బి.కొత్తకోట: వైఎస్సార్‌ జిల్లా సిద్ధవటం అటవీ రేంజిలోని లంకమల అభయారణ్యం ఒకప్పుడు దేశంలోనే అత్యంత పవిత్ర పుణ్యక్షేత్రాలతో వర్ధిల్లిందని భారత పురావస్తు శాఖ గుర్తించింది. బెంగళూరు, చెన్నై పురావస్తు కేంద్రాల నుంచి వచ్చిన పురావస్తు శాఖ డైరెక్టర్‌ డాక్టర్‌ కె.మునిరత్నంరెడ్డి, వివిధ విభాగాల్లో నిష్ణాతులైన యేసుబాబు, మేకా వి.రాఘవేంద్రవర్మ, సిద్ధవటం అటవీ రేంజి ఆఫీసర్‌ బి.కళావతితో కూడిన బృందం లంకమల అభయారణ్యం పరిధిలోని శాసనాలను అధ్యయనం చేసేందుకు గురువారం పర్యటించింది.బృందం ఇక్కడ పరిశీలన జరిపి లేబుల్‌ శాసనాల (బండరాయిపై చెక్కబడిన పేర్లు)ను సేకరించింది. అట్లూరు మండల పరిధిలోకి వచ్చే సుమారు 3,200 అడుగుల ఎత్తులోని లంక మలలోని గోపాలస్వామి కొండ, పరిసరాల్లో రెండు బండలపై సిద్ధమాతృక, శంఖులిపి, దేవనాగరి లిపిలలో ఉత్తర భారతీయ యాత్రికుల పేర్లు చెక్కబడ్డాయి. వీటిని ప్రత్యేక యాత్రికులకు చెందిన శాసనాలుగా నిర్ధారించారు. వీటిపై చెక్కబడిన 12 లేబుల్‌ శాసనాలను పరిశీలించిన బృందం వాటి కాపీలను తీసుకుంది. కుషానుల కాలం నాటి కళాత్మకతలేబుల్‌ శాసనాల్లో పేర్లు చెక్కిన తీరు పురావస్తు శాఖ అధికారులను ఆశ్చర్యానికి గురి చేసింది. అత్యంత కళాత్మకంగా చెక్కబడిన ఈ పేర్లను పరిశీలించాక 6వ శతాబ్దంలో అప్పటి కుషాను రాజుల కాలం నాటి కళాత్మకత కనిపిస్తోందని అధికారులు వెల్లడించారు. కుషానుల కాలం నాటి బొటనవేలి మొన శైలిలో తలకట్టును ఉపయోగించి పేర్లను చెక్కినట్టు గుర్తించారు. ఇది 5–6 శతాబ్దాల నాటి ఉత్తర భారత సిద్ధమాతృక లిపి అని నిర్ధారించారు.క్రీస్తు పూర్వం 3వ శతాబ్దం నుంచి క్రీ.శ. 4–5 శతాబ్దాల వరకు బ్రాహ్మి లిపిని వాడినట్టు కూడా ఆధారాలు ఉన్నాయి. కశ్మీర్, పంజాబ్‌లో శారద లిపి, ఒడిశాలో గౌడ, బెంగాల్‌లో ప్రోటోబెంగాలి లిపిగా ఉండేవి. తర్వాత ఉత్తర భారతంలో 8–9 శతాబ్దాల్లో మనుగడలో ఉన్న సిద్ధ మాతృక లిపి దేవ నాగరిలిపిగా పరిణామం చెందినట్టు భావిస్తున్నారు. లంకమలలో వెలుగుచూసిన లేబుల్‌ శాసనాల్లో ఈ విషయాలు స్పష్టమయ్యాయి.నేడు గుహలు, శాసనాల పరిశీలనసిద్ధవటం అటవీ రేంజి పరిధిలోని లంకమల అభయారణ్యంలో వెలుగు చూసిన ప్రాచీన కాలపు శాసనాలపై భారతీయ పురావస్తు శాఖ పరిశోధన, అధ్యయన బృందం శుక్రవారం సిద్ధవటం మండలంలోని నిత్యపూజలకోన కొండపై శాసనాలు, గుహలు, రాతి విగ్రహాలను పరిశీలించనుంది. ఈ బృందం సిద్ధవటం నుంచి పంచలింగాలకోనకు చేరుకుని అక్కడి నుంచి సుమారు 4 కిలోమీటర్లు కాలినడకన నిత్యపూజల కోనకు చేరుకుంటుంది. అక్కడ ప్రాచీన మానవులు నడయాడిన జాడలు, వెలుగులోకి వచ్చిన ఆధారాలను పురావస్తుశాఖ అధికారులు కాపీ చేసుకోనున్నారు. అనంతరం చరిత్రను పరిశోధించి అధ్యయనం చేస్తారు.వెలుగులోకి ఆశ్చర్యకర విషయాలుపురావస్తు శాఖ బృందం పరిశీలనలో ఆశ్చర్యకర­మైన విషయాలు వెలుగులోకి వచ్చాయి. ఈ ప్రాంతం ఒకప్పుడు పవిత్ర శైవక్షేత్రంగా, దేశవ్యాప్తంగా ఖ్యాతి గడించిన ప్రాంతంగా బృంద సభ్యులు గుర్తించారు. ఉత్తర భారతదేశానికి మాత్రమే పరిమితమైన దేవనాగరి లిపిని బండరాయిపై కళాత్మకంగా చెక్కిన తీరును బట్టి ఇది దక్షిణ భారతదేశంలో వెలుగు చూసిన తొలి లేబుల్‌ శాసనంగా బృందం తేల్చింది. ఇక్కడి ఆధారాలు ఆశ్చర్యకరమైన, లంకమల ప్రాంత గొప్పతనాన్ని చెబుతు­న్నాయి.లంకమలలోని గోపాలస్వామి కోన, నిత్యపూజల కోన ప్రాంతాలు ఇప్పటికీ ప్రసిద్ధి చెందినవే. గోపాలస్వామికొండపై ఆలయానికి పశ్చిమాన ఎత్తైన కొండపై రెండు బండరాళ్లు ఉన్నాయి. వాటిలో శ్రీ విశిష్ఠ కంకణధారి, యె ధర్మజ, చంద్రహాస తదితర పేర్లు కలిగిన లేబుల్‌ శాసనాలు ఉన్నాయి. ఇవి దేవనాగరి లిపికి చెందినవి కాగా.. క్రీ.శ. 4–16 శతాబ్దాల మధ్య ఇక్కడికి వచ్చిన యాత్రికుల పేర్లను బండపై చెక్కినట్టు లభ్య­మైన లిపి ఆధారంగా నిర్ధారించారు. ఈ పేర్లు ఉత్తర భారతం నుంచి లంకమల ఆలయాల దర్శనం కోసం వచ్చిన యాత్రి­కులవై ఉంటాయని భావిస్తున్నారు. ఇందులో 4వ శతాబ్దానికి చెందిన బ్రాహ్మిలిపి పరిణామ క్రమాన్ని గుర్తించడం విశేషం. తొలి శాసనం ఇదేఉత్తర భారతానికి చెందిన యాత్రికులు లంకమలకు వచ్చినట్టు వెల్లడిస్తున్న తొలి చారిత్రక ఆధారం ఈ శాసనాలే అని పురావస్తు బృందం నిర్ధారించింది. దక్షిణ భారతంలో ఏకైక ఉత్తర భారత యాత్రికుల పేర్లు సిద్ధమాతృకలో రాసి ఉన్న ఇవి ఏకైక శాసన ఆధారమని పేర్కొంటున్నారు. ఈ శాసన అధ్యయనం దక్షిణ భారత చరిత్రలో మొదటిసారి కాబోతోందని వెల్లడించారు. శాసనాల అధ్యయనం నిపుణుడు యేసుబాబు మాట్లాడుతూ వీటిపై పూర్తిస్థాయిలో అధ్యయనం చేస్తే మరిన్ని ఆసక్తికర విషయాలు వెలుగులోకి వచ్చే అవకాశం ఉందన్నారు.

సాక్షి, అమరావతి: కళ్లు మూయకుండా అబద్ధాలు చెప్పడంలో దిట్టగా పేరొందిన చంద్రబాబు... అవి అబద్ధాలని అందరికీ తెలిసిపోతుండటంతో తన స్క్రిప్టును చదవటానికి ఇతరులను ప్రిపేర్‌ చేస్తున్నారు. ఇప్పటికే పవన్‌ కళ్యాణ్‌ను రంగంలోకి దించేసిన బాబు... ఇపుడు పీసీసీ అధ్యక్షురాలి హోదాలో షర్మిలను ప్రవేశపెట్టి, తన స్క్రిప్టును ఆమెచేత కూడా వల్లె వేయిస్తున్నారు. అందుకేనేమో... గంగవరం పోర్టుపై కనీస అవగాహన కూడా లేనట్లుగా ఆమె చంద్రబాబు చేసిన ఆరోపణలనే రిపీట్‌ చేశారు. రూ.70,000కోట్ల విలువైన గంగవరం పోర్టును అదానీ గ్రూపునకు రాష్ట్ర ప్రభుత్వం రూ.600 కోట్లకు అమ్మేసిందంటూ ఆమె బుధవారం విశాఖలో మాట్లాడారు. అసలు ఆ పోర్టు విలువ ఆమె చెప్పిన దాన్లో 10 శాతం కూడా లేదని... అందులోనూ ఆ పోర్టులో 89.6 శాతం వాటా ప్రయివేటు వారిదని, దాన్ని అదానీ కొనుగోలు చేసిందని... అది ఇద్దరి మధ్య జరిగిన ప్రయివేటు డీల్‌ అనే వాస్తవాన్ని మాత్రం చెప్పలేదు.  పీపీపీ విధానంలో అభివృద్ధి చేసిన గంగవరం పోర్టులో 89.6 శాతం వాటా ప్రమోటర్‌ డీవీఎస్‌ రాజు, ఆయనకు పెట్టుబడులు సమకూర్చిన ఇన్వెస్ట్‌మెంట్‌ కంపెనీది. మరి అలాంటి పోర్టును రాష్ట్ర ప్రభుత్వం రూ.600 కోట్లకు ఎలా విక్రయిస్తుంది? రాష్ట్రం విక్రయించగలిగేది తన చేతిలో ఉన్న 10 శాతం వాటానే కదా? వాస్తవానికి డీవీఎస్‌ రాజు గ్రూపు–అదానీ గ్రూపు ఆ పోర్టు విలువను ఆర్థిక సంస్థల చేత మదింపు చేయించగా రూ.6,200 కోట్లుగా లెక్కగట్టాయి. దీంతో అదే ధరకు డీవీఎస్‌ రాజు, ఇన్వెస్ట్‌మెంట్‌ సంస్థలకున్న వాటాను అదానీ గ్రూపు కొనుగోలు చేసింది. మరి ఈ షర్మిల చెప్పిన రూ.70వేల కోట్లు ఎక్కడ నుంచి వచ్చాయి? వాస్తవానికి అవి చంద్రబాబు స్క్రిప్టులో నుంచి వచ్చాయి. గతంలో బాబు కూడా అది రూ.70వేల కోట్ల విలువైన పోర్టు అని... దాన్ని ప్రభుత్వం రూ.600 కోట్లకే విక్రయించేసిందని పచ్చి అబద్ధాలతో ప్రభుత్వంపై బురదజల్లారు. కానీ ప్రభుత్వం వాస్తవాలను వివరిస్తూ గట్టిగా స్పందించటంతో... ఇప్పుడు అదే బురదను షర్మిల ద్వారా చల్లిస్తున్నారు.   నిజానికి ప్రభుత్వానిది ఈ పోర్టులో 10.4 శాతం వాటా మాత్రమే. అయితే పోర్టు విస్తరణకు వీలుగా ఆ వాటా విక్రయించాలని కొనుగోలుదారు అభ్య­ర్థించటంతో ప్రభుత్వం నిపుణులు సూచించిన ధరకన్నా రూ.20 కోట్లు అధికంగానే... అంటే రూ.644.45 కోట్లకు దీన్ని విక్రయించింది. పైపెచ్చు ఆ నిధులతో ఇపుడు మరో మూడు కొత్త పోర్టులను ప్రభుత్వమే సొంతంగా అభివృద్ధి చేస్తోంది. ఇక డీవీఎస్‌ రాజు, ఇన్వెస్ట్‌మెంట్‌ కంపెనీ వార్‌బర్గ్‌ పింకస్‌ చేతి నుంచి అదానీ గ్రూపు చేతికి మారింది పోర్టు నిర్వ­హణ మాత్రమే. ప్రభుత్వంతో గతంలో కుదిరిన లీజు ఒప్పందంలో ఎలాంటి మార్పులూ లేవు. మరి భూములతో సహా  విక్రయించేసినట్లు మాట్లాడటం షర్మిల అవగాహన రాహిత్యానికి నిదర్శనం కాదా?.  కొత్త పోర్టుల నిర్మాణానికి నిధులు  అదానీ గ్రూపు ప్రతిపాదనను పరిశీలించడానికి రాష్ట్ర ప్రభుత్వం 2021 జూన్‌ 4న కార్యదర్శుల బృందాన్ని ఏర్పాటు చేసింది. విలువ మదింపు కోసం సెబీ గుర్తింపు పొందిన కేపీఎంజీ, న్యాయ సలహాల కోసం జేఎస్‌ఏ అసోసియేట్స్, ఒప్పందంలో పాటించాల్సిన సలహాల కోసం గ్రాంట్‌ థార్న్‌టన్‌లకు బాధ్యతలను ఈ కమిటీ అప్పగించింది. వారు గంగవరం పోర్టు షేరు ధరను రూ.115గా లెక్కించారు. రూ.5 అదనంగా చెల్లిస్తుండటంతో ప్రభుత్వానికి ఎటువంటి నష్టం లేదని తెలిపారు. దీనిపై సుప్రీంకోర్టు రిటైర్డ్‌  సీజే సలహా తీసుకొని ప్రభుత్వం ముందుకు వెళ్లింది. తన 10.4 శాతం వాటాను రూ.644.45 కోట్లకు విక్రయించింది. ఈ మొత్తాన్ని కొత్తగా చేపట్టిన రామాయపట్నం, మచిలీపట్నం, మూలపేట గ్రీన్‌ ఫీల్డ్‌ పోర్టులకు ప్రభుత్వం వినియోగిస్తోంది.  పోర్టు విలువ రూ.6,200 కోట్లుగా మదింపు  పీపీపీ విధానంలో ప్రమోటరు డీవీఎస్‌ రాజు గంగవరం పోర్టు లిమిటెడ్‌ పేరుతో ఈ పోర్టును అభివృద్ధి చేశారు. ఇందుకోసం రాష్ట్ర ప్రభుత్వం కేటాయించిన 1,800 ఎకరాల భూమి విలువ రూ.54 కోట్లుగా లెక్కించి పోర్టులో 10.4 శాతం వాటాను రాష్ట్ర ప్రభుత్వం తీసుకుంది. మిగిలిన వాటాలో ప్రధాన ప్రమోటరు డీవీఎస్‌ రాజు చేతిలో 58.1 శాతం, పోర్టు నిర్మాణానికి నిధులు సమకూర్చిన ఇన్వెస్ట్‌మెంట్‌ కంపెనీ విండీ లేక్‌సైడ్‌ ఇన్వెస్ట్‌మెంట్‌ (వార్‌బర్గ్‌ పింకస్‌) పేర 31.5 శాతం ఉన్నాయి. పోర్టు విలువను రూ.6,200 కోట్లుగా మదింపు చేసి, ఆ మేరకు ప్రమోటర్ల నుంచి 89.6 శాతం వాటాను అదానీ గ్రూపు కొనుగోలు చేసింది. అది ఆ ఇద్దరి మధ్య జరిగిన ప్రయివేటు ఒప్పందం. ఇక పోర్టు కొన్నాక అదానీ గ్రూపు కొత్తగా రెండు టెర్మినల్స్‌ అభివృద్ధి చేయడంతోపాటు లాజిస్టిక్‌ వంటి విభాగాల్లో భారీ విస్తరణ చేపట్టింది. కానీ దీన్లో ప్రభుత్వ వాటా 10.4 శాతం ఉండటం వల్ల ఇబ్బందులు రావటంతో ఆ వాటాను కూడా కొనుగోలు చేస్తామని ప్రభుత్వానికి ప్రతిపాదించింది.  ప్రమోటర్లకు చెల్లించిన విధంగానే షేరుకు రూ.120 చొప్పున చెల్లించడానికి ముందుకు వచ్చింది.  ఆస్తులు, భూములు తిరిగి ఇచ్చే విధంగా ఒప్పందం  ఇక పోర్టులో వాటా విక్రయం తర్వాత రాయితీలకు సంబంధించి అదానీ గ్రూపుతో ఏపీ మారిటైమ్‌ బోర్డు స్పష్టమైన ఒప్పందం చేసుకుంది.  30 ఏళ్ల లీజు తర్వాత పోర్టు ఆస్తులు, భూములు తిరిగి ఇచ్చే నిబంధనను  అందులో పొందుపరిచింది. ఒకవేళ లీజు గడువు పెంచుకోవాలంటే ప్రభుత్వ  అనుమతితో 10 ఏళ్లు చొప్పున రెండు సార్లు పెంచుకునేందుకు అనుమతి­స్తారు. ఇక పోర్టు వ్యాపారంలో 2.1 శాతం చొప్పున రాష్ట్ర ప్రభుత్వానికి రాయల్టీగా చెల్లించాలి. ఆ విధంగా పోర్టు నిర్వహణను ఆదానీ చేపట్టిన తర్వాత రెండేళ్లలో (2021–22, 2022–23 ఆర్థిక సంవత్సరాల్లో) రాయల్టీ, లీజు అద్దె రూపంలో రాష్ట్ర ఖజానాకు రూ.60.01 కోట్ల ఆదాయం సమకూరింది. త్వరలో కొత్తగా అభివృద్ధి చేసిన రెండు కార్గో టెర్మినల్స్‌ అందుబాటులోకి రానున్నాయి. దీంతో ఆదాయం మరింత పెరుగుతుందని, ఈ పోర్టుపై ప్రభు­త్వం ఎలాంటి హక్కులను వదులుకోలేదని ఏపీ మారిటైమ్‌ బోర్డు స్పష్టం చేసింది. 

అదేమిటో...వర్షాకాలం రాగానే రోడ్లు మాట తప్పకుండా చెరువులు అవుతాయి. బైక్‌లేమో ‘నేనేమైనా బోట్‌ అనుకున్నావా’ అంటూ ముందుకు వెళ్లడానికి మొరాయిస్తాయి. వర్షాకాలంలో రోడ్లు, ట్రాఫిక్‌ సమస్యలను దృష్టిలో పెట్టుకొని స్క్రిప్ట్‌ రైటర్, డిజిటల్‌ క్రియేటర్‌ ప్రతీక్‌ అరోరా ఫ్యూచరిస్టిక్‌ రెయిన్‌వేర్, రోడ్ల చెరువులపైనా కూడా ఎలాంటి ఆటంకం లేకుండా దూసుకుపోయే అత్యాధునిక ఆటోల ఏఐ ఇమేజ్‌లను సృష్టించి ‘ఇవి నిజమైతే ఎంత బాగుంటుంది!’ అనిపించాడు. సైన్స్‌–ఫిక్షన్, హారర్‌ ఎలిమెంట్స్‌ను ఏఐకి జోడించి ‘ఔరా’ అనిపిస్తున్నాడు ప్రతీక్‌. ‘వానకాలంలో ముంబై రోడ్లు హారర్‌ సినిమాల్లా భయపెడతాయి. టెక్నాలజీతో కూడిన ప్రత్యేక దుస్తులు, ప్రత్యేక వాహనాలు ఉంటే తప్ప బయటికి రాలేని పరిస్థితి ఉంది. మీ ఇమేజ్‌లు నిజం కావాలి’ అంటూ నెటిజనులు స్పందించారు.

హీరో వరుణ్‌ తేజ్, దర్శకుడు కరుణకుమార్‌ (‘పలాస’ మూవీ ఫేమ్‌) కాంబినేషన్‌లో ఓ సినిమా తెరకెక్కేందుకు రంగం సిద్ధమవుతున్నట్లు తెలుస్తోంది. ఇటీవల వరుణ్‌కి ఓ కథను వినిపించారట కరుణకుమార్‌. స్క్రిప్ట్‌ నచ్చడంతో ఆయన గ్రీన్‌సిగ్నల్‌ ఇచ్చారని సమాచారం. పీరియాడికల్‌ క్రైమ్‌ డ్రామాగా రూపొందనున్న ఈ సినిమా వైజాగ్‌ నేపథ్యంలో ఉంటుందట. ఈ మూవీ కోసం వరుణ్‌ స్పెషల్‌ మేకోవర్‌ కానున్నారని టాక్‌. సెప్టెంబర్‌లో ఈ చిత్రం షూటింగ్‌ స్టార్ట్‌ అవుతుందని భోగట్టా. త్వరలోనే ఈ సినిమాపై అధికారిక ప్రకటన వచ్చే అవకాశాలున్నాయి. మరోవైపు ‘గాండీవధారి అర్జున’ సినిమా కోసం ప్రస్తుతం వరుణ్‌ తేజ్‌ బుడాపెస్ట్‌లో ఉన్నారు. అలాగే హిందీలో శక్తి ప్రతాప్‌ సింగ్‌ దర్శకత్వంలో ఓ సినిమా చేస్తున్నారు వరుణ్‌ తేజ్‌.

వరుణ్‌ తేజ్‌ పదమూడవ సినిమా కన్ఫార్మ్‌ అయింది. ఈ విషయాన్ని తెలియజేస్తూ, శనివారం ఓ వీడియోను విడుదల చేశారు. ఈ వీడియోలో వరుణ్‌ తేజ్‌ స్క్రిప్ట్‌ చదువుతూ కనిపించారు. చదవడం పూర్తయ్యాక, కథ నచ్చింది అన్నట్లుగా ఓ చిరనవ్వు నవ్వారు. వీడియో ఆరంభంలో ‘వాస్తవ ఘటనల ఆధారంగా..’ అని ఉంది. స్క్రిప్ట్‌ చదవడం పూర్తయ్యాక, బుక్‌ మీద వరుణ్‌ విమానం బొమ్మను ఉంచాక, అది టేకాఫ్‌ అవుతున్నట్లు వీడియోలో కనిపించింది. సో.. ఎయిర్‌ ఫోర్స్‌ నేపథ్యంలో ఈ సినిమా ఉంటుందని ఊహించవచ్చు. ఈ చిత్రానికి దర్శకుడు ఎవరు? నిర్మాత ఎవరు తదితర విశేషాలు సోమవారం తెలుస్తాయి. ఆ రోజునే ఈ సినిమా ప్రారంభోత్సవం జరగనుంది.   

కొమ్మాది (భీమిలి)విశాఖపట్నం: ఒకప్పుడు హాస్యనటుడు షకలక శంకర్‌కు స్క్రిప్ట్‌ రైటర్‌గా పనిచేసిన అనుభవంతో సినిమాలవైపు అడుగులు వేస్తున్నాడు విశాఖ జిల్లా శ్రీహరిపురానికి చెందిన పోతిన రమేష్‌ జబర్దస్త్‌లో స్క్రిప్ట్‌ రైటర్‌గా మంచి గుర్తింపు తెచ్చుకున్నాడు. ఆ అనుభవంతో మొట్టమొదటిసారిగా హర్రర్‌ లవ్‌ స్టోరీ అటవీ సినిమాతో తన సినీ ప్రస్థానం ప్రారంభించి ప్రస్తుతం పలువురు ప్రముఖ కథానాయకులతో ఊరమాస్‌ అనే సినిమాకు దర్శకత్వం వహిస్తున్నారు. చదవండి: నడిరోడ్డుపై హీరోయిన్‌ను జుట్టుపట్టుకుని కొట్టిన హీరో భార్య అంతే కాకుండా కథ, స్క్రీన్‌ప్లే తానే వ్యవహరిస్తున్నారు. మెగాస్టార్‌ చిరంజీవి స్ఫూర్తితో సినీ పరిశ్రమవైపు అడుగులు వేస్తున్నానని,  ఊరమాస్‌ సినిమా 90 శాతం విశాఖలో చిత్రీకరించానని చెప్పారు. విశాఖలో షూటింగ్‌కు అనుకూలమైన లొకేషన్లతో పాటు, అనేక మంది మంచి నటులు ఉన్నారని, సినీ పరిశ్రమ విశాఖ తరలి వస్తే ఎందరో నటులకు, టెక్నీషియన్స్‌కు మరింత ఉపాధి అవకాశాలు పెరుగుతాయని ఆయన అభిప్రాయపడ్డారు. రియల్‌ఎస్టేట్‌ మాఫియా, ప్రేమ అనే అంశాలతో తెరకెక్కిస్తున్న ఊరమాస్‌ సినిమా 5 భాషల్లో నిర్మిస్తున్నామని, ఇప్పటికే మొదటి షెడ్యూల్‌ పూర్తి అయినట్లు ఆయన తెలిపారు.  

కృష్ణా జిల్లా సీతానగరం స్వగ్రామమైనప్పటికీ తండ్రి రైల్వేలో ఉద్యోగ రీత్యా పశ్చిమ బెంగాల్, బిహార్‌లలో పెరిగా. చదువు కొనే వయసు వచ్చే నాటికి ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో స్థిరపడ్డాం. తాత స్కూలు హెడ్‌మాస్టర్‌ కావడంతో నాకు కూడా విద్యాబోధన పట్ల ఆసక్తి పెరిగింది. గిరిజనులు ఉన్నత విద్య అభ్యసించాలంటే ఎన్నో వ్యయప్రయాసలు, అవమానాలు పడాల్సి వచ్చేది. వాటిని అధిగమిస్తూ ఉన్నత విద్య పూర్తిచేశా. సత్తుపాటి ప్రసన్న శ్రీ ఆంధ్రా విశ్వవిద్యాలయంలోని బోర్డ్‌ ఆఫ్‌ స్టడీస్‌ ప్రొఫెసర్‌ – చైర్‌పర్సన్‌గా పనిచేస్తున్నారు. మైనారిటీ గిరిజన భాషలను సంరక్షణ, గిరిజన భాషలకు నూతన రచనా విధానాలు అభివృద్ధి చేస్తుంటారు. భగత, గదభ, కొలామి, కొండ దొర మొదలైన 19 గిరిజన భాషలకు లిపి (అక్షరాలను) రూపొందించిన ప్రపంచంలోనే తొలి మహిళ. ఆమె సాహిత్య రచనలలో ’ఈస్ట్‌ అండ్‌ వెస్ట్‌ పోస్ట్‌ మాడర్న్‌ లిటరేచర్‌లో మహిళల సైకోడైనమిక్స్‌’ వంటి రచనలు ఉన్నాయి. ’షేడ్స్‌ ఆఫ్‌ సైలెన్స్‌’,  ’ఉమెన్‌ ఇన్‌ శశి దేశ్‌పాండే నవల – ఒక అధ్యయనం,’ రచించారు. వరల్డ్‌ అట్లాస్‌ ఆఫ్‌ ఎన్‌డేంజర్డ్‌ ఆల్ఫాబెట్స్, యూఎస్‌ఏ (2019)లో ప్రదర్శించబడిన తొలి భారతీయ, ఆసియా మహిళ. మైనారిటీ గిరిజన భాషలను పరిరక్షణ నిమిత్తం చేసిన విశేష కృషికి నారీ శక్తి పురస్కారం లభించింది.   ‘గిరిజనురాలివి అందులోనూ మహిళవి.. ఏం సాధిద్దామని, ఎవరిని ఉద్ధరిద్దామని బయల్దేరావు.. నీకు ఇంక వేరే పనిలేదా.. వంటి అనేక అవహేళనలు, అవమానాలు దిగమింగి గిరిజనుల కోసం లిపిని రూపొందించా’ అంటున్నారు నారీశక్తి–2021 పురస్కార గ్రహీత సత్తుపాటి ప్రసన్నశ్రీ. ఇలాంటి అవమానాలు ఎన్ని ఎదురవుతున్నా తన పని తాను చేసుకుంటూ ముందుకెళ్తానని ధీమాగా చెబుతున్నారు. మంగళవారం రాష్ట్రపతి రామ్‌నాద్‌ కోవింద్‌ చేతుల మీదుగా పురస్కారాన్ని అందుకొన్న సందర్భంగా ఆమె సాక్షితో ముచ్చటించారు. గిరిజనుల సంక్షేమం, విద్య కోసం చేసిన ప్రస్థానం ఆమె మాటల్లోనే... ‘‘గిరిజనుల కోసం చేస్తున్న కృషికి బూస్టప్‌ డోస్‌లా నారీశక్తి పురస్కారం దక్కింది. సుమారు మూడున్నర దశాబ్దాలుగా గిరిజనుల కోసం చేసిన ఒంటరి పోరాటంలో ఎన్నో ఒడిదొడుకులు ఎదుర్కొన్నా. ఎన్ని అవమానాలు ఎదురైనా విద్య ఒక్కటే శాశ్వతమని నమ్మి నాలాగా ఇతర గిరిజనులు ఇబ్బందులు పడరాదనే ఉద్దేశ్యంతో పట్టుదలతో ముందుకెళ్లా. నాన్న నా చదువుకోసం ఎన్నో త్యాగాలు చేస్తే, భర్త నా ఆశయ సాధన కోసం ఎంతో ఆసరా ఇచ్చారు. ఆయన ప్రోత్సాహంతో కొండ ప్రాంతాల్లోని గిరిజనులను కలిసి వారికి చదువు పట్ల ఆసక్తి కలిగించా. ఈ క్రమంలో సెలవు రోజుల్లో ఉదయానికే విశాఖపట్నం చేరుకొని రైల్వేస్టేషన్‌లోనే కొండప్రాంతాల వారి మాదిరి దుస్తులు ధరించి అరకు గిరిజన ప్రాంతాలకు వెళ్లేదాన్ని. ఆంధ్ర యూనివర్సిటీలో అసిస్టెంట్‌ ప్రొఫెసర్‌ అయిన తర్వాత గిరిజన ప్రాంతాలకు వెళ్లడానికి మరింత సులభమైంది. తెలిసిన వారు ‘ఇదంతా ఎందుకమ్మా పనిపాటా లేదా’ అని హేళన చేసేవారు. ‘నిన్ను ప్రోత్సహిస్తే మాకు ఎన్ని ఓట్లు పడతాయి?’ అని అడిగిన రాజకీయ నేతలు కూడా ఉన్నారు. అవమానాలకు, అవహేళనలకు తట్టుకోలేక వెనక్కి తగ్గి ఉంటే 30కిపైగా దేశాల్లో విజిటింగ్‌ ప్రొఫెసర్‌ అయ్యేదాన్ని కాదు. 106 రిసెర్చి ఆర్టికల్స్, 18 ఎంఫిల్స్, 32 పీహెచ్‌డీలు 32 పుస్తకాలు రచించాను. అంతర్జాతీయంగా అనేక పరిశోధనలు చేశా. అల్జీరియా, అమెరికా ఫ్రాన్స్, ఇథియోపియా తదితర దేశాల్లో నా పొయిట్రీని పాఠ్యాంశంగా పెట్టుకున్నారు. సమానత్వం కోసం మాట్లాడేవారు గిరిజనుల సమానత్వం కోసం కూడా అదేస్థాయిలో పోరాడాలి.  నేను రూపొందించిన లిపిని పాఠ్యపుస్తకాలుగా మార్చితే గిరిజనులు మాతృభాషలో విద్యాభ్యాసం చేయొచ్చు. గిరిజన విద్యార్థుల డ్రాపవుట్‌ సంఖ్య తగ్గించొచ్చు. నూతన విద్యా విధానంలో మాతృభాషలోనే బోధన అని చేర్చారు. భవిష్యత్తులో గిరిజనులకు మాతృభాషలో విద్యాబోధన జరుగుతుందని ఆశిస్తున్నా. ఒకానొక సమయంలో దివంగత ముఖ్యమంత్రి వైఎస్‌ రాజశేఖర్‌రెడ్డికి నా ప్రయత్నం గురించి చెప్పా. ఎనిమిది భాషల లిపి రూపొందిస్తున్నా అని చెబితే.. అవన్నీ పూర్తిచేసి వస్తే సముచిత గౌరవం దక్కేలా చేస్తానన్నారు. తొలిసారి గిరిజన మహిళకు వైస్‌ చాన్సలర్‌ హోదా దక్కేలా చూస్తానంటూ నన్ను ప్రోత్సహించారు.     గిరిజనుల్లో కొండ, మైదాన ప్రాంతాల వారి విధానాలు వేర్వేరుగా ఉంటాయి. కొండప్రాంతాలవారు మనల్ని నమ్మితే∙కానీ ఏమీ చేయలేం. వారిని అర్థం చేసుకోవడానికి చాలా సమయం పట్టింది. వారికి నాగరక సమాజంతో తక్కువ సంబంధం ఉండటం వల్ల వారిలో విద్య పట్ల ఆసక్తి పెంచడానికి కొంత శ్రమించాల్సి వచ్చింది. ప్రస్తుతం సెలవుల సమయంలో ఉత్తరాది నుంచే కాదు క్యూబా, కొరియా, జర్మనీ తదితర  విదేశాల నుంచి కూడా యువత వచ్చి గిరిజనులకు చదువు చెబుతున్నారు. గిరిజన లిపిని పాఠ్యాంశాలుగా మార్చితే వారెంతో రుణపడి ఉంటారు. ప్రధాని నరేంద్రమోదీతో సమావేశ సమయంలో ఇదే అంశాన్ని ప్రస్తావించా. సమావేశం అనంతరం ప్రధాని మోదీ స్వయంగా నా దగ్గరకు వచ్చి ఇందాకా ఏదో చెబుతున్నారంటూ ఆసక్తిగా అన్ని విషయాలు విన్నారు. ప్రధాని సిబ్బంది నా ఫోన్‌ నంబరు కూడా తీసుకున్నారు. ఇదే స్థాయిలో ప్రోత్సాహం ఉండాలని కోరుకుంటున్నా’’ అంటూ సాక్షితో తన భాషా సేవ గురించి వివరించారు ప్రసన్నశ్రీ.  – సూర్యప్రకాశ్‌ కూచిభట్ల, సాక్షి, న్యూఢిల్లీ

వెబ్‌సైట్‌లలో యూజర్‌ ఇంటరాక్టివిటీకి ప్రాధాన్యం పెరుగుతోంది. హెచ్‌టీఎంఎల్, సీఎస్‌ఎస్‌లకు జావాస్క్రిప్ట్‌ను జోడించి గ్రాఫిక్స్, ఇంటరాక్టివిటీతో కూడిన డైనమిక్‌ వెబ్‌సైట్లకు ఆదరణ ఎక్కువ. దాంతో ఐటీ రంగంలో.. ముఖ్యంగా వెబ్‌ డెవలప్‌మెంట్‌లో జావాస్క్రిప్ట్‌ కీలక ప్రోగ్రామింగ్‌ లాంగ్వేజ్‌గా మారుతోంది. చిన్నచిన్న కంపెనీల నుంచి పెద్ద సంస్థల వరకూ.. జావాస్క్రిప్ట్‌ను వినియోగిస్తున్నాయి. దాంతో ఈ టెక్‌ స్కిల్స్‌ ఉన్న అభ్యర్థులకు డిమాండ్‌ నెలకొంది. ఈ నేపథ్యంలో.. జావాస్క్రిప్ట్‌తో ప్రయోజనాలు.. ఈ కంప్యూటర్‌ లాంగ్వేజ్‌ తీరుతెన్నులు.. నేర్చుకునేందుకు అర్హతలు.. కెరీర్‌ అవకాశాలపై ప్రత్యేక కథనం...  జావాస్క్రిప్ట్‌ అనేది వెబ్‌లో హెచ్‌టీఎంఎల్, సీఎస్‌ఎస్‌తోపాటు ఉపయోగించే ప్రోగ్రామింగ్‌ లాంగ్వేజ్‌. ఎప్పటికప్పుడు మారుతూ డైనమిక్‌గా ఉండే వెబ్‌ పేజీలు, యూజర్స్‌తో ఇంటరాక్టివ్‌గా ఉండే వెబ్‌సైట్‌లు రూపొందించేందుకు జావాస్క్రిప్ట్‌ను ఉపయోగిస్తారు. ఇది వెబ్‌ అప్లికేషన్లు, మొబైల్‌ అప్లికేషన్లలో ఫ్రంట్‌ ఎండ్‌లో పనిచేస్తుంది. బ్యాక్‌ ఎండ్‌సేవల్లోనూ జావాస్క్రిప్ట్‌ డెవలపర్‌ది ప్రధాన పాత్ర. డెవలపర్‌ ఉద్యోగాల్లో మూడో వంతు ఉద్యోగాలు వీరికి సంబంధించినవే ఉంటున్నాయి. కాబట్టి జావాస్క్రిప్ట్‌ నైపుణ్యాలు సొంతం చేసుకుంటే చక్కటి అవకాశాలు అందుకోవచ్చు. జావాస్క్రిప్ట్‌ అంటే జావాస్క్రిప్ట్‌ అనేది ఇంటరాక్టివ్‌ వెబ్‌ అప్లికేషన్‌లను రూపొందించడానికి డెవలపర్‌లు ఉపయోగించే డైనమిక్‌ ప్రోగ్రామింగ్‌ లాంగ్వేజ్‌. వెబ్‌సైట్‌లలో ఉపయోగించే డ్రాప్‌డౌన్‌ మెనూ, ఏదైనా బటన్‌ను క్లిక్‌ చేయడం, పేజీలో రంగును మార్చడం వంటివి జావాస్క్రిప్ట్‌కు ఉదాహరణలు. జావాస్క్రిప్ట్‌ను వెబ్‌ అప్లికేషన్లు, గేమ్‌ డెవలప్‌మెంట్, గ్రాఫిక్స్‌ను రూపొందించడానికి ఉపయోగించే బహుళార్ధసాధక ప్రోగ్రామింగ్‌ భాషగా కూడా పేర్కొంటారు. జావాస్క్రిప్ట్‌ను ఒకసారి రాసి.. ఎన్నిసార్లయినా రన్‌ చేసే వెసులుబాటు ఉంది.  అప్లికేషన్స్‌ జావాస్క్రిప్ట్, హెచ్‌టీఎంఎల్‌: ఆబ్జెక్టులను క్రియేట్‌ చేయడానికి హెచ్‌టీఎంఎల్‌ ట్యాగ్‌లను ఉపయోగిస్తారు. ఆ ఆబ్జెక్టును ఇంటరాక్టివ్‌గా మార్చడానికి జావాస్క్రిప్ట్‌ అవసరం ఉంటుంది. ఉదాహరణకు హెచ్‌టీఎంఎల్‌తో వెబ్‌సైట్‌లో ‘అప్‌లోడ్‌ ఫైల్‌’ కనిపించేలా చేయొచ్చు. దాన్ని క్లిక్‌ చేసినప్పుడు ఆ ఫైల్‌ను అప్‌లోడ్‌ చేయడానికి వీలుకల్పించేదే జావాస్క్రిప్ట్‌. అలాగే ఇమేజెస్, టెక్స్‌›్ట ఫీల్డ్‌ తదితర ఫీచర్లను హెచ్‌టీఎంఎల్‌తో క్రియేట్‌ చేసినా.. అవి ఇంటరాక్టివ్‌గా పనిచేయాలంటే..   జావాస్క్రిప్ట్‌ను హెచ్‌టీఎంఎల్‌ ఫైల్స్‌లో పొందుపరచాల్సి ఉంటుంది.   సీఎస్‌ఎస్‌ జావాస్క్రిప్ట్, సీఎస్‌ఎస్‌లను వేర్వేరు విధాలుగా వెబ్‌పేజీలలో ఉపయోగిస్తారు. వెబ్‌సైట్‌లో ఆకర్షణీయమైన ఇంటర్‌ఫేస్‌ కోసం లే అవుట్‌ను రూపొందించడానికి సీఎస్‌ఎస్‌ సహాయపడుతుంది. వెబ్‌పేజీని ఇంటరాక్టివ్‌గా చేసేందుకు జావాస్క్రిప్ట్‌ ఉపయోగపడుతుంది.    ఏపీఐ అప్లికేషన్‌ ప్రోగ్రామ్‌ ఇంటర్‌ఫేస్‌కు సంక్షిప్త రూపం..ఏపీఐ. అప్లికేషన్లను కమ్యూనికేట్‌ చేయడానికి మధ్యవర్తిగా పనిచేస్తుంది. ఫోన్‌లో ఏదైనా అప్లికేషన్‌ను ఓపెన్‌ చేసినప్పుడు ఫోన్‌ నుంచి సర్వర్‌కు డేటా వెళ్లడం, కావాల్సిన సమాచారంతో డేటా మళ్లీ ఫోన్‌కు రావడం ఏపీఐ ద్వారా జరుగుతుంది. జావాస్క్రిప్ట్‌లో ఏపీఐలు సర్వర్, క్లయింట్‌ మధ్య ఇంటర్‌ఫేస్‌ను ఏర్పరుస్తాయి. వెబ్‌ అడ్మిన్‌ సూచనల ఆధారంగా పేజీని యాక్సెస్‌ చేయడానికి ఏపీఐలు, వినియోగదారులను అనుమతిస్తాయి. ∙యూజర్‌కు కనిపించే ఫ్రంట్‌ ఎండ్‌తోపాటు, బ్యాక్‌ ఎండ్‌లోనూ నోడ్‌జేఎస్‌తో జావాస్క్రిప్ట్‌ను ఉపయోగిస్తారు. వీటిద్వారా డెవలపర్లు డేటాబేస్‌ నుంచి డేటాను తిరిగి పొందవచ్చు, సేవ్‌ చేయవచ్చు. అంతేకాకుండా పేమెంట్‌లు చేయడం, సోషల్‌ మీడియా పోస్ట్‌లను సేవ్‌ చేయడం వంటివీ చేయొచ్చు. వెబ్‌పేజీల్లో అపరిమితమైన ఫంక్షన్ల ద్వారా జావాస్క్రిప్ట్‌ భాషను ఉపయోగిస్తారు.  వెబ్‌ పేజీలలో జావాస్క్రిప్ట్‌ ► మౌస్‌తో కదిలించినప్పుడు, క్లిక్‌ చేసినప్పుడు వచ్చే మార్పులు. ► పేజీలో హెచ్‌టీఎంఎల్‌ కంటెంట్‌ కలపడం, మార్చడం లేదా తీసివేయడం. ► టైపింగ్‌ చేస్తున్నప్పుడు జరిగే మార్పులు. ► ఫైల్స్‌ను డౌన్‌లోడ్‌ చేయడం, అప్‌లోడ్‌ చేయడం. ► కాచీలో డేటా నిల్వచేయడం. ► వెబ్‌సైట్‌ వీక్షకులతో ఇంటరాక్షన్, సందేశాలు పంపడం. ► మొబైల్‌ అప్లికేషన్లు, ఆన్‌లైన్‌ గేమ్‌లను రూపొందించడానికీ జావాస్క్రిప్ట్‌ ఉపయోగిస్తున్నారు.  బ్రౌజర్‌ ఏదైనా ఇటీవల కాలంలో జావాస్క్రిప్ట్‌ను చాలా విస్తృతంగా ఉపయోగిస్తున్నారు. దీనవల్ల వినియోగదారుడు వెబ్‌సైట్‌లో ఏదైనా క్లిక్‌ చేయగానే వేగంగా ప్రాసెస్‌ అవుతుంది. లోపాలు, బగ్‌ల ఆధారంగా పరీక్షించడం, సవరించడం జావాస్క్రిప్ట్‌తో సులభం. ఏ బ్రౌజర్‌ అయినా జావాస్క్రిప్ట్‌ కోడ్‌ను రన్‌ చేస్తుంది.  ఎలా పని చేస్తుంది వెబ్‌ బ్రౌజర్లలో జావాస్క్రిప్ట్, ఇతర కోడ్‌లను అనువదించే ఇంజన్‌లు ఉంటాయి. అవి జావాస్క్రిప్ట్‌లోని కమాండ్స్‌కు అనుగుణంగా డైనమిక్‌ చర్యలకు దోహదపడతాయి. బాగా రాసిన, ఆప్టిమైజ్‌ చేసిన కోడ్‌ ..వెబ్‌పేజీలను సమర్ధవంతంగా ఓపెన్‌ చే స్తుంది. సరిగ్గా లేని ఆదేశాలతో కూడిన జావాస్క్రిప్ట్‌ యూజర్‌ బ్రౌజర్‌ను నెమ్మదించేలా చేస్తుంది.  ఎవరు నేర్చుకోవచ్చు వెబ్‌డెవలప్‌మెంట్‌పై ఆసక్తి ఉన్నవారు ముందుగా హెచ్‌టీఎంఎల్, సీఎస్‌ఎస్‌ నేర్చుకొని.. ఆ తర్వాత జావాస్క్రిప్ట్‌పై దృష్టిసారించాలి. ఆన్‌లైన్‌లోనూ అనేక ఉచిత మెటీరియల్, ట్యుటోరియల్స్‌ అందుబాటులో ఉన్నాయి. జావాస్క్రిప్ట్‌ కమాండ్స్‌(ఆదేశాలు) ఇంగ్లిష్‌ మాదిరిగా ఉండటం వల్ల దీన్ని నేర్చుకోవడం సులభం. జావాస్క్రిప్ట్‌లో ప్రాథమిక నైపుణ్యాలపై పట్టు లభించిన తర్వాత.. ప్రోగ్రామింగ్‌లో కెరీర్‌ ప్రారంభించొచ్చు. జావాస్క్రిప్ట్‌ స్టడీ గ్రూప్‌లలో చేరడం ద్వారా సృజనాత్మకత, కమ్యూనికేషన్‌ నైపుణ్యాలను మెరుగుపరచుకోవచ్చు.  కెరీర్‌ అవకాశాలు జావాస్క్రిప్ట్‌ ప్రోగ్రామింగ్‌ లాంగ్వేజ్‌లో నైపుణ్యం సొంతం చేసుకుంటే.. లక్షల్లో వేతనాలు పొందొచ్చు. అన్ని కంపెనీల్లో జావాస్క్రిప్ట్‌ వినియోగం పెరగడం వల్ల రానున్న రోజుల్లో జావాస్క్రిప్ట్‌ డెవలపర్‌లకు మరింత డిమాండ్‌ పెరగనుంది. నిపుణులైన జావాస్క్రిప్ట్‌ డెవలపర్‌లను చాలా కంపెనీలు ఫ్రంట్‌ ఎండ్‌ వెబ్‌ డెవలపర్, వెబ్‌ అప్లికేషన్‌ డెవలపర్, జావాస్క్రిప్ట్‌ డెవలపర్, యూఎక్స్‌ డెవలపర్, వెబ్‌ డిజైనర్, యూఐ డిజైనర్, ఫుల్‌ స్టాక్‌ డెవలపర్, డెవ్‌ఓప్స్‌ ఇంజనీర్‌లుగా నియమించుకుంటున్నాయి. అంతేకాకుండా ఫ్రీలాన్సింగ్‌ ద్వారా డెవలపర్లుగా పనిచేయొచ్చు. 

సినీ ఇండస్ట్రీలో మరో విషాదం చోటుచేసుకుంది. మలయాళంలో ఎన్నో సూపర్‌ హిట్‌ చిత్రాలకు స్క్రిప్ట్‌ రైటర్‌గా పనిచేసిన డెన్నిస్ జోసెఫ్ కన్నుమూశారు. గుండెపోటుతో ఆసుపత్రిలో చికిత్స పొందుతూ సోమవారం రాత్రి తుదిశ్వాస విడిచారు.  ఈ విషయాన్ని జోసెఫ్‌ కుటుంబసభ్యులు దృవీకరించారు. 1985లో ఈరన్ సంధ్య సినిమాతో సినీ ప్రస్థానం మొదలు పెట​ఇన జోసెఫ్‌ మమ్ముట్టి, మోహన్‌లాల్‌ వంటి స్టార్‌ హీరోలతో పనిచేశారు. జెసెఫ్‌ అందించిన కథలతో సినిమాలు రికార్డు స్థాయి విజయాలను సొంతం చేసుకున్న సంగతి తెలిసిందే. `మను అంకుల్ ' సినిమాతో బెస్ట్‌ స్క్రిప్ట్‌ రైటర్‌గా నేషనల్‌ అవార్డును కూడా సొంతం చేసుకున్నారు. ఆయన కెరియర్‌లో ఇప్పటివరకు సుమారు  45 చిత్రాలకు కథలందించారు. అదే విధంగా ఐదు చిత్రాలకు దర్శకత్వం కూడా వహించారు. జోసెఫ్‌ మృతితో మలయాళ చిత్ర పరిశ్రమ దిగ్ర్భాంతికి లోనైంది. ఆయన మరణం ఇండస్ట్రీకి తీరని లోటని మమ్ముట్టి, మోహన్‌లాల్‌ సహా పలువురు ప్రముఖులు విచారం వ్యక్తం చేశారు. ఆయన ఆత్మకు శాంతి చేకూరాలని ప్రార్థించారు.  చదవండి : కరోనా రక్కసికి బలైన టీఎన్‌ఆర్‌

సాక్షి, హైదరాబాద్:‌ భారత ఉపఖండాన్ని అత్యద్భుతంగా ఏలిన మౌర్య రాజ్య చక్రవర్తి అశోకుడు మన ప్రాంతంలో కాలుమోపాడా?.. ఇప్పటివరకు పెద్దగా ఆధారాల్లేవు. గతంలో తెలుగుగడ్డపై అశోకుడి కాలం నాటి వందలకొద్దీ నాణేలు లభించాయి తప్ప ఎక్కడా ఆయన పర్యటన జాడలు బయల్పడలేదు. కానీ, మంజీరా నది ఏడుపాయల ప్రాంతంలో ఉన్న కుల్చారం వద్ద ఇటీవల పరిశోధకులకు లభించిన టెర్రకోట ముక్కపై ఉన్న ‘దేవానా’ అనే బ్రాహ్మీ లిపి అక్షరాలు దీనిపై ఆసక్తి పెంచుతున్నాయి. దేవానాంపియ (దేవానాంప్రియ) అనేది అశోకుడి బిరుదు. దేవుడికి ప్రీతికరమైన వ్యక్తిగా తననుతాను అశోకుడు అభివర్ణించుకున్నాడని అంటారు. దేశవ్యాప్తంగా చాలా ఏళ్లనుంచి లభిస్తున్న శాసనాల్లో దేవానాంపియ పదం తప్ప ఎక్కడా అశోకుడి పేరుండదు. దీంతో తొలుత ఆ పేరుతో రాజు ఉండేవాడని చరిత్రకారులు భావించారు. కానీ హైదరాబాద్‌ సంస్థానంలో భాగమైన రాయచూరు సమీపంలోని మస్కీలో 1915లో లభించిన శాసనంలో దేవానాంపియ అనేది తన పేరుగానే అశోకుడు పేర్కొన్నట్టుగా ఉన్న శాసనం లభించింది. బ్రిటిష్‌ ఇంజనీర్‌ బీడన్‌ ఈ శాసనాన్ని చూడగా, నాటి ఎపిగ్రఫిస్ట్‌ కృష్ణశాస్త్రి నిపుణుల ద్వారా దాని గుట్టు విప్పారు. దీంతో దేవానాంపియ అంటే అశోకుడే అని ప్రపంచానికి తెలిసింది. ఏపీలోని అమరావతి, కర్నూలు సమీపంలోని రాజులమందగిరి, అనంతపురం దగ్గరి ఎర్రగుడిలో అశోకుడి శాసనాలు లభించాయి. తాజాగా, దేవానాంపియ పదంలో ‘దేవానా’ అన్న అక్షరాలున్న టెర్రకోట ముక్క కుల్చారం సమీపంలో లభించింది. మిగతా అక్షరాలున్న భాగం విరిగిపోయి ఈ ముక్క మాత్రమే మిగిలి ఉంటుందని దాన్ని గుర్తించిన శంకర్‌రెడ్డి, నాగరాజు, అరుణ్‌కుమార్‌తో కూడిన బృందానికి నేతృత్వం వహించిన పరిశోధకుడు ఎం.ఎ.శ్రీనివాసన్‌ తెలిపారు. ఇది క్రీ.పూ.3వ శతాబ్దానికి చెంది ఉంటుందని తెలిపారు. తవ్వకాలు జరిపితే.. తెలంగాణ ప్రాంతంలో మౌర్యుల కాలం నాటి వందలకొద్దీ నాణేలు గతంలో లభించాయి. 1921లో కరీంనగర్‌ ప్రాంతంలో ఒకేసారి 420 పంచ్‌మార్క్‌డ్‌ నాణేలు దొరికాయి. మిగతా ప్రాంతాల్లోనూ మరిన్ని లభించాయి. కానీ అశోకుడి బిరుదుతో ఉన్న టెర్రకోట లభించటం ఇదే తొలిసారి. అది బౌద్ధ స్తూపానికి చెందిన ఫలకంగా భావిస్తున్నారు. ఆ ప్రాంతంలో తవ్వకాలు జరిపితే స్తూపం ఆనవాళ్లు లభించవచ్చని అభిప్రాయపడుతున్నారు. తన హయాంలో అశోకుడు వేలసంఖ్యలో స్తూపాలు వేయించాడు. ఈ ప్రాంతానికి ఆయన వచ్చినట్టు గుర్తుగా స్తూపం ఉండి ఉంటుందని తెలుస్తోంది. ఈ ప్రాంతానికి కిలోమీటరు దూరంలో శాతవాహనుల కాలానికి చెందినదిగా భావిస్తున్న రాతిగుహ బయల్పడింది. అక్కడి రాతిగుండుపై ‘హెనమో బుద్ధేయ’, ‘ధర్మ’, ‘హే జమ’ అన్న పదాలు బ్రాహ్మీ లిపిలో లిఖించి ఉన్నాయి.

ప్రభాస్‌ హీరోగా నాగ్‌ అశ్విన్‌ దర్శకత్వంలో ఓ సినిమా రూపొందనున్న సంగతి తెలిసిందే. వైజయంతీ మూవీస్‌ పతాకంపై ఈ ప్యాన్‌ ఇండియా ఫిల్మ్‌ను సి. అశ్వినీదత్‌ నిర్మించనున్నారు. ఓ ఆసక్తికరమైన విషయమేంటంటే... తన కెరీర్‌లో ఎన్నో ప్రయోగాత్మక బ్లాక్‌బస్టర్స్‌ను రూపొందించిన లెజండరీ డైరెక్టర్‌ సింగీతం శ్రీనివాసరావు ఈ ప్రాజెక్ట్‌కు స్క్రిప్ట్‌ మెంటార్‌గా వ్యవహరించనున్నారు. సింగీతం పుట్టినరోజు సందర్భంగా సోమవారం (సెప్టెంబర్‌ 21) ఈ చిత్రానికి ఆయన మెంటార్‌గా చేస్తున్న విషయాన్ని ప్రకటించారు. ‘‘మా ఎపిక్‌కు సింగీతం శ్రీనివాసరావుగారిని ఆహ్వానిస్తున్నందుకు థ్రిల్‌ ఫీలవుతున్నాం. ఆయన క్రియేటివ్‌ సూపర్‌ పవర్స్‌ కచ్చితంగా మాకు మార్గదర్శక శక్తిగా ఉంటుంది’’ అని వైజయంతీ మూవీస్‌ ప్రకటించింది.

సాక్షి ప్రతినిధి, మహబూబ్‌నగర్‌: ‘ఏపీకి ప్రత్యేక హోదా ఇస్తామంటూ కాంగ్రెస్‌ మాజీ అధ్యక్షురాలు సోనియాగాంధీ మేడ్చల్‌ సభలో చేసిన వ్యాఖ్యలు చూస్తుంటే ఆ స్క్రిప్టు కూడా ఏపీ ముఖ్యమంత్రి చంద్రబాబు రాసిచ్చినట్లుంది. చంద్రబాబు మేడ్చల్‌ సభను మాత్రమే స్పాన్సర్‌ చేశారనుకున్నాం. కానీ విచిత్రంగా ఆమె ప్రసంగం కూడా చంద్రబాబు రాసి చ్చిన స్క్రిప్ట్‌ అనేది తెలంగాణ ప్రజలకు స్పష్టంగా అర్థమైంది. కూటమి తరఫున ఎవరు పోటీ చేయాలో నిర్ణయించింది చంద్రబాబే. ఇప్పుడు ఎన్నికల ఖర్చు కు డబ్బులు ఇస్తున్నదీ ఆయనే’ అని భారీ నీటిపారుదలశాఖ మంత్రి హరీశ్‌రావు మండిపడ్డారు. తెలం గాణ నడి గడ్డ మీద ఏపీకి ప్రత్యేక హోదా ఇస్తామని ప్రకటించారంటేనే తెలంగాణపట్ల సోనియా గాంధీకి ఉన్న ఉద్దేశమేమిటో స్పష్టమవుతోందని విమర్శించా రు. ఉమ్మడి మహబూబ్‌నగర్‌ జిల్లాలో ఎన్నికల ప్రచారం కోసం వచ్చిన హరీశ్‌రావు శనివారం అడ్డాకులలో విలేకరులతో మాట్లాడారు. మేడ్చల్‌ బహిరంగ సభలో సోనియా తెలంగాణపై బీద అరుపులు, ఏడుపులు ప్రదర్శించడం తప్ప ఎన్నికల్లో గెలిపిస్తే చేయబోయే కార్యాచరణ ఏదీ ప్రకటించలేదని విమ ర్శించారు. పైగా ఏపీ మీద సానుభూతి కురిపించడం చూస్తే తెలంగాణలో సమావేశం పెట్టి ఏపీకి హామీలు ఇచ్చినట్లు కనిపిస్తోందని, ఇవన్నీ గమనిస్తే ఎన్నికలు, బహిరంగ సభను స్పాన్సర్‌ చేసిన బాబుకు కాంగ్రెస్‌ గులాం అయినట్లు కనిపిస్తోందని ఎద్దేవా చేశారు. తెలంగాణకు ఇచ్చిన హామీలేమయ్యాయి? ‘ఏపీతో సరిసమానంగా తెలంగాణకు పారిశ్రామిక నిర్మాణంలో రాయితీలు ఇస్తామని పార్లమెంటు సాక్షిగా అప్పటి ప్రధానమంత్రి ప్రకటించారు. ఆ విషయాన్ని మీరు గడచిన ఎన్నికల్లో రాష్ట్ర పర్యటనకు వచ్చిన సందర్భంలోనూ చెప్పారు. మరి ఈరోజు వాటిని ఎందుకు చెప్పలేకపోయారు. తెలంగాణలో కొత్త పరిశ్రమలు రావు... అందరూ తీసుకెళ్లి ఏపీలో వాటిని పెట్టాలని చెబుతున్నారా? తెలంగాణలో నిరుద్యోగం పెరగాలి... ఉద్యోగ అవకాశాలు రావొద్దు.. తెలంగాణకు ఆదాయం పడిపోవాలి... పరిశ్రమలు రావొద్దనే కదా మీరు చెప్పింది. మీ వ్యాఖ్యలు యువకుల భవిష్యత్తును అంధకారం చేసేలా ఉన్నాయి. ఆనాడు విభజన బిల్లులో పోలవరానికి జాతీయ హోదా ఇచ్చారు తప్ప.. తెలంగాణకు మొండి చెయ్యి చూపారు. ఏపీకి ప్రత్యేక హోదా ఇస్తే అభ్యంతరం లేదు.. ఆ రోజు ప్రధాని చెప్పిన విధంగా తెలంగాణకు కూడా పారిశ్రామిక రాయితీలు సమానంగా ఇవ్వండని అడిగితే మీరు ఏమీ మాట్లాడటం లేదు. హైకోర్టు విభజన, రైల్వే కోచ్‌ ఫ్యాక్టరీల విషయమై పార్లమెంటులో టీఆర్‌ఎస్‌ ఎంపీలు కేంద్రాన్ని నిలదీస్తుంటే.. కాంగ్రెస్‌ ఎంపీలు ఎందుకు మద్దతు ఇవ్వలేదు? ఐటీఐఆర్, ముస్లిం, ఎస్టీల రిజర్వేషన్ల విషయంలో ఎందుకు మద్దతు ఇవ్వలేదు? కాళేశ్వరం, పాలమూరు–రంగారెడ్డి ప్రాజెక్టుల జాతీయ హోదా కోసం టీఆర్‌ఎస్‌ చేసిన ఆందోళనలకు కాం గ్రెస్‌ ఎందుకు స్పందించలేదు? అదే ఏపీకి ప్రత్యేక హోదా కోసం మాత్రం చంద్రబాబు సూచన మేరకు పార్లమెంటును స్తంభింప చేయడం వెనుక మర్మం ఏమిటి?’అని సోనియాను హరీశ్‌రావు నిలదీశారు. దుఃఖం ఎందుకు వస్తోంది? ‘తెలంగాణలో అధికారం లేనందుకా.. లేదా తిరిగి అధికారంలోకి రాలేమనే అర్థమైనందుకు దుఃఖిస్తున్నారా?’అని హరీశ్‌రావు సోనియా గాంధీని ప్రశ్నించారు. తెలంగాణలో కేసీఆర్‌ వంటి మంచి నాయకుడు కాంగ్రెస్‌లో లేనందుకు ఈరోజు సోనియా దుఃఖ పడుతున్నట్లుందని ఎద్దేవా చేశారు. అంతకు మించి సోనియా గాంధీ ఎందుకు బాధపడుతున్నారో సమాధానం చెప్పాలన్నారు. ‘నిజంగా తెలంగాణ ప్రజల మీద ప్రేమ ఉంటే ఆమె గర్వపడాలి. దేశంలోనే తెలంగాణను నంబర్‌ వన్‌ రాష్ట్రంగా అభివృద్ధి పథంలో తీసుకెళ్తున్నందుకు సంతోషపడాలి, గర్వపడాలి. కానీ ఆమె అధికారంలో లేనందుకు, ఇక ముందు రానందుకు ఆందోళనలో దుఃఖం వస్తున్నట్లుంది. రైతు బంధు, రైతు భీమా పథకాలు దేశంలోనే విప్లవాత్మకమైన పథకాలు. ఆఖరికి స్వామినాథన్‌ సైతం కేసీఆర్‌ను మెచ్చుకుని అవార్డు ఇచ్చారు. సంక్షేమాన్ని, అభివృద్ధిని కలగలిపి తెలంగాణను కేసీఆర్‌ ముందుకు తీసుకెళ్తున్నారు. ఇంత బాగా అభివృద్ధి చేస్తున్న నాయకుడిని చూసి గర్వపడాల్సింది పోయి.. దుఃఖపడటంలో అర్థం లేదు. మీరంటే మాకు గౌరవం ఉంది. కానీ దుఃఖం వస్తోందంటూ ప్రజలను చిన్న బుచ్చే ప్రయత్నం చేస్తున్నారు’ అని హరీశ్‌రావు అన్నారు. బాబు సంతకం పెట్టిస్తారా? ‘నాలుగు పార్టీలు కలసి ఎన్నికల మేని ఫెస్టోకు సంబంధించి కామన్‌ మినిమమ్‌ పోగ్రాం (సీఎంపీ) పెడతామంటున్నారు కదా. అధికారంలోకి వస్తే పాలమూరు–రంగారెడ్డి ప్రాజెక్టును కడతామని సీఎంపీలో చేరుస్తారా? దాని మీద చంద్రబాబు సంతకం తీసుకుంటారా? ఈ ప్రాజె క్టు కడితే అభ్యంతరం లేదని బాబు నోటి నుంచి చెప్పిస్తారా? అలా చేసిన తర్వాతే పాలమూరు ప్రజల ఓట్లు అడగాలి’ అని హరీశ్‌ డిమాండ్‌ చేశారు. కేవలం 8 నెలల్లో పూర్తి చేసిన తుమ్మిళ్ల ప్రాజెక్టును కూడా అడ్డుకోవడానికి బాబు శతవిధాలా ప్రయత్నిం చారన్నారు. ఉమ్మడి ఏపీలో ఆర్డీఎస్‌ ను ఎండబెట్టి.. నీళ్లన్నీ కేసీ కెనాల్‌ ద్వారా తీసుకుపోయారని ఆరోపించారు. తుమ్మిళ్ల విషయంలో బాబు రాసిన లేఖను వెనక్కి తీసుకోవాలని డిమాండ్‌ చేశారు. పాలమూరు–రంగారెడ్డి ప్రాజెక్టును అడ్డుకోవడానికి బాబు చేయని యత్నం లేదన్నారు. ఆయన ఎన్ని కొర్రీలు పెట్టినా, అపెక్స్‌ కమిటీలో కూడా అడ్డుకునే ప్రయత్నం చేసినా కేసీఆర్‌ బల్లగుద్ది మరీ ప్రాజెక్టును కట్టి తీరుతామని స్పష్టం చేశారని హరీశ్‌ గుర్తుచేశారు.  

ఇండస్ట్రీలో 17 ఏళ్లుగా నటిగా కొనసాగుతున్నారు శ్రియ. ఈ ప్రయాణంలో నటిగా చాలెంజింగ్, ఇంట్రస్టింగ్‌ పాత్రలు ఎంచుకోవడానికే ప్రాధాన్యం ఇచ్చాను అన్నారామె. పాత్రల ఎంపిక విషయం గురించి శ్రియ మాట్లాడుతూ – ‘‘ఓ ఆర్టిస్ట్‌కి అతి కష్టమైన పని పాత్రల ఎంపిక విషయంలో బ్యాలెన్డ్స్‌గా ఉండటం. అటు కమర్షియల్‌ చిత్రాల్లో నటిస్తూనే కంటెంట్‌ ఉన్న సినిమాల్లో కనిపిస్తూనే ఉండాలి. నిర్మాత ఖర్చు పెట్టింది తిరిగిరావడంతో పాటు కొంత లాభం తీసుకొచ్చినప్పుడే ఆ సినిమా సక్సెస్‌ అయినట్టు. అలాగే మన పాత్ర ఆసక్తికరంగా ఉందా లేదా? నటిగా మనకేమైనా ఆ పాత్ర కొత్త చాలెంజ్‌ ఇస్తుందా? అన్నది కూడా ముఖ్యం. పాత్ర ఎంపికలో ఈ రెండూ అవసరమే. స్క్రిప్ట్‌ సరిగ్గా కుదిరితే అన్నీ సక్రమంగా జరిగిపోతాయి. కొన్ని లేడీ ఓరియంటెడ్‌ సినిమాలు తీసుకుంటే అందులోనూ ఆ హీరోయిన్‌ని కాపాడటానికి చివరికి ఎవరో ఒక మగాడు (హీరో) వస్తాడు. ఆ సినిమాల్లో కూడా హీరో రావాల్సిందేనా? సో.. నాకు ఏ సినిమా అయినా ఒకటే. స్ట్రాంగ్‌ క్యారెక్టర్స్‌ ఉన్న స్క్రిప్ట్‌కి ఎప్పుడూ రెడీ’’ అని అన్నారు. 

రంగస్థలం సినిమాతో సుకుమార్‌ సత్తా ఏంటో తెలిసింది జనాలకు. మాస్‌ సినిమాలు తీయలేడంటూ.. మాస్‌ ప్రేక్షకులను మెప్పించే సినిమాలను సుకుమార్‌ తీయలేడు అనే వారికి రంగస్థలంతో తన స్టామినా ఏంటో చూపించాడు. ఈ సినిమా మాస్‌, క్లాస్‌ తేడా లేకుండా అన్ని సెంటర్స్‌లో రికార్డు కలెక్షన్స్‌ సాధించాయి. సుకుమార్‌ తదుపరి చిత్రం మహేశ్‌ బాబుతో ఉంటుందని ఇదివరకే ప్రకటించిన విషయం తెలిసిందే. భరత్‌ అనే నేను సినిమాతో మంచి విజయం సాధించిన ఈ సూపర్‌స్టార్‌ ప్రస్తుతం ఈ సక్సెస్‌ను ఎంజాయ్‌ చేస్తున్నాడు. వంశీ పైడిపల్లి డైరెక్షన్‌లో మహేశ్‌ బాబు తన తరువాతి చిత్రం చేయబోతున్నారు. దీని తర్వాత సుకుమార్‌ దర్శకత్వంలో సినిమాను చేయనున్నాడు. ఈ సినిమా సస్పెన్స్‌ థ్రిల్లర్‌ నేపథ్యంలో ఉండబోతోందట అంతేకాకుండా ఈ సినిమాలో మహేశ్‌ ఇన్వెస్టిగేటివ్‌ ఆఫీసర్‌గా కనిపించబోతోన్నట్లు తెలుస్తోంది. ఈ మేరకు సుకుమార్‌ తన స్క్రిప్టును తయారు చేసుకుంటున్నట్లు సమాచారం.

దర్శకుడు రాంగోపాల్‌ వర్మ దర్శకత్వంలో రూపుదిద్దుకుంటున్న ‘ఆఫీసర్‌’ చిత్ర కథ తనదేనంటూ రచయిత జయకుమార్‌ తెలిపారు. సర్కార్‌3 సమయంలో జయకుమార్‌...వర్మతో కలిసి పని చేశారు. గతంలో ఇలాగే తన కథను కాపీ కొట్టారని జయకుమార్‌ పేర్కొన్న విషయం తెలిసిందే. తాజాగా ‘ ఆఫీసర్‌’ కథ తనదే అంటూ, వర్మ కాపీ కొట్టారంటూ పోలీసులకు ఫిర్యాదు కూడా చేశారు.  జయకుమార్‌ తన ట్వీటర్‌ ఖాతాలో ‘నాగార్జున గారు.. మీరు సదరు డైరెక్టర్‌ గారికి బ్రేక్‌ ఇచ్చారు. కానీ ఆయన కొత్త వాళ్ల కెరీర్‌ను బ్రేక్‌ చేస్తున్నాడు. దయచేసి న్యాయం చేయండి’ అంటూ పోస్ట్‌ చేశారు. జయకుమార్‌ ఆఫీసర్‌ స్క్రిప్టును కూడా సోషల్‌ మీడియాలో పోస్ట్‌ చేశారు.  నాగార్జున గారు, @iamnagarjuna, సదరు డైరెక్టర్ గారికి మీరు break ఇచ్చారు కానీ ఆయన కొత్త వాళ్ళ careers ని break చేస్తున్నాడు. దయచేసి న్యాయం చెయ్యండి.https://t.co/mAmLA0qZRo — P Jaya Kumar (@iampjayakumar) May 18, 2018


 దుబ్బాక: పైరసీ చట్టాలకు విరుద్ధంగా దుబ్బాకలో నిర్వహిస్తోన్న ఇంటర్‌ నెట్‌, డీటీపీ, ఫొటో స్టూడియో, ఇంటర్‌ నెట్‌ కేఫ్‌, కేబుల్‌ ఆపరేటర్‌ కేంద్రాలపై గురువారం అనూ స్ర్కిప్ట్‌ పైరసీ విభాగం ప్రతినిధులు ఆకస్మిక దాడులు నిర్వహించారు. అనూ స్ర్కిప్ట్‌ సంస్థ అనుమతుల్లేకుండా సాఫ్ట్‌వేర్‌ను వాడుకుంటున్న పలు కేంద్రాల నిర్వాహకులకు జరిమానా విధించారు.
 ఈ సందర్భంగా అనూ స్ర్కిప్ట్‌ పైరసీ విభాగం ఆపరేషన్‌ మేనేజర్‌ తిరుపతిరెడ్డి మాట్లాడుతూ తమ సంస్థ అనుమతి లేకుండా నిర్వహించే కేంద్రాల నిర్వాహకులపై కాపీ రైట్‌ యాక్ట్‌ ప్రకారం 67బి, 420 సెక్షన్ల కింద కేసులను నమోదు చేస్తామని హెచ్చరించారు. అనూ స్ర్కిప్ట్‌ను ఉపయోగించుకునే కేంద్రాల నిర్వాహకులు సంస్థకు రూ. 13 వేలను చెల్లించి, ఏడాది పాటు అనుమతి తీసుకోవాలని సూచించారు. ఈ కార్యక్రమంలో ఎగ్జిక్యూటీవ్‌ రమేశ్‌, కానిస్టేబుల్‌ చంద్రం తదితరులు పాల్గొన్నారు.


 ఇంకొక పవర్‌ఫుల్ వారసుడు వచ్చాడండోయ్.
  
 అఖిల్ దిపవర్ ఆఫ్ జువ
  
 హీరోగా ‘అఖిల్’ ఎంట్రీకి స్వాగతం. ఈ స్క్రిప్ట్ ఎంచుకోవడానికి చాలా కసరత్తులు చేసినట్లున్నారు!
  అఖిల్: నిజమే. ‘మనం’ సినిమాలో చిన్న పాత్ర చేసిన తరువాత నేను ఒక జోన్‌లోకి వెళ్ళిపోయా. ఎలాంటి సినిమాలో పూర్తి స్థాయి పాత్ర చేయాలని తర్జనభర్జన పడ్డా. చాలా స్క్రిప్టులు విన్నా. చాలామంది దర్శకుల్ని కలిశా. ఆ టైమ్‌లో నాకు వినయ్ (దర్శకుడు వినాయక్) గారిలో కాన్ఫిడెన్స్, క్లారిటీ కనిపించింది. పైగా ఆయన ఎంచుకున్న ఇలాంటి స్క్రిప్ట్‌తో ఈ మధ్య ఎవరూ తీయలేదు. ఇలాంటి సినిమాతో హీరోగా వస్తే బాగుంటుందనిపించింది. పైగా, వినయ్ గారు మోస్ట్ సేఫ్ అండ్ కమర్షియల్ డెరైక్టర్. అందుకే, ఈ స్క్రిప్ట్‌తో ముందుకొస్తున్నాం.
 
 సర్వసాధారణంగా హీరోగా తొలి సినిమా... అందులోనూ మీ లాంటి కుర్రాళ్ళ మీద అంటే ప్రేమకథ తీస్తారు. భారీ ప్రాజెక్ట్
 భుజానికెత్తుకున్నారు. బరువనిపించలేదా?
 అఖిల్:  ఫలానా రకం సినిమా చేయాలని ముందే ఏమీ అనుకోలేదు. నా మనసుకు నచ్చాలి అనుకున్నా. ఈ స్క్రిప్ట్ నచ్చింది. ఎమోషనల్‌గా ఫీలయ్యా. అంతే... లవ్‌స్టోరీనా, యాక్షనా - అని చూసుకోలేదు. ఎప్పుడైనా ‘యు హ్యావ్ టు ఫాలో యువర్ హార్ట్’ కదండీ!
 
 ఏ    మీ నాన్న గారి సలహాలు, సూచనలూ ఫాలో అయ్యారా?
  అఖిల్: కచ్చితంగా. నేనెప్పుడూ ఆయన ఎడ్వైజ్ తీసుకొంటా. ఈ కథ నాకు నచ్చాక, ఆయనకు కూడా వినిపించాం. ఆయన తన సూచనలు చెప్పారు. అవన్నీ దృష్టిలో పెట్టుకొని, షూటింగ్ ప్రారంభం కావడానికి ముందు 8 నెలలు స్క్రిప్ట్‌పై వర్క్ చేశాం. అప్పుడు షూట్‌కు వెళ్ళాం.
  
 ఈ సినిమాతో వినాయక్‌లో కొత్త స్టైల్‌ను చూస్తామన్నారు.
  అఖిల్: ఆయన గత చిత్రాలతో చూస్తే, ఈ సినిమా కమర్షియల్‌గా ఉంటూనే కొత్తగా అనిపిస్తుంది. ట్రీట్‌మెంట్ కూడా ఎప్పుడూ ఉండే వినాయక్ సినిమాల పద్ధతిలో ఉండదు. పైగా, కొత్త టీమ్‌తో పనిచేయడం వల్ల వినయ్ గారి సినిమాకు ఫ్రెష్ లుక్ వచ్చింది. అందుకే, ‘అఖిల్’ను తెరపై డిస్కవర్ చేసే క్రమంలో తనను తాను రీ-డిస్కవర్ చేసుకున్నానని ఆయనే నాతో అన్నారు. ప్రతి రోజూ ఇక్కడ ఏదో ఒక కొత్త విషయం నేర్చుకోవాల్సిన ఈ రంగంలో ఆయన ఆ మాట అనడం హ్యాపీగా ఫీలయ్యా.
 
 క్రికెటర్ కావాల్సింది యాక్టరైనట్లున్నారు. అజరుద్దీన్, అంబటి రాయుడులా మరో మంచి క్రికెటర్‌గా వస్తారనుకున్నామే!
  అఖిల్: (నవ్వుతూ...) సినిమాలు వదిలేసి, క్రికెట్‌కు వెళ్ళిపొమ్మంటారా ఏమిటి! నిజానికి, క్రికెట్ నాకు బాగా ఇష్టం. ప్రొఫెషనల్‌గా క్రికెట్ నేర్చుకొని, ఆడాలనుకున్నా. దాన్ని సీరియస్‌గా తీసుకున్నా. అంతే తప్ప, నేషనల్ క్రికెటర్‌ను అవ్వాలనో, ఆ రంగంలో స్థిరపడాలనో ఎప్పుడూ అనుకోలేదు. నాకెప్పుడూ యాక్టింగ్ మీదే ఇంట్రస్ట్. పైగా, అక్కినేని లాంటి పెద్ద సినీ కుటుంబంలో పుట్టినప్పుడు మనకు తెలియకుండా చిన్నప్పుడే ‘నటన’ అనే పురుగు కుట్టేస్తుంది. అందుకే, ‘నువ్వేమవుతావు’ అని అడిగినప్పుడు ‘ఇంకేమవుతా... యాక్టర్‌నవుతా’ అని చెప్పేవాణ్ణి.
 
 కానీ అప్పట్లో ఆస్ట్రేలియాకు వెళ్ళి మరీ క్రికెట్ నేర్చుకున్నారుగా!
  అఖిల్: స్పోర్ట్స్ అంటే మొదటి నుంచీ నాకు ఇంట్రస్ట్. మన దగ్గర సౌకర్యాలు తక్కువ. కానీ, ఆస్ట్రేలియాలో అన్నీ ఉంటాయి. మా అమ్మ వాళ్ళ అన్నయ్య అప్పట్లో ఆస్ట్రేలియాలోని ‘నూసా’ అనే చోట ఉండేవారు. నా చిన్నప్పుడు సెలవులకు అమ్మ వాళ్ళతో కలసి వెళ్ళి, అక్కడ రెండు వారాలున్నా. ఆ ప్లేస్ నచ్చి, అక్కడే చదువుకుంటానన్నా. ఇంట్లో సరే అన్నారు. అలా పెర్త్‌లో అందరూ మగపిల్లలే ఉండే బోర్డింగ్ స్కూల్‌లో రెండేళ్ళు చదువుకున్నా. ఆ స్కూల్‌లో మధ్యాహ్నం 3 దాకా చదువులు. ఆ తరువాతంతా క్రికెట్ శిక్షణ. నేను రైట్ హ్యాండ్ టాప్ ఆర్డర్ బ్యాట్స్‌మన్‌ని. రైట్ ఆర్మ్ పేస్ బౌలర్‌ని. ఆస్ట్రేలియా క్రికెటర్ టామ్ మూడీ మా స్కూల్‌లోనే చదివారట!
 
 సినిమాల్లోకి రావడానికీ బాగా శిక్షణ తీసుకున్నట్లున్నారు!
  అఖిల్: అవునండీ! అమెరికాలోని లాస్ ఏంజెల్స్‌లో బిజినెస్ స్టార్ట్ చేశా. ఏడాది తరువాత అది డిస్‌కంటిన్యూ చేసి, యాక్టింగ్‌లో రెండేళ్ళ పాటు డిప్లమా కోర్స్ చదివా. అప్పట్లో చాలా బిడియంగా ఉండేవాణ్ణి. ఆ షెనైస్ పోవడానికీ, మనసు విప్పి ఫ్రీగా అందరితో మాట్లాడడానికీ ఆ శిక్షణ ఉపయోగపడింది. అక్కడ థియేటర్ పెర్ఫార్మెన్స్‌లు వగైరా చేసి, కాన్ఫిడెన్స్ పెంచుకున్నా.
 
 మరి ఫైట్స్, డ్యాన్స్‌ల మాటేమిటి?
 అఖిల్: ఫైట్స్ విషయానికొస్తే, థాయిలాండ్‌లోని ‘కిచ్చా’ మాస్టర్ (‘ఇద్దరమ్మాయిలతో’, ‘కత్తి’ సినిమాల ఫేమ్) దగ్గర రెండు నెలలు సినిమా తరహా ఫైట్స్, రోప్ వర్క్ లాంటివి నేర్చుకున్నా. పంచ్‌లు రియల్ అనిపించేలా కనిపించడానికి ఏం చేయాలో తెలుసుకున్నా. ఇక, సినిమాకు కావాల్సిన మూడు, నాలుగు స్టైల్స్ ఆఫ్ డ్యాన్సెస్ కొంత నేర్చుకున్నా. ‘అఖిల్’ ప్రారంభం కావడానికి మూడు నెలల ముందు నుంచి సీరియస్‌గా ప్రాక్టీస్ చేశా. గణేశ్, శేఖర్, జానీ మాస్టర్ల దగ్గర ఎక్కువ నేర్చుకున్నా.
 
 ఒక పాటకు మీ స్టెప్పులు చూసి, నాన్నగారు థ్రిల్లయ్యారట?
  అఖిల్: ఆ ఇంట్రడక్షన్ పాటకి సెట్స్ వేశాం. చేయగలిగినదంతా చేశాం. మామూలుగా మూడున్నర నిమిషాల పాటలుంటాయి. హై ఎనర్జీతో సాగే ఆ పాట 5 నిమిషాలుంటుంది. అంతా డ్యాన్స్... డ్యాన్స్. పన్నెండు రోజులు షూట్ చేశాం. అది చూసి నాన్న చాలా మెచ్చుకున్నారు.
 
 ‘అఖిల్’లో కొత్తమ్మాయి సాయేషా ఎంపిక వెనక కారణం?
 అఖిల్:  కథానాయిక పాత్ర కోసం ముగ్గురు, నలుగురు అమ్మాయిలతో నాకు టెస్ట్ షూట్ చేశారు. వాళ్ళందరిలోకీ బెస్ట్ - సాయేషానే. దిలీప్‌కుమార్ సతీమణి సైరాబానుకు మనుమరాలి వరస ఆమెది. ముంబయ్‌లోని క్యాస్టింగ్ ఏజెంట్ల ద్వారానే నిర్మాతలు ఆమెను చూశారు. లుక్ టెస్ట్ చేయగానే పర్‌ఫెక్టనిపించింది. ఒక్కరోజులో ఓకె చెప్పాం.
 
 కెమేరా ముందు మీరూ కొత్తే. అమ్మాయీ కొత్తే. మరి మీ మధ్య లవ్ కెమిస్ట్రీ వర్కౌట్ అవడానికి ఏం చేశారు?
  అఖిల్: ‘అఖిల్’ అవుట్ అండ్ అవుట్ లవ్‌స్టోరీ కాదు. సినిమాలో హై పాయింట్స్, ఎలివేటింగ్ ఎపిసోడ్స్, యాక్షన్ ఉంటాయి. ‘ఏం మాయ చేశావే’ లాంటి లవ్‌స్టోరీ అయితే, హీరో హీరోయిన్ల మధ్య కెమిస్ట్రీ మీద ఎక్కువ దృష్టి పెట్టాలి. ఇందులో ఆ అవసరం లేదు. కానీ, తెరపై మా జంట బాగుంటుంది. షి ఈజ్ వెరీ గుడ్ డ్యాన్సర్.
 
 ‘అఖిల్’ సోషియో - ఫ్యాంటసీ సినిమా అనీ...
  అఖిల్: (అందుకుంటూ...) అలా కాదు. అన్‌నోన్ ఎలిమెంట్స్ ఏమీ ఉండవు. రియల్‌గా మనం చూస్తున్నవే ఉంటాయి. సూర్యుడు, సౌరశక్తి లాంటివాటి చుట్టూ ఆసక్తిగా సాగుతుంది. అందుకే, ‘ది పవర్ ఆఫ్ జువ’ అని క్యాప్షన్ పెట్టాం. ‘జువ’ అంటే సూర్యుడని అర్థం.  
 
 సినిమా రిలీజ్ డేట్ వాయిదా వేసినప్పుడు మీ మానసిక స్థితి?
  అఖిల్: (గంభీరంగా మారి...) మానసిక ఒత్తిడి అనిపించింది. బాగా బాధపడ్డా. కానీ, అన్నీ మన చేతుల్లో ఉండవుగా. వాయిదా పడడం కూడా మంచికే జరిగింది. ఇప్పుడు మరింత బెటర్ ప్రొడక్ట్‌తో ముందుకొస్తున్నాం.
 
 అప్పుడు గ్రాఫిక్స్ తృప్తిగా రాలేదన్నారు. ఇప్పుడు తృప్తేనా?
  అఖిల్: చూడండి. గ్రాఫిక్స్ విషయంలో యు కెన్ నెవర్ బి శాటిస్‌ఫైడ్. వాటిని ఎప్పటికప్పుడు ఇంకా ఇంకా మెరుగుపరుస్తూనే పోవచ్చు. ‘బాహుబలి’ ఆలస్యానికి కూడా కారణం అదే! ఒకే ఎఫెక్ట్ మీద రెండు నెలలు, రెండేళ్ళు, ఇరవయ్యేళ్ళు కూడా వర్క్ చేస్తూనే పోవచ్చు. కంప్యూటర్ గ్రాఫిక్స్ అనేది మనం తెరపై సృష్టించే వాతావరణం. ‘అఖిల్’లో అవన్నీ ప్రేక్షకుల్ని అలరిస్తాయి.
 
 షూటింగ్‌లో మీ కష్టం చూసి తల్లి మనసు తల్లడిల్లిందా?
  అఖిల్: (నవ్వుతూ...) నేనేమీ... చచ్చిపోయేలా కష్టపడలేదండీ! బాగా కష్టపడి వచ్చినప్పుడు, నొప్పులు పోవడానికి మా అమ్మ ఐస్ బ్యాగ్ ఇచ్చేది. నటుడిగా నిరూపించుకోవడానికి నా కృషి, శ్రమ చూసి అమ్మ సంతోషించింది.  
 
 అందరితో ఎప్పుడూ బాగా మాట్లాడే మీ అమ్మ గారు ఆడియో రోజున వేదికపై మాట్లాడడానికి మొహమాటపడ్డట్లున్నారు!
  అఖిల్: అవునండీ. షి ఈజ్ ఫీలింగ్ షై. తెలుగులో అనర్గళంగా మాట్లాడుతూ, ఫ్యాన్స్‌కు ఉత్తేజం ఇవ్వాలి. అమ్మ అంత తెలుగు మాట్లాడలేదు. పైగా, మహేశ్, నాన్న, అన్నయ్య అంత మాట్లాడాక అమ్మ ఏం మాట్లాడుతుంది! అయినా, సినిమా ప్రారంభం రోజునే ‘మా అబ్బాయిని మీ చేతుల్లో పెడుతున్నా’ అని ఫ్యాన్‌‌సకి చెప్పేసిందిగా!
 
 అక్కినేని కుటుంబ వారసుడిగా ఒత్తిడి చాలా ఉంటుందిగా..
  అఖిల్: నేనే కాదు... ఒక స్టార్ కుటుంబం నుంచి వచ్చే ఎవరికైనా ఆ ప్రెజర్ ఉంటుంది. పాతికేళ్ళ తరువాత మహేశ్‌బాబు గారబ్బాయి గౌతమ్ హీరోగా వచ్చినా... అంతే! ఎందుకంటే, ఒకప్పటి కన్నా ఇప్పుడు మీడియా పెరిగింది. ప్రచారం బాగా వస్తోంది. అంచనాలు పెరిగిపోతాయి. అంతెందుకు... నాపై, నా సినిమాపై ఇంతగా అంచనాలొస్తాయని ఊహించలేదు. కానీ, ఏ స్టార్ కిడ్‌కైనా ఈ ఇబ్బంది తప్పదు. తట్టుకొని ముందుకెళ్ళాల్సిందే!
 
 కానీ, సినిమాకు మీ పేరే పెట్టడం మరీ ‘నార్సిసిజమ్’ (స్వయంప్రేమ, ఆత్మస్తుతి) అనిపించలేదా?
 అఖిల్: (గంభీరంగా...) మీకు అలా అనిపించిందా?
 
 అనిపించడమెలా ఉన్నా కొందరి గుసగుసలు వినిపించాయి!
  అఖిల్: ఈ సినిమాలో నా పాత్ర పేరు కూడా అఖిల్. అదే సినిమాకూ పెట్టాం. దానికి మంచి రెస్పాన్సొచ్చింది.
 
 బ్లాక్‌బస్టర్ ఇస్తానన్నమాట నిలబెట్టుకొనే రోజొచ్చినట్లుంది.
 అఖిల్: (నవ్వుతూ...) బ్లాక్‌బస్టర్ హిట్ కోరుకుంటున్నానని చెప్పా. అందు కోసమే అందరం శ్రమించాం. ప్రేక్షకుల ఆశీర్వాదమే ఇక మిగిలింది. హోపింగ్ ఫర్ ది బెస్ట్.
 
 ఇంతకీ, ఒక నటుడిగా ఇప్పుడు మీరు పెట్టుకున్న లక్ష్యం!
 అఖిల్:  తొలి నాలుగైదు సినిమాలూ చాలా ఇంపార్టెంట్. అందుకే ఈ మూడేళ్ళూ ఒక్కో అడుగూ జాగ్రత్తగా వేస్తా.   
 
 మరి, ‘అఖిల్’ తరువాతి ప్రాజెక్ట్ ఏమిటి?
  అఖిల్: ఆలోచనలు చాలా ఉన్నాయి. కానీ, అన్నీ ప్రస్తుతం ఆపి పెట్టా. ఇప్పుడు దృష్ట్టంతా ‘అఖిల్’ మీదే!
 
 మీ లుక్స్, స్టైల్ బాలీవుడ్‌కి సూపర్. మీకూ ప్లాన్లున్నాయట?
 అఖిల్: (నవ్వేస్తూ...) చాలా ప్లాన్స్ ఉన్నాయి. కానీ, ముందుగా నేను తెలుగు వాణ్ణి. మన దగ్గర ముందు బాగా పేరు తెచ్చుకోవాలి. ఆ తరువాతే ఏదైనా!
  
 ఇప్పటికీ నైట్ క్రికెట్ ఆడతాం!
  సినిమాల్లోకొచ్చినా క్రికెట్ మీద ఇప్పటికీ అదే ఇంట్రస్ట్. ఫ్రెండ్స్‌తో ఇప్పటికీ మాకు టీమ్ ఉంది. ఇప్పటికీ హైదరాబాద్‌లో రాత్రి ఫ్లడ్‌లైట్స్‌లో సీరియస్‌గా ఆడతాం. అదెక్కడన్నది అడక్కండి (నవ్వులు..)
  
 చాలా ‘క్రష్’లు ఉన్నాయి!
 గర్ల్‌ఫ్రెండ్స్, లవర్స్ లేరు. కానీ అందరి లానే నాకూ చిన్నప్పటి నుంచి చాలామంది మీద ‘క్రష్’లు (తెలియని ఆకర్షణ) ఏర్పడ్డాయి. నాకు ప్రపోజ్ చేసినవాళ్ళూ ఉన్నారు. అవన్నీ అందరి లైఫ్‌లో ఉండేవే.
  
 దీపికా పదుకొనే కనపడితే...
 దీపికా పదుకొనే అంటే చాలా ఇష్టం. కలవలేదు కలిస్తే ‘అయామ్ ఎ బిగ్ ఫ్యాన్ ఆఫ్ యు’ అని చెప్పేస్తా. ఆమె సినిమాల్లో ‘పీకూ’, ‘యే జవానీ హై దివానీ’ ఇష్టం. ఆమె నటన సహజంగా ఉంటుంది.
  
 తాత గారిలో అది నచ్చేది!
 తాత గారిని చూసి, విని, గమనించి ఎన్నో తెలుసుకున్నా. ముఖ్యంగా, అవతలి వ్యక్తి హోదాతో సంబంధం లేకుండా అందరితో ఆదరంగా మాట్లాడేవారు. అది నేనూ అలవరచుకోవాలని ఉంది.
  
 స్నేహమేరా జీవితం!
 కెరీర్ ఎంత ముఖ్యమో, పర్సనల్ లైఫ్, స్నేహం అంతే ముఖ్యమని నా అభిప్రాయం. ఎమోషనల్‌గా డిపెండ్ అవడానికీ, మనసులో మాట పంచుకోవడానికీ మంచి స్నేహితులు కావాలి. ఫ్రెండ్‌‌స లేకుండా నేనుండలేను. సినీ పరిశ్రమలో నితిన్ నా బెస్ట్ ఫ్రెండ్. రామ్‌చరణ్ కూడా మంచి ఫ్రెండ్. అయితే, అవుట్‌సైడ్ ఫిల్మ్ ఇండస్ట్రీనే నాకు ఫ్రెండ్స్ ఎక్కువ. అలా నలుగురు మంచి ఫ్రెండ్స్ చాలాకాలంగా ఉన్నారు. షూటింగ్ లేకుండా నేను ఖాళీగా ఇంట్లో ఉన్నానూ అంటే... వాళ్ళలో కనీసం ఒకరైనా మా ఇంట్లో ఉండాల్సిందే. వాళ్ళతోనే నా కాలక్షేపం.
  
 మేమిద్దరం ఆ క్యాంప్‌లో కలిశాం!
 నా వెంటే కనిపించే రతుల్ నా బెస్ట్ ఫ్రెండ్స్‌లో ఒకడు. క్రికెట్ ఆడుతున్న రోజుల నుంచి పరిచయం. హైదరాబాద్ క్రికెట్ అసోసియేషన్ (హెచ్.సి.ఏ) పెట్టిన క్యాంప్‌లో కలిశాం. అప్పటి నుంచి మా బంధం బలపడింది. మా జర్నీ సాగుతోంది.
  
  వాళ్ళంతా భలే స్వీట్!
  ‘అఖిల్’ ఆడియో లాంచ్‌కి మై బిగ్గెస్ట్ హీరో సచిన్ టెండూల్కర్‌తో సహా ప్రముఖులు నాకు బెస్ట్ విషెస్ చెప్పడం చాలా హ్యాపీగా అనిపించింది. అమితాబ్‌జీ అంటే మా కుటుంబం మొత్తానికీ ఎంతో గౌరవం. ఆయనా మాట్లాడారు. ఒక ఫంక్షన్‌లో కలిసిన సల్మాన్‌ఖాన్ భాయ్ అయితే, ట్రైలర్ లాంచ్ చేస్తానంటూ సపోర్ట్‌గా నిలిచారు. మహేశ్‌బాబు గారైతే, ఆడియోకి వీడియోలో మాట్లాడమని అడిగితే, ‘స్వయంగా వస్తా’ అంటూ ఫంక్షన్‌కొచ్చారు. ఇలాంటి పెద్దవాళ్ళ మంచి మనసు, ప్రవర్తన స్వీట్‌గా అనిపించింది.
  
  రీమేక్ చేయను! రీమిక్స్ అనుకున్నా!
  తాత గారి సినిమాల్లో ‘దొంగరాముడు’, నాన్న గారి సినిమాల్లో ‘హలో బ్రదర్’ ఇష్టం. కానీ, ఏదీ రీమేక్ చేయను. జనం మెచ్చిన ఆ కథలు, సినిమాలను చెడగొట్టడం నాకిష్టం లేదు. కాకపోతే, ఒక హిట్ పాట ఈ సినిమాలో రీమిక్స్ చేయాలని అనుకున్నాం. కానీ, చివరకు వద్దనుకున్నాం.
 
  నేనే షూట్ చేసి, డబ్బింగ్ చెప్పేవాణ్ణి!
  తెలుగు నేర్చుకున్నా. చదవడం, రాయడం వచ్చు. మీ పేపర్, ఈ ఇంటర్వ్యూ చదువుతా! (నవ్వు...) కానీ, నటించడం ఒక ఎత్తు. డబ్బింగ్ చెప్పడం ఇంకో ఎత్తు. ఎవరైనా సరిగ్గా మాట్లాడలేకపోతే తెరపై చూస్తున్నప్పుడు నాకు చిరాకు అనిపించేది. అందుకే, ఉచ్చారణపై పట్టు కోసం కష్టపడ్డా. నేనే కొన్ని సీన్స్ షూట్ చేసుకొని, అన్నపూర్ణా స్టూడియోలో వాటికి డబ్బింగ్ చెప్పుకొనేవాణ్ణి. సీన్ రాసుకొని, వాయిస్ ఓవర్‌లా ఎమోషన్స్‌తో పలికేవాణ్ణి. దర్శకుడు దేవా కట్టా నాకు హెల్ప్ చేశారు.
  
 నాతో నేను గడుపుతా!
  షూటింగ్ లేకపోతే లేట్‌గా నిద్ర లేస్తా. ఏ పనీ చేయకుండా, అలా మ్యూజిక్ వింటూ, టీవీ చూస్తూ ఉంటా. అలా ఏమీ చేయకుండా, టీవీ చూడడం కూడా నాకు రిలాక్స్ అవడమే! ఎక్కువగా నాతో నేను గడుపుతా.
  
  బ్లాక్ అండ్ ఎయిట్!
  నేను పుట్టింది 1994 ఏప్రిల్ 8న. అందుకే, నంబర్ 8 అంటే నాకు ఫేవరెట్. నా ట్విట్టర్ ఎకౌంట్ కూడా ‘అఖిల్ అక్కినేని8’ అని ఉంటుంది. ఇక, నాకిష్టమైన కలర్ బ్లాక్. ఆ రంగు డ్రెస్‌లెక్కువ వేసుకుంటా.
  
  అమ్మాయిల్లో నచ్చేది...
  అఫ్‌కోర్స్... అందం, ఆకర్షణ ఉండాలని ప్రత్యేకించి చెప్పనక్కర్లేదు. అమ్మాయిల్లో నాకు బాగా నచ్చేది - జెన్యూనిటీ. మాటలో, మనిషిలో నిజాయతీ ఉంటే... నేను కనెక్ట్ అవుతాను.
  
  అది... నా గర్ల్‌ఫ్రెండ్!
  అన్నయ్యకు బైక్‌లంటే ఇష్టం. నాకు వాచ్‌లంటే చాలా ఇష్టం. మా ఇంట్లో చాలా వాచ్‌లున్నాయి. అదో పెద్ద కలెక్షన్. బ్రాండ్స్ పేరు చెప్పను కానీ, నిజం చెప్పాలంటే, (చేతికి ఉన్న గడియారాన్ని కదుపుతూ...) మై వాచ్ ఈజ్ మై గర్ల్ ఫ్రెండ్!
  
  - రెంటాల జయదేవ
  


 గాసిప్
 
 పొడుగు కాళ్ల సుందరి శిల్పాశెట్టికి అమెరికన్ టీవీ సీరిస్ ‘ది రాయల్స్’ సీజన్-2లో అవకాశం వచ్చింది. ఈ ఇంటర్నేషనల్ షోలో తన క్యారెక్టర్, స్క్రిప్ట్ శిల్పాకు బాగా నచ్చాయట. ‘‘నాకో మంచి అవకాశం వచ్చింది’’ అని అడిగిన వారికి, అడగని వారికి వరస పెట్టి చెప్పిందట. అయితే ఉన్నట్టుండి  ‘ది రాయల్స్’ అవకాశాన్ని తిరస్కరిస్తున్నట్లు శిల్పా ప్రకటించింది.తన ముద్దుల కొడుకు వియాన్‌కు ఎక్కువ సమయం కేటాయించడం కోసమే తాను ఆ ఆఫర్‌ను తిరస్కరించినట్లు చెప్పింది.
  
 విశ్వసనీయ సమాచారం ప్రకారం అసలు విషయం...
 ‘ది రాయల్స్’ కోసం నిర్మాతలు శిల్పాను సంప్రదించినప్పుడు, ఆ సీరిస్‌లో చేయడానికి సంతోషంగా ఒప్పుకుందట. తన షెడ్యూల్ ఒకసారి చూసి ‘డేట్స్’ ఇస్తానని నిర్మాతలకు చెప్పిందట. అయితే తన నిర్ణయాన్ని ఒక పట్టాన ప్రకటించకపోవడంతో, నిర్మాతలు ‘‘ఇక శిల్పాను సంప్రదించవద్దు’’ అని గట్టిగా ఒక నిర్ణయానికి వచ్చారట.
 
  గతంలో ఒక ‘డ్యాన్స్ రియాలిటీ షో’ విషయంలో శిల్పాకు ఇలాంటి చేదు అనుభవమే ఎదురయింది. ఆ షో నుండి ఆమెను తప్పించి వేరే నటిని ఎంచుకున్నారు. ఏది ఏమైనా... ఇంటర్నేషనల్ రియాల్టీ షో ‘బిగ్ బ్రదర్’ తరువాత చిన్న తెరపై శిల్పాశెట్టికి పెద్దగా కలిసి రావడం లేదు!


 చెన్నై: డీఎంకే అధినేత కరుణానిధి 92 ఏళ్ల వయసులోనూ తన కలానికి పదును పెడుతున్నారు. ఆయన 11వ శతాబ్దికి చెందిన వైష్టవభక్తుడు రామానుజాచార్యుల జీవితంపై ప్రసారమవుతున్న మెగా టీవీ సీరియల్‌కు స్క్రిప్టు రాస్తున్నారు. ఈ సీరియల్ ఈ నెల 3నుంచి కలైంజర్ టీవీ చానల్‌లో ప్రారంభమైంది. 75 ఏళ్లుగా తమిళ సినిమాలకు, నాటకాలకు స్క్రిప్టులు సమకూరుస్తున్న కరుణ తన రచనా వ్యాసంగంపై తన అనుభవాలను ఇటీవల ఓ వ్యాసంలో వెల్లడించారు.
 
 ‘‘1942లో ద్రవిడనాడు అనే పత్రికలో నా తొలి వ్యాసం అచ్చయింది. డీకెంకే వ్యవస్థాపకుడు అన్నాదురై దీన్ని చదవి నన్ను చూడాలనుకున్నారు. నన్ను చూశాక రచయిత ఇంత చిన్న కుర్రాడా?’ అని ఆశ్చర్యపోయారు’’ అని తెలిపారు.


 కొన్ని సినిమాలు కథాచర్చల సమయం నుంచే వార్తల్లో నిలుస్తాయి. కానీ, షూటింగ్‌కు వెళ్ళకుండా స్క్రిప్టు రూపకల్పన దశలోనే నెలలకొద్దీ ఒక సినిమా వార్తల్లో ఉండడం, దాని కోసం అభిమానులు ఆసక్తిగా చర్చించుకోవడం అరుదైన విషయమే. పవన్ కల్యాణ్ సూపర్‌హిట్ ‘గబ్బర్‌సింగ్’కు కొనసాగింపు ‘గబ్బర్‌సింగ్ 2’కు ఇటీవల ఆ ఘనత దక్కింది.  రెగ్యులర్ షూటింగ్‌కు వెళ్ళకుండానే ఇప్పటికి చాలారోజులుగా వార్తల్లో నిలిచిన ఈ సినిమా గురించి రోజుకో వార్త హల్‌చల్ చేస్తూ వస్తోంది.
  
  పవన్ కల్యాణ్ మిత్రుడైన శరత్ మరార్ నిర్మిస్తున్న ఈ చిత్రం ఒకరిద్దరి తరువాత ఇప్పుడు ‘బలుపు’ ఫేమ్ బాబీ (కె.ఎస్. రవీంద్ర) సారథ్యంలో సాగుతోంది. అయితే, ఈ సినిమా ప్రతిపాదన దాదాపు ఆగిపోయినట్లేనంటూ రకరకాల వార్తలు వస్తున్నాయి. ఈ నేపథ్యంలో వివరాల కోసం ప్రయత్నించినప్పుడు ఆసక్తికరమైన సంగతులు తెలిశాయి. ఈ ‘గబ్బర్‌సింగ్ 2’ స్క్రిప్టు విషయంలో పవన్ కల్యాణ్ పూర్తిగా లీనమైపోయారట. దర్శకుడికి సలహాలు, సూచనలిస్తూ  స్క్రిప్టు పకడ్బందీగా రావడానికి సాయపడుతున్నారట. ‘‘స్క్రిప్టు పని జరుగుతోంది. భారీ సినిమా కాబట్టి, కావలసిన అంశాలను పక్కాగా ఖరారు చేసుకుంటున్నాం. దర్శకుడు బాబీ స్క్రిప్టుకు తుది మెరుగులు దిద్దుతున్నారు.
  
  అంతా సిద్ధం కాగానే షూటింగ్ ప్రారంభ తేదీ అధికారికంగా ప్రకటిస్తాం’’ అని శరత్‌మరార్ వివరించారు. నిజానికి, మీడియాలోని వార్తల నేపథ్యంలో ముందుగా షూటింగ్ మొదలుపెట్టి, కొద్ది రోజులు జరిపి, ఊహాగానాలకు తెర దించాలనే ప్రతిపాదన కూడా వచ్చింది. కానీ, పవన్ మాత్రం అలా వద్దనీ, పూర్తి స్క్రిప్టుతో, లొకేషన్లను కూడా పక్కాగా నిర్ణయించుకొని ఏకధాటిగా షూటింగ్ జరుపుదామనీ దర్శక, నిర్మాతలకు నచ్చజెప్పినట్లు అభిజ్ఞవర్గాల కథనం.
  
   కాగా, డాలీ దర్శకత్వంలో సినిమా చేస్తానంటూ పవన్ చెప్పిన మాట నిజమే కానీ, దానికీ ఈ ‘గబ్బర్ సింగ్2’కూ సంబంధం లేదని ఆ వర్గాలు పేర్కొన్నాయి. మొత్తానికి, ‘గబ్బర్ సింగ్2’ అటకెక్కినట్లేననీ, ‘గోపాల గోపాల...’ దర్శకుడు డాలీని స్క్రిప్టుతో రమ్మనమని కోరింది ఈ సినిమాకేననీ వస్తున్న వార్తలు తప్పని తేలింది. అంటే... ‘గబ్బర్ సింగ్2’ బాబీతో ఉన్నట్లే! కానీ, చిత్ర ప్రారంభం కోసం మాత్రం మరికొద్ది కాలం వేచి చూడక తప్పదు.
  


 లిపి
  
 వాస్తవ చరిత్ర కంటే అలౌకిక శక్తులతో మిళితమైన కథ (ఫాంటసీ) ప్రజలకు ఆకర్షణీయంగా ఉంటుంది. ఈ కోవకు చెందిన కథలను గానంగా ప్రజలకు వినోదాన్ని కలిగించిన ‘బార్డ్స్’ కాలంలోనే ఈ ప్రక్రియ సమాజంలో ప్రవేశించి ఉండొచ్చు. అదే కోవలో, గిల్‌గమేష్ పేరుండే ఒక పాలకుని కథ ఈ పదకవిత. చరిత్రకు దొరికిన సాహిత్యంలో ఇదే మొదటిది. అంతమాత్రాన ఇదే మొదటి సాహిత్యమని చెప్పలేం. ఎన్నో తరాలకు ముందే పుట్టిన సాహిత్యం మౌఖికరూపంలో ఉండిపోవడంతోనో, కాలానికి నిలువని పదార్థాల మీద లిఖితం అయ్యుండడం వల్లనో అవి చరిత్రకు దొరకలేదు. అనాది లిపిగా మనమెరిగిన క్యూనిఫాం లిపిలో ఉండడం వల్లనూ, అనాది పరికరమైన మట్టిపలక మీద లిఖించివుండడం వల్లనూ, తరువాతి కాలానిదిగా ఎరిగిన బైబిల్లో కొన్ని పాత్రలూ సంఘటనలూ గిల్‌గమేష్‌కు పోలివుండడం వల్లనూ, ఇలియడ్ వంటి కథాగానాలు దీన్ని ఒరవడిగా స్వీకరించడం వంటి కారణాల మూలంగా, ప్రస్తుతానికి ప్రపంచంలోని మొట్టమొదటి గ్రంథంగా గిల్‌గమేష్‌కు ఆదరణ దక్కింది.
 
 గ్రంథరచన స్థాయికి ఎదిగినా, తనలోని వెలుతులను సంపూర్ణంగా పూడ్చుకునేందుకు క్యూనిఫాం లిపి సాధ్యపడలేదు. చిత్రలిపి ఏ తరహాదైనా, దాని ఇబ్బందులు దానికి ఉంటూనే వచ్చాయి. మార్పులు ఆశిస్తున్న చిత్రలిపి కొంతకాలానికి కుంచెకు తేలిగ్గా ఉండే సరళీకృత రూపం సంతరించుకుంది. ఆ రూపాలను రోడ్‌క్రాసింగ్, కుటుంబ నియంత్రణ వంటి ప్రకటనల్లో మనం ఇప్పటికీ చూస్తూనే ఉన్నాం. ఉదాహరణకు - ఒక నిలువు గీత మోసిన వృత్తం తల, తలకింద ఇరువైపులకు సాగే ఏటవాలు గీతలు చేతులు; గీత అడుగున లిఖించిన నిలువుగీతల జంట కాళ్లజత; దానిపక్కన రెండు సెంటీమీటర్లు చిన్నదిగా గీసిన అదేబొమ్మ తలకు కొప్పును చేర్చితే భార్య; వాళ్లపక్కన అదే తరహాలోని గీసిన పొట్టిబొమ్మలు చిన్నబొమ్మల్లో బోడిగా ఉండేది బాలుడు, రెండు జడలుండేది బాలిక. ఈ తరహా చిత్రసంకేతాల పద్ధతి కుంచెకు తేలిక.
 
  చిత్రలిపికి తరువాతి దశ ‘భావచిత్రలిపి (ఇడియోగ్రామ్); అంటే, ఒకే బొమ ఆక్రమించే స్థలంలో మరో బొమ్మను జతగూర్చి భావన్ని కలుగజేయడం. ఉదాహరణకు ఎడంఎడంగా ఉండే రెండు నిలువుగీతల మీద మూత కప్పినట్టుండే ఏటవాలుగీతను కలిపితే ఇల్లు; ఆ గీతల మధ్య మనిషి బొమ్మను గీస్తే ‘స్వగృహం’; అలాగే పంజరం, అందులో పక్షి మొదలైనది. దీనికి తరువాతి దశ ‘శబ్దచిత్రలిపి (ఫొనోగ్రామ్)’. ఒక్కొక్కసారి ఒకే శబ్దం అనేక అర్థాలకు ప్రతీకగా ఉండటమేగాక, ఒకే శబ్దం కొన్నిసార్లు నామవాచకంగానూ, మరికొన్నిసార్లు క్రియగానూ వాడబడటంవల్ల, శబ్దచిత్రలిపితో అవసరం ఏర్పడింది. ఉదాహరణకు ఇంగ్లీషు పదం ‘బాక్స్’ అనేది పెట్టెనూ సూచిస్తుంది, పిడికిళ్లతో కొట్టుకోవడాన్నీ సూచిస్తుంది. ఇలాటి సమస్యలకు పరిష్కారంగా ఫోనోగ్రాఫిక్ లిపి అవతరించింది. చతురస్రంగా గీసిన నాలుగు గీతల మీద తెరిచివున్న మూతలాగా ఒక ఏటవాలు గీతను కలిపితే అది పెటే దాని లోపల నాణెంను సూచించే చిన్న వృత్తం గీస్తే గళ్లాపెట్టె లేదా ఖజానా; వృత్తానికి మారుగా పెట్టేమీద రెండు ఏటవాలుగా ఢీకొంటున్న కత్తులు గీతస్తే అది ముష్టియుద్ధం.
  సవరణలు ఎన్ని తీసుకొచ్చినా, దినదిన ప్రవర్ధమానంగా పెరుగుతున్న భాషను ఇమిడించుకోవడం చిత్రలిపికి సాధ్యపడిందిగాదు. ఇలాటి సంధి సమయంలో, ఉచ్చారణకు సంకేతమైన అక్షరరూపాలను (ఆల్ఫాబెట్స్) తొట్టతొలిగా ఆవిష్కరించి ఫొయెనీసియన్లు (ఇప్పటి లెబనాన్ ప్రాంతం). దాన్ని గ్రీకులు అందుకుని మెరుగులు దిద్ది, క్రీ.పూ. శతాబ్దంలో అచ్చులనూ హల్లులనూ వేరువేరుగా గుర్తించే అక్షరమాలను ప్రవేశపెట్టింది. యూరప్‌లోని భాషలన్నీ గ్రీకు సంప్రదాయాన్ని అనుసరించగా, తూర్పుదేశాలు మరో సంప్రదాయంగా చేరినప్పుడే శబ్దం ఉత్పన్నమౌతుంది. ప్రాచర్యపద్ధతిలో ఏ అక్షరానికి ఆ అక్షరమే శబ్దం. ఈ పరిణామం తరువాత, చిత్రలిపి చిన్నపాటి ఉపాంగంగా మిగిలిపోయింది.
 
  మిగతావాళ్లకు మల్లే చైనీయుల రాత చిత్రలిపితో మొదలయింది. అయితే చదువుకునే క్రమం ఎడమ నుండి కుడికీగాడు, కుడి నుండి ఎడమకూ కాదు; ఎగువ నుండి దిగువకు నడపడం వాళ్ల ప్రత్యేకత. అనాదికాలంలో వ్రాతకు ఉపరితలంగా వాళ్లు ఉపయోగించినవి తాబేటి చిప్పలు, పశువుల గూడబొమికె (స్కాపులా). ఆ తరువాత పట్టురుమాళ్లూ, వెదురుబిళ్లలూ రంగంలోకొచ్చాయి. బట్టమీద రంగుదారాల అల్లిక (ఎంబ్రాయిడరీ)లో చైనీయులది అందెవేసిన చెయ్యి. ఆ దేశం పట్టుకే కాదు, వెదురుకు కూడా ప్రసిద్ధి. వెదురుతో వస్తువుల తయారుజేసే ప్రావీణ్యత ఇంతింతగా పెరిగి, కాగితం తయారీకి ఆస్కారం అందువల్లే కలిగించింది. ఐనా, వాళ్ల లిపి మాత్రం ఇప్పటికీ ఫొనోగ్రఫీకి దగ్గరలోనే ఆగిపోయింది. వేలాది సంకేతాలను క్షుణ్ణంగా నేర్చుకుని, చూడగానే గుర్తించగలిగేంత చురుకుకు అలవాటు పడితేగాని ఆ భాషను చదివేందుకు వీలుపడదు. ఆ లిపి మిగతావాళ్లకు ఒరకరాని కొయ్య. తేలికైంది కాదని తెలిసి గూడా, చైనా, జపాన్, కొరియాలు తమ రాతను అక్షరలిపికి మార్చుకునేందుకు సుముఖత చూపడంలేదు.
 
  రచన: ఎం.వి.రమణారెడ్డి
  
  


 లిపి
  
 సంఖ్యకు సంకేతంగా అంకెల రూపంతో ఉనికిలోకి వచ్చిన లిపి, అనతికాలంలోనే పదార్థాలను గుర్తించేందుకు ప్రాకులాండింది. ఒక వృత్తం గీస్తే పున్నమి చంద్రుడు; ఆ వృత్తం వెలుపలిగా చుట్టూరా చిన్న చిన్న గీతలు గీస్తే సూర్యుడు; గీతలులేని అర్ధవృత్తం కొసలను వంకర చాపంతో కలిపితే మిగతా రోజులు చంద్రుడు; వృత్తాన్ని నలుపుతో నింపితే అమావాస్య! ఈ విద్యకు రాతియుగం నాటి నేపథ్యం ఉండనే ఉంది. చెట్టూ గుట్టూ పిట్టల వంటి ఇతర పదార్థాలకు రూపం సమకూర్చుకోవడం పెద్ద విశేషం గాదు కూడా. ఆలోచన తట్టగానే కసరత్తు మొదలయింది. సమృద్ధిగా రాయి దొరికే ఈజిప్టు వంటి ప్రాంతాల్లో శిల్పం, చిత్రలేఖనంతో ప్రయోగాలు ఊపందుకున్నాయి. లోహపు పనిముట్లు అందుబాటైన మీదట శిల్పంతో రూపొందించే చిత్రలిపికి నాణ్యత ఏర్పడింది. ఈజిప్టు పిరమిడ్ల నిర్మాణం నాటికి ఈ ‘చిత్రలిపి’ గొప్పగా ప్రాచుర్యం సంపాదించుకుంది. పిరమిడ్ల అంతర్భాగంలో గోడలమీద మలచిన శిల్పాలు అలంకారప్రాయమైనవి మాత్రమే గాదు; కొన్ని సంఘటనలను గుర్తుజేసే చిత్రలిపి సంకేతాలు కూడా. దక్షిణ అమెరికాలో నివసిస్తున్న ‘అమెరిండియన్ల’లోనూ, దక్షిణ ఆఫ్రికాలో నివసిస్తున్న కొన్ని ఆటవిక జాతుల్లోనూ వ్యవహారాలు ఇప్పటికీ చిత్రలిపిలోనే సాగుతున్నాయి. అంతెందుకు - అక్షరజ్ఞానం లేనివాళ్లు సౌకర్యం కోసం రహదారుల వెంట కనిపించే గుర్తులకు ఉపయోగించేది చిత్రలిపే. రోడ్డు వంకరను తెలిపేందుకు వంకరగీత, రైల్వేగేటును తెలిపేందుకు గేటు గుర్తు, స్పీడ్‌బ్రేకర్‌ను తెలిపేందుకు మధ్యలో మూపురమున్న అడ్డగీత మొదలైనవి నిత్యం మన చూస్తూనే ఉన్నాం. వేరువేరు భాషలకు చెందిన ప్రయాణీకులకు ఆలవాలమైన అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయాల్లో - ‘కప్పు సాపరు’ గుర్తు అల్పాహారశాలనూ, ‘నైఫ్ అండ్ ఫోర్క్’ గుర్తు భోజనశాలనూ, అనేక తదితర సదుపాయాలు ఇతర గుర్తులతోనూ సూచిస్తూ, ఇప్పటికీ తన సేవలను చిత్రలిపి మనకు అందిస్తూనే ఉంది.
 
 రాయి దొరకని మెసపొటేమియా, సింధుస్థాన్ వంటి ప్రదేశాల్లో లేఖనానికి అనువైన ఉపరితలంగా ప్రత్యామ్నాయాలు అవసరమయ్యాయి. ఆ ప్రాంతాల్లో అచ్చులుగా పోసేందుకు వీలయ్యే బంకమట్టి సమృద్ధిగా దొరుకుతుంది కాబట్టి, మట్టిపలక-మొనదేరిన పుడకలు లేఖనా సామగ్రీ ఉపయోగంలో కొచ్చాయి. అయితే, పచ్చిగా ఉండే పలకమీద కర్రములికితో వంపుగీతలు తొలచడం తేలికైన పనిగాదు. పైగా, వేగం పుంజుకుంటున్న వర్తకం తీరుబాటుగా నొక్కులు తీర్చేంత అవకాశం కల్పించదు. అందువల్ల, పచ్చిపలకమీద కర్రములికి తొలిచే నిలువు గీతలూ అడ్డగీతలూ వాళ్ల లేఖనానికి ఆధారాలయ్యాయి. ములికి విసురు (స్ట్రోక్)తో తొలిచే గీత, మొదటగా ములికి మోసిన తావులో కాసింత వెడల్పుగానూ, పైకి లేచిన చోట కోసుగానూ ఏర్పడటం సహజం. దరిమిలా ఆ లేఖనానికి అడ్డదిడ్డంగా పేర్చిన పొడవాటి మేకుల ఆకారం ఏర్పడటంతో, ‘క్యూనిఫాం లిపి’గా శాస్త్రజ్ఞులు నామకరణం చేశారు.
 
 తూకమైన రాతిపలకలూ, మట్టిపలకలకు మారుగా, దూరప్రాంతాలకు వర్తమానం చేరవేసేందుకు వీలయ్యే తేలికపాటి పరికరాలకోసం మరోవైపు అన్వేషణ మొదలయింది. పలుచటి చర్మం మీదనో, దళసరి బట్ట మీదనో రంగు మట్టి నుండీ, ఆకుల రసం నుండి లభ్యమయ్యే చిక్కటి ద్రవంలో మొనదేరిన లేఖిని ముంచి, సంకేతాలను పొందుపరచడం అమలులోకొచ్చింది. ఇలాంటి ఉపరితలం మీద వంకర తీగలకు అవరోధం తక్కువ. అద్ది రాసేందుకు తయారు చేసిన రంగు ద్రవం ‘సిరా’ (ఇంక్). సిరాను ఉపరితలం మీదికి బదిలీ చేసే లేఖినిగా చాలాకాలం ఉపయోగపడిన సాధనాలు - కుంచె, పక్షి ఈక, ఎన్నో దశలుగా ఎదిగి, నిన్నామొన్నటి దాకా లేఖినిగా ఉపయోగపడిన సాధనం ‘పాళీ’ (నిబ్). లోహ పరిశ్రమ నైపుణ్యం పెరిగిన తరువాత, ఇత్తడి పలకలూ, రాగి రేకులు కూడా వ్రాతపరికరాలుగా ప్రవేశించాయి. వీటి మన్నిక దీర్ఘమైనదే కానీ, లభ్యత ఖరీదులు అందరికీ అందుబాటయ్యే పరిమితిలో ఉండవు.
 
 రచన: ఎం.వి.రమణారెడ్డి


 రేడియో అంతరంగాలు
  
 ఆకాశవాణిలోకి అడుగుపెట్టక ముందే రేడియోతో అనుబంధం పెంచుకున్న వ్యక్తి ‘సుధామ’.  ఆయన  అసలు పేరు అల్లంరాజు వెంకట్రావు. గుక్క తీసుకోకుండా అనర్గళంగా,  తెలుగులో తియ్యగా మాట్లాడే స్వభావం సుధామది. 30 ఏళ్లు రేడియోలో పని చేసినప్పుడు నిర్వహించిన కార్యక్రమాలు, బాధ్యతలు, అనుభవాలను తనను ఇంటర్వ్యూ చేసిన ప్రముఖ రేడియో కళాకారిణి శారదా శ్రీనివాసన్‌తో పంచుకున్నారు 63 ఏళ్ల సుధామ. ఆ విశేషాలు ఆయన మాటల్లోనే...
 
 నా విద్యాభ్యాసమంతా హైదరాబాద్‌లోనే జరిగింది. ఆరో తరగతి చదువుతున్నప్పటి నుంచే సాహిత్యంలోకి అడుగుపెట్టాను. స్కూల్లో ఉన్నప్పుడే రేడియోలో ప్రసారమయ్యే ‘బాలానందం’లో బాలనటుడిగా నాటకాలు వేసేవాణ్ణి.
  
 రేడియో రంగప్రవేశం...
 
 ఆకాశవాణిలో రెగ్యులర్ ఉద్యోగిగా చేరకముందే ‘మాటా మంతీ’కార్యక్రమానికి స్క్రిప్ట్‌లు రాసేవాణ్ణి. అలా అప్పుడప్పుడు రేడియోలో చేస్తూనే కరీంనగర్‌లోని ఓ జూనియర్ కాలేజీలో రెండేళ్లపాటు లెక్చరర్‌గా పని చేశాను.  తర్వాత 1978లో ట్రాన్స్‌మిషన్ ఎగ్జిక్యూటివ్ (డ్యూటీ ఆఫీసర్)గా ఆకాశవాణిలో శాశ్వత ఉద్యోగంలో చేరాను. నేను చేరింది పేరుకు డ్యూటీ ఆఫీసర్‌గా అయినా అన్ని విభాగాల్లోనూ నా ఆసక్తి మేరకు కార్యక్రమాలు చేశాను. తర్వాత 1995లో నాకు ప్రోగ్రామ్ ఎగ్జిక్యూటివ్‌గా విజయవాడకు బదిలీ, పదోన్నతి ఒకేసారి వచ్చాయి. అలా అక్కడ ఓ అయిదేళ్లు పని చేసి, తిరిగి హైదరాబాద్ స్టేషన్‌కు వచ్చేశాను. అలా 30 ఏళ్లు రేడియోలో పని చేసి 2008లో స్వచ్ఛంద పదవీ విరమణ తీసుకున్నాను.
 
 నెరవేరిన కళ...
 
 చిన్నప్పుడు ఇంట్లో కూర్చొని రేడియో వింటుంటే నేనెప్పుడైనా అక్కడ రచనలు చేయగలనా అనుకునేవాణ్ణి. కానీ స్వయంగా చేరాక నన్ను, నా రచనలను అందరూ అభినందిస్తూ ప్రోత్సహించేవారు. కార్యక్రమాల్లో నా గళాన్ని విని ప్రొడ్యూసర్ వేలూరి సహజానందగారు అభినందించి ‘కవితా ్రసవంతి’లో అవకాశం ఇచ్చారు. అలా నేను రూపకాలు, నాటకాలు, సంభాషణలు రాశానంటే అది రేడియో వల్ల దొరికిన అదృష్టమే.
 
 ఢిల్లీలో తెలుగు కవిగా ...
 
 1983లో రేడియోలో పని చేస్తూ జాతీయ కవిసమ్మేళనంలో జాతీయ కవిగా ఎన్నికవడం అప్పట్లో గొప్ప విషయంగా మారింది. ఎన్నికల సమయంలో రాసిన  ‘’ఎండలో సామాన్యుడు’ అనే నా కవితకు నాకు ఆ అవార్డు లభించింది. అంతకు ముందు తెలుగు రాష్ట్రం నుంచి ఎంతోమంది కవులు వెళ్లారు కానీ రేడియోలో ఉద్యోగం చేస్తున్న నేను వెళ్లడం ప్రత్యేకత సంతరించుకుంది. నా కవిత దేశంలోని అన్ని భాషల్లోకి అనువాదమైందంటే ఎంతో ఆనందంగా, గర్వంగానూ అనిపించింది. తర్వాత ఆ అనువాదాలు చేయించే బాధ్యతలను నేను తీసుకున్నాను.
 
 రాయడమే లోకం...
 
 ఉద్యోగం డ్యూటీ ఆఫీసర్‌గా అయినా రచనపై ఉన్న ఆసక్తితో ఎన్నో కార్యక్రమాలు చేశాను. ‘ఉదయ తరంగిణి’కి స్క్రిప్ట్ రాశాను. మీరు (శారదా శ్రీనివాసన్) నటించే నాటకాలకు స్క్రిప్ట్ రాయాలంటే చాలా జాగ్రత్త పడేవాణ్ణి. సినిమాపై పిచ్చితో ఎన్నో చిత్రాల సమీక్షా కార్యక్రమాలు నడిపాను. ప్రతి శుక్రవారం రాత్రి సినిమా చూడడం, శనివారం నాడు దానిపై రేడియోలో సమీక్ష నిర్వహించాను.
  
 విజయవాడలో అయిదేళ్లు....
 
 నాకు పదోన్నతి వచ్చి విజయవాడకు వెళ్లినప్పుడు అక్కడ కూడా విభిన్న కార్యక్రమాలు నిర్వహించాను. అక్కడ 1990 నుంచి 1995వరకు పని చేశాను. నేను రేడియోలోకి రాకముందు ‘యువమిత్ర’ అనే లిఖిత పత్రికను ఓ ఎనిమిదేళ్లు నడిపాను. అప్పుడు అందులో ‘రేడియో ఏమంటోంది’ అనే కాలమ్ నిర్వహించాను. తర్వాత ఆకాశవాణిలో చేరాక  విజయవాడలో ‘పత్రికలో ఈ నెల’ అనే కార్యక్రమం చేశాను.  అలాగే విశ్వనాధ సత్యనారాయణగారి శతజయంతి సందర్భంగా వారం రోజులపాటు ‘విశ్వనాధ వైభవం’ అనే కార్యక్రమం నిర్వహించాను. ఇలా విభిన్న కార్యక్రమాలు చేసే అవకాశం కేవలం రేడియోలోనే ఉంటుందేమోనని నా అభిప్రాయం.
  
 ప్రెజెంటేషన్: నిఖితా నెల్లుట్ల
 
  ఫొటోలు: ఠాకూర్
  
  మరువలేని అనుభవాలు...
  
 1982లో నేను నిర్వహించిన ‘నూరేళ్ల తెలుగు వెలుగు’ కార్యక్రమంలో శ్రీశ్రీ గారిని గంటన్నరపాటు ఇంటర్వ్యూ చేశాను. అది మరచిపోలేని అనుభవం. నాకెంతో ఇష్టమైన ప్రముఖ రచయిత రావూరి భరద్వాజ గారి దగ్గర రెండేళ్లు తెలుగు ‘ప్రసంగాల’ విభాగంలో సహాయకుడిగా పని చేయడం కూడా నా అదృష్టంగా భావిస్తాను. అలాగే ‘కుటుంబ సంక్షేమం’ విభాగంలో నేను, ఉమాపతి వర్మ, గోపల్లె శివరాం పని చేసేవాళ్లం. ఈ రేడియో వల్లే మేం ముగ్గురం మంచి స్నేహితులమయ్యాం.


 లిపి
  
 ‘లిపి’ అనేది మాటకు కల్పించబడిన రూపం. చెవులతో మాత్రమే గ్రహించేందుకు వీలయ్యే మాటను కంటితో గ్రహించేందుకు వీలుగా ఏర్పాటైన సౌకర్యం లిపి. గొంతు నుండి వెలువడే పలురకాల శబ్దాలను దేనికి దానిగా తెలుసుకునేందుకు వీలుగా ఏర్పాటైన అక్షరాల సమాహారం లిపి. ఒక తరంలో పుట్టిన విజ్ఞానం ఆ తరంలోనే అంతరించకుండా, తరువాతి తరాలకు అందించే సాధనంగా నాగరికతకు కొత్తకోణం ఆవిష్కరించిన ఘనత లిపికే దక్కుతుంది. అందులోని అక్షరాల ఉచ్చారణ వల్ల గోచరరూపం దాల్చిన మాట, తిరిగి శబ్దరూపానికి బదిలీ అవుతుంది.
 
 అక్షరాలకంటే ముందు సమాజంలో ప్రవేశించినవి అంకెలు. రాతియుగం పరికరాల్లో పాచికలను పోలిన గుర్తుండే గులకరాళ్లు దొరికిందాన్ని బట్టి, ఒకటి రెండు లెక్కించుకునే పరిజ్ఞానం అప్పటికే ఏర్పడి వుండొచ్చు. అయితే, అంకెలతో ప్రయోజనం అప్పట్లో అంతగా ఉండి ఉండదు. మానవుడు పశువుల కాపరి జీవితంలో ప్రవేశించిన వెనువెంటనే అంకెల పరిజ్ఞానాన్ని మెరుగు పెట్టుకోవలసిన అవసరం తన్నుకొచ్చింది. తన మందలో జీవాలు ఎన్ని ఉన్నాయో లెక్కించుకునేందుకు ప్రాథమికమైన గణితం కావాల్సి వచ్చింది. పెద్ద పెద్ద బండలమీద బొగ్గుతోనో, సుద్దతోనో వేలెడంత నిడివిగల గీతలతో అతని గణితం మొదలయింది. జీవాల సంఖ్య పెరిగినప్పుడు గీతలు పెంచడం, తరిగినప్పుడు నిలువుగీతను చిన్న అడ్డగీతతో రద్దుపరచడం.
 
 వలస జీవితంలో నివాసం మారినప్పుడల్లా రద్దుకాకుండా మిగిలిన నిలువు గీతలన్నింటిని కొత్త ప్రదేశంలో తిరిగి గీసుకుంటూపోవడం ప్రయాసతో కూడిన పనిగా కొంతకాలానికి తెలిసొచ్చింది. ప్రత్యామ్నాయంగా, సంఖ్యను గుర్తుంచుకునేందుకు గులకరాళ్లనూ, బంకమట్టి బిళ్లలనూ ఆశ్రయించాడు. బండరాళ్లు దొరకని మెసపొటేమియా వంటి ప్రదేశాల్లో బంకమట్టి బిళ్లలు అంతకుముందే ఉనికిలోకి వచ్చిండొచ్చు కూడా. ఈ దశలో అతనికి ఇష్టమైనవి జత, ఉడ్డా (నాలుగు), డజను (పన్నెండు) వంటి సరిసంఖ్యలు. వాటిని భాగించడం తేలిక. భాగించేందుకు బేసి సంఖ్యతో తకరారు. ఆ రాళ్లనో బిళ్లలనో పాత్రలో భద్రంచేసి, ఉరువు (ఐటెమ్) కలిసొచ్చినప్పుడు ఒక బిళ్లను కలపడం. తరిగినప్పుడు పాత్ర నుండి ఒకటి తీసేయడం ద్వారా తన జ్ఞాపకశక్తికి సహకారంగా భౌతికమైన ఆధారాన్ని కల్పించుకున్నాడు. ఒంటిగీత బిళ్ల ఒకటి సంఖ్యకు, రెండుగీతలు రెండుకు, మూడు గీతలు మూడుకు సంకేతాలయ్యాయి. ఒకే బిళ్లమీద నాలుగు గీతలకు మించి ఇమడకపోయినా, ఈ పద్ధతివల్ల బిళ్లల సంఖ్య ఇదివరకటి కంటే చాలా తగ్గుతుంది.
 
 కానీ, అదే పనికి ఇంకా ఇంకా తేలికైన మార్గాలను అన్వేషించేందుకు తపనపడే మెదడు, ఉన్నచోటునే ఆగిపోదు. దానికి తోడు, జీవితంలో వర్తకం ప్రవేశంతో, దానికి అనుకూలంగా తమ రూపు రేఖలు దిద్దుకోవలసిన అగత్యం అంకెలకు ఏర్పడింది. దశలవారీగా అంకెలకు సంభవించిన మార్పుకు సూచనగా ‘రోమన్’ అంకెలతో తయారైన గడియారాలు ఇంకా మిగిలే ఉన్నాయి. ఆ పద్ధతిలో ఒకటి, రెండు మూడు సంఖ్యలకు మన మామూలుగా వాడుతున్న అంకెలకు మారుగా, ఐ, ఐఐ, ఐఐఐ అనే సంకేతాలుంటాయి. రోమన్లు ఇటీవలి కాలం దాకా (బహుశా ఇప్పుడు కూడా) అంకెలకు నిలువు గీతలే వాడుకున్నారు. గీతల వరుస ఇలా అనంతంగా పొడిగించుకుపోతే సౌకర్యం తగ్గుతుంది. ఆ ఇబ్బందిని అధిగమించేందుకు, కొన్ని కొన్ని స్థానాల్లో వాటిని తెంచుకుంటూ వచ్చారు. ఉదాహరణకు - ఐదు అంకెకు సంకేతం, గ, పదికి గీ, యాభైకి ఔ, నూటికి ఇ - ఇలా. ఈ పెద్ద సంఖ్యల నుండి ఒకటి తగ్గించాలంటే దానికి ఎడమవైపు గీత, పెంచాలంటే కుడివైపు గీతలతో సూచించారు. రోమన్లకు వలెనే మిగతా నాగరిక ప్రదేశాల్లో కూడా వారివారి సదుపాయాన్నీ, ఆలోచననూ బట్టి, రకరకాల అంకెలు ఏర్పడుతూ వచ్చాయి. కానీ, విస్తరించే వాణిజ్యం ధాటికి తట్టుకోలేక అవి వాడుక నుండి తప్పుకోవడంతో, అరబిక్ సంప్రదాయంలో పుట్టిన అంకెలు ఇప్పటి ప్రపంచాన్ని ఏలుతున్నాయి.
 రచన: ఎం.వి.రమణారెడ్డి


 పూరి జగన్నాథ్ డెరైక్టర్స్ హంట్
  స్టోరీ: పూరి డెరైక్షన్: మీరే!!
 10 డేస్...
 10 స్టోరీ ఐడియాస్
 10 మినిట్స్...
  
 నిన్నటికి తొమ్మిది స్టోరీ ఐడియాలు చెప్పా. ఇవాళ్టిది పదో ఐడియా, చివరి ఐడియా. వీటిల్లో మీకు నచ్చిన కథకు మీరు స్క్రిప్ట్ రెడీ చేసి చక్కగా డైలాగులు రాసుకుని 10 నిమిషాల లోపు నిడివితో ఒక షార్ట్ ఫిల్మ్ తీయండి. మీ ఇష్టం... ఏ డిజిటల్ కెమెరాతోనైనా తీయొచ్చు. ఏమీ లేకపోతే ఐ ఫోన్‌తోనైనా తీయొచ్చు. యాక్టర్స్ అంటారా? మీ ఇంట్లో, మీ చుట్టుపక్కల బోలెడంత మంది యాక్టర్స్ ఉన్నారు. వాళ్లతోనే షూట్ చేయండి.
  
 ఏమో..! మీలో ఎవరైనా నాకు నచ్చితే  నా బేనర్లో నేనే డెరైక్షన్ ఛాన్స్ ఇస్తానేమో!
  
 నెల రోజులు టైం ఇస్తున్నాం. ఫిబ్రవరి 14 వేలంటైన్స్‌డే మీ ఎంట్రీలకు లాస్ట్ డే.  మీరు తీసిన షార్ట్ ఫిల్మ్‌ని directorsakshi@gmail.comకి పంపించండి.  ఒక్కో కథకు ఒక్కో డెరైక్టర్‌ని ఎంపిక చేస్తాం. అంటే పది కథలకూ పదిమంది దర్శకులు. వీళ్లందరికీ తగిన బహుమతులు ఇస్తాం. వాళ్లు తీసిన షార్ట్ ఫిల్మ్స్ ‘సాక్షి’ ఛానల్‌లో ప్రసారం చేస్తాం. యూ ట్యూబ్‌లో పెడతాం. దీంతో మీకు ఎక్స్‌పీరియెన్స్ వస్తుంది. ఎక్స్‌పోజర్ వస్తుంది. సినిమా ఇండస్ట్రీ నుంచి అవకాశాలూ రావొచ్చు.
  
  అయితే కొన్ని కండిషన్స్...  చాలా తక్కువ ఖర్చుతో ఈ షార్ట్ ఫిల్మ్ తీయాలి. అనవసరంగా ఎక్కువ డబ్బు ఖర్చు పెట్టకూడదు  ఈ షార్ట్ ఫిల్మ్ పేరు చెప్పి మీ ఇంట్లో వాళ్లను డబ్బుల కోసం వేధించకూడదు. అసలు మీ సొంత డబ్బు వాడకూడదు. ఎవరో ఒకర్ని కన్విన్స్ చేసి ఈ షార్ట్ ఫిల్మ్ తీయాలి. పది నిమిషాల షార్ట్ ఫిల్మ్ కోసమే ఒకరిని కన్విన్స్ చేయలేనివాళ్లు జీవితంలో డెరైక్టర్ ఏమవుతారు? రేపు సినిమా తీయడానికి ఏ నిర్మాతను ఒప్పించగలరు? అర్థమైందిగా..  లాస్ట్ అండ్ ఫైనల్... మీరు తీయబోయే షార్ట్ ఫిల్మ్ఎలా ఉండాలంటే, అది మీ జీవితాన్ని మార్చేసేలా ఉండాలి.
  
 గమనిక: నా జీవితం కూడా ఇలా షార్ట్ ఫిల్మ్‌లతోనే మొదలైంది. మీ అందరికీ ఆల్ ది బెస్ట్. - పూరి జగన్నాథ్
  
  ప్రెజెంటేషన్: పులగం చిన్నారాయణ
  
  పూరి Idea-10
  
  
  
 ఈ ప్రపంచంలో ప్రేమ అనేది ఎవర్‌గ్రీన్. ఎన్ని ఛేంజెస్ వచ్చినా... ఎన్ని ట్రెండ్‌లు మారినా... లవ్ లవ్వే. దిసీజ్ లాస్ట్ అండ్ ఫైనల్ కాన్సెప్ట్. కొంచెం తమాషాగా తీయాలి. కాన్సెప్ట్ ఏంటంటే - ఓ అందమైన అమ్మాయి. పార్క్‌లో కూర్చుందో, బస్సులో వెళ్తోందో, లేక షాపింగ్ చేస్తోందో మీ ఇష్టం. సడన్‌గా ఆమె ముందు ఓ అబ్బాయి ప్రత్యక్షమయ్యాడు. ఓ గులాబీ పువ్వు ఆమె చేతికిచ్చి ఆమె ముందు మోకరిల్లి ‘‘తొలి చూపులోనే మీరు నా హార్ట్‌ని రాబరీ చేసేశారు. మీరు ఊ.. అంటే మిమ్మల్ని నా లైఫ్ పార్టనర్‌ని చేసుకుంటా’’ అంటూ ఏవేవో చెప్పాడు. ఆమె మొదట విసుక్కుంది. తర్వాత కసురుకుంది. కానీ అతను ఆమెను వదల్లేదు. తన మనసులోని ప్రేమను కవితల రూపంలో ఆవిష్కరించాడు. ఎట్టకేలకు ఆమె ఓకే అంది. ఇద్దరి మధ్యనా ప్రేమ పరవళ్లు తొక్కింది. దీన్ని షార్ట్ ఫిల్మ్‌గా తీయండి. అరె... సింపుల్ కాన్సెప్ట్ అనుకుంటున్నారు కదూ! ఇక్కడే ఉంది అసలు ట్విస్టు. ఒకమ్మాయికి ఒకబ్బాయి లవ్ ప్రపోజ్ చేయడాన్ని మూడు రకాలుగా చూపించాలి. అంటే...
 
  బ్లాక్ అండ్ వైట్ కాలంలో ఈ లవ్ ప్రపోజల్ ఎలా ఉండేది? ఇప్పుడైతే ఎలా ఉంది? భవిష్యత్తులో ఇంకెలా ప్రపోజ్ చేస్తారు?
  ఈ మూడు డైమన్షన్స్‌లో ‘లవ్ ప్రపోజల్’ పై షార్ట్ ఫిల్మ్ తీయండి.
 
  (గమనిక: ఏదైనా సినిమా చూసినప్పుడు ఈ మాత్రం సినిమా మనం తీయలేమా అని మీకు అనిపించి ఉండొచ్చు. అలాగే  ఎవరిదైనా యాక్టింగ్ చూసి ఈ మాత్రం తొక్కలో యాక్టింగ్ మేం చేయలేమా అన్న భావన మీలో వచ్చి ఉండొచ్చు. అలాగే ఈ కథలు, ఐడియాలు చూసి మీకు అలాంటి ఫీలింగ్సే వస్తాయి. సో... కామెంట్ చేయడం కాదు. మీరు ఏదైనా చూపిస్తే నాకు చూడాలని ఉంది. - మీ పూరి జగన్నాథ్)
  
  స్పందించి ముందుకొచ్చినవారు...
  
  
  కెమెరాలిస్తా...
  ‘‘నాకు సినిమాలంటే చాలా ఇష్టం. నేను వేరే వ్యాపార రంగంలో ఉన్నా కూడా, సినిమాలంటే ఆసక్తి అలాగే ఉంది. నా దగ్గర అత్యాధునిక డిజిటల్ కెమెరాలున్నాయి. లైటింగ్ ఎక్విప్‌మెంట్ కూడా ఉంది. ఆర్థిక స్తోమతలేని ప్రతిభావంతులు ఈ ఎక్విప్‌మెంట్‌ని ఉచితంగా ఉపయోగించుకుని షార్ట్ ఫిల్మ్ తీసుకోవచ్చు. 8106161821 నెంబర్‌లో నన్ను కాంటాక్ట్ చేయండి.’’
  - వెన్నా ఉమాశంకర్
  
  నిర్మించడానికి నేను రెడీ
  ‘‘ఇంతకుముందు నేను ‘3జి లవ్’ అనే సినిమా నిర్మించాను. త్వరలో మరో చిత్రం చేయడానికి సన్నాహాలు చేస్తున్నాను. నాకు మొదట్నుంచీ షార్ట్ ఫిల్మ్స్ అంటే ఆసక్తి. అందుకే షార్ట్ ఫిలిమ్స్ తీసే వాళ్లను ప్రోత్సహించాలనుకుంటున్నా. అందుకోసం నా తరపున కొన్ని ప్రయత్నాలు చేస్తున్నా. పూరి జగన్నాథ్‌గారి ఐడియాలకు షార్ట్ ఫిల్మ్స్ తీయాలన్న ‘సాక్షి’ కాంటెస్ట్ చాలా బాగుంది. నిర్మించడానికి నేను రెడీ. కథలతో నన్ను మెప్పిస్తే, ఎంతమందినైనా ఎంకరేజ్ చేస్తాను. నా ఫోన్ నంబర్ 8500234567. సంప్రదించండి.’’
  - ప్రతాప్ కొలగట్ల
  
  
  


 స్టోరీ: పూరి
 డెరైక్షన్: మీరే!!
  
 10 డేస్...
 10 స్టోరీ ఐడియాస్
 10 మినిట్స్...
  
 ఇప్పటికి ఎనిమిది స్టోరీ ఐడియాలు చెప్పా. ఇవాళ్టిది తొమ్మిదో ఐడియా. రేపు చివరి ఐడియా చెప్తా. మొత్తం పది ఐడియాలు. వీటిల్లో మీకు నచ్చిన కథకు మీరు స్క్రిప్ట్ రెడీ చేసి చక్కగా డైలాగులు రాసుకుని 10 నిమిషాల లోపు నిడివితో ఒక షార్ట్ ఫిల్మ్ తీయండి. మీ ఇష్టం... ఏ డిజిటల్ కెమెరాతోనైనా తీయొచ్చు. ఏమీ లేకపోతే ఐ ఫోన్‌తోనైనా తీయొచ్చు. యాక్టర్స్ అంటారా? మీ ఇంట్లో, మీ చుట్టుపక్కల బోలెడంత మంది యాక్టర్స్ ఉన్నారు. వాళ్లతోనే షూట్ చేయండి.
  
 నెల రోజులు టైం ఇస్తున్నాం. ఫిబ్రవరి 14 వేలంటైన్స్‌డే  మీ ఎంట్రీలకు లాస్ట్ డే.  మీరు తీసిన షార్ట్ ఫిల్మ్‌ని directorsakshi@gmail.comకి పంపించండి.
 
 ఒక్కో కథకు ఒక్కో డెరైక్టర్‌ని ఎంపిక చేస్తాం. అంటే పది కథలకూ పదిమంది దర్శకులు. వీళ్లందరికీ తగిన బహుమతులు ఇస్తాం. వాళ్లు తీసిన షార్ట్ ఫిల్మ్స్ ‘సాక్షి’ ఛానల్‌లో ప్రసారం చేస్తాం. యూ ట్యూబ్‌లో పెడతాం. దీంతో మీకు ఎక్స్‌పీరియెన్స్ వస్తుంది. ఎక్స్‌పోజర్ వస్తుంది. సినిమా ఇండస్ట్రీ నుంచి అవకాశాలూ రావొచ్చు.
  
 ప్రెజెంటేషన్: పులగం చిన్నారాయణ
  
  
 పూరి Idea-9
  
 ఇప్పటి వరకూ కథలు చెప్పాను. ఐడియాలు చెప్పాను. కానీ, ఈసారి నేను నాకు నచ్చిన వేమన పద్యం గురించి చెబుతాను. ఆ పద్యం సారాంశాన్ని ప్రతిబింబిస్తూ ఓ లఘుచిత్రం తీయండి. ఇది మీకు కొత్తగా అనిపిస్తుంది. అలా అనిపించిందంటే మీరు కచ్చితంగా కొత్తగా తీస్తారు. ఇక ఆ పద్యం ఏంటో చూడండి. ‘‘తప్పులెన్నువారు తండోపతండంబు నుర్వి జనులకెల్ల నుండు తప్పు తప్పు లెన్నువారు తమ తప్పు లెరుగరు  విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ’’  (తప్పులను ఎత్తిచూపేవారు చాలామంది ఉన్నారు. అయితే తప్పులు వెదికేవాళ్లు ఎదుటివాళ్ల తప్పులను చూపినంతగా తమ తప్పులను తెలుసుకోలేరు.)  ఇందులో చాలా మంచి మీనింగ్ ఉంది. ఆ భావం తీసుకుని తప్పుల మీద ఓ కథ ఆలోచించి షార్ట్ ఫిల్మ్ తీయండి.
  
 కథలు నచ్చితే నేనే ప్రొడ్యూస్ చేస్తా...
  
 జగదాంబ  ప్రొడక్షన్స్ పతాకంపై నూతన తారాగణంతో ప్రస్తుతం  ‘ది బెల్స్’ అనే చిత్రం నిర్మిస్తున్నారు ఎర్రోజు వెంకటచారి. భవిష్యత్తులో మరిన్ని చిత్రాలు నిర్మించడానికి సన్నాహాలు చేస్తున్నారు. పూరి జగన్నాధ్, సాక్షి సంయుక్త ఆధ్వర్యంలో నిర్వహిస్తున్న షార్ట్ ఫిల్మ్ కాంటెస్ట్ ఆయనకు అమితంగా నచ్చేసింది. ఈ కాంటెస్ట్‌లో తాను భాగస్వామినవుతానని ఆయన ప్రకటించారు. ఈ సందర్భంగా వెంకటచారి మాట్లాడుతూ
  
 ‘‘ఈ కాంటెస్ట్ కాన్సెప్ట్ నాకు బాగా నచ్చింది. ఇలాంటి పోటీల వల్ల తెలుగు సినిమా ఇండస్ట్రీకి కొత్త దర్శకులు దొరుకుతారు. ఔత్సాహికులు నాకు కథ చెప్పి ఒప్పిస్తే ఆ లఘు చిత్రాన్ని నేనే నిర్మిస్తాను. నాకు నచ్చితే ఎంతమందినైనా ప్రోత్సహించడానికి సిద్ధంగా ఉన్నాను. ఔత్సాహికులు 94904 42200 అనే ఫోన్ నెంబర్‌లో సంప్రదించగలరు’’ అని తెలిపారు.
  
  ఎర్రోజు వెంకటచారి
  


 పూరి జగన్నాథ్ డైరెక్టర్స్ హంట్
 స్టోరీ: పూరి డెరైక్షన్:  మీరే!!
  
 10 డేస్...
 10 స్టోరీ ఐడియాస్
 10 మినిట్స్...
  
 ఇప్పటికి ఏడు స్టోరీ ఐడియాలు చెప్పా. ఇవాళ్టిది ఎనిమిదో ఐడియా. ఇలా మరో రెండు ఐడియాలు చెప్తా. మొత్తం పది ఐడియాలు. వీటిల్లో మీకు నచ్చిన కథకు మీరు స్క్రిప్ట్ రెడీ చేసి చక్కగా డైలాగులు రాసుకుని 10 నిమిషాల లోపు నిడివితో ఒక షార్ట్ ఫిల్మ్ తీయండి. మీ ఇష్టం... ఏ డిజిటల్ కెమెరాతోనైనా తీయొచ్చు. ఏమీ లేకపోతే ఐ ఫోన్‌తోనైనా తీయొచ్చు. యాక్టర్స్ అంటారా? మీ ఇంట్లో, మీ చుట్టుపక్కల బోలెడంత మంది యాక్టర్స్ ఉన్నారు. వాళ్లతోనే షూట్ చేయండి.
  
 గమనిక: నేను చెప్పే కథల్లో గానీ, ఐడియాల్లో గానీ,  ఏదైనా స్టాండర్డ్ తగ్గిందని మీరు ఫీలైతే, వాటిని మీ స్టాండర్డ్స్‌కి మార్చుకుని అందంగా తీయండి.
  
 ఈ పది రోజుల్లో... నేను చెప్పే పది ఐడియాల్లో ఏ ఐడియా నచ్చినా దాంతో మీరు  ఓ షార్ట్ ఫిల్మ్ తీసేయండి. మొత్తం 10 ఐడియాలూ తీస్తానన్నా మాకు ఓకే!
  
 ఏమో..! మీలో ఎవరైనా నాకు నచ్చితే   నా బేనర్లో నేనే డెరైక్షన్ ఛాన్స్ ఇస్తానేమో!
  
 పూరి  Idea-8
  
  అమ్మాయి మిస్ ఇండియాలా ఉంటుంది. అబ్బాయేమో మిస్టర్ బాహుబలి. ఇద్దరూ సాఫ్ట్‌వేర్ ప్రొఫెషనల్సే. ఇద్దరి కళ్లూ కలిశాయి. మాటలు కలిశాయి. హార్ట్‌లూ కలిశాయి. ఫైనల్‌గా ఇద్దరి సాఫ్ట్‌వేర్‌లూ ఒక్కటయ్యాయి. అయితే ఇద్దరికీ పెళ్లంటే విముఖత. కానీ ఒకే ఇంట్లో ఇద్దరూ కలిసి మెలిసి ఉండాలని ఫిక్సయిపోయారు. ‘‘ఏంటి సహజీవనమా?’’అని ఎవరైనా అడిగితే, ‘‘మీరు ఏ పేరైనా పెట్టుకోండి. మాకు ఈ జీవనం హాయిగా ఉంది’’ అని చెప్పుకొచ్చారు.
 
 ఆరు నెలలు ఆరు క్షణాల్లా గడిచి పోయాయి. కట్ చేస్తే - ఇద్దరికీ తేడా వచ్చింది. మాట పట్టింపు వచ్చింది. వాళ్లిద్దరూ బ్రేకప్‌కి సిద్ధమయ్యారు. ఆ బ్రేకప్ ఎలా ఉంటుందో సరదాగా షార్ట్ ఫిల్మ్ తీయండి. ఆ అమ్మాయి వెర్షన్ వింటే కరెక్టే కదా అనిపించాలి. అబ్బాయి మాటలు వింటుంటే, ఇది సబబే కదా అనే భావం కలగాలి. చివరకు విడిపోవాలి. వాళ్లిద్దరూ విడిపోవడమే మంచిదని మనకూ అనిపించాలి. అంతా ఫన్నీగా ఉండాలి.
 నెల రోజులు టైం ఇస్తున్నాం.
 
  ఫిబ్రవరి 14 వేలంటైన్స్‌డే  మీ ఎంట్రీలకు లాస్ట్ డే.  మీరు తీసిన షార్ట్ ఫిల్మ్‌ని directorsakshi@gmail.comకి పంపించండి. ఒక్కో కథకు ఒక్కో డెరైక్టర్‌ని ఎంపిక చేస్తాం. అంటే పది కథలకూ పదిమంది దర్శకులు. వీళ్లందరికీ తగిన బహుమతులు ఇస్తాం. వాళ్లు తీసిన షార్ట్ ఫిల్మ్స్ ‘సాక్షి’ ఛానల్‌లో ప్రసారం చేస్తాం. యూ ట్యూబ్‌లో పెడతాం. దీంతో మీకు ఎక్స్‌పీరియెన్స్ వస్తుంది. ఎక్స్‌పోజర్ వస్తుంది. సినిమా ఇండస్ట్రీ నుంచి అవకాశాలూ రావొచ్చు.
  
 ప్రెజెంటేషన్: పులగం చిన్నారాయణ
  
 సామర్థ్యం ఉన్నవారికి ఆర్థిక సహాయం
  
 పూరి జగన్నాథ్ స్టోరీకి దర్శకత్వ బాధ్యతలు వహించి, ష్టార్ ఫిల్మ్ తీయాలనుకున్న పేద కుటుంబాలకు చెందిన యువకులకు తాను ఆర్థిక సాయం చేస్తానని విజయనగరం జిల్లా పార్వతీపురంలోని వివేకానంద కాలనీకి చెందిన సిగడాం భాస్కరరావు ముందుకొచ్చారు. ‘స్టోరీ పూరి... డెరైక్టర్ మీరే’ అనే శీర్షికతో ‘సాక్షి’ దినపత్రికలో ప్రచురితమవుతున్న స్టోరీలకు షార్ట్ ఫిల్మ్ తీయడానికి ప్రతిభ ఉండి, డబ్బు లేక డెరైక్షన్ చేయలేకపోతున్నామే అని ఆవేదన చెందే యువకులకు తాను ఆర్థిక సాయం అందిస్తామన్నారు. ఇందుకోసం ఎవరైనా సమర్థత కలిగినవారు తన ఫోన్ నంబర్‌ను (9949451283) సంప్రదించవచ్చని భాస్కరరావు చెప్పారు.
  
  సిగడాం భాస్కరరావు
  
  
  


 స్టోరీ: పూరి
 డెరైక్షన్: మీరే!!
 
 10 డేస్...
 10 డేస్...
 10 మినిట్స్...
  
 నిన్నటికి ఐదు స్టోరీ ఐడియాలు చెప్పా. ఇవాళ్టిది ఆరో ఐడియా. ఇలా మరో నాలుగు ఐడియాలు చెప్తా. మొత్తం పది ఐడియాలు చెప్తా. వీటిల్లో మీకు నచ్చిన కథకు మీరు స్క్రిప్ట్ రెడీ చేసి చక్కగా డైలాగులు రాసుకుని 10 నిమిషాల లోపు నిడివితో ఒక షార్ట్ ఫిల్మ్ తీయండి. మీ ఇష్టం... ఏ డిజిటల్ కెమెరాతోనైనా తీయొచ్చు. ఏమీ లేకపోతే ఐ ఫోన్‌తోనైనా తీయొచ్చు. యాక్టర్స్ అంటారా? మీ ఇంట్లో, మీ చుట్టుపక్కల బోలెడంత మంది యాక్టర్స్ ఉన్నారు. వాళ్లతోనే షూట్ చేయండి.
  
 ఈ పది రోజుల్లో... నేను చెప్పే పది ఐడియాల్లో ఏ ఐడియా నచ్చినా దాంతో మీరు ఓ షార్ట్ ఫిల్మ్ తీసేయండి. మొత్తం 10 ఐడియాలూ తీస్తానన్నా మాకు ఓకే!
  
 ఏమో..! మీలో ఎవరైనా నాకు నచ్చితే
 నా బేనర్లో నేనే డెరైక్షన్ ఛాన్స్ ఇస్తానేమో!
  
 నెల రోజులు టైం ఇస్తున్నాం. ఫిబ్రవరి 14 వేలంటైన్స్‌డే మీ ఎంట్రీలకు లాస్ట్ డే. మీరు తీసిన షార్ట్ ఫిల్మ్‌ని directorsakshi@gmail.comకి పంపించండి. ఒక్కో కథకు ఒక్కో డెరైక్టర్‌ని ఎంపిక చేస్తాం. అంటే పది కథలకూ పదిమంది దర్శకులు. వీళ్లందరికీ తగిన బహుమతులు ఇస్తాం. వాళ్లు తీసిన షార్ట్ ఫిల్మ్స్ ‘సాక్షి’ ఛానల్‌లో ప్రసారం చేస్తాం. యూ ట్యూబ్‌లో పెడతాం. దీంతో మీకు ఎక్స్‌పీరియెన్స్ వస్తుంది. ఎక్స్‌పోజర్ వస్తుంది. సినిమా ఇండస్ట్రీ నుంచి అవకాశాలూ రావొచ్చు.
  
 అయితే కొన్ని కండిషన్స్...  చాలా తక్కువ ఖర్చుతో ఈ షార్ట్ ఫిల్మ్ తీయాలి. అనవసరంగా ఎక్కువ డబ్బు ఖర్చు పెట్టకూడదు  ఈ షార్ట్ ఫిల్మ్ పేరు చెప్పి మీ ఇంట్లో వాళ్లను డబ్బుల కోసం వేధించకూడదు. అసలు మీ సొంత డబ్బు వాడకూడదు. ఎవరో ఒకర్ని కన్విన్స్ చేసి ఈ షార్ట్ ఫిల్మ్ తీయాలి. పది నిమిషాల షార్ట్ ఫిల్మ్ కోసమే ఒకరిని కన్విన్స్ చేయలేనివాళ్లు జీవితంలో డెరైక్టర్ కాలేరు. రేపు సినిమా తీయడానికి ఏ నిర్మాతను ఒప్పించగలరు? అర్థమైందిగా..  లాస్ట్ అండ్ ఫైనల్... మీరు తీయబోయే షార్ట్ ఫిల్మ్ ఎలా ఉండాలంటే, అది మీ జీవితాన్ని మార్చేసేలా ఉండాలి.
  
 గమనిక: నా జీవితం కూడా ఇలా షార్ట్ ఫిల్మ్‌లతోనే మొదలైంది. మీ అందరికీ ఆల్ ది బెస్ట్. - పూరి జగన్నాథ్
  
 బహుమతులు అందించేవారు...
  ప్రెజెంటేషన్: పులగం చిన్నారాయణ
  
 పూరి  Idea6
  
 ఈరోజు నేను మీకు కథ చెప్పను.ఐడియా కూడా చెప్పను. జస్ట్... ఓ లొకేషన్ గురించి చెబుతా.ఆ లొకేషన్‌ని నేపథ్యంలో తీసుకుని మీరో కథ రాయండి. ఆ లొకేషన్... ఓ బూత్ బంగ్లా. లేకపోతే... ఓ పాడుబడిన గోల్కొండ లాంటి ప్రదేశం. ఆ ప్రదేశంలో మీ కథ జరగాలి. అక్కడ ఎవరు ఎవర్ని కలిశారు?ఫస్ట్ టైమ్ ప్రేయసీ ప్రియులు కలిశారా? లేక ఎవరినైనా చంపడానికి కలిశారా? విచిత్రంగా ఎవరైనా మీట్ అయ్యారా? కామెడీ... హార్రర్... రొమాన్స్... యాక్షన్... ఇలా ఏదైనా మీ ఇష్టం. ఆ బూత్ బంగ్లాలో ఏం తీస్తే బాగుంటుంది? ఎలా తీస్తే బాగుంటుంది? అంతా మీ ఇష్టం. ఎందుకిలా లొకేషన్ చెప్పానంటే - రోజూ నేనే ఐడియాలు చెబితే పాత కథలే వస్తాయని నా భావం.
  అందుకనే - మీ బ్రెయిన్ కూడా వాడి ఓ కొత్త కథతో ఓ షార్ట్ ఫిల్మ్ తీస్తే చూడాలని ఉంది!


 స్టోరీ: పూరి డెరైక్షన్: మీరే!!
  
  10 డేస్...10 స్టోరీస్...10 మినిట్స్...
  
 ఈ పది రోజుల్లో... నేను చెప్పే పది ఐడియాల్లో ఏ ఐడియా నచ్చినా  దాంతో మీరు ఓ షార్ట్ ఫిల్మ్ తీసేయండి. మొత్తం 10 ఐడియాలూ తీస్తానన్నా మాకు ఓకే!
  
 రేపటి నుంచి వరుసగా 10 రోజుల పాటు మీకు రోజుకో కథ చెబుతా. దానికి మీరు స్క్రిప్ట్ రెడీ చేసి చక్కగా డైలాగులు రాసుకుని 10 నిమిషాల లోపు నిడివితో  ఒక షార్ట్ ఫిల్మ్ తీయండి. మీ ఇష్టం... ఏ డిజిటల్ కెమెరాతోనైనా తీయొచ్చు. ఏమీ లేకపోతే ఐ ఫోన్‌తోనైనా తీయొచ్చు. యాక్టర్స్ అంటారా? మీ ఇంట్లో, మీ చుట్టుపక్కల  బోలెడంత మంది యాక్టర్స్ ఉన్నారు.వాళ్లతోనే షూట్ చేయండి.
  
  నెల రోజులు టైం ఇస్తున్నాం. ఫిబ్రవరి 14 వేలంటైన్స్‌డే మీ ఎంట్రీలకు లాస్ట్ డే. మీరు తీసిన షార్ట్ ఫిల్మ్‌నిdirectorsakshi@gmail.ఛిౌఝ కి పంపించండి. ఒక్కో కథకు ఒక్కో డెరైక్టర్‌ని ఎంపిక చేస్తాం. అంటే పది కథలకూ పదిమంది దర్శకులు. వీళ్లందరికీ తగిన బహుమతులు ఇస్తాం. వాళ్లు తీసిన షార్ట్ ఫిల్మ్స్ ‘సాక్షి’ ఛానల్‌లో ప్రసారం చేస్తాం. యూ ట్యూబ్‌లో పెడతాం. దీంతో మీకు ఎక్స్‌పీరియెన్స్ వస్తుంది. ఎక్స్‌పోజర్ వస్తుంది. సినిమా ఇండస్ట్రీ నుంచి అవకాశాలూ రావొచ్చు.
  
 ఏమో..! మీలో ఎవరైనా నాకు నచ్చితే నా బేనర్లో నేనే డెరైక్షన్ ఛాన్స్ ఇస్తానేమో!
  
 అయితే కొన్ని కండిషన్స్...  చాలా తక్కువ ఖర్చుతో ఈ షార్ట్ ఫిల్మ్ తీయాలి. అనవసరంగా ఎక్కువ డబ్బు ఖర్చు పెట్టకూడదు  ఈ షార్ట్ ఫిల్మ్ పేరు చెప్పి మీ ఇంట్లో వాళ్లను డబ్బుల కోసం వేధించకూడదు. అసలు మీ సొంత డబ్బు వాడకూడదు. ఎవరో ఒకర్ని కన్విన్స్ చేసి ఈ షార్ట్ ఫిల్మ్ తీయాలి. పది నిమిషాల షార్ట్ ఫిల్మ్ కోసమే ఒకరిని కన్విన్స్ చేయలేనివాళ్లు జీవితంలో డెరైక్టర్ కాలేరు. రేపు సినిమా తీయడానికి ఏ నిర్మాతను ఒప్పించగలరు? అర్థమైందిగా...  లాస్ట్ అండ్ ఫైనల్... మీరు తీయబోయే షార్ట్ ఫిల్మ్ ఎలా ఉండాలంటే, అది మీ జీవితాన్ని మార్చేసేలా ఉండాలి.
  
  గమనిక
  నా జీవితం కూడా ఇలా షార్ట్ ఫిల్మ్‌లతోనే మొదలైంది. మీ అందరికీ ఆల్ ది బెస్ట్.
  
  బహుమతులు అందించేవారు...
  


 వెన్యూ
  
 లిపి లేని భాషలు వెరైటీ భావాలను తెలుపుతాయి. కనుసైగలు.. పెదవి విరుపులు.. మాటలకందని ఊసులను పంచుతాయి. ఇప్పుడు ఇదే జాబితాలోకి సరికొత్త భాషొకటి వచ్చి చేరింది. సిటీలో యూత్ అంతా ఇప్పుడు ఈ భాషలోనే క మ్యూనికేట్ అవుతున్నారు. ప్రేమించుకుంటున్నారు, ద్వేషించుకుంటున్నారు.. పొగుడుతున్నారు.. తిడుతున్నారు. లిపి లేని చిలిపి మాధ్యమాన్ని కనుగొని అందులో ఫుల్
  ఎంజాయ్ చేస్తున్నారు.
  ..:: ఎస్.సత్యబాబు
  
 ‘కాలేజ్‌కి బంక్ కొడదామా?’.. ‘కొట్టి?’.. ‘మూవీకి పోదాం’.. ‘నో..షాపింగ్‌మాల్’.. ‘డన్’.. ఇలా చిన్న చిన్న వాక్యాలను పదాల స్థాయికి కుదించి మాట్లాడుకునే షార్ట్‌కట్ లాంగ్వేజ్ కాస్తా.. ఇప్పుడు పెదవి మెదపకుండానే స్మార్ట్‌కట్‌లో మాట్లాడేస్తున్నారు. వేళ్ల కదలికలతోనే తెగ సంభాషించుకుంటున్నారు.
  
 వేళ్లే.. నోళ్లై
  
 వెరైటీ కమ్యూనికేషన్లకు నిలయమైన పాశ్చాత్య ప్రపంచమే ఈ విచిత్రమైన వేళ్ల ‘లింగ్వో’కూ నాంది పలికింది. అలా అలా అది విశ్వవ్యాప్తమైంది. చాలా కాలం నుంచే చిన్నా పెద్దా అందరికీ అలవాటైన థంబ్స్ అప్.. ప్రముఖ నాయకుల, సెలబ్రిటీల ద్వారా పాపులరైన విక్టరీ సింబల్.. అలా ఒకటీ అరా మాత్రమే నిన్న మొన్నటి వరకు మనకు తెలిసినవి. ఇప్పుడు సిటీ యూత్ వేళ్లతో ఆడుకుంటోంది. ఏదైనా పనికి వెళ్తుంటే  చెప్పే‘గుడ్ లక్’ మొదలు.. అభినందించడానికి వాడే ‘శభాష్’ వరకూ అన్నీ వేళ్లతోనే చూపిస్తున్నారు. విమర్శించడం, వెక్కిరించడం కూడా ఫింగర్స్‌తో పోజులు చూపిస్తున్నారు. ఎన్నో పదాలు యువత వేలి ముద్రలతో విడుదలవుతున్నాయి. ఈ క్రేజ్ ఏ స్థాయిలో ఉందంటే.. ఫొటోల్లో సైతం సింబాలిక్ సైన్ చూపకుండా ఉండటం లేదు. వాట్సప్ పుణ్యమాని అదింకా పెరిగింది. మెసేజ్‌లకు ఫింగర్ లాంగ్వేజ్‌లో రిప్లైలు పంపిస్తున్నారు.
 
 ‘వేల’ అర్థాలు..
  
 విదేశీ కల్చర్ మోసుకొచ్చిన ఈ హ్యాండ్ గెశ్చర్స్‌కు విస్తృత అర్థాలు ఉన్నాయి. ప్రాంతాలు, మతవిశ్వాసాలు, ఆచారాల వారీగా ఇవి ప్రాధాన్యాన్ని సంతరించుకున్నాయి. కొన్నిటికి యూనివర్సల్ మీనింగ్ ఒకటే ఉన్నా.. ఒక్కో ప్రాంతంలో ఒక్కో రకంగా అర్థం వచ్చే హ్యాండ్ గెశ్చర్స్ కూడా ఉన్నాయి. సరికొత్త లాంగ్వేజ్ మోజులో పడిన ఈ తరం మాత్రం కొన్నింటికి అర్థాలు తెలియకున్నా విరివిగా వాడేస్తోంది. ముఖ్యంగా అమెరికన్ హ్యాండ్ గెశ్చర్స్‌ను అధికంగా ఇమిటేట్ చేస్తున్న కుర్రకారు పలు దేశాల్లో వీటికి సంబంధించిన అర్థాల్ని తెలుసుకోవాల్సిన అవసరం ఉందంటున్నారు సిటీ ఎటికెట్ ట్రైనర్స్. వేళ్ల భాష వినియోగంలో జాగ్రత్తలు తప్పనిసరని చెబుతున్నారు. లేకపోతే.. విదేశాలకు వెళ్లినపుడు ఈ భాష ప్రయోగిస్తే ఇబ్బందులు తప్పవని హెచ్చరిస్తున్నారు. ఉదాహరణకు కొన్ని...
  
  ది ఓకే..
  
 అంతా బాగుంది అనడానికి చిహ్నంగా మనం చూపుడు వేలిని బొటనవేలి మీదికి ఇలా మడిచి చూపిస్తాం. అయితే ఫ్రాన్స్‌లో దీనికి అర్థం జీరో లేదా వర్త్‌లెస్ అని. ఇక వెనెజులా, టర్కీ, బ్రెజిల్ దేశాల్లో దీనికి అసభ్యకరమైన అర్థాలూ ఉన్నాయి.
  
  థంబ్స్ అప్...
  
 అంగీకారానికి చిహ్నంగా థంబ్స్ అప్ సిగ్నల్ ప్రాచుర్యంలో ఉంది. అయితే అఫ్ఘానిస్తాన్, ఇరాన్, ఇటలీలోని కొన్ని ప్రాంతాలు, గ్రీస్‌లలో ఈ సింబల్‌కి ‘అప్ యువర్స్’ అని అర్థం. అక్కడ ఎదుటి వ్యక్తిని అవమానించడానికి చిహ్నంగా తీసుకుంటారు. లాటిన్ అమెరికా, గ్రీస్‌లోనూ అంతే. థంబ్స్ డౌన్ చేస్తే- ఒప్పుకోను, లేదా ఓటమి, లేదా తిరస్కారానికి చిహ్నంగా భావిస్తారు.
  
  వి సైన్..
  
 వి ఫర్ విక్టరీ అనే సింబల్ వరల్డ్ వార్ 2 సమయంలో మొదలై బాగా ప్రాచుర్యం పొందింది. దీన్ని అమెరికాలో హిప్పీ మూవ్‌మెంట్ సమయంలో శాంతికి గుర్తుగా వాడేవారు. ఆసక్తికరమైన విషయం ఏమిటంటే.. జపాన్, చైనా, సౌత్ కొరియా, థాయ్‌లాండ్, తైవాన్ దేశాల్లో ఇదే గెశ్చర్‌ని కాస్త మార్పుతో అంటే అరచేయి మన వైపు ఉంచి వి సింబల్‌ని చూపితే ఫొటో తీయించుకుంటున్న వ్యక్తి అందంగా, చూడచక్కగా ఉన్నట్టు చెప్పడమట. ఏదేమైనా యూకే, ఆస్ట్రేలియా, సౌత్ ఆఫ్రికా, ఐర్లాండ్, న్యూజిలాండ్‌లలో దీన్ని ప్రమాదకరమైన హెచ్చరికగా భావిస్తారు.
  
  చిన్‌ఫ్లిక్...
  
 ఈ తరహాలో సంజ్ఞ చేయడాన్ని చిన్ ఫ్లిక్ అంటారు. ఇలా చూపిస్తే బెల్జియం, ఫ్రాన్స్, నార్తన్ ఇటలీ, ట్యునీసియాలలో గెట్‌లాస్ట్ అని అర్థం. పొమ్మని చాలా దురుసుగా చెప్పడం దీని అంతరార్థం.
  
  ఫింగర్ సమ్మనింగ్..
  
 ఎవరైనా వ్యక్తిని రమ్మనడానికి వేలిని ఇలా మడిచి పిలుస్తాం కదా. అయితే ఫిలిప్పీన్స్‌లో అలా కుక్కని పిలవడానికి మాత్రమే వాడతారు. సింగపూర్, జపాన్‌లలో ఇది డెత్‌కు ‘సింబాలిక్’.
  
  లాసర్...
  
 బొటనవేలిని చూపుడు వేలిని ఇలా ‘ఎల్’ షేప్‌లో మడిచి చూపడాన్ని నువ్వు లాసర్‌వి అని వెక్కిరించడానికి లేదా తను లాస్ అయ్యానని తెల్ల ముఖం వేయడానికీ వినియోగిస్తున్నారు. 1990లో విడుదలైన ఏస్ వెంచురా, డిటెక్టివ్, ది సాండ్లోట్.. వంటి హాలీవుడ్ చిత్రాలు దీన్ని పాపులర్ చేశాయి. ఫిలిప్పీన్స్‌లో దీన్ని ఫైట్ చేయడానికి సింబల్‌గా కూడా వాడుతుంటారు.
  
  హార్న్స్ లేదా హార్న్ ఫింగర్స్...
  
 రాక్‌షోలలో రాక్‌స్టార్స్ వినియోగించే రాక్ ఆన్ లేదా లవ్ అనే అమెరికన్ సైన్‌ని ఇప్పుడు అన్నిచోట్లా విరివిగా వాడుతున్నారు. ఇదే సింబల్‌ని బ్రెజిల్, కొలంబియా, ఇటలీ, పోర్చుగల్, స్పెయిన్‌లలో కొర్నా అంటారు. ఈ దేశాల్లో అభ్యంతరకరంగా భావిస్తారు.
  
  క్యూటిస్...
  
 ఈ సింబల్‌కి ‘నిన్నే కాదు నీ కుటుంబాన్నీ లెక్క చేయన’ని అర్థం.
  
 ఫింగర్స్ క్రాస్డ్..
  
 గుడ్‌లక్ అని చెప్పడానికి క్రాస్డ్ ఫింగర్స్‌ని చూపిస్తాం. క్రిస్టియానిటీలో సైతాన్ నుంచి రక్షించమని దేవుడ్ని కోరుకోవడానికి కూడా ఇలా వ్యక్తపరుస్తారు. ఇక వియత్నాంలో క్రాస్డ్ ఫింగర్స్ చూపడాన్ని అభ్యంతరకరంగా భావిస్తారు.
  


 నైలునది పరీవాహక ప్రాంతంలోని ఈజిప్టు నాగరికత, టైగ్రిస్, యూఫ్రటిస్ నదుల మధ్య వెలసిన మెసపటోమియా నాగరికత, హొయాంగ్‌హో పరీవాహక ప్రాంతంలోని చైనా నాగరికతలను మాత్రమే ప్రపంచంలో అత్యంత ప్రాచీన నాగరికతలుగా పరిగణించేవారు. కానీ ప్రస్తుత పాకిస్థాన్‌లోని పంజాబ్‌లో ఉన్న హరప్పా ప్రాంతంలో 1921లో చేసిన తవ్వకాల వల్ల సింధూ నాగరికత కూడా ప్రపంచంలో అత్యంత ప్రాచీన నాగరికతగా గుర్తింపు పొందింది. దీనికి సంబంధించిన తొలి తవ్వకాలు హరప్పా ప్రాంతంలో జరిగాయి.అందువల్ల దీన్ని హరప్పా నాగరికత అంటారు. భారతదేశ చరిత్రలో తొలిసారిగా పట్టణాలు ప్రారంభమైనవి ఈ నాగరికతలోనే. భౌతికంగా సింధూ నగరాలు కాలగర్భంలో కలిసినా నాటి సంస్కృతి మాత్రం అంతం కాలేదు. నేటికీ మన సంస్కృతుల్లో భాగంగా అది కొనసాగుతూనే ఉంది. పోటీ పరీక్షల దృష్ట్యా అత్యంత ప్రాధాన్యం ఉన్న ఈ మహానాగరికతకు సంబంధించిన మరిన్ని విషయాలను ఇప్పుడు తెలుసుకుందాం..
  
 సింధూ నాగరికత
 
 సింధూ నాగరికతకు సమకాలీన ప్రపంచ నాగరికతలకంటే విశాలమైన పరిధి ఉంది. ఇది భారతదేశంలో దాదాపు 1.3 మిలియన్ల చ.కి.మీ. ప్రాంతం లో విస్తరించింది. దీనికి సంబంధించి భారత్, పాకిస్థాన్‌లో 1400 స్థావరాలు బయటపడ్డాయి. ప్రధానంగా సింధూనది, దాని ఐదు ఉపనదులైన రావి, బియాస్, సట్లేజ్, జీలం, చీనాబ్ పరీవాహక ప్రాం తాల్లో విలసిల్లినందువల్ల దీన్ని సింధూ నాగరికత లేదా సింధూలోయ నాగరికతగా వ్యవహరిస్తారు. ఈ నాగరికత సరిహద్దులు తూర్పున-అలంఘీర్‌పూర్ నుంచి పశ్చిమాన - సుట్కజెండార్ వరకు, ఉత్తరాన - మాండా నుంచి దక్షిణాన - దాయిమాబాద్ వరకు విస్తరించాయి.
  
 పట్టణ నాగరికత
 
 ఈ నాగరికతా కాలాన్ని మొదటి నగరీకరణ యుగంగా పేర్కొంటారు. దీని తర్వాత మళ్లీ బుద్ధు ని కాలం వరకూ నగరాలు కనిపించవు. సింధూ నాగరికతకు సంబంధించి దాదాపు 250 వరకు పట్టణాలను కనుగొన్నారు. వీటిలో ముఖ్యమైనవి..
  
 హరప్పా: దయారాం సాహ్ని ఆధ్వర్యంలో తొలిసారిగా తవ్వకాలు చేసింది హరప్పాలోనే. ఇక్కడ బయటపడిన ప్రధాన నిర్మాణాలు.. ఒకే వరుసలో నిర్మితమైన ఆరు ధాన్యాగారాలు, హెచ్ ఆకారం లో ఉన్న శ్మశాన వాటిక, కోట మొదలైనవి.
  
 మొహెంజొదారో: ఈ పదానికి సింధీలో ‘మృతదేహాల మట్టిదిబ్బ’ అని అర్థం. ఇక్కడ తవ్వకాలకు నేతృత్వం వహించింది ఆర్.డి. బెనర్జీ. ఇక్కడ బయటపడిన ప్రధాన నిర్మాణం మహాస్నానవాటిక. దీంతోపాటు ధాన్యాగారం, పాలనా భవనం, అసెంబ్లీ హాలు వంటి కట్టడాలు వెలుగు చూశాయి. నాట్యగత్తె కాంస్య విగ్రహం, నేసిన వస్త్రం మొదలైనవి ఇక్కడ బయటపడిన ఇతర ముఖ్య అవశేషాలు.
  
 చన్హుదారో: ఇది మొహెంజొదారో లానే సింధూ తీరంలో వెలసిన మరో నగరం. ఇక్కడ మొదట ఎం.జి.మజుందార్ తర్వాత మాకే తవ్వకాలు నిర్వహించారు. దీనికి కళాకారుల నగరమని పేరు. అంతేకాకుండా ఇది కోట గోడలేని ఏకైక నగరం.
  
 లోథాల్: దీనికి కూడా మృతులదిబ్బ అని పేరు. ఇక్కడ తవ్వకాలు చేసింది ఎస్.ఆర్.రావు. ఇది భొగావో అనే నదీ పరీవాహక ప్రాంతంలో విలసిల్లింది. ఇక్కడ ఒకే సమాధిలో రెండు అస్థిపంజరాలు బయటపడినందువల్ల సతీ సహగమనం దురాచారం అమల్లో ఉండేదని చరిత్రకారులు అభిప్రాయపడ్డారు. సింధూ నాగరికతకు సంబంధించిన ఏకైక కృత్రిమ ఓడరేవు ఇక్కడ వెలుగుచూసింది. ఇంకా హోమగుండాలు, చదరంగం ఆటకు సంబంధించిన ఆధారాలు, కాంస్య కొలబద్ధలు, వస్త్రం గుర్తును కలిగి ఉన్న ముద్రలు (సీల్స్) ఇక్కడ లభించాయి.
  
 కాలీబంగన్: రాజస్థాన్‌లోని గంగానగర్ జిల్లాలో ఉంది. ఇది ఘగ్గర్ (ప్రాచీన సరస్వతి) నది ఒడ్డున వెలసింది. ఇక్కడ మొదట తవ్వకాలు చేసింది డాక్టర్ ఎ.కె.ఘోష్. కాలీబంగన్ అంటే ‘నల్లని గాజులు’ అని అర్థం. భూమిని నాగలితో దున్నినట్లుగా ఆధారాలు లభించిన ఏకైక నగరం కాలీబంగన్.
  
 బనావలి: హరప్పా నగరాలన్నింటిలోకి గ్రిడ్ పద్ధతిని పాటించని ఏకైక నగరమిదే. హర్యానాలోని హిస్సార్ జిల్లాలో ఉంది. తవ్వకాలు చేసింది ఆర్.ఎస్. బిష్త్. సింధూ ప్రజలు నాగలిని ఉపయోగించారనడానికి ఇక్కడ లభించిన మట్టితో చేసిన నాగలి బొమ్మను ప్రధాన ఆధారంగా పేర్కొంటారు.
  
 కోట్‌డిజి: పాకిస్థాన్‌లోని సింధూ రాష్ట్రంలో ఉంది. తవ్వకాలు నిర్వహించింది గురే. ఇక్కడ రాతితో చేసిన బాణాలు బయటపడ్డాయి.
  
 ధోలవీర: గుజరాత్‌లో ఉంది. తవ్వకాలు చేసినవారు ఆర్.ఎస్.బిష్త్, జె.పి.జోషి. ఈ నగరం వర్షాభావ ప్రాంతంలో ఉన్నందువల్ల ఇక్కడ కృత్రిమ రిజర్వాయర్ నిర్మాణం జరిగినట్లుగా తెలుస్తోంది. ఇక్కడ ఒక స్టేడియం కూడా బయటపడింది. మిగిలిన సింధూ నగరాలకు భిన్నంగా ఈ నగరం రెండుకు బదులు 3 విభాగాలుగా విభజితమై ఉంది.
  
 సింధూ నాగరికత ముఖ్య లక్షణాలు
 
 పట్టణ ప్రణాళిక: సింధూ ప్రజలు ప్రధానంగా నగరవాసులు. ఈ నగరాలు అనేక ప్రాంతాల్లో విస్తరించి ఉన్నా వాటి నిర్మాణశైలి, నగర ప్రణాళిక మొదలైన అంశాల్లో ఏకరూపత కనిపించడం విశిష్ట లక్షణంగా చెప్పొచ్చు. ప్రతి నగరాన్ని రెండు భాగాలుగా విభజించారు. ఎగువభాగంలో ఉన్న త వర్గాలవారు నివసించేవారు. నగర నిర్మాణానికి గ్రిడ్ పద్ధతిని అనుసరించారు. భూగర్భ మురుగునీటి పారుదల వ్యవస్థను నిర్మించారు. నిర్మాణా ల్లో కాల్చిన ఇటుకలను ఉపయోగించేవారు. ఎగు వ పట్టణం చుట్టూ పటిష్టమైన కోటగోడను నిర్మించారు. వీధులన్నీ సూటిగా 90ని లంబ కోణంలో ఉండి నగరాన్నంతా అనేక చతురస్ర బ్లాకులుగా విభజించేవి.
  
 సామాజిక వ్యవస్థ: సింధూ సమాజం భిన్న జాతుల కలయికతో ఏర్పడింది. మెడిటరేనియన్ జాతికి చెందినవారు అధిక సంఖ్యాకులు కాగా, మంగోలాయిడ్, ఆస్ట్రలాయిడ్, అల్పిన్నాయిడ్ జాతులకు చెందిన ప్రజలు కూడా ఇక్కడ నివసించారు. వైదిక యుగంలో ఉన్నట్లుగా కుల, వర్ణ వ్యవస్థలు ఈ కాలంలో ఇంకా ఏర్పడలేదు. అయినప్పటికీ ఆర్థికస్థాయిని బట్టి సమాజం వివిధ వర్గాలుగా విభజితమైంది. ఈ కాలంలో స్త్రీలు మంచి గౌరవ మర్యాదలు పొందినట్లుగా తెలుస్తోంది. నాటి సమాజం మాతృస్వామిక వ్యవస్థను అనుసరించినట్లు జాన్ మార్షల్ అభిప్రాయపడ్డారు.
  
 ఆర్థిక వ్యవస్థ: సింధూ ప్రజల ప్రధాన వృత్తి వ్యవసాయం. పశుపోషణ, పరిశ్రమలు, వ్యాపార వాణిజ్యాలకు కూడా ప్రాధాన్యం ఉండేది. ప్రధాన పంటలు గోధుమ, బార్లీ. వరి కూడా పండించినట్లు లోథాల్, రంగపూర్‌లో ఆధారాలు లభించాయి. సింధూ పరీవాహక ప్రాంతం అత్యంత సారవంతంగా ఉండేది.
      
 పశుపోషణలో భాగంగా ఎద్దులు, గేదెలు, గొర్రెలు, మేకలు, కుక్కలు, గాడిదలు, ఒంటెలు మొదలైన జంతువులను మచ్చిక చేసుకున్నట్లు ఆధారాలు లభించాయి.
      
 పట్టణాల్లో పరిశ్రమలు బాగా అభివృద్ధి చెందాయి. ఖేత్రి, బెలూచిస్థాన్ నుంచి రాగిని, అఫ్గానిస్తాన్ నుంచి తగరాన్ని, ఇతర ప్రాంతాల నుంచి వివిధ రకాల లోహాలను దిగుమతి చేసుకుని వాటితో ఆయుధాలు, ఆభరణాలు తయారు చేసేవారు. వస్త్ర పరిశ్రమ కూడా ప్రముఖంగానే ఉంది. వీరు నూలు, ఉన్ని వస్త్రాలు తయారు చేశారు. తవ్వకాల్లో చాలాచోట్ల రాట్నాలు బయటపడ్డాయి. ఇటుకలు, సీళ్లు, కుండలు, ఆటబొమ్మలు, పూసలు, గవ్వలతో ఆభరణాల తయారీ, నౌకల నిర్మాణం వంటివి ఇతర పరిశ్రమల్లో ముఖ్యమైనవి. వీరు దేశీయ, విదేశీ వాణిజ్యాన్ని కొనసాగించారు. మొహెంజొదారో ప్రముఖ వాణిజ్య కేంద్రం గా ఉండేది. తవ్వకాల్లో బయటపడిన ధాన్యాగారాలు, సీళ్లు, తూనికలు, కొలతలు, ఎడ్లబండ్ల బొమ్మలు, నౌకల బొమ్మలు మొదలైనవి వాణిజ్యానికి సంబంధించిన ఆధారాలను అందిస్తున్నాయి. దేశీ య వ్యాపారానికి ఎడ్లబండ్లు, పడవలనూ, విదేశీ వ్యాపారానికి భారీ నౌకలనూ ఉపయోగించారు. వీరి విదేశీ వాణిజ్యం ప్రధానంగా మెసపటోమియాతో కొనసాగింది. అక్కడి శాసనాలు సింధూ ప్రాంతాన్ని ‘మెలూహ’అని పేర్కొన్నాయి.
  
 రాజకీయ వ్యవస్థ: సింధూ నాగరికత భౌగోళికంగా 1.3 మిలియన్ల చ.కి.మీ. విస్తీర్ణం కలిగి ఉంది. అయినా అనేక అంశాల్లో ఏకరూపత, సమగ్రత కనిపిస్తుంది. ఉదాహరణ: గ్రిడ్ పద్ధతిలో పట్టణాల నిర్మాణం, భూగర్భ మురుగు నీటిపారుదల వ్యవస్థ. ఇటుకల నిర్మాణంలో ప్రమాణాలు, 16 లేదా దాని గుణకాలను తూనికలు, కొలతలకు ప్రమాణంగా ఉపయోగించడం మొదలైన అంశా ల్లో ఉన్న ఏకరూపత వల్ల కేంద్రీకృత పాలనా వ్యవస్థ ఉండేదని కొందరు చరిత్రకారుల అభిప్రాయం. మరికొందరి ప్రకారం 4 లేదా 5 పాలనా కేంద్రాలతో ఈ నాగరికత వర్థిల్లింది. డి.డి. కౌశాంబి ఇది మతరాజ్యమనీ, మతాధిపతుల పాలన కొనసాగిందని అభిప్రాయపడ్డారు. ఆర్. ఎస్. శర్మ.. వ్యాపార, వాణిజ్యాలకు అమిత ప్రాధాన్యమిచ్చిన వ్యాపార వర్గాలే పాలకులుగా ఉండేవారని అభిప్రాయం వ్యక్తం చేశారు. సింధూ ప్రజల రాజకీయ వ్యవస్థపై నిర్దిష్ట ఆధారాలు లభించడం లేదు. కాబట్టి చరిత్రకారుల మధ్య ఈ అంశంపై భిన్నాభిప్రాయాలున్నాయి.
  
 మత వ్యవస్థ: సింధూ ప్రజల ప్రధాన దైవం అమ్మతల్లి. మొహెంజొదారోలో ‘పశుపతి’ మహాదేవుడి ముద్ర లభించింది. ఈ దైవాన్నే జాన్ మార్షల్ తర్వాతి కాలపు పరమశివుడుగా పేర్కొన్నారు. సింధూ ప్రజలు జంతువులు, వృక్షాలను కూడా పూజించారు. మూపురమున్న ఎద్దు, రావిచెట్టు వీరికి పరమ పవిత్రమైనవి. మానవ జననేంద్రియాలనూ ఆరాధించారు. భూతప్రేతాలు, మంత్రతంత్రాలపై విశ్వాసం ఉంది. రక్షా రేకులు, తాయెత్తులను ఉపయోగించినట్లు ఆధారాలు లభించాయి. వీరి దహన సంస్కారాలు భిన్న రకాలుగా ఉండేవి. దహనం చేయడం, పూడ్చిపెట్టడం, కళేబరాలను పశుపక్ష్యాదులు తినగా మిగిలిన అవశేషాలను పూడ్చడం మొదలైన పద్ధతులుండేవి.
  
 సింధూ లిపి: భారతదేశంలో లిపిని ఉపయోగించిన తొలి ప్రజలు వీరే. ఇది నేటి లిపిలా అక్షర రూపంలో కాకుండా బొమ్మల రూపంలో ఉన్నందువల్ల నేటి వరకూ దీన్ని చదవడం సాధ్యపడలేదు. వీరి లిపిలో 400 దాకా చిత్రాలున్నాయి. ఇది ఎడమ నుంచి కుడికి, మళ్లీ కుడి నుంచి ఎడమకి రాసి ఉంది. ఎస్.ఆర్ రావు ఈ చిత్రలిపిని ఆర్యభాషకు మాతృకగా పేర్కొన్నారు. కంప్యూటర్ సహాయంతో ఈ లిపిని పరిశోధించిన మహదేవన్ మాత్రం ఇది ద్రావిడ భాషతోనే పోలికలు కలిగి ఉందని అభిప్రాయపడ్డారు. అధిక సంఖ్యాక చరిత్రకారుల అభిప్రాయం కూడా ఇదే.
  
 సింధూ ప్రజల సీళ్లు (ముద్రలు): సింధూ ప్రజల కళాభిరుచికి నిదర్శనం వారి సీళ్లు. తవ్వకాల్లో దాదాపు 2000కు పైగా సీళ్లు లభించాయి. వీటిలో అత్యధికం మొహెంజొదారోలోనే లభించాయి. 1-2.5. సెం.మీ. ఎత్తుతో వివిధ ఆకారాల్లో వీటిని తయారుచేశారు. ప్రతి సీలు పై ఏదో ఒక జంతు బొమ్మతోపాటు చిత్రలిపిలో శాసనం కూడా ఉండేది. పులి, ఎద్దు, గేదె, మేక, జింక, ఖడ్గమృగం, ఏనుగు వంటి జంతువుల బొమ్మలు సీళ్లపై ముద్రించారు.
  
 పతనానికి కారణం: ఈ నాగరికత క్రీ.పూ. 18వ శతాబ్దం నాటికి అంతమైంది. అయితే దీని పతనానికి నిర్దిష్ట ఆధారాలు లభించలేదు. ఇది చరిత్రకారుల మధ్య భిన్నాభిప్రాయాలకు దారి తీసింది. విపరీతమైన వరదలు ఈ నాగరికత అంతానికి కారణమని కొందరి వాదన. నదుల ప్రవాహ దిశల్లో మార్పు వల్ల ఏర్పడిన నీటిఎద్దడి కారణమని మరికొందరు అభిప్రాయం. పక్కనున్న ఎడారి విస్తరించి, భూసారం తగ్గడం వల్ల పతనమైందని మరికొందరి వాదన. ఆర్యుల దాడి ఈ నాగరికత ముగియడానికి ప్రధాన కారణమని ఎం.ఎం. వీలర్ అభిప్రాయం. భూకంపాల వల్ల ఈ నాగరితక అంతమైందని రైస్ వాదన.