వ్యాక్సిన్ ఆవిష్కరణలో గ్లోబల్ లీడర్‌గా ఉన్న భారత్ బయోటెక్ ఇంటర్నేషనల్ లిమిటెడ్ (బీబీఐఎల్) జీఎస్‌కే పీఎల్‌సీతో భాగస్వామ్యం కుదుర్చుకుంది. తక్కువ, మధ్య ఆదాయ దేశాల్లో ప్రధానంగా ఐదేళ్లలోపు పిల్లలను ప్రభావితం చేస్తున్న తీవ్రమైన బ్యాక్టీరియల్‌ డయేరియా అయిన షిగెల్లోసిస్‌ను పరిష్కరించేందుకు ఈ భాగస్వామ్యం తోడ్పడుతుందని ఇరు సంస్థలు తెలిపాయి.డయేరియా వ్యాధికి కారణం అవుతున్న షిగెల్లా అనే బ్యాక్టీరియా ప్రపంచవ్యాప్తంగా మిలియన్ల మందిని ప్రభావితం చేస్తుంది. దాని తీవ్రత, యాంటీమైక్రోబయల్ రెసిస్టెన్స్ (ఏఎమ్ఆర్-మందులను తట్టుకునే స్వభావం)పై ఆందోళనలు పెరుగుతున్నాయి. అయితే షిగెల్లాను కట్టడి చేసేందుకు ఇప్పటివరకు లైసెన్స్ పొందిన వ్యాక్సిన్ లేదు. క్లినికల్ ట్రయల్స్, రెగ్యులేటరీ అనుమతుల ద్వారా ఈ బ్యాక్టీరియాకు విరుగుడుగా ‘ఆల్ట్‌సాన్‌ఫ్లెక్స్‌ 1-2-3’ను అభివృద్ధి చేయడానికి భారత్ బయోటెక్ ఇంటర్నేషనల్ లిమిటెడ్ (బీబీఐఎల్), జీఎస్‌కే పీఎల్‌సీ భాగస్వామ్యం కుదుర్చుకున్నాయి.వ్యాక్సిన్ అభివృద్ధికి జీఎంఎంఏ టెక్నాలజీజనరలైజ్డ్ మాడ్యూల్స్ ఫర్ మెంబ్రేన్ యాంటిజెన్స్ (జీఎంఎంఏ) టెక్నాలజీని ఈ వ్యాక్సిన్‌ కోసం ఉపయోగిస్తున్నట్లు భారత్‌ బయోటెక్‌ తెలిపింది. ఇది రోగనిరోధక శక్తిని పెంచడానికి బ్యాక్టీరియా బాహ్య పొరలను ఉపయోగించే వినూత్న విధానం. ఈ చౌకైన తయారీ ప్రక్రియ ద్వారా టీకాను మరింత తక్కువ ధరల్లో అందించవచ్చని తెలిపింది.క్లినికల్ ట్రయల్స్‌..యూరప్‌లో మొదటి దశ ట్రయల్స్ అనుకూలంగా వచ్చాయని భారత్‌ బయోటెక్‌ తెలిపింది. ఆఫ్రికాలో రెండో దశ ట్రయల్స్‌లో 9 నెలల చిన్నారులపై ఎలాంటి భద్రతా సమస్యలు కనిపించలేదని పేర్కొంది. వ్యాక్సిన్ రోగనిరోధక శక్తి లక్ష్యాలను చేరుకున్నట్లు 2024 నుంచి మధ్యంతర ఫలితాలు ధ్రువీకరిస్తున్నాయని తెలిపింది. ప్రస్తుతం ఫేజ్ 3 ట్రయల్స్ జరుగుతున్నట్లు చెప్పింది. ‍త్వరలో ఈ వ్యాక్సిన్‌ను వినియోగదారులకు అందిస్తామని ధీమా వ్యక్తం చేసింది.ఇదీ చదవండి: ‘ఏటా రూ.50 లక్షలు సరిపోతుందా?’ అంటూ పోస్ట్‌రోటావైరస్, టైఫాయిడ్, పోలియో, కలరా, సాల్మొనెల్లా వంటి డయేరియా వ్యాధి వ్యాక్సిన్లలో కంపెనీ నాయకత్వాన్ని భారత్ బయోటెక్ ఎగ్జిక్యూటివ్ ఛైర్మన్ డాక్టర్ కృష్ణ ఎల్లా వివరించారు. యాంటీమైక్రోబయల్ నిరోధకతను ఎదుర్కోవాల్సిన అవసరాన్ని నొక్కి చెప్పారు. పేద జనాభాకు సరసమైన ధరలకు వ్యాక్సిన్‌ అందించేందుకు కంపెనీ కట్టుబడి ఉందని తెలిపారు. ఈ వ్యాక్సిన్‌ తయారీకి జీఎస్‌కేతో భాగస్వామ్యం కుదుర్చుకోవడం ప్రపంచ ఆరోగ్యంపట్ల సంస్థ నిబద్ధతను హైలైట్‌ చేస్తుందని చెప్పారు.

ఓ బ్యాక్టీరియల్‌ ఇన్ఫెక్షన్‌ కారణంగా చర్మానికి సెల్యులైటిస్‌ అనే కండిషన్‌ వస్తుంది. ఇందులో కాలు లేదా చేయి విపరీతంగా వాచిపోయి, చర్మం ఎర్రగా అలాగే బాధితులకు వేడిగా అనిపిస్తుంటుంది. ముట్టుకుంటేనే నొప్పి (టెండర్‌నెస్‌)తో బాధాకరంగా ఉంటుంది. ఇది చేయి లేదా కాలు అంతటికీ వేగంగా వ్యాపిస్తుంది. ఈ దశలో కూడా చికిత్స సరిగా అందకపోతే చేయి/ కాలికి మాత్రమే పరిమితమైన ఆ బ్యాక్టీరియల్‌ ఇన్ఫెక్షన్‌ శరీరమంతా పాకి ప్రాణాలకే ముప్పు తెచ్చిపెట్టే ప్రమాదముంది. అందుకే సెల్యులైటిస్‌ లక్షణాలు కనిపించిన వెంటనే తప్పనిసరిగా చికిత్స తీసుకోవాలి. ప్రాణాలకే ముప్పు తెచ్చిపెట్టగల ఈ సెల్యులైటిస్‌పై అవగాహన కోసం ఈ కథనం.సెల్యులైటిస్‌ సాధారణంగా దేహంలోని కాలు, చేయితో పాటు ఏ భాగానికైనా రావచ్చు. కానీ ఈ కండిషన్‌ కాలిలో కనిపించడమే ఎక్కువ. సెల్యులైటిస్‌తో ప్రభావితమైన కాలు బాగా వాచిపోతుంది. ఎర్రబారుతుంది. ఇలా జరగడాన్ని ఎరిథిమా అంటారు. వాపు వచ్చి ముట్టుకుంటే మంట (ఇన్‌ఫ్లమేషన్‌)తో, లోపల వేడిగా ఉన్న భావన కలుగుతుంది. ఇన్‌ఫ్లమేషన్‌తో కూడిన సెల్యులైటిస్‌ను తీవ్రమైన పరిస్థితిగానే పరిగణించాలి. అది కేవలం పై చర్మానికి మాత్రమే పరిమితమైందా లేక లోపలి పొరలూ ప్రభావితమయ్యాయా అన్నదానిపై పరిస్థితి తీవ్రత ఆధారపడి ఉంటుంది. లోపలికి వ్యాపించిన కొద్దీ సెల్యులైటిస్‌లోని ఇన్ఫెక్షన్‌ రక్తప్రవాహంతో కలిసి లింఫ్‌నోడ్స్‌కూ వ్యాపిస్తుంది. సెల్యులైటిస్‌ కనిపించే సూక్ష్మక్రిములివే... సెల్యులైటిస్‌ సోకిన కాలు నునుపుదనంతో ఎర్రగా మెరుస్తూ కనిపిస్తుంది. అంతకు ముందే కాలికేదైనా గాయం ఉండటం, చర్మం చీరుకుపోయి ఉండటం వంటివి జరిగితే దానికి సెల్యులైటిస్‌ వచ్చే అవకాశాలు మరింత ఎక్కువ. చర్మానికి ఏ కారణంగానైనా పుండ్లు పడి అవి దీర్ఘకాలికంగా ఉన్నప్పుడు అక్కడ బ్యాక్టీరియా చేరడంతో పాటు అది రెండో (సెకండరీ) దశకు చేరితే... అది సెల్యులైటిస్‌కు దారితీయవచ్చు. ఇందుకు చాలారకాల సూక్ష్మక్రిములు (బ్యాక్టీరియా) కారణమవుతాయి. ఉదాహరణకు... స్ట్రెప్టోకాక్సీ, స్టెఫాలోకాక్సీ, సూడోమొనాస్‌ ఎస్‌పీపీ, బ్యాక్టీరియోడీస్‌ వంటివి వీటిల్లో ప్రధానమైనవి. ఇవిగాక మరికొన్ని అప్రధాన రకాలకు చెందిన సూక్ష్మజీవులూ ఉంటాయి. సెల్యులైటిస్‌లో ఎలా వస్తుందంటే?వాతావరణంలో ఉండే అనేక సూక్ష్మజీవులను చర్మమే మొదట ఎదుర్కొంటుంది. చర్మం మన లోపలి అవయవాలన్నింటినీ కప్పుతూ ఆ సూక్ష్మజీవులన్నింటి నుంచి మనకు రక్షణ కలిగిస్తుంటుంది. అయితే చర్మంలో ఎక్కడైనా గాయాలైనా, లేదా చీరుకుపోయి ఉన్నా బయటి సూక్ష్మజీవులు ఆ ప్రాంతంలోంచి... చర్మాన్ని దాటి లోపలికి ప్రవేశించగలుగుతాయి. ఉదాహరణకు అథ్లెట్స్‌ ఫూట్‌ (టీనియా పెడిస్‌) వంటి కండిషన్‌లో చర్మానికి ఇన్ఫెక్షన్‌ ఉన్నప్పుడు లోపలికి ప్రవేశించడమన్నది బ్యాక్టీరియాకు సులభంగా సాధ్యమవుతుంది. ఆ వెంటనే చర్మం తనను తాను రక్షించుకునేందుకు ప్రయత్నిస్తుంది. ఇందులో భాగంగా ఆ వ్యక్తి తాలూకు వ్యాధి నిరోధక వ్యవస్థ / ఇమ్యూన్‌ సిస్టమ్‌ చర్మాన్ని ఎర్రబారుస్తుంది. ఇలా జరిగిన తర్వాత జరిగే పరిణామం సెల్యులైటిస్‌కు దారితీస్తుంది. వాతావరణంలో ఉండే అనేక సూక్ష్మజీవులను చర్మమే మొదట ఎదుర్కొంటుంది. చర్మం మన లోపలి అవయవాలన్నింటినీ కప్పుతూ ఆ సూక్ష్మజీవులన్నింటి నుంచి మనకు రక్షణ కలిగిస్తుంటుంది. అయితే చర్మంలో ఎక్కడైనా గాయాలైనా, లేదా చీరుకు΄ోయి ఉన్నా బయటి సూక్ష్మజీవులు ఆ ప్రాంతంలోంచి... చర్మాన్ని దాటి లోపలికి ప్రవేశించగలుగుతాయి. ఉదాహరణకు అథ్లెట్స్‌ ఫూట్‌ (టీనియా పెడిస్‌) వంటి కండిషన్‌లో చర్మానికి ఇన్ఫెక్షన్‌ ఉన్నప్పుడు లోపలికి ప్రవేశించడమన్నది బ్యాక్టీరియాకు సులభంగా సాధ్యమవుతుంది. ఆ వెంటనే చర్మం తనను తాను రక్షించుకునేందుకు ప్రయత్నిస్తుంది. ఇందులో భాగంగా ఆ వ్యక్తి తాలూకు వ్యాధి నిరోధక వ్యవస్థ / ఇమ్యూన్‌ సిస్టమ్‌ చర్మాన్ని ఎర్రబారుస్తుంది. ఇలా జరిగిన తర్వాత జరిగే పరిణామం సెల్యులైటిస్‌కు దారితీస్తుంది.చర్మం రంగు మారడం: సెల్యులైటిస్‌ వచ్చిన భాగంలో చర్మం రంగు మారిపోతుంది. ప్రధానంగా ఎర్రబారుతుంది. అప్పటికే ఎర్రటి చర్మం ఉన్నవారిలో ఇలా ఎర్రబారడం జరిగితే దాన్ని గుర్తుపట్టడం కాస్తంత కష్టమవుతుంది. అదే కాస్త నల్లటి చర్మం ఉన్నవారిలో ఈ రంగు మార్పును వెంటనే గుర్తుపట్టడం సాధ్యమతుంది. దాంతో తగిన చికిత్స తీసుకోవడం సాధ్యమవుతుంది. వాపు రావడం : సాధారణంగా వాపు పాదం నుంచి మొదలై పై వైపునకు వ్యాపిస్తుంటుంది. కొన్నిసార్లు పిక్కల నుంచి కూడా వాపు మొదలు కావచ్చు. ∙కాలికి ఎరుపుదనం వచ్చి బాగా వాచిన కారణంగా అది బాగా నునుపుగా అనిపిస్తూ, మెరుస్తూ కనిపిస్తుంది. వాపు కారణంగా చర్మం బాగా బిగుసుకు΄ోయినట్లుగానూ అనిపిస్తుంటుంది. ∙ముట్టుకుంటే మంట / నొప్పితోపాటు లోపల వేడిగా ఉన్నట్లుగానూ అనిపిస్తుంటుంది. ఈ కాలివాపు రాక ముందు ఫ్లూ జ్వరం వచ్చినప్పటి లక్షణాలతో... చలితో కూడిన జ్వరం కూడా కనిపించవచ్చు. ∙రక్త పరీక్ష చేయిస్తే తెల్లరక్తకణాల సంఖ్య బాగా పెరిగి కనిపిస్తుంది. బ్యాక్టీరియల్‌ ఇన్ఫెక్షన్‌ ఉందనడానికి ఇది ఒక సూచన. ∙వాపు వచ్చిన కాలి భాగంలోని పుండ్ల నుంచి పసుపు రంగుతో కూడిన చీము స్రవిస్తుంటుంది. సెల్యులైటిస్‌కు తావిచ్చే కండిషన్స్‌చర్మానికి గాయమై అది దీర్ఘకాలికంగా మానకుండా ఉండటం. చర్మం చీరుకు΄ోయి ఆ గాయం చాలాకాలం మానక΄ోవడం, కాలి మీద పుండ్లు రావడం. దీర్ఘకాలంగా ఫంగల్‌ ఇన్ఫెక్షన్స్‌ ఉండి, అవి దీర్ఘకాలికంగా మానకుండా ఉండటం (ప్రధానంగా కాలికి... అథ్లెట్స్‌ ఫూట్‌ వంటివి). ఎగ్జిమా, సోరియాసిస్‌ వంటి చర్మసంబంధమైన రుగ్మతలతో బాధపడేవారిలో చర్మం పగుళ్లుబారి ఉంటుంది కాబట్టి అక్కడి నుంచి బ్యాక్టీరియా శరీరంలోకి ప్రవేశించే అవకాశాలు ఎక్కువ. కొద్దిగా అరుదుగా దీర్ఘకాలికంగా ఉండే తీవ్రమైన మొటిమల కారణంగా కూడా. ∙చర్మం పగుళ్లుబారేలా చేసే కొన్ని రకాల ఇన్ఫెక్షన్స్‌ ఉందాహరణకు చికెన్‌పాక్స్, షింగిల్స్‌ వంటి జబ్బులు వచ్చాక సెల్యులైటిస్‌ వచ్చే అవకాశాలు ఎక్కువ. డయాబెటిస్‌ ఉండి కాలిపై దీర్ఘకాలికంగా పుండ్లు పడటం (డయాబెటిస్‌ ఉన్నవారిలో సెల్యులైటిస్‌ వచ్చే అవకాశాలు చాలా ఎక్కువ).రక్తనాళాలకు సంబంధించిన జబ్బులు ఉండటం (వేరికోసిక్‌ వెయిన్స్‌ వంటివి). పెరిఫెరల్‌ వ్యాస్క్యులార్‌ డిసీజ్‌ వంటి జబ్బుల కారణంగా. శరీరంలో లింఫ్‌ ప్రవాహం తగినంతగా లేకపోవడం వల్ల. దీర్ఘకాలికంగా కాలేయ సంబంధిత జబ్బులతో బాధపడుతూ ఉండేవారిలో. (అంటే... క్రానిక్‌ హెపటైటిస్, సిర్రోసిస్‌ వంటి జబ్బులు ఉన్నవారిలో సెల్యులైటిస్‌కు అవకాశాలెక్కువ). స్థూలకాయం ఉన్నవారిలో. ఏదైనా శస్త్రచికిత్స తర్వాత ఏర్పడ్డ గాయం కారణంగా. చాలా సందర్భాల్లో కాలిన గాయాల కారణంగా. చర్మంలో ప్రవేశపెట్టే సూదుల కారణంగా (ఇంట్రావీనస్‌గా మందులను పంపడానికి అమర్చే క్యాన్యులా వంటివి), ట్యూబ్స్, ఆర్థోపెడిక్‌ కేసుల్లో చర్మంలోపల అమర్చే ప్లేట్లు, రాడ్ల వంటి వస్తువుల కారణంగా. ఎముకలకు వచ్చే ఇన్ఫెక్షన్స్‌ వల్ల. కొన్ని కీటకాల కాటు కారణంగా (ప్రధానంగా సాలీడు వంటివి); కొన్ని జంతువులు కరవడం వల్ల. దీర్ఘకాలికంగా మందులు వాడుతున్నవారిలో వాళ్ల వ్యాధినిరోధక శక్తి (ఇమ్యూనిటీ) తగ్గడం వల్ల... ఇలాంటి అనేక కారణాల వల్ల సెల్యులైటిస్‌ రావచ్చు. ఒకసారి సెల్యులైటిస్‌ సోకాక...ఒకసారి సెల్యులైటిస్‌ సోకిన తర్వాత అది వ్యాపిస్తూ ఉంటుంది. ఎలాంటి స్రావాలు లేకుండా కేవలం వాపు మాత్రమే కనిపించే దాన్ని ‘డ్రై సెల్యులైటిస్‌’ అంటారు. ఈ దశలో సెల్యులైటిస్‌కు సరైన చికిత్స తీసుకోక΄ోతే అది వ్యాపించిన మేరకు కణజాలం నాశనమవుతుంటుంది. డ్రై సెల్యులైటిస్‌లో చర్మంపై ఎర్రటి మచ్చలు కూడా కనిపిస్తుంటాయి. డ్రై సెల్యూలైటిస్‌కు వెంటనే చికిత్స తీసుకోకపోతే చర్మంపై సన్నటి పగుళ్ల వంటివి ఏర్పడి అందులోంచి నీరు స్రవిస్తుంటుంది. దీన్నే వెట్‌ సెల్యులైటిస్‌ అంటారు.సాధారణంగా కాలి బొటనవేలికి దీర్ఘకాలంగా ఉండే గాయం వల్ల సెల్యులైటిస్‌ వస్తుంటుంది. సెల్యులైటిస్‌ కాలి భాగం నుంచి పైకి విస్తరిస్తూపోతుంటే దాన్ని అసెండింగ్‌ సెల్యులైటిస్‌ అంటారు. సాధారణంగా స్ట్రెప్టోకోకల్‌ బ్యాక్టీరియల్‌ ఇన్ఫెక్షన్‌లో ఇలా జరుగుతుంది. సెల్యులైటిస్‌ అన్నది ఒక కాలికే కనిపిస్తుంటే దీన్ని యూనిలేటరల్‌ సెల్యులైటిస్‌గా పేర్కొంటారు. ఈ యూనిలేటరల్‌ సెల్యులైటిస్‌ చాలా సాధారణం. కానీ కొంతమందిలో రెండుకాళ్లకూ సెల్యులైటిస్‌ కనిపించ వచ్చు. కాకపోతే ఇది కాస్తంత అరుదు. ఇలా రెండుకాళ్లకూ సెల్యులైటిస్‌ రావడాన్ని ‘బైలేటర్‌ కాంకరెంట్‌ సెల్యులైటిస్‌’ అంటారు. చికిత్స యాంటీబయాటిక్స్‌తో చికిత్స స్ట్రెప్టోకాక్సి, స్టెఫాలోకాక్సి బ్యాక్టీరియాను మట్టుపెట్టే యాంటీబయాటిక్స్‌ మందులను నోటి ద్వారా తీసుకోవడం లేదా తీవ్రత ఎక్కువగా ఉన్నవారిలో నరానికి ఇంజెక్షన్‌ ద్వారా పంపడం వంటి చికిత్స అందిస్తారు.వ్యాయామం (ఫిజియోథెరపీ) వాపు తగ్గేలా కాలి వేళ్లు కదిలించే కొన్ని వ్యాయామాలు చేయడం అవసరమవుతుంది. కొన్ని జాగ్రత్తలుసెల్యులైటిస్‌ను నివారించుకోడానికి తీసుకోవాల్సిన జాగ్రత్తలు. కాలిపై ఎలాంటి గాయాలూ లేకుండా చూసుకోవడం.కాలి గోళ్లను తీసుకునే సమయంలో గాయం కాకుండా జాగ్రత్త వహించడం.కీటకాలు, జంతువులు కుట్టకుండా / కరవకుండా వాటిని దూరంగా ఉంచడం.కాలిన గాయాలైనప్పుడు అవి పూర్తిగా తగ్గే వరకు జాగ్రత్తగా ఉండటం.కాలికి గాయాలు ఉన్నవారు, కాలిన గాయాలైన వారు మురికినీళ్లలోకి వెళ్లక΄ోవడం. గాయమైన కాలితో సముద్రపు నీటిలోకి వెళ్లకపోవడం. కాలికి సరిగ్గా సరిపోయి, సౌకర్యంగా ఉండే పాదరక్షలు / షూస్‌ ధరించడం. (కాలికి గాయాన్ని చేస్తూ, బాధను కలిగించే షూస్‌ను బలవంతంగా తొడగకూడదు. చెప్పులు లేదా షూ కరవడం, కాలికి గాయం చేయడం వంటివి జరుగుతుంటే ఆ పాదరక్షలను తొడగడం మానేసి, సౌకర్యంగా ఉండే వాటినే తొడుక్కోవాలి. పాదరక్షల వల్ల కాలికి గాయాలవుతున్నాయా అంటూ తరచూ పరీక్షించుకుంటూ ఉండాలి. ముఖ్యంగా డయాబెటిస్‌తో బాధపడేవారు ఈ విషయంలో మరింత జాగ్రత్తగా వ్యవహరించాలి) అథ్లెట్స్‌ ఫూట్‌ వంటి ఇన్ఫెక్షన్‌తోపాటు అన్ని రకాల ఫంగల్‌ ఇన్ఫెక్షన్స్‌కు తగిన చికిత్స తీసుకుని పూర్తిగా తగ్గేలా జాగ్రత్త వహించడం వేరికోస్‌ వెయిన్స్‌ వంటి సమస్య వస్తే అది తగ్గేలా చికిత్స తీసుకోవడం సెల్యులైటిస్‌ లక్షణాలు కనిపించిన వెంటనే డాక్టర్‌ను సంప్రదించడం. చివరగా... సెల్యులైటిస్‌ వచ్చి, అది ప్రాణాంతకం అవడం కంటే ... కేవలం చిన్న చిన్న జాగ్రత్తలతో అసలది రాకుండానే చూసుకోవడం మేలు.డా. స్వప్నప్రియ, సీనియర్‌ డర్మటాలజిస్ట్‌డా.జి. వెంకటేష్‌ బాబు, సీనియర్‌ కన్సల్టెంట్‌, ప్లాస్టిక్‌ – కాస్మటిక్‌ సర్జన్‌ (చదవండి: ఒకే కాన్పులో ముగ్గురు జననం..! ఇలా ఎందుకు జరుగుతుందంటే..?)

మన జీర్ణవ్యవస్థలోని ఆహారనాళంలో ప్రతి చదరపు మిల్లీమీటరులోనూ కోటానుకోట్ల మంచి బ్యాక్టీరియా ఉంటుంది. జీవక్రియలకు తోడ్పడటంతో పాటు వ్యాధి నిరోధక వ్యవస్థ సక్రమంగా పనిచేయడానికి అవసరం. దీనిలో ఏదైనా తేడాలు రావడాన్ని ‘డిస్‌బయోసిస్‌’ అంటారు. ఇది మూడు విధాలుగా రావచ్చు. మొదటిది మేలు చేసే బ్యాక్టీరియా బాగా తగ్గిపోవడం, రెండోది హాని చేసే బ్యాక్టీరియా సంఖ్య ప్రమాదకరంగా పెరగడం, జీర్ణవ్యవస్థలోని బ్యాక్టీరియా వైవిధ్యం దెబ్బతినడం. ఇలా జరిగినప్పుడు డాక్టర్లు  ్రపో–బయాటిక్స్‌ సూచిస్తారు. ఇవి కొంత ఖర్చుతో కూడిన వ్యవహారం. కానీ తాజా పెరుగు, మజ్జిగ, పులవడానికి వీలుగా ఉండే పిండితో చేసే ఇడ్లీలు, దోసెల వంటి ఆహారంతోనే ‘డిస్‌ బయోసిస్‌’ తేలిగ్గా పరిష్కారమవుతుంది. అప్పటికీ తగ్గకపోతేనే ‘ప్రో–బయాటిక్స్‌’ వాడాల్సి వస్తుంది. కాబట్టి ‘డిస్‌ బయోసిస్‌’ నివారణ కోసం ముందునుంచే పెరుగు, మజ్జిగ వంటివి వాడటం ఆరోగ్యానికే కాదు.. వ్యాధి నిరోధక వ్యవస్థను పటిష్టం చేసుకునేందుకు ఎంతగానో ఉపకరిస్తుంది. ఇవి చదవండి: 'ప్రోగ్రెసివ్‌ బోన్‌ లాస్‌’ ఎందుకు నివారించాలో తెలుసా!?

మనం సాధారణంగా చిన్నిపిల్లలకు వచ్చే దగ్గు, జలుబు, జ్వరం వంటి వ్యాధులను చాలా తేలిగ్గా తీసుకుంటాం. ట్యాబలెట్‌లు వేస్తున్నాం కదా తగ్గిపోతుందనుకుంటాం. చాలా సర్వసాధరణమైన వ్యాధిగానే భావిస్తాం. కొన్ని రకాల వ్యాధులు విజృంభించే క్రమంలో తొలి దశలో అలాంటి తేలికపాటి లక్షణాలనే చూపిస్తాయి. మనం తెలియక సాధారణమైన జ్వరంగా భావించి ఎప్పుడూ వాడే వాటినే వాడేస్తాం. కానీ మనం కంటిపాపల్లా కాపాడుకుంటున్న చిన్నారుల ప్రాణాలు పోయేంతవరకు కళ్లు తెరవవం. అచ్చం అలాంటి దురదృష్టకర ఘటన ఆస్ట్రేలియాలో చోటు చేసుకుంది. అసలేం జరిగిందంటే..ఆస్ట్రేలియాలోని బాథర్స్ట్‌ నివాసి క్యాథీ అనే 5 ఏళ్ల చిన్నారి గత కొద్దిరోజులుగా జలుబుతో బాధపడుతోంది. ఆస్పత్రికి తీసుకెళ్లారు. వైద్యులు ఇచ్చిన మందులు క్రమం తప్పకుండా వాడుతున్నారు. కానీ క్యాథీ కోలుకోవడం మాని ఆరోగ్యం రోజురోజుకి క్షీణించడం ప్రారంభమైంది. దీంతో ఆందోళన చెందిన తల్లిదండ్రులు వైద్యులను సంప్రదించారు. సాధారణమైన జలుబే కదా అనే భావించారు. సరిగ్గా తినక జబ్బు పడుటుందని భావించి ఆస్పత్రిలో జాయిన్‌ చేశారు. తీరా జాయిన్‌ అయ్యాక కోలుకుందా అంటే.. లేకపోగా మరింత సీరియస్‌ అయ్యి మూసిన కన్ను తెరవకుండా శాశ్వత నిద్రలోకి వెళ్లిపోయింది. దీంతో తల్లిదండ్రులు ఒక్కసారిగా నిర్ఘాంతపోయారు. చిన్న జలుబు లాంటి ఫీవర్‌ ఇంతలా మా చిన్నారిని కోల్పోయేంత ప్రాణాంతక మారడం ఏమిటిని తల్లిదండ్రులు కన్నీరుమున్నీరుగా విలపించారు. దీంతో వారు మరోసారి ఆమె హెల్త్‌ రికార్డును చెక్‌ చేయించి ఇది జలుబు మరేదైనా అని పలు ఆస్పత్రుల్లో ఎంక్వైయిరి చేయగా అసలు విషయం బయటపడింది. స్ట్రెప్‌ఏ అనే బ్యాక్టీరియా బారిన పడినట్లు గుర్తించారు వైద్యులు. దీని కారణంగానే మూడు రోజుల తర్వాత ఆమె గొంతును పూర్తిగా కోల్పోయిందన్నారు. ఆమె పరిస్థితి మరింత దిగజారి, శ్వాసతీసుకోలేని స్థితికి వచ్చాక మళ్లీ ఆస్పత్రిలో అడ్మిట్‌ చేసినట్లు తెలిపారు చిన్నారి తల్లిదండ్రులు. ఐతే వైద్య పరీక్షల్లో వైరల్‌ ఫీపర్‌ అని తేలింది దీంతో తాము తేలిగ్గా తీసుకున్నామని ఆవేదనగా చెబుతున్నారు చిన్నారి తల్లిదండ్రులు. ఇంటికి వచ్చకా చిన్నారి ఆరోగ్యం క్షీణించటం, పెదాలు నీలం రంగులోకి మారిపోవడం శ్వాసతీసుకోలేకపోవడం వంటి సమస్యలు తలెత్తినట్లు వివరించారు. ఎంతలా సీఆర్‌పీ చేసి బతికించేందుకు ప్రయత్నించిన ఫలితం లేకుండా పోయిందని కన్నీళ్లు పెట్టుకున్నారు తలిదండ్రులు. ఇంత చిన్నపాటి అనారోగ్యం తమ కూతురు ప్రాణాలను బలితీసుకోవడం జీర్ణించుకోలేక ఆ చిన్నారి శరీరాన్ని వైద్య పరీక్షలు నిర్వహించగా ఈ విషయం తెలిసింది. ఆమె గొంతు స్టెప్‌ఏ బ్యాక్టీరియా ఇన్షెక్షన్‌కు గురైందని ఇది చాలా రకాలు లక్షణాలతో సంకేతాలిస్తుందని, వైద్యులు కూడా ఒక్కోసారి ఇలాంటి కేసులను గుర్తించడంలో విపలమతుంటారని వివరణ ఇచ్చింది వైద్య బృందం. విచిత్రమేమిటంటే ప్రాణాలతో పోరాడి చనిపోయిన ఆ చిన్నారి ముగ్గురికి అవయవదానం చేసినట్లు కుటుంబ సభ్యులు తెలిపారు. వైద్యులు కాస్త సీరియస్‌గా తీసుకుని పవర్‌ఫుల్‌ యాంటీబయోటిక్స్‌ ఇచ్చి ఉంటే మా చిన్నారి మా కళ్ల ముందు ఆడుతూ తిరిగి ఉండేదంటూ వేదనగా చెప్పారు. అందువల్ల పేరెంట్స్‌ అందరూ  చిన్నారులకు వచ్చి కొన్ని రకలా వైరల్‌ ఫీవర్లను తేలిగ్గా తీసుకోవద్దు. మీ కంటి పాపలను దూరం చేసుకుని శోకాన్ని కొనితెచ్చుకోవద్దని బాధిత తల్లిందండ్రులు ఆవేదనగా వేడుకుంటున్నారు.  (చదవండి: గుడ్డు ఆరోగ్యానికి మంచిది కాదా..?)

సాధారణంగా మనలోని రోగనిరోధక వ్యవస్థ బయట నుంచి వచ్చే బ్యాక్టీరియా, వైరస్‌లపై దాడి చేసి మన శరీరానికి రక్షణ కల్పిస్తాయి. కానీ ఆ రోగనిరోధక వ్యవస్థ వల్లే శరీరానికి హాని జరిగితే కలిగే ఇబ్బందినే ఆటో ఇమ్యూన్‌ వ్యాధులంటారు. ఇందులో ప్రధానమైనది లూపస్‌. దీనిని సిస్టమిక్‌ లూపస్‌ ఎరిథమాటోసస్‌(ఎల్‌ఎల్‌ఈ) అని కూడా పిలుస్తారు. ఈ నెల 10వ తేదిన వరల్డ్‌ లూపస్‌ డే సందర్భంగా ఈ వ్యాధిపై అవగాహన కల్పించేందుకు ప్రత్యేక కథనం. కర్నూలు(హాస్పిటల్‌): ఎస్‌ఎల్‌ఈ లేదా లూపస్‌ను తీవ్రమైన ఆటో ఇమ్యూన్‌ వ్యాధిగా వైద్యులు పేర్కొంటారు. ఈ వ్యాధి మనిషి శరీరంలోని ప్రతి అవయవాన్ని ప్రభావితం చేస్తుంది. చాలా వరకు అవగాహన లోపం కారణంగా సరైన సమయంలో గుర్తించకపోతున్నారు. సాధారణంగా సమాజంలో ప్రతి లక్షలో వంద మందికి ఈ వ్యాధి ఉంటుంది. జిల్లాలోని రుమటాలజిస్టులు, జనరల్‌ ఫిజీషియన్లు, నెఫ్రాలజిస్టుల వద్దకు ప్రతి నెలా 60 నుంచి 100 మంది దాకా ఈ వ్యాధి బాధితులు చికిత్స కోసం వస్తున్నారు. ఈ మేరకు ఉమ్మడి జిల్లాలో దాదాపు 5వేల మంది దాకా లూపస్‌తో బాధపడుతున్నట్లు అంచనా. శరీరంలోని కణాలు, కణజాలంపై వ్యక్తి యొక్క సొంత రోగనిరోధక వ్యవస్థ దాడి చేసినప్పుడు లూపస్‌ వ్యాధి అభివృద్ధి చెందుతుంది. దీనివల్ల గుండె, ఊపిరితిత్తులు, చర్మం, కీళ్లు, మూత్రపిండాలు, రక్తనాళాలు, మెదడు వంటి వివిధ అవయవాలు, శరీర వ్యవస్థకు హాని జరుగుతుంది. ఇది సిస్టమిక్‌ లూపస్‌ ఎరిథమాటోసస్‌, డిస్కోయిడ్‌ లూపస్‌, సబ్‌ అక్యూట్‌ క్యూటేనియస్‌ ల్యూపస్‌, డ్రగ్‌ ఇండ్యూసెడ్‌ లూపస్‌, నియోనెటాల్‌ లూపస్‌ అనే రకాలుగా ఉంటుంది. వ్యాధి లక్షణాలు లూపస్‌ అన్ని రకాల అవయవాలపై ప్రభావం చూపే వ్యాధి. ముందుగా చర్మం, అనంతరం కీళ్లలో మొదలుకావచ్చు. కొందరిలో కేవలం జ్వరం, నీరసం, ఆకలి తగ్గిపోవడం వంటివి కనిపిస్తాయి. ముఖ్యంగా ముక్కుపై, చెంపపై మచ్చలు సీతాకోకచిలుక ఆకారంలో ఎర్రని దద్దుర్లు కనిపిస్తాయి. దీంతో పాటు జుట్టురాలిపోవడం, కీళ్లనొప్పి, ఉదయం లేవగానే కండరాలు పట్టేయడం (30 నిమిషాల పాటు) వంటి సమస్యలుంటాయి. గాఢంగా శ్వాస తీసుకున్నప్పుడు ఛాతిలో నొప్పి, చేతి, కాలివేళ్లు గోధుమరంగు, ఊదా రంగులోకి మారిపోవడం, నోటిలో పుండ్లు వస్తాయి. సకాలంలో చికిత్స తీసుకోకపోతే...! ► ఈ వ్యాధిని సకాలంలో గుర్తించి చికిత్స తీసుకుంటే ప్రాణాంతకం కాదు. ఒకవేళ సరిగా గుర్తించకపోవడం, మందులు సరిగా వాడకపోవడంతో శరీరంలో క్రానిక్‌ ఇన్‌ఫ్లమేషన్‌ ఉండి అనేక అవయవాలు ప్రభావితమయ్యే అవకాశం ఉంది. ► కిడ్నీ ఎఫెక్ట్‌ కావడం వల్ల మూత్రంలో ప్రొటీన్స్‌ ఎక్కువ మోతాదులో బయటకు వెళ్లిపోతాయి. ఆ తర్వాత కిడ్నీ మరింత తీవ్రంగా దెబ్బతింటుంది. ► మెదడు, నరాలు దెబ్బతినడంతో తలనొప్పి, చూపు దెబ్బతినడం, మానసిక వ్యాధులు, పక్షవాతం, మూర్ఛవ్యాధి లాంటివి కూడా లూపస్‌లో భాగంగా వచ్చే ప్రమాదం ఉంది. ► గుండెకండరాలు దెబ్బతిని కొన్నిసార్లు గుండెపోటు కూడా వచ్చే అవకాశం ఉంది. ► శరీరంలో రోగనిరోధకశక్తి బలహీన పడటంతో పలుమార్లు ఇన్‌ఫెక్షన్స్‌ వచ్చే అవకాశాలు అధికంగా ఉంటాయి. ► ఎముకల్లో రక్తసరఫరా సరిగా లేకపోవడంతో ఎముకల్లో కణాలు చనిపోయి సులభంగా ఎముకలు విరిగిపోతాయి. ► లూపస్‌ వ్యాధి ఉండే గర్భిణిల్లో అబార్షన్స్‌ ఎక్కువసార్లు అవుతాయి. మరికొందరిలో బీపీ అధికంగా ఉంటుంది. ఎందుకు వస్తుందంటే...! మొదటగా జీన్స్‌, పర్యావరణం (ఇన్‌ఫెక్షన్స్‌, కొన్ని రకాల మందులు, ఒత్తిడి, అధిక యువీ కిరణాలు) ప్రభావం వల్ల ఆటో ఇమ్యూన్‌ వ్యాధులు వస్తాయి. ముఖ్యంగా 15 నుంచి 45 ఏళ్లలోపు (9ః1 నిష్పత్తి) ఉన్న వారిలో వస్తుంది. అందుకు ఈస్ట్రోజెన్‌ అనే హార్మోన్‌ ప్రభావంతో వారిలో సహజంగానే వస్తుంది. అయితే ఇది చిన్నవారి నుంచి పెద్దవయస్సు వారి వారికి ఎవ్వరికై నా రావచ్చు.

సాక్షి, హైదరాబాద్‌: మలక్‌పేట్‌ బాలింతల మృతిపై ప్రభుత్వానికి ప్రాథమిక నివేదిక అందింది. స్టెఫలో కోకస్‌ బ్యాక్టీరియా వల్ల ఇన్ఫెక్షన్‌ సోకి బాలింతలు మృతి చెందారని కమిటీ నిర్ధారణకి వచ్చింది. సిజేరియన్‌ చేయించుకున్న 18 మందికి ఇన్ఫెక్షన్‌ సోకడంతో నిమ్స్‌కు తరలించారు. ఇందులో ఇద్దరు బాలింతల కిడ్నీలకు బ్యాక్టీరియల్‌ ఇన్ఫెక్షన్‌ సోకడంతో డయాలసిస్‌ కొనసాగుతోందని ప్రాథమిక నివేదికలో పేర్కొన్నారు. రెండో కాన్పుకోసం వచ్చిన సిరివెన్నెల..  నాగర్‌ కర్నూలు జిల్లా వెల్దండ మండలం చెదురుపల్లి గ్రామానికి చెందిన పోలే మహేష్‌ భార్య సిరివెన్నెల (25) రెండో కాన్పు కోసం సోమవారం ఆస్పత్రిలో చేరారు. వైద్యులు ఆమెకు బుధవారం సిజేరియన్‌ చేశారు. ఆడ బిడ్డకు జన్మనిచ్చింది. ఆ తర్వాతి కొద్ది సేపటికే  పల్స్‌ రేట్‌ ఒక్కసారిగా పడిపోయింది. ఆరోగ్య పరిస్థితి విషమించడంతో అత్యవసర వైద్య సేవల పేరుతో వైద్యులు ఆమెను గాంధీకి తరలించారు. 2డీ ఎకో పరీక్ష సహా ఇతర వైద్య పరీక్షలు చేశారు. గురువారం రాత్రి పది గంటలకు మరణించింది. అయితే ఆమె గత ఐదు రోజులుగా డెంగీ జ్వరంతో బాధపడుతున్నట్లు తెలుస్తోంది. ఆస్పత్రి వైద్యులు ఈ విషయాన్ని గుర్తించకుండా ఆమెకు సిజేరియన్‌ చేయడం, ప్లేట్‌లెట్స్‌ సంఖ్య పడిపోవడానికి కారణమయ్యారని మృతురాలి భర్త మహేష్‌ ఆరోపించారు. వీరికి ఏడాదిన్నర పాప కూడా ఉంది. ఆ పాప గుక్కపట్టి ఏడుస్తుండగా...అప్పుడే పుట్టిన శిశువు కనీసం ముర్రుపాలకు కూడా నోచుకోలేదని బంధువులు విలపించారు.    తొలి కాన్పు కోసం వచ్చిన శివాని  సైదాబాద్‌ పూసలబస్తీకి చెందిన రవీందర్, వెంకటలక్ష్మి కుమార్తె శివాని(25) మొదటి కాన్పు కోసం కుటుంబ సభ్యులు ఆమెను ఈనెల 10 తేదీన ఏరియా ఆసుపత్రిలో చేరి్పంచగా.. వైద్యులు బుధవారం ఉదయం సిజేరియన్‌ చేశారు. మగబిడ్డకు జన్మనిచ్చింది. ఆ తర్వాత ఆమె అకస్మాత్తుగా విరేచనాలతో బాధపడింది. ఆరోగ్య పరిస్థితి విషమించడంతో వైద్యులు ఆమెను గాంధీ ఆస్పత్రికి తరలించారు. ఆస్పత్రిలో చికిత్స పొందుతూ గురువారం మృతి చెందింది. అయితే బాలింత మరణానికి థైరాయిడ్‌ కారణమని వైద్యులు చెబుతుండగా, సిజేరియన్‌ తర్వాత కుట్లు వేసే సమయంలో సరిగా శుభ్రం చేయక పోవడం వల్లే తన భార్య చనిపోయిందని,  ఆరోగ్యంగా ఉన్న తన భార్య మృతికి ఆస్పత్రి వైద్యుల నిర్లక్ష్యమే కారణమని ఆమె భర్త జగదీష్‌కుమార్‌ ఆరోపించారు.  చదవండి: (Alert: హైదరాబాద్‌కు వస్తున్న వారికి పోలీసుల కీలక సూచన)

అరచేతిలో ఇమిడిపోయే స్మార్ట్‌ ఫోన్‌ ఇప్పుడు మన జీవితంలో అంతర్భాగమై పోయింది. గత దశాబ్దంన్నర కాలం నుంచి వ్యక్తులతో కమ్యూనికేట్‌ అవ్వడం దగ్గర నుంచి , కాలు కదపకుండా హోటల్‌ నుంచి ఫుడ్‌ ఇంటికి తెప్పించుకోవడం, ఆన్‌లైన్‌ షాపింగ్‌ వరకూ ఇలా అన్నింట్లో సహాయ పడుతుంది. అయితే దాని వల్ల ఎంత లాభం ఉందో అంతకంటే ఎక్కువ ప్రమాదం ఉందని సైంటిస్ట్‌లు హెచ్చరిస్తున్నారు.  ఇటీవల అరిజోనా యూనివర్సిటీ సైంటిస్టులు జరిపిన ఓ అధ్యయనంలో మనం వినియోగించే స్మార్ట్‌ ఫోన్‌లలో 17 వేల బ్యాక్టీరియా ఉన్నట్లు గుర్తించారు. సాధారణంగా వినియోగించే టాయిలెట్‌ సీటు మీద ఉండే బ్యాక్టీరియా కంటే స్మార్ట్‌ ఫోన్‌ల మీద 10 రెట్లు ఎక్కువగా ఉన్నట్లు నిర్ధారించారు.  ► టీనేజర్లు వినియోగించే  ఫోన్‌లమీద బ్యాక్టీరియా ఎక్కువగా ఉన్నట్లు అరిజోనా సైంటిస్ట్‌లు చెబుతున్నారు. ఎందుకంటే వారిలో ఎక్కువ మందికి బాత్రూంకు మొబైల్‌ తీసుకొని వెళ్లే అలవాటు ఉందని , ఎక్కువ సమయం బాత్రూంలో మొబైల్‌ వినియోగించడం వల్ల ఫోన్‌పై బ్యాక్టీరియా ఏర్పుడుతుందని హెచ్చరిస్తున్నారు.  ► 2016లో సోనీ సంస్థ జరిపిన సర్వేలో 41 శాతం మంది ఆస్ట్రేలియన్‌లు టాయిలెట్‌లో ఫోన్‌ వినియోగిస్తుండగా.. 75శాతం మంది అమెరికన్‌లు వాడుతున్నారు. అయితే అలా ఫోన్‌ వినియోగిస్తున్న వారు టైం వేస్ట్‌ చేయకుండా మల్టీ టాస్కింగ్‌ చేస్తున్నామని అనుకుంటున్నట్లు తేలింది. కానీ టాయిలెట్‌లో మొబైల్‌ వినియోగించడం వల్ల అనారోగ్యానికి గురవుతున్నామనే విషయాన్ని మరిచిపోతున్నారని డాక్టర్లు హెచ్చరిస్తున్నారు.   ► డాక్టర్ కర్మాకర్ సలహా మేరకు.. ఫోన్‌ను బాత్రూంలోకి లేదంటే పబ్లిక్‌ ఏరియాల్లో వినియోగించకపోవడం ఉత్తమం. ఆహారం తీసుకునేటప్పుడు కూడా చాలా మంది తమ ఫోన్‌ని ఉపయోగిస్తుంటారు. నోటి ద్వారా  ఇన్‌ఫెక్షన్‌లు సంక్రమించే అవకాశం ఉంది. కాబట్టి, ఫోన్‌లోని బ్యాక్టీరియా వల్ల అనారోగ్యానికి గురయ్యే ప్రమాదాల్ని పెంచుతుంది.  చదవండి👉 'డాక్టర్ బాబు' నీ సేవలకు సలాం ఫోన్‌ను బాత్రూంలో వినియోగిస్తే వాటిల్లే ప్రమాదాలు  ►►ఫోన్‌ వినియోగిస్తూ బాత్రూంలో ఎక్కువ సేపు కూర్చోవడం వల్ల పెద్ద ప్రేగుల్లో ఒత్తిడి పెరిగిపోతుంది.తద్వారా రెక్టల్ (మల ద్వార) సమస్యలు ఎక్కవుగా ఉత్పన్నమవుతాయి. ►► పెద్ద ప్రేగుల్లో ఒత్తిడి పెరిగితే జీర్ణాశయాంతర ఇబ్బందులు ఎదురవుతున్నట్లు గుర్తించాలి ►► బాత్రూంలో ఫోన్‌ వినియోగిండం వల్ల టైం దుర్వినియోగం అవుతుంది. చేయాల్సిన వర్క్‌ ఆగిపోతుంది. మనకు తెలియకుండా మన లోపలి శరీరం ఒత్తిడికి గురవుతుంది. ►► మీరు ఉదయం పూట నిద్ర లేచి కాలకృత్యాలు తీర్చుకునేందుకు బాత్రూం వెళ్లే సమయంలో ఫోన్‌ను వెంట తీసుకొని వెళుతున్నారా? అయితే మీరు ఉదయం పూట బాత్రూంలో ఫోన్‌ వినియోగించే సమయం కంటే.. ఫోన్‌ లేనప్పుడు బాత్రూంలో గడిపే సమయం ఎక్కువగా ఉంటుందని సైంటిస్ట్‌లు చెబుతున్నారు. అందుకే ఉదయం   టాయిలెట్‌లోకి ఫోన్‌ తీసుకొని వెళ్లకపోవడమే ఉత్తమం.  ►► వెడ్ఎమ్‌డి హెల్త్‌ జర్నల్‌ ప్రకారం..ఈ బాక్టీరియాలో సాల్మొనెల్లా, ఇ.కోలి, షిగెల్లా, క్యాంపిలో బాక్టర్ అనే బ్యాక్టీరియాలు మన శరీరంలో ప్రవేశించి అనారోగ్యానికి గురి చేస్తాయి.  ►► ఒకరి నుంచి మరొకరికి వైరస్‌ను వ్యాప్తి చేయడంలో ప్రముఖ పాత్ర పోషించే ఈ ఫోన్‌ను టాయిలెట్‌లో వినియోగిస్తే గ్యాస్ట్రో, స్టాఫ్ వంటి వైరస్‌ల ఇతరకు వ్యాప్తి చెందే అవకాశం ఉంది.  చదవండి👉  యాపిల్‌ లోగోను టచ్‌ చేసి చూడండి.. అదిరిపోద్దంతే..! ఫోన్‌ నుంచి సురక్షితంగా ఉండాలంటే  ►► నిపుణుల అభిప్రాయం ప్రకారం 60% నీరు, 40% శానిటైజర్లతో ఫోన్‌ను శుభ్రం చేసుకోవాలి. మీ ఫోన్‌ను నేరుగా లిక్విడ్‌తో శుభ్రం చేయడం వల్ల డిస్‌ప్లే చెడిపోతుందని స్మార్ట్‌ ఫోన్‌ తయారీ సంస్థలు చెబుతున్నాయి. ►► ఫోన్‌ నుంచి సురక్షితంగా ఉండాలంటే  బాత్రూమ్‌లోకి తీసుకొని వెళ్లిపోకూడదు. తినేటప్పుడు ఫోన్‌ను వినియోగించపోవడం ఉత్తమం  ►► టచ్‌స్క్రీన్‌లను శుభ్రం చేయడానికి నిర్దిష్ట స్ప్రేలను కొనుగోలు చేయవచ్చు. స్క్రీన్ ప్రొటెక్ట్‌ చేసేందుకు సహాయ పడతాయి.  ►► బాత్రూమ్ నుండి బయటకు వచ్చినప్పుడు లేదా ఇతరుల స్మార్ట్‌ఫోన్‌ను తాకినప్పుడు చేతుల్ని శుభ్రం చేసుకోవాలి.  చదవండి👉  ‘ఆఫీస్‌కు రండి.. లేదంటే గెట్‌ ఔట్‌’!

What Is Dental Abscess: పంటిలోపలి భాగంలో... అంటే పన్ను చిగురుతో కనెక్ట్‌ అయ్యే చోట... చిగురులోగానీ లేదా లోపల ఎముక భాగంలోగానీ... ఇన్ఫెక్షన్‌ వచ్చి అక్కడ చీము చేరడాన్ని ‘డెంటల్‌ యాబ్సెస్‌’ అంటారు. అలా వచ్చిన యాబ్సెస్‌ ఒకవేళ పంటి చివరి భాగంలో ఉంటే ఆన్ని ‘పెరియాపికల్‌ యాబ్సెస్‌’ అనీ, అదే చిగురులో ఉంటే దాన్ని ‘పెరీడాంటల్‌ యాబ్సెస్‌’ అని అంటారు. నిజానికి మన నోళ్లలో చాలా రకాల బ్యాక్టీరియా ఉంటాయి. అలాంటప్పుడు నోట్లో పన్ను దెబ్బతిన్నా... అక్కడ బ్యాక్టీరియా పెరుగుతుంది. తర్వాత అదే అంశం ఇన్ఫెక్షన్‌కు దారితీయవచ్చు. పంటి చిగురుకు ఇన్ఫెక్షన్‌ కారణంగా దాన్నిండా చీము చేరడం వల్ల ‘పంటి ఆబ్సెస్‌’ వచ్చినప్పుడు తొలుత ఆ భాగంలో తీవ్రమైన నొప్పి వస్తుంది. ఇన్ఫెక్షన్‌ చిగురుకూ పాకుతుంది. పంటిని వదులు చేయవచ్చు. యాబ్సెస్‌ ఓ చిన్నగడ్డలా ఉండి, ఒక్కోసారి అది చిదిమినట్లుగా కూడా అవుతుంది. ఇది జరిగినప్పుడు నొప్పి అకస్మాత్తుగా చేత్తో తీసేసినట్లు అవుతుంది. అలాంటప్పుడు నొప్పి లేదంటే అదేదో తగ్గిపోయిందని కాదు. అలా నిర్లక్ష్యం చేస్తే పంటి ఆబ్సెస్‌లోని చీము క్రమంగా దవడకూ, తలకూ పాకవచ్చు. అది చాలా రకాల కాంప్లికేషన్లకు దారి తీయవచ్చు.  పంటి ఆబ్సెస్‌ ఉన్నచోట తీవ్రమైన నొప్పి వస్తూ ఉంటుంది. వేడి లేదా చల్లటి పదార్థాలు తిన్నప్పుడల్లా జిల్లుమంటుంది. అదేకాదు... నమలగానే జిల్లుమన్నట్లుగా ఉంటుంది. ఈ పరిస్థితుల్లో డెంటిస్ట్‌కు చూపించకపోతే ఆ ఇన్ఫెక్షన్‌ దేహంలోని ఇతర ప్రాంతాలకు విస్తరించవచ్చు. ఆ సమస్యను నివారించడంతోపాటు మున్ముందు వచ్చే ఇతర దుష్ప్రభావాలను ముందే అరికట్టడం కోసం నోటిలో/పళ్లలో ఎలాంటి సమస్య వచ్చినా వెంటనే డెంటిస్ట్‌కు చూపించుకోవాలి.   చదవండి👉🏾Cracked Heels Remedy: కాళ్ల పగుళ్లు వేధిస్తున్నాయా.. గోరువెచ్చటి నీటిలో కాస్తంత ఉప్పు వేసి.

సాక్షి, న్యూఢిల్లీ : కరోనా మహమ్మారి మానవాళిని అతలాకుతలం చేసింది. వైరస్‌ ప్రభావం కోట్లాది ప్రజలపై పడింది. అంతేకాకుండా లక్షల మంది ప్రాణాలను బలి తీసుకుంది. కరోనావ్యాక్సిన్‌ తయారికి మరింత సమయం పడుతుండటంతో ప్రజలు కరోనా నుంచి రక్షణ కోసం ముందు జాగ్రత్త చర్యలను పాటిస్తున్నారు. అందులో ముఖ్యమైనది మాస్క్‌. వైరస్‌ నోరు, ముక్కు ద్వారా శరీరంలోకి ప్రవేశిస్తుండటంతో మాస్క్‌ వాడకంతో కరోనాను సంక్రమించకుండా చూడవచ్చు. ప్రస్తుతం మార్కెట్‌లో రకరకాల మాస్కులు లభ్యమవుతున్నాయి. అయితే ఈ మధ్య మార్కెట్లోకి వచ్చిన కొత్త మాస్కు కరోనాని ఎదురిస్తుంది. పరిశోధకులు తయారుచేసిన ఈ మాస్కు ఒక గంట పాటు ఎండలో ఉపయోగిస్తే 99.99 శాతం బాక్టీరియాను చంపేస్తుందని చెబుతున్నారు. వీరు తయారు చేసిన మాస్కు తిరిగి వాడుకునేందుకు అనుకూలంగా ఉండేలా తయారుచేశారు. అయినప్పటికీ, మాస్కుపైన బాక్టిరీయా, వైరస్‌ ఉండే అవకాశం ఉన్నట్లు ఒక ప్రముఖ జర్నల్‌ చేసిన అధ్యయనంలో తెలిపింది. పరిశోధకులు తెలిపిన ప్రకారం ఈ మాస్కు 10 సార్లు ఉతికి ఎండలో ఉంచినప్పటికీ దాని సహజ స్వభావాన్ని కోల్పొలేదు.  ఈ మాస్క్‌లో వివిధ రకాల క్లాత్‌ మెటీరియల్స్‌ వాడటం వల్ల దీని ఉపయోగించిన వారు వైరస్‌ లక్షణాలు ఉన్న వారు ..తుమ్మినా, దగ్గినా చాలా తక్కువ మొత్తంలో బ్యాక్టీరియాను బయటకు విడుదల చెయ్యదన్నారు.  మాస్క్‌ ఎలా తయారుచేశారంటే.. కాలిఫోర్నియా విశ్వవిద్యాలయం చెందిన పరిశోదన బృందం, డేవిస్‌ ఈ మాస్క్‌ను తయారిచేశారని, మాస్క్‌ని సూర్యరశ్మిలో ఉంచినప్పుడు మాస్క్‌లోని కాటన్‌ మేటిరియల్‌ రియాక్టివ్‌ ఆక్సిజన్‌ను విడుదల చేస్తుందని ఇందులోని సూక్ష్మకణాలను చంపుతుందన్నారు. మాస్క్‌లో 2-డైఇతైల్‌ అమైనో క్లోరైడ్‌ వాడారని అన్నారు. ఇది వైరస్‌ని ఎదుర్కొనే గుణం ఉంటుదన్నారు. ఈ మాస్క్‌ను వాడే వారు అందులోని సూక్క్ష్మకణాలను చంపే గుణం పోకుండా ఉండటం కోసం రోజు పది సార్లు నీటిలో తడిపి, ఎండకు ఉంచాలన్నారు. ఇలా 7 రోజుల పాటు చెయ్యాలని తెలిపారు.

వాషింగ్టన్‌: మన దగ్గర ఉల్లి వాడకం లేని ఇళ్లు చాలా అరుదు. కూర, పులుసు, రసం.. చివరకు మజ్జిగలోకి కూడా ఉల్లిపాయ నంజుకు కావాలి చాలా మందికి. ఇది మనదేశంలో పరిస్థితి. కానీ ఇప్పుడు అమెరికన్లు  ఉల్లి పేరు వింటే చాలు.. గజగజ వణికిపోతున్నారు. ఎందుకంటే ప్రస్తుతం అమెరికాలో ఉల్లిపాయలు ఓ భయంకరమైన వ్యాధిని కలిగిస్తున్నాయట. దీని గురించి  స్వయంగా అమెరికా అంటువ్యాధుల నియంత్రణ సంస్థ(సీడీసీ) వెల్లడించింది. గత కొద్ది రోజులుగా అమెరికా, కెనడాలో సాల్మొనెల్లా(ఫుడ్‌ పాయిజన్‌ కలిగించే బ్యాక్టీరియా) మహమ్మారి కేసులు ఎక్కువగా వెలుగు చేస్తున్నాయంట. ఇప్పటి వరకు మొత్తం 34 రాష్ట్రాల్లో 400 మందికి ఈ బ్యాక్టీరియా సోకినట్లు అధికారులు వెల్లడించారు. సాల్మొనెల్లా ప్రధానంగా పొట్టలోని పేగులపై ప్రభావం చూపుతుంది. ఫలితంగా డయేరియా (విరేచనాలు), జ్వరం, కడుపు నొప్పి వంటివి వస్తాయి. (రక్తపు వాంతులు, జుట్టంతా రాలిపోయి..) ఇది ఒక్కొక్కరిలో ఆరు గంటలపాటూ ఉంటుంది. బ్యాక్టీరియా సోకిన ఆరు గంటల తర్వాత ఈ అనారోగ్య సమస్యలు వస్తాయి. కొందరిలో ఆరు రోజుల తర్వాత కూడా బయటపడే అవకాశాలు ఉన్నాయంటున్నారు అధికారులు. అమెరికా, కెనడాకు నౌకల్లో వెళ్లిన ఎర్ర ఉల్లిపాయల్లో ఈ సాల్మొనెల్లా బ్యాక్టీరియా చేరిందని అభిప్రాయపడుతున్నారు. ఈ ఉల్లిపాయలు... అమెరికాలోని 50 రాష్ట్రాలతోపాటూ, కెనడాలోని అన్ని సూపర్ మార్కెట్లు, రెస్టారెంట్లకు ఆగస్ట్ 1న సప్లై అయ్యాయి. వీటిలో ఎరుపు, పసుపు, తెలుపు, తీపి పసుపు రంగు ఉల్లిపాయలున్నాయి. వీటన్నింటిలో కన్నా కూడా ఎర్ర ఉల్లిపాయల్లో ఎక్కువగా సాల్మొనెల్లా వైరస్ ఉన్నట్లు గుర్తించింది సీడీసీ. థాంప్సన్ ఇంటర్నేషనల్ కంపెనీ నుంచి వచ్చిన అన్ని రకాల ఉల్లిపాయలనూ వాడవద్దని సీడీసీ జనాలను హెచ్చరించింది. (చైనాను వ‌ణికిస్తున్న మ‌రో మాయ‌దారి వైర‌స్‌)   Salmonella Outbreak Update: Don’t eat, serve or sell recalled onions from Thomson International or food made from these onions. Check the list of brand names to see if you have recalled onions: https://t.co/1uvWO6f6cZ pic.twitter.com/U5ORm1d5V0 — CDC (@CDCgov) August 3, 2020 సాల్మొనెల్లా లక్షణాలు సాల్మొనెల్లా బ్యాక్టీరియా సోకిన వారిలో వెంటనే లక్షణాలు కనిపించవు. 8 గంటల నుంచి 72 గంటల తర్వాత ఈ లక్షణాలు కనిపిస్తాయి. ఇవి 4 రోజుల నుంచి 7 రోజుల పాటూ ఉంటాయి. డయేరియా, జ్వరం, కడుపు నొప్పి, వికారం, వాంతులు, తలనొప్పి వంటివి వస్తాయి. చాలా మంది డాక్టర్ల దగ్గరకు వెళ్లకుండానే రికవరీ అవుతారు. ముసలి వాళ్లు, పిల్లలకు ఈ సమస్య వస్తే డాక్టర్ దగ్గరకు తీసుకెళ్లడమే మేలు. సాల్మొనెల్లో సోకితే... ఎక్కువ నీరు తాగాలి.

వయసుతో పాటు వచ్చే కొన్ని వ్యాధులకు మన కడుపు, పేగుల్లోని బ్యాక్టీరియా రకాల్లో తేడాలు రావడమే కారణమా అంటే అవునంటున్నారు శాస్త్రవేత్తలు. వయసులో ఉండే ఎలుకల బ్యాక్టీరియాను వయసు మీరిన ఎలుకల కడుపులోకి ప్రవేశపెట్టినప్పుడు వాటిల్లో వయసు సంబంధిత వాపు లేదా మంట పెరిగినట్లు తేలిందని నెదర్లాండ్స్‌కు చెందిన గ్రాంజియన్‌ యూనివర్సిటీ మెడికల్‌ సెంటర్‌ శాస్త్రవేత్తలు చెబుతున్నారు. ఈ వాపు అలాగే కొనసాగితే గుండెపోటు, ఇతర గుండె జబ్బులు, మతిమరుపు వంటి సమస్యలొస్తాయని అంటున్నారు. వయోవృద్ధులు తమ ఆహారాన్ని తగినట్లు మార్చుకోవడం ద్వారా కొన్ని సమస్యలను అధిగమించవచ్చనే ఉద్దేశంతో ఈ ప్రయోగాలు చేసినట్లు పరిశోధనల్లో పాల్గొన్న డాక్టర్‌ ఫ్లోరిస్‌ ఫ్రాన్సన్‌ తెలిపారు. కడుపు, పేగుల్లో ఆరోగ్యకరమైన బ్యాక్టీరియాను అభివృద్ధి చేసుకుంటూ చెడు బ్యాక్టీరియాను తగ్గించుకుంటే వయసు మీదపడ్డా కూడా ఆరోగ్య సమస్యలు పెద్దగా బాధించవని పేర్కొన్నారు. ఇందుకోసం మొక్కల ద్వారా లభించే పీచుపదార్థాలు (ఉల్లి, వెల్లుల్లి, అరటి, బార్లీ, ఓట్స్‌ ఆపిల్స్, అవిశ గింజలు వంటివి) ఎక్కువగా తీసుకోవడం, పెరుగు, మజ్జిగ, ఊరగాయల వంటి ప్రో బయోటిక్స్‌ను ఆహారంలోకి చేర్చుకోవడం ద్వారా వాపును.. తద్వారా భవిష్యత్తులో రాగల ఆరోగ్య సమస్యలను తగ్గించుకోవచ్చని వివరించారు. వయసు మళ్లిన తర్వాత పేగుల్లోని బ్యాక్టీరియాలో తేడా ఎందుకు వస్తుందన్నది ఇప్పటికీ స్పష్టంగా తెలియదని, యాంటీ బయోటిక్స్‌ పాత్రపై అనుమానం వ్యక్తం చేస్తున్నారు.


 ధర్మో రక్షతి రక్షితః... అన్నమాట మనమందరమూ విన్నదే. ధర్మాన్ని మనం రక్షిస్తే అది మనల్ని రక్షిస్తుందన్నది దాని అర్థం. దీన్ని మనం చెట్లకూ వర్తింపజేసుకుని, వృక్షో రక్షతి రక్షితః అనుకున్నాం. అంటే... చెట్లను మనం రక్షిస్తే, మనల్ని అవి రక్షిస్తాయి. కానీ ఇప్పుడు దీన్ని యాంటీబయాటిక్స్‌కూ అనువర్తింపజేసుకోవాల్సిన సమయం వచ్చింది. విచక్షణ రహితంగా వాడటాన్ని అరికట్టి యాంటీబయాటిక్స్‌ను మనం రక్షించుకోలేకపోతే, భవిష్యత్తులో మన ముందు తరాలకు వాటితో మనకు ఒనగూరే ప్రయోజనాలను ఇవ్వలేం. అందుకే యాంటీబయాటిక్స్ విషయంలో మనం అనుకోవాల్సిన కొత్త సూక్తి... ‘ఔషధో రక్షతి రక్షితః’. ఈ మాటను యాంటీబయాటిక్స్ మందులకు ఎందుకు వర్తింపజేసుకుంటున్నామని తెలుసుకునేందుకు ఉపయోగపడేదే ప్రస్తుత కథనం.
 
 మన దేహం అనేకానేక సూక్ష్మజీవులకు నిలయం. ఇందులో మనకు మేలు చేసేవి, హాని చేసేవి కూడా ఉంటాయి. మేలు చేసేవాటి గురించి ఆలోచించాల్సిన అవసరం లేదు. హాని చేసేవాటిని తుదముట్టించి ఆరోగ్యాన్ని కాపాడుకోవాల్సిన అవసరం ఉంది. అందుకోసం మనం వాడే మందులే... ‘యాంటీబయాటిక్స్’. ప్రాణరక్షకాలైన ఈ మందులను అదేపనిగా వాడటంవల్ల లేదంటే అధిక మోతాదుల్లో వాడటం వల్ల ఎన్నో దుష్పరిణామాలు ఉన్నాయి. మనకు చెడుచేసే సూక్ష్మజీవులు ఈ మందులకు నిరోధకత (రెసిస్టెన్స్) సాధిస్తే... ఆ తర్వాత మనల్ని రక్షించుకోవడం కష్టం. అందుకే యాంటీబయాటిక్స్ పట్ల అవగాహన పెంపొందించుకోవాలి. యాంటీబయాటిక్స్ అంటే మన శరీరంలోని హానికరమైన బ్యాక్టీరియాను చంపేందుకు ఉపయోగపడే మందు. ఇది బ్యాక్టీరియల్ ఇన్ఫెక్షన్‌ను తగ్గించి, రోగి ప్రాణాలు కాపాడుతుంది. అంటే ఈ మందులు ఇన్ఫెక్షన్‌ను వ్యాపించకుండా నిరోధిస్తాయన్నమాట. రోగిలోకి అప్పటికే ఇన్ఫెక్షన్ పాకి, రక్తం విషపూరితం కావడాన్ని (సెప్సిస్‌ను) సైతం ఆపి, ప్రాణాన్ని రక్షిస్తాయి.
 
 నైపుణ్యం కావాలి: రోగిలో బ్యాక్టీరియా వ్యాపించిన తీవ్రతను బట్టి ఏ మోతాదులో దీన్ని వాడాలో తెలిసి ఉండటం ఒక నైపుణ్యమే. రోగిలోని ఇన్ఫెక్షన్ తీవ్రతను సరిగ్గా అంచనా వేసి, ఆ మేరకు మాత్రమే మోతాదు ఇస్తే అది ఇన్ఫెక్షన్‌ను తుదముట్టిస్తుంది. అలాకాకుండా మోతాదును పెంచుకుంటూపోతే... రోగకారక క్రిములు క్రమంగా యాంటీబయాటిక్స్ తమపై పనిచేయని విధంగా నిరోధకత (రెసిస్టెన్స్)ను పెంచుకోవచ్చు. అందుకే యాంటీబయాటిక్స్‌ను ఎలా వాడాలి, ఎంతకాలం వాడాలి, ఏ మోతాదులో ఇవ్వాలి... అనే ఈ మార్గదర్శకాలను పాటించాలి. తక్షణ ఫలితాలను మాత్రమే ఆశించి, యాంటీబయాటిక్స్‌ను వాడటంతో కొన్ని దుష్పరిణామాలు సంభవిస్తున్నాయి.
  
  ఎన్నో చోట్ల దుర్వినియోగ : యాంటీబయాటిక్స్‌ను విచక్షణతో సరైన మోతాదును నిర్ణయించి రోగికి ఇవ్వాలి. కానీ వీటి దుర్వినియోగం ఎన్నో చోట్ల, వివిధ స్థాయుల్లో అవుతోంది. ఉదాహరణకు...
  
  రోగుల వద్ద: ఒకసారి ఒక తరహా జబ్బుకు డాక్టర్ వద్దకు వచ్చి ఒక రకం యాంటీబయాటిక్స్ తీసుకున్న రోగి... ఆ తర్వాత అదే తరహా జబ్బుకు గాని, అదే లక్షణాలతో వ్యక్తమయ్యే మరికొన్ని ఇతర జబ్బులకు గాని డాక్టర్ సలహా లేకుండా అదే మందును సొంతగా వాడుతుంటాడు. ఇలా రోగుల స్థాయిలో యాంటీబయాటిక్స్ దుర్వినియోగమవుతుంటాయి.
  
  అర్హత లేని వైద్యుల వద్ద (క్వాక్స్): వైద్యం చేయడానికి అర్హత లేని వ్యక్తులు (వీళ్లను క్వాక్స్ అంటారు) కొందరు డాక్టర్ చేసే చికిత్సను గమనించి, పైన రోగి వ్యవహరించే తరహాలోనే ఈ మందులను వాడుతుంటారు.
  
  డాక్టర్ల వద్ద : కొందరు డాక్టర్లు సైతం విచక్షణరహితంగా యాంటీబయాటిక్స్‌ను వాడుతుంటారు. త్వరగా ఫలితం కనిపించాలని కోరుకునే కొందరు డాక్టర్లు వీటి దుష్పరిణామాలు తమకు తెలిసి కూడా ఉపయోగిస్తుంటారు.
  
  ఫార్మసిస్టుల వద్ద: మన దేశంలో మందుల షాపు వారికే తమ లక్షణాలను వివరించి మందులు పొందడం చాలా సాధారణం. దీంతో ఫార్మసిస్టుల స్థాయిలో కూడా యాంటీబయాటిక్స్ దుర్వినియోగం జరుగుతుంటుంది.
  
  వాడకూడనిచోట వాడకం...
  జలుబు, దగ్గు వంటి సాధారణ రుగ్మతలు ప్రధానంగా వైరస్ వల్ల సంక్రమిస్తాయి. వైరల్ జ్వరాలు, రుగ్మతలకు యాంటీబయాటిక్స్ ఉపయోగకరం కాదు. అయినప్పటికీ జలుబు, దగ్గు వంటి సమస్యలకు అజిథ్రోమైసిన్, సెఫిక్సిమ్, సెపోడోక్సిమ్ వంటి యాంటీబయాటిక్స్ వాడుతుంటారు. అలాగే నీళ్లవిరేచనాలు అవుతున్న సందర్భాల్లోనూ నార్‌ఫ్లాక్స్ వంటి మందులు వాడుతుంటారు. నీళ్ల విరేచనాల కారణం కనుగొని మందును సూచించాలి.
  
  సమస్యలు: ఆరోగ్యానికి చెరుపు చేసే బ్యాక్టీరియాను తుదముట్టించడం కోసం ఒక నిర్దిష్టమైన మోతాదులో, నిర్ణీతమైన వ్యవధి మేరకు మనం యాంటీబయాటిక్స్ వాడుతుంటాం. సరైన మోతాదులో, సరైన వ్యవధి మేరకు యాంటీబయాటిక్స్ వాడకపోవడంవల్ల రోగకారక బ్యాక్టీరియా మందు నుంచి నిరోధకతను పొందుతాయి. దీనివల్ల రోగికే కాదు... ఇతరులకూ ప్రమాదమే. ఉదాహరణకు ఒక జబ్బుతో బాధపడే వ్యక్తికి నిర్దిషమైన యాంటీబయాటిక్స్ ఇచ్చినా, అతడు సరిగ్గా వాడకపోవడం వల్ల, అతడిలో ఉన్న రోగకారకక్రిములు ఆ మందుతో ప్రభావితం కానివిధంగా మారతాయి. దాంతో ఆ రోగక్రిములు ఇతరులకు వ్యాపిస్తే... ఈ మందు వారికీ పనిచేయదు. దీనికి ఉదాహరణ మెథిలిసిన్ రెసిస్టెంట్ స్టెఫలోకాకస్ ఆరియస్ అనే జబ్బు. ఇది ఆసుపత్రుల్లో ఇన్ఫెక్షన్‌తో బాధపడే రోగులకు ఇచ్చే యాంటీబయాటిక్స్ దుర్వినియోగం కావడం వల్ల ఆసుపత్రుల్లో చేరేవారి పట్ల పరిణమించిన సరికొత్త జబ్బు లేదా రిస్క్‌గా మారింది.
  
   సైడ్ ఎఫెక్ట్స్: ప్రతి మందుకూ ఏవో కొన్ని దుష్పరిణామాలుంటాయి. వైద్యశాస్త్రం చదివి, అన్నీ తెలుసుకుని వైద్యం చేసేవారు... వాటి ప్రయోజనం, దుష్పరిణామాలు... రెండింటినీ బేరీజు వేసుకుని, రోగి పరిస్థితిని బట్టి ప్రయోజనాలు గరిష్ఠంగా, దుష్పరిణామాలు (సైడ్‌ఎఫెక్ట్స్) కనిష్ఠంగా ఉండేలా మందును సూచిస్తారు. ఒకవేళ అవసరాన్ని బట్టి తప్పనిసరి పరిస్థితుల్లో సైడ్‌ఎఫెక్ట్స్ ఎక్కువగా ఉండే మందులు వాడాల్సివస్తే, వాటిని తగ్గించే మందులను సైతం రాస్తారు. దుష్పరిణామాలు తెలియనివారు మందును ప్రిస్క్రైబ్ చేయడం వల్ల రోగికి జరిగే హాని ఎక్కువ.
  
  రోగిపై ఆర్థిక భారం: తెలిసీతెలియని విధంగా డాక్టర్లు వైద్యం చేసినా, గ్రామీణ ప్రాంతాల్లోని రోగులు అర్హతలేని వైద్యుల (క్వాక్స్) వద్ద చికిత్స చేయించుకున్నా, తెలిసీతెలియని పరిజ్ఞానంతో రోగులే సొంత వైద్యం చేసుకున్నా... యాంటీబయాటిక్స్ దుర్వినియోగంతో రోగికి జబ్బు మరింత ముదిరి, మందుకు లొంగకపోయినా ఆ ఆర్థిక భారమంతా రోగిపైనే పడుతుంది. అందుకే యాంటీబయాటిక్స్‌ను డాక్టర్లు సూచించిన విధంగా, సూచించిన మోతాదుతో, నిర్దిష్టమైన కాలపరిమితి ప్రకారం వాడాలి.
  
  కాలపరిమితి ప్రధానం: ఒక యాంటీబయాటిక్‌ను నిర్దేశించిన కాల పరిమితికి తగ్గనివ్వకూడదు, మించనివ్వకూడదు. ఉదాహరణకు టీబీ జబ్బులో వాడే మందులు మొదలుపెట్టిన కొద్దిరోజుల్లోనే లక్షణాలన్నీ తగ్గిపోతాయి. కానీ రోగకారక క్రిమి ఇంకా శరీరంలో బతికే ఉంటుంది. ఒకవేళ లక్షణాలన్నీ తగ్గాయన్న కారణంగా ముందే మందులు మానేస్తే... శరీరంలోని రోగకారక క్రిమి మందు నుంచి నిరోధకత పొందుతుంది. ఇది మరింత ప్రమాదకరమైన జబ్బుకు కారణమవుతుంది.
  
  కొందరు డాక్టర్ సూచించిన వ్యవధి తర్వాత కాకుండా, అదే మందును మరికొంతకాలం కొనసాగించి, అప్పుడు డాక్టర్ వద్దకు వస్తారు. అలా వ్యక్తిగతంగా రోగి డాక్టరు వద్దకు రాలేని సందర్భాల్లో ఏదో విధంగా డాక్టర్‌ను సంప్రదించి, ఆ మందును తాము మళ్లీ డాక్టర్‌ను కలిసేవరకు కొనసాగించడం మంచిదో కాదో తెలుసుకోవాలి. ఒకవేళ ముందే అలా రాలేమని తెలిసినవారు, ముందుగానే ఆ విషయాన్ని డాక్టర్‌కు తెలియపరచి అలా కొనసాగించవచ్చా లేక ఆ నిర్దిష్ట కాలం తర్వాత ఆ మందు ఆపేయాలా అన్న విషయాన్ని ముందే తెలుసుకోవాలి.  వివిధ కారణాల వల్ల మందుల షాపుల్లో ఓవర్ ద కౌంటర్ మందులు ఇవ్వడం అనే సంప్రదాయం కొనసాగుతోంది. డాక్టర్ ప్రిస్క్రిప్షన్ లేకుండా మందులు తీసుకోవడం మంచిదికాదన్న విషయాన్ని గ్రహించి, అలా చేయడం మనకే మంచిదికాదని అందరూ గుర్తించి, ప్రిస్క్రిప్షన్ లేకుండా మందులు ఇవ్వకూడదు, తీసుకోకూడదని తెలుసుకోవాలి. ప్రిస్క్రిప్షన్ లేకుండా మందుల లభ్యతను నిరోధించే విధానం గట్టిగా అమలయ్యేలా చూడాలి * యాంటీబయాటిక్స్ ఏ సందర్భాల్లో పనిచేస్తాయో తెలిసిన డాక్టర్లు, ప్రతి చిన్న సమస్యకూ వాటిని సూచించరు. అలా ప్రిస్క్రైబ్ చేయని సందర్భాల్లో తప్పనిసరిగా తమ లక్షణాలు తగ్గడానికి మందు ఇవ్వమని డాక్టర్‌ను బలవంతం చేయకండి. ఉదాహరణకు జబులు, గొంతునొప్పి, ఆక్యూట్ బ్రాంకైటిస్, ఫ్లూ, గొంతులో అసౌకర్యం వంటి కొన్ని సమస్యలు వైరస్‌ల కారణంగా వస్తాయి. ఇక మధ్య చెవిలో ఇన్ఫెక్షన్ వంటి కొన్ని సమస్యలకు కూడా యాంటీబయాటిక్స్ వల్ల పెద్దగా ప్రయోజనం ఉండదు. అలాంటి సందర్భాల్లో డాక్టర్ మీ మేలుకోరి మందులు రాయకపోతే వాటిని లక్షణాలను బట్టి యాంటీబయాటిక్స్ కోసం పట్టుపట్టకండి. వాటికి బదులు డాక్టర్ సలహాతో గృహవైద్యం... అంటే గొంతునొప్పి కోసం ఉప్పు వేసిన గోరువెచ్చని నీటితో పుక్కిలించడం, జబులు, ఫ్లూ వంటి సమస్యలకు ఆవిరిపట్టడం లేదా గొంతునొప్పి, సోర్‌థ్రోట్ వంటి సమస్యలకు వేణ్ణీళ్లలో కొద్దిగా నిమ్మరసం, తేనె కలుపుకుని తాగడం వంటివి చేయాలి.
  
  వ్యాక్సిన్స్ తీసుకోవడం ద్వారా: చాలా జబ్బులకు వాటిని ముందే నివారించే చాలా రకాల వ్యాక్సిన్స్ మనకు ఇప్పుడు అందుబాటులో ఉన్నాయి. చికిత్స కంటే నివారణ ప్రధానం అన్న సూక్తిని గుర్తెరిగి, వ్యాక్సిన్స్ తీసుకోండి. దీనివల్ల చాలా రకాల ఆర్థిక బాధలు, జబ్బు వల్ల కలిగే బాధలు నివారితమవుతాయి.
  
  భవిష్యత్ తరాలకు మిగలనివ్వండి...
  మనకు అందుబాటులో ఉన్న యాంటీబయాటిక్స్ అన్నీ చాలా విలువైనవి. అవి రకరకాల ఇన్ఫెక్షన్‌లను అరికట్టి కోటానుకోట్లమంది రోగులకు ప్రాణరక్షణ చేస్తున్నాయి. వాటిని మనం దుర్వినియోగం చేసి, వాటివల్ల రెసిస్టెన్స్ వచ్చే పరిస్థితిని కల్పించుకుంటే అవి భవిష్యత్తులో నిరుపయోగం అవుతాయి. గత శతాబ్దిలో కనుగొన్నవి మినహా కొత్త యాంటీబయాటిక్స్ పెద్దగా రూపొందలేదు. రూపొందే అవకాశమూ పెద్దగా కనిపించడం లేదు. అందుకే వీటన్నింటినీ దురుపయోగంతో నిరుపయోగం చేసేసి, భవిష్యత్తరాలను రోగగ్రస్థులను చేయకుండా చూడాల్సిన బాధ్యత మనందరిపైనా ఉంది.
  
  దుర్వినియోగం అవుతున్న యాంటీబయాటిక్స్ ఇవే...
  మనకు కారణం తెలియకుండానే, నిర్దిష్టంగా ఏయే యాంటీబయాటిక్స్ ఏయే జబ్బులకు పనిచేస్తాయో అవగాహన లేకుండానే యాంటీబయాటిక్స్ అన్న పేరుంటే చాలు... వాటిని దుర్వినియోగం చేస్తున్నాం. అవి... ఎరిథ్రోమైసిన్, అజిథ్రోమైసిన్, సెఫిక్సిమ్, సెపొడోక్సిమ్, ఓఫ్లాక్సిన్, నార్‌ఫ్లాక్సిన్, సిఫ్రాన్, నార్‌ఫ్లాక్స్, సెప్ట్రాన్, మోనోసెఫ్,  పైపర్‌సిలిన్ టాజోబాక్టమ్ మొదలైనవి.