పేరుతో ప్రగతి పథాన పయనిస్తున్న రంగం. ప్రభుత్వ బ్యాంకులతో పోటీగా.. ప్రైవేటు బ్యాంకులు కూడా పల్లె బాట పట్టి, బ్రాంచ్‌లను విస్తరిస్తున్నాయి. మరోవైపు కొత్త ప్రైవేటు బ్యాంకుల ఏర్పాటుకు లెసైన్సులు ఇచ్చేందుకు ఆర్‌బీఐ సిద్ధమైన తరుణంలో నవతరం ముందు నయా కొలువులతో బీఎఫ్‌ఎస్‌ఐ ప్రత్యక్షమవుతోంది. సుస్థిర కెరీర్‌లో కాలు మోపేందుకు ఊతమిస్తోంది.
 
  
  బ్యాంకింగ్, ఫైనాన్షియల్ సర్వీసెస్, ఇన్సూరెన్స్ విభాగాల్లోని సంస్థలు తమ కార్యకలాపాలను సమర్థవంతంగా నిర్వహించేందుకు నిపుణులైన అభ్యర్థుల కోసం అన్వేషిస్తున్నాయి. ఔత్సాహికులు దీన్ని అందిపుచ్చుకుంటే అద్భుత భవిష్యత్తు ఖాయం.
 
  
  నేషనల్ స్కిల్ డెవలప్‌మెంట్ కార్పొరేషన్ (ఎన్‌ఎస్‌డీసీ) గణాంకాల ప్రకారం ప్రస్తుతం బీఎఫ్‌ఎస్‌ఐ రంగంలో 45 లక్షల మంది ఉద్యోగులు పనిచేస్తున్నారు. ఈ సంఖ్య 2020 నాటికి రెట్టింపు అవుతుందని అంచనా. దీన్ని దృష్టిలో ఉంచుకుని వివిధ విద్యా సంస్థలు బీఎఫ్‌ఎస్‌ఐ స్పెషలైజేషన్ కోర్సులను అందిస్తున్నాయి.
 
  
  పరీక్షలు, కోర్సులు:
  బీఎఫ్‌ఎస్‌ఐ రంగంలో ప్రవేశించాలంటే రెండు రకాల మార్గాలు అందుబాటులో ఉన్నాయి. ముఖ్యంగా బ్యాంకింగ్ రంగాన్ని పరిగణనలోకి తీసుకుంటే ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ బ్యాంకింగ్ పర్సనల్ సెలక్షన్ (ఐబీపీఎస్) సంస్థ క్లరికల్, పీవో, స్పెషలిస్ట్ ఆఫీసర్స్ కోసం వేర్వేరుగా ఉమ్మడి రాత పరీక్షలు, ఇంటర్వ్యూలు నిర్వహించి, తుది జాబితా రూపొందించి అభ్యర్థులు పొందిన ర్యాంకు ప్రకారం నియామకాలు జరుపుతోంది.
 
  
  ఇన్సూరెన్స్ రంగం:
  ఇన్సూరెన్స్ రంగంలో అయిదో పెద్ద దేశంగా భారత్ నిలుస్తోంది. ఇటీవల కాలంలో ప్రైవేటు రంగంలోనూ ఇన్సూరెన్స్ సంస్థల ప్రవేశంతో ఈ రంగం శరవేగంగా వృద్ధి చెందుతోంది. ఈ రంగం 2020 నాటికి రూ.17 లక్షల కోట్ల విలువైన మార్కెట్‌ను సొంతం చేసుకుంటుందని అంచనా. ఉన్నవాటికి తోడు, కొత్త కంపెనీలు ప్రవేశిస్తుండటంతో ఇన్సూరెన్స్ రెగ్యులేటరీ అండ్ డెవలప్‌మెంట్ అథారిటీ (ఐఆర్‌డీఏ) అంచనాల ప్రకారం 2020 నాటికి వివిధ స్థాయిల్లో దాదాపు 7 నుంచి 8 లక్షల మంది నిపుణుల అవసరం ఏర్పడనుంది.
 
  
  ఇన్సూరెన్స్ విభాగంలోకి ప్రవేశించాలంటే ఆయా ఇన్సూరెన్స్ సంస్థలు నిర్వహించే నియామక పరీక్షలు, ఇంటర్వ్యూల్లో ఉత్తీర్ణులు కావాలి. సాధారణంగా ఎల్‌ఐసీ వంటి ప్రభుత్వ రంగ ఇన్సూరెన్స్ సంస్థలు.. అసిస్టెంట్ అడ్మినిస్ట్రేటివ్ ఆఫీసర్ (ఏడీవో) ఉద్యోగంతో కెరీర్‌ను ప్రారంభించేందుకు అవకాశాలు కల్పిస్తున్నాయి.
 
  
  స్టాక్ మార్కెట్లు.. సదవకాశాలు:
  ఆర్థిక సేవల విభాగంలోని స్టాక్ మార్కెట్లు, మ్యూచువల్ ఫండ్స్ సంస్థల్లో అనేక అవకాశాలు అందుబాటులోకి వస్తున్నాయి. షేర్ల రూపంలో పెట్టుబడులు పెట్టే వారికి  సలహాలనిచ్చి, వారికి లాభాలు తెచ్చిపెట్టేలా శిక్షణ ఇచ్చే అకడమిక్ కోర్సులు ఉన్నాయి.
  
  బాంబే స్టాక్ ఎక్స్ఛేంజ్, నేషనల్ స్టాక్ ఎక్స్ఛేంజ్, నేషనల్ కమోడిటీ అండ్ డెరివేటివ్స్ ఎక్స్ఛేంజ్ వంటి సంస్థలు పలు సర్టిఫికేషన్, డిప్లొమా కోర్సులను రెగ్యులర్, దూర విద్యా విధానంలో అందిస్తున్నాయి.
  
  బాంబే స్టాక్ ఎక్స్ఛేంజ్ ప్రత్యేకంగా బీఎస్‌ఈ ట్రైనింగ్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ పేరిట శిక్షణ సంస్థను నెలకొల్పి.. అడ్వాన్స్‌డ్ ప్రోగ్రామ్ ఇన్ డెరివేటివ్స్; అడ్వాన్స్‌డ్ ప్రోగ్రామ్ ఆన్ స్టాక్ మార్కెట్స్; అకౌంటింగ్ ఆఫ్ ఫైనాన్షియల్ ఇన్‌స్ట్రుమెంట్స్ అండ్ డెరివేటివ్స్ తదితర స్వల్పకాలిక, దీర్ఘకాలిక సర్టిఫికెట్, డిప్లొమా కోర్సులను అందిస్తోంది.
  
  నేషనల్ స్టాక్ ఎక్స్ఛేంజ్ కూడా ఎన్‌ఎస్‌ఈ సర్టిఫైడ్ క్యాపిటల్ మార్కెట్ ప్రొఫెషనల్ ప్రోగ్రామ్‌ను అందిస్తోంది. అంతేకాకుండా పోస్ట్ గ్రాడ్యుయేట్ స్థాయిలో ఫైనాన్షియల్ మార్కెట్స్ కోర్సును ఫుల్‌టైం, పార్ట్‌టైం విధానంలో బోధిస్తోంది.
  
  ఈ విభాగంలో కోర్సులు పూర్తిచేసిన వారు స్టాక్ బ్రోకింగ్ సంస్థల్లో రీసెర్చ్ అనలిస్ట్‌లుగా, రిలేషన్‌షిప్ మేనేజర్లుగా, ఆపరేషన్స్ మేనేజర్లుగా కెరీర్ ప్రారంభించే అవకాశం ఉంది.
  
  ఆకర్షణీయ వేతనాలు:
  బీఎఫ్‌ఎస్‌ఐ రంగంలో వేతనాలు ఆకర్షణీయంగా ఉంటాయి. నిర్ణీత సర్టిఫికెట్లతో ఈ రంగంలో అడుగుపెడితే ప్రారంభంలో కనీసం నెలకు రూ.15 వేల వేతనం ఖాయం. రెండేళ్ల అనుభవంతో పదోన్నతితోపాటు రెట్టింపు జీతం అందుకునే అవకాశం లభిస్తుంది.
  
  ఒప్పందాలు.. కోర్సులు:
  దేశంలోని పలు ప్రముఖ ప్రైవేటు బ్యాంకులు తమ బ్యాంకు అవసరాలకు తగిన రీతిలో ముందుగానే అభ్యర్థులను తీర్చిదిద్దుకునే విధంగా కొన్ని ఇన్‌స్టిట్యూట్‌లతో ఒప్పందాలు కుదుర్చుకుంటున్నాయి. బీఎఫ్‌ఎస్‌ఐకు సంబంధించిన ప్రత్యేక కోర్సులను ఆఫర్ చేస్తున్నాయి. ఉదాహరణకు ఐసీఐసీఐ బ్యాంకు.. ఎంబీఏ (ఫైనాన్స్ అండ్ బ్యాంకింగ్) కోర్సును అందిస్తోంది. బ్యాంకింగ్ ఆపరేషన్స్‌లో పోస్ట్ గ్రాడ్యుయేట్ డిప్లొమా కోర్సును ఆఫర్ చేస్తోంది. యాక్సిస్ బ్యాంక్, కోటక్ బ్యాంక్‌లు మణిపాల్ యూనివర్సిటీతో ఒప్పందం ద్వారా తమ అవసరాలకు సరితూగే పీజీ కోర్సులకు రూపకల్పన చేసి.. కోర్సు పూర్తయ్యే నాటికి పరిపూర్ణ బ్యాంకర్లుగా తీర్చిదిద్దేందుకు ప్రయత్నిస్తున్నాయి.
  
  క్యాంపస్ కొలువులు:
  బీఎఫ్‌ఎస్‌ఐ రంగంలోని సంస్థలు, తమ అవసరాలకు అనుగుణంగా సాధారణ డిగ్రీ కళాశాలల నుంచి బీటెక్, ఎంబీఏ వంటి ప్రొఫెషనల్ కళాశాలల వరకు అన్నింటిలో క్యాంపస్ నియామకాలు చేపడుతున్నాయి. ప్రతిభగల వారికి ప్రారంభంలోనే ఆఫీసర్ హోదాను కట్టబెడుతున్నాయి.
 
  
  కాలం నీడన..
  సాధారణంగా ఉదయం 10 నుంచి సాయంత్రం 6 గంటల వరకు పనివేళలుంటాయి. అయితే కొన్ని రోజుల్లో (ఉదాహరణకు ఆర్థిక సంవత్సరం చివర్లో) పని వేళలతో సంబంధం లేకుండా అధిక సమయం పనిచేయాల్సి ఉంటుంది.
  ఏ ప్రాంతంలోనైనా పనిచేసేందుకు మానసికంగా సిద్ధంగా ఉండాలి.
  కొన్ని సార్లు బ్రాంచ్‌ల మధ్య రాకపోకలు సాగించాల్సి ఉంటుంది.
  
  
  నైపుణ్యాలు
  అకౌంటింగ్, ఫైనాన్షియల్ స్కిల్స్.
  కమ్యూనికేషన్, పీపుల్ స్కిల్స్.
  లీడర్‌షిప్ స్కిల్స్.
  సమస్య పరిష్కార నైపుణ్యాలు.
  కంప్యూటర్ స్కిల్స్.
  సృజనాత్మకంగా ఆలోచించగల నైపుణ్యం.
  
  ప్రస్తుత మార్కెట్ ధోరణిని పరిశీలిస్తే బీఎఫ్‌ఎస్‌ఐ రంగంలో అభివృద్ధి రేటు బాగా పెరుగుతోంది. యువత దీన్ని సద్వినియోగం చేసుకోవాలి. కామర్స్, అకౌంట్స్ నేపథ్యం ఉన్నవారికే బీఎఫ్‌ఎస్‌ఐ సరైనదనే అపోహను విడనాడాలి. తగిన నైపుణ్యాలు, సానుకూల దృక్పథం ఉంటే ఎవరైనా ఈ రంగంలోకి ప్రవేశించొచ్చు.
  - వి.గణేష్,
  సీఈవో, కార్వీ కంప్యూటర్ షేర్.
 
  
  ప్రైవేటు బ్యాంకులలో ఉద్యోగమంటే ఎప్పుడూ బయట తిరుగుతూ సేల్స్, మార్కెటింగ్ చేయడమనే అపోహ ఉంది. కానీ, తగిన అర్హతలుంటే అందిపుచ్చుకునేందుకు వేలాది వైట్ కాలర్ ఉద్యోగావకాశాలు అందుబాటులో ఉన్నాయి. ప్రైవేటు బ్యాంకుల్లో అడుగుపెట్టిన వారు సరైన పనితీరు కనబరిస్తే 10 నుంచి 15 ఏళ్లలో అత్యున్నత స్థానాలకు చేరుకోవచ్చు.
  - జి.వాసుదేవన్, వైస్ ప్రెసిడెంట్,
  (రిటైల్ ఇన్‌స్టిట్యూషనల్ అండ్ గవర్నింగ్ బిజినెస్)
  కోటక్ మహీంద్ర బ్యాంక్.
  
  మెట్రో నగరాలు మొదలు, మారుమూల పల్లెల వరకు బ్యాంకులు, ఇన్సూరెన్స్ సంస్థలు తమ కార్యకలాపాలను విస్తరిస్తున్నాయి. అందువల్ల మానవ వనరులకు డిమాండ్ ఏర్పడుతోంది. ప్రభుత్వ రంగ బ్యాంకుల్లో నియామకానికి నిర్వహించే పరీక్షలో నెగ్గాలంటే విద్యార్థులు జనరల్ అవేర్‌నెస్, న్యూమరికల్ ఆప్టిట్యూడ్, ప్రాబ్లమ్ సాల్వింగ్, ఇంగ్లిష్ లాంగ్వేజ్‌పై పట్టు సాధించాలి.
  - పి.కిశోర్, సీవోవో- ఐడీఆర్‌బీటీ,
  మాజీ సీజీఎం-ఎస్‌బీఐ.
  
  
  అకడమిక్ సంస్థలు
  బీఎఫ్‌ఎస్‌ఐ రంగంలో మానవవనరుల డిమాండ్‌ను దృష్టిలో ఉంచుకుని వివిధ సంస్థలు ప్రత్యేక కోర్సులను అందిస్తున్నాయి.
  
  నర్సీ మొంజీ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ మేనేజ్‌మెంట్ స్టడీస్; కోర్సు: ఎంబీఏ- యాక్చూరియల్ సైన్స్.
  నేషనల్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ బ్యాంక్ మేనేజ్‌మెంట్-ముంబై; కోర్సు: పీజీ డిప్లొమా ఇన్ మేనేజ్‌మెంట్ అండ్ ఫైనాన్షియల్ ఇంజనీరింగ్.
  నేషనల్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ మేనేజ్‌మెంట్ రీసెర్చ్- చెన్నై; కోర్సు: పీజీ డిప్లొమా ఇన్ మేనేజ్‌మెంట్ ఇన్ ఫైనాన్షియల్ ఇంజనీరింగ్.
  బిర్లా ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ మేనేజ్‌మెంట్ టెక్నాలజీ- గ్రేటర్ నోయిడా; కోర్సు: పీజీ డిప్లొమా ఇన్ ఇన్సూరెన్స్ బిజినెస్ మేనేజ్‌మెంట్.
  ఆసియా పసిఫిక్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ మేనేజ్‌మెంట్- న్యూఢిల్లీ; కోర్సు: పీజీ డిప్లొమా ఇన్ బ్యాంకింగ్ అండ్ ఫైనాన్షియల్ సర్వీసెస్.
  సెంటర్ ఫర్ ఇన్సూరెన్స్ స్టడీస్ అండ్ రీసెర్చ్, నేషనల్ లా యూనివర్సిటీ-జోథ్‌పూర్; కోర్సు: ఎంబీఏ- ఇన్సూరెన్స్, బ్యాంకింగ్ అండ్ ఫైనాన్స్.
  ఇండియన్ స్కూల్ ఆఫ్ బిజినెస్ అండ్ ఫైనాన్స్- కోర్సు: పీజీ డిప్లొమా ఇన్ ఫైనాన్షియల్ ప్లానింగ్.
  ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఇన్సూరెన్స్ అండ్ రిస్క్ మేనేజ్‌మెంట్- హైదరాబాద్; కోర్సులు: పీజీ డిప్లొమా ఇన్ ఇన్సూరెన్స్ అండ్ రిస్క్ మేనేజ్‌మెంట్; పీజీ డిప్లొమా ఇన్ యాక్చూరియల్ సైన్స్; సర్టిఫికెట్ కోర్సులు.
  ఇంటర్, గ్రాడ్యుయేషన్ అర్హతలతో వివిధ కోర్సులను పూర్తిచేయొచ్చు.


 ప్రభుత్వ ఉద్యోగాల ప్రకటనల కోసం ఆతృతగా ఎదురుచూస్తున్న ఉద్యోగార్థులను  పంచాయతీ కార్యదర్శి పోస్టుల రూపంలో మరో అవకాశం పలకరించింది. దీంతో  అభ్యర్థులు ఉత్సాహంగా పరీక్షకు సిద్ధమవుతున్నారు. అయితే పరీక్షకు చాలా తక్కువ  సమయం ఉండటం, సిలబస్.. ఏపీపీఎస్సీ, ఇతర పోటీ పరీక్షల సిలబస్‌తో కొంత భిన్నంగా ఉండటంతో అభ్యర్థులకు పటిష్ట ప్రిపరేషన్ ప్రణాళిక అవసరమైంది. ఈ నేపథ్యంలో గెలుపు వ్యూహాలపై ఫోకస్..
  
  
 పంచాయతీ కార్యదర్శి.. ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రభుత్వ పంచాయతీరాజ్ సబార్డినేట్ సర్వీసులో క్షేత్రస్థాయిలో కీలక ఉద్యోగం.. గతంలో ఉన్న వీడీవో ఉద్యోగాన్ని పేరుమార్చి, ఆపై హోదాను పెంచి పంచాయతీ కార్యదర్శిగా మార్చారు. మొత్తం 2,677 పంచాయతీ కార్యదర్శి (గ్రేడ్- 4) పోస్టులకు ఏపీపీఎస్సీ నోటిఫికేషన్ విడుదల చేసింది. డిగ్రీ పూర్తిచేసిన వారు మాత్రమే ఈ పోస్టులకు అర్హులు.
 
  
  పరీక్ష విధానం:
  పేపర్    {పశ్నలు    మార్కులు    సమయం
  1.జనరల్ స్టడీస్    150     150     150 ని.
  2.గ్రామీణాభివృద్ధి
  (ఏపీకి ప్రాధాన్యం)    150     150     150 ని.
  పరీక్ష ఆబ్జెక్టివ్ మల్టిపుల్ చాయిస్ విధానంలో ఉంటుంది. ప్రశ్నలు డిగ్రీ స్థాయిలో ఉంటాయి.
  రాత పరీక్ష మార్కుల ఆధారంగా తుది ఎంపిక.
  
  
  పేపర్-1
  జనరల్ స్టడీస్
  
 జనరల్ స్టడీస్ సిలబస్‌లో మొత్తం ఏడు అంశాలను పేర్కొన్నారు. అవి: 1. జాతీయ, అంతర్జాతీయ ప్రధాన సంఘటనలు. 2. రాష్ట్రీయ, జాతీయ, అంతర్జాతీయ సమకాలీన అంశాలు. 3. సైన్స్ అండ్ టెక్నాలజీ, ఇన్ఫర్మేషన్ టెక్నాలజీ- సమకాలీన పరిణామాలు. 4. ఆధునిక భారత దేశ చరిత్ర (జాతీయోద్యమానికి ప్రత్యేక ప్రాధాన్యం. 5. భారత్- ఆర్థికాభివృద్ధి. 6. లాజికల్ రీజనింగ్, అనలిటికల్ ఎబిలిటీ, డేటా ఇంటర్‌ప్రెటేషన్. 7. విపత్తు నిర్వహణ.
  
 ఉద్యోగ నియామక పోటీ పరీక్షల్లో జీఎస్ ఉమ్మడిగా ఉంటుంది. అయితే ఈ పరీక్షకు సంబంధించిన జీఎస్‌లో కొన్ని అంశాలను మాత్రమే ప్రస్తావించారు. జాగ్రఫీ, జనరల్ సైన్స్‌ను స్పృశించలేదు. అందువల్ల ఆయా విభాగాలను ప్రత్యేకంగా చదవాల్సిన అవసరం లేదు.
  
 శాస్త్ర, సాంకేతిక రంగాల్లో కొత్త ఆవిష్కరణలపై దృష్టిసారించాలి. ఇన్ఫర్మేషన్ టెక్నాలజీ, స్పేస్ టెక్నాలజీ, మెడికల్ టెక్నాలజీ, అగ్రికల్చర్ టెక్నాలజీ తదితర అంశాలను చదవాలి. అంతర్జాతీయ సదస్సులు, వివిధ దేశాలతో భారత్ ఒప్పందాలు, ప్రధాన సంఘటనలు, పురస్కారాలు వంటి వాటిని అధ్యయనం చేయాలి.
  
 ఉదాహరణ: 2014 సంవత్సరాన్ని ఐక్యరాజ్య సమితి ఏ సంవత్సరంగా ప్రకటించింది?
 జవాబు: కుటుంబ వ్యవసాయ సంవత్సరం ప్రపంచంలో కెల్లా అత్యంత వేగంగా పనిచేసే సూపర్ కంప్యూటర్ తియాన్హె-2ను అభివృద్ధి చేసిన దేశం?
 జవాబు: చైనా
  
 ఆధునిక భారత దేశ చరిత్ర:
 సిలబస్‌లో భారత జాతీయోద్యమానికి ప్రాధాన్యం ఇస్తూ ఆధునిక భారత దేశ చరిత్రను పేర్కొన్నారు. కనుక కొంత భారం తగ్గినట్లే! ఐరోపా దేశాల వలస స్థాపన, స్థావరాలు, ఆధిపత్య పోరాటాలు, బ్రిటిష్ సామ్రాజ్య వ్యాప్తి, కర్ణాటక యుద్ధాలు, ఆంగ్లో- మరాఠా యుద్ధాలు, బ్రిటిష్ కంపెనీ పరిపాలన, ఆర్థిక విధానాలు- సంస్కరణలను క్షుణ్నంగా అధ్యయనం చేయాలి.
 భారత జాతీయోద్యమం అత్యంత ప్రధాన అంశం. సిపాయిల తిరుగుబాటు దగ్గర నుంచి స్వాతంత్య్రం వచ్చినంత వరకు జరిగిన మహోన్నత పోరాటాలు చాలా ఉన్నాయి. జాతీయ కాంగ్రెస్ స్థాపన, మితవాదులు, అతివాదులు; స్వదేశీ ఉద్యమం; మహాత్మాగాంధీ ప్రవేశం; సహాయ నిరాకరణ; శాసనోల్లంఘన ఉద్యమం; క్విట్ ఇండియా ఉద్యమం; రాజ్యాంగ రచన తదితర అంశాలను క్షుణ్నంగా అధ్యయనం చేయాలి.
 ఉదాహరణ: భారత దేశానికి వ్యాపార ప్రయోజనాలకై వచ్చిన మొట్టమొదటి, చిట్టచివరి దేశాలు?
 జవాబు: పోర్చుగల్, ఫ్రాన్స్
 అన్ని రౌండ్‌టేబుల్ సమావేశాలకు హాజరైన వారు?
 జవాబు: బి.ఆర్.అంబేద్కర్
  
 భారత ఆర్థిక వ్యవస్థ- అభివృద్ధి:
 స్వాతంత్య్రం తర్వాత భారత దేశం ఏ విధంగా అభివృద్ధి చెందిందన్న అంశంపై ప్రధానంగా ప్రశ్నలు వస్తాయి. మిశ్రమ ఆర్థిక వ్యవస్థ, పంచవర్ష ప్రణాళికలు, అభివృద్ధి పథకాలు, మౌలిక వసతులు, పారిశ్రామిక రంగం, వ్యవసాయ రంగం, రవాణా, పన్నులు, ఎగుమతులు- దిగుమతులు, బ్యాంకింగ్ వంటి వాటికి సంబంధించిన సమకాలీన అంశాలపై దృష్టిసారించాలి.
  
 విపత్తు నిర్వహణ:
 ప్రకృతిపరంగా మానవాళి ఎదుర్కొంటున్న అనేక వైపరీత్యాలపై, ముఖ్యంగా వరదలు, సునామీలు, కరువులు, భూకంపాలు, తుఫాన్లు తదితర అంశాలపై అభ్యర్థులకున్న ప్రాథమిక అవగాహనను పరిశీలిస్తారు. విపత్తులు సంభవించినప్పుడు ఎలా స్పందించాలి?; పునరావాస కార్యక్రమాలు; ఆస్తి, ప్రాణ నష్టం నివారణ; జాతీయ విపత్తు నిర్వహణ సంస్థ తదితర అంశాలపై ప్రశ్నలు వస్తాయి. విపత్తులు- సమకాలీన పరిణామాలను అభ్యర్థులు తప్పనిసరిగా అధ్యయనం చేయాలి. సీబీఎస్‌ఈ 8, 9 తరగతులలో నిర్దేశించిన సిలబస్‌కు అనుగుణంగా చదవితే సరిపోతుంది.
  
 అనలిటికల్ ఎబిలిటీ, డేటా ఇంటర్‌ప్రెటేషన్:
 ఈ తరహా ప్రశ్నలు ఎక్కువగా బ్యాంకు పరీక్షల్లో వస్తుంటాయి. పంచాయతీ కార్యదర్శులు తమ విధి నిర్వహణలో భాగంగా అనేక విషయాలను త్వరితగతిన ఆకళింపు చేసుకొని, విశ్లేషించాల్సి ఉంటుంది. ఇచ్చిన డేటాను పరిశీలించి, సరైన నిర్ణయాలు తీసుకోవాల్సి ఉంటుంది. అందువల్ల పరీక్షలో కొన్ని గణాంకాలు ఇచ్చి, వాటి నుంచి ఎలాంటి నిర్ణయాలు తీసుకోవచ్చో అడిగే అవకాశం ఉంది.
  
  
 పేపర్ 2
 గ్రామీణాభివృద్ధి- సమస్యలు
 
 పంచాయతీ కార్యదర్శులు నిర్వర్తించే విధులను దృష్టిలో ఉంచుకొని, ఈ పేపర్ సిలబస్‌ను నిర్దేశించారు. ఈ పోస్టును ఆశిస్తున్న అభ్యర్థికి తెలిసి ఉండాల్సిన అంశాలను ప్రత్యేకంగా ప్రస్తావించారు. ప్రజారోగ్యంపై అవగాహన ఉండాలి కాబట్టి అంటువ్యాధులు ప్రబలినపుడు సత్వరం తీసుకోవాల్సిన చర్యలు; అంటు వ్యాధులు- కారణాలు; పారిశుద్ధ్యం వంటి అంశాలను,సమకాలీన అంశాలకు జోడిస్తూ చదవాలి. హైస్కూల్ స్థాయి పుస్తకాలలోని ప్రజారోగ్యం అంశాలను చదవాలి. ప్రస్తుతం ప్రజారోగ్యానికి సంబంధించి అమలవుతున్న పథకాల గురించి క్షుణ్నంగా అధ్యయనం చేయాలి.
  
 సంక్షేమ పథకాలు:
 గ్రామీణ సమాజంలో అణగారిన, నిర్లక్ష్యానికి గురైన ఎస్సీ, ఎస్టీ, బీసీ, మైనారిటీలు, మహిళల సంక్షేమంపై దృష్టిసారించాలి. ఆయా వర్గాలకు రాజ్యంగ, చట్టపరమైన రక్షణల గురించి తెలుసుకోవాలి. సంక్షేమ, అభివృద్ధి పథకాలు- వాటి ప్రాముఖ్యతను లోతుగా అధ్యయనం చేయాలి. సామాజిక ఒత్తిళ్లు, సంఘర్షణ కారణాలు, పరిష్కార మార్గాలపై అవగాహన పెంపొందించుకోవాలి. గ్రామీణ ఆర్థిక వ్యవస్థ, వ్యవసాయం, నిరుద్యోగం, ప్రభుత్వ పథకాలపై ఎక్కువ ప్రశ్నలు వచ్చేందుకు అవకాశముంది.
 భారత ప్రజాస్వామ్య వ్యవస్థ స్వభావం; కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు, స్థానిక సంస్థలు; పంచాయతీరాజ్ వ్యవస్థ; అధికార వికేంద్రీకరణ; 73వ రాజ్యాంగ సవరణ ప్రాముఖ్యత తదితర అంశాలను లోతుగా అధ్యయనం చేయాలి. గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో సహకార సంస్థలు, వాటి నేపథ్యం; పరపతి సౌకర్యాలు వంటి అంశాలను కూడా చదవాలి.
  
  
 అకౌంటింగ్- మౌలికాంశాలు:
 పరీక్షలో నిర్దేశించిన అకౌంటింగ్ విభాగం పూర్తిగా కొత్తది. ఇప్పటి వరకు ఏపీపీఎస్సీ నిర్వహించిన ఏ పోటీపరీక్షల సిలబస్‌లోనూ ఈ విభాగం లేదు. పంచాయతీ ఖాతాల నిర్వహణపై అవగాహన పెంపొందించుకోవడానికి సిలబస్‌లో అకౌంటింగ్ అంశాలను పేర్కొన్నారు. అభ్యర్థులు అకౌంటింగ్ భావనలు, సంప్రదాయాలు, బుక్ కీపింగ్, ఒంటిపద్దు, జంటపద్దు, క్యాష్‌బుక్, లెడ్జర్ వంటి అంశాలపై ప్రాథమిక అవగాహన పెంపొందించుకోవాలి.
 అభ్యర్థులు ఇంటర్మీడియెట్ స్థాయి కామర్స్ పాఠ్యపుస్తకంలోని అకౌంటింగ్ చాప్టర్లను చదివితే సరిపోతుంది.
  
 జనరల్ స్టడీస్ ప్రత్యేకత!
 ఏ పోటీ పరీక్ష అయినా జీఎస్ పేపర్‌లో సాధారణంగా భారతదేశ చరిత్ర; రాజకీయ వ్యవస్థ; ఆర్థిక వ్యవస్థ; భారత భౌగోళికాంశాలు; శాస్త్రసాంకేతిక అంశాలు; జాతీయ, అంతర్జాతీయ, ప్రాంతీయ పరిణామాలు; జనరల్ మెంటల్ ఎబిలిటీ, రీజనింగ్ అంశాలుంటాయి. అయితే ఆయా ఉద్యోగ నియామకాలనుబట్టి సంబంధిత అంశాలపై ప్రత్యేకంగా పరీక్షకు రూపకల్పన చేస్తారు.
  
 ఈ క్రమంలోనే పంచాయతీ కార్యదర్శి విధులకు సంబంధించి అభ్యర్థులకున్న అవగాహనను పరీక్షించేందుకు పేపర్-2లో ప్రత్యేక అంశాలను పొందుపరిచారు. అందువల్ల జీఎస్ పేపర్‌లోని పాలిటీని పేపర్-2లో ప్రస్తావించారు. గ్రామీణ ప్రాంతాలకు అవసరమైన శాస్త్ర, సాంకేతిక రంగాల్లో అభివృద్ధిని కూడా పేపర్-2లోనే పేర్కొన్నారు కాబట్టి జీఎస్‌లో దాని ప్రస్థావన అవసరం లేదు.
  
 సిలబస్‌లో ప్రపంచ భౌగోళికాంశాలను పేర్కొనలేదు. అయినా గ్రామీణాభివృద్ధి, వ్యవసాయం వంటి అంశాలను భారత భౌగోళికాంశాలకు, ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రత్యేక పరిస్థితులకు అన్వయించి, అధ్యయనం చేయాల్సి ఉంటుంది. మొత్తంమీద రెండు, మూడు అంశాలను మినహాయిస్తే పంచాయతీ కార్యదర్శి పరీక్ష జీఎస్‌కూ, ఇతర ఏపీపీఎస్సీ పరీక్షల జీఎస్‌కూ చెప్పుకోదగ్గ గుణాత్మక తేడా కనిపించలేదు. అభ్యర్థులు జీఎస్ పేపర్‌లో ఎక్కువ మార్కులు సాధించాలంటే విస్తృత అధ్యయనం అవసరం.
  
  
  జిల్లాల వారీగా పోస్టుల వివరాలు
  జిల్లా    పోస్టులు
  మహబూబ్‌నగర్     350
  ఆదిలాబాద్     241
  శ్రీకాకుళం     209
  అనంతపురం     202
  విజయనగరం     201
  మెదక్     182
  కర్నూలు     164
  విశాఖపట్నం     155
  నల్లగొండ    133
  వరంగల్    106
  చిత్తూరు     104
  ప్రకాశం    95
  కరీంనగర్    88
  నెల్లూరు    86
  ఖమ్మం    83
  తూర్పుగోదావరి70
  నిజామాబాద్    66
  రంగారెడ్డి    57
  గుంటూరు    26
  కడప    26
  పశ్చిమ గోదావరి 25
  కృష్ణా     8
  మొత్తం    2,677
  
  
  పంచాయతీ కార్యదర్శి విధులు:
  పంచాయతీ కార్యదర్శిగా విధులు చేపట్టిన వారు అంచెలంచెలుగా ఎదిగి, ఎంపీడీవో స్థాయికి చేరుకోవచ్చు.ఆంధ్రప్రదేశ్ పంచాయతీరాజ్ చట్టం(1994), 73వ రాజ్యాంగ సవరణ చట్టం (1992)లో నిర్దేశించిన విధులను పంచాయతీ కార్యదర్శి నిర్వర్తించాలి.
  సర్పంచ్ ఆదేశాల మేరకు గ్రామ పంచాయతీ సమావేశాలను ఏర్పాటు చేయాలి. సమావేశాల మినిట్స్ తయారు చేయాలి.
  గ్రామ పంచాయతీ తీర్మానాల అమలు బాధ్యత.
  గ్రామ పంచాయతీ విధించే పన్నుల వసూలు.
  ప్రజారోగ్యం, తాగునీటి సరఫరా, గ్రామ పంచాయతీ ఆస్తుల పరిరక్షణ.
  వివిధ సంక్షేమ కార్యక్రమాల అమలు.
  గ్రామ పంచాయతీకి, ప్రభుత్వానికి అనుసంధాన కర్తగా వ్యవహరించాలి.
  పంచాయతీ ఉద్యోగులపై పర్యవేక్షణ బాధ్యత వంటి విధులను నిర్వర్తించాలి.
  
  ముఖ్య తేదీలు
  ఆన్‌లైన్ దరఖాస్తులు ప్రారంభం: జనవరి 4, 2014.
  ఫీజు చెల్లింపునకు చివరి తేదీ: జనవరి20, 2014.
  దరఖాస్తుకు చివరి తేదీ: జనవరి 22, 2014.
  పరీక్ష తేదీ: ఫిబ్రవరి 23, 2014.
  
  బి. కృష్ణారెడ్డి, డెరైక్టర్,
  క్లాస్-1 స్టడీ సర్కిల్, హైదరాబాద్


  2013- క్రీడలు
  
 రంజీల్లో ఎదురులేని ముంబై.. అంతర్జాతీయ ఒలింపిక్స్ కమిటీకి నూతన సారథి.. క్రికెట్‌కు సచిన్ గుడ్‌బై.. చెస్ ప్రపంచానికి కొత్త చాంపియన్.. క్రీడ రంగాన్ని ప్రభావితం చేసిన అంశాలు
  
 శ్రీలంక కెప్టెన్ మహేల జయవర్ధనే క్రికెట్‌లోని అన్ని ఫార్మాట్‌ల (టెస్ట్, వన్డే, టీ20)లో కలిపి 400 క్యాచ్‌లు అందుకున్న ఏకైక ఫీల్డర్‌గా గుర్తింపు తెచ్చుకున్నాడు.
  
 ప్రపంచ అత్యుత్తమ ఫుట్‌బాలర్‌కు అందజేసే ‘గోల్డెన్ బాల్’ (ఫిఫా-బాలాన్ డిఓర్) పురస్కారాన్ని వరుసగా నాలుగో సంవత్సరం అర్జెంటీనా స్టార్ లియోనెల్ మెస్సీ గెల్చుకున్నాడు.
  
 రంజీట్రోఫీ క్రికెట్ టోర్నమెంట్‌ను ముంబై జట్టు 40వసారి గెలిచి రికార్డు సృష్టించింది. ఇదే మ్యాచ్‌లో ముంబై ఆటగాడు వసీమ్ జాఫర్ రంజీచరిత్రలో అత్యధిక శతకాలు (32) చేసిన బ్యాట్స్‌మన్‌గా ఘనత సాధించాడు.
  
 భారత్ వేదికగా జరిగిన మహిళల ప్రపంచకప్ క్రికెట్ టైటిల్‌ను ఆస్ట్రేలియా గెలుచుకుంది.
  
 భారత క్రికెటర్ శిఖర్ ధావన్ ఆస్ట్రేలియాతో మొహాలీలో జరిగిన మూడో టెస్ట్ మ్యాచ్‌లో సెంచరీ (187 పరుగులు) సాధించాడు. తద్వారా తొలి మ్యాచ్‌లోనే అత్యంతవేగంగా (85 బంతుల్లో) శతకాన్ని సాధించిన తొలి బ్యాట్స్‌మన్‌గా చరిత్ర సృష్టించాడు.
  
 ఆస్ట్రేలియాతో జరిగిన బోర్డర్ -గవాస్కర్ టెస్ట్ క్రికెట్ సిరీస్‌ను భారత్ 4-0 తేడాతో గెలుచుకుంది. 81 ఏళ్ల భారత టెస్ట్ క్రికెట్ చరిత్రలో.. ద్వైపాక్షిక సిరీస్‌లో నాలు గు టెస్ట్ మ్యాచ్‌లను గెలవడం భారత్‌కు ఇదే తొలిసారి.
  
 ఆంధ్రప్రదేశ్ బ్యాడ్మింటన్ క్రీడాకారిణి పి.వి.సింధు మలేసియా ఓపెన్ గ్రాండ్ ప్రి గోల్డ్ టోర్నమెంట్‌లో మహిళల సింగిల్స్ టైటిల్ సాధించింది.  పిన్నవయసులో ఈ ఘనత సాధించిన భారతీయ క్రీడాకారిణిగా సింధు ఘనత సాధించింది.
  
 దక్షిణాఫ్రికా క్రికెట్ కెప్టెన్ గ్రేమ్ స్మిత్.. టెస్ట్ క్రికెట్ చరిత్రలో వంద టెస్ట్ మ్యాచ్‌లకు సారథ్యం వహించిన తొలి కెప్టెన్‌గా రికార్డు సృష్టించాడు.
  
 ఐపీఎల్ తరహా టెన్నిస్ లీగ్‌కు భారత అగ్రశ్రేణి ఆటగాడు మహేశ్ భూపతి శ్రీకారం చుట్టాడు. అంతర్జాతీయ ప్రీమియర్ టెన్నిస్ లీగ్ (ఐపీటీఎల్) పేరిట నిర్వహించనున్న ఈ టోర్నీకి ప్రపంచ నంబర్‌వన్ నోవక్ జోకోవిచ్ బ్రాండ్ అంబాసిడర్‌గా వ్యవహరిస్తున్నాడు. పారిస్‌లో 2014 చివర్లో ఈ లీగ్ జరగనుంది.
  
 కోల్‌కతాలో మే 26న జరిగిన ఐపీఎల్-6 ఫైనల్లో చెన్నై సూపర్ కింగ్స్‌ను ఓడించి ముంబై ఇండియన్స్ తొలిసారి ఐపీఎల్ విజేతగా  నిలిచింది.
  
 ఫ్రెంచ్‌ఓపెన్: పురుషుల సింగిల్స్ టైటిల్‌ను రాఫెల్ నాదల్ (స్పెయిన్) సాధించాడు. పురుషుల విభాగంలో ఒక గ్రాండ్‌స్లామ్ టెన్నిస్ టైటిల్‌ను అత్యధికసార్లు గెలుచుకున్న ఆటగాడిగా రికార్డు సృష్టించాడు.  మహిళల సింగిల్స్‌విజేత: సెరెనా విలియమ్స్ (అమెరికా). ఈ విజయంతో ఫ్రెంచ్ ఓపెన్‌ను నెగ్గిన పెద్ద వయస్కురాలిగా సెరెనా గుర్తింపు పొందింది.
  
 ఇంగ్లండ్ వేదికగా జరిగిన  ఐసీసీ చాంపియన్స్ ట్రోఫీని భారత్ రెండో సారి గెలుచుకుంది.
  
 ఆంధ్రప్రదేశ్ గ్రాండ్‌మాస్టర్ కోనేరు హంపి జూన్ 28న ముగిసిన ‘ఫిడే’ మహిళల గ్రాండ్ ప్రి టోర్నమెంట్‌లో విజేతగా నిలిచింది.
  
 వింబుల్డన్ 2013 విజేతలు: పురుషుల సింగిల్స్ విజేతగా ఆండీముర్రే (బ్రిటన్), మహిళల సింగిల్స్‌ను మరియన్ బర్తోలీ (ఫ్రాన్స్) కైవసం చేసుకున్నారు.
  
 జూలై 10-14 తేదీల్లో జరిగిన యాషెస్ సిరీస్‌లోని తొలి టెస్ట్‌లో 11వ స్థానంలో బ్యాటింగ్‌కు వచ్చి అత్యధిక పరుగులు చేసిన ఆటగాడిగా ఆస్టన్ ఎగర్ (98 పరుగులు) రికార్డు సృష్టించాడు.
  
 గ్రాండ్‌మాస్టర్ పెంటేల హరికృష్ణ 46వ బెయిల్(స్విట్జర్లాండ్) ఇంటర్నేషనల్ చెస్ టోర్నమెంట్‌లో మాస్టర్స్, ర్యాపిడ్ కేటగిరీ టైటిల్స్‌ను గెలుచుకున్నాడు.
  
 చైనాలోని గ్వాంగ్‌జులో జరిగిన ప్రపంచ బ్యాడ్మింటన్ టోర్నీలో భారత క్రీడాకారిణి పీవీ సింధు కాంస్య పతకం గెలుచుకుంది. తద్వారా ఈ ఘనత సాధించిన తొలి భారత క్రీడాకారిణిగా నిలిచింది.
  
  టీ-20 మ్యాచ్‌ల్లో అత్యధిక వ్యక్తిగత స్కోర్ సాధించిన క్రీడాకారుడిగా ఆస్ట్రేలియాకు చెందిన అరోన్ ఫించ్ రికార్డు సృష్టించాడు. ఇంగ్లండ్‌తో జరిగిన టీ-20 మ్యాచ్‌లో 63 బంతుల్లో 156 పరుగులు చేసి ఫించ్ ఈ ఘనత సాధించాడు.
  
 ఇండియన్ బ్యాడ్మింటన్ లీగ్ (ఐబీఎల్) తొలి విజేతగా హైదరాబాద్ హాట్‌షాట్స్ నిలిచింది.
  
 ఒలింపిక్స్ క్రీడలు-2020ను నిర్వహించే అవకాశం జపాన్‌కు దక్కింది.
  
 2013 యూఎస్ ఓపెన్ టెన్నిస్ పురుషుల సింగిల్స్‌ై టెటిల్‌నురఫెల్‌నాదల్ (స్పెయిన్) టైటిల్ గెలుచుకున్నాడు. మహిళల సింగిల్స్ విభాగంలో సెరెనా విలియమ్స్ (అమెరికా) విజేతగా నిలిచింది. పురుషుల డబుల్స్: భారత్‌కు చెందిన లియాండర్ పేస్, రాడెక్ స్టెపానెక్ (చెక్ రిపబ్లిక్) జంట కైవసం చేసుకుంది.
  
 2012లో ఇండియన్ ప్రీమియర్ లీగ్ (ఐపీఎల్)-6లో స్పాట్ ఫిక్సింగ్‌కు పాల్పడినందున క్రికెట్ క్రీడాకారులు శ్రీశాంత్, అంకిత్ చవాన్‌లపై బీసీసీఐ జీవితకాలం నిషేధం విధించింది. రాజస్థాన్ రాయల్స్ తరపున ఆడిన వీరు ఫిక్సింగ్‌కు పాల్పడినందున ఈశిక్ష అమలుచేసింది. వీరితోపాటు రాజస్థాన్ జట్టు మాజీ సభ్యుడు అమిత్‌సింగ్‌పై ఐదేళ్లు, రాజస్థాన్ రాయల్స్ క్రికెటర్ సిద్ధార్థ త్రివేదిపై ఏడాదిపాటు నిషేధం విధించింది.
  
 జాక్వస్ రోగే స్థానంలో అంతర్జాతీయ ఒలింపిక్ కమిటీ (ఐఓసీ) కొత్త అధ్యక్షుడిగా జర్మనీకి చెందిన థామస్ బాచ్ ఎన్నికయ్యారు.
  
 బీసీసీఐ అధ్యక్షుడిగా శ్రీనివాసన్ ఏకగ్రీవంగా ఎన్నికయ్యారు. రెండేళ్ల పదవీకాలం పూర్తిచేసుకున్న శ్రీనివాసన్ తిరిగి 2014 వరకు అధ్యక్షుడిగా కొనసాగుతారు.
  
 భారత బ్యాడ్మింటన్ క్రీడాకారిణి సైనా నెహ్వాల్‌కు స్పోర్ట్స్ పత్రిక ‘2013 స్పోర్ట్స్ ఇలస్ట్రేటెడ్’ అవార్డు లభించింది. ఉత్తమ కోచ్‌గా పుల్లెల గోపీచంద్‌ను పత్రిక ప్రకటించింది. ఉత్తమ యువ ఆటగాడిగా ఉన్ముక్త్ చంద్ (క్రికెట్), ఉత్తమ క్రీడాకారుడిగా విరాట్ కోహ్లి (క్రికెట్) ఎంపికయ్యారు. రాహుల్ ద్రవిడ్, వీవీఎస్ లక్ష్మణ్‌లకు లైఫ్ టైం అచీవ్‌మెంట్ అవార్డు దక్కింది.
  
 చాంపియన్స్‌లీగ్ టీ-20 క్రికెట్ టైటిల్‌ను ముంబై ఇండియన్స్ గెలుచుకుంది. ఫైనల్స్‌లో రాజస్థాన్ రాయల్స్‌ను ఓడించిన ముంబై ఇండియన్స్ రెండోసారి టైటిల్‌ను కైవసం చేసుకుంది.
  
 వన్డేల్లో అత్యంత వేగంగా సెంచరీ చేసిన భారత బ్యాట్స్‌మన్‌గా విరాట్ కోహ్లి రికార్డు సృష్టించాడు. అక్టోబర్ 16న జైపూర్‌లో ఆస్ట్రేలియాతో జరిగిన రెండో వన్డేలో 52 బంతుల్లో 100 పరుగులు చేసి ఈ రికార్డు నెలకొల్పాడు. ప్రపంచంలో ఈ ఘనత సాధించిన ఆరో బ్యాట్స్‌మన్‌గా నిలిచాడు.
  
 భారత క్రికెట్ దిగ్గజం మాస్టర్‌బ్లాస్టర్ సచిన్ టెండూల్కర్ తన క్రికెట్ జీవితానికి గుడ్‌బై చెప్పాడు. ముంబైలో వెస్టిండీస్‌తో ఆడిన 200వ టెస్టు ఆయన కెరీర్‌లో చివరి మ్యాచ్. తన ఆటతో భారత్‌కు ఎన్నో చిరస్మరణీయ విజయాలను అందించిన సచిన్ క్రికెట్లో ఎన్నో రికార్డులను సొంతం చేసుకున్నాడు. తన 40వ ఏట క్రికెట్‌కు గుడ్‌బై చెప్పిన రోజునే సచిన్‌కు భారతరత్న పురస్కారం లభించడం విశేషం.
  
 ఇండియన్ ప్రీమియర్ లీగ్ (ఐపీఎల్) నుంచి పుణె వారియర్స్‌ను తొలగించారు. ఈ ఫ్రాంచైజీని రద్దు చేస్తున్నట్టు బీసీసీఐ అక్టోబర్ 26న ప్రకటించింది. ఓవరాల్‌గా ఐపీఎల్ నుంచి తప్పుకున్న మూడో జట్టుగా పుణె పేరు తెచ్చుకుంది. గతంలో వివిధ కారణాల రీత్యా కొచ్చి టస్కర్స్, డెక్కన్ చార్జర్స్‌పై కూడా వేటు పడింది. దీంతో ఐపీఎల్‌లో ఎనిమిది జట్లే మిగిలాయి.
  
 భారత షూటర్ హీనా సిద్ధూ ప్రపంచకప్ షూటింగ్‌లో స్వర్ణ పతకం గెలుచుకుంది. జర్మనీలో మ్యూనిచ్‌లో నవంబర్ 11న జరిగిన 10 మీటర్ల ఎయిర్ పిస్టల్ పోటీలో ప్రథమ స్థానంలో నిలిచింది. 2003లో అంజలి భగవత్, 2008లో గగన్ నారంగ్ తర్వాత ప్రపంచకప్‌లో స్వర్ణం గెలిచిన మూడో భారత వ్యక్తిగా హీనా ఘనత సాధించింది.
  
 జమైకా స్ప్రింట్ క్రీడాకారులు ఉసేన్ బోల్ట్, షెల్లీ అన్ 2013 సంవత్సరానికి ఐఏఏఎఫ్ పురుషుల, మహిళల వరల్డ్ అథ్లెట్స్ ఆఫ్ ది ఇయర్‌గా ఎంపికయ్యారు.
  
 నార్వేకు చెందిన మాగ్నస్ కార్ల్‌సన్ (22) కొత్త ప్రపంచ చెస్ చాంపియన్‌గా అవతరించాడు. చెన్నైలో నవంబర్ 21న ముగిసిన పోటీలో భారత గ్రాండ్ మాస్టర్ విశ్వనాథన్ ఆనంద్‌ను ఓడించాడు.
  
 భారత క్రికెట్ కెప్టెన్ మహేంద్ర సింగ్ ధోని 2013 సంవత్సరానికి ఐసీసీకి చెందిన ఎల్‌జీ పీపుల్స్ చాయిస్ అవార్డుకు ఎంపికయ్యాడు. సచిన్ (2010) తర్వాత ఈ అవార్డుకు ఎంపికైన రెండో భారత క్రికెటర్ ధోనియే.
  
 ప్రపంచకప్ మహిళల కబడ్డీ టైటిల్‌ను భారత్ జట్టు గెలుచుకుంది. జలంధర్‌లో డిసెంబర్ 12న జరిగిన ఫైనల్స్‌లో న్యూజిలాండ్‌ను భారత్ ఓడించింది.
  
 ఇంటర్నేషనల్ క్రికెట్ కౌన్సిల్ (ఐసీసీ) 2013 సంవత్సరానికి అవార్డులను దుబాయ్‌లో ప్రకటించింది. క్రికెటర్ ఆఫ్ ద ఇయర్‌గా (సర్ సోబర్‌‌స ట్రోఫీ) టెస్ట్ క్రికెటర్ ఆఫ్ ద ఇయర్ అవార్డులు మైకేల్ క్లార్‌‌క (ఆస్ట్రేలియా) ను వరించాయి. ఎమర్జింగ్ క్రికెటర్ ఆఫ్ ద ఇయర్: చటేశ్వర్ పుజారా (భారత్). వన్డే క్రికెటర్ ఆఫ్ ద ఇయర్: కుమార సంగక్కర (శ్రీ లంక), ఉమెన్ వన్డే క్రికెటర్ ఆఫ్ ది ఇయర్: సుజీ బేట్స్ (న్యూజిలాండ్)లను ఎంపికచేసింది. ఎల్‌జీ పీపుల్స్ చాయిస్ అవార్‌‌డను ఎంఎస్ ధోనికి ప్రకటించింది.
  
 భారత క్రికెట్ మాజీ కెప్టెన్ కపిల్‌దేవ్‌ను 2013 సంవత్సరానికి సి.కె.నాయుడు జీవితకాల సాఫల్య పురస్కారంతో బీసీసీఐ గౌరవించింది.
  
 భారత్ తరఫున 50 టెస్టులకు కెప్టెన్‌గా వ్యవహరించి ఎంఎస్ ధోని రికార్డు నెలకొల్పాడు.
  
 ప్రఖ్యాత ‘టైమ్’ మ్యాగజైన్ సచిన్ టెండ్కూలర్‌ను ‘పర్సన్ ఆఫ్ ద వీక్’ గౌరవంతో సత్కరించింది. యూఎస్ ఫెడరల్ రిజర్వ్ హెడ్ నోమిని జనెట్ యెలెన్, చైనా  అధ్యక్షుడు జి జిన్‌పింగ్ తర్వాతి స్థానాల్లో నిలిచారు.


 2013 - వార్తల్లో వ్యక్తులు
  
 నూతన కాగ్ నియామకం.. ఇండిపెండెంట్ పత్రికకు భారతీయ ఎడిటర్..మిస్ యూనివర్‌‌సగా వెనిజువెలా భామ మారియా గాబ్రియెలా.. నల్ల సూర్యుడి అస్తమయం.. గతేడాది ప్రముఖ న్యూస్‌మేకర్స్
  
 ఇంటెలిజెన్స్ బ్యూరో(ఐబీ) ప్రధానాధికారిగా ఎస్‌ఏ ఇబ్రహీం జనవరి 1న బాధ్యతలు స్వీకరించారు.  ప్రధాన మైనార్టీ వర్గానికి చెందిన వ్యక్తి ఐబీ చీఫ్‌గా నియమితులు కావడం ఇదే తొలిసారి.
  
 లా కమిషన్ చైర్మన్‌గా జస్టిస్ డి.కె.జైన్ నియమితులయ్యారు.
  
 యూనివర్సిటీ గ్రాంట్స్ కమిషన్ (యూజీసీ) చైర్మన్‌గా వేద ప్రకాశ్‌ను కేంద్ర ప్రభుత్వం నియమించింది.
  
 భారత్‌కు చెందిన ప్రేమలత అగర్వాల్ అంటార్కిటికాలోని మౌంట్ విన్‌సన్ పర్వతాన్ని అధిరోహించారు. తద్వారా ఏడు ఖండాల్లోని ఆరు ఎత్తై పర్వతాలను అధిరోహించిన భారత మహిళగా ఆమె రికార్డును సొంతం చేసుకున్నారు.
  
 కొత్త సొలిసిటర్ జనరల్‌గా మోహన్ పరాశరన్ ఫిబ్రవరి 8న నియమితులయ్యారు. ‘సొలిసిటర్ జనరల్’ దేశంలో రెండో అత్యున్నత న్యాయాధికారి పదవి.
  
 2001 డిసెంబర్ 13న పార్లమెంట్‌పై దాడి కేసులో దోషి అఫ్జల్ గురు (43) ను ఫిబ్రవరి 9న తీహార్ జైలులో ఉరి తీశారు. అఫ్జల్ గురు క్షమాభిక్ష పిటిషన్‌ను రాష్ట్రపతి తిరస్కరించడంతో ఉరిశిక్ష అమలు చేశారు.
  
 రాష్ట్రపతి ప్రణబ్‌ముఖర్జీ మార్చి 9న ఐదు రాష్ట్రాలకు కొత్త గవర్నర్లను నియమించారు. వివరాలు.. నాగాలాండ్-అశ్వినీ కుమార్, ఒడిశా-ఎస్‌సీ జమీర్, బీహార్-డీవై పాటిల్, త్రిపుర- దేవానంద్ కన్వర్, కేరళ-నిఖిల్ కుమార్
  
 నాగాలాండ్ ముఖ్యమంత్రిగా నీఫియు రియో వరుసగా మూడోసారి ఆ పీఠాన్ని అధిష్ఠించారు. త్రిపుర ముఖ్యమంత్రిగా మాణిక్ సర్కార్ నాలుగో సారి సీఎం బాధ్యతలు స్వీకరించారు. మేఘాలయ ముఖ్యమంత్రిగా ముకుల్ సంగ్మా (కాంగ్రెస్) మార్చి 5న ప్రమాణస్వీకారం చేశారు.
  
 నూతనంగా ఏర్పాటు చేసిన మేఘాలయ హైకోర్టు తొలి ప్రధాన న్యాయమూర్తిగా మన రాష్ట్రానికి చెందిన జస్టిస్ టి.మీనాకుమారి మార్చి23న బాధ్యతలు స్వీకరించారు.
  
 నేషనల్ స్టాక్ ఎక్స్ఛేంజ్ ఎండీ, సీఈవోగా చిత్రా రామకృష్ణ ఏప్రిల్ 1న బాధ్యతలు స్వీకరించారు.
  
 భారత అంతరిక్ష పరిశోధన సంస్థ(ఇస్రో) మాజీ చైర్మన్ ప్రొఫెసర్ యు.ఆర్.రావుకు అంతర్జాతీయ ఉపగ్రహ నిపుణుల సొసైటీ ‘శాటిలైట్ హాల్ ఆఫ్ ఫేమ్’లో స్థానం లభించింది.
  
 లెఫ్ట్‌నెంట్ కమాండర్ అభిలాష్ టోమీ 150 రోజులు ఆగకుండా సముద్రంలో ప్రపంచాన్ని చుట్టివచ్చిన తొలి భారతీయుడిగా రికార్డు నెలకొల్పాడు.
  
 ఇండియన్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ కెమికల్ టెక్నాలజీ (ఐఐసీటీ) డెరైక్టర్‌గా ఆంధ్రప్రదేశ్‌కు చెందిన లక్ష్మీ కాంతం ఏప్రిల్ 9న నియమితులయ్యారు. ఈ సంస్థకు ఆమె తొలి మహిళా డెరైక్టర్.
  
 2013-14 సంవత్సరానికి నాస్కామ్ చైర్మన్‌గా మైండ్ ట్రీ సీఈఓ కృష్ణ కుమార్ నటరాజన్ నియమితులయ్యారు.
  
 పోలియోకు తొలిసారి ఓరల్ వ్యాక్సిన్ విజయవంతంగా రూపొందించిన పోలెండ్‌కు చెందిన డాక్టర్ హిలరీ కోప్రొవ్స్కీ (96) ఏప్రిల్ 11న  మరణించారు.
  
 సుప్రీంకోర్టు మాజీ ప్రధాన న్యాయమూర్తి జస్టిస్ జగదీష్ శరణ్ (జె.ఎస్.) వర్మ (80) అనారోగ్యంతో కన్నుమూశారు. అత్యాచార నిరోధక చట్టాన్ని మరింత కఠినతరం చేసేందుకు జస్టిస్ వర్మ నేతృత్వంలోని కమిటీ సిఫార్సులకు అనుగుణంగానే నేర న్యాయ సవరణ చట్టం- 2013 రూపొందింది.
  
 ప్రపంచ ప్రఖ్యాత గణిత మేధావి, హ్యూమన్ కంప్యూటర్‌గా గుర్తింపు పొందిన శకుంతలాదేవి (80) ఏప్రిల్ 21న జన్మస్థలమైన బెంగళూరులో తుదిశ్వాస విడిచారు. 1977లో అమెరికాలోని డల్లాస్‌లో నిర్వహించిన కార్యక్రమంలో 188138517 సంఖ్యకు క్యూబ్ రూట్ చెప్పడంలో కంప్యూటర్‌తో పోటీపడి మరీ గెలుపొందారు. దీంతో అప్పటి నుంచి హ్యూమన్ కంప్యూటర్‌గా ఆమె పేరు గాంచారు.
  
 ‘ద హిందూ’ ఆంగ్ల దినపత్రిక మాజీ సంపాదకులు ఎన్. రవి ఎడిటర్‌‌స గిల్డ్ ఆఫ్ ఇండియా అధ్యక్షునిగా ఎన్నికయ్యారు.
  
 భారత సంతతికి చెందిన బ్రిటన్ వనిత నేహాల్ బొగైటా ‘మిస్ ఇండియా వరల్డ్ వైడ్’గా ఎంపికైంది. ఈ టైటిల్‌ను సాధించిన మొదటి బధిర యువతి నేహాల్.
  
 కర్ణాటక 22వ ముఖ్యమంత్రిగా సిద్ధరామయ్య మే 13న ప్రమాణ స్వీకారం చేశారు.
  
 కెనడాలో భారత సాంస్కృతిక రాయబారిగా రాష్ట్రానికి చెందిన ప్రముఖ సాహితీవేత్త, రాష్ట్ర హిందీ అకాడమీ ఛైర్మన్ యార్లగడ్డ లక్ష్మీప్రసాద్ వ్యవహరించనున్నారు.
  
 డెహ్రాడూన్‌కు చెందిన 21 ఏళ్ల తాషీ, నాన్సీమాలిక్ అనే ఇద్దరు కవల సోదరీమణులు ఎవరెస్టు శిఖరాగ్రాన్ని చేరుకొని చరిత్ర సృష్టించారు. ఇలాంటి ఘనత సాధించిన తొలి కవలలుగా రికార్డులకెక్కారు.
  
 అరుణాచల్‌ప్రదేశ్ నూతన గవర్నర్‌గా రిటైర్డ్ లెఫ్టినెంట్ జనరల్ నిర్భయ్‌శర్మ మే 16న నియమితులయ్యారు.
  
 నూతన కంప్ట్రోలర్ అండ్ ఆడిటర్ జనరల్ (కాగ్)గా రక్షణ శాఖ కార్యదర్శి, బీహార్ కేడర్‌కు చెందిన 1976 బ్యాచ్ ఐఏఎస్ అధికారి శశికాంత్ శర్మ (61) మే 23న పదవీ బాధ్యతలు చేపట్టారు.
  
 ప్రపంచంలోనే అత్యంత ఎత్తై ఎవరెస్ట్‌ను కృత్రిమ కాలుతో అధిరోహించిన తొలి భారతీయ వనితగా ఉత్తరప్రదేశ్‌కు చెందిన వాలీబాల్ మాజీ క్రీడాకారిణి అరుణిమ సిన్హా (25) రికార్డు సృష్టించింది.
  
 రక్షణ పరిశోధన, అభివృద్ధి సంస్థ (డీఆర్‌డీవో) డెరైక్టర్ జనరల్‌గా, రక్షణ మంత్రిత్వ శాఖ శాస్త్రీయ సలహాదారుగా అవినాశ్ చందర్ మే 31న నియమితులయ్యారు.
  
 బ్రిటన్ జాతీయ పత్రిక ది ఇండిపెండెంట్‌కు ఎడిటర్‌గా భారత జాతీయుడు రాజన్ నియమితులయ్యారు.
  
 బ్రిటన్‌కు చెందిన ఆడమ్ కిర్బీ అనే రెండేళ్ల చిన్నారి ఐక్యూ పరీక్షలో 141 స్కోరు సాధించాడు. మేధావుల క్లబ్ ‘మెన్సా’లో సభ్యత్వం పొందిన అత్యంత పిన్న వయస్కుడిగా నిలిచాడు.
  
 కేంద్ర హోంశాఖ నూతన కార్యదర్శిగా జమ్మూ కాశ్మీర్‌కు చెందిన సీనియర్ ఐఏఎస్ అధికారి అనిల్ గోస్వామి  జూన్ 30న బాధ్యతలు స్వీకరించారు.
  
 కంప్యూటర్ మౌస్ సృష్టికర్త డగ్లస్ ఎంగెల్‌బార్ట్(88) జూలై 2న మూత్రపిండాల వ్యాధితో కాలిఫోర్నియాలో కన్నుమూశారు. ఎంగెల్‌బార్ట్.. 1963లో స్టాన్‌ఫోర్డ్ రీసెర్చ్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ (ప్రస్తుతం ఎస్‌ఆర్‌ఐ ఇంటర్నేషనల్)లో పనిచేస్తున్నప్పుడు మౌస్‌ను కనిపెట్టారు.
  
 దేశ అత్యున్నత పౌర పురస్కారం భారతరత్నకు నాటి ప్రముఖ హాకీ క్రీడాకారుడు ధ్యాన్‌చంద్ పేరును కేంద్ర క్రీడా మంత్రిత్వశాఖ కేంద్రానికి సిఫార్సు చేసింది.
  
 హైదరాబాద్‌లోని మౌలానా ఆజాద్ నేషనల్ ఉర్దూ యూనివర్సిటీ ప్రముఖ బాలీవుడ్ నటుడు అమీర్ ఖాన్‌కు డాక్టరేట్‌ను ప్రదానం చేసింది.
  
 ఢిల్లీ హైకోర్టు ప్రధాన న్యాయమూర్తిగా ఆంధ్రప్రదేశ్‌కు చెందిన జస్టిస్ నూతలపాటి వెంకట రమణ (56) సెప్టెంబర్ 2న ప్రమాణం చేశారు.
  
 ప్రఖ్యాత భారతీయ రచయిత్రి సుస్మితా బెనర్జీ (43)ని అఫ్ఘానిస్థాన్‌లో తాలిబన్ ఉగ్రవాదులు సెప్టెంబర్ 6న కాల్చి చంపారు. ఆమె తాలిబన్ల చెర నుంచి తప్పించుకున్న వైనంపై ‘ఏ కాబులీవాలాస్ బెంగాలీ వైఫ్’ రాసిన పుస్తకం ప్రపంచ వ్యాప్తంగా ప్రాచుర్యం పొందింది.
  
 అమెరికాకు చెందిన శాస్త్రవేత్త, డాల్బీ లేబొరేటరీస్ వ్యవస్థాపకుడు రే డాల్బీ (80) శాన్‌ఫ్రాన్సిస్కోలో సెప్టెంబర్ 12న మరణించారు. ఆయన డాల్బీ వాయిస్ రిడక్షన్ విధానాన్ని రూపొందించి రికార్డింగ్ పరిశ్రమలో విప్లవం తీసుకొచ్చారు.
  
 నిర్భయ కేసును విచారించిన ఫాస్ట్ ట్రాక్ కోర్టు... మైనర్ నిందితుడు మినహా మిగతా నలుగురినీ దోషులుగా నిర్ధారించింది.  మొత్తం ఆరుగురు నిందితుల్లో ఒకరు (రామ్‌సింగ్) పోలీస్ కస్టడీలోనే  మార్చి 11న ఉరివేసుకుని చనిపోయాడు. మరొక నిందితుడు మైనర్ కావటంతో బాలనేరస్థుల బోర్డుకు అప్పగించారు. మిగతా నలుగురు ముకేశ్‌సింగ్, వినయ్‌శర్మ, అక్షయ్‌ఠాకూర్, పవన్‌గుప్తాలకు మరణదండన విధిస్తూ సెప్టెంబర్ 13వ తేదీన తీర్పు చెప్పింది.
  
 తెలుగు అమ్మాయి నీనా దావులూరి (24) సెప్టెంబర్ 16న మిస్ అమెరికాగా ఎంపికైంది.  ఈ కిరీటం గెలిచిన తొలి భారతీయ సంతతి యువతి నీనా.
  
 జాతీయ వెనుకబడిన తరగతుల కమిషన్ చైర్మన్‌గా జస్టిస్ ఈశ్వరయ్య సెప్టెంబర్ 19న బాధ్యతలు స్వీకరించారు.
  
 బీహార్ మాజీ ముఖ్యమంత్రి లాలూ ప్రసాద్ యాదవ్‌ను పశు దాణా కుంభకోణంలో సీబీఐ ప్రత్యేక కోర్టు దోషిగా పేర్కొంది. సెప్టెంబర్ 30న ఇచ్చిన తీర్పులో లాలూతోపాటు మరో 44 మందిని దోషులుగా తేల్చింది. వారిలో మాజీ ముఖ్యమంత్రి జగన్నాథ్ మిశ్రా ఉన్నారు.
  
 పశుదాణా కుంభకోణానికి పాల్పడిన ఆర్‌జేడీ అధ్యక్షుడు లోక్‌సభ ఎంపీ లాలూప్రసాద్ యాదవ్, జేడీయూ ఎంపీ జగదీశ్ శర్మలను లోక్‌సభకు అనర్హులుగా ప్రకటిస్తూ అక్టోబర్ 22న లోక్‌సభ సెక్రటరీ జనరల్ ఎస్.బాల్ శేఖర్ ఉత్తర్వులు జారీ చేశారు. దీంతో వీరిద్దరూ జైలు నుంచి విడుదలైన తేదీ నుంచి ఆరేళ్లపాటు ఎన్నికల్లో పోటీ చేయడానికి అనర్హులవుతారు.
  
 అమెరికాలోని కొలంబియా సర్క్యూట్ కోర్టు న్యాయమూర్తిగా భారత సంతతికి చెందిన శ్రీనివాసన్ (46) సెప్టెంబర్ 27న బాధ్యతలు స్వీకరించారు. తద్వారా అమెరికాలో రెండో అత్యున్నత న్యాయస్థానంగా భావించే సర్క్యూట్ కోర్టు జడ్జిగా నియమితులైన తొలి భారతీయ అమెరికన్‌గా చరిత్ర సృష్టించారు. శ్రీనివాసన్ చండీగఢ్‌లో జన్మించారు.  
  
 హర్యానాలోని ఫరీదాబాద్‌కు చెందిన శ్రేష్టి రాణా (21) ఆసియా పసిఫిక్ వరల్డ్ - 2013గా ఎంపికైంది. అక్టోబర్ 30న సియోల్‌లో జరిగిన పోటీల్లో మొత్తం 49 మందిలో ఆమె విజేతగా నిలిచారు.
  
 చైనాకు చెందిన ప్రతిష్టాత్మక చైనీస్ అకాడమీ ఆఫ్ సెన్సైస్ (సీఏఎస్)లో గౌరవ విదేశీ సభ్యుడిగా ఇటీవల భారతరత్న పురస్కారం పొందిన సీఎన్‌ఆర్ రావు ఎంపికయ్యారు. సీఏఎస్‌లో సభ్యత్వం పొందిన తొలి భారతీయుడు సీఎన్‌ఆర్ రావు.
  
 నల్ల సూర్యుడు, దక్షిణాఫ్రికా మాజీ అధ్యక్షుడు నెల్సన్‌మండేలా(95) డిసెంబర్ 5న తుదిశ్వాస విడిచారు. 1994-99మధ్యకాలంలో ఆయన దక్షిణాఫ్రికాకు అధ్యక్షుడిగా కొనసాగారు. మండేలాకు 1990లో భారతరత్న, 1993లో నోబెల్ శాంతి బహుమతి లభించాయి.
  
 క్రికెట్ క్రీడాకారుడు సచిన్ టెండ్కూలర్ యునిసెఫ్ పారిశుద్ధ్య కార్యక్రమం ప్రాంతీయ ప్రచార కార్యకర్తగా నియమితులయ్యారు.
  
 లండన్‌కు చెందిన ది గార్డియన్ పత్రిక ఎడ్వర్డ్ స్నోడెన్‌ను 2013 సంవత్సరానికి పర్సన్ ఆఫ్ ది ఇయర్‌గా ఎంపిక చేసింది.
  
 ఏకే-47 ఆటోమేటిక్ రైఫిల్ సృష్టికర్త మిఖైల్ కలష్నికోవ్ (94) రష్యాలోని ఉద్ముర్షియాలో డిసెంబర్ 23న మరణించారు. ఆయన 1947లో ఆ రైఫిల్‌ను రూపొందించడంతో ఏకే 47గా పేరు పెట్టారు.
  
 ఫిలిప్పీన్స్ సుందరి మెగాన్ యంగ్ (23) మిస్ వరల్డ్-2013గా ఎంపికైంది. ఇండోనేసియాలోని బాలి దీవిలో సెప్టెంబర్ 28న జరిగిన 63వ మిస్ వరల్డ్ పోటీల ఫైనల్‌లో ఆమె విజేతగా నిలిచింది. భారత్ తరఫున మిస్ ఇండియా వరల్డ్ నవనీత్ కౌర్‌కు మిస్ మల్టీమీడియా పతకం దక్కింది.
  
 మిస్ యూనివర్స్ కిరీటాన్ని వెనిజువెలా సుందరి మారియా గాబ్రియెలా ఇస్లర్(25) దక్కించుకుంది. నవంబర్ 9న రష్యా రాజధాని మాస్కోలో జరిగిన ఫైనల్‌లో మొత్తం 85 మంది పాల్గొన్నారు.


  2013 - అవార్డులు
  
 తాలిబన్లను ఎదిరించి బాలికల హక్కులకోసం పోరాడిన పాకిస్థానీ అమ్మాయి మలాలాను ఎన్నో అవార్డులు..  నోబెల్‌కు మించిన నగదు మొత్తంలో బ్రేక్ త్రూ ప్రైజ్.. గతేడాది విశేషాలు
  
 ఒరియా నవలా రచయిత్రి ప్రతిభా రే.. 2011 సంవత్సరానికి  జ్ఞాన్‌పీఠ్ పురస్కారానికి ఎంపికయ్యారు.  ఈ పురస్కారాన్ని అందుకునే 47వ రచయిత్రి ప్రతిభారే.
  
  ప్రముఖ దర్శకుడు శ్యామ్ బెనగల్ ‘2012 అక్కినేని నాగేశ్వరరావు జాతీయ అవార్డు’కు ఎంపికయ్యారు.
  
 ఆహార ధాన్యాల ఉత్పత్తిలో ఉత్తమ పనితీరు కనబరిచిన మధ్యప్రదేశ్, బీహార్, జార్ఖండ్, తమిళనాడు, నాగాలాండ్, మణిపూర్ రాష్ట్రాలకు కృషికర్మన్ అవార్డులు వరించాయి.
  
 2012 సంవత్సరానికి ‘చైనా అకాడమీ ఆఫ్ సెన్సైస్’ అవార్డుకు ప్రముఖ శాస్త్రవేత్త, డాక్టర్ సీఎన్‌ఆర్ రావు ఎంపికయ్యారు.
  
 భారత ప్రభుత్వం ఏటా ఇచ్చే అత్యున్నత పౌర పురస్కారాలు ‘పద్మ’ అవార్డులను జనవరి 25న ప్రకటించింది. మొత్తం 108 మందికి ‘పద్మ’ పురస్కారాలు ప్రకటించగా.. నలుగురికి పద్మవిభూషణ్, 24 మందికి పద్మభూషణ్, 80 మందికి పద్మశ్రీ అవార్డులు దక్కాయి.  వీరిలో మన రాష్ట్రం నుంచి పద్మ అవార్డులు పొందిన వారు: పద్మభూషణ్: డి.రామానాయుడు (సినీ నిర్మాత). పద్మశ్రీ: గజం అంజయ్య (ఆర్ట్), రేకందర్ నాగేశ్వరరావు అలియాస్ సురభి బాబ్జీ (ఆర్ట్), డాక్టర్ ముదుండి రామకృష్ణరాజు (సైన్స్ అండ్ ఇంజనీరింగ్), డాక్టర్ జయరామన్ గౌరీశంకర్ (సైన్స్ అండ్ ఇంజనీరింగ్), డాక్టర్ సి.వెంకట ఎస్.రామ్ అలియాస్ చిట్టా వెంకట సుందర రామ్ (వైద్యం), డాక్టర్ రాధిక హర్జ్‌బెర్గర్ (సాహిత్యం, విద్య). వీరుగాక.. రాష్ట్రానికి చెందిన సినీ ప్రముఖులు ఎస్.జానకి (తమిళనాడు- పద్మభూషణ్, ఈమె పురస్కారాన్ని తిరస్కరించారు), బాపు (తమిళనాడు-పద్మశ్రీ), శ్రీదేవి (మహారాష్ట్ర-పద్మశ్రీ)లకు ఇతర రాష్ట్రాల కోటాలో పద్మ అవార్డులు లభించాయి.
  
  ఉత్తమ ఓటర్ల విధానాలు, ఎన్నికల నిర్వహణకు సంబంధించి చేసిన కృషికిగాను గుజరాత్, ఉత్తరప్రదేశ్, పశ్చిమ బెంగాల్‌లకు 2012 సంవత్సరానికి ఎన్నికల సంఘం అవార్డులు దక్కాయి
  
  దక్షిణ సూడాన్‌కు చెందిన బిషప్ ఎమిరైటస్ పరైడ్ తబన్‌కు 2013 ఐక్యరాజ్య సమితి శాంతి బహుమతి దక్కింది. ఈ బహుమతిని ‘సెర్గియా వియోరా డి మెల్లో’గా పిలుస్తారు. 2003లో ఇరాక్‌లో బాంబు దాడిలో మరణించిన ఐక్యరాజ్యసమితి మానవ హక్కుల సంఘం అధిపతి సెర్గియో వియోరా డీ మెల్లో (బ్రెజిల్) పేరిట ఈ బహుమతిని అందజేస్తు న్నారు. ఈ బహుమతి కింద 5,500 డాలర్లు బహూకరిస్తారు.
  
  భారత సంతతికి చెందిన కృష్ణ అరోరా (85) అలియాస్ ఆంటీజీకి 2013 సంవత్సరానికి ప్రతిష్టాత్మక ‘ఆర్డర్ ఆఫ్ ఆస్ట్రేలియా మెడల్’ లభించింది. ఆస్ట్రేలియాలో ఆమె చేసిన స్వచ్ఛంద సేవకు గుర్తింపుగా ఈ పురస్కారం దక్కింది. 2012లో ఈ పురస్కారం క్రికెట్ దిగ్గజం సచిన్ టెండూల్కర్‌కు దక్కింది.
  
  85వ ఆస్కార్ అవార్డులు: ఉత్తమ చిత్రం-ఆర్గో, ఉత్తమ దర్శకుడు-ఆంగ్ లీ (లైఫ్ ఆఫ్ పై), ఉత్తమ నటుడు-డేనియల్ డే లూయిస్(లింకన్), ఉత్తమ నటి - జెన్నిఫర్ లారెన్స్ (సిల్వర్ లైనింగ్స్ ప్లేబుక్), ఉత్తమ విదేశీ చిత్రం - ఆమర్; ప్రపంచంలో ఇప్పటివరకూ ఎవరూ ప్రకటించనంత భారీ మొత్తంలో రూ.15 కోట్లతో (నోబెల్ బహుమతి కంటే రెండింతలు ఎక్కువ) ‘బ్రేక్ త్రూ ప్రైజ్’ అనే సైన్స్ బహుమతిని సోషల్ నెట్‌వర్కింగ్ వెబ్‌సైట్ ఫేస్‌బుక్ వ్యవస్థాపకుడు మార్క్ జుకర్‌బర్గ్, ఇంటర్నెట్ సెర్చ్ ఇంజిన్ గూగుల్ సహ వ్యవస్థాపకుడు సెర్గీ బ్రిన్, రష్యా వ్యాపారవేత్త యూరీ మిల్నర్‌లు నెలకొల్పారు.
  
  ప్రవాస భారతీయ విద్యావేత్త, బ్రిటన్‌లోని న్యూక్యాసిల్ యూనివర్సిటీ ఎడ్యుకేషనల్ టెక్నాలజీ ప్రొఫెసర్ డాక్టర్ సుగతా మిత్రా 2013 ఏడాదికిగాను ఫిబ్రవరి 26న అమెరికాలోని కాలిఫోర్నియాలో ప్రతిష్టాత్మక ‘టెడ్’ ప్రైజ్ అందుకున్నారు.
  
  దక్షిణాఫ్రికా జాతి వివక్ష వ్యతిరేక పోరాటయోధుడు డెస్మండ్ టూటుకు (81) 2013 సంవత్సరానికిగానూ టెంపుల్టన్ ప్రైజ్ లభించింది.
  
  భారత రాష్ట్రపతి ప్రణబ్ ముఖర్జీ బంగ్లాదేశ్‌లో పర్యటనలో భాగంగా బంగ్లా ప్రభుత్వం దేశ రెండో అత్యున్నత పురస్కారంతో సత్కరించింది. 1971 నాటి దేశ స్వాతంత్య్రానికి చేసిన కృషికిగాను ‘బంగ్లాదేశ్ స్వాతంత్య్ర పోరాట గౌరవ పురస్కారా’న్ని ఆయనకు బహూకరించింది.
  
  ఉత్తమ పార్లమెంటేరియన్‌గా అరుణ్ జైట్లీ (బీజేపీ), 2011కు కరణ్ సింగ్ (కేంద్ర మాజీ మంత్రి), 2012కుగాను  శరద్ యాదవ్ (జనతాదళ్-యు)కు బెస్ట్ పార్లమెంటేరియన్  అవార్డులు వరించాయి.
  
  ఢిల్లీ ధీర వనిత ‘నిర్భయ’ను మార్చి 8న (అంతర్జాతీయ మహిళా దినోత్సవం) కేంద్ర ప్రభుత్వం ‘రాణి లక్ష్మీ బాయి-స్త్రీ శక్తి’ అవార్డుతో గౌరవించింది.
  
  తొలిసారిగా ప్రదానం చేస్తున్న ఠాగూర్ అంతర్జాతీయ సాంస్కృతిక, సామరస్య పురస్కారం-2012 సితార్ విద్వాంసుడు స్వర్గీయ పండిట్ రవిశంకర్‌కు లభించింది.
  
  2012 సంవత్సరానికి 60వ జాతీయ చలనచిత్ర అవార్డులు.. ఉత్తమ చిత్రం: పాన్ సింగ్ తోమర్ (హిందీ-దర్శకుడు: తిగ్మాంషూ ధూలియా) ఉత్తమ నటుడు: ఇర్ఫాన్ ఖాన్ (హిందీ చిత్రం ‘పాన్ సింగ్ తోమర్) విక్రమ్ గోఖలే (మరాఠీ చిత్రం ‘అనుమతి’)లకు సంయుక్తంగా. ఉత్తమ నటి: ఉషా జాదవ్  (మరాఠీ చిత్రం ‘ధాగ్) ఉత్తమ దర్శకుడు: శివాజీ లోతన్ పాటిల్ (మరాఠీ చిత్రం-ధాగ్), ఉత్తమ స్పెషల్ ఎఫెక్ట్స్ చిత్రం: ఈగ, తెలుగులో ఉత్తమ చిత్రం: ఈగ.
  
  ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రభుత్వం 2011కి గాను ప్రకటించిన చలన చిత్ర అవార్డులు: ఎన్‌టీఆర్ జాతీయ అవార్డు - అమితాబ్ బచ్చన్ (బాలీవుడ్ నటుడు), బీఎన్‌రెడ్డి ఆత్మీయ అవార్డు - శ్యాంబెనగల్ (దర్శకుడు), నాగిరెడ్డి - చక్రపాణి జాతీయ అవార్డు-జి.ఆదిశేషగిరిరావు (నిర్మాత), రఘపతి వెంకయ్య అవార్డు- కైకాల సత్యనారాయణ (నటుడు).
  
  న్యూయార్క్ టైమ్స్ పత్రికకు నాలుగు పులిట్జర్ అవార్డులు లభించాయి.
  
  బాలీవుడ్ నటుడు ప్రాణ్ కిషన్ సికంద్(93)కు 2012 సంవత్సరానికి గానూ దాదాసాహెబ్ ఫాల్కే పురస్కారం లభించింది.
  
  ప్రముఖ రచయిత రావూరి భరద్వాజకు 2012 సంవత్సరానికి 48వ జ్ఞాన్‌పీఠ్ అవార్డు వరించింది. ఆయన రాసిన ‘పాకుడురాళ్లు’ నవలకు ఈ పురస్కారం లభించింది. తొలిసారి తెలుగు వచన రచనకు ఈ అవార్డు దక్కింది. తెలుగులో జ్ఞాన్‌పీఠ్ పురస్కారాన్ని దక్కించుకున్న మూడో వ్యక్తి భరద్వాజ. ఇంతకు ముందు 1970లో విశ్వనాథ సత్యనారాయణ, 1988లో సి.నారాయణ రెడ్డి ఈ పురస్కారాన్ని అందుకున్నారు.
  
  ప్రధానమంత్రి గ్రామీణాభివృద్ధి అవార్డు 2011-12 సంవత్సరానికి సిక్కిం గ్రామీణాభివృద్ధి నిర్వహణ, అభివృద్ధి శాఖకు లభించింది.
  
  కేరళ ముఖ్యమంత్రి ఊమెన్ చాందీకి ఐక్యరాజ్యసమితి ప్రజా సేవ అవార్డును ప్రకటించింది.
  
  పాకిస్థాన్ బాలల హక్కుల కార్యకర్త మలాలా యూసఫ్‌జాయ్.. 2013కుగాను గ్లోబల్ లీడర్‌షిప్ అవార్డుకు ఎంపికయ్యారు.
  
  ప్రతిష్టాత్మక బుకర్ ప్రైజ్ అమెరికా రచయిత్రి లిడియా డేవిస్‌ను వరించింది.
  
  ప్రపంచ ప్రఖ్యాత సంగీతకారుడు జుబిన్ మెహతా 2013 ఠాగూర్ సాంస్కృతిక సామరస్య పురస్కారానికి ఎంపికయ్యారు.
  
 వివిధ రంగాల్లో విశేష కృషి చేసిన వారికి ఇచ్చే రామన్ మెగసెసే అవార్డులను అఫ్ఘానిస్థాన్‌కు చెందిన హబిబా సరాబీ తోపాటు లాహ్‌పేయ్ సెంగ్ రా (మయన్మార్), ఎర్నెస్టో డొమింగో (ఫిలిప్పీన్స్), నేపాల్‌కు చెందిన మనుషుల అక్రమ రవాణా నిరోధక సంస్థ, ఇండోనేషియాకు చెందిన అవినీతి వ్యతిరేక సంస్థలకు ఈ అవార్డులు దక్కాయి.
  
 ప్రముఖ సరోద్ విద్వాంసుడు అమ్జాద్ అలీఖాన్ 21వ రాజీవ్‌గాంధీ జాతీయ సద్భావన అవార్డుకు ఎంపికయ్యారు. మత సామరస్యం, శాంతి, సౌభ్రాతృత్వం కోసం చేసిన కృషికి గుర్తింపుగా ఈ అవార్డు దక్కింది.
  
 ప్రతిష్టాత్మక క్రీడా అవార్డు రాజీవ్ గాంధీ ఖేల్త్న్ర ట్రాప్ షూటర్ రంజన్ సోధికి దక్కింది. విరాట్ కోహ్లీ(క్రికెట్), పి.వి. సింధు (బ్యాడ్మింటన్), కవితా చాహల్ (బాక్సింగ్), జోత్స్న చినప్ప (స్క్వాష్)తోపాటు పలువురికి అర్జున అవార్డులు వరించాయి.
  
 కేంద్ర ప్రభుత్వం అందజేసే ప్రతిష్టాత్మక రాష్ట్రీయ ఖేల్ ప్రోత్సాహన్ పురస్కార్- 2013 అవార్డు హైదరాబాద్‌లోని పుల్లెల గోపీచంద్ బ్యాడ్మింటన్ అకాడమీ (పీజీబీఎ)కి లభించింది.
  
 అమెరికా నేషనల్ సెక్యూరిటీ ఏజెన్సీ (నాసా) కాంట్రాక్టర్‌గా పనిచేసిన ఎడ్వర్డ్ స్నోడెన్‌కు జర్మనీకి చెందిన విజిల్ బ్లోయర్ ప్రైజ్ లభించింది.
  
 అమెరికా విజిల్ బ్లోయర్ ఎడ్వర్డ్ స్నోడెన్ 2013 సంవత్సరానికి యూరోపియన్ పార్లమెంట్ అవార్డు ‘సఖరోవ్ మానవ హక్కుల బహుమతి’కి ఎంపికయ్యారు.
  
 2012 సంవత్సరానికి ఇందిరాగాంధీ శాంతి, నిరాయుధీకరణ, అభివృద్ధి బహుమతిని లైబీరియా అధ్యక్షురాలు ఎలెన్ జాన్సన్ సర్లీఫ్‌కు ప్రదానం చేశారు.
  
 నోబెల్ బహుమతులు-2013: వైద్యవిభాగంలో జేమ్స్ రోత్‌మాన్, రాండీ షెక్‌మాన్ (అమెరికా), జర్మనీ సంతతి శాస్త్రవేత్త థామస్ స్యూదోఫ్‌లు ఎంపికయ్యారు. శాంతి: ప్రపంచవ్యాప్తంగా రసాయన ఆయుధాల నిర్మూలనకు కృషి చేస్తున్న ఆర్గనైజేషన్ ఫర్ ది ప్రొహిబిషన్ ఆఫ్ కెమికల్ వెపన్స్ (ఓపీసీడబ్ల్యూ)కు లభించింది. ఫిజిక్స్: దైవకణం (హిగ్స్‌బోసాన్)పై కీలక పరిశోధనలు చేసినందుకు పీటర్ హిగ్స్ (బ్రిటన్), ఫ్రాంకోయిస్ ఎంగ్లెర్ట్ (బెల్జియం)లకు లభించింది. రసాయన శాస్త్రం: మార్టిన్ కార్‌ప్లస్,మైకేల్ లెవిట్, ఆరీ వార్షెల్ (అమెరికా). సాహిత్యం: కెనడాకు చెందిన ఆలిస్ మన్రోకు వరించింది. అర్థ శాస్త్రం: ఈజెన్ ఫామా, లార్స్ పీటర్స్ హాన్సన్, రాబర్ట్ షిల్లర్ (అమెరికా).
  
 ప్రముఖ వ్యవసాయ శాస్త్రవేత్త, హరిత విప్లవ పితామహుడు ఎంఎస్ స్వామినాథన్‌కు 2012 ‘ఇందిరాగాంధీ జాతీయ సమగ్రత అవార్డు’ లభించింది.
  
 న్యూజిలాండ్‌కు చెందిన ఎలీనర్ కాటన్ (28)కు 2013 సంవత్సరానికి ప్రతిష్టాత్మక బుకర్ ప్రైజ్ లభించింది. ఈ బహుమతి పొందిన అత్యంత పిన్న వయస్కురాలు కాటన్. ఆమె రాసిన ‘ద లూమినరీస్’ అనే నవలకు ఈ బహుమతి లభించింది.
  
 దేశ అత్యున్నత పౌరపురస్కారం భారతరత్నకు క్రికెట్ కీడాకారుడు సచిన్ టెండ్కూలర్ (40), ప్రముఖ శాస్త్రవేత్త ప్రొఫెసర్ సీఎన్‌ఆర్ రావు (79)లను భారత ప్రభుత్వం ప్రకటించింది. 2009 తర్వాత భారతరత్నను ప్రకటించడం ఇదే తొలిసారి. సర్ సి.వి.రామన్, మాజీ రాష్ట్రపతి ఏపీజే అబ్దుల్ కలాం తర్వాత భారతరత్నకు ఎంపికైన మూడో శాస్త్రవేత్త సీఎన్‌ఆర్ రావు. కాగా తొలి క్రీడాకారుడు, అతి పిన్న వయస్కుడు సచిన్.
  
 పనాజీలో 44వ భారత అంతర్జాతీయ చలనచిత్రోత్సవాలు జరిగాయి. ఉత్తమ చిత్రంగా తూర్పు తైమూర్ నిర్మించిన తొలి చిత్రం ‘బీట్రిజ్ వార్’ కు బంగారు నెమలిదక్కింది. వెండి నెమలి అవార్డు: మెగే దాకా తారా (బెంగాలీ, దర్శకత్వం: కమలేశ్వర్ ముఖర్జీ) ఉత్తమ దర్శకుడు: కౌశిక్ గంగూలీ (చిత్రం: అపూర్ పాంచాలి), ఉత్తమ నటుడు: అలోన్ మోని అబేత్‌బేల్ (చిత్రం: ఎ ప్రెస్ ఇన్ హెలెన్), ఉత్తమ నటి: మగ్దలెనా బోక్‌జరాస్కా (చిత్రం: ఇన్‌హైడింగ్) ఎంపికయ్యారు.
  
  ఢిల్లీ ధీర వనిత ‘నిర్భయ’ను ప్రతిష్టాత్మక ‘అంతర్జాతీయ సాహస వనిత’ (ఉమెన్ ఆఫ్ కరేజ్) పురస్కారంతో అమెరికా ప్రభుత్వం గౌరవించింది.
  
 2013 సంవత్సరానికి 58వ ఫిల్మ్ ఫేర్ అవార్డులు: ఉత్తమ చిత్రం-బర్ఫీ, ఉత్తమ నటుడు-రణ్‌బీర్ కపూర్ (చిత్రం: బర్ఫీ) ఉత్తమ నటి-విద్యాబాలన్ (చిత్రం: కహానీ), ఉత్తమ దర్శకుడు- సుజోయ్ ఘోష్ (చిత్రం: కహానీ).


  2013- సైన్స్ అండ్ టెక్నాలజీ
  
 అంగారక గ్రహం దిశగా భారత్ ప్రయాణం.. సెల్‌ఫోన్ వ్యవస్థపారంభమై 40 సంవత్సరాలు.. ఇంటర్నెట్ విప్లవానికి 30 ఏళ్లు.. బీవో5 బాలిస్టిక్ క్షిపణి పరీక్ష విజయవంతమైన క్షణాలను చూసింది.
  
 ‘ఇంటర్‌నెట్’ ఆవిర్భవించి 2013, జనవరి 1 నాటికి 30 ఏళ్లు పూర్తయ్యాయి. ఇంటర్‌నెట్‌ను 1983, జనవరి 1న అమెరికా రక్షణ శాఖ అధికారికంగా ప్రారంభించింది. ఇంటర్‌నెట్ ప్రొటోకాల్ సూట్ సమాచార వ్యవస్థను పూర్తిస్థాయిలో ఉపయోగించుకోగలిగేలా రూపొందించిన ‘ఆర్పానెట్’ నెట్‌వర్క్ ప్రకారం ఇంటర్‌నెట్ 1983, జనవరి 1న అధికారికంగా ప్రారంభమైంది. కంప్యూటర్లను అనుసంధానం చేసే ‘ఆర్పానెట్’ అనే పద్ధతే తర్వాత ‘వరల్డ్ వైడ్ వెబ్ (డబ్ల్యూడబ్ల్యూడబ్ల్యూ)’ ఆవిర్భావానికి మార్గం సుగమం చేసింది.
  
 పునర్వినియోగ ఇంధనాలపై ప్రపంచ అట్లాస్‌ను అంతర్జాతీయ పునర్వినియోగ ఇంధన సంస్థ (ఐఆర్‌ఈఎన్‌ఏ) జనవరి 13న ఆవిష్కరించింది.
  
 100వ సైన్స్ కాంగ్రెస్‌ను కోల్‌కతాలో జనవరి 3న రాష్ట్రపతి ప్రణబ్ ముఖర్జీ ప్రారంభించారు. ‘భారత్ భవిష్యత్ తీర్చిదిద్దేందుకు శాస్త్రం’ అనే ఇతివృత్తంతో ఈ కాంగ్రెస్‌ను నిర్వహించారు.
  
 అతి పెద్ద గస్తీ నౌక ‘ఐఎన్‌ఎస్ సరయు’ను నౌకాదళంలో ఎయిర్ మార్షల్ పి.కె. రాయ్ గోవాలోని వాస్కోలో జనవరి 21న ప్రవేశ పెట్టారు.
  
 భారత్ జనవరి 27న విశాఖపట్నం తీరంలోని బంగాళాఖాతంలో ‘బీవో5’ బాలిస్టిక్ క్షిపణిని విజయవంతంగా పరీక్షించింది. దీంతో ఇప్పటివరకు గగనతలం, భూతలం నుంచే అణ్వస్త్ర క్షిపణులను ప్రయోగించే సత్తా ఉన్న భారత్ ఇకపై సముద్ర గర్భం నుంచీ న్యూక్లియర్ మిస్సైళ్లను ఎక్కుపెట్టే సామర్థ్యాన్ని సమకూర్చుకున్నట్లైంది. జలాంతర్గామి(సబ్ మెరైన్) నుంచి ప్రయోగించేలా భారత్  పూర్తిస్థాయిలో అభివృద్ధి చేసిన తొలి అంతర్‌జల అణ్వస్త్ర క్షిపణి ఇదే.
  
 హెలికాప్టర్ ‘రుద్ర’ను బెంగళూరులో ఫిబ్రవరి 8న ఏరో ఇండియా-2013ప్రదర్శనలో సైన్యానికి అప్పగించారు.
  
  ఫిబ్రవరి 15న, 2012 డీఏ 14 అనే గ్రహశకలం భూమికి దగ్గరగా వచ్చింది. వాతావరణం, కమ్యూనికేషన్‌‌స సేవలందించే ఉప గ్రహాల (శాటిలైట్లు) మధ్యగా ఆ శకలం దూసుకెళ్లింది. ఇది మళ్లీ 2019 ఫిబ్రవరి 15న భూమికి చేరువగా వస్తుంది.
  
  సౌర కుటుంబం వెలుపల అతి చిన్న గ్రహాన్ని నాసా శాస్త్రవేత్తలు ఫిబ్రవరి 21న కనుగొన్నారు. దీనికి కెప్లర్-37బి అనే పేరు పెట్టారు.
  
  ఇస్రో ఫిబ్రవరి 25న శ్రీహరికోటలోని షార్ నుంచి నిర్వహించిన పోలార్ శాటిలైట్ లాంచింగ్ వెహికల్ (పీఎస్‌ఎల్‌వీ)-సీ20 ప్రయోగం విజయవంతమైంది.
  
  భారత వాయుసేన (ఐఏఎఫ్) ఫిబ్రవరి 22న తొలిసారిగా పగలు-రాత్రి విన్యాసాలతో ‘ఉక్కు పిడికిలి 2013’ పేరిట తన యుద్ధ పాటవాన్ని ప్రదర్శించింది.
  
  మొబైల్‌ఫోన్ వాడకం ప్రారంభమై 2013 ఏప్రిల్ 3 నాటికి 40 ఏళ్లు పూర్తయ్యాయి. తొలిసారి మొబైల్ ఫోన్‌ను అమెరికాలోని న్యూయార్క్‌లో మోటరోలా ఇంజనీర్ మార్టిన్ కూపర్ 1973 ఏప్రిల్ 3న చేసిన కాల్‌తో మొబైల్ ఫోన్ వాడకం మొదలైంది. ఐక్యరాజ్య సమితి లెక్కల ప్రకారం ప్రస్తుతం 6 బిలియన్ల సెల్‌ఫోన్ వాడకందార్లు ఉన్నారు.
  
  కొత్త తరం యుద్ధ విమానం ‘మిగ్ 29కే’ మే 11న భారత నౌకాదళంలో చేరింది.
  
  రొటా వైరస్ డయేరియా (అతిసారం)కు భారత శాస్త్రవేత్తలు పూర్తి స్వదేశీ పరిజ్ఞానంతో ‘ద రొటావాక్‌‘ టీకాను అభివృద్ధి చేశారు. ఈ టీకా మూడో దశ క్లినికల్ ట్రయల్స్ ఫలితాలను మే 14న విడుదల చేశారు.
  
  జలాంతర్గామి విధ్వంసక లాంగ్ రేంజ్ విమానం.. బోయింగ్ పీ81 ని తమిళనాడులోని అరక్కోణం నావల్ ఎయిర్ స్టేషన్ రాజాలీలో మే 15న నౌకాదళంలోకి ప్రవేశపెట్టారు.
  
  చైనాకు చెందిన తియాన్హే-2 సూపర్ కంప్యూటర్ ప్రపంచంలోనే అత్యంత వేగవంతమైన కంప్యూటర్ అని జూన్ 17న ప్రకటించిన టాప్-500 సర్వే తెలిపింది. ఇది కేవలం సెకను వ్యవధిలో 33,860 లక్షల కోట్ల ఆపరేషన్లు నిర్వహించగలదు.
  
  భారతదేశ రెండో ప్రత్యేక వాతావరణ ఉపగ్రహం ఇన్‌శాట్-3డీని భారత అంతరిక్ష పరిశోధన సంస్థ (ఇస్రో) జూలై 19న ఫ్రెంచ్ గయానాలోని కౌరు అంతరిక్ష కేంద్రం నుంచి విజయవంతంగా ప్రయోగించింది.
  
 భారత రక్షణ పరిశోధన, అభివృద్ధి సంస్థ (డీఆర్‌డీఓ) అందించిన పరిజ్ఞానంతో అమెరికా.. పేలుడు పదార్ధాలను గుర్తించేందుకు ఎక్స్‌ప్లోజివ్ డిటెక్షన్ కిట్‌ను ఆగస్టు 2న వాషింగ్టన్‌లో విడుదల చేసింది.
  
 తొలిసారిగా అంతర్జాతీయ అంతరిక్ష కేంద్రానికి (ఐఎస్‌ఎస్) మాట్లాడే రోబో కిర్భాను జపాన్ ఏరోస్పేస్ ఎక్స్‌ప్లోరేషన్ ఏజెన్సీ ఆగస్టు 4న పంపింది.
  
 భారత్ తొలి అణు విద్యుత్ సామర్థ్యంగల ఐఎన్‌ఎస్ అరిహంత్ జలాంతర్గామిలో అణు విద్యుత్ రియాక్టర్ ఆగస్టు 10న క్రిటికాలిటీ సాధించింది. దీంతో 83 మెగావాట్ల లైట్-వాటర్ రియాక్టర్‌లో అణు విద్యుత్ ఉత్పత్తి ప్రక్రియ మొదలైంది. ప్రస్తుతం రష్యా, అమెరికా, ఫ్రాన్స్, చైనా, బ్రిటన్‌ల వద్ద మాత్రమే అణు జలాంతర్గాములు ఉన్నాయి.
  
  స్వదేశీ విమాన వాహక యుద్ధ నౌక ఐఎన్‌ఎస్ విక్రాంత్‌ను ఆగస్టు 12న కోచిలో ప్రారంభించారు. దీంతో నౌక తొలి దశ నిర్మాణం పూర్తయింది.
  
  స్వదేశీ పరిజ్ఞానంతో అభివృద్ధి చేసిన అణ్వస్త్ర సామర్థ్యం గల పృథ్వీ-2 క్షిపణిని భారత్ ఆగస్టు 12న విజయవంతంగా పరీక్షించింది.
  
  క్లోమగ్రంధి వ్యాధి (పాంక్రియాటైటిస్)కి జన్యుపరమైన మార్పులే ప్రధాన కారణమని సీసీఎంబీ, ఏఐజీ ప్రతినిధులు ఆగస్టు 18న హైదరాబాద్‌లో వెల్లడించారు. మానవ శరీరంలో చిన్న అవయవమైన క్లోమ గ్రంధి పనిచేయకపోవడానికి ఇప్పటివరకు ఆల్కహాల్, మాల్ న్యూట్రిషన్ కారణమని భావించేవారు.
  
 ఐఎన్‌ఎస్ సింధు రక్షక్ జలాంతర్గామిలో ఆగస్టు 13న వరుస పేలుళ్లు సంభవించాయి. దీంతో ముంబై కొలాబా డాక్‌యార్డ్‌లో ఉన్న సింధు రక్షక్ సగం వరకు మునిగిపోయింది.
  
 జమ్మూ-కాశ్మీర్‌లోని లడక్‌లో ఉన్న దౌలత్‌బేగ్ ఓల్దీ వైమానిక స్థావరంలో భారత వాయుసేన.. సి-130 జె-30 సూపర్ హెర్క్యులస్ రవాణా విమానాన్ని ఆగస్టు 20న దింపింది. ఈ స్థావరం ప్రపంచంలోనే ఎత్తై ప్రదేశంలో ఉంది.
  
 భారత నౌకాదళం కోసం చేపట్టిన జీశాట్-7 ఉపగ్రహ ప్రయోగం విజయవంతమైంది. ఈ సైనిక ఉపగ్రహాన్ని ఫ్రెంచి గయానాలోని కౌరూ అంతరిక్ష కేంద్రం నుంచి ఏరియాన్-5 రాకెట్ ద్వారా ఆగస్టు 30న ప్రయోగించారు. దీనికి రుక్మిణిగా పేరు పెట్టారు.
  
 అమెరికా అంతరిక్ష సంస్థ (నాసా) ప్రయోగించిన వ్యోమ నౌక వాయేజర్-1 సౌర కుటుంబం దాటి నక్షత్రాంతర రోదసి (రెండు నక్షత్రాల మధ్య ప్రాంతం)లో ప్రవేశించింది. సౌర కుటుంబం దాటి అవతలికి ప్రవేశించిన తొలి మానవ నిర్మిత వస్తువు వాయేజర్-1. సౌర కుటుంబం ఆవలి నక్షత్రాంతర రోదసిని అధ్యయనం చేసేందుకు 1977లో నాసా వాయేజర్-1, వాయేజర్-2లను ప్రయోగించింది. 36 ఏళ్లుగా సాగుతున్న యాత్రలో వాయేజర్-1.. 1900 కోట్ల కి.మీ ప్రయాణించింది. ఈ యాత్రకు సంబంధించిన సమాచారాన్ని సెప్టెంబర్ 12 సంచికలో ‘సైన్స్’ పత్రిక ప్రచురించింది.
  
 భారీ రవాణా విమానం సీ-17 గ్లోబ్‌మాస్టర్-3ని రక్షణమంత్రి ఎ.కె ఆంటోనీ ఉత్తర ప్రదేశ్‌లోని హిండన్ ఎయిర్‌బేస్‌లో సెప్టెంబర్ 2న వైమానిక దళంలో ప్రవేశపెట్టారు.
  
 జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ సోలార్ మిషన్‌లో భాగంగా 2022 నాటికి 20 వేల మెగావాట్ల సోలార్ విద్యుత్‌ను ఉత్పత్తి చేయాలని లక్ష్యంగా నిర్దేశించుకుంది.
  
 భారత రైల్వేల కోసం తొలిసారిగా అత్యంత శక్తివంతమైన 5500 హెచ్‌పీ రైలు ఇంజిన్‌ను సెప్టెంబర్ 26న ప్రారంభించారు. వారణాసిలోని డీజిల్ లోకోమోటివ్ వర్క్స్ (డీఎల్‌డబ్ల్యూ) ఈ ఇంజిన్‌ను రూపొందించింది. ఇది ప్రపంచంలో 22 యాక్సిల్ లోడ్‌తో రూపొందించిన అతిపెద్ద లోకోమోటివ్.
  
 ఇంటర్నెట్‌ను అనుసంధానం చేసే కొత్త విధానం లై-ఫైని చైనా శాస్త్రవేత్తలు అభివృద్ధి చేశారు. ఇది వై-ఫైకి ప్రత్యామ్నాయంగా పనిచేస్తుంది. ఈ కొత్త విధానంలో కాంతి కోసం ఉపయోగించే బల్బుల ద్వారా ఇంటర్నెట్ సంకేతాలను చేరుస్తారు. ప్రస్తుతం ఉపయోగిస్తున్న వై-ఫైలో రేడియో ఫ్రీక్వెన్సీతో సంకేతాలను పంపిస్తారు.
  
 రక్షణ పరిశోధన, అభివృద్ధి సంస్థ (డీఆర్‌డీవో) ‘ప్రగతి’ క్షిపణిని దక్షిణ కొరియాలో జరిగిన సియోల్ ఇంటర్నేషనల్ ఏరోస్పేస్ అండ్ డిఫెన్స్ ఎగ్జిబిషన్ (ఎడెక్స్)-2013లో అక్టోబర్ 29న ప్రదర్శించింది. ఉపరితలం నుంచి ఉపరితలానికి ప్రయోగించే ఈ క్షిపణి 60-
  170 కి.మీ. దూరంలోని లక్ష్యాలను ఛేదించగలదు.
  
 అంగారక గ్రహాన్ని అధ్యయనం చేయడానికి చేపట్టిన మంగళయాన్ ఆర్బిటర్‌ను పీఎస్‌ఎల్‌వీ-సీ25 రాకెట్ ద్వారా భారత్ ప్రయోగించింది. శ్రీహరికోటలోని సతీశ్ ధావన్ అంతరిక్ష కేంద్రం (షార్) నుంచి నవంబర్ 5న పీఎస్‌ఎల్‌వీ - సీ25 మార్స్ ఆర్బిటర్‌ను భూకక్ష్యలో విజయవంతంగా ప్రవేశపెట్టింది. ఇది భూమి చుట్టూ 25 రోజులు పరిభ్రమిస్తుంది. తర్వాత అక్కడ నుంచి 300 రోజులపాటు 400 మిలియన్ కిలోమీటర్లు ప్రయాణించి 2014 సెప్టెంబర్ 24న అంగారక గ్రహాన్ని చేరుకుంటుంది. వివిధ దేశాలు అంగారకుడిపైకి 51 ప్రయోగాలు చేపట్టగా 21 మాత్రమే విజయవంతమయ్యాయి.
  
 అంగారక గ్రహంపై వాతావరణ పరిశోధన చేపట్టేందుకు అమెరికా అంతరిక్ష సంస్థ నాసా.. మార్స్ అట్మాస్పియర్ అండ్ ఓలటైల్ ఎవల్యూషన్ (మావెన్) అనే ఉపగ్రహాన్ని నవంబర్ 18న ప్రయోగించింది.
  
 విమాన వాహక నౌక ఐఎన్‌ఎస్ విక్రమాదిత్య రష్యా సముద్ర తీరంలో నవంబర్ 16న భారత నౌకాదళంలో చేరింది.
  
 ఆధునీకరించిన బ్రహ్మోస్ సూపర్ సోనిక్ క్షిపణిని భారత సైన్యం నవంబర్ 18న రాజస్థాన్‌లోని పోఖ్రాన్ ఫైరింగ్ రేంజ్‌లో విజయవంతంగా పరీక్షించింది.
  
 సైనిక దళాలకు చెందిన వ్యూహాత్మక దళాల కమాండ్ (ఎస్‌ఎఫ్‌సీ) ధనుష్ క్షిపణిని నవంబర్ 23న ఒడిశా తీరంలో విజయవంతంగా పరీక్షించింది.
  
 ప్రపంచంలో అత్యంత శక్తిమంతమైన విద్యుత్ సరఫరా లైన్‌ను వార్దా - ఔరంగాబాద్ మధ్య 1200 కె.వి. లైన్ నెలకొల్పనున్నారు. వచ్చే రెండేళ్లలో దీని సామర్థ్యాన్ని 1200 కె.వి.కి పవర్‌గ్రిడ్ కార్పొరేషన్ పెంచనుంది. అల్ట్రా హై వోల్టేజి (యుహెచ్‌వీ) విధానాలను ఈ లైన్ ఏర్పాటులో వినియోగిస్తారు. ప్రస్తుతం చైనా వాణిజ్యపరంగా 1100 కె.వి. లైన్‌ను ఉపయోగిస్తోంది.
  
 వినియోగ పరీక్షల్లో భాగంగా అణు సామర్థ్యం గల అగ్ని-3 క్షిపణిని సైన్యానికి చెందిన వ్యూహాత్మక దళాల కమాండ్ డిసెంబర్ 23న ఒడిశా తీరంలో వీలర్ ఐలాండ్‌లో విజయవంతంగా పరీక్షించింది.
  
 75 సంవత్సరాల వ్యక్తికి ఫ్రెంచ్ శాస్త్రవేత్తలు తొలిసారిగా కృత్రిమ గుండెను విజయవంతంగా డిసెంబర్ 20న అమర్చారు. ఫ్రాన్స్‌కు చెందిన బయోమెడికల్ సంస్థ కార్మట్ ఈ కృత్రిమ గుండెను రూపొందించింది. లిథియం అయాన్ బ్యాటరీలు ఉపయోగించిన గుండెను డచ్‌కు చెందిన యూరోపియన్ ఏరోనాటిక్స్ డిఫెన్స్ అండ్ స్పేస్ కంపెనీ అభివృద్ధి చేసింది. ఈ గుండె రోగికి ఐదేళ్ల అదనపు జీవితాన్నిస్తుంది. దీని బరువు దాదాపు కిలోగ్రాము ఉంటుంది.
  
 అతి భారమైన కొత్త మూలకం కనుగొన్నట్లు జర్మనీ శాస్త్రవేత్తలు ఆగస్టు 28న ప్రకటించారు. 115 పరమాణువు సంఖ్యతో పీరియాడిక్ టేబుల్‌లో దీన్ని త్వరలో చేరుస్తారు. దీనికి పేరు పెట్టాల్సి ఉంది.
  
  
  ఇంటర్‌నెట్ వినియోగంలో భారత్ మూడో స్థానానికి చేరింది. మొదటి స్థానంలో చైనా, రెండో స్థానంలో అమెరికా ఉన్నాయి. భారత్‌లో ప్రస్తుతం 74 మిలియన్లకు పైగా ఇంటర్‌నెట్ వినియోగదారులున్నారు.


 2013 - ఆర్థిక రంగం
  
 82వ బడ్జెట్ సమర్పణ.. ఆర్‌బీఐ గవర్నర్‌గా రఘురామ్ రాజన్.. తొలి మహిళా బ్యాంకు ప్రారంభం.. ఫోర్‌‌బ్స బిలియనీర్ల జాబితా.. వంటి అంశాలు ఆర్థికంగా ప్రాధాన్యతను సంతరించుకున్నాయి.
  
  రిజర్వ్ బ్యాంక్ మాజీ గవర్నర్ వైవీ రెడ్డి చైర్మన్‌గా 14వ ఆర్థిక సంఘాన్ని జనవరి 2న కేంద్ర ప్రభుత్వం ఏర్పాటు చేసింది.
  
  జెనీవాలోని వరల్డ్ ఎకనామిక్ ఫోరమ్ (డబ్ల్యూఈఎఫ్) జనవరి 8న విడుదల చేసిన నివేదిక ప్రకారం ప్రపంచంలో ఆర్థిక ప్రమాదాలను ఎదుర్కొనే సామర్థ్యంలో భారత్ 9వ స్థానంలోనూ, పర్యావరణ ప్రమాదాలను ఎదుర్కోవడంలో 10వ స్థానంలోనూ ఉంది. ఈ జాబితాలో స్విట్జర్లాండ్ మొదటి స్థానంలో నిలిచింది.
  
  వరల్డ్ ఎకనామిక్ ఫోరం (డబ్ల్యూఈఎఫ్) 43వ వార్షిక సదస్సు దావోస్ (స్విట్జర్లాండ్) లో జనవరి 23 నుంచి 27వరకు జరిగింది.
  
  2011-12 సంవత్సరానికి స్థూల దేశీయోత్పత్తి (జీడీపీ) వృద్ధి రేటును 6.2 శాతంగా (గతంలో దీన్ని 6.5 శాతంగా పేర్కొంది) కేంద్ర గణాంకాల సంస్థ(సీఎస్‌ఓ) అంచనా వేసింది. తాజా అంచనాలను జనవరి 31న విడుదల చేసింది. దీంతోపాటు అంతకుముందు రెండేళ్ల జీడీపీ వృద్ధి గణాంకాలను కూడా సవరించింది. దీని ప్రకారం 2010-11 లో వృద్ధిరేటు 8.4 శాతం నుంచి 9.3 శాతానికి పెరిగింది.
  
  భారతీయుల జీవన ప్రమాణాన్ని లెక్కించే సగటు నెలవారీ తలసరి ఆదాయం 2011-12 ఆర్థిక సంవత్సరంలో 13.7 శాతం వృద్ధితో రూ.5,130కు పెరిగిందని కేంద్ర గణాంకాల సంస్థ (సీఎస్‌ఓ) పేర్కొంది. 2010-11లో ఇది రూ.4,513. కాగా, ప్రస్తుత ధరల ప్రకారం చూస్తే 2011-12లో వార్షిక తలసరి ఆదాయాన్ని రూ. 61,564గా సీఎస్‌ఓ అంచనా వేసింది.
  
  ప్రభుత్వ రంగ సంస్థలు భారత్ హెవీ ఎలక్ట్రికల్స్ (భెల్), గ్యాస్ అథారిటీ ఆఫ్ ఇండియా లిమిటెడ్ (గెయిల్) కు కేంద్ర ప్రభుత్వం మహారత్న హోదా కల్పించింది. దీంతో ఈ రెండు సంస్థలు రూ.5,000 కోట్ల వరకు పెట్టుబడులపై స్వతంత్ర నిర్ణయాలు తీసుకోవచ్చు.
  
  2012-13లో జీడీపీ వృద్ధి రేటు 5 శాతంగా ఉంటుందని కేంద్ర గణాంకాల సంస్థ (సీఎస్‌ఓ) ముందస్తు అంచనాల్లో ఫిబ్రవరి 7న తెలిపింది.
  
  భారత్ హెవీ ఎలక్ట్రికల్స్(బీహెచ్‌ఈఎల్)లో భారత్ హెవీ ప్లేట్స్ అండ్ వెస్సల్స్ లిమిటెడ్ (బీహెచ్‌పీవీ) విలీనానికి ఫిబ్రవరి 21న కేంద్ర కేబినెట్ అనుమతించింది.
  
  2012-13 ఆర్థిక సర్వేను ఆర్థిక మంత్రి పి.చిదంబరం ఫిబ్రవరి 27న లోక్‌సభలో ప్రవేశపెట్టారు. ముఖ్యాంశాలు: 2013-14 ఆర్థిక సంవత్సరంలో 6.1-6.7 శాతం మేర స్థూల దేశీయోత్పత్తి (జీడీపీ) వృద్ధి రేటు నమోదయ్యే అవకాశం ఉందనేది సర్వే అంచనా. అయితే, ఈ ఏడాది (2012-13) వృద్ధిరేటు 5 శాతానికి పరిమితం కావొచ్చని పేర్కొంది.
  
  బిజినెస్ మేగజైన్ ఫోర్బ్స్ మార్చి 4న బిలియనీర్ల జాబితాను విడుదల చేసింది. భారతీయుల్లో కుబేరుడిగా ముకేష్ అంబానీ మళ్లీ టాప్ ర్యాంక్‌ను సొంతం చేసుకున్నారు. లక్ష్మీ మిట్టల్ రెండో ర్యాంక్‌ను పొందారు. విప్రో అధినేత ప్రేమ్‌జీ 11.2 బిలియన్ డాలర్లతో మూడో స్థానాన్ని సొంతం చేసుకున్నారు. కాగా, ప్రపంచ కుబేరుల్లో మెక్సికన్ వ్యాపారవేత్త కార్లోస్ స్లిమ్ (73 బిలియన్ డాలర్లు) వరుసగా నాలుగోసారి అగ్రస్థానాన్ని పొందడం విశేషం. మైక్రోసాఫ్ట్ అధినేత బిల్‌గేట్స్ (67 బిలియన్ డాలర్లు) రెండో స్థానంలో నిలిచారు.
  
  ఇంటర్నేషనల్ చాంబర్స్ ఆఫ్ కామర్స్ (ఐసీసీ) ఉపాధ్యక్షునిగా భారతీ ఎంటర్‌ప్రైజెస్ సీఈఓ సునీల్ భారతీ మిట్టల్ ఎన్నికయ్యారు. భారత్ నుంచి ఈ పదవి చేపట్టిన మూడో వ్యక్తి మిట్టల్.
  
  ప్రస్తుత ఆర్థిక సంవత్సరం (2013-14) భారత్ వృద్ధి రేటు అంచనాలను ప్రపంచ బ్యాంక్ ఏప్రిల్ 30న కుదించింది. ఆరు నెలల క్రితం 7 శాతంగా ఉన్న అంచనాలను 6.1 శాతానికి తగ్గించింది.
  
  బ్రెజిల్‌కు చెందిన రాబెర్టో అజెవెడో ప్రపంచ వాణిజ్య సంస్థ (డబ్ల్యూటీవో) డెరైక్టర్ జనరల్‌గా మే 8న నియమితులయ్యారు. డబ్ల్యూటీవో 1995, జనవరి 1న ఏర్పడింది. స్విట్జర్లాండ్‌లోని జెనీవా కేంద్రంగా పనిచేస్తోంది. ఇందులో 159 దేశాలకు సభ్యత్వముంది.
  
  ఆర్గనైజేషన్ ఫర్ ఎకనామిక్ కో ఆపరేషన్ అండ్ డెవలప్‌మెంట్ (ఓఈసీడీ) 2013 సంవత్సరానికి భారత వృద్ధి అంచనాను 5.3 శాతానికి తగ్గించింది.
  
  ప్రస్తుత ఆర్థిక సంవత్సరంలో భారత్ స్థూల దేశీయోత్పత్తి (జీడీపీ) వృద్ధిరేటు వాస్తవ ప్రాతిపదికన 5.7 శాతం ఉండొచ్చని ప్రపంచ బ్యాంక్ అంచనా వేసింది.
  2014-15లో 6.5 శాతం, 2015-16లో 6.7 శాతం వృద్ధిరేటు ఉండొచ్చని పేర్కొంది.
  
  జి-20 దేశాల ఆర్థిక మంత్రులు, సెంట్రల్ బ్యాంక్ గవర్నర్ల సమావేశం మాస్కోలో జూలై 19-20 తేదీల్లో జరిగింది. ఆర్థిక వ్యవస్థల వృద్ధి పునరుత్తేజానికి అత్యధిక ప్రాధాన్యత ఇవ్వాలని ఈ సమావేశంలో నిర్ణయించారు.
  
  నాయకత్వానికి ఉత్తమమైన పది ఆసియా కంపెనీల జాబితాలో టాటా గ్రూప్ నాలుగో స్థానంలో నిలిచింది. శామ్‌సంగ్ కంపెనీకి మొదటి స్థానం దక్కింది. అంతర్జాతీయ జాబితాలో చూస్తే ప్రోక్టర్ అండ్ గ్యాంబుల్ మొదటి స్థానంలో నిలిచింది. ఆ తర్వాతి స్థానాల్లో మైక్రోసాఫ్ట్, జనరల్ ఎలక్ట్రిక్, కోక-కోలాలు ఉన్నాయి.
  
  ప్రణాళిక సంఘం జూలై 23న విడుదల చేసిన అంచనాల ప్రకారం భారతదేశంలో 2011-12లో పేదరికం 21.9 శాతానికి తగ్గింది. ఇది 2004-05లో 37.2 శాతంగా ఉండేది. 2011-12లో పేదరికంలో ఉన్నవారి సంఖ్య 270 మిలియన్లు. అంటే ప్రతి ఐదుగురు భారతీయుల్లో ఒకరు దారిద్య్ర రేఖకు దిగువనున్నారు. వీరిలో గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో 217 మిలియన్లు, పట్టణ ప్రాంతాల్లో 53 మిలియన్లు ఉన్నారు.
  
  రిజర్వ్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా (ఆర్‌బీఐ) గవర్నర్‌గా ప్రముఖ ఆర్థిక వేత్త, కేంద్ర ఆర్థిక శాఖ ముఖ్య సలహాదారుగా ఉన్న రఘురామ్ రాజన్ సెప్టెంబర్ 4న బాధ్యతలు స్వీకరించారు. పదవీ విరమణ చేసిన దువ్వూరి సుబ్బారావు స్థానంలో ఆర్‌బీఐ 23వ గవర్నర్‌గా రాజన్ నియమితులయ్యారు.
  
  2013-14 ఆర్థిక అంచనాల నివేదికను ప్రధానమంత్రి ఆర్థిక సలహా మండలి (పీఎంఏసీ) సెప్టెంబర్ 13న విడుదల చేసింది. ప్రస్తుత ఆర్థిక సంవత్సరంలో వృద్ధిరేటు 5.3 శాతంగా పేర్కొంది. దీన్ని ఏప్రిల్‌లో 6.4 శాతంగా అంచనా వేసింది. వ్యవసాయ రంగం 4.8 శాతం, పారిశ్రామిక రంగం 2.7 శాతం వృద్ధి చెందుతాయని పేర్కొంది. సేవల రంగంలో వృద్ధి 6.6 శాతానికి తగ్గుతుందని తెలిపింది.
  
  ప్రవాసీయులు తమ స్వదేశాలకు పంపే నిధులు (రెమిటెన్సులు) పొందడంలో భారత్ మొదటి స్థానంలో నిలిచింది. 2013లో భారత్ 71 బిలియన్ డాలర్ల రెమిటెన్సులు పొంది మొదటి స్థానంలో ఉందని ప్రపంచ బ్యాంక్ తన నివేదికలో అక్టోబర్ 3న తెలిపింది. చైనా 60 బిలియన్ డాలర్లు పొంది రెండో స్థానంలో నిలిచింది.
  
  భారత్ స్థూల దేశీయోత్పత్తి 2013లో కేవలం 3.75 శాతమేనని అంతర్జాతీయ ద్రవ్యనిధి (ఐఎంఎఫ్) సంస్థ అంచనా వేసింది. క్రితం అంచనా (ఏప్రిల్‌లో) 5.7 శాతం. కాగా 2014లో వృద్ధిరేటు అంచనాను సైతం ఇంతకు ముందు ఉన్న 6.2 శాతం నుంచి 5 శాతానికి కుదించింది.
  
  2050 నాటికి భారత్ 160 కోట్ల జనాభాతో ప్రపంచంలో అత్యంత జనాభా కలిగిన దేశంగా అవతరించనుందని ఫ్రెంచ్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ డెమోగ్రఫిక్ స్టడీస్ తెలిపింది. ప్రపంచ జనాభా 2050 నాటికి 970 కోట్లకు చేరుకుంటుందని అంచనా వేసింది. ప్రస్తుతం ప్రపంచ జనాభా 710 కోట్ల్లుగా ఉంది.
  
  అభివృద్ధి చెందిన దేశాల్లో 15.7 మిలియన్ల మంది ఆకలి బాధతో ఉన్నట్లు ఐక్యరాజ్యసమితి ఆహార సంస్థ తెలిపింది. అక్టోబర్ 2న విడుదల చేసిన ‘ప్రపంచంలో ఆహార భద్రత స్థితి - 2013’ అనే నివేదికలో 2011- 13లో మొత్తం 842 మిలియన్ల మంది ఆకలి బాధతో ఉన్నట్లు తెలిపింది.
  
  ప్రస్తుత ఆర్థిక సంవత్సరం (2013-14) భారత్ వృద్ధి రేటు కేవలం 4.7 శాతమేనని ప్రపంచబ్యాంక్ అంచనా వేసింది. గతంలో 6.1 శాతంగా వేసిన అంచనాలను కుదించింది.
  
  భారత్‌లో వ్యాపారాల నిర్వహణకు బెంగళూరు అత్యంత అనుకూలమైన నగరంగా అగ్రస్థానం దక్కించుకుంది. హైదరాబాద్ 12వ స్థానంలో, విశాఖపట్నం 21వ స్థానంలో నిలిచాయి. ఈ జాబితాలో బెంగళూరు తర్వాత చెన్నై, ముంబై, పుణే నగరాలు వరుసగా తర్వాత స్థానాలు దక్కించుకోగా ఢిల్లీకి అసలు చోటు దక్కలేదు.
  
  భారతీయ మహిళా బ్యాంకు తొలి శాఖను ప్రధానమంత్రి మన్మోహన్ సింగ్ నవంబర్ 19న ముంబైలో ప్రారంభించారు. ఈ కార్యక్రమంలో వీడియో కాన్ఫరెన్‌‌స ద్వారా చెన్నై, బెంగళూరు, గువాహటి, కోల్‌కతా, లక్నో, అహ్మదాబాద్  శాఖలను కూడా ప్రధాని ప్రారంభించారు.
  
  భారత వ్యాపార రంగంలో అత్యంత శక్తిమంతమైన 50 మంది మహిళల జాబితాలో ఐసీఐసీఐ బ్యాంక్ ఎండీ, సీఈవో చందా కొచర్ వరుసగా మూడోసారి అగ్రస్థానం దక్కించుకున్నారు.
  
  దేశీయ అతిపెద్ద జీవిత బీమా కంపెనీ లైఫ్ ఇన్సూరెన్స్ కార్పొరేషన్ ఆఫ్ ఇండియా (ఎల్‌ఐసీ)కి మేనేజింగ్ డెరైక్టర్‌గా ఉషా సంగ్వాన్ పదవీ బాధ్యతలు స్వీకరించారు.
  
  ప్రపంచంలో వ్యాపారానికి ఉత్తమ దేశాల జాబితాను ఫోర్బ్స్ పత్రిక డిసెంబర్ 5న విడుదల చేసింది. 148 దేశాల జాబితాలో భారత్‌కు 98వ స్థానం దక్కింది. ఐర్లాండ్ మొదటి స్థానంలో నిలిచింది. న్యూజిలాండ్‌కు రెండో స్థానం, హాంగ్‌కాంగ్‌కు మూడో స్థానం లభించాయి.
  
  కేంద్ర బడ్జెట్: 2013-14
  ముఖ్యాంశాలు
  
  2013-14 కేంద్ర బడ్జెట్‌ను ఆర్థిక మంత్రి పి.చిదంబరం ఫిబ్రవరి 28న లోక్‌సభలో ప్రవేశపెట్టారు. చిదంబరం బడ్జెట్‌ను ప్రవేశ పెట్టడం ఇది ఎనిమిదోసారి. తద్వారా ఆయన.. అత్యధిక బడ్జెట్లు సమర్పించిన రెండో ఆర్థిక మంత్రిగా ఘనత సాధించారు. ఈ జాబితాలో పది బడ్జెట్లతో మాజీ ప్రధానమంత్రి మొరార్జీ దేశాయ్ తొలి స్థానంలో ఉన్నారు. మొత్తమ్మీద స్వతంత్ర భారతావనిలో ఇది 82వ బడ్జెట్. వీటిలో 66 సాధారణ వార్షిక బడ్జెట్‌లు కాగా, 12 తాత్కాలిక బడ్జెట్‌లు, ప్రత్యేక పరిస్థితుల్లో ప్రవేశపెట్టిన నాలుగు మినీ బడ్జెట్‌లు ఉన్నాయి.
  
  బడ్జెట్ వ్యయం: రూ. 16,65,297 కోట్లు
  రెవెన్యూ వసూళ్లు: రూ.10,56,331 కోట్లు
  మూల ధన వసూళ్లు: రూ.6,08, 967 కోట్లు
  ప్రణాళికా వ్యయం: రూ. 5,55,322 కోట్లు
  ప్రణాళికేతర వ్యయం: రూ. 11,09,975 కోట్లు
  రెవెన్యూ లోటు: రూ. 3,79,838 కోట్లు
  ద్రవ్య లోటు: రూ. 5,42,499 కోట్లు
  ప్రాథమిక లోటు: రూ. 1,71,814 కోట్లు
  వివిధ రంగాలకు కేటాయింపులు:
  రక్షణ వ్యయం: రూ. 2,03,672 కోట్లు
  గ్రామీణాభివృద్ధి: రూ. 80,194 కోట్లు
  వ్యవసాయం: రూ. 27,049 కోట్లు
  విద్య: రూ. 65,867 కోట్లు
  శాస్త్ర సాంకేతిక రంగం: రూ. 6,275 కోట్లు
  
  భారత జీడీపీ వృద్ధి రేటు 2013లో 5.9 శాతంగా నమోదయ్యే అవకాశం ఉందని ఐఎంఎఫ్ విడుదల చేసిన వరల్డ్ ఎకనమిక్ అవుట్‌లుక్ నివేదిక  పేర్కొంది. 2014లో ఈ రేటు 6.4 శాతంగా ఉంటుందని కూడా తెలిపింది.
  
  స్టేట్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా (ఎస్‌బీఐ) చైర్‌పర్సన్‌గా అరుంధతీ భట్టాచార్య అక్టోబర్ 7న నియమితులయ్యారు. బ్యాంక్ చరిత్రలో ఒక మహిళ ఈ అత్యున్నత స్థాయి బాధ్యతలు స్వీకరించడం ఇదే తొలిసారి.


  అంతర్జాతీయం- 2013
  
 ఒబామా ప్రమాణం.. యూన్‌డీపీ నివేదిక..పాకిస్థాన్‌లో పూర్తి కాలం కొనసాగిన ప్రభుత్వం.. అమెరికా షట్‌డౌన్.. దౌత్యవేత్త దేవయాని అరెస్ట్.. అంతర్జాతీయంగా ప్రధాన ఘట్టాలుగా నిలిచాయి..
  
 దేశం హోదా కల్పించాలన్న డిమాండ్‌కు ఐక్యరాజ్యసమితి సాధారణ అసెంబ్లీ మద్దతిచ్చిన నేపథ్యంలో పాలస్తీనా ప్రాధికార సంస్థ అధికారికంగా ‘స్టేట్ ఆఫ్ పాలస్తీనా’ అనే పేరును ఖరారు చేసుకుంది. ఇకపై అన్ని అధికార పత్రాల్లో ఈ పేరునే వినియోగిస్తారు.
  
 సింగపూర్ పార్లమెంట్ తొలి మహిళా స్పీకర్‌గా భారత సంతతికి చెందిన హలిమా యాకోబ్ బాధ్యతలు జనవరి 14న స్వీకరించారు.
  
 హానికరమైన పాదరసం వినియోగాన్ని పరిమితం చేస్తూ రూపొందించిన ఒప్పందం ‘మినమటా కన్వెన్షన్ ఆన్ మెర్క్యురీ’ను 140 దేశాలు జనవరి 19న అంగీకరించాయి. దశాబ్దాలుగా మినమటా(జపాన్) ప్రజలు పాదరస ప్రభావానికి గురయ్యారు.
  
 అమెరికా అధ్యక్షుడిగా బరాక్ హుస్సేన్ ఒబామా జనవరి 20న రెండోసారి ప్రమాణ స్వీకారం చేశారు. దీంతో రెండోసారి అమెరికా అధ్యక్షుడైన 21వ వ్యక్తిగా కూడా ఆయన రికార్డు సృష్టించారు. అదే రోజు అమెరికా ఉపాధ్యక్షుడిగా జోయ్ బిడెన్ ప్రమాణ స్వీకారం చేశారు.
  
 ఆహార పదార్థాల వ్యర్థానికి వ్యతిరేకంగా ఐక్యరాజ్యసమితి పర్యావరణ కార్యక్రమం; ఆహార, వ్యవసాయ సంస్థలు సంయుక్తంగా ప్రచారాన్ని చేపట్టాయి. ‘థింక్-ఈట్-సేవ్-రెడ్యూజ్ యువర్ ఫుడ్ ప్రింట్’ అనే నినాదంతో జనవరి 22న దీన్ని ప్రారంభించాయి.
  
 ప్రపంచ పత్రికా స్వేచ్ఛా సూచీలో భారత్ 140వ స్థానంలో నిలిచింది. ‘రిపోర్టర్స్ విత్ ఔట్ బోర్డర్స్’ అనే సంస్థ జనవరి 30న విడుదల చేసిన ‘2013 వరల్డ్ ప్రెస్ ఫ్రీడం ఇండెక్స్’ ఈ విషయాన్ని పేర్కొంది. దీని ప్రకారం ఫిన్లాండ్, నెదర్లాండ్స్, నార్వేలు మొదటి మూడు స్థానాల్లో.. తుర్క్‌మెనిస్థాన్, ఉత్తర కొరియా, ఎరిత్రియాలు చివరి మూడు స్థానాల్లో నిలిచాయి.
  
  రోమన్ కేథలిక్ మతాధిపతి పోప్ బెనడిక్ట్- 16 తన పదవికి ఫిబ్రవరి 28న రాజీనామా చేయనున్నట్లు ప్రకటించారు. గత 600 ఏళ్లలో పోప్ తన పదవికి రాజీనామా చేయడం ఇదే తొలిసారి.
  
  దక్షిణ కొరియా తొలి మహిళా అధ్యక్షురాలిగా పార్క్ గెయున్ హై ఫిబ్రవరి 25న ప్రమాణ స్వీకారం చేశారు.
  
  మార్చి 9న విడుదలైన కెన్యా దేశ అధ్యక్ష ఎన్నికల్లో ఫలితాల్లో ఉహురు కెన్యాట్ట విజయం సాధించారు.
  
  కొత్త పోప్‌గా అర్జెంటీనా మతాధికారి జార్జి మారియో బెర్గోగ్లియో మార్చి 13న ఎన్నికయ్యారు. ఆయనను ఇక నుంచి పోప్ ఫ్రాన్సిస్-1గా వ్యవహరిస్తారు.
  
  భారత రాష్ట్రపతి ప్రణబ్ ముఖర్జీ మార్చి 11 నుంచి 13 వరకు మూడు రోజులపాట మారిషస్‌లో పర్యటించా రు. ఈ పర్యటనలో మారిషస్‌లోని యూనివర్సిటీ ఆఫ్ మారిషస్ ప్రణబ్‌కు గౌరవ డిగ్రీని ప్రదానం చేసింది.
  
 చైనా అధ్యక్షుడిగా జీ జిన్‌పింగ్ మార్చి 14న పదవీ బాధ్యతలు స్వీకరించారు. చైనా నూతన ప్రధానమంత్రిగా లీ కెకియాంగ్ మార్చి 15న ఎన్నికయ్యారు.
  
 యూఎన్‌డీపీ మానవాభివృద్ధి నివేదిక-2013లో భారత్‌కు 136వ స్థానం (గతంలో 134వ స్థానం) లభించింది. ఈ సూచీలో నార్వే మొదటి స్థానంలో నిలిచింది. ఆస్ట్రేలియా రెండో స్థానంలో, అమెరికా మూడో స్థానంలో ఉన్నాయి. ఈ నివేదికలో చైనా స్థానం 101.
  
 శ్రీలంకలో జరిగిన మానవ హక్కుల ఉల్లంఘనపై ఐక్యరాజ్యసమితి మానవ హక్కుల మండలి(యూఎన్‌హెచ్‌ఆర్‌సీ) లో మార్చి 21న అమెరికా ప్రవేశపెట్టిన తీర్మానానికి ఆమోదం లభించింది. భారత్ తీర్మానికి అనుకూలంగా, పాకిస్థాన్ వ్యతిరేకంగా ఓటు వేసింది.
  
 బ్రెజిల్, రష్యా, ఇండియా, చైనా, సౌత్ ఆఫ్రికా(బ్రిక్స్) దేశాల ఐదో సదస్సు దక్షిణాఫ్రికా నగరం డర్బన్‌లో 2013 మార్చి 26, 27 తేదీల్లో జరిగింది. ‘బ్రిక్స్, ఆఫ్రికా-అభివృద్ధి ఏకీకరణ, పారిశ్రామికీకరణ కోసం భాగస్వామ్యం’ అనే ఇతివృత్తంతో సదస్సు నిర్వహించారు.
  
 ఏప్రిల్ 14న జరిగిన వెనిజులా అధ్యక్ష ఎన్నికల్లో నికోలస్ మదురో విజయం సాధించారు.
  
 ఐక్యరాజ్యసమితిలో భారత శాశ్వత ప్రతినిధిగా అశోక్ కుమార్ ముఖర్జీ ఏప్రిల్ 17న బాధ్యతలు స్వీకరించారు.
  
 ఇటలీ అధ్యక్షుడిగా జియోర్జియో న పోలిటానో ఏప్రిల్ 20న ఎన్నికయ్యారు.
  
 సెర్బియా, కొసావో ప్రధాన మంత్రులు ఇరుదేశాల మధ్య సాధారణ సంబంధాలు నెలకొల్పుకోవాలని ఏప్రిల్ 19న బ్రస్సెల్స్‌లో ఒప్పందానికి వచ్చారు.
  
  ఇటలీ కొత్త ప్రధానమంత్రిగా ఎన్రికో లెట్టా ఏప్రిల్ 28న ప్రమాణ స్వీకారం చేశారు.
  
  మలేసియా ప్రధానమంత్రిగా నజిబ్ రజాక్ మే 6న రెండోసారి ప్రమాణ స్వీకారం చేశారు.
  
  బంగ్లాదేశ్ తొలి మహిళా స్పీకర్‌గా డాక్టర్ షిరిన్ షర్మిన్ చౌదురి ఏప్రిల్ 30న ఎన్నికయ్యారు.
  
  అమెరికాలో నిర్వహించిన స్క్రిప్స్ నేషనల్ స్పెల్లింగ్ బీ పోటీలో హైదరాబాదీ అమెరికన్ అరవింద్ మహంకాళి విజేతగా నిలిచాడు. నెడైల్ (Knaidel) అనే జర్మన్ పదానికి సరైన స్పెల్లింగ్ చెప్పి అరవింద్ చాంపియన్‌షిప్ సాధించాడు.
  
  పాకిస్థాన్ 27వ ప్రధానమంత్రిగా పీఎంఎల్-ఎన్ అధినేత నవాజ్ షరీఫ్ జూన్ 5న ఎన్నికయ్యారు.
  
  జూన్ 14న జరిగిన అధ్యక్ష ఎన్నికల్లో  హసన్ రోహనీ ఇరాన్ అధ్యక్షుడిగా ఎన్నికయ్యారు.
  
  ప్రపంచ శాంతి సూచీ (జీపీఐ) లో భారత్‌కు 141వ స్థానం దక్కింది. సిడ్నీ కేంద్రంగా పనిచేసే ‘ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఫర్ ఎకనామిక్ అండ్ పీస్’ జూన్ 11న విడుదల చేసిన ఈ రేటింగ్స్‌లో ఐస్‌లాండ్, డెన్మార్క్, న్యూజిలాండ్ మొదటి స్థానాల్లో ఉన్నాయి.
  
  త్రైపాక్షిక సహకారంపై భారత్, శ్రీలంక, మాల్దీవుల మధ్య జూలై 8న కొలంబో (శ్రీలంక రాజధాని)లో ఒప్పందం కుదిరింది. దీని ప్రకారం సముద్ర భద్రతకు సంబంధించిన సమాచారాన్ని, సామర్థ్యాన్ని ఈ మూడు దేశాలు పరస్పరం పంచుకుంటాయి.
  
  తాలిబన్ల కాల్పుల్లో గాయపడి కోలుకున్న పాక్ బాలల హక్కుల కార్యకర్త మలాలా యూసఫ్‌జాయ్ 16వ జన్మదినం సందర్భంగా శుక్రవారం ఐక్యరాజ్యసమితిలో జూలై 12న ‘మలాలా డే యూత్ అసెంబ్లీ’ కార్యక్రమం నిర్వహించారు.
  
  జూలై 30న జరిగిన ఎన్నికల్లో పాకిస్థాన్ 12వ అధ్యక్షుడిగా మమ్నూన్ హుస్సేన్ ఎన్నికయ్యారు.  హుస్సేన్ భారత్ (ఆగ్రా)లో జన్మించారు.
  
  జీ-20 దేశాల సమావేశం సెప్టెంబర్ 5, 6 తేదీల్లో సెయింట్‌పీటర్స్‌బర్గ్(రష్యా)లో జరిగింది. వచ్చే సమావేశం 2014 నవంబర్‌లో ఆస్ట్రేలియాలోని బ్రిస్బేన్‌లో జరపాలని నిర్ణయించారు.
  
  ఆస్ట్రేలియా 28వ ప్రధానమంత్రిగా టోనీ అబోట్ సెప్టెంబర్ 18న ప్రమాణస్వీకారం చేశారు.
  
  కంబోడియా ప్రధానిగా హున్‌సేన్‌ను పార్లమెంట్ సెప్టెంబర్ 23న ఎన్నుకుంది. గత 30 ఏళ్లుగా హున్‌సేన్ ప్రధానిగా కొనసాగుతున్నారు.
  
  ఐక్యరాజ్యసమితికి చెందిన వాతావరణ మార్పులపై అంతర్ ప్రభుత్వ ప్యానెల్ (ఐపీసీసీ).. భూ వాతావరణం వేగంగా వేడెక్కుతున్నట్లు హెచ్చరించింది. ఇందుకు సంబంధించిన నివేదికను స్టాక్‌హోమ్‌లో సెప్టెంబర్ 27న విడుదల చేసింది. భూతాపానికి మానవులు కారణంగా పేర్కొంటూ ఈ శతాబ్దంలో ఉష్ణోగ్రత 0.3 నుంచి 4.8 డిగ్రీల సెల్సియస్ పెరుగుతుందని అంచనా వేసింది. సముద్ర మట్టాలు 2100 నాటికి 26 నుంచి 82 సెంటీమీటర్లకు పెరుగుతాయి.
  
  అమెరికా ప్రభుత్వం అక్టోబర్ 1న షట్‌డౌన్ ప్రకటించింది. అక్టోబర్ 1 నుంచి మొదలయ్యే ఆర్థిక సంవత్సర బడ్జెట్‌ను సెప్టెంబర్ 30న కాంగ్రెస్ ఆమోదించకపోవడంతో షట్‌డౌన్ ప్రకటించాల్సి వచ్చింది. గతంలో 1996లో క్లింటన్ కాలంలో షట్‌డౌన్ విధించారు.
  
  భారత మాజీ విదేశాంగ కార్యదర్శి రంజన్ మథాయ్ యూకేలో భారత హైకమిషనర్‌గా అక్టోబర్ 1న నియమితులయ్యారు.
  
  ఆగ్నేయాసియా దేశాల సమాఖ్య (ఆసియాన్) 23వ సదస్సు ‘మన ప్రజలు, సమష్టిగా మన భవిష్యత్తు’ అనే ఇతివృత్తంతో బ్రూనైలో అక్టోబర్ 9, 10 తేదీల్లో జరిగింది. 2014 సదస్సు అధ్యక్ష బాధ్యతలను మయన్మార్‌కు బ్రూనై అప్పగించింది. ఈ సందర్భంగా ఐదో ఆసియాన్ - యూఎన్ సదస్సు కూడా జరిగింది.
  
  భద్రతా మండలిలో ఐదు తాత్కాలిక సభ్య దేశాలుగా చాద్, చిలీ, లిథువేనియా, నైజీరియా, సౌదీ అరేబియాలు అక్టోబర్ 17న ఎన్నికయ్యాయి.
  
  భారత్ - బంగ్లాదేశ్‌ల మధ్య నేరస్తుల అప్పగింత ఒప్పందం అక్టోబర్ 23 నుంచి అమల్లోకి వచ్చింది.
  
  నవంబర్ 2న జరిగిన ఎన్నికల్లో ఐక్యరాజ్యసమితి బోర్డ్ ఆఫ్ ఆడిటర్స్‌కు భారత కంప్ట్రోలర్ అండ్ ఆడిటర్ జనరల్ (కాగ్) శశికాంత్ శర్మ ఎన్నికయ్యారు.
  
  ఆసియా- ఐరోపా విదేశాంగ మంత్రుల, అధికారుల సమావేశం న్యూఢిల్లీలో న వంబర్ 11, 12 తేదీల్లో జరిగింది. ఈ 11వ ఆసియా - ఐరోపా సమావేశం (ఆసెమ్)లో ‘ఆసెమ్ వృద్ధి, అభివృద్ధి కోసం భాగస్వామ్య నిర్మాణం’ అనే అంశాన్ని ఇతివృత్తంగా చేపట్టారు.
  
  మాల్దీవుల నూతన అధ్యక్షుడిగా అబ్దుల్లా యమీన్ గయూం నవంబర్ 17న ఎన్నికయ్యారు.  
  
  భారత్-చైనా సంయుక్త సైనిక విన్యాసాలు నవంబర్ 5న చైనాలోని చెగ్దూ పట్టణ సమీపంలో ప్రారంభమయ్యాయి.
  
  2013 వర్డ్ ఆఫ్ ది ఇయర్‌గా ‘సెల్ ఫీ (్ఛజజ్ఛీ)’ పదాన్ని ఆక్స్‌ఫర్డ్ డిక్షనరీ నవంబర్ 19న ప్రకటించింది. తనంత తానుగా తీసుకునే ఫొటోను సెల్‌ఫీగా నిర్వచించారు.
  
  కామన్‌వెల్త్ దేశాధినేతల సదస్సు (చోగమ్) నవంబర్ 15 నుంచి 17 వరకు శ్రీలంక రాజధాని కొలంబోలో జరిగింది. న్యాయమైన వృద్ధి, సమ్మిళిత అభివృద్ధి అనే అంశం ఇతివృత్తంగా సదస్సును నిర్వహించారు. 2015 సదస్సు మాల్టాలో జరగనుంది.
  
  ఐక్యరాజ్యసమితి సాధారణ సభ కమిటీ తొలిసారిగా మహిళల హక్కుల పరిరక్షకుల తీర్మానాన్ని నవంబర్ 27న ఆమోదించింది.
  
  2013 సంవత్సరానికి పర్సన్ ఆఫ్ ది ఇయర్‌గా పోప్ ఫ్రాన్సిస్‌ను టైమ్ పత్రిక ప్రకటించింది. రెండో స్థానంలో అమెరికా రహస్యాలను బయటపెట్టిన సీఐఏ మాజీ ఉద్యోగి ఎడ్వర్డ్ స్నోడెన్ నిలిచాడు.
  
  అమెరికాలో భారత దౌత్యఅధికారి దేవయాని ఖోబ్రాగడెని వీసా అక్రమాలపై ఆ దేశ పోలీసులు డిసెంబర్ 12న అరె స్ట్ చేశారు.  భారత్ నుంచి దేవయాని ఇంట్లో పని మనిషిగా వచ్చిన సంగీతఫిలిప్స్ వీసా విషయంలో దేవయాని అక్రమాలకు పాల్పడ్డారని, ఆమెకు అమెరికా చట్టాల ప్రకారం చెల్లించాల్సిన వేతనాలను చెల్లించకుండా వేధిస్తున్నారని దేవయానిపై అమెరికా మోపిన అభియోగాలు. దేవయానిని న్యూయార్క్ ఐరాసలోని భారత శాశ్వత మిషన్‌కు బదిలీ చేసి భారత ప్రభుత్వం పూర్తిస్థాయి దౌత్యరక్షణ కల్పించింది.  
  
  2016 సంవత్సరాన్ని ఐక్యరాజ్యసమితి పప్పుదినుసల సంవత్సరంగా డిసెంబర్ 21న ప్రకటించింది.
  
  
  
  సోషల్ నెట్‌వర్కింగ్ సైట్ ట్విట్టర్ ద్వారా బహుళ ప్రచారం పొందిన ట్వీట్ పదం ఆక్స్‌ఫర్డ్ ఇంగ్లిష్ నిఘంటువులో స్థానం దక్కించుకుంది. జూన్ 2013 సంచికలో ఈ పదాన్ని నిఘంటువులో చేర్చింది. ట్వీట్‌కు డిక్షనరీలో చోటు కల్పించడం కోసం నిబంధనలను మార్చడం విశేషం.
  
  
  ప్రపంచంలో తొలిసారి రెండు ఖండాలను కలుపుతూ నిర్మించిన సముద్ర గర్భ సొరంగ రైలు మార్గాన్ని టర్కీ అక్టోబర్ 29న ప్రారంభించింది. ఐరోపా- ఆసియాలను కలిపే 13.6 కి.మీ మార్గాన్ని బస్పొరస్ జలసంధికి 60 మీటర్ల లోతులో నిర్మించారు. ఈ మార్గానికి మర్మరేగా పేరు పెట్టారు.


  2013- జాతీయం
  
 ప్రాణాధారమైన నీటి సంరక్షణకు భారత్ నడుంబిగించింది. జాతీయ జల విధాన కార్యాచరణలో భాగంగా 2013ను జల సంరక్షణ సంవత్సరంగా ప్రకటించేందుకు మేలో కేంద్ర  కేబినెట్ పచ్చజెండా ఊపింది.
  
 దేశ వ్యాప్తంగా నగదు బదిలీ పథకాన్ని కేంద్ర ప్రభుత్వం 20 జిల్లాల్లో జనవరి 1న ప్రారంభించింది. తొలుత ఈ పథకాన్ని 51 జిల్లాల్లో ప్రారంభించాలని నిర్ణయించినా.. లబ్ధిదారులకు ఆధార్ కార్డులు, బ్యాంకు ఖాతాలు లేకపోవడం వంటి కారణాలతో 20 జిల్లాలకే పరిమితం చేశారు.
  
 స్వామి వివేకానంద 150వ జయంతి సందర్భంగా రాష్ట్రపతి ప్రణబ్ ముఖర్జీ జనవరి 12న ప్రత్యేక తపాలా బిళ్ల (పోస్టల్ స్టాంప్)ను న్యూఢిల్లీలో విడుదల చేశారు.
  
 కేరళలోని కోచిలో 11వ ప్రవాసీ భారతీయ దివస్‌ను జనవరి 7 నుంచి 9 వరకు మూడు రోజులపాటు నిర్వహించారు. ఇదే వేదికపై ‘గదర్ ఉద్యమం’ వందేళ్లు పూర్తిచేసుకున్న సందర్భాన్ని పురస్కరించుకుని ప్రధానమంత్రి మన్మోహన్ సింగ్ జనవరి 8న ప్రత్యేక పోస్టల్ స్టాంపును విడుదల చేశారు. కార్యక్రమానికి ముఖ్య అతిథిగా హాజరైన మారిషస్ అధ్యక్షుడు రాజ్‌కేశ్వర్ పుర్యాగ్‌కు భారత రాష్ర్టపతి ప్రణబ్ ముఖర్జీ ప్రవాస భారతీయ సమ్మాన్ అవార్డును బహూకరించారు. ‘ఎంగేజింగ్ డయాస్పొరా-ది ఇండియన్ గ్రోత్ స్టోరీ’ అనే ఇతివృత్తంతో ఈ సదస్సు జరిగింది.
  
 కాంగ్రెస్ యువ నేత రాహుల్ గాంధీ జనవరి 19న పార్టీ ఉపాధ్యక్ష పదవికి ఎంపికయ్యారు. రాహుల్‌కు పార్టీలో నెం.2 స్థానాన్ని కట్టబెడుతూ కాంగ్రెస్ వర్కింగ్ కమిటీ (సీడబ్ల్యూసీ) నిర్ణయం తీసుకుంది.
  
 కేంద్ర ప్రభుత్వం మేఘాలయ, మణిపూర్, త్రిపుర రాష్ట్రాల్లో కొత్తగా మూడు హైకోర్టులను ఏర్పాటు చేసింది. త్రిపుర హైకోర్టులో ప్రధాన న్యాయమూర్తితో కలిపి నలుగురు న్యాయమూర్తులు.. మేఘాలయ, మణిపూర్ హైకోర్టులలో ప్రధాన న్యాయమూర్తితో కలిపి ముగ్గురు న్యాయమూర్తులు ఉంటారు. ఈ మూడు కొత్త హైకోర్టులతో కలిపి దేశంలో హైకోర్టుల సంఖ్య 21 నుంచి 24కు పెరిగింది.
  
 దేశంలో 2002-09 మధ్య పాఠశాలల సంఖ్య 27 శాతం పెరిగినట్లు 8వ ఆలిండియా ఎడ్యుకేషన్ సర్వే (ఏఐఈఎస్‌టీ) పేర్కొంది. అదే సమయంలో ఉపాధ్యాయుల సంఖ్య కూడా 30 శాతానికిపైగా పెరిగినట్లు తెలిపింది. ఈ సర్వేను జాతీయ విద్య, పరిశోధన, శిక్షణ మండలి (ఎన్‌సీఈఆర్‌టీ) జనవరి 22న విడుదల చేసింది.
  
 బాలల ఆరోగ్య పరిరక్షణకు ఉద్దేశించిన ‘రాష్ట్రీయ బాల్ స్వాస్థ్య పథకాన్ని’ యూపీఏ చైర్‌పర్సన్ సోనియా గాంధీ ఫిబ్రవరి 6న మహారాష్ట్రలోని ఫాల్ఘార్‌లో ప్రారంభించారు. ఈ పథకం కింద జననానికి ముందే వైకల్యానికి కారణమయ్యే వ్యాధులు, లోపాలు, ఇతర సమస్యలను గుర్తించడానికి చర్యలు తీసుకుంటారు.
  
 దేశంలో మొదటి జియో థర్మల్ విద్యుత్ కేంద్రాన్ని ఛత్తీస్‌గఢ్‌లోని బలరామ్‌పూర్ జిల్లాలో ఏర్పాటు చేయనున్నారు. ఇందుకు సంబంధించి నేషనల్ థర్మల్ పవర్ కార్పొరేషన్ (ఎన్‌టీపీసీ), ఛత్తీస్‌గఢ్ పునర్వినియోగ ఇంధన అభివృద్ధి సంస్థల మధ్య ఫిబ్రవరి 16న ఒప్పందం కుదిరింది.
  
 లోక్‌సభ, శాసనసభ, శాసనమండలి ఎన్నికలకు పోటీ చేసిన 2,171 మందిని ఎన్నికల కమిషన్ ఫిబ్రవరి 15న అనర్హులుగా ప్రకటించింది. ఎన్నికల ఫలితాలు ప్రకటించిన 30 రోజులలోపు ఎన్నికల వ్యయం లెక్కలను సమర్పించకపోవడంతో వారిని అనర్హులుగా గుర్తించింది. ప్రజాప్రాతినిధ్య చట్టం 1951 కింద అనర్హత వేటు పడినవారు మరో మూడేళ్లపాటు ఎన్నికల కమిషన్ నిర్వహించే ఎన్నికల్లో పోటీ చేసేందుకు వీల్లేదు.
  
 కావేరి నదీ జలాల వివాదాల ట్రిబ్యునల్ తుది తీర్పును కేంద్ర ప్రభుత్వం ఫిబ్రవరి 20న నోటిఫై చేసింది. దీని ప్రకారం కర్ణాటక విధిగా తమిళనాడుకు కావేరి నీటిని విడుదల చేయాల్సి ఉంటుంది. జస్టిస్ ఎన్.పి. సింగ్ చైర్మన్‌గా, ఎన్.ఎన్.రావు, సుధీర్ నారాయణ్‌లు సభ్యులుగా ఉన్న ట్రిబ్యునల్ 2007 ఫిబ్రవరిలో కావేరీ జలాల పంపిణీపై ఏకగ్రీవంగా తీర్పును వెలువరించింది.
  
 సముద్ర జలాలను తాగు నీరుగా మార్చేందుకు ఉద్దేశించిన నిర్లవణీకరణ ప్రాజెక్ట్‌ను తమిళనాడు కాంచీపురం జిల్లాలోని నెమిలి వద్ద ఆ రాష్ట్ర ముఖ్యమంత్రి జయలలిత ఫిబ్రవరి 22న ప్రారంభించారు. దీన్ని రూ. 871 కోట్లతో 40 ఎకరాల్లో ఏర్పాటు చేశారు. ఈ ప్రాజెక్ట్ ద్వారా నిత్యం 265 మిలియన్ లీటర్ల సముద్ర నీటిని 100 మిలియన్ లీటర్ల తాగు నీరుగా మార్చుతారు. దీనివల్ల చెన్నైలోని వేలాచ్చారి, పళ్లిపట్టు, తిరువాన్మయూరులలో నివసిస్తున్న సుమారు 15 లక్షల మందికి మంచి నీరు అందనుంది.
  
  త్రిపుర, నాగాలాండ్, మేఘాలయ రాష్ట్రాల అసెంబ్లీ ఎన్నికల ఫలితాలను ఎన్నికల సంఘం ఫిబ్రవరి 28న వెల్లడించింది. త్రిపుర: అధికార లెఫ్ట్‌ఫ్రంట్ విజయం సాధించి వరుసగా ఐదోసారి అధికారాన్ని సొంతం చేసుకుంది. మొత్తం 60 సీట్లకు గాను 50 స్థానాల్లో లెఫ్ట్‌ఫ్రంట్ (సీపీఎం-49 స్థానాలు, సీపీఐ-1 స్థానం) గెలిచింది. నాగాలాండ్: నాగా పీపుల్స్ ఫ్రంట్ (ఎన్‌పీఎఫ్) వరుసగా మూడోసారి అధికారంలోకి వచ్చింది. 59 అసెంబ్లీ స్థానాలకు గాను 37 సీట్లలో గెలుపొందింది. మేఘాలయ: మొత్తం 60 అసెంబ్లీ స్థానాలకు గాను 29 స్థానాల్లో కాంగ్రెస్ పార్టీ, 8 స్థానాల్లో యునెటైడ్ డెమోక్రటిక్ పార్టీ (యూడీపీ) గెలిచింది.
  
 ద్వంద్వ పన్నుల నివారణ ఒప్పందంపై భారత్-భూటాన్‌లు న్యూఢిల్లీలో మార్చి 4న సంతకాలు చేశాయి. ఆర్థిక మంత్రి చిదంబరం, భూటాన్ ఆర్థిక మంత్రి లింపో వాండే నోర్బూలు ఈ ఒప్పందంపై సంతకాలు చేశారు. ఆదాయపు పన్ను ఎగవేతను, ద్వంద్వ పన్నులను ఈ ఒప్పందం నివారిస్తుంది.
  
 అత్యాచార నిరోధక బిల్లుకు మార్చి 19న లోక్‌సభ ఆమోదం తెలిపింది. ‘క్రిమినల్ చట్టాల సవరణ బిల్లు -2013’ పేరుతో ఈ బిల్లును తీసుకువచ్చారు. ఈ బిల్లు ప్రకారం అత్యాచారాలు, సామూహిక అత్యాచారాలకు పాల్పడితే దోషికి కనీసం 20 ఏళ్ల జైలుశిక్ష, అవసరమైతే చనిపోయేంత వరకు జైలుశిక్ష విధిస్తారు. రెండోసారి అదే నేరానికి పాల్పడితే మరణశిక్ష విధిస్తారు. పరస్పర ఆమోదంతో శృంగారానికి వయోపరిమితిని 18 ఏళ్లుగా నిర్ణయించారు.
  
 కేంద్ర దర్యాప్తు సంస్థ (సీబీఐ) స్వర్ణోత్సవాలు ఏప్రిల్ 6న న్యూఢిల్లీలో జరిగాయి. ఈ కార్యక్రమంలో ముఖ్య అతిథిగా పాల్గొన్న రాష్ట్రపతి ప్రణబ్.. సుపరిపాలన లేకపోవడం సమాజంలో రుగ్మతలకు కారణమని, అవినీతి.. ప్రజాస్వామ్య వ్యవస్థకు ముప్పుగా మారిందని పేర్కొన్నారు.
  
 దేశంలో అనేక ప్రాంతాల్లో 19.57 లక్షల హెక్టార్ల అటవీ భూమి ఆక్రమణకు గురైనట్లు కేంద్ర పర్యావరణ, అటవీ మంత్రిత్వశాఖ స్పష్టం చేసింది. మధ్యప్రదేశ్‌లో అత్యధికంగా 4.87 లక్షల హెక్టార్లు, అస్సాంలో 3.30 లక్షల హెక్టార్లు, ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో 2.57 లక్షల హెక్టార్ల భూమి ఆక్రమణకు గురైంది.
  
 2013ను జల సంరక్షణ సంవత్సరంగా ప్రకటించేందుకు కేంద్ర కేబినెట్ మే 9న ఆమోదం తెలిపింది. గతేడాది డిసెంబర్‌లో ఆమోదించిన జాతీయ జలవిధాన కార్యాచరణలో భాగంగా జల సంరక్షణ సంవత్సరానికి పచ్చజెండా ఊపింది.
  
 చైనా ప్రధానమంత్రి లీ కెకియాంగ్ భారత్ పర్యటనలో భాగంగా ఇరు దేశాల మధ్య మే 20న ఎనిమిది ఒప్పందాలపై సంతకాలు జరిగాయి. ఇందులో ైైైద్వైపాక్షిక వాణిజ్యం, సాంస్కృతిక సంబంధాలు, జలవనరుల రంగంలో సహకారం, మాంసం, మత్స్య ఉత్పత్తుల వాణిజ్యంలో పరస్పర సహకారం, మురుగునీటి నిర్వహణలో సహకారం వంటివి ఉన్నాయి.
  
  45వ భారత కార్మిక సదస్సు ఢిల్లీలో మే 17న జరిగింది. ఈ సదస్సును ప్రధాని మన్మోహన్‌సింగ్ ప్రారంభించారు. ఈ సందర్భంగా ప్రధాని మాట్లాడుతూ.. 2004 నుంచి 2010 వరకు ప్రభుత్వం 20 మిలియన్ల అదనపు ఉద్యోగాలు కల్పించిందన్నారు. ఇదే కాలంలో నిరుద్యోగిత రేటు 8.3 శాతం నుంచి 6.6 శాతానికి తగ్గిందన్నారు.
  
  క్రీమీలేయర్ (సంపన్న శ్రేణి) వార్షిక ఆదాయ పరిమితిని రూ.4.5 లక్షల నుంచి రూ.6 లక్షలకు పెంచాలని కేంద్ర కేబినెట్ మే 16న నిర్ణయించింది. ఓబీసీ కోటా కింద రిజర్వేషన్లు పొందేవారికి ఇది వర్తిస్తుంది. నాలుగేళ్లకోసారి క్రీమీలేయర్ ఆదాయ పరిమితిని సవరిస్తారు.
  
  హర్యానాలోని గుర్గావ్‌లో బినోలా వద్ద ఏర్పాటు చేస్తున్న తొలి జాతీయ రక్షణ విశ్వవిద్యాలయానికి ప్రధానమంత్రి మన్మోహన్ సింగ్ మే 23న శంకుస్థాపన చేశారు. ఐఐటీ, ఐఐఎం స్థాయిలో ఇండియన్ నేషనల్ డిఫెన్స్ వర్సిటీని ఏర్పాటు చేస్తామని ప్రధాని తెలిపారు. ఈ విశ్వవిద్యాలయం 2018 నాటికి పనిచేయడం ఆరంభిస్తుంది.
  
 మలయాళం భాషకు ప్రాచీన హోదా కల్పిస్తూ కేంద్ర కేబినెట్ మే 23న నిర్ణయం తీసుకుంది. ప్రపంచవ్యాప్తంగా 3.33 కోట్ల మంది మలయాళం మాట్లాడేవారున్నారు. దక్షిణ భారతదేశంలో ప్రాచీన భాషగా గుర్తింపు పొందిన నాలుగో భాష మలయాళం.
  ఇప్పటికే తమిళం, కన్నడం, తెలుగు భాషలకు ఈ హోదా దక్కింది.
  
 భారత్‌లోని నికోబార్ దీవులను యునెస్కో వరల్డ్ బయోస్పియర్ రిజర్వ్‌గా మే 30న ప్రకటించింది. స్థానిక సమాజ చర్యలాధారంగా సుస్థిర అభివృద్ధిని ప్రోత్సహించే కార్యక్రమంలో (మాన్ అండ్ బయోస్పియర్ ప్రోగ్రామ్) భాగంగా యునెస్కో, నికోబార్ దీవులను గుర్తించింది. ప్రకృతి, మానవ కార్యకలాపాలను నిర్వహించే కొత్త విధానాలను ఈ ప్రాంతంలో పరీక్షిస్తారు. నికోబార్ దీవులు 1800 జంతు జాలాలకు, అంతరిస్తున్న గిరిజన తెగలకు ఆవాసంగా ఉన్నాయి.
  
 భారత ప్రధానమంత్రి మన్మోహన్ సింగ్ థాయ్‌లాండ్ పర్యటనలో మే 30న ఇరుదేశాలు నేరస్తుల అప్పగింత ఒప్పందంపై సంతకాలు చేశాయి. ఉగ్రవాద, ఆర్థిక, ఇతర అంతర్జాతీయ నేరాలతో సంబంధమున్న నేరస్థు ల అప్పగింతకు ఈ ఒప్పందం చట్టబద్ధత కల్పిస్తుంది.
  
 రాజకీయాల్లో పారదర్శకతకు పెద్దపీట వేస్తూ కేంద్ర సమాచార కమిషన్ (సీఐసీ) జూన్ 3న కీలక తీర్పు వెలువరించింది. రాజకీయ పార్టీలు కూడా ప్రజా సంస్థలేనని, సమాచార హక్కు (ఆర్టీఐ) చట్టం కింద అవి ప్రజలకు జవాబుదారీగా ఉండాల్సిందేనని తేల్చిచెప్పింది. ఆరు జాతీయ పార్టీలు.. కాంగ్రెస్, బీజేపీ, సీపీఎం, సీపీఐ, ఎన్సీపీ, బీఎస్పీలు కేంద్ర ప్రభుత్వం నుంచి పరోక్షంగా పెద్ద ఎత్తున నిధులు పొందుతున్నాయని తెలిపింది. ప్రజా సంబంధిత కార్యకలాపాలు నిర్వహిస్తున్నందున.. ఆర్టీఐ చట్టంలోని ప్రజా సంస్థల లక్షణం పార్టీలకున్నట్లేనని చెప్పింది.
  
 దేశంలోని నక్సల్స్ ప్రభావిత జిల్లాల్లోని యువత కోసం రోష్నీ పేరిట కొత్తగా నైపుణ్య అభివృద్ధి పథకాన్ని కేంద్రం ప్రవేశపెట్టింది. దీనిని కేంద్ర గ్రామీణాభివృద్ధి శాఖ మంత్రి జైరాం రమేశ్ జూన్ 7న ఢిల్లీలో ప్రారంభించారు. దేశంలోని అత్యంత సమస్యాత్మకమైన 24 నక్సల్స్ ప్రభావిత  జిల్లాల్లో ఈ పథకాన్ని అమలుచేస్తారు. ఆంధ్రప్రదేశ్‌కు సంబంధించి విశాఖపట్నం జిల్లా ఇందుకు ఎంపికైంది. యువతలో నైపుణ్యాన్ని పెంచడం ద్వారా ఉపాధి అవకాశాలను కల్పించడమే రోష్నీ పథకం లక్ష్యమని మంత్రి చెప్పారు.
  
 భారత్‌లో సింగపూర్ సైన్యం శిక్షణ, విన్యాసాల సౌకర్యాలు ఉపయోగించుకునేందుకు ఉద్దేశించిన ఒప్పందంపై భారత్- సింగపూర్‌లు జూన్ 4న సంతకాలు చేశాయి. భారత రక్షణ మంత్రి ఏకే ఆంటోని సింగపూర్ పర్యటనలో ఈ ఒప్పందం కుదిరింది. ఇప్పటికే ఇటువంటి ఒప్పందాలు ఇరుదేశాల మధ్య 2007, 2008లో కుదిరాయి. ప్రస్తుత ఒప్పందం ప్రకారం సింగపూర్ సైనిక శిక్షణ కార్యక్రమాలు ఐదేళ్లపాటు సాగుతాయి.
  
 ప్రధానమంత్రి మన్మోహన్ సింగ్ నేతృత్వంలో అంతర్గత భద్రతపై ముఖ్యమంత్రుల సమావేశం జూన్ 5న న్యూఢిల్లీలో జరిగింది. నక్సల్ సమస్య  ప్రధానంగా చర్చకు వచ్చింది.
  
  భారత విదేశాంగశాఖ కార్యదర్శిగా సుజాతా సింగ్ జూలై 31న బాధ్యతలు చేపట్టారు. చోకిలా అయ్యర్, నిరుపమారావు తర్వాత ఈ పదవిని చేపట్టిన మూడో మహిళ సుజాతాసింగ్.
 
  జాతీయ ఆహార భద్రత ఆర్డినెన్స్‌కు రాష్ట్రపతి ప్రణబ్ ముఖర్జీ జూలై 5న ఆమోదం తెలిపారు. ఈ ఆర్డినెన్స్ తీసుకొచ్చే ప్రతిపాదనను కేంద్ర కేబినెట్ జూలై 3న ఆమోదించింది.
  
 భారత సైన్యంలో అత్యంత వుుఖ్యమైన వ్యక్తిగత కార్యదర్శి హోదా పొందిన తొలి వుహిళగా లెఫ్టినెంట్ గనీవ్ లాల్జీ చరిత్ర సృష్టించారు.
  
 గ్రామీణాభివృద్ధి మంత్రిత్వ శాఖ పేదరిక నిర్మూలన కార్యక్రమాల అమలును పర్యవేక్షించే జిల్లా గ్రామీణాభివృద్ధి సంస్థల (డీఆర్‌డీఏ)ను రద్దు చేస్తున్నట్టు కేంద్రం జూలై 9న ప్రకటించింది.
  
  దేశంలో టెలిగ్రామ్ సేవలను జూలై 14 నుంచి పూర్తిగా రద్దు చేశారు. 1854 నుంచి టెలిగ్రామ్ సేవలు సాధారణ ప్రజలకు అందుబాటులోకి వచ్చాయి.
  
 జార్ఖండ్ ముఖ్యమంత్రిగా హేమంత్ సోరెన్ (జేఎంఎం) జూలై 13న ప్రమాణ స్వీకారం చేశారు.
  
  సుప్రీంకోర్టు 40వ ప్రధాన న్యాయమూర్తిగా జస్టిస్ పి.సదాశివం జూలై 19న ప్రమాణ స్వీకారం చేశారు.
  
  జాతీయ దర్యాప్తు సంస్థ(ఎన్‌ఐఏ) నూతన చీఫ్‌గా సీనియర్ ఐపీఎస్ అధికారి శరద్ కుమార్ నియమితులయ్యారు.
  
  2012 కంపెనీల బిల్లుకు రాజ్యసభ ఆగస్టు 8న ఆమోదం తెలిపింది. ఈ బిల్లు గత డిసెంబర్‌లో లోక్‌సభ ఆమోదం పొందింది. 1956 కంపెనీల చట్టం స్థానంలో ఈ బిల్లును ప్రవేశపెట్టారు. కార్పొరేట్ గవర్నెన్‌‌స, పెట్టుబడిదారుల భద్రత, కార్పొరేట్ సామాజిక బాధ్యత మోసాలను అరికట్టడం వంటి ప్రధాన అంశాలను దృష్టిలో పెట్టుకొని ఈ బిల్లును తీసుకొచ్చారు.
  
  ఆహార భద్రత పథకాన్ని ఢిల్లీలో ఆగస్టు 20న సోనియా గాంధీ ప్రారంభించారు. ఢిల్లీతోపాటు కాంగ్రెస్ పాలిత రాష్ట్రాలైన హర్యానా, ఉత్తరాఖండ్, అరుణాచల్‌ప్రదేశ్ రాష్ట్రాలు కూడా ఈ పథకాన్ని ప్రారంభించాయి.
  
  భూసేకరణ బిల్లు-2012కు లోక్‌సభ ఆగస్టు 29న ఆమోదం తెలిపింది. 1894 చట్టం స్థానంలో కొత్త బిల్లును తెచ్చారు.
  
  ప్రధానమంత్రి మన్మోహన్ సింగ్ నిరాయుధీకరణ, అణ్వస్త్ర వ్యాప్తి నిరోధక విధానంపై తన ప్రత్యేక దూతగా మాజీ రాయబారి రాకేశ్ సూద్‌ను సెప్టెంబర్ 1న నియమించారు.
  
  పెన్షన్ ఫండ్ రెగ్యులేటరీ, డెవలప్‌మెంట్ అథారిటీ (పీఎఫ్‌ఆర్‌డీఏ) బిల్లు-2011ను లోక్‌సభ సెప్టెంబర్ 4న ఆమోదించింది. వృద్ధాప్య ఆదాయ భద్రతను ప్రోత్సహించే అథారిటీ ఏర్పాటుకు ఈ బిల్లు వీలు కల్పిస్తుంది.
  
  లైబీరియా అధ్యక్షురాలు ఎలెన్ జాన్సన్ సర్లీఫ్ భారత్ పర్యటనలో సెప్టెంబర్ 11న నాలుగు ఒప్పందాలపై ఇరు దేశాలు సంతకాలు చేశాయి.
  
  ప్రపంచ ఆరోగ్య సంస్థ (డబ్ల్యూహెచ్‌ఓ) ఆగ్నేయాసియా ప్రాంతీయ సంస్థ (ఎస్‌ఈఏఆర్‌ఓ) రీజనల్ డెరైక్టర్‌గా భారత ప్రతినిధి డా.పూనమ్ ఖేత్రపాల్ సింగ్ సెప్టెంబర్ 12న ఎన్నికయ్యారు.
  జాతీయ సమగ్రతా మండలి (ఎన్‌ఐసీ) సెప్టెంబర్ 23న న్యూఢిల్లీలో సమావేశమైంది.
  
  ఎన్నికల్లో పోటీచేసే అభ్యర్థుల్లో ఎవరూ నచ్చకపోతే తిరస్కరించే హక్కును కల్పిస్తూ సుప్రీంకోర్టు సెప్టెంబర్ 27న తీర్పునిచ్చింది. దీంతో పోటీచేస్తున్న అభ్యర్థిని వ్యతిరేకించడం గాని లేదా అందరిని తిరస్కరించే హక్కు ఓటరుకు ఉంటుంది. ఇందుకోసం బ్యాలెట్ పత్రాలు, ఓటింగ్ యంత్రాల్లో ‘పై వారెవరూ కాదు’ (నన్ ఆఫ్ ది అబౌ) అనే బటన్ ఉండాలని కోర్టు పేర్కొంది. ఓటర్లకు తిరస్కరించే హక్కు ఉండాలంటూ ‘పీపుల్స్ యూనియన్ ఫర్ సివిల్ లిబర్టీస్’ అనే స్వచ్ఛంద సంస్థ దాఖలు చేసిన ప్రజాప్రయోజన వ్యాజ్యంపై విచారణ జరిపిన కోర్టు పై తీర్పునిచ్చింది.
  
  భారత సుప్రీంకోర్టుకు పోస్టల్ డిపార్ట్‌మెంట్ ప్రత్యేక పిన్‌కోడ్ - 110201ను సెప్టెంబర్ 26న ప్రవేశపెట్టింది.
  
  వివిధ కేసుల్లో దోషులుగా నిర్ధారితులైన ఎంపీలు, ఎంఎల్‌ఏలు తక్షణమే అనర్హులు కాకుండా రక్షణ కల్పిస్తూ తీసుకువచ్చిన ఆర్డినెన్స్‌ను కేంద్ర కేబినెట్ అక్టోబర్ 2న ఉపసంహరించుకుంది. ఈ ఆర్డినెన్స్‌కు సెప్టెంబర్ 24న కేంద్రం ఆమోదం తెలిపింది.
  
  హైదరాబాద్ సహా పది జిల్లాలతో కూడిన తెలంగాణ రాష్ట్ర ఏర్పాటుకు కేంద్ర కేబినెట్ అక్టోబర్ 3న ఆమోదం తెలిపింది.
  
  ఉన్నత విద్యా రంగాన్ని అభివృద్ధి చేసేందుకు కేంద్ర ప్రభుత్వం రాష్ట్రీయ ఉచ్ఛతర్ శిక్షాభియాన్ పథకాన్ని ప్రవేశపెట్టింది. అక్టోబర్ 3న ఈ పథకానికి కేంద్ర కేబినెట్ ఆమోదం తెలిపింది.
  
  భారత్‌లో పాకిస్థాన్ కొత్త రాయబారిగా సయ్యద్ ఇబ్నే అబ్బాస్ నియమితులయ్యారు.
  
  క్రిమినల్ కేసుల్లో రెండేళ్లకుపైన శిక్ష పడిన ప్రజాప్రతినిధులు (ఎంపీ, ఎంఎల్‌ఏలు) వెంటనే తమ సభ్యత్వం కోల్పోతారని జూలై 10న సుప్రీంకోర్టు తీర్పునిచ్చింది.
  
  తమిళనాడులోని కూడంకుళం అణు విద్యుత్ కేంద్రం నుంచి విద్యుత్ ఉత్పత్తి ప్రారంభమైంది. తిరునల్వేలి జిల్లాలోని ఈ కేంద్రం యూనిట్-1 నుంచి విద్యుత్‌ను అక్టోబర్ 22న దక్షిణాది గ్రిడ్‌కు అనుసంధానం చేశారు.
  
  భారతీయ వైమానిక దళం (ఐఏఎఫ్) సొంత 3జీ సేవలను అక్టోబర్ 25న ప్రారంభించింది. దీంతో ఐఏఎఫ్ సిబ్బందికి దేశమంతా కమ్యూనికేషన్ సేవలు వేగంగా, సకాలంలో అందేందుకు అవకాశం ఏర్పడుతుంది.
  
  భాక్రానంగల్ డ్యామ్‌ను నిర్మించి 50 ఏళ్లు పూర్తయిన సందర్భంగా అక్టోబర్ 22న హర్యానాలోని నంగల్‌లో స్మారక తపాలా బిళ్లను విడుదల చేశారు.
  
  గుజరాత్‌లోని నర్మదా డ్యామ్ సమీపంలో భారత మొదటి ఉప ప్రధాని, ఉక్కుమనిషిగా పేరొందిన సర్దార్ వల్లభాయ్ పటేల్ భారీ విగ్రహ నిర్మాణానికి ఆ రాష్ర్ట ముఖ్యమంత్రి నరేంద్ర మోడీ అక్టోబర్ 31న శంకుస్థాపన చేశారు. ఇది ప్రపంచంలో అత్యంత ఎత్తై స్మృతి చిహ్నం కానుంది. స్టాట్యూ ఆఫ్ యూనిటీగా పేరు పెట్టిన ఈ విగ్రహం ఎత్తు 182 మీటర్లు (597 అడుగులు). చైనాలోని హెనాన్‌లో గల ‘స్ప్రింగ్ టెంపుల్ ఆఫ్ బుద్ధ’ 128 మీటర్ల ఎత్తుతో ప్రపంచంలో ఎత్తై విగ్రహంగా గుర్తింపు పొందుతోంది.
  
  60,000 చ.కి.మీ. పరిధిలో విస్తరించిన పశ్చిమ కనుమల్లో అభివృద్ధి కార్యక్రమాలు నిలిపేయాలని కేరళ, తమిళనాడు, కర్ణాటక, గోవా, మహారాష్ట్ర, గుజరాత్ రాష్ట్రాలను కేంద్ర పర్యావరణ మంత్రిత్వ శాఖ నవంబర్ 14న కోరింది. ఇందులో భాగంగా మైనింగ్, క్వారీయింగ్, విద్యుత్ కేంద్రాల ఏర్పాటు వంటివాటిని నిషేధించింది.
  
  బ్రిటన్ ప్రధానమంత్రి డేవిడ్ కామెరూన్ భారత్ పర్యటనలో నవంబర్ 14న ప్రధానమంత్రి మన్మోహన్ సింగ్‌తో సమావేశమయ్యారు.
  
  బీహార్‌లోని తూర్పుచంపారన్ జిల్లాలోని కేషరియా వద్ద నిర్మించనున్న ప్రపంచంలోనే అత్యంత ఎత్తై ఆలయానికి బీహార్ సీఎం నితీశ్ కుమార్ నవంబర్ 13న శంకుస్థాపన చేశారు. 200 ఎకరాల విస్తీర్ణంలో ఈ విరాట్ రామాయణ్ మందిరాన్ని నిర్మిస్తున్నారు.
  
  క్రికెట్ క్రీడాకారుడు సచిన్ టెండ్కూలర్ యునిసెఫ్ పారిశుద్ధ్య కార్యక్రమం ప్రాంతీయ ప్రచార కార్యకర్తగా నవంబర్ 21న నియమితులయ్యారు.
  
  సహజీవనం నేరం కాదని సుప్రీంకోర్టు నవంబర్ 28న తీర్పులో పేర్కొంది. సహజీవనం చేస్తున్న మహిళలకు, వారికి పుట్టే పిల్లలకు భద్రత, రక్షణకు చట్టాన్ని రూపొందించాలని పార్లమెంటును కోరింది.
  
  అవినీతి సూచీలో భారత్‌కు 94వ స్థానం దక్కింది. గతేడాది కూడా భారత్ ఇదే స్థానంలో నిలిచింది. ప్రపంచంలోని అవినీతి దేశాల జాబితాలో సోమాలియా అత్యంత అవినీతి దేశంగా మొదటి స్థానంలో ఉంది. ట్రాన్స్‌పరెన్సీ ఇంటర్నేషనల్ 177 దేశాల జాబితాను డిసెంబర్ 3న విడుదల చేసింది. ఈ జాబితాలో అత్యంత తక్కువ అవినీతి దేశాలుగా డెన్మార్క్, న్యూజిలాండ్ ఉన్నాయి.
  
 స్వలింగ సంపర్కం నేరం కాదన్న 2009 నాటి ఢిల్లీ కోర్టు నిర్ణయాన్ని సుప్రీంకోర్టు తోసిపుచ్చింది. స్వలింగ సంపర్కం శిక్షించదగ్గ నేరమన్న భారతీయ శిక్షాస్మతిలోని సెక్షన్ 377ను కోర్టు సమర్థించింది.  ఈ సెక్షన్ కొనసాగుతున్నంతవరకూ స్వలింగ లైంగిక సంబంధాలను చట్టబద్ధమైనవిగా పరిగణించలేమని కోర్టు డిసెంబర్ 11న తన తీర్పులో అభిప్రాయపడింది.
  
 రాజకీయ ఒత్తిళ్ల నుంచి ఉద్యోగస్తులకు రక్షణ కల్పించేందుకు ఉద్దేశించిన కేంద్ర, రాష్ట్ర మంత్రుల ప్రవర్తనా నియమావళికి చేసిన సవరణలకు కేంద్ర కేబినెట్ డిసెంబర్ 12న ఆమోదం తెలిపింది.
  
 అత్యున్నత స్థాయిలో అవినీతిని నిర్మూలించేందుకు ఉద్దేశించిన లోక్‌పాల్, లోకాయుక్తల ఏర్పాటు బిల్లు - 2011కు పార్లమెంట్ డిసెంబర్ 18న ఆమోదం తెలిపింది. ఈ బిల్లును రాజ్యసభ డిసెంబర్ 17న, లోక్‌సభ డిసెంబర్ 18న ఆమోదించాయి. ఈ బిల్లు ప్రకారం కేంద్ర స్థాయిలో స్వతంత్ర దర్యాప్తు సంస్థ లోక్‌పాల్‌ను ఏర్పాటు చేస్తారు. లోక్‌పాల్ ఏర్పాటైన ఏడాదిలోగా రాష్ట్రాలు లోకాయుక్తలను ఏర్పాటు చేస్తూ చట్టం తీసుకురావాల్సి ఉంటుంది.
  
 కేంద్ర ప్రధాన సమాచార కమిషనర్‌గా సుష్మాసింగ్ డిసెంబర్ 19న బాధ్యతలు చేపట్టారు.
  
 కేంద్ర హోంశాఖ మాజీ కార్యదర్శి వీకే దుగ్గల్ డిసెంబర్ 23న మణిపూర్ గవర్నర్‌గా నియమితులయ్యారు. తెలంగాణపై ఏర్పాటైన జస్టిస్ శ్రీకృష్ణ కమిటీలో దుగ్గల్ సభ్య కార్యదర్శిగా ప్రముఖ పాత్ర పోషించారు.
  
 ప్రపంచంలో కెల్లా అతి పెద్ద ఆధ్యాత్మిక, మతపరమైన వేడుకగా పేరొందిన మహా కుంభ మేళా జనవరి 14న పవిత్ర గంగా, యమున, సరస్వతి నదుల త్రివేణి సంగమమైన ప్రయాగ (అలహాబాద్)లో ప్రారంభమైంది. ప్రపంచంలో ఒక కార్యక్రమం కోసం అత్యంత ఎక్కువ మంది ఒక్కచోట చేరే వేడుకగా ఇది ఇప్పటికే రికార్డు సృష్టించింది.
  
 ప్రధానమంత్రి మన్మోహన్ సింగ్ వరుసగా ఐదోసారి అసోం నుంచి రాజ్యసభకు ఎంపికయ్యారు. మొత్తం 126 స్థానాలు ఉన్న అసోం అసెంబ్లీలో 49 తొలి ప్రాధాన్యత ఓట్లతో  ప్రధాని ఎన్నికైనట్లు మే 30న ఎన్నికల అధికారులు ప్రకటించారు.
  
  
 ప్రపంచంలోనే అతి పెద్ద సోలార్ పవర్ ప్రాజెక్ట్‌ను రాజస్థాన్‌లో ఏర్పాటు చేయాలని కేంద్ర  ప్రభుత్వం సెప్టెంబర్ 21న నిర్ణయించింది. రాజధాని జైపూర్‌కు సమీపంలోని సాంబార్ సరస్సు వద్ద 23 వేల ఎకరాల విస్తీర్ణంలో నెలకొల్పే ఈ ప్రాజెక్ట్ ద్వారా 4 వేల మెగావాట్ల విద్యుత్  ఉత్పత్తిని లక్ష్యంగా నిర్దేశించుకున్నారు.
  
  ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్ర విభజనపై కేంద్ర మంత్రుల బృందం సమర్పించిన నివేదికను, ఆంధ్రప్రదేశ్ పునర్వ్యవస్థీకరణ బిల్లు - 2013ను డిసెంబర్ 5న కేంద్ర కేబినెట్ ఆమోదించింది.
  
  
  ఐదు రాష్ట్రాల శాసనసభలకు నవంబర్, డిసెంబర్‌లలో జరిగిన ఎన్నికల ఫలితాలు..
  
  ఢిల్లీ (మొత్తం సీట్లు-70): బీజేపీకి 31 స్థానాలు, అరవింద్ కేజ్రీవాల్ నాయకత్వంలోని ఆమ్ ఆద్మీ పార్టీకి 28 స్థానాలు, కాంగ్రెస్‌కు 8 స్థానాలు దక్కాయి. ఏ పార్టీకి పూర్తి మెజారిటీ రాలేదు. కాంగ్రెస్ మద్దతుతో అరవింద్ కేజ్రీవాల్ ముఖ్యమంత్రిగా డిసెంబర్ 28న ప్రమాణ స్వీకారం చేశారు.
  
  మధ్యప్రదేశ్ (సీట్లు-230 ): బీజేపీ మూడోసారి అధికారంలోకి వచ్చింది. బీజేపీకి 165, కాంగ్రెస్‌కు 58, ఇతరులకు 7 స్థానాలు దక్కాయి. మధ్యప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రిగా శివరాజ్‌సింగ్ చౌహాన్ వరుసగా మూడోసారి ప్రమాణస్వీకారం చేశారు.
  
   ఛత్తీస్‌గఢ్ (మొత్తం సీట్లు-90): బీజేపీకి 49, కాంగ్రెస్‌కు 39, ఇతరులకు 2 స్థానాలు లభించాయి. ఛత్తీస్‌గఢ్ ముఖ్యమంత్రిగా రమణ్‌సింగ్ డిసెంబర్ 12న వరుసగా మూడోసారి ప్రమాణస్వీకారం చేశారు.
  
  రాజస్థాన్ (మొత్తం సీట్లు-200): బీజేపీకి 162, కాంగ్రెస్ 21, ఇతరులు 16 స్థానాలు దక్కాయి. రాజస్థాన్ ముఖ్యమంత్రిగా వసుంధర రాజే డిసెంబర్ 12న ప్రమాణ స్వీకారం చేశారు.
  
  మిజోరం (మొత్తం సీట్లు-40): కాంగ్రెస్ పార్టీ 33 సీట్లు, మిజో నేషనల్ ఫ్రంట్(ఎంఎన్‌ఎఫ్) 5 స్థానాలు, మిజోరం పీపుల్స్ కాన్ఫరెన్స్ పార్టీ ఒక స్థానం లభించాయి. మిజోరం సీఎంగా కాంగ్రెస్ పార్టీ అభ్యర్థి లాల్ తన్వాహ్లా డిసెంబర్ 14న ప్రమాణ స్వీకారం చేశారు.  
  


 నచ్చిన కోర్సులో ప్రవేశానికైనా, మెచ్చిన కొలువును అందుకోవడానికైనా పోటీ పరీక్షతో సమరానికి సిద్ధపడాల్సిందే! సరైన సన్నద్ధతనే అస్త్రంగా చేసుకొని, మెరుగైన ‘స్కోర్’ను గురిచూసి కొట్టినప్పుడే విజయం సొంతమవుతుంది. ప్రస్తుత పోటీ పరీక్షల్లోని ప్రశ్నలు చాలా వరకు సమకాలీన అంశాల ఆధారంగానే ఇస్తున్నందున కరెంట్ అఫైర్స్ విభాగానికి ప్రాధాన్యం పెరిగిన తరుణంలో దీనిపై స్పెషల్ ఫోకస్..
 
 
 దేశంలో నిర్వహించే దాదాపు అన్ని పోటీ పరీక్షల్లో వర్తమాన అంశాలకు (కరెంట్ అఫైర్స్) ప్రాధాన్యం ఉంటోంది. జనరల్ స్టడీస్ లేదా జనరల్ అవేర్‌నెస్ విభాగంలో కరెంట్ అఫైర్స్ కీలకమైన విభాగం. పోటీ పరీక్షల్లో మంచి మార్కులు సాధించాలంటే ఈ విభాగంపై పట్టు సాధించాల్సిందే! సివిల్ సర్వీసెస్, యూపీఎస్సీ నిర్వహించే ఇతర పరీక్షలు; గ్రూప్-1, గ్రూప్-2, ఇతర ఏపీపీఎస్సీ పరీక్షలు; డీఎస్సీ; ఎసై్స; కానిస్టేబుల్; ఐబీపీఎస్; వీఆర్‌వో- వీఆర్‌ఏ; సా్‌‌టఫ్ సెలక్షన్ కమిషన్ తదితర పరీక్షల్లో కరెంట్ అఫైర్స్‌కు ప్రాధాన్యం ఉంటుంది. కేవలం ఉద్యోగ నియామకాల పరీక్షల్లోనే కాకుండా.. క్లాట్, మ్యాట్, సీమ్యాట్ వంటి కోర్సుల ప్రవేశ పరీక్షల్లోనూ కరెంట్ అఫైర్స్‌కు సంబంధించిన ప్రశ్నలు వస్తున్నాయి.
 
 నిత్య నూతనంగా
 మన చుట్టూ నిత్యం జరిగే విషయాలే కరెంట్ అఫైర్స్. ప్రపంచీకరణ నేపథ్యంలో ప్రపంచం ఒక గ్లోబల్ విలేజ్‌గా మారిపోయింది. ఏ మూల ఏ సంఘటన జరిగినా అది ప్రపంచం మొత్తంమీద ఏదో ఒక రూపంలో ప్రభావం చూపుతుంది. జాతి వివక్షపై పోరాటం చేసి, నల్లజాతి ప్రజల హృదయాల్లో చోటు సంపాదించిన నెల్సన్ మండేలా 2013, డిసెంబర్ 5న మరణించారు. ఆయన దక్షిణాఫ్రికాకు చెందిన వ్యక్తి అయినప్పటికీ, అన్ని దేశాల ప్రజలను ప్రభావితం చేసిన మహా మనిషి. ఇలాంటి వర్తమాన వ్యవహారాల ఆధారంగా పోటీ పరీక్షల్లో ప్రశ్నలు వస్తున్నాయి. అందువల్ల ఏదైనా ఒక ముఖ్య సంఘటన చోటుచేసుకున్నప్పుడు దాన్ని అన్ని కోణాల్లోనూ అధ్యయనం చేయాలి. అప్పుడే సంబంధిత అంశం నుంచి ఎలాంటి ప్రశ్న వచ్చినా కచ్చితమైన సమాధానం రాసేందుకు వీలవుతుంది.
 
 ఉదాహరణకు మండేలా గురించి చదివేటప్పుడు ఈ కింది అంశాలను తప్పకుండా గుర్తించాలి.
 మండేలా దక్షిణాఫ్రికాకు తొలి నల్లజాతి అధ్యక్షుడు. జాతి వివక్షపై అలుపెరుగని పోరాటం చేసినందుకు దక్షిణాఫ్రికా ప్రభుత్వం మండేలాను జైలుకు పంపింది. ఆయన రాబెన్ దీవి జైల్లో 27 ఏళ్లు గడిపారు.
 శ్వేతజాతి ప్రభుత్వంపై అంతర్జాతీయ ఆంక్షల ఫలితంగా 1990, ఫిబ్రవరి 11న మండేలాను జైలు నుంచి విడుదల చేశారు. అప్పటి దక్షిణాఫ్రికా అధ్యక్షుడు ఎఫ్.డబ్ల్యూ.డి. క్లార్క్.. మండేలా పార్టీ ‘ఆఫ్రికన్ నేషనల్ కాంగ్రెస్’పై నిషేధాన్ని ఎత్తివేశారు. 1990లో భారత్.. మండేలాకు భారతరత్న పురస్కారాన్ని ప్రకటించింది.
 1993లో మండేలా, ఎఫ్.డబ్ల్యూ.డి.క్లార్క్‌కు సంయుక్తం గా నోబెల్ శాంతి బహుమతి లభించింది. 1994లో జరిగిన ఎన్నికల్లో గెలిచి, దక్షిణాఫ్రికాకు తొలి నల్లజాతి అధ్యక్షుడయ్యారు. దేశాన్ని 1999 వరకు పరిపాలించారు.
 మండేలా ఆత్మకథ.. ‘లాంగ్ వాక్ టు ఫ్రీడం’. ఐక్యరాజ్య సమితి మండేలా జన్మదినమైన జూలై 18ని నెల్సన్ మండేలా దినోత్సవంగా ప్రకటించింది.
 
 ఆకాశమే హద్దు
 కరెంట్ అఫైర్స్‌కు నిర్దేశిత సిలబస్ అంటూ ఉండదు. ప్రపంచంలో ఏ మూల ఏ సంఘటన జరిగినా, దాన్నుంచి ప్రశ్న రావొచ్చు. కరెంట్ అఫైర్స్‌పై పట్టు సాధించాలంటే రోజూ వార్తా పత్రికలు చదవడం తప్పనిసరి. పరీక్షకు ముందు ఏడాది కాలంలో జరిగిన సంఘటనలను క్షుణ్నంగా అధ్యయనం చేయాలి. ప్రామాణిక కరెంట్ అఫైర్స్ మ్యాగజైన్లను ఎంపిక చేసుకొని,చదవడం వల్ల మంచి ఫలితం ఉంటుంది.
 పోటీ పరీక్షలను బట్టి కరెంట్ అఫైర్స్ ప్రశ్నల సరళి, క్లిష్టత మారుతుంది. అయితే ప్రధానంగా ఈ కింది విభాగాల సమకాలీన అంశాల నుంచి ప్రశ్నలు వస్తాయి.
 రాష్ట్రీయ, జాతీయ, అంతర్జాతీయ ముఖ్య సంఘటనలు.
 వాణిజ్య వ్యవహారాలు.
 సైన్స్ అండ్ టెక్నాలజీ.
 పర్యావరణం.  వార్తల్లో వ్యక్తులు.
 రాజకీయ సంఘటనలు.
 భౌగోళిక ప్రాధాన్య ప్రదేశాలు.
 రాష్ట్ర స్థాయి, జాతీయ, అంతర్జాతీయ అవార్డులు.
 క్రీడల సమాచారం.
 దేశాల మధ్య కుదిరిన ఒప్పందాలు; అంతర్జాతీయ సదస్సులు తదితర అంశాల నుంచి ప్రశ్నలు వస్తాయి.
 
 పరిధి ఆధారంగా ప్రిపరేషన్
 పోటీ పరీక్షల్లో కరెంట్ అఫైర్స్ విభాగంలో ఎలాంటి ప్రశ్నలు వస్తున్నాయో తెలుసుకొని,దానికి అనుగుణంగా సిద్ధంకావాలి. ఇందుకోసం గత పోటీ పరీక్షల ప్రశ్నపత్రాలను సేకరించి ప్రశ్నల సరళిని, వాటి క్లిష్టతను పరిశీలించాలి. బ్యాంకు పరీక్షల్లో ఎక్కువగా బ్యాంకింగ్, ఇతర ఆర్థిక వ్యవహారాలకు సంబంధించిన కరెంట్ అఫైర్స్ ప్రశ్నలు అడుగుతారు. ప్రభుత్వాల వార్షిక బడ్జెట్‌లు, ఆర్థిక సర్వేలు, ప్రభుత్వ పథకాలు, ఆర్‌బీఐ ప్రకటించే పాలసీ రేట్లు, పంచవర్ష ప్రణాళికలు, వివిధ కమిషన్లు, విదేశీ ప్రత్యక్ష పెట్టుబడులు, ప్రపంచ బ్యాంకు, అంతర్జాతీయ ద్రవ్యనిధి వంటి అంశాల నుంచి ప్రశ్నలు వస్తాయి.
 రాష్ట్ర స్థాయిలో నిర్వహించే పోటీ పరీక్షలకు జాతీయ, అంతర్జాతీయ అంశాలతో పాటు రాష్ట్రస్థాయి సంఘటనలను కూడా చదవాల్సి ఉంటుంది. రాష్ట్రంలో చోటుచేసుకున్న రాజకీయ పరిణామాలు, సంక్షేమ పథకాలు, పురస్కారాలు వంటి వాటిని చదవాలి.
 కరెంట్ అఫైర్స్‌పై పట్టు సాధిస్తే సివిల్స్, గ్రూప్-1 పరీక్షల్లో ఎస్సే పేపర్‌లో మంచి మార్కులు సాధించవచ్చు. సాధారణంగా ఎస్సే పేపర్‌లో వచ్చే ప్రశ్నలు ఎక్కువగా వర్తమాన అంశాలకు సంబంధించినవే ఉంటాయి. ప్రస్తుతానికి చూస్తే యూరోజోన్ సంక్షోభం, చిల్లర వ్యాపారంలో విదేశీ ప్రత్యక్ష పెట్టుబడులు, నిర్భయ సంఘటన నేపథ్యంలో దేశంలో మహిళల భద్రత వంటి అంశాలపై ఎస్సే పేపర్‌లో ప్రశ్నలు రావొచ్చు.
 అభ్యర్థి ఎదుర్కొనే పోటీ పరీక్ష ఆబ్జెక్టివ్ విధానంలో ఉన్నప్పటికీ కరెంట్ అఫైర్స్‌కు సిద్ధమవుతున్నప్పుడు కేవలం బిట్లకే పరిమితం కాకూడదు. అంశాన్ని వివిధ కోణాల్లో అధ్యయనం చేయాలి. దీనివల్ల ఇంటర్వ్యూలోనూ మెరుగైన ఫలితాలు సాధ్యమవుతాయి.
 
 1
 వివిధ పోటీ పరీక్షలకు సంబంధించి కరెంట్ అఫైర్స్‌పై పట్టు సాధించేందుకు తప్పకుండా వార్తా పత్రికలను చదవాలి. దీనికోసం కనీసం గంట సమయాన్ని కేటాయించాలి.
 
 
 2
 పత్రికలను చదివేటప్పుడు ముఖ్యాంశాలతో సొంతంగా నోట్స్‌ను రూపొందించుకోవాలి. దీన్ని ప్రతి వారం తప్పనిసరిగా పునశ్చరణ (రివిజన్) చేయాలి. ఇంటర్నెట్‌ను సమర్థవంతంగా ఉపయోగించుకోవాలి.
 
 3
 సబ్జెక్టు నిపుణులు, పోటీ పరీక్షల్లో విజేతలుగా నిలిచిన వారి సలహా మేరకు మార్కెట్లో లభించే ఒక కరెంట్ అఫైర్స్ మ్యాగజైన్‌ను చదవాలి.
 
 4
 అభ్యర్థి రాసే పోటీ పరీక్షకు అనుగుణంగా కొన్ని ప్రత్యేకమైన పత్రికలు, మేగజైన్‌ను చదవాలి (ఉదాహరణకు బ్యాంకు పరీక్షలకు సిద్ధమయ్యేవారు బ్యాంకింగ్ సర్వీస్ క్రానికల్‌ను చదివితే మంచిది).
 
 ఎన్. విజయేందర్ రెడ్డి
 జనరల్ అవేర్‌నెస్ ఫ్యాకల్టీ, హైదరాబాద్.
 
 దినపత్రికలను చదవడం ప్రధానం
 ఏపీపీఎస్సీ పరీక్షల్లో విజయం సాధించేందుకు జనరల్ స్టడీస్ పేపర్ కీలకమైంది. ఇందులో 30-35 వరకు కరెంట్ అఫైర్స్ ప్రశ్నలు వస్తాయి. ఎన్ని పనులున్నప్పటికీ రోజువారీ ప్రిపరేషన్ టైంటేబుల్‌లో గంటన్నర సమయాన్ని కరెంట్ అఫైర్స్ కోసం కేటాయించాలి. రెండు ప్రామాణిక దినపత్రికలను ఎడిటోరియల్స్‌తో సహా చదివి, సొంతంగా నోట్స్ తయారు చేసుకోవాలి. ఒక మేగజైన్‌ను చదవటం వల్ల కొంత అదనపు సమాచారం లభిస్తుంది. పరీక్షకు నెల రోజుల ముందు ప్రచురణ సంస్థలు విడుదల చేసే కరెంట్ అఫైర్స్ పుస్తకాలు మెరుగైన పునశ్చరణకు par ఉపకరిస్తాయి.ఙ- ఎస్. భానుమూర్తి,
 ఏసీటీవో, విజయనగరం.
  


 
  ఇండియన్ నేవీ
  మ్యుజీషియన్ ఆఫీసర్లు (పర్మినెంట్ కమిషన్)
  అర్హత: ఏదైనా డిగ్రీ. మ్యూజిక్‌లో డిగ్రీ/డిప్లొమా లేదా పియానో గ్రేడ్-5 సర్టిఫికెట్
  వయసు: 21-25 ఏళ్లు. నిర్దేశించిన విధంగా శారీరక ప్రమాణాలు ఉండాలి.
  దరఖాస్తు విధానం: దరఖాస్తును వెబ్‌సైట్ నుంచి డౌన్‌లోడ్ చేసుకోవాలి.
  దరఖాస్తుకు చివరి తేదీ: డిసెంబర్ 31, 2013
  వెబ్‌సైట్: www.nausenabharti.nic.in
      ........................................................
  షార్-శ్రీహరికోట
  టెక్నీషియన్-బి
  పోస్టులు: 63
  విభాగాలు: ఫిట్టర్, ప్లంబర్, డీజిల్ మెకానిక్, వెల్డర్, పంప్ ఆపరేటర్, రిఫ్రిజిరేట్ అండ్ ఎయిర్ కండిషన్డ్ మెకానిక్, ఎలక్ట్రికల్, కెమికల్, మెకానికల్, సివిల్, ఎలక్ట్రానిక్ మెకానిక్
  అర్హత: 10వ తరగతి, సంబంధిత విభాగాల్లో ఐటీఐ
  వయసు: 18-35 ఏళ్లు
  దరఖాస్తు విధానం: దరఖాస్తును వెబ్‌సైట్ నుంచి డౌన్‌లోడ్ చేసుకోవాలి.
  దరఖాస్తుకు చివరి తేదీ: జనవరి 10, 2014
  వెబ్‌సైట్: www.shar.gov.in
  ........................................................
  పద్మావతి మహిళా యూనివర్సిటీ
  ప్రొఫెసర్        ఖాళీలు: 12
  అసోసియేట్ ప్రొఫెసర్    ఖాళీలు: 13
  అసిస్టెంట్ ప్రొఫెసర్        ఖాళీలు: 18
  దరఖాస్తు విధానం: దరఖాస్తును వెబ్‌సైట్ నుంచి డౌన్‌లోడ్ చేసుకోవాలి.
  దరఖాస్తుకు చివరి తేదీ: జనవరి 16, 2014
  వివరాలకు: www.spmvv.ac.in
  ........................................................
  కార్పొరేషన్ బ్యాంక్
  మార్కెటింగ్ ఆఫీసర్
  ఖాళీలు: 100
  ఫారెన్ ఎక్స్ఛేంజ్ మేనేజర్
  ఖాళీలు: 33
  సెక్యూరిటీ మేనేజర్
  ఖాళీలు: 14
  ఇన్ఫర్మేషన్ సెక్యూరిటీ ఆడిటర్
  ఖాళీలు: 12
  రిస్క్ మేనేజర్
  ఖాళీలు: 10
  మిగతా విభాగాల్లో 24 స్పెషలిస్ట్ ఆఫీర్ పోస్టులు
  దరఖాస్తు విధానం: ఆన్‌లైన్‌లో దరఖాస్తు చేసుకోవాలి.
  దరఖాస్తుకు చివరి తేదీ: జనవరి 6, 2014
  వెబ్‌సైట్: www.corpbank.com
  ........................................................
  ఆర్మీ పబ్లిక్ స్కూల్-సికింద్రాబాద్
  పోస్ట్‌గ్రాడ్యుయేట్ టీచర్ (ఇంటర్)
  ట్రైన్డ్ గ్రాడ్యుయేట్ టీచర్
  ప్రైమరీ టీచర్
  ఫిజికల్ ట్రైనింగ్ ఇన్‌స్ట్రక్టర్
  పీఆర్‌టీ (మ్యూజిక్, ఆర్ట్ అండ్ క్రాఫ్ట్)
  దరఖాస్తుకు చివరి తేదీ: జనవరి 15, 2014
  ఈ-మెయిల్: apsrkpuram@gmail.com
 
  ........................................................
  విక్రమ సింహపురి యూనివర్సిటీ-నెల్లూరు
  ప్రొఫెసర్
  ఖాళీలు: 5
  అసోసియేట్ ప్రొఫెసర్
  ఖాళీలు: 14
  అసిస్టెంట్ ప్రొఫెసర్
  ఖాళీలు: 24
  దరఖాస్తు విధానం: దరఖాస్తును వెబ్‌సైట్ నుంచి డౌన్‌లోడ్ చేసుకోవాలి.
  దరఖాస్తుకు చివరి తేదీ: జనవరి 17, 2014
  వివరాలకు: www.simhapuriuniv.ac.in
  ........................................................
  న్యూక్లియర్ పవర్ కార్పొరేషన్ ఆఫ్ ఇండియా లిమిటెడ్
  స్టైపెండరీ ట్రైనీస్
  దరఖాస్తుకు చివరి తేదీ: జనవరి 25, 2014
  వివరాలకు: http://npcil.nic.in
 
  ........................................................


 పీజీ డిప్లొమా
  నల్సార్ యూనివర్సిటీ ఆఫ్ లా-హైదరాబాద్, ఇంటర్నేషనల్ సెంటర్ ఫర్ ఆల్టర్నేటివ్ డిస్ప్యూట్స్ రిజల్యూషన్ (ఐసీఏడీఆర్) సంయుక్తంగా నిర్వహించే  పోస్ట్‌గ్రాడ్యుయేట్ డిప్లొమా ఇన్ ఆల్టర్నేటివ్ డిస్ప్యూట్స్ రిజల్యూషన్ కోర్సుకు నోటిఫికేషన్ వెలువడింది.
  అర్హత: ఏదైనా డిగ్రీ
  దరఖాస్తుకు చివరి తేదీ: జనవరి 21, 2014
  వివరాలకు: http://icadr.ap.nic.in
  ఉస్మానియా యూనివర్సిటీ
  ఉస్మానియా యూనివర్సిటీ-దూర విద్య కేంద్రం పలు కోర్సుల్లో ప్రవేశం కోసం దరఖాస్తులను ఆహ్వానిస్తోంది.
  అందిస్తున్న కోర్సులు: ఎంబీఏ, ఎంసీఏ, ఎంఏ, ఎంకామ్, ఎంఎస్సీ (మ్యాథమెటిక్స్, స్టాటిస్టిక్స్), బీఏ (మ్యాథమెటిక్స్/స్టాటిస్టిక్స్), బీకామ్ (జనరల్, కంప్యూటర్స్), బీబీఏ, బీఎస్సీ (ఏవియేషన్), పీజీ డిప్లొమా ఇన్ మ్యాథమెటిక్స్/ఇంగ్లిష్ లాంగ్వేజ్ టీచింగ్/బిజినెస్ మేనేజ్‌మెంట్/టౌన్ అండ్ కంట్రీ ప్లానింగ్/కంప్యూటర్ అప్లికేషన్స్.
  దరఖాస్తుకు చివరి తేదీ: జనవరి 31, 2014
  వె బ్‌సైట్:  www.oucde.ac.in
  ఎంఫిల్ (నేచురల్ రీసోర్స్ మేనేజ్‌మెంట్)
  ఇండియన్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఫారెస్ట్ మేనేజ్‌మెంట్-భోపాల్, ఎంఫిల్ (నేచురల్ రీసోర్స్ మేనేజ్‌మెంట్) కోర్సులో ప్రవేశానికి దరఖాస్తులను ఆహ్వానిస్తోంది.
  అర్హత: సంబంధిత సబ్జెక్ట్‌లలో 55 శాతం మార్కులతో పీజీ/డిప్లొమా
  దరఖాస్తుకు చివరి తేదీ: ఏప్రిల్ 2, 2014
  వివరాలకు: http://www.iifm.ac.in
  
 
  మిమ్స్-ఎంబీబీఎస్
  మహాత్మా గాంధీ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ మెడికల్ సెన్సైస్ (మిమ్స్)-వార్దా (మహారాష్ట్ర) ఎంబీబీఎస్ కోర్సులో ప్రవేశానికి నోటిఫికేషన్ విడుదల చేసింది.
  సీట్ల సంఖ్య: 100
  అర్హత: 50 శాతం మార్కులతో ఇంటర్మీడియెట్ (బైపీసీ)
  దరఖాస్తు: ఆఫ్‌లైన్/ఆన్‌లైన్ విధానాల్లో
  దరఖాస్తుకు చివరి తేదీ: మార్చి 20, 2014.
  రాత పరీక్ష తేదీ: ఏప్రిల్ 20, 2014
  వివరాలకు: http://mgims.ac.in


  టి. మురళీధరన్
  టి.ఎం.ఐ. నెట్‌వర్క్
  
  మేనేజ్‌మెంట్ ఆప్టిట్యూడ్ టెస్ట్ (మ్యాట్) వివరాలు తెలియజేయండి?
  -కరీం, నల్గొండ
  మేనేజ్‌మెంట్ ఆప్టిట్యూడ్ టెస్ట్ (మ్యాట్).. బిజినెస్ మేనేజ్‌మెంట్‌కు సంబంధించిన ప్రముఖ పరీక్ష. ప్రస్తుతం దేశంలోని 600కు పైగా బిజినెస్ స్కూళ్లు మ్యాట్ స్కోర్ ఆధారంగా ప్రవేశాలు కల్పిస్తున్నాయి. ఈ పరీక్షను ఆలిండియా మేనేజ్‌మెంట్ అసోసియేషన్ (ఏఐఎంఏ)లోని సెంటర్ ఫర్ మేనేజ్‌మెంట్ సర్వీసెస్ విభాగం నిర్వహిస్తోంది. మ్యాట్‌ను నేషనల్ ఎంట్రన్స్ టెస్ట్‌గా మానవ వనరుల అభివృద్ధి శాఖ గుర్తించింది.
  మ్యాట్‌ను ఏడాదికి నాలుగుసార్లు ఫిబ్రవరి, మే, సెప్టెంబర్, డిసెంబర్‌లలో నిర్వహిస్తారు.
  అర్హత: గ్రాడ్యుయేషన్ లేదా తత్సమాన అర్హత. ఆన్‌లైన్, ఆఫ్‌లైన్ రెండు విధానాల్లోనూ పరీక్షను నిర్వహిస్తారు. అభ్యర్థులు తమకు నచ్చిన విధానాన్ని ఎంపిక చేసుకోవచ్చు.
  పరీక్ష విధానం:
  మ్యాట్ పరీక్ష ఆబ్జెక్టివ్ విధానంలో ఉంటుంది. మొత్తం 200 మార్కులు కేటాయించారు.
  విభాగం     {పశ్నల సంఖ్య
  లాంగ్వేజ్ కాంప్రెహెన్షన్     40
  మ్యాథమెటికల్ స్కిల్స్     40
  డేటా అనాలసిస్ అండ్ సఫిసియెన్సీ     40
  ఇంటెలిజెన్స్ అండ్ క్రిటికల్ రీజనింగ్     40
  ఇండియన్ అండ్ గ్లోబల్ ఎన్విరాన్‌మెంట్    40
  వెబ్‌సైట్: www.aima.in
  
  ఎథికల్ హ్యాకింగ్ అంటే ఏమిటి? సంబంధిత కోర్సులను అందజేస్తున్న సంస్థలేవి?
  - రాజేందర్, శ్రీకాకుళం
  నెట్‌వర్క్ భద్రతా వ్యవస్థలోని లోపాలను గుర్తించి, భద్రతను మెరుగుపరిచే విధానాలు సూచించేది ఎథికల్ హ్యాకింగ్. నెట్‌వర్క్ భద్రతను పరిశీలించేందుకు ఎథికల్ హ్యాకర్లు.. హ్యాకింగ్ టూల్స్, టెక్నిక్స్‌ను ఉపయోగిస్తారు. ఎథికల్ హ్యాకింగ్ కోర్సులో నెట్‌వర్క్ ఆర్కిటెక్చర్స్; నెట్‌వర్క్ ప్రోటోకాల్స్; హ్యాకింగ్‌లో ఉపయోగించే టూల్స్, టెక్నిక్స్ అంశాలను బోధిస్తారు.
  కోర్సులు: ఇన్ఫర్మేషన్/ సైబర్ సెక్యూరిటీ, ఎథికల్ హ్యాకింగ్‌లో కోర్సులను అందజేస్తున్న సంస్థలు..
  ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఇన్ఫర్మేషన్ సెక్యూరిటీ, హైదరాబాద్.. సర్టిఫైడ్ ప్రొఫెషనల్ హ్యాకర్ కోర్సును అందిస్తోంది.
  వెబ్‌సైట్: www.iisecurity.in
  జేఎన్‌టీయూ, హైదరాబాద్.. ఎంటెక్ కంప్యూటర్ నెట్‌వర్క్స్ అండ్ ఇన్ఫర్మేషన్ సెక్యూరిటీ కోర్సును అందిస్తోంది. ఎంట్రన్స్/ గేట్ ద్వారా కోర్సులో ప్రవేశాలు కల్పిస్తారు.
  వెబ్‌సైట్: www.jntuh.ac.in
  ఆంధ్రా యూనివర్సిటీ, విశాఖపట్నం.. ఎంటెక్ ఇన్ఫర్మేషన్ టెక్నాలజీ అండ్ కంప్యూటర్ నెట్‌వర్క్స్ కోర్సును అందిస్తోంది.
  వెబ్‌సైట్: www.andhrauniversity.edu.in
  ఐఐఐటీ, హైదరాబాద్.. కంప్యూటర్ సైన్స్, ఇన్ఫర్మేషన్ సెక్యూరిటీలో ఎంటెక్ కోర్సును ఆఫర్ చేస్తోంది. ఎంట్రన్స్‌లో ప్రతిభ ఆధారంగా ప్రవేశాలు కల్పిస్తారు.
  వెబ్‌సైట్: www.iiit.ac.in
  ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ మేనేజ్‌మెంట్ టెక్నాలజీ, ఘజియాబాద్.. ఏడాది కాల వ్యవధితో సైబర్ సెక్యూరిటీలో పీజీ డిప్లొమా కోర్సును అందిస్తోంది. అర్హత: గ్రాడ్యుయేషన్.
  వెబ్‌సైట్: www.imtcdl.ac.in
  కెరీర్: ఎథికల్ హ్యాకింగ్ కోర్సులు పూర్తిచేసిన వారికి ఇన్ఫర్మేషన్ సెక్యూరిటీ, నెట్‌వర్క్ అడ్మినిస్ట్రేషన్, డేటాబేస్ అడ్మినిస్ట్రేషన్‌తో సంబంధమున్న కంపెనీలు; బ్యాంకులు, ఆర్థిక సంస్థల్లో అవకాశాలుంటాయి.
 
  
  టెక్నాలజీ సంబంధిత మేనేజ్‌మెంట్ కోర్సులను అందిస్తున్న సంస్థల వివరాలు తెలియజేయండి?
  - శ్వేత, కాగజ్‌నగర్.
  సింబయోసిస్ సెంటర్ ఫర్ ఇన్ఫర్మేషన్ టెక్నాలజీ, పుణె.. ఐటీ బిజినెస్ మేనేజ్‌మెంట్‌లో ఎంబీఏను ఆఫర్ చేస్తోంది.
  అర్హత: గ్రాడ్యుయేషన్ పూర్తి చేయాల్సి ఉంటుంది.
  వెబ్‌సైట్: www.siu.edu.in
  ఫ్యాకల్టీ ఆఫ్ మేనేజ్‌మెంట్ సైన్స్, యూనివర్సిటీ ఆఫ్ ఢిల్లీ.. ఇన్ఫర్మేషన్ టెక్నాలజీ స్పెషలైజేషన్‌తో ఎంబీఏను ఆఫర్ చేస్తోంది.    వెబ్‌సైట్: ఠీఠీఠీ.జఝట.్ఛఛీఠ
  ఉస్మానియా యూనివర్సిటీ, హైదరాబాద్..
  టెక్నాలజీ మేనేజ్‌మెంట్‌లో ఎంబీఏను ఆఫర్ చేస్తోంది.
  అర్హత: కనీసం 45 శాతం మార్కులతో గ్రాడ్యుయేషన్
  ఎంఎస్ రామయ్య స్కూల్ ఆఫ్ అడ్వాన్స్‌డ్ స్టడీస్, బెంగళూరు..ఇంజనీరింగ్ ఆపరేషన్స్‌లో ఎంబీఏను ఆఫర్ చేస్తోంది.
  అర్హత: బీఈ/ఎంకాం/ఎంఎస్సీ/బీబీఏ/బీకాం/బీఎస్సీ/ బీఏ.
  మెరిట్, ఇండస్ట్రియల్ ఎక్స్‌పీరియన్స్ ఆధారంగా కోర్సులో ప్రవేశాలు కల్పిస్తారు.
  వెబ్‌సైట్: www.msrsas.org
  
  నేను ఫైనాన్షియల్ ప్లానర్ కెరీర్‌లోకి అడుగుపెట్టాలనుకుంటున్నాను. దీనికి ఏం చేయాలి?
  - భాగ్య, పటాన్‌చెరువు.
  ఫైనాన్షియల్ ప్లానర్‌గా కెరీర్ ప్రారంభించాలంటే సర్టిఫైడ్ ఫైనాన్షియల్ ప్లానర్ (సీఎఫ్‌పీ) కోర్సును పూర్తిచేయాలి. ప్రపంచ వ్యాప్తంగా ఆర్థిక సేవల రంగంలో అవకాశాలను అందిపుచ్చుకునేందుకు ఈ సర్టిఫికేషన్ వీలు కల్పిస్తుంది. భారత్‌లో సీఎఫ్‌పీ సర్టిఫికెషన్‌ను ఫైనాన్షియల్ ప్లానింగ్ స్టాండర్డ్స్ బోర్డు ఇండియా అందిస్తుంది.
  సీఎఫ్‌పీ సర్టిఫికేషన్‌ను సాధించిన వారు ఎప్పటికప్పుడు ఆర్థిక సేవల రంగంలో వస్తున్న మార్పులను తెలుసుకోవాలి. ఆర్థిక ప్రణాళికల వ్యూహాలు, ఆర్థిక ఉత్పత్తులపై అవగాహన పెంపొందించుకోవాలి. అప్పుడే మెరుగైన సేవలను అందించగలరు.
  సర్టిఫికేషన్ పొందిన వారికి బ్యాంకులు, పెట్టుబడుల సంస్థలు, స్టాక్ బ్రోకింగ్ కంపెనీలు, విద్యా సంస్థల్లో అవకాశాలుంటాయి. సొంతంగా కన్సల్టెన్సీ సేవలను ప్రారంభించవచ్చు.
  వెబ్‌సైట్: www.fpsbindia.org


 ఆకేపాటి శ్రీనివాసులు రెడ్డి
  కరెంట్ అఫైర్స్ నిపుణులు
  
  జాతీయం
  
  లోక్‌పాల్ బిల్లుకు పార్లమెంట్ ఆమోదం
  అత్యున్నత స్థాయిలో అవినీతిని నిర్మూలించేందుకు ఉద్దేశించిన లోక్‌పాల్, లోకాయుక్తల ఏర్పాటు బిల్లు -2011కు పార్లమెంట్ డిసెంబర్ 18న ఆమోదం తెలిపింది. ఈ బిల్లును రాజ్యసభ డిసెంబర్ 17న, లోక్‌సభ డిసెంబర్ 18న ఆమోదించాయి. ఈ బిల్లు ప్రకారం కేంద్ర స్థాయిలో స్వతంత్ర దర్యాప్తు సంస్థ లోక్‌పాల్‌ను ఏర్పాటు చేస్తారు. లోక్‌పాల్ ఏర్పాటైన ఏడాదిలోగా రాష్ట్రాలు లోకాయుక్తలను ఏర్పాటు చేస్తూ చట్టం తీసుకురావాల్సి ఉంటుంది.
 
  
  ప్రధానమంత్రి (కొన్ని పరిమితులు మినహా), మంత్రులు, పార్లమెంట్ సభ్యులు, ప్రభుత్వ అధికారులు, ప్రభుత్వ సంస్థలు లోక్‌పాల్ పరిధిలోకి వస్తాయి. లోక్‌పాల్‌లో చైర్‌పర్సన్‌తోపాటు గరిష్టంగా ఎనిమిదిమంది సభ్యులు ఉంటారు. వీరి పదవీకాలం ఐదేళ్లు లేదా 75 ఏళ్ల వయసు వచ్చే వరకు కొనసాగుతారు. వీరిని ప్రధానమంత్రి, స్పీకర్, లోక్‌సభలో ప్రతిపక్ష నాయకుడు, భారత ప్రధాన న్యాయమూర్తి లేదా ఆయన నియమించిన సుప్రీంకోర్టు న్యాయమూర్తితో కూడిన కమిటీ నియమిస్తుంది.
 
  
  సీఐసీగా బాధ్యతలు స్వీకరించిన సుష్మాసింగ్
  కేంద్ర నూతన ప్రధాన సమాచార కమిషనర్ (సీఐసీ)గా మాజీ ఐఏఎస్ అధికారి సుష్మాసింగ్ బాధ్యతలు చేపట్టారు. డిసెంబర్ 19న రాష్ట్రపతి ప్రణబ్ ముఖర్జీ ఆమెతో ప్రమాణ స్వీకారం చేయించారు. ప్రస్తుత సీఐసీ దీపక్ సంధూ పదవీ కాలం ముగియడంతో ఆమె స్థానంలో సుష్మా సింగ్‌ను ప్రధానమంత్రి, లోక్‌సభలో ప్రతిపక్ష నేత, కేంద్ర న్యాయ శాఖ మంత్రితో కూడిన ప్యానెల్ ఎంపిక చేసింది.
  
  సుష్మాసింగ్ 2009, సెప్టెంబర్ 23 నుంచి కేంద్ర సమాచార కమిషనర్‌గా వ్యవహరిస్తున్నారు. ఆమె అంతకుముందు కేంద్ర ప్రభుత్వంలో పంచాయతీరాజ్, సమాచార ప్రసార మంత్రిత్వ శాఖల్లో కార్యదర్శిగా పనిచేశారు. ఆమె కాకుండా మరో ఎనిమిదిమంది సమాచార కమిషనర్లు ఉన్నారు. సమాచార హక్కు చట్టం (ఆర్‌టీఐ) కింద వచ్చే అప్పీళ్లు, ఫిర్యాదులను సీఐసీ పరిష్కరిస్తారు. ప్రభుత్వ శాఖలు, ఇతర ప్రభుత్వ సంస్థలకు సంబంధించి ప్రజలు కోరిన సమాచారంపై ఈ అప్పీళ్లు, ఫిర్యాదులు ఉంటాయి.
 
  
  వైమానిక దళంలో ప్రవేశానికి ఎల్‌సీఏ తేజస్‌కు అనుమతి
  భారత్ స్వదేశీ పరిజ్ఞానంతో తయారుచేసిన అధునాతన తేలికపాటి యుద్ధ విమానం (ఎల్‌సీఏ) ‘తేజస్’ను వైమానిక దళంలో ప్రవేశపెట్టేందుకు ప్రాథమిక అనుమతి లభించింది. బెంగళూరులోని హిందూస్థాన్ ఏరోనాటిక్స్ లిమిటెడ్ (హెచ్‌ఏఎల్)లో డిసెంబర్ 20న తేజస్‌ను వాయుసేనకు అప్పగించేందుకుగాను ‘రిలీజ్ టు సర్వీస్’ ధ్రువపత్రాన్ని ఎయిర్ చీఫ్ మార్షల్ ఎన్‌ఏకే బ్రౌనేకు రక్షణ మంత్రి ఎ.కె. ఆంటోనీ అందజేశారు.
  
  ఈ అత్యాధునిక తేలికపాటి యుద్ధ విమానాన్ని మిగ్-21 స్థానంలో ప్రవేశపెడతారు. తద్వారా స్వదేశీయంగా ఎల్‌సీఏలను తయారుచేయగలిగిన అతికొద్ది దేశాల్లో భారత్ కూడా ఒకటిగా నిలుస్తోంది. 2014 చివరినాటికి తేజస్‌కు తుది నిర్వహణ అనుమతి (ఎఫ్‌వోసీ) లభిస్తుంది. దీనికోసం రక్షణ శాఖ 1983లో రూ.560 కోట్లతో ప్రాజెక్టు ప్రారంభించింది. అయితే ఈ వ్యయం ఇప్పటికే రూ.25,000 కోట్లకు చేరుకుంది.
  
  
  అగ్ని -3 క్షిపణి పరీక్ష విజయవంతం
  వినియోగ పరీక్షల్లో భాగంగా అణు సామర్థ్యం గల అగ్ని-3 క్షిపణిని సైన్యానికి చెందిన వ్యూహాత్మక దళాల కమాండ్ డిసెంబర్ 23న ఒడిశా తీరంలో వీలర్ ఐలాండ్‌లో విజయవంతంగా పరీక్షించింది. ఇది దేశీయంగా అభివృద్ధి చేసిన ఉపరితలం నుంచి ఉపరితలానికి ప్రయోగించే బాలిస్టిక్ క్షిపణి. ఈ క్షిపణి 3,000 కి.మీ దూరంలోని లక్ష్యాన్ని ఛేదించగలదు.
  
  బరువు 48.3 టన్నులు. ఎత్తు 16.7 మీటర్లు, వ్యాసం 1.8 మీటర్లు. ఇది 1.5 టన్నుల బరువు ఉన్న సంప్రదాయ, సంప్రదాయేతర ఆయుధాలను మోసుకుపోగలదు. 2006, జూలైలో జరిపిన మొదటి పరీక్ష విఫలమైంది. తర్వాత 2007, 2008, 2010 పరీక్షలు విజయవంతమయ్యాయి. 1983లో చేపట్టిన ఇంటిగ్రేటెడ్ గెడైడ్ మిస్సైల్ డెవలప్‌మెంట్ కార్యక్రమంలో భాగంగా అగ్ని సిరీస్ క్షిపణులను అభివృద్ధి చేస్తున్నారు.
  
  ప్రముఖ జర్నలిస్టు ప్రాణ్ చోప్రా మృతి
  ప్రముఖ పాత్రికేయుడు, ద స్టేట్స్‌మన్ తొలి ఎడిటర్ ప్రాణ్ చోప్రా (92) డిసెంబర్ 22న కన్నుమూశారు. 1921లో లాహోర్‌లో జన్మించిన ఆయన 1941లో పాత్రికేయ వృత్తిలోకి ప్రవేశించారు. చైనా, వియత్నాంలలో 1940లలో ఆల్ ఇండియా రేడియోకు ప్రతినిధిగా పనిచేశారు. పాకిస్థాన్ మాజీ ప్రధాని జుల్ఫీకర్ అలీ భుట్టో రాసిన ‘ఇఫ్ అయామ్ అసాసినేటెడ్ (నేను హత్యకు గురైతే)’ పుస్తకానికి ప్రాణ్ ముందుమాట రాశారు. ప్రాణ్ రాసిన పలు పుస్తకాలు కూడా ప్రసిద్ధి పొందాయి.
 
  
  మణిపూర్ గవర్నర్‌గా వీకే దుగ్గల్
  కేంద్ర హోం శాఖ మాజీ కార్యదర్శి వీకే దుగ్గల్(68) డిసెంబర్ 23న మణిపూర్ గవర్నర్‌గా నియమితులయ్యారు. ఈ ఏడాది జూలైలో ఖాళీ అయిన మణిపూర్ గవర్నర్ స్థానంలో దుగ్గల్‌ను నియమిస్తూ రాష్ట్రపతి ప్రణబ్ ముఖర్జీ నిర్ణయం తీసుకున్నారు. ఇంతకుముందు దుగ్గల్ ఢిల్లీ మునిసిపల్ కమిషనర్‌గా, కేంద్ర జలవనరుల శాఖలో కార్యదర్శిగా, పలు కమిషన్లలో సభ్యుడిగా విశేష సేవలందించారు. తెలంగాణపై ఏర్పాటైన జస్టిస్ శ్రీకృష్ణ కమిటీలో దుగ్గల్ సభ్య కార్యదర్శిగా ప్రముఖ పాత్ర పోషించారు.
 
  
  కిషన్‌గంగ నదీజలాలపై భారత్‌కు ఊరట
  కిషన్‌గంగ నదీ జలాలను జమ్మూకాశ్మీర్‌లో విద్యుదుత్పాదన కోసం మళ్లించేందుకు భారత్‌కు గల హక్కును హేగ్‌లోని అంతర్జాతీయ మధ్యవర్తిత్వం కోర్టు సమర్థించింది. ఈ విషయంలో పాకిస్థాన్ అభ్యంతరాలను కొట్టివేసింది. ఈ మేరకు భారత్ - పాక్‌ల మధ్యవర్తిత్వం కేసులో డిసెంబర్ 20న తుది తీర్పు ఇచ్చింది. కిషన్‌గంగ జలవిద్యుత్ ప్రాజెక్టు దిగువకు కిషన్‌గంగ/నీలం నదిలోకి కనీసం 9 క్యూమెక్‌ల (సెకనుకు క్యూబిక్ మీటర్లు) నీటిని భారత్ నిరంతరం వదిలిపెట్టాలని కూడా ఈ తీర్పులో నిర్ణయించింది.
 
  
  అంతర్జాతీయం
 
  చిలీ అధ్యక్షురాలిగా మిచెల్ బాషెలెట్
  చిలీ అధ్యక్షురాలిగా సోషలిస్టు పార్టీ నాయకురాలు మిచెల్ బాషెలెట్ డిసెంబర్ 15న ఎన్నికయ్యారు. దేశంలో సామాజిక అసమానతలు తగ్గించేందుకు భారీస్థాయిలో పన్ను, విద్యా సంస్కరణలు తీసుకొస్తానని ఆమె వాగ్దానం చేశారు. అధ్యక్ష ఎన్నికల్లో ఆమెకు 62 శాతం ఓటర్ల మద్దతు లభించింది. 1989లో తిరిగి ప్రజాస్వామ్య పద్ధతిలో ఎన్నికలు జరగడం మొదలైన తర్వాత అధ్యక్ష అభ్యర్థికి ఇంత భారీ మద్దతు లభించడం ఇదే తొలిసారి.
 
  
  ఎకే 47 సృష్టికర్త కలష్నికోవ్ మృతి
  ఎకే-47 ఆటోమేటిక్ రైఫిల్ సృష్టికర్త మిఖైల్ కలష్నికోవ్ (94) రష్యాలోని ఉద్ముర్షియాలో డిసెంబర్ 23న మరణించారు. ఆయన 1947లో ఆ రైఫిల్‌ను రూపొందించడంతో ఎకే 47గా పేరు పెట్టారు. ఈ అత్యాధునిక ఆయుధాన్ని రూపొందించినందుకు కలష్నికోవ్‌కు ప్రతిష్టాత్మకమైన ‘హీరో ఆఫ్ రష్యా’ ప్రైజ్ లభించింది. 100 మిలియన్లకుపైగా ఈ రైఫిల్స్ ప్రపంచవ్యాప్తంగా అమ్ముడుపోయాయి. వీటిని ఇరాక్, అప్ఘానిస్థాన్, సోమాలియా వంటి పోరాట ప్రాంతాల్లో వాడుతున్నారు.
 
  
  కృత్రిమ గుండెను అమర్చిన ఫ్రెంచ్ శాస్త్రవేత్తలు
  75 సంవత్సరాల వ్యక్తికి ఫ్రెంచ్ శాస్త్రవేత్తలు తొలిసారిగా కృత్రిమ గుండెను విజయవంతంగా డిసెంబర్ 20న అమర్చారు. ఫ్రాన్స్‌కు చెందిన బయోమెడికల్ సంస్థ కార్మట్ ఈ కృత్రిమ గుండెను రూపొందించింది. లిథూయం ఐయాన్ బ్యాటరీలు ఉపయోగించిన గుండెను డచ్‌కు చెందిన యూరోపియన్ ఏరోనాటిక్స్ డిఫెన్స్ అండ్ స్పేస్ కంపెనీ అభివృద్ధి చేసింది.
  
  ఈ గుండె రోగికి ఐదేళ్ల అదనపు జీవితాన్నిస్తుంది. దీని బరువు దాదాపు కిలోగ్రాము ఉంటుంది. ఇది ఆరోగ్యవంతమైన మనిషి గుండెకంటే మూడింతలు ఎక్కువ. ఆపరేషన్‌కు నాయకత్వం వహించిన డా.అలైన్ కార్పెంటైర్ ఈ గుండె అభివృద్ధికి 25 ఏళ్లపాటు కృషి చేశారు. గతంలో రూపొందించిన కృత్రిమ గుండెలను ఆపరేషన్ సమయంలో తాత్కాలిక అవసరాలకు మాత్రమే ఉపయోగించేవారు.
  
  మూడోసారి జర్మనీ చాన్సలర్‌గా మెర్కెల్
  జర్మనీ చాన్సలర్‌గా ఏంజెలా మెర్కెల్ డిసెంబర్ 17న ప్రమాణ స్వీకారం చేశారు. ఆమె చాన్సలర్‌గా ఎన్నికవడం ఇది మూడోసారి. ఆమె నాలుగేళ్లపాటు ఈ పదవిలో ఉంటారు. సెప్టెంబర్‌లో జరిగిన ఎన్నికల్లో మెర్కెల్‌కు చెందిన సంప్రదాయ క్రిస్టియన్ డెమోక్రాట్స్ యూనియున్ (సీడీయూ) పూర్తి మెజారిటీ సాధించలేకపోవడంతో రాజకీయ అనిశ్చితి నెలకొంది. దీంతో ప్రతిపక్ష సోషల్ డెమోక్రటిక్ పార్టీ (ఎస్‌పీడీ)తో కలిసి ఒప్పందం చేసుకొని ప్రభుత్వాన్ని ఏర్పాటు చేశారు.
  
  
  
  రాష్ట్రీయం
  
  కాత్యాయని విద్మహేకు కేంద్ర సాహిత్య అకాడమీ అవార్డు
  తెలుగు స్త్రీవాద సాహిత్య విమర్శకురాలు, కాకతీయ విశ్వవిద్యాలయం తెలుగు ప్రొఫెసర్ కాత్యాయని విద్మహే 2013 సంవత్సరానికి కేంద్ర సాహిత్య అకాడమీ అవార్డుకు ఎంపికయ్యారు. సాహిత్యాకాశంలో సగం - స్త్రీల అస్తిత్వ సాహిత్యం, కవిత్వం, కథ అనే సాహిత్య విమర్శ గ్రంథానికిగాను ఆమెకు ఈ అవార్డు దక్కింది. ఈ పురస్కారానికి ఎంపికైన 22 భాషలకు చెందిన రచయితల పేర్లను డిసెంబర్ 18న కేంద్ర సాహిత్య అకాడమీ ప్రకటించింది. అవార్డును 2014, మార్చి 11న గ్రహీతలకు ప్రదానం చేస్తారు. అవార్డు కింద జ్ఞాపిక, ప్రశంసపత్రం, రూ. లక్ష నగదు బహూకరిస్తారు.
 
  
  పెప్సికో బేవరేజ్ సంస్థకు సీఎం శంకుస్థాపన
  చిత్తూరు జిల్లా శ్రీ సిటీలో రూ.1200 కోట్లతో పెప్సికో సంస్థ ఏర్పాటుచేసే శీతల పానీయాల పరిశ్రమకు ముఖ్యమంత్రి ఎన్.కిరణ్‌కుమార్ రెడ్డి డిసెంబర్ 21న హైదరాబాద్‌లో శంకుస్థాపన చేశారు. ఈ ప్రాజెక్టులో మూడు దఫాలుగా పెప్సీకో సంస్థ పెట్టుబడులు పెడుతుంది. రోజుకు 3.6 లక్షల లీటర్ల సామర్థ్యం గల ఉత్పత్తి కేంద్రాన్ని నెలకొల్పుతుంది. ప్రాజెక్టు పూర్తి సామర్థ్యం సంతరించుకుంటే ప్రత్యక్షంగా, పరోక్షంగా 8000 మందికి ఉపాధి లభిస్తుంది. దేశంలో పెప్సికో సంస్థ ఏర్పాటు చేసిన పరిశ్రమల్లో శ్రీ సిటీలో నెలకొల్పే పరిశ్రమ అతిపెద్దది కానుంది.
  
  వంశధార నుంచి శ్రీకాకుళంకు 8 టీఎంసీల నీటికి అనుమతి
  శ్రీకాకుళంలో కాట్రగడ్డ వద్ద వంశధార నది నీటిని వాడుకొనేందుకు మళ్లింపు కాలువ నిర్మాణానికి ఆంధ్రప్రదేశ్‌కు వంశధార ట్రిబ్యునల్ అనుమతినిచ్చింది. ఈ అడ్డుగోడ (సైడ్ వీయర్) నిర్మాణాన్ని అడ్డుకుంటూ ఒడిశా చేసిన అభ్యంతరాలను తోసిపుచ్చుతూ వంశధార జల వివాదాల ట్రిబ్యునల్ డిసెంబర్ 17న తీర్పునిచ్చింది. ఈ తీర్పు వల్ల ఆంధ్రప్రదేశ్‌లోని శ్రీకాకుళం జిల్లాలో 8 టీఎంసీల నీటిని అదనంగా వాడుకోవడానికి తద్వారా 50 వేల ఎకరాలకు నీటి సౌకర్యం కల్పించేందుకు వీలవుతుంది. వంశధార ఒడిశాలో జన్మించి ఆ రాష్ట్రంలో 154 కిలోమీటర్లు, ఒడిశా - ఆంధ్ర సరిహద్దులో 29 కి.మీ, ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో 82 కి.మీ ప్రవహిస్తోంది. ఈ నదీ జలాలను సమానంగా పంచుకోవాలని ఇరు రాష్ట్రాల మధ్య 1962, సెప్టెంబర్ 30న ఒప్పందం కుదిరింది.
  
  
  క్రీడలు
  
  కపిల్‌దేవ్‌కు కల్నల్ సి.కె.నాయుడు అవార్డు
  భారత క్రికెట్ మాజీ కెప్టెన్ కపిల్ దేవ్‌ను 2013 సంవత్సరానికి సి.కె.నాయుడు జీవిత కాల సాఫల్య పురస్కారానికి బీసీసీఐ ఎంపిక చేసింది. ఈ అవార్డు కింద ప్రశంస పత్రం, రూ.25 లక్షల నగదు బహూకరిస్తారు. కపిల్ 1978- 94 మధ్య కాలంలో భారత జట్టుకు ప్రాతినిధ్యం వహించారు. టెస్టుల్లో 5,000 పరుగులు, 400 వికెట్లు తీసిన తొలి క్రీడాకారుడిగా రికార్డు నెలకొల్పారు.
  
  మొత్తం 131 టెస్టులు ఆడి 5248 పరుగులు చేసి, 434 వికెట్లు తీశారు. 225 వన్డేల్లో 253 వికెట్లు తీసి, 3,783 పరుగులు చేశారు. తన కెప్టెన్సీలో 1983లో తొలిసారి భారత్‌కు ప్రపంచ్‌కప్‌ను సాధించి పెట్టారు. కల్నల్ సి.కె. నాయుడు అవార్డు 2010లో సలీం దురానీకి, 2011లో అజిత్ వాడేకర్‌కు, 2012లో సునీల్ గవాస్కర్‌కు లభించింది.
 
  
  అత్యధిక టెస్టులకు కెప్టెన్‌గా ధోని రికార్డు
  భారత్ తరపున 50 టెస్టులకు కెప్టెన్‌గా వ్యవహరించి ఎంఎస్ ధోని రికార్డు నెలకొల్పాడు. డిసెంబర్ 18న జోహన్నెస్‌బర్గ్‌లో మొదలైన తొలి టెస్టు అతనికి 50వది. ఇంతకు ముందు ఈ రికార్డు సౌరవ్ గంగూలీ పేరిట ఉంది. గంగూలీ మొత్తం 49 టెస్టుల్లో భారత్‌కు నాయకత్వం వహించాడు.
 
  
  ఏఐఎఫ్‌ఎఫ్ ప్లేయర్ ఆఫ్ ద ఇయర్‌గా సునీల్ ఛెత్రి
  భారత ఫుట్‌బాల్ టీం కెప్టెన్ సునీల్ ఛెత్రి ఆల్ ఇండియా ఫుట్‌బాల్ ఫెడరేషన్ (ఏఐఎఫ్‌ఎఫ్) ప్లేయర్ ఆఫ్ ద ఇయర్‌గా ఎంపికయ్యాడు. ఈ అవార్డు 2007, 2011లో కూడా ఛెత్రికి దక్కింది. అవార్డు కింద రూ. 2 లక్షలు, ట్రోఫీ బహూకరిస్తారు. ఉమెన్ ప్లేయర్ ఆఫ్ ద ఇయర్ అవార్డుకు బెంబెమ్ దేవి ఎంపికైంది.
 
  
  శ్రీకాంత్, సింధులకు  జాతీయ సీనియర్ బ్యాడ్మింటన్ టైటిల్స్
  జాతీయ సీనియర్ బ్యాడ్మింటన్ చాంపియన్‌షిప్ న్యూఢిల్లీలో డిసెంబర్ 23న ముగిసింది.
  విజేతలు:
  పురుషుల సింగిల్స్: ఈ టైటిల్‌ను కె.శ్రీకాంత్ గెలుచుకున్నాడు. ఫైనల్స్‌లో గురుసాయిదత్‌ను ఓడించాడు.
  మహిళల సింగిల్స్: ఈ టైటిల్‌ను పీవీ సింధు గెలుచుకుంది. ఫైనల్స్‌లో రీతూపర్ణదాస్‌ను ఓడించింది. సింధుకు ఇది రెండో మహిళల టైటిల్.
  పురుషుల డబుల్స్: ప్రణవ్ చోప్రా, అక్షయ్ దివాల్కర్ గెలుచుకున్నారు. వీరు ఫైనల్స్‌లో సుమీత్ రెడ్డి, మనూ అత్రిలను ఓడించారు.
  మహిళల డబుల్స్: గుత్తా జ్వాల, అశ్వినీ పొన్నప్ప గెలుచుకున్నారు. వీరు ఫైనల్స్‌లో సిక్కి రెడ్డి, ప్రద్న్యా గాద్రెలను ఓడించారు. జ్వాలకిది 14వ జాతీయ డబుల్స్ టైటిల్.
  మిక్స్‌డ్ డబుల్స్: అరుణ్ విష్ణు, అపర్ణా బాలన్ జోడి.. తరుణ్, అశ్విని జోడిని ఓడించి టైటిల్ గెలుచుకున్నారు.
  
  


 ఐటీ కోర్సు.. CISSP
  
 నేటి ఆధునిక సైబర్ ప్రపంచంలో ‘సమాచారం’ అతి విలువైన సంపద. ఈ సమాచార  సంబంధిత వ్యవస్థల భద్రత (ఇన్ఫర్మేషన్ సిస్టమ్స్ సెక్యూరిటీ)కు సురక్షగా నిలిచే నిపుణుల అవసరం ఇప్పుడు బాగా పెరిగింది. ఇలాంటి పరిస్థితుల్లో సంబంధిత పరీక్షల్లో ప్రతిభను ప్రదర్శించి, సర్టిఫికెట్ సంపాదిస్తే భారీ వేతన ప్యాకేజీలతో కొలువులను సంపాదించొచ్చు. ఇలాంటి సర్టిఫికేషన్ ప్రోగామ్‌లలో సీఐఎస్‌ఎస్‌పీ (సర్టిఫైడ్ ఇన్ఫర్మేషన్ సిస్టమ్స్ సెక్యూరిటీ ప్రొఫెషనల్) ముఖ్యమైంది..
 
  
 సీఐఎస్‌ఎస్‌పీ.. మేనేజ్‌మెంట్ స్థాయి సర్టిఫికెషన్. దీన్ని అమెరికాలో ప్రధాన కార్యాలయం ఉన్న ఇంటర్నేషనల్ ఇన్ఫర్మేషన్ సిస్టమ్స్ సెక్యూరిటీ సర్టిఫికెషన్ కన్సార్టియం (ఐఎస్‌సీ)2 ఆఫర్ చేస్తోంది.
  సీఐఎస్‌ఎస్‌పీ పరీక్ష రాయాలంటే (ఐఎస్‌సీ)2 నిర్దేశించిన పది డొమైన్లలో రెండింటిలో ఐదేళ్ల సెక్యూరిటీ ప్రొఫెషనల్ అనుభవం అవసరం. లేదా గ్రాడ్యుయేషన్‌తో పాటు నాలుగేళ్ల సెక్యూరిటీ అనుభవం ఉండాలి.
  సీఐఎస్‌ఎస్‌పీ పరీక్షను ప్రస్తుతం కంప్యూటర్ ఆధారిత ఆన్‌లైన్ విధానంలో నిర్వహిస్తున్నారు. ఈ కింది డొమైన్లలో అభ్యర్థి పరిజ్ఞానాన్ని అంచనా వేసేదిగా పరీక్ష ఉంటుంది.
 
  డొమైన్లు:
  యాక్సెస్ కంట్రోల్.
  టెలీకమ్యూనికేషన్స్ అండ్ నెట్‌వర్క్ సెక్యూరిటీ.
  ఇన్ఫర్మేషన్ సెక్యూరిటీ గవర్నెన్స్ అండ్ రిస్క్ మేనేజ్‌మెంట్.
  సాఫ్ట్‌వేర్ డెవలప్‌మెంట్ సెక్యూరిటీ.
  క్రిప్టోగ్రఫీ.
  సెక్యూరిటీ ఆర్కిటెక్చర్ అండ్ డిజైన్.
  ఆపరేషన్స్ సెక్యూరిటీ.
  బిజినెస్ కంటిన్యుటీ అండ్ డిజాస్టర్ రికవరీ ప్లానింగ్.
  లీగల్, రెగ్యులేషన్స్, ఇన్వెస్టిగేషన్స్ అండ్ కాంప్లియన్స్.
  ఫిజికల్ (ఎన్విరాన్‌మెంటల్ సెక్యూరిటీ).
 
  
  సెక్యూరిటీ ప్రొఫెషనల్స్- ఉద్యోగాలు:
  సెక్యూరిటీ కన్సల్టెంట్.
  సెక్యూరిటీ అనలిస్ట్.
  సెక్యూరిటీ మేనేజర్.
  సెక్యూరిటీ సిస్టమ్స్ ఇంజనీర్.
  ఐటీ డెరైక్టర్/మేనేజర్.
  చీఫ్ ఇన్ఫర్మేషన్ సెక్యూరిటీ ఆఫీసర్.
  సెక్యూరిటీ ఆడిటర్.
  డెరైక్టర్ ఆఫ్ సెక్యూరిటీ.
  సెక్యూరిటీ ఆర్కిటెక్ట్.
  నెట్‌వర్క్ ఆర్కిటెక్ట్.
 
  
  అవకాశాలు:
  సీఐఎస్‌ఎస్‌పీ సర్టిఫికెట్ పొందిన వారికి ఉన్నత అవకాశాలు ఉంటాయి.
  ఇన్ఫర్మేషన్ సెక్యూరిటీ, నెట్‌వర్క్ అడ్మినిస్ట్రేషన్, డేటాబేస్ అడ్మినిస్ట్రేషన్‌తో సంబంధమున్న కంపెనీలు; ఆర్థిక సంస్థల్లో అవకాశాలుంటాయి. టాప్ ఎంఎన్‌సీల్లోనూ అత్యున్నత స్థాయి అవకాశాలను అందుకోవచ్చు.
  వేతనాలు: భారత్‌లో అయితే ఏడాదికి సగటున రూ.16 లక్షల వరకు వేతనం ఉంటుంది. గరిష్టంగా రూ.24 లక్షల వేతనం ఉంటుంది.
  
 
  Inputs:
  బి.ఎ.శశిధర్,
  సీసీఐఈ సెక్యూరిటీ, సీఈహెచ్
  కార్పొరేట్ ట్రైనర్, పీర్స్ టెక్నాలజీస్.


  లక్ష్యాలు, విజయాలకు వారధి.. క్రమశిక్షణ
  మనం ఏర్పరచుకునే లక్ష్యాలు అస్పష్టంగా కాక, స్పష్టంగా కొలవగలిగేలా
  (న్యూమరికల్ వాల్యూస్) ఉండాలి.
 
  
  క్షణక్షణం విజయాన్ని శ్వాసించండి..
  విజయం అనేది ఒక గమ్యం కాదు..
  విజయం ఒక నిరంతర ప్రయాణం.
 
  
  జీవితంలో మీరేం కావాలనుకుంటున్నారు? ఇదే ప్రశ్నను మరోలా అడుగుతాను.. దానివల్ల లక్ష్య నిర్దేశానికి (గోల్ సెట్టింగ్) అవసరమైన సంపూర్ణమైన, స్పష్టమైన దృశ్యం మీ కళ్లముందు కనిపిస్తుంది!
  ఆ ప్రశ్న ఏంటంటే.. ‘మిమ్మల్ని అందరూ ఎలా గుర్తుంచుకోవాలనుకుంటున్నారు?’
  The 7 Habits of Highly Effective people (అత్యంత ప్రభావశీల వ్యక్తుల ఏడు అలవాట్లు).. పుస్తక రచయిత స్టీఫెన్ ఆర్.కవీ ఏమంటారంటే.. ‘థింక్ ది ఎండ్ ఇన్‌ది బిగినింగ్ (అంతం మీద ధ్యాసతో ఆరంభం)’ . దీన్ని మీ కెరీర్‌కు అన్వయించుదాం..!
  ఈ రోజు మీరు ఇంజనీరింగ్ కోర్సులో చేరారు.. మీరిప్పుడు ఇలా ఆలోచించాలి.. ‘ఈ కోర్సు పూర్తయి, నేను క్యాంపస్‌ను వదిలి వెళ్లిన తర్వాత నన్ను అందరూ ఎలా గుర్తుంచుకోవాలి?’. ఇదే ‘థింక్ ది ఎండ్ ఇన్‌ది బిగినింగ్’. ఒకవేళ మీరు ఉద్యోగంలో చేరినా,వివాహం చేసుకోబోతు న్నా ఇదే విధంగా ఆలోచించి, ప్రయాణం ప్రారంభించండి.
  
  జీవితాశయం:
  ప్రపంచం మిమ్మల్ని ఎలా గుర్తుంచుకోవాలనుకుంటున్నారు? సచిన్ టెండూల్కర్‌లాగానా, ఏపీజే అబ్దుల్ కలాంగానా, మరెవరిమాదిరిగానైనా?
  ఈ ప్రశ్నకు మీరిచ్చే సమాధానాన్ని మీ జీవితాశయంగా చెప్పుకోవచ్చు.
  ఏ రంగంలోనైనా విజయ శిఖరాలను అందుకున్న వారు రెండు రకాలైన వ్యాఖ్యలు చేస్తుంటారు.
  
  మొదటి రకం:
  ‘‘మొదట్నుంచి లక్ష్యాన్ని నిర్దేశించుకొని, దాన్ని సాధించేదిశగానే ప్రతి అడుగూ వేస్తూ వచ్చాను. నా మాటలు, నా చేతలు అన్నీ ఆ దిశగానే సాగాయి’’.
  ఉదా: సచిన్ టెండూల్కర్, ఏఆర్ రహ్మాన్.
  సహజంగానే వీరి మాటలు విడ్డూరమనిపించవు.
  
  రెండో రకం:
  ‘‘ఎప్పటికప్పుడు చేతికందుతున్న అవకాశాల్ని అందిపుచ్చుకుంటూ ముందుకెళ్లాను. కచ్చితంగా దాన్నే సాధించాలని ఎప్పుడూ కలలు కనలేదు’’.
  ఉదా:
  ఏపీజే అబ్దుల్ కలాం (రాష్ట్రపతి కావాలనే లక్ష్యంతో జీవితాన్ని ప్రారంభించలేదు).
  ప్రస్తుత టాటా గ్రూప్ చైర్మన్ సైరస్ పల్లోంజీ మిస్త్రీ. (ఒక సాధారణ ఉద్యోగిగా ప్రయాణం ప్రారంభించారు. టాటా గ్రూప్‌నకు చైర్మన్ అవుతానని ఎప్పుడూ కలలు కనలేదు).
  అయితే రెండో రకం వ్యక్తులకు లక్ష్య నిర్దేశం, జీవితాశయాలు లేవని కాదు.. వీరిలా కష్టపడి పనిచేస్తే అవకాశాలు వాటంతటవే తలుపుతడతాయి. ఆ అవకాశాలను సద్వినియోగం చేసుకుంటూ ముందుకెళ్తే మరిన్ని విజయాలు చేతికి అందుతాయి.
  ఇప్పుడు మనం లక్ష్య నిర్దేశాని (గోల్ సెట్టింగ్)కి సంబంధించిన అత్యంత కీలకమైన అంశాన్ని స్పృశించబోతున్నాం.. మనం పైన చెప్పుకున్న మొదటి రకం వ్యక్తులకైనా, రెండో రకం వ్యక్తులకైనా అత్యంత కీలకమైన అంశం.. ‘ఖీజ్ఛి ౌ్కఠ్ఛీట ౌజ ూౌఠీ’. అంటే వర్తమానంలో సంపూర్ణంగా జీవించటం. ‘ఈ క్షణంలో ఏం చేయాలి?’ అనే విషయంలో స్పష్టత ఉండటం. దీనివల్ల నిరంతరం తక్షణ లక్ష్యాలను సాధిస్తూ ముందుకెళ్తుంటారు. వీరికి విజయం ఒక ప్రయాణమే తప్ప.. గమ్యం కాదు. సరైన సమయంలో సరైన నిర్ణయం తీసుకుంటూ లక్ష్యాన్ని సాధించే దిశగా సాగిపోతారు.
  మనం ఏర్పరచుకునే లక్ష్యాలు అస్పష్టంగా కాక, స్పష్టంగా కొలవగలిగేలా ఉండాలి.
  ఉదా:
  నేను బాగా చదువుకోవాలి అని కాకుండా..
  నేను కనీసం పది పేజీలు చదవాలి.
  నేను కనీసం ఈ రోజు 5 గంటలు చదవాలి.
  నేను కనీసం మూడు మాక్ టెస్ట్‌లు రాయాలి.
  ఇలా ప్రతి లక్ష్యాన్నీ కొలవగలిగిన ప్రమాణాలతో (న్యూమరికల్ వాల్యూస్) ఏర్పరచుకోవాలి.
  మరో ముఖ్యమైన విషయం ఏంటంటే మన లక్ష్యం ఎప్పుడూ స్మార్ట్ (MART)గానే ఉండాలి. అప్పుడే విజయం సొంతమవుతుంది.
 
  
  S Specific (కచ్చితమైన)
  M Measurable (కొలవదగిన)
  AAchievable (అందుకోదగ్గదై)
  R Realistic (వాస్తవమైన)
  T Time bound (కాలపరిమితి కలిగిన)
 
  
  ఇదే స్మార్ట్ గోల్!
  కీడెంచి మేలెంచే ప్రణాళిక (కంటింజెన్సీ ప్లాన్/బ్యాక్‌అప్ ప్లాన్):
  ప్రస్తుత ఆర్థిక సంక్షోభ పరిస్థితుల్లో మనం అనుకున్నట్లే అన్నీ జరగకపోవచ్చు. పెద్దపెద్ద కంపెనీలు సైతం ఎవరూ ఊహించని విధంగా దివాలా దిశలో ఉన్నట్లు ప్రకటించి, చేతులెత్తేశాయి. ఈ నేపథ్యంలో మీ హార్డ్ స్కిల్స్, సాఫ్ట్ స్కిల్స్‌ను సానబెట్టుకుంటూ, ఒక స్పష్టమైన జీవితాశయంతో ముందుకెళ్లడం ఎంత అవసరమో, ఒక బ్యాక్‌అప్ ప్లాన్‌ను సిద్ధంగా ఉంచుకోవడం అంతే ముఖ్యం. అంటే నా జీవితాశయం ఫలానా కంపెనీలో చేరడం అని పట్టుదలకు పోకుండా, రెండు, మూడు కంపెనీలను కూడా దృష్టిలో ఉంచుకొని, వాటి నియామక విధానాలకు అనుగుణంగా సిద్ధమవటం మంచిది.
  
 Vivekanand Rayapeddi
 Director,
 Royal Spoken English
  


 ఇంటర్మీడియెట్ బైపీసీ విద్యార్థుల ముందు ఎంబీబీఎస్, బీడీఎస్‌లకు ప్రత్యామ్నాయంగా దీటైన అవకాశాలకు వేదికగా నిలుస్తోంది.. వెటర్నరీ సైన్స్, అగ్రికల్చరల్ సైన్స్. విస్తరిస్తున్న అవకాశాలు, వ్యవసాయానుబంధ రంగాలకు ప్రాధాన్యత పెరుగుతుండడం, జాబ్ గ్యారంటీ కావడంతో వెటర్నరీ, అగ్రికల్చరల్ సైన్స్ కోర్సును ఎంచుకునే విద్యార్థుల సంఖ్య క్రమంగా పెరుగుతోంది. ఆయా కోర్సుల్లో ప్రవేశం పొందడానికి చక్కని మార్గాలు.. ఏఐపీవీటీ, ఏఐఈఈఏ-యూజీ/పీజీ/ఎస్‌ఆర్‌ఎఫ్. వచ్చే విద్యా సంవత్సరానికి ఈ రెండు పరీక్షలకు నోటిఫికేషన్ వెలువడిన నేపథ్యంలో సంబంధిత వివరాలు..
 
  
  ఏఐపీవీటీ
  వెటర్నరీ విద్యా ప్రమాణాలను నిర్దేశించే వెటర్నరీ కౌన్సిల్ ఆఫ్ ఇండియా (వీసీఐ) ప్రతి ఏటా జాతీయ స్థాయిలో ఆల్ ఇండియా ప్రీ-వెటర్నరీ టెస్ట్(ఏఐపీవీటీ)ను నిర్వహిస్తోంది. ఈ పరీక్ష ద్వారా దేశ వ్యాప్తంగా ఉన్న 30కి పైగా రాష్ట్రస్థాయి వెటర్నరీ(జమ్మూ-కాశ్మీర్ మినహా) కళాశాలల్లోని బ్యాచిలర్ ఆఫ్ వెటర్నరీ సైన్స్ అండ్ యానిమల్ హస్బెండరీ (బీవీఎస్సీ - ఏహెచ్) కోర్సులో 15 శాతం సీట్లను భర్తీ చేస్తారు.
 
  
  పరీక్ష విధానం:
  ఏఐపీవీటీని ఆబ్జెక్టివ్ పద్ధతిలో నిర్వహిస్తారు. మల్టిపుల్ చాయిస్, రీజన్ ఎసెర్షన్ విధానం (కారణం తెలపండి) వంటి ప్రశ్నలు వస్తాయి. ప్రశ్నపత్రం ఇంగ్లిష్ మాధ్యమంలో మాత్రమే ఉంటుంది. ఇందులో 200 ప్రశ్నలు ఉంటాయి. వీటికి మూడు గంటల్లో సమాధానాలను గుర్తించాలి. ప్రతి సరైన సమాధానానికి మూడు మార్కుల చొప్పున కేటాయిస్తారు. ప్రతి తప్పు సమాధానానికి ఒక మార్కు (నెగెటివ్ మార్కింగ్) చొప్పున తగ్గిస్తారు. వివరాలు.. ఫిజిక్స్ 60 ప్రశ్నలు, కెమి్రస్ట్రీ 60 ప్రశ్నలు, బయూలజీ (బోటనీ అండ్ జువాలజీ) 80 ప్రశ్నలు.
 
  నోటిఫికేషన్ సమాచారం:
  అర్హత: గుర్తింపు పొందిన యూనివర్సిటీ/బోర్డు నుంచి 50 శాతం(ఎస్సీ/ఎస్టీలకు 40 శాతం)మార్కులతో ఫిజిక్స్, కెమిస్ట్రీ, బయాలజీ (బోటనీ, జువాలజీ), ఇంగ్లిష్‌లతో ఇంట ర్మీడియెట్/10+2/ఇండియన్ స్కూల్ సర్టిఫికెట్ ఎగ్జామినే షన్ లేదా తత్సమాన పరీక్షలో ఉత్తీర్ణత. చివరి సంవత్సరం పరీక్షలకు హాజరవుతున్న వారు కూడా దరఖాస్తు చేసుకో వచ్చు. నిబంధనలకనుగుణంగా రిజర్వేషన్లు వర్తిస్తాయి.
 వయసు: డిసెంబర్ 31, 2014 నాటికి 17 ఏళ్లు.
  దరఖాస్తుల లభ్యత: జనవరి 6-ఫిబ్రవరి 12, 2014. దరఖాస్తులను నిర్దేశిత విజయా బ్యాంక్ శాఖలు/స్టేట్ వెటర్నరీ కౌన్సిల్/వీసీఐ నుంచి పొందొచ్చు.
 దరఖాస్తుకు చివరి తేదీ: ఫిబ్రవరి 18, 2014.
  పరీక్ష తేదీ: మే 10, 2014.
  వివరాలకు: www.vci.nic.in
 
  
  ఉమ్మడిగా..
 ఏఐపీవీటీ, ఏఐఈఈఏ-యూజీ ఈ రెండు పరీక్షల్లో అడిగే ప్రశ్నల క్లిష్టత ఆయా కోర్సులకు పేర్కొన్న విద్యార్హతల సిలబస్ ప్రకారమే ఉంటుంది.
 ఎంసెట్ ప్రిపరేషన్ ఈ పరీక్షలకు ఉపయోగకరంగా ఉంటుంది. ఇవి జాతీయ స్థాయి పరీక్షలు. కాబట్టి సీబీఎస్‌ఈ సిలబస్‌ను ప్రావూణికంగా తీసుకుని ప్రశ్న పత్రం రూపొందిస్తారు. దీన్ని దృష్టిలో పెట్టుకుని ఎంట్రెన్స్‌కు నిర్దేశించిన సిలబస్‌ను పరిశీలించి మన బోర్డ్ సిలబస్‌లో లేని సీబీఎస్‌ఈలోని పాఠ్యాంశాలపై పట్టు సాధించాలి.
 పరీక్ష ఆబ్జెక్టివ్‌లో ఉన్నప్పటికీ.. ప్రిపరేషన్‌ను కాన్సెప్ట్ ఆధారితంగా కొనసాగించాలి. ప్రతి పాఠాన్ని చదివేటప్పుడు ప్రశ్నార్హమైన అంశాలను గుర్తించాలి. గత ప్రశ్నాపత్రాలను విధిగా ప్రాక్టీస్ చేయడం వల్ల ప్రశ్నల సరళిపై అవగాహన ఏర్పడుతుంది.
  ఫిజిక్స్‌లో సంబంధిత ఫార్ములాలను తెలుసుకోవడంతోపాటు వాటిని సంబంధిత ప్రాబ్లమ్‌లో అనువర్తించే మెళకువలు కూడా సొంతం చేసుకోవాలి. దీనికి సాధనం ఒక ప్రాబ్లమ్‌ను రెండు మూడు పద్ధతుల్లో ప్రాక్టీస్ చేయడమే. కాన్సెప్ట్‌లో పోలిక ఉన్న టాపిక్స్‌ను ఒకే సమయంలో చదివేలా ప్రణాళిక రూపొందించుకోవాలి.
  కెమిస్ట్రీకి సంబంధించి ఫిజికల్ కెమిస్ట్రీలో లెక్కలతో కూడిన ప్రాబ్లమ్స్‌ను బాగా ప్రాక్టీస్ చేయూలి. వీలైనంత ఎక్కువగా ఫార్ములా ఆధారిత ప్రశ్నలను ప్రాక్టీస్ చేయూలి. ప్రతి ఫార్ములాకు సంబంధించి ప్రొఫైల్ తయూరు చేసుకుని నిరంతరం వాటిని పరిశీలించాలి. ఆర్గానిక్ కెమిస్ట్రీలో అన్ని రసాయన సమ్మేళనాల ధర్మాలు, తయారీ పద్ధతులపై క్షుణ్నమైన అవగాహన అవసరం. ఇనార్గానిక్ కెమిస్ట్రీలో వివిధ మూలకాలు, కాంపౌండ్స్ తయారీ, ఎలక్ట్రోడ్స్, ఎలక్ట్రోలైట్స్ తదితర విధానాలను టేబుల్ రూపంలో ప్రిపేర్ చేసుకోవాలి.
  జాతీయ స్థాయిలో నిర్వహించే ఈ ఎంట్రెన్స్‌లు జ్ఞాపకశక్తి కంటే అవగాహనకే ఎక్కువ ప్రాధాన్యతనిస్తాయనే విషయాన్ని గుర్తుంచుకోవాలి.
  సంబంధిత ఎంట్రెన్స్‌కు సంబంధించి సాధ్యమైనన్ని మాక్ టెస్ట్‌లు రాయాలి. దీని వల్ల సమస్య పరిష్కారంలో వేగంతోపాటు కచ్చితత్వం అలవడుతుంది.
  బోటనీలో ప్రతి ప్రశ్న కూడా ముఖ్యమే. కాబట్టి ప్రతి అంశంపై ఆమూలాగ్రం అవగాహన పొందాలి. పాఠ్యపుస్తకంలోని ప్రతి అంశాన్ని చదవాలి.
  మ్యాథమెటిక్స్‌లో అధిక మార్కుల సాధనకు సెట్స్, రిలేషన్స్-ఫంక్షన్స్, ట్రిగ్నోమెట్రీ, అల్జీబ్రా, జామెట్రీ, వెక్టర్స్, కాలిక్యులస్‌ను బాగా రివిజన్ చేయాలి (ఏఐఈఈఏ- యూజీ).
  రిఫరెన్స్ బుక్స్: ఎన్‌సీఈఆర్‌టీ-11, 12 తరగతి పుస్తకాలు.
 
  
  ఏఐఈఈఏ-యూజీ, పీజీ, ఎస్‌ఆర్‌ఎఫ్
  ఆల్ ఇండియా కౌన్సిల్ ఆఫ్ అగ్రికల్చరల్ రీసెర్చ్ (ఐసీఏఆర్).. దేశంలో వ్యవసాయ విద్యను పర్యవేక్షించే అత్యున్నత సంస్థ. ఐసీఏఆర్ ప్రతి ఏటా ఎగ్జామినేషన్ ఫర్ అడ్మిషన్ టు డిగ్రీ, పీజీ, ఎస్‌ఆర్‌ఎఫ్ (ఏఐఈఈఏ- యూజీ, పీజీ, ఎస్‌ఆర్‌ఎఫ్) నిర్వహిస్తోంది. దీని ద్వారా రాష్ట్ర వ్యవసాయ యూనివర్సిటీల్లోని బ్యాచిలర్ డిగ్రీ కోర్సుల్లో 15 శాతం సీట్లను, పీజీ కోర్సుల్లో 25 శాతం సీట్లను, ఎన్‌డీఆర్‌ఐ, ఐఏఆర్‌ఐ వంటి సంస్థల్లో మొత్తం సీట్లను భర్తీ చేస్తారు.
  ఏఐఈఈఏ- యూజీ: ఈ పరీక్ష ద్వారా అడ్మిషన్లు పొందే కోర్సులను ‘స్ట్రీమ్-ఎ, బి’అనే రెండు కేటగిరీలుగా విభజించారు. అవి.. స్ట్రీమ్-ఎ (అగ్రికల్చర్/బయాలజీ): అగ్రికల్చర్, హార్టికల్చర్, ఫారెస్ట్రీ, ఫిషరీస్, హోం సైన్స్, సెరికల్చర్, బయో టెక్నాలజీ, ఫుడ్ సైన్స్ కోర్సులు. స్ట్రీమ్-బి (మ్యాథమెటిక్స్): అగ్రికల్చరల్ ఇంజనీరింగ్, డెయిరీ టెక్నాలజీ, అగ్రికల్చరల్ మార్కెటింగ్ అండ్ కోఆపరేషన్, ఫారెస్ట్రీ, ఫుడ్ సైన్స్, బయోటెక్నాలజీ. కొన్ని యూనివర్సిటీల్లో స్ట్రీమ్-ఎ అభ్యర్థులు.. ఫుడ్ సైన్స్, అగ్రికల్చరల్ మార్కెటింగ్ అండ్ కోఆపరేషన్.. స్ట్రీమ్-బి అభ్యర్థులు.. ఫారెస్ట్రీ/ బయోటెక్నాలజీ కోర్సులను కూడా ఎంచుకోవచ్చు. విద్యార్థులు దరఖాస్తు సమయంలోనే తమకు ఆసక్తిగల ఒక స్ట్రీమ్‌ను ఎంచుకోవాలి.
  అర్హత: 50 శాతం మార్కులతో(ఎస్సీ/ఎస్టీలకు 40 శాతం) ఫిజిక్స్, కెమిస్ట్రీలు తప్పనిసరిగా మ్యాథమెటిక్స్/ బయాలజీ/ హోంసైన్స్/అగ్రికల్చర్‌లతో ఇంటర్ ఉత్తీర్ణత/తత్సమానం/ఇంటర్మీడియెట్ (అగ్రికల్చర్). వయోపరిమితి: ఆగస్టు 31, 2014 నాటికి 17-23 ఏళ్లు.
 
  
  పరీక్ష విధానం:
  మొత్తం మూడు సబ్జెక్టుల్లో మల్టిపుల్ చాయిస్ విధానంలో 180 ప్రశ్నలకు నిర్వహించే ఈ రాత పరీక్షలో రెండున్నర గంటల వ్యవధిలో సమాధానాలను గుర్తించాలి. ఒక్కో ప్రశ్నకు నాలుగు మార్కుల చొప్పున మొత్తం 720 మార్కులుంటాయి. ఇంగ్లిష్, హిందీ మాధ్యమాల్లో ప్రశ్నపత్రం ఉంటుంది. స్ట్రీమ్-ఎ, బి రెండింటికి ఫిజిక్స్, కెమిస్ట్రీ సబ్జెక్టులు ఉమ్మడిగా ఉంటాయి. రెండు స్ట్రీమ్‌లలోను ఫిజిక్స్ నుంచి 60, కెమిస్ట్రీ నుంచి 60 ప్రశ్నలు అడుగుతారు. మూడో సబ్జెక్టు కింద స్ట్రీమ్-ఎ విద్యార్థులు బయాలజీ/అగ్రికల్చర్‌లలో ఒక దాన్ని, స్ట్రీమ్-బి విద్యార్థులు మ్యాథమెటిక్స్‌ను ఎంచుకోవాలి. వీటిల్లో కూడా 60 ప్రశ్నలుంటాయి. నెగిటివ్ మార్కింగ్ విధానం అమల్లో ఉంది. ప్రతి తప్పు సమాధానానికి ఒక మార్కు తగ్గిస్తారు.
 
  
  ఏఐఈఈఏ-పీజీ
  ఈ పరీక్షలో అత్యుత్తమ ప్రతిభ చూపిన వారికి జేఆర్‌ఎఫ్ కూడా అందిస్తారు. ఏఐఈఈఏ-పీజీ పరీక్ష ద్వారా అభ్యర్థులు 20 మేజర్ సబ్జెక్టులు, 93 సబ్-సబ్జెక్టులలో ప్రవేశం పొందొచ్చు.
  అర్హత: సంబంధిత అంశంలో 60 శాతం మార్కులతో (ఎస్సీ/ఎస్టీ/శారీరక వికలాంగులు 50 శాతం మార్కులు) బ్యాచిలర్ డిగ్రీ (10+2+3/4/5 విధానంలో). ఎంవీఎస్సీ కోసం బీవీఎస్సీ పూర్తి చేసి ఉండాలి.
  వయోపరిమితి: ఆగస్టు 31, 2014 నాటికి కనీసం 19 ఏళ్లు.
 
  
  పరీక్ష విధానం:
  మల్టిపుల్ చాయిస్, క్రాస్ మ్యాచింగ్ అనే రెండు విధానాల్లో ఏఐఈఈఏ-పీజీ పరీక్షను నిర్వహిస్తారు. ఇందులో 160 ప్రశ్నలు ఉంటాయి. మల్టిపుల్ చాయిస్‌లో 150 ప్రశ్నలు అడుగుతారు. వీటికి ప్రతి ప్రశ్నకు 4 మార్కుల చొప్పున 600 మార్కులను కేటాయించారు. నెగెటివ్ మార్కింగ్ విధానం కూడా ఉంది. ప్రతి తప్పు సమాధానానికి ఒక మార్కును తగ్గిస్తారు. క్రాస్ మ్యాచింగ్ పద్ధతిలో 10 ప్రశ్నలు ఉంటాయి. వీటికి ప్రతి ప్రశ్నకు 5 మార్కుల చొప్పున కేటాయించారు. నెగెటివ్ మార్కింగ్ విధానం కూడా ఉంది. ప్రతి తప్పు సమాధానానికి 0.2 మార్కును తగ్గిస్తారు. ప్రశ్నపత్రం ఇంగ్లిష్‌లో మాత్రమే ఉంటుంది.
 
  
  జేఆర్‌ఎఫ్:
  రాత పరీక్షలో అత్యధిక మార్కులు సాధించిన మొదటి 475 మందికి వివిధ సబ్జెక్టుల్లో జూనియర్ రీసెర్చ్ ఫెలోషిప్స్ (జేఆర్‌ఎఫ్) ప్రదానం చేస్తారు. వెటర్నరీ సైన్స్ అభ్యర్థులకు నెలకు రూ. 12,000, ఇతర సబ్జెక్టుల వారికి నెలకు రూ.8,640 చొప్పున రెండేళ్లపాటు ఫెలోషిప్ అందజేస్తారు. బుక్స్, ఎక్విప్‌మెంట్ కొనుగోలు, రవాణా ఖర్చుల కోసం ఏడాదికి రూ. 6,000 కాంటింజెన్సీ గ్రాంట్ కూడా ఇస్తారు.
  
  ప్రవేశం కల్పించే ఇన్‌స్టిట్యూట్‌లు:
  ఇండియన్ అగ్రికల్చర్ రీసెర్చ్ ఇన్‌స్టిట్యూట్-న్యూఢిల్లీ, ఇండియన్ వెటర్నరీ రీసెర్చ్ ఇన్‌స్టిట్యూట్-ఇజ్జత్‌నగర్ (ఉత్తర ప్రదేశ్), సెంట్రల్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఫిషరీస్ ఎడ్యుకేషన్-ముంబై, నేషనల్ డెయిరీ రీసెర్చ్ ఇన్‌స్టిట్యూట్-కర్నాల్ (హర్యానా)లలో 100 శాతం సీట్లలో ప్రవేశం కల్పిస్తారు. రాష్ట్రస్థాయి అగ్రికల్చర్ యూనివర్సిటీలు, సెంట్రల్ యూనివర్సిటీలైన బెనారస్ హిందూ వర్సిటీ, విశ్వభారతి, నాగాలాండ్ యూనివర్సిటీల్లో ఉన్న సీట్లలో 25 శాతం సీట్లు కేటాయించారు.
  
  ఏఐఈఈఏ-ఎస్‌ఆర్‌ఎఫ్
  అర్హత: సంబంధిత సబ్జెక్ట్‌ల్లో మాస్టర్ డిగ్రీ. వయసు: 21 నుంచి 30 ఏళ్లు. ఎస్‌ఆర్‌ఎఫ్‌ల ఎంపికకు రెండు పద్ధతులను అనుసరిస్తుంది. రాత పరీక్షలో సాధించిన మెరిట్‌కు 75 శాతం వెయిటేజీ, గత అకడమిక్ రికార్డ్‌కు 25 శాతం వెయిటేజీ కేటాయిస్తారు. ఈ రెండు అంశాల ద్వారా రూపొందించిన మెరిట్ లిస్ట్ ఆధారంగా ఎస్‌ఆర్‌ఎఫ్‌ల ఎంపిక ఉంటుంది. ఏఐఈఈఏ-ఎస్‌ఆర్‌ఎఫ్ ద్వారా 14 మేజర్ సబ్జెక్టుల్లో 202 ఎస్‌ఆర్‌ఎఫ్‌లను ఐసీఏఆర్ ప్రదానం చేస్తుంది.
  
  
  ఎంపికైన అభ్యర్థులకు నాన్ వెటర్నరీ సైన్స్ విభాగంలో మొదటి రెండేళ్లు నెలకు రూ.12,000 తర్వాత మూడో ఏడాది నెలకు రూ.14,000 ఫెలోషిప్ అందజేస్తారు. వెటర్నరీ సైన్స్ విభాగంలో మొదటి రెండేళ్లు నెలకు రూ.14,000 తర్వాత మూడో ఏడాది నెలకు రూ.15,000 ఫెలోషిప్ అందజేస్తారు. ఏడాదికి రూ. 10 వేల కాంటింజెన్సీ గ్రాంట్ కూడా ఇస్తారు. ఈ పరీక్ష ద్వారా అన్నీ స్టేట్ అగ్రికల్చరల్/వెటర్నరీ యూనివర్సిటీలు, సెంట్రల్ యూనివర్సిటీలు, ఐసీఏఆర్ డీమ్డ్-టు-బి-యూనివర్సిటీలు, ఎస్‌హెచ్‌ఐఏటీఎస్-అలహాబాద్, సెంట్రల్ అగ్రికల్చరల్ యూనివర్సిటీ-ఇంపాల్, విశ్వభారతి, నాగాలాండ్ యూనివర్సిటీలో ప్రవేశం పొందొచ్చు.
  
  రాత పరీక్ష ఇలా:
  రాత పరీక్షలో రెండు పేపర్లు.. పేపర్-1, పేపర్-2 ఉంటా యి. కేవలం ఇంగ్లిష్ మాధ్యమంలోనే ఉంటుంది. పేపర్-1 జనరల్ నాలెడ్జ్. ఇది అన్ని సబ్జెక్టులకు ఉమ్మడి పేపర్. గంటన్నర వ్యవధిలో వంద ప్రశ్నలకు నిర్వహించే పరీక్షకు కేటాయించిన మార్కులు 100. సామాజిక పరిస్థితులపై అభ్యర్థికున్న అవగాహనను పరీక్షించే విధంగా ప్రశ్నలు అడుగుతారు.
  
  అగ్రికల్చర్, డెయిరీంగ్, ఫిషరీస్ మొదలైన సబ్జెక్టుల్లో అవగాహనతోపాటు సమకాలీన సంఘటనలు, రీసెర్చ్ స్కాలర్‌కు ఉపయోగపడే అంశాలపై ప్రశ్నలు ఉంటాయి. ఈ పేపర్‌కు 25 శాతం వెయిటేజీ కేటాయించారు.
  పేపర్-2 సబ్జెక్ట్ పేపర్. అభ్యర్థి ఎంచుకున్న సబ్జెక్టుపై ప్రశ్నలు వస్తాయి. ఇందులో ఉండే 200 ప్రశ్నలకు 200 మార్కులు కేటాయించారు. వీటికి రెండున్నర గంటల వ్యవధిలో సమాధానాలను గుర్తించాలి. ఈ పేపర్‌కు 70 శాతం వెయిటేజీ కేటాయించారు.
  
  నోటిఫికేషన్ సమాచారం:
  దరఖాస్తు విధానం: ఆన్‌లైన్, ఆఫ్‌లైన్ రెండు విధాలుగా దరఖాస్తు చేసుకోవచ్చు. సిండికేట్ బ్యాంక్ నిర్దేశిత శాఖల నుంచి లేదా అగ్రికల్చర్ వర్సిటీ/ఐసీఏఆర్ ఇన్‌స్టిట్యూట్‌ల నుంచి/ఐసీఏఆర్ పేరిట నిర్దేశించిన విధంగా డీడీని పంపి పోస్ట్ ద్వారా కూడా దరఖాస్తును పొందొచ్చు.
  దరఖాస్తుకు చివరి తేదీ: ఫిబ్రవరి 7, 2014.
  రాత పరీక్ష తేదీలు: యూజీ- ఏప్రిల్ 12, 2014.
  పీజీ/ఎస్‌ఆర్‌ఎఫ్-ఏప్రిల్ 13, 2014
  వివరాలకు: www.icar.org.in


 ఎంతో మంది అభ్యర్థుల్లో ఆసక్తిని, ఆందోళనను పెంచిన సివిల్స్ మెయిన్స్ పరీక్షలు డిసెంబర్ 2న ప్రారంభమై డిసెంబర్ 8న ముగిశాయి. మారిన విధానంలో తొలిసారి నిర్వహించిన మెయిన్స్ పరీక్షల తీరుతెన్నులు ఎలా ఉన్నాయి? ఇటు పరీక్ష లు రాసిన అభ్యర్థులు, అటు సివిల్స్ ఫ్యాకల్టీ ఏమంటున్నారు? మొత్తం మీద యూపీఎస్సీ మార్పులను ఆహ్వానించవచ్చా? వచ్చే ఏడాది పరీక్షకు సిద్ధమయ్యేవారు తీసుకోవాల్సిన జాగ్రత్తలు మొదలైనవాటిపై విశ్లేషణ..
 
  
  సులువుగానే వ్యాస రచన..
  ఎస్సేలో నాలుగు ప్రశ్నలు ఉన్నాయి. ఒక ప్రశ్న మహాత్మాగాంధీ ప్రసిద్ధ కొటేషన్‌పై ఉంది. అది ‘నీవు ఇతరుల్లో ఏ మార్పును అయితే కోరుకుంటున్నావో.. ముందు ఆ మార్పు నీలోనే మొదలుకావాలి’. ఈ ప్రశ్నకు అభ్యర్థులు మూడు, నాలుగు పేజీల కంటే ఎక్కువ సమాధానం రాయలేరు. మరో ప్రశ్న ఎకానమీపై ఉంది. ఇంకో ప్రశ్న మనిషి ఆలోచనలకు సంబంధించింది. బ్రిటిష్‌వారు మనదేశాన్ని వదిలివెళ్లిపోయినా వారి ఆలోచనలనే మనం అనుసరిస్తున్నాం.
  
 
  ఇది దేశాభివృద్ధికి ప్రతిబంధకమా? ఈ ప్రశ్నకు సమాధానం సంతృప్తికరంగా రాయలేం. చివరి ప్రశ్న సైన్స్ అండ్ టెక్నాలజీపై ఉంది. ఎక్కువ మంది అభ్యర్థులు ఈ ప్రశ్నకు సమాధానం రాశారు. శాస్త్ర, సాంకేతిక రంగ ప్రయోజనాలను నిత్య జీవితం నుంచి మొదలుపెట్టి ఏడు లేదా ఎనిమిది రంగాల్లో దేశాభివృద్ధి, రక్షణ, సైబర్ సెక్యూరిటీ ఇలా వివిధ రంగాల్లో దాని ఉపయోగాలను వివరిస్తే మంచి మార్కులు పొందొచ్చు.
  
  ఇందులో అభ్యర్థి సృజన, ఒరిజినాలిటీ, విషయపరిజ్ఞానం, మానసిక సంతులన, ఒక అంశాన్ని సర్వ కోణాల నుంచి దాని పర్యవసానాలను ఆలోచించి, విశ్లేషించి రాయగల నేర్పు పరిశీలిస్తారు. అభ్యర్థి తన అంతరంగాన్ని అక్షరీకరించి సమాధానం రాయాలి. తన జీవిత అనుభవాలను సొంతంగా రాయగలిగేలా ఉండాలి. విస్తృతమైన అధ్యయనం, సాహిత్యం, సహనం, పురాణాలు, సమకాలీన రంగాల్లో చోటు చేసుకుంటున్న పరిణామాలపై పట్టు ఉన్నవారు ఈ ప్రశ్నలకు సులువుగా సమాధానాలు రాయొచ్చు.
  
  
  జనరల్ ఇంగ్లిష్.. ఎంతో కష్టం..
  అర్హత పరీక్షగా నిర్వహించే జనరల్ ఇంగ్లిష్ పేపర్ కఠినంగా ఉంది. ఎంఏ ఇంగ్లిష్ లిటరేచర్ చదివినవాళ్లు కూడా ఆన్సర్ చేయలేరేమో అన్నంత కష్టంగా ఉంది. ఇంత కఠినంగా ఇవ్వడం వల్ల ప్రాంతీయ భాషల్లో సివిల్స్ పరీక్షలు రాయాలనుకునే అభ్యర్థులకు అశనిపాతంగా మారే ఆస్కారం ఉంది. ముఖ్యంగా గ్రామీణ ప్రాంతాలకు చెందిన అభ్యర్థులకు ఇబ్బందికరమని నిపుణులు పేర్కొంటున్నారు.
  
  
  జనరల్ ఇంగ్లిష్ ప్రశ్నపత్రాన్ని కఠినంగా ఇవ్వడం ద్వారా ఇంగ్లిష్‌పై తప్పనిసరిగా పట్టు సాధించాల్సిందేనని యూపీఎస్సీ స్పష్టం చేసిందని అంటున్నారు. కాబట్టి అభ్యర్థులు యూపీఎస్సీ మార్పులకనుగుణంగా సిద్ధం కావాల్సి ఉంటుంది. వచ్చే ఏడాది పరీక్షలు రాయనున్నవారు ఈ అంశాలన్నింటిని దృష్టిలో ఉంచుకోవాలి. ఇలా అయితేనే జనరల్ ఇంగ్లిష్ అనే హార్డిల్‌ను దాటగలరు. లేకుంటే సబ్జెక్టులపై ఎంత పట్టున్నా.. అర్హత పరీక్షగా నిర్దేశించిన ఇంగ్లిష్‌లోనే కనీస మార్కులు సాధించలేని పరిస్థితి ఏర్పడుతుంది.
  
  
  జనరల్ స్టడీస్ పేపర్-1
  పేపర్-1లో హిస్టరీ నుంచి 14 ప్రశ్నల వరకు అడిగారు. ఒక్కొక్క ప్రశ్నకు పది మార్కులు. హిస్టరీ నుంచే 140 మార్కులు సాధించే అవకాశం ఉంది. పైగా ఈ పేపర్‌లోని ప్రశ్నలన్నీ తప్పనిసరిగా రాయాలి. ఛాయిస్ లేదు. ఈ ప్రశ్నలన్నీ ఏపీపీఎస్సీ గ్రూప్-1 మాదిరిగా పది మార్కుల ప్రశ్నలే. ప్రశ్నల ప్రామాణికత విషయంలో తేడా ఉంది. ఎక్కువగా శాస్త్ర, సాంకేతిక, సాంస్కృతిక, ఆర్థిక, సామాజిక దృక్పథంలో చరిత్ర నుంచి ప్రశ్నలు అడిగారు.
  
  ఉదా: దేవాలయ వాస్తు కళా వికాసంలో చోళుల వాస్తు కళను అత్యున్నతమైన దశగా ఎందుకు భావిస్తారు? అని ఇచ్చారు. డల్హౌసీని ఆధునిక భారత నిర్మాతగా నిరూపించమని అడిగారు. ఈ ప్రశ్నల సరళిని బట్టి చూస్తే అభ్యర్థులు గతంలో మాదిరి హిస్టరీ విషయంలో సెలెక్టివ్ విధానాన్ని అనుసరించడం సాధ్యం కాదు. అణు విద్యుత్, చమురు, సహజవాయువుకు ప్రాధాన్యత పెరుగుతున్న నేపథ్యంలో దానిపై ప్రశ్నలు అడిగారు.
  
  సదరన్ స్టేట్స్‌లో పంచదార మిల్లులు ఎక్కువగా ఉండటానికి, పత్తి, వస్త్ర పరిశ్రమలు వికేంద్రీకృతం కావడానికి గల కారణాలను విశ్లేషించండి? పశ్చిమ కనుమల్లో నదులు డెల్టాలను ఏర్పరచకపోవడానికి కారణాలేంటి? వంటి జాగ్రఫీ సంబంధిత ప్రశ్నలు అడిగారు. తూర్పు కోస్తా తీరంలో ఫైలిన్ సంభవించింది. ప్రపంచవ్యాప్తంగా తుపానులకు ఎలా పేర్లు పెడతారు వివరించండి? వంటి ప్రశ్నల తీరును చూస్తే ప్రశ్నలన్నీ ప్రస్తుత వర్తమాన వ్యవహారాలపైనే ఉంటున్నాయి.
  
  చిన్నరాష్ట్రాలపై చర్చ నడుస్తున్న నేపథ్యంలో ప్రాంతీయవాదం ప్రత్యేక రాష్ట్రాన్ని డిమాండ్ చేయడంలో ప్రధాన భూమిక పోషిస్తుంది. వివరించండి? ప్రపంచీకరణ భారతదేశంలో ఏజ్‌డ్ పాపులేషన్‌పై ఎలాంటి ప్రభావం చూపిస్తుంది? భారతదేశంలో పట్టణీకరణ వేగవంతమవుతున్న నేపథ్యంలో ఎదురయ్యే సామాజిక సమస్యలను చర్చించండి? వంటి ప్రశ్నలు కూడా సమకాలీన పరిస్థితులపైనే ఉన్నాయి.
  
  జనరల్ స్టడీస్ పేపర్-2
  పేపర్-2లో భాగంగా ఇచ్చిన ప్రశ్నలు ఎకానమీని బాగా అధ్యయనం చేసిన వారికి సులువుగా ఉండే అవకాశం ఉంది. ఈ ప్రశ్నలకు చక్కని సమాధానం రాయాలంటే ఆర్థిక సంఘం, సెబీ, మధ్యాహ్న భోజన పథకం, కేంద్ర ప్రభుత్వ స్పాన్సర్‌‌డ పథకాలు, ఎలక్ట్రానిక్ నగదు బదిలీ, మిలీనియం వృద్ధి లక్ష్యాలు, ఐఎంఎఫ్, ప్రపంచ బ్యాంకు, పురా, సెల్ఫ్‌హెల్ప్ గ్రూపులు, సూక్ష్మ రుణ సంస్థలు వంటి అంశాలపై అవగాహన అవసరం. ఆయా అంశాల పట్ల అవగాహనే కాకుండా వాటి పనితీరుకనుగుణంగా విమర్శనాత్మక పరిశీలన అధ్యయనం ఉండాలి.
  
  స్థానిక ప్రభుత్వాల ఫైనాన్‌‌సను పటిష్టపరిచే క్రమంలో 13వ ఆర్థిక సంఘం సిఫార్సులు ఇంతకుముందు సిఫార్సుల కంటే ఏ విధంగా భిన్నమైనవి అనే ప్రశ్నకు సమాధానం రాయాలంటే ఇచ్చిన అంశానికి సంబంధించి వివిధ ఆర్థిక సంఘాల సిఫార్సులను అధ్యయనం చేసి ఉండాలి. ఆరోగ్యానికి సంబంధించి మిలీనియం వృద్ధి లక్ష్యాల సాధనలో ప్రభుత్వం తీసుకున్న చర్యలతోపాటు, ఐఎంఎఫ్, ప్రపంచ బ్యాంకు పాత్ర, విధులలో తేడా లాంటి ప్రశ్నలు ఉన్నాయి.
  
  ఈ పేపర్‌లో ఎకానమీకి సంబంధించి పది ప్రశ్నలు ఉన్నాయి. 200 పదాల పరిమితి కలిగిన ప్రతి ప్రశ్నకు 10 మార్కులు నిర్దేశించారు. నిర్దేశిత సిలబస్‌లోనే ఉన్నందువల్ల ఈ ప్రశ్నలకు సులువుగానే సమాధానాలు ఇవ్వొచ్చు. అదేవిధంగా పాలిటీ విభాగంలో మనదేశానికి వివిధ దేశాలతో ఉన్న అంతర్జాతీయ సంబంధాలపై ప్రశ్నలు ఉన్నాయి. బంగ్లాదేశ్, మాల్దీవుల్లో జరిగిన పరిణామాలు.. మన దేశంపై ప్రభావం/సంబంధం వంటి ప్రశ్నలు ఇచ్చారు. వీటితోపాటు ఎంత బలమైన లోక్‌పాల్ బిల్లు ఉన్నా అవినీతిని నియంత్రించలేకపోవచ్చు. చర్చించండి? 2014లో అప్ఘానిస్థాన్ నుంచి అంతర్జాతీయ బలగాలను ఉపసంహరించాలనుకుంటున్నారు. దీనివల్ల ముఖ్యంగా భారతదేశంపై ఎలాంటి ప్రభావం ఉంటుంది? అనే ప్రశ్నలను చూస్తే ప్రశ్నలన్నీ లింక్ బేస్డ్‌గా ఉంటున్నాయి.
  
  
  పబ్లిక్ అడ్మినిస్ట్రేషన్
  గతంతో పోలిస్తే ఈ ఏడాది పేపర్-1 అంత కష్టంగా లేదు. రెండో పేపర్ గతంలో మాదిరిగానే సాధారణ స్థాయిలోనే ఉంది. అయితే చాలా ప్రశ్నలు అభ్యర్థులకు అర్థం కాకుండా ఉన్నాయి. ప్రశ్న అర్థం చేసుకోవడానికే ఎక్కువ సమయం పడుతుంది. సమాధానం రాయడానికి అందుబాటులో ఉన్న సమయం అసలు సరిపోదు. ఇంగ్లిష్‌లో ప్రశ్న అర్థం కాకుంటే హిందీలో చదవడానికి ఇబ్బందే. ఉదాహరణకు పేపర్-1లో 1 ఏలో ఇచ్చిన ప్రశ్నలో స్పష్టత లేదు. అదేవిధంగా 1.ఇలో ఉన్న ప్రశ్న పూర్తిగా తప్పు.
   సివిల్స్ మెయిన్స్ రాసినవారిలో సగం మంది పబ్లిక్ అడ్మినిస్ట్రేషన్ ఆప్షనల్‌తోనే పరీక్ష రాశారు. మిగిలిన ఆప్షనల్స్‌తో పోలిస్తే పబ్లిక్ అడ్మినిస్ట్రేషన్ ఆప్షనల్ కష్టంగా ఉంది. తెలుగు సాహిత్యం లాంటి కొన్ని ఆప్షనల్స్ ప్రశ్నలు సూటిగా, స్పష్టంగా, సులువుగా ఉంటున్నాయి. గతేడాదితో పోలిస్తే ఈ ఏడాది కొంచెం బెటర్‌గానే ఉందని చెప్పొచ్చు.
 
  
  జాగ్రఫీ ఆప్షనల్ 
  జాగ్రఫీలో 10, 15, 25 మార్కుల ప్రశ్నలు ఇచ్చారు. 30 మార్కుల ప్రశ్నలు ఇవ్వలేదు. గతంలో 30 మార్కుల ప్రశ్నలు ఉండేవి. ముఖ్యంగా ఫిజికల్ జాగ్రఫీ చాలా డెప్త్‌గా ఉంది. అభ్యర్థులకు కొంచెం కష్టంగా అనిపించింది. ఉదాహరణకు పేపర్-1లో స్థానిక పవనాలు ప్రాంత శీతోష్ణస్థితులపై ఎలాంటి ప్రభావం చూపిస్తాయి?, సీహెచ్‌సీలు పర్యావరణం మీద ఎలాంటి ప్రభావానికి కారణమవుతాయి? ఉదాహరణలివ్వండి వంటి ప్రశ్నలు ఉన్నాయి. పాఠ్యపుస్తకాల్లో లేని కొన్ని ప్రశ్నలను కూడా ఇచ్చారు. కొన్ని ప్రశ్నలు స్పష్టతతో లేవు. ప్రశ్నలన్నీ కూడా వివరించండి, విశ్లేషించండి, ఉదాహరణలివ్వండి, కారణాలేమిటి? ఇలా అభ్యర్థిలోని విషయ పరిజ్ఞానాన్ని, విశ్లేషణాత్మక సామర్థ్యాన్ని అంచనా వేసేలా ఉన్నాయి. పేపర్-1లో ధ్వని కాలుష్యాన్ని నివారించడానికి చట్టపరమైన చర్యలు ఏమి తీసుకున్నారు? అనే ప్రశ్నలో స్పష్టత లేదు. పేపర్-1 సెక్షన్-బీలో ఎలాంటి ఇబ్బందీ లేదు.
  
  
  ప్రశ్నలన్నీ దాదాపు వర్తమాన వ్యవహారాలపైనే ఉన్నాయి. పేపర్-2 మాత్రం జనరల్ స్టడీస్ పేపర్‌లా ఉంది. మ్యాప్ పాయింటింగ్ సులువుగా ఇచ్చారు. దీన్ని 20 మార్కులకు రెండుగా (10 మార్కుల చొప్పున) విభజించి అడిగారు. ఇకపోతే ప్రశ్నలన్నీ ప్రస్తుత పరిణామాలపైనే ఉన్నాయి. సబ్జెక్టుపై పట్టు ఉన్నవారు సులువుగా రాయొచ్చు. పేపర్-1 జాగ్రఫీలో భాగంగా అడిగినప్రశ్నలన్నీ ఎక్కువ సమస్యలు, రీజనింగ్, లాజికల్, లింక్‌డ్‌గా ఉన్నాయి. వర్తమాన వ్యవహారాలపై అభ్యర్థి విశ్లేషణాత్మక శక్తిని పరీక్షించేలా ప్రశ్నలు అడిగారు.
  
  హిస్టరీ ఆప్షనల్
  హిస్టరీ ఆప్షనల్ విషయంలోనూ ఈసారి కొన్ని మార్పులు ఉన్నాయి. వాటిని గుర్తిస్తే దానికనుగుణంగా ప్రిపరేషన్‌ను మార్చుకునే అవకాశముంటుంది. 250 మార్కుల చొప్పున రెండు పేపర్లుగా హిస్టరీ ఆప్షనల్ ఉంది. అందులో పేపర్-1లో కీలకంగా చెప్పుకోవాల్సింది మ్యాప్ పాయింటింగ్. దీనికి 50 మార్కులు కేటాయించారు. గతంలో ప్రదేశాల పేర్లు ఇచ్చి వాటిని మ్యాప్‌లో గుర్తించమనేవారు. అంతేకాకుండా మూడు నుంచి నాలుగు వాక్యాల వివరణ రాయాల్సి ఉండేది.
  
  ఈసారి పాయింట్లను గుర్తించిన మ్యాప్ ఇచ్చి, ఆ పాయింట్‌లో ఉండే ప్రాంతాన్ని కనుగొని, దానిపై వివరణ రాయమని అడిగారు. అయితే క్లూగా అది ఏ రకమైన ప్రాంతం అనే అంశాన్ని తెలిపారు. ఉదాహరణకు నియోలిథిక్ సైట్ అని, ఓడరేవు, ప్రీ హరప్పన్ స్థావరం అని ప్రతి పాయింట్‌కు క్లూ ఇచ్చారు. మ్యాప్ మీద, ఆయా ప్రదేశాల మీద పూర్తి అవగాహన ఉంటేనే సులువుగా వీటికి సమాధానం రాయొచ్చు.
  
  మిగిలిన ప్రశ్నల విషయానికొస్తే గత ఆప్షనల్ ప్రశ్నలకు, ఇప్పుడిచ్చిన ప్రశ్నలకు పెద్ద వ్యత్యాసం లేదు. ప్రశ్నలన్నీ అధికంగా రాజకీయేతర అంశాల నుంచి అడిగారు. అయితే ఏ ప్రశ్నకు రెడీమేడ్ సమాధానం లభించదు. ప్రశ్న సరళిని బట్టి అభ్యర్థి వద్ద ఉన్న సమాచారాన్ని ప్రశ్నకనుగుణంగా మార్చి సమాధానం రాయాల్సి ఉంటుంది. ఉదాహరణకు ప్రాచీన భారతదేశంలో బ్యాంకింగ్, వడ్డీ వ్యాపార విధానాన్ని సమకాలీన ఆధారాల సహాయంతో వివరించమని అడిగారు.
  
  అదేవిధంగా లిఖిత, శాసనాధారాలను దృష్టిలో ఉంచుకుని ప్రాచీన భారత దేశంలో భూ యాజమాన్యాన్ని సమీక్షించండి? అనే ప్రశ్న ఇచ్చారు. మొత్తం మీద చరిత్రలోని విభాగం ఏదైనా ప్రశ్నల తీరు దాదాపు ఇదే రీతిగా ఉంది. కాబట్టి ఔత్సాహిక అభ్యర్థులు అధ్యయనం సమయంలోనే ఆయా అంశాలపై ప్రశ్నలు ఏవిధంగా అడిగే అవకాశముంటుందో కొంత మేరకు ఊహించాలి. దానికనుగుణంగా పరిపూర్ణంగా సిద్ధమైతే ప్రశ్నలు ఎలా వచ్చినా అప్పటికప్పుడే సమాధానాన్ని రాయొచ్చు. మొత్తం మీద ఈ కొత్త సిలబస్ హిస్టరీ ఆప్షనల్‌గా ఉన్న అభ్యర్థులకు చాలామందికి అనుకూలంగానే ఉందని చెప్పొచ్చు.
  
  గతేడాది కంటే ప్రశ్నల సంఖ్య పెరిగింది. అన్ని ప్రశ్నలకు సమాధానం రాయడానికి అభ్యర్థులకు సమయం సరిపోలేదు. ముందునుంచీ రైటింగ్ ప్రాక్టీస్ ఉన్నవాళ్లు, విశ్లేషణాత్మక సామర్థ్యం ఉన్నవారు మినహాయించి మిగిలినవారు పోటీలో వెనుకంజలో ఉన్నట్లే. కాబట్టి అభ్యర్థులు ఈ మార్పులను దృష్టిలో ఉంచుకుని తమ ప్రిపరేషన్ శైలిని మార్చుకొంటేనే విజయం సాధ్యం.
  
  జనరల్ స్టడీస్ పేపర్-3
  జనరల్ స్టడీస్ పేపర్-3లో ఎకనమిక్ డెవలప్‌మెంట్, టెక్నాలజీ, బయోడైవర్సిటీ, ఎన్విరాన్‌మెంట్, సెక్యూరిటీ, డిజాస్టర్ మేనేజ్‌మెంట్ అనే అంశాలు ఉన్నాయి. వీటి నుంచి 25 ప్రశ్నలు అడిగారు. వీటిలో ఎకానమీ నుంచి 12 ప్రశ్నలు రాగా, మిగిలిన అంశాల నుంచి 13 ప్రశ్నలు ఇచ్చారు. సైన్స్ అండ్ టెక్నాలజీ, బయోడైవర్సిటీ, సెక్యూరిటీ, మేథోసంపత్తి హక్కులు, డిజాస్టర్ మేనేజ్‌మెంట్‌లో ప్రశ్నలన్నీ దాదాపు సమకాలీన అంశాలపైనే ఉండటం గమనార్హం. మేథో సంపత్తి హక్కులు అనే అంశంలో 1970 నాటి భారత పేటెంట్ చట్టానికి 2005లో జరిగిన సవరణలకు కారణాలు అడుగుతూనే నోవార్టిస్ ఫైల్ చేసిన పేటెంట్స్‌ను తిరస్కరించడంలో సుప్రీంకోర్టు ఈ సవరణను ఎలా ఉపయోగించుకుంది వివరించమని అడిగారు.
  
  అదేవిధంగా డిజిటల్ సిగ్నేచర్, 3డీ ప్రింటింగ్ టెక్నాలజీ, క్రికెట్‌లో అంపైర్ డెసిషన్ రివ్యూ సిస్టమ్ మొదలైన వాటిని వివరించండి? వంటి ప్రశ్నలు ఇచ్చారు. సిలబస్‌లోని ఎన్విరాన్‌మెంట్ ఇంపాక్ట్ అసెస్‌మెంట్‌లో భాగంగా అక్రమ మైనింగ్ అంటే ఏమిటి? అనే ప్రశ్న అడిగారు. ప్రస్తుత సమకాలీన అంశాల్లో మరొకటి సోషల్ నెట్‌వర్కింగ్ సైట్స్. వాటి ద్వారా భద్రత ప్రభావాలపై ప్రశ్న కూడా ఇచ్చారు.
  
  సైబర్ సెక్యూరిటీలో భాగంగా సైబర్ వార్‌ఫేర్ అనేది ఉగ్రవాదం కంటే ఏ విధంగా తీవ్రమైంది? భారత్ ఏ విధంగా దాని ప్రభావానికి గురవుతుందని, భారత్‌లో ఈ అంశానికి చెందిన సంసిద్ధత ఎలా ఉందని అని అడిగారు? దాదాపు ఇలా అన్ని ప్రశ్నలు సమకాలీన అంశాలతో ముడిపడి ఉన్నాయి. పేపర్-3లో సైన్స్ అండ్ టెక్నాలజీ కింద ఇచ్చిన రెండు ప్రశ్నలు వైద్య రంగానికి సంబంధించినవి. ఆ రెండు ప్రశ్నలు చాలా ఇన్‌డెప్త్‌గా, వైద్య రంగంలో అసాధారణమైన పట్టు ఉన్నవారు తప్పతే మిగిలినవారు ఆన్సర్ చేయలేనివిధంగా ఉన్నాయి. ప్రశ్నలన్నీ సమకాలీన సమస్యలపైన, అప్లికేషన్ ఓరియెంటెడ్ విధానంలో ఉన్నాయి.
  
  ఇది మంచి ధోరణి. దీన్ని ఆహ్వానించదగ్గ పరిణామంగా గుర్తించాలి. అభ్యర్థి సమగ్ర వ్యక్తిత్వాన్ని అంచనా వేసేలా ప్రశ్నలు ఉన్నాయి. కాబట్టి అభ్యర్థులు ఏ ఇబ్బంది లేకుండా జవాబులు ఇవ్వడానికి ఒక అంశానికి సంబంధించిన ప్రాథమిక భావనలతోపాటు దానితో ముడిపడి ఉన్న అన్ని సమకాలీన అంశాలు తెలిసి ఉండాలి. ఇందుకోసం దినపత్రికల్లో వచ్చే విశ్లేషకుల ఆర్టికల్స్ తప్పనిసరిగా చదవడం అలవాటు చేసుకోవాలి.
  
  జనరల్ స్టడీస్ పేపర్-3లో భాగంగా ఎకానమీకి సంబంధించి ఇచ్చిన ప్రశ్నలు వర్తమాన అంశాలకు అనుగుణంగా ఇచ్చారు. ఎకానమీకి సంబంధించిన ప్రశ్నలకు జవాబు రాయాలంటే విద్యార్థులకు కాన్సెప్ట్ పట్ల అవగాహన తప్పనిసరి. ఇచ్చిన ప్రతి ప్రశ్నను వర్తమాన అంశాల ప్రాతిపదికగా జవాబు రాసినప్పుడు మంచి మార్కులు సాధించే అవకాశం ఉంది.
  
  సిలబస్‌కనుగుణంగా ఫిస్కల్ రెస్పాన్సిబిలిటీ అండ్ బడ్జెట్ మేనేజ్‌మెంట్ (ఎఫ్‌ఆర్‌బీఎం), సమ్మిళిత వృద్ధి, నూతన కంపెనీల బిల్లు 2013, పన్ను వ్యయం, ఆహార భద్రతా బిల్లు, వ్యవసాయ సబ్సిడీలు, పింక్ రివల్యూషన్, ప్రపంచీకరణ, భూ సంస్కరణలు, వ్యవసాయ ఉత్పాదకత, పేదరికం, విదేశీ ప్రత్యక్ష పెట్టుబడులు, మల్టీ బ్రాండ్ రిటైల్ రంగం, వస్తు, సేవలపై పన్నులాంటి కాన్సెప్ట్‌ల ఆధారంగా ప్రశ్నలను రూపొందించారు. ప్రతి కాన్సెప్ట్‌ను ఈ పేపర్‌లో కూడా వర్తమాన అంశాలకు అన్వయించి ప్రశ్నగా రూపొందించారు.
  
  సిలబస్‌లో వివిధ కాన్సెప్ట్‌లను అధ్యయనం చేసే క్రమంలో వాటిని వివిధ అంశాలకు సంబంధించి లోతైన అధ్యయనం చేసినవారికి ఈ ప్రశ్నలు కష్టం కావు. రాబోయే కాలంలో సివిల్స్ మెయిన్‌‌సకు హాజరయ్యే అభ్యర్థులు ఎకానమీని అధ్యయనం చేసే క్రమంలో కాన్సెప్ట్‌పై అవగాహనతో పాటు వాటిని వివిధ అంశాలకు అన్వయించుకుంటూ అధ్యయనం చేయాలి. ప్రతి ప్రశ్నకు సంబంధించిన జవాబు వాస్తవికతకు దగ్గరగా చూపించే క్రమంలో డేటాపై అవగాహన పెంపొందించుకోవాలి. ప్రతి ప్రశ్నకు ఖచ్చితమైన జవాబును 200 పదాల పరిమితిలో పాటిస్తూ సమయ పరిమితిలోగా అన్ని ప్రశ్నలకు జవాబు రాసే విధంగా సంసిద్ధులు కావాలి.
  
   
  జనరల్ స్టడీస్ పేపర్-4
  పేపర్-4లో మొత్తం 25 ప్రశ్నలకు మూడు గంటల్లో సమాధానాలు రాయాలి. ఒక్కొక్క ప్రశ్నకు 200 పదాలు రాయాలి. ఇచ్చిన ప్రశ్నను అర్థం చేసుకొని, ఏం రాయాలో ఆలోచించుకుని, సమాధానాన్ని మనసులోనే రూపొందించుకుని ఆన్సర్ రాయాలి. ఒక్కో ప్రశ్నకు గరిష్టంగా ఏడు నిమిషాల సమయం మాత్రమే అందుబాటులో ఉన్న నేపథ్యంలో ఎగ్జామినర్‌ను ఆకట్టుకునేలా సమాధానం రాయడం కత్తి మీద సామే. చాయిస్ కూడా లేదు.
  
  మొత్తం అన్ని ప్రశ్నలకు సమాధానం రాయాలి. జనరల్ స్టడీస్‌లో అన్ని పేపర్లకు చాలా మంది అభ్యర్థులు 10 నుంచి 15 ప్రశ్నలకు మాత్రమే సమాధానాలు ఇవ్వగలిగారు! గతంలో మెయిన్స్ పరీక్ష ల్లో 200 పదాల ప్రశ్నకు జవాబు రాయడానికి 12 నిమిషాల సమయం లభిస్తే ఈసారి ఏడు నిమిషాల సమయం మాత్రమే లభించింది. ఇంత తక్కువ సమయంలో ప్రశ్నను అర్థం చేసుకుని, సూటిగా, స్పష్టంగా, క్లుప్తంగా సమాధానం రాయడం చాలా కష్టం. ఎథిక్స్ అండ్ ఇంటిగ్రిటీలో సెక్షన్ -ఏ, సెక్షన్-బీ అన్నీ కేస్ స్టడీస్. మొత్తం 250 మార్కుల పేపర్‌లో 150 మార్కులు కేస్ స్టడీల నుంచే ఉన్నాయి. అయితే సిలబస్‌లో ఉన్న ఏడు చాప్టర్లలో ఒక చాప్టర్‌కు మాత్రమే సగానికి పైగా వెయిటేజ్ ఇచ్చి, మిగిలినవాటికి ఇవ్వలేదు.
  
  ఇన్‌పుట్స్
  జాగ్రఫీ: గురజాల శ్రీనివాసరావు
  జీఎస్, పబ్లిక్ అడ్మినిస్ట్రేషన్: డాక్టర్ బి.జె.బి.కృపాదానం.
  ఎస్సే: బి.కృష్ణారెడ్డి
  ఎకానమీ: తమ్మా కోటిరెడ్డి
  హిస్టరీ: యాకూబ్‌బాష
  సైన్‌‌స అండ్ టెక్నాలజీ: సి.హరికృష్ణ
  
  
  సివిల్స్ మెయిన్స్-2013 ప్రశ్నపత్రాలను www.sakshieducation.comలో చూడొచ్చు.
  
  


 బిర్లా ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ టెక్నాలజీ అండ్ సైన్స్ (బిట్స్) క్యాంపస్‌లో కాలుపెట్టి,  సుస్థిర కెరీర్ దిశగా అడుగులు వేయాలని చాలా మంది తమ లక్ష్యంగా నిర్దేశించుకుంటారు. ఆ లక్ష్యాన్ని నెరవేర్చుకునేందుకు, కోరుకున్న కోర్సులో చేరేందుకు వీలుకల్పించే బిట్‌శాట్-2014కు నోటిఫికేషన్ వెలువడింది. ఈ నేపథ్యంలో బిట్‌శాట్‌పై స్పెషల్ ఫోకస్..
 
  
  బీఈ/బీటెక్ ఔత్సాహిక విద్యార్థులు ఐఐటీ, నిట్‌ల తరహాలోనే బిట్స్‌లో సీటు రావడాన్ని ప్రతిష్టాత్మకంగా భావిస్తారు. నాణ్యమైన విద్య, అంతర్జాతీయ ప్రమాణాలతో కూడిన పరిశోధనశాలలను కలిగి ఉన్న బిట్స్ క్యాంపస్‌లు యువతను ఆకట్టుకుంటున్నాయి. బిట్స్‌కు దేశంలో మూడు క్యాంపస్‌లున్నాయి. అవి: బిట్స్ పిలానీ, బిట్స్ పిలానీ-గోవా, బిట్స్ పిలానీ-హైదరాబాద్. వీటిలో ప్రవేశానికి బిట్‌శాట్‌ను నిర్వహిస్తున్నారు. ఐఐటీలు, నిట్‌లలో ప్రవేశాలకు ఎలా సిద్ధమవుతారో, అంతే స్థాయిలో బిట్‌శాట్‌కూ చదవాలి.
 
  
  అర్హతలు:
  2013లో ఇంటర్ పూర్తిచేసిన వారు, 2014లో ఇంటర్ సెకండియర్ పరీక్ష రాసే విద్యార్థులు మాత్రమే అర్హులు.
  బిట్స్ క్యాంపస్‌లలో బీఈ (ఆనర్స్); బి.ఫార్మసీ (ఆనర్స్); ఎంఎస్సీ (ఆనర్స్); ఎంఎస్సీ (టెక్) కోర్సుల్లో ప్రవేశాలకు బిట్‌శాట్‌ను నిర్వహిస్తున్నారు.
  ఇంజనీరింగ్ కోర్సుల్లో ప్రవేశాలు పొందాలనుకునే విద్యార్థులు మ్యాథమెటిక్స్, ఫిజిక్స్, కెమిస్ట్రీలలో విడివిడిగా 60 శాతం మార్కులు, గ్రూపు మొత్తంమీద 75 శాతం మార్కులు పొంది ఉండాలి.
 
  
  టాపర్లకు నేరుగా ప్రవేశాలు:
 రాష్ట్ర స్థాయిలో ఇంటర్ బోర్డు పరీక్షల్లో స్టేట్ ఫస్ట్ ర్యాంకర్‌కు బిట్స్‌లో నేరుగా ప్రవేశం కల్పిస్తారు. దాదాపుగా బిట్స్ పిలానీలో 800 సీట్లు, గోవా క్యాంపస్‌లో 600 సీట్లు, హైదరాబాద్ క్యాంపస్‌లో 600 వరకు సీట్లున్నాయి.
 
  
  పరీక్ష విధానం:
  బిట్‌శాట్‌ను ఆన్‌లైన్ విధానంలో నిర్వహిస్తారు. మొత్తం నాలుగు విభాగాల్లో 150 బహుళైచ్ఛిక ప్రశ్నలుంటాయి. మూడు గంటల్లో సమాధానాలను గుర్తించాల్సి ఉంటుంది. ప్రతి సరైన సమాధానానికి +3 మార్కులు, ప్రతి తప్పుకు -1 మార్కులుంటాయి. ప్రశ్నను అటెంప్ట్ చేయకుంటే ఏలాంటి మార్కులు ఉండవు.
 
  
  సబ్జెక్టు    {పశ్నలు    మార్కులు
  1.ఫిజిక్స్ 40     120
  2.కెమిస్ట్రీ 40     120
  3.ఎ- ఇంగ్లిష్ ప్రొఫిషియన్సీ    15     45
   బి-లాజికల్ రీజనింగ్     10     30
  4.మ్యాథమెటిక్స్ 45     135
  మొత్తం     150     450
  
 
  పరీక్ష కేంద్రాలు:
  రాష్ర్టంలో హైదరాబాద్, బిట్స్ పిలానీ-హైదరాబాద్ క్యాంపస్, విజయవాడ, విశాఖపట్నం, తిరుపతి.
 
  
  పట్టు సాధిస్తే పక్కాగా సీటు:
  బిట్‌శాట్ గత ప్రశ్నపత్రాలను విశ్లేషిస్తే మ్యాథమెటిక్స్, ఫిజిక్స్, కెమిస్ట్రీలకు సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఎన్‌సీఈఆర్‌టీ 11, 12 తరగతుల పుస్తకాల ఆధారంగా వస్తున్నాయి. ఇంటర్ పబ్లిక్ పరీక్షలు, జేఈఈ మెయిన్ పూర్తయిన తర్వాత ఇంగ్లిష్, లాజికల్ రీజనింగ్ విభాగాలపై ప్రత్యేక దృష్టిపెట్టి చదవాలి. ఎక్కువ ప్రశ్నలు కాన్సెప్టుల ఆధారంగా బేసిక్స్‌పై వస్తున్నాయి. అందువల్ల పాఠ్యాంశాల్లో లెవెల్-1, లెవెల్-2 స్థాయి వరకు ప్రశ్నలను ప్రాక్టీస్ చేయాలి.
  కంప్యూటర్ బేస్డ్ టెస్ట్ కాబట్టి వేగం, కచ్చితత్వం ఎంతో ప్రధానం. నెగిటివ్ మార్కులున్నాయి కాబట్టి పూర్తిగా తెలియని ప్రశ్నలకు సమాధానాలు రాయకూడదు.
  మ్యాథమెటిక్స్, ఇంగ్లిష్ ప్రొఫిషియన్సీ, లాజికల్ రీజనింగ్‌లలో ఎక్కువ మార్కులు సాధించేందుకు ప్రయత్నించాలి. పిలానీలో మంచి బ్రాంచ్‌లో సీటు రావాలంటే 320 కంటే ఎక్కువ మార్కులు రావాలి. హైదరాబాద్‌లో మంచి బ్రాంచ్‌లో సీటు కోసం 300కు పైన మార్కులు సాధించేందుకు ప్రయత్నించాలి.
  బిట్‌శాట్‌లో ఉన్న మరో సౌలభ్యం అదనపు ప్రశ్నలు ఎంచుకునే అవకాశం లభించడం. ఒక విద్యార్థి మూడు గంటల వ్యవధిలోపే మొత్తం 150 ప్రశ్నలకు సమాధానాలు గుర్తిస్తే.. మిగిలిన సమయంలో అదనంగా 12 ప్రశ్నలు రాసే అవకాశం లభిస్తుంది. ఇవి మ్యాథ్స్, ఫిజిక్స్, కెమిస్ట్రీల నుంచి నాలుగు చొప్పున ఉంటాయి. అయితే 150 ప్రశ్నలకు గుర్తించిన సమాధానాలన్నీ సరిగా ఉన్నాయనుకున్నప్పుడే..12 అదనపు ప్రశ్నలను ఎంపిక చేసుకోవాలి.
  బిట్‌శాట్‌లో అడిగే ప్రశ్నలు కాన్సెప్ట్స్, అప్లికేషన్స్ ఆధారితంగానో లేదా రెండింటి సమ్మిళితంగానో ఉంటాయి. దీంతో విద్యార్థులు తమ ప్రిపరేషన్ క్రమంలో కాన్సెప్ట్స్‌లపై పట్టు సాధించడం.. విజయానికి తొలిమెట్టుగా భా వించి కసరత్తు ప్రారంభించాలి. ప్రతి సబ్జెక్ట్‌లోని కాన్సె ప్ట్స్, అప్లికేషన్స్‌ను నోట్స్ రూపంలో రాసుకుని వాటికి సంబంధించిన ప్రశ్నలను విశ్లేషణతో ప్రాక్టీస్ చేయాలి.
  ఆన్‌లైన్ విధానంలో జరిగే పరీక్షల విషయంలో మొదట్లో పరీక్ష రాసిన వారికి సులభంగా, చివరి దశలో రాసిన వారికి క్లిష్టంగా ఉంటుందనే అపోహ ఉంది. అయితే బిట్‌శాట్ విషయంలో ఇలాంటి అపోహలకు తావులేకుండా ప్రశ్నల రూపకల్పన జరుగుతుంది. మొదటి రోజు నుంచి చివరి రోజు వరకు ఒకే స్థాయిలో ప్రశ్నలు ఇచ్చేలా జాగ్రత్త తీసుకుంటారు.
 
  
  బిట్స్ ప్రత్యేకతలు:
  నిబంధనలకు లోబడి మొదటి ఏడాదిలో ఏ కోర్సులో చేరినప్పటికీ రెండో సంవత్సరంలో బ్రాంచ్/కోర్సును మార్చుకోవచ్చు.డ్యూయల్ డిగ్రీని ఎంపిక చేసుకోవచ్చు. బీటెక్ చేస్తూ ఎంటెక్ లేదా ఎంటెక్ చేస్తూ పీహెచ్‌డీ ప్రవేశాలు పొందొ చ్చు. నాలుగు సెమిస్టర్లు పూర్తయిన తర్వాత విద్యార్థులను పారిశ్రామిక శిక్షణకు పంపుతారు. దీనివల్ల విద్యార్థుల్లో ప్రాక్టికల్ పరిజ్ఞానం పెరుగుతుంది. పరిశ్రమల అవసరాల కు తగినట్లు నైపుణ్యాలను పెంచుకునేందుకు వీలవుతుంది.
  నేర్చుకునే విషయంలో విద్యార్థులకు పూర్తి స్వేచ్ఛ ఉంటుంది. విద్యార్థులు తమకు అనుకూలమైన టైంటేబుల్‌ను, సబ్జెక్టుకు సంబంధించిన తరగతులను ఎంపిక చేసుకునేందుకు వీలుంటుంది.
 
  
  జనరల్ టిప్స్:
  150 ప్రశ్నల్లో దాదాపు 120 ప్రశ్నలకు సమాధానాలు గుర్తించేలా ప్రాక్టీస్ చేయాలి.
  కొద్దిగా శ్రద్ధ పెడితే ఇంగ్లిష్, రీజనింగ్‌లో ఎక్కువ స్కోర్‌కు అవకాశముంటుంది.
  జనవరి, ఫిబ్రవరి, మార్చ్, ఏప్రిల్‌లో వీలైనన్ని పరీక్షలను ఆన్‌లైన్‌లో ప్రాక్టీస్ చేయాలి.
  
  ముఖ్యమైన తేదీలు:
  దరఖాస్తుకు చివరి తేదీ: ఫిబ్రవరి 15, 2014.
  పరీక్ష కేంద్రం కేటాయింపు: ఫిబ్రవరి 25, 2014.
  పరీక్ష తేదీని రిజర్వ్ చేసుకునేందుకు వ్యవధి:
  మార్చి 1- మార్చి 20.
  హాల్‌టికెట్ డౌన్‌లోడ్ చేసుకునేందుకు:
  ఏప్రిల్ 15- ఏప్రిల్ 30.
  పరీక్ష తేదీలు: మే 14- జూన్ 1.
  కోర్సులో ప్రవేశాలకు ఇంటర్ మార్కులతోపాటు
  దరఖాస్తు: మే 20 - జూన్ 30, 2014.
  వెబ్‌సైట్:www.bitsadmission.com
  
  బిట్‌శాట్ 2013-14 కటాఫ్
  పిలానీ    గోవా    హైదరాబాద్
  బీఈ ఆనర్స్ కెమికల్    309     279     280
  బీఈ ఆనర్స్ సివిల్     308     -     290
  బీఈ ఆనర్స్ ఎలక్ట్రికల్
  అండ్ ఎలక్ట్రానిక్స్     343     305     300
  మెకానికల్     337     300     299
  కంప్యూటర్ సైన్స్     354     323     316
  మ్యానుఫ్యాక్చరింగ్     300     -    277
  ఎలక్ట్రానిక్స్ అండ్  కమ్యూనికేషన్     -     -     308
 
  
  మ్యాథమెటిక్స్
  ముఖ్యమైన చాప్టర్లు: వృత్తాలు, సరళరేఖలు, సరళయుగ్మాలు, సదిశా బీజగణితం, అవకలనాలు, సమాకలనాలు, అవకలన సమీకరణాలు, ద్విపద సిద్ధాంతం, సంభావ్యత..
  సంకీర్ణ సంఖ్యలలో మాడ్యులస్, ఆంప్లిట్యూడ్, క్యూబ్ రూట్ ఆఫ్ యునిటీ, ఫోర్త్ రూట్ ఆఫ్ యునిటీ, రేఖాగణిత మిళిత సమస్యలు ముఖ్యమైనవి.
  అవకలన సమీకరణాలలో ఏజీజజ్ఛిట ౌటఛ్ఛీట సమస్యలు, వాటి అనువర్తనాలు; రోల్స్ సిద్ధాంతం, మీన్ వాల్యూ సిద్ధాంతం; స్టాటిస్టిక్స్, మ్యాథమెటికల్ లాజిక్‌లపై అదనపు సన్నద్ధత అవసరం.
  
  ఫిజిక్స్
  అటామిక్ ఫిజిక్స్; హీట్ అండ్ థర్మోడైనమిక్స్; మ్యాగ్నటిక్ ఎఫెక్ట్స్ ఆఫ్ కరెంట్; వేవ్ మోషన్; కరెంట్ ఎలక్ట్రిసిటీ; సింపుల్ హార్మోనిక్ మోషన్; ఎలక్ట్రోస్టాటిక్స్; రొటేటరీ మోషన్; రే-ఆప్టిక్స్ ముఖ్యమైన అంశాలు.
  వెలాసిటీ వివిధ సంబంధాలు, యాక్సిలరేషన్, మ్యాగ్జిమమ్, మినిమమ్ వాల్యూస్ గుర్తుంచుకోవాలి.
  అటామిక్ ఫిజిక్స్, మెకానిక్స్ నుంచి వచ్చే ప్రశ్నలు కాన్సెప్ట్, అప్లికేషన్ సమ్మిళితంగా ఉంటాయి. కాబట్టి ఈ దిశగా ప్రిపరేషన్ కొనసాగించాలి.
  ఎక్కువ ప్రశ్నలు ఇంటర్మీడియెట్ ద్వితీయు సంవత్సరం సిలబస్ నుంచి వస్తున్నాయి.
  
  కెమిస్ట్రీ
  రసాయనిక బంధం, పరమాణు నిర్మాణం, పి-బ్లాక్ మూలకాలు, బయో మాలిక్యూల్స్, కెమికల్ థర్మో డైనమిక్స్, హైడ్రో కార్బన్స్, కార్బాక్సిలిక్ యాసిడ్స్ నుంచి ఎక్కువ ప్రశ్నలు వస్తున్నాయి.
  ఆర్గానిక్ కెమిస్ట్రీలో నేమ్డ్ రియాక్షన్స్, ఇంటర్ కన్వర్షన్ నుంచి ప్రశ్నలు అడుగుతున్నారు.
  ఫిజికల్ కెమిస్ట్రీలో స్టేట్స్ ఆఫ్ మ్యాటర్, సొల్యూషన్స్, యాసిడ్స్ అండ్ బేసిస్, ఎలక్ట్రో కెమిస్ట్రీ, థర్మో డైనమిక్స్, సాలిడ్ స్టేట్, కెమికల్ కెనైటిక్స్, ఈక్విలిబ్రియం, కెమికల్-ఎనర్జిటిక్‌లలో ముఖ్య ఫార్ములాలు, కాన్సెప్ట్‌లను.. రివిజన్‌కు వీలుగా తమకు అనుకూలమైన రీతిలో (పాయింట్స్, షార్ట్ నోట్స్, టేబుల్స్ తదితర) పొందుపరచుకోవాలి.
  
  లాజికల్ రీజనింగ్
  ఇతర ఇంజనీరింగ్ ప్రవేశ పరీక్షలతో పోల్చితే ఎదురయ్యే విభిన్నమైన విభాగం లాజికల్ రీజనింగ్. ఇందుకోసం బొమ్మల చిత్రీకరణ, అనాలజీ, లాజికల్ డిడక్షన్, నంబర్, ఆల్ఫాబెటికల్ సిరీస్‌లపై పట్టు సాధించాలి.
  
  ఇంగ్లిష్ ప్రొఫిషియన్సీ
  ప్రాథమిక ఇంగ్లిష్ పరిజ్ఞానాన్ని పరీక్షించే విధంగా ప్రశ్నలు ఉంటాయి. ఎక్కువగా సినానిమ్స్, యాంటానిమ్స్, సెంటెన్స్ కంప్లీషన్/ఫార్మేషన్, టెన్సెస్, వన్ వర్డ్ సబ్‌స్టిట్యూట్స్, జంబుల్డ్ వర్డ్స్‌పై దృష్టి సారించాలి. గ్రామర్‌లోని ప్రాథమిక అంశాలన్నింటిపైనా పట్టు సాధించాలి.
  
  రిఫరెన్‌‌స బుక్స్:
  ఎన్‌సీఈఆర్‌టీ 11, 12 తరగతి పుస్తకాలు
  అరిహంత్ పబ్లికేషన్‌‌స బిట్‌శాట్ ప్రత్యేక పుస్తకాలు


 నేటి పోటీ ప్రపంచంలో విజయవంతమైన కెరీర్ దిశగా అడుగులు వేయాలంటే ఇంజనీరింగ్ విద్యార్థులకు నైపుణ్యాలే కీలకం.. అకడమిక్ కార్యకలాపాలతో సమాంతరంగా అటువంటి నైపుణ్యాలను పెంపొందించే అంశాలు, మెరుగుపరుచుకునే అవకాశాలు ఎన్నో ఉంటాయి.. వాటిని ప్రభావవంతంగా సద్వినియోగం చేసుకుంటే భవ్యమైన కెరీర్ దిశగా బాటలు వేసుకోవచ్చు.. అలాంటి వాటిల్లో ముఖ్యమైనవి.. సెమినార్స్, పేపర్ ప్రెజెంటేషన్స్. ఎంతో కీలకమైన సెమినార్స్, పేపర్ ప్రెజెంటేషన్ అంశాల ప్రాముఖ్యత, తదితర అంశాలపై విశ్లేషణ..
 
  
  ప్రస్తుత పరిస్థితులను గమనంలోకి తీసుకుంటే ఇంజనీరింగ్ విద్యార్థి భావి కెరీర్ దృష్ట్యా సెమినార్‌కు హాజరు కావడమనేది చాలా కీలకమైన ఘట్టం. కానీ చాలామంది విద్యార్థులు ఈ అంశం పట్ల నిర్లక్ష్యం వహిస్త్తున్నారు. సంబంధిత సబ్జెక్ట్‌పై విస్తృత స్థాయిలో అవగాహన కల్పించే దిశలో సెమినార్స్ ఎంతో విలువైన సమాచారాన్ని అందిస్తాయి. అంతేకాకుండా ఆ రంగంలో అందుబాటులోకి వచ్చిన నూతన సాంకేతిక అంశాలపై ఎప్పటికప్పుడూ ఆప్‌డేట్‌గా ఉండేందుకు కూడా సెమినార్స్ దోహదంచేస్తాయి.
 
  
  అకడమిక్‌తోపాటు కెరీర్‌పరంగానూ:
  కొన్ని ఇన్‌స్టిట్యూట్‌లలో విద్యార్థుల సెమినార్లు, పేపర్ ప్రజెంటేషన్లకు కొన్ని మార్కులు నిర్దేశించారు. కాబట్టి చాలా కళాశాలలు ప్రతి ఏటా స్టూడెంట్ కాన్ఫరెన్సులను నిర్వహిస్తున్నాయి. ఇవి విద్యార్థులకు ఎంతగానో ఉపయోగకరం. అకడమిక్‌తోపాటు కెరీర్‌పరంగానూ ప్రయోజనాన్ని కలిగిస్తాయి. విద్యార్థులు వీటిని సద్వినియోగం చేసుకోవడంలో విఫలమవుతున్నారు. విద్యార్థులు తమ ఆలోచనలు, ప్రతిభకు అనుగుణంగా పేపర్లను రూపొందించినప్పుడే పేపర్ ప్రజెంటేషన్ల వల్ల ప్రయోజనం చేకూరుతుంది.
 
  
  ఎందుకు:
  స్వల్ప కాలంలోనే విద్యార్థులు తమ ప్రతిభను సంబంధిత రంగానికి చెందిన నిపుణుల ముందు ప్రదర్శించడానికి అద్భుతమైన వేదికగా ఈ సెమినార్స్ ఉపయోగపడతాయి. అంతేకాకుండా ఆ రంగంపై ఆసక్తి ఉన్న ఇతర విద్యార్థులతో కలిసి పని చేసే అవకాశాన్ని కూడా కల్పిస్తాయి. సాధారణంగా సెమినార్లలో సంబంధిత రంగానికి అకడమిక్ ఎక్స్‌పర్ట్ లేదా ఇండస్ట్రీ ఎక్స్‌పర్ట్ ఇచ్చే ఉపన్యాసం లేదా ప్రెజెంటేషన్‌ను ఎంతో విలువైందిగా పేర్కొనవచ్చు. ఎందుకంటే భవిష్యత్‌ను దృష్టిలో ఉంచుకుని వారు చేసే సూచనలు, ఇచ్చే సలహాలు ఎంతో స్ఫూర్తిదాయకంగా ఉంటాయి.
  
  
  అంతేకాకుండా ప్రస్తుత పరిస్థితుల దృష్ట్యా పెంపొందించుకోవాల్సిన నైపుణ్యాలు, పరిశ్రమల పనితీరు, నూతనంగా అందుబాటులోకి సాంకేతిక నైపుణ్యం (లేటెస్ట్ టెక్నాలజీ) వంటి అంశాలపై సమగ్రంగా వివరిస్తారు. అంతేకాకుండా సంబంధిత రంగంపై విస్తృత స్థాయి సమాచారం కావాలంటే అనుసరించాల్సిన పద్ధతులు, అందుబాటులోని వనరులపై కూడా చక్కటి అవగాహన కల్పించే సెమినార్‌లో స్పీకర్ ఉపన్యాసం ఉంటుంది.
 
  
  మరింత అధ్యయనం:
  సెమినార్ సందర్భంగా అక్కడ నిర్వహించిన కార్యకలాపాలకు సంబంధించి మెటీరియల్‌ను పంపిణీ చేస్తారు. చాలా మంది దీన్ని అక్కడే వదిలేస్తారు. అలాకాకుండా మెటీరియల్‌ను మరింత అధ్యయనం కోసం ఇంటికి తీసుకెళ్లడం ఉపయుక్తం. అంతేకాకుండా సెమినార్ల సందర్భంగా ఏవైనా పోటీ (టెక్నికల్ ఫెస్టివల్/క్విజ్ వంటివి)లు నిర్వహిస్తే అందులో విజయం సాధించడానికి ప్రయత్నించాలి. ఇటువంటి విజయాలను రెజ్యుమెలో ప్రస్తావించడం రిక్రూట్‌మెంట్ సమయంలో చాలా ఉపయోగకరంగా ఉంటుంది. ఈ సందర్భంగా సబ్జెక్ట్‌కు సంబంధించి వివరించే వాస్తవాలు, గణంకాలను జాగ్రత్తగా పరిశీలించాలి. తద్వారా సబ్జెక్ట్‌పై మరింత పట్టు సాధించవచ్చు. సబ్జెక్ట్ పరంగా అవగాహన స్థాయిని తెలుసుకోవచ్చు.
 
  
  ఎందుకంటే తద్వారా లోపాలను సరిద్దుకోవచ్చు. ఇంకా నేర్చుకోవాల్సిన అంశాలపై అవగాహన ఏర్పడుతుంది. ఇతరుల ప్రశ్నలకు సమాధానం ఇచ్చే సామర్థ్యం పెరుగుతుంది. అంతేకాకుండా కొత్త పద్ధతుల్లో, విభిన్న మార్గాల్లో అవగాహన స్థాయిని పెంచుకునే అవకాశం చిక్కుతుంది. సెమినార్లలో నేర్చుకున్న కొత్త టెక్నాలజీ ద్వారా ప్రస్తుత పోటీ ప్రపంచంలో ముందుండొచ్చు. సెమినార్ స్పీకర్ల నుంచి వన్-ఆన్-వన్ గెడైన్స్ పొందొచ్చు.
 
  
  ఇలా వ్యవహరించాలి:
  అందరి కంటే ఎక్కువ తెలుసు అనే విధంగా వ్యవహరించవద్దు. ఉపన్యసించే వ్యక్తిని ఆటంకపరుస్తూ.. ఆయన చెప్పిన విషయాన్ని తప్పు అని చూపే ప్రయత్నం చేయకూడదు. సదరు వ్యక్తి ఉపన్యాసంలో నిజంగా ఏవైనా దోషాలుంటే ప్రసంగం ముగిసిన తర్వాత వినమ్రంగా తెలియజేయాలి. ఆదేపనిగా ఇతరులకు ఇబ్బంది కలిగించే విధంగా మాట్లాడడం, ప్రశ్నలు అడగటం వంటివి చేయకూడదు. తెలియని అంశాలపై ప్రశ్నలు అడగడంలో తప్పులేదు.
 
  
  కానీ ఉన్న సమయాన్ని అంతా తీసుకునే విధంగా వ్యవహరించవద్దు. మీ  ఇన్‌స్టిట్యూట్ ప్రతిష్టతకు భంగం కలిగించని విధంగా వ్యవహరించాలి. సెమినార్ అంటే నియామక సంస్థలకు చెందిన ప్రతినిధులు కూడా హాజరవుతుంటారు. కాబట్టి సెమినార్‌లో మీపై అందరూ ఒక సకారత్మక దృక్పథాన్ని పెంచుకునే విధంగా వ్యవహార శైలి ఉండాలి. కాబట్టి సెమినార్ సందర్భంగా ఆత్మవిశ్వాసాన్ని కలిగి ఉండాలి. భయం, ఇతరులతో ముఖ్యంగా కొత్త వారితో కలివిడిగా ఉండలేకపోడం వంటి వాటిని అధిగమించాలి. స్వతహాగా బాధ్యతలను తీసుకోవడానికి ప్రయత్నించాలి. తద్వారా సెమినార్లకు హాజరయ్యే వారి దృష్టిని ఆకర్షించవచ్చు. కోర్సు స్వరూపాన్ని మార్చకుండా కంటెంట్‌ను ప్రెజెంట్ చేసే నైపుణ్యం పెంచుకోవాలి. ప్రశ్నించే తత్వాన్ని పెంపొందించుకోవాలి.
 
  
  కనీసం నాలుగు:
  సెమినార్లకు హాజరయ్యే విషయంలో కూడా పక్కా ప్రణాళికతో వ్యవహరించాలి. అకడమిక్ షెడ్యూల్‌కు ఇబ్బంది కలగకుండా సెమినార్లకు హాజరయ్యే విధంగా ప్రణాళిక రూపొందించుకోవాలి. తదనుగుణంగా సంబంధిత వెబ్‌సైట్లలో ఉండే అలర్ట్ విధానాన్ని వినియోగించుకోవాలి.
  
  తద్వారా సెమినార్, వర్క్‌షాప్, టెలీ సెమినార్, వెబినార్ నిర్వహణ సంబంధిత సమాచారాన్ని స్వల్ప కాలంలో తెలుసుకునే అవకాశం ఉంటుంది. తద్వారా ఏయే సెమినార్లకు హాజరుకావాలనే విషయంపై స్పష్టత తెచ్చుకోవచ్చు. ఏడాదిలో కనీసం నాలుగు సెమినార్లకైనా హాజరుకావడానికి ప్రయత్నించాలి. సెమినార్‌కు హాజరయ్యే ముందు సంబంధిత అంశంపై విస్తృత స్థాయిలో అధ్యయనం చేయాలి.
 
  
  ప్రయోజనాలు:
  
  కొత్త విషయాలను నేర్చుకునే అవకాశం ఉంటుంది.
  సంబంధిత రంగంలోని వ్యక్తులను కలుసుకోవడంతోపాటు పరస్పరం అభిప్రాయాలను పంచుకోవచ్చు.
  ఎంచుకున్న రంగం భవిష్యత్ దిశగా ఆశిస్తున్న టెక్నాలజీ/ఉత్పత్తులపై ఒక అవగాహన వస్తుంది.
  అభిప్రాయాలను వ్యక్తం చేయవచ్చు. తద్వారా లభించే ఫీడ్‌బ్యాక్‌తో లోపాలను సరిద్దుకోవచ్చు.
  సంబంధిత సబ్జెక్ట్‌లో కొత్తగా వస్తున్న టెక్నాలజీపై అవగాహన పెంచుకోవడం ద్వారా అకడమిక్ పరంగా గట్టి పునాది వేసుకోవచ్చు.
  తెలిసిన విషయం అయినప్పటికీ.. ఇంతవరకూ తెలియని భిన్న కోణంలో వినే అవకాశం ఉంటుంది. తద్వారా సబ్జెక్ట్‌ను వివిధ కోణాల్లో ఆలోచించే సామర్థ్యం పెరుగుతుంది.
  తమ రంగాల్లో విజయం సాధించిన వారు ఇచ్చే ఉపన్యాసాలు స్ఫూర్తిని నింపుతాయి.
  మీకు ఆసక్తి ఉన్న అంశంపై పని చేసే ఇతర విద్యార్థులను కలుసుకోవచ్చు. తద్వారా మీ ఆలోచనలను పంచుకోవడంతోపాటు ఇతరుల అవగాహనను పరిశీలించే అవకాశం ఉంటుంది.
  ఇన్ పర్సన్ నెట్‌వర్కింగ్ స్కిల్స్‌ను ప్రాక్టీస్ చేసే అవకాశం చిక్కుతుంది.
  
  
  
  ఇంజనీరింగ్ తదితర ప్రొఫెషనల్ కోర్సుల్లో పేపర్ ప్రెజెంటేషన్‌‌సకు ప్రాధాన్యత పెరుగుతోంది. మీ ఆలోచనలు, ప్రతిభను ఇతరులకు అవగాహన కల్పించడమనేది అకడమిక్ కార్యకలాపాల్లో ఎంతో ప్రధానమైంది. ఇందుకు పేపర్ ప్రెజెంటేషన్ ఎంతో సహాయకారిగా ఉంటుంది. ప్రెజెంటేషన్ సందర్భంగా పరిగణించాల్సిన అంశాలు..
  ఎవరి ముందు ప్రెజెంటేషన్ ఇస్తున్నారు? వారి నేపథ్యం ఏమిటి?
  సంబంధిత అంశం ప్రాముఖ్యత?
 
  
  కీలకం:
  సాధారణంగా ప్రెజెంటేషన్ కోసం పవర్ పాయింట్‌ను ఉపయోగించాలనే నిబంధన ఉంది. కేటాయించిన సమయాన్ని బట్టి ప్రెజెంటేషన్ ఇవ్వాల్సిన ముఖ్యమైన అంశాలను నిర్ధ్దారించుకోవాలి. ప్రెజెంటేషన్‌కు సంబంధించి ప్రణాళిక (ప్లానింగ్ స్టేజ్)ను రూపొందించుకోవడం, అమలు (డెలివరీ స్టేజ్) చేసే సమయంలో దానికి హాజరయ్యే వారిని దృష్టిలో ఉంచుకోవడమనేది చాలా కీలకం.
  
  
  ఎందుకంటే ప్లానింగ్ స్టేజ్‌లో టాపిక్‌ను ఏ విధంగా, ఎంత ప్రభావవంతంగా ప్రెజెంట్ చేశారు? ఎటువంటి భాషను ఉపయోగించారు? అనే అంశాలకు ప్రాధాన్యత ఇస్తారు. కాబట్టి జాగ్రత్తగా వ్యవహరించాలి. ప్రేక్షకులను ఆకట్టుకునే విధంగా మీరిచ్చే ప్రెజెంటేషన్ విద్యార్థులకు కూడా ఉపయోగకరంగా ఉంటుంది. అటువంటి సమయంలో వ్యక్తమయ్యే భిన్నాభిప్రాయాలు, ప్రెజెంటేషన్ నుంచి దృష్టి మరల్చకుండా చివరి వరకు ఏవిధంగా వ్యవహరించారు అనే అంశం ఉపయోగకరంగా ఉండడంతోపాటు విద్యార్థుల్లో స్ఫూర్తిని నింపుతాయి.
 
  
  మరింత మెరుగ్గా:
  తమ పేపర్లను సూపర్‌వైజర్ లేదా ఒకరిద్దరు సహచరులతో పంచుకోవడం చాలా ఉపయోగకరంగా ఉంటుంది. తద్వారా మీ పేపర్లపై ఫీడ్‌బ్యాక్‌ను కోరవచ్చు. దాంతో మరింత మెరుగ్గా ప్రెజెంటేషన్ ఇవ్వొచ్చు అనే అంశంపై అవగాహన వస్తుంది. స్నేహితులు టీమ్ సభ్యుల నుంచి వచ్చే ప్రశ్నలు కూడా చాలా ఉపయోగకరంగా ఉంటాయి. ప్రెజెంటేషన్ రూపొందించడంతోపాటు దాన్ని చూస్తూ ప్రసంగించడం కూడా ప్రధానం. అద్భుతంగా ప్రెజెంటేషన్‌ను రూపొందించినప్పటికీ దానికి అనుగుణంగా.. . ప్రసంగిస్తూ వినేవారిని ఆకట్టుకోవాలి.
 
  
  ఇచ్చిన వ్యవధిలో మీ ప్రెజెంటేషన్‌ను సమర్పించాలంటే ముందస్తు ప్రణాళికలు తప్పనిసరి. ప్రణాళిక ప్రకారం ప్రజెంటేషన్‌ను క్లుప్తంగా వివరించడానికి సాధన చేయాలి. పవర్‌పాయింట్‌లోని పాయింట్లు చూస్తూ వాటిని వివరంగా చెప్పగలగాలి. కేవలం స్టైడ్‌లో ఉన్న విషయాలను మాత్రమే చదివితే వినేవారికి ఆసక్తి తగ్గుతుంది. ముఖ్యమైన విషయాలను ఉదాహరణలతో సహా వివరించొచ్చు.
 
  
  ముందుగానే:
  మీ ప్రజెంటేషన్‌ను వినేవారి ప్రశ్నలు ఎదుర్కోవడానికి సిద్ధంగా ఉండాలి. మీ ప్రెజెంటేషన్ అంశానికి సంబంధించి ఏయే ప్రశ్నలు అడగొచ్చో ముందుగానే అంచనావేయండి. వాటికి క్లుప్తంగా సమాధానాలు చెప్పేలా సాధన చేయండి. చాలా మంది విద్యార్థులు ప్రెజెంటేషన్ ఇస్తున్న సమయంలో.. ప్రేక్షకుల నుంచి వచ్చే ప్రశ్నలకు ఏవిధంగా సమాధానం ఇవ్వాలి? అనే అంశాన్ని ఆలోచిస్తుంటారు. అలాకాకుండా ప్రెజెంటేషన్ సమయంలో వచ్చిన ప్రశ్నలను, సూచనలను, సలహాలను ఒక ప్రొఫెసర్ లేదా సహచరులను రికార్డ్ చేయమనటం ఉపయోగకరంగా ఉంటుంది. తర్వాత వాటిని పరిశీలించి సంబంధిత అంశాలను అధ్యయనం చేయడం కెరీర్‌కు ఇతోధిక సహాయం చేస్తుంది.
 
  
  నేర్చుకోవచ్చు:
  సెమినార్లు, పేపర్స్ ప్రెజెంటేషన్ ద్వారా వచ్చిన ఫీడ్‌బ్యాక్ కారణంగా విద్యార్థులు ఎంతో కొంత నేర్చుకోవడానికి ఆస్కారం ఉంటుంది. ఎందుకంటే రాత పూర్వకంగా వచ్చే ఫీడ్ బ్యాక్ ఆధారంగా సంబంధిత డిపార్ట్‌మెంట్‌పై గణనీయమైన సమాచారం తెలుసుకునే అవకాశం ఉంటుంది. పరీక్షల కోణంలో కూడా ప్రెజెంటేషన్ కీలకంగా ఉంటుంది. ఎందుకంటే అక డమిక్ పరంగా విద్యార్థి తన అవగాహన స్థాయిని తెలుసుకునే అవకాశం చిక్కుతుంది.
 
  
  తద్వారా లోపాలను సరిదిద్దుకొని పరీక్షలకు పక్కాగా సిద్ధం కావచ్చు. చాలా విభాగాల్లో అకడమిక్ కమ్యూనికేషన్‌లో జర్నల్స్ ప్రచురించడమనేది కీలకంగా మారింది. ఏదైనా పేపరు సమర్పించాలంటే దానికి.. . కొన్ని నిర్దిష్ట నిబంధనలున్నాయి. విద్యార్థులు వాటిని అధ్యయనం చేస్తే పేపర్లు ఎలా రాయాలో, ఎలా సమర్పించాలో తెలుసుకోవచ్చు. అప్పుడే మంచి పరిశోధనా వ్యాసాలు రాయగలుగుతారు. ఈ నేపథ్యంలో పబ్లికేషన్‌కు సంబంధించి ప్రెజెంటేషన్‌ను ఒక ప్రాథమిక దశగా పేర్కొనవచ్చు. సమావేశాల్లో ఎలా మాట్లాడాలో అవగాహన ఏర్పడుతుంది.
 
  
  అంతేకాకుండా భవిష్యత్ ఉద్యోగాన్వేషణ, కెరీర్‌లోనూ మేలు కలుగుతుంది. జాబ్ ఇంటర్వ్యూల్లోనూ మీ ప్రెజెంటేషన్ స్కిల్స్ మెరుగవుతాయి. పేపర్ ప్రెజంటేషన్ల ద్వారా విషయాలను సులభంగా అర్థం చేసుకోవచ్చు.
  
  
  ప్రెజెంటేషన్ ప్రభావవంతంగా ఉండలాంటే.. 
  ఆకర్షణీయమైన స్లైడ్స్‌ను రూపొందించుకోవాలి. ప్రెజెంటేషన్‌లో పేరాగ్రాఫుల కొద్దీ రాయడం ద్వారా ప్రయోజనం ఉండదు. చెప్పాల్సిన అంశం క్లుప్తంగా.. . పాయింట్ల రూపంలో ఉండాలి.
  ఎన్ని స్లైడ్‌లు రూపొందించుకోవాలి అనే విషయంలో కూడా స్పష్టతతో ఉండాలి. ఉదాహరణకు 40 నిమిషాల ప్రెజెంటేషన్‌లో 40 స్లైడ్స్ ఉండడమనేది చూసే వారికి ఇబ్బంది కలిగిస్తుంది. కాబట్టి ఉన్న సమయాన్ని వినియోగించుకుంటూ మరీ ఎక్కువ, తక్కువ కాకుండా మధ్యస్థ సంఖ్యలో ఉండే విధంగా స్లైడ్స్‌ను రూపొందించుకోవాలి.
  ప్రెజెంటేషన్‌లో ఇంట్రడక్షన్, మిడిల్, కన్‌క్లూజన్ వంటి అంశాలు ఉండే విధంగా చూసుకోవాలి. ప్రతి స్లైడ్ లోనూ విషయం క్లుప్తంగా, పాయింట్ల వారీగా ఉండాలి. పేరాలకొద్దీ రాస్తే మీ ప్రెజెంటేషన్‌ను వినేవారికి చదివే ఓపిక ఉండదు.
  ప్రెజెంటేషన్‌‌సకు సంబంధించిన రెఫరెన్సులన్నింటినీ ఒకచోటే పేర్కొంటే మంచిది. అవి కూడా పరిమిత సంఖ్యలో ఉండేలా జాగ్రత్త పడాలి.
  ప్రెజెంటేషన్‌లో స్పెల్లింగు తప్పులు, ఇంగ్లిషు గ్రామర్ తప్పులు లేకుండా స్పెల్ చెక్ చేయాలి.
  
 డాక్టర్ కె.సుధాకర్ రెడ్డి,
  ప్రొఫెసర్ అండ్ హెడ్ (మెకానికల్), ఎంజీఐటీ, హైదరాబాద్


 దేశంలో సినీ పరిశ్రమ తొమ్మిది శాతం వార్షిక వృద్ధితో పయనిస్తూ, 2015 నాటికి మార్కెట్ విలువ 2.8 బిలియన్ డాలర్లకు చేరుకోనున్నట్లు అంచనాలు వెలువడ్డాయి. ఇలా వినోద ప్రపంచం శరవేగంగా విస్తరిస్తూ నవ తరానికి నయా అవకాశాలను అందిస్తోంది. సినిమాను ఒక దృశ్య కావ్యంలా.. రమణీయ రంగుల చిత్రంలా మలచడంలో సాంకేతిక నిపుణుల పాత్ర కీలకం. అక్షరాలను అద్భుత చిత్రంలా మార్చే సినిమాటోగ్రఫీలోనూ, ముడి చిత్రాన్ని ప్రేక్షకులు మెచ్చేలా తీర్చిదిద్దే వీడియో ఎడిటింగ్‌లోనూ అద్భుత అవకాశాలున్నాయి.
  
  
  మీడియా రంగం విస్తరిస్తున్న నేపథ్యంలో సినిమాటోగ్రఫీకు క్రేజ్ పెరిగింది. వ్యాపారపరంగా, వినోదపరిశ్రమలోనూ అవకాశాలు వస్తున్నాయి. అయితే కేవలం ఏదో కోర్సు నేర్చుకుని ఈ రంగంలోకి వద్దామనుకుంటే పొరపాటే. ఎందుకంటే ఇక్కడ నేర్చుకున్న విద్య, సాధించిన మార్కులకంటే కూడా ప్రతిభకే పట్టం.
  
  అందుబాటులో ఎన్నో కోర్సులు:
  సినిమాటోగ్రఫీ, వీడియో ఎడిటింగ్‌లో ఎన్నో కోర్సులు అందుబాటులో ఉన్నాయి. షార్ట్‌టర్మ్ కోర్సుల నుంచి పీజీ కోర్సుల వరకు పలు ఇన్‌స్టిట్యూట్‌లు ఈ కోర్సులను అందిస్తున్నాయి. సాధారణంగా షార్ట్‌టర్మ్ కోర్సుల వ్యవధి 12 వారాల నుంచి ఆరు నెలల వరకు ఉంటుంది. డిప్లొమా, పీజీ డిప్లొమా, బ్యాచిలర్ డిగ్రీల కోర్సుల వ్యవధి మూడేళ్లు. కాగా పీజీ కోర్సుల వ్యవధి రెండేళ్లు.
  
  ప్రవేశం ఇలా:
  ప్రవేశాలకు విద్యా సంస్థలు వేర్వేరు విధానాలను పాటిస్తున్నాయి. కొన్ని ఇన్‌స్టిట్యూట్లు అకడమిక్ మెరిట్ ఆధారంగా ప్రవేశాలు కల్పిస్తుంటే.. ప్రముఖ సంస్థలు ప్రవేశపరీక్ష, ఇంటర్వ్యూల ద్వారా అడ్మిషన్స్ ఇస్తున్నాయి.
  
  కావాల్సిన స్కిల్స్:
  లేటెస్ట్ టెక్నాలజీపై పట్టు ఉండాలి.
  సృజనాత్మకత
  ఫొటోగ్రఫీ, పెయింటింగ్‌లపై ఆసక్తి ఉండాలి.
  ఎక్కడికైనా ప్రయాణించడానికి సిద్ధంగా ఉండాలి.
  ఓర్పు, సహనం ఉండాలి.
  ఇంటర్‌పర్సనల్ స్కిల్స్
  
  అనుకూలతలు:
  సమాచార సాంకేతిక రంగం శరవేగంగా విస్తరిస్తోంది. దీంతో అపార అవకాశాలు అందిపుచ్చుకోవచ్చు.
  భారీ స్థాయిలో వేతనాలు పొందొచ్చు.
  కష్టించే గుణం ఉంటే అంతర్జాతీయ స్థాయిలో పేరు ప్రఖ్యాతలు గడించొచ్చు.
  
  ప్రతికూలతలు:
  రోజులో ఏ సమయంలోనైనా పనిచేయాల్సి ఉంటుంది.
  ఎక్కువ పనిగంటలు
  మారుమూల ప్రదేశాలకు కూడా వెళ్లాల్సి రావడం
  మిగిలిన కోర్సులతో పోల్చుకుంటే ఖర్చు ఎక్కువ
  
  పనిగంటలు:
  సాధారణంగా ఎనిమిది గంటలపాటు (ఉదయం 10 గంటల నుంచి సాయంత్రం ఆరు గంటల వరకు) విధులు నిర్వహించాలి. షిప్టులవారీగా, ఒక్కోసారి రాత్రిళ్లు పనిచేయాల్సి ఉంటుంది.
  కెరీర్:
  సినిమాటోగ్రఫీ, ఎడిటింగ్ కోర్సులు పూర్తిచేసినవారికి అపార అవకాశాలు ఎదురుచూస్తున్నాయి. దేశీయ సంస్థలకు తోడుగా విదేశీ సంస్థలు మనదేశంలో అడుగుపెడుతున్నాయి. హాలీవుడ్ తర్వాత భారతీయ సినీ పరిశ్రమ అతిపెద్దది. సగటున ఏటా 200 సినిమాల వరకు విడుదల అవుతున్నాయి. వీటిల్లో సినిమాటోగ్రాఫర్‌గా, వీడియో ఎడిటర్‌గా అవకాశాలు పొందొచ్చు.
  
  టీవీ చానెళ్లు కూడా భారీ స్థాయిలో ఏర్పాటవుతున్నాయి. వీటిల్లోనూ ఉద్యోగాలు పొందొచ్చు. ప్రత్యేకతను కోరుకుంటే యానిమేటెడ్, గ్రాఫిక్స్ ఆధారిత సినిమాల్లోనూ కెరీర్ వెతుకోవచ్చు. ఇంకా యానిమల్ ప్లానెట్, డిస్కవరీ, నేషనల్ జియోగ్రాఫిక్, హిస్టరీ 18 వంటి చానెళ్లలోనూ అవకాశాలుంటాయి. సినిమాటోగ్రాఫర్లు ఫ్యాషన్ ఇండస్ట్రీ, హాస్పిటాలిటీ, టూరిజం రంగాల్లో వివిధ హోదాల్లో జాబ్స్ పొందొచ్చు.
  
  ఉద్యోగాలిక్కడ:
  ఫిల్మ్ ప్రొడక్షన్ యూనిట్స్
  టీవీ చానెళ్లు
  వీడియో ఇండస్ట్రీస్
  స్టూడియోలు
  డాక్యుమెంటరీ కంపెనీలు
  వీడియో మ్యూజిక్ కంపెనీలు
  అడ్వర్టైజింగ్ కంపెనీలు
  యానిమేటెడ్, మల్టీమీడియా కంపెనీలు
  
  వేతనాలు:
  ఫ్రీలాన్స్ సినిమాటోగ్రాఫర్‌గా పనిచేసేవారు రోజుకు రూ.5,000 - రూ.10,000 వరకు పొందొచ్చు. అసిస్టెంట్ సినిమాటోగ్రాఫర్లు ప్రారంభంలో నెలకు రూ.15,000 - 20,000 వరకు ఆర్జించొచ్చు. ఈ రంగంలో కొన్నేళ్ల అనుభవం తర్వాత ఆదాయానికి ఆకాశమే హద్దు. సృజనాత్మకత, మంచి పనితీరు ఉన్నవారు నెలకు రూ.లక్షల్లో సంపాదిస్తున్నారు.
  
  
  కోర్సులు.. అందిస్తున్న సంస్థలు
  మన రాష్ట్రంలో:
  రామానాయుడు ఫిల్మ్ స్కూల్ - హైదరాబాద్
  కోర్సు: ఎంఎఫ్ టెక్
  (ఫిల్మ్ అండ్ టెలివిజన్ సినిమాటోగ్రఫీ)
  వ్యవధి: రెండేళ్లు
  అర్హత: గుర్తింపు పొందిన యూనివర్సిటీ నుంచి ఏదైనా బ్యాచిలర్ డిగ్రీ ఉత్తీర్ణత.
  షార్ట్‌టర్మ్ కోర్సులు:
  డిజిటల్ సినిమాటోగ్రఫీ
  ఎడిటింగ్
  వ్యవధి: సెమిస్టర్
  అర్హత: 10+2 ఉత్తీర్ణత.
  వెబ్‌సైట్: http://ramanaidufilmschool.net/
  
  అన్నపూర్ణ ఇంటర్నేషనల్ స్కూల్ ఆఫ్ ఫిల్మ్+మీడియా - హైదరాబాద్
  షార్ట్ కోర్సులు:
  డీఎస్‌ఎల్‌ఆర్ ఫొటోగ్రఫీ/సినిమాటోగ్రఫీ
  వ్యవధి: 12 వారాలు
  ఇంట్రడక్షన్ టు ఎడిటింగ్
  వ్యవధి: 12 వారాలు
  ఇంట్రడక్షన్ టు సినిమాటోగ్రఫీ (ఫిల్మ్+టీవీ)
  వ్యవధి: 10 వారాలు
  వెబ్‌సైట్: www.aisfm.edu.in
  మన దేశంలో:
  ఫిల్మ్ అండ్ టెలివిజన్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఇండియా (ఎఫ్‌టీఐఐ) - పుణే
  కేంద్ర సమాచార ప్రసార మంత్రిత్వశాఖ ఆధ్వర్యంలోని స్వతంత్ర ప్రతిపత్తి ఉన్న సంస్థ ఎఫ్‌టీఐఐ. ఇది అందించే కోర్సులకు మంచి పేరుంది.
  కోర్సులు: పీజీ డిప్లొమా ఇన్ సినిమాటోగ్రఫీ, పీజీ డిప్లొమా ఇన్ ఎడిటింగ్
  వ్యవధి: మూడేళ్లు
  అర్హత: బ్యాచిలర్ డిగ్రీ ఉత్తీర్ణత
  పోస్ట్‌గ్రాడ్యుయేట్ సర్టిఫికెట్ కోర్స్ ఇన్ ఎలక్ట్రానిక్
  సినిమాటోగ్రఫీ (టెలివిజన్)
  పోస్ట్‌గ్రాడ్యుయేట్ సర్టిఫికెట్ కోర్స్ ఇన్ వీడియో
  ఎడిటింగ్ (టెలివిజన్)
  వ్యవధి: ఏడాది
  అర్హత: బ్యాచిలర్ డిగ్రీ
  ఎంపిక విధానం: ప్రవేశపరీక్ష, ఇంటర్వ్యూ ద్వారా
  స్కాలర్‌షిప్స్: ప్రవేశపరీక్షలో, అకడమిక్ ఎగ్జామ్స్‌లో ప్రతిభ చూపినవారికి స్కాలర్‌షిప్స్ కూడా అందిస్తారు
  వెబ్‌సైట్: www.ftiindia.com
  సత్యజిత్ రే ఫిల్మ్ అండ్ టెలివిజన్ ఇన్‌స్టిట్యూట్
  -కోల్‌కతా
  కోర్సులు: పోస్ట్‌గ్రాడ్యుయేట్ ప్రోగ్రామ్ ఇన్ సినిమాలో భాగంగా సినిమాటోగ్రఫీ, ఎడిటింగ్ కోర్సులను అందిస్తోంది.
  వ్యవధి: మూడేళ్లు
  అర్హత: గుర్తింపు పొందిన యూనివర్సిటీ నుంచి ఏదైనా బ్యాచిలర్ డిగ్రీ.
  ఎంపిక: ప్రవేశపరీక్ష, వైవా, వైద్య పరీక్షల ద్వారా
  వెబ్‌సైట్: http://srfti.ac.in/
  రూప కళా కేంద్రో - కోల్‌కతా
  కోర్సు: పీజీ డిప్లొమా ఇన్ ఎడిటింగ్
  వెబ్‌సైట్: www.kendroonline.org
  డిజిటల్ అకాడమీ - ది ఫిల్మ్ స్కూల్ - ముంబై
  కోర్సులు: పీజీ డిప్లొమా ఇన్ సినిమాటోగ్రఫీ, ఫిల్మ్ అండ్ టెలివిజన్ ఎడిటింగ్
  వెబ్‌సైట్: www.dafilmschool.com
  
  ప్రతిభకు మాత్రమే పట్టం
  దిగ్విజయంగా కోర్సు పూర్తికాగానే అవకాశాలు వెతుక్కుంటూ రావనేది గమనించాలి. దీన్ని కెరీర్‌గా ఎంచుకోవాలనుకునే వారికి సృజనాత్మకత, సమయస్ఫూర్తి రెండూ అవసరమే. చిత్రీకరణ సమయంలో అప్పటి వరకు కనిపించిన వెలుగు మాయమవుతుంది. అకస్మాత్తుగా వర్షంపడి లైటింగ్‌లో మార్పులు వస్తాయి. ఆయా సమయాలకు అనుగుణంగా వ్యవ వహరించే ఓర్పు, నేర్పు కావాలి.
  
  హైదరాబాద్‌లో జె.ఎన్.ఏ.ఎఫ్.యు., వెంకటేశ్వరా ఫైన్ ఆర్ట్స్ కళాశాలల్లో ఫొటోగ్రఫీ కోర్సులున్నాయి. ఢిల్లీ, కోల్‌కతా, చెన్నై, బెంగళూరు, పుణె వంటి నగరాల్లోనూ ఇన్‌స్టిట్యూట్స్ ఉన్నాయి. కోర్సు పూర్తిచేశాక కమర్షియల్, యాడ్‌ఏజెన్సీ, డాక్యుమెంటరీ, షార్ట్‌ఫిల్మింగ్, సినిమా, సీరియల్స్, ఎంటర్‌టైన్‌మెంట్ ఇలా నచ్చిన రంగాన్ని ఎంచుకోవచ్చు. ప్రతిభను ప్రదర్శించగలిగితే సినీరంగంలో స్థిరపడొచ్చు.
  
  జె.ప్రభాకర్‌రెడ్డి,
  సినిమాటోగ్రాఫర్ (ప్రేమ కథా చిత్రమ్ డెరైక్టర్)
  
  విదేశాల్లో ఇలా..
  లాస్‌ఏంజెల్స్‌లోని న్యూయార్క్ ఫిల్మ్ అకాడెమీ (ఎన్‌వైఎఫ్‌ఏ)లో ఈ కోర్సులు అందుబాటులో ఉన్నాయి. ఇక్కడ.. థియరీ కంటే ప్రాక్టికల్స్‌కు ఎక్కువ ప్రాధాన్యతనిస్తారు. విద్యార్థులు తరగతి గది పాఠాల ద్వారా కంటే ప్రత్యక్ష అనుభవం ద్వారానే ఎక్కువ పరిజ్ఞానం పొందుతారనే ఉద్దేశంతో ప్రాక్టికల్స్‌కు ప్రాధాన్యతనిస్తూ ఈ కోర్సులను రూపొందించారు. కెమెరాల వినియోగంతో సినిమాటోగ్రఫీని, ఫైనల్ కట్ ప్రో (ఎఫ్‌సీపీ) ప్రక్రియ ద్వారా ఎడిటింగ్‌ను క్షుణ్నంగా నేర్చుకునేందుకు తగిన సమయం ఉంటుంది.
  
  అనుభవజ్ఞులైన ఇన్‌స్ట్రక్టర్లు విలువైన సలహాలు, సూచనలిస్తుంటారు. సినిమాటోగ్రఫీ ఉత్సాహంగా సాగిపోయే కోర్సు. ఎడిటింగ్ కూడా ఎంజాయ్ చేస్తూ నేర్చుకోవచ్చు. పగలు వేరే ఉద్యోగం చేస్తూ సాయంత్రం ఖాళీ సమయంలో నేర్చుకునేందుకు ఇవి ఉత్తమ కోర్సులని చాలా మందికి సూచించాను. ఎన్‌వైఎఫ్‌ఏలో ఫుల్‌టైమ్ కరికులమ్ కూడా అందుబాటులో ఉంది.
  
  భారత్‌లో అవకాశాలు..
  భారతీయ చలనచిత్ర పరిశ్రమ ఎడిటింగ్ విషయంలో ఇప్పుడిప్పుడే అవిడ్ సాఫ్ట్‌వేర్ నుంచి ఫైనల్ కట్ ప్రో ప్రక్రియలోకి అడుగులేస్తోంది. సినిమా పరిశ్రమ దినదినాభివృద్ధి చెందుతుండటం, డి జిటల్ కెమెరాలు, స్మార్ట్‌ఫోన్‌లతోనే షార్ట్ ఫిల్మ్‌లను విరివిగా రూపొందిస్తుండటంతో సినిమాటోగ్రాఫర్లు, ఎడిటర్లకు విస్తృత అవకాశాలు లభిస్తున్నాయి. అమెరికాలో ఎన్‌వైఎఫ్‌ఏతోపాటు ఈ కోర్సులను అందిస్తున్న యూనివర్సిటీలు..
  
  1.న్యూయార్క్ యూనివర్సిటీ టిస్చ్ స్కూల్ ఆఫ్ ఆర్ట్స్
  2.కాలిఫోర్నియా ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ద ఆర్ట్స్ స్కూల్ ఆఫ్ ఫిల్మ్/వీడియో
  3.యూసీఎల్‌ఏ స్కూల్ ఆఫ్ థియేటర్, ఫిల్మ్ అండ్ టెలివిజన్
  4.యూనివర్సిటీ ఆఫ్ చికాగో
  5.వాండర్‌బిల్ట్ యూనివర్సిటీ
  - కిరణ్ మీగడ
  ఫిల్మ్ మేకర్, ఎన్‌వైఎఫ్‌ఏ అలుమ్ని


 భారీ రిక్రూట్‌మెంట్‌కు తెర లేచింది.. రాష్ట్ర చరిత్రలోనే అతి ఎక్కువ మంది అభ్యర్థులు హాజరయ్యే అవకాశం ఉన్న వీఆర్‌ఏ (విలేజ్ రెవెన్యూ అసిస్టెంట్), వీఆర్‌వో (విలేజ్ రెవెన్యూ ఆఫీసర్) పోస్టుల భర్తీ కోసం షెడ్యూల్ వెలువడింది.. ప్రభుత్వ పాలనలో కీలక పాత్ర పోషించే రెవెన్యూ విభాగంలో పోస్టులు.. సొంత జిల్లాలోనే విధులు నిర్వహించే వెసులుబాటు ఉండడంతో లక్షలాది అభ్యర్థులు ఈ ఉద్యోగాలకు దరఖాస్తు చేసుకునే అవకాశం ఉంది.. ఈ నేపథ్యంలో వీఆర్‌ఏ,వీఆర్‌వో పోస్టుల భర్తీ,  ప్రిపరేషన్ సంబంధిత వివరాలు..
 
  
  రాష్ట్ర ప్రభుత్వానికి ఆదాయం సమకూర్చే కీలక విభాగాల్లో ఒకటి కావటం.. గ్రామ స్థాయి నుంచి జిల్లా స్థాయి వరకు నిర్వర్తించాల్సిన విధులు ఎక్కువగా ఉండటం.. క్రమంగా ఉద్యోగుల పదవీ విరమణ కారణంగా.. అన్ని విభాగాల కంటే రెవెన్యూ విభాగంలో ఉద్యోగుల అవసరం పెరుగుతోంది.. ముఖ్యంగా క్షేత్ర స్థాయిలో విధులు నిర్వహించే వీఆర్‌ఏ, వీఆర్‌వో కీలకం కావటంతో.. గతేడాది దాదాపు ఏడు వేల వీఆర్‌ఏ, వీఆర్‌వో పోస్టులను ప్రభుత్వం భర్తీ చేసింది. ప్రస్తుతం కూడా ఆ తరహాలోనే భారీ స్థాయిలో పోస్టుల భర్తీకి షెడ్యూల్‌ను  విడుదల చేసింది.
  
 
  నియామకం ఇలా:
  తాజాగా భర్తీ చేసే మొత్తం పోస్టుల సంఖ్య 5,962. ఇందులో 1,657 వీఆర్‌వో, 4,305 వీఆర్‌ఏ పోస్టులు. స్థానికత (లోకల్) నిర్ధారణ విషయానికొస్తే, వీఆర్‌వో పోస్టులను జిల్లా యూనిట్‌గా, వీఆర్‌ఏ పోస్టులను రెవెన్యూ గ్రామం యూనిట్‌గా భర్తీ చేస్తారు. వీఆర్‌వో పోస్టులకు ఎంపికైన అభ్యర్థులకు జిల్లాలో ఎక్కడైనా పోస్టింగ్ ఇస్తారు. వీఆర్‌ఏ భర్తీలో మాత్రం మార్పు చోటు చేసుకుంది.
 
  
  ఇంతకుముందు మండలంలోని ఏగ్రామస్తులైనా ఖాళీలను బట్టి వీఆర్‌ఏ పోస్టులకు దర ఖాస్తు చేసుకునే వెసులుబాటు ఉండేది. కానీ ఈ నోటిఫికేషన్ నుంచి వీఆర్‌ఏ పోస్టులు ఏయే గ్రామాల్లో ఖాళీలు ఉంటాయో.. ఆయా గ్రామాల వారే ఆ పోస్టులకు అర్హులవుతారు. ఇతర గ్రామస్తులు వీఆర్‌ఏలుగా నియమితులైతే గ్రామం గురించి పూర్తి సమాచారం ఉండదనే ఉద్దేశంతో ఇటీవల రెవెన్యూ శాఖ ఈ మేరకు సవరణ చేసింది.
 
  
  అర్హత:
  వీఆర్‌వోలకు ఇంటర్ లేదా సాంకేతిక విద్యాశాఖ గుర్తింపు ఉన్న మూడేళ్ల డిప్లొమా కోర్సు ఉత్తీర్ణులై ఉండాలి. వీఆర్‌ఏలకు పదో తరగతి లేదా తత్సమాన పరీక్షలో ఉత్తీర్ణులు.
 
  
  వయసు:
  వీఆర్‌వోలకు 18 నుంచి 36 సంవత్సరాల వయోపరిమితి కాగా, ఎస్సీ, ఎస్టీ, బీసీలకు 41 ఏళ్లు, వికలాంగులకు 46 ఏళ్లు, మాజీ సైనికులకు 39 ఏళ్ల వరకు సడలింపు ఇచ్చారు. వీఆర్‌ఏలకు 18 నుంచి 37 సంవత్సరాలు కాగా, ఎస్సీ, ఎస్టీ, బీసీలకు 42, వికలాంగులకు 47, మాజీ సైనికులకు 40 ఏళ్ల వరకు సడలింపు ఉంది.
 
  
  పరీక్ష ఫీజు:
  రూ. 300 కాగా, ఎస్సీ, ఎస్టీ అభ్యర్థులు రూ.150 చెల్లించాలి. వికలాంగులకు పూర్తి మినహాయింపు ఉంది.
  దరఖాస్తు విధానం: దరఖాస్తులను ఈసేవ, మీసేవ, ఏపీ ఆన్‌లైన్ కేంద్రాల్లో అందుబాటులో ఉంచుతారు.
 
  
  పరీక్ష విధానం:
  పరీక్ష 100 మార్కులకు ఉంటుంది. ప్రశ్నలన్నీ ఆబ్జెక్టివ్ విధానంలో ఉంటాయి. నెగిటివ్ మార్కులు ఉండవు. సిలబస్ ఒకటే అయినా.. ప్రశ్నల క్లిష్టత స్థాయిలో తేడా ఉంటుంది. వీఆర్‌వో పోస్టులకు ప్రశ్నపత్రం ఇంటర్మీడియెట్, వీఆర్‌ఏలకు పదోతరగతి స్థాయిలోనూ ఉంటుంది. ప్రశ్నపత్రాన్ని తెలుగు, ఇంగ్లిష్, ఉర్దూ భాషల్లో రూపొందిస్తారు.
 
  
  వివరాలు..
 విభాగం    మార్కులు
 జనరల్ స్టడీస్     60
 అర్థమెటిక్ స్కిల్స్     30
 లాజికల్ స్కిల్స్     10
  జనరల్ స్టడీస్‌లో సగం ప్రశ్నలు ( 60 ప్రశ్నల్లో 30) గ్రామీణ ప్రాంతాలు, అక్కడి ప్రజల జీవన విధానంపై అవగాహనను పరీక్షించేవిగా ఉంటాయి.
 
  
  షెడ్యూల్ ఇలా
  నోటిఫికేషన్ జారీ    : డిసెంబర్ 28, 2013
  దరఖాస్తు గడువు    : జనవరి 12, 2014
  నెట్‌లో దరఖాస్తు గడువు    : జనవరి 13, 2014
  హాల్ టికెట్ల జారీ    : 2014, జనవరి 19 నుంచి
  పరీక్ష తేదీ    : ఫిబ్రవరి 2, 2014
  (వీఆర్‌వోలకు ఉదయం, వీఆర్‌ఏలకు మధ్యాహ్నం)
  ప్రాథమిక ‘కీ’ వెల్లడి    : ఫిబ్రవరి 4, 2014
  తుది ‘కీ’ వెల్లడి    : ఫిబ్రవరి 10, 2014
  ఫలితాల ప్రకటన    : ఫిబ్రవరి 20, 2014
  నియామక పత్రాల జారీ    : 2014, ఫిబ్రవరి 26 నుంచి
  
  
  
  సిలబస్-ప్రిపరేషన్ 
  జనరల్ స్టడీస్:
  సిలబస్‌ను గ మనిస్తే.. అత్యధికంగా జనరల్ స్టడీస్‌కు వెయిటేజీ ఇచ్చారు. ఇందులో భూగోళ శాస్త్రం, చరిత్ర, అర్థ శాస్త్రం, పౌర శాస్త్రం, జీవశాస్త్రం, భౌతిక-రసాయన శాస్త్రం నుంచి ప్రశ్నలు వస్తాయి. చరిత్రలో ప్రశ్నలు విషయ ప్రధానంగా ఉంటాయి. కాబట్టి ఎక్కువ సార్లు పునశ్చరణ చేసుకోవడం మంచిది. హైస్కూల్ స్థాయి వరకు ఉన్న అంశాలను చదవడం మంచిది. భూగోళ శాస్త్ర విషయానికొస్తే.. గ్రామీణ నేపథ్యం, వ్యవసాయం, ఆనకట్టలు, స్థానిక ప్రత్యేకతలు, సాగు మొదలైన అంశాల చుట్టు ఉంటున్నాయి. అర్థశాస్త్రంలో అభివృద్ధి సంక్షేమ కార్యక్రమాలపై దృష్టి సారించాలి. ఈ క్రమంలో కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు అమలు చేస్తున్న పథకాలు ప్రారంభించిన సంవత్సరాలు, లక్ష్యం, ప్రాతిపదికలను మొదలైన అంశాలను అధ్యయనం చేయాలి.
  
  
 ఇందుకోసం కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు విడుదల చేసే ప్రకటనలను, కరపత్రాలను జాగ్రత్తగా పరిశీలించాలి. జిల్లా కేంద్ర సమాచార కేంద్రాల్లోనూ ఇవి లభ్యమవుతాయి. ఆర్థిక అంశాలను భూగోళ శాస్త్రంతో అనుసంధానం చేసుకుని చదవడం ప్రయోజనకరంగా ఉంటుంది. పౌరశాస్త్రం విషయానికొస్తే అధిక శాతం ప్రశ్నలు పంచాయతీరాజ్ వ్యవస్థపై వస్తున్నాయి. ఈ క్రమంలో మూడంచెల పంచాయతీ వ్యవస్థ, నిర్మాణం, విధులు, 73,74వ రాజ్యాంగ సవరణలు, రాజ్యాంగ ప్రతిపత్తి, రాష్ట్ర ప్రభుత్వ పరిపాలన, ఈగవర్నెన్స్, రెవెన్యూ పరిపాలన, వివిధ స్థాయిల్లో ఉన్న అధికారులు-అధికారాలు-విధుల గురించి సమగ్రంగా తెలుసుకోవాలి.
  
 ఇందుకోసం హైస్కూల్ స్థాయి వరకు ఉన్న పౌర శాస్త్రం అంశాలను చదవడం ఉపయుక్తం. అంతేకాకుండా సంబంధిత అంశాలపై సమకాలీనంగా చోటు చేసుకుంటున్న పరిణమాలపై అప్‌డేట్‌గా ఉండాలి. జీవశాస్త్రంలో విజ్ఞానశాస్త్ర చరిత్ర, సూక్ష్మ జీవులు, మొక్కలు, జంతువులు, మానవ శరీరం ఆరోగ్యం, పశు సంవర్థనం, జీవన విధానాలు, పోషణ, నియంత్రణ సమన్వయం వంటి అంశాలపై దృష్టి సారించాలి. జీవశాస్త్రంలో ఎక్కువగా ప్రజారోగ్యంపై ప్రశ్నలు వస్తున్నాయి. ఈ నేపథ్యంలో వ్యాధులు, కారణాలు, నివారణ, పోషణ వంటి అంశాలపై పట్టు సాధించాలి. భౌతిక-రసాయ శాస్త్రంలో ప్రశ్నలు ఎక్కువగా అనువర్తిత విధానంలో ఉంటాయి. నిత్య జీవితంలో సైన్స్ అండ్ టెక్నాలజీ, సమకాలీన ఆవిష్కరణలను ప్రత్యేకంగా అధ్యయనం చేయాలి. కరెంట్ అఫైర్స్‌లో ప్రభుత్వ పథకాలు, విద్య, ఆరోగ్యం, జనాభా, పేదరికం, పారిశ్రామిక రంగం, రాజకీయంగా జాతీయంగా, అంతర్జాతీయంగా చోటు చేసుకున్న ముఖ్య సంఘటనలను అధ్యయనం చేయాలి.
 
  
  అర్థమెటిక్ స్కిల్స్:
  ఇందులో ప్రశ్నలు అనువర్తిత విధానంలో ఉంటాయి. భాజనీయత సూత్రాలు, సరాసరి, కాలం-పని, ఎత్తులు-దూరాలు, లాభనష్టాలు, వడ్డీ, శాతం, క్షేత్రమితి,, వైశాల్యం మొదలైన అంశాలపై ప్రశ్నలు వస్తాయి. ఈ విభాగంలో మెరుగైన మార్కులు సాధించాలంటే వీలైనంత ఎక్కువగా మాదిరి ప్రశ్నలను ప్రాక్టీస్ చేయాలి. సమస్యను అవగాహన చే సుకునే నేర్పు పెంపొందించుకోవాలి. సందర్భానుసారం సూత్రాలను ఉపయోగించే విధంగా అవగాహన స్థాయిని పెంచుకోవాలి. ఆరు, ఏడు, ఎనిమిది తరగతుల్లోని గణిత శాస్త్ర అంశాలను అంశాల వారీగా ప్రాక్టీస్ చేయడం లాభిస్తుంది.
 
  
  లాజికల్ స్కిల్స్:
  ఇందులో కోడింగ్/డీకోడింగ్, పోలికలు, బంధాలు, సంఖ్య శ్రేణులు, అక్షర శ్రేణులు, భిన్న లక్షణాల నిర్ధారణ, దిశ నిర్ధారణ, క్యాలెండర్, నాన్-వెర్బల్ రీజనింగ్ వంటి అంశాల నుంచి ప్రశ్నలు వస్తాయి. ఈ విభాగంలో మెరుగైన మార్కులు సాధించాలంటే మౌలిక భావనను అవగాహన చేసుకుని మాదిరి ప్రశ్నలను ప్రాక్టీస్ చేయాలి. విషయ సంగ్రహణ, సామర్థ్యం, తర్కబద్ధంగా ఆలోచించడం వంటి నైపుణ్యాలాధారంగా సమాధానాన్ని గుర్తించే సామర్థ్యాన్ని పెంపొందించుకోవాలి. మాదిరి ప్రశ్నపత్రాలను నిరంతరంగా సాధన చేస్తూ ఉండాలి.
 
  
 నిర్దేశించిన సిలబస్ కాకుండా జనరల్ నాలెడ్జ్‌పై కూడా కొన్ని ప్రశ్నలు వచ్చే అవకాశం ఉంది. ప్రతి సబ్జెక్ట్‌లో విశిష్టత కలిగిన కొన్ని సార్వత్రిక అంశాలు ఉంటాయి. ఉదాహరణకు విజ్ఞాన శాస్త్ర ప్రగతిని మార్చిన ఆవిష్కరణ ఏది (సమాధానం-చక్రం)? మొదటి జీవశాస్త్ర వేత్త (ఆరిస్టాటిల్)? అతి చిన్నవి, పెద్దవి, మొట్టమొదటి వారు, చివరి వారు మొదలైన అంశాలను అడగవచ్చు.
  
  ప్రత్యేకంగా:
  జనరల్ స్టడీస్‌లో సగం ప్రశ్నలు గ్రామీణ ప్రాంత నేపథ్యానికి కేటాయించారు. కాబట్టి మొత్తం సిలబస్‌ను దృష్టిలో ఉంచుకుని గ్రామీణ నేపథ్యంతో ముడిపడి ఉన్న అంశాలను అన్వయించుకొని చదువుకోవాలి. ఇటువంటి అంశాలు చాలా వరకు భూగోళ శాస్త్రం, పౌర శాస్త్రం, అర్థ శాస్త్రం, జీవశాస్త్రంలో కనిపిస్తాయి. కాబట్టి వాటిని ప్రత్యేకంగా అధ్యయనం చేయాలి. అంతేకాకుండా గ్రామీణాభివృద్ధి, వ్యవసాయ రంగాన్ని దృష్టిలో ఉంచుకుని కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు ప్రారంభించిన పథకాల గురించి సమగ్రంగా అవగాహన పెంచుకోవాలి.
  
 
  జిల్లాల వారీగా పోస్టులు..
      జిల్లా    వీఆర్‌ఏ    వీఆర్‌వో
      శ్రీకాకుళం    176    77
      విజయనగరం    137    90
      విశాఖపట్నం    12    41
      తూర్పు గోదావరి    357    87
      పశ్చిమ గోదావరి    360    51
      కృష్ణా    403    64
      గుంటూరు    425    83
      ప్రకాశం    282    117
      ఎస్‌పీఎస్‌ఆర్ నెల్లూరు    145    48
      చిత్తూరు    188    104
      అనంతపురం    167    64
      వైఎస్సార్ కడప    128    27
      కర్నూలు    176    105
      మహబూబ్‌నగర్    94    103
      కరీంనగర్    223    83
      మెదక్    172    98
      వరంగల్    177    62
      నిజామాబాద్    94    65
      ఆదిలాబాద్    83    53
      ఖమ్మం    105    78
      నల్లగొండ    201    68
      రంగారెడ్డి    158    72
      హైదరాబాద్    42    17
      మొత్తం    4,305    1,657
  
  
  విధులు
  వీఆర్‌వోలు విధి నిర్వహణలో భాగంగా విలేజ్ రెవెన్యూ ఆకౌంట్లు, రికార్డుల నిర్వహణ, నీటితీరువా, భూమిశిస్తుల వసూలు, గ్రామస్థాయిలో పంటల విస్తీర్ణం, ఏయే పంటలు పండుతున్నాయి? పంటల రకాలు? వాటి సరాసరి దిగుబడి నమోదు చేయడం, తుపానులు, కరువు, ఇతర ప్రకృతి వైపరీత్యాలు తలెత్తినప్పుడు గ్రామస్థాయిలో పర్యటించి ప్రజలను అప్రమత్తం చేయడం, నష్ట నివారణకు అవసరమైన ఏర్పాట్లు చేయడం, పై అధికారులకు సమాచారం ఇవ్వడం, క్షేత్రస్థాయిలో పర్యటించి కరువు పరిస్థితులపై నివేదికలు ఇవ్వడం, తుపానుల సమయంలో ప్రాణ, పంట,ఆస్తి నష్టాలను లెక్కగట్టడం, ప్రభుత్వ భూములను పరిరక్షించడం, వాటి రికార్డులను నిర్వహించడం చేయాలి.
 
  
  వీఆర్‌ఏలు అన్ని రకాల విధుల్లో వీఆర్‌వోలకు సహాయకులుగా వ్యవహరిస్తారు. ఈ పోస్టులకు ఎంపికైనవారు తక్కువ కాలంలోనే ప్రమోషన్లు పొందే అవకాశం ఉంది. వీఆర్‌వోగా విధుల్లో చేరినవారు జూనియర్ అసిస్టెంట్, సీనియర్ అసిస్టెంట్, డిప్యూటీ తహసీల్దార్, తహసీల్దార్ పోస్టుల వరకు ఎదగడానికి అవకాశం ఉంటుంది. కనీసం పదేళ్లలో పనితీరు, ఖాళీల ఆధారంగా డిప్యూటీ తహసీల్దార్ స్థాయి వరకు ఎదగొచ్చు. వీఆర్‌ఏగా చేరినవాళ్లు ఆ తర్వాత వీఆర్‌వో, జూనియర్ అసిస్టెంట్, సీనియర్ అసిస్టెంట్, డిప్యూటీ తహసీల్దార్ వరకు పదోన్నతులు పొందొచ్చు.
 
  
  టిప్స్
  పదో తరగతి, ఇంటర్మీడియెట్/తత్సమానం అర్హత పేర్కొన్నప్పటికీ.. పీజీ అర్హత ఉన్న వారు కూడా దరఖాస్తు చేసుకోవచ్చు. కాబట్టి ఈ అంశాన్ని దృష్టిలో ఉంచుకుని ప్రిపరేషన్ సాగించాలి.
  ప్రిపరేషన్‌కు సంబంధించి ఇతరులను అనుసరించకుండా సొంత పద్ధతిని రూపొందించుకోవాలి.
  మార్కెట్లో ప్రతి పుస్తకాన్ని చదవకుండా స్టాండర్డ్ పబ్లికేషన్ పుస్తకాలను ఎంచుకోవాలి.
  సిలబస్‌ను త్వరగా పూర్తి చేయాలనే ఉద్దేశంతో కాకుండా అవగాహనతో సాగాలి.
 
  
  రిఫరెన్స్ పుస్తకాలు
  6-10 సోషల్, సైన్స్, మ్యాథ్స్ పుస్తకాలు.
  మనోరమ ఇయర్ బుక్
  లాజికల్ రీజనింగ్-ఆర్‌ఎస్ అగర్వాల్
 
  
  బి. కృష్ణారెడ్డి, డెరైక్టర్,
  క్లాస్-1 స్టడీ సర్కిల్, హైదరాబాద్


 ఎస్‌బీఐ
  46 మేనేజ్‌మెంట్ ఎగ్జిక్యూటివ్స్ పోస్టులు
  ఆన్‌లైన్ రిజిస్ట్రేషన్‌కు చివరి తేదీ:
  జనవరి 3, 2014
  వివరాలకు:www.sbi.co.in
  ........................................................
  బీఎస్‌ఎఫ్
  వివిధ కేటగిరీల్లో 196 పోస్టులు
  దరఖాస్తుల స్వీకరణకు చివరి తేదీ:
  జనవరి 14, 2014
  వివరాలకు: http://bsf.nic.in/
      ........................................................
  ఆల్ ఇండియా మేనేజ్‌మెంట్ అసోసియేషన్
  వివిధ కేటగిరీల్లో 158 పోస్టులు
  ఆన్‌లైన్ రిజిస్ట్రేషన్‌కు చివరి తేదీ:
  జనవరి 14, 2014
  వివరాలకు:http://jobapply.in/mrpsujob
  ........................................................
  ఆంధ్రప్రదేశ్ గ్రామీణ వికాస్ బ్యాంక్
  మిడిల్ మేనేజ్‌మెంట్, జూనియర్ మేనేజ్‌మెంట్, ఆఫీస్ అసిస్టెంట్ విభాగాల్లో 374 పోస్టులు
  రిజిస్ట్రేషన్‌కు చివరి తేదీ:డిసెంబర్ 30, 2013
  వివరాలకు: www.apgvbank.in
  ........................................................
  ఎయిర్‌ఫోర్స్ కామన్ అడ్మిషన్ టెస్ట్-14
  ఫ్లయింగ్, టెక్నికల్, గ్రౌండ్ డ్యూటీ విభాగాల్లో కమిషన్డ్ ఆఫీసర్ పోస్టుల భర్తీ
  దరఖాస్తుకు చివరి తేదీ: జనవరి 12, 2014
  వివరాలకు:http://careerairforce.nic.in
  ........................................................


 వ్యవసాయ కోర్సులంటే ఇప్పటికీ కొందరు విద్యార్థులకు చిన్నచూపే! కానీ, దశాబ్దాల కిందటే ఆయన ఈ కోర్సుల ఉజ్వల భవిష్యత్తును గుర్తించి.. ఆ దిశగా అడుగులేశారు. అహర్నిశలూ శ్రమిస్తూ ప్రపంచ ప్రఖ్యాత క్రాప్ సైన్స్ సొసైటీ ఆఫ్ అమెరికా నుంచి క్రాప్ సైన్స్ రీసెర్చ్ పురస్కారాన్ని అందుకునే స్థాయికి ఎదిగారు.. ఆయనే ఇక్రిశాట్ జీన్ బ్యాంక్ హెడ్, ప్రిన్సిపల్ సైంటిస్ట్ డాక్టర్ హరి డి.ఉపాధ్యాయ. నేటితరం విద్యార్థులు కొంత విశాల దృక్పథంతో భవిష్యత్తు ప్రణాళికలు రూపొందించుకుంటే, వ్యవసాయ కోర్సుల్లో అద్భుత అవకాశాలు ఉంటాయన్న ఆయన సలహాలు, సక్సెస్ స్పీక్స్..
  
  పంటల శాస్త్రం (క్రాప్ సైన్స్)లో బేసిక్ అండ్ అప్లైడ్ రీసెర్చ్ ఫలితాలు, ఈ రంగంలో సృజనాత్మక నైపుణ్యాల ఆధారంగా క్రాప్ సైన్స్ సొసైటీ ఆఫ్ అమెరికా అవార్డులను అందజేస్తోంది. అంతర్జాతీయ స్థాయిలో శాస్త్రవేత్తలను వడపోసి అవార్డుకు ఎంపిక చేస్తుంది. ఈ అవార్డు నాకు వచ్చిందన్న విషయం తెలిసి చాలా సంతోషించా. అంతర్జాతీయ స్థాయిలో గుర్తింపు రావడమనేది జీవితంలో అత్యున్నత మైలురాయిగా చెప్పగలను.
  
  ప్రస్తుత పరిశోధన ఇదే:
  ఇక్రిశాట్‌లో వేరుశనగ బ్రీడర్ హోదాలో.. వర్షాభావ/అనావృష్టి పరిస్థితుల్లోనూ, చీడపీడలను ఎదుర్కొనే వేరుశనగ రకాల ఉత్పత్తులపై పరిశోధన సాగిస్తున్నాను. ఇది విజయవంతమైతే ప్రధానంగా ఆసి యా, ఆఫ్రికా దేశాల్లోని వ్యవసాయదారులకు ఎంతో ఉపయోగకరంగా ఉంటుంది.
  
  అడుగెందుకు పడింది:
  అలీగఢ్ ముస్లిం యూనివర్సిటీలో బీఎస్సీ చదువుతున్న రోజుల్లో (1974) అఫ్రిది అనే లెక్చరర్ వ్యవసాయ కోర్సుల భవిష్యత్తు గురించి వివరించారు. ముఖ్యంగా ప్లాంట్ బ్రీడింగ్‌కు ఉజ్వల భవిష్యత్తు ఉంటుందని చెప్పారు. దీంతో జీబీ పంత్ యూనివర్సిటీలో ప్లాంట్ బ్రీడింగ్ స్పెషలైజేషన్‌లో ఎమ్మెస్సీలో అడుగుపెట్టాను. ఆ తర్వాత సోయాబీన్ స్పెషలైజేషన్‌లో పీహెచ్‌డీ కూడా పూర్తిచేశాను. ఇది పూర్తయ్యాక ఇక్రిశాట్‌లో పోస్ట్ డాక్టోరల్ ఫెలోషిప్ పూర్తి చేయడం నా జీవిత గమ్యాన్నే మార్చేసింది. కొత్త రకం వంగడాలు, విత్తనాల పరిశోధనలు, ఆవిష్కరణలు వ్యవసాయదారులకు ఎంతో మేలు చేస్తాయి.
  
  క్రాప్ సైన్స్‌కు ప్రాధాన్యం:
  ప్రస్తుతం దేశ వాతావరణ పరిస్థితుల దృష్ట్యా క్రాప్ సైన్స్ కోర్సులు, అందులో పరిశోధనలు, ఆవిష్కరణలకు ప్రాధాన్యం పెరిగింది. క్రాప్ సైన్స్‌లోని ప్లాంట్ బ్రీడింగ్, జెనెటిక్స్, జెనెటిక్ రిసోర్సెస్ వంటి స్పెషలైజేషన్లలో పరిశోధనలు చేస్తే అద్భుత కెరీర్ సొంతమవుతుంది. ఇండియన్ కౌన్సిల్ ఆఫ్ అగ్రికల్చరల్ రీసెర్చ్, ఇండియన్ అగ్రికల్చరల్ రీసెర్చ్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ వంటి ప్రతిష్టాత్మక వ్యవసాయ సంస్థలతోపాటు దేశంలోని చాలా వ్యవసాయ విశ్వవిద్యాలయాల్లో ఈ కోర్సులు అందుబాటులో ఉన్నాయి. క్రాప్ సైన్స్ పరిశోధన ఎంతో ఆసక్తికరంగా ఉంటుంది. వ్యవసాయదారులకు మేలు కలిగించే ఒక కొత్త ఆవిష్కరణ చేసినప్పుడు కలిగే ఆనందం వర్ణించలేనిది.
  
  ప్రోత్సాహకాలు పెంచాలి:
  యువతలో వ్యవసాయం, దాని అనుబంధ కోర్సులపై అవగాహన అంతంతమాత్రమే. వీటిపై పాఠశాల స్థాయి నుంచే అవగాహన పెంపొందించాలి. ఆర్థిక ప్రోత్సాహకాలు, పరిశోధన చేసే వారికి స్వేచ్ఛాయుత వాతావరణం కల్పించాలి. అప్పుడే వినూత్న ఆవిష్కరణలు వెలుగుచూస్తాయి. ఈ క్రమంలో ఇక్రిశాట్.. విద్యార్థులకు చేయూతనిచ్చేలా.. ఇప్పటికే ఉన్న సైంటిస్ట్‌లతో కలిసి పరిశోధనలు చేసేందుకు అవకాశం కల్పిస్తోంది.
  
  విద్యార్థులూ.. మారాలి:
  వ్యవసాయ కోర్సులకు సంబంధించి విద్యార్థుల్లోనూ మార్పు రావాలి. మన దేశం వ్యవసాయ ఆధారిత దేశం. దీన్ని గుర్తించి ఈ రంగంలో కోర్సులు, కెరీర్ దిశగా అడుగులు వేస్తే అటు దేశాభివృద్ధి, ఇటు వ్యక్తిగతాభివృద్ధి సాధ్యమవుతుంది. ఈ రంగంలో అడుగు పెట్టాలనుకునే వారికి పరిశోధనల పట్ల ఆసక్తి ఉండాలి. అప్పుడే చక్కగా రాణించగలరు.
  
  అకడమిక్, ప్రొఫెషనల్ ప్రొఫైల్
  ఎమ్మెస్సీ, ప్లాంట్ బ్రీడింగ్‌లో పీహెచ్‌డీ:
  జీబీ పంత్ యూనివర్సిటీ.
  1980-82: ఇక్రిశాట్-ఇండియాలో పోస్ట్ డాక్టోరల్ ఫెలోషిప్.
  1982-83:
  జీబీ పంత్ యూనివర్సిటీలో సైంటిస్ట్.
  1983-87: యూనివర్సిటీ ఆఫ్
  అగ్రికల్చర్ సెన్సైస్, ధార్వాడ్‌లో సోయాబీన్ బ్రీడర్‌గా విధులు.
  1987-91: యూనివర్సిటీ ఆఫ్ అగ్రికల్చర్ సెన్సైస్, ధార్వాడ్‌లో గ్రౌండ్‌నట్ బ్రీడర్, హెడ్ ఆఫ్ ఆయిల్ స్కీమ్‌గా బాధ్యతలు.
  1991-97: ఇక్రిశాట్ ఇండియాలో జెనెటిక్ రిసోర్సెస్ విభాగంలో సీనియర్ సైంటిస్టు. అప్పట్నుంచి ఇప్పటి వరకు ఇక్రిశాట్‌లో పలు కీలక హోదాల్లో కొనసాగుతున్నారు.


 ‘ఐఐఎస్సీ’లో బ్యాచిలర్ డిగ్రీ కోర్సులేవి?
  నేను ఎంఎస్సీ కెమిస్ట్రీ పూర్తిచేశాను. ఇండియన్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ సైన్స్ ఎడ్యుకేషన్ అండ్ రీసెర్చ్ (ఐఐఎస్‌ఈఆర్)లో పీహెచ్‌డీ చేయాలనుకుంటున్నాను. సంస్థ, కోర్సు వివరాలు తెలియజేయగలరు?
  - అశోక్, నల్గొండ.
  
  ఇండియన్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ సైన్స్ ఎడ్యుకేషన్ అండ్ రీసెర్చ్, పుణె.. బేసిక్ సెన్సైస్‌లో పరిశోధనలకు కేంద్రంగా నిలుస్తోంది. ఈ సంస్థ ఐదేళ్ల ఇంటిగ్రేటెడ్ పీజీ, పీహెచ్‌డీ ప్రోగ్రామ్‌లను ఆఫర్ చేస్తోంది.
  సంస్థలో బయలాజికల్/ లైఫ్ సెన్సైస్; కెమికల్ సెన్సైస్; మ్యాథమెటికల్ సెన్సైస్‌లో పీహెచ్‌డీ ప్రోగ్రామ్‌లు అందుబాటులో ఉన్నాయి. కెమికల్ సెన్సైస్‌లో పీహెచ్‌డీ చేయాలనుకుంటే ఫిజికల్, ఇనార్గానిక్, ఆర్గానిక్ విభాగాల్లో ఏదో ఒకదాన్ని ఎంపిక చేసుకోవచ్చు.
  అర్హత: కెమిస్ట్రీ/ఫిజిక్స్/బయోకెమిస్ట్రీ/మెటీరియల్ సైన్స్/బయోఇన్ఫర్మాటిక్స్/ఫార్మసీలో ఎంఎస్సీ లేదా తత్సమాన కోర్సును పూర్తిచేసి ఉండాలి. జనరల్, ఓబీసీ అభ్యర్థులకు కనీసం 60 శాతం మార్కులు; ఎస్సీ, ఎస్టీలకు 55 శాతం మార్కులు వచ్చుండాలి. ఈ కింది అర్హతల్లో తప్పనిసరిగా ఏదో ఒకటి ఉండాలి.
  సీఎస్‌ఐఆర్ నెట్-జేఆర్‌ఎఫ్ లేదా డీబీటీ-జేఆర్‌ఎఫ్-ఏ లేదా ఐసీఎంఆర్-జేఆర్‌ఎఫ్.
  సీఎస్‌ఐఆర్-ఎల్‌ఎస్ లేదా డీఏఈ-జెస్ట్ లేదా గేట్‌లో తగిన స్కోర్.
  ఐఐఎస్‌ఈఆర్ బీఎస్-ఎంఎస్ డ్యూయల్ డిగ్రీ విద్యార్థులు.
  ఎంట్రెన్స్, ఇంటర్వ్యూల ఆధారంగా ఎంపిక.
  వెబ్‌సైట్: www.iiserpune.ac.in
  
  ఫార్మాస్యూటికల్ కెమిస్ట్రీలో మాస్టర్స్ ప్రోగ్రామ్‌లను ఆఫర్ చేస్తున్న సంస్థలేవి?
  - శ్రీధర్, నిర్మల్.
  ఫార్మాస్యూటికల్ కెమిస్ట్రీ.. ఔషధాల ఆవిష్కరణ, అభివృద్ధి ప్రక్రియలను వివరిస్తుంది. ఈ కోర్సు పూర్తిచేసిన వారికి ఔషధాల తయారీ కంపెనీలు, క్లినికల్ రీసెర్చ్, బయో టెక్నాలజీ సంస్థల్లో ఉద్యోగ అవకాశాలుంటాయి.
  కోర్సులు:
  జి.పుల్లారెడ్డి కాలేజ్ ఆఫ్ ఫార్మసీ, హైదరాబాద్.. ఫార్మాస్యూటికల్ కెమిస్ట్రీ స్పెషలైజేషన్‌తో ఎం.ఫార్మసీ కోర్సును ఆఫర్ చేస్తోంది. అర్హత: బి.ఫార్మసీ. ఎంట్రెన్స్‌లో ప్రతిభ ఆధారంగా ప్రవేశాలు కల్పిస్తారు.
  వెబ్‌సైట్: www.gprcp.ac.in
  కాలేజ్ ఆఫ్ ఫార్మాస్యూటికల్ సెన్సైస్, ఆంధ్రా యూనివర్సిటీ, విశాఖపట్నం.. ఫార్మాస్యూటికల్ కెమిస్ట్రీ స్పెషలైజేషన్‌తో ఎం.ఫార్మసీని అందిస్తోంది. అర్హత: బి.ఫార్మసీ. ఎంట్రెన్స్‌లో ప్రతిభ ఆధారంగా కోర్సులో ప్రవేశాలు కల్పిస్తారు.
  వెబ్‌సైట్: www.andhrauniversity.edu.in
  విట్ యూనివర్సిటీ, వెల్లూరు.. ఎంఎస్సీ ఫార్మాస్యూటికల్ కెమిస్ట్రీ కోర్సును ఆఫర్ చేస్తోంది.
  వెబ్‌సైట్: www.vit.ac.in
  బిట్స్ పిలానీ, హైదరాబాద్.. ఫార్మాస్యూటికల్ కెమిస్ట్రీ స్పెషలైజేషన్‌తో ఎం.ఫార్మసీని ఆఫర్ చేస్తోంది. అర్హత: బి.ఫార్మసీ. ఎంట్రెన్స్‌లో ప్రతిభ ఆధారంగా కోర్సులో ప్రవేశాలు కల్పిస్తారు.
  వెబ్‌సైట్: www.bits-pilani.ac.in/hyderabad
  
  ఆర్మీలో డాక్టర్‌గా చేరాలంటే ఇంటర్మీడియట్ తర్వాత ఏం చేయాలి?
  - అనిత, రాయదుర్గం.
  రక్షణ దళాల్లో డాక్టర్‌గా చేరడానికి ఒక మార్గం.. ఆర్మ్‌డ్ ఫోర్సెస్ మెడికల్ కాలేజ్, పుణె. ఇది యూజీ, పీజీ కోర్సుల్లో శిక్షణ ఇస్తోంది. ఎంబీబీఎస్ కాల వ్యవధి నాలుగున్నరేళ్లు. తర్వాత ఏడాది పాటు ఇంటర్న్‌షిప్ ఉంటుంది.
  అర్హత: ఇంగ్లిష్, ఫిజిక్స్, కెమిస్ట్రీ, బయాలజీ సబ్జెక్టులతో 10+2 ఉత్తీర్ణత. సైన్స్ సబ్జెక్టుల్లో కనీసం 60 శాతం మార్కులు రావాలి. ఇంగ్లిష్‌లో 50 శాతం మార్కులుండాలి.
  వయోపరిమితి:
  వయసు 17 నుంచి 22 ఏళ్ల మధ్య ఉండాలి.
  అవివాహితులై ఉండాలి.
  కోర్సు చేస్తున్న సమయంలో వివాహానికి అనుమతించరు.
  ఎంపిక:
  ప్రవేశ పరీక్ష ద్వారా ఎంపిక ఉంటుంది.
  ఏఎఫ్‌ఎంసీలో ఎంబీబీఎస్ కోర్సులో చేరేముందు సాయుధ దళాల మెడికల్ సర్వీసెస్‌లో కమిషన్డ్ ఆఫీసర్స్‌గా ఏడేళ్లపాటు విధులు నిర్వహిస్తామని అంగీకార పత్రం అందజేయాల్సి ఉంటుంది. సంబంధిత బాండ్ అగ్రిమెంట్‌పై అభ్యర్థి తల్లిదండ్రులు/ గార్డియన్ సంతకం చేయాలి.
  వెబ్‌సైట్: www.afmc.nic.in
  ఎంబీబీఎస్ గ్రాడ్యుయేట్స్, పోస్ట్ గ్రాడ్యుయేట్ డిప్లొమా హోల్డర్స్, పోస్ట్ గ్రాడ్యుయేట్ డిగ్రీ హోల్డర్స్ కూడా సైన్యంలోని మెడికల్ సర్వీసెస్‌లో చేరొచ్చు. ఈ కోర్సులకు మెడికల్ కౌన్సిల్ ఆఫ్ ఇండియా (ఎంసీఐ) గుర్తింపు ఉండాలి. వీరు శాశ్వత కమిషన్ లేదా షార్ట్ సర్వీస్ కమిషన్‌కు దరఖాస్తు చేసుకోవచ్చు.
  వెబ్‌సైట్: afmc.nic.in; indianarmy.nic.in
  
  
  ఐఐఎస్సీ ఆఫర్ చేస్తున్న బ్యాచిలర్ డిగ్రీ కోర్సుల వివరాలు తెలపగలరు?
  - మాధవి, విజయవాడ.
  ఇండియన్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ సైన్స్, బెంగళూరు.. నాలుగేళ్ల వ్యవధితో బ్యాచిలర్ ఆఫ్ సైన్స్ ప్రోగ్రామ్‌ను అందిస్తోంది. బయాలజీ, కెమిస్ట్రీ, ఎన్విరాన్‌మెంటల్ సైన్స్, మెటీరియల్స్, మ్యాథమెటిక్స్, ఫిజిక్స్ వంటి కీలక విభాగాల్లో కోర్సులు అందుబాటులో ఉన్నాయి. అర్హత: ఫిజిక్స్, కెమిస్ట్రీ, మ్యాథమెటిక్స్ ప్రధాన సబ్జెక్టులుగా 10+2ను కనీసం 60 శాతం మార్కులతో లేదా తత్సమాన గ్రేడ్‌తో పూర్తిచేసుండాలి.
  
  కేవైపీవై-ఎస్‌ఏ/ కేవైపీవై-ఎస్‌బీ/ కేవైపీవై-ఎస్‌ఎక్స్/ ఎస్‌బీ/ ఐఐటీ-జేఈఈ/ఏఐపీఎంటీలో ప్రతిభ ఆధారంగా కోర్సుల్లో ప్రవేశాలు కల్పిస్తారు.
  వెబ్‌సైట్: www.iisc.ernet.in
 టి.మురళీధరన్
 టి.ఎం.ఐ. నెట్ వర్క్


  జాతీయం
  మధ్యప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రిగా శివరాజ్‌సింగ్ చౌహాన్
  మధ్యప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రిగా శివరాజ్‌సింగ్ చౌహాన్ వరుసగా మూడోసారి ప్రమాణస్వీకారం చేశారు. మొత్తం 230 స్థానాల మధ్యప్రదేశ్ అసెంబ్లీ ఎన్నికల్లో బీజేపీ 165 సీట్లు దక్కించుకుంది.
  
  మంత్రుల ప్రవర్తనా నియమావళికి కేంద్ర కేబినెట్ ఆమోదం
  రాజకీయ ఒత్తిళ్ల నుంచి ఉద్యోగస్తులకు రక్షణ కల్పించేందుకు ఉద్దేశించిన కేంద్ర, రాష్ట్ర మంత్రుల ప్రవర్తనా నియమావళికి చేసిన సవరణలకు కేంద్ర కేబినెట్ డిసెంబర్ 12న ఆమోదం తెలిపింది. ప్రభుత్వ ఉద్యోగులు నిష్పక్షపాతంగా, తటస్థంగా వ్యవహరించాలన్న దానికి కార్యనిర్వాహక వర్గం కట్టుబడి ఉండాలనే క్లాజును సవరణ ద్వారా చేర్చారు. ఈ సవరణలు కేంద్ర స్థాయిలో వెంటనే అమల్లోకి వస్తాయి.
  
  తర్వాత రాష్ట్రస్థాయిలోనూ అమలు చేయాలని కోరతారు. ఈ సవరణలు నిర్ణయాలు తీసుకోవడంలో అధికారులను మంత్రులు ఒత్తిడి చేయకుండా అడ్డుకుంటాయి. అధికారులను ప్రలోభపెట్టే బదిలీలు, పోస్టింగ్‌లను అడ్డుకోవడంలో ఈ నియమావళి సవరణలు దోహదం చేయనున్నాయి.
  
  రాజస్థాన్ ముఖ్యమంత్రిగా వసుంధర రాజే ప్రమాణ స్వీకారం
  రాజస్థాన్ ముఖ్యమంత్రిగా వసుంధర రాజే డిసెంబర్ 12న ప్రమాణ స్వీకారం చేశారు. ఆమె ముఖ్యమంత్రిగా ఎన్నికవడం ఇది రెండోసారి. నవంబర్‌లో జరిగిన శాసనసభ ఎన్నికల్లో ఆమె నాయకత్వంలోని బీజేపీ 200 స్థానాలకుగాను 163 స్థానాలు గెలుచుకుంది. ఆమె 2003 నుంచి 2008 వరకు ముఖ్యమంత్రిగా పనిచేశారు.
  
 నాబార్‌‌డ చైర్మన్‌గా హర్షకుమార్ భన్వాలా నియామకం
  జాతీయ వ్యవసాయ, గ్రామీణాభివృద్ధి బ్యాంకు (నాబార్‌‌డ) చైర్మన్‌గా డిసెంబర్ 15న హర్షకుమార్ భన్వాలా నియమితులయ్యారు. సెప్టెంబర్‌లో పదవీ విరమణ చేసిన ప్రకాశ్ భక్షీ స్థానంలో హర్షకుమార్ బాధ్యతలు చేపడతారు. ఆయన ఇంతవరకూ ప్రభుత్వరంగ సంస్థ ఇండియా ఇన్‌ఫ్రాస్ట్రక్చర్ ఫైనాన్‌‌స కంపెనీ లిమిటెడ్ ఎగ్జిక్యూటివ్ డెరైక్టర్‌గా పనిచేశారు.
  
  సచివాలయం - మండలాల మధ్య వీడియో అనుసంధానం
 ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రభుత్వం మండలాల్లో ప్రభుత్వ కార్యాలయాలకు హైడెఫినిషన్ వీడియో కాన్ఫరెన్స్ సౌకర్యం కల్పించింది. ఆంధ్రప్రదేశ్ స్టేట్ వైడ్ ఏరియా నెట్‌వర్క్ (ఏపీస్వాన్) ద్వారా అనుసంధానం చేసే ఈ సౌకర్యాన్ని ముఖ్యమంత్రి ఎన్.కిరణ్‌కుమార్ రెడ్డి డిసెంబర్ 9న హైదరాబాద్‌లో ప్రారంభించారు. దీంతో ఇటువంటి సౌకర్యం గల మొదటి రాష్ట్రంగా ఆంధ్రప్రదేశ్ నిలిచింది.
  
  ఈ వ్యవస్థ రాష్ట్ర రాజధానిని 23 జిల్లాలు, 1126 మండల కార్యాలయాలతో అనుసంధానం చేస్తుంది. దేశంలోనే అతిపెద్దదైన ఈ వ్యవస్థ ప్రభుత్వ నిర్వహణలో పారదర్శకతను తీసుకువస్తుందని, సంక్షేమ పథకాల సమీక్షకు, ప్రకృతి విపత్తులు సంభవించినప్పుడు ప్రభుత్వానికి తోడ్పడుతుందని ముఖ్యమంత్రి తెలిపారు. రాష్ట్రంలో 2000లోనే అన్ని జిల్లా కేంద్రాలకు వీడియో కాన్ఫరెన్స్ సౌకర్యం కల్పించారు.
  
  స్వలింగ వివాహాలను తప్పుబట్టిన సుప్రీంకోర్టు
  స్వలింగ లైంగిక సంబంధాలు నేరం కాదన్న 2009 నాటి ఢిల్లీ కోర్టు నిర్ణయాన్ని సుప్రీంకోర్టు తోసిపుచ్చింది. స్వలింగ సంపర్కం శిక్షించదగ్గ నేరమన్న భారతీయ శిక్షాస్మృతిలోని సెక్షన్ 377ను కోర్టు సమర్థించింది. దీన్ని తొలగించే అధికారం పార్లమెంటుకు ఉంది. ఈ సెక్షన్ కొనసాగుతున్నంతవరకూ స్వలింగ లైంగిక సంబంధాలను చట్టబద్ధమైనవిగా పరిగణించలేమని కోర్టు డిసెంబర్ 11న తన తీర్పులో అభిప్రాయపడింది. స్వలింగ సంప్కరాన్ని చట్టబద్ధం చేయాలా? వద్దా? అనే అంశంపై పార్లమెంటు నిర్ణయం తీసుకోవాలని సుప్రీంకోర్టు పేర్కొంది. అందువల్ల అసహజ లైంగిక కార్యకలాపాలను న్యాయస్థానం చట్టబద్ధం చేయలేదని కోర్టు వ్యాఖ్యానించింది. దేశంలో 25
  ల క్షలమంది స్వలింగ సంపర్కులు ఉన్నట్లు అంచనా.
  
  వైమానిక దళం నుంచి మిగ్-21 తొలగింపు
  భారత వైమానిక దళం నుంచి మిగ్-21 ఎఫ్.ఎల్ యుద్ధ విమానాలను తొలగించారు. వీటి చివరి విన్యాసాలను డిసెంబర్ 11న పశ్చిమ బెంగాల్‌లోని మిడ్నాపూర్ జిల్లా కలైకుండ విమాన స్థావరంలో నిర్వహించారు. రష్యాకు చెందిన మిగ్-21 మొదటి బ్యాచ్‌ను 1963, మార్చి- ఏప్రిల్‌ల్లో వైమానిక దళంలో చేర్చారు. ఇవి భారత్ పొందిన మొదటి సూపర్‌సోనిక్ యుద్ధ విమానాలు. ఈ విమానాలు యుద్ధ సమయాల్లో భారత్ వైమానిక దళం ఆధిపత్యాన్ని చాటాయి. 1971 భారత్ - పాకిస్థాన్ యుద్ధంలో ఈ విమానాలు తమ శక్తిని నిరూపించాయి.
  
  ఛత్తీస్‌గఢ్ ముఖ్యమంత్రిగా రమణ్‌సింగ్
  ఛత్తీస్‌గఢ్ ముఖ్యమంత్రిగా రమణ్‌సింగ్ డిసెంబర్ 12న ప్రమాణస్వీకారం చేశారు. ఆయన ముఖ్యమంత్రిగా ఎన్నికవడం ఇది వరుసగా మూడోసారి. నవంబర్‌లో జరిగిన శాసనసభ ఎన్నికల్లో మొత్తం 90 స్థానాలకుగాను రమణ్‌సింగ్ నాయకత్వంలోని బీజేపీ 49 సీట్లు సాధించి అధికారంలోకి వచ్చింది.
  
  మిజోరం ముఖ్యమంత్రిగా లాల్ తన్వాహ్లా
  మిజోరం సీఎంగా కాంగ్రెస్ పార్టీ అభ్యర్థి లాల్ తన్వాహ్లా (71) డిసెంబర్ 14న ప్రమాణ స్వీకారం చేశారు. తొలిసారి 1984లో ముఖ్యమంత్రి అయిన ఆయన తర్వాత 1989, 1993, 2008లో ముఖ్యమంత్రి పదవిని చేపట్టారు.
  
  భారత్‌లో కేన్సర్‌తో ఏటా ఏడు లక్షల మంది మృతి
  భారత్‌లో ప్రతి సంవత్సరం ఏడు లక్షల మంది కేన్సర్ వల్ల మరణిస్తున్నట్లు ప్రపంచ ఆరోగ్య సంస్థ ఇటీవల విడుదల చేసిన ప్రపంచ కేన్సర్ నివేదిక పేర్కొంది. 10 లక్షల మందికి పైగా కొత్తగా వ్యాధికి గురవుతున్నట్లు తెలిపింది. 2012లో 4.77 లక్షల మంది పురుషులలో, 5.37 లక్షల మంది మహిళలలో ఈ వ్యాధిని గుర్తించారు. 2012లో మరణించిన వారిలో 3.56 లక్షల మంది పురుషులు, 3.26 లక్షల మంది మహిళలు ఉన్నట్లు నివేదిక తెలిపింది.
  
 భారతీయ పురుషుల్లో పెదవుల, నోటి కేన్సర్ వల్ల, మహిళల్లో రొమ్ము కేన్సర్ వల్ల అధిక మరణాలు సంభవిస్తున్నాయి. ప్రపంచవ్యాప్తంగా 2012లో కొత్త కేసులు 14.1 మిలియన్లకు చేరుకున్నాయని నివేదిక తెలిపింది. ప్రపంచ ఆరోగ్య సంస్థకు చెందిన ద ఇంటర్నేషనల్ ఏజెన్సీ ఫర్ రీసెర్‌‌చ ఆన్ కేన్సర్ (ఐఎఆర్‌సీ) ప్రపంచ వ్యాప్తంగా కేన్సర్ వ్యాప్తి, మరణాలకు సంబంధించిన సమాచారాన్ని తెలియజేసింది.
  
  
  మైసూర్ రాజవంశీయుడు ఒడెయార్ మృతి
  మైసూర్ మహారాజ వంశీయుడు శ్రీకంఠదత్త నరసింహరాజ ఒడెయార్ (60) బెంగళూరులో డిసెంబర్ 10న మరణించారు. ఆయన మైసూరు లోక్‌సభ స్థానం నుంచి నాలుగుసార్లు గెలిచారు. 1399 నుంచి 1950 వరకు మైసూరును పాలించిన రాజ వంశీయుల్లో ఒడెయార్ చివరివారు. మైసూరు చివరి మహారాజు జయచామరాజేంద్ర ఒడెయార్ కుమారుడు శ్రీకంఠదత్త. 1974, సెప్టెంబర్‌లో మైసూరు సంస్థాన బాధ్యతలు చేపట్టారు.
  
  కేంద్రమంత్రి శీష్‌రాం మృతి
  కేంద్ర కార్మిక, ఉపాధికల్పన శాఖ మంత్రి, కాంగ్రెస్ నాయకుడు శీష్‌రాం ఓలా (86) డిసెంబర్ 15న అనారోగ్యంతో న్యూఢిల్లీలో మరణించారు. రాజస్థాన్‌కు చెందిన ఓలా 1996లో తొలిసారి లోక్‌సభకు ఎన్నికయ్యారు. బాలికల విద్య కోసం కృషి చేసిన ఆయనకు
  1968లో పద్మశ్రీ పురస్కారం లభించింది. ఆయన రాజస్థాన్ ప్రభుత్వంలో కూడా మంత్రిగా పనిచేశారు.
  
  
  అంతర్జాతీయం
  
  చంద్రునిపై దిగిన చైనా రోవర్
  చైనా పంపిన చాంగ్-3 అనే వ్యోమనౌక డిసెంబర్ 14న చంద్రునిపై సైనస్ ఇరిడమ్ అనే ప్రదేశంలో దిగింది. ఆ నౌకలో ఉన్న ల్యాండర్‌తోపాటు యుతు (జేడ్ ర్యాబిట్) అనే రోవర్ చంద్రున్ని చేరాయి. ల్యాండర్ నుంచి రోవర్ విడిపోయి మూడు చదరపు కిలోమీటర్లలో తిరుగుతూ చంద్రుడి అంతర్నిర్మాణం, ఉపరితలంపై సర్వే చేస్తుంది. సహజ వనరుల అన్వేషణ సాగిస్తుంది.
  
  40 సంవత్సరాల తర్వాత తొలిసారి చంద్రునిపై రోవర్ దిగింది. ఇప్పటివరకు అమెరికా, సోవియట్ యూనియన్‌లు చంద్రునిపై రోవర్లు దింపాయి. ఇది చైనా పంపిన తొలి రోవర్. చంద్రునిపై రోవర్‌ను దించిన మూడోదేశంగా చైనాకు గుర్తింపు దక్కింది. డిసెంబర్ 1న చైనా లాంగ్‌మార్‌‌చ-3బి రాకెట్ ద్వారా చాంగ్-3 వ్యోమనౌకను ప్రయోగించింది.
  
  గార్డియన్ పర్సన్ ఆఫ్ ది ఇయర్‌గా స్నోడెన్
  లండన్‌కు చెందిన ది గార్డియన్ పత్రిక ఎడ్వర్డ్ స్నోడెన్‌ను 2013 సంవత్సరానికి పర్సన్ ఆఫ్ ది ఇయర్‌గా ఎంపిక చేసింది. అమెరికా నిఘా సంస్థ సేకరించిన వర్గీకృత రహస్య సమాచారాన్ని స్నోడెన్ బహిర్గతం చేశాడు.
  
  హాలీవుడ్ నటి ఎలీనర్ పార్కర్ మృతి
  ప్రముఖ హాలీవుడ్ నటి ఎలీనర్ పార్కర్ (91) అమెరికాలోని కాలిఫోర్నియాలో డిసెంబర్ 10న మరణించారు.
  1966 నాటి ‘ది సౌండ్ ఆఫ్ మ్యూజిక్’లో బారోనెస్ పాత్ర ఆమెకు మంచి గుర్తింపు తెచ్చింది. ఆమె చివరిసారిగా
  1991లో ‘డెడ్ ఆన్ ద మనీ’లో నటించారు.
  
  అంటార్కిటికాలో రికార్డు స్థాయిలో -93.2 డిగ్రీల సెల్సియస్
  అంటార్కిటికా తూర్పు ప్రాంతంలో 2010లో రికార్డు స్థాయిలో -93.2 డిగ్రీల సెల్సియస్ ఉష్ణోగ్రత నమోదైనట్లు నాసా తెలిపింది. ఈ ప్రాంతంలో రికార్డు స్థాయిలో 1983లో -89.2 డిగ్రీల సెల్సియస్ ఉష్ణోగ్రత నమోదైంది. ఇక్కడ గత 32 ఏళ్లుగా నమోదైన ఉష్ణోగ్రతల వివరాలను నాసా శాస్త్రవేత్తలు ప్రకటించారు. ఉపగ్రహాల సాయంతో ఈ సమాచారం సేకరించారు.
  
  టైమ్ పర్సన్ ఆఫ్ ది ఇయర్‌గా పోప్ ఫ్రాన్సిస్
 2013 సంవత్సరానికి పర్సన్ ఆఫ్ ది ఇయర్‌గా పోప్ ఫ్రాన్సిస్‌ను టైమ్ పత్రిక ప్రకటించింది. పోప్‌గా బాధ్యతలు చేపట్టిన తొమ్మిది నెలల్లోనే కేథలిక్ చర్చి దృక్పథాన్ని అసాధారణ రీతిలో మార్చారని టైమ్ పత్రిక పేర్కొంది. ఈ ఏడాది మేటి వ్యక్తుల్లో రెండో స్థానంలో అమెరికా రహస్యాలను బయటపెట్టిన సీఐఏ మాజీ ఉద్యోగి ఎడ్వర్డ్ స్నోడెన్ నిలిచాడు. టైమ్ పత్రిక ఎంపిక చేసిన టాప్-10 జాబితాలో అమెరికా అధ్యక్షుడు ఒబామా, సిరియా అధ్యక్షుడు బసర్ అసద్ తదితరులు ఉన్నారు. గుజరాత్ ముఖ్యమంత్రి నరేంద్రమోడీకి 42వ స్థానం దక్కింది.
  
  
  క్రీడలు
  
  వన్డే సిరీస్ విజేత దక్షిణాఫ్రికా
  భారత్‌తో జరిగిన వన్డే సిరీస్‌ను దక్షిణాఫ్రికా 2-0 తేడాతో గెలుచుకుంది. డిసెంబర్ 11న జరిగిన మూడో వన్డే వర్షం వల్ల రద్దు కావడంతో సిరీస్ దక్షిణాఫ్రికాకు దక్కింది. అంతకుముందు జరిగిన రెండు వన్డేల్లో దక్షిణాఫ్రికా గెలిచింది.దక్షిణాఫ్రికా బ్యాట్స్‌మెన్ డికాక్ వరుసగా మూడు వన్డేలలో మూడు సెంచరీలు సాధించాడు. తద్వారా ఈ ఘనత సాధించిన ఐదో ఆటగాడిగా నిలిచాడు. డికాక్ కంటే ముందు జహీర్ అబ్బాస్, సయీద్ అన్వర్, గిబ్స్, డివిలియర్స్ వరుసగా సెంచరీలు చేశారు. ఒకే సిరీస్‌లో వరుసగా మూడు వన్డే సెంచరీలు చేసిన తొలి ఆటగాడు డికాక్.
  
  ప్రపంచ మహిళల, పురుషుల
  కబడ్డీ టైటిల్ విజేత భారత్
  ప్రపంచ కప్ మహిళల కబడ్డీ టైటిల్‌ను భారత్ జట్టు గెలుచుకుంది. జలంధర్‌లో డిసెంబర్ 12న జరిగిన ఫైనల్స్‌లో న్యూజిలాండ్‌ను భారత్ ఓడించింది. ఈ టైటిల్‌ను భారత్ గెలుచుకోవడం ఇది వరుసగా మూడోసారి. టైటిల్ సాధించిన భారత్‌కు కోటి రూపాయల నగదు బహుమతి లభించింది. ఉత్తమ స్టాపర్‌గా అనురాణి, ఉత్తమ రైడర్‌గా రామ్ బతేరి ఎంపికయ్యారు. అదేవిధంగా భారత్ వరుసగా నాలుగోసారి పురుషుల ప్రపంచ కప్ కబడ్డీ టైటిల్‌ను గెలుచుకుంది. లూథియానాలో డిసెంబర్ 14న జరిగిన ఫైనల్స్‌లో పాకిస్థాన్‌ను ఓడించింది. ఈ గెలుపుతో భారత్‌కు ట్రోఫీతోపాటు రూ. 2 కోట్ల నగదు బహుమతి లభించింది. పాకిస్థాన్‌కు కోటి రూపాయలు దక్కాయి.
  
  2013 ఐసీసీ అవార్డులు
  ఇంటర్నేషనల్ క్రికెట్ కౌన్సిల్ (ఐసీసీ) 2013 సంవత్సరానికి వార్షిక అవార్డులను డిసెంబర్ 13న దుబాయ్‌లో ప్రకటించింది.
  క్రికెటర్ ఆఫ్ ద ఇయర్
  (సర్ సోబర్‌‌స ట్రోఫీ): మైకేల్ క్లార్‌‌క (ఆస్ట్రేలియా)
  టెస్ట్ క్రికెటర్ ఆఫ్ ద ఇయర్
  మైకేల్ క్లార్‌‌క (ఆస్ట్రేలియా)
  ఎమర్జింగ్ క్రికెటర్ ఆఫ్ ద ఇయర్:
  చటేశ్వర్ పుజారా (భారత్)
  వన్డే క్రికెటర్ ఆఫ్ ద ఇయర్: కుమార సంగక్కర(శ్రీలంక)
  ఉమెన్ వన్డే క్రికెటర్ ఆఫ్ ది ఇయర్:
  సుజీ బేట్స్ (న్యూజిలాండ్)
  స్పిరిట్ ఆఫ్ క్రికెట్ అవార్‌‌డ: మహేల జయవర్ధనే(శ్రీలంక)
  అంపైర్ ఆఫ్ ద ఇయర్ (డేవిడ్ షెపర్‌‌డ ట్రోఫీ):
  రిచర్‌‌డ కెట్లెబరో
  ఎల్‌జీ పీపుల్స్ ఛాయిస్ అవార్‌‌డ: ఎం.ఎస్. ధోని
  
  జర్మనీకి పురుషుల జూనియర్ హాకీ ప్రపంచ కప్ టైటిల్
  డిఫెండింగ్ చాంపియన్ జర్మనీ పురుషుల జూనియర్ హాకీ ప్రపంచ కప్ టైటిల్‌ను నిలబెట్టుకుంది. న్యూఢిల్లీలో డిసెంబర్ 15న జరిగిన ఫైనల్స్‌లో ఫ్రాన్‌‌సను ఓడించింది. ఇది జర్మనీకి వరుసగా రెండో టైటిల్. మొత్తానికి ఆరో టైటిల్. నెదర్లాండ్‌‌సకు మూడు, మలేషియాకు నాలుగో స్థానం దక్కగా భారత్ పదో స్థానంలో నిలిచింది.
  
  లీ చోంగ్ వీకు వరల్డ్ సూపర్ సిరీస్ ఫైనల్స్ టైటిల్
  బ్యాడ్మింటన్ వరల్డ్ సూపర్ సిరీస్ ఫైనల్స్ టైటిల్‌ను మలేషియాకు చెందిన లీ చోంగ్ వీ గెలుచుకున్నాడు. కౌలాలంపూర్‌లో డిసెంబర్ 15న జరిగిన పురుషుల సింగిల్స్ ఫైనల్స్‌లో టామీ సుగియార్తో (ఇండోనేషియా)ను లీ చోంగ్ వీ ఓడించాడు. ఈ టైటిల్‌ను లీ చోంగ్ వీ గెలుచుకోవడం ఇది నాలుగోసారి. 2008, 2009, 2010లో ఈ టైటిల్‌ను గెలుచుకున్నాడు.


 . LALITHA BAI
 Associate Professor in English, Hyderabad.
 
 WORD CHOICE
 In addition to idiomatic expressions that we have learnt in the last session, the English language also has many common sentence constructions. It is equally important to have knowledge in this area as every competitive examination contains questions based on this section. Let us learn a few common sentence constructions.
 
 Not Only . . . But Also:
 The expression not only . . . but also means "in addition to." Bear in mind that the words following the two separate phrases, not only and but also, must be the same parts of speech. If not only is followed by an adjective, then but also must be followed by an adjective as well. If the parts of speech are different, then the sentence construction is flawed. Also, if the expression itself appears in any altered form, such as not only . . . and, then the construction is incorrect.
 A typical sentence construction using the expression not only . . . but also looks like the following:
 Subject + verb + not only + (noun/ adjective/ adverb/ prepositional phrase) + but also + (noun/ adjective/ adverb/ prepositional phrase):
 Harish is not only artistic but also scholarly.
     adjective     adjective
 
 No Sooner:
 If the expression no sooner appears at the beginning of a sentence, an auxiliary appears immediately after it and the word than introduces the second clause. The auxiliary is a form of the verb do, have or be used along with a main verb, like the have in have made. :
 No sooner had the rain started than it stopped.
 
 Already and Yet:
 The word already indicates that a sentence has a positive meaning. The word yet is used to create a negative meaning. :     Smith has already finished work on his project.
 Smith hasn't finished working on his project yet.
 
 So and Too:
 To describe how two subjects perform or receive the same action, use affirmative agreement, in which the conjunction and is followed by a simple statement that includes either the word so or the word too. The word order of the statement differs depending on whether we use so or too. :     Jim is a professor, and John is too.
     Jim is a professor, and so is John.
 Both sentences mean that Jim and John are professors.
 
 Either and Neither:
 In order to indicate that the two subjects mentioned in the sentence have not done something, the words either and neither are used instead of the words so and too. : I didn't see Jones this morning, and Jack didn't either.
     I didn't see Jones this morning, and neither did Jack.
 These two sentences mean that both the speaker and Jack did not see Jones this morning.
 
 Because and Because of:
 The word because and the phrase because of show cause and effect. The cause is shown immediately after the word because or the phrase because of. : Smitha quit her job because she was admitted to the university.
     Smitha quit her job because of her admission to the university.
 Both sentences mean that Smitha was admitted to the university, and the result was that she quit her job. We can also reverse the word order of either sentence:
 Because she was admitted to the university, Smitha quit her job.
 Because of her admission to the university, Smitha quit her job.
 
 The Reason . . . That:
 The phrase the reason . . . that also indicates cause and effect. The phrase the reason is used as the subject of the sentence, as shown in the following example:
 The reason she quit her job was that she was admitted to the university.
 , Stop and Forget:
 Certain words are followed by the infinitive or a verb + ing. The words remember, stop and forget can be followed by either, with a difference in meaning.: Jane remembered to call her doctor.
 This sentence means that Jane remembered it was necessary to call her doctor, and she called him.
 Example:Jane remembered calling her doctor.
 This sentence means that Jane remembered that she had called her doctor in the past.
 
 Let and Help:
 The words let and help create a different meaning than the verbs have, get or make. Let means allow, help means assist.: The professor let the students leave early.
 This means that the professor allowed the students to leave early.: The professor helped his daughter write the essay.
 This means that the professor assisted his daughter in writing the essay.
 
 Used To and Be Used To:
 The phrase used to and be used to have different meanings. The basic difference between used to and be used to is that used to involves a past custom or habit and be used to involves a current custom or habit.: Vrinda used to swim every day.
 The above sentence means that in the past, Vrinda swam every day.: Vrinda is used to swimming every day.
 This means that Vrinda is currently accustomed to swimming every day.
 
 Despite/ In Spite of:
 The word despite and the word in spite of mean the same thing, but the former cannot be used with of and the latter must appear with all three words. : Despite her lack of training, she is very knowledgeable.
 In spite of her lack of training, she is very knowledgeable.
 , Even though and Though:
 The words Although, Even though and Though mean the same as despite and in spite of, but they are used differently because they cannot be followed by a noun or noun phrase alone. Each must be followed by a clause.
 Example:Although she lacks training, she is
     Clause
                very knowledgeable.
 
 
 Practice test
 
 The following sentences are incorrect, rewrite the sentences correctly.
 1.I prefer either to read or going hiking.
 2.The lecture was not only very long but also it was very dull.
 3.The train proceeded neither quickly nor was it smooth.
 4.They went swimming, although the coldness of the water.
 5.I enjoy the course because of the professor is a good teacher.
 6.Although my warning, they went ahead with their plan.
 7.The price of oranges is high, because frost damage.
 .We packed a lunch, lest we knew we would soon be hungry.
 9.We must hurry, so that we will be late.
 10.She is neither kind nor has patience.
 :
 1.I prefer either to read or to go hiking.
 2.The lecture was not only very long but also very dull.
 3.The train proceeded neither quickly nor smoothly.
 4.They went swimming, despite the coldness of the water.
 5.I enjoy the course because the professor is a good teacher.
 6.Despite my warning, they went ahead with their plan.
 7.The price of oranges is high, because of frost damage.
 8.We packed a lunch, for we knew we would soon be hungry.
 9.We must hurry, or else we will be late.
 10.She is neither kind nor patient.
 
 Paying attention to the expressions used in the following sentences, fill in the blanks with the words and, but also, however, nor, or, than, then, until, nevertheless, since and when, as appropriate.
 1.I have both respect ____ admiration for him.
 2.Hardly had I finished reading over the problem, ____ the answer leapt to my mind.
 3.It will rain either today ____ tomorrow.
 4.He could not decide whether to tell the truth ____ keep silent.
 5.It was not only a beautiful day, ____ the first day of Spring.
 6.If you follow the instructions, ____ you should have no difficulty.
 7.He is neither proud ____ haughty.
 8.We should either walk quickly ____ take the tram.
 9.I had scarcely sat down ____ the telephone rang.
 10.What with one thing ____ another, it was very late by the time we left the house.
 11.No sooner had I opened my eyes, ____ I remembered where I was.
 12.Scarcely had I heard the news, ____ my friend arrived.
 13.I do not know whether he has seen the movie before ____ not.
 14.I would rather wait here ____ risk missing the bus.
 15.She could find the book neither at the library, ____ at the bookstore.
 16.No sooner had I opened the window, ____ a butterfly flew into the room.
 17.The crowd was both large ____ enthusiastic.
 18.He kept reading ____ he fell asleep.
 19.They have known her ____ she was a child.
 20.They got off the train. ____ they began to search for a hotel.
 21.You should either eat less, ____ exercise more.
 22.He is not only talented, ____ charming.
 23.They visited many stores; ____, they could not find what they were looking for.
 24.I was worried; ____ , I was determined not to show it.
 25.Continue along Queen Street. ____ turn left.
 :
 . and 2. when 3. or 4. or
 . but also 6. then 7. nor 8. or 9. when
 . and 11. than 12. when 13. or 14. than 15. nor 16. than 17. and 18. until 19. since
 . then 21. or 22. but also 23. however 24. nevertheless 25. then
  


  హంగ్ అసెంబ్లీ లేదా హంగ్ పార్లమెంట్ ఏర్పడితే రాష్ట్రపతి/గవర్నర్ ఏ విధమైన నిర్ణయాలు తీసుకోవాలి? విశ్వాస, అవిశ్వాస
  తీర్మానాల గురించి రాజ్యాంగం ఏం చెబుతోంది? గత అనుభవాలు.. తదితర అంశాలపై విశ్లేషణ..
  
  ఆధునిక ప్రజాస్వామ్య దేశాల్లో ఎన్నికలు, రాజకీయ పార్టీలు అనివార్యం. ప్రాతినిధ్య ప్రజాస్వామ్య వ్యవస్థ పనితీరు రాజకీయ పార్టీలపైనే ఆధారపడి ఉంటుంది. భారతదేశంలో పరోక్ష ప్రజాస్వామ్యం ఉంది. పౌరులు తమ ఓటు హక్కు ద్వారా ప్రతినిధులను ఎన్నుకుంటారు. వారు ప్రభుత్వాన్ని ఏర్పాటు చేసి ప్రజలను పాలిస్తారు. ఈ క్రమంలో ప్రభుత్వాన్ని ఏర్పాటు చేయాలంటే ఎన్నికల్లో పోటీ చేసిన ఏదైనా పార్టీ చట్టసభల్లో నిర్ణీత మెజారిటీ సాధించాలి.
  
 లోక్‌సభ, రాష్ట్ర విధానసభలలోని మొత్తం స్థానాల్లో సగానికంటే ఎక్కువ స్థానాలు దక్కించుకున్న పార్టీ లేదా కూటమిగానీ ప్రభుత్వాన్ని ఏర్పాటు చేస్తుంది. లోక్‌సభలో మొత్తం స్థానాల సంఖ్య 545 (నామినేట్ సభ్యులతో సహా). ఇందులో 273 స్థానాలు సాధించిన పార్టీని ప్రభుత్వాన్ని ఏర్పాటు చేయాలంటూ రాష్ట్రపతి కోరతాడు. ఈ పద్ధతినే గవర్నర్లు రాష్ట్రాల్లో అనుసరిస్తారు. ఏ ఒక్క రాజకీయ పార్టీకి లేదా కూటమికి సంపూర్ణ మెజారిటీ రాకపోతే దాన్ని హంగ్ పార్లమెంట్/హంగ్ అసెంబ్లీ అని వ్యవహరిస్తారు.
  
  ప్రభుత్వ ఏర్పాటు - రాజ్యాంగ ప్రస్తావన:
  రాజ్యాంగ ప్రకరణ 74 (1) ప్రకారం విధుల నిర్వహణలో రాష్ట్రపతికి సలహా, సహకారాలను అందించడానికి ప్రధానమంత్రి అధ్యక్షతన మంత్రిమండలి ఉంటుంది. ప్రకరణ 75 (1) ప్రకారం రాష్ట్రపతి ప్రధానమంత్రిని నియమిస్తాడు. అతని సలహాపై మంత్రిమండలి ఏర్పాటవుతుంది. రాష్ట్రాల విషయంలో కూడా ఇలాంటి ఏర్పాటును రాజ్యాంగ ప్రకరణ 163 (1), 164 (1)లో ప్రస్తావించారు. ఈ ప్రకరణల్లో ప్రధానమంత్రి, ముఖ్యమంత్రిని నియమించే విషయంలో అనుసరించాల్సిన పద్ధతులు, నియమాలను వివరించలేదు. పార్లమెంటరీ పాలనా వ్యవస్థ అమల్లో ఉన్న దేశాలు ముఖ్యంగా బ్రిటిష్ తరహా రాజ్యాంగాన్ని అనుసరించే విధంగా మనదేశంలో కూడా కొన్ని సంప్రదాయాలు, రాజకీయ ఆచారాలున్నాయి. అవి..
  
 ఎన్నికల ఫలితాలను బట్టి రాష్ట్రపతి లోక్‌సభలో మెజారిటీ సాధించిన రాజకీయ పార్టీ లేదా కూటమి నాయకున్ని ప్రభుత్వాన్ని ఏర్పాటు చేయాల్సిందిగా ఆహ్వానిస్తాడు. ఉదాహరణకు 1977లో ఎన్నికలకు ముందే కూటమిగా ఏర్పడి మెజారిటీ సాధించిన జనతాపార్టీ కూటమి నాయకుడైన మొరార్జీదేశాయ్‌ని ప్రధానమంత్రిగా నియమించారు.
  
 ఎన్నికైన పార్టీల్లో కొన్ని సంకీర్ణ కూటమిగా రూపొంది, తమ నాయకున్ని ఎన్నుకుంటే.. ఆ నాయకున్ని ప్రధానమంత్రి పదవి చేపట్టమంటూ రాష్ట్రపతి ఆహ్వానించవచ్చు. ఉదాహరణకు 1999లో బీజేపీ 12 పార్టీలతో కలిసి (ఎన్‌డీఏ) ప్రభుత్వాన్ని, 2004లో కాంగ్రెస్ పార్టీ మరో 11 పార్టీలతో కలిసి (యూపీఏ పేరుతో) ప్రభుత్వాన్ని ఏర్పాటు చేసింది.
  
  ఏ ఒక పార్టీ లేదా కూటమికి పూర్తి మెజారిటీ లభించని పక్షంలో అత్యధిక సీట్లు సాధించిన పార్టీని ప్రభుత్వాన్ని ఏర్పాటు చేయమని కోరవచ్చు. ఉదాహరణకు 1989 సార్వత్రిక ఎన్నికల్లో కాంగ్రెస్ పార్టీ అత్యధిక సీట్లు సాధించడంతో అప్పటి రాష్ట్రపతి ఆర్. వెంకట్రామన్, కాంగ్రెస్ నాయకుడు రాజీవ్ గాంధీని ప్రభుత్వాన్ని ఏర్పాటు చేయమని ఆహ్వానించగా, కాంగ్రెస్ పార్టీ తిరస్కరించింది.
  
  దాంతో నేషనల్ ఫ్రంట్ అభ్యర్థి వి.పి.సింగ్‌ను ప్రధానమంత్రిగా నియుమించారు. ఏ పార్టీకి స్పష్టమైన మెజారిటీ రానప్పుడు రాష్ట్రపతి విచక్షణాధికారంతో తన దృష్టిలో ఎవరైతే స్థిరమైన ప్రభుత్వాన్ని ఏర్పాటు చేయగలరో ఆ రాజకీయ పార్టీ నాయకున్ని ప్రభుత్వాన్ని ఏర్పాటు చేయాలంటూ ఆహ్వానించవచ్చు. అలాంటి ప్రభుత్వం రాష్ట్రపతి ఇచ్చిన గడువులోగా తన మెజారిటీని నిరూపించుకోవాలి.
  
  గత సందర్భాలు:
  1952, 1957, 1962, 1967, 1971 సార్వత్రిక ఎన్నికల్లో కాంగ్రెస్ పార్టీకి స్పష్టమైన మెజారిటీ రావడంతో ప్రధానమంత్రిని నియమించడంలో నాటి రాష్ట్రపతులకు ఎలాంటి సమస్యా ఎదురుకాలేదు. 1964లో నెహ్రూ మరణానంతరం ప్రధానమంత్రి నియామకంలో సమస్యలు మొదలయ్యాయి. నెహ్రూ వారసున్ని సర్వసమ్మతితో ఏకగ్రీవంగా ఎన్నుకోవాల్సిన ఆవశ్యకతను ప్రతిపాదించి (కామరాజ్ నాడర్) 1964లో లాల్ బహదూర్‌శాస్త్రిని ప్రధానమంత్రిగా నియమించారు. 1971, 1980 ఎన్నికల్లో కాంగ్రెస్ పార్టీకి లభించిన ఆధిక్యత వల్ల ఇందిరాగాంధీ ప్రధానమంత్రి పదవిని చేపట్టారు.
  
  1977లో జనతా పార్టీకి మెజారిటీ వచ్చినప్పటికీ, ఆది ఐదు పార్టీల కూటమి కావడంతో.. జయప్రకాశ్ నారాయణ్, ఆచార్య జె.బి. కృపలానీ కృషి ఫలితంగా మొరార్జీ దేశాయ్‌ని జనతా పార్టీ పార్లమెంటరీ నాయకుడిగా ఎన్నుకున్నారు. ఆనాటి తాత్కాలిక రాష్ట్రపతి బి.డి. జెట్టి మొరార్జీ దేశాయ్‌ని ప్రధానమంత్రిగా నియమించారు. ఆ సందర్భంలో రాష్ట్రపతి.. జనతా పార్టీ స్వరూప స్వభావాలను విచారించాక కేవలం పార్లమెంటరీ సంప్రదాయాన్ని పాటించారు.
  
  1979లో మొరార్జీ దేశాయ్ రాజీనామా తర్వాత నాటి రాష్ట్రపతి నీలం సంజీవరెడ్డి ప్రత్యేక పరిస్థితిని ఎదుర్కొన్నారు. జనతాపార్టీ చీలికతో మొరార్జీ దేశాయ్ రాజీనామా చేశారు. ప్రత్యామ్నాయ ప్రభుత్వాన్ని ఏర్పాటు చేసే విషయంలో లోక్‌సభలో తమకు మెజారిటీ ఉందని, చరణ్‌సింగ్, జగ్జీవన్‌రామ్‌లు తమ మద్దతుదారుల జాబితాను రాష్ట్రపతికి సమర్పించారు. ఇక్కడ వారు ప్రస్తావించిన సభ్యుల సంఖ్య లోక్‌సభ మొత్తం సభ్యుల సంఖ్యను మించిపోయింది. అయితే రాష్ట్రపతి తన అంతరాత్మ ప్రభోదాన్ని అనుసరించి చరణ్‌సింగ్‌ను ప్రధాని పదవిని చేపట్టమని ఆహ్వానించారు.
  
  రాష్ట్రపతిగా సంజీవ రెడ్డి అనుసరించిన ఈ పద్ధతి బ్రిటిష్ పార్లమెంటరీ సంప్రదాయాలకు పూర్తిగా భిన్నమైంది. చరణ్‌సింగ్ రాష్ట్రపతి ఇచ్చిన గడువులోగా లోక్‌సభ విశ్వాసం పొందకుండానే రాజీనామా చేశారు. అరుుతే జగ్జీవన్‌రామ్ తాను ప్రభుత్వాన్ని ఏర్పాటు చేసే స్థితిలో ఉన్నానంటూ లిఖిత పూర్వకంగా తెలిపినా అవకాశం ఇవ్వకుండా లోక్‌సభ విశ్వాసం పొందని ప్రధాని చరణ్‌సింగ్ సలహా మేరకు రాష్ట్రపతి లోక్‌సభను రద్దు చేశారు.
  
  1990లో వి.పి.సింగ్ ప్రభుత్వం పడిపోవడంతో కాంగ్రెస్ మద్దతుతో చంద్రశేఖర్ ప్రధానమంత్రి పదవిని చేపట్టారు. కానీ, కొన్ని నెలల్లోనే ఆ ప్రభుత్వం కూడా పడిపోయింది. 1996లో బీజేపీ ఏకైక అతిపెద్ద పార్టీగా అవతరించడంతో వాజ్‌పేయ్‌ని ప్రధానిగా నియమించారు. కానీ లోక్‌సభ విశ్వాసం పొందలేక ఆ ప్రభుత్వం 13 రోజుల్లోనే రాజీనామా చేసింది. ఆ తర్వాత దేవేగౌడ, గుజ్రాల్ ప్రభుత్వాలు కూడా ఇదే తరహాలో పడిపోయాయి.
  
  రాష్ట్రాల్లో కూడా:
  రాష్ట్రాలలో హంగ్ అసెంబ్లీలు ఏర్పడిన సందర్భాలు తక్కువే. 1965 ఎన్నికల్లో కేరళలో తొలిసారి హంగ్ అసెంబ్లీ ఏర్పడింది. ఏ ఒక్క పార్టీ మరొక పార్టీ కలిసి ప్రభుత్వ ఏర్పాటుకు అంగీకరించకపోవడంతో రెండేళ్లపాటు అనిశ్చితి సాగింది. చివరకు ఒక్క సమావేశం జరగకుండానే శాసనసభ రద్దయింది. ఇటీవలి ఢిల్లీ అసెంబ్లీ ఎన్నికల్లో కూడా ఈ పరిస్థితే తలెత్తింది. అత్యధిక సీట్లు సాధించిన బీజేపీ ప్రభు త్వ ఏర్పాటుకు అనాసక్తత వ్యక్తపర్చడంతో రెండో పెద్ద పార్టీ ఆమ్ ఆద్మీ పార్టీ (ఏఏపీ) నాయకుడైన అరవింద్ కేజ్రీవాల్‌ను ప్రభుత్వాన్ని ఏర్పాటు చేయాల్సిందిగా లెఫ్ట్‌నెంట్ గవర్నర్ ఆహ్వానించిన పరిణామాన్ని గమనించవచ్చు.
  
  హంగ్ పార్లమెంట్- రాజ్యాంగం:
  ఏ ఒక్క రాజకీయ పార్టీకి సంపూర్ణ మెజారిటీ రాని పక్షంలో రాష్ట్రపతి ఏ విధంగా వ్యవహరించాలి? అనే విషయాన్ని రాజ్యాంగంలో ప్రస్తావించలేదు. ప్రకరణ 75 (1)ని అనుసరించి రాష్ట్రపతి ప్రధానమంత్రిని నియమిస్తాడు అని మాత్రమే ఉంది. స్పష్టమైన మెజారిటీ లేనప్పుడు ఏ పద్ధతిని అనుసరించాలి అనేది సంశయమే? పార్లమెంటరీ సంప్రదాయాల ప్రకారం నిర్ణయాలు తీసుకోవాల్సి ఉంటుందని అన్వయించుకోవాలి.
  
  సర్వ విషయాలను, సర్వ సందర్భాలను ఊహించి రాజ్యాంగాన్ని రూపొందించడం సాధ్యం కాదు. అలా చేస్తే రాజ్యాంగం సరళతను కోల్పోయి సంక్లిష్ట సనాతన చట్ట స్వభావాన్ని సంతరించుకొంటుంది. అది ప్రగతికి ఆటంకమే కాకుండా సందర్భహితాన్ని కోల్పోతుంది. అందువల్ల అనుభవాల దృష్ట్యా కొన్ని అలిఖిత రాజ్యాంగ విలువలను, ఆచారాలను సృష్టించి పాటించడం పరిపాటి. దీనికి ఏ రాజ్యాంగం మినహాయింపు కాదు. అయితే మంచి సంప్రదాయాలను ఏర్పరచాల్సి ఉంటుంది.
  
  అవిశ్వాస- విశ్వాస తీర్మానం
  రాజ్యాంగ ప్రకరణ 75(3) ప్రకారం మంత్రిమండలి సంయుక్తంగా లోక్‌సభకు బాధ్యత వహిస్తుంది. అది లోక్‌సభలో మెజారిటీ సభ్యుల మద్దతు ఉన్నంత వరకే అధికారంలో కొనసాగుతుంది. ప్రభుత్వంపై విశ్వాసం లేదని ఒక తీర్మానంతో మెజారిటీ సభ్యులు తెలిపితే ప్రభుత్వం రాజీనామా చేయాలి. ప్రభుత్వాన్ని నియంత్రించడానికి, తప్పొప్పులకు బాధ్యున్ని చేయడానికి ఉన్న పార్లమెంటరీ ప్రక్రియగా దీన్ని పేర్కొనవచ్చు.
  
  అవిశ్వాస తీర్మానం:
  ఈ తీర్మానం గురించి రాజ్యాంగంలో ఎలాంటి ప్రస్తావన లేదు. పైన పేర్కొన్నట్లు ప్రకరణ 75(3)తో పరోక్ష సంబంధం ఉంది. అయితే ప్రకరణ 118 ప్రకారం ఉభయ సభలు తమ పద్ధతులను, ప్రక్రియలను నిర్దేశించుకొనే అధికారాన్ని కలిగి ఉంటాయి. ఆ ప్రకారం పార్లమెంట్ రూల్స్ అండ్ ప్రోసీజర్‌‌సను రూపొందించుకొంది. అందులో భాగంగా లోక్‌సభ నియమం 198 (1) ప్రకారం లోక్‌సభలో అవిశ్వాస తీర్మానాన్ని ప్రవేశపెట్టవచ్చు.
  
  సభ్యులు సంతకాలు చేసి, అవిశ్వాస తీర్మాన నోటీస్‌ను స్పీకర్‌కు అందజేయాలి. ఈ నోటీస్‌కు 50మంది సభ్యుల మద్దతు ఉంటే స్పీకర్ నోటీస్‌కు అనుమతిస్తాడు. దానిపై సభలో చర్చ ఉంటుంది. ఆ తర్వాత ఓటింగ్ కూడా నిర్వహిస్తారు. మెజారిటీ సభ్యులు తీర్మానానికి అనుకూలంగా ఓటేస్తే ప్రభుత్వం పడిపోతుంది. అవిశ్వాస తీర్మానానికి ప్రత్యేక కారణం సూచించాల్సిన అవసరం లేదు.
  
  
  విశ్వాస తీర్మానం:
  దీన్ని ‘ట్రస్ట్ మోషన్’ అని కూడా అంటారు. విశ్వాస తీర్మానం గురించి రాజ్యాంగంలోగానీ, పార్లమెంటరీ రూల్స్‌లో గానీ లేదు. రూల్ 184 కింద సాధారణ తీర్మానం మాదిరిగానే విశ్వాస తీర్మానాన్ని అనుమతిస్తారు. అధికారంలోని పార్టీ మెజారిటీ కోల్పోతే, తిరిగి మెజారిటీ నిరూపించుకోవాలంటూ రాష్ట్రపతి ప్రధానమంత్రిని కోరతాడు. ఏ పార్టీకీ సంపూర్ణ మెజారిటీ రానప్పుడు, ఇతర పార్టీల మద్దతుతో ప్రభుత్వాన్ని ఏర్పాటు చేస్తానని ముందుకు వచ్చిన నాయకున్ని ప్రధానమంత్రిగా నియమించి, నిర్ణీత గడువులో సభ విశ్వాసాన్ని పొందాల్సిందిగా రాష్ట్రపతి కోరవచ్చు.
  రాజకీయ సంక్షోభంలో ఎవరు మిత్రులో, శత్రువులో, ఎవరు ఎవరికి మద్దతు ఇస్తారో తెలుసుకొని సంఘటితం కావడానికి కూడా విశ్వాస తీర్మానాన్ని వాడుకోవచ్చు.
  
  తక్కువేమీకాదు:
  ఇంతవరకూ ఏర్పడిన 15 లోక్‌సభల్లో 26 సార్లు అవిశ్వాస తీర్మానాలను, 12 సార్లు విశ్వాస తీర్మానాలను ప్రవేశపెట్టారు. మొదటి, రెండో లోక్‌సభల్లో ఎలాంటి తీర్మానాలు ప్రవేశపెట్టలేదు. అత్యధికంగా అవిశ్వాస తీర్మానాలను మూడు, నాలుగో లోక్‌సభలో ఆరు సార్లు, అతి తక్కువగా 13వ లోక్‌సభలో ఒక సారి మాత్రమే ప్రవేశపెట్టారు.
  
  అతి ఎక్కువ విశ్వాస తీర్మానాలను నాలుగు సార్లు 11వ లోక్‌సభ ఎదుర్కొంది. మొట్టమొదటి అవిశ్వాస తీర్మానాన్ని పండిట్ జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ ప్రభుత్వంపై 1963లో ఆచార్య జె.బి.కృపలాని ప్రవేశపెట్టారు. అత్యధికంగా 15 సార్లు అవిశ్వాస తీర్మానాలను ఎదుర్కొన్న ప్రధానమంత్రి ఇందిరా గాంధీ. కానీ వీటిలో ఏ ఒక్క తీర్మానం కూడా నెగ్గలేదు. లాల్ బహదూర్ శాస్త్రి, పి.వి.నరసింహా రావు చెరో మూడు సార్లు, మొరార్జీ దేశాయ్ రెండు సార్లు, రాజీవ్ గాంధీ, వాజ్‌పేయి ఒక్కోసారి అవిశ్వాస తీర్మానాన్ని ఎదుర్కొన్నారు.
  
  క్రియాశీలకం:
  తొమ్మిదో లోక్‌సభ (1989) నుంచి ఏ రాజకీయ పార్టీకి ప్రజలు స్పష్టమైన మద్దతు ఇవ్వడంలేదు. వూరిన పరిస్థితుల నేపథ్యంలో హంగ్ పార్లమెంట్ అనివార్యం అవుతోంది. హంగ్ పార్లమెంట్, సంకీర్ణ రాజకీయాల నేపథ్యంలోనే రాష్ట్రపతి పాత్ర క్రియాశీలకమవుతోంది. రాజకీయాలకు అతీతంగా, రాజ్యాంగ సంప్రదాయాలు, ఉత్తమ రాజకీయ సంస్కృతికి అద్దం పట్టేలా రాష్ట్రపతి, గవర్నర్లు వ్యవహరించాలి. అప్పుడే మన రాజ్యాంగ నిర్మాతలు ఆశించిన నిజమైన ప్రజాస్వామ్య స్ఫూర్తి ద్విగుణీకృతమవుతుంది.
  
  ‘రాజ్యాంగం గొప్పతనం దాన్ని గౌరవించి, అమలు చేసే వారిపై ఆధారపడి ఉంటుంది గానీ, రాజ్యాంగంపై మాత్రమే కాదు. రాజ్యాంగం ఉత్కృష్టమైంది. అయినా పాలించే వారిని బట్టి దానికి విలువ ఉండదు. పాలకులు మంచివారైతే రాజ్యాంగంలో లోపాలున్నా పాలన ఉత్తమంగానే ఉంటుంది’.
  - డాక్టర్ బి.ఆర్. అంబేద్కర్
  
  ‘రాజ్యాంగబద్ధ ప్రభుత్వం పాలనలో ఉండటం పాలకులకు దాసోహం కాదు. స్వేచ్ఛకు, విముక్తికి ప్రతీక’
  - అరిస్టాటిల్
  
  మధ్య తేడా?
  విశ్వాస, అవిశ్వాస తీర్మానాల ఉద్దేశం ఒక్కటే. ప్రభుత్వానికి ఉన్న మెజారిటీని తెలుసుకోవడమే. ప్రక్రియలో కొంత తేడా ఉంటుంది. ఈ మధ్యకాలంలో కేంద్రం, రాష్ట్రాలలో మైనారిటీ ప్రభుత్వాలు ఏర్పడటం, మద్దతు ఇస్తున్న పార్టీలు తర్వాత మద్దతు ఉపసంహరించడం, పార్టీలో చీలికలు రావడం, హంగ్ పార్లమెంట్‌లు ఏర్పడడంతో ఈ తీర్మానానికి సమకాలీన ప్రాముఖ్యత పెరిగింది.
  
  విశ్వాస తీర్మానానికి సభ అనుమతి అవసరం లేదు కానీ అవిశ్వాస తీర్మానానికి సభ అనుమతి ఉండాలి. ఒకవేళ రెండు తీర్మానాలు ఒకేసారి సభ ముందుకు వస్తే విశ్వాస తీర్మానానికి ప్రాధాన్యత ఇస్తారు.
  
  బి. కృష్ణారెడ్డి, డెరైక్టర్,
  క్లాస్-1 స్టడీ సర్కిల్, హైదరాబాద్
  


 ‘ది సెంట్రల్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఇంగ్లిష్’ కాలక్రమేణా ‘ద ఇంగ్లిష్ అండ్ ఫారెన్ లాంగ్వేజెస్ యూనివర్సిటీ (ఇఫ్లూ)’గా రూపాంతరం చెందింది.. సెంట్రల్ యూనివర్సిటీ హోదా ఉన్న ఇఫ్లూ.. ఇంగ్లిష్‌తోపాటు మరెన్నో విదేశీ భాషా కోర్సులను  అందిస్తోంది.  2014-15కు అడ్మిషన్ నోటిఫికేషన్ వెలువడిన నేపథ్యంలో సంబంధిత వివరాలు..
  
  దేశంలోనే తొలి భాషా కోర్సుల యూనివర్సిటీ.. ఇఫ్లూ. నాణ్యత ప్రమాణాలతో కూడిన ఆధునిక బోధన, పరిశోధన-బోధన అంశాల్లో విదేశీ వర్సిటీలతో ఒప్పందం కారణంగా ఇఫ్లూ కోర్సులకు క్రమంగా ఆదరణ పెరుగుతోంది. ఇఫ్లూలోని సుమారు 900 సీట్లకు గతేడాది ఎనిమిది వేల మంది విద్యార్థులు దరఖాస్తు చేసుకోవడమే ఇందుకు నిదర్శనం.
  
  కొత్తగా కేరళలో:
  ఇఫ్లూ యూనివర్సిటీకి ప్రస్తుతం హైదరాబాద్‌తోపాటు లక్నో, షిల్లాంగ్‌లలో క్యాంపస్‌లు ఉన్నాయి. వచ్చే విద్యా సంవత్సరం నుంచి కొత్తగా కేరళలోని మల్లాపూర్‌లో నూతన క్యాంపస్‌ను ప్రారంభించనున్నారు. ఇందులో తొలుత సర్టిఫికెట్ ఆఫ్ ప్రొఫిషియెన్సీ (సీఓపీ) కోర్సులను మాత్రమే బోధించనున్నారు. ఈ యూనివర్సిటీ నిర్వహించే ప్రవేశ పరీక్షలో సాధించిన మార్కుల ఆధారంగా ఈ నాలుగు క్యాంపస్‌లలో ఎక్కడైనా అడ్మిషన్ పొందే అవకాశం ఉంటుంది.
  
  ప్రశ్నపత్రంలో మార్పులు:
  రాత పరీక్ష ఆధారంగా ఇఫ్లూ ఆఫర్ చేసే కోర్సుల్లో ప్రవేశం కల్పిస్తారు. నిర్దేశించిన కోర్సులకు రాత పరీక్షతోపాటు ఇంటర్వ్యూ కూడా ఉంటుంది. ఈ ఏడాది నుంచి ప్రవేశ పరీక్ష విధానంలో కీలకమైన మార్పులు చేశారు. ఈసారి నుంచి ప్రశ్నలన్నీ ఆబ్జెక్టివ్ విధానంలో ఉంటాయి. వీటికి జవాబులను ఓఎంఆర్ షీట్‌లో గుర్తించాలి. పరీక్ష విధానం, సంబంధిత వివరాలను 18603450112 (టోల్ ఫ్రీ నంబర్ 2ను ఎంపిక చేసుకోవాలి), 040-27689447/040-27070046  ఫోన్ నంబర్ల ద్వారా తెలుసుకోవచ్చు.
  
  పెరుగుతున్న విదేశీ విద్యార్థులు:
  ఇఫ్లూలో చదివే విదేశీ విద్యార్థుల సంఖ్య  ఏటా పెరుగుతోంది. ప్రస్తుతం రెండు వందల మందికి పైగా ఉన్న విదేశీ విద్యార్థుల సంఖ్య వచ్చే ఏడాదికి ఐదు వందల వరకు పెరిగే అవకాశాలున్నాయి. అయితే విదేశీ విద్యార్థులు ఎటువంటి ప్రవేశ పరీక్షలకు హాజరుకాకుండానే నేరుగా అనుకున్న కోర్సులో అడ్మిషన్ పొందే సౌలభ్యం ఉంది.
  
  ఉపకారవేతనాలు:
 ఇఫ్లూలో అడ్మిషన్ పొందిన విద్యార్థులకు ఎంచుకున్న కోర్సులను బట్టి ఉపకారవేతనాలు అందుబాటులో ఉన్నాయి. ఈబీసీ/ఫిజికల్లీ చాలెంజ్డ్ కేటగిరీ కింద విద్యార్థులకు నెలకు రూ. 1,000 స్టైపెండ్ లభిస్తుంది. వీరికి హాస్టల్ ఫీజు నుంచి కూడా మినహాయింపునిస్తారు. అంతేకాకుండా ఎంపిక చేసుకున్న కోర్సులాధారంగా యూజీసీ జూనియర్ రీసెర్చ్ ఫెలోషిప్ (నెలకు రూ. 16,000), యూజీసీ సీనియర్ రీసెర్చ్ ఫెలోషిప్ (నెలకు రూ. 18,000), రాజీవ్ గాంధీ నేషనల్ జూనియర్ రీసెర్చ్ ఫెలోషిప్ (ఎస్సీ/ఎస్టీ విద్యార్థులకు), మౌలానా ఆజాద్ నేషనల్ ఫెలోషిప్ (మైనార్టీ విద్యార్థులకు), యూజీసీ టీచర్ ఫెలోషిప్, ఇందిరా గాంధీ సింగిల్ గర్ల్ చైల్డ్ స్కాలర్‌షిప్ (పీజీ విద్యార్థులకు), ర్యాంక్ హోల్డర్స్ స్కాలర్‌షిప్ (యూజీ) విద్యార్థులకు, స్కాలర్‌షిప్ ఫర్ పీజీడీటీఏ వంటి ఎన్నో స్కాలర్‌షిప్స్ అందుబాటులో ఉన్నాయి.
  
 
  లభించే ఉద్యోగాలు:
  ఇఫ్లూ నుంచి కోర్సులు పూర్తి చేసిన వారికి దేశ, విదేశాల రాయబార (అంబాసిడర్) కార్యాలయాల్లో, విదేశీ బహుళజాతి కంపెనీలు, రష్యన్ ఆర్మీ, ప్రత్యేక ట్రాన్స్‌లేటర్ కాల్‌సెంటర్లు, ఇంటర్నేషనల్ స్కూల్స్, కళాశాలల్లో అధ్యాపకులుగా, ప్రింట్, ఎలక్ట్రానిక్ మీడియాలో వివిధ హోదాల్లో అవకాశాలు ఉంటున్నాయి. అంతేకాకుండా యూనివర్సిటీలోని ప్లేస్‌మెంట్ సెల్ ద్వారా అధిక శాతం విద్యార్థులకు క్యాంపస్ ప్లేస్‌మెంట్స్ లభిస్తున్నాయి.
  
  ఆఫర్ చేస్తున్న కోర్సులు:
  బీఏ (ఆనర్స్-ఇంగ్లిష్, అరబిక్, ఫ్రెంచ్, జర్మన్, రష్యన్, స్పానిష్), బీసీజే, బీఈడీ (ఇంగ్లిష్).
  ఎంఈడీ, ఎంఏ (ఇంగ్లిష్, లింగ్విస్టిక్స్, అరబిక్, ఫ్రెంచ్, జర్మన్, హిందీ, జపనీస్, రష్యన్, స్పానిష్), ఎంసీజే, మాస్టర్స్ ఇన్ కంప్యుటేషనల్ లింగ్విస్టిక్స్.
  పీజీ డిప్లొమా ఇన్ టీచింగ్ ఆఫ్ ఇంగ్లిష్
  పీహెచ్‌డీ (ఇంగ్లిష్ లాంగ్వేజ్ ఎడ్యుకేషన్, లింగ్విస్టిక్స్ అండ్ ఫొనెటిక్స్, ఇంగ్లిష్ లిటరేచర్, ఇండియన్ అండ్ వరల్డ్ లిటరేచర్స్, కంపేరిటివ్ లిటరేచర్, సోషల్ ఎక్స్‌క్లూజన్ స్టడీస్, ట్రాన్స్‌లేషన్ స్టడీస్, ఫిల్మ్ స్టడీస్, కల్చరల్ స్టడీస్, హిందీ, అరబిక్ లిటరేచర్), ఫ్రెంచ్ స్టడీస్, రష్యన్ లాంగ్వేజ్ అండ్ లింగ్విస్టిక్స్, రష్యన్
  లిటరేచర్.
  
  నోటిఫికేషన్ సమాచారం
  దరఖాస్తు:
  ఆన్‌లైన్‌లో దరఖాస్తు చేసుకోవాలి. ఒక అభ్యర్థి రెండు కోర్సులకు మించి దరఖాస్తు చేసుకునే వీలు లేదు.
  ఫీజు:    రూ.350 (ఎస్సీ/ఎస్టీ/పీడబ్ల్యూడీ అభ్యర్థులకు రూ. 150).
  ఆన్‌లైన్ రిజిస్ట్రేషన్‌కు చివరి తేదీ: జనవరి 15, 2014
  ఫీజు చెల్లించడానికి చివరి తేదీ: జనవరి 16, 2014
  దరఖాస్తు హార్డ్ కాపీని స్వీకరించడానికి చివరి తేదీ:
  జనవరి 20, 2014
  రాత పరీక్ష తేదీలు: ఫిబ్రవరి 21, 22, 23-2014.
  వెబ్‌సైట్: www.efluniversity.ac.in
  
  -సవలం ఉపేందర్,
  న్యూస్‌లైన్, ఓయూ, హైదరాబాద్.
  
  
  ఇఫ్లూ నిర్వహిస్తున్న ఇంగ్లిష్, విదేశీ భాషల కోర్సులకు ప్రతి సంవత్సరం ఆదరణ పెరుగుతోంది. ఖర్చు లేని విద్యను అందిస్తుండడం,  కోర్సులు పూర్తి చేసిన వెంటనే ఉద్యోగ అవకాశాలు లభిస్తుండడాన్ని దీనికి కారణంగా పేర్కొనవచ్చు. గతంతో పోల్చితే ఈసారి చాలా త్వరగా నోటిఫికేషన్ విడుదల చేశాం. గతేడాది అన్ని కోర్సులకు కలిపి దాదాపు 8,000 మంది దరఖాస్తు చేసుకోగా ఈ ఏడాది 10,000 దరఖాస్తులు అందే అవకాశం ఉంది.
  
  అందివస్తున్న అవకాశాల దృష్ట్యా ఇంజనీరింగ్ విద్యార్థులు కూడా లాంగ్వేజెస్ కోర్సుల పట్ల ఆసక్తి చూపుతున్నారు. అంతేకాకుండా విదేశీ విద్యార్థుల సంఖ్య కూడా క్రమంగా పెరుగుతోంది. ఈసారి పరీక్ష విధానంలో పలు మార్పులు చేశాం. ఆబ్జెక్టివ్ విధానంలో ప్రశ్నపత్రాన్ని రూపొందించనున్నాం.
  ప్రొఫెసర్ సునయన సింగ్,
  వైస్ చాన్‌‌సలర్-ఇఫ్లూ.
  
  హెచ్‌సీయూలో ప్రవేశాలు
  దేశంలోని ప్రతిష్టాత్మక యూనివర్సిటీల్లో.. యూనివర్సిటీ ఆఫ్ హైదరాబాద్ (హెచ్‌సీయూ) ఒకటి. ఇది 46 విభాగాల ద్వారా ఇంటిగ్రేటెడ్ నుంచి పీహెచ్‌డీ వరకు 150 కోర్సులను ఆఫర్ చేస్తోంది. 2014-15 విద్యా సంవత్సరానికి వివిధ కోర్సుల్లో
  ప్రవేశానికి యూనివర్సిటీ ఆఫ్ హైదరాబాద్ నోటిఫికేషన్ విడుదల చేసిన నేపథ్యంలో సంబంధిత వివరాలు..
  
  ప్రవేశ విధానం ఎంపిక చేసుకున్న కోర్సులను బట్టి ఆధారపడి ఉంటుంది. కొన్ని కోర్సులకు రాత పరీక్ష మాత్రమే నిర్వహిస్తారు. మరికొన్ని కోర్సులకు రాతపరీక్షతోపాటు ప్రాక్టికల్ టెస్ట్/ఇంటర్వ్యూలు కూడా ఉంటాయి. రాత పరీక్ష 100 మార్కులకు ఉంటుంది. రాత పరీక్షతోపాటు ప్రాక్టికల్ టెస్ట్/ఇంటర్వ్యూలు ఉంటే రాత పరీక్షకు 75 మార్కులు, ఇంటర్వ్యూకు 25 మార్కులు కేటాయిస్తారు (ఈ మార్కులు కోర్సును బట్టి కూడా మారుతుంటాయి).
  
  ఆబ్జెక్టివ్ విధానంలో:
  రాత పరీక్షను ఆబ్జెక్టివ్ విధానంలో నిర్వహిస్తారు (ఎంఎస్సీ ఫిజిక్స్, ఫైన్ ఆర్ట్స్, ఎంబీఏ హెల్త్ కేర్ అండ్ హాస్పిటల్ మేనేజ్‌మెంట్, హెల్త్ సైకాలజీ, పీజీ డిప్లొమా-కంప్యుటేషనల్ లింగ్విస్టిక్స్ మినహా). పరీక్షకు రెండు గంటల సమయం ఉంటుంది. రాత పరీక్షలో పార్ట్-ఎ, పార్ట్-బి విభాగాలు ఉంటాయి. పార్ట్-ఎలో 25 ప్రశ్నలు ఉంటాయి. వీటిని మల్టిపుల్ చాయిస్ పద్ధతిలో రూపొందిస్తారు. నెగిటివ్ మార్కింగ్ కూడా ఉంది. ప్రతి తప్పు సమాధానానికి 0.33 మార్కు కోత విధిస్తారు. పార్ట్-బి కూడా ఆబ్జెక్టివ్ పద్ధతిలోనే ఉంటుంది. ఇందులో 75 ప్రశ్నలు ఉంటాయి.
  
  ఎంపీఏ, ఎంఎఫ్‌ఏ, ఎంఏ కమ్యూనికేషన్, పీజీ డిప్లొమా ఇన్ హెల్త్ కమ్యూనికేషన్, థియేటర్ ఎడ్యుకేషన్ కోర్సులకు రాత పరీక్షతోపాటు ప్రాక్టికల్ టెస్ట్ లేదా ఇంటర్వ్యూ ఉంటుంది.
  ఎంఎస్సీ ఫిజిక్స్, ఓషన్ అండ్ అట్మాస్ఫియరిక్ సెన్సైస్, ఎంబీఏ-హెల్త్‌కేర్ అండ్ హాస్పిటల్ మేనేజ్‌మెంట్, హెల్త్ సైకాలజీ, ఎంఫిల్, ఇంటిగ్రేటెడ్ ఎంఫిల్/పీహెచ్‌డీ, ఇంటిగ్రేటెడ్ ఎంఎస్సీ/పీహెచ్‌డీ-బయోటెక్నాలజీ, నానో సైన్స్ అండ్ టెక్నాలజీ పీహెచ్‌డీ కోర్సులకు మాత్రం రాత పరీక్షతోపాటు ఇంటర్వ్యూ ఉంటుంది. ఎంఫిల్, పీహెచ్‌డీ, ఎంటెక్‌లకు యూజీసీ-సీఎస్‌ఐఆర్ నెట్, ఆర్‌జీఎన్‌ఎఫ్/ఎంఏఎన్‌ఎఫ్, ఎన్‌బీహెచ్‌ఎం, ఐసీఎంఆర్, ఐసీఏఆర్ వంటి పరీక్షల్లో జేఆర్‌ఎఫ్ సాధించిన వారికి రాత పరీక్ష నుంచి మినహాయింపునిచ్చారు. వీరు ఇంటర్వ్యూకు మాత్రమే హాజరు కావాలి.
  ఎంసీఏ ప్రవేశ పరీక్షలో రీజనింగ్ నుంచి 25 మార్కులు, +2 స్థాయి మ్యాథమెటిక్స్ నుంచి 75 మార్కులకు ప్రశ్నలు వస్తాయి.
  క్యాట్ స్కోర్, గ్రూప్ డిస్కషన్/ఇంటర్వ్యూ ద్వారా ఎంబీఏ కోర్సుల్లో ప్రవేశం కల్పిస్తారు.
  
    ఇంటిగ్రేటెడ్ కోర్సులు:
  ఇంటిగ్రేటెడ్ ఎంఏ/ఎంఎస్సీ కోర్సుల కాల వ్యవధి ఐదేళ్లు. ఈ కోర్సులను సెమిస్టర్ పద్ధతిలో నిర్వహిస్తారు. 10 సెమిస్టర్లు ఉంటాయి. ఇంటిగ్రేటెడ్ ఎంఎస్సీలో మ్యాథమెటిక్స్, ఫిజిక్స్, కెమిస్ట్రీ, సిస్టమ్స్ బయాలజీ, ఆప్టోమెట్రీ అండ్ విజన్ సెన్సైస్, హెల్త్ సైకాలజీ, ఎర్త్ సెన్సైస్ సబ్జెక్ట్‌లను వర్సిటీ ఆఫర్ చేస్తోంది. ఇంటిగ్రేటెడ్ ఎంఏ విభాగంలో హ్యుమానిటీస్, సోషల్ సెన్సైస్ కోర్సులు, హ్యుమానిటీస్ కింద తెలుగు, హిందీ, ఉర్దూ భాషా కోర్సులు ఉన్నాయి. సోషల్ సెన్సైస్ కింద ఎకనామిక్స్, హిస్టరీ, పొలిటికల్ సైన్స్, సోషియాలజీ, ఆంత్రోపాలజీ కోర్సులు అందుబాటులో ఉన్నాయి.
  
  ఎంఎస్సీ కోర్సులు:
  పీజీ విభాగంలో ఎంఎస్సీకి సంబంధించి మ్యాథమెటిక్స్, అప్లైడ్ మ్యాథమెటిక్స్, స్టాటిస్టిక్స్, ఫిజిక్స్, కెమిస్ట్రీ, బయోకెమిస్ట్రీ, ప్లాంట్ బయాలజీ అండ్ బయోటెక్నాలజీ, మాలిక్యులర్ బయాలజీ, ఏనిమల్ బయోటెక్నాలజీ, బయోటెక్నాలజీ, ఓషన్ అండ్ అట్మాస్ఫియరిక్ సైన్స్, హెల్త్ సైకాలజీ కోర్సులు ఉన్నాయి. ఇందులోని బయోటెక్నాలజీ కోర్సులో ప్రవేశం మాత్రం జేఎన్‌యూ నిర్వహించే ఎంట్రన్స్ టెస్ట్ ఆధారంగా కల్పిస్తారు.
  
  ఎంఏ కోర్సులు:
  ఇంగ్లిష్, ఫిలాసఫీ, హిందీ, ఉర్దూ, తెలుగు, అప్లైడ్ లింగ్విస్టిక్స్, కంపేరిటివ్ లిటరేచర్, ఎకనామిక్స్, హిస్టరీ, పొలిటికల్ సైన్స్, సోషియాలజీ, ఆంత్రోపాలజీ, కమ్యూనికేషన్ (కమ్యూనికేషన్ అండ్ మీడియా స్టడీస్, ప్రింట్ జర్నలిజం అండ్ న్యూమీడియా, టెలివిజన్ అండ్ రేడియో).
  
  ఇతర కోర్సులు:
  ఎంపీఏ డ్యాన్స్, ఎంపీఏ థియేటర్ ఆర్ట్స్, ఎంఎఫ్‌ఏ, ఎంపీహెచ్ (మాస్టర్ ఆఫ్ పబ్లిక్ హెల్త్), అడ్వాన్స్‌డ్ పీజీ డిప్లొమా, పీజీ డిప్లొమా, ఎంటెక్, ఎంఫిల్, పీహెచ్‌డీ, ఇంటిగ్రేటెడ్ ఎంఎస్సీ/పీహెచ్‌డీ, ఇంటిగ్రేటెడ్ ఎంఫిల్/పీహెచ్‌డీ వంటి కోర్సులు అందుబాటులో ఉన్నాయి. ఎంపీఏ, ఎంఎఫ్‌ఏ, ఎంఏ-కమ్యూనికేషన్, పీజీ డిప్లొమా ఇన్ హెల్త్ కమ్యూనికేషన్, థియేటర్ ఎడ్యుకేషన్ కోర్సులకు మాత్రం రాత పరీక్షతోపాటు ప్రాక్టికల్ ఇంటర్వ్యూ కూడా ఉంటుంది. రాత పరీక్షలో అర్హత సాధించినవారికి మాత్రమే ప్రాక్టికల్ టెస్ట్ నిర్వహిస్తారు.
  ఎంటెక్ కంప్యూటర్ సైన్స్, ఆర్టిఫిషియల్ ఇంటెలిజెన్స్, ఇన్ఫర్మేషన్ టెక్నాలజీ కోర్సుల్లో గేట్ స్కోర్ ఆధారంగా ప్రవేశం కల్పిస్తారు. మిగతా ఎంటెక్ కోర్సుల్లో కూడా గేట్ స్కోర్ ఆధారంగానే అడ్మిషన్ ఉంటుంది. వీటిల్లో కొన్ని కోర్సులకు ఇంటర్వ్యూను కూడా నిర్వహిస్తారు.
  
  అర్హతలు:
  ఐఎంఎస్సీ/ఐఎంఏ: 60 శాతం మార్కులతో 10+2.
  ఎంఏ/ఎంఎస్సీ: నిర్దేశించిన మార్కులతో సంబంధిత/అనుబంధ విభాగంలో డిగ్రీ.
  ఎంసీఏ: మ్యాథమెటిక్స్ ప్రధాన సబ్జెక్ట్‌గా 60 శాతం మార్కులతో డిగ్రీ.
  పీహెచ్‌డీ/ఎంఫిల్: సంబంధిత విభాగంలో పీజీ.
  
  అవగాహనకు పరీక్ష:
  రాత పరీక్షలో జ్ఞాపక శక్తి కంటే విద్యార్థుల అవగాహనను పరీక్షించే విధంగా ప్రశ్నలు వస్తాయి. ఆయా సబ్జెక్ట్‌లలోని ప్రాథమిక భావనల ఆధారంగా ప్రశ్నలను రూపొందిస్తారు. ఇవి అప్లికేషన్ ఓరియెంటెడ్ విధానంలో ఉంటాయి. కాబట్టి సంబంధిత కాన్సెప్ట్‌ను అవగాహన చేసుకుంటూ వీలైనన్ని మాదిరి ప్రశ్నలను సాధన చేయాలి. డిగ్రీ స్థాయిలో అకడమిక్ పుస్తకాలను విశ్లేషణాత్మకంగా అధ్యయనం చేయాలి. ప్రామాణిక పుస్తకాలను చదవాలి. ఒక అంశాన్ని చదివేటప్పుడు దాన్నుంచి ఎన్ని రకాల ప్రశ్నలు అడగొచ్చో ఊహించి ప్రాక్టీస్ చేయాలి.
  
  కటాఫ్ తొలగింపు:
  ఈ ఏడాది నుంచి హెచ్‌సీయూ తీసుకున్న కీలక నిర్ణయం.. కటాఫ్ మార్కుల తొలగింపు. గతంలో ప్రవేశ పరీక్షల్లో కటాఫ్ మార్కులను నిర్దేశించేవారు. దీంతో నిర్దేశిత కటాఫ్ మార్కులు సాధించిన విద్యార్థులను మాత్రమే పరిగణనలోకి తీసుకునేవారు. ఈ కారణంగా దాదాపు 15 శాతం సీట్లు ఖాళీగా మిగిలి పోతున్నాయి.
  
  నోటిఫికేషన్ సమాచారం:
  దరఖాస్తు: ఆన్‌లైన్‌లో దరఖాస్తు చేసుకోవాలి. ఆసక్తి మేరకు ఎన్ని కోర్సులకైనా దరఖాస్తు చేసుకోవచ్చు.
  ఆన్‌లైన్ రిజిస్ట్రేషన్‌కు చివరి తేదీ: జనవరి 3, 2014
  రాత పరీక్ష తేదీలు: ఫిబ్రవరి 1-7, 2014
  వివరాలకు: www.uohyd.ac.in


  ఐటీ కోర్సు.. JAVA,J2SE,J2EE,J2ME
  
  నేటి సాంకేతిక ప్రపంచంలో ఇన్ఫర్మేషన్ టెక్నాలజీలో అభివృద్ధి.. కొలువుల దశ, దిశలను మార్చేస్తోంది. నచ్చిన టెక్నాలజీని, మార్కెట్ మెచ్చేటట్లు ఒంటబట్టించుకుంటే కెరీర్ పూలపాన్పు అవుతుంది. ఇలాంటి టెక్నాలజీలో ఒకటి ‘జావా’..
  
 జావా అనేది ఆబ్జెక్ట్ ఓరియంటెడ్ కంప్యూటర్ ప్రోగ్రామింగ్ లాంగ్వేజ్. దీని సహాయంతో వెబ్ అప్లికేషన్స్‌ను అభివృద్ధి చేయొచ్చు. వెబ్‌సైట్స్, చాట్ అప్లికేషన్స్ వంటి వాటిని రూపొందించవచ్చు.
 జావా అనేది ప్లాట్‌ఫాం ఇండిపెండెంట్ లాంగ్వేజ్. దీని సహాయంతో అభివృద్ధి చేసిన అప్లికేషన్స్‌ను ఏ ఆపరేటింగ్ సిస్టమ్ (ఓఎస్)తోనైనా పనిచేయించవచ్చు. జావా సెక్యూరిటీ పరంగా కూడా పటిష్టమైంది. కోర్సుకు ఎవరు అర్హులు:
  బీఈ/బీటెక్;ఎంసీఏ;ఎంఎస్సీ(సీఎస్/ఐటీ) కోర్సులను పూర్తిచేసిన విద్యార్థులు జావా కోర్సును నేర్చుకోవచ్చు.
  బీఎస్సీ (సీఎస్ లేదా ఐటీ)ని మంచి మార్కులతో పూర్తిచేసిన వారు ఈ కోర్సులో చేరొచ్చు. ఇతర ఐటీ సంబంధిత కోర్సులను పూర్తిచేసిన వారు కూడా కోర్సులో అడుగుపెట్టొచ్చు.
  మార్కెట్లో అనేక ఐటీ శిక్షణ సంస్థలు స్వల్పకాలిక జావా కోర్సును అందిస్తున్నాయి.
  కోర్సులో ప్రవేశించాలనుకునే అభ్యర్థికి కనీసం సి- లాంగ్వేజ్ పరిజ్ఞానం ఉండాలి.
  
  మూడు మాడ్యూల్స్:
  పూర్తిస్థాయి జావా కోర్సులో ముఖ్యంగా మూడు మాడ్యూళ్లు ఉంటాయి.
  అవి...
  1: జావా 2 స్టాండర్డ్ ఎడిషన్ (జే2ఎస్‌ఈ).
  2. జావా 2 ఎంటర్‌ప్రైజ్ ఎడిషన్ (జే2ఈఈ).
  3. జావా 2 మైక్రో ఎడిషన్ (జే2ఎంఈ).
  
  కోర్సులో చెప్పే అంశాలు:
  కోర్ జావా, అడ్వాన్స్‌డ్ జావా, హైబర్‌నేట్, స్ప్రింగ్‌‌స, స్ట్రట్స్, వెబ్ సర్వీసెస్ తదితర అంశాలతోపాటు మొబైల్ సంబంధిత అప్లికేషన్స్ పరిజ్ఞానాన్ని నేర్పిస్తారు.
  
  కెరీర్ అవకాశాలు:
  ప్రస్తుతం జావా ప్రోగ్రామింగ్ లాంగ్వేజ్‌పై పట్టు సాధించిన వారికి ఉన్నత కెరీర్ అవకాశాలు అందుబాటులో ఉన్నాయి. చిన్న స్థాయి ఐటీ కంపెనీ నుంచి కార్పొరేట్ స్థాయి కంపెనీల వరకు జావా డెవలపర్స్‌ను నియమించుకుంటున్నాయి. ప్రతిభగల వారికి ఉన్నత పే ప్యాకేజీలతో ఆహ్వానం పలుకుతున్నాయి.
  
  టాప్ రిక్రూటర్స్:
  ఒరాకిల్, మైక్రోసాఫ్ట్, ఇన్ఫోసిస్,
  ఐబీఎం, ఇన్ఫోటెక్, గూగుల్, విప్రో
  జావా- ఇంటర్వ్యూ ప్రశ్నలు:
  ఫ్రెషర్స్‌కు అయితే కోర్ జావాపైనే ఎక్కువగా ప్రశ్నలు అడుగుతారు.
  Ex: oops, Exception Handling, I/O streams, Multi Threading, Collections, AWT's, Applets, JDBC, Servlets, JSP, etc.
  ఎక్స్‌పీరియన్స్ ఉన్న అభ్యర్థులకైతే ప్రోగ్రామింగ్ లాంగ్వేజ్‌పై లోతుగా ప్రశ్నలు అడుగుతారు.
  కంప్యూటర్ సంబంధిత బీటెక్ కోర్సుల్లో ప్రోగ్రామింగ్ లాంగ్వేజ్‌లకు సంబంధించిన అంశాలను బోధిస్తారు. ఇందులో భాగంగా జావా ప్రాథమిక అంశాలపై కూడా అవగాహన కల్పిస్తారు. ఇంజనీరింగ్ కళాశాలల నుంచి బయటకు వచ్చిన వెంటనే జావా ఆధారంగా కెరీర్‌ను నిర్మించుకోవాలనుకునే ఔత్సాహికులు పూర్తిస్థాయి కోర్సులో చేరి పరిజ్ఞానం సంపాదించవచ్చు.
  తరగతిలో చెప్పిన పాఠ్యాంశాలను ఏ రోజుకారోజే ల్యాబ్‌లో నిజాయతీగా ప్రాక్టీస్ చేస్తేనే ఫలితం ఉంటుంది. ఫ్యాకల్టీ సహకారంతో సొంతంగా అప్లికేషన్స్‌ను డెవలప్ చేసేందుకు ప్రయత్నించాలి.
  
  Inputs:
  అహ్మద్ షరీఫ్,
  సీనియర్ ఫ్యాకల్టీ, పీర్స్ టెక్నాలజీస్, హైదరాబాద్.


 అద్దం ఎంత స్పష్టంగా, ఎలాంటి మరకలు లేకుండా ఉంటే అందులో మన  ప్రతిబింబం అంత స్పష్టంగా కనిపిస్తుంది. అదే విధంగా మన లక్ష్యం ఎంత స్పష్టంగా  ఉంటే దాన్ని సాధించేందుకు అవసరమైన మార్గాలు అంతే స్పష్టంగా కళ్ల ముందు కనిపిస్తాయి.
  
  ‘నేను చాలా డబ్బు సంపాదించాలి’
  ‘నేను మంచి ఉద్యోగంలో చేరాలి’
  ‘నేను ఉన్నత స్థానంలో ఉండాలి’..
  
  ఇవన్నీ లక్ష్యాలు కావు.. కేవలం కలలు మాత్రమే.
  అయితే ఒక కలను లక్ష్యమని చెప్పుకోవాలంటే దానికి ఏమి ఉండాలి? దీనికి సమాధానాన్ని 5-ఈ సూత్రం ద్వారా తెలుసుకోవచ్చు.
  
  1. ఆశయం (Dream)
  2. దిశ (Direction)
  3. సంకల్పం (Determination)
  4. క్రమశిక్షణ (Discipline)
  5. తుది గడువు (Deadline)
  
  మీ ఆశయాల (Dreams)కు మిగిలిన 4-ఈలు జతకలిస్తేనే ఆ కలలు లక్ష్యాలు (గోల్స్) అవుతాయి. ఇలాంటి లక్ష్యాలున్న వ్యక్తి అసలైన విజేతగా నిలుస్తాడు. మీ కలలో ఈ ఐదు అంశాల్లో ఏది లోపించినా అది గోల్ కాదు.. ఉత్త కల మాత్రమే!
  మీకో ఉదాహరణ చెబుతాను.. ఒక సందర్భంలో మా స్నేహితుడి ఇంటికి వెళ్లినప్పుడు అతని కుమారుడు కనిపించాడు. ఆ కుర్రాడి వయస్సు 16 ఏళ్లు ఉండొచ్చు. ఇంటర్ చదువుతున్నట్లు అనిపించి.. ‘ఏం చేస్తున్నావు?’ అని అడిగాను.
  
  ఈ ప్రశ్నకు అట్నుంచి.. ‘ఇంటర్ చదువుతున్నాను అంకుల్’ అనే సమాధానం వస్తుందని భావించాను. కానీ, ఆ సమాధానం అసలైన లక్ష్య నిర్దేశకుడ్ని నా కళ్లముందు నిలిపింది. కుర్రాడి సమాధానం ఏంటంటే.. ‘నేను ఐఐటీ ముంబైలో ఎలక్ట్రానిక్స్ అండ్ కమ్యూనికేషన్ ఇంజనీరింగ్‌లో చేరే దిశగా సాగిపోతున్నాను’. ఇలా చెప్పేటప్పుడు అతని ముఖ కవళికల్లో ఎక్కడా అసహజ ధోరణి కనిపించలేదు. సహజంగా ఏదో కోఠీకి వెళ్తున్నా అన్నట్టు చెప్పాడు. ఆ తర్వాత ఆ అబ్బాయి ముంబై ఐఐటీలో సీటు సంపాదించడం, ఇండియన్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ మేనేజ్‌మెంట్ అహ్మదాబాద్‌లో మేనేజ్‌మెంట్‌లో పీజీ చేయడం చకచకా జరిగిపోయాయి. ప్రస్తుతం అతను అమెరికాలో ప్రముఖ సాఫ్ట్‌వేర్ కంపెనీలో ఉన్నత స్థానంలో ఉన్నాడు.
  మీకింకా అర్థమయ్యేలా చెబుతా.. మీరు పనిమీద బెంగళూరు వెళ్తున్నారనుకుందాం.. దారిలో జడ్చర్లలో ఆగి టీ తాగుతున్నారు. అప్పుడు మీ స్నేహితుడి నుంచి ఫోన్ వచ్చింది. ‘ఏం చేస్తున్నావు?’ అని అతడు అడిగితే జడ్చర్లలో టీ తాగుతున్నాను.. అని చెప్పరు కదా! నేను బెంగళూరు వెళ్తున్నాననే చెబుతారు కదా!
  ‘నేను ఇంజనీరింగ్ చదువుతున్నాను’, ‘నేను ఇంటర్ చదువుతున్నాను’.. వంటి సమాధానాలు గోల్ పరంగా ఎంత శుష్కంగా ఉన్నాయో విశ్లేషించుకోండి. కెరీర్ విషయంలో మన గోల్ ఎప్పటికప్పుడు ఉత్తేజితుల్ని చేస్తూ ఉండాలి.
  
  అపనమ్మకమే అసలు అడ్డంకి:
  మీ లక్ష్యం గురించి చెప్పుకునేందుకు సిగ్గుపడుతున్నారా? మొహమాట పడుతున్నారా? అయితే మీరిలా ఆలోచిస్తూ ఉండవచ్చు.
  ‘ఒకవేళ నేను నా లక్ష్యాన్ని సాధించలేకపోతే ఎదుటి వారు నవ్వుకుంటారేమో’! అంటే మీ విజయం పట్ల మీరు వంద శాతం నమ్మకంగా లేరు. మీరు మానసికంగా మీ విజయాన్ని శంకించకండి.. న్యూరో లింగ్విస్టిక్ ప్రోగ్రామింగ్ (ఎన్‌ఎల్‌పీ) సాధనలో ఇది ముఖ్య సూత్రం. ప్రపంచ వ్యాప్తంగా అనేక సంచలనాలు సృష్టిస్తున్న ‘ది సీక్రెట్’ అనే పుస్తకం ఇదే అంశాన్ని స్పష్టం చేస్తోంది. నిర్హేతుకమైన, అసాధారణమైన, అసాధ్యమైన కలల్ని సైతం పదే పదే బలంగా అనుకుంటే మీ మనసు వాటిని సాధించేందుకు ఉరకలేస్తుంది.. మీ కలలు నూటికి నూరుశాతం ఫలిస్తాయని ఈ పుస్తకం చెబుతోంది. అందుకే 5-ఈతో కూడిన మీ స్పష్టమైన లక్ష్యం తాలూకు విజయావకాశాలను మీరు బలంగా విశ్వసించండి.. విజయం మీ సొంతమవుతుంది.
  ‘నా జీవిత గమ్యం ఇది’ అని మొదటే బలంగా అనుకొని, సరైన దిశలో, సరైన సంకల్పం, క్రమశిక్షణతో ముందుకెళ్తే మీరు ముందే నిర్దేశించుకున్న గడువులోగా లక్ష్యాన్ని తప్పక సాధిస్తారు. ఇదే అసలైన లక్ష్య నిర్దేశం!
  
  లక్ష్యాలు- రకాలు:
  1-స్వల్పకాలిక లక్ష్యాలు (ఏడాదిలో సాధించాల్సినవి)
  2-    మధ్యకాలిక లక్ష్యాలు    (మూడేళ్లలో సాధించాల్సినవి)
  3-    దీర్ఘకాలిక లక్ష్యాలు (ఐదేళ్లలో సాధించాల్సినవి)
  
  ఈ విధంగా ఒక పెద్ద లక్ష్యాన్ని, చిన్న లక్ష్యాలుగా విడగొట్టొచ్చు.
  లక్ష్యం ఎంత స్పష్టంగా ఉంటే, లక్ష్య సాధన అంత తేలికవుతుంది.
  ‘నేను కంపెనీ గీలో టీం లీడర్ స్థాయికి చేరాలన్న కృతనిశ్చయంతో ఉన్నాను. ఈ లక్ష్యాన్ని 2016, జూన్ 30 నాటికి సాధించాలి’.
  
  ఎప్పుడైతే ఇలా మీ లక్ష్యానికి సంబంధించి స్పష్టత ఉంటుందో అప్పుడు దాన్ని సాధించడానికి అవసరమైన సాఫ్ట్ స్కిల్స్, హార్డ్ స్కిల్స్ ఏమిటో మీకు తెలిసిపోతుంది. వాటిని సాధించే క్రమంలో మీకు తక్షణ లక్ష్యాలు, మధ్యకాలిక లక్ష్యాలు, సుదూర లక్ష్యాలు వాటంతటవే వరుస క్రమంలో (ప్రాధాన్యత క్రమంలో) మీ ముందు ప్రత్యక్షమవుతాయి. 5-ఈ సూత్రాన్ని తు.చ. తప్పకుండా పాటిస్తూ ముందుకెళ్తుంటే తక్షణ లక్ష్యాలు ఎప్పటికప్పుడు నెరవేరుతుంటాయి. ఈ విజయాలు మనల్ని తొలుత మధ్యకాలిక లక్ష్యాలకు, తర్వాత దీర్ఘకాలిక లక్ష్యాల సాధనకు దగ్గర చేస్తాయి.
  
  విజేత జేబులో ఎప్పుడూ ’Things to do - today' అనే పాకెట్ సైజ్ పుస్తకం ఉంటుంది. అందులో ఆరోజున చేయాల్సిన పనులు (తక్షణ లక్ష్యాలు) రాసుకుంటారు. ఒక్కో పని పూర్తవుతుంటే టిక్ చేస్తారు. ప్రతి టిక్ మార్‌‌క వారికి కొత్త ప్రేరణ ఇస్తుంది.
  
  Vivekanand Rayapeddi
  Director, Royal Spoken English


 ఇంజనీరింగ్.. ప్రాక్టికల్ ఓరియెంటెడ్ అయినప్పటికీ థియరీ పరంగా సాధించిన  మార్కులకు కూడా ఎనలేని ప్రాధాన్యత ఉంటోంది. క్యాంపస్/ఆఫ్ క్యాంపస్ ఏ రిక్రూట్‌మెంట్ విధానంలో చూసినా నిర్దేశిత మార్కులు సాధించని విద్యార్థులను ఇంటర్వ్యూ కోసం కనీసం షార్ట్‌లిస్ట్ చేయడానికి కూడా పరిగణనలోకి తీసుకోవడం లేదంటే.. మార్కుల ఔన్నత్యం తెలుస్తోంది.  పదుల సంఖ్యలో ఉండే సబ్జెక్టులు.. విస్తృత సిలబస్.. నిరంతరంగా సాగే మూల్యాంకన ప్రక్రియ నేపథ్యంలో ఇంజనీరింగ్ విద్యార్థులు పక్కాప్రణాళికతో ముందుకు సాగాలి. అప్పుడే చక్కని పర్సంటేజ్‌తో కోర్సును పూర్తి చేయడంతోపాటు అనుకున్న లక్ష్యాన్ని సాధించవచ్చు.
  
  
  కంపెనీలు ఉద్యోగ నియామకాల సందర్భంలో అభ్యర్థుల అర్హతను ప్రకటించేటప్పుడు కనీసం 60-75 శాతం మార్కులు ఉండాలని పేర్కొంటున్నాయి. మరికొన్ని కంపెనీలు అగ్రిగేట్ మార్కులతోపాటు అన్ని సబ్జెక్టులలో మొదటి ప్రయత్నంలోనే ఉత్తీర్ణత సాధించాలనే నిబంధన పెడుతున్నాయి. విద్యార్థులు దీన్ని దృష్టిలో ఉంచుకుని తమ విద్యాభ్యాసాన్ని కొనసాగించాలి.
  
  మంచి మార్కుల సాధనకు పక్కాగా ప్రిపేరవ్వాలి. లేదంటే ప్రముఖ కంపెనీల్లో ఉద్యోగాలకు దరఖాస్తు చేసుకునే అవకాశాన్ని కోల్పోయే ప్రమాదముంది. ఇక్కడ విద్యార్థులు ఒక విషయాన్ని గుర్తుంచుకోవాలి.. ఎక్కువ మార్కులు సాధించడానికి ఎటువంటి షార్ట్‌కట్స్ లేవు. సబ్జెక్టుపై పట్టు సాధిస్తేనే పరీక్షల్లో మంచి మార్కులు సాధ్యం.
  
  రెండు రకాలు:
  ఇంజనీరింగ్ విద్యార్థులు కోర్సులో భాగంగా రెండు రకాల పరీక్షలకు హాజరు కావాల్సి ఉంటుంది. అవి.. ఒకటి ఇంటర్నల్ పరీక్షలు (మిడ్ ఎగ్జామ్స్). రెండోది ఎక్స్‌టర్నల్ ఎగ్జామ్స్ (యూనివర్సిటీ పరీక్షలు). ఈ రెండు పరీక్షల్లో వచ్చిన మార్కులను కలిపి పర్సంటేజీ లెక్కించి మార్కులు కేటాయిస్తారు. రాష్ట్రంలోని దాదాపు అన్ని విశ్వవిద్యాల యాలు ఇదే పద్ధతిని అనుసరిస్తున్నాయి.
  
  ఈ క్రమంలో ఇంటర్నల్ పరీక్షలకు 20 నుంచి 30 శాతం మార్కులు, ఎక్స్‌టర్నల్ పరీక్షలకు 70 నుంచి 80 శాతం మార్కుల వెయిటేజీ ఇస్తున్నారు. ఇంజనీరింగ్‌లో స్కోరింగ్‌లో ఇంటర్నల్స్‌ది ప్రధానపాత్ర. అయితే కోర్సు మధ్యలో నిర్వహించే ఇంటర్నల్స్‌లో విద్యార్థులు సులువుగా మార్కులు సాధించొచ్చనే ధోరణితో వ్యవహరించొద్దు. ఇంటర్నల్స్‌కు పక్కాగా ప్రిపేరైతే సెమిస్టర్ పరీక్షల్లోనూ సులువుగా రాణించడానికి అవకాశం ఉంటుంది. ప్రతి సబ్జెక్టులో ఇంటర్నల్స్, ఎక్ ్సటర్నల్స్ మార్కులపై దృష్టిసారించి తద్వారా మంచి మార్కుల శాతాన్ని పొందడానికి కృషిచేయాలి.
  
  ఎందుకు?
  ప్రతి సెమిస్టర్‌లో రెండుసార్లు ఆయా కళాశాల అధ్యాపకులు విద్యార్థి ప్రగతి (ప్రోగ్రెస్)ని పరీక్షించడానికి నిర్వహించే పరీక్షలు ఇంటర్నల్ ఎగ్జామ్స్. ఈ పరీక్షలు విద్యార్థి నిరంతర సాధనకు ఉపయోగకారిగా ఉంటాయి. ఇంజనీరింగ్ పాఠ్యాంశాల్లోని ప్రతి అంశం ప్రాధాన్యతతో కూడుకుని ఉంటుంది. కాబట్టి విద్యార్థులు ఏ ఒక్క అంశాన్నీ చాయిస్ కింద విడిచి పెట్టకూడదు. కాబట్టి విద్యార్థి అన్ని అంశాలను అధ్యయనం చేసేందుకు ఈ పరీక్షలు ఉపయుక్తంగా ఉంటాయి.
  
  అంతేకాకుండా విద్యార్థి ప్రగతిని ఎప్పటికప్పుడు సమీక్షించడానికి కూడా ఇంటర్నల్ ఎగ్జామ్స్ ఉపయోగపడతాయి. అపరిమిత స్వేచ్ఛ కారణంగా డిగ్రీ స్థాయి విద్యార్థుల్లో కొంత అలసత్వం, ఇతర వ్యాపకాల కారణంగా తరగతులకు సరిగా హాజరు కాకపోవడం, చదువు పట్ల అశ్రద్ధ వంటి లక్షణాలు ఎక్కువగా కనిపిస్తుంటాయి. అటువంటి విద్యార్థులను తిరిగి చదువుపై దృష్టి సారించేలా చేయడానికి ఇవి కొంతవరకు దోహదం చేస్తాయి. మరికొంత మంది విద్యార్థులు సంవత్సరం చివర పరీక్షలకు ముందుగా ప్రిపరేషన్ ప్రారంభిస్తారు.
  
  బట్టీ పట్టి పరీక్షల్లో గట్టెక్కడానికి ప్రయత్నిస్తుంటారు. అలాకాకుండా విద్యార్థి నిరంతరంగా సబ్జెక్ట్‌పై దృష్టి పెట్టడానికి కూడా ఈ పరీక్షలు ఉపయోగపడతాయి. కొత్తగా వస్తున్న గ్రేడింగ్ విధానంలోనైతే రోజువారీ తరగతులకు కూడా కొన్ని మార్కులు కేటాయిస్తున్నారు. దీనివల్ల విద్యార్థి నిరంతర అధ్యయనానికి వీలుంటుంది.
  
  ఇంటర్నల్ ఎగ్జామ్స్‌ను సంబంధిత సబ్జెక్ట్ అధ్యాపకులే నిర్వహించి మార్కులు కేటాయిస్తారు. ఈ పరీక్షలు రెండు విధాలు. అవి.. ఒకటి అసైన్‌మెంట్లు. రెండోది సెషనల్స్.
  
  అసైన్‌మెంట్స్:
  ఇంటి దగ్గర చేయాల్సిన హోమ్ వర్క్ వంటివి అసైన్‌మెంట్స్. అధ్యాపకుడు తరగతి గదిలో ఎక్కువ ఉదాహరణలు ఇవ్వలేడు. కాబట్టి అటువంటి అంశాలను హోమ్‌వర్క్ కింద విద్యార్థులకు కేటాయిస్తాడు. ఈ అసైన్‌మెంట్స్ వల్ల విద్యార్థి సబ్జెక్ట్‌ను ఎక్కువగా ప్రాక్టీస్ చేయవచ్చు. అంతేకాకుండా ఒక సబ్జెక్ట్‌కు సంబంధించి రెండు-మూడు రకాల పుస్తకాలను రిఫర్ చేయాల్సి ఉంటుంది. తద్వారా సబ్జెక్ట్‌పై మరింత అవగాహనకు ఆస్కారం ఉంటుంది. ఈ క్రమంలో లైబ్రరీని ప్రభావం తంగా వినియోగించుకునే అవకాశం ఏర్పడుతుంది.
  
  సెషనల్స్:
  ఇవి ఇంటర్నల్ పరీక్షలు. పబ్లిక్ పరీక్షలను పోలి ఉంటాయి. కాబట్టి పబ్లిక్ పరీక్షలకు ముందుగానే సంసిద్ధులు కావడానికి ఇంటర్నల్ పరీక్షలు దోహదపడతాయి. కొన్ని విశ్వవిద్యాలయాల్లో హాజరు (అటెండెన్స్)కు కూడా మార్కులు కేటాయిస్తున్నారు. 100 శాతం హాజరు ఉన్న విద్యార్థులకు గరిష్టంగా 5 మార్కులను సంబంధిత సబ్జెక్ట్‌లో కలుపుతున్నారు.
  
  అవగాహనతో:
  తరగతులను నిర్లక్ష్యం చేయకుండా 100 శాతం హాజరు ఉండేలా చూసుకోవాలి. అప్పుడే సబ్జెక్ట్‌పై పూర్తి అవగాహన ఏర్పడుతుంది. తరగతి గదిలో పాఠాలను జాగ్రత్తగా విని, ఎప్పటికప్పుడు వాటిని ఇంటి దగ్గర ప్రాక్టీస్ చేయాలి. సొంత ప్రిపరేషన్‌తో ఇంజనీరింగ్ సబ్జెక్టులపై పట్టు పెంచుకోవాలి. చదవాల్సిన సబ్జెక్టులను వాయిదా వేయడం మంచి పద్ధతి కాదు. అలా చేస్తే చివరికి సిలబస్ కొండలా మారుతుంది! ఏరోజు పాఠాలు ఆ రోజు చదివి అప్‌డేట్‌గా ఉంటే ఇంటర్నల్స్‌లో మంచి మార్కులు సాధించవచ్చు. ప్రతి చాప్టర్ చివర ఉన్న ఎక్సర్‌సైజ్ ప్రాబ్లమ్స్ అన్నిటినీ సాధించే విధంగా ప్రిపరేషన్ సాగించాలి.
  
  ఇంజనీరింగ్ విద్యార్థులు మొదటి సంవత్సరంలో కామన్ సిలబస్‌ను అభ్యసించి రెండో సంవత్సరం కోర్ సబ్జెక్టులు చదవాల్సి ఉంటుంది. ఈ దశలో విద్యార్థులు చాలా జాగ్రత్తగా వ్యవహరించాలి. సబ్జెక్టులను లోతుగా అధ్యయనం చేసేందుకు ప్రయత్నించాలి. కోర్సు మొత్తానికి దిశానిర్దేశం జరిగేది ఇక్కడే. మంచి మార్కులు సాధించాలన్నా.. కోర్సుపై పూర్తి అవగాహన ఏర్పడాలన్నా ఈ దశే కీలకం. కాబట్టి మొదటి సంవత్సరం నుంచి అగ్రిగేట్ మార్కులను దృష్టిలో ఉంచుకుని ప్రణాళిక ప్రకారం చదవాలి.
  
  కీలకం.. నోట్స్:
  చక్కని మార్కులు సాధించడంలో కీలకమైన అంశం.. నోట్స్ ప్రిపరేషన్. సాధారణంగా అధ్యాపకులు ప్రతి అంశానికి రన్నింగ్ నోట్స్ ఇస్తుంటారు. దాని సహాయంతో, వివిధ రిఫరెన్స్ పుస్తకాల సహాయంతో నోట్స్ ప్రిపేర్ చేసుకోవాలి. చాలా పరీక్షలకు ప్రస్తుతం గైడ్‌‌స లభిస్తున్నాయి. వాటి ద్వారా విద్యార్థులు పాస్ మార్కులు సాధించగలరేమో కానీ సబ్జెక్టుపై పరిజ్ఞానం పొందలేరు. ప్రామాణిక పుస్తకాల నుంచి ప్రాథమిక భావనలను సంగ్రహించి నోట్స్ తయారు చేసుకుంటే ప్రయోజనం. అంశాలవారీగా, సబ్జెక్టులవారీగా, ముఖ్యమైన నిర్వచనాలు, ఫార్ములాలను ఒకచోట రాసుకోవడం ద్వారా క్విక్ రివిజన్ చేసుకోవడానికి అవకాశం ఉంటుంది.
  
  వీలైనంత సాధన:
  ఇంజనీరింగ్ సబ్జెక్టులు పూర్తి అప్లికేషన్ ఓరియెంటెడ్‌గా ఉంటాయి కాబట్టి బట్టీ తరహా విధానాలు ఏ మాత్రం ఉపకరించవని విద్యార్థులు తెలుసుకోవాలి. సబ్జెక్టుల్లో అంతర్భాగంగా ఉన్న సమస్యలను వీలైనంత ఎక్కువగా సాధన చేయాలి. తద్వారా తప్పులు దొర్లకుండా జాగ్రత్తపడొచ్చు. ఏదో ఒక సబ్జెక్టులో తక్కువ మార్కులు సాధించినందుకు బాధపడితే ఫలితం ఉండదు. సంబంధిత సబ్జెక్టులో తక్కువ మార్కులు రావడానికి కారణమేంటో ఆత్మపరిశీలన చేసుకోవాలి. లోపాలను సరిదిద్దుకోవాలి.
  
  ప్రాక్టికల్స్ కూడా :
  థియరీ మాదిరిగానే ప్రాక్టికల్స్‌లో కూడా ఇంటర్నల్ మార్కులు ఉంటాయి. వీటికి కూడా ప్రాధాన్యత ఉంటుంది. ఈ ఇంటర్నల్ మార్కులను మూడు అంశాలాధారంగా కేటాయిస్తారు. అవి.. ఒకటి హాజరు, రెండు రికార్డు, మూడోది చేసిన ఎక్స్‌పెరిమెంట్. ఈ మూడు అంశాలను పరిగణనలోకి తీసుకుని ప్రతివారం విద్యార్థి చేసే ప్రాక్టికల్స్‌కు మార్కులు కేటాయించడం జరుగుతుంది.
  
  దీనివల్ల విద్యార్థి ప్రతి ప్రాక్టికల్‌ను శ్రద్ధగా చేయాల్సి ఉంటుంది. తద్వారా సబ్జెక్ట్‌పై మరింత పట్టు సాధించడం సులభమవుతుంది. ఏదైనా అంశాన్ని ప్రాక్టికల్‌గా నేర్చుకుంటేనే సంపూర్ణ విషయ పరిజ్ఞానం సొంతమవుతుంది. ప్రయోగాత్మకంగా లేని పుస్తక విజ్ఞానం ప్రయోజనం చేకూర్చదు. ల్యాబ్స్‌లో విద్యార్థులు నేర్చుకున్న అంశాలు సెమిస్టర్ పరీక్షల్లోనూ మేలు చేస్తాయి. అప్పుడే ప్రశ్నలకు సమగ్రంగా సమాధానాలు రాయడానికి వీలవుతుంది.
  
  
  
  పరీక్షల సమయంలో:
  పరీక్షలు దగ్గరపడుతున్న కొద్దీ విద్యార్థులు ఒత్తిడికి గురవుతుంటారు. ప్రణాళిక ప్రకారం చదివి సమయాన్ని సద్వినియోగం చేసుకోవాలి. ఏకాగ్రత, ఆత్మవిశ్వాసంతో ఒత్తిడిని అధిగమించాలి. గతంలో సరిగా ప్రిపేరవ్వని, వదిలేసిన సబ్జెక్టులపై దృష్టి సారించాలి. అన్ని సబ్జెక్టులకూ ప్రాధాన్యమివ్వాలి.
  
  కష్టంగా ఉన్నాయనే కారణంగా కొన్ని సబ్జెక్టులను వదిలేయడం మంచిది కాదు. ఒకటికి రెండు సార్లు చదివి అర్థం చేసుకోవడానికి ప్రయత్నించాలి. అప్పటికీ అర్థం కాని అంశాలుంటే ప్రొఫెసర్లు, స్నేహితులను సంప్రదించాలి. ప్రశ్నపత్రం విధానం, యూనిట్స్ వారీగా అంశాలపై అవగాహన ఏర్పరచుకోవాలి. అప్పుడే పరీక్షల్లో పూర్తిస్థాయిలో రాణిస్తారు.
  
  పరీక్షలకు సన్నద్ధంగా:
  కేవలం పుస్తకాల్లో ఉన్నది చదివి... పరీక్షలకు సిద్ధమయ్యామని భావిస్తే పొరపాటే. ఎందుకంటే ఇంజనీరింగ్ వంటి వృత్తి విద్యాకోర్సుల్లో ప్రశ్నలు ఎక్కువగా అప్లికేషన్ ఓరియెంటెడ్‌గా అడుగుతారు. వాటికి సమాధానాలు రాయాలంటే అన్ని అంశాలపై లోతైన అవగాహన ముఖ్యం. నేర్చుకున్న అంశాలపై ఏ కోణంలో ప్రశ్నలు అడిగినా రాసేలా సిద్ధంగా ఉండాలి.
  
  ఇక్కడ మరో ముఖ్య విషయం.. పరీక్షలో ప్రజెంటేషన్. నేర్చుకున్న విషయాలను పేపర్‌పై సరిగ్గా పెట్టగలగాలి. స్పెల్లింగ్ లోపాలు లేకుండా వీలైనంత వరకు జాగ్రత్తపడాలి. సబ్జెక్టును సాధన చేస్తున్నప్పుడే సంబంధిత అంశాలను పేపరుపై రాస్తూ సాధన చేయొచ్చు. పరీక్షలకు ముందు గత ప్రశ్నపత్రాలను సాధన చేయడం ద్వారా కావాల్సినంత ప్రాక్టీస్ పొందొచ్చు. ఏవైనా సందేహాలుంటే సంబంధిత అంశంపై పూర్తి విషయ పరిజ్ఞానానికి ప్రయత్నించాలి. దీంతోపాటు వెంటనే నివృత్తి చేసుకోవాలి.
  
  
  సబ్జెక్టుపై ఎంతమేరకు పట్టు సాధించారనేదానికే విద్యార్థులు ప్రాధాన్యమివ్వాలి.
  ...................................................
  సిలబస్ ప్రకారం ప్రతి సబ్జెక్టులో యూనిట్ల వారీగా ప్రిపేరవ్వాలి. ప్రతి యూనిట్ నుంచి కనీసం ఒక ప్రశ్న తప్పనిసరిగా వస్తుంది. మంచి మార్కులు కోరుకునే వారు మొత్తం సిలబస్ చదవడానికి ప్రాధాన్యమివ్వాలి.
  ...................................................
  పరీక్ష హాల్లో ప్రశ్నపత్రం ఇవ్వగానే రెండు నిమిషాలు జాగ్రత్తగా చూడాలి. అన్ని ప్రశ్నలను చూసి సమాధానాలు రాయగలిగేవాటిని గుర్తించాలి.
  ...................................................
  ఆన్సర్‌షీట్‌లో సమాధానాలు రాసేటప్పుడు అభ్యర్థులు జాగ్రత్తలు పాటించాలి. పక్కాగా రాయగలిగే సమాధానాలను ముందుగా రాయాలి.
  ...................................................
  పరీక్షల్లో సాధారణంగా డిస్క్రైబ్, ఎక్స్‌ప్లేన్, ఎక్స్‌ప్లేన్ ఇన్ డీటైల్, వాట్ ఆర్ ద ప్రాపర్టీస్ అని అడుగుతుంటారు. అటువంటి ప్రశ్నలకు మొదట్లో కొద్దిగా వివరణ రాసి మిగతా సమాధానాన్ని పాయింట్ల వారీగా రాస్తే మంచి మార్కులు సాధించడానికి అవకాశం ఉంటుంది.
  ...................................................
  మార్కులకు అనుగుణంగా మీ సమాధానాలుండాలి. దీర్ఘ సమాధాన తరహా ప్రశ్నలకు క్లుప్తంగా సమాధానాలు రాయడం ద్వారా మార్కులను కోల్పోయే ప్రమాదం ఉంది. ...................................................
  సమాధాన పత్రంలో కొట్టివేతలు లేకుండా జాగ్రత్తపడాలి. తప్పనిసరిగా కొట్టేయాల్సి వస్తే బాక్స్‌గా చేసి క్రాస్‌మార్క్ చేయాలి.
  ..................................................
  పరీక్షల్లో సాధారణంగా చాలామంది చేసే పొరపాటు... ప్రశ్న నంబర్లను సరిగా వేయకపోవడమే. మార్జిన్ లోపలే ప్రశ్న నంబరు, దాని ఉప సంఖ్య నంబర్లను స్పష్టంగా రాయాలి.
  ...................................................
  సమాధానాలను స్పష్టంగా, అర్థమయ్యేలా రాయాలి.
  ...................................................
  
  డా॥ఇ.శ్రీనివాస రెడ్డి, ప్రిన్సిపల్,
  ఏఎన్‌యూ కాలేజ్ ఆఫ్ ఇంజనీరింగ్ అండ్ టెక్నాలజీ, ఆచార్య నాగార్జున యూనివర్సిటీ.


 విదేశీ విద్య.. విద్యార్థుల్లో ఎంతో క్రేజ్.. ప్రస్తుత గ్లోబల్ మార్కెట్, అడ్వాన్స్‌డ్ టెక్నాలజీ యుగంలో.. చేతిలో ఫారెన్ డిగ్రీ ఉంటే చాలు.. ఎల్లలు లేని అవకాశాలను అందుకోవచ్చు.. ఆకర్షణీయమైన పేప్యాకేజీలను దక్కించుకోవచ్చు.. ఒకప్పటిలా కేవలం మాస్టర్స్ డిగ్రీకే పరిమితం కాకుండా.. సబ్జెక్ట్ పరిధిని మరింత విస్తృతం చేసుకునే విధంగా పోస్ట్ డాక్టోరల్ రీసెర్చ్ వంటి ఉన్నత కోర్సులను ఎంచుకోవడంతోనే ఇది సాధ్యం.. ఈ నేపథ్యంలో ఫారెన్ ఎడ్యుకేషన్‌లో భారతీయ విద్యార్థులకు టాప్ డెస్టినేషన్‌గా నిలుస్త్తున్న అమెరికాలో.. పోస్ట్ డాక్టోరల్ కోర్సుల్లో ప్రవేశానికి సంబంధించిన విధి విధానాలపై ఫోకస్..
 
  
 పరిశోధనలు.. ఓ దేశ ఆర్థిక, సామాజిక అభివృద్ధికి పట్టుగొమ్మలు. ఈ క్రమంలో పోస్ట్ డాక్టోరల్ కోర్సులు ఎంతో కీలక భూమికను పోషిస్తాయని చెప్పొచ్చు. ఒక విద్యార్థి తాను ఎంచుకున్న సబ్జెక్ట్‌లో మరింత విషయ పరిజ్ఞానాన్ని పెంచుకోవడానికి పోస్ట్ డాక్టోరల్ రీసెర్చ్ కోర్సులు ఉపయోగపడతాయి.
  
 కేవలం తరగతి గదికే పరిమితం కాకుండా ఒక బృందంతో కలసి సదరు అంశంపై విస్తృత స్థాయిలో పరిశోధనలు చేయడం ద్వారా నూతన ఆవిష్కరణలకు అవకాశం ఉండడంతోపాటు కెరీర్‌కు ఉపయోగపడే ఎన్నో నైపుణ్యాలను అలవర్చుకోవడానికి ఈ కోర్సులు చక్కని తోడ్పాటును అందిస్తాయి. అమెరికాలో భారతీయ విద్యార్థులకు పోస్ట్ డాక్టోరల్ రీసెర్చ్ పరంగా విస్తృత స్థాయిలో అవకాశాలు లభిస్తున్నాయి. అంతేకాకుండా ఈ విషయంలో అమెరికన్ యూనివర్సిటీలు ఆర్థికంగా ఎంతో ప్రోత్సాహం కూడా అందిస్తున్నాయి.
 
  
  విపరీతమైన పోటీ :
  అమెరికాలో పోస్ట్‌డాక్టోరల్ కోర్సులకు విపరీతమైన పోటీ ఉంటుంది. దానికి తగ్గట్టుగా విస్తృత స్థాయిలో సన్నాహకాలు ఉంటేనే అక్కడి యూనివర్సిటీలలో ప్రవేశం సాధ్యం అనే విషయాన్ని గుర్తుంచుకోవాలి. అంతేకాకుండా ప్రాజెక్ట్ వర్క్‌కు సంబంధించిన పేపర్ ప్రెజెంటేషన్స్ ప్రభావవంతంగా ఉండాలి. ఈ విషయంలో ముందుగా ఏ యూనివర్సిటీలో పీహెచ్‌డీ చేయాలనుకుంటున్నారనే అంశంపై ఒక స్పష్టమైన అవగాహన ఏర్పర్చుకోండి.
 
  
  తర్వాత చేయాలనుకుంటున్న ప్రాజెక్ట్, తదితర వివరాలతో సంబంధిత యూనివర్సిటీ డీన్‌ను మెయిల్ ద్వారా సంప్రదించాలి. అక్కడి నుంచి వచ్చే ప్రతిస్పందన ఆధారంగా అడ్మిషన్ కోసం దరఖాస్తు చేసుకోవాలి. విదేశీ విద్య దిశగా ఆలోచిస్తున్న విద్యార్థులు గమనించాల్సిన మరో అంశం.. ఇటీవలి కాలంలో ఫేక్ యూనివర్సిటీల మోసాలు బయటకు వస్తున్న తరుణంలో సంబంధిత ఏజెన్సీల అక్రెడిటేషన్‌ఉన్న వర్సిటీలనే ఎంచుకోవడం మంచిది. అమెరికా అక్రెడిటేషన్ ఏజెన్సీ-ది కౌన్సిల్ ఆఫ్ హయ్యర్ ఎడ్యుకేషన్ అక్రెడిటేషన్.
 
  
  ఎనలేని ప్రాధాన్యత:
  అమెరికా విద్యా వ్యవస్థలో పోస్ట్ డాక్టోరల్ కోర్సులకు ఎనలేని ప్రాధాన్యత ఉంటుంది. ఈ కోర్సులను అభ్యసించే విద్యార్థులు అమెరికన్ కాలేజ్ క్యాంపస్‌లలో కీలక పాత్ర పోషిస్తారు. అమెరికాలో పోస్ట్ డాక్టోరల్ కోర్సులు అంటే.. ఒక నిర్ణీత అంశంపై ఒకటి లేదా రెండేళ్లపాటు చేసే చిన్న లోతైన పరిశోధనగా భావిస్తారు. సాధారణంగా పీహెచ్‌డీ తర్వాత ఉన్నత విద్య దిశగా ఆలోచించే విద్యార్థులు ఈ తరహా కోర్సులను ఎంచుకుంటారు.
 
  
  ఈ కోర్సులో భాగంగా విద్యార్థి తనకు ఆసక్తి ఉన్న సబ్జెక్ట్‌లో పరిశోధన కార్యకలాపాలను నిర్వహిస్తాడు. అంతేకాకుండా వీటి ఆధారంగా కొన్ని రీసెర్చ్ పేపర్లను కూడా ప్రచురిస్తాడు. ఈ మొత్తం ప్రక్రియలో యూనివర్సిటీలోని పరిశోధనశాలలు, లైబ్రరీ, ఫ్యాకల్టీ.. వంటి వనరులను సమర్థంగా వినియోగించుకుంటాడు.
  
  
  లైఫ్ సెన్సైస్ అధికం:
  అమెరికాలో అత్యధిక శాతం మంది విద్యార్థులు లైఫ్ సెన్సైస్ సంబంధిత సబ్జెక్ట్‌లను పోస్ట్ డాక్టోరల్ రీసెర్చ్ కోసం ఎంచుకుంటున్నారు. వీరి సంఖ్య దాదాపు 54 శాతం వరకు ఉంటోంది. కేవలం 28 శాతం మంది విద్యార్థులు మాత్రమే ఫిజికల్ సైన్స్, మ్యాథమెటిక్స్, ఇంజనీరింగ్‌కు సంబంధించిన సబ్జెక్ట్‌లను పోస్ట్ డాక్టోరల్ రీసెర్చ్ కోసం ఎంచుకుంటున్నారు.
 
  
  వర్సిటీ ఎంపిక ఇలా:
  అమెరికాలో దాదాపు నాలుగు వేల గుర్తింపు పొందిన యూనివర్సిటీలు ఉన్నాయి. వీటిల్లో దాదాపు అన్ని యూనివర్సిటీలు పోస్ట్ డాక్టోరల్ రీసెర్చ్ కోర్సులను ఆఫర్ చేస్తున్నాయి. వీటిల్లో ఏది బెస్ట్? ఏ యూనివర్సిటీని ఎంచుకోవాలి? అనే అంశంలో ఎప్పుడూ ఒక రకమైన అస్పష్టత నెలకొని ఉంటుంది. ఈ అంశంలో స్పష్టతకు వచ్చే ముందు పలు అంశాలను ఆధారంగా చేసుకోవాలి. అవి.. ఎంచుకున్న సబ్జెక్ట్, దానికి సరిపోయే యూనివర్సిటీ, అందులోని ప్రొఫెసర్లు, అందుబాటులో ఉన్న వనరులు, ఆర్థికంగా చేయూత (ఫండింగ్) తదితర అంశాలు.
 
  
  వీటి ఆధారంగా కొన్ని యూనివర్సిటీలను షార్ట్‌లిస్ట్ చేసుకోవాలి. తర్వాత మన ప్రాజెక్ట్‌కనుగుణంగా సరిపోయే యూనివర్సిటీల్లోని ప్రొఫెసర్లు, స్కాలర్లను వివిధ మాధ్యమాల ద్వారా సంప్రదించాలి. అంతేకాకుండా యూనివర్సిటీ చరిత్ర, ఎంచుకున్న సబ్జెక్ట్‌లో ఇంత వరకు ఎంత మంది పరిశోధనలు చేశారు, ప్రచురించిన పేపర్లు ఆధారంగా ఒక అంచనాకు రావాలి. వీటన్నిటిని విశ్లేషించుకున్న తర్వాత అన్ని రకాల ప్రమాణాలను కలిగి ఉన్న యూనివర్సిటీని ఎంచుకోవాలి.
  
  దరఖాస్తు ఇలా:
  అమెరికన్ యూనివర్సిటీల్లో పోస్ట్ డాక్టోరల్ కోర్సుల కోసం వివిధ మాధ్యమాల ద్వారా దరఖాస్తు చేసుకోవచ్చు. ఇంటర్నెట్, ప్రముఖ పత్రికలలో ప్రచురితమయ్యే ప్రకటనల ద్వారా దరఖాస్తు చేసుకోవచ్చు. లేదా యూనివర్సిటీల మధ్య ఉండే ఎక్స్ఛేంజ్ కార్యక్రమాల్లో భాగంగా కూడా అమెరికన్ యూనివర్సిటీల్లో పోస్ట్ డాక్టోరల్ కోర్సులను ఎంచుకోవచ్చు.
  
 అమెరికన్ యూనివర్సిటీలతో ఎక్స్ఛేంజ్ ప్రోగ్రామ్ రూపంలో అవగాహన యూనివర్సిటీల వివరాలను http://exchanges.state.gov వెబ్‌సైట్ ద్వారా పొందొచ్చు. పరిశోధన చేయాలనుకుంటున్న అంశానికి సంబంధించి ఎంపిక చేసుకున్న యూనివర్సిటీలో నిర్దేశిత ప్రొఫెసర్‌కు ప్రాజెక్ట్ ప్రపోజల్‌ను పంపడం ద్వారా కూడా అక్కడి యూనివర్సిటీల్లో అడుగుపెట్ట్టే అవకాశం ఉంటుంది. ఈ నేపథ్యంలో కోర్సుకు సంబంధించిన విధి విధానాలను సదరు ప్రొఫెసర్ నిర్ణయిస్తారు.
  
  నాన్-డిగ్రీ విద్యార్థులు కూడా:
  పీహెచ్‌డీ విద్యార్థులే కాకుండా నిబంధనల మేరకు యూఎస్ యూనివర్సిటీల్లో పోస్ట్‌డాక్టోరల్ కోర్సుల కోసం నాన్-డిగ్రీ విద్యార్థులు లేదా విజిటింగ్ స్టూడెంట్స్ స్టేటస్ ఉన్న విద్యార్థులు కూడా నేరుగా దరఖాస్తు చేసుకునే అవకాశం ఉంది. ఈ సమయంలో విద్యార్థులు పోస్ట్‌గ్రాడ్యుయేట్ కోర్స్ వర్క్ (క్రెడిట్స్ కోసం నిర్దేశించిన రీసెర్చ్ బేస్డ్ క్లాసెస్‌తో కలిపి) పూర్తి చేయడంతోపాటు పోస్ట్ డాక్టోరల్ కోర్సులు చేసే సౌలభ్యం ఉంటుంది.
  
  ట్యూషన్ ఫీజులు కూడా డిగ్రీ కోర్సు మాదిరిగానే ఉండడం గమనించాల్సిన అంశం. అంతేకాకుండా రెగ్యులర్ స్కాలర్స్ మాదిరిగానే ఆర్థికంగా చేయూత కూడా లభిస్తోంది. అడ్మిషన్ పొందిన యూనివర్సిటీ స్కాలర్‌షిప్ రూపంలో ఆర్థికంగా చేయూతనిస్తుంది. లేదా వివిధ ఏజెన్సీలు అందించే స్కాలర్‌షిప్స్/ఫెలోషిప్స్ (ఫుల్‌బ్రైట్ వంటి) లేదా స్పాన్సర్‌షిప్ ద్వారా ఆర్థికంగా ప్రోత్సాహాన్ని పొందొచ్చు.
  
  పీహెచ్‌డీ:
  పీహెచ్‌డీ పూర్తి చేసిన విద్యార్థులకు కూడా అమెరికన్ యూనివర్సిటీలో పరిశోధన చేసే అవకాశం ఉంటుంది. వీరికి విజిటింగ్ స్కాలర్ లేదా పోస్ట్ డాక్టోరల్ ఫెలో రూపంలో ఈ సౌలభ్యం లభిస్తుంది. ఈ సమయంలో యూనివర్సిటీలో రెగ్యులర్ ఫ్యాకల్టీలు, స్కాలర్స్ మాదిరిగానే పరిశోధన కార్యకలాపాలను చేపట్టవచ్చు. సంబంధిత వనరులను పూర్తి స్థాయిలో వినియోగించుకోవచ్చు. రీసెర్చ్ ప్రపోజల్ ఆధారంగా యూనివర్సిటీలను నేరుగా సంప్రదించడం ద్వారా లేదా ఎక్స్ఛేంజ్ ప్రోగ్రామ్‌లో భాగంగా ఈ కోర్సుల్లో ప్రవేశం పొందొచ్చు.
  
  ఇటువంటి కోర్సులను ఎంచుకుంటున్న అధిక శాతం మంది అభ్యర్థులు సెల్ఫ్ ఫైనాన్స్‌డ్‌గా ఉంటున్నారు. వీరికి వివిధ స్కాలర్‌షిప్స్/ఫెలోషిప్స్ (ఎక్స్‌టర్నల్ ఫండింగ్) రూపంలో చేయూత లభిస్తుంది. లేదా ప్రస్తుతం విధులు నిర్వహిస్తున్న సంస్థలు/కంపెనీలు వేతనం రూపంలో ఆర్థికంగా ప్రోత్సాహాన్ని అందిస్తున్నాయి. లేదా స్కాలర్ హోమ్ ఇన్‌స్టిట్యూట్స్ సబ్‌బ్యాటికల్ (ఒక యూనివర్సిటీలో పని చేస్తున్న ప్రొఫెసర్ తాను చేసే పరిశోధన కోసం ఒక సంవత్సరం పాటు సెలవు తీసుకోవడం) రూపంలో చేయూతనందిస్తున్నాయి.
  
  జాగ్రత్తగా:
  పరిశోధన అంశాన్ని ఎంచుకునే ముందు కొన్ని అంశాలను పరిగణనలోకి తీసుకోవాలి. అవి.. ఏ లక్ష్యం ఆశించి రీసెర్చ్ టాపిక్‌ను ఎంపిక చేసుకున్నామో? రీసెర్చ్ తర్వాత దాన్ని సాధించగలమా? ఎంచుకున్న రంగంలో భవిష్యత్‌లో సంభవించే మార్పులు? నిర్దేశిత వ్యవధి సరిపోతుందా? కెరీర్ పరంగా ఎంత వరకు ఉపయోగకరం?ఎంచుకున్న రంగం లో ప్రస్తుతం మాతృ దేశంలో ఉన్న అవకాశాలు వంటివి.
  
  ఉన్నత స్థానాల దిశగా:
  యూఎస్ యూనివర్సిటీల్లో పోస్ట్ డాక్టోరల్ కోర్సులో ప్రవేశం పొందడం.. కెరీర్ పరంగా మిమ్మల్ని ఉన్నత స్థానాలకు తీసుకెళ్తుందనడంలో ఎటువంటి సందేహం లేదని చెప్పొచ్చు. ముఖ్యంగా అక్కడి అంతర్జాతీయ స్థాయి వనరులు, నాణ్యమైన ఫ్యాకల్టీలతో కలసి పరిశోధనలు చేయడం ద్వారా లభించే అవగాహన, మెరుగుపడే నైపుణ్యాలు వెలకట్టలేనివి. పరిశోధన పరంగా ఒక విద్యార్థి ఎదగడానికి కావలసిన అన్ని రకాల అవకాశాలను అక్కడి యూనివర్సిటీలు కల్పిస్తాయి.
  
 ప్రస్తుత గ్లోబల్ మార్కెట్, అడ్వాన్స్‌డ్ టెక్నాలజీ యుగంలో నిత్యం నేర్చుకునే తత్వం ఉన్న వారికే రిక్రూటర్లు ప్రాధాన్యతనిస్తున్నారు. ఈ తరహా నైపుణ్యాలు పెంపొందించడంలో అమెరికన్ యూనివర్సిటీలు ముందుంటాయి. అంతేకాకుండా అమెరికన్ వర్సిటీ డిగ్రీకి ప్రపంచవ్యాప్తంగా గుర్తింపు ఉంటుంది. అమెరికాలో పోస్ట్ డాక్టోరల్ చేసిన అంశాన్ని ప్రస్తావించడం.. రెజ్యుమెను మరింత బలోపేతం చేస్తుంది. అంతేకాకుండా ప్రారంభంలోనే సంవత్సరానికి 42,000 యూఎస్ డాలర్లను వేతనంగా అందుకోవచ్చు.
  
  అవకాశాలు పుష్కలం:
  పోస్ట్‌డాక్టోరల్ పూర్తి చేసిన అభ్యర్థులకు ప్రపంచవ్యాప్తంగా అవకాశాలకు కొదవలేదు. అకడమిక్ పరంగా వీరి సేవలను వినియోగించుకోవటానికి చాలా ఇన్‌స్టిట్యూట్‌లు రెడ్ కార్పెట్‌తో స్వాగతం పలుకుతున్నాయి. తద్వారా ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఉన్న ప్రతిష్టాత్మక ఇన్‌స్టిట్యూట్‌లలో ఫ్యాకల్టీగా స్థిర పడొచ్చు. లేదా నిర్ణీత కాలానికి కన్సల్టెంట్‌గా కూడా సేవలు అందించవచ్చు. అంతేకాకుండా కొన్ని ఇన్‌స్టిట్యూట్‌లు.. తమ క్యాంపస్‌లలోనే పరిశోధనలు చేసే అవకాశాన్ని కల్పిస్తున్నాయి. ఇందుకోసం పరిశోధనశాలలను సైతం నిర్మించుకోవడానికి కావలసిన సహాయాన్ని అందజేస్తున్నాయి.
  
  ఆర్థికంగా చేయూత:
  విదేశీ విద్య క్రమంలో ఫెలోషిప్/స్కాలర్‌షిప్ ఆర్థికంగా ఎంతో చేయూతనందిస్తాయి. వీటి కింద జే-1 వీసా, నెల వారీ స్టైపెండ్, హోమ్ సిటీ నుంచి హోస్ట్ యూనివర్సిటీ వరకు ఎకానమీ క్లాస్ ఎయిర్ టికెట్, ట్యూషన్ ఫీజు, నివాస-వసతి ఖర్చులను చెల్లించడం జరుగుతుంది. యాక్సిడెంట్ పాలసీలు కూడా ఇందులో ఉంటాయి. అంతేకాకుండా కొలంబియా, కార్నెల్ వంటి వర్సిటీలు కూడా పోస్ట్ డాక్టోరల్ ఫెలోషిప్ రూపంలో చేయూతనందిస్తున్నాయి.
  
  ఉపయోగకరమైన స్కాలర్‌షిప్స్:
  కొలంబియా యూనివర్సిటీ పోస్ట్ డాక్టోరల్ ఫెలోషిప్
  రోటరీ ఫౌండేషన్ స్కాలర్‌షిప్స్
  ఫుల్‌బ్రైట్ నెహ్రూస్ మాస్టర్స్ ఫెలోషిప్
  ఇన్‌ల్యాక్స్ స్కాలర్‌షిప్
  కార్నెల్ యూనివర్సిటీ పోస్ట్ డాక్టోరల్ ఫెలోషిప్
  
  టాప్ యూనివర్సిటీస్
  హార్వర్డ్ యూనివర్సిటీ
  జాన్ హాప్కిన్స్ యూనివర్సిటీ
  స్టాన్‌ఫోర్డ్ యూనివర్సిటీ
  మసాచూసెట్స్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ టెక్నాలజీ
  యూనివర్సిటీ ఆఫ్ కాలిఫోర్నియా-శాన్‌ఫ్రాన్సిస్కో
  యూనివర్సిటీ ఆఫ్ కాలిఫోర్నియా-లాస్‌ఏంజిలెస్
  యేల్ యూనివర్సిటీ
  యూనివర్సిటీ ఆఫ్ కాలిఫోర్నియా-శాన్‌డియాగో
  డ్యూక్ యూనివర్సిటీ
  యూనివర్సిటీ ఆఫ్ కాలిఫోర్నియా-బార్కిలీ
  యూనివ ర్సిటీ ఆఫ్ వాషింగ్టన్
  యూనివర్సిటీ ఆఫ్ పెన్సిల్వేనియా
  కొలంబియా యూనివర్సిటీ
  యూనివర్సిటీ ఆఫ్ మిచిగాన్
  
  దరఖాస్తుకు ముందు
  అమెరికన్ యూనివర్సిటీలకు దరఖాస్తు చేసుకునే ముందు విద్యార్థులు స్వీయ విశ్లేషణ చేసుకుంటే విదేశీ విద్యాభ్యాసాన్ని విజయవంతంగా పూర్తి చేసుకోవచ్చు. ఈ క్రమంలో కొన్ని అంశాల్లో స్పష్టత పొందాల్సి ఉంటుంది. అవి..
  అకడమిక్స్‌కు ఎక్కువ సమయం కేటాయించగలరా?
  చేరాలనుకుంటున్న కోర్సుకి భవిష్యత్తులో స్వదేశంలో అవకాశాలుంటాయా?
  కోర్సు కోసం ఖర్చు చేసిన మొత్తానికి సరిపడా భవిష్యత్తులో సంపాదించే అవకాశం ఉంటుందా?
  ఆ కోర్సుకు స్వదేశంలోని సంస్థల గుర్తింపు ఉందా?
  సంబంధిత కోర్సు చదవడానికి వెళ్లడం వల్ల స్వదేశంలో ఏైవైనా అవకాశాలు దూరమవుతున్నాయా?
  
  యూజ్ ఫుల్ సోర్సెస్
  www.usief.org.in
  http://exchanges.state.gov
  www.nationalpostdoc.org
  www.scholars4dev.com
  
  అమెరికాలో ఉన్న విద్యకు సంబంధించిన వివరాలను 18001031231 టోల్ ఫ్రీ హాట్‌లైన్ నంబర్ ద్వారా తెలుసుకోవచ్చు (సోమవారం-శుక్రవారం, 2-5 గంటల మధ్య).


 దేశ ఆర్థిక ప్రగతికి ఆతిథ్య రంగం ఊపిరిపోస్తోంది.. మిగిలిన రంగాలతో పోలిస్తే ప్రతి రూ.10 లక్షల పెట్టుబడికి, అత్యధిక సంఖ్యలో ఉద్యోగాల సృష్టి ఆతిథ్య రంగంలోనే జరుగుతోంది..
  - ప్రణాళిక సంఘం.
  
  శరవేగంగా విస్తరిస్తున్న ఆతిథ్య రంగం.. అద్భుత అవకాశాలకు బాటలు వేస్తోంది. పర్యాటకుల సంఖ్య రోజురోజుకు పెరుగుతుండటంతో.. అదే స్థాయిలో.. హాస్పిటాలిటీ రంగంలో మానవ వనరులకు విపరీతమైన డిమాండ్ ఏర్పడుతోంది.. దాంతో హాస్పిటాలిటీ అండ్ హోటల్ మేనేజ్‌మెంట్‌ను కెరీర్‌గా ఎంచుకునే వారి సంఖ్య కూడా అధికమవుతోంది.
 
  కోర్సులు..
  హోటల్ మేనేజ్‌మెంట్‌లో డిప్లొమా, పీజీ డిప్లొమా కోర్సులు అందుబాటులో ఉన్నాయి. దేశంలో ప్రభుత్వ, ప్రైవేటు రంగంలోని పలు ఇన్‌స్టిట్యూట్‌లు హోటల్ మేనేజ్‌మెంట్‌లో సర్టిఫికెట్ నుంచి గ్రాడ్యుయేషన్ వరకు పలు రకాల కోర్సులను అందిస్తున్నాయి. కోర్సులను బట్టి అర్హతలు ఉంటాయి. సర్టిఫికెట్/డిప్లొమా కోర్సులకు పదో తరగతి, బ్యాచిలర్ కోర్సులకు ఇంటర్మీడియెట్ పూర్తి చేసిన వారు అర్హులు.
  
  అందిస్తున్న సంస్థలు:
  హైదరాబాద్‌లోని ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ హోటల్ మేనేజ్‌మెంట్ కేటరింగ్ టెక్నాలజీ అండ్ అప్లైడ్ న్యూట్రిషన్ (ఐహెచ్‌ఎం).. ఎకామిడేషన్ ఆపరేషన్స్ అండ్ మేనేజ్‌మెంట్‌లో పీజీ డిప్లొమా కోర్సును ఆఫర్ చేస్తోంది.
  కాల వ్యవధి: ఏడాదిన్నర
  అర్హత: గుర్తింపు పొందిన యూనివర్సిటీ నుంచి ఏదైనా గ్రాడ్యుయేషన్ పూర్తిచేసినవారు ఈ కోర్సుకు అర్హులు.
  ప్రవేశం: జాతీయ స్థాయి ప్రవేశపరీక్ష, కేంద్రీకృత కౌన్సెలింగ్ ఆధారంగా.
  వెబ్‌సైట్: www.ihmhyd.org
  డాక్టర్ వైఎస్‌ఆర్ నేషనల్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ టూరిజం అండ్ హాస్పిటాలిటీ మేనేజ్‌మెంట్ - హైదరాబాద్.. బేకరీ అండ్ కన్ఫెక్షనరీ, కలినరీ ఆర్ట్స్‌లో డిప్లొమా కోర్సులను అందిస్తోంది. వ్యవధి: ఆరు నెలలు.
  అర్హత: పదో తరగతి ఉత్తీర్ణత.
  వెబ్‌సైట్: www.nithm.ac.in
  మన రాష్ట్రంలో సెట్విన్.. హోటల్ మేనేజ్‌మెంట్ అండ్ కేటరింగ్ టెక్నాలజీలో అడ్వాన్స్‌డ్ డిప్లొమా (వ్యవధి: మూడేళ్లు), పీజీ డిప్లొమా (వ్యవధి:ఏడాది), హోటల్ మేనేజ్‌మెంట్ అండ్ టూరిజంలో పీజీ డిప్లొమా (వ్యవధి: ఏడాది) అందిస్తోంది. వివిధ ఉన్నత స్థాయి కోర్సులు కూడా అందుబాటులో ఉన్నాయి.
  వెబ్‌సైట్: www.setwinapgov.org
  
  నైపుణ్యాలు:
  కమ్యూనికేషన్ స్కిల్స్.
  మేనేజీరియల్ నైపుణ్యాలు.
  సాఫ్ట్ స్కిల్స్.
  సేల్స్ అండ్ మార్కెటింగ్ స్కిల్స్.
  ఒత్తిడిని తట్టుకునే సామర్థ్యం.
  
  వేతనాలు:
  మేనేజ్‌మెంట్ ట్రైనీగా అరుుతే నెలకు రూ.15 నుంచి రూ.18 వేలు, ట్రైనీ సూపర్‌వైజర్‌కైతే రూ. 10 నుంచి రూ. 14 వేలు, మిగతా విభాగాల వారికి రూ. 10 వేలు వర కూ వేతనం లభిస్తుంది. తర్వాత అనుభవం, ప్రతిభ ఆధారంగా రూ. 30,000 నుంచి రూ. లక్ష వరకు సంపాదించవచ్చు.
  
  కెరీర్:
  హోటల్ మేనేజ్‌మెంట్‌లో ప్రధానంగా నాలుగు విభాగాలు ఉంటాయి. అవి..  ఫుడ్ ప్రొడక్షన్, ఫుడ్ అండ్ బేవరేజ్ సర్వీస్(ఎఫ్ అండ్ బీ), ఫ్రంట్ ఆఫీస్, హౌస్ కీపింగ్. వీటిల్లో ఏదైనా ఒకదాన్ని ఎంచుకుని కెరీర్‌లో స్థిరపడొచ్చు. ఈ క్రమంలో హోటల్/హాస్పిటాలిటీ సంబంధిత పరిశ్రమలో మేనేజ్‌మెంట్ ట్రైనీ, కిచెన్ మేనేజ్‌మెంట్/హౌస్ కీపింగ్ మేనేజ్‌మెంట్, మార్కెటింగ్ సేల్స్, గెస్ట్/కస్టమర్ రిలేషన్ ఎగ్జిక్యూటివ్ వంటి హోదాల్లో ఉద్యోగాలు లభిస్తాయి. ఇంటర్నేషనల్ ఫుడ్ చైన్స్‌లో మేనేజ్‌మెంట్ ట్రైనీ/ఎగ్జిక్యూటివ్‌గా జాబ్స్ పొందొచ్చు.
  
  
  రెండు కోణాలు:
  కెరీర్ పరంగా వివిధ అంశాలను పరిగణనలోకి తీసుకుంటే ఆతిథ్య రంగం ఒక ఆకర్షణీయ (Glamour) కెరీర్ ఆప్షన్.
  కార్యకలాపాల విస్తరణకు అవకాశమున్న రంగం ఆతిథ్యం. అందువల్ల ఈ రంగంలో పదోన్నతులు త్వరగా లభిస్తాయి. కొత్త శాఖల ఏర్పాటు ద్వారా ఈ అవకాశం దొరుకుతుంది.
  ఆర్థిక సంక్షోభం కారణంగా పర్యాటకుల సంఖ్య తగ్గినప్పుడు ఆతిథ్య రంగం కొంత ఒడిదుడుకులకు గురవుతుంది.
  అధిక పనివేళలతో పాటు ఒక్కోసారి అతిథుల (కస్టమర్స్) ప్రవర్తన ఇబ్బంది కలిగిస్తుంది.
  
  
  ‘కాలం’తోడుగా ఆతిథ్యం
  ఆతిథ్య రంగంలో మేనేజ్‌మెంట్; ఫుడ్ అండ్ బేవరేజ్ సర్వీసెస్; హౌస్ కీపింగ్; ఫ్రంట్ ఆఫీస్ ఆపరేషన్స్; సేల్స్ అండ్ మార్కెటింగ్; అకౌంటింగ్ తదితర విభాగాల్లో పనిచేయాల్సి ఉంటుంది. ఒక్కో విభాగంలో ఒక్కోలా పని ఉంటుంది.
  
  ఉదాహరణకు హోటల్ మేనేజర్‌ను తీసుకుంటే..
  6 am - 7am:    హౌస్‌కీపింగ్, కస్టమర్ సర్వీసులు, అతిథుల సంఖ్య, వారికందుతున్న సేవలపై ఆరా.
  7 am - 10am:    హోటల్‌లో సమావేశాలకు ఏర్పాట్లు, ఫిర్యాదుల స్వీకరణ, పరిష్కారాలు.
  10 am - 1pm:    కొత్త అతిథులు-ఏర్పాట్లకు సంబంధించిన పనుల పర్యవేక్షణ
  1 pm - 2pm:    మధ్యాహ్న భోజనం.
  2 pm - 5pm:    ఆక్యుపెన్సీ పెంపు, అతిథుల భద్రత, సౌకర్యాలపై యాజమాన్యం, బృందంతో చర్చలు.
  6 pm:    షిఫ్ట్ విధులు పూర్తి.
  
  
  తక్కువ కాలవ్యవధిలో కోర్సు పూర్తిచేసి ఉపాధి పొందే అవకాశం డిప్లొమాల ద్వారానే సాధ్యం. నిథమ్‌లో ఎంబీఏ, బీబీఏ, బీహెచ్‌ఎంసీటీ కోర్సులతోపాటు స్వల్పకాలంలో పూర్తిచేసే డిప్లొమాలున్నాయి. అవి.. రూరల్ టూరిజం, ప్రాజెక్టు డెవలప్‌మెంట్ అండ్ కన్సల్టెన్సీ, ఈవెంట్ మేనేజ్‌మెంట్, ఆయుర్వేద పంచకర్మ థెరపీ, బేకరీ అండ్ కన్ఫెక్షనరీ. కాల వ్యవధి (3- 6 నెలలు), ఫీజు రూ.20 వేల నుంచి రూ.25 వేల వరకు ఉంటుంది. అర్హత: 10వ తరగతి.
  
  6 నెలల వ్యవధి గల రూరల్ టూరిజంలో డిప్లొమాకు 50 శాతం మార్కులతో డిగ్రీ ఉత్తీర్ణులై ఉండాలి. హోటళ్లు, టూరిజం సెంటర్లలో పనిచేసే కార్మికులను దృష్టిలో ఉంచుకుని ఫుడ్ ప్రొడక్షన్, హౌస్‌కీపింగ్, సర్వీస్ అంశాల్లో ఉచితంగా శిక్షణ అందిస్తున్నాం.
  -డాక్టర్ పి.నారాయణరెడ్డి,
   డెరైక్టర్, డాక్టర్ వైఎస్‌ఆర్ నిథమ్, హైదరాబాద్.
  
  
  ఎన్‌సీహెచ్‌ఎంసీటీ - జేఈఈ (2014)
  జాతీయ స్థాయిలో బీఎస్సీ హాస్పిటాలిటీ అండ్ హోటల్ అడ్మినిస్ట్రేషన్ కోర్సులో ప్రవేశాలకు నిర్వహించే పరీక్ష జాయింట్ ఎంట్రెన్స్ ఎగ్జామినేషన్ (జేఈఈ). దీన్ని ఏటా నేషనల్ కౌన్సిల్ ఫర్ హోటల్ మేనేజ్‌మెంట్ అండ్ కేటరింగ్ టెక్నాలజీ (ఎన్‌సీహెచ్‌ఎంసీటీ) నిర్వహిస్తోంది. ఈ పరీక్ష ద్వారా 21 కేంద్ర ప్రభుత్వ సంస్థల్లో, 16 రాష్ట్ర ప్రభుత్వ సంస్థల్లో, 15 ప్రైవేటు ఇన్‌స్టిట్యూట్‌లలో మూడేళ్ల వ్యవధి ఉన్న బీఎస్సీ హాస్పిటాలిటీ అండ్ హోటల్ అడ్మినిస్ట్రేషన్ కోర్సును అభ్యసించొచ్చు. ఈ సంస్థల్లో మొత్తం 7,454 సీట్లున్నాయి.
  జేఈఈ ప్రకటన వెలువడిన నేపథ్యంలో వివరాలు..
  అర్హత: ఇంగ్లిష్ ఒక సబ్జెక్ట్‌గా 10+2/ఇంటర్మీడియెట్ ఉత్తీర్ణత. ఇంటర్ ద్వితీయ సంవత్సరం చదువుతున్న విద్యార్థులూ దరఖాస్తు చేసుకోవచ్చు.
  వయోపరిమితి: జనరల్, ఓబీసీ అభ్యర్థులకు 2014, జూలై 1 నాటికి 22 ఏళ్లు మించరాదు. అభ్యర్థులు
  1992, జూలై 1 తర్వాత జన్మించి ఉండాలి. ఎస్సీ, ఎస్టీలకు గరిష్ట వయోపరిమితి 25 ఏళ్లు. వీరు1989, జూలై
  1 తర్వాత జన్మించి ఉండాలి.
  ఎంపిక: జేఈఈ ర్యాంకు ఆధారంగా ప్రవేశం.
  
  పరీక్ష విధానం:
  మూడు గంటల వ్యవధిలో నిర్వహించే రాత పరీక్షలో న్యూమరికల్ ఎబిలిటీ అండ్ సైంటిఫిక్ ఆప్టిట్యూడ్ (30 ప్రశ్నలు), రీజనింగ్ అండ్ లాజికల్ డిడక్షన్ (30 ప్రశ్నలు), జనరల్ నాలెడ్జ్ అండ్ కరెంట్ అఫైర్స్ (30 ప్రశ్నలు), ఇంగ్లిష్ లాంగ్వేజ్ (60 ప్రశ్నలు), ఆప్టిట్యూడ్ ఫర్ సర్వీస్ సెక్టార్ (50 ప్రశ్నలు) ఉంటాయి. ప్రశ్నపత్రం ఇంగ్లిష్, హిందీల్లో ఉంటుంది. సరైన సమాధానానికి ఒక మార్కు. తప్పు సమాధానాలకు నెగెటివ్ మార్కులుంటాయి.
  
  దరఖాస్తు వివరాలు:
  దరఖాస్తు విధానం: ఆన్‌లైన్, ఆఫ్‌లైన్ విధానాల్లో..
  మన రాష్ట్రంలో పరీక్ష కేంద్రం: హైదరాబాద్
  దరఖాస్తుల అమ్మకం ప్రారంభం: డిసెంబర్ 23, 2013
  ఆన్‌లైన్ దరఖాస్తుల ప్రారంభం: డిసెంబర్ 5, 2013
  దరఖాస్తులు పంపడానికి చివరి తేదీ: ఏప్రిల్ 7, 2014
  అడ్మిట్ కార్డుల డౌన్‌లోడ్: ఏప్రిల్ 19, 2014 నుంచి
  పరీక్ష తేదీ: ఏప్రిల్ 26, 2014,    
  వెబ్‌సైట్:
  https://applyadmission.net/nchmjee2014/


 కంప్యూటర్/ ఇంటర్నెట్ వినియోగం ఊహించని స్థాయికి చేరుకుంటున్న ప్రస్తుత దశలో.. స్థానిక భాషలకనుగుణంగా సాఫ్ట్‌వేర్లను రూపొందించడం.. వెబ్‌సైట్లోని సమాచారాన్ని ఒకే ఆప్షన్ ద్వారా వేరొక భాషలోకి తర్జుమా చేయడం దిశగా నూతన సాంకేతిక విప్లవం సాగుతోంది.. భాషకు, టెక్నాలజీకి మధ్య గ్యాప్‌ను పూడ్చే వారధిగా ఉద్భవిస్తున్న విభాగం.. కంప్యుటేషనల్ లింగ్విస్టిక్స్.. మ్యాన్- మెషిన్ పరస్పర వ్యవస్థలో ఒక మైలు రాయిగా.. సరికొత్త కెరీర్ అవెన్యూగా నిలుస్తోంది.. ఈ నేపథ్యంలో కెరీర్‌గా కంప్యుటేషనల్ లింగ్విస్టిక్స్ సంబంధిత వివరాలపై ఫోకస్..
 
  
  ఒకప్పుడు కంప్యూటర్, సెల్‌ఫోన్‌లలో కేవలం ఇంగ్లిష్ భాషను మాత్రమే వినియోగించే వారు. కానీ ప్రస్తుత మార్కెటింగ్ యుగంలో వినియోగదారులకు మెరుగైన సేవలు అందించే ఉద్దేశంతో ఇంటర్నెట్ నుంచి మన ఇంటి పక్క కనిపించే ఏటీఎం వరకు అన్ని సాఫ్ట్‌వేర్ ఆధారిత సేవల్లో స్థానిక భాషల వినియోగం పెరిగింది. ఆన్‌లైన్ వెబ్ డిక్షనరీలు, వెబ్‌సైట్లోని సమాచారం మరొక భాషలోకి ఆటోమేటిక్‌గా తర్జుమా వంటి ప్రక్రియలో స్థానిక భాష ఉపయోగం నిర్విరామంగా సాగుతోంది.
 
  
  జోరుగా:
  విప్లవంలా సాగుతున్న ఇంటర్నెట్ వినియోగం కేవలం ఇంగ్లిష్ భాషకు మాత్రమే పరిమితం కాలేదు. ఇంటర్నెట్ వినియోగాన్ని మరింత సులభతరం చేసే ఉద్దేశంతో ఆయా దేశాలను బట్టి స్థానిక భాషల వినియోగానికి ఇంటర్నెట్ సెర్చ్ ఇంజిన్స్, సాఫ్ట్‌వేర్ ఆధారిత సేవలు అందించే వెబ్‌సైట్స్ అధిక ప్రాధాన్యతనిస్తున్నాయి. ఉదాహరణకు ఫేస్‌బుక్, జీమెయిల్ లేదా ఇతర మాధ్యమాల్లో ఇంగ్లిష్‌లో టైప్ చేస్తున్న పదాలు అదే సమాన అర్థంతో తెలుగులో ప్రత్యక్షమవ్వడం (ఉదాహరణకు-come కమ్) వంటివి.
  
  
  ఈ నేపథ్యంలో ఇంటర్నెట్‌ను ఆయా స్థానిక భాషలకనుగుణంగా మలిచే ప్రక్రియ జోరుగా కొనసాగుతోంది. దాంతో భాష, కంప్యూటర్ ప్రోగ్రామింగ్ పట్ల అవగాహన ఉన్న వారికి సరికొత్త వేదికగా నిలుస్తోంది.. కంప్యుటేషనల్ లింగ్విస్టిక్స్. మనిషి మాట్లాడే, రాసే ప్రక్రియలో ఉపయోగించే భాష, కంప్యూటర్ల మధ్య సంబంధాన్ని అవగాహన చేసుకోవడం ద్వారా ఒక కంప్యూటర్ భాషను రూపొందించడమే కంప్యుటేషనల్ లింగ్విస్టిక్స్.
  
  ప్రక్రియులు ఎన్నో:
  కంప్యుటేషనల్ లింగ్విస్టిక్స్‌లో ఎన్నో ప్రక్రియలు ఉంటాయి. అవి.. వివిధ భాషల్లోని డాక్యుమెంట్ల అనువాదం, స్వరాన్ని గుర్తించే (ఠిౌజీఛ్ఛి ట్ఛఛిౌజజ్టీజీౌ) సాఫ్ట్‌వేర్‌ను రూపొందించడం, ఆటోమేటెడ్ ఈ-మెయిల్, డేటా మైనింగ్ వంటివి. ఇందులో వాయిస్ జీపీఎస్, గూగుల్ ట్రాన్స్‌లేటర్, భాషకు సంబంధించిన ఇతర సాంకేతిక అంశాలు ఇమిడి ఉంటాయి.
  
  అంతేకాకుండా మెషిన్ ట్రాన్స్‌లేషన్, నేచురల్ లాంగ్వేజ్ ఇంటర్‌ఫేసెస్, గ్రామర్ అండ్ స్టైల్ చెకింగ్, డాక్యుమెంట్ ప్రాసెసింగ్-ఇన్ఫర్మేషన్ రిట్రివల్, కంప్యూటర్ అసిస్టెడ్ లాంగ్వేజ్ లెర్నింగ్ వంటి ప్రక్రియలు ఉంటాయి. కంప్యుటేషనల్ లింగ్విస్టిక్స్‌లో ఫిలాసఫీ, సైకాలజీ వంటి అంశాలు కూడా కొంత వరకు ఇమిడి ఉంటాయి. సంబంధిత సాఫ్ట్‌వేర్‌ను అభివృద్ధి చేసే క్రమంలో కంప్యూటర్ నిపుణులు, సైకాలజిస్ట్స్, మ్యాథమెటీషియన్స్, భాషా వేత్తలు (లాంగ్వేజ్ ఎక్స్‌పర్ట్స్) కలిసి పని చేస్తారు. కంప్యుటేషనల్ లింగ్విస్టిక్స్ నిపుణులు నిర్వహించే విధులను బట్టి ఈ రంగంలో సాధారణంగా రెండు విభాగాలు ఉంటాయి. అవి.. అప్లయిడ్ లింగ్విస్టిక్స్, థియరిటికల్ లింగ్విస్టిక్స్.
  
  థియరిటికల్ లింగ్విస్టిక్స్:
  ఇందులో భాష, అభిజ్ఞా వికాసానికి (cognitive science) సంబంధించిన సిద్ధాంతాలపై లింగ్విస్టిక్ నిపుణులు పని చేస్తారు. అంటే భాషకు సంబంధించిన అంశాలను మానసిక దృక్పథం (psycholinguistics)తో అవగాహన చేసుకునే ప్రక్రియ ఇక్కడ సాగుతుంది. తద్వారా మానవుడు ఉపయోగించే భాషను పకడ్బందీగా అవగాహన చేసుకునే సాఫ్ట్‌వేర్‌ను అభివృద్ధి చేసే అవకాశం చిక్కుతుంది. ఇందులో సాంకేతిక అంశాల కంటే భాషాపరమైన అంశాలపై ఎక్కువగా దృష్టి ఉంటుంది.
 
  
  అప్లైడ్ లింగ్విస్టిక్స్:
  ఇందులో సాంకేతిక అంశాలు అధికంగా ఉంటాయి. ఈ క్రమంలో అవుట్‌కమ్ రూపంలో వచ్చే భాషకు ఒక రూపాన్నిస్తారు. ఒక రకంగా చెప్పాలంటే మానవ భాష పట్ల కొంత అవగాహన ఉన్న సాఫ్ట్‌వేర్‌ను అభివృద్ధి చేస్తారు. ఈ క్రమంలోటెక్ట్స్-టు-స్పీచ్ టెక్నాలజీ, స్పీచ్-టు-టెక్ట్స్ వంటి సాంకేతిక అంశాలపై పని చేస్తారు. టెక్ట్స్-టు-స్పీచ్‌లో భాగంగా మానవుడు ఇచ్చిన నిర్దేశాన్ని కంప్యూటర్ అవగాహన చేసుకుంటుంది (ఈ నిర్దేశం ప్రశ్న రూపంలో ఉంటుంది. ఈ ప్రక్రియలో ప్రశ్నను టైప్ చేయడం లేదా మాట్లాడడం ద్వారా మానవ భాషలో కంప్యూటర్‌కు అందిస్తాము). స్పీచ్-టు-టెక్ట్స్ విభాగంలో మానవ భాష నుంచి మెషీన్ అర్థం చేసుకునే టెక్ట్స్‌ను రూపొందిస్తారు. అంతేకాకుండా ఆటోమేటిక్ మెషిన్ ట్రాన్స్‌లేషన్ ప్రక్రియ ద్వారా వివిధ భాషల్లో అనువాద ప్రక్రియను అభివృద్ధి చేస్తారు. సెర్చ్ ఇంజిన్‌కు సంబంధించిన ఇంటెలిజెంట్ వ్యవస్థను కూడా ఈ ప్రక్రియ ద్వారానే రూపొందిస్తారు.
 
  
  విధులు-విభాగాలు:
  ఇంటర్నెట్, మొబైల్ వంటి మాధ్యమాల్లో ఉపయోగించే వివిధ భాషలకు సంబంధించిన ప్రక్రియలను సులభతరం చేసే విధులను కంప్యుటేషనల్ లింగ్విస్టిక్స్ నిపుణులు నిర్వహిస్తుంటారు. ఈ క్రమంలో యాంత్రిక పద్ధతిలో భాషా శాస్త్ర నియమాలను దృష్టిలో పెట్టుకుని పద కోశాన్ని రూపొందించడం, వివిధ భాషా ప్రక్రియలను సులభతరం చేయడం, సంబంధిత సాఫ్ట్‌వేర్, ప్లాట్‌ఫామ్‌లను రూపొందించే అంశాలపై పని చేస్తుంటారు.
  
  
  కంప్యూటర్ ప్రోగ్రామ్‌లో ఉపయోగించే భాషా శాస్త్ర ప్రక్రియలను కంప్యూటర్ లింగ్విస్టిక్స్ నిపుణులు రూపొందిస్తారు. ఇందులో ఎన్నో విభాగాలు ఉంటాయి. ఈ క్రమంలో స్పీచ్ రికగ్నైజేషన్, భాష సంయోజనం, మెషిన్ ట్రాన్స్‌లేషన్, గ్రామర్ చెకింగ్, టెక్ట్స్ మైనింగ్ వంటి సాఫ్ట్‌వేర్‌ను అభివృద్ధి చేస్తారు. అవి..
 
  
  ఇంటర్ కంప్యుటేషనల్ లింగ్విస్టిక్స్:
  ఇందులో మానవుడు ఉపయోగించే భాష, కంప్యూటర్ ప్రోగ్రామ్ మధ్య సమన్వయాన్ని అవగాహన చేసుకునే అంశాలు ఉంటాయి. ఉదాహరణకు ఆడోబ్ ఫొటోషాప్‌లో ఎడిట్ చేసిన ఫొటోను జీమెయిల్ ద్వారా మెయిల్ చేయాలంటే.. అందుకనుగుణంగా కంప్యూటర్ కోడింగ్‌ను మార్పు చేయాల్సి ఉంటుంది. ఈ విధంగా రెండు సాంకేతిక విభాగాల మధ్య ఎటువంటి సమాచార లోపం లేకుండా సంబంధిత ప్రక్రియను నిర్వహించే అంశాలు ఉంటాయి.
  
  వాయిస్ ఇంటర్‌ఫేస్ డిజైన్:
  ఇందులో శబ్దం ఆధారంగా ఇస్తున్న సూచనల ద్వారా పని చేసే సాఫ్ట్‌వేర్‌ను రూపొందిస్తారు. ఇటీవలి కాలంలో ఈ విభాగానికి డిమాండ్ పెరుగుతోంది. వాయిస్ ఈ-మెయిల్ సాఫ్ట్‌వేర్, వాయిస్ జీపీఎస్, ఆపిల్ ఐఫోన్‌లోని సిరి వంటి సాఫ్ట్‌వేర్లను వీటికి చక్కటి ఉదాహరణలుగా పేర్కొనవచ్చు. ఈ విభాగంలో పనిచేయాలంటే కంప్యూటర్ డిజైన్‌కు సంబంధించిన అడ్వాన్స్‌డ్ నాలెడ్జ్ అవసరం.
  
  మెషిన్ ట్రాన్స్‌లేషన్:
  ఇందులోని సాఫ్ట్‌వేర్ ఒక సమాచారాన్ని ఒక భాష నుంచి మరొక భాషలోకి అనువదించే ప్రక్రియను నిర్వహిస్తుంది. ఇందులో యూజర్ డిమాండ్ మేరకు ఒక వెబ్‌సైట్లోని సమాచారాన్ని మరొక భాషలోకి అనువదించే ప్రక్రియ సాగుతుంది. ఇటీవలి కాలంలో ఈ ప్రక్రియను మరింత మెరుగ్గా రూపొందించడానికి విస్తృత స్థాయిలో పరిశోధనలు జరుగుతున్నాయి. ఈ నేపథ్యంలో ప్రస్తుతం ఈ విభాగానికి మంచి డిమాండ్ ఉంది. ఈ విభాగంలో పని చేయాలంటే సాఫ్ట్‌వేర్ డిజైన్‌కు సంబంధించిన అడ్వాన్స్‌డ్ నాలెడ్జ్, యూనిక్స్ వంటి ప్రోగ్రామ్స్‌పై అవగాహన ఉండాలి.
  
  టెక్ట్స్ మైనింగ్:
  ఇటీవలి కాలంలో బాగా ప్రాచుర్యం పొందుతున్న విభాగం టెక్ట్స్ మైనింగ్. ఇంటర్నెట్ లేదా ఆన్‌లైన్‌లో ఒక అంశానికి సంబంధించి విస్తృత స్థాయిలో సమాచారం అందుబాటులో ఉంటుంది. ఈ నేపథ్యంలో మనకు కావల్సిన సమాచారాన్ని ప్రత్యేకంగా వర్గీకరించి అందించేందుకు అభివృద్ధి చేసిన విభాగమే టెక్ట్స్ మైనింగ్.
  
  ఇందులో కావల్సిన సమాచారాన్ని గుర్తించడం, సమాచారాన్ని వర్గీకరించడం వంటి అంశాలు ఉంటాయి. అనంతంగా ఉండే డేటా నుంచి యూజర్ కోరిన సమాచారాన్ని ఒక క్రమ పద్ధతిలో వర్గీకరించి అందించే సాఫ్ట్‌వేర్‌ను రూపొందిస్తారు. దీనికి ఉన్న విస్తృత ప్రయోజనాల దృష్ట్యా అకడమిక్, వ్యాపార పరంగా ఈ రంగానికి డిమాండ్ పెరుగుతుంది.
  
  
  కంప్యూటర్ సైన్స్, లింగ్విస్టిక్స్ రెండింటి కలయిక కంప్యుటేషనల్ లింగ్విస్టిక్స్. ఇందులో కంప్యూటర్‌సైన్స్ ప్రోగ్రామ్స్, లింగ్విస్టిక్స్ భాష సిద్ధాంతాలు కలిపి బోధిస్తాం.  పీజీ, పీహెచ్‌డీ స్థాయిలో ఈ కోర్సును అందిస్తున్నాం. మాస్టర్ ఆఫ్ కంప్యుటేషనల్ లింగ్విస్టిక్స్ (ఎంసీఎల్) కోర్సు వ్యవధి రెండేళ్లు. చాలామంది విద్యార్థులు ఈ కోర్సువైపు ఆకర్షితులవుతున్నారు. బీసీఏ, బీటెక్ (సీఎస్‌ఈ, ఐటీ), బీఏ లింగ్విస్టిక్స్‌తోపాటు ఏదైనా లాంగ్వేజ్ కోర్సులలో 15 క్రెడిట్స్‌తో (మూడు పేపర్లు) ఉత్తీర్ణులు ఈ కోర్సులో చేరొచ్చు.
  
  బీఎస్సీ (ఎంపీసీ), ఎంఏ (లింగ్విస్టిక్స్, ఇంగ్లిష్), ఎమ్మెస్సీ (మ్యాథ్స్, ఫిజిక్స్), ఎంసీఏ, ఎంటెక్ (కంప్యూటర్ సైన్స్) కోర్సులు పూర్తిచేసినవారు దరఖాస్తు చేసుకోవచ్చు. ఉన్నతవిద్య పరంగా పీహెచ్‌డీ చేయొచ్చు. విధుల విషయానికొస్తే.. లింగ్విస్టిక్స్‌ను విశ్లేషించి ప్రోగ్రామర్లకు అందించాలి. ప్రారంభంలో రూ.30 వేల వరకు వేతనం లభిస్తుంది.
  -డాక్టర్ హరిప్రసాద్,
  డిపార్‌‌టమెంట్ హెడ్, ఇఫ్లూ, హైదరాబాద్.
  
  ప్రవేశం ఇలా..
  బ్యాచిలర్/మాస్టర్స్ స్థాయిలో భాషా శాస్త్రం లేదా కంప్యూటర్ సైన్స్ నేపథ్యం ఉంటే ఈ రంగంలోకి ప్రవేశించవచ్చు. ఈ క్రమంలో భాషా శాస్త్రం చదివిన వారు కంప్యూటర్ లాంగ్వేజెస్ నేర్చుకోవాలి. కంప్యూటర్ నేపథ్యం ఉన్న వారు భాషా శాస్త్రం చదవాల్సి ఉంటుంది. కంప్యుటేషనల్ లింగ్విస్టిక్స్ విభాగానికి సంబంధించి అధిక శాతం కోర్సులు మాస్టర్స్ స్థాయిలో (లింగ్విస్టిక్స్, కంప్యూటర్ సైన్స్ వేర్వేరుగా) ఉన్నాయి. ఇటీవలి కాలంలో అకడమిక్ పరంగా కూడా ఈ సబ్జెక్ట్ ప్రాధాన్యత సంతరించుకుంటోంది. ఈ క్రమంలో అన్ని ఐఐటీలు, సెంట్రల్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఇండియన్ లాంగ్వేజెస్, సీ-డాక్ వంటి ఇన్‌స్టిట్యూట్‌లు కంప్యుటేషనల్ లింగ్విస్టిక్స్‌ను ఇంటర్‌డిసిప్లినరీ కోర్సుగా అందిస్తున్నాయి.
  
  కొన్ని యూనివర్సిటీలు మాత్రమే కంప్యుటేషనల్ లింగ్విస్టిక్స్‌ను ఒక ప్రత్యేక కోర్సుగా బోధిస్తున్నాయి. ఈ విభాగంలో పీహెచ్‌డీ ఉంటే ఉన్నత శిఖరాలను అందుకోవచ్చు. కంప్యూటర్ సైన్స్, లింగ్విస్టిక్స్ రెండిటికీ సమ ప్రాధాన్యత ఇచ్చే విధంగా ఈ విభాగానికి చెందిన కోర్సుల కరిక్యులాన్ని రూపొందిస్తారు. ఇందులో స్క్రిప్టింగ్-కంప్యూటర్ ఎన్విరాన్‌మెంట్, నేచురల్ లాంగ్వేజ్ ప్రాసెస్, కంప్యుటేషనల్ లింగ్విస్టిక్స్, స్టాటిస్టిక్స్, మ్యాథమెటిక్స్, లాంగ్వేజ్ సొసైటీ, అడ్వాన్స్‌డ్ ప్రాబ్లమ్ సాల్వింగ్, డిస్క్రిట్ మ్యాథమెటిక్స్, అల్గారిథమ్స్ వంటి అంశాలు ఉంటాయి. కోర్సు పూర్తయిన తర్వాత టెక్నికల్‌తోపాటు లింగ్విస్టిక్స్ పరంగా కూడా స్థిరపడే అవకాశం ఉంటుంది.
  
  
  
  అవకాశాలు ఇలా
  ఇటీవలి కాలంలో కంప్యుటేషనల్ లింగ్విస్టిక్స్ రంగానికి డిమాండ్ పెరిగింది. ఈ రంగంలోని నిపుణులకు ఇంటర్నెట్ సెర్చ్ ఇంజిన్స్‌ను అభివృద్ధి చేస్తున్న లేదా ఆ ప్రక్రియను సులభతరం చేస్తున్న విభాగంలో పలు అవకాశాలు ఉంటాయి. ఈ క్రమంలో సెర్చ్ ఇంజిన్స్ ప్రొవైడింగ్ కంపెనీలు, ఆన్‌లైన్ డిక్షనరీస్ అందించే వెబ్‌సైట్లు, సెల్‌ఫోన్ కంపెనీలకు సాఫ్ట్‌వేర్లను అందించే సంస్థలు, ఏటీఎంలను రూపొందించే సాఫ్ట్‌వేర్ కంపెనీలు, జీపీఎస్ సర్వీస్ ప్రొవైడర్స్, మెషిన్ ట్రాన్స్‌లేషన్, సాఫ్ట్‌వేర్ కంపెనీలు, పబ్లిషింగ్ హౌసెస్, ప్రభుత్వానికి సంబంధించిన ప్రాజెక్ట్‌లను నిర్వహించే సంస్థలు.. ఇలా సాఫ్ట్‌వేర్ సేవలతో ముడిపడి ఉన్న అన్ని సంస్థలు కంప్యుటేషనల్ లింగ్విస్టిక్స్ నిపుణులను నియమించుకుంటున్నాయి.
  
  అంతేకాకుండా మైక్రోసాఫ్ట్, ఐబీఎం వంటి బహుళ జాతి సాఫ్ట్‌వేర్ సంస్థలు కూడా కంప్యూటర్ లింగ్విస్టిక్స్ నిపుణుల సేవలను వినియోగించుకుంటున్నాయి. ఉదాహరణకు మైక్రోసాఫ్ట్.. ఎంఎస్ వర్డ్‌లో టైప్ చేస్తున్నప్పుడే వచ్చే గ్రామర్ చెక్, ఆటోమేటిక్ సమ్మరైజేషన్ కోసం కంప్యూటర్ లింగ్విస్టిక్స్ నిపుణులను నియమించుకుంటుంది. ఎటువంటి ప్రోగ్రామింగ్ లాంగ్వేజ్‌ను నేర్చుకున్నారు? ప్రాజెక్ట్‌లలో అధికంగా వినియోగిస్తున్న భాష వంటి అంశాలపై అవకాశాలు ఆధారపడి ఉంటాయనే అంశాన్ని ఈ సందర్భంగా గుర్తుంచుకోవాలి. అంతేకాకుండా ఈ రంగానికి సంబంధించి ప్రోగ్రామింగ్ నాలెడ్జ్ అంతగా అవసరం లేని జాబ్స్ కూడా ఉంటాయి. అవి.. స్పీచ్ డేటా ఎవల్యూటేటర్స్, లింగ్విస్టిక్స్ డేటా మేనేజర్, అన్నోటేటర్ వంటివి.
  
  వేతనాలు
  సాధారణంగా నెలకు రూ. 20 వేల నుంచి రూ. 60 వేల వరకు లభిస్తుంది. పీహెచ్‌డీ డిగ్రీ ఉంటే నెలకు లక్ష రూపాయల వరకు సంపాదించుకోవచ్చు. విదేశాల్లో కూడా కంప్యుటేషనల్ లింగ్విస్టిక్స్‌కు విస్తృత అవకాశాలు ఉంటున్నాయి. ముఖ్యంగా అమెరికాలో అధిక శాతం ఉద్యోగాల కల్పన జరుగుతున్న రంగాల్లో ఇది ఒకటి. యూఎస్ లేబర్ స్టాటిస్టిక్స్ అంచనా ప్రకారం కంప్యుటేషనల్ లింగ్విస్టిక్స్ నిపుణుల సరాసరి వేతనం 80 వేల యూఎస్ డాలర్లు.
  
  కంప్యుటేషనల్ లింగ్విస్టిక్స్ కోర్సును ఆఫర్ చేస్తున్న ఇన్‌స్టిట్యూట్‌లు
  ఐఐఐటీ-హైదరాబాద్
  వెబ్‌సైట్: www.iiit.ac.in
  జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ యూనివర్సిటీ-న్యూఢిల్లీ
  వెబ్‌సైట్: www.jnu.ac.in
  ఢిల్లీ యూనివర్సిటీ
  వెబ్‌సైట్: www.du.ac.in
  యూనివర్సిటీ ఆఫ్ హైదరాబాద్
  వెబ్‌సైట్: www.uohyd.ac.in
  ఇఫ్లూ-హైదరాబాద్
  వెబ్‌సైట్: www.efluniversity.ac.in
  
  


  1)
 ఇండియన్ ఆర్మీ
  షార్ట్ సర్వీస్ కమిషన్
  (మిలట్రీ నర్సింగ్ సర్వీస్)
  దరఖాస్తుకు చివరి తేదీ: జనవరి 14, 2014
  వెబ్‌సైట్: www.indianarmy.gov.in
  
 2)
  రైట్స్ లిమిటెడ్
  110 సివిల్ ఇంజనీర్ పోస్టులు
  దరఖాస్తుకు చివరి తేదీ: జనవరి 6, 2014
  వెబ్‌సైట్: http://new.rites.com
  
 3)
  భారత్ పెట్రోలియం లిమిటెడ్
  మేనేజ్‌మెంట్ ట్రైనీ
  (మెకానికల్, కెమికల్ ఇంజనీరింగ్)
  దరఖాస్తుకు చివరి తేదీ: జనవరి 31, 2014
  వెబ్‌సైట్: www.bpclcareers.in
  
 4)
  గెయిల్ ఇండియా లిమిటెడ్
  ఎగ్జిక్యూటివ్ ట్రైనీస్ (మెకానికల్, ఎలక్ట్రికల్, కెమికల్, ఇన్‌స్ట్రుమెంటేషన్)
  దరఖాస్తుకు చివరి తేదీ: జనవరి 24, 2014
  వెబ్‌సైట్: www.gailonline.com
  
 5)
    
  బ్యూరో ఆఫ్ ఇండియన్ స్టాండర్డ్స్-న్యూఢిల్లీ
  115 సైంటిస్ట్-బి పోస్టులు
  దరఖాస్తుకు చివరి తేదీ: డిసెంబర్ 24, 2013
  వెబ్‌సైట్: www.bis.org.in
 
  
  For More Job News: Visit
  www.sakshieducation.com


  పరిశోధనలు..
  
 నవ ఆవిష్కరణలు.. ప్రపంచ ప్రగతిని పరుగులెత్తించి, ప్రజా జీవితాల్లో కొత్త వెలుగులు నింపుతాయి. ఎక్కడ పరిశోధనలు సాగుతాయో అక్కడే కొత్త కాంతులకు పునాదులు పడతాయి. అలాంటి పరిశోధనల్లో మన దేశం వెనుకబాటుతనానికి శాస్త్రవేత్తల కొరతే కారణమని, భారతీయ పరిశోధనా రంగానికి యువ శాస్త్రవేత్తలను అందించాల్సిన బాధ్యత ఉపాధ్యాయులదే అంటున్న బిట్స్ పిలానీ హైదరాబాద్ క్యాంపస్ అసోసియేట్ ప్రొఫెసర్ పి.కె.త్రివిక్రమన్..
 
  
  శాస్త్ర (Science), సాంకేతిక (Technology) రంగాల పురోగతిపైనే జాతి భవిష్యత్తు ఆధారపడి ఉంటుంది. సైన్స్‌లో ఇంజనీరింగ్ ఒక భాగమే. అయితే ప్రస్తుతం తల్లిదండ్రులు తమ పిల్లలకు ఒక్క ఇంజనీరింగ్‌ను మాత్రమే కెరీర్‌గా భావిస్తున్నారు. ఈ పద్ధతి మారాలి. సైన్సుకు సంబంధించిన మిగిలిన కోర్సులు కూడా అందమైన భవిష్యత్తును ఇచ్చే చదువుగా గుర్తించాలి.
 
  
  గతంతో పోలిస్తే ఇప్పటి పిల్లలు చాలా చురుకైనవారు. అయితే వీరిపై తల్లిదండ్రుల ఒత్తిడి బాగా పెరుగుతోంది. తమ పిల్లల ఇష్టాయిష్టాలతో పనిలేకుండా, వారి కెరీర్‌ను నిర్దేశిస్తున్నారు. అందుకే పోటీ పరీక్షల్లో ఉత్తమ ర్యాంకులు సాధించిన విద్యార్థుల్లో 8-9 శాతం మంది ఉన్నత చదువుల్లో వెనుకబడిపోతున్నారు.
  
  శాస్త్రవేత్తలది కీలకపాత్ర:
  అంగారక గ్రహం లక్ష్యంగా చేపట్టిన మంగళయాన్ ప్రయోగం విజయవంతం కావడం, రసాయన శాస్త్రంలో విశేష సేవలందించిన సీఎన్‌ఆర్ రావుకు భారతరత్న పురస్కారం లభించడం శుభపరిణామం. ఈ విషయాలను స్ఫూర్తిగా తీసుకొని యువత పరిశోధనలు దిశగా అడుగులేస్తే బాగుంటుంది. దేశాభివృద్ధిలో పరిశోధన రంగానిది కీలక పాత్ర.
 
  
  అధిక దిగుబడులు ఇచ్చే కొత్త వంగడాలను సృష్టించడం నుంచి అంతరిక్షంలోకి పంపే ఉపగ్రహాల వరకూ శాస్త్రవేత్తల పాత్ర ఎంతో కీలకం. కానీ, ఈ రంగంలో అవసరమైన నిపుణులు, శాస్త్రవేత్తల కొరత తీవ్రంగా వేధిస్తోంది. దీని పరిష్కారానికి అవసరమైన ప్రోత్సాహాన్ని ప్రభుత్వం అందిస్తున్నా తల్లిదండ్రుల్లో ఇంజనీరింగ్‌పై ఉన్న ప్రత్యేక భావన వల్ల మార్పు రావడం లేదు.
 
  
  ఇంటర్ నుంచి స్కాలర్‌షిప్స్:
  కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలతో పాటు వివిధ విద్యా సంస్థలు, కార్పొరేట్ సంస్థలు సైన్సు రంగంలో పరిశోధనలను ప్రోత్సహించేందుకు ఉపకార వేతనాలు అందజేస్తున్నాయి. కేవీపీవై, డీఎస్‌టీ, ఇన్‌స్పైర్ వంటి వాటి ద్వారా ప్రభుత్వం ఇంటర్మీడియెట్ నుంచి స్కాలర్‌షిప్‌లు అందిస్తుంది. అర్హులైన విద్యార్థులను ఎంపిక చేసి, చదువు పూర్తయ్యేంత వరకు పూర్తి ఖర్చులు భరిస్తోంది. ప్రయోగాలను ప్రోత్సహించేందుకు ప్రభుత్వం అందిస్తున్న స్కాలర్‌షిప్‌లు, ఫెలోషిప్‌లను సద్వినియోగం చేసుకోవాలి. పాఠశాల స్థాయిలోనే పరిశోధనలకు పునాదులు పడాలి.
 
  
  ఓర్పు ప్రధానం:
  చేతిలోకి డిగ్రీ రాగానే ఉద్యోగం రావాలి.. పాతికేళ్లకే జీవితంలో స్థిరపడాలి.. ఇదీ ఇప్పటి యువత ఆలోచనా ధోరణి. పరిశోధనా రంగాన్ని కెరీర్‌గా ఎంచుకోవాలంటే కొంత సమయం వెచ్చించాల్సిందే. డిగ్రీ పూర్తయ్యాక కనీసం పదేళ్ల వ్యవధి అవసరం. ఎంత కష్టపడతారో అంత ఫలితం తప్పకుండా ఉంటుం ది. అయితే దీనికి కావాల్సింది ఓర్పు. రాబోయే తరాలకు అవసరమైన ప్రయోగాలు చేయాలి.. కొత్త ఆవిష్కరణలతో దేశాన్ని ప్రగతి దిశగా నడిపించాలనే సంకల్పం ఉన్న యువతకు రీసెర్చ్ రంగం ఆహ్వానం పలుకుతోంది.
 
  
  అవకాశాలు అపారం:
  రీసెర్చ్‌ను కెరీర్‌గా ఎంచుకొని, ఉన్నత చదువులవైపు వెళ్లిన వారికి అపార అవకాశాలు అందుబాటులో ఉన్నాయి. కోర్సులు పూర్తిచేసేందుకు దేశంలోని ప్రముఖ విద్యాసంస్థలతో పాటు విదేశాల్లో కూడా అవకాశం ఉంది. పరిశోధనలతో ఇస్రో,  న్యూక్లియర్ ఫిజిక్స్, రీసెర్చ్ ఇన్‌స్టిట్యూట్స్‌తో పాటు బోధనా రంగంలో కూడా కెరీర్‌ను ఉన్నతంగా మలచుకునే వీలుంది.
  
 ఉద్యోగం సంపాదించడానికే కాదు.. కెరీర్‌లో నిలదొక్కుకోవాలన్నా కమ్యూనికేషన్ స్కిల్స్ అవసరం. అవి పుస్తకాల్లో చూసి నేర్చుకునేవి కావు. చుట్టూ ఉన్న సమాజం నుంచే అలవరచుకోవాలి. విద్యార్థులు లక్ష్యాన్ని నిర్దేశించుకుని, ఆ మార్గంలో పయనించాలి. మధ్యలో అపజయాలు ఎదురైనా వాటిని విజయానికి చేరుకునేందుకు అవసరమైన మెట్లుగా భావించాలి.


  టి. మురళీధరన్
  టి.ఎం.ఐ. నెట్‌వర్క్
 
  
  ఎన్విరాన్‌మెంటల్ ఇంజనీరింగ్‌పై నాకు ఆసక్తి. ఈ సబ్జెక్టులో పీజీ కోర్సులను ఆఫర్ చేస్తున్న సంస్థలేవి?
  - అరుణ్, విశాఖపట్నం.
  పర్యావరణ పరిరక్షణకు సంబంధించిన వివిధ అంశాలను ఎన్విరాన్‌మెంటల్ ఇంజనీరింగ్ వివరిస్తుంది. ఈ సబ్జెక్టు పీజీ కోర్సు కరిక్యులంలో కాలుష్య నియంత్రణ, వ్యర్థాల నిర్వహణ, పర్యావరణ ప్రణాళిక, మోడలింగ్ ఆఫ్ ఎయిర్ అండ్ వాటర్ క్వాలిటీ, బయోటెక్నాలజీ తదితర అంశాలుంటాయి.
  
  కోర్సుల వివరాలు:
  ఆంధ్రా యూనివర్సిటీ, కాలేజ్ ఆఫ్ ఇంజనీరింగ్, విశాఖపట్నం.. ఎన్విరాన్‌మెంటల్ ఇంజనీరింగ్ అండ్ మేనేజ్‌మెంట్‌లో ఎంఈను అందిస్తోంది.
  అర్హత: సివిల్ ఇంజనీరింగ్‌లో బీఈ లేదా సివిల్ ఇంజనీరింగ్‌లో డిప్లొమాతో పాటు ఏఎంఐఈ. గేట్ లేదా పీజీఈసెట్‌లో ప్రతిభ ఆధారంగా కోర్సులో ప్రవేశాలు కల్పిస్తారు.
  వెబ్‌సైట్: www.andhrauniversity.edu.in
  శ్రీ వేంకటేశ్వర యూనివర్సిటీ, కాలేజ్ ఆఫ్ ఇంజనీరింగ్, తిరుపతి.. ఎన్విరాన్‌మెంటల్ ఇంజనీరింగ్‌లో ఎంటెక్‌ను ఆఫర్ చేస్తుంది.
  అర్హత: బీఈ/ బీటెక్/ సివిల్ ఇంజనీరింగ్‌లో ఏఎంఐఈ. గేట్ లేదా పీజీఈసెట్‌లో ప్రతిభ ఆధారంగా ప్రవేశాలు కల్పిస్తారు.
  వెబ్‌సైట్: www.svuniversity.in
  కెరీర్: ఎన్విరాన్‌మెంటల్‌లో ఎంఈ లేదా ఎంటెక్ పూర్తిచేసినవారు పరిశోధన సంస్థల్లో చేరొచ్చు. కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాల విభాగాల్లో ఉన్నత ఉద్యోగావకాశాలను పొందొచ్చు. స్వచ్ఛంద సంస్థలు, అంతర్జాతీయ, సంస్థలు, ప్రైవేటు సంస్థల సీఎస్‌ఆర్ విభాగాల్లోనూ అవకాశాలుంటాయి.
 
  
  ఎంబీబీఎస్ కాకుండా ఎయిమ్స్ అందిస్తున్న ఇతర కోర్సుల వివరాలు తెలపగలరు?
  - సౌజన్య, షాపూర్‌నగర్.
  బ్యాచిలర్ స్థాయిలో నర్సింగ్, మెడికల్ టెక్నాలజీ, ఆఫ్తాల్మిక్ టెక్నిక్‌లలో బీఎస్సీ కోర్సులను అందిస్తోంది. అర్హత: బయాలజీ, ఫిజిక్స్, కెమిస్ట్రీ సబ్జెక్టులతో 10+2ను కనీసం 50 శాతం మార్కులతో పూర్తిచేసుండాలి. ఎంట్రన్స్‌లో ప్రతిభ ద్వారా ప్రవేశాలు కల్పిస్తారు.
  మాస్టర్ ఆఫ్ హాస్పిటల్ అడ్మినిస్ట్రేషన్ కోర్సును ఆఫర్ చేస్తోంది. అర్హత: కనీసం 60 శాతం మార్కులతో గ్రాడ్యుయేషన్ ఉత్తీర్ణత. ఎంట్రన్స్‌లో ప్రతిభ ఆధారంగా కోర్సులో ప్రవేశాలు కల్పిస్తారు.
  వెబ్‌సైట్: www.aiims.edu
  
  కేంబ్రిడ్జ్ యూనివర్సిటీలో చదవాలనుకునే విద్యార్థులకు అందుబాటులో ఉన్న ‘రామానుజన్ రీసెర్చ్ స్టూడెంట్‌షిప్ ఇన్ మ్యాథమెటిక్స్’ వివరాలు తెలియజేయగలరు?
  - శైలజ, మెదక్
  ట్రినిటీ కాలేజ్, కేంబ్రిడ్జ్.. ప్యూర్ లేదా అప్లైడ్ మ్యాథమెటిక్స్ విద్యార్థులకు శ్రీనివాస రామానుజన్ స్టూడెంట్‌షిప్‌ను అందిస్తోంది. ఇంగ్లండ్‌లోని కేంబ్రిడ్జ్ విశ్వవిద్యాలయంలో పీహెచ్‌డీ చేసేందుకు దరఖాస్తు చేసుకున్న వారు స్టూడెంట్‌షిప్‌నకు అర్హులు.
  వెబ్‌సైట్: www.cam.ac.uk
  జెనెటిక్ ఇంజనీరింగ్‌లో బీటెక్‌ను ఆఫర్ చేస్తున్న విద్యా సంస్థల వివరాలు తెలియజేయండి?
  - రాజు, కరీంనగర్
  చాలా ఎక్కువ పరిధి ఉన్న బయోటెక్నాలజీలో జెనెటిక్ ఇంజనీరింగ్ ఒక స్పెషలైజేషన్. దీని అప్లికేషన్స్ మెడిసిన్, డ్రగ్ డెవలప్‌మెంట్, ఫుడ్ ప్రాసెసింగ్, అగ్రికల్చర్ వంటి విభాగాల్లో అవసరమవుతాయి.
  
  ఎస్‌ఆర్‌ఎం యూనివర్సిటీ, తమిళనాడు.. జెనెటిక్ ఇంజనీరింగ్‌లో బీటెక్‌ను ఆఫర్ చేస్తోంది. అర్హత: ఫిజిక్స్, కెమిస్ట్రీ, బయాలజీతో ఇంటర్ ఉత్తీర్ణత. ఎంట్రన్స్‌లో ప్రతిభ ఆధారంగా కోర్సులో ప్రవేశాలు కల్పిస్తారు.
  వెబ్‌సైట్: www.srmuniv.ac.in
  బీటెక్- బయోటెక్నాలజీ కోర్సులో చేరినా జెనెటిక్ ఇంజనీరింగ్ సబ్జెక్టు పరిజ్ఞానం పొందొచ్చు.
  సీబీఐటీ, హైదరాబాద్.. బయోటెక్నాలజీలో బీటెక్‌ను అందిస్తోంది. అర్హత: ఇంటర్మీడియెట్. అర్హత పరీక్ష, ఎంసెట్‌లో ప్రతిభ ఆధారంగా ప్రవేశాలు కల్పిస్తారు.
  వెబ్‌సైట్: www.cbit.ac.in
  కాలేజ్ ఆఫ్ ఇంజనీరింగ్, ఆంధ్రా యూనివర్సిటీ, విశాఖపట్నం.. బయోటెక్నాలజీలో బీటెక్‌ను అందిస్తోంది.
  వెబ్‌సైట్: www.andhrauniversity.edu.in
  
  బయోటెక్నాలజీని అందిస్తున్న ఐఐటీలు:
  ఐఐటీ గౌహతి. www.iitg.ac.in
  ఐఐటీ రూర్కీ. www.iitr.ac.in
  ఐఐటీ ఖరగ్‌పూర్. www.iitkgp.ac.in
 
  
  ఐఐఎఫ్‌ఎం-భోపాల్ ఏ కోర్సులను ఆఫర్ చేస్తున్నాయి?
  - చంద్ర, వరంగల్.
 1982లో కేంద్ర పర్యావరణ, అటవీ శాఖ.. ఇండియన్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఫారెస్ట్ మేనేజ్‌మెంట్ (ఐఐఎఫ్‌ఎం)ను నెలకొల్పింది. ఇది ఎన్విరాన్‌మెం ట్ అండ్ ఫారెస్ట్ మేనేజ్‌మెంట్‌లో పీజీ డిప్లొమా నుంచి డాక్టోరల్ స్థాయి వరకు వివిధ కోర్సులను ఆఫర్ చేస్తుంది.
  
  కోర్సులు:
  కన్జర్వేషన్ అండ్ లైవ్లీహుడ్; ఎన్విరాన్‌మెంటల్ మేనేజ్‌మెంట్, డెవలప్‌మెంటల్ మేనేజ్‌మెంట్ ప్రధాన సబ్జెక్టులుగా పీజీ డిప్లొమా ఇన్ ఫారెస్ట్ మేనేజ్‌మెంట్‌ను ఆఫర్ చేస్తోంది. అర్హత: కనీసం 50 శాతం మార్కులతో గ్రాడ్యుయేషన్. ఎంట్రన్స్, జీడీ, పర్సనల్ ఇంటర్వ్యూ ద్వారా కోర్సులో ప్రవేశాలు కల్పిస్తారు.
  నేచురల్ రిసోర్సెస్ మేనేజ్‌మెంట్‌లో ఎంఫిల్‌ను అందిస్తోంది. అర్హత: కనీసం 55 శాతం మార్కులతో పీజీ లేదా డిప్లొమా. రాత పరీక్షలో ప్రతిభ ఆధారంగా ప్రవేశాలు కల్పిస్తారు.
  మేనేజ్‌మెంట్‌లో ఫెలో ప్రోగ్రామ్‌ను ఆఫర్ చేస్తోంది. సంబంధిత సబ్జెక్టులో పీజీ లేదా ప్రొఫెషనల్ అర్హత ఉన్నవారు కోర్సుకు అర్హులు. ఎంట్రన్స్, ఇంటర్వ్యూ ద్వారా ప్రవేశాలు కల్పిస్తారు.
  కెరీర్: కోర్సులు పూర్తిచేసిన వారికి ప్రభుత్వ విభాగాలు; బ్యాంకులు; స్వచ్ఛంద సంస్థలు; ఆర్థిక సంస్థలు; స్టాక్ ఎక్స్ఛేంజ్‌లు; పరిశోధన, విద్యా సంస్థల్లో అవకాశాలుంటాయి.
  వెబ్‌సైట్: www.iifm.ac.in


  ఆకేపాటి శ్రీనివాసులు రెడ్డి
  కరెంట్ అఫైర్స్ నిపుణులు
 
  
  జాతీయం
  
  పృధ్వీ-2 పరీక్ష విజయవంతం
  ఉపరితలం నుంచి ఉపరితలానికి ప్రయోగించే పృధ్వీ-2 క్షిపణిని సైన్యానికి చెందిన వ్యూహాత్మక దళాల కమాండ్ (ఎస్‌ఎఫ్‌సీ) విజయవంతంగా పరీక్షించింది. ఒడిశాలోని బాలాసోర్ వద్ద ఉన్న ఇంటిగ్రేటెడ్ టెస్ట్ రేంజ్ నుంచి డిసెంబర్ 3న పరీక్ష నిర్వహించారు. ఈ క్షిపణి 250 కి.మీ నుంచి 350 కి.మీ దూరంలోని లక్ష్యాన్ని ఛేదించగలదు. 350 కిలోల అణ్వాయుధాలను మోసుకుపోగలదు. దీన్ని 2003లో సైన్యంలో చేర్చారు. దీన్ని ధనుష్ పేరుతో నౌకాదళానికి కూడా అందించారు.
  
  అవినీతి సూచీలో భారత్‌కు 94వ స్థానం
  అవినీతి సూచీలో భారత్‌కు 94వ స్థానం దక్కింది. గతేడాది కూడా భారత్ ఇదే స్థానంలో నిలిచింది. ప్రపంచంలోని అవినీతి దేశాల జాబితాలో సోమాలియా అత్యంత అవినీతి దేశంగా మొదటి స్థానంలో ఉంది. ట్రాన్స్‌పరెన్సీ ఇంటర్నేషనల్ 177 దేశాల జాబితాను డిసెంబర్ 3న విడుదల చేసింది. ఈ జాబితాలో అత్యంత తక్కువ అవినీతి దేశాలుగా డెన్మార్క్, న్యూజిలాండ్ ఉన్నాయి.
  
  0-100 స్కేలులో 0 స్థానంలో ఉంటే అత్యంత అవినీతి దేశంగా, 100వ స్థానంలో ఉంటే అత్యంత నీతివంతమైన దేశంగా పరిగణిస్తారు. భారత్‌కు 36 పాయింట్లు దక్కాయి. డెన్మార్క్, న్యూజిలాండ్‌లకు 91 పాయింట్లు లభించాయి. ఫిన్లాండ్, స్వీడన్, నార్వే, సింగపూర్, స్విట్జర్లాండ్, నెదర్లాండ్స్ దేశాలు తక్కువ అవినీతి దేశాలుగా మంచి స్థానంలో ఉన్నాయి. చైనా 80వ స్థానంలోనూ, దక్షిణాఫ్రికా, బ్రెజిల్‌లు 72వ స్థానంలోనూ, రష్యా 127, పాకిస్థాన్ 127వ స్థానంలోనూ ఉన్నాయి.
  
  శక్తిమంతమైన విద్యుత్ సరఫరా లైన్
  ప్రపంచంలో అత్యంత శక్తిమంతమైన విద్యుత్ సరఫరా లైన్‌ను వార్దా - ఔరంగాబాద్ మధ్య 1200 కె.వి లైన్ నెలకొల్పనున్నారు. ఈ రెండు ప్రాంతాల మధ్య దూరం 400 కి.మీ. ప్రస్తుతం 400 కె.వి లైన్ పనిచేస్తోంది. వచ్చే రెండేళ్లలో దీని సామర్థ్యాన్ని 1200 కె.వికి పవర్‌గ్రిడ్ కార్పొరేషన్ పెంచనుంది. అల్ట్రా హై వోల్టేజి (యుహెచ్‌వీ) విధానాలను ఈ లైన్ ఏర్పాటులో వినియోగిస్తారు. ప్రస్తుతం చైనా వాణిజ్యపరంగా 1100 కె.వి లైన్‌ను ఉపయోగిస్తోంది.
  
  ఉత్తమ వ్యాపార దేశాల జాబితాలో భారత్‌కు 98వ స్థానం
  ప్రపంచంలో వ్యాపారానికి ఉత్తమ దేశాల జాబితాను ఫోర్బ్స్ పత్రిక డిసెంబర్ 5న విడుదల చేసింది. 148 దేశాల జాబితాలో భారత్‌కు 98వ స్థానం దక్కింది. ఐర్లాండ్ మొదటి స్థానంలో నిలిచింది. న్యూజిలాండ్‌కు రెండో స్థానం, హాంగ్‌కాంగ్‌కు మూడో స్థానం లభించాయి. ఆస్తి హక్కులు, కొత్తదనం, పన్నులు, సాంకేతికత, అవినీతి, స్వేచ్ఛ (వ్యక్తిగత, వ్యాపార, ద్రవ్యపరమైన), జాప్యం, పెట్టుబడిదారు రక్షణ, స్టాక్ మార్కెట్ పనితీరు వంటి 11 అంశాలపై ఆధారపడి ర్యాంకులు కేటాయించారు.
  
  సీఐసీగా సుష్మా సింగ్
  కేంద్ర ప్రధాన సమాచార కమిషనర్ (సీఐసీ)గా మాజీ ఐఏఎస్ అధికారి సుష్మా సింగ్ నియమితులయ్యారు. ప్రస్తుత సీఐసీ దీపక్ సంధూ పదవీకాలం ముగియడంతో ఆమె స్థానంలో సుష్మ బాధ్యతలు చేపట్టారు. ఆమెను ప్రధానమంత్రి మన్మోహన్ సింగ్, లోక్‌సభలో ప్రతిపక్ష నేత సుష్మా స్వరాజ్, కేంద్ర న్యాయశాఖ మంత్రితో కూడిన ప్యానెల్ ఎంపిక చేసింది. సుష్మా 2009, సెప్టెంబర్ 23 నుంచి కేంద్ర సమాచార కమిషనర్‌గా వ్యవహరిస్తున్నారు.
  
  ఏపీలో తయారీ జోన్ల ఏర్పాటుకు కేంద్రం ఆమోదం
  ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో మూడు జాతీయ పెట్టుబడి, తయారీ జోన్ల ఏర్పాటు ప్రతిపాదనకు కేంద్రం డిసెంబర్ 4న సూత్రప్రాయంగా ఆమోదం తెలిపింది. వీటి కోసం భూసేకరణకు రూ.250 కోట్లు విడుదల చేసేందుకు కూడా కేంద్రం అంగీకరించింది. ఈ మూడు జోన్లను చిత్తూరు, ప్రకాశం, మెదక్ జిల్లాల్లో ఏర్పాటు చేస్తారు. మెదక్ జిల్లాకు రూ.43,000 కోట్లు, చిత్తూరుకు రూ.31,000 కోట్లు, ప్రకాశంకు రూ.43000 కోట్ల పెట్టుబడులు వస్తాయని అంచనా. ఒక్కో జోన్‌కు 5000 హెక్టార్ల భూమిని కేటాయించారు.
  
  తెలంగాణ ఏర్పాటు బిల్లుకు కేంద్ర కేబినెట్ ఆమోదం
  రాష్ట్ర విభజనపై కేంద్ర మంత్రుల బృందం సమర్పించిన నివేదికను, ఆంధ్రప్రదేశ్ పునర్వ్యస్థీకరణ బిల్లు - 2013ను డిసెంబర్ 5న కేంద్ర కేబినెట్ ఆమోదించింది. ఇందులో ఇరు రాష్ట్రాల సరిహద్దుల నుంచి నదీ జలాలు, సహజ వనరుల పంపకాలు, హైదరాబాద్‌లో శాంతిభద్రతల వరకు అనేక అంశాలను పొందుపరిచారు.
  విభజనతో ఏర్పడే తెలంగాణ రాష్ట్రంలో పది జిల్లాలు ఉంటాయి. 119 మంది శాసనసభ సభ్యులు, 40 మంది శాసనమండలి సభ్యులు, 17 మంది లోక్‌సభ సభ్యులు, ఏడుగురు రాజ్యసభ సభ్యులు ఉంటారు.
  విభజన తర్వాత ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రంలో 13 జిల్లాలు ఉంటాయి.
  కొత్త ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో 175 మంది శాసనసభ సభ్యులు, 50 మంది శాసనమండలి సభ్యులు, 25 మంది లోక్‌సభ సభ్యులు, 11 మంది రాజ్యసభ సభ్యులు ఉంటారు.
  కొత్త హైకోర్టు ఏర్పడే వరకు ప్రస్తుత హైకోర్టు రెండు రాష్ట్రాలకు ఉమ్మడి హైకోర్టుగా ఉంటుంది.
 కొత్తగా ఏర్పడే రెండు రాష్ట్రాలకు పదేళ్లకు మించని కాలానికి ఉమ్మడి గవర్నర్ ఉంటాడు.
  హైదరాబాద్ పదేళ్లకు మించని కాలానికి ఉమ్మడి రాజధానిగా పనిచేస్తుంది. ప్రస్తుతమున్న గ్రేటర్ హైదరాబాద్ మునిసిపల్ కార్పొరేషన్ (జీహెచ్‌ఎంసీ) పరిధి ప్రాంతం ఉమ్మడి రాజధాని ప్రాంతమవుతుంది.
 కొత్త ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రానికి కొత్త రాజధానికి సంబంధించి వివిధ ప్రత్యామ్నాయాలను అధ్యయనం చేయడానికి కేంద్రం నిపుణుల కమిటీని నియమిస్తుంది. ఈ చట్టం అమలులోకి వచ్చిన 45 రోజుల్లోగా ఈ నిపుణుల కమిటీ సిఫారసులు చేస్తుంది.
 కృష్ణా, గోదావరి నదుల పర్యవేక్షణ, నిర్వహణ కోసం రెండు ప్రత్యేక బోర్డులు ఏర్పాటు చేస్తారు.
 కేంద్ర జలవనరుల మంత్రి, రెండు రాష్ట్రాల ముఖ్యమంత్రుల నేతృత్వంలోని సర్వోన్నత మండలి ఈ బోర్డులను పర్యవేక్షిస్తుంది.  ఐదేళ్ల కాలపరిమితికి మించకుండా అన్ని ప్రభుత్వ, ప్రభుత్వేతర ఉన్నత విద్యా సంస్థల్లో ప్రవేశాలతోపాటు కామన్ ఎంట్రెన్స్ టెస్ట్ కూడా ఉమ్మడిగా అందరికీ ఒకేలా వర్తిస్తుంది.
 371డీ రెండు రాష్ట్రాల్లోనూ అమల్లో ఉంటుంది. రెండు రాష్ట్రాల్లో పారిశ్రామికాభివృద్ధికి పన్ను ప్రోత్సాహకాలు కల్పిస్తారు.
  
  పులిచింతల ప్రాజెక్టు ప్రారంభం
  కృష్ణానదిపై నిర్మించిన డాక్టర్ కెఎల్ రావు సాగర్ పులిచింతల ప్రాజెక్టును ముఖ్యమంత్రి కిరణ్‌కుమార్ రెడ్డి డిసెంబర్ 7న ప్రారంభించారు. ఈ బ్యాలెన్సింగ్ రిజర్వాయర్ కృష్ణా డెల్టా ఆయకట్టు భూముల స్థిరీకరణకు తోడ్పడుతుంది. కృష్ణా, పశ్చిమ గోదావరి, గుంటూరు, ప్రకాశం జిల్లాల్లోని 13.88 ల క్షల ఎకరాలకు నీరందుతుంది. 45.77 టీఎంసీల నీటిని నిల్వ చేసే సామర్థ్యం ఉన్న ఈ ప్రాజెక్టు నిర్మాణానికి రూ.1831 కోట్లు వ్యయమైంది.
  
  ఈ ప్రాజెక్టు ద్వారా 120 మెగావాట్ల విద్యుత్ ఉత్పత్తి జరుగుతుంది. డ్యామ్ స్పిల్ వే 18.50 మీటర్లు  ్ఠ 17.00 మీటర్ల 24 రేడియల్ గేట్లతో దేశంలోనే అత్యంత భారీగా నిర్మితమైంది. దీన్ని గుంటూరు జిల్లాలో అచ్చంపేట మండలంలో కృష్ణానదిపై ప్రకాశం బ్యారేజ్ ఎగువన, నాగార్జునసాగర్‌కు దిగువన నిర్మించారు. 2004, అక్టోబర్ 15న నాటి ముఖ్యమంత్రి వైఎస్ రాజశేఖరరెడ్డి దీనికి శంకుస్థాపన చేశారు. ఇది రాష్ట్ర ప్రభుత్వం జలయజ్ఞంలో భాగంగా నిర్మాణం మొదలుపెట్టిన తొలి ప్రాజెక్ట్.
  
  క్షిపణిని ప్రయోగించిన ఎల్‌సీఏ
  తేలికపాటి యుద్ధ విమానం (ఎల్‌సీఏ) నుంచి ప్రయోగించిన క్షిపణి విజయవంతంగా లక్ష్యాన్ని ఛేదించింది. ఈ పరీక్షను గోవా తీరం నుంచి డిసెంబర్ 7న చేపట్టారు. తొలిసారి దేశీయంగా అభివృద్ధి చేసిన యుద్ధ విమానం తేజస్ నిర్వహించిన క్షిపణి ప్రయోగం మరో ప్రధాన ఘట్టం. దీంతో వైమానిక దళంలో తేజస్‌ను చేర్చేందుకు వీలవుతుంది. దీన్ని బెంగళూరులో ఏరోనాటికల్ డెవలప్‌మెంట్ ఏజెన్సీ, హెచ్‌ఏఎల్ కలిసి అభివృద్ధి చేశాయి.
  
  
  ఐదు రాష్ట్రాల ఎన్నికల ఫలితాలు
  ఐదు రాష్ట్రాల శాసనసభలకు నవంబర్, డిసెంబర్‌లలో జరిగిన ఎన్నికల ఫలితాలు..
  మధ్యప్రదేశ్ (మొత్తం సీట్లు -230): ముఖ్యమంత్రి శివరాజ్‌సింగ్ చౌహాన్ నేతృత్వంలో బీజేపీ మూడోసారి అధికారంలోకి వచ్చింది. బీజేపీ 165, కాంగ్రెస్‌కు 58, ఇతరులకు 7 స్థానాలు దక్కాయి.
  ఛత్తీస్‌గఢ్ (మొత్తం సీట్లు -90): ఇక్కడ ముఖ్యమంత్రి రమణ్‌సింగ్ నాయకత్వంలో బీజేపీ వరుసగా మూడోసారి అధికారంలోకి వచ్చిం ది. బీజేపీకి 49,కాంగ్రెస్‌కు 39, ఇతరులకు 2 స్థానాలు లభించాయి.
  రాజస్థాన్ (మొత్తం సీట్లు -200): అధికార కాంగ్రెస్‌ను ఓడించి బీజేపీ అధికారంలోకి వచ్చింది. మొత్తం ఎన్నికలు జరిగిన 199 స్థానాల్లో బీజేపీ 162, కాంగ్రెస్ 21, ఇతరులు 16 స్థానాలు దక్కించుకున్నారు.
  ఢిల్లీ (మొత్తం సీట్లు - 70): ఇక్కడ ఏ పార్టీకి మెజారిటీ పూర్తిగా రాలేదు. మూడు దఫాలుగా అధికారంలో ఉన్న కాంగ్రెస్ పార్టీ ఘోరంగా దెబ్బతింది. కేవలం 8 స్థానాల్లో మాత్రమే విజయం సాధించింది. అరవింద్ కేజ్రీవాల్ నాయకత్వంలోని ఆమ్ ఆద్మీ పార్టీ 28 స్థానాలు దక్కించుకోగా, బీజేపీ 31 స్థానాలతో అతిపెద్ద పార్టీగా నిలిచింది. ఇతరులు మూడు స్థానాల్లో విజయం సాధించారు.
  మిజోరాం (మొత్తం సీట్లు-40): ముఖ్యమంత్రి లాలా థన్‌హవ్లా నేతృత్వంలో అధికార కాంగ్రెస్ పార్టీ 33 సీట్లు దక్కించుకుంది. ప్రధాన ప్రతిపక్షం మిజో నేషనల్ ఫ్రంట్ (ఎంఎన్‌ఎఫ్) 5 స్థానాలు, మిజోరం పీపుల్స్ కాన్ఫరెన్స్ పార్టీ ఒక స్థానంలో విజయంలో సాధించాయి.
  
  
  అంతర్జాతీయం
  
  ఆసియా కోసం కమ్యూనికేషన్ ఉపగ్రహం
  దక్షిణాసియా, ఆసియా పసిఫిక్ ప్రాంతాలకు టెలివిజన్, కేబుల్ టీవీ సేవలు అందించేందుకు తొలి ప్రైవేటు వాణిజ్య రాకెట్ ప్రయోగాన్ని అమెరికాకు చెందిన స్పేస్ ఎక్స్ చేపట్టింది. భారత్, చైనాలకు కూడా ఈ ఉపగ్రహ సేవలు అందుతాయి. ఈ రాకెట్ ద్వారా ఎస్.ఇ.ఎస్-8 అనే 3.2 టన్నుల ఉపగ్రహాన్ని ఫ్లోరిడాలోని కేప్ కేనవెరాల్ అంతరిక్ష కేంద్రం నుంచి డిసెంబర్ 4న ప్రయోగించారు. ఈ ఉపగ్రహాన్ని భూమి కంటే పైన స్థిర కక్ష్యలో ఉంచి ఉపయోగించుకుంటారు.
  
  నెల్సన్ మండేలా అస్తమయం
 నోబెల్ శాంతి బహుమతి గ్రహీత, దక్షిణాఫ్రికా మాజీ అధ్యక్షుడు నెల్సన్ మండేలా (95) జోహెన్నెస్‌బర్గ్‌లో డిసెంబర్ 5న మరణించారు. మండేలా దక్షిణాఫ్రికాకు తొలి నల్లజాతి అధ్యక్షుడు. దక్షిణాఫ్రికాలో శ్వేత జాత్యహంకార పాలనను అంతమొందించారు. అల్ప సంఖ్యాకులైన శ్వేత జాతీయుల పాలనలో తీవ్ర వివక్షకు గురైన నల్లజాతి ప్రజల విముక్తి కోసం సుదీర్ఘ పోరాటం చేసి విజయం సాధించారు. ఈ పోరాటంలో ఆయన 27 ఏళ్ల జైలు జీవితం గడిపారు.
  
  మండేలా 1918, జూలై 18న జన్మించారు. 1943లో ఆఫ్రికా నేషనల్ కాంగ్రెస్ (ఏఎన్‌సీ)లో చేరారు. 1960, మార్చిలో ప్రభుత్వం ఏఎన్‌సీని నిషేధించడంతో 1961 డిసెంబర్‌లో మండేలా చీఫ్ కమాండర్‌గా ఏఎన్‌సీ సాయుధ దళం ఏర్పడింది. ప్రభుత్వం 1962లో మండేలాను బంధించి ఐదేళ్ల జైలుశిక్ష విధించింది. 1964లో జీవిత ఖైదుకు గురయ్యారు. 27 ఏళ్లపాటు రాబెన్ ఐలాండ్ జైలులో దుర్భర జీవితం గడిపారు. 1990, ఫిబ్రవరి 11న జైలు నుంచి విడుదలయ్యారు.
  
  1991లో ఏఎన్‌సీ అధ్యక్షుడిగా ఎన్నికయ్యారు. 1993లో మండేలాకు నోబెల్ శాంతి బహుమతి లభించింది. 1994, ఏప్రిల్‌లో జరిగిన ఎన్నికల్లో తొలిసారి అన్ని జాతులు ఓటింగ్‌లో పాల్గొన్నాయి. జాతి వివక్షకు తెరపడింది. 1994, మే 10న దక్షిణాఫ్రికా తొలి నల్లజాతి అధ్యక్షుడిగా మండేలా ఎన్నికయ్యారు. ఐదేళ్ల తర్వాత 1999లో స్వచ్ఛందంగా అధ్యక్ష పదవి నుంచి వైదొలిగారు. 2004లో ప్రజా జీవితం నుంచి విరమించుకున్నారు. 1990లో భారతరత్న పురస్కారాన్ని అందుకున్నారు. 2001లో గాంధీ అంతర్జాతీయ శాంతి బహుమతితో భారత ప్రభుత్వం మండేలాను సత్కరించింది.
  
  
  క్రీడలు 
  ధోనీకి ఐసీసీ పీపుల్స్ చాయిస్ అవార్డు -2013
  భారత క్రికెట్ కెప్టెన్ మహేంద్ర సింగ్ ధోని 2013 సంవత్సరానికి ఐసీసీకి చెందిన ఎల్‌జీ పీపుల్స్ చాయిస్ అవార్డుకు ఎంపికయ్యాడు. సచిన్ (2010) తర్వాత ఈ అవార్డుకు ఎంపికైన రెండో భారత క్రికెటర్ ధోని. 2011లో, 2012లో రెండుసార్లు ఈ అవార్డు శ్రీలంక క్రికెటర్ కుమార సంగక్కరకు దక్కింది. ఐసీసీ వెబ్‌సైట్, ట్విట్టర్ ద్వారా జరిగిన ఓటింగ్‌లో రెండు లక్షల మంది విజేతను ఎంపిక చేశారు.
  
  కామన్‌వెల్త్ రెజ్లింగ్ చాంపియన్‌షిప్
  దక్షిణాఫ్రికాలోని జోహాన్నెస్‌బర్గ్‌లో డిసెంబర్ 8న ముగిసిన కామన్‌వెల్త్ రెజ్లింగ్ చాంపియన్‌షిప్‌లో భారత్ 16 స్వర్ణ పతకాలు గెలుచుకుంది. 13 రజతాలు, 11 కాంస్య పతకాలతోపాటు మొత్తం 38 పతకాలు భారత్‌కు దక్కాయి. పురుషుల ఫ్రీ స్టైల్, గ్రీక్-రోమన్ స్టైల్ టీం చాంపియన్‌షిప్ భారత్‌కు లభించాయి. మహిళా విభాగంలో భారత్ రన్నరప్‌గా నిలిచింది.


  బి. కృష్ణారెడ్డి, డెరైక్టర్,
  క్లాస్-1 స్టడీ సర్కిల్, హైదరాబాద్
  
 ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్ర విభజన ప్రక్రియ నేపథ్యంలో.. నూతనంగా ఏర్పాటయ్యే తెలంగాణ రాష్ట్రంలో విధానసభ స్థానాలను పెంచాలనే ప్రతిపాదన తెర మీదకు వచ్చింది. ఈ విషయంలో కొంత మంది రాష్ట్ర విభజనపై ఏర్పాటైన జీఓఎం (గ్రూప్ ఆఫ్ మినిస్టర్‌‌స)తో చర్చలు జరపడంతో.. ఈ అంశం ప్రాముఖ్యతను సంతరించుకొంది. ఈ నేపథ్యంలో నియోజక వర్గాల పునర్విభజనకు సంబంధించిన రాజ్యాంగ  ప్రకరణలు, చట్ట ప్రక్రియలు, అసెంబ్లీ స్థానాలు స్వల్పంగా ఉండడం ఎటువంటి ప్ర భావాన్ని చూపుతుంది తదితర అంశాలపై పరిశీలన..
  
  
  ప్రజాస్వామ్య దేశాల్లో ఎన్నికలకు, ప్రజా ప్రాతినిధ్యానికి అత్యంత ప్రాధాన్యత ఉంది. ఎన్నికలు ప్రజాస్వామ్యానికి వెన్నెముక వంటివి. పాలనా సౌధానికి పునాది. ఓటర్లు తమకు రాజ్యాంగబద్ధంగా సంక్రమించిన ఓటు హక్కు ద్వారా నియోజకవర్గ ప్రాతిపదికగా తమ ప్రతినిధులను ఎన్నుకుంటారు. మనదేశంలో ఏకసభ్య నియోజకవర్గ విధానం అమల్లో ఉంది.
  
 అంటే ఒక్కొక్క నియోజకవర్గం నుంచి ఒక్కొక్క సభ్యుడు మాత్రమే ఎన్నికవుతాడు. నియోజకవర్గ పరిమాణం, సరిహద్దులు వంటి అంశాలు ఎన్నికల ఫలితాలను చెప్పుకోదగ్గ స్థారుులోనే ప్రభావితం చేస్తాయి. కాబట్టి నియోజకవర్గాల ఏర్పాటు, పునర్విభజన శాస్త్రీయంగా, వాస్తవికంగా ఉండాలి. ఈ ప్రక్రియ మొత్తాన్ని స్వతంత్ర వ్యవస్థతో నిర్వహించాలి. అందుకోసం రాజ్యాంగంలో కొన్ని ఏర్పాట్లు ఉన్నాయి.
 
  
  ఎన్నికలు, నియోజకవర్గాలు విభజన:
  భారత రాజ్యాంగం 15వ భాగం ప్రకరణ 324 నుంచి 329 వరకు ఎన్నికలు, ఎన్నికల సంఘం అధికారాలు, విధులను ప్రస్తావించారు. స్థానిక సంస్థల ఎన్నికలు మినహా అన్ని ఎన్నికలను కేంద్ర ఎన్నికల సంఘం నిర్వహిస్తుంది. ప్రకరణ 326 ప్రకారం లోక్‌సభకు, రాష్ట్ర విధానసభకు ప్రాదేశిక నియోజకవర్గాల ప్రాతిపదికన సార్వజనీన వయోజన ఓటు హక్కు ద్వారా ప్రత్యక్షంగా ఎన్నికలు నిర్వహిస్తారు. రాజ్య సభకు, రాష్ట్ర విధానపరిషత్‌కు పరోక్షంగా నైష్పత్తిక ప్రాతినిధ్య పద్ధతిలో ఎన్నికలు జరుగుతాయి. వీటికి నియోజకవర్గాలు ఉండవు. రాజ్యసభ సభ్యులు ఆయా రాష్ట్రాలకు ప్రాతినిధ్యం వహిస్తే, విధానపరిషత్ సభ్యులు ప్రత్యేక ఓటర్ల ద్వారా ఎన్నికవుతారు.
 
  
  పునర్విభజన - ప్రత్యేక కమిషన్:
  లోక్‌సభ, రాష్ట్ర విధానసభకు ప్రత్యక్షంగా ఎన్నికలు జరుగుతాయి. కాబట్టి అందుకనుగుణంగా ఆ రాష్ట్ర జనాభా ప్రాతిపదికన నియోజకవర్గాల సంఖ్యను నిర్ణయిస్తారు. దీనికి సంబంధించి దేశవ్యాప్తంగా ఒకే ప్రాతిపదికను తీసుకుంటారు. రాష్ట్రానికి, రాష్ట్రానికి మధ్య గానీ, ఒక రాష్ట్రంలో నియోజకవర్గాల మధ్యగానీ ఎటువంటి తేడా ఉండదు. పదేళ్లకోసారి జరిగే జనాభా గణాంకాల సేకరణ తర్వాత మారిన జనాభాకనుగుణంగా లోక్‌సభ, విధానసభ నియోజకవర్గాల సరిహద్దులను సవరించాలి.
  
  
  ఇందుకు సంబంధించి 82, 170ప్రకరణలను రాజ్యాంగంలో ప్రస్తావించారు. ఈ పునర్విభజన ప్రక్రియ పార్లమెంట్ చట్టం ద్వారా ఏర్పాటైన పునర్విభజన కమిషన్ ద్వారా జరుగుతుంది. ఇంతవరకూ 1952, 1962, 1972, 2002లో నాలుగు పర్యాయాలు పునర్విభజన కమిషన్లు ఏర్పాటయ్యాయి. వాటి సూచన మేరకే పునర్విభజన జరిగింది.
 
  
  సాగిందిలా:
  మొదటి లోక్‌సభలో (1952) మొత్తం సభ్యుల సంఖ్య 489. అయితే 1973లో 31వ రాజ్యాంగ సవరణ ద్వారా ఈ సంఖ్యను 545కు పెంచారు. దీనికి 1971 జనాభాను ప్రాతిపదికగా తీసుకున్నారు. 42వ రాజ్యాంగ సవరణ చట్టం ద్వారా (1976) నియోజకవర్గాల పునర్విభజన సంఖ్యను 2001 సంవత్సరం వరకు స్తంభింపజేశారు. దీని ముఖ్యోద్దేశం.. దక్షిణాది రాష్ట్రాలైన తమిళనాడు, కర్ణాటక, కేరళ రాష్ట్రాలు లోక్‌సభలో తమకున్న సీట్లు కోల్పోకుండా కాపాడటం.
 
  
  ఈ రాష్ట్రాలలో కుటుంబ నియంత్రణ విధానాన్ని సమర్థవంతంగా అమలు చేయడంతో చెప్పుకోదగ్గ స్థాయిలో జనాభా తగ్గింది. దీంతో ఆయా రాష్ట్రాలలో లోక్‌సభ స్థానాలు తగ్గి, ఉత్తరాది రాష్ట్రాల్లో లోక్‌సభ సీట్లు పెరిగాయి. ఈ వ్యత్యాసాన్ని తగ్గించడానికి పునర్విభజన ప్రక్రియను 2001 వరకు స్తంభింపజేశారు. దీన్ని 84 రాజ్యాంగ సవరణ చట్టం 2001 ద్వారా 2026 వరకు పొడిగించారు. అంటే ప్రస్తుతం ఉన్న లోక్‌సభ స్థానాల సంఖ్య 2026 వరకు మారదు.
 
  
  నాలుగో పునర్విభజన కమిషన్ 2002:
  సుప్రీంకోర్టు మాజీ న్యాయమూర్తి కుల్దీప్‌సింగ్ అధ్యక్షతన నాలుగో పునర్విభజన కమిషన్‌ను ఏర్పాటు చేశారు. ఇందులో అప్పటి భారత ఎన్నికల కమిషనర్ బి.బి. టాండన్‌తోపాటు సంబంధిత రాష్ట్ర ఎన్నికల కమిషనర్ సభ్యులుగా వ్యవహరించారు. ఈ ముగ్గురు పూర్తి కాల సభ్యులు. వీరుకాకుండా ఐదుగురు లోక్‌సభ్యులు, సంబంధిత రాష్ట్రానికి చెందిన ఐదుగురు విధాన సభ సభ్యులు సహ సభ్యులుగా వ్యవహరిస్తారు. అయితే వీరికి ఎటువంటి ఓటుహక్కు ఉండదు.
 
  
  కమిషన్ కీలక నిర్ణయాలను ముగ్గురు పూర్తికాల సభ్యులు వూత్రమే తీసుకుంటారు. 84 రాజ్యాంగ సవరణ (2001), 87 రాజ్యాంగ సవరణ (2003) చట్టాల ప్రకారం 2026 తర్వాత సేకరించే జనాభా గణాంకాల వరకు లోక్‌సభలో వివిధ రాష్ట్రాలకు కేటాయించిన సీట్ల సంఖ్య, అలాగే రాష్ట్ర శాసనసభలో సైతం సీట్ల సంఖ్యలో ఎలాంటి మార్పు ఉండదు. షెడ్యూల్ కులాలు, తెగలకు రిజర్‌‌వ చేసే సీట్లు మాత్రం 2001 జనాభా లెక్కల మేరకు నిర్ణయించారు. దాంతో వీరి ప్రాతినిధ్యం పెరిగింది.
 
  
  న్యాయసమీక్ష పరిధిలోకి రావు:
  రాజ్యాంగ ప్రకరణ 329 మేరకు పునర్విభజన కమిషన్ నిర్ణయాలను న్యాయస్థానంలో ప్రశ్నించడానికి వీల్లేదు.
  1967లో మేఘరాజ్ వర్సెస్ పునర్విభజన కమిషన్ వివాదంలో సుప్రీంకోర్టు ఈ విషయాన్ని ధ్రువీకరించింది. పునర్విభజన విషయంలో కమిషన్‌దే తుది నిర్ణయమని తీర్పునిచ్చింది. ప్రజాభిప్రాయసేకరణ, సూచనలతో, విస్తృత స్థాయిలో ప్రక్రియలో పునర్విభజన ప్రక్రియును కమిషన్ చేపట్టడమే ఇందుకు కారణం.
 
  
  పునర్విభజన, సీట్ల సంఖ్య:
  సమాఖ్య వ్యవస్థలో రాష్ట్రాల సమతౌల్యత దెబ్బతింటుందనే భయంతో లోక్‌సభ స్థానాలు స్తంభింపజేయడంలో ఔచి త్యం ఉంది. కానీ రాష్ట్ర శాసనసభ స్థానాలను 2001 జనాభా మేరకు సవరించక తప్పలేదు. పెరిగిన జనాభాకు అనుగుణంగా శాసనసభలో ప్రజావాణిని వినిపించడానికి అదనపు ఎమ్మెల్యేలు అవసరం. ప్రస్తుతం కొనసాగుతున్న విధానం వల్ల ఉత్తరప్రదేశ్‌లో ఒక లోక్‌సభ నియోజకవర్గ పరిధిలో 5 అసెంబ్లీ స్థానాలుంటే, బీహార్- మహారాష్ట్రలలో 6, ఆంధ్రప్రదేశ్-పశ్చిమ బెంగాల్‌లో 7 అసెంబ్లీ స్థానాలున్నాయి.
 
  
  ప్రతినిధుల సంఖ్య పెరగడం వల్ల జవాబుదారీతనం పెరుగుతుంది. ఓటర్లకు, ప్రజా ప్రతినిధుల మధ్య సన్నిహిత సంబంధాలు ఏర్పడతాయి. వేగవంతమవుతున్న పట్టణీకరణ నేపథ్యంలో పారిశ్రామిక కేంద్రాల్లో విపరీతంగా జనాభా పెరిగింది. ఢిల్లీ, గుర్‌గావ్, నోయిడా, ఫరీదాబాద్ వంటి పట్టణాల్లో 15 లక్షలకు పైగా ఓటర్లు ఉన్నారు. ఈ పరిస్థితులల్లో వీరికి సరైన ప్రాతినిధ్యం లభించడం లేదు. దీంతో శాసనసభ స్థానాలను పెంచాల్సిన అవసరం ఉంది.
 
  
  ప్రజా సమస్యలు ప్రధానం:
  పునర్విభజన కమిషన్ పనితీరు, దాని సిఫార్సుల వల్ల సంభవించిన మార్పులపై సర్వత్రా విమర్శలు వచ్చాయి. చట్టబద్ధంగా ఏర్పాటైన వ్యవస్థ కావడంతో కమిషన్ సిఫార్సులను న్యాయస్థానంలో సవాలు చేయడానికి వీలుల్లేకుండా ప్రకరణ 329 అడ్డు రావడం, దాన్ని సుప్రీంకోర్టు సమర్థించడం వివాదాస్పదమైంది. ఆదివాసి ప్రాంతాల్లో సీట్లు తగ్గడం, మైదాన ప్రాంతాల్లో పెరగడం ఆదివాసీలకు ఇబ్బంది కలిగించే పరిణామమే. 2001 జనాభా ప్రాతిపదికగా పునర్విభజన జరిగినప్పటికీ.. రాష్ట్రాలకు కేటాయించిన సీట్ల సంఖ్యలో మార్పులేదు.
  
  దీంతో దక్షిణాది రాష్ట్రాలు లబ్ధి పొందాయి. ఉత్తరాది రాష్ట్రాలు నష్టపోయాయి. ప్రజాప్రతినిధుల పనితీరు, సమర్థత, నిబద్ధత, జవాబుదారీతనం, ప్రజాసమస్యల పట్ల అవగాహన, స్పందన ఆశించిన స్థాయిలో లేదనేది కఠోర వాస్తవం. జనాభా మేరకు ప్రాతినిధ్యాన్ని పెంచితే చేకూరే అదనపు ప్రయోజనం ఏంటి? అనేది ప్రధాన సంశయం. ప్రజాధనం అదనంగా వృథాకావడం తప్ప అనేది జనసామాన్య, మేధావుల అభిప్రాయం.  
 
  
  అసెంబ్లీ స్థానాల పెంపు అవసరమా?
  పార్లమెంట్ స్థానాలను పెంచాలన్నా, పునర్విభజన చేయాలన్న రాజ్యాంగ ప్రకరణ 82 ప్రకారం, పార్లమెంట్ ఒక చట్టం ద్వారా మాత్రమే.. పునర్విభజన కమిషన్, కేంద్ర ఎన్నికల సంఘం సిఫార్సుల మేరకు చేయాల్సి ఉంటుంది. కానీ రాష్ట్ర అసెంబ్లీ స్థానాల సంఖ్య పెంచడం, పునర్విభజనకు అలాంటి ప్రక్రియ అవసరం లేదు. కేంద్ర ఎన్నికల సంఘం, కేంద్ర ప్రభుత్వాన్ని సంప్రదించి ఆ మేరకు అసెంబ్లీ స్థానాల సంఖ్యను పునర్‌వ్యవస్థీకరించవచ్చు (రాష్ర్టల విభజన సమయంలో).
 
  
  ఉదాహరణకు-ఉత్తరాఖండ్ అనుభవాన్ని పరిగణనలోకి తీసుకుంటే.. 2001లో ఉత్తరప్రదేశ్ నుంచి ఉత్తరాఖండ్ రాష్ట్రం ఏర్పడినప్పుడు ఆ రాష్ట్రంలో కేవలం 22 అసెంబ్లీ స్థానాలు మాత్రమే ఉండేవి. వాటిని పునర్విభజన ద్వారా 70 స్థానాలకు పెంచారు. ఇదే ప్రాతిపదికన.. ప్రతిపాదించిన తెలంగాణ రాష్ట్రంలో కూడా స్థానాలను పెంచవచ్చు. ఈ విషయుంలో నిర్ణయుం వెలువడాల్సి ఉంది.
 
  
  పరిమిత సీట్లు-రాజకీయ అస్థిరత:
  ప్రస్తుతం దేశవ్యాప్తంగా 100 స్థానాలకు మించని అసెంబ్లీ స్థానాలు ఉన్నా రాష్ట్రాల సంఖ్య 12. ఆయా రాష్ట్రాలను పరిశీలిస్తే.. సిక్కింలో అతి తక్కువగా 32 స్థానాలు ఉంటే, గోవా, మిజోరం రాష్ట్రాలలో 40 చొప్పున, మణిపూర్, మేఘాలయ, నాగాలాండ్, త్రిపుర రాష్ట్రాలలో 60 చొప్పున స్థానాలు ఉన్నాయి. ఉత్తరాఖండ్‌లో అసెంబ్లీ స్థానాల సంఖ్య -70. ఛత్తీస్‌గఢ్‌లో 90, హర్యానాలో 90, హిమాచల్‌ప్రదేశ్‌లో 68, జార్ఖండ్‌లో 81 స్థానాలు ఉన్నాయి.
  
 
  ఇక్కడ ప్రస్తావించిన అధిక శాతం రాష్ట్రాలలో రాజకీయ అస్థిరత రాజ్యమేలుతోంది. ప్రభుత్వాలు నిర్దేశిత కాలం కొనసాగిన సందర్భాలు చాలా తక్కువగా ఉంటున్నారుు. ఈ నేపథ్యంలో రాజకీయు అస్థిరత అభివృద్ధికి ఆటంకంగా వూరుతుందనే వివుర్శ నెలకొని ఉంది. ఈ నేపథ్యంలో అసెంబ్లీ స్థానాలను పెంచడం ద్వారా రాజకీయు అస్థిరతను అధిగమించవచ్చనే ఒక అభిప్రాయం వ్యక్తమవుతుంది. సీట్ల సంఖ్యను పెంచడం ద్వారా రాజకీయు స్థిరత్వాన్ని సాధించవచ్చు అనే విషయుంలో కూడా భిన్న అభిప్రాయూలు ఉన్నాయి.
  
  
  ఎందుకంటే ఎక్కువ అసెంబ్లీ స్థానాలున్న రాష్ట్రాల పరిస్థితి కూడా ఇందుకు భిన్నంగా లేదనే విషయూన్ని గత అనుభవాల ద్వారా గవునించవచ్చు. ఉదాహరణకు ఉత్తరప్రదేశ్‌ను తీసుకుంటే..గతంలో ఎన్నోసార్లు రాజకీయంగా అస్థిర పరిస్థితులు ఏర్పడ్డాయి. స్వల్ప వ్యవధిలోనే ప్రభుత్వాలు మారాయి. నిబద్ధత, విలువలు, వ్యక్తిగత నైతిక, సేవాభావం ఉన్నప్పుడు సంఖ్యా పరమైన పరిమితులు ఉండవు అనేది జగమెరిగిన సత్యం.
  
 
  
  నాలుగో పునర్విభజన కమిషన్ ముఖ్యాంశాలు
  లోక్‌సభ, అసెంబ్లీ నియోజకవర్గాలను 2001 జనాభా ప్రాతిపదికగా పునర్విభజన చేయాలి.
  పునర్విభజించిన నియోజకవర్గాలు సాధ్యమైనంతవరకు జనాభాపరంగా రాష్ట్ర మంతటా ఒకే పరిమాణంలో ఉంటాయి.
  పునర్విభజన ప్రక్రియ వల్ల ఆయా రాష్ట్రాలకు కేటాయించిన పార్లమెంటరీ, అసెంబ్లీ స్థానాల సంఖ్యలో మార్పు ఉండదు.
  వీలైనంతవరకు అన్ని నియోజకవర్గాల్లో జనాభా సమానంగా ఉంటుంది.
  నియోజకవర్గాల ఏర్పాటులో భౌగోళికాంశాలు, పౌరులకు అనుకూలత మొదలైన అంశాలను పరిగణనలోకి తీసుకొంటారు.
  నియోజకవర్గాలను ఏర్పాటు చేసేటప్పుడు వీలైనంతవరకు జిల్లాలో ఉప విభాగాలైన మండలం, గ్రామం విభజనకు గురికాకుండా చూస్తారు.
  అసెంబ్లీ నియోజక వర్గం ఏదో ఒక పార్లమెంటరీ నియోజకవర్గ పరిధిలోనే ఉంటుంది.
  నియోజకవర్గం మొత్తం జనాభా శాతంలో షెడ్యూల్డ్ తెగల జనాభా శాతం పెద్దదిగా ఉంటే అది వారికి రిజర్‌‌వ చేస్తారు. అలాగే ఒక నియోజకవర్గంలో మిగిలిన వర్గాల జనాభా శాతం కంటే షెడ్యూల్ కులాల జనాభా శాతం ఎక్కువ ఉంటే ఆ నియోజకవర్గాన్ని వారికి కేటాయిస్తారు.


 ఇంటర్మీడియెట్ ఎంపీసీని విజయవంతంగా పూర్తిచేసిన వారు ఉన్నత ఇంజనీరింగ్ కళాశాలల్లో ప్రవేశించేందుకు వీలుకల్పించే వివిధ జాతీయ స్థాయి ఇంజనీరింగ్ ప్రవేశ  పరీక్షలతో పాటు తమిళనాడు, కర్ణాటకలోని ప్రముఖ కళాశాలల ఎంట్రన్స్‌ల గురించి గతవారం చర్చించాం. ఈ వారం రాష్ట్రంలోని డీమ్డ్ యూనివర్సిటీలు నిర్వహించే ఇంజనీరింగ్ ప్రవేశ పరీక్షలపై స్పెషల్ ఫోకస్..
 
  
  ఎం.ఎన్.రావు,
  శ్రీ చైతన్య విద్యా సంస్థలు.
 
  
  విజ్ఞాన్ యూనివర్సిటీ
  
  గుంటూరు జిల్లాలోని వడ్లమూడిలో ఉన్న విజ్ఞాన్ యూనివర్సిటీ బీటెక్ కోర్సుల్లో ప్రవేశాలకు  వి-శాట్ (2014) ఎంట్రన్స్‌ను నిర్వహిస్తుంది. ఈ పరీక్షలను ఆన్‌లైన్‌లో 2014, ఏప్రిల్ 23 నుంచి 27  వరకు నిర్వహిస్తారు.
  వి-శాట్ దరఖాస్తులు యాక్సిస్ బ్యాంక్ ముఖ్య బ్రాంచ్‌ల్లో, తపాలా కార్యాలయాల్లో, అన్ని విజ్ఞాన్ కార్యాలయాల్లో లభిస్తాయి. యూనివర్సిటీ వెబ్‌సైట్ నుంచి కూడా దరఖాస్తును డౌన్‌లోడ్ చేసుకోవచ్చు. నిర్దేశిత ఫీజుతో దరఖాస్తులను పంపాల్సి ఉంటుంది.
  దరఖాస్తులకు చివరి తేదీ: ఏప్రిల్ 10, 2014.
  వి-శాట్ ప్రశ్నపత్రం: మ్యాథమెటిక్స్ 30 ప్రశ్నలు, ఫిజిక్స్ 30 ప్రశ్నలు, కెమిస్ట్రీ 30 ప్రశ్నలు, ఇంగ్లిష్/ఆప్టిట్యూడ్ 30 ప్రశ్నలు ఇస్తారు. ప్రతి ప్రశ్నకు ఒక మార్కు. నెగిటివ్ మార్కులుండవు.
  మ్యాథమెటిక్స్, ఫిజిక్స్, కెమిస్ట్రీ, ఇంగ్లిష్/ఆప్టిట్యూడ్‌లలో పరీక్ష రాసిన విద్యార్థులు అన్ని బీటెక్ ప్రోగ్రామ్స్‌కు అర్హులు.
  
  వెబ్‌సైట్: www.vignanuniversity.org
 
  
  కేఎల్ యూనివర్సిటీ
  విజయవాడలో ప్రధాన కార్యాలయం, గుంటూరు జిల్లాలోని వడ్డేశ్వరంలో క్యాంపస్‌ను కలిగి ఉన్న కోనేరు లక్ష్మయ్య యూనివర్సిటీ.. కేఎల్‌యూ ఇంజనీరింగ్ ఎంట్రన్స్-2014  నిర్వహిస్తుంది.
  పరీక్ష 2014, మే 3న ఆఫ్‌లైన్ పద్ధతిలో జరుగుతుంది.
  దరఖాస్తు విధానం:  ఆన్‌లైన్/ఆఫ్‌లైన్ విధానాల్లో
  దరఖాస్తుల విక్రయానికి చివరి తేదీ: ఏప్రిల్ 22, 2014.
  దరఖాస్తుకు చివరి తేదీ: ఏప్రిల్ 25, 2014.
  ఇంజనీరింగ్‌లో చేరేందుకు ఇంటర్‌లో 60 శాతం మార్కులు రావాలి. కేఎల్‌యూఈఈఈ-2014
  తోపాటు ఎంసెట్, జేఈఈ మెయిన్, జేఈఈ అడ్వాన్స్‌డ్ ర్యాంకుల ఆధారంగా కూడా సీట్లు పొందొచ్చు.
  ఇంజనీరింగ్ కళాశాలలో బీటెక్‌లో వివిధ బ్రాంచ్‌లతో పాటు బీటెక్+ఎంబీఏ కోర్సు కూడా అందుబాటులో ఉంది. ఐదేళ్ల కాలవ్యవధిగల బీటెక్+ఎంటెక్ ఇంటిగ్రేటెడ్ కోర్సు ఉంది.
  ఫిజిక్స్, కెమిస్ట్రీ, బయాలజీ కాంబినేషన్లతో కేఎల్‌యూ ఎంట్రన్స్ రాసిన వారు బీటెక్ బయోటెక్నాలజీ కోర్సుకు అర్హులు. అదే మ్యాథమెటిక్స్, ఫిజిక్స్, కెమిస్ట్రీ కాంబినేషన్లతో కేఎల్‌యూ ఎంట్రన్స్ రాసిన విద్యార్థులు ఇతర బీటెక్ (నాలుగేళ్ల కోర్సు)లోని బ్రాంచ్‌ల్లో ప్రవేశాలకు అర్హులు.
  పరీక్షలో మ్యాథమెటిక్స్ 80 ప్రశ్నలు, ఫిజిక్స్ 40 ప్రశ్నలు, కెమిస్ట్రీ 40 ప్రశ్నలుంటాయి. మొత్తం 160 ప్రశ్నలు ఆబ్జెక్టివ్ రూపంలో ఉంటాయి. ప్రతి ప్రశ్నకు ఒక మార్కు. నెగిటివ్ మార్కులు లేవు.
  
  వెబ్‌సైట్: www.kluniversity.in
 
  
  గీతం యూనివర్సిటీ
  రాష్ట్రంలోని గీతం యూనివర్సిటీ.. బీటెక్ (4 ఏళ్ల కోర్సు); బీటెక్ + ఎంటెక్ (ఐదేళ్ల డ్యూయల్ డిగ్రీ కోర్సు) లలో ప్రవేశానికి గీతం అడ్మిషన్ టెస్ట్ (ఎఅఖీ) - 2014ను నిర్వహించనుంది.
  
  గాట్‌ను ఆన్‌లైన్ విధానంలో నిర్వహిస్తారు.
  గాట్ పరీక్షలో ప్రతిభ కనబర్చిన విద్యార్థులకు విశాఖపట్నం, హైదరాబాద్, బెంగళూరు క్యాంపస్‌లలో ప్రవేశాలు కల్పిస్తారు.
  ఇంజనీరింగ్ కళాశాలల్లో సివిల్, మెకానికల్, ఈసీఈ, కంప్యూటర్ సైన్స్ వంటి సంప్రదాయ బ్రాంచ్‌లతో పాటు హైదరాబాద్ క్యాంపస్‌లో ఏరోనాటికల్ ఇంజనీరింగ్ బ్రాంచ్ కూడా అందుబాటులో ఉంది.
  మొదటి ప్రయత్నంలోనే ఇంటర్‌లో ఉత్తీర్ణులై మ్యాథమెటిక్స్, ఫిజిక్స్, కెమిస్ట్రీలలో కనీసం 60 శాతం మార్కులు సాధించిన విద్యార్థులకు ప్రవేశాలు కల్పిస్తారు.
  
  ప్రశ్నపత్రం:
  గాట్- 2014 పరీక్షలో మ్యాథమెటిక్స్ 40 ప్రశ్నలు, ఫిజిక్స్ 30 ప్రశ్నలు, కెమిస్ట్రీ 30 ప్రశ్నలుంటాయి. ప్రతి సరైన సమాధానానికి 3 మార్కులు, తప్పు సమాధానానికి -1 మార్కు ఉంటుంది.
  యూనియన్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా, ఇండియన్ బ్యాంకులలో దరఖాస్తులు లభిస్తాయి. ఆన్‌లైన్‌లో కూడా దరఖాస్తులను పూరించవచ్చు. డీడీ ద్వారా కూడా దరఖాస్తు పొందొచ్చు.
  వెబ్‌సైట్: www.gitam.edu
  
  
  ప్రిపరేషన్ ప్లాన్
  
  మ్యాథమెటిక్స్
  ఐపీఈ పరీక్షల తర్వాత తక్కువ వ్యవధిలో ఇంజనీరింగ్ ప్రవేశ పరీక్షలుంటాయి కాబట్టి మొత్తం సిలబస్‌ను వీలైనంత త్వరగా పూర్తిచేయాలి. ప్రాధాన్యతగల చాప్టర్లను బాగా చదవాలి. కొన్ని పరీక్షల్లో నెగిటివ్ మార్కులుంటాయి. అందువల్ల ఎన్ని ప్రశ్నలకు సమాధానాల్ని గుర్తించామనే కన్నా ఎన్నింటికి కచ్చితమైన సమాధానాలు గుర్తించామన్నదే ముఖ్యం.
  
  సంకీర్ణ సంఖ్యలు; మాత్రికలు; ప్రస్తారాలు, సంయోగాలు, సంభావ్యత; అవకలనం- వాటి అనువర్తనాలు; నిశ్చిత సమాకలనం; వైశాల్యాలు; అవకలన సమీకరణాలు; వృత్తాలు, శాంకవాలు; సదిశలు, సరళరేఖలు, త్రికోణమితి సమీకరణాలు, విలోమ త్రికోణమితి ప్రమేయాలు, త్రిభుజ ధర్మాలు నుంచి కచ్చితంగా ప్రశ్నలు వస్తాయి కాబట్టి వీటిని పూర్తిగా చదవాలి.
  కచ్చితమైన వ్యూహంతో ప్రిపరేషన్ కొనసాగిస్తే మంచి ర్యాంకు సొంతమవుతుంది.
  ఒక్కో యూనిట్‌కు ఎంత సమయం అవసరమవుతుందో చూసుకుని, ప్రిపరేషన్ ప్రణాళిక వేసుకోవాలి. రెండో సంవత్సరం విద్యార్థులు ఐపీఈ ప్రిపరేషన్‌తో పాటు ఆబ్జెక్టివ్ ప్రశ్నల సాధన పూర్తయ్యేటట్లు ప్రణాళిక రూపొందించుకోవాలి. ఇలాచేస్తే ఐపీఈ పరీక్షల తర్వాత అందుబాటులో ఉన్న స్వల్ప వ్యవధిలో మెరుగైన పునశ్చరణకు అవకాశముంటుంది.
  పోటీ పరీక్షల్లో ఫార్ములా ఆధారిత ప్రశ్నలు ఎక్కువగా ఉంటాయి కాబట్టి వాటితో పాటు కాన్సెప్టులపై పట్టు సాధించాలి.
  గత ప్రశ్నపత్రాలను పరిశీలించి, ఏ అంశాలకు ఎక్కువ వెయిటేజీ ఇస్తున్నారో పరిశీలించి, వాటిపై శ్రద్ధపెట్టాలి.
 
  
  ఫిజిక్స్
  ఫిజిక్స్‌కు సంబంధించి మూలసూత్రాలతో పట్టికలను రూపొందించుకొని, వీలైనన్ని సార్లు చదవాలి. మొదటి ఏడాది సిలబస్‌లోని ముఖ్య మూలసూత్రాలైన శక్తి, ద్రవ్యవేగ, కోణీయ ద్రవ్యవేగ నిత్యత్వ నియమాలపై అవగాహన పెంపొందించుకొని, వాటిని ఏ సందర్భాల్లో అనువర్తించాలో తెలుసుకోవాలి. సరళ హరాత్మక చలనం (ఎస్‌హెచ్‌ఎం)లో లఘు లోలక డోలనావర్తన కాలాన్ని, వాటి అనువర్తనాలను క్షుణ్ణంగా ప్రాక్టీస్ చేయాలి.
  
  సీనియర్ ఇంటర్ ఫిజిక్స్‌లో కిర్కాఫ్ నియమాలు; ఫ్లెమింగ్ ఎడమ, కుడిచేయి సూత్రాలు; అర్ధ వాహక పరికరాలు; ఎంసీజీ, ప్రవాహ విద్యుత్ శాస్త్రంలోని మూల సిద్ధాంతాలను, సమీకరణాలను పట్టిక రూపంలో పొందుపరచుకొని ప్రాక్టీస్ చేస్త్తే ఎంత కష్టమైన పాఠ్యాంశాన్నయినా ఇష్టంగా చదవొచ్చు.
  ఫార్ములా ఆధారిత ప్రశ్నలను ఎక్కువగా ప్రాక్టీస్ చేయడం వల్ల మంచి స్కోర్‌ను సొంతం చేసుకోవచ్చు.
  వీలైనన్ని నమూనా ప్రశ్నపత్రాలను ప్రాక్టీస్ చేయాలి. చీలికల ప్రయోగం; ఫిజికల్ ఆప్టిక్స్ వంటి చిన్న యూనిట్లపైనా ప్రత్యేక శ్రద్ధ చూపాలి.
  కాన్సెప్టులు, వాటి అనువర్తనాలను క్షుణ్ణంగా నేర్చుకోవాలి. పోటీ పరీక్షల్లో ఇచ్చే ప్రశ్నలు విభిన్నంగా ఉంటాయి. అందువల్ల బలహీనంగా ఉన్న అంశాలకు కొంత ఎక్కువ సమయం కేటాయించి, వాటిపై పట్టుసాధించాలి.
 
  
  రిఫరెన్స్ బుక్స్:
  ఎన్‌సీఈఆర్‌టీ 11, 12 తరగతి పుస్తకాలు.
  హెచ్.సి.వర్మ- ఫిజిక్స్.
 
  
  కెమిస్ట్రీ
  
  కెమిస్ట్రీలోని ఆర్గానిక్, ఇనార్గానిక్, ఫిజికల్ కెమిస్ట్రీ విభాగాల్లో ఆర్గానిక్ కెమిస్ట్రీ కీలకమైంది. ఇందులోని చాలా అంశాలు అంతర్గత సంబంధం కలిగి ఉంటాయి. ఆర్గానిక్ కెమిస్ట్రీలో ప్రతిచర్యల క్రమం, ఫ్లోచార్ట్స్, మూలకాలు-తయారీ పద్ధతులు-ధర్మాలను వరుస క్రమంలో రివిజన్ చేయడం వల్ల మంచి ఫలితం ఉంటుంది. ఆల్కహాల్స్, ఎమైన్స్, ఫినోల్స్, నేమ్డ్ రియాక్షన్స్ చాప్టర్లలోని ఆర్డర్ ఆఫ్ యాసిడ్స్, బేసిక్ స్ట్రెంగ్త్ అంశాలను సీక్వెన్స్ ఆఫ్ రియాక్షన్స్, ఇంటర్ కన్వర్షన్స్ రూపంలో ప్రాక్టీస్ చేయాలి.
  ఇంజనీరింగ్ ప్రవేశ పరీక్షలలో సమస్యల ఆధారిత ప్రశ్నలు ఎక్కువగా వస్తాయి. ఫిజికల్ కెమిస్ట్రీ మొత్తం ఫార్ములాల ఆధారంగా ఉంటుంది. మ్యాథమెటిక్స్, న్యూమరికల్స్ సంబంధితంగా ప్రశ్నలు అడుగుతారు. కాబట్టి ఫిజికల్ కెమిస్ట్రీ విషయంలో ప్రాక్టీస్‌కు ప్రాధాన్యం ఇవ్వాలి.
  
  ముఖ్యమైన టాపిక్స్:
  అటామిక్ స్ట్రక్చర్, క్లాసిఫికేషన్ ఆఫ్ ఎలిమెంట్స్ అండ్ పీరియూడిసిటీ ఇన్ ప్రాపర్టీస్, కెమికల్ బాండింగ్ అండ్ మాలిక్యులర్, స్ట్రక్చర్, స్టేట్స్ ఆఫ్ మ్యాటర్/గ్యాసెస్, సొల్యూషన్స్, స్టైకోమెట్రీ, ఎలక్ట్రో కెమిస్ట్రీ, కెమికల్ కైనటిక్స్, యాసిడ్స్ అండ్ బేసిస్, పి బ్లాక్ ఎలిమెంట్స్- గ్రూపు 13-17, బేసిక్ ప్రిన్సిపల్స్ అండ్ టెక్నిక్స్ ఇన్ ఆర్గానిక్ కెమిస్ట్రీ, హైడ్రో కార్బన్స్, థర్మోడైనమిక్స్, ఆల్కైన్స్ అండ్ అరోమాటిక్ హైడ్రో కార్బన్స్, హాలో ఆల్కేన్స్ అండ్ హాలో అరేన్స్, ఆల్కహాల్స్/ ఫినాల్స్, ఈథర్స్, ఆల్డిహైడ్స్ అండ్ కీటోన్స్, కార్బాక్సిలిక్ యాసిడ్స్.
  భౌతిక రసాయన శాస్త్రంలో ప్రతి చాప్టర్ నుంచి ప్రశ్నలు వచ్చే అవకాశం ఉంది. ముఖ్యంగా సమతాస్థితి, విద్యుత్ రసాయన శాస్త్రం, థర్మో కెమిస్ట్రీ, ద్రావణాల్లోని  collegativeప్రాపర్టీస్, ఘనస్థితి వంటి చాప్టర్స్‌లకు ప్రాధాన్యత ఇవ్వాలి.
  రిఫరెన్స్: ఎన్‌సీఈఆర్‌టీ 11,12 తరగతి పుస్తకాలు, ఫిజికల్ కెమిస్ట్రీ-పి.బహదూర్; ఆర్గానిక్ కెమిస్ట్రీ-ఆర్.జె.మారిసన్.


 ఇంటర్మీడియెట్‌లో చూపిన ప్రతిభ భవిష్యత్తులో సుస్థిర కెరీర్‌కు బాటలు వేస్తుంది. ఇంటర్ పరీక్షల ప్రారంభానికి దాదాపు 100 రోజులు మాత్రమే సమయముంది. ఈ నేపథ్యంలో ఇంటర్ బైపీసీలో అత్యధిక మార్కులు సాధించేందుకు సబ్జెక్టు నిపుణులు అందిస్తున్న ప్రిపరేషన్ ప్లాన్...
 
  
  జువాలజీ
  
  ఫస్టియర్
  ఎంసెట్ మెడికల్ విభాగంలో ఇంటర్ వార్షిక పరీక్షల్లో సాధించిన మార్కులకు 25 శాతం వెయిటేజీ ఉంది. కాబట్టి విద్యార్థులు ఇప్పటి నుంచి మొదలు పెట్టి మార్చిలో జరిగే పరీక్షల వరకు ఎలా చదివితే గరిష్ట ప్రయోజనం లభిస్తుందో ఎవరికి వారు ప్రణాళిక వేసుకోవాలి.
  ప్రథమ సంవత్సరం సిలబస్‌లో 8 యూనిట్లున్నాయి. వీటి ప్రాధాన్యత ఇలా ఉంటుంది.
  యూనిట్ 1:    జీవ ప్రపంచ వైవిధ్యం - 6 మార్కులు;
  యూనిట్ 2:    జంతుదేహ నిర్మాణం - 10 మార్కులు;
  యూనిట్ 3:    జంతు వైవిధ్యం (1) - 6 మార్కులు;
  యూనిట్ 4:    జంతు వైవిధ్యం (2) - 6 మార్కులు;
  యూనిట్ 5:    గమనం, ప్రత్యుత్పత్తి - 8 మార్కులు;
  యూనిట్ 6:    మానవ సంక్షేమంలో జీవశాస్త్రం-14 మార్కులు;
  యూనిట్ 7:    బొద్దింక- 12 మార్కులు;
  యూనిట్ 8:    జీవావరణం, పర్యావరణం-14 మార్కులు.
  
  విద్యార్థులు ఈపాటికే చాలా వరకు సిలబస్‌ను పూర్తిచేసి ఉండాలి. ప్రిపరేషన్‌కు ఈ వంద రోజులు చాలా కీలకమైనవి. ఇంటర్ వార్షిక పరీక్షలో అతిస్వల్ప సమాధాన ప్రశ్నలు, స్వల్ప సమాధాన ప్రశ్నలు, దీర్ఘ సమాధాన ప్రశ్నలుంటాయి.
  
  పెంపొందించుకోవాల్సిన నైపుణ్యాలు:
  అతిస్వల్ప సమాధాన ప్రశ్నలు: మూడు విభాగాల్లోనూ ఇది అతి ముఖ్యమైంది. దీంట్లో చాయిస్ ఉండదు. గరిష్ట మార్కులు పొందడానికి ఈ విభాగం మంచి అవకాశం. అందువల్ల అకాడమీ పాఠ్యపుస్తకంలో ప్రతి యూనిట్ చివర ఇచ్చిన ప్రశ్నలను క్షుణ్నంగా చదవాలి. వారానికి ఒక యూనిట్ చొప్పున సాధన చేయాలి. ఇది భవిష్యత్తులో ఎంసెట్ వంటి పోటీ పరీక్షలకు ఎంతగానో ఉపయోగపడుతుంది.
  
  స్వల్ప సమాధాన ప్రశ్నలు:
  ఈ విభాగానికి గరిష్టంగా 24 మార్కులు కేటాయించారు. కొన్ని ప్రశ్నలకు బాగా పటాలు గీయాల్సిన అవసరం ఉంది. అందువల్ల విద్యార్థులు అవసరమైన పటాలను చాలాసార్లు సాధన చేయాలి. వారానికి కొన్ని పటాలు చొప్పున ప్రాక్టీస్ చేయాలి.
  
  దీర్ఘ సమాధాన ప్రశ్నలు:
  6, 7, 8 యూనిట్ల నుంచి దీర్ఘ సమాధాన ప్రశ్నలు వచ్చే అవకాశముంది.
  పరాన్న జీవుల జీవితచక్రాలు, బొద్దింక, జీవావరణం, పర్యావరణం యూనిట్ల నుంచి ఈ రకమైన ప్రశ్నలు ఇస్తారు. దాదాపు 12 ప్రశ్నలకు సమాధానాలను బాగా ప్రాక్టీస్ చేయాలి.
  ప్రాక్టీస్ చేస్తున్నప్పుడు సమయపాలన కచ్చితంగా పాటించాలి. దీర్ఘ సమాధాన ప్రశ్నల్ని పరిచయం, వివరణ, సబ్ హెడ్డింగ్స్ రూపంలో సాధన చేయాలి.
  
  సెకండియర్
  ప్రస్తుతం సెకండియర్ విద్యార్థులకు ప్రాక్టికల్స్, థియరీ పరీక్షలు.. ఆ తర్వాత పోటీ పరీక్షలు వరుసగా ఉంటాయి. కాబట్టి వారికి ఇప్పటి నుంచి అన్ని పరీక్షలు పూర్తయ్యే వరకు ప్రతి నిమిషం విలువైనదే.
  ద్వితీయ సంవత్సరం సిలబస్‌లో 8 యూనిట్లున్నాయి.
  పాఠ్యాంశాలు- వెయిటేజ్:
  యూనిట్ 1:    మానవ జీర్ణక్రియ, శోషణం, శ్వాసించడం, వాయువుల వినిమయం- 8 మార్కులు.
  యూనిట్ 2:    శరీర ద్రవాలు, ప్రసరణ, విసర్జక
  పదార్థాలు- విసర్జన- 10 మార్కులు.
  యూనిట్ 3:    కండర, అిస్థిపంజర వ్యవస్థ, నాడీ నియంత్రణ- సమన్వయం- 10 మార్కులు.
  యూనిట్ 4:    అంతస్స్రావక వ్యవస్థ, రసాయన సమన్వ యం,రోగ నిరోధక వ్యవస్థ-10 మార్కులు.
  యూనిట్ 5:    మానవ ప్రత్యుత్పత్తి వ్యవస్థ, ప్రత్యుత్పత్తి సంబంధిత ఆరోగ్యం- 12 మార్కులు.
  యూనిట్ 6:    జన్యుశాస్త్రం- 12 మార్కులు.
  యూనిట్ 7:    జీవపరిణామం- 8 మార్కులు.
  యూనిట్ 8:    అనువర్తిత జీవశాస్త్రం- 8 మార్కులు.
  విద్యార్థులు ప్రయోగపరీక్షలకు రికార్డులను సిద్ధం చేసుకోవడంతో పాటు థియరీ పరీక్షలకు సన్నద్ధం కావాలి.
  జనవరి చివరిలోగా సిలబస్‌ను ఒకసారైనా పూర్తిచేయాలి. ఫిబ్రవరిలో ప్రాక్టికల్స్‌కు ప్రిపేర్ కావాలి. తర్వాత ఇంటర్ వార్షిక పరీక్షలపై పూర్తిస్థాయిలో దృష్టిసారించాలి.
  
  - కె. శ్రీనివాసులు,
  శ్రీచైతన్య విద్యాసంస్థలు.
 
  
  ఫిజిక్స్
  
  ఫస్టియర్
  జూనియర్ ఇంటర్ విద్యార్థులు ఎక్కువగా భయపడే సబ్జెక్టు ఫిజిక్స్. అందువల్ల దీనిపై తొలుత ఇష్టం పెంచుకొని, శ్రద్ధతో చదవడాన్ని అలవాటు చేసుకోవాలి.
  
  ముఖ్యమైన చాప్టర్లు:
 సింపుల్ హార్మోనిక్ మోషన్; రొటేటరీ మోషన్; కైనమాటిక్స్; వెక్టార్స్; కైనటిక్ గ్యాస్ థియరీ; గ్యాస్, లిక్విడ్, సాలిడ్ వ్యాపనాలు. వెక్టార్స్‌లోని భౌతిక సిద్ధాంతాలను చదవడం ద్వారా ఆ చాప్టర్‌పై పట్టు సాధించవచ్చు. రొటేటరీ మోషన్, యాంగులర్ మూవ్‌మెంట్, పొజిషన్ వెక్టార్, యూనివర్సల్ గ్రావిటేషనల్ లా, ఆర్బిటాల్ వెలాసిటీ, ఎస్కేప్ వెలాసిటీ అతి ముఖ్యమైనవి.
 సింపుల్ హార్మోనిక్ మోషన్‌లో టైం ఫేజ్, సమస్యల సాధనలో దాని ప్రాధాన్యతపై అవగాహన పెంపొందించుకోవాలి.
 సర్ఫేస్ టెన్షన్‌లో నిత్య జీవితంలో దాని ఉపయోగాలు, యాంగిల్ ఆఫ్ కాంటాక్ట్, కేపిలారిటీ- దాని ఉపయోగాలను చదవాలి.
 థర్మో డైనమిక్స్‌లో జౌల్స్ లా, హీట్ కాలిక్యులేషన్స్, ప్రిన్సిపల్ ఆఫ్ కెలోరిమీటర్, అడియాబాటిక్, ఐసోథర్మల్ ఛేంజెస్ మొదలైన వాటిని బాగా చదవాలి.
  
  సెకండియర్
 ఫస్టియర్‌తో పోల్చితే సెకండియర్ ఫిజిక్స్ కొంత కష్టమని విద్యార్థులు భావిస్తారు. అయితే ప్రణాళిక ప్రకారం చదివితే సెకండియర్ ఫిజిక్స్‌లోనూ అధిక మార్కులు తెచ్చుకోవచ్చు.
  పాఠ్యాంశాలు- వెయిటేజీ/అంచనా:
 వేవ్స్- 6 మార్కులు; రే ఆప్టిక్స్, ఆప్టికల్ ఇన్‌స్ట్రుమెంట్స్- 8 మార్కులు; కరెంట్ ఎలక్ట్రిసిటీ- 10 మార్కులు; మూవింగ్ ఛార్జెస్ అండ్ మాగ్నటిజం- 14 మార్కులు; పరమాణువు- 8 మార్కులు; కేంద్రకం- 6 మార్కులు; సెమీ కండక్టర్ పరికరాలు- 6 మార్కులు.
 దీర్ఘ సమాధాన ప్రశ్నలకు ముఖ్యమైన అంశాలు: వేవ్ మోషన్; కేంద్రకం;సెమీ కండక్టర్ పరికరాలు; మూవిం గ్ ఛార్జెస్- మాగ్నటిజం; విద్యుదయస్కాంత ప్రేరణ.
 స్వల్ప సమాధాన ప్రశ్నలకు ముఖ్యమైనవి: సెమీ కండక్టర్ పరికరాలు; కరెంట్ ఎలక్ట్రిసిటీ; అయస్కాంతత్వం; ఎలక్ట్రిక్ పొటెన్షియల్, రే ఆప్టిక్స్; డ్యూయల్ నేచర్ ఆఫ్ రేడియేషన్ అండ్ మ్యాటర్.
  కెమిస్ట్రీ
  
  ఫస్టియర్
  కెమిస్ట్రీలో దీర్ఘ సమాధాన ప్రశ్నలు ప్రధానంగా రసాయన బంధం, పరమాణు నిర్మాణం, ఆవర్తన పట్టిక, కర్బన రసాయన శాస్త్రం నుంచి వస్తాయి.కాబట్టి వీటికి అధిక సమయం కేటాయించాలి. కెమిస్ట్రీలో ఎక్కువగా అతిస్వల్ప సమాధాన ప్రశ్నలుంటాయి. కాబట్టి తెలుగు అకాడమీ పుస్తకంలో రోజుకో చాప్టర్ చదువుతూ ముఖ్యమైన పాయింట్లను అండర్‌లైన్ చేస్తూ నోట్స్ తయారు చేసుకోవాలి. పాఠం చివర ఉన్న అన్ని ప్రశ్నలకు సమాధానాలు రాసుకోవాలి.
  కర్బన రసాయన శాస్త్రం, బోర్న్ హేబర్ వలయం, హైడ్రోజన్ స్పెక్ట్రం, అయనైజేషన్ పొటెన్షియల్, పీరియాడిక్ ప్రాపర్టీస్ నుంచి దీర్ఘ సమాధాన ప్రశ్నలు వస్తాయి. కర్బన రసాయన శాస్త్రంలో నేమ్డ్ రియాక్షన్స్, ప్రాపర్టీస్ అంశాలను బాగా చదవాలి.
  జనరల్ కెమిస్ట్రీలోని Stoichiometry, ఫిజికల్ కెమిస్ట్రీలోని Stoichiometry, కెమికల్ కైనటిక్స్, ఎనర్జిటిక్స్‌లోని కాన్సెప్టులను నేర్చుకొని, సమస్యలన్నింటినీ సాధన చేయాలి.
  Stoichiometry, అటామిక్ స్ట్రక్చర్‌ల నుంచి ఎక్కువ ప్రశ్నలు వస్తాయి. వీటిని ఎట్టి పరిస్థితుల్లోనూ నిర్లక్ష్యం చేయకూడదు. వీటిల్లో ఉండే సమస్యలను సాధన చేయ డంతోపాటు సినాప్సిస్‌ను రూపొందించుకోవాలి.
  
  సెకండియర్
  కెమిస్ట్రీలో 60కి 60 మార్కులు తెచ్చుకోవాలంటే మొదట తెలుగు అకాడమీ పుస్తకాన్ని క్షుణ్నంగా చదవాలి. చాప్టర్ల చివర ఇచ్చిన ఉదాహరణలు, ప్రశ్నలను బాగా చదవాలి. ఇప్పటి నుంచి దీర్ఘ సమాధాన ప్రశ్నలు, నాలుగు మార్కు ల ప్రశ్నలపై ఎక్కువగా దృష్టిసారించాలి. ముఖ్యంగా విద్యుత్ రసాయనిక శాస్త్రం; కెమికల్ కెనైటిక్స్; పి-బ్లాక్ ఎలిమెంట్స్; ఇ, ఏ, ై కలిగిన ఆర్గానిక్ పదార్థాల చాప్టర్ల లోని దీర్ఘ సమాధాన ప్రశ్నలు చదవాలి. ఆర్గానిక్ ప్రశ్నలన్నింటికీ సమాధానాలను తప్పనిసరిగా పేపర్‌పై రాస్తూ ప్రాక్టీస్ చేయాలి. జనవరిలో ముఖ్యమైన లఘు సమాధా న, నాలుగు మార్కుల ప్రశ్నలపై శ్రద్ధచూపాలి. ఫిబ్రవరి, మార్చిలో అప్పటివరకు చదివిన అంశాలను రివిజన్ చేయాలి.
  
  పాఠ్యాంశాలు- వెయిటేజీ/అంచనా:
  విద్యుత్ రసాయన శాస్త్రం- 10 మార్కులు; పి బ్లాక్ మూలకాలు-12 మార్కులు; డి,ఎఫ్ బ్లాక్ మూలకాలు- 6 మార్కులు; ఇ, ఏ, ై కలిగిన ఆర్గానిక్ పదార్థాలు- 8 మార్కులు; నైట్రోజన్ కలిగిన ఆర్గానిక్ పదార్థాలు- 4 మార్కులు.
  
  
  బోటనీ
 
  ఫస్టియర్
  ‘తెలుగు అకాడమీ’తో మేలు: బోటనీకి సంబంధించి తెలుగు అకాడమీ ప్రచురించిన పుస్తకాలను చదవటం చాలా ముఖ్యం. పాఠ్యాంశాలను చదివేటప్పుడు ఒక వరుసక్రమాన్ని పాటిస్తే ఉపయోగకరంగా ఉంటుంది. ఇలా చేయడం వల్ల ముందు చదివిన అంశాలు.. తర్వాత పాఠాలు తేలిగ్గా అర్థమయ్యేందుకు ఉపయోగపడతాయి. గత ప్రశ్నపత్రాల ఆధారంగా వెయిటేజీని అంచనా వేసుకొని చదవాలి. దీనివల్ల ఏ అంశాలకు ఎక్కువ సమయం కేటాయించాలో తెలుస్తుంది.
  
  పాఠ్యాంశాలు-వెయిటేజీ:
  యూనిట్ 1:    
  జీవ ప్రపంచంలో వైవిధ్యం (14 మార్కులు)
  యూనిట్ 2:    మొక్కల నిర్మాణాత్మక సంవిధానం- స్వరూపశాస్త్రం (12 మార్కులు)
  యూనిట్ 3:    మొక్కల్లో ప్రత్యుత్పత్తి (12 మార్కులు)
  యూనిట్ 4:    ప్లాంట్ సిస్టమాటిక్స్ (6 మార్కులు)
  యూనిట్ 5:    కణ నిర్మాణం, విధులు (14 మార్కులు)
  యూనిట్ 6:    మొక్కల అంతర్నిర్మాణ సంవిధానం (12 మార్కులు)
  యూనిట్ 7:    వృక్ష ఆవరణ శాస్త్రం (6 మార్కులు)
  
  ప్రతి విద్యార్థి తప్పనిసరిగా చిత్రపటాలను వేగంగా గీయటం నేర్చుకోవాలి.
  ప్రతి పాఠ్యాంశం చివర ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు సమాధానాలు క్షుణ్నంగా అధ్యయనం చేయాలి. సమాధానాల్లో ముఖ్యాంశాలు తప్పనిసరిగా ఉండేలా చూసుకోవాలి. చేతిరాతను మెరుగుపరచుకోవాలి.
  సెకండియర్
  మొదటి సంవత్సర వార్షిక పరీక్షల్లో ఏవైనా పొరపాట్లు చేస్తే, అలాంటివి పునరావృతం కాకుండా జాగ్రత్త పడాలి. అప్పుడే మంచి మార్కులు సాధించేందుకు అవకాశముంటుంది.
  తెలుగు అకాడమీ బోటనీ పుస్తకాల్లో కొన్ని అంశాలు సవివరంగా, స్పష్టంగా లేవు. అందువల్ల విద్యార్థులు పాఠ్యాంశాలను చదివిన తర్వాత ప్రతి పాఠం చివర ఉన్న ప్రశ్నలకు పరీక్షలకు అవసరమయ్యే విధంగా సమాధానాలు రాసుకోవాల్సి ఉంటుంది.
  
  పాఠ్యాంశాలు- వెయిటేజీ:
  యూనిట్ 1: మొక్కల శరీర ధర్మ శాస్త్రం (28 మార్కులు); యూనిట్ 2: సూక్ష్మజీవ శాస్త్రం (6 మార్కులు); యూనిట్ 3: జన్యుశాస్త్రం (6 మార్కులు); యూనిట్ 4: అణు జీవశాస్త్రం (8 మార్కులు); యూనిట్ 5: బయోటెక్నాలజీ (16 మార్కులు); యూనిట్ 6: ప్లాంట్స్, మైక్రోబ్స్, హ్యూమన్ వెల్ఫేర్ (12 మార్కులు).
  1, 5, 6 యూనిట్ల నుంచి దీర్ఘ సమాధాన ప్రశ్నలు వస్తాయి. 1, 2, 3, 4, 5 యూనిట్ల నుంచి స్వల్ప సమాధాన ప్రశ్నలుంటాయి.
  మొక్కల శరీరధర్మ శాస్త్రం, బయోటెక్నాలజీ యూనిట్ల పాఠ్యాంశాలు క్లిష్టంగా ఉంటాయి కాబట్టి వాటిని ఒకటికి రెండుసార్లు విశ్లేషణాత్మకంగా చదవాల్సి ఉంటుంది.
  ప్రస్తుతం వీలైనన్ని నమూనా పరీక్షలు రాయాలి. ప్రశ్నలకు రాసే సమాధానాల్లో స్పష్టత అధికంగా ఉండాలి. ఫ్లో చార్టులు అవసరమైన చోట వాటినే చిత్రపటాలుగా భావించాలి.
  -బి. రాజేంద్ర,
  సీనియర్ ఫ్యాకల్టీ, హైదరాబాద్.


 ఎప్పుడెప్పుడా అని ఎదురుచూస్తున్న టీచర్ ఎలిజిబిలిటీ టెస్ట్ (టెట్) నిర్వహణకు ప్రభుత్వం సిద్ధమవుతోంది. ఆకర్షణీయ వేతనాలతో పాటు సమాజంలో గౌరవం కూడా లభించే ఉపాధ్యాయ కొలువును చేజిక్కించుకోవాలంటే టెట్‌తో పాటు డీఎస్సీలో మంచి స్కోర్ సాధించాల్సిందే! ఈ నేపథ్యంలో టెట్‌తో పాటు డీఎస్సీ ప్రిపరేషన్ ప్రణాళికపై ఫోకస్..
  
  
  మెథడాలజీ: ఇందులో ప్రధానంగా బోధనా పద్ధతులు; టీచర్ లెర్నింగ్ మెటీరియల్ (టీఎల్‌ఎం); బోధన ఉద్దేశాలు, విలువలు, లక్ష్యాలను చదవాలి. పేపర్-1, పేపర్-2లో అడిగే అంశాలు ఒక్కటే అయినా.. వాటి క్లిష్టత స్థాయిలో తేడా ఉంటుంది. దీన్ని గుర్తించి ప్రిపరేషన్ కొనసాగించాలి.
 
  ఉదాహారణ:   హెర్బార్ట్ పాఠ్యపథక రచనలో సాధారణీకరణం తర్వాత సోపానం ఏది?
  1) సంసర్గం     
  2) పునర్విమర్శ
  3) విషయ విశదీకరణం
  4) అన్వయం
  
  జవాబు: 4
  ఉదాహారణ :‘విద్యార్థి దేన్నీ అసంపూర్తిగా వదిలేయడు’ అనేది ఏ లక్ష్యానికి చెందిన స్పష్టీకరణ?
  1) ఆత్మవిశ్వాసం    
  2) అనుకూల వైఖరి
  3) అభినందన     
  4) శాస్త్రీయ వైఖరి
  జవాబు : 1
  
  కంటెంట్ -సోషల్ స్టడీస్:
  ఆరు నుంచి ఎనిమిదో తరగతి వరకు పాఠ్య పుస్తకాలను క్షుణ్నంగా చదవాలి. భూగోళ శాస్త్రంలో ఒక ప్రాంతం గురించి చదువుతున్నప్పుడు ఆ ప్రాంతానికి సంబంధించిన అన్ని అంశాలను చదివాలి. వాతావరణ, భౌగోళిక పరిస్థితులు, నదులు.. వంటి వాటిపై అవగాహన పెంచుకోవాలి. అదేవిధంగా పౌరనీతి శాస్త్రం, అర్థ శాస్త్రం చదివేటప్పుడు వాటిని సమకాలీన అంశాలతో సరిపోల్చుతూ, జరుగుతున్న పరిణామాలకు అన్వయిస్తూ అధ్యయనం చేయాలి.
  
  సైన్‌‌స: పేపర్-1 కోసం కూడా మూడు నుంచి ఎనిమిదో తరగతి వరకు పుస్తకాలు చదవాలి. పేపర్-2 కోసం ప్రత్యేకంగా ఆరు నుంచి పదో తరగతి వరకు పుస్తకాలు చదవాలి. గత టెట్‌లో ఈ విభాగంలో ప్రశ్నలు క్లిష్టంగానే ఉన్నాయి. చదివేటప్పుడు ఆయా అంశాల నుంచి ప్రశ్నార్హమైన వాటిని గుర్తించి వాటిని బిట్స్ రూపంలో నోట్స్ రాసుకోవడం ఉత్తమం.
  
  మ్యాథమెటిక్స్:
  అభ్యర్థులు మూడు నుంచి ఎనిమిదో తరగతి వరకు ఎస్‌సీఈఆర్‌టీ పుస్తకాలను తప్పనిసరిగా చదవాలి. గణితం మెథడాలజీ విషయంలో డీఎస్సీ తరహాలోనే ప్రిపరేషన్ సాగిస్తే ఎక్కువ ఉపయోగం. మ్యాథ్స్‌కు తెలుగు అకాడెమీ పుస్తకాలు, ఆబ్జెక్టివ్ మెటీరియల్ చదవాలి.
  
  
  లాంగ్వేజ్‌లు:
  లాంగ్వేజ్ 1, లాగ్వేజ్ 2లో భాషావిభాగాలకు సంబంధించిన సాధారణ వ్యాకరణ అంశాలు, బోధనపద్ధతులు గురించి ఉంటుంది. పాఠశాల స్థాయిలో తెలుగు సబ్జెక్ట్ పుస్తకాలతో పాటు తెలుగు బోధన పద్ధతులను చదవాలి.
  ఇంగ్లిష్:
  పేపర్-1, పేపర్-2లలో ఇంగ్లిష్ సబ్జెక్టుపై ప్రశ్నలు అడుగుతారు. గతంలో నిర్వహించిన టెట్‌లో వ్యాకరణానికి సంబంధించి ప్రతి అంశాన్ని పరీక్షిస్తూ ప్రశ్నలు ఇచ్చారు. ఈ నేపథ్యంలో పార్ట్స్ ఆఫ్ స్పీచ్; ఆర్టికల్స్, డెరైక్ట్ అండ్ ఇన్‌డెరైక్ట్ స్పీచ్; డిగ్రీస్ ఆఫ్ కంపేరిజన్, వొకాబ్యులరీ ఇలా అన్ని అంశాలపైనా అంశాలపై అవగాహన పెంపొందించుకోవాలి.
  
  రిఫరెన్స్ బుక్స్:
  కంటెంట్: పేపర్-1: 1-5వ తరగతి టెక్ట్స్ బుక్స్
  పేపర్-2: 6-8వ తరగతి టెక్ట్స్ బుక్స్
  మెథడాలజీ కోసం-తెలుగు అకాడమీ పుస్తకాలు
  విద్యా మనో విజ్ఞాన శాస్త్రం- డీఈడీ, బీఈడీ పుస్తకాలు.
  ఏపీ టెట్ శిశు వికాసం, పెడగాజి సిలబస్‌లో పేర్కొన్న అంశాలు.. అభ్యర్థులు డీఎడ్, బీఎడ్ స్థాయిలో సైకాలజీలో చదువుకున్నవే. వీటితో పాటు ప్రత్యేకంగా దృష్టిసారించాల్సిన అంశాలు:
  ఛోమ్‌స్కీ, కార్ల్‌రోజర్స్ వికాస సిద్ధాంతాలు.
  వైగాట్‌స్కీ అభ్యసన సిద్ధాంతం
  బోధన దశలు.
  ఉపాధ్యాయ నైపుణ్యాలు.
  జాతీయ పాఠ్యప్రణాళిక చట్రం, విద్యా హక్కు చట్టం.
  
  ఉదాహారణ: ‘స్కిమాట’ అనేది?
  1) ప్రవర్తనా నమూనా లేదా సంజ్ఞానాత్మక నిర్మితి
  2) భాషా వికాసం వల్ల ఏర్పడేది
  3) అనర్గళంగా సంభాషించడం
  4) ఒకరకమైన భాషా దోషం
  జవాబు: 1
   ఉదాహారణ: మానవులను ధనాత్మక సంపదగా పేర్కొన్నది?
  1) కొఠారి కమిషన్
  2) మొదలియార్ కమిషన్
  3) నూతన విద్యా విధానం-1968
  4) నూతన విద్యా విధానం- 1986
  జవాబు: 4
  
  
  టీచర్ ఎలిజిబిలిటీ టెస్ట్ (టెట్)
  ఉపాధ్యాయ వృత్తిని కెరీర్‌గా ఎంపిక చేసుకోవాలనుకునే అభ్యర్థులు ఎన్‌సీటీఈ నిబంధనల మేరకు తప్పనిసరిగా టీచర్ ఎలిజిబిలిటీ టెస్ట్ (టెట్)లో అర్హత సాధించాల్సిందే. ఈ మేరకు రాష్ట్ర ప్రభుత్వం టెట్ నిర్వహిస్తోంది. గత ఆగస్టు 25న మరోసారి టెట్ నిర్వహించేందుకు షెడ్యూల్‌ను విడుదల చేసినా, రాష్ట్రంలోని రాజకీయ పరిస్థితుల కారణంగా అది వాయిదా పడింది.
  
  ఇప్పుడు మరికొద్ది రోజుల్లో టెట్ నిర్వహణకు అధికారులు సిద్ధమవుతున్నారు. డీఈడీ, బీఈడీ, భాషా పండిత శిక్షణ, తత్సమాన అర్హత ఉన్న వారందరూ టెట్ రాయొచ్చు. ఎస్‌జీటీ అభ్యర్థులు పేపర్-1, స్కూల్ అసిస్టెంట్ ఔత్సాహికులు పేపర్-2లో అర్హత సాధించాల్సి ఉంటుంది.
  
  వెయిటేజ్:
  డీఎస్సీలో టెట్ స్కోర్‌కు వెయిటేజ్ 20 మార్కులకు ఉంటుంది. టెట్‌లో సాధించే ప్రతి 7 1/2 మార్కులకు 1 మార్కు చొప్పున వెయిటేజీ ఉంటుంది. అందువల్ల డీఎస్సీలో సక్సెస్‌కు టెట్ కీలకం.
  
  సిలబస్:
  శిశు వికాసం, పెడగాజి:
  ప్రస్తుతం అభ్యర్థులు ప్రధానంగా శిశువు ప్రవర్తనకు సంబంధించిన అంశాలపై ఎక్కువ దృష్టిసారించాలి. వికాస దశలు, వికాస అంశాలైన శారీరక, మానసిక, సాంఘిక, ఉద్వేగ వికాసాలు, వైయక్తిక భేదాలు, వాటిలో కనిపించే నిర్దిష్ట అంశాలైన ప్రజ్ఞ, సహజ సామర్థ్యం, మూర్తిమత్వం అంశాలను ఒకటికి రెండుసార్లు చదవాలి.
  శిశువు ప్రవర్తనలో మార్పునకు సంబంధించిన అభ్యాసం, అభ్యసన బదలాయింపు అంశాలను చదవాలి. మనో వైజ్ఞానిక శాస్త్రం (సైకాలజీ) అంశాలను చదివేటప్పుడు కీలక భావనలు, సాంకేతిక పదాలు, సిద్ధాంతాలు-సూత్రాలు, ప్రతిపాదించిన శాస్త్రవేత్తలు, వారి గ్రంథాలు తదితర విషయాలను విశ్లేషణాత్మకంగా చదవాలి.
  పెడగాజి అంటే బోధన శాస్త్రం. ఇందులో సహిత విద్య, శిశువు విద్యా ప్రణాళిక, బోధన పద్ధతులు, మూల్యాంకనం- నాయకత్వం -మార్గనిర్దేశకత్వం- మంత్రణం (కౌన్సెలింగ్) లను గురించి అధ్యయనం చేయాలి.
  గత ప్రశ్నపత్రాల ఆధారంగా ఏయే అంశాలపై ప్రశ్నలు వస్తున్నాయి? ప్రశ్నలు ఎలా అడుగుతున్నారు? అనే వాటిపై అవగాహన పెంపొందించుకోవాలి.
  
  టెట్
  విద్యార్థికి, ఉపాధ్యాయుడికి అన్వయించుకుంటూ..
  
  
  టీచర్ ఎలిజిబిలిటీ టెస్ట్‌ను కేవలం అర్హత పరీక్షగా మాత్రమే భావించకూడదు. అది ఒక పోటీ పరీక్ష. ఎందుకంటే అభ్యర్థులు టెట్‌లో సాధించిన ప్రతి 15 మార్కులకు డీఎస్సీలో రెండు మార్కుల వెయిటేజ్ ఉంటుంది. అందువల్ల అభ్యర్థులు సైకాలజీ, తెలుగు, ఇంగ్లిష్, కంటెంట్, మెథడాలజీలపై పట్టుసాధించాలి.
  సైకాలజీలోని భావనలు, సిద్ధాంతాలు, నియమాలను బట్టీ పద్ధతిలో కాకుండా, తార్కికంగా విశ్లేషించుకొని చదవాలి. సైకాలజీలోని అంశాలను విద్యార్థి, ఉపాధ్యాయుడికి అన్వయించుకుంటూ అభ్యసించాలి.
  ఇంగ్లిష్, తెలుగు విభాగంలో అభ్యర్థులు వ్యాకరణ అంశాలపై ఎక్కువగా దృష్టిసారించాలి.
  ప్రస్తుతం ముఖ్యమైన అంశాలను చదవడానికే సమయాన్ని కేటాయించాలి. గత ప్రశ్నపత్రాల ఆధారంగా ఇంగ్లిష్, తెలుగు, పెడగాజి విభాగాన్ని అధ్యయనం చేయాలి.
  కంటెంట్ విభాగంలో పేపర్-1 రాసే అభ్యర్థులు.. 3, 4, 5 తరగతుల పాఠ్యపుస్తకాల్లోని ముఖ్యాంశాలను రివిజన్ చేయాలి. పేపర్-2 రాసే అభ్యర్థులు 6, 7, 8 తరగతుల పాఠ్యపుస్తకాల్లోని కీలకాంశాలను చదవాలి. కంటెంట్‌కు సంబంధించి ఎక్కువగా సమాచార ఆధారిత ప్రశ్నలే వస్తున్నాయి కాబట్టి అభ్యర్థులు జ్ఞాపకశక్తిని పెంపొందించుకునేందుకు ప్రాధాన్యం ఇవ్వాలి
  టెట్‌లో క్లిష్టమైన విభాగం మెథడాలజీ. ఇందులో ఎక్కువ మార్కులు సాధించాలంటే లక్ష్యాలు, స్పష్టీకరణాలు, బోధనా పద్ధతులు, బోధనోపకరణాలు, మూల్యాంకనం, కరిక్యులం అంశాలపై ఎక్కువ దృష్టిసారించాలి.
  ప్రస్తుతం అభ్యర్థులు వీలైనన్ని మోడల్ పేపర్లను సేకరించి, సాధన చేయాలి. దీనివల్ల ఏయే అంశాల్లో బలహీనంగా ఉన్నారో తెలుస్తుంది. అప్పుడు ఆయా అంశాలకు ఎక్కువ సమాయాన్ని కేటాయించొచ్చు.
  
  
  డీఎస్సీ
  విద్యా దృక్పథాలపై అవగాహన అవసరం
  
  టెట్‌తో పోల్చుకుంటే డీఎస్సీకి ఎక్కువ సమయం ఉంటుంది కాబట్టి ఇటు టెట్‌తో పాటు డీఎస్సీకి ఉపయోగపడే కంటెంట్, మెథడాలజీ అంశాలను ఏకకాలంలో ప్రిపేర్ కావాలి.
  నూతన విద్యా దృక్పథాలపై అభ్యర్థులు సరైన అవగాహన పెంపొందించుకోవాలి. ఇందులోని చారిత్రక, మనోవైజ్ఞానిక, తాత్విక, సామాజిక అంశాలను చదివేందుకు ఎక్కువ సమయం కేటాయించాలి.
  జనరల్ నాలెడ్జ్ విభాగం విస్తారమైంది. ఖండాలు, వాటిలోని దేశాలు, ఆ దేశాలకు సంబంధించిన భౌగోళిక, చారిత్రక అంశాలను చదవాలి. అభ్యర్థులు ఆర్థిక, సామాజిక, శాస్త్ర సాంకేతిక రంగాలకు సంబంధించిన అంశాలను వర్తమాన వ్యవహారాలకు అన్వయించుకొని చదవాలి.
  కంటెంట్ విభాగానికి సంబంధించి ఎస్‌జీటీ అభ్యర్థులు 6 నుంచి పదో తరగతి స్థాయి వరకు అధ్యయనం చేయాలి. స్కూల్ అసిస్టెంట్ అభ్యర్థులు ఇంటర్మీడియెట్ స్థాయి వరకు చదవాలి.
 
  
  డీఎస్సీ
  ప్రిపరేషన్: ఎస్‌జీటీ, స్కూల్ అసిస్టెంట్ (ఎస్‌ఏ) రెండు విభాగాలకు ఉమ్మడిగా ఉండే సబ్జెక్ట్‌లు కంటెంట్, టీచింగ్ మెథడాలజీ, పర్‌స్పెక్టివ్స్ ఇన్ ఎడ్యుకేషన్, జీకే. ఎస్‌జీటీకి అదనంగా లాంగ్వేజెస్ ఉంటాయి.
  కంటెంట్, మెథడాలజీ సబ్జెక్టులను టెట్ కోసం చదువుతారు కాబట్టి ఇది డీఎస్సీ ప్రిపరేషన్‌కు కొంత వరకూ ఉపయోగపడుతుంది.
  టెట్ సిలబస్‌తో పోల్చితే డీఎస్సీ సిలబస్ విస్తృతంగా ఉంటుంది. కాబట్టి సమయపాలనను అలవరచుకొని, ప్రణాళిక ప్రకారం చదవాలి.
  రోజుకు ఎన్ని గంటలు చదివామనే దానికంటే ఎంత విశ్లేషణాత్మకంగా చదివామన్నదే ప్రధానం. ఎస్‌జీటీ కంటెంట్‌కు సంబంధించి ఏదైనా ఒక అంశం ఎనిమిదో తరగతి వరకు ఉండి, 9, 10 తరగతి పుస్తకాల్లో పునరావృతమైతే అలాంటి అంశాలను చదివేందుకు ఎక్కువ సమయం కేటాయించాలి.
  స్కూల్ అసిస్టెంట్ ప్రిపరేషన్‌కు సంబంధించి హైస్కూల్ స్థాయి వరకు ఉండి, ఇంటర్మీడియెట్ పుస్తకాల్లో పునరావృతమయ్యే అంశాలపై ఎక్కువ దృష్టిపెట్టాలి.
  లాంగ్వేజెస్: ఎస్‌జీటీ విభాగంలో మాత్రమే లాంగ్వేజెస్ ఉంటాయి. ఆయా భాషల్లో అభ్యర్థుల పరిజ్ఞానాన్ని పరీక్షించే విధంగా ప్రశ్నలు వస్తాయి. తెలుగుకు సంబంధించి కవులు- రచయితలు- వారి రచనలు, భాషారూపాలు తదితర అంశాలపై ప్రశ్నలు వస్తాయి.
  ఇంగ్లిష్‌కు సంబంధించి పార్ట్స్ ఆఫ్ స్పీచ్, టెన్సెస్, సెంటెన్సెస్, డెరైక్ట్ అండ్ ఇన్‌డెరైక్ట్ స్పీచెస్; వొకాబ్యులరీ వంటి అంశాలపై పదో తరగతి స్థాయిలో ప్రశ్నలు ఉంటాయి. టెట్‌లో లాంగ్వేజెస్ కోసం సాగించిన ప్రిపరేషన్ డీఎస్సీకి సరిపోతుంది.
 
  
  మెథడాలజీ:
  ఇందులో ప్రశ్నలు విశ్లేషణాత్మకంగా ఉంటాయి. దీనిలో బోధనా లక్ష్యాలు, అభ్యసనానుభవాలు, మూల్యాంకనం, బోధనా పద్ధతులు, బోధనోపకరణాలు ప్రధానాంశాలుగా ఉంటాయి.
  మెథడాలజీ అంశాలను కంటెంట్‌లోని పాఠ్యాంశాలకు అన్వయించుకుని ప్రిపరేషన్ సాగించాలి. భావనలను తరగతి, ఉపాధ్యాయుడు, విద్యార్థికి అనుప్రయుక్తం చేసుకుని అధ్యయనం చేయాలి.
  బోధన పద్ధతులను చదివేటప్పుడు కొంత జాగ్రత్తగా వ్యవహరించాలి. ఏ సబ్జెక్టుకు ఏ బోధనా పద్ధతి సరిపోతుందో విశ్లేషించుకుని చదవాలి.
  
  పర్‌స్పెక్టివ్స్ ఇన్ ఎడ్యుకేషన్:
  పర్‌స్పెక్టివ్స్ ఇన్ ఎడ్యుకేషన్‌లో విద్య, ఉపాధ్యాయుడు చారిత్రక నేపథ్యం, వేద విద్య, జైనుల, ముస్లిం, బ్రిటిష్ విద్యా విధానాలతోపాటు స్వాతంత్య్రానంతర ఉన్నత కమిషన్ల గురించి చదవాలి.
  ఉపాధ్యాయుల సాధికారతను పెంపొందించే అంశాలు, ఉపాధ్యాయుల వృత్తి పూర్వక, వృత్యంతర శిక్షణ, జాతీయ, అంతర్జాతీయ సంస్థలు వాటి విధులు, రికార్డులు, రిజిస్టర్‌లకు సంబంధించిన అంశాలపై దృష్టిసారించాలి.
  అర్థశాస్త్రం- విద్య, జనాభావిద్య, ప్రజాస్వామ్య విద్య, పర్యావరణ విద్య, కేంద్ర రాష్ట్ర పథకాలకు సంబంధించిన అంశాలను చదవాలి.
  జాతీయ విద్యా ప్రణాళిక, విద్యా హక్కు చట్టం గురించిన అంశాలను క్షుణ్ణంగా అధ్యయనం చేయాలి.
  ఎస్‌జీటీ/ఎస్‌ఏలకు ఒకే రకమైన సిలబస్ ఉన్నప్పటికీ.. ప్రశ్నల క్లిష్టతలో తేడా ఉంటుంది. స్థూలంగా చూస్తే ఐదు విభాగాలుగానే కనిపిస్తున్నప్పటికీ.. అందులోని అంశాలను చూసినప్పుడు విస్తృత ప్రిపరేషన్ అవసరం. ఆపరేషన్ బ్లాక్ బోర్డ్, సర్వశిక్ష అభియాన్, మిడ్ డే మీల్స్, సమ్మిళిత విద్య, పర్యావరణ విద్య, డిజాస్టర్ మేనేజ్‌మెంట్, ఉచిత నిర్భంద విద్య, బాలల హక్కులు, మానవ హక్కులు, నేషనల్ కరిక్యులం ఫ్రేమ్ వర్క్- 2005.. ఇలా చాలా అంశాలను లోతుగా అధ్యయనం చేయాల్సి ఉంటుంది.
  
  జనరల్ నాలెడ్జ్ అండ్ కరెంట్ అఫైర్స్:
  కరెంట్ అఫైర్స్‌లో వర్తమాన, శాస్త్ర సాంకేతిక అంశాలు, జాతీయ, అంతర్జాతీయ, రాష్ట్ర స్థాయిల్లో చోటు చేసుకున్న పరిణామాలు, వార్తల్లోని వ్యక్తులు, సమావేశాలు, క్రీడలు తదితర అంశాలపై ప్రశ్నలుంటాయి. జీకే కోసం.. చారిత్రక కట్టడాలు, ప్రదేశాలు, రాష్ట్రాలు, కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలు-తెగలు-సంస్కృతులు, రాజధానులు, కరెన్సీ, తదితర అంశాలపై దృష్టి సారించాలి.
  ఉదాహారణ :    ఇండియన్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ కెమికల్ బయాలజీ ఎక్కడ ఉంది?
  జవాబు : కోల్‌కతా
  ఉదాహారణ : ఆస్ట్రేలియా 28వ ప్రధానమంత్రిగా ప్రమాణం చేసింది ఎవరు?
  జవాబు : టోనీ అబోట్ (లిబరల్ పార్టీ)
 
  
  ప్రిపరేషన్ ప్రణాళిక:
  మన విద్యా విధానంలో పాఠ్యాంశాలను రూపొందించేటప్పుడు ఏకకేంద్ర విధానాన్నే పాటిస్తున్నారు. ఒక పాఠ్యాంశానికి సంబంధించిన ప్రాథమిక భావనలను కింది తరగతుల్లో పొందుపరిచి.. ఎగువ తరగతులకు వెళ్లే కొద్దీ వాటి క్లిష్టత స్థాయిని పెంచుతూ పాఠ్యాంశాలను రూపొందిస్తున్నారు. కాబట్టి కంటెంట్ చదివేటప్పుడు కింది తరగతుల పుస్తకాలను చదవడం ప్రారంభిస్తే.. ఎగువ తరగతుల్లో పునరావృతమయ్యే అంశాలపై పట్టు చిక్కుతుంది.
  అభ్యర్థులు ప్రతి పాఠ్యాంశానికి చివర్లో ఇచ్చిన ముఖ్యాంశాలను, బిట్స్‌ను ప్రాక్టీస్ చేయాలి.
  డీఎస్సీలో విజయం సాధించాలంటే పక్కా ప్రణాళికతో చదవాలి. కటెంట్‌కు 6 నుంచి 8వ తరగతి వరకు పాఠ్య పుస్తకాలను చదివి సొంతంగా నోట్సు ప్రిపేర్ చేసుకుంటే మంచిది. మెథడాలజీకి తెలుగు అకాడమీ పుస్తకాలను క్షుణ్ణంగా చదవాలి. సబ్జెక్టులను విశ్లేషణాత్మకంగా చదివితేనే మంచి స్కోర్‌కు అవకాశముంటుంది.
 
  
  రిఫరెన్స్ బుక్స్:
  ఎస్‌జీటీ: కంటెంట్: 1-10వ తరగతి టెక్ట్స్ బుక్స్
  ఇంగ్లిష్ గ్రామర్: రెన్ అండ్ మార్టిన్, మార్కెట్లో లభించే ఏదైనా ప్రామాణిక పుస్తకం.
  మెథడాలజీ: తెలుగు అకాడమీ పుస్తకాలు
  ఎస్‌ఏ: కంటెంట్: 6-10వ తరగతి పుస్తకాలు, ఇంటర్మీడియెట్ తెలుగు అకాడమీ పుస్తకాలు
  జీకే: మనోరమ ఇయర్ బుక్, తెలుగు, ఇంగ్లిష్ దినపత్రికలు.
  
  టిప్స్:
  వివిధ అంశాలను చదువుతున్నప్పుడు ప్రశ్నలు వచ్చేందుకు అవకాశమున్న వాటిని గుర్తించి వాటిని బిట్స్ రూపంలో నోట్స్ రాసుకోవాలి.
  తెలుగు అకాడమీ పుస్తకాలకు అధిక ప్రాధాన్యం ఇవ్వాలి.
  గత ప్రశ్నపత్రాలను పరిశీలిస్తే.. ప్రశ్నల క్లిష్టతపై అవగాహన ఏర్పడుతుంది. అధ్యాయాల వారీగా ప్రాక్టీస్ టెస్ట్ రాయడం వల్ల ప్రిపరేషన్‌లో లోటుపాట్లు తెలుస్తాయి.
  
  


 ఇంజనీరింగ్ కాలేజీలు.. విద్యార్థుల ఆశయాలకు ఊపిరిపోస్తాయి.. లక్ష్య సాధనకు సోపానాలవుతాయి.. సబ్జెక్టుల సారాన్ని మెదడుకు ఒంటబట్టించి.. ఆధునిక సాంకేతిక పరిజ్ఞాన సముపార్జనకు సిద్ధం చేస్తాయి. ఇన్ఫర్మేషన్ టెక్నాలజీ శరవేగంగా విస్తరిస్తున్న ప్రస్తుత పరిస్థితుల్లో కొత్త కొత్త టెక్నాలజీలు కళ్ల ముందు ఆవిష్కృతమవుతున్నాయి. విద్యార్థులు తమ ఆసక్తికి అనుగుణంగా నచ్చిన కోర్సును ఎంపిక చేసుకొని, ఉన్నత కొలువుకు  బాటలు వేసుకోవాలి.. ప్రస్తుతం యువతకు అధిక ఉద్యోగావ కాశాలను అందిస్తున్న సాంకేతిక పరిజ్ఞానం ‘డాట్ నెట్’పై ఫోకస్..
  
  డాట్ నెట్ (dot net) అనేది ఒక సాఫ్ట్‌వేర్ ఫ్రేంవర్క్. ‘మైక్రోసాఫ్ట్ టెక్నాలజీ’ ఆధారంగా అద్భుత కెరీర్‌ను నిర్మించుకోవాలనుకునే వారికి డాట్ నెట్ పునాది వంటిది. ఈ సాంకేతిక పరిజ్ఞానం ఆధారంగా వెబ్ అప్లికేషన్స్, డెస్క్‌టాప్ అప్లికేషన్స్, డిస్ట్రిబ్యూటెడ్ అప్లికేషన్స్‌ను అభివృద్ధి చేయొచ్చు. డాట్ నెట్ కోర్సు పూర్తిచేసిన వారికి ఉన్నత ఉద్యోగావకాశాలు అందుబాటులో ఉన్నాయి. ప్రస్తుతం యువతకు ఈ కోర్సుపై అమితాసక్తి ఉంది.
 
  
  కోర్సుకు అర్హులెవరు?
  బీఈ/ బీటెక్; ఎంసీఏ; ఎంఎస్సీ (సీఎస్/ఐటీ) కోర్సులను పూర్తిచేసిన విద్యార్థులు డాట్ నెట్ కోర్సును నేర్చుకోవచ్చు.
  బీఎస్సీ (సీఎస్ లేదా ఐటీ)ని ఉత్తమ ప్రతిభతో పూర్తిచేసిన వారు కోర్సులో చేరొచ్చు. ఇతర ఐటీ సంబంధిత కోర్సులను పూర్తిచేసిన వారు కూడా కోర్సులో అడుగుపెట్టొచ్చు.
  మార్కెట్లో అనేక ఐటీ శిక్షణ సంస్థలు స్వల్పకాలిక డాట్‌నెట్ కోర్సును అందిస్తున్నాయి. తరగతి గది బోధనకు ప్రాక్టికల్స్‌ను జోడించి కోర్సులను నిర్వహిస్తున్నాయి. డాట్ నెట్ ప్యాకేజీలో భాగంగా ఇు, వీబీ డాట్ నెట్, ఏఎస్‌పీ డాట్ నెట్ పరిజ్ఞానాన్ని అందిస్తున్నారు.
  
  కోర్సు కరిక్యులం:
  డాట్ నెట్ ఫ్రేంవర్క్.
  ఆబ్జెక్ట్ ఓరియెంటెడ్ ప్రోగ్రామింగ్.
  వెబ్ అప్లికేషన్ డెవలప్‌మెంట్ యూజింగ్ ఏఎస్పీ.నెట్
  డాట్ నెట్ రిమోటింగ్ అండ్ వెబ్ సర్వీసెస్ తదితర అంశాలను బోధిస్తారు.
  డబ్ల్యూసీఎఫ్.
  ఏజేఏఎక్స్.
  
  టాప్ రిక్రూటర్స్:
  మైక్రోసాఫ్ట్.
  ఇన్ఫోసిస్.
  ఐబీఎం.
  ఇన్ఫోటెక్.  
  గూగుల్.   
  విప్రో.
  
 డాట్‌నెట్‌తో ఉన్నత అవకాశాలు
 ఇప్పుడు కళాశాలలు ఇంజనీరింగ్ కోర్సులో భాగంగా డాట్‌నెట్‌పై కొంత పరిజ్ఞానాన్ని అందిస్తున్నాయి. ఇలా కళాశాలల్లో డాట్‌నెట్‌పై ప్రాథమిక పరిజ్ఞానాన్ని సొంతం చేసుకున్న విద్యార్థులు కళాశాలల నుంచి బయటకు వచ్చిన తర్వాత పూర్తిస్థాయి కోర్సులో చేరి, ఉన్నత కెరీర్‌ను లక్ష్యంగా ఎంచుకోవాలి. ప్రస్తుత సాంకేతిక ప్రపంచంలో డాట్‌నెట్ కోర్సు పూర్తి చేసిన వారిని అత్యున్నత ప్యాకేజీలతో ఉద్యోగావకాశాలు పలకరిస్తున్నాయి. డాట్‌నెట్‌తో పాటు SQL server, షేర్‌పాయింట్, ఎంఎస్‌బీఐ పరిజ్ఞానాన్ని కూడా సొంతం చేసుకుంటే కంపెనీల నియామక ప్రక్రియల్లో ముందుంటారు. స్పష్టమైన లక్ష్యంతో ఏ కోర్సులో చేరినప్పటికీ, కష్టపడి చదువుతూ ఆత్మవిశ్వాసంతో ముందడుగు వేస్తేనే ప్రస్తుత పోటీ ప్రపంచంలో ఉన్నత స్థానాన్ని అందుకోగలం.
  
  - రావులింగ ప్రసాద్,
  సీనియుర్ ఫ్యాకల్టీ
  పీర్స్ టెక్నాలజీస్, హైదరాబాద్.


 ఆటుపోట్లను ఆస్వాదిస్తూ ముందుకెళ్తూ విజయ శిఖరాన్ని అందుకోవడంలో దొరికే ఆనందం అనిర్వచనీయం.. నిజమైన విజేత సాఫ్ట్‌స్కిల్స్ ఉపయోగించి.. తనకు, తన యాజమాన్యానికి, తన బృంద సభ్యులకు మేలు చేయగలడు.
  
 ఆశావహ దృక్పథం.
  బాధ్యతను ఆనందంగా స్వీకరించే గుణం.
  హాస్య చతురత.
  సౌశీల్యం.
  ఇవి మీరు సాఫ్ట్‌స్కిల్స్‌ను అలవరచుకునేందుకు అనుకూలమైన మానసిక స్థితిని కల్పిస్తాయి. సాఫ్ట్‌స్కిల్స్ అంటే కృత్రిమంగా పెదవులపైకి తెచ్చుకున్న నవ్వు కాదు.. హృదయపు లోతుల నుంచి బయటకొచ్చే సహజమైన ఉల్లాసం.
  
  మంచి అలవాట్లు
  భావ వ్యక్తీకరణ
  నాయకత్వ లక్షణాలు
  బృంద స్ఫూర్తి
  సాంఘిక జీవనం
  పట్టువిడుపు ధోరణితో చర్చించే గుణం
  బోధనా సామర్థ్యం
  సమయస్ఫూర్తి
  ఇవన్నీ సాఫ్ట్‌స్కిల్స్ కిందకు వస్తాయి.
  
  సాఫ్ట్‌స్కిల్స్ అసలు లక్ష్యం?
  సాఫ్ట్‌స్కిల్స్ అసలు లక్ష్యం.. తిమ్మినిబమ్మి చేసి, బమ్మినితిమ్మి చేసి  పని పూర్తయ్యేలా చూసుకోవడం కాదు. నిజమైన విజేత షార్‌‌టకట్స్ ద్వారా విజయం సాధించాలనుకోడు. ఆటుపోట్లను ఆస్వాదిస్తూ ముందుకెళ్తూ విజయపు శిఖరాన్ని అందుకోవడంలో దొరికే ఆనందం..అడ్డదారుల్లో దొరకదు. నిజమైన విజేత సాఫ్ట్‌స్కిల్స్ ఉపయోగించి.. తనకు, తన యాజమాన్యానికి, తన బృంద సభ్యులకు మేలు చేయగలడు. చాలా ఏళ్లుగా హెచ్‌ఆర్ మేనేజర్లతో మెలిగిన అనుభవంతో ఈ మాటలు చెబుతున్నా...!
  
  ఒక ఉద్యోగిని నియమించుకునేందుకు కంపెనీల యాజమాన్యాలు నిర్వహించే వడపోత పరీక్షల్లో హెచ్‌ఆర్ రౌండ్ కీలకమైంది. హెచ్‌ఆర్ మేనేజర్లకు ప్రధానంగా మూడు భయాలుంటాయి. వాటిని నివృత్తి చేసుకునేందుకు అవసరమైన ప్రశ్నల్నే వారు అభ్యర్థులను అడుగుతారు. అవి:
  
  1.ఈ ఉద్యోగం మీరు చేయగలరా?
  ఉద్యోగం చేసేందుకు తగిన హార్డ్‌స్కిల్స్, టెక్నికల్ పరిజ్ఞానం, ఇతర అర్హతలు.. అభ్యర్థికి ఉన్నాయా? లేదా? అనేది తెలుసుకునేందుకు ప్రశ్నలు అడుగుతారు. అవి ఈ కింది విధంగా ఉంటాయి..
  నీవు ఈ ఉద్యోగానికి అర్హుడవని ఎందుకనుకుంటున్నావు?
  నీ అర్హతల గురించి చెప్పు?
  ఇప్పటి వరకు నీవు సాధించిన విజయాల్లో గొప్ప విజయమేంటి?
  ఏదైనా ఉద్యోగ అనుభవం ఉందా?
  ఈ ఉద్యోగానికి నిన్నే ఎందుకు ఎంపిక చేయాలి? వంటి ప్రశ్నలు.
  
  2.ఈ ఉద్యోగంలో ఎంత కాలం ఉంటారు?
  ప్రస్తుత పరిస్థితుల్లో ఉద్యోగులు ఎడాపెడా కంపెనీలు మారడం సర్వసాధారణమైంది. ఒకప్పటిలా ‘ఒక జీవిత కాలానికి ఒకే ఉద్యోగం’ అనేది ఇప్పటి తరానికి ఊహకు కూడా అందని విషయం. ఇలా తరచూ ఉద్యోగాలు మారే వారిని హెచ్‌ఆర్ పరిభాషలో జాబ్ హోపర్స్ (job hoppers)గా పేర్కొంటారు.
  ఓ అభ్యర్థిని ఉద్యోగానికి ఎంపిక చేయడం దగ్గర నుంచి అతను ఉద్యోగం చేసేందుకు అవసరమైన శిక్షణ ఇవ్వడం వరకు వివిధ దశలు దాటిన తర్వాతే ఆ అభ్యర్థి నుంచి సంస్థకు అసలైన ఉత్పాదక సామర్థ్యం అందుతుంది. ఈ దశల్లో అభ్యర్థిపై సంస్థ చాలా సమయాన్ని, డబ్బును వెచ్చిస్తుంది. అలాంటప్పుడు అభ్యర్థి... చాలా త్వరగా ఉద్యోగానికి రాజీనామా చేసి వెళ్లిపోతే సంస్థకు నష్టమే కదా! ఇది హెచ్‌ఆర్ మేనేజర్లకు పెద్ద సమస్య. అందువల్ల హెచ్‌ఆర్ రౌండ్‌లో అభ్యర్థిని ప్రశ్నించే ప్రశ్నలు ఇలా ఉంటాయి...
  మీ లక్ష్యం ఏమిటి?
  ఐదేళ్ల తర్వాత మిమ్మల్ని మీరు ఎలా ఊహించుకుంటారు?
  మీ కలల కొలువు (Dream Job) ఏది?
  ఒకవేళ మీరు ఈ ఉద్యోగానికి ఎంపిక కాకుంటే ఏం చేస్తారు?
  
  3.ఈ ఉద్యోగానికి మీరు సరిపోతారా?
  దీనికి సంబంధించి అడిగిన ప్రశ్నలు మీ వ్యక్తిత్వానికి సంబంధించినవిగా ఉంటాయి. మీకు ఉద్యోగానికి సరిపోయే హార్డ్‌స్కిల్స్, కమ్యూనికేషన్ స్కిల్స్ ఉన్నప్పటికీ.. మీరు జీవిత కాలం అక్కడే పనిచేసేందుకు సిద్ధపడినప్పటికీ సరైన వ్యక్తిత్వం లేకుంటే హెచ్‌ఆర్ మేనేజర్లు.. మీ అభ్యర్థిత్వాన్ని శంకిస్తారు. కాబట్టి ‘శీలేన శోభతే విద్య’ అనే నానుడిని గుర్తుంచుకొని సౌశీల్యం, వ్యక్తిత్వం, నడవడి, మంచి ఆలోచనా ధోరణిని అలవర్చుకోవాలి.
  
  ఈ విభాగంలో ప్రశ్నలు ఇలా ఉంటాయి...
  మీ స్నేహితుడిలో మీకు అస్సలు నచ్చని గుణాలను ఏకరువు పెట్టండి?
  మీరు బాగా ఇష్టపడే, ప్రేరణ పొందిన వ్యక్తి ఎవరు?
  బెట్టింగ్ మన దేశంలో నేరం. దీన్ని అరికట్టలేం కాబట్టి చట్టబద్ధం చేస్తే సరి..! అని మీకెప్పుడూ అనిపించలేదా?
  మీరేమైనా ప్రశ్నలు అడగదలచుకున్నారా?..
  ఇలా సాగుతాయి.
  
  సాఫ్ట్‌స్కిల్స్ మెండుగా ఉన్న అభ్యర్థికి పై ప్రశ్నల్లో ఏవీ సమాధానాలు చెప్పేందుకు కష్టమైనవి కావు.. ఎందుకంటే భావ వ్యక్తీకరణ నైపుణ్యాలు (కమ్యూనికేషన్ స్కిల్స్); సమయస్ఫూర్తి (కామన్ సెన్స్); సహానుభూతి (ఎంపథీ).. అభ్యర్థి సొంతం కనుక!
  
  సాఫ్ట్‌స్కిల్స్ లేకుండా హార్డ్‌స్కిల్స్ ఒక్కటే ఉన్న అభ్యర్థి సమాధానాలు ఇలా ఉంటాయి..
  ప్రశ్న:    నీవు ఎన్నేళ్లు ఈ సంస్థలో పనిచేయాలనుకుంటున్నావు?
  సమాధానం:    ఐదేళ్లు. లేదంటే ఏదో ఒక సంఖ్య.
  ప్రశ్న:    ఐదేళ్ల తర్వాత నిన్ను నువ్వు ఎలా ఊహించుకుంటున్నావు?
  సమాధానం:    సక్సెస్‌ఫుల్‌గా..
  
  ఇలా అతనికి తెలిసింది ఒకటే రోబో మాదిరిగా సమాధానాలు చెప్పటం.
  సాఫ్ట్‌స్కిల్స్ అధికంగా ఉన్న వ్యక్తి సమాధానం ఇలా ఉంటుంది.
  
  మొదటి ప్రశ్నకు సమాధానం: ఈ ప్రశ్న అడిగినందుకు కృతజ్ఞతలు. నాకు తెలియకుండానే కాలేజీలో చేరినప్పటి నుంచి మీ కంపెనీలో ఉద్యోగం సంపాదించాలన్న కోరిక బలంగా ఉండిపోయింది. ఎటు చూసినా ‘టాటా కంపెనీ’ ఉత్పత్తులే కనిపించడం వల్లే కావొచ్చు..! కాలేజీ క్యాంపస్‌లో అడుగుపెట్టినప్పటి నుంచే టీసీఎస్‌లో చేరాలని లక్ష్యంగా పెట్టుకున్నా. నా కల నెరవేరబోతున్నప్పుడు సంస్థలో ఇన్నేళ్లు మాత్రమే ఉండాలన్న ఆలోచనలకు తావులేదు. సంస్థను వీడిపోయే ప్రసక్తే లేదు. ఇది ఊకదంపుడు ఉనన్యాసం కాదు.. గుండె లోతుల నుంచి నిజాయితీగా వచ్చిన సమాధానం. ఈ సమాధానం చెప్పిన అమ్మాయి పదేళ్ల కిందటి నుంచి ఇప్పటికీ టీసీఎస్‌లోనే పనిచేస్తోంది.
  
  Vivekanand Rayapeddi
 Director, Royal Spoken English


 ఇంజనీరింగ్ విద్యార్థి కెరీర్‌ను ప్రభావితం చేసే అంశాల్లో కీలకమైంది.. ప్రాజెక్ట్ వర్క్. ప్రస్తుతం నియామక ప్రక్రియలో అకడమిక్ నాలెడ్జ్‌తోపాటు ప్రాక్టికల్ స్కిల్స్‌కు రిక్రూటింగ్ ఏజెన్సీలు పెద్ద పీట వేస్తున్నాయి.. ఇంజనీరింగ్ కోర్సు నాలుగేళ్లు అధిక శాతం థియరీ ఆధారితం కావడంతో.. ప్రాక్టికల్‌గా విద్యార్థి ప్రతిభను అంచనా వేయడానికి ప్రాజెక్ట్ వర్క్ దోహదపడుతుంది.. ఈ నేపథ్యంలో ప్రాజెక్ట్ వర్క్‌ను ప్రభావవంతంగా చేయడానికి సూచనలు..
 
 ఇంజనీరింగ్ విద్యార్థులు నాలుగో సంవత్సరం రెండో సెమిస్టర్‌లో ప్రాజెక్ట్ వర్క్ చేపడతారు. వ్యక్త్తిగతంగా లేదా ఇద్దరి నుంచి నలుగురు వరకు విద్యార్థులు ఒక బృందంగా ఏర్పడి ప్రాజెక్ట్‌ను నిర్వహిస్తారు. కోర్సులో భాగంగా అంత కాలం నేర్చుకున్న అంశాలపై విద్యార్థులకు ఉన్న అవగాహనను ప్రాక్టికల్‌గా ఏవిధంగా అన్వయించుకోగలుగుతున్నారనే నైపుణ్యాన్ని అంచనా వేసేందుకు ఉద్దేశించింది ప్రాజెక్ట్ వర్క్. భవిష్యత్ దిశగా ప్రాక్టికల్ ఎక్స్‌పోజర్‌కు కూడా ప్రాజెక్ట్ వర్క్ చక్కని వేదికగా ఉపయోగపడుతుంది.
 
 పక్కాగా:
 ప్రాజెక్ట్ వర్క్‌ను విజయవంతంగా పూర్తి చేయడానికి పక్కా ప్రణాళిక రచించుకోవాలి. ఇందుకోసం చేసే సన్నాహకాలు పక్కాగా ఉండాలి. ఎటువంటి ప్రాజెక్ట్ చేపట్టాలి? ప్రాజెక్ట్ ఉద్దేశం? వ్యక్తిగతంగా చేయాలా లేదా ఒక గ్రూప్‌గా నిర్వహించాలా?  ప్రాజెక్ట్ వల్ల ఏవరికి ప్రయోజనం? తదితర అంశాలపై స్పష్టత పొందాలి.
 
 సొంత ఆలోచనతో:
 ప్రాజెక్ట్ వర్క్ క్రమంలో కీలకమైంది.. టాపిక్ ఎంపిక. ఎటువంటి టాపిక్‌ను ఎంచుకోవాలనే విషయంలో స్పష్టత లేక విద్యార్థుల్లో ఒక రకమైన అయోమయమైన స్థితి నెలకొని ఉంటుంది. దీంతో ఎటువంటి ప్రాధాన్యత లేని అంశాన్ని ఎంచుకుని ప్రాజెక్ట్ వర్క్‌ను పూర్తి చేస్తారు. ఇది ఏవిధంగానూ వారి భవిష్యత్ అవకాశాలను ప్రభావితం చేయదు. ఇటువంటి ప్రాజెక్ట్స్‌తో సమయం వృథా తప్ప ఎటువంటి ప్రయోజనం ఉండదనే విషయాన్ని గుర్తుంచుకోవాలి. కాబట్టి ప్రాజెక్ట్ వర్క్ విషయంలో జాగ్రత్తగా ఉండాలి. పరిధి చిన్నదైనా సొంత ఆలోచనలతో పూర్తి చేయడం మంచిది. కాపీ లేదా డౌన్‌లోడ్ చేయడం ద్వారా ప్రాజెక్ట్ వర్క్ చేయకూడదు.
 
 వాస్తవాలను పరిగణనలోకి తీసుకుంటూ:
 ప్రాజెక్ట్ వర్క్ ఎంపిక సమయంలో ఉన్నత విద్య, ఉద్యోగం అనే అంశాలను దృష్టిలో ఉంచుకుని.. వాటికనుగుణంగా ఉండే అంశాన్ని ఎంచుకోవడం ప్రయోజనకరంగా ఉంటుంది. అదే సమయంలో ఆసక్తిని కూడా పరిగణనలోకి తీసుకోవాలి. ఎందుకు ప్రాజెక్ట్ చేస్తున్నాం? ఏవిధంగా చేయాలనుకుంటున్నాం? ఈ అంశాన్ని ఎంచుకోవడం వెనక ఉన్న కారణం? దీని వల్ల ఎవరికి ప్రయోజనం? వంటి ప్రశ్నలకు సమాధానాలను ఇవ్వగలిగితే దాన్ని నాణ్యమైన ప్రాజెక్ట్‌గా పేర్కొనవచ్చు.
 
 పుస్తకాల నుంచి బయటికి వచ్చి వాస్తవ పరిస్థితులను పరిగణనలోకి తీసుకుంటూ ప్రాక్టికల్‌గా ఆలోచించాలి. అప్పుడే నాణ్యమైన టాపిక్ స్ఫూర్తినిస్తుంది. అదే సమయంలో ఎంచుకున్న అంశం ప్రస్తుత సాంకేతిక పరిజ్ఞానానికి అనుగుణంగా ఉండేలా జాగ్రత్త పడాలి. కొత్త నైపుణ్యాలు పెంచుకోవడానికి అవకాశమున్న ప్రాజెక్ట్‌ను ఎంపిక చేసుకోవాలి. ఇండస్ట్రీ రిలవెంట్ ప్రాజెక్ట్ వర్క్‌ను చేపట్టడం ఉత్తమం.
 
 టాపిక్ ఎంపికలో సభ్యులందరూ సమష్టి నిర్ణయం తీసుకోవాలి. ఈ నేపథ్యంలో గ్రూప్ సభ్యులు సమష్టితత్వాన్ని అలవర్చుకోవాలి. బాధ్యతలను గుర్తెరిగి ప్రవర్తించాలి. ఎవరు ఏ అంశాన్ని చేపట్టాలి అనే విషయంలో స్పష్టత కలిగి ఉండాలి. మరో కీలకాంశం.. సూపర్‌వైజర్/మెంటర్‌ను ఎంచుకోవడం. ఈవిషయంలో జాగ్రత్తగా వ్యవహరించాలి. ప్రాజెక్ట్ వర్క్‌ను విజయవంతంగా పూర్తి చేయడంలో మెంటర్ పాత్ర కీలకంగా ఉంటుంది. ఎందుకంటే ఫ్రెషర్‌గా ప్రాజెక్ట్ వర్క్‌పై అంతగా అవగాహన ఉండదు. కాబట్టి ఏమి చేయాలి? ఏమి చేయకూడదు? అనే అంశంలో సదరు మెంటర్ అనుభవం ఉపయుక్తంగా ఉంటుంది.
 
 సోర్సెస్:
 ప్రాజెక్టు ఎంపికలో ఇంటర్నెట్‌ను మంచి వనరుగా వినియోగించుకోవచ్చు. కొన్ని ఐఐటీలు ప్రాజెక్ట్‌కు సంబంధించిన అంశాలను వాటి వెబ్‌సైట్లలో పొందుపరుస్తాయి. వాటిని వినియోగించుకోవచ్చు. అందులో విస్తృత సమాచారం అందుబాటులో ఉంటుంది. కొన్ని కంపెనీలైతే కేవలం ప్రాజెక్ట్ వర్క్/ఇంటర్న్‌షిప్స్‌ను దృష్టిలో ఉంచుకుని మాత్రమే ప్రకటనలను విడుదల చేస్తుంటాయి. వాటి ఆధారంగా కూడా ప్రాజెక్ట్ వర్క్ చేపట్టవచ్చు.
 
 కొన్ని కంపెనీలు కాలేజీల్లోని ఫ్యాకల్టీలను ప్రాజెక్ట్ వర్క్ కోసం ఆశ్రయిస్తుంటాయి. వీటి నుంచి కూడా టాపిక్‌ను ఎంచుకోవచ్చు. కొంతమంది ప్రొఫెసర్లకు ఏఐసీటీఈ, డీఎస్‌టీ, యూజీసీ నుంచి రీసెర్చ్ వర్క్‌లు వస్తాయి. అలాంటి వారి వద్ద ప్రాజెక్ట్ వర్క్ చేయొచ్చు. అలా కాకుండా క్షేత్ర స్థాయి పరిస్థితులను అవగాహన చేసుకోవడం ద్వారా టాపిక్ ఎంపికలో స్పష్టత తెచ్చుకోవచ్చు. ఈక్రమంలో కాలేజ్‌ను కూడా చక్కని వేదికగా వినియోగించుకోవచ్చు. కాలేజీలు లేదా చదువుతున్న బ్రాంచ్ ఎదుర్కొంటున్న సమస్యలకు పరిష్కారంగా ఒక ఫోన్ అప్లికేషన్‌ను రూపొందించవచ్చు.
 
 ఉన్నత విద్య/ఉద్యోగం:
 ప్రాజెక్ట్ టాపిక్ ఎంపిక.. ఇంజనీరింగ్ కోర్సు తర్వాత మనం ఏ దిశగా అడుగులు వేయాలనుకుంటున్నామో దాని ఆధారంగా ఉండడం ప్రయోజనకరం. ఈ క్రమంలో ఉన్నత విద్య దిశగా ఆలోచన ఉంటే.. సంబంధిత బ్రాంచ్ హెచ్‌ఓడీ లేదా ఫ్యాకల్టీ నుంచి సలహాను తీసుకోవాలి. ఎందుకంటే భవిష్యత్‌లో ఎంటెక్/పీహెచ్‌డీ పరంగా ఎటువంటి సబ్జెక్ట్‌కు డిమాండ్ ఉండొచ్చు. కెరీర్ పరంగా అవకాశాలు? అనే విషయంలో సమగ్ర అవగాహన ఉంటుంది. ఒక వేళ ఉద్యోగమే లక్ష్యంగా ఉంటే మాత్రం ఏదైనా కంపెనీలో ప్రాజెక్ట్ వర్క్‌ను పూర్తి చేయడం ప్రయోజనకరం. కొన్ని కంపెనీలు విద్యార్థులకు రియల్ టైమ్ ప్రాజెక్ట్ చేసే అవకాశాన్ని ఇస్తున్నాయి. ఒక సూపర్‌వైజర్ పర్యవేక్షణలో ఇండిపెండెంట్ మాడ్యుల్స్‌పై పని చేసే అవకాశం కల్పిస్తున్నాయి. తద్వారా సంబంధిత రంగంలో వాస్తవంగా ఎదుర య్యే సవాళ్లను పరిశీలించే అవకాశం లభిస్తుంది.
 
 ఆఫర్ కంపెనీలోనే:
 ప్రస్తుతం క్యాంపస్ ప్లేస్‌మెంట్స్ కారణంగా చాలా కాలేజీల్లోని విద్యార్థుల చేతిలో ప్రాజెక్ట్ వర్క్ కంటే ముందే జాబ్ ఆఫర్ లెటర్స్ ఉంటున్నాయి. ఇటువంటి విద్యార్థులు ఆఫర్ లెటర్ ఇచ్చిన కంపెనీలో ప్రాజెక్ట్ వర్క్ పూర్తి చేయడం ప్రయోజనకరం. తద్వారా పని చేయబోయే కంపెనీలోని క్షేత్ర స్థాయి పరిస్థితులను అవగాహన చేసుకోవచ్చు. కొన్ని కంపెనీలు ప్లేస్‌మెంట్ ఆఫర్ ఇచ్చిన విద్యార్థులకు తమ కంపెనీలో ప్రాజెక్ట్ వర్క్ చేసే అవకాశాన్ని కల్పిస్తున్నాయి. కాబట్టి వీటిని కూడా సద్వినియోగం
 చేసుకోవాలి.
 
 సమగ్రంగా:
 సరైన ప్రాజెక్ట్‌ను ఎంచుకోవడంతోపాటు దాన్ని పూర్తి చేయడం అనేది కూడా కీలక అంశం. ఈ విషయంలో ప్రాజెక్ట్ గైడ్, సూపర్ వైజర్, ప్రొఫెసర్లు, సీనియర్ల సలహాలు తీసుకోవాలి. ప్రాజెక్ట్‌ను కొన్ని అంశాలకే పరిమితం చేయకుండా సమగ్రంగా పూర్తి చేయడానికి ప్రయత్నించాలి. ఉదాహరణకు సాఫ్ట్‌వేర్ ప్రాజెక్ట్స్‌ను తీసుకుంటే.. ఆ సబ్జెక్ట్‌కు సంబంధించి ఏదో ఒక అంశానికి మాత్రమే అధిక శాతం మంది విద్యార్థులు పరిమితం అవుతున్నారు.
 
 తద్వారా ప్రాజెక్ట్ అసంపూర్తిగా మిగిలిపోతుంది. అలాకాకుండా ఒక అంశానికి సంబంధించి కీలకమైన డిజైన్, డెవలప్‌మెంట్, టెస్టింగ్ వంటి అన్ని అంశాలను కవర్ చేసే విధంగా ప్రాజెక్ట్ వర్క్ ఉండాలి. ఎందుకంటే విద్యార్థి దశ నుంచి ఉద్యోగిగా అడుగుపెట్టడంతోనే టెక్నికల్‌గా అన్ని రకాల బాధ్యతలను చేపట్టే విధంగా నైపుణ్యాలను కలిగి ఉండాలని సాఫ్ట్‌వేర్ కంపెనీలు భావిస్తున్నాయి.
  
 ఇదే అంశాన్ని ఇంటర్వ్యూలో ఎక్కువగా పరిశీలిస్తున్నాయి. క్యాంపస్ ప్లేస్‌మెంట్స్‌కు వచ్చే కంపెనీలన్నీ సృజనాత్మకంగా ఆలోచించే విద్యార్థుల కోసం అన్వేషిస్తుంటాయి. నియామక ప్రక్రియకు సంబంధించి ఇంటర్వ్యూ దశ లేదా ప్రజెంటేషన్ దశలో రిక్రూటర్లు విద్యార్థుల్లో ఇదే నైపుణ్యాన్ని నిశితంగా పరిశీలిస్తుంటారు. అందరికీ భిన్నంగా నూతన సాంకేతిక పరిజ్ఞానాన్ని వినియోగించుకుంటూ సృజనాత్మక ఆలోచనతో ప్రాజెక్ట్ వర్క్‌ను పూర్తి చేస్తే ఉద్యోగావకాశాలు మరింత మెరుగవుతాయి.
 
 
 నిరంతర అధ్యయనం:
 ప్రాజెక్ట్ వర్క్ సమయంలో నిరంతర అధ్యయనం చేయాలి. పరిశ్రమలోని సంబంధిత రంగంలోని వాస్తవ పరిస్థితులను పరిశీలించాలి. అంకితభావంతో పనిచేయాలి. సమస్యలకు అక్కడి సీనియర్లకు పరిష్కార మార్గాలను చూపాలి. వాటన్నిటినీ నోట్స్ రూపంలో రాసుకోవాలి. ప్రాజెక్ట్‌ను పూర్తిచేసేందుకు సమష్టిగా కష్టపడాలి. కొత్త విషయాలను నేర్చుకోవడానికి ప్రయత్నించాలి.
 
 
 సరికొత్త టెక్నాలజీ గురించి బృంద సభ్యులతో చర్చిస్తూ పరిజ్ఞానాన్ని పెంచుకోవాలి. అందుకు సంబంధించిన సందేహాలుంటే బుక్స్, ప్రొఫెసర్ల సహాయంతో నివృత్తి చేసుకోవాలి. ప్రాజెక్ట్ వర్క్ సమయంలో చొరవ, పరిజ్ఞానం ఉన్న వారికి ఆ తర్వాత అదే సంస్థ ఉద్యోగం ఇచ్చే అవకాశాలు కూడా ఎక్కువ.
 
 
 ప్రజెంటేషన్:
 ప్రాజెక్ట్‌ను విజయవంతంగా పూర్తి చేసిన తర్వాత ప్రాజెక్ట్ గైడ్, ప్రొఫెసర్లను సంప్రదించి..టైటిల్ పేజీ, అబ్‌స్ట్రాక్ట్, అక్‌నాలెడ్జ్‌మెంట్స్, టేబుల్ ఆఫ్ కంటెంట్స్ తదితర అంశాలను పొందుపరుస్తూ ప్రామాణిక నమూనాలో రిపోర్ట్‌ను సిద్ధంచేసి కళాశాలలో సమర్పించాలి. ప్రాజెక్ట్‌ను పూర్తి చేయడం ఒక ఎత్తయితే.. దాన్ని ప్రభావవంతంగా ప్రజెంట్ చేయడం మరో ఎత్తు. చేసిన ప్రాజెక్ట్‌కు సంబంధించి పవర్ పాయింట్ ప్రజెంటేషన్ ఇవ్వాల్సి ఉంటుంది. దీన్ని బట్టి ప్రాజెక్ట్‌కు గ్రేడింగ్ లేదా వెయిటేజీ ఇస్తారు. కెరీర్‌లో దీనికి చాలా ప్రాధాన్యత ఉంటుంది.
 
 
 ప్రయోజనాలు
 ప్రస్తుతం కొన్ని రకాల కంపెనీలు ఉద్యోగుల నియామక ప్రక్రియలో నూతన ఒరవడిని పాటిస్తున్నాయి. ముఖ్యంగా క్యాంపస్ ప్లేస్‌మెంట్స్ నిర్వహించని ప్రొడక్ట్ డెవలప్‌మెంట్ కంపెనీలు, సర్వీసెస్ కంపెనీలు ప్రాజెక్ట్ వర్క్‌లో విద్యార్థి చూపిన ప్రతిభ ఆధారంగా మాత్రమే ఉద్యోగులను నియమించుకుంటున్నాయి. ఉద్యోగుల నియామక ప్రక్రియలో భాగంగా..విద్యార్థులకు తమ కంపెనీలో ప్రాజెక్ట్ చేసే అవకాశాన్ని కల్పిస్తాయి. ఈ ప్రాజెక్ట్ వర్క్‌లో విద్యార్థి ప్రతిభను మూల్యాంకనం చేసి ఉద్యోగాన్ని ఆఫర్ చేస్తున్నాయి. ఈ మొత్తం ప్రక్రియ ‘ప్రీ ప్లేస్‌మెంట్ ఆఫర్’ పేరుతో ప్రాచుర్యంలో ఉంది.
 కోర్ బ్రాంచ్ విద్యార్థులు ఆఫ్ క్యాంపస్ పద్ధతిలో ఉద్యోగానికి దరఖాస్తు చేసుకునే సమయంలో.. ఎంపిక ప్రక్రియలో ప్రాజెక్ట్ వర్క్ నిర్ణయాత్మక పాత్రను పోషిస్తుంది.
 కొన్ని సంస్థలు పూర్తిగా విద్యార్థులు నిర్వహించిన ప్రాజెక్ట్ వర్క్ ఆధారంగానే ఉద్యోగాన్ని ఆఫర్ చేస్తున్నాయి.
 ముఖ్యంగా క్యాంపస్ ప్లేస్‌మెంట్స్ అంతగా లేని కాలేజ్ విద్యార్థులు ప్రాజెక్ట్ వర్క్ మీద ఎక్కువగా దృష్టి సారించాలి. చక్కటి ప్రాజెక్ట్‌ను పూర్తి చేస్తే ఉద్యోగం సాధించే అవకాశాలు మెరుగవుతాయి.
 సబ్జెక్ట్‌పై పట్టు ఉన్నత విద్య దిశగా ఆలోచిస్తున్న విద్యార్థికి లాభం చేస్తుంది. కోర్సు పూర్తయ్యాక ఏ రంగంలో ప్రవేశించాలో నిర్ణయం తీసుకోవడానికీ దోహదపడుతుంది.
 
 సక్సెస్‌ఫుల్ ప్రాజెక్ట్‌కు ఐదు సూత్రాలు
 1. ప్రాజెక్ట్ వర్క్‌కు ఎటువంటి టాపిక్ ఎంచుకోవాలనే విషయంలో స్పష్టతతో ఉండాలి. ఉన్నత విద్య, ఉద్యోగం, ప్రస్తుత సాంకేతిక పరిజ్ఞానం వంటి అంశాలాధారంగా టాపిక్‌ను ఎంచుకోవాలి.
 2. ప్రాజెక్ట్ వర్క్‌ను విజయవంతంగా పూర్తి చేయడంలో మెంటర్ పాత్ర కీలకం. ఎందుకంటే ఫ్రెషర్‌గా ప్రాజెక్ట్ వర్క్‌పై అంతగా అవగాహన ఉండదు. కాబట్టి  ఈ అంశంలో మెంటర్ అనుభవం ఉపయుక్తంగా ఉంటుంది.
 3. ప్రాజెక్ట్‌ను కొన్ని అంశాలకే పరిమితం కాకుండా ..ఆ అంశానికి సంబంధించి  డిజైన్, డెవలప్‌మెంట్, టెస్టింగ్ వంటి అన్ని అంశాలను కవర్ చేసే విధంగా ఉండాలి.
 4. ప్రాజెక్ట్ వర్క్ సమయంలో నిరంతర అధ్యయనం చేయాలి. పరిశ్రమలోని  వాస్తవ పరిస్థితులను పరిశీలించాలి.  వాటన్నిటినీ నోట్స్ రూపంలో రాసుకోవాలి.
 5. ప్రాజెక్ట్ వర్క్ పూర్తయిన తర్వాత టైటిల్ పేజీ, అబ్‌స్ట్రాక్ట్, అక్‌నాలెడ్జ్‌మెంట్స్, టేబుల్ ఆఫ్ కంటెంట్స్ తదితర అంశాలను పొందుపరుస్తూ ప్రామాణిక నమూనాలో రిపోర్ట్‌ను సిద్ధంచేసి కళాశాలలో సమర్పించాలి.
 
 ఆన్‌లైన్ సోర్సెస్:
 ఐఈఈఈ    వెబ్‌సైట్: www.ieee.org
 ఏసీఎం     వెబ్‌సైట్: www.acm.org
 సైన్స్ డెరైక్ట్     వెబ్‌సైట్: www.sciencedirect.com
 ఇల్స్‌వేర్    వెబ్‌సైట్: www.elsevier.co.in
  


 దేశంలో సాంకేతిక విద్యకు తలమానికం.. ఐఐటీలు. ఇంజనీరింగ్ విద్యను అందించడంలోప్రపంచ వినుతికెక్కిన ఈ విద్యా సంస్థలు.. మారుతున్న ఒరవడికి అనుగుణంగా తమ పంథాను మార్చుకుంటున్నాయి.. విద్యార్థి తాను చదువుతున్న డిగ్రీకే పరిమితం కాకుండా.. తన చుట్టూ ఉన్న సమాజాన్ని అవగాహన చేసుకోవడం ద్వారా ఒక బాధ్యతాయుతమైన పౌరుడిగా రూపొందించే ఉద్దేశంతో ముందుకు
 సాగుతున్నాయి.. ఈ ఆలోచనల్లోంచే ఐఐటీలు తమ కరిక్యులంలో సాంకేతిక అంశాలతో పాటు సామాజిక విషయాలకు పెద్ద పీట వేస్తున్నాయి.. ఈ నేపథ్యంలో ఐఐటీలు అందిస్తున్న హ్యూమానిటీస్ కోర్సులు, సంబంధిత అంశాలపై విశ్లేషణ..
 
 
 ప్రస్తుత విద్యా రంగంలో ఎటు చూసినా ప్రొఫెషనల్ కోర్సుల హవా కొనసాగుతుంది. దాంతో విద్యార్థులు తమ ఇంజనీరింగ్, మెడిసిన్ వంటి కోర్సులకే పరిమితమవుతున్నాడు. చుట్టూ ఉన్న ప్రపంచం, చరిత్ర, వారసత్వ సంపద, మానవ సంబంధాలు.. సమాజం పరంగా తన బాధ్యత వంటి అంశాలే విద్యార్థిని పరిపూర్ణ వ్యక్తిగా తీర్చిదిద్దుతాయి. ఈ ప్రాముఖ్యాన్ని గుర్తించిన ఇండియన్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ టెక్నాలజీ (ఐఐటీ)లు హ్యూమానిటీస్ కోర్సులను ఆఫర్ చేస్తున్నాయి. వీటితోపాటు బిట్స్-పిలానీ, నిట్‌లు కూడా ఇంగ్లిష్, సైకాలజీ, ఎకనామిక్స్, ఫిలాసఫీ, సోషియాలజీ వంటి కోర్సులను బోధిస్తున్నాయి.
 
 
 ఆలోచన వెనక:
 కొత్తగా వస్తున్న సాంకేతిక మార్పులతో ప్రపంచమంతా యాంత్రికంగా మారుతోంది. ఈ నేపథ్యంలో..చుట్టూ ఉన్న సమాజాన్ని, మానవ సంబంధాలను అవగాహన చేసుకోవాల్సిన అవసరం ఎంతైనా ఉంది.  యూఎస్ లిబరల్ ఎడ్యుకేషన్ సిస్టమ్ మాదిరిగా.. డిస్క్రిప్టివ్(Descriptive), నార్మేటివ్ (Normative) అంశాలకు విద్యా వ్యవస్థలో ప్రాధాన్యం ఉండాలి. ఈ ఆలోచనే ఐఐటీలతోపాటు ఇతర టెక్నికల్ ఇన్‌స్టిట్యూట్‌లలో హ్యూమానిటీస్ కోర్సులు ప్రారంభానికి దోహదం చేసింది. హ్యూమానిటీస్ కోర్సులు మనల్ని మనం అర్థం చేసుకోవడానికి తోడ్పడతాయి.
 
 
 మనం ఎవరం? ఎక్కడి నుంచి వచ్చాం? మన చరిత్ర ఏమిటి? చుట్టూ ఉన్న ప్రజలతో మనకున్న సంబంధం? సామాజిక బాధ్యత? ఏవిధంగా ఒక సమాజంగా మనుగడ సాగించాలి? వంటి అంశాలను తెలుసుకోవడం ద్వారా పరిపూర్ణ మూర్తిమత్వానికి పునాది వేసుకోవడం.. హ్యూమానిటీస్ కోర్సులతోనే సాధ్యం. ఐఐటీలను మొదట ప్రారంభించినప్పుడు.. దేశం ఒక అత్యున్నత సాంకేతిక సమాజంగా రూపుదిద్దుకోవాలని అప్పటి విధాన నిర్ణేతలు భావించారు.
 
 
 కాబట్టి అప్పట్లో హ్యూమానిటీస్ కోర్సులకు అంతగా ప్రాధాన్యం ఇవ్వలేదు. సమాజం నిరంతరం మార్పు దిశగా పయనిస్తున్న క్రమంలో హ్యూమానిటీస్ అంశాలకు కూడా ప్రాధాన్యం కల్పించాలని నిర్ణయించారు. అంతేకాకుండా అన్ని విభాగాలకు చెందిన విద్యార్థులకు ఐఐటీని చేరువ చేయాలనే ఉద్దేశం కూడా ఈ నిర్ణయం వెనక దాగి ఉంది.
 
 
 పరిధి:
 హిస్టరీ, ఎకనామిక్స్, డెవలప్‌మెంట్ స్టడీస్, లాంగ్వేజెస్, ఫిలాసఫీ, లిటరేచర్, లా, సోషియాలజీ, రిలీజియన్, కల్చర్, ఆర్ట్స్, అంత్రోపాలజీ, కమ్యూనికేషన్, సైకాలజీ వంటి సబ్జెక్టులు హ్యూమానిటీస్ కోర్సుల పరిధిలోకి వస్తాయి. వీటిల్లో ఎకనామిక్స్, లాంగ్వేజెస్, ఫిలాసఫీ, సైకాలజీ, సోషియాలజీ సబ్జెక్ట్‌లను దాదాపు అన్ని ఐఐటీలు, బిట్స్-పిలానీ, ఇండియన్ స్కూల్ ఆఫ్ మైన్స్ (ఐఎస్‌ఎం) ఆఫర్ చేస్తున్నాయి.
 
 
 కరిక్యులంలో భాగంగా:
 ప్రస్తుతం బీటెక్ విద్యార్థి కేవలం తన సబ్జెక్ట్‌కు మాత్రమే పరిమితమైతే సరిపోదు. తన చుట్టూ ఉన్న ప్రపంచం, ఎంచుకున్న రంగంలో సాంఘికంగా, ఆర్థికంగా చోటు చేసుకుంటున్న పరిణామాలను నిశితంగా గమనించడం తప్పనిసరి. అంతేకాకుండా వివిధ రకాల మనస్తత్వం, విభిన్న సంస్కృతుల నేపథ్యం ఉన్న వ్యక్తులతో ఏవిధంగా వ్యవహరించాలో అవగాహన ఏర్పర్చుకోవాలి.
 
 
 చరిత్ర, సాహిత్యం మీద కూడా ఆసక్తి ఉండడం కూడా చాలా అవసరం. ప్రస్తుత పోటీ ప్రపంచంలో వీటి ప్రాముఖ్యతను గుర్తించిన టెక్నికల్ ఇన్‌స్టిట్యూట్‌లు ఈ అంశాలను సిలబస్‌లో భాగంగా ఆఫర్ చేస్తున్నాయి. తదనుగుణంగా.. సోషియాలజీ, ఫిలాసఫీ, సైకాలజీ, ఎకనామిక్స్, ఇంగ్లిష్, ఫారెన్ లాంగ్వేజెస్, కమ్యూనికేషన్ వంటి అంశాలకు కరిక్యులంలో చోటు కల్పించాయి. ఈ క్రమంలో అన్ని ఐఐటీల్లో హ్యూమానిటీస్ అండ్ సోషల్ సెన్సైస్ విభాగం కనిపిస్తుంది.
 
 
 ఇంటర్ డిసిప్లినరీగా:
 కొన్ని ఐఐటీలు హ్యూమానిటీస్ అంశాలను రెగ్యులర్ కరిక్యులంలో తప్పనిసరిగా చేస్తే.. కొన్ని అంశాలను మాత్రం ఐచ్ఛికంగా ఆఫర్ చేస్తున్నాయిు. తద్వారా ఒక టెక్నికల్ విద్యార్థి కేవలం తన రంగానికి పరిమితం కాకుండా చుట్టూ ఉన్న ప్రపంచంపై అవగాహన పెంచుకునేందుకు తోడ్పడుతున్నాయి. ఉదాహరణకు ఐఐటీ-కాన్పూర్ బ్యాచిలర్ స్థారుులో ప్రత్యేకంగా బీఎస్-ఎకనామిక్స్ కోర్సును ఆఫర్ చేస్తోంది.
 
 
 అదే ఐఐటీ-ఢిల్లీ విషయానికొస్తే.. ఎకనామిక్స్, ఇంగ్లిష్ లిటరేచర్, లింగ్విస్టిక్స్, ఫిలాసఫీ, సైకాలజీ, సోషియాలజీ అంశాలను అందిస్తుంది. ఇవి ఐచ్ఛికం. వీటిని ఇంటర్‌డిసిప్లినరీ పద్ధతిలో బోధిస్తుంది. ఇదే ఇంటర్‌డిసిప్లినరీ విధానాన్ని దాదాపు అన్ని ఐఐటీలు అనుసరిస్తున్నాయి. దాదాపు అన్ని ఐఐటీలు హ్యూమానిటీస్ కోర్సులను పీజీ, పీహెచ్‌డీ విభాగాల్లో అందిస్తుండడం విశేషం.
 
 
 తప్పనిసరి:
 దేశంలో సంస్కరణల ఫలితంగా ఆర్థిక వ్యవస్థ, పారిశ్రామిక రంగంలో విప్లవాత్మకమైన మార్పులు చోటు చేసుకున్నాయి. అంతర్జాతీయ భాగస్వామ్యం, గ్లోబలైజేషన్ ఫలితంగా హ్యూమానిటీస్, సోషల్ సెన్సైస్ కోర్సుల ప్రాముఖ్యత అటు అకడమిక్, ప్రొఫెషనల్ రెండిటి పరంగాను పెరిగింది. అంతర్జాతీయ సంస్థలు దేశంలో పరిశ్రమలు నెలకొల్పుతుండడంతో.. అందులో పని చేసే అభ్యర్థులకు టెక్నికల్ నాలెడ్జ్‌తోపాటు సంబంధిత ఆర్థిక అంశాలపై అవగాహన ఉండడం తప్పనిసరిగా మారింది.
 
 
 ఈ క్రమంలో ఎకనామిక్స్, మైక్రో ఎకనామిక్స్, మాక్రోఎకనామిక్స్, మేనేజీరియల్ ఎకనామిక్స్ వంటి అంశాలను బోధిస్తున్నారు. వివిధ రకాల వ్యక్తులతో విధులు నిర్వహించాల్సి ఉంటుంది. కాబట్టి వారి మనస్తత్వాలకనుగుణంగా వ్యవహరించడానికి తోడ్పడే.. వర్క్ ఫ్రెండ్లీ ఎన్విరాన్‌మెంట్ కోసం సోషియాలజీ, సైకాలజీ అంశాలకు కరిక్యులంలో చోటు కల్పించారు. సంస్కృతి, సంప్రదాయాలపై అవగాహన కోసం హిస్టరీ, లింగ్విస్టిక్స్ ఉపాధి కోసం ఎల్లలు దాటి వెళుతున్న ప్రస్తుత పరిస్థితుల్లో కేవలం ఇంగ్లిష్ భాషపై అవగాహన ఉంటే సరిపోదు.
 
 
 ఏదైనా ఒక ఫారెన్ లాంగ్వేజ్ ఉండడం అవకాశాలను విస్తృతం చేస్తుంది. దానికి తోడు కొన్ని స్వదేశీ కంపెనీలు విదేశాల్లో కూడా వ్యాపారాన్ని ప్రారంభిస్తుండడంతో ఫారెన్ లాంగ్వేజ్ తెలిసి ఉండడం తప్పనిసరిగా మారింది. అన్నిటి కంటే చుట్టూ ఉన్న సమాజాన్ని, మానవ సంబంధాలు, సామాజిక బాధ్యతలపై అవగాహన కోసం ఫిలాసఫీని కూడా బోధిస్తున్నారు.
 
 
 ప్రవేశం:
 బ్యాచిలర్/ఎంఎస్సీ ఇంటిగ్రేటెడ్ స్థాయిలో ఉండే కోర్సులకు జేఈఈ-అడ్వాన్స్‌డ్ ద్వారా ప్రవేశం కల్పిస్తారు. ఐఐటీ మద్రాస్ మాత్రం.. హ్యూమానిటీస్ అండ్ సోషల్ సెన్సైస్ ఎంట్రన్స్ ఎగ్జామినేషన్ (హెచ్‌ఎస్‌ఈఈ) ఆధారంగా అడ్మిషన్లను చేపడుతుంది. 2014 సంవత్సరానికి హెచ్‌ఎస్‌ఈఈ నోటిఫికేషన్ వెలువడింది. పీహెచ్‌డీ, ఎంఫిల్, పీజీ కోర్సుల ప్రవేశ వివరాలను ఆయా ఇన్‌స్టిట్యూట్‌ల వెబ్‌సైట్ నుంచి పొందొచ్చు.
 
 కొన్ని ఐఐటీలు బోధిస్తున్న అంశాలు
 ఐఐటీ-ఇండోర్
 ఇంగ్లిష్, సైకాలజీ, ఫిలాసఫీ, ఎకనామిక్స్ (బీటెక్ కోర్సులో భాగంగా).
 పీహెచ్‌డీ.
 వెబ్‌సైట్: www.iiti.ac.in
 
 ఐఐటీ-మద్రాస్
 ఆఫర్ చేస్తున్న కోర్సులు:
 ఇంటిగ్రేటెడ్ ఎంఏ (డెవలప్‌మెంట్ స్టడీస్, ఇంగ్లిష్ స్టడీస్)
 అర్హత: 10+2/తత్సమానం.
 ఎంపిక: రాత పరీక్ష ఆధారంగా.
 రాత పరీక్ష: పేపర్-1, పేపర్-2 అనే రెండు పేపర్లుగా ఉంటుంది. పేపర్-1ను ఆబ్జెక్టివ్ పద్ధతిలో నిర్వహిస్తారు. ఇందులో ఇంగ్లిష్, అనలిటికల్ అండ్ క్వాంటిటేటివ్‌ఎబిలిటీ, జనరల్ స్టడీస్, ఎన్విరాన్‌మెంట్ అండ్ ఎకాలజీ వంటి అంశాల నుంచి ప్రశ్నలు వస్తాయి. సమాధానాలను గుర్తించడానికి 150 నిమిషాల సమయం కేటాయించారు. పేపర్-2 డిస్క్రిప్టివ్‌గా ఉంటుంది. ఇందులో నిర్దేశించిన అంశంపై వ్యాసం రాయాలి. 30 నిమిషాల సమయం కేటాయించారు.
 ఆన్‌లైన్ దరఖాస్తు ప్రారంభం: డిసెంబర్ 18, 2013.
 ఆన్‌లైన్ దరఖాస్తుకు ముగింపు: జనవరి 17, 2014.
 పరీక్ష ఫీజు చెల్లించడానికి చివరి తేదీ: జనవరి 24, 2014
 పోస్ట్ ద్వారా దరఖాస్తులను స్వీకరించడానికి చివరి తేదీ:
 జనవరి 27, 2014
 పరీక్ష తేదీ: ఏప్రిల్ 20, 2014.
 వివరాలకు: http://hsee.iitm.ac.in
 
 ఐఐటీ-ఢిల్లీ
 అండర్ గ్రాడ్యుయేట్ (ఇంటర్
 డిసిప్లినరీ ఓరియెంటేషన్‌లో.. ఎకనామిక్స్, ఇంగ్లిష్ లిటరేచర్, లింగ్విస్టిక్స్, ఫిలాసఫీ, సైకాలజీ, సోషియాలజీ), పీహెచ్‌డీ.
 వెబ్‌సైట్: www.iitd.ac.in
 
 ఐఐటీ-గాంధీనగర్
 ఎకనామిక్స్, ఫిలాసఫీ, వరల్డ్ సివిలైజేషన్/
 హిస్టరీ తదితరాలు (బీటెక్ కోర్సులో భాగంగా).
 పీహెచ్‌డీ (ఫిలాసఫీ, సైకాలజీ,
 సోషియాలజీ, ఇంగ్లిష్)
 వెబ్‌సైట్: www.iitgn.ac.in
 
 ఐఐటీ-మండి
 కమ్యూనికేషన్, జర్మన్, ప్రిన్సిపల్స్ ఆఫ్ ఎకనామిక్స్, పొలిటికల్ ఫిలాసఫీ, సోషియాలజీ, సైకాలజీ (బీటెక్ కోర్సులో భాగంగా). పీహెచ్‌డీ-పబ్లిక్ పాలసీ, పొలిటికల్ ఫిలాసఫీ, తదితర.
 వెబ్‌సైట్: www.iitmandi.ac.in
 
 ఐఐటీ-బాంబే
 బ్యాచిలర్ (బీటెక్ కోర్సులో భాగంగా-ఇంటర్ డిసిప్లినరీ ఓరియెంటేషన్‌లో ఎలెక్టివిస్‌గా).. ఎకనామిక్స్, ఫిలాసఫీ, సైకాలజీ, సోషియాలజీ తదితరాలు. ఎంఫిల్-డెవలప్‌మెంట్ స్టడీస్, పీహెచ్‌డీ.
 వెబ్‌సైట్: www.iitb.ac.in
  


 నేడు రిటైల్ రంగం అంతకంతకూ విస్తరిస్తోంది. ఓ మాదిరి పట్టణాల్లో సైతం సూపర్ మార్కెట్లు, హైపర్ మార్కెట్లు, షాపింగ్ మాల్స్ వెలుస్తున్నాయి. వీటిల్లో విధులు నిర్వహించడానికి నిష్ణాతులైన నిపుణుల అవసరం ఏర్పడుతోంది. దేశవ్యాప్తంగా ఎన్నో విద్యా సంస్థలు రిటైల్ సంబంధిత కోర్సులను అందిస్తున్నాయి. ఈ కోర్సులు పూర్తిచేస్తే చక్కటి కెరీర్‌ను సొంతం చేసుకోవచ్చు. ఈ నేపథ్యంలో రిటైల్ కోర్సులు.. అర్హతలు, ప్రవేశప్రక్రియ, కెరీర్‌పై ఫోకస్..
 
 
 భారతీయ రిటైల్ పరిశ్రమ దాదాపు 450 బిలియన్ అమెరికన్ డాలర్లతో ప్రపంచంలో అతిపెద్ద రంగాల్లో ఒకటిగా విరాజిల్లుతోంది. రానున్న రెండు దశాబ్దాల్లో ఈ రంగం మరింత వేగంతో పురోగమించనుంది. ఎఫ్‌డీఐలకు కేంద్రం అనుమతించడంతో విదేశాలకు చెందిన బహుళజాతి సంస్థలు ఈ రంగంలో ప్రవేశించనున్నాయి. దీంతో రిటైల్ రంగం విస్తృత ఉద్యోగావకాశాలకు వేదిక కానుంది.
 
 
 రిటైల్ మేనేజ్‌మెంట్ అంటే:
 విశ్లేషణాత్మక దృక్పథంతో సూపర్ మార్కెట్లు, హైపర్ మార్కెట్లను సమర్థంగా నిర్వహించడం; పోటీదారులకంటే ముందుండేలా సంస్థను నిలపడమే రిటైల్ మేనేజ్‌మెంట్.
 
 
 ఏయే విభాగాలు..
 సేల్స్
 స్టోర్ మేనేజర్
 రిటైల్ మేనేజర్
 రిటైల్ బయ్యర్స్ అండ్ మర్చండైజర్‌‌స
 విజువల్ మర్చండైజర్స్
 సపై్ల చైన్ డిస్ట్రిబ్యూటర్స్
 లాజిస్టిక్స్ అండ్ వేర్‌హౌస్ మేనేజర్స్
 మార్కెటింగ్ ఎగ్జిక్యూటివ్స్
 
 
 ఏయే కోర్సులు:
 విస్తరిస్తున్న రిటైల్ రంగం.. అందుకు అవసరమైన మానవ వనరులను దృష్టిలో పెట్టుకుని ప్రస్తుతం పలు కోర్సులు అందుబాటులోకి వచ్చాయి. ముఖ్యంగా ఇవి పీజీ స్థాయిలో ఉన్నాయి. ఎంబీఏలో రిటైల్ మేనేజ్‌మెంట్, పోస్ట్‌గ్రాడ్యుయేట్ డిప్లొమా మేనేజ్‌మెంట్- రిటైల్ మేనేజ్‌మెంట్ (పీజీడీఎం-ఆర్‌ఎం) పేరుతో ఈ కోర్సులను అందిస్తున్నాయి. ఈ కోర్సుల్లో చేరాలంటే ఏదైనా బ్యాచిలర్ డిగ్రీలో ఉత్తీర్ణత సాధించి ఉండటంతోపాటు క్యాట్/మ్యాట్/సీమ్యాట్/ఎక్స్‌ఏటీ వంటి పరీక్షల్లో స్కోర్ సాధించి ఉండాలి. కొన్ని విద్యా సంస్థలు రిటైల్ మేనేజ్‌మెంట్‌లో పీజీ డిప్లొమా, అడ్వాన్స్‌డ్ డిప్లొమా, సర్టిఫికెట్ కోర్సులు ఆఫర్ చేస్తున్నాయి.
 
 
 కోర్సులో బోధించే అంశాలు:
 రిటైల్ ఇండస్ట్రీకి సంబంధించిన ప్రాథమిక వ్యాపార వ్యవహారాలు
 వ్యాపార అభివృద్ధికి అవసరమైన నైపుణ్యాలు
 వ్యాపార నిర్వహణ  నైపుణ్యాలు
 రిటైల్ పరిశ్రమకు సంబంధించిన సమగ్ర విధానాలు
 మార్కెటింగ్ మేనేజ్‌మెంట్
 స్ట్రాటజిక్ మేనేజ్‌మెంట్
 రిటైల్ సెల్లింగ్  రిటైల్ లా
 లాజిస్టిక్స్ అండ్ సపై్ల చైన్ మేనేజ్‌మెంట్
 కేటగిరీ మేనేజ్‌మెంట్
 రిటైల్ రంగ పరిశ్రమల్లో ప్రాక్టికల్స్, ఇంటర్న్‌షిప్స్
 
 
 కోర్సు పూర్తి చేశాక:
 కోర్సు పూర్తి చేసినవారికి అవకాశాలకు కొదవే లేదు. కస్టమర్ సేల్స్ అసోసియేట్, డిపార్‌‌టమెంట్ మేనేజర్/ఫ్లోర్ మేనేజర్/ కేటగిరీ మేనేజర్, స్టోర్ మేనేజర్, రిటైల్ ఆపరేషన్‌‌స మేనేజర్, రిటైల్ బయ్యర్‌‌స అండ్ మర్చండైజర్‌‌స, విజువల్ మర్కండైజర్‌‌స, మార్కెటింగ్ మేనేజర్, సేల్స్ మేనేజర్ జాబ్స్ లభిస్తాయి.
 
 ఇతర రంగాల్లో కూడా:
 రిటైల్ మేనేజ్‌మెంట్ కోర్సుతో సూపర్ మార్కెట్లు, హైపర్ మార్కెట్లలోనే ఉద్యోగాలు లభిస్తాయనుకోవడం పొరపాటు. ఇతర పరిశ్రమల్లోనూ రిటైల్ మేనేజ్‌మెంట్ అర్హులకు అవకాశాలుంటున్నాయి. ముఖ్యంగా టెలికం, బ్యాంకింగ్, బెవరేజెస్, ఫ్యాషన్ డిజైనింగ్, ఫుట్‌వేర్ పరిశ్రమల్లోనూ అవకాశాలు లభిస్తున్నాయి.
 
 
 కావాల్సిన స్కిల్స్
 ఎప్పటికప్పుడు రిటైల్ మార్కెట్ తీరుతెన్నులను తెలుసుకుంటుండాలి.
 నాయకత్వ లక్షణాలు ఉండాలి.
 భావ వ్యక్తీకరణ సామర్థ్యాలు తప్పనిసరి.
 దీనిలో ఎదురయ్యే సమస్యలను పరిష్కరించగలగాలి.
 ఆత్మవిశ్వాసం, సానుకూల దృక్పథం.
 విశ్లేషణాత్మక నైపుణ్యాలు.
 వీటితోపాటు రిటైల్ రంగం అంటే విభిన్న సంస్కృతులకు చెందిన భిన్న రకాల వ్యక్తులతో సంప్రదింపులు చేయాల్సిన విభాగం. ఈ నేపథ్యంలో సహనం, ఎదుటి వారిని మెప్పించేతత్వం అలవర్చుకోవాలి. అప్పుడే ఈ రంగంలో ఉన్నత స్థానాలను అధిరోహించే అవకాశం ఉంటుంది.
  
 సానుకూలతలు/ప్రతికూలతలు
 దేశీయ సంస్థలతోపాటు బహుళ జాతి సంస్థలు అడుగుపెట్టడంతో అపార ఉద్యోగావకాశాలు పుట్టుకొస్తున్నాయి.
 ఉద్యోగ నిర్వహణలో భాగంగా వివిధ రంగాల/భిన్న రకాల వ్యక్తులతో మాట్లాడే అవకాశం ఉంటుంది. తద్వారా కెరీర్ ఉన్నతికి బాటలు వేసుకోవచ్చు.
 మిగతా ఉద్యోగాల మాదిరిగా ఉదయం 10 గంటల నుంచి సాయంత్రం 5 గంటల వరకు ఉండే జాబ్ కాదు.
 సమయ పరిమితి అనేది లేదు. ఎక్కువసేపు పనిచేయాల్సి ఉంటుంది.
 పండుగ రోజుల్లో, వారాంతాల్లోనూ కూడా పనిచేయాలి.
 
 
 కామన్ అడ్మిషన్ రిటైల్ టెస్ట్ (కార్‌‌ట)
 రిటైలర్‌‌స అసోసియేషన్ ఆఫ్ ఇండియా (ఆర్‌ఏఐ).. దేశంలోని రిటైల్ రంగ ప్రముఖులతో ఏర్పడిన సంస్థ. ఈ సంస్థ రిటైల్ రంగ వ్యాపార విస్తరణ అంశాలతోపాటు, సుశిక్షితులైన మానవ వనరులను కూడా అందిస్తోంది. ఇందుకోసం ప్రతి ఏటా కామన్ అడ్మిషన్ రిటైల్ టెస్ట్ పేరుతో జాతీయస్థాయి ప్రవేశ పరీక్ష నిర్వహిస్తోంది.
 
 ఏదైనా బ్యాచిలర్ డిగ్రీలో 50 శాతం మార్కులతో ఉత్తీర్ణత సాధించినవారు ఈ పరీక్షకు అర్హులు. ఈ పరీక్షలో ర్యాంకు ద్వారా దేశంలోని 17 బి-స్కూల్స్‌లో పోస్ట్ గ్రాడ్యుయేట్ ప్రోగ్రాం ఇన్ రిటైల్ మేనేజ్‌మెంట్ కోర్సులో ప్రవేశం లభిస్తుంది. అయితే ఈ స్కూల్స్ అన్నీ కూడా అంతగా పేరులేనివే. దేశంలో ప్రముఖ విద్యా సంస్థలన్నీ కూడా క్యాట్/ఎక్స్‌ఏటీ/సీమ్యాట్/ఏటీఎంఏ వంటి పరీక్షల ద్వారానే ప్రవేశాలు కల్పిస్తున్నాయి.
 
 కెరీర్
 దేశవ్యాప్తంగా 4.3 మిలియన్ చిల్లర దుకాణాలు ఉన్నాయి. ఓ మాదిరి పట్టణాల్లో సైతం సూపర్ మార్కెట్లు, హైపర్ మార్కెట్లు వెలుస్తున్నాయి. ఎలక్ట్రానిక్ వస్తువులు, జ్యూయెలరీ, పుస్తకాలు, ఆటబొమ్మలు, దుస్తులు, సెల్‌ఫోన్స్ ఇలా దేనికదే ప్రత్యేకంగా అవుట్‌లెట్స్ ఏర్పాటవుతున్నాయి.  దేశీయ సంస్థలకు తోడు బహుళ జాతి సంస్థల రాకతో ఎన్నో ఉద్యోగావకాశాలు అందుబాటులోకి వస్తున్నాయి.
 వీటిల్లో ఉద్యోగాలు: ఫ్యాక్టరీ అవుట్‌లెట్స్,స్పెషాలిటీ స్టోర్స్, లైఫ్ స్టైల్ అండ్ పర్సనల్ ప్రొడక్ట్స్, ఫర్నీచర్ షాపుల్లో, గృహోపకరణాల తయారీ పరిశ్రమల్లో వివిధ హోదాల్లో ఉద్యోగాలు పొందొచ్చు.
 
 టాప్ రిక్రూటర్స్
 షాపర్స్‌స్టాప్, వెస్ట్‌సైడ్, పాంటాలూన్స్, లైఫ్‌స్టైల్, ఆర్‌పీ రిటైల్, క్రాస్‌వర్డ్, విల్స్ లైఫ్‌స్టైల్, వాల్‌మార్ట్, బిగ్‌బిజార్, ఫ్యూచర్.
 
 వేతనాలు:
 ప్రారంభంలో నెలకు రూ.15,000 నుంచి వేతనాలు ఉంటాయి. రెండు, మూడేళ్ల అనుభవం ఆధారంగా నెలకు రూ.25,000కు పైగా సంపాదించొచ్చు. పేరున్న సంస్థల్లో ఎక్కువ స్థాయిలో వేతనాలు అందుకోవచ్చు.
 
 
 ఫ్యూచర్‌కు బెస్ట్ కెరీర్
 దేశంలో రిటైల్ రంగానికి రాబోయే రోజుల్లో మరింత క్రేజ్ పెరుగుతుంది. ఈ రంగం వైపు ఆసక్తి ఉండి రిటైల్ కోర్సులు పూర్తిచేసిన వారికి మంచి భవిష్యత్తు ఉంటుంది. ఆర్గనైజ్డ్ సెక్టార్‌లోకి కార్పొరేట్ కంపెనీలు రావడం పెరిగింది. విదేశీ కంపెనీలు చిల్లర వర్తకంలోకి రావడం వల్ల రిటైల్ రంగంలో ఉద్యోగ, ఉపాధి అవకాశాలు పెరిగాయి. రెండేళ్ల కాలవ్యవధి ఉన్న రిటైల్ మేనేజ్‌మెంట్ కోర్సును అభ్యసించేందుకు ఇతర రాష్ట్రాల నుంచి విద్యార్థులు ఇక్కడకు వస్తున్నారు.
 
 ముందుగా రిటైల్ రంగంపై ఆసక్తి ఉన్నవారు మాత్రమే కోర్సును ఎంచుకోవాలనేది నా సూచన. మార్కెట్‌లో వస్తున్న మార్పులను ఎప్పటికప్పుడు తెలుసుకుంటూ కెరీర్‌ను మలచుకునే ఓర్పు, నేర్పు ముఖ్యం. అవకాశాల విషయానికొస్తే రెగ్యులర్‌గా ఉండే ఉద్యోగ అవకాశాలతోపాటు ఆన్‌లైన్ రిటైల్ మార్కెట్, యాడ్ ఏజెన్సీల నిర్వహణలోనూ కోర్సు పూర్తిచేసిన విద్యార్థులు మంచి ఫలితాలు సాధిస్తున్నారు. ఆర్థిక స్థోమత, ఆత్మవిశ్వాసం ఉంటే వ్యాపార రంగంలో స్వయం ఉపాధినీ పొందొచ్చు. రిటైల్ మార్కెటింగ్‌లో కార్పొరేట్ సంస్థలు మోర్, రిలయన్స్, స్పెన్సర్, వాల్‌మార్ట్ వంటివి ప్రవేశిస్తుండటం వల్ల అవకాశాలకు ఢోకా లేనట్లే. ప్లేస్‌మెంట్స్ ద్వారా వార్షిక వేతనం రూ.3 లక్షల నుంచి రూ.10లక్షల వరకూ పొందే వీలుంది.
 -వి.అంజిరాజు,
 అసోసియేట్ ప్రొఫెసర్ (ఐపీఈ - హైదరాబాద్)
 
 రిటైల్ కోర్సులను అందిస్తున్న యూనివర్సిటీలు..
 మన రాష్ట్రంలో..
 ఆంధ్రా యూనివర్సిటీ (www. andhrauniversity.edu.in) ఎంబీఏలో రిటైల్ మేనేజ్‌మెంట్ కోర్సును అందిస్తోంది.
 అర్హత: బ్యాచిలర్ డిగ్రీలో ఉత్తీర్ణత. ఎంపిక విధానం: ఐసెట్ ర్యాంకు ఆధారంగా ఉంటుంది.
 ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ పబ్లిక్ ఎంటర్‌ప్రైజ్ - హైదరాబాద్
 కోర్సు: పోస్ట్‌గ్రాడ్యుయేట్ డిప్లొమా ఇన్ మార్కెటింగ్ అండ్ రిటైల్ మేనేజ్‌మెంట్, వ్యవధి: రెండేళ్లు
 అర్హత: 50 శాతం మార్కులతో బ్యాచిలర్ డిగ్రీ ఉత్తీర్ణత.
 ఎంపిక విధానం: క్యాట్/మ్యాట్/ఏటీఎంఏ/ఎక్స్‌ఏటీ/సీమ్యాట్‌లో వచ్చిన స్కోర్, బృంద చర్చలు, మౌఖిక పరీక్ష ఆధారంగా.
 వెబ్‌సైట్: www.ipeindia.org
 
 జాతీయ స్థాయిలో..
 దూరవిద్య విధానంలో పాండిచ్చేరి సెంట్రల్ వర్సిటీ ఎంబీఏలో రిటైల్ మేనేజ్‌మెంట్ కోర్సును అందిస్తోంది. వ్యవధి: రెండేళ్లు
 అర్హత: 10+2+3 విధానంలో ఏదైనా బ్యాచిలర్స్ డిగ్రీ ఉత్తీర్ణత.
 వెబ్‌సైట్: www.pondiuni.edu.in
 ముద్రా ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ కమ్యూనికేషన్స్ (మైకా) - అహ్మదాబాద్
 పోస్ట్‌గ్రాడ్యుయేట్ సర్టిఫికెట్ ప్రోగ్రామ్ ఇన్ రిటైల్ మేనేజ్‌మెంట్ కోర్సును ఆన్‌లైన్ విధానంలో అందిస్తోంది. వ్యవధి: ఏడాది
 అర్హులు:
 50 శాతం మార్కులతో ఏదైనా గ్రాడ్యుయేషన్ ఉత్తీర్ణత.
 రిటైల్ మేనేజ్‌మెంట్‌పై ఆసక్తి ఉండటంతోపాటు ప్రస్తుతం ఎగ్జిక్యూటివ్స్‌గా పనిచేస్తున్నవారు.
 వెబ్‌సైట్: www.mica.ac.in/mode/home
 ఎల్‌ఎన్ వెలింగకర్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ మేనేజ్‌మెంట్ డెవలప్‌మెంట్ అండ్ రీసెర్చ్ - ముంబై
 కోర్సు: పీజీడీఎం రిటైల్ మేనేజ్‌మెంట్,  వ్యవధి: రెండేళ్లు
 అర్హత: 50 శాతం మార్కులతో ఏదైనా గ్రాడ్యుయేషన్ ఉత్తీర్ణత.
 వెబ్‌సైట్: www.welingkar.org
 ఫుట్‌వేర్ డిజైన్ అండ్ డెవలప్‌మెంట్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ (ఎఫ్‌డీడీఐ) - నోయిడా
 కోర్సు: ఎంబీఏ ఫ్యాషన్ మర్చండైజింగ్ అండ్ రిటైల్ మేనేజ్‌మెంట్
 అర్హత: ఏదైనా డిగ్రీ ఉత్తీర్ణత.
 కోర్సు: ఇంటిగ్రేటెడ్ ప్రోగ్రామ్ ఇన్ రిటైల్ మేనేజ్‌మెంట్ బీబీఏ+ ఎంబీఏ
 అర్హత: ఇంటర్మీడియెట్/10+2 ఉత్తీర్ణత, వ్యవధి: ఐదేళ్లు
 వెబ్‌సైట్: www.fddiindia.com
 బిర్లా ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ మేనేజ్‌మెంట్ టెక్నాలజీ - గ్రేటర్ నోయిడా
 కోర్సు: పీజీ డిప్లొమా ఇన్ మేనేజ్‌మెంట్ (రిటైల్)
 వెబ్‌సైట్: www.bimtech.ac.in
 ఇండియన్ రిటైల్ స్కూల్ -ఢిల్లీ
 కోర్సులు: పీజీ డిప్లొమా, అడ్వాన్స్‌డ్ డిప్లొమా ఇన్ రిటైల్ మేనేజ్‌మెంట్
 వెబ్‌సైట్: www.indianretailschool.com
 సింబయాసిస్ సెంటర్ ఫర్ డిస్టెన్‌‌స లెర్నింగ్ -పుణే
 కోర్సు: పీజీడీఆర్‌ఎం
 వెబ్‌సైట్: www.scdl.net
 ఇందిరాగాంధీ నేషనల్ ఓపెన్ యూనివర్సిటీ - న్యూఢిల్లీ
 కోర్సు: బీబీఏ ఇన్ రిటైలింగ్,    వ్యవధి: మూడేళ్లు, అర్హత: 10+2 ఉత్తీర్ణత.
 వెబ్‌సైట్: www.ignou.ac.in
  


 నేవీ షార్ట్‌సర్వీస్ కమిషన్
  సెయిలర్స్
  అర్హత: 10+2 (మ్యాథ్స్, ఫిజిక్స్‌లతో)
  ఆన్‌లైన్ దరఖాస్తుకు చివరి తేదీ: డిసెంబర్ 6, 2013
  వివరాలకు: nausena&bharti.nic.in
  
  ఇండియన్ ఆర్మీ
  హవల్దార్ ఎడ్యుకేషన్ కాప్స్ (గ్రూప్-ఎక్స్, వై)
  దరఖాస్తుల స్వీకరణకు చివరి తేదీ: డిసెంబర్ 1, 2013
  వివరాలకు: indianarmy.nic.in
  
  ఏపీ వైద్యవిధాన పరిషత్
  సివిల్ అసిస్టెంట్ సర్జన్‌‌స (జనరల్): 43 పోస్టులు
  సివిల్ అసిస్టెంట్ సర్జన్‌‌స (స్పెషలిస్ట్): 532 పోస్టులు
  దరఖాస్తుకు చివరి తేదీ: డిసెంబర్ 27, 2013
  వెబ్‌సైట్: apvvp.ap.nic.in
  
  ఇండియన్ కోస్ట్‌గార్డ్
  పోస్టులు: అసిస్టెంట్ కమాండెంట్
  జనరల్ డ్యూటీ (పైలట్, నేవిగేటర్/అబ్జర్వర్)
  టెక్నికల్ బ్రాంచ్ (మెకానికల్, ఎలక్ట్రికల్)
  ఆన్‌లైన్ దరఖాస్తుకు చివరి తేదీ: డిసెంబర్ 12, 2013
  వివరాలకు: www.joinindiancoastguard.gov.in
  
  భారతీయ రిజర్వ్ బ్యాంక్ నోట్ ముద్రణ్ ప్రైవేట్ లిమిటెడ్
  అసిస్టెంట్ మేనేజర్ పోస్టులు: 42
  ఆన్‌లైన్ రిజిస్ట్రేషన్‌కు చివరి తేదీ: డిసెంబర్ 9, 2013.
  వివరాలకు: www.brbnmpl.co.in
  
  For More Job News: Visit www.sakshieducation.com
  


 పుట్టి పెరిగింది పల్లెలోనే కావొచ్చు.. కాస్త ప్రోత్సహిస్తే ‘కార్పొరేట్’ విద్యార్థులతోనూ పోటీపడగలమనే ఆత్మవిశ్వాసం.. తాను నేర్చుకున్న విద్య రైతన్నలకు వెన్నుదన్నుగా ఉండాలనే సంకల్పం.. వెరసి ఆ విద్యార్థిని విజేతగా నిలిపాయి. దేశానికి పట్టుగొమ్మలైన పల్లెసీమల ప్రతిభ మసకబారకూడదన్న  ఉద్దేశంతో దివంగత ముఖ్యమంత్రి వైఎస్ రాజశేఖరరెడ్డి ఆలోచనల నుంచి పుట్టిన ట్రిపుల్ ఐటీల్లో ఇటీవల తొలి ప్రాంగణ నియామకాలు జరిగాయి. వీటిలో రూ. 5.2 లక్షల వార్షిక వేతనంతో ‘ఎఫ్‌ఎన్ సీ టె క్నాలజీస్’ కంపెనీకి ఎంపికైన గుణపాటి రామ్మోహన్ సక్సెస్ స్పీక్స్..
  
  మాది శ్రీ పొట్టి శ్రీరాములు నెల్లూరు జిల్లాలోని చిన్నారెడ్డి పాలెం అనే పల్లెటూరు. నాన్న రఘురామిరెడ్డి చిన్న రైతు. ఉన్న రెండెకరాల్లో సేద్యం చేస్తుంటారు. పొలం పనిలో ఎక్కువగా తేలికపాటి పనిముట్లు ఉపయోగించడం వల్ల శ్రమ తెలిసేది కాదు. దీంతో నాకు వ్యవసాయ పనిముట్లపై ఉత్సుకత పెరిగింది.
  
  ఆర్థిక అండ లేకనే:
  అమ్మానాన్నలు నిరక్షరాస్యులు. అందుకే మమ్మల్ని బాగా చదివించాలని తపిస్తుండేవారు. అయితే ఆర్థిక పరిస్థితులు బాగోలేకపోవడం వల్ల ఇద్దరు అక్కయ్యల చదువు పదో తరగతితోనే ఆగిపోయింది. నా ఆసక్తిని గమనించి ఎలాగైనా కష్టపడి చదివించాలనుకున్నారు. బిట్రగుంటలో హోలీ ఫ్యామిలీ ఇంగ్లిష్ మీడియం స్కూల్లో పదో తరగతి వరకూ చదివా. 600కు 533 మార్కులు రావడంతో ఇడుపులపాయ ట్రిపుల్ ఐటీలో సీటొచ్చింది. నాకిష్టమైన మెకానికల్ ఇంజనీరింగ్ (ఆరేళ్ల ఇంటిగ్రేటెడ్ బీటెక్) చేసేఅవకాశం వచ్చింది.
  
  చేయడం ద్వారా నేర్చుకోవడం:
  ట్రిపుల్ ఐటీ క్యాంపస్‌లలో ప్రాక్టికల్స్‌కు ప్రాధాన్యం ఇస్తారు. చేయడం ద్వారా నేర్చుకోవడం (లెర్నింగ్ బై డూయింగ్) విధానం విద్యార్థుల్లో అప్లికేషన్ నైపుణ్యాల మెరుగుదలకు ఉపయోగపడుతోంది. క్యాంపస్‌లో చదువుతున్న కోర్సు.. రేపటి అవసరాలకు, క్షేత్రస్థాయిలో సంస్థల అవసరాలకు తగిన విధంగా సాగుతుంది. అకడమిక్స్‌లో ఇంటర్న్‌షిప్ కూడా కీలకం. నేను టాటా మోటార్స్‌లో 45 రోజులు ఇంటర్న్‌షిప్ చేశా. గేర్‌బాక్సు యూనిట్లో పనిచేశా. ఆర్మీ ట్రక్కులు, లారీలు తక్కువ ఇంధనంతోనే భారీ బరువులను తీసుకెళ్లేందుకు ఉపయోగపడే పరిజ్ఞానంపై నేను అందజేసిన నివేదికకు మంచి గుర్తింపు లభించింది.
  
  ప్రత్యేక శిక్షణ తీసుకోలేదు:
  క్యాంపస్ ప్లేస్‌మెంట్ కోసం ఇడుపులపాయ, బాసర, నూజివీడు క్యాంపస్‌ల నుంచి మెకానికల్ ఇంజనీరింగ్ గ్రూపు నుంచి 45 మందిని ఎంపిక చేశారు. తర్వాత 15 మంది ఇంటర్వ్యూ వరకూ వెళ్లారు. చివరకు ఇద్దరు ఎంపికయ్యారు. ఎంపిక ఐదు దశల్లో జరిగింది. అవి.. రాతపరీక్ష, బృందచర్చ, హెచ్‌ఆర్, టెక్నికల్ రౌండ్ -1, టెక్నికల్ రౌండ్-2, ఇంటర్వ్యూ. కోర్ మెకానికల్, బేసిక్ అప్లికేషన్స్ తదితరాలపై రాతపరీక్షలో ప్రశ్నలు వచ్చా యి. బృంద చర్చకు ‘సేఫ్టీ ఆఫ్ ఉమెన్ ఇన్ ఇండియా’ అంశమిచ్చారు.
  
  హెచ్‌ఆర్ రౌండ్‌లో కుటుంబ వివరాలు, నా బలాలు-బలహీనతలు, ట్రిపుల్ ఐటీలో బోధనా విధానం గురించి అడిగారు. రాతపరీక్షలో కరెక్టుగా రాసిన ప్రశ్నలను విశ్లేషించమన్నారు. ఇంటర్వ్యూలో ఇంటర్న్‌షిప్, కంపెనీ అవసరాలకు అనుగుణంగా పనిచేయాల్సిన విధానాలపై ప్రశ్నించారు. ప్లేస్‌మెంట్స్ కోసం ప్రత్యేక శిక్షణ తీసుకోలేదు. కాలేజీలో నిర్వహించిన మాక్ టెస్ట్‌లు, బృందచర్చలు ఉపయోగపడ్డాయి. సాక్షి భవితలో వచ్చే విజేతల కథనాలు స్ఫూర్తినింపాయి. అధ్యాపకులు మధుసూదన్‌రెడ్డి ప్రోత్సాహం మరవలేనిది.
  
  
  తక్కువ ధరకే వ్యవసాయ పరికరాలు:
  వ్యవసాయంలో రైతుల కష్టాన్ని తగ్గించేందుకు ఏదైనా చేయాలనుకునే వారు నాన్న. మా దగ్గర చిన్న ట్రాక్టరు ఉండేది. దానికి చిన్నచిన్న మార్పులు చేస్తూ వివిధ రకాల వ్యవసాయ పనులకు ఉపయోగించేవారు. ఇవన్నీ నా మనసులో నాటుకుపోయాయి. రైతులకు వ్యవసాయ పనుల్లో ఉపయోగపడే పనిముట్లను తక్కువ ధరకే లభ్యమయ్యేలా చేయాలన్నది నా లక్ష్యం. తగిన ఆర్థిక వనరులు, పరిజ్ఞానం సంపాదించిన తర్వాత తప్పకుండా సొంతంగా పరిశ్రమను ఏర్పాటు చేస్తానన్న ఆత్మవిశ్వాసం ఉంది. నా జీవిత లక్ష్యం అదే!


  బీమా (Insurance) సంబంధిత కోర్సులను అందిస్తున్న సంస్థల వివరాలు తెలపగలరు?
  - శశాంక్, నిర్మల్.
  చాలా సంస్థలు బీమాకు సంబంధించిన కోర్సులను అందిస్తున్నాయి. బీమా పరిశ్రమకు అవసరమైన నైపుణ్యాలపై ఈ కోర్సులు దృష్టిసారిస్తున్నాయి. యాక్చూరియల్ సైన్స్.. బీమా వ్యాపారానికి ఆధారమైనది. ఇది ఇన్సూరెన్స్ రిస్క్స్, ప్రీమియంలకు సంబంధించిన గణాంకాలను వివరిస్తుంది. బీమా పెట్టుబడులు, ఆర్థిక ప్రణాళికల విషయంలో నిర్ణయాలు తీసుకునేందుకు యాక్చూరియల్ సైన్స్ ఉపయోగపడుతుంది.
  
  కోర్సుల వివరాలు:
  ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఇన్సూరెన్స్ అండ్ రిస్క్ మేనేజ్‌మెంట్, హైదరాబాద్.. లైఫ్ ఇన్సూరెన్స్, జనరల్ ఇన్సూరెన్స్, రిస్క్ మేనేజ్‌మెంట్‌ల్లో ది ఇంటర్నేషనల్ పోస్ట్ గ్రాడ్యుయేట్ డిప్లొమాను అందిస్తోంది. ఏ గ్రూపులోనైనా గ్రాడ్యుయేషన్ పూర్తిచేసిన వారితో పాటు సీఏ, ఐసీడబ్ల్యూఏఐ, సీఎస్ వంటి ప్రొఫెషనల్ కోర్సులు పూర్తిచేసిన వారు కూడా అర్హులు. ఈ సంస్థ యాక్చూరియల్ సైన్స్‌లో పీజీ డిప్లొమాను కూడా అందుబాటులో ఉంచింది.
  వెబ్‌సైట్: www.iirmworld.org.in
  యూనివర్సిటీ ఆఫ్ మద్రాస్, చెన్నై.. ఎంఎస్సీ యాక్చూరియల్ సైన్స్ కోర్సును ఆఫర్ చేస్తోంది. ఈ కోర్సులో చేరేందుకు మ్యాథమెటిక్స్ లేదా స్టాటిస్టిక్స్ సబ్జెక్టుగా బీఎస్సీ పూర్తిచేసి ఉండాలి.
  వెబ్‌సైట్: www.unom.ac.in
  ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ పబ్లిక్ ఎంటర్‌ప్రైజ్, హైదరాబాద్.. ఇన్సూరెన్స్ స్పెషలైజేషన్‌తో మేనేజ్‌మెంట్‌లో పీజీ డిప్లొమాను ఆఫర్ చేస్తోంది.
  వెబ్‌సైట్: www.ipeindia.org
  అమిటీ స్కూల్ ఆఫ్ ఇన్సూరెన్స్, బ్యాంకింగ్ అండ్ యాక్చూరియల్ సైన్స్, నోయిడా.. ఎంబీఏ ఇన్సూరెన్స్‌ను అందిస్తోంది. 
  వెబ్‌సైట్: www.amity.edu
  కెరీర్: కోర్సులు పూర్తిచేసిన వారికి ఇన్సూరెన్స్ కంపెనీలు, ఫైనాన్షియల్ మేనేజ్‌మెంట్ కంపెనీలు, బ్యాంకులు, బిజినెస్ కన్సల్టన్సీలు తదితరాల్లో అవకాశాలుంటాయి.
  
  నేషనల్ పవర్ ట్రైనింగ్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫర్ చేస్తున్న కోర్సులేవి?    
   - శ్రీకాంత్, కాకినాడ.
  నేషనల్ పవర్ ట్రైనింగ్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ (ఎన్‌పీటీఐ), ఫరీదాబాద్.. విద్యుత్ రంగంలో శిక్షణ, మానవ వనరుల అభివృద్ధికి సంబంధించి దేశంలో అత్యున్నత సంస్థ.
  
  కోర్సుల వివరాలు:
  బీటెక్/బీఈ (పవర్ ఇంజనీరింగ్): కోర్సులో ప్రవేశానికి 10+2 పూర్తిచేసి ఉండాలి. ఉమ్మడి రాత పరీక్ష ద్వారా ప్రవేశాలు కల్పిస్తారు. డిప్లొమా పూర్తిచేసిన వారికి ఆరు సీట్లు కేటాయించారు. వీరికి గురు గోవింద్ సింగ్ ఇంద్రప్రస్థ యూనివర్సిటీ నిర్వహించే ఎంట్రన్స్ ద్వారా నేరుగా కోర్సు మూడో సెమిస్టర్‌లో ప్రవేశాలు కల్పిస్తారు.
  ఎంబీఏ (పవర్ మేనేజ్‌మెంట్): కోర్సులో ప్రవేశానికి బీఈ/బీటెక్/బీఎస్సీ (ఇంజనీరింగ్)ను 60 శాతం మార్కులతో పూర్తిచేసుండాలి. క్యాట్‌లో ప్రతిభ ఆధారంగా ప్రవేశాలు కల్పిస్తారు.
  ఎన్‌పీటీఐ- ఇతర కోర్సులు: పీజీ డిప్లొమా- థర్మల్ పవర్ ప్లాంట్ ఇంజనీరింగ్; పీజీ డిప్లొమా ఇంజనీర్స్ కోర్సు-హైడ్రో; పోస్ట్ డిప్లొమా కోర్సు-థర్మల్ పవర్ ప్లాంట్ ఇంజనీరింగ్; సర్టిఫికెట్ కోర్సు-పవర్ డిస్ట్రిబ్యూషన్.
  వెబ్‌సైట్: www.npti.in
  
  నాకు పక్షులంటే ఆసక్తి. ఆర్నిథాలజిస్ట్ కెరీర్‌ను ఎంపిక చేసుకుందామనుకుంటున్నాను.. వివరాలు తెలియజేయండి?
  - శ్రవణ్, నిజామాబాద్.
  ఆర్నిథాలజీ.. పక్షుల ప్రవర్తన, వర్గీకరణ, ఫిజియాలజీ, ఎకాలజీ వంటి అంశాలను వివరిస్తుంది. ఈ రంగంలోకి ప్రవేశించాలనుకుంటే బయాలజీ, ఎకాలజీ, ఎన్విరాన్‌మెంటల్ బయాలజీ, జువాలజీ వంటి కోర్సులు చేసుండాలి. అకడమిక్ అర్హతలతో పాటు పక్షులపై అమితమైన ప్రేమ, ఎక్కువ గంటల పాటు పనిచేయగల ఓర్పు, పరిశోధనలపై ఆసక్తి, ఆత్మ ప్రేరణ అవసరం.
  
  కోర్సులు:
  సలీం అలీ సెంటర్ ఫర్ ఆర్నిథాలజీ అండ్ నేచురల్ హిస్టరీ, తమిళనాడు.. ఆర్నిథాలజీలో పరిశోధనలు చేస్తోంది. పోస్ట్ గ్రాడ్యుయేట్, రీసెర్చ్ స్థాయిలో ఆర్నిథాలజీ, నేచురల్ హిస్టరీ కోర్సులను అందిస్తోంది.
  వెబ్‌సైట్: www.sacon.in
  
  కెరీర్: కోర్సులు పూర్తిచేసిన వారికి జంతు ప్రదర్శనశాలలు, శాంక్చురీలు, ప్రభుత్వ సంస్థలు, విద్యా సంస్థల్లో అవకాశాలు ఉంటాయి. వైల్డ్‌లైఫ్ బయాలజిస్టులు, ఎన్విరాన్‌మెంటల్ సైంటిస్ట్స్, ఎన్విరాన్‌మెంటల్ ఎడ్యుకేటర్స్, ఎకాలజిస్టులు వంటి హోదాల్లో పనిచేయాల్సి ఉంటుంది.
  
  
  పీజీ స్థాయిలో సోషియాలజీ కోర్సును ఆఫర్ చేస్తున్న సంస్థల వివరాలు తెలియజేయండి?
  - క్రాంతి, విజయవాడ
  
  వివిధ వృత్తుల్లో ప్రవేశించేందుకు లిబరల్ ఆర్ట్స్ కోర్సులు దారి చూపుతాయి. సోషియాలజీ అనేది లిబరల్ ఆర్ట్స్‌కు చెందిన ఒక సబ్జెక్టు. ఇది సామాజిక జీవితంలో మనుషుల ప్రవర్తనను వివరిస్తుంది. సమాజంలో ఇంటర్ పర్సనల్ రిలేషన్‌షిప్స్ నిర్మాణానికి, నిర్వహణకు ప్రాధాన్యమిస్తుంది.
  కోర్సుల వివరాలు:
  ఉస్మానియా యూనివర్సిటీ, హైదరాబాద్.. ఎంఏ-సోషియాలజీ కోర్సును అందిస్తోంది. అర్హత: బీఏ/బీఎస్సీ/బీకాంను 40 శాతం మార్కులతో పూర్తిచేయాలి. ఎంట్రన్స్ ద్వారా ప్రవేశాలు కల్పిస్తారు.
  వెబ్‌సైట్: www.osmania.ac.in
  ఆంధ్రా యూనివర్సిటీ, విశాఖపట్నం.. ఎంఏ సోషియాలజీని ఆఫర్ చేస్తోంది. అర్హత: బీఏ/బీకాం/బీఎస్సీ/బీఎస్సీ హోంసైన్స్/బీఎస్సీ అగ్రికల్చర్/ బీఎస్సీ నర్సింగ్/ బీబీఎం/ బీసీఏ లేదా బీఏఎల్.
  వెబ్‌సైట్: www.andhrauniversity.edu.in
  శ్రీ వేంకటేశ్వర యూనివర్సిటీ, తిరుపతి.. ఎంఏ సోషియాలజీని అందిస్తోంది. అర్హత: గ్రాడ్యుయేషన్. ఎంట్రన్స్ ద్వారా ప్రవేశాలు కల్పిస్తారు.
  వెబ్‌సైట్: www.svuniversity.ac.in
  కెరీర్: కోర్సులు పూర్తిచేసిన వారికి అడ్వర్టైజింగ్, మార్కెటింగ్, పబ్లిషింగ్, జర్నలిజం వంటి రంగాల్లో అవకాశాలుంటాయి. విద్యా సంస్థలు, పరిశోధన సంస్థలు, ప్రభుత్వ విభాగాల్లోనూ అవకాశాలను అందిపుచ్చుకోవచ్చు.
  
 టి. మురళీధరన్
  టి.ఎం.ఐ. నెట్‌వర్క్
  


  జాతీయం
  భారతీయ మహిళా బ్యాంక్ ప్రారంభం
 భారతీయ మహిళా బ్యాంకు తొలి శాఖను ప్రధానమంత్రి మన్మోహన్ సింగ్ నవంబర్ 19న నారీమన్ పాయింట్‌లో మాజీ ప్రధాని ఇందిరాగాంధీ జయంతి రోజున ప్రారంభించారు. మహిళ సాధికారికతలో ఈ బ్యాంకు ఏర్పాటు చిన్న అడుగు మాత్రమేనని, ఇది మహిళల అభివృద్ధికి ప్రభుత్వ నిబద్ధతను చూపుతుందని ప్రధానమంత్రి అన్నారు.
  
  క్యాటరింగ్, శిశు సంరక్షణ వంటి మహిళా ప్రాధాన్యం కలిగిన కార్యక్రమాలు చేపట్టేవారికి రుణాలు ఇవ్వనున్నట్లు మహిళా బ్యాంకు చైర్‌పర్సన్ ఉషా అనంత సుబ్రమణియన్ తెలిపారు. ఈ కార్యక్రమంలో వీడియో కాన్ఫరెన్‌‌స ద్వారా చెన్నై, బెంగళూరు, గువహటి, కోల్‌కతా, లక్నో, అహ్మదాబాద్  శాఖలను కూడా ప్రధాని ప్రారంభించారు. 2013-14 బడ్జెట్‌లో రూ.1000 కోట్ల మూలధనంతో పూర్తి మహిళా బ్యాంకును ప్రారంభిస్తామని ఆర్థిక మంత్రి చేసిన ప్రకటనలో భాగంగా ఈ బ్యాంకును ఏర్పాటు చేశారు.
  
  రోహిణి (ఆర్‌హెచ్) 200 రాకెట్ ప్రయోగం
  తిరువనంతపురంలోని తుంబా ఈక్వెటోరియల్ రాకెట్ లాంచింగ్ స్టేషన్ నుంచి నవంబర్ 21న రోహిణి (ఆర్‌హెచ్) 200 రాకెట్‌ను విజయవంతంగా ప్రయోగించారు. దీని బరువు 114 కిలోలు. ఇటువంటి రాకెట్లను ప్రత్యేకంగా మెటియోరాలజీ అధ్యయనానికి ఉపయోగిస్తారు. తుంబా రాకెట్ ప్రయోగ కేంద్రం స్వర్ణోత్సవాల సంద్భరంగా ఈ ప్రయోగం చేపట్టారు. 1963, నవంబర్ 21న అమెరికా నిర్మించిన ‘నైకి అపాచీ’ అనే చిన్న రాకెట్‌ను తుంబా నుంచి ప్రయోగించారు. భారత భూభాగం నుంచి రాకెట్ ప్రయోగానికి అనువైన ప్రాంతంగా విక్రమ్ సారాబాయ్, ఆయన శాస్త్రవేత్తల బృందం తుంబాను ఎంపిక చేసింది.
  
  న్యూఢిల్లీలో బ్రిక్స్ కాంపిటీషన్ కాన్ఫరెన్స్
  మూడో బ్రిక్స్ (బ్రెజిల్, రష్యా, భారత్, చైనా, దక్షిణాఫ్రికా) అంతర్జాతీయ కాంపిటీషన్ కాన్ఫరెన్స్ న్యూఢిల్లీలో నవంబర్ 21, 22 తేదీల్లో జరిగింది. బ్రిక్స్‌తోపాటు ఇతర దేశాల ప్రతినిధులు ఈ సమావేశంలో పాల్గొన్నారు. ప్రపంచ పరిస్థితుల నుంచి ఎదురవుతున్న ఉమ్మడి సవాళ్లను ఎదుర్కొనేందుకు మరింత ఆర్థిక, రాజకీయ సమన్వయం బ్రిక్స్ దేశాల మధ్య అవసరమని భారత ప్రధానమంత్రి మన్మోహన్ సింగ్ పేర్కొన్నారు. బ్రిక్స్ అభివృద్ధి బ్యాంక్, కంటెంజెన్సీ రిజర్వ్ అగ్రిమెంట్‌ల ఏర్పాటు ద్వారా నిర్మాణాత్మకమైన సహకారానికి బ్రిక్స్ దేశాలు పూనుకున్నాయని ప్రధాని తెలిపారు. ఈ సమావేశంలో పబ్లిక్ ప్రొక్యూర్‌మెంట్ సహా వివిధ అంశాలు, సవాళ్లపై చర్చలు జరిగాయి. 300 కోట్ల జనాభా గల బ్రిక్స్ దేశాల కూటమి మొత్తం జీడీపీ సుమారు రూ.14 లక్షల కోట్లుగా ఉంది.
  
  ధనుష్ క్షిపణి ప్రయోగం విజయవంతం
  సైనిక దళాలకు చెందిన వ్యూహాత్మక దళాల కమాండ్ (ఎస్‌ఎఫ్‌సీ) ధనుష్ క్షిపణిని నవంబర్ 23న ఒడిశా తీరంలో విజయవంతంగా పరీక్షించింది. ఇది నావికాదళం కోసం రూపొందించిన క్షిపణి. ఉపరితలం నుంచి ఉపరితలంపైకి ప్రయోగించే ధనుష్ అణ్వాయుధాలను మోసుకుపోగలదు. 500 కిలోల ఆయుధాలతో 350 కి.మీ దూరంలోని లక్ష్యాలను ఛేదించగలదు.
  
  చైనీస్ అకాడమీ ఆఫ్ సైన్స్‌కు సీఎన్‌ఆర్ రావు ఎన్నిక
  చైనాకు చెందిన ప్రతిష్టాత్మక చైనీస్ అకాడమీ ఆఫ్ సెన్సైస్ (సీఏఎస్)లో గౌరవ విదేశీ సభ్యుడిగా ఇటీవల భారతరత్న పురస్కారం పొందిన సీఎన్‌ఆర్ రావు ఎంపికయ్యారు. సీఏఎస్‌లో సభ్యత్వం పొందిన తొలి భారతీయుడు సీఎన్‌ఆర్ రావు. ఈ సంస్థలో ప్రపంచవ్యాప్తంగా ప్రఖ్యాత శాస్త్రవేత్తలు, నోబెల్ బహుమతి విజేతలు సభ్యులుగా ఉంటారు. ఇప్పటికే రావుకు లండన్‌లోని రాయల్ సొసైటీ, నేషనల్ అకాడమీ ఆఫ్ సైన్స్ (అమెరికా)లతో సహా ప్రపంచవ్యాప్తంగా అనేక అకాడమీల్లో సభ్యత్వం ఉంది.
  
  సంగీత నాటక అకాడమీ అవార్డులు
  ప్రముఖ కర్నాటక సంగీత విద్వాంసుడు డి.రాఘవాచారి, టి.శేషాచారి ఈ ఏడాది సంగీత నాటక అకాడమీ అవార్డులకు ఎంపికయ్యారు. హైదరాబాద్ బ్రదర్స్‌గా వీరు సుపరిచితులు. వీరు గత 45 ఏళ్లుగా కర్ణాటక సంగీతాన్ని ఆలపిస్తున్నారు. 2013 సంవత్సరానికి సంగీత నాటక అకాడమీ ఫెలోషిప్ (అకాడమీ రత్న), అకాడమీ అవార్డు (అకాడమీ పురస్కార్)లను నవంబర్ 25న ప్రకటించింది. ఇదే సంవత్సరానికి సంగీతం, నృత్యం, రంగ స్థలం, తోలు బొమ్మలాట విభాగాల్లో 38 మందిని అకాడమీ అవార్డు (పురస్కార్)కు సంగీత నాటక అకాడమీ ఎంపిక చేసింది.
  
  రంగ స్థల కళాకారులు కనక్ రేలె, ఆర్.సత్యనారాయణ, మహేశ్ ఎల్.కుంచార్‌లను అకాడమీ రత్న (ఫెలోషిప్)కు ఎంపిక చేశారు. ఫెలోషిప్ అనేది అత్యంత ప్రతిష్టాత్మకమైనదిగా, అరుదైన గౌరవంగా భావిస్తారు. ఇప్పటివరకు 40 మంది మాత్రమే ఫెలోషిప్‌కు ఎంపికయ్యారు. ఈ అవార్డు కింద తామ్ర పత్రం, అంగ వస్త్రంతోపాటు అకాడమీ ఫెలోషిప్‌నకు రూ.3,00,000, అకాడమీ అవార్డుకు రూ.లక్ష బహూకరిస్తారు.
  
  భారత్‌లో 50 శాతానికి పైగా అందుబాటులో లేని మరుగుదొడ్లు
  భారత్‌లో 50 శాతానికిపైగా ప్రజలు బహిరంగ ప్రదేశాల్లో మల విసర్జన చేస్తున్నట్లు ప్రపంచ బ్యాంకు తెలిపింది. నవంబర్ 16న ప్రపంచ మరుగుదొడ్ల దినోత్సవం సందర్భంగా విడుదల చేసిన నివేదిక ప్రకారం భారత్‌లో 60 కోట్ల మందికి పైగా మరుగుదొడ్లు అందుబాటులో లేవని పేర్కొంది. ప్రపంచవ్యాప్తంగా 250 కోట్ల మందికి మరుగుదొడ్లు అందుబాటులో లేవని నివేదిక తెలిపింది. 100 కోట్ల మంది బహిర్భూమిలోనే కాలకృత్యాలు తీర్చుకుంటారని చెప్పింది. 2017 నాటికి బహిర్భూమిలో మల విసర్జన లేకుండా చేసి మరుగుదొడ్ల సమస్యను భారత్ పరిష్కరిస్తుందని నిర్మల్ భారత్ అభియాన్ అనే ప్రభుత్వ కార్యక్రమం పేర్కొంది.
  
  అంజోలీ మీనన్‌కు దయావతి మోడీ అవార్డు
  ప్రముఖ కళాకారిణి అంజోలీ ఏలా మీనన్ (73)కు దయావతి మోడీ అవార్డు లభించింది. భారత కళలు, సంస్కృతికి ఆమె చేసిన సేవకు గాను ఈ అవార్డు దక్కింది. ఈ అవార్డును నవంబర్ 18న ఆమెకు ప్రదానం చేశారు. ప్రతి ఏటా దయావతి మోడీ ఫౌండేషన్ కళలు, సంస్కృతి, విద్యా రంగాల్లో కృషిచేసినవారికి ఈ అవార్డును అందిస్తోంది. ఈ అవార్డు కింద రూ.2.51 లక్షలు బహూకరిస్తారు.
  
  కోస్తాంధ్రలో హెలెన్ తుపాను విధ్వంసం
  హెలెన్ తుపాను ధాటికి కోస్తా జిల్లాల్లో భారీ నష్టం సంభవించింది. నవంబర్ 22న వచ్చిన వర్షాలు, గాలులకు తూర్పు గోదావరి, పశ్చిమ గోదావరి, కృష్ణ, విశాఖపట్నం జిల్లాలు బాగా దెబ్బతిన్నాయి. 11 మంది మరణించారు. 600 గ్రామాలపై ఈ తుపాను ప్రభావం చూపింది. 40,000ల మందిని సురక్షిత ప్రాంతాలకు తరలించారు. మూడు లక్షల ఎకరాల్లో వరి, 30 వేల ఎకరాల్లో కొబ్బరి, పది వేల ఎకరాల్లో అరటి పంట దెబ్బతింది.
  
  
  అంతర్జాతీయం
  మావెన్ ఉపగ్రహాన్ని ప్రయోగించిన నాసా
  అంగారక గ్రహంపై వాతావరణ పరిశోధన చేపట్టేందుకు అమెరికా అంతరిక్ష సంస్థ నాసా.. మార్స్ అట్మాస్పియర్ అండ్ ఓలటైల్ ఎవల్యూషన్ (మావెన్) అనే ఉపగ్రహాన్ని నవంబర్ 18న ప్రయోగించింది. అట్లాస్ - 5 రాకెట్ ద్వారా ఫ్లోరిడాలోని కేప్ కెనావెరల్ అంతరిక్ష కేంద్రం నుంచి ఈ ప్రయోగం చేపట్టింది. ఇది పది నెలలపాటు రోదసీలో ప్రయాణించి 2014, సెప్టెంబర్ 22న అంగారకుడి కక్ష్యలో చేరుతుంది. నాసా 2.5 మీటర్ల పొడవు, 2453 కిలోల బరువు గల మావెన్ కోసం 67.1 కోట్ల డాలర్ల వ్యయం చేసింది. 2030 నాటికి అంగారక గ్రహంపైకి మానవ సహిత యాత్ర చేపట్టేందుకు మావెన్ తోడ్పడుతుంది.
  
  నోబెల్ బహుమతి గ్రహీత ఫ్రెడెరిక్ సాంజెర్ మృతి
  రసాయన శాస్త్రవేత్త, రెండుసార్లు నోబెల్ బహుమతి గ్రహీత ఫ్రెడెరిక్ సాంజెర్ (95) లండన్‌లో నవంబర్ 19న మరణించారు. జీనోమిక్స్ పితామహుడిగా పిలిచే ఫ్రెడెరిక్ సాంజెర్‌కు రసాయన శాస్త్రంలో రెండుసార్లు నోబెల్ బహుమతి లభించింది. 1958లో ప్రొటీన్ నిర్మాణ క్రమం, 1980లో న్యూక్లియిక్ యాసిడ్‌లపై చేసిన పరిశోధనలకు నోబెల్ బహుమతి దక్కింది. రసాయన శాస్త్రంలో రెండుసార్లు నోబెల్ బహుమతి పొందిన ఒకే ఒక శాస్త్రవేత్త సాంజెర్.
  
  2013 వర్డ్ ఆఫ్ ది ఇయర్ ‘సెల్ ఫీ’
  2013 వర్డ్ ఆఫ్ ది ఇయర్‌గా ‘సెల్ ఫీ (్ఛజజ్ఛీ)’ పదాన్ని ఆక్స్‌ఫర్డ్ డిక్షనరీ నవంబర్ 19న ప్రకటించింది. సెల్‌ఫీకి ట్వెర్క్ (ఖీఠ్ఛీటజు) మంచి పోటీ ఇచ్చింది. గత 12 నెలల్లో సెల్‌ఫీ వాడకం 17000 శాతం పెరిగినట్లు ఆక్స్‌ఫర్డ్ డిక్షనరీ తెలిపింది. తనంత తానుగా తీసుకునే ఫొటోను సెల్‌ఫీగా నిర్వచించారు.
  
  ఇరాన్ అణు కార్యక్రమం నియంత్రణపై ఒప్పందం
  అణు కార్యక్రమం నియంత్రణకు ఇరాన్ అంగీకరిస్తూ అమెరికాతో సహా ఐదు అగ్ర దేశాలతో చారిత్రాత్మక ఒప్పందం చేసుకుంది. ఇందుకు సంబంధించి జెనీవాలో నవంబర్ 24న ఇరాన్.. అమెరికా, బ్రిటన్, రష్యా, చైనా, ఫ్రాన్స్+జర్మనీ (పీ5+1) దేశాల మధ్య ఒప్పందం కుదిరింది. ఇది ఆరు నెలలు అమల్లో ఉంటుంది. దీని ప్రకారం ఇరాన్ అణు కార్యక్రమ పరిశీలకులకు సహకరిస్తుంది. యురేనియాన్ని ఐదు శాతానికి మించి శుద్ధి చేయదు.
  
  ఇంతకుమించి శుద్ధి చేసిన యురేనియం నిల్వలను తగ్గిస్తుంది. 20 శాతం శుద్ధి చేసిన యురేనియం నిల్వలను నిర్వీర్యం చేస్తుంది. అరక్ అణు రియాక్టర్ ద్వారా ప్లుటోనియం ఉత్పత్తిని చేపట్టదు. ఇరాన్‌పై విధించిన ఆంక్షలు ఆరునెలలపాటు సడలిస్తారు. ఇరాన్ చమురు అమ్మకాల వల్ల వచ్చిన నాలుగు బిలియన్ల డాలర్ల ఆదాయాన్ని నిలిచిపోయిన అకౌంట్ల నుంచి పొందొచ్చు. బంగారం, పెట్రోకెమికల్స్, కారు, విమాన విడిభాగాల వాణిజ్యంపై ఉన్న నియంత్రణలను తొలగిస్తారు.
  
  కొలంబోలో కామన్‌వెల్త్ సదస్సు
  కామన్‌వెల్త్ దేశాధినేతల సదస్సు (చోగమ్) నవంబర్ 15 నుంచి 17 వరకు శ్రీలంక రాజధాని కొలంబోలో జరిగింది. న్యాయమైన వృద్ధి, సమ్మిళిత అభివృద్ధి అనే అంశం ఇతివృత్తంగా సదస్సును నిర్వహించారు. ఇందులో 50 దేశాలకు చెందిన ప్రతినిధులు పాల్గొనగా అందులో 27 దేశాల అధిపతులు ఉన్నారు. 2011 పెర్త్‌లో జరిగిన చివరి సమావేశం తర్వాత సాధించిన ప్రగతిని సదస్సులో సమీక్షించారు. కామన్‌వెల్త్ చార్టర్ ఆమోదం, కామన్‌వెల్త్ సెక్రటేరియట్ కోసం కొత్త వ్యూహాత్మక ప్రణాళికలపై ఒప్పందం వంటి అంశాలతోపాటు ఎమినెంట్ పర్సన్స్ గ్రూప్ చేసిన ప్రతిపాదనల అమలుపై సదస్సులో నేతలు హర్షం వ్యక్తం చేశారు.
  
  ప్రజాస్వామ్య ప్రాముఖ్యత, మానవ హక్కులు, అంతర్జాతీయ శాంతి భద్రతలు, సహనం, భావ ప్రకటన స్వేచ్ఛ, సమన్యాయపాలన, ఉత్తమ పాలన, సుస్థిర అభివృద్ధి, పర్యావరణ పరిరక్షణ, అందరికీ ఆరోగ్యం, విద్య, ఆహారం, వసతి అందుబాటు, లింగ సమాన్వతం, చిన్న, దుర్భల స్థితిలో ఉన్న దేశాల అవసరాలు, పౌర సమాజం పాత్ర వంటి చార్టర్‌లోని అంశాల ప్రాధాన్యతను వారు గుర్తించారు. కామన్‌వెల్త్ బిజినెస్ ఫోరం, యూత్ ఫోరం, పీపుల్స్ ఫోరం ఫలితాలను సదస్సు నాయకులు స్వాగతించారు. 2015 సదస్సు మాల్టా, 2017 సదస్సు వనౌతు, 2019 సదస్సు మలేసియా నిర్వహించేందుకు ముందుకు రావడాన్ని ఆమోదించారు.
  
  ఏంజెలా మెర్కల్‌కు ఇందిరాగాంధీ శాంతి బహుమతి
  జర్మనీ చాన్సలర్ ఏంజెలా మెర్కల్ 2013 సంవత్సరానికి ప్రతిష్టాత్మకమైన ఇందిరాగాంధీ శాంతి, నిరాయుధీకరణ, అభివృద్ధి బహుమతికి ఎంపికయ్యారు. ఐరోపాలో, ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఆర్థిక సంక్షోభం నెలకొన్నప్పటికీ జర్మనీని అభివృద్ధి వైపు నడిపించినందుకు మెర్కల్‌ను ఎంపిక చేసినట్లు ఇందిరాగాంధీ మెమోరియల్ ట్రస్ట్ నవంబర్ 19న ప్రకటించింది.
  
  ప్రధానమంత్రి మన్మోహన్ సింగ్ నేతృత్వంలోని అంతర్జాతీయ ఎంపిక కమిటీ మెర్కల్‌కు బహుమతి అందించాలని నిర్ణయించింది. 2012లో ఈ బహుమతిని లైబీరియా అధ్యక్షురాలు జాన్సన్ సర్లీఫ్‌కు బహూకరించారు. ఈ అవార్డును 1986లో ఏర్పాటు చేశారు. ఇందిరాగాంధీ జయంతి రోజైన నవంబర్ 19న దీన్ని ప్రకటిస్తారు. అవార్డు కింద రూ.25 లక్షల నగదు, ప్రశంస పత్రం అందిస్తారు.
  
 క్రీడలు
  బ్రెజిల్ గ్రాండ్ ప్రి విజేత వెటెల్
  రెడ్‌బుల్ డ్రైవర్ సెబాస్టియన్ వెటెల్ ఫార్ములావన్ బ్రెజిల్ గ్రాండ్ ప్రి టైటిల్‌ను గెలుచుకున్నాడు. బ్రెజిల్‌లో నవంబర్ 24న జరిగిన రేసులో వెటెల్ విజయం సాధించాడు. తద్వారా ఈ సీజన్‌లో వరుసగా తొమ్మిదో గెలుపు నమోదు చేశాడు. దీంతో 1952-53 సీజన్‌లో వరుసగా ఆల్బర్ట్ ఆస్కారి (ఇటలీ) నెలకొల్పిన తొమ్మిది విజయాల రికార్డును వెటెల్ సమం చేశాడు.
  
  స్కూల్ క్రికెట్‌లో పృధ్వీ పంకజ్ రికార్డు
  స్కూల్ క్రికెట్‌కు చెందిన హారిస్ షీల్డ్ టోర్నీలో పృధ్వీ పంకజ్ షా (14) 546 పరుగులు చేసి రికార్డు సృష్టించాడు. ముంబైలో నవంబర్ 20న సెయింట్‌ఫ్రాన్సిస్‌తో జరిగిన మ్యాచ్‌లో రిజ్వీస్ప్రింగ్ ఫీల్డ్ జట్టు తరపున పృధ్వీ బ్యాటింగ్ చేసి ఈ రికార్డు సాధించాడు. ఇప్పటివరకు స్కూల్ క్రికెట్‌లో 2010లో ముంబైలో ఆర్మాన్ చేసిన 498 పరుగులు అత్యధికం. మనదేశంలో 1933-34 సీజన్‌లో దాదాబాయ్ హలేవాలా కాలేజ్ క్రికెట్‌లో చేసిన 515 పరుగులు అన్ని రకాల క్రికెట్‌లో అత్యధిక వ్యక్తిగత స్కోర్‌గా ఉంది. ప్రపంచవ్యాప్తంగా వ్యక్తిగత స్కోర్ ఇంగ్లండ్ ఆటగాడు కొలిన్స్ పేరిట ఉంది. ఆయన 1899లో 628 పరుగులు చేశాడు. తర్వాత 1901లో సి.కె.ఈడీ పేరిట 566 పరుగుల రికార్డు ఉంది.
  
  ప్రపంచ చెస్ చాంపియన్‌షిప్ విజేత మాగ్నస్ కార్ల్‌సన్
  నార్వేకు చెందిన మాగ్నస్ కార్ల్‌సన్ (22) కొత్త ప్రపంచ చెస్ చాంపియన్‌గా అవతరించాడు. చెన్నైలో నవంబర్ 21న ముగిసిన పోటీలో భారత గ్రాండ్ మాస్టర్ విశ్వనాథన్ ఆనంద్ (43)ను ఓడించాడు. ఐదుసార్లు ప్రపంచ చాంపియన్‌గా నిలిచిన ఆనంద్ ఈసారి ఒక్క గేమ్‌లో కూడా గెలవలేదు. ఆన ంద్ తొలిసారి 2000లో ఈ టైటిల్ సాధించాడు. తర్వాత 2007, 2008, 2010, 2012ల్లో చాంపియన్‌గా నిలిచాడు. మొత్తం రూ.14 కోట్ల ప్రైజ్‌మనీలో కార్ల్‌సన్‌కు రూ.8.4 కోట్లు, ఆనంద్‌కు రూ.5.6 కోట్లు లభించాయి.
  
 ఆకేపాటి శ్రీనివాసులు రెడ్డి
  కరెంట్ అఫైర్స్ నిపుణులు


 విద్యార్థి జీవితంలో కీలకమైన ఇంటర్ పరీక్షలు మార్చి 12న ప్రారంభం కానున్నాయి. ఉన్నత కెరీర్‌కు అత్యున్నత సోపానాలుగా నిలిచే ఎంసెట్, జేఈఈ వంటి పోటీ పరీక్షల్లో ఇంటర్ మార్కులకు ప్రాధాన్యం ఉంది. దీంతో ఇంటర్మీడియెట్ పబ్లిక్ పరీక్షలు కీలకమయ్యాయి. వీటికి దాదాపు వంద రోజులు మాత్రమే గడువున్న నేపథ్యంలో ఎంపీసీలో గరిష్ట మార్కుల సాధనకు ప్రిపరేషన్ ప్లాన్..
  
   ఇంటర్ సెకండియర్
  వివిధ పోటీ పరీక్షల్లో ఇంటర్ మార్కులకు వెయిటేజీ ఉండటం, ఇంటర్ పరీక్షలకు పోటీ పరీక్షలకు మధ్య తక్కువ వ్యవధి ఉండటం వల్ల ప్రిపరేషన్‌కు కచ్చితమైన ప్రణాళికను అనుసరించాలి. పోటీ పరీక్షల్లో మంచి ర్యాంకును ఆశించే వారు ఫస్టియర్, సెకండియర్ మ్యాథ్‌‌స, ఫిజిక్స్, కెమిస్ట్రీల్లోని ఆబ్జెక్టివ్ ప్రశ్నలపై దృష్టి పెట్టాలి. ఇదే సమయంలో ఇంటర్ పబ్లిక్ పరీక్షల కోసం లఘు సమాధాన ప్రశ్నలను చదవాలి. ఇప్పుడు 80 శాతం సమయాన్ని ఎంట్రెన్స్‌ల కోసం, 20 శాతం సమయాన్ని ఇంటర్ పరీక్షలకు కేటాయించాలి.
  
  జనవరి 15 నుంచి ఫిబ్రవరి 15 వరకు ఇంటర్ ప్రాక్టికల్స్, లాంగ్వేజ్‌లు, మ్యాథమెటిక్స్, ఫిజిక్స్, కెమిస్ట్రీలకు 80 శాతం సమయాన్ని కేటాయించాలి. మిగిలిన సమయాన్ని ఆబ్జెక్టివ్ ప్రశ్నల ప్రిపరేషన్‌కు వెచ్చించాలి. ఫిబ్రవరి 15 నుంచి పూర్తి సమయాన్ని ఇంటర్ పరీక్షలకు ఉపయోగించుకోవాలి. ఈ సమయంలో అకాడమీ పుస్తకాల్లోని ముఖ్యమైన అంశాలను చదవాలి. మ్యాథమెటిక్స్‌లో అన్ని సమస్యల (దీర్ఘ, లఘు సమాధాన)ను సాధించాలి. అన్ని ఉదాహరణ సమస్యల్ని ప్రాక్టీస్ చేయాలి. ఫిజిక్స్, కెమిస్ట్రీల్లోని ప్రతి పాఠాన్నీ క్షుణ్నంగా చదివి, తర్వాత పాఠం చివర ఉన్న ప్రశ్నలన్నింటికీ సమాధానాలను ప్రాక్టీస్ చేయాలి.
  
  
  స్లో లెర్నర్స్- ప్రిపరేషన్:
  స్లో లెర్నర్స్ అయితే డిసెంబర్ 15 వరకు మాత్రమే ఇంటర్, పోటీ పరీక్షలకు చదవాలి. డిసెంబర్ 16 నుంచి మార్చి 25 వరకు పూర్తి సమయాన్ని ఇంటర్‌లో ఎక్కువ మార్కులు సాధించేందుకే వెచ్చించాలి. గత మూడేళ్ల ఐపీఈ ప్రశ్నపత్రాల్లోని అన్ని దీర్ఘ సమాధాన ప్రశ్నలు, సిలబస్‌లోని ముఖ్యమైన దీర్ఘ సమాధాన ప్రశ్నల సమాధానాలను చదవాలి. తర్వాత లఘు, అతి స్వల్ప సమాధాన ప్రశ్నలపై దృష్టిసారించాలి. కాలేజీలో ప్రతి వారాంతపు, ప్రి ఫైనల్ పరీక్షలను రాయాలి. ఒక పరీక్షలో చేసిన పొరపాట్లను సరిదిద్దుకొని, తర్వాతి పరీక్షల్లో ఎక్కువ స్కోర్ సాధించేందుకు కృషి చేయాలి.
  
  మ్యాథమెటిక్స్
  2-ఎ, 2-బి మ్యాథమెటిక్స్‌లో అధిక మార్కులు సాధించేందుకు తెలుగు అకాడమీ పుస్తకాలను బాగా చదవాలి. వాటిలో అతి స్వల్ప సమాధాన ప్రశ్నలపై ఎక్కువ దృష్టిసారించాలి. ఈ తరహా ప్రశ్నలు ఫార్ములాలు, కాన్సెప్టుల సమ్మేళనంగా ఉంటాయి. ప్రతి చాప్టర్ చివర వీటికి సంబంధించిన ఉదాహరణ సమస్యలు ఉంటాయి. వాటిని తప్పకుండా ప్రాక్టీస్ చేయాలి.
  గత మూడేళ్ల ప్రశ్నపత్రాలను పరిశీలించి ఏ అంశాలకు ప్రాధాన్యం ఉంది? సమస్యలను ఎలా అడుగుతున్నారో తెలుసుకోవాలి. ముఖ్యమైన ఫార్ములాలు, డెరివేషన్స్‌పై అవగాహన పెంపొందించుకోవాలి.
  అతి స్వల్ప సమాధాన ప్రశ్నల తర్వాత విద్యార్థులు దృష్టిసారించాల్సినవి వ్యాస రూప సమాధాన ప్రశ్నలు. వీటిని పేపర్ల వారీగా ప్రాధాన్యత క్రమంలో ప్రాక్టీస్ చేయాలి.
  ముఖ్యమైన చాప్టర్లు: 2-ఎలో ర్యాండమ్ వేరియబుల్స్; ద్విపద సిద్ధాంతం; మాత్రికలు, నిర్ధారకాలు; సంకీర్ణ సంఖ్యలు; సాంఖ్యక శాస్త్రం. 2-బిలో వృత్తాలు, పరావలయం, కలన గణితం.
  
  ప్రాక్టీస్.. ప్రాక్టీస్:
  మ్యాథమెటిక్స్‌లో ఎక్కువ మార్కులు సాధించేందుకు ఉత్తమ మార్గం.. ప్రాక్టీస్. సెకండియర్ సిలబస్‌లోని ఇంటెగ్రల్ కాలిక్యులేషన్స్, వర్గ సమీకరణాలు, ద్విపద సిద్ధాంతం, సంభావ్యత, పరావలయం అంశాలు కష్టమైనవిగా భావిస్తారు. ఆయా అంశాల సిలబస్ పరిధి వల్ల భయపడుతుంటారు. ప్రాథమిక అంశాలపై పట్టు సాధించి, ప్రాక్టీస్‌కు ప్రాధాన్యమిస్తే ఎలాంటి కష్టమైన సమస్యను అయినా తేలిగ్గా సాధించవచ్చు.
  
  2-ఎ (వెయిటేజీ)/అంచనా:
  సంకీర్ణ సంఖ్యలు- 8 మార్కులు; డిమూవర్స్ సిద్ధాంతం- 9 మార్కులు; వర్గ సమీకరణాలు- 6 మార్కులు; థియరీ ఆఫ్ ఈక్వేషన్స్- 9 మార్కులు; ప్రస్తారాలు, సంయోగాలు- 12 మార్కులు; ద్విపద సిద్ధాంతం- 16 మార్కులు; పాక్షిక భిన్నాలు- 4 మార్కులు; సాంఖ్యక శాస్త్రం- 9 మార్కులు; సంభావ్యత- 15 మార్కులు; ర్యాండమ్ వేరియబుల్స్- 9 మార్కులు.
  
  2-బి (వెయిటేజీ):
  వృత్తాలు- 22 మార్కులు; వృత్తాల వ్యవస్థ- 6 మార్కులు; పరావలయం- 8 మార్కులు; దీర్ఘవృత్తం- 8 మార్కులు; అతి పరావలయం- 6 మార్కులు; సమాకలనులు- 18 మార్కులు; నిశ్చిత సమాకలనులు- 15 మార్కులు; అవకలన సమీకరణాలు- 10 మార్కులు.
  
  గత మూడేళ్ల ప్రశ్నపత్రాలను పరిశీలించి ఏ అంశాలకు ప్రాధాన్యం ఉంది? సమస్యలను ఎలా అడుగుతున్నారో తెలుసుకోవాలి. ముఖ్యమైన ఫార్ములాలు, డెరివేషన్స్‌పై అవగాహన పెంపొందించుకోవాలి.
  
  
  ఫిజిక్స్
  ఫస్టియర్‌తో పోల్చితే సెకండియర్ ఫిజిక్స్ కొంత కష్టమని విద్యార్థులు భావిస్తారు. అయితే ప్రణాళిక ప్రకారం చదివితే సెకండియర్ ఫిజిక్స్‌లోనూ అధిక మార్కులు తెచ్చుకోవచ్చు.
  
  పాఠ్యాంశాలు- వెయిటేజీ/అంచనా:
  వేవ్స్- 6 మార్కులు; రే ఆప్టిక్స్, ఆప్టికల్ ఇన్‌స్ట్రుమెంట్స్- 8 మార్కులు; వేవ్ ఆప్టిక్స్- 4 మార్కులు, విద్యుత్ క్షేత్రం- 4 మార్కులు; పొటన్షియల్, కెపాసిటర్ 4 మార్కులు; కరెంట్ ఎలక్ట్రిసిటీ- 10 మార్కులు; మూవింగ్ ఛార్జెస్ అండ్ మాగ్నటిజం- 14 మార్కులు; అయస్కాంతత్వం- 2 మార్కులు; విద్యుదయస్కాంత ప్రేరణ- 2 మార్కులు; ఏసీ విద్యుత్- 2 మార్కులు; పరమాణువు- 8 మార్కులు; కేంద్రకం- 6 మార్కులు; సెమీ కండక్టర్ పరికరాలు- 6 మార్కులు; కమ్యూనికేషన్ సిస్టమ్స్- 2 మార్కులు.
  దీర్ఘ సమాధాన ప్రశ్నలకు ముఖ్యమైన అంశాలు: వేవ్ మోషన్; కేంద్రకం; సెమీ కండక్టర్ పరికరాలు; మూవింగ్ ఛార్జెస్- మాగ్నటిజం; విద్యుదయస్కాంత ప్రేరణ.
  స్వల్ప సమాధాన ప్రశ్నలకు ముఖ్యమైనవి: సెమీ కండక్టర్ పరికరాలు; కరెంట్ ఎలక్ట్రిసిటీ; అయస్కాంతత్వం; ఎలక్ట్రిక్ పొటన్షియల్, రే ఆప్టిక్స్; డ్యూయల్ నేచర్ ఆఫ్ రేడియేషన్ అండ్ మ్యాటర్.
  స్లో లెర్నర్స్ ఇప్పటి నుంచి డిసెంబర్ చివరి వరకు అన్ని వ్యాసరూప ప్రశ్నలతో పాటు కొన్ని స్వల్ప సమాధాన, అతి స్వల్ప సమాధాన ప్రశ్నలపై దృష్టిసారించాలి. జనవరి మొత్తం సమయాన్ని 4 మార్కులు, రెండు మార్కుల ప్రశ్నల ప్రిపరేషన్‌కు కేటాయించాలి.వేవ్ మోషన్, కేంద్రకం, సెమీ కండక్టర్ పరికరాలు, అయస్కాంతత్వం, విద్యు దయస్కాంత ప్రేరణ చాప్టర్లపై మాత్రమే ఎక్కువగా దృష్టి సారించాలి. ఫిబ్రవరి మొత్తాన్ని డిసెంబర్, జనవరిలో చదివిన అంశాల రివిజన్‌కు ఉపయోగించుకోవాలి.
  
  వేవ్ మోషన్; కేంద్రకం;
  సెమీ కండక్టర్ పరికరాలు; మూవింగ్ ఛార్జెస్- మాగ్నటిజం; విద్యుదయస్కాంత ప్రేరణ అంశాలు దీర్ఘ సమాధాన
  ప్రశ్నలకు ముఖ్యమైనవి.
  
  
  కెమిస్ట్రీ
  మారిన సిలబస్‌లో పాఠ్యాంశాలు పరిమాణంలో పెద్దవిగా, కొంత క్లిష్టంగా ఉన్నాయి. కెమిస్ట్రీలో 60కి 60 మార్కులు తెచ్చుకోవాలంటే మొదట తెలుగు అకాడమీ పుస్తకాన్ని క్షుణ్నంగా చదవాలి. ముఖ్యమైన పాయింట్లను అండర్‌లైన్ చేసుకోవాలి. చాప్లర్ల చివర ఇచ్చిన ఉదాహరణలు, ప్రశ్నలను బాగా చదవాలి. ఇప్పటి నుంచి దీర్ఘ సమాధాన ప్రశ్నలు, నాలుగు మార్కుల ప్రశ్నలపై ఎక్కువగా దృష్టిసారించాలి. ముఖ్యంగా విద్యుత్ రసాయనిక శాస్త్రం; కెమికల్ కెనైటిక్స్; పి-బ్లాక్ ఎలిమెంట్స్; ఇ, ఏ, ై కలిగిన ఆర్గానిక్ పదార్థాల చాప్టర్లలోని దీర్ఘ సమాధాన ప్రశ్నలు చదవాలి. ఆర్గానిక్ ప్రశ్నలన్నింటికీ సమాధానాలను తప్పనిసరిగా పేపర్‌పై రాస్తూ ప్రాక్టీస్ చేయాలి. జనవరిలో ముఖ్యమైన లఘు సమాధాన, నాలుగు మార్కుల ప్రశ్నలపై శ్రద్ధచూపాలి. ఫిబ్రవరి, మార్చిలో అప్పటి వరకు చదివిన అంశాలను రివిజన్ చేయాలి.
  
  పాఠ్యాంశాలు- వెయిటేజీ/అంచనా:
  సాలిడ్ స్టేట్- 4 మార్కులు; ద్రావణాలు-6 మార్కులు; విద్యుత్ రసాయన శాస్త్రం- 10 మార్కులు; సర్ఫేస్ కెమిస్ట్రీ- 4 మార్కులు; లోహ శాస్త్రం- 6 మార్కులు; పి బ్లాక్ మూలకాలు-12 మార్కులు; డి,ఎఫ్ బ్లాక్ మూలకాలు- 6 మార్కులు; పాలిమర్స్- 4 మార్కులు; బయో మాలిక్యూల్స్-4 మార్కులు; నిత్య జీవితంలో కెమిస్ట్రీ-4 మా ర్కులు; ఏౌ్చ్చజ్చ్ఛుట, ఏౌ్చ్చట్ఛ్ఛట 4 మార్కులు; ఇ, ఏ, ై కలిగిన ఆర్గానిక్ పదార్థాలు- 8 మార్కులు; నైట్రోజన్ కలిగిన ఆర్గానిక్ పదార్థాలు- 4 మార్కులు.
  
  విద్యుత్ రసాయనిక శాస్త్రం;
  కెమికల్ కెనైటిక్స్; పి-బ్లాక్  ఎలిమెంట్స్; C, H, Oకలిగిన ఆర్గానిక్ పదార్థాల చాప్టర్లలోని  దీర్ఘ సమాధాన ప్రశ్నలు చదవాలి.
  ఆర్గానిక్ ప్రశ్నలన్నింటికీ సమాధానాలను తప్పనిసరిగా  పేపర్‌పై రాస్తూ ప్రాక్టీస్ చేయాలి.
  
  
  జూనియర్ ఇంటర్
  
  ఇంజనీరింగ్ ప్రవేశ పరీక్షల్లో ఇంటర్ మార్కులకు వెయిటేజ్ ఉందన్న విషయాన్ని గుర్తించి, ఫస్టియర్‌లో కూడా ఎక్కువ మార్కులు సాధించేందుకు కృషి చేయాలి. ఫస్టియర్‌లో ప్రాక్టికల్స్, రికార్డుల పని ఉండదు కాబట్టి, ఆ సమయాన్ని సద్వినియోగం చేసుకోవాలి. ఇప్పటి నుంచే మ్యాథమెటిక్స్, ఫిజిక్స్, కెమిస్ట్రీల్లోని ముఖ్యమైన దీర్ఘ, లఘు సమాధాన ప్రశ్నలన్నింటినీ ప్రాక్టీస్ చేయాలి. ప్రతి వారం ఐపీఈ నమూనా పరీక్షలు రాసి, తప్పులను సరిదిద్దుకోవాలి.
  
  మ్యాథమెటిక్స్
  మూడు సబ్జెక్టుల్లో మ్యాథమెటిక్స్ ముఖ్యమైంది. మార్కుల పరంగా కూడా కీలకమైంది.  1-ఎ (వెయిటేజ్): మాత్రికలు - 22 మార్కులు, మ్యాథమెటికల్ ఇండక్షన్ - 7 మార్కులు, వెక్టార్ ఆల్జీబ్రా - 20 మార్కులు, ఫంక్షన్‌‌స - 9 మార్కులు.
  1-బి (వెయిటేజ్): బిందుపథం- 4 మార్కులు; అక్షీయ పరివర్తనం- 4 మార్కులు; సరళరేఖలు- 15 మార్కులు; సరళరేఖా యుగ్మాలు-14 మార్కులు; 3డి జ్యామితి-11 మార్కు లు; అవధులు, అవిచ్ఛిన్నత- 8 మార్కులు; అవకలనాలు- 15 మార్కులు; అప్లికేషన్స్ ఆఫ్ డెరివేటివ్స్ - 26 మార్కులు.
  
  కెమిస్ట్రీ
  కెమిస్ట్రీలో దీర్ఘ సమాధాన ప్రశ్నలు ప్రధానంగా రసాయన బంధం, పరమాణు నిర్మాణం, ఆవర్తన పట్టిక, కర్బన రసాయన శాస్త్రం నుంచి వస్తాయి.కాబట్టి వీటికి అధిక సమయం కేటాయించాలి. కెమిస్ట్రీలో ఎక్కువగా అతిస్వల్ప సమాధాన ప్రశ్నలుంటాయి. కాబట్టి తెలుగు అకాడమీ పుస్తకంలో రోజుకో చాప్టర్ చదువుతూ ముఖ్యమైన పాయింట్లను అండర్‌లైన్ చేస్తూ నోట్స్ తయారు చేసుకోవాలి. పాఠం చివర ఉన్న అన్ని ప్రశ్నలకు సమాధానాలు రాసుకోవాలి.
  కర్బన రసాయన శాస్త్రం, బోర్న్ హేబర్ వలయం, హైడ్రోజన్ స్పెక్ట్రం, అయనైజేషన్ పొటెన్షియల్, పీరియాడిక్ ప్రాపర్టీస్ నుంచి దీర్ఘ సమాధాన ప్రశ్నలు వస్తాయి. కర్బన రసాయన శాస్త్రంలో నేమ్డ్ రియాక్షన్స్, ప్రాపర్టీస్ అంశాలను బాగా చదవాలి.
  జనరల్ కెమిస్ట్రీలోని Stoichiometry, ఫిజికల్ కెమిస్ట్రీలోని Stoichiometry, కెమికల్ కైనటిక్స్, ఎనర్జిటిక్స్‌లోని కాన్సెప్టులను నేర్చుకొని, సమస్యలన్నింటినీ సాధన చేయాలి.
  Stoichiometry, అటామిక్ స్ట్రక్చర్‌ల నుంచి ఎక్కువ ప్రశ్నలు వస్తాయి. వీటిని ఎట్టి పరిస్థితుల్లోనూ నిర్లక్ష్యం చేయకూడదు. వీటిల్లో ఉండే సమస్యలను సాధన చేయడంతోపాటు సినాప్సిస్‌ను రూపొందించుకుని చదవాలి.
  
  ఫిజిక్స్
  జూనియర్ ఇంటర్ విద్యార్థులు ఎక్కువగా భయపడే సబ్జెక్టు ఫిజిక్స్. అందువల్ల దీనిపై తొలుత ఇష్టం పెంచుకొని, శ్రద్ధ తో చదవడం అలవరచుకోవాలి. అన్ని చాప్టర్లలోని కాన్సెప్టులను ఒంటబట్టించుకొని, సమస్యలను ప్రాక్టీస్ చేయాలి.
  
  ముఖ్యమైన చాప్టర్లు:
  సింపుల్ హార్మోనిక్ మోషన్; రొటేటరీ మోషన్; కైనమాటిక్స్; వెక్టార్స్; కైనటిక్ గ్యాస్ థియరీ; గ్యాస్, లిక్విడ్, సాలిడ్ వ్యాపనాలు. వెక్టార్స్‌లోని భౌతిక సిద్ధాంతాలను ఔపోసన పట్టడం ద్వారా ఆ చాప్టర్‌పై పట్టు సాధించవచ్చు. రొటేటరీ మోషన్, యాంగులర్ మూవ్‌మెంట్, పొజిషన్ వెక్టార్, యూనివర్సల్ గ్రావిటేషనల్ లా, ఆర్బిటాల్ వెలాసిటీ, ఎస్కేప్ వెలాసిటీ అతి ముఖ్యమైనవి.
  సింపుల్ హార్మోనిక్ మోషన్‌లో టైం ఫేజ్, సమస్యల సాధనలో దాని ప్రాధాన్యతపై అవగాహన పెంపొందించుకోవాలి.
  సర్ఫేస్ టెన్షన్‌లో నిత్య జీవితంలో దాని ఉపయోగాలు, యాంగిల్ ఆఫ్ కాంటాక్ట్, కేపిలారిటీ- దాని ఉపయోగాలను చదవాలి.
  థర్మో డైనమిక్స్‌లో జౌల్స్ లా, హీట్ కాలిక్యులేషన్స్, ప్రిన్సిపల్ ఆఫ్ కెలోరిమీటర్, అడియాబాటిక్, ఐసోథర్మల్ ఛేంజెస్ మొదలైన వాటిని బాగా చదవాలి.
  
 ఎం.ఎన్.రావు,
  శ్రీ చైతన్య విద్యా సంస్థలు.


 పదో తరగతి జనరల్ సైన్స్‌లో రెండో పేపర్ జీవ శాస్త్రం. పబ్లిక్ పరీక్షల్లో ఈ పేపర్‌కు 50 మార్కులు ఉంటాయి. ఒక పద్ధతి ప్రకారం సిద్ధమైతే 50కి 50 మార్కులు సాధించొచ్చు. ఇందులో పొందే మార్కులతోనే సైన్‌‌స సబ్జెక్టులో సులువుగా ఉత్తీర్ణులు కావచ్చు. ఈ నేపథ్యంలో జీవశాస్త్రంలో అత్యధిక మార్కుల సాధనకు సబ్జెక్ట్ నిపుణులు అందిస్తున్న టిప్స్..
  
 పదో తరగతి పబ్లిక్ పరీక్షలకు మరో నాలుగు నెలల వ్యవధి మాత్రమే ఉంది. అందుబాటులో ఉన్న ఈ సమయంలో సిలబస్ మొత్తాన్ని ప్రణాళికాబద్ధంగా విభజించుకుని క్రమ పద్ధతిలో అధ్యయనం చేస్తే బయాలజీలో మంచి మార్కులు పొందొచ్చు.
  జీవశాస్త్రంలో మొత్తం ఆరు అధ్యాయాలు ఉన్నాయి. అవి..
  జీవన విధానాలు
  నియంత్రణ, సమన్వయం
  ప్రత్యుత్పత్తి
  హెచ్‌ఐవీ-ఎయిడ్స్
  పోషణ
  పర్యావరణ విద్య
  
  ముఖ్యమైన ప్రశ్నలు
  చాప్టర్-1 (జీవన విధానాలు):
  దీని నుంచి పబ్లిక్ పరీక్షల్లో 23 మార్కులకు ప్రశ్నలు అడుగుతారు. ఈ చాప్టర్ నుంచి కచ్చితంగా రెండు, నాలుగు మార్కుల ప్రశ్నలు వస్తాయి. ముఖ్యంగా ఈ చాప్టర్‌లోని నాలుగు ప్రయోగాలలో ఏదో ఒకదాన్ని ప్రతి ఏటా ఇస్తున్నారు. అదేవిధంగా భేదాలకు సంబంధించిన ప్రశ్నలు కూడా తప్పనిసరిగా వస్తాయి. ఐదు మార్కులకు అడిగే పటం కూడా ఈ చాప్టర్ నుంచి ఇస్తారు.
  జీవన విధానాలు - ముఖ్యమైన ప్రశ్నలు:
  కిరణజన్య సంయోగక్రియకు కార్బన్ డై ఆక్సైడ్ అవసరమని నిరూపించండి?
  కిరణజన్య సంయోగక్రియలో ఆమ్లజని విడుదలవుతుందని నిరూపించండి?
  కిరణజన్య సంయోగక్రియకు కాంతి లేదా వెలుతురు అవసరమని ఎలా నిరూపిస్తావు?
  శ్వాసక్రియలో వేడిమి విడుదలవుతుందని నిరూపించండి?
  కిరణజన్య సంయోగక్రియ, శ్వాసక్రియల మధ్య భేదాలు?
  కుడి, ఎడమ కర్ణికల మధ్య భేదాలు రాయండి?
  కుడి, ఎడమ జఠరికల మధ్య భేదాలను తెలపండి?
  అధిక రక్తపీడనానికి కారణాలు తెలిపి, తీసుకోవాల్సిన జాగ్రత్తలేమిటి?
  ఎర్ర రక్త కణాలు - తెల్ల రక్త కణాల మధ్య భేదాలు రాయండి?
  మానవుడిలో వివిధ రక్తవర్గాలు - రకాలు?
  
  చాప్టర్-2 (నియంత్రణ - సమన్వయం):
  నియంత్రణ - సమన్వయం నుంచి 14.5 మార్కులకు ప్రశ్నలడుగుతారు. దీనిలో మొక్కలలో నియంత్రణ సమన్వయం నుంచి ఒక నాలుగు మార్కుల ప్రశ్న, జంతువులలో నియంత్రణ సమన్వయం నుంచి ఒక నాలుగు మార్కుల ప్రశ్న ఇస్తారు.
  ఈ చాప్టర్‌లో ముఖ్యమైన ప్రశ్నలు:
  మొక్కలలో సైటోకైనిన్‌ల ప్రభావం ఏమిటి?
  ఆక్సిన్‌లు మొక్కల పెరుగుదలను ఎలా ప్రభావితం చేస్తాయి?
  మొక్కల పెరుగుదల, అభివృద్ధిలో జిబ్బరెల్లిన్‌ల పాత్ర ఏమిటి?
  పీయూష గ్రంథి ప్రాముఖ్యం, ఈ గ్రంథి విడుదల చేసే హార్మోన్‌లు, వాటి చర్యలను పేర్కొనండి?
  అధివృక్క గ్రంథులను వివరించండి?
  మస్తిష్క నిర్మాణాన్ని రాయండి?
  నాడీకణ నిర్మాణాన్ని తెలపండి?
  
  చాప్టర్-3 (ప్రత్యుత్పత్తి):
  జీవశాస్త్రంలో మరో ముఖ్యమైన అధ్యాయం ప్రత్యుత్పత్తి. దీనిపై 18 మార్కులకు ప్రశ్నలు వస్తాయి. కచ్చితంగా 5 మార్కుల ప్రశ్న (పటం) ఈ చాప్టర్ నుంచి ఇస్తున్నారు.
  ప్రత్యుత్పత్తిలో ముఖ్యమైన 4 మార్కుల ప్రశ్నలు:
  లైంగిక, అలైంగిక ప్రత్యుత్పత్తి మధ్య భేదాలను రాయండి?
  పుష్పంలోని ప్రధాన భాగాలను వివరించండి?
  మొక్కల కణజాల వర్ధనం ద్వారా కలిగే ప్రయోజనాలేమిటి?
  శాఖీయోత్పత్తి అంటే ఏమిటి? దీనివల్ల కలిగే ప్రయోజనాలను తెలపండి?
  అంటుకట్టడం వల్ల కలిగే ఉపయోగాలను రాయండి?
  శుక్రకణానికి, అండానికి మధ్య ఉన్న భేదాలు?
  మానవులలో రుతుచక్రాన్ని వర్ణించండి?
  
  చాప్టర్-4 (హెచ్‌ఐవీ-ఎయిడ్‌‌స):
  ఎయిడ్స్ నుంచి కచ్చితంగా ఒక నాలుగు మార్కుల ప్రశ్న అడుగుతారు. ఈ చాప్టర్‌లో ప్రశ్నలు కూడా చాలా తక్కువ సంఖ్యలో ఉంటాయి. కాబట్టి అధ్యయనం చేయడం చాలా సులువు.
  హెచ్‌ఐవీ-ఎయిడ్స్‌లో ముఖ్య ప్రశ్నలు:
  హెచ్‌ఐవీ- ఎయిడ్‌‌సలో దశలను వివరించండి?
  హెచ్‌ఐవీ - ఎయిడ్‌‌స వంటి సమస్యాత్మక పరిస్థితులను ఎదుర్కోవడానికి కావాల్సిన జీవన నైపుణ్యాలు ఏమిటి?
  హెచ్‌ఐవీ ఏయే మార్గాల్లో వ్యాప్తి చెందుతుంది?
  హెచ్‌ఐవీ నివారణకు తీసుకోవాల్సిన జాగ్రత్తలు ఏమిటి?
  హెచ్‌ఐవీ-ఎయిడ్స్ మధ్య భేదాలు రాయండి?
  
  చాప్టర్-5 (పోషణ):
  ఈ చాప్టర్ నుంచి 14.5 మార్కులకు ప్రశ్నలు అడుగుతారు.
  ఈ చాప్టర్‌లో ముఖ్యమైన నాలుగు మార్కుల ప్రశ్నలు:
  కాల్షియం గురించి రాయండి?
  పిల్లల మీద క్యాషియోర్కర్ వ్యాధి ప్రభావం ఎలా ఉంటుంది?
  విటమిన్ ‘ఎ’ లోపం వల్ల కలిగే వ్యాధులేవి?
  ఎముకల విరుపు లక్షణాలను వివరించండి?
  ఎముకల విరుపునకు నీవు చేసే ప్రథమ చికిత్స ఏమిటి?
  మలేరియా పరాన్నజీవి దోమ శరీరంలో ఏయే మార్పులు చెందుతుంది?
  ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం - విధులను తెలపండి?
  
  చాప్టర్-6 (పర్యావరణ విద్య):
  దీని నుంచి మొత్తం ఐదు మార్కులకు ప్రశ్నలు అడుగుతారు. అవి.. ఒక మార్కు ప్రశ్న, రెండు మార్కుల ప్రశ్న, నాలుగు బిట్లు.
  
  పటాలు - ప్రయోగాలు
  5 మార్కుల ప్రశ్న (పటం) ఒకటి మొక్కల నుంచి, ఒకటి జంతువుల నుంచి ఇస్తారు.
  మొక్కల్లో ముఖ్య పటాలు:
  ఆకు అడ్డుకోత - భాగాలు
  మైటోకాండ్రియా నిర్మాణం - భాగాలు
  ఉమ్మెత్త పువ్వు - నిలువుకోత, భాగాలు
  అండం నిర్మాణం - భాగాలు
  మొక్కలలో ఫలదీకరణాన్ని చూపే పటం, భాగాలు
  
  మానవులు/జంతువులు:
  మానవుడి ఊపిరితిత్తుల నిర్మాణం- భాగాలు
  మానవుని హృదయం అంతర్నిర్మాణం-కవాటాల స్థానం
  కప్ప-పురుష ప్రత్యుత్పత్తి వ్యవస్థ పటం - భాగాలు
  కప్ప- స్త్రీ ప్రత్యుత్పత్తి వ్యవస్థ పటం - భాగాలు
  
  ప్రిపరేషన్ ఇలా..
  ఇప్పటికే సిలబస్ దాదాపు పూర్తైఉంటుంది. రాబోయే నాలుగు నెలల్లో ఈ కింది విధంగా సిద్ధమవ్వాలి.
  డిసెంబర్‌లో యూనిట్-1 జీవన విధానాలు, యూనిట్-4 హెచ్‌ఐవీ- ఎయిడ్స్
  జనవరిలో యూనిట్-2 నియంత్రణ, సమన్వయం, యూనిట్-5 పోషణ
  ఫిబ్రవరిలో యూనిట్-3 ప్రత్యుత్పత్తి, యూనిట్-6 పర్యావరణ విద్యలను పూర్తి స్థాయిలో చదవాలి.
  మార్చి మొదటి మూడు వారాల్లో సిలబస్ మొత్తం పునశ్చరణ (రివిజన్) చేయాలి.
  ముందు జీవ శాస్త్రం పాఠ్యపుస్తకంలోని ప్రతి పాఠం చివర ఉన్న ఒక మార్కు, రెండు మార్కులు, నాలుగు మార్కుల ప్రశ్నలను బాగా చదవాలి. ఐదు మార్కులకు ఇచ్చే పటాలను కూడా వీలైనన్నిసార్లు ప్రాక్టీస్ చేయాలి.
  ఖాళీలు, బహుళైచ్ఛిక సమాధాన ప్రశ్నలు, జతపరచండి రూపంలో ఇచ్చిన బిట్స్‌ను కూడా చదవాలి.
  భేదాలుగా ఇచ్చే ప్రశ్నలన్నింటిని ఒకచోట పట్టిక రూపంలో రాసుకొని అధ్యయనం చేయాలి. ఉదాహరణకు విటమిన్లు -ఏయే పదార్థాలలో లభిస్తాయి?-లోపిస్తే వచ్చే వ్యాధులేమిటి? వంటి వాటిని టేబుల్‌గా రూపొందించుకుని చదవాలి. జీవ శాస్త్రవేత్తలు-దేశం-పరిశోధనలు- బహుమతులు వంటి ప్రశ్నలకు కూడా ఇలాగే సిద్ధమవ్వాలి.
  పబ్లిక్ పరీక్షల దృష్ట్యా ఎక్కువ వెయిటేజ్ ఉన్న చాప్టర్ జీవన విధానాలు. కాబట్టి పాఠ్యపుస్తకంలో ప్రతి సబ్‌టాపిక్‌ను అధ్యయనం చేయాలి. పాఠం చివర ఉన్న ముఖ్యమైన పాయింట్లను చదవడంతోపాటు సారాంశాన్ని ఒక పుస్తకంలో రాసుకోవాలి. ముఖ్యంగా ప్రయోగాలు అటు నాలుగు మార్కులకు, ఇటు ఐదు మార్కులకు అడగడానికి అవకాశమున్న ప్రశ్నలు. కాబట్టి ప్రయోగాలను బాగా చదివి, పటాలను జాగ్రత్తగా ప్రాక్టీస్ చేయాలి.
  గత ప్రశ్నపత్రాల ఆధారంగా ప్రతి చాప్టర్‌లో ముఖ్యమైన ప్రశ్నలేవో గుర్తించాలి. అందులోనూ 1 మార్కు, 2 మార్కులు, 4 మార్కులు, 5 మార్కులు ఇలా విభజించుకుని ముఖ్యమైన ప్రశ్నలేవో గమనించాలి. ఇలా కనీసం ఐదేళ్ల పాత ప్రశ్నపత్రాలను పరిశీలించాలి. తర్వాత ముఖ్యమైన ప్రశ్నలను బాగా చదవాలి. నిర్దేశించుకున్న టైమ్‌లోగా వాటికి సమాధానాలు రాయడం ప్రాక్టీస్ చేయాలి.
  పటాలు ప్రాక్టీస్ చేసేటప్పుడు ఈ కింది పద్ధతులు అవలంబించి సాధన చేయాలి.
  మొదటిస్టెప్‌లో పటాన్ని 15 లేదా 20 నిమిషాలు క్షుణ్నంగా పరిశీలించాలి.
  రెండో స్టెప్‌లో పటాన్ని చూసి వేయాలి.
  మూడో స్టెప్‌లో పటాన్ని చూడకుండా వేయాలి.
  నాలుగో స్టెప్‌లో చూసివేసిన పటాన్ని, చూడకుండా వేసిన పటాన్ని సరిపోల్చుకొని తప్పులేమన్నా ఉంటే గుర్తించాలి.
  ఐదో స్టెప్‌లో మళ్లీ చూడకుండా వేయాలి.
  ఈ విధంగా ప్రాక్టీస్ చేసినట్లయితే పటం ఎప్పటికీ గుర్తుండిపోతుంది.
  
  
  ప్రజంటేషన్ స్కిల్స్
  ఒక మార్కు ప్రశ్నలకు సమాధానాలు రాసేటప్పుడు జవాబులు సూటిగా, స్పష్టంగా అవసరమైన సమాచారం మాత్రమే రాయాలి.
  ఉదా: శ్వాసక్రియాధారాలు అంటే ఏమిటి? రెండు ఉదాహరణలివ్వండి?
  సమాధానం:
  శరీర శ్వాసక్రియలో ఆక్సీకరణ చెంది శక్తి విడుదల చేసే పదార్థాలను శ్వాసక్రియాధారాలు అంటారు.
  ఉదా: కార్బోహైడ్రేట్స్, కొవ్వు పదార్థాలు.
  రెండు మార్కుల ప్రశ్నలకు రెండు పాయింట్లు రాయాలి. ప్రశ్నను అడిగే తీరును బట్టి ఒక్కోసారి నాలుగు పాయింట్లు కూడా రాయాల్సి వస్తుంది.
  ఉదా: జీవక్రియ అంటే ఏమిటి? కొన్ని జీవ క్రియల పేర్లు రాయండి?
  సమాధానం:
  జీవక్రియ: జీవి మనుగడకు, దాని వంశాభివృద్ధికి అవసరమైన క్రియలను జీవ క్రియలు అంటారు.
  ఉదా: పోషణ, శ్వాసక్రియ, రవాణా, విసర్జన, ప్రత్యుత్పత్తి.
  నాలుగు మార్కుల ప్రశ్నకు సమాధానాలు రాసేటప్పుడు కనీసం 8 పాయింట్లు రాయాలి.
  హెడ్డింగ్‌‌స, సైడ్ హెడ్డింగ్‌‌స రాసి ముఖ్యమైన పాయింట్‌లు అండర్‌లైన్ చేయాలి.
  భేదాలను పట్టిక రూపంలో రాయాలి.
  
  ప్రయోగానికి సంబంధించిన ప్రశ్నకు సమాధానం రాసేటప్పుడు ఈ కిందివిధంగా సైడ్ హెడ్డింగ్‌‌స రాయాలి.
  1) ఉద్దేశం  
  2) కావాల్సిన పరికరాలు
  3) ప్రయోగ విధానం    
  4) పరిశీలన
  5) నిర్ధారణ
  6) పటం
  ఐదు మార్కుల ప్రశ్న-పటం చక్కగా గీసి, భాగాలు స్పష్టంగా గుర్తుపెట్టాలి. పటానికి మూడు మార్కులు, భాగాలకు రెండు మార్కులు ఉంటాయి. పటం పెన్సిల్‌తో మాత్రమే గీయాలి.
  ప్రతి ప్రశ్నకు సమాధానాలు బ్లూ లేక బ్లాక్ పెన్నుతో మాత్రమే రాయాలి. రెడ్‌పెన్ను, స్కెచ్ పెన్నులు వాడరాదు.
  బిట్ పేపర్‌లో సమాధానాలు స్పష్టంగా రాయాలి. దిద్దిన, చెరిపేసి రాసిన వాటికి మార్కులు వేయరు.
  ప్రతి విద్యార్థి సబ్జెక్టుపై పట్టు సాధిస్తే మార్కులు సాధించడం చాలా సులువు. ముఖ్యంగా ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రభుత్వం ప్రచురించిన జీవశాస్త్రం పాఠ్యపుస్తకంలో ప్రతిపాఠం వెనుక చివర్లో ప్రశ్నలు, ఖాళీలు, సరైన సమాధానాలకు సంబంధించిన బిట్లు బాగా చదివితే విజయం మీదే.
  నిరంతర పరిశ్రమ, ఉన్నతమైన లక్ష్యం, పటిష్ట ప్రణాళిక, సానుకూల ఆలోచన ఉంటే సాధించలేనిది ఏదీ ఉండదు. ఉన్నత శిఖరాలు మీవే!!
  
  సూర సత్యనారాయణ,
  సబ్జెక్ట్ ఎక్స్ పర్ట్స్, హైదరాబాద్.


 సివిల్స్ అభ్యర్థులు ప్రతిష్టాత్మకంగా భావించే.. సివిల్స్ మెయిన్స్ సంగ్రామానికి మరో మూడు రోజుల్లో తెర లేవనుంది. డిసెంబర్ 2 నుంచి సివిల్స్ మెయిన్స్ పరీక్షలు జరగనున్నాయి. మారిన విధానంలో తొలిసారి నిర్వహించనున్న మెయిన్స్‌లో జనరల్ స్టడీస్ పేపర్లు ఎలా ఉంటాయి? ఎథిక్స్ అండ్ ఇంటిగ్రిటీపై ఎలాంటి ప్రశ్నలు అడిగే అవకాశం ఉంది? పరీక్ష ఎలా రాస్తే విజయం  చేరువవుతుంది? అనే అంశాలపై ఇటు పరీక్ష రాసే అభ్యర్థులు, భవిష్యత్ ఆశావహులు ఎంతో ఆసక్తిగా ఎదురుచూస్తున్నారు. ఈ నేపథ్యంలో మెయిన్స్‌లో విజయానికి సబ్జెక్టు నిపుణులు, గత విజేతలు అందిస్త్తున్న టిప్స్...
  
  సూటిగా.. స్పష్టంగా.. క్లుప్తంగా
  సివిల్స్ మెయిన్స్ రాసేవారిలో ఇంతకుముందు ఎప్పుడూ లేనంత ఉత్కంఠ నెలకొని ఉంది. కారణం.. సివిల్స్ మెయిన్స్ పరీక్ష స్వరూపం మారడమే. ఇంతకు ముందు వరకు ఉన్న రెండు ఆప్షనల్ సబ్జెక్టుల స్థానంలో ఒకే ఆప్షనల్ సబ్జెక్టును ప్రవేశపెట్టారు. అంతేకాకుండా రెండు పేపర్లుగా ఉన్న జనరల్ స్టడీస్‌ను నాలుగు పేపర్లుగా మార్చారు. ఇందులోనే ఎథిక్స్ అండ్ ఇంటిగ్రిటీ పేరిట ప్రత్యేకంగా ఒక పేపర్‌ను ప్రవేశపెట్టారు.
  
  నిజానికి ప్రశ్నపత్రంపై ఇప్పటికీ అటు అభ్యర్థులకు, ఇటు సివిల్స్ ఫ్యాకల్టీకి పూర్తిస్థాయిలో అవగాహన లేదనే చెప్పొచ్చు! పరీక్ష రాస్తున్నవారితోపాటు వచ్చే ఏడాది పరీక్ష రాయాలనుకుంటున్నవారిలో కూడా ఉత్కంఠ, ఆందోళన పతాక స్థాయిలో ఉందని చెప్పకతప్పదు. ఆందోళన అనేది మీ ఒక్కరికే కాకుండా అందరికీ ఉంది అనే విషయాన్ని గుర్తుంచుకోవాలి అని నిపుణులు సూచిస్తున్నారు. భయాన్ని వీడి ఆత్మవిశ్వాసాన్ని పెంపొందించుకుని, సబ్జెక్టుపై పట్టు ఉన్నంతమేర చక్కగా సమాధానాలు రాస్తే విజయానికి చేరువైనట్లే. ముందుగా ప్రశ్నలకు సమాధానాలు రాసేటప్పుడు అభ్యర్థులు కొన్ని విషయాలను దృష్టిలో ఉంచుకోవాలి.
  అవి..
 ముందు ప్రశ్నపత్రంలో సూచనలు ఒకటికి రెండుసార్లు క్షుణ్నంగా చదవాలి.
 ప్రశ్నపత్రం మారింది.. సిలబస్ పెరిగిందనే ఆందోళన అనవసరం.
 జనరల్ స్టడీస్‌లో ప్రశ్నలన్నీ కూడా వర్తమాన పరిస్థితులకు అన్వయించేలా ఉండొచ్చు.
 ప్రశ్నపత్రంలో ఇచ్చే ప్రశ్నలకు విస్తృతమైన సమాచారం రాయాల్సిన అవసరం లేదు.
 ఇచ్చిన ప్రశ్నను ఒకటికి రెండుసార్లు చదువుకుని అవసరమైనంతమేర సమాధానం రాస్తే సరిపోతుంది. అంతేకానీ సంబంధిత అంశంపై ఉన్న సమాచారాన్ని అంతా పేపర్‌పై రాయకూడదు.
 చదివిన అంశాన్ని, నేర్చుకున్న విషయాలను ప్రస్తుత వర్తమాన పరిస్థితులకు అన్వయిస్తూ సమాధానాలు ఇవ్వాలి.
 ముఖ్యంగా జనరల్ స్టడీస్ నాలుగు పేపర్లలో ఈ విధానాన్ని తప్పకుండా అనుసరించాలి.
 బుక్‌లెట్‌లో ఇచ్చిన స్పేస్‌లో ప్రశ్నలను రాయమనే అవకాశం ఉంది. కాబట్టి ఉన్న స్పేస్‌లో ప్రభావవంతంగా సమాధానాలు రాయాలి.
  సంబంధిత ప్రశ్నకు సమాధానం రాసేటప్పుడు పరీక్ష రోజు వరకు ఆ అంశం/రంగంపై ప్రస్తుతం ఏయే మార్పులు, పరిణామాలు జరిగాయో తెలుసుకోవాలి. వాటిని అప్లికేషన్ ఓరియెంటెడ్ మెథడ్‌లో సమాధానాలకు వర్తింపచేయాలి.
 సమాధానం సూటిగా, స్పష్టంగా, క్లుప్తంగా రాయాలి. అభ్యర్థులు అందరి దగ్గర ఒకే విధమైన సమాచారం ఉంటుంది. ఎవరైతే సృజనాత్మకంగా, విశ్లేషణాత్మకంగా,మిగిలినవారికంటే భిన్నం గా రాయగలరో వారే పోటీలో ముందంజలో ఉంటారు.
 జనరల్ స్టడీస్ ప్రశ్నల్లో మారిన విధానంలో చాయిస్ చాలా తక్కువ ఉంటుంది. దాదాపు అన్ని ప్రశ్నలకు సమాధానాలు రాయాల్సి ఉండొచ్చు.
 ఇంతకుముందు ఏదైనా ఒక టాపిక్‌కు సంబంధించి పూర్తిగా అడిగేవారు. ఈసారి ఆ టాపిక్‌ను ఉప విభాగాలుగా విభజించి ప్రశ్నలుగా ఇవ్వొచ్చు. కాబట్టి ప్రిపరేషన్ సూక్ష్మస్థాయి వరకు ఉండాలి.
  సమయపరిమితిని కూడా దృష్టిలో ఉంచుకోవాలి. అందుబాటులో ఉన్న సమయంలో అన్ని ప్రశ్నలకు సమాధానాలు ఇవ్వాలి.
  జవాబులు రాసేటప్పుడు ప్రతి ప్రశ్నకు పరిచయం, ముగింపు ఇవేమీ రాయాల్సిన అవసరం లేదు. ప్రశ్నకు అవసరమైన మేర, అడిగినంతవరకు సమాధానాలు రాయాలి.
  అండర్‌లైన్స్ అవసరం లేదు.
  ప్రశ్నలన్నీ ఆచరణాత్మకమైనవే ఉంటాయి. ఎలాంటి భయం లేకుండా ఆత్మవిశ్వాసంతో సమాధానాలు ఇవ్వాలి.
  ఇంజనీరింగ్, మెడికల్ నేపథ్యం ఉన్న అభ్యర్థులు సోషల్ సెన్సైస్‌వారితో పోల్చుకుని ఆందోళన చెందకూడదు. సానుకూల దృక్పథంతో వ్యవహరించాలి. సమస్యలు రాజకీయపరమైన వైనా, పరిష్కారాలు సాంకేతికపరంగానే ఉంటాయని తెలుసుకోవాలి.
  దాదాపు స్వల్ప సమాధాన ప్రశ్నలే ఎక్కువ శాతం ఉంటాయి. వీటికి సమాధానాలను పాయింట్స్ రూపంలో రాయాలి.
  ఈ మూడు రోజుల్లో అన్నింటినీ రివిజన్ చేయకుండా అన్ని అంశాలు గుర్తుండేలా షార్ట్ సినాప్సిస్ రూపొందించుకుని చదువుకోవాలి.
  ప్రశ్నలను బాగా తెలిసినవాటిని, అవగాహన ఉన్నవాటిని ఎంచుకోవాలి. వాటిల్లో కూడా ప్రస్తుత సమకాలీన పరిస్థితులకు సంబంధించినవాటిని, విశ్లేషణాత్మకంగా రాయగలవాటిని, సవాల్‌గా నిలిచే ప్రశ్నలను ఎంపిక చేసుకోవాలి.
  ఇలాంటి ప్రశ్నలకు ఎక్కువమంది సమాధానాలు రాయరు. సులువుగా ఉండే ఇతర ప్రశ్నలను రాస్తారు. కాబట్టి కష్టసాధ్యమైన ప్రశ్నలకు సమాధానాలు రాస్తే ఎక్కువ మార్కులు సాధించొచ్చు.
  
  
  సైన్స్ అండ్ టెక్నాలజీ/డిజాస్టర్ మేనేజ్‌మెంట్
  సైన్స్ అండ్ టెక్నాలజీలో నూతన సిలబస్‌పై ప్రశ్నలు ఇచ్చే అవకాశం ఉంది. విపత్తు నిర్వహణ సంబంధిత అంశాలు జనరల్ స్టడీస్-3లో ఉన్నాయి. ఈ అంశాలపై 25, 50, 75, 150 పదాల్లో సమాధానం రాయమనే ప్రశ్నలు ఇవ్వొచ్చు. కాబట్టి అందుబాటులో ఉన్న ఈ మూడు, నాలుగు రోజుల్లో రైటింగ్ ప్రాక్టీస్ చేయాలి. ఇప్పటివరకు చదువుకున్న అంశాలతోపాటు కనీసం కొన్నింటిని మాక్ పరీక్ష తరహాలో సాధన చేయడం తప్పనిసరి. దీనిద్వారా పరీక్షలో సమయాభావాన్ని అధిగమించొచ్చు. లేకుంటే ప్రశ్నలకు సమాధానాలు తెలిసినా ఎలా రాయాలో తెలియని పరిస్థితి తలెత్తుతుంది.
  
  ఈసారి సైన్స్ అండ్ టెక్నాలజీకి సంబంధించి దైనందిన జీవితంలో శాస్త్ర, సాంకేతిక అనువర్తనాలు అనే అంశంలో కొత్తగా అందుబాటులోకి వచ్చిన కాంబినేషన్ వ్యాక్సిన్, సౌర పరికరాలు, వైద్య విధానాలు, అంతరిక్ష కార్యక్రమంలోని వీఆర్‌సీ (విలేజ్ రిసోర్స్ సెంటర్) సేవలు, వ్యవసాయం, పారిశ్రామిక రంగంలో అణుశక్తి అనువర్తనాలు ముఖ్యమైనవి. అదేవిధంగా ప్రాచీన కాలం నుంచి ఆధునిక కాలం వరకు శాస్త్ర, సాంకేతిక రంగంలో భారతీయులు సాధించిన విజయాలను ఒకసారి క్లుప్తంగా చదువుకోవాలి. సత్యేంద్రనాథ్ బోస్, లాల్జీ సింఘ్, వెంకటరామన్ రామకృష్ణన్, విక్రం సారాబాయ్, హోమీ జహంగీర్ బాబా, సీఎన్‌ఆర్‌రావు, పీఎం భార్గవ వంటి శాస్త్రవేత్తలు, వారి విజయాల గురించి అధ్యయనం చేయాలి.
  
  జాతీయ సైన్స్ విధానం, దాని లక్ష్యాలకు అనుగుణంగా ఇప్పటివరకు సాధించిన ప్రగతిని పునశ్చరణ చేసుకోవాలి. అంతరిక్ష రంగంలో టెలిమెడిసిన్, టెలిఎడ్యుకేషన్, గ్రామీణాభివృద్ధి, చంద్రయాన్, పీఎస్‌ఎల్‌వీ ప్రాధాన్యత, రీశాట్, మేఘ ట్రాపిక్స్ మొదలైనవి ముఖ్యమైనవి. భారత్‌లో మేధో సంపత్తి హక్కుల రక్షణకు తీసుకున్న చర్యలు, బయోటెక్నాలజీలో బయోఇన్ఫర్మేటిక్స్, జన్యుమార్పిడి పంటలు, బీటీ వంకాయ వివాదం, జన్యుపట ఆవిష్కరణ, జినోమిక్స్, మూలకణాలు, రోబోటిక్స్‌లో రోబోట్ రకాలు - ఉపయోగాలు, ఐటీలో జాతీయ ఈ-గవర్నెన్స్, ప్రణాళిక, డిజిటల్ లైబ్రరీలు, మెడికల్ ఇన్ఫర్మేటిక్స్‌లను కూడా చదవాలి. ఈ క్రమంలో.. భారత్‌కు చెందిన నానో సైన్స్ అండ్ టెక్నాలజీ మిషన్‌ను దృష్టిలో ఉంచుకోవాలి. పర్యావరణ రంగంలో కాలుష్య ప్రభావాలతోపాటు దేశంలో పర్యావరణ ప్రభావ అంచనాలో ఉన్న లోపాలు- సూచనలు, జీవవైవిధ్యానికి ఏర్పడుతున్న ముప్పు - ప్రమాదాలు - పరిరక్షణ చర్యలు, నగొయ ప్రొటోకాల్, కార్టజిన్ ప్రొటోకాల్‌లను పునశ్చరణ చేసుకోవాలి.
  
  దేశంలో ఈ మధ్యకాలంలో ఉధృతమవుతున్న తుపాన్‌లు, వరదలపై ప్రత్యేకంగా దృష్టి సారించాలి. దేశంలో విపత్తు నిర్వహణలో లోపాలు, తీసుకోవాల్సిన జాగ్రత్తలతోపాటు సునామీల గురించి చదువుకోవాలి. డిజాస్టర్ మేనేజ్‌మెంట్‌పై ప్రశ్నల్లో డిజాస్టర్ మేనేజ్‌మెంట్ ప్రాసెస్ ఎలా జరుగుతుంది? విపత్తు జరగకుండా ఎలా నివారించాలి? ప్రమాదం సంభవించాక ఎలా స్పందించాలి? సైక్లోన్ ఎలా వస్తుంది? సునామీకి కారణాలు ఏమిటి? విపత్తు ఎదుర్కోవడంలో ఎదురయ్యే సవాళ్లు ఏమిటి? జీవ వైవిధ్యానికి సంబంధించి అండమాన్ నికోబార్ దీవులు, పశ్చిమ కనుమలు, హిమాలయాల్లో బయోడైవర్సిటీపై ప్రశ్నలు రావచ్చు. డిజాస్టర్ మేనేజ్‌మెంట్‌కు సంబంధించిన ప్రశ్నల్లో ఉదాహరణకు ఉత్తరాఖండ్ జల ప్రళయం, పై-లిన్, హెలెన్ వంటి తుఫానులను, విపత్కర పరిస్థితులను నీవైతే ఎలా ఎదుర్కొంటావు? అని అడిగే అవకాశం ఉంది. ఆ పరిస్థితుల్లో అభ్యర్థి తాను అధికారిగా ఉంటే ఆ విపత్తును ఎలా ఎదుర్కొంటాడో రాయాలి.
  
  జనరల్ స్టడీస్-4 (ఎథిక్స్ అండ్ ఇంటిగ్రిటీ)..
  అభ్యర్థుల ఆందోళన అంతా ఈ పేపర్ పైనే. ఎలాంటి ప్రశ్నలు వస్తాయి? వీటికి సమాధానాలు ఎలా రాయాలి? ఈ పేపర్‌లో మంచి మార్కులు పొందడమెలా అనే సంశయాలు వీరిని వేధిస్తున్నాయి. అయితే ఎలాంటి భయం, సందేహాలు లేకుండా అవగాహన ఉన్నంత వరకు ఈ ప్రశ్నలకు సమాధానాలు రాస్తే మంచి మార్కులు పొందొచ్చు.
  
  అధికారులు తీసుకునే నిర్ణయాలు నియమనిబంధనలకనుగుణంగా, సమాజానికి మేలు చేసే విధంగా ఉన్నాయా? మహిళలు, చిన్నారులు, బలహీనవర్గాల సంక్షేమానికి కార్యక్రమాల అమలు సరిగా జరుగుతుందా? అనే విషయాలను తెలుసుకోవడం ఈ పేపర్ ఉద్దేశం. వీటితోపాటు సామాజిక, కుటుంబ, వ్యక్తిగత విలువలు ఉద్యోగ జీవితాన్ని ఎలా ప్రభావితం చేస్తాయో పరిశీలించడం. నేరపూరిత రాజకీయ వ్యవస్థలో మితిమీరిన రాజకీయ జోక్యం, కుల, మత, ప్రాంతీయ తత్వ ధోరణులు పరిపాలనను భ్రష్టు పట్టిస్తున్నాయి. వీటిని అధిగమించడమెలా? వంటి అంశాలపై ప్రశ్నలు అడిగే అవకాశం ఉంది. వీటికి సమాధానాలు రాయాలంటే కేస్ స్టడీలను అధ్యయనం చేయాలి. అవి..
  1.ఉదా: నిజాయతీ కలిగిన ఉన్నతాధికారి రవాణా శాఖ కమిషనర్‌గా నియమితులైనప్పుడు రాష్ట్రంలో ఉన్న వివిధ చెక్‌పోస్టుల్లో జరుగుతున్న అవినీతిని అరికట్టడానికి తాను తీసుకోబోయే చర్యలేంటి? ఈ సందర్భంగా రాజకీయంగా, పాలనపరంగా తలెత్తే సమస్యలేంటి? వీటిని ఎలా అధిగమించొచ్చు?
  2.హైస్కూల్ క్రీడా ప్రాంగణంలో ఒక పేద విద్యార్థి చలికి వణుకుతూ స్వెట్టర్ కూడా కొనుక్కోలేని పరిస్థితుల్లో ఉన్నాడు. ఇది గమనించిన ఒక ఉపాధ్యాయురాలు ఆ విద్యార్థికి స్వెట్టర్ కొనిచ్చింది. మరుసటి రోజు ఆ విద్యార్థి స్వెట్టర్ వేసుకుని వస్తే సహ విద్యార్థులు దీన్ని ఎక్కడ దొంగతనం చేశావని గేలి చేశారు. ఈ నేపథ్యంలో ఉపాధ్యాయులు, తల్లిదండ్రులు, పాఠశాల యాజమాన్యం ఏ రకంగా స్పందించాలి? తోటి విద్యార్థుల నకారాత్మక వైఖరికి సమాజం, కుటుంబ విలువలు బాధ్యత వహిస్తాయా?
  ఉద్యోగుల వైఖరిని తెలుసుకోవడానికి అవినీతి, నైతికత, పారదర్శకతలమీద కూడా కేస్ స్టడీలు ఉండే అవకాశం ఉంది. వీటికి సంబంధించి ప్రశ్నలు ఇలా ఉండొచ్చు.
 1.ఉదా: ఎయిర్‌ఫోర్స్‌లో పనిచేసే ఒక ఉన్నతోద్యోగి వద్దకు ఇంతకుముందు అతని సహోద్యోగిగా పనిచేసి పదవీ విరమణ పొందిన అధికారి వచ్చాడు. ఇతను ప్రస్తుతం ఒక ప్రైవేటు కంపెనీలో పనిచేస్తున్నాడు. భోజనానికి వెళ్దాం రమ్మని ఎయిర్‌ఫోర్స్ ఉద్యోగిని ఆహ్వానించాడు. అప్పుడు ప్రైవేటు ఉద్యోగి ఒక ప్రతిపాదన తెచ్చాడు. మా కంపెనీ వస్తువులను తీసుకునేలా మీ పలుకుబడిని ఉపయోగించి కాంట్రాక్టు ఇప్పిస్తే 10 శాతం డిస్కౌంట్ ఇప్పిస్తానన్నాడు. అంతేకాకుండా ఉద్యోగం నుంచి రిటైర్ కాగానే తమ కంపెనీలో ఇంతకంటే మంచి ఉద్యోగం ఇప్పిస్తానని అన్నాడు. దీనికి ఆ ఉన్నతాధికారి ఎలా స్పందించాలి?
  ఎ)ఆ ప్రతిపాదనలు ఆమోదించి ప్రైవేటు సంస్థకు అనుగుణంగా నిర్ణయాలు తీసుకుని లబ్ధి పొందాలి.
  బి)ఏదో ప్రతిపాదన చేశాడులే కానీ అది నా వృత్తి ధర్మానికి వ్యతిరేకం అని ఊరుకోవాలి.
  సి)ఈ విషయాన్ని తన డిపార్ట్‌మెంట్‌లో ఇంటెలిజెన్స్‌కు అందించి తిరిగి ఇలాంటివి జరగకుండా చర్యలకు ఉపక్రమించాలి.
  
  ఈ ప్రశ్నలకు సమాధానాలు రాసేటప్పుడు అభ్యర్థి ఆ పరిస్థితులు తనకు ఎదురైతే ఎలా స్పందిస్తాడో రాయాలి. దాదాపుగా ఎథిక్స్ అండ్ ఇంటిగ్రిటీలో ప్రశ్నలన్నీ కూడా అభ్యర్థి ఆ సమయం/సందర్భంలో ఎలా స్పందిస్తాడో, ఎలాంటి చర్యలు చేపడతాడో తెలుసుకునేలా ఉంటాయి. మీ ఓరియెంటేషన్‌లో సమాధానాలు రాసేటప్పుడు మీరు ఎందుకు అలా భావిస్తున్నారో బలపరుచుకునేలా ఉదాహరణలు రాయాలి. వీటితోపాటు ఎప్పుడు కూడా ‘అవును’ అనో ‘కాదు’ అనో మీ అభిప్రాయాలను చెప్పకూడదు. అలా అనుకోవడానికి లేదా విభేదించడానికి మీరనుకుంటున్న కారణాలేవో తెలిపి, ఈ కారణాలను బట్టి నేను భావిస్తున్నాను లేదా సరైంది కాదనుకోవాల్సి వస్తుంది అనే విధానంలో రాయాలి.
  
  
  ఎథిక్స్ పేపర్‌ను కామన్‌సెన్స్‌తో రాయాలి
  చదవని అంశాలపై కంటే చదివినవాటిపై ఎక్కువ ఫోకస్ పెట్టాలి. కొన్ని చాప్టర్లు చదవలేదే.. ఇవి మిగిలిపోయాయనే భావన వీడాలి. బాగా చదివిన అంశాలను మరింత మెరుగ్గా ప్రజెంట్ చేయాలి. నూతనంగా ఈ ఏడాది నుంచి ప్రవేశపెట్టిన ఎథిక్స్ పేపర్‌ను కామన్‌సెన్స్‌ను ఉపయోగించి రాయాలి. సమయపరిమితిలోగా వీలైనన్ని ఎక్కువ ప్రశ్నలకు సమాధానాలు రాయాలి. పరీక్ష ముందురోజు ఎలాంటి ప్రిపరేషన్ చేయొద్దనేది నా సలహా. దీనివల్ల చదవని అంశాలు కనిపించి మరింత ఎక్కువ ఆందోళనకు గురవుతారు. బాగా చదివినవాటిని కూడా మర్చిపోయే ప్రమాదం ఉంటుంది.
  
  పరీక్ష రోజు చాలామంది పెద్దగా మాట్లాడుతూ వివిధ అంశాలను చర్చిస్తూ ఉంటారు. లేదంటే పెద్ద గైడ్‌లను చదువుతుంటారు. వీళ్లంతా చదువుతున్నారు.. మనం చదవడం లేదే అనే భావన వదిలిపెట్టాలి. ధైర్యంగా ఉండాలి. నేను చదివినంతవరకు చాలా బాగా చదివాను అని అనుకోవాలి. పరీక్ష రోజు చక్కగా బ్రేక్‌ఫాస్ట్, లంచ్ చేసి పరీక్షకు హాజరుకావాలి. ఆత్మవిశ్వాసాన్ని పెంపొందించుకుని సానుకూల దృక్పథంతో పరీక్ష రాస్తే విజయం మీదే.
  -జె.మేఘనాథ్ రెడ్డి.
  సివిల్స్-2012 విజేత
  
  ఎక్కువ ప్రశ్నలకు సమాధానాలు రాయాలి
  అడిగిన ప్రశ్నలకు విస్తృతమైన సమాచారం రాయాల్సిన అవసరం లేదు.
  విశ్లేషణాత్మకంగా రాయడంతోపాటు ప్రస్తుత పరిస్థితులకు అన్వయిస్తూ సమాధానాలు రాయాలి.
  ఛాయిస్ చాలా తక్కువ ఉంటుంది. అసలు ఉండకపోవచ్చు. కాబట్టి వీలైనన్ని ఎక్కువ ప్రశ్నలకు సమాధానాలు ఇవ్వాలి.
  ఎథిక్స్ అండ్ ఇంటిగ్రిటీలో అభ్యర్థి భాగ స్వామిని చేసేలా ప్రశ్నలు ఉంటాయి. సంబంధిత సమస్యను అభ్యర్థి ఎలా ఎదుర్కొంటాడో తెలుసుకుంటారు.
  టైం మేనేజ్‌మెంట్ చాలా ముఖ్యం.
  పబ్లిక్ అడ్మినిస్ట్రేషన్‌కు చదువుకునే సిలబస్ జనరల్ స్టడీస్‌లో 60 శాతం వరకు ఉపయోగపడుతుంది.
   -డా.బి.జె.బి.కృపాదానం, సివిల్స్ ఫ్యాకల్టీ,
  ఆర్.సి.రెడ్డి స్టడీ సర్కిల్, హైదరాబాద్
  
  మార్పులు అందరికీ ఉన్నవేనని గుర్తించాలి
  ప్రిపరేషన్ సూక్ష్మ స్థాయిలో ఉండాలి.
  ఎక్కువ ప్రశ్నలు షార్‌‌ట ఆన్సర్ ప్రశ్నలుగా ఉండొచ్చు.
  ఇంతకుముందు వరకు పూర్తిగా ఒక టాపిక్‌కు సంబంధించి అడిగేవారు. ఈసారి టాపిక్‌లోని ఒక్కో సబ్ టాపిక్‌ను ఒక్కో ప్రశ్నగా అడిగే అవకాశం ఉంది.
  ప్రశ్నపత్రంలో ఇచ్చిన సూచనలను క్షుణ్నంగా చదవాలి.
  ఇచ్చిన ప్రశ్నను అర్థం చేసుకుని అడిగినంతమేరకు మాత్రమే సమాధానం రాయాలి.
  ఎథిక్స్ అండ్ ఇంటిగ్రిటీలో కేస్ స్టడీస్‌కు సంబంధించిన ప్రశ్నలతోపాటు పరిపాలన, విలువలకు సంబంధించిన ప్రశ్నలు కూడా ఉండొచ్చు.
  మార్పులు, సమస్యలు మీతోపాటు అందరికీ ఉన్నవేనని గుర్తించాలి.
  -గురజాల శ్రీనివాసరావు.
  సీనియర్ ఫ్యాకల్టీ, హైదరాబాద్
  
  రైటింగ్ ప్రాక్టీస్ చేయాలి
  ఈసారి బుక్‌లెట్ ఇచ్చి నిర్దేశిత స్పేస్‌లో సమాధానాలు రాయమనే అవకాశం ఉంది.
  అనవసరమైన విషయాలు రాయకుండా తక్కువ పదాలతో ఎక్కువ అర్థం వచ్చేటట్లు జవాబులు రాయాలి.
  సబ్జెక్టు అందరివద్ద ఉంటుంది. ఎవరైతే ప్రభావవంతంగా సమాధానాలు రాస్తారో వారు ఎక్కువ మార్కులు సాధించొచ్చు.
  హిస్టరీ ఆప్షనల్ సిలబస్ 100 శాతం జనరల్ స్టడీస్ హిస్టరీ సిలబస్‌తో సరిపోతుంది.
  ప్రశ్నలను తక్కువ మార్కుల ప్రశ్నలుగా విభజించి అడిగే అవకాశం ఉంది.
  అందుబాటులో ఉన్న ఈ మూడు రోజుల్లో వీలైనంత రైటింగ్ ప్రాక్టీస్ చేయాలి.
  -కరీం. సివిల్స్ ఫ్యాకల్టీ,
  హైదరాబాద్
  
 తుపానులు, అంతరిక్ష ప్రయోగాలు ముఖ్యం
  విపత్తు నిర్వహణ అంశాలపై 50, 75, 150 పదాల్లో సమాధానం రాయమనే అవకాశం ఉంది.
  అందుబాటులో ఉన్న ఈ మూడు రోజుల్లో ముఖ్యమైన ప్రశ్నలను మాక్ పరీక్ష తరహాలో సాధన చేయాలి.
  ైరె టింగ్ ప్రాక్టీస్ కూడా తప్పనిసరి.
  దేశంలో విపత్తు నిర్వహణలో లోపాలు, తీసుకోవాల్సిన జాగ్రత్తలను ముఖ్యంగా చదువుకోవాలి.
  చంద్రయాన్, పీఎస్‌ఎల్‌వీ ప్రాధాన్యత, రీశాట్, మేఘ ట్రాపిక్స్‌లను ఈ మూడు రోజుల్లో ఒకసారి రివిజన్ చేయాలి.
  శాస్త్ర, సాంకేతిక రంగంలో భారతీయలు సాధించిన విజయాలపై ప్రత్యేకంగా దృష్టి సారించాలి.
  -సి.హరికృష్ణ,
  సివిల్స్ ఫ్యాకల్టీ, హైదరాబాద్
  
  పరిచయం, ముగింపులు అవసరం లేదు
  దాదాపు అన్ని ప్రశ్నలకు సమాధానాలు రాయాలి. సమాధానం పాయింట్స్ రూపంలో రాయాలి.
  జవాబులు రాసేటప్పుడు పరిచయం, ముగింపులు అవసరం లేదు.
  ఇంటిగ్రిటీ అండ్ ఎథిక్స్ ప్రశ్నలకు కామన్‌సెన్‌‌సతో, నిజాయతీతో సమాధానాలు రాయాలి.
  ఎగ్జామినర్‌ను ఆకట్టుకోవాలనే ఉద్దేశంతో కాకుండా మీరు ఏమనుకుంటున్నారో, మీ అభిప్రాయాలు ఏమిటో స్పష్టంగా అక్షరీకరించాలి.
  ఇప్పటికే రెండుమూడుసార్లు మెయిన్‌‌స పరీక్షలు రాసి, ఇంటర్వ్యూ వరకు వెళ్లినవారిని చూసి భయపడాల్సిన అవసరం లేదు.
  ప్రశ్నపత్రం ఎవరికైనా ఒకటేనన్న సంగతిని గుర్తించాలి.
  
  -గోపాలకృష్ణ. డెరైక్టర్,
  బ్రెయిన్ ట్రీ అకాడమీ,
  హైదరాబాద్
  
  
  గత విజయాలను గుర్తుకు తెచ్చుకోవాలి
  పరీక్ష రాసేవరకు అభ్యర్థుల్లో ఆందోళన సహజం. రేపు పరీక్ష పేపర్ ఎలా ఉంటుందో అని అతిగా ఆలోచించకూడదు. కంటినిండా నిద్రపోవాలి. అతిగా ఆలోచించి నిద్ర పోకుంటే ఆ ప్రభావం రేపటి పరీక్ష పై ఉంటుంది. మీ మీద మీకు ఆత్మవిశ్వాసం పెరగడానికి మీ జీవితంలో అంతకుముందు సాధించిన విజయాలను, సంతోషాన్ని ఇచ్చిన సంఘటనలను గుర్తుకు తెచ్చుకోవాలి. పరీక్ష రాసేవారిలో అంతకుముందు మెయిన్స్ రాసినవారు ఉంటారు. వారితో పోల్చుకోకూడదు.
  
  మీ ప్రత్యేకతలు మీకు ఉంటాయని గుర్తించాలి. దాదాపు అన్ని ప్రశ్నలకు సమాధానాలు రాయాలి. తక్కువ పదాల్లో ఎక్కువ భావం వచ్చేలా, విశ్లేషణాత్మకంగా రాయాలి. నేను తెలుగు మీడియంలో పరీక్షలు రాసి విజయం సాధించాను. తెలుగులో పరీక్ష రాసేవాళ్లు ప్రతి పదాన్ని అనువాదం చేయాల్సిన అవసరం లేదు. కొన్ని పదాలను తెలుగులో అలాగే రాయొచ్చు. ప్రశ్నను చదువుకుని భావం చెడకుండా సమాధానం రాస్తే చాలు. కొత్తగా ప్రవేశపెట్టిన ఎథిక్స్ అండ్ ఇంటిగ్రిటీ పేపర్‌కు రాజ్యాంగ ప్రవేశికను వర్తింపు చేసుకోవచ్చు. అందులోని ప్రతిపదాన్ని మనసులోకి ఎక్కించుకుంటే ఎథిక్స్ ప్రశ్నలకు సులువుగా సమాధానాలు రాయొచ్చు.
  -చింతం వెంకట అప్పల నాయుడు, ఐపీఎస్
  సివిల్స్-2011 విజేత
  


 అమెరికాలో స్థిరపడిన తెలుగువారంతా కలిసి 12 ఏళ్ల క్రితం ఏర్పాటు చేసుకున్న సంస్థ.. సిలికానాంధ్ర. ఇప్పుడు అదే సంస్థ తెలుగు సంస్కృతి, సాహిత్యం, కళలు భవిష్యత్తు తరాలకు అందించడంతో పాటు..  వాటికి సంబంధించిన కోర్సులు, కెరీర్ అవకాశాలు మెరుగుపరిచేందుకు వినూత్న కార్యక్రమానికి శ్రీకారం చుట్టింది. అదే యూనివర్సిటీ ఆఫ్ సిలికానాంధ్ర.. అమెరికాలోని కాలిఫోర్నియాలో ఏర్పాటైన ఈ వర్సిటీలో.. తెలుగు సంస్కృతి సాహిత్య విషయాలకు ఆధునిక సాంకేతికతను జోడిస్తూ కోర్సులు అందించడమే తమ ప్రధాన ఉద్దేశమని, వచ్చే విద్యా సంవత్సరం నుంచి కోర్సులు ప్రారంభమవుతాయని అంటున్న యూనివర్సిటీ ఆఫ్ సిలికానాంధ్ర అధ్యక్షులు/ ముఖ్య కార్య నిర్వహణ అధికారి ఆనంద్ కూచిభొట్లతో ఇంటర్వ్యూ..
  
  
  ప్రపంచంలోనే మొదటిది:
 ప్రపంచంలోని దాదాపు అన్ని దేశాల్లో ఎక్కడ చూసినా భారతీయులు, తెలుగు వారు కనిపిస్తూనే ఉంటారు. కానీ వారంతా వివిధ ఉద్యోగాల రీత్యా వెళ్లడం, వారి సంతానాన్ని కూడా ఆయా దేశాల విద్యా ప్రమాణాలకు అనుగుణంగా చదివించడం పరిపాటిగా మారింది. ఈ నేపథ్యంలో నేటితరం పిల్లలకు రెండు వేల సంవత్సరాలకుపైగా చరిత్ర గల మన తెలుగు భాష సంస్కృతి, కళలు, సాహిత్యం వంటి విషయాలపై అవగాహన ఏమాత్రం ఉండడంలేదు.
  
  దీన్ని దృష్టిలో ఉంచుకుని భవిష్యత్తు తరాలకు తెలుగు భాష విశిష్టతను తెలియజేసేందుకు ఏర్పాటు చేసిందే.. యూనివర్సిటీ ఆఫ్ సిలికానాంధ్ర. ఇలా పూర్తి స్థాయిలో తెలుగు యూనివర్సిటీని ఏర్పాటు చేయడం ప్రపంచంలోనే మొదటిసారి. ఈ నెల 15వ తేదీన రాష్ట్ర ఐటీ శాఖ మంత్రి పొన్నాల లక్ష్మయ్య, ఐఈజీ సీఈఓ అమర్‌నాథ్ రెడ్డి, ఐఏఎస్ అధికారి సంజయ్‌జాజు ఆధ్వర్యంలో యూనివర్సిటీ వెబ్‌సైట్ ఆవిష్కరణ జరిగింది.
  
  అందించనున్న కోర్సులు:
  ప్రాథమికంగా.. అమెరికా విద్యా విధానాన్ని అనుసరించి మూడు స్కూల్స్‌ను ఏర్పాటు చేశాం. అవి స్కూల్ ఆఫ్ డ్యాన్స్, స్కూల్ ఆఫ్ మ్యూజిక్, స్కూల్ ఆఫ్ లిటరేచర్. ఈ మూడు స్కూల్స్‌లో.. స్కూల్ ఆఫ్ డ్యాన్స్ పరిధిలో కూచిపూడి నృత్యంలో, స్కూల్ ఆఫ్ మ్యూజిక్ పరిధిలో కర్ణాటక సంగీతం, స్కూల్ ఆఫ్ లిటరేచర్ పరిధిలో ఎంఏ, డిప్లొమా, సర్టిఫికెట్ కోర్సులను అందించనున్నాం. అయితే స్కూల్ ఆఫ్ లిటరేచర్‌లో  ఎంఏ స్థాయిలో  ఆర్ట్స్ లిటరేచర్, తెలుగు లిటరేచర్ కోర్సులు ఉంటాయి. మాస్టర్స్ ప్రోగ్రాం రెండేళ్ల వ్యవధి, డిప్లొమా ప్రోగ్రాంలు ఏడాది వ్యవధి, సర్టిఫికెట్ ప్రోగ్రాంలు ఆరు నెలల వ్యవధిలో సాగుతాయి.
  
  ఫాల్ సెషన్ నుంచి ప్రారంభం:
  అమెరికాలో యూనివర్సిటీ ఏర్పాటు చేయాలంటే ముందుగా సదరు ప్రాంతానికి చెందిన ప్రభుత్వం వద్ద రిజిస్టర్ చేసుకుని, బిజినెస్ లెసైన్స్ పొందాలి. ఆ తర్వాత అమెరికా ప్రభుత్వానికి చెందిన బ్యూరో ఆఫ్ ప్రైవేట్ పోస్ట్ సెకండరీ ఎడ్యుకేషన్ అనే నియంత్రణ సంస్థకు కోర్సుల నిర్వహణకు అనుమతి కోరుతూ దరఖాస్తు చేసుకోవాలి. ఈ మొత్తం ప్రక్రియను అక్టోబర్‌లో పూర్తి చేశాం. ఇక.. సదరు నియంత్రణ సంస్థ క్షేత్రస్థాయి తనిఖీ నిర్వహించి అనుమతి ఇవ్వడానికి కనీసం ఆరునెలల సమయం పడుతుంది.
  
  ఈ క్షేత్రస్థాయి తనిఖీలో మౌలిక సదుపాయాలు, అందించే కోర్సులు, ఎలెక్టివ్స్, కరిక్యులం ఇలా అన్ని అంశాలను పరిశీలించి యూనివర్సిటీ ప్రారంభానికి అనుమతినిస్తుంది. దీన్ని దృష్టిలో పెట్టుకుని అమెరికా విద్యా విధానం ప్రకారం వచ్చే ఏడాది (2014) ఫాల్ సెషన్  నుంచి కోర్సులు ప్రారంభించే యోచనలో ఉన్నాం. ఒకసారి కోర్సులు ప్రారంభించాక అక్కడి విద్యా వ్యవస్థ ప్రకారం స్ప్రింగ్, ఫాల్, సమ్మర్ సెషన్‌లలో ప్రవేశాలు నిర్వహిస్తాం. సెమిస్టర్ విధానంలో బోధన సాగుతుంది.
  
  ఒక బ్యాచ్ పూర్తయితే.. అక్రెడిటేషన్:
  అమెరికాలో కొత్తగా ఏర్పాటైన ఏ యూనివర్సిటీ అయినా.. తాము అందించే కోర్సులకు గుర్తింపు (అక్రెడిటేషన్) పొందాలంటే సదరు యూనివర్సిటీ నుంచి ప్రతి కోర్సులో ఒక బ్యాచ్ పూర్తయి ఉండాలి. ఇక గుర్తింపు సంస్థల పరంగా అమెరికాలో ఐదు ప్రాంతీయ గుర్తింపు సంస్థలు ఉన్నాయి. యూనివర్సిటీ ఏ గుర్తింపు సంస్థ పరిధిలో ఉంటుందో ఆ గుర్తింపు సంస్థకు దరఖాస్తు చేసుకోవాలి. ఒక్కసారి అక్రెడిటేషన్ వస్తే యూనివర్సిటీ.. అందించే కోర్సులకు అంతర్జాతీయ అర్హత లభిస్తుంది. ఆ సర్టిఫికెట్లతో ఎక్కడైనా ఉన్నత విద్య, లేదా ఉద్యోగం దేనికైనా దరఖాస్తు చేసుకునే అవకాశం లభిస్తుంది.
  
  అర్హులెవరంటే:
  యూనివర్సిటీ ఆఫ్ సిలికానాంధ్ర.. తెలుగు యూనివర్సిటీ అయినప్పటికీ అడ్మిషన్ల విషయంలో ప్రాంతీయ పరిమితులు లేవు. ప్రపంచంలోని ఏ దేశం విద్యార్థులైనా దరఖాస్తు చేసుకోవచ్చు. తెలుగు లిటరేచర్ మినహా మిగతా కోర్సుల్లో బోధన ఇంగ్లిష్ మాధ్యమంలో సాగుతుంది. డిప్లొమా, సర్టిఫికెట్ కోర్సులకు హైస్కూల్ ఉత్తీర్ణత, ఎంఏ తెలుగు సాహిత్యం కోర్సుకు ఏదైనా బ్యాచిలర్ డిగ్రీ కోర్సు ఉత్తీర్ణులు అర్హులు. కేవలం యూనివర్సిటీ ప్రాంగణంలోనే కాకుండా ప్రపంచంలోని ఏ ప్రాంతం నుంచైనా అభ్యసించే విధంగా ఆన్‌లైన్ కోర్సులకు కూడా రూపకల్పన చేశాం.
  
  ఈ విధానంలో లెర్నింగ్ మేనేజ్‌మెంట్ సిస్టమ్ ప్రకారం సింక్రనస్ లేదా అసింక్రనస్ పద్ధతుల్లో పాఠాలు వినే అవకాశం ఉంటుంది. అసింక్రనస్ పద్ధతిలోనైతే విద్యార్థి తనకిష్టమైన సమయంలో పాఠాలు నేర్చుకోవచ్చు. సింక్రనస్ పద్ధతిలో మాత్రం ఒక విద్యార్థి సమూహం నిర్దిష్ట సమయంలో ఒక ప్రాంతంలో ఉండి.. అదే సమయంలో క్లాస్ రూంలో అధ్యాపకులు బోధించే అంశాలను ఆన్‌లైన్‌లో వినాల్సి ఉంటుంది. అంతేకాకుండా అమెరికా విద్యా వ్యవస్థలోని వెసులుబాటు ప్రకారం.. ఇప్పటికే అక్కడ ఆయా యూనివర్సిటీల్లో వేర్వేరు కోర్సులు చదువుతున్న విద్యార్థులు కూడా దరఖాస్తు చేసుకోవచ్చు. ఇది ప్రవాసాంధ్రులకు ఎంతో ఉపయోగపడే అంశం.
  
  నామమాత్రం ఫీజులతో:
  అమెరికాలో ఉన్నత విద్య అంటే భారీ స్థాయిలో ఫీజులు ఉంటాయనే భావన నెలకొని ఉంది. కానీ సిలికానాంధ్ర సంస్థ ఉద్దేశం మాత్రం దీనికి భిన్నం. ఎంఏ కోర్సును ఐదు వేల నుంచి ఆరు వేల అమెరికన్ డాలర్లకు అందించాలని యోచిస్తున్నాం. అదే విధంగా ప్రతిభావంతులైన విద్యార్థులకు స్కాలర్‌షిప్స్, ఫెలోషిప్ గ్రాంట్స్ అందించేందుకు కూడా ప్రయత్నిస్తున్నాం. ఈ విషయంలో దాతల (డోనార్స్) సహకారం తప్పనిసరి. ఇప్పటికే ఈ విషయంలో సంప్రదింపులు సాగిస్తున్నాం.
  
  ప్రవేశ ప్రక్రియ ఇలా:
  యూనివర్సిటీ ఆఫ్ సిలికానాంధ్రలో ప్రవేశం.. ఇతర అమెరికా యూనివర్సిటీలకు మాదిరిగానే ఉంటుంది. తెలుగు యూనివర్సిటీ అయినప్పటికీ.. అమెరికాలో నెలకొల్పినందున అక్కడి విధి విధానాల ప్రకారం.. యూనివర్సిటీ ఆఫ్ సిలికానాంధ్రలో ప్రవేశం కోరుకునే అభ్యర్థులు తప్పనిసరిగా టోఫెల్ స్కోర్ పొందాల్సి ఉంటుంది. అభ్యర్థులు ఆయా కోర్సుల నోటిఫికేషన్స్‌కు స్పందించి రికమండేషన్ లెటర్స్, స్టేట్‌మెంట్ ఆఫ్ పర్పస్ (ఎస్‌ఓపీ), టోఫెల్ స్కోర్ ఆధారంగా దరఖాస్తు చేసుకోవాలి. వీటి ఆధారంగా నిపుణుల కమిటీ.. షార్ట్‌లిస్ట్ చేసి ఎంపికైన అభ్యర్థులతో తుది జాబితా విడుదల చేస్తుంది.
  
  తొలి నోటిఫికేషన్ ఆగస్టులో:
  యూనివర్సిటీ ఏర్పాటుకు సంబంధించి చట్టబద్ధమైన అన్ని ప్రక్రియలు పూర్తి చేశాం. ఇందుకు సంబంధించి త్వరలోనే అనుమతులు రానున్నాయి. దీని ఆధారంగా వచ్చే ఫాల్ సెషన్‌లో ఆగస్టు 29న కోర్సులు ప్రారంభించాలనేది మా ఉద్దేశం. ఇందుకోసం జూన్‌లో నోటిఫికేషన్ జారీ చేసే అవకాశం ఉంది. తొలుత వంద మంది విద్యార్థులను చేర్చుకోవాలని లక్ష్యంగా పెట్టుకున్నాం.
  
  అయితే అమెరికా విద్యా విధానం ప్రకారం గరిష్ట విద్యార్థుల సంఖ్య విషయంలో ఎలాంటి నియంత్రణలు లేనందున ఆ సంఖ్య పెరుగుతుందని భావిస్తున్నాం. వెబ్‌సైట్ ఆవిష్కరణ చేసినప్పటి నుంచే వందల సంఖ్యలో విద్యార్థులు ప్రవేశ విధి విధానాల కోసం సంప్రదించడమే ఇందుకు ప్రత్యక్ష నిదర్శనం. ఆ తర్వాత నుంచి అమెరికా ఎడ్యుకేషన్ సిస్టమ్ ప్రకారం స్ప్రింగ్, సమ్మర్ సెమిస్టర్లను కూడా ఆఫర్ చేస్తాం.
  
  పకడ్బందీగా నిర్వహణ:
  కోర్సుల నిర్వహణ విషయంలో ఎలాంటి లోటుపాట్లకు తావు లేకుండా పకడ్బందీగా నిర్వహించేందుకు ఆయా రంగాల్లో ప్రముఖులతో ప్రతి కోర్సుకు సలహా మండలిని నియమించాం. ఈ మండలిలోని సభ్యులు.. కోర్సు ఉద్దేశంతోపాటు విద్యార్థుల భవిష్యత్తుకు చేయూతనిచ్చే విధంగా కోర్సు కరిక్యులంను రూపొందిస్తారు. ఉదాహరణకు కర్ణాటక మ్యూజిక్‌ను పరిగణనలోకి తీసుకుంటే ఈ విభాగంలోని చారిత్రక అంశాలపై థియరీ బోధనతోపాటు.. దానికి ఆధునిక సాంకేతికతను మేళవించే విధంగా కోర్సు స్వరూపం ఉంటుంది. ఇలా ప్రతి కోర్సులోనూ చారిత్రక అంశాలు, ఆధునిక సాంకేతికతను మేళవించే అంశాలకు చోటు చోటు కల్పిస్తాం.
  
  పలు యూనివర్సిటీలతో ఒప్పందాలు:
  కోర్సుల నిర్వహణ, బోధనకు సంబంధించి మన రాష్ట్రంలోని పలు యూనివర్సిటీలతో పరస్పర ఒప్పందాలు కుదుర్చుకునేందుకు సిద్ధంగా ఉన్నాం. ఈ యూనివర్సిటీ ఏర్పాటు గురించి తెలిసినప్పటీ నుంచే పలు యూనివర్సిటీలు సంప్రదింపులు మొదలు పెట్టాయి. ఇప్పటికే సిలికానాంధ్ర సంస్థ.. పొట్టి శ్రీరాములు తెలుగు విశ్వవిద్యాలయంతో కలిసి 2007 నుంచి సంయుక్తంగా.. ఆరు నుంచి 16 ఏళ్ల వయసు మధ్య గల ప్రవాసాంధ్రుల కోసం ప్రవేశం, ప్రసూనం, ప్రకాశం, ప్రమోదం, ప్రభాసం అనే ఐదు దశల్లో నిర్వహిస్తున్న ‘మనబడి’ కార్యక్రమాన్నే దీనికి ఉదాహరణగా పేర్కొనవచ్చు.
  
  అవకాశాల విషయంలో:
  నేటి యువత లక్ష్యం కోర్సు పూర్తి కాగానే ఉద్యోగం, సంపాదన అనేది నిస్సందేహం. ఈ నేపథ్యంలో అమెరికాలో తెలుగు యూనివర్సిటీ, అందులోనూ సాహిత్య పరమైన కోర్సులు.. వీటిని పూర్తి చేస్తే ఉద్యోగం లభిస్తుందా అనే విషయంలో ఆందోళన అవసరం లేదు. కారణం.. ప్రతి కోర్సుకు ఆధునిక సాంకేతికతను జోడించి రెండింటి సమ్మేళనంతో బోధన సాగుతుంది.
  
  దీని ద్వారా సాఫ్ట్‌వేర్ సంస్థల్లోనూ ఉద్యోగాలు సొంతం చేసుకోవచ్చు. కారణం ఇప్పుడు అన్ని సాఫ్ట్‌వేర్ సంస్థల్లోనూ తాము అందించే ఉత్పత్తుల లోకలైజేషన్ ప్రక్రియకు ప్రాధాన్యత పెరిగింది. గూగుల్ సంస్థ తెలుగులో యూనికోడ్ ఫాంట్స్‌ను ఉపయోస్తుండటమే ఇందుకు చక్కని ఉదాహరణ. కంప్యుటేషనల్ లింగ్విస్టిక్స్ పూర్తి చేస్తే సాఫ్ట్‌వేర్ సంస్థలు రెడ్ కార్పెట్ వెల్‌కం పలుకుతాయి. అదేవిధంగా ఇన్‌స్ట్రుమెంటల్ మ్యూజిక్ నేర్చుకుంటే ప్రపంచ స్థాయి అవకాశాలు లభిస్తాయి.
  
  భవిష్యత్తు ప్రణాళికలు:
  ప్రస్తుతం ఏడు కోర్సులతో యూనివర్సిటీ ప్రారంభమవుతుంది. త్వరలో కోర్సుల విస్తరణ తప్పనిసరిగా ఉంటుంది. ఈ క్రమంలో ముందుగా.. రెండో ఏడాది ఎం.ఎస్. కంప్యుటేషనల్ లింగ్విస్టిక్స్, ఎం.ఎస్. కంప్యూటర్ సైన్స్ కోర్సులను ప్రారంభించాలని యోచిస్తున్నాం. ఎం.ఎస్. కంప్యూటర్ సైన్స్ చేయాలంటే జీఆర్‌ఈ స్కోర్ తప్పనిసరి. మరో రెండేళ్లలో అత్యున్నత పీహెచ్‌డీ కోర్సులు ప్రారంభించే అవకాశం ఉంది. బోధన, పరిశోధన, ప్రచురణ విభాగాల్లో తెలుగు భాషను కూడా ఇతర కోర్సులకు దీటుగా తీర్చిదిద్దడమే కాకుండా వచ్చే పదేళ్లలో యూనివర్సిటీని ప్రపంచ శ్రేణి యూనివర్సిటీగా నిలపడమే లక్ష్యం.
  
  వివరాలకు: universityofsiliconandhra.org


 మంచి ఇంజనీర్‌గా పేరుతెచ్చుకోవడం.. కోరుకున్న కంపెనీలో ఉద్యోగం సంపాదించడం.. ఇవీ ఇంజనీరింగ్‌లో చేరిన ప్రతి విద్యార్థి కనే కలలు.. శ్రమ, పట్టుదల, అంకిత భావం వంటి  సద్గుణాలను ఆయుధాలుగా మల్చుకున్నప్పుడే అనుకున్న కలలను సాకారం చేసుకోవచ్చు.. ఈ క్రమంలో ఇంజనీరింగ్‌లో ప్రతి ఏడాది కీలకం అనే అంశాన్ని గమనించాలి.. ఒక సంవత్సరం బాగా చదివి, మరో ఏడాదిని నిర్లక్ష్యం చేయడానికి కుదరదు.. ఒకరకంగా నాలుగేళ్లు ఒకదానికొకటి ఇంటర్‌లింక్‌డ్‌గా ఉంటాయి.. ముఖ్యంగా రెండో ఏడాదిలో అడుగుపెట్టిన విద్యార్థులు.. మొదటి సంవత్సరానికి రెండో సంవత్సరానికి తేడాను గుర్తించి తదనుగుణంగా అడుగులు వేయాలి.. అప్పుడే కోర్సులోని మూడు, నాలుగు సంవత్సరాలను విజయవంతంగా పూర్తి చేయడంతో పాటు చక్కని కెరీర్‌కు బాటలు వేసుకోవచ్చు.. ఈ నేపథ్యంలో ఇంజనీరింగ్ రెండో సంవత్సరం విద్యార్థులు అనుసరించాల్సిన వ్యూహాలు..
  
  
 ఇంజనీరింగ్ మొదటి సంవత్సరంలో అన్ని బ్రాంచ్‌ల విద్యార్థులకు సబ్జెక్టులు కామన్‌గా ఉంటాయి. ఇందులో హ్యుమానిటీస్‌కు ఎక్కువ ప్రాధాన్యత ఉంటుంది. ఈ క్రమంలో ఇంజనీరింగ్ మ్యాథమెటిక్స్, ఫిజిక్స్, ఇంగ్లిష్ అంశాలను బోధిస్తారు. ప్రోగ్రామింగ్ కాన్సెప్ట్‌ను కూడా మొదటి సంవత్సరంలోనే పరిచయం చేస్తారు. ఇంటర్మీడియెట్‌తో పోల్చితే.. ఇంజనీరింగ్ మొదటి సంవత్సరం సబ్జెక్ట్‌లు అడ్వాన్స్‌డ్‌గా ఉంటాయి. ఒక రకంగా చెప్పాలంటే ఇంటర్మీడియెట్‌కు కొనసాగింపుగా ఇంజనీరింగ్ మొదటి సంవత్సరాన్ని పేర్కొనవచ్చు. కాబట్టి ద్వితీయ సంవత్సరం నుంచే ఎంచుకున్న బ్రాంచ్‌కు అనుగుణంగా ఇంజనీరింగ్ విద్యను అభ్యసించడడం ప్రారంభమవుతుందని చెప్పొచ్చు.
  
  కోర్-ఇంటర్ డిసిప్లినరీ:
  ఇంజనీరింగ్ ద్వితీయ సంవత్సరంలో ఎంచుకున్న ఇంజనీరింగ్ బ్రాంచ్‌కు అనుగుణంగా.. ఆయా బ్రాంచ్‌లలోని ప్రాథమిక అంశాలతోపాటు, ఇతర బ్రాంచ్‌కు సంబంధించిన కొన్ని అంశాలపై అవగాహన కల్పిస్తారు. ఉదాహరణకు కంప్యూటర్ ఇంజనీరింగ్ కోర్సులో కంప్యూటర్ ప్రోగ్రామ్, లాంగ్వేజ్ ప్రోగ్రామ్, డిజిటల్ లాజిక్ డిజైన్ వంటి సబ్జెక్ట్‌లు ఉంటాయి. అంతేకాకుండా కోర్ సబ్జెక్ట్‌లు, ఇంటర్ డిసిప్లినరీ సబ్జెక్ట్‌లు ఉంటాయి. అంటే ఒక బ్రాంచ్ విద్యార్థికి మరో బ్రాంచ్‌కు సంబంధించిన కొన్ని అంశాలపై అవగాహన కల్పిస్తారు. ఉదాహరణకు మెకానికల్ విద్యార్థికి ఎలక్ట్రికల్, ఎలక్ట్రానిక్స్ అంశాలను బోధిస్తారు. ఇక్కడ ఒక విషయం గమనించాలి.. రెండో సంవత్సరంలో థియరీ ఎక్కువగాను, ప్రాక్టికల్ వర్క్ తక్కువగా ఉంటుంది.
  
  ఇంటరాక్షన్:
  రెండో సంవత్సరంలో ప్రతి రోజూ తరగతులకు హాజరు కావాలి. ఏరోజు పాఠాలను ఆరోజే సాధన చేయాలి. ఇక్కడ ఒక విషయం గమనించాలి.. సాధారణంగా మొదటి సంవత్సరం అంతా కామన్ సబ్జెక్ట్‌లు ఉంటాయి. అంటే రెండో సంవత్సరంలో మాత్రమే విద్యార్థులు తాము ఎంచుకున్న బ్రాంచ్‌ల్లోకి అడుగుపెడతారని చెప్పొచ్చు. ఇక్కడే బ్రాంచ్‌ల వారీగా ఆయా సబ్జెక్ట్‌ల ప్రొఫెసర్స్ చెప్పే లెక్చర్స్ వినే, వారితో మాట్లాడే అవకాశం లభిస్తుంది. కాబట్టి సంబంధిత ప్రొఫెసర్స్‌తో ఇంటరాక్షన్ పెంచుకోవడానికి ప్రయత్నించాలి. ప్రశ్నించే తత్వాన్ని అలవర్చుకోవాలి. సందేహాలను ఎప్పటికప్పుడూ నివృత్తి చేసుకోవాలి.
  
  కాన్సెప్ట్-ప్రాక్టికల్:
  తరగతి గదిలో చెప్పిన పాఠాలను ఎప్పటికప్పుడు ల్యాబ్స్‌లో కాన్సెప్ట్ ఓరియంటెడ్‌గా సాధన చేస్తేనే పరీక్షల్లో ఎక్కువ స్కోరింగ్ చేసేందుకు అవకాశం ఉంటుంది. కేవలం తరగతులకు హాజరైతే సరిపోతుంది.. ప్రాక్టికల్స్ అవసరం లేదనుకుంటే తప్పులో కాలేసినట్లే. ఏదైనా అంశాన్ని ప్రాక్టికల్‌గా నేర్చుకుంటేనే సంపూర్ణ విషయ పరిజ్ఞానం సొంతమవుతుంది. ప్రయోగాత్మక పరిజ్ఞానం లేకుండా కేవలం పుస్తక విజ్ఞానం ఎటువంటి ప్రయోజనం చేకూర్చదు. కాబట్టి పరీక్షలకు పక్కాగా సిద్ధం కావాలంటే ఈరెండు విభాగాల్లోనూ పట్టు సాధించాలి. ఒకరకంగా చెప్పాలంటే.. ద్వితీయ సంవత్సరంలోని ఆరు సబ్జెక్టులు, రెండు ల్యాబ్స్‌పై సరైన ప్రణాళిక రూపొందించుకోవాలి.
  
  అన్నీ ముఖ్యమే:
  మరో విషయం.. ఇంజనీరింగ్‌లో ఒక సబ్జెక్టు తేలిక, మరొకటి కష్టంగా ఉండదు. అన్ని సబ్జెక్టులూ ముఖ్యమే. దేనికీ తక్కువ ప్రాధాన్యత ఇవ్వలేం. అందుకే ద్వితీయ సంవత్సరంలోని సబ్జెక్టులపై పట్టు సాధిస్తే.. తృతీయ సంవత్సరాన్ని సులువుగానే గట్టెక్కవచ్చు. ఒకరకంగా ల్యాబ్స్‌లో విద్యార్థి ప్రాక్టికల్స్‌ను ఎంత సమర్థంగా నేర్చుకుంటే ఇంటర్నల్స్, మిడ్ ఎగ్జామ్స్‌లో అంత మంచి స్కోరింగ్ చేయవచ్చు. అంతేకాకుండా భవిష్యత్తులో నైపుణ్యం కలిగిన ఇంజనీర్‌గా రూపొందవచ్చు.
  
  అవగాహనకు ప్రాధాన్యత:
  ఇంజనీరింగ్‌లో స్కోరింగ్‌లో ఇంటర్నల్స్‌దీ ప్రధానపాత్ర. కోర్సు మధ్యలో నిర్వహించే ఇంటర్నల్స్‌లో విద్యార్థులు సులువుగా మార్కులు సాధించొచ్చనే ధోరణితో వ్యవహరించొద్దు. ఇంటర్నల్స్‌ను పక్కాగా ప్రిపేరైతేనే సెమిస్టర్ పరీక్షల్లోనూ సులువుగా రాణించడానికి అవకాశం ఉంటుంది. ప్రతి సబ్జెక్టులో ఇంటర్నల్స్, ఎక్స్‌టర్నల్ మార్కులపై దృష్టిసారించి తద్వారా మంచి మార్కుల శాతాన్ని పొందడానికి కృషిచేయాలి. ఇంటర్నల్స్ విషయంలో జాగ్రత్తగా వ్యవహరించాలి. వీటిని తేలిగ్గా తీసుకోరాదు. ప్రాబ్లమ్ ఓరియంటెడ్‌గా ప్రిపరేషన్ సాగిస్తే వీటిల్లో విజయం సాధించడం సులభం. ఒకరకంగా చెప్పాలంటే ద్వితీయ సంవత్సరంలోని సబ్జె
  క్టులను చదవడం కంటే.. ఆయా పాఠ్యాంశాల మూల భావన (కాన్సెప్ట్)ను అవగాహన చేసుకోవడానికి ప్రాధాన్యతనివ్వాలి. ఎందుకంటే.. బీటెక్‌లో ప్రశ్నలను మార్చిమార్చి అడుగుతుంటారు. మనకు బాగా అవగాహన ఉన్న అంశాన్ని సైతం జటిలం (ట్విస్ట్) చేసే విధంగా ప్రశ్నలు సంధిస్తుంటారు. అందుకే సబ్జెక్టును చదివి అవగాహన చేసుకోవడంతోపాటు ల్యాబ్‌లో ఎక్కువసేపు ప్రాక్టీస్ చేస్తేనే ద్వితీయ సంవత్సరంలోని రెండు సెమిస్టర్లలో మంచి స్కోరింగ్ చేయవచ్చు. మౌలిక సదుపాయాలు, ఇంటర్నెట్, ఇంజనీరింగ్ మ్యాగజైన్లను చదువుతూ సబ్జెక్టుపై పట్టు సాధించాలి.
  విద్యార్థులు మొదటి సంవత్సరంలో సీ- ప్రోగ్రామింగ్, డేటా స్ట్రక్చర్, రెండో సంవత్సరంలో ఇంజనీరింగ్ డ్రాయింగ్ సబ్జెక్ట్‌లలో ఎక్కువగా ఫెయిల్ అవుతుంటారు. కాబట్టి ప్రారంభం నుంచే ఈ సబ్జెక్ట్‌లపై దృష్టి సారించి.. ఎక్కువ శ్రమ చేయడం లాభిస్తుంది. పరీక్షలలో మంచి మార్కులు సాధించాలంటే..
  గత ప్రశ్నపత్రాలను పరిశీలించి ఏ టాపిక్ మీద ఎటు వంటి ప్రశ్నలు వస్తున్నాయో క్షుణ్నంగా తెలుసుకోవాలి.
  కనీసం 60 శాతం సిలబస్‌ను క్షుణ్నంగా చదవాలి.
  
  ప్రణాళిక ప్రకారం:
  ఇంజనీరింగ్ మొదటి సంవత్సరంలో చేరడంతోనే అపరిమిత స్వేచ్ఛ వచ్చినట్లుగా భావిస్తుంటారు. దాంతో చదువు ద్వితీయ ప్రాధాన్యతగా మారిపోతుంది. దీంతో కొన్ని బ్యాక్‌లాగ్స్ మిగిలి పోతాయి. దాంతో రెండో సంవత్సరం ప్రారంభమయ్యేసరికి ఈ బ్యాక్‌లాగ్స్ కారణంగా విద్యార్థులు ఒత్తిడికి లోనవుతుంటారు. ఏకాగ్రత, ఆత్మవిశ్వాసంతో ఒత్తిడిని అధిగమించాలి. మరో ప్రధాన సమస్య ర్యాగింగ్. రెండో సంవత్సరానికి చేరడంతో సీనియర్ అయిపోయామనే భావంతో వ్యవహరిస్తుంటారు. జూనియర్లను ర్యాగింగ్ చేయాలని ఉత్సాహపడుతుంటారు.
  
  సుప్రీంకోర్‌‌ట జడ్జిమెంట్ ప్రకారం ర్యాగింగ్ చేయడం శిక్షార్హం. కాబట్టి ఈ అంశానికి దూరంగా ఉండడం మంచిది. కాబట్టి కొంచెం జాగ్రత్తగా వ్యవహరించి ప్రణాళిక ప్రకారం ముందుకు సాగితే.. ద్వితీయ సంవత్సరాన్ని ఎటువంటి ఒడిదుడుకులు లేకుండా పూర్తి చేసుకుని తృతీయ సంవత్సరంలోకి అడుగుపెట్టొచ్చు. ఈ విషయంలో తల్లిదండ్రులు కూడా బాధ్యత తీసుకోవాలి. మొదటి రెండు సంవత్సరాలు తల్లిదండ్రులు  పిల్లల ప్రవర్తనను ఒక కంట కనిపెడుతూ ఉండాలి. వారిని మార్గదర్శనం చేస్తుండాలి.
  
  పునాది:
  మరో కీలకాంశం.. ఇంజనీరింగ్ కోర్సులోని చివరి రెండేళ్లూ (మూడు, నాలుగు సంవత్సరాలకు) చదివే పాఠ్యాంశాలకు.. ద్వితీయ సంవత్సరంలోని సబ్జెక్ట్‌లు పునాదుల వంటివని చెప్పొచ్చు. కాబట్టి రెండో సంవత్సరం సబ్జెక్ట్‌లపై ఎంత పట్టు సాధిస్తే.. మిగతా రెండేళ్లు రాణించడం అంత సులభమవుతుంది. దాంతోపాటు కోర్సు పూర్తయ్యాక హాజరయ్యే వివిధ పోటీ పరీక్షల్లో అడిగే ప్రశ్నల్లో అధిక శాతం ప్రశ్నలకు ఆధారం ద్వితీయ సంవత్సరం పాఠ్యాశాలు అనే విషయాన్ని గుర్తుంచుకోవాలి.
  
  కాబట్టి రెండో సంవత్సరాన్ని మొత్తం నాలుగేళ్ల ఇంజనీరింగ్ విద్యకే తలమానికంగా పేర్కొనవచ్చు. రెండో సంవత్సరం కోర్ సబ్జెక్టులు చదవాల్సి ఉంటుంది. ఈ దశలో విద్యార్థులు చాలా జాగ్రత్తగా వ్యవహరించాలి. సబ్జెక్టులను లోతుగా అధ్యయనం చేసేందుకు ప్రయత్నించాలి. కోర్సు మొత్తానికి దిశానిర్దేశం జరిగేది ఇక్కడే. మంచి మార్కులు సాధించాలన్నా..పూర్తి కోర్సుపై అవగాహన ఏర్పడాలన్నా ఈ ద్వితీయ సంవత్సరమే కీలకమనే విషయాన్ని గమనించాలి.
  
  ఇక్కడే ప్రారంభించాలి:
  చాలా మంది విద్యార్థులు నాలుగో సంవత్సరం వచ్చే వరకు కూడా కెరీర్ పట్ల ఒక అవగాహనను ఏర్పర్చుకోరు. ఉద్యోగం.. ఉన్నత విద్య అనే రెండు అంశాల్లో ఎప్పుడూ సందిగ్ధతలో ఉంటారు. అలా కాకుండా రెండో సంవత్సరం నుంచే భవిష్యత్ దిశగా ఆలోచనలు చేయడం శ్రేయస్కరం. స్వదేశం, విదేశాల్లో పీజీ చేయడమా? మేనేజ్‌మెంట్ కోర్సులను ఎంచుకోవడమా? ఉద్యోగం దిశగా ప్రయత్నం చేయడమా? ఇలా ఒక అంశంపై స్పష్టత తెచ్చుకోవాలి. తర్వాత దానికనుగుణంగా సన్నాహాలను ఈ రెండో సంవత్సరం నుంచే మొదలు పెట్టాలి.
  
  ఎందుకంటే.. మూడో సంవత్సరంలో ఇంటర్న్‌షిప్, నాలుగో సంవత్సరంలో ప్రాజెక్ట్ వర్క్, క్యాంపస్ ప్లేస్‌మెంట్స్ వంటి అంశాలతో సమయం సరిపోదు. విదేశాల్లో పీజీ చేసే ఉద్దేశం ఉంటే మూడో సంవత్సరంలోనే అందుకు సంబంధించిన పరీక్షలను పూర్తి చేయడం మంచిది. ఎందుకంటే విదేశీ వర్సిటీల్లో చేరేందుకు నిర్వర్తించాల్సిన సన్నాహాలకు ఏడాదికి పైగా పడుతుంది. కాబట్టి సదరు పరీక్షల ప్రిపరేషన్, కోచింగ్ వంటి వ్యవహారాలను రెండో ఏడాది నుంచే ప్రారంభించాలి. గేట్, ఐఈఎస్, క్యాట్ తదితర పోటీ పరీక్షల గురించి కూడా ఈ సంవత్సరంలోనే దృష్టి సారించడం మంచిది. అకడమిక్ కార్యకలాపాలతో సమాంతరంగా వీటికి సమయం కేటాయించాలి. సాఫ్ట్ స్కిల్స్, గ్రూప్ డిస్కషన్, ఆంగ్ల భాషపై పట్టు సాధించడం వంటి అంశాలను మెరుగుపరుచుకోవడానికి తగినంత ప్రాధాన్యతనివ్వాలి.
  
  వృథా కాకుండా :
  ప్రతీ యూనివర్సిటీలో రెండో సంవత్సరం లేదా మూడో సంవత్సరంలో మూడు లేదా ఆరు వారాల పాటు ఏదైనా పరిశ్రమలో శిక్షణ తీసుకోవాల్సి ఉంటుంది. దీన్నే ఇండస్ట్ట్రియల్ ట్రైనింగ్‌గా వ్యవహరిస్తారు.
  ఈ నేపథ్యంలో తనకు ఆసక్తి ఉన్న పరిశ్రమ గురించి ఇంటర్నెట్ లేదా మరే మాధ్యమం ద్వారానైనా అవగాహన ఏర్పర్చుకుని అందులో ఇండస్ట్రియల్ ట్రైనింగ్ చేయడం మంచిది. చాలా మంది విద్యార్థులు ఈ అంశానికి అంతగా ప్రాధాన్యం ఇవ్వరు. ఒకవేళ ఇండస్ట్రియల్ ట్రైనింగ్ లేకపోయినా వేసవి సెలవులను వృథా కానీయకుండా ఏదో ఒక చిన్న ప్రాజెక్ట్ వర్క్ చేయడం మంచిది. దీని వల్ల చదివిన సబ్జెక్ట్‌లపై పట్టు చిక్కుతుంది. ఇంజనీరింగ్ విద్యకే కీలకమైన అన్వయించే సామర్థ్యం (అప్లికేషన్ స్కిల్స్) అలవడుతుంది.
 తరగతిలో చెప్పిన పాఠాలను ఎప్పటికప్పుడు ల్యాబ్స్‌లో కాన్సెప్ట్ ఓరియంటెడ్‌గా సాధన చేయాలి.
 ఉద్యోగం.. ఉన్నత విద్య అనే రెండు అంశాల్లో రెండో సంవత్సరంలోనే ఒక స్పష్టతకు రావాలి.
  రెండేళ్లూ (3, 4 సంవత్సరాలకు) చదివే పాఠ్యాంశాలకు.. ద్వితీయ సంవత్సరంలోని సబ్జెక్ట్‌లు పునాదుల వంటివి.
  ఇంజనీరింగ్ పోటీ పరీక్షల్లోని అధిక శాతం ప్రశ్నలకు ఆధారం ద్వితీయ సంవత్సరం పాఠ్యాంశాలే.
  బ్యాక్‌లాగ్స్ లేకుండా, ర్యాగింగ్ వంటి అంశాలకు దూరంగా ఉండాలి.
  
 ప్రొ. పి.ఎస్. అవధాని,
 ప్లేస్‌మెంట్ ఆఫీసర్, ఏయూ కాలేజ్ ఆఫ్ ఇంజనీరింగ్,
  విశాఖపట్నం.


  లాల్ బహదూర్ శాస్త్రి నేషనల్ అకాడమీ ఆఫ్ అడ్మినిస్ట్రేషన్ - ముస్సోరి
  జీవిత పయనంలో మేలిమి మెరుపులతో పాటు కొన్ని చేదు మలుపులు కూడా ఉంటాయి. ఆ మలుపులను  విజయానికి సోపానాలుగా మార్చుకున్న వారే ఉన్నత లక్ష్యాలను సాధించగలరు. ఇలా గెలుపు బాటలో  పయనించి ఉన్నత కెరీర్ శిఖరాన్ని అందుకున్న వారిలో రాష్ట్రానికి చెందిన జె.మేఘనాథ్‌రెడ్డి ఒకరు.
  
  చేపట్టిన వృత్తి.. వ్యక్తి వికాసానికే కాదు.. సామాజిక శ్రేయస్సుకూ ఉపయోగపడేదిగా ఉండాలన్న తపన,  శ్రమించే తత్వం ఉన్నవారే సివిల్ సర్వీసెస్‌ను అందుకోగలరు. అలా ఐఏఎస్‌ను అందుకున్న మేఘనాథ్‌రెడ్డి ప్రస్తుతం ముస్సోరిలో ఉన్న లాల్ బహదూర్ శాస్త్రి నేషనల్ అకాడమీ ఆఫ్ అడ్మినిస్ట్రేషన్‌లో శిక్షణ పొందుతున్నారు. అక్కడి వివరాలను ‘భవిత’ పాఠకులతో పంచుకున్నారు..!
  
 దేశంలో ప్రత్యేకంగా పరిచయం చేయాల్సిన అవసరం లేని సర్వీస్.. ఇండియన్ అడ్మినిస్ట్రేటివ్ సర్వీస్ (ఐఏఎస్). దీన్ని భారత పరిపాలన వ్యవస్థకు ఉక్కు కవచంగా చెబుతుంటారు. దేశాన్ని ప్రగతి పథంలో నడిపించడంలో ఐఏఎస్‌ల కృషి ప్రశంసనీయం. ఐఏఎస్ ఆఫీసర్‌గా అవకాశాన్ని చేజిక్కించుకోవాలని లక్షల మంది యువత కలలు కంటారు. ఆ కలల్ని నిజం చేసుకునే దిశగా ఏటా యూపీఎస్సీ నిర్వహించే సివిల్స్ పరీక్షను రాస్తుంటారు. ఇది అందరికీ తెలిసిన విషయమే. అయితే ఒకసారి సర్వీస్‌కు ఎంపికైన తర్వాత శిక్షణ ఎలా ఉంటుందన్న విషయాలు చాలామందికి తెలీదు. వాస్తవానికి.. యువ ఐఏఎస్ ఆఫీసర్ల కెరీర్‌లో కీలకమైన, ఆసక్తికరమైనది శిక్షణ (Training) దశ.
  
  అకాడమీ- విజన్
  ప్రాథమిక శిక్షణ.. ఒక యువ ఐఏఎస్ అధికారిని సమర్థవంతమైన, నిజాయితీ గల అధికారిగా తీర్చిదిద్దుతుంది. ఎంపికైన ఐఏఎస్ అధికారులకు ఉత్తరాఖండ్ రాష్ట్రంలోని ముస్సోరిలో ఉన్న ప్రఖ్యాత లాల్ బహదూర్ శాస్త్రి నేషనల్ అకాడమీ ఆఫ్ అడ్మినిస్ట్రేషన్ (ఎల్‌బీఎస్‌ఎన్‌ఏఏ)లో శిక్షణ ఇస్తారు. హిమాలయాల సొగసు చెంత, ఆహ్లాదకరమైన వాతావరణంలో ఏర్పాటు చేసిన, అధునాతన మౌలిక వసతులున్న ఈ శిక్షణ కేంద్రం ప్రపంచంలోనే అత్యున్నత పరిపాలనా శిక్షణ కేంద్రాల సరసన నిలిచింది.
  
  ఇది 1959లో నేషనల్ అకాడమీ ఆఫ్ అడ్మినిస్ట్రేషన్‌గా ఆవిర్భవించింది. తర్వాత 1972, అక్టోబర్‌లో అకాడమీకి దేశంలో గొప్ప రాజనీతి కోవిదుడైన లాల్ బహదూర్ శాస్త్రి పేరు పెట్టారు. నైతిక, పారదర్శక విధానాలతో సివిల్ సర్వీస్ అధికారులను సుశిక్షితులను చేసి, తద్వారా దేశంలో సుపరిపాలనను అందించడమే అకాడమీ అసలు లక్ష్యం.
  
  శిక్షణ- దశలు:
  అకాడమీ శిక్షణలో ఉన్న యువ అధికారులను ఆఫీసర్ ట్రైనీస్ (OT's)గా వ్యవహరిస్తారు. వీరికి ప్రాథమిక శిక్షణ వివిధ దశలుగా సాగుతుంది. ఇందులో మొదటి దశ 15 వారాల ఫౌండేషన్ కోర్సు. ఇది ఈ ఏడాది సెప్టెంబరు 2న ప్రారంభమైంది. ఈ కోర్సులోకి అడుగుపెట్టేటప్పుడు అందరూ ఒకరకమైన భావోద్వేగానికి గురయ్యాం. ప్రాంగణంలో జ్ఞాన్‌శిల, ధ్రువ్‌శిల, కర్మ్‌శిల పేర్లతో అకడమిక్ బిల్డింగ్‌లున్నాయి. హాస్టళ్లకు పవిత్ర నదులైన గంగా, కావేరి, నర్మద వంటి పేర్లు పెట్టారు. ప్రాంగణంలోని సర్దార్ పటేల్, లాల్ బహదూర్ శాస్త్రి విగ్రహాలు.. యువ అధికారుల భుజస్కందాలపై ఉన్న బాధ్యతల్ని రోజూ గుర్తుచేస్తుంటాయి.
  
  
  వారికి ప్రేరణగా నిలుస్తాయి. అకాడమీలోని పచ్చిక బయళ్ల నుంచి చూస్తే మంచు ముత్యాలను అలంకరించుకున్న హిమాలయ పర్వత శిఖరాలు కనువిందు చేస్తాయి. అకాడమీ పక్కనే ఉన్న ‘హ్యాపీ వ్యాలీ’లో స్పోర్ట్స్ కాంప్లెక్స్, దానికి దగ్గర్లోని పోలో గ్రౌండ్ యువతకు మధురానుభూతుల్ని అందిస్తుంటాయి.
  
  
  మూడు సర్వీసుల మేలు కలయిక:
  ఫౌండేషన్ కోర్సులో చెప్పుకోవాల్సిన ముఖ్యమైన విషయమేంటంటే ఐఏఎస్, ఐపీఎస్, ఇండియన్ ఫారెన్ సర్వీస్‌లకు ఎంపికైన వారందరూ కలసి శిక్షణ పొందుతారు. ఇలా ఈ ఏడాది మూడు సర్వీస్‌లకు ఎంపికైన దాదాపు 269 మంది 88వ ఫౌండేషన్ కోర్సులో కొనసాగుతున్నారు. వ్యక్తిగత, సామాజిక జీవితంలో స్నేహ పరిమళాల గొప్పదనం ఎంతో అవసరం.
  
  ఇలాంటి స్నేహశీలతను పెంపొందించుకునేందుకు వీలుగా భిన్న సర్వీస్‌లకు, రాష్ట్రాలకు చెందిన అధికారులను రూమ్మేట్స్‌గా ఉంచుతారు. ఫౌండేషన్ కోర్సు ద్వారా ఎలాంటి అడ్డంకినైనా తొలగించి, ముందుకెళ్లే సామర్థ్యం యువ అధికారులకు సొంతమవుతుందనడంలో ఎలాంటి సందేహం లేదు.
  
  ఉదయం 5 గంటలకు మొదలు
  అకాడమీలో రోజువారీ జీవితం ఉదయం 5 గంటలకు మొదలవుతుంది. అందమైన ప్రకృతి ఒడిలో సేదతీరుతున్న పోలో గ్రౌండ్‌లో గంట పాటు ఫిజికల్ ట్రైనింగ్ (పీటీ) ఉంటుంది. రన్నింగ్‌తో పాటు ఫిజికల్ ఎక్సర్‌సైజ్‌లు చేస్తారు. అకడమిక్‌గా శిక్షణ ఇచ్చేందుకు యువ అధికారులను నాలుగు క్లాస్‌రూం సెక్షన్లుగా విభజించారు. క్లాస్‌రూం సెషన్స్ ఉదయం 9.30గంటలకు ప్రారంభమై 5.15 గంటల వరకు ఉంటాయి. తరగతుల్లో భారతదేశ చరిత్ర, స్వాతంత్య్ర ఉద్యమం, రాజ్యాంగం- రాజకీయ అంశాలు, అంతర్జాతీయ వ్యవహారాలు, ఎకనామిక్స్, లా వంటి వాటిని బోధిస్తారు.
  
  సివిల్ సర్వెంట్స్, వివిధ రంగాల్లో నిపుణులు ఫ్యాకల్టీగా ఉంటారు. ఇప్పటికే ఐఏఎస్‌గా పనిచేస్తున్న వారు ఫ్యాకల్టీగా ఉండటం వల్ల క్షేత్రస్థాయి అంశాలపై అవగాహన పెంపొందించుకునేందుకు అవకాశముంటుంది. లా వంటి అంశాలను స్పెషలిస్టు ప్రొఫెసర్లు బోధిస్తారు. స్నేహపూర్వక చర్చలకు అవకాశంతో పాటు పరస్పరం భావాలను పంచుకునేలా తరగతి గది వాతావరణం ఉంటుంది. కొన్ని సందర్భాల్లో టీ, లంచ్ బ్రేక్స్ యువ అధికారుల మధ్య వాడివేడి చర్చలకు వేదికలుగా నిలుస్తుంటాయి. హిందీ, కంప్యూటర్ స్కిల్స్‌ను మెరుగుపరచుకునేందుకు ప్రత్యేక తరగతులుంటాయి.
  
  అకడమిక్ తరగతులకు భిన్నంగా వివిధ రకాల నైపుణ్యాలను పెంపొందించుకునేందుకు శిక్షణలోని అధికారులు తప్పనిసరిగా నిరాయుధ పోరాటం, వోకల్ మ్యూజి క్, ఇన్‌స్ట్రుమెంటల్ మ్యూజిక్, కుకింగ్, హార్స్ రైడింగ్ వంటి కో కరిక్యులర్ యాక్టివిటీస్‌లో ఒకదాన్ని ఎంపిక చేసుకోవాల్సి ఉంటుంది. ఐఏఎస్ అకాడమీ.. హార్స్ రైడింగ్ వసతులకు పెట్టింది పేరు. రైడింగ్ శిక్షకులు ప్రఖ్యాత ప్రెసిడెన్షియల్ బాడీగార్డ్స్ బృందం నుంచి వస్తుంటారు.
  
  మేధోమథనం:
  శిక్షణలో మరో ముఖ్యమైన అంశం.. గెస్ట్ లెక్చర్స్. వివిధ రంగాలకు చెందిన ప్రముఖులతో గెస్ట్ లెక్చర్స్ ఉంటాయి. ఇటీవల రాష్ట్రపతి ప్రణబ్ ముఖర్జీ.. అకాడమీలోని ఆఫీసర్స్ ట్రైనీలను ఉద్దేశించి మాట్లాడారు. శిక్షణలో తరగతి బోధన సగ భాగమైతే.. మరో సగ భాగం ఇంటర్నల్ ఎన్నికలు, ట్రెక్కింగ్, ‘ఇండియా డే కల్చరల్ ప్రోగ్రామ్స్’, విలేజ్ విజిట్, అథ్లెటిక్ మీట్‌ల సమాహారంగా ఉంటుంది. అకాడమీలో మెస్ సొసైటీ, ఆఫీసర్స్ క్లబ్, కాంటెంపరరీ అఫైర్స్ సొసైటీ, ఫైన్ ఆర్ట్స్ క్లబ్, హాబీస్ క్లబ్ వంటివి ఉంటాయి. ఈ క్లబ్బులకు ఎన్నికలు ఫౌండేషన్ కోర్సు రెండో వారంలో జరుగుతాయి. ఎన్నికలకు ముందు అభ్యర్థుల ప్రచార పర్వంతో అకాడమీ సందడిసందడిగా ఉంటుంది.
  
  ఇండియా డే.. సాంస్కృతిక వైభవం
  ఏటా ఫౌండేషన్ కోర్సులో భాగంగా ఒక రోజును ‘ఇండియా డే’గా ఆనందోత్సాహాలతో జరుపుకుంటారు. ఈ రోజంతా సాంస్కృతిక కార్యక్రమాలు, యువ అధికారుల కేరింతలతో సరదాగా సాగుతుంది. ఆఫీసర్ ట్రైనీలను వారివారి సొంత రాష్ట్రాలను అనుసరించి ూౌట్టజి, ౌఠ్టజి, ఉ్చట్ట, గ్ఛిట్ట జోన్ల బృందాలుగా విభజిస్తారు. ఉదయం రాష్ట్రాల వారీగా సాంస్కృతిక ఊరేగింపు ఉంటుంది. తర్వా త ఓపెన్ ఎయిర్ థియేటర్‌లో రాష్ట్రాల వారీగా సాంస్కృతిక కార్యక్రమాల ప్రదర్శన ఉంటుంది.
  
  సాయంత్రం సంపూర్ణానంద్ ఆడిటోరియంలో భారీ ఎత్తున కార్యక్రమాలు జరుగుతాయి. తమ సాంస్కృతిక వైభవాన్ని, ప్రతిభను చాటుకునేందుకు ప్రతి రాష్ట్రానికీ పది నిమిషాలు కేటాయిస్తారు. ఈ ఏడాది వేడుకల్లో మన రాష్ట్రానికి చెందిన 12 మంది ఐఏఎస్, ఐపీఎస్ ట్రైనీలు పాల్గొని, ఆంధ్ర రాష్ట్ర వైభవాన్ని చాటిచెప్పగలిగాం. మాలో కొందరు రాణి రుద్రమ దేవి, అల్లూరి సీతారామరాజు, వీరేశలింగం పంతులు, హరిదాసు వంటి రూపాలను ప్రదర్శించారు. మరికొందరు కోలాటం, బతుకమ్మతో సందడి చేశారు. సాయంత్రం జరిగే కార్యక్రమంలో అందరూ కలసి ఇచ్చిన కూచిపూడి (దశావతారం) ప్రదర్శన ప్రేక్షకుల ప్రశంసలు అందుకుంది. ‘ఇండియా డే’ స్పెషల్ లంచ్‌లో అన్ని ప్రాంతాలకూ సంబంధించిన ప్రత్యేక వంటకాలు వడ్డించారు.
  
  క్షేత్ర స్థాయి అనుభవం
  ఫౌండేషన్ కోర్సులో క్షేత్రస్థాయి పర్యటనలు కీలకమైనవి. మొత్తం ఆఫీసర్ ట్రైనీలను ఐదుగురు సభ్యుల బృందాలుగా విభజించి గ్రామాలకు పంపుతారు. ఈ బృందాలు ఐదురోజుల పాటు ఆయా గ్రామాల్లో ఉండాలి. ఇటీవల మా విలేజ్ విజిట్‌ను ముగించుకొని అకాడమీకి తిరిగొచ్చాం. ఈ ప్రత్యక్ష పర్యటనలో భూమి లేకపోవడం, నిరుద్యోగం.. గ్రామాల్ని పట్టిపీడిస్తున్న రెండు పెద్ద సమస్యలుగా గుర్తించాం. సమ్మిళిత వృద్ధిని సాధించాలంటే ఈ సమస్యలకు పరిష్కారాలను చూపించాల్సి ఉంది.
  ఫౌండేషన్ కోర్సు పూర్తికావడానికి ఇంకా నెల మాత్రమే ఉంది. ఈ నెల రోజుల వ్యవధిలో అథ్లెటిక్ మీట్, పరీక్షలు ఉంటాయి. నవంబర్ చివర్లో జరిగే పరీక్షలు చాలా ముఖ్యమైనవి. భవిష్యత్ కెరీర్‌కు సంబంధించి ఇందులో సాధించిన మార్కులకు ప్రాధాన్యం ఉంటుంది.
  ఫౌండేషన్ కోర్సు చివరి వారంలో సాంస్కృతిక కార్యక్రమాలు జరుగుతాయి. శిక్షణ కాలంలో అకడమిక్‌గా ప్రతి భ కనబరిచిన వారికి అవార్డులు, రివార్డులు ఉంటాయి.
  డిసెంబర్ 13: 15 వారాల ఫౌండేషన్ కోర్సు సుదీర్ఘ ప్రయాణం పూర్తికానున్న రోజు. ఈ కోర్సు పూర్తయిన తర్వాత ఐఏఎస్ ట్రైనీలకు ముస్సోరిలోనే ప్రొఫెషనల్ శిక్షణ ఉంటుంది. ఐపీఎస్‌లు హైదరాబాద్‌లోని సర్దార్ వల్లభాయ్ పటేల్ నేషనల్ పోలీస్ అకాడమీ(ఎన్‌పీఏ) కి వెళ్తారు. ఐఎఫ్‌ఎస్‌లు న్యూఢిల్లీలోని ఫారెన్ సర్వీస్ ఇన్‌స్టిట్యూట్‌కు వెళ్తారు.
  
  భారత్ దర్శన్
  ఫౌండేషన్ కోర్సు పూర్తయిన తర్వాత ఐఏఎస్ ఆఫీసర్ ట్రైనీలు 45 రోజుల ‘భారత్ దర్శన్’ పర్యటనకు వెళ్తారు. ఇందులో భాగంగా దేశ వ్యాప్తంగా పర్యటిస్తూ.. దేశ రాజకీయ, సామాజిక, ఆర్థిక, సాంస్కృతిక పరిస్థితుల ప్రత్యక్ష పరిశీలనకు అవకాశముంటుంది.
  భారత్ దర్శన్ తర్వాత ఫేజ్- 1 క్లాస్‌రూం ట్రైనింగ్, ఏడాది పాటు జిల్లాలో శిక్షణ ఉంటుంది. భవిష్యత్తులో సమర్థవంతమైన జిల్లా కలెక్టర్‌గా విధులు నిర్వర్తించేందుకు ఈ శిక్షణ ఉపయోగపడుతుంది. ఇది పూర్తయ్యాక 2015లో స్వల్పస్థాయి ఫేజ్- 2 క్లాస్‌రూం ట్రైనింగ్ ఉంటుంది. ఈ సమయంలోనే విదేశీ పర్యటన ఉంటుంది. తర్వాత ట్రైనీ ఐఏఎస్‌లు పూర్తిస్థాయి ఐఏఎస్‌లుగా సవాళ్లతో కూడిన భారత పరిపాలనలోకి  అడుగుపెడతారు. ఓ కొత్త ప్రయాణానికి శ్రీకారం చుడతారు!!
  
  నీతి, నిజాయితీ, ఆత్మవిశ్వాసం పునాదులపై కొండంత ప్రజాభిమాన మహా సౌధాన్ని నిర్మించుకున్న లాల్ బహదూర్ శాస్త్రి ఆదర్శప్రాయులు. నీతి పూర్వక నడత, నిరాడంబరత, త్యాగశీలతలతో భారత రాజకీయాలకు మార్గదర్శకుడిగా నిలిచిన శాస్త్రి పేరుతో ఉన్న ముస్సోరిలోని ‘అకాడమీ ఆఫ్ అడ్మినిస్ట్రేషన్’
  సుశిక్షితులైన సుపరిపాలనా సైన్యాన్ని దేశానికి అందిస్తోంది...
  
  ట్రెక్కింగ్
  ముస్సోరిలోని లాల్ బహదూర్ శాస్త్రి నేషనల్ అకాడమీ ఆఫ్ అడ్మినిస్ట్రేషన్‌లో ఇచ్చే శిక్షణలో మౌంటైన్ ట్రెక్కింగ్ యువ అధికారులకు మరపురాని అనుభూతులను మూటగట్టి ఇస్తుంది. అందరూ తప్పనిసరిగా ట్రెక్కింగ్‌లో పాల్గొనాలి. మొత్తం ఆఫీసర్ ట్రైనీలను 25 మంది సభ్యుల బృందాలుగా విభజిస్తారు. వీరికి వేర్వేరు ట్రెక్ మార్గాలను కేటాయిస్తారు. ఈ బృందాలు ట్రెక్కింగ్ చేస్తూ ఐదు రోజుల్లో 100-120 కి.మీ. దూరాన్ని చేరుకుంటారు.
  
 అన్ని ట్రెక్కింగ్ మార్గాలూ కనీసం 4 వేల మీటర్ల ఎత్తు వరకూ ఉంటాయి. దట్టమైన అడవుల గుండా నడుస్తూ, ఎత్తై శిఖరాలను ఎక్కుతూ బృందాలు ముందుకు సాగుతుంటాయి. వణికించే చలిలో కరెంటు, మొబైల్ సిగ్నల్స్ లేని ప్రాంతంలో టెంట్లలో బస చేయడం ఒక గొప్ప అనుభవం. బృందాలుగా ట్రెక్కింగ్ చేయడం ద్వారా బృంద స్ఫూర్తి, స్నేహశీలత, సర్దుకుపోవడం, ప్రకృతి పట్ల ప్రేమ అలవడతాయి.