జొన్న
  పశువుల ఎరువు ఎకరానికి 4 టన్నులు వేసి ఆఖరి దుక్కిలో కలయదున్నాలి.
  రబీలో సాగు చేసే జొన్నకు ఎకరానికి 32-40 కిలోల నత్రజని, 24 కిలోల భాస్వరం, 16 కిలోల పొటాష్ నిచ్చే ఎరువుల్ని వేయాలి.
  నత్రజని ఎరువును రెండు సమభాగాలుగా అంటే విత్తేటప్పుడు , మోకాలు ఎత్తు పైరు దశలో వేయాలి.
  సిఫారసు చేసిన భాస్వరపు , పొటాష్ పూర్తి మోతాదును విత్తే సమయంలో వేయాలి.
  
 మొక్కజొన్న
  నీటి పారుదల కింద సాగు చేసి మొక్కజొన్నకు ఎకరానికి 80-100 కిలోల నత్రజని, 32 కిలోల భాస్వరం, 32 కిలోల పొటాష్ నిచ్చే ఎరువుల్ని వేయాలి.
  నత్రజనిని 4 సమ దఫాలుగా విభజించి వేయాలి.
  మొదటి దఫాను విత్తేటప్పుడు, రెండవ దఫాను విత్తిన 25-30 రోజులకు, మూడవ దఫాను 45-50 రోజులకు, నాలుగవ దఫాను 60-65 రోజుల మధ్య వేయాలి.
  సిఫారసు చేసిన భాస్వరపు పూర్తి మోతాదును విత్తే సమయంలోనే వేయాలి.
  సిఫారసు చేసిన పొటాష్  ఎరువును రెండు దఫాలుగా వేసుకోవాలి. సగభాగం విత్తే సమయంలోను, మిగిలిన సగభాగాన్ని  విత్తిన నెలరోజులకు వేయాలి.
  భూమిలో జింక్ లోపముంటే ఎకరానికి 20 కిలోల జింక్ సల్ఫేటును మూడు పంటలకు ఒకసారి వేయాలి.
  అదే జింకు లోప లక్షణాలు పంటపై కనిపించినట్లయితే 0.2 శాతం జింక్ సల్ఫేట్ ద్రావణాన్ని(లీటరు నీటికి 2 గ్రా జింక్ సల్ఫేట్ ) వారానికి ఒకసారి చొప్పున 2,3 సార్లు పంటపై పిచికారి చేయాలి.
  
 శనగ
  శనగ సాగులో ఎకరానికి 8 కిలోల నత్రజని, 20 కిలోల భాస్వరం , 16 కిలోల గంథకాన్ని ఇచ్చే ఎరువులను చివరి దుక్కిలో వేసుకోవాలి.
  
 పెసర
  పెసర సాగులో ఎకరానికి 2 టన్నుల పశువుల ఎరువు వేసి దుక్కిలో బాగా కలియదున్నాలి. తర్వాత విత్తనం వేసే ముందు దుక్కిలో ఎకరానికి 8 కిలోల నత్రజని, 20 కిలోల భాస్వరాన్ని ఇచ్చే ఎరువుల్ని వేసుకోవాలి.
  వరి మాగాణుల్లో పెసర సాగు చేసేటప్పుడు ఎరువులు వాడాల్సిన అవసరం లేదు.
  
 మినుము
  మినుము సాగులో ఎకరానికి 2 టన్నుల పశువుల ఎరువు దుక్కిలో వేసి బాగా కలియదున్నాలి. విత్తటానికి ముందు ఎకరానికి 8 కిలోల నత్రజని, 20 కిలోల భాస్వరాన్ని ఇచ్చే ఎరువులు వేసి గొల్లతో కలియదున్నాలి.
  వరి మాగాణుల్లో మినుము సాగు చేసేటప్పుడు ఎరువులు వాడనవసరం లేదు.
  
 పొద్దుతిరుగుడు
  పొద్దుతిరుగుడు సాగులో ఎకరానికి 3 టన్నుల పశువుల ఎరువును విత్తటానికి 2-3 వారాల ముందు వేసుకోవాలి
  
 నీటి పారుదల కింద హైబ్రిడ్‌లను సాగు చేసినట్లయితే ఎకరానికి నల్లరేగడి నేలల్లో 30 కిలోల నత్రజని, 36 కిలోల భాస్వరం, 12 కిలోల పొటాష్‌లను ఇచ్చే ఎరువులను వేసుకోవాలి.
  నత్రజనిని 3 దఫాలుగా విభజించి వేయాలి. వేయాల్సిన నత్రజని మోతాదులో సగభాగాన్ని మొదటి దఫా గా విత్తేటప్పుడు, నాలుగో వంతును రెండవ దఫాగా విత్తిన 30 రోజుల తరువాత మొగ్గ తొడిగే దశలో.. మిగి లిన నాలుగో వంతును మూడవ దఫాగా విత్తిన 50 రోజుల తర్వాత పువ్వు వికసించే దశలో వేసుకోవాలి.
  సిఫారసు చేసిన భాస్వరపు, పొటాష్ పూర్తి మోతాదులను ఆఖరి దుక్కిలోనే వేసుకోవాలి.
  సూక్ష్మ పోషకాలలో పొద్దుతిరుగుడు సాగుకు బొరాన్ అత్యంత ఆవశ్యకమైనది.
 
  పైరు పూత దశలో ఆకర్షక పత్రాలు తెరుచుకొన్నప్పుడు 0.2 శాతం బొరాక్స్( లీటరు నీటికి 2 గ్రా బొరాక్స్)  మందు ద్రావణాన్ని ఎకరానికి 200 లీటర్ల చొప్పున పిచికారి చేసినట్లయితే గింజలు ఎక్కువగా తయారై, దిగుబడి 30 శాతం వరకు పెరిగే అవకాశం ఉంది. లేదా ఆఖరి దుక్కలో ఎకరానికి  8 కిలోల బొరెక్ ఆమ్లాన్ని వేసుకోవాలి.
  గంధకం లోపించిన నేలల్లో ఎకరానికి 10 కిలోల గంధకాన్ని జిప్సం రూపంలో వేస్తే గింజలో నూనె శాతం పెరగడమే కాక అధిక దిగుబడులను సాధించవచ్చు( ఎకరానికి 55 కిలోల జిప్సం)


 పాడి-పంట: వివిధ పంటల్లో అధికోత్పత్తులు సాధించడానికి సమగ్ర పోషక యాజమాన్యం ఎంత ముఖ్యమో సమగ్ర కలుపు నిర్మూలన కూడా అంతే అవసరం. రైతులు తమకు అందుబాటులో ఉన్న అన్ని పద్ధతులనూ ఉపయోగించుకొని కలుపు మొక్కల్ని నిర్మూలించాలి. ఎందుకంటే ఇవి పంట మొక్కలతో పోటీ పడి పెరుగుతూ గాలి, నీరు, వెలుతురు, పోషకాలను గ్రహిస్తాయి. దీనివల్ల పంట దిగుబడులు, నాణ్యత దెబ్బతింటాయి. చీడపీడల సమస్య కూడా అధికమవుతుంది. ఈ నేపథ్యంలో కలుపు నివారణ, తీసుకోవాల్సిన జాగ్రత్తలపై ఆచార్య ఎన్.జి.రంగా వ్యవసాయ విశ్వవిద్యాలయానికి చెందిన పరిష్కారం కాల్ సెంటర్ శాస్త్రవేత్తలు డాక్టర్ ఎ.ప్రతాప్ కుమార్ రెడ్డి, డాక్టర్ పి.స్వర్ణశ్రీ, డాక్టర్ యస్.హేమలత, డాక్టర్ వై.సునీత (వీరిని తెలంగాణ రైతులు 1800-425-1110, ఆంధ్రప్రదేశ్ రైతులు 1800-425-4440 మొబైల్ ఫోన్ నెంబర్లలో ఉదయం 10 గంటల నుంచి సాయంత్రం 5 గంటల వరకు సంప్రదించవచ్చు) అందిస్తున్న సూచనలు...
  
  కలుపు మొక్కలు తమ జీవితకాలాన్ని త్వరగా పూర్తి చేసుకుంటాయి. ఒకే పంటకాలంలో చాలాసార్లు విత్తనాలను ఉత్పత్తి చేస్తాయి. ఈ విత్తనాలు భూమి లోపల అనేక సంవత్సరాల పాటు మొలకెత్తే శక్తిని కలిగి ఉంటాయి. వాతావరణం అనుకూలించినప్పుడు మొలకెత్తుతాయి. ఒక్క మాటలో చెప్పాలంటే ఇవి మహా మొండివి. ప్రతికూల వాతావరణ పరిస్థితులు, వ్యవసాయ కూలీల కొరత, అధిక కూలి రేట్లు వంటి కారణాల వల్ల రైతులు సకాలంలో కలుపు మొక్కల్ని నిర్మూలించలేకపోతున్నారు. అయితే వాతావరణం అనుకూలిస్తే వ్యవసాయ పనిముట్లను ఉపయోగించి కూడా కలుపును నివారించవచ్చు. దీనివల్ల నేల గుల్లబారుతుంది. వేరు వ్యవస్థ బాగా వృద్ధి చెందుతుంది. నేలకు నీటిని నిల్వ చేసుకునే సామర్ధ్యం పెరుగుతుంది.
  
  ఎలా వాడాలి?
  పంట విత్తిన వెంటనే లేదా 2 రోజుల లోపు భూమిలో తేమ ఉండేలా చూసుకొని లీటరుకు 5-6 మిల్లీలీటర్ల పెండిమిథాలిన్ (స్టాంప్, పెండిగార్డ్, పెండిమిన్, పెండిస్టార్) లేదా అలాక్లోర్ (లాసో, అలాటాప్) చొప్పున కలిపి పిచికారీ చేసుకోవాలి. ఈ మందుల్ని మొక్కజొన్న, పత్తి, మిరప, కంది, పెసర, మినుము, సోయాచిక్కుడు, బొబ్బర్లు, శనగ, వేరుశనగ, పొద్దుతిరుగుడు, కుసుమ, నువ్వులు, ఆముదంతో పాటు కూరగాయ పంటలైన టమాటా, క్యారట్, ఉల్లి, వెల్లుల్లి, బెండ, వంగ, క్యాబేజీ, కాలీఫ్లవర్, ముల్లంగి, ధనియాలు, మెంతులు, ఆకుకూరలు, పందిరి జాతి కూరగాయ పంటల్లో వాడుకోవచ్చు.
  
  తృణ ధాన్యపు పంటలైన జొన్న, సజ్జ, రాగిలో విత్తనాలు వేసిన 24-48 గంటల్లో లీటరు నీటికి 3 గ్రాముల చొప్పున అట్రాజిన్ (అట్రాటాప్, సోలాలో, మిలేజిన్, సూర్య) కలిపి నేలపై పిచికారీ చేయాలి. ఇక మొక్కజొన్న, జొన్న, సజ్జ, రాగి పంటల్లో పైరు, కలుపు మొక్కలు మొలకెత్తిన 15-20 రోజుల తర్వాత లీటరు నీటికి 2.5 మిల్లీలీటర్ల 2,4-డీ సోడియం సాల్ట్ (ఫెర్నాక్సాన్, సాలిక్స్) చొప్పున కలిపి పిచికారీ చేసుకోవచ్చు.
  
  అలాగే పత్తి, మిరప, పసుపు, కంది, పెసర, మినుము, సోయాచిక్కుడు, బొబ్బర్లు, వేరుశనగ, ఆముదంతో పాటు కూరగాయ పంటలైన ఉల్లి, వెల్లుల్లి, బెండ, వంగ, క్యాబేజీ, కాలీఫ్లవర్, ధనియాలు, మెంతులు, ఆకుకూరలు, సొర, బీర, కాకర, గుమ్మడి, దోసలో గడ్డి జాతి కలుపు మొక్కలు ఎక్కువగా ఉన్నట్లయితే లీటరు నీటికి 2 మిల్లీలీటర్ల క్విజలాఫాప్-పి-ఇథైల్ (టర్గా సూపర్) లేదా 1.25 మిల్లీలీటర్ల ప్రొపాక్విజాఫాస్ (ఎజిల్) చొప్పున కలిపి పైరు మొక్కలు, కలుపు మొక్కలు మొలకెత్తిన 15-20 రోజుల మధ్య పిచికారీ చేసుకోవాలి. కలుపు మొక్కలు మొలకెత్తిన తర్వాత వాడే మెట్రిబుజిన్ (శంకర్) మందును లీటరు నీటికి 2.5-3 గ్రాముల చొప్పున (చెరకు, టమాటాలో 1.5 గ్రాములు) కలిపి 10-15 రోజుల లోపు పిచికారీ చేసుకోవాలి.
  
  ఈ జాగ్రత్తలు తప్పనిసరి
 పంటకు సిఫార్సు చేసిన మందును సరైన మోతాదులో, సరైన సమయంలో వాడాలి. కలుపు మందు పక్క పొలానికి ఏమైనా నష్టం కలిగిస్తుందేమో ముందుగానే తెలుసుకోవాలి. స్ప్రేయర్ నుంచి మందు సమానంగా పడేలా చూసుకోవాలి. కలుపు మందును ఒకసారి పిచికారీ చేసిన తర్వాత మళ్లీ వాడకూడదు. ఫ్లాట్ ఫ్యాన్/ఫ్లడ్ జెట్ నాజిల్‌ను ఉపయోగించాలి. ఎండ మరీ ఎక్కువగా ఉన్నప్పుడు, గాలి బాగా వీస్తున్నప్పుడు కలుపు మందు వాడకూడదు. కాబట్టి ఉదయం వేళల్లో గాలి తక్కువగా ఉన్నప్పుడే పిచికారీ చేయడం మంచిది. గాలికి ఎదురుగా మందు పిచికారీ చేయకూడదు.
  ఆహార, పశుగ్రాస పంటలపై కలుపు మందులు పిచికారీ చేసినప్పుడు సూచించిన కాలపరిమితి తర్వాతే పైర్లు కోయాలి. కలుపు మందును తేలికపాటి నేలలో తక్కువ మోతాదులో, సేంద్రియ పదార్థం-బంకమట్టి ఎక్కువగా ఉండే నల్లరేగడి నేలల్లో ఎక్కువ మోతాదులో, ఎర్ర నేలల్లో మధ్యస్థంగా వాడుకోవాలి. మందు పిచికారీ చేసిన తర్వాత 6-8 గంటల లోపు వర్షం వస్తే దాని ప్రభావం తగ్గుతుంది.
  
  నీటిలో కరిగే పొడి మందును ఇసుకలో కలిపి వెదజల్లకూడదు. స్పష్టమైన సూచనలు లేనిదే కలుపు మందును పురుగు, తెగుళ్ల మందులతో కలపకూడదు. చేలో బాగా పదును ఉన్నప్పు డే మందులు వాడాలి. కలుపు మందును పిచికారీ చేసిన తర్వాత స్ప్రేయర్‌ను 3-4 సార్లు శుభ్రంగా కడగాలి. ఎప్పుడూ ఒకే కలుపు నివారణ మందును వాడకూడదు. అలా చేస్తే కలుపు మొక్కలు దానిని తట్టుకునే శక్తిని పెంపొందించుకుంటాయి.