51 ఏళ్ల క్రితం. 1974 మే 18. ఆ రోజు థార్‌ ఎడారిలోని ఇసుక మేటల్లో పుట్టిన ‘భూకంపం’ యావత్‌ ప్రపంచాన్ని దిగ్భ్రాంతికి గురి చేసింది. ‘ఆపరేషన్‌ స్మైలింగ్‌ బుద్ధ’ పేరుతో రాజస్థాన్‌లోని పోఖ్రాన్‌లో భారత్‌ తొలి అణుపరీక్ష నిర్వహించింది. శాస్త్ర సాంకేతిక సత్తాను ప్రపంచానికి చాటింది. ఐరాస భద్రతా మండలిలోని ఐదు శాశ్వత సభ్యదేశాల తర్వాత అణుపరీక్ష చేసిన తొలి దేశంగా అవతరించింది. పోఖ్రాన్‌–1 న్యూక్లియర్‌ టెస్ట్‌గా పిలిచే ఈ ప్రయోగాన్ని నాటి ప్రధాని ఇందిరాగాంధీ సారథ్యంలో అత్యంత రహస్యంగా చేపట్టారు.ఏ దేశాలు వ్యతిరేకించాయి? అణుబాంబుల బాధిత దేశమైన జపాన్‌ మొట్టమొదట ఈ పరీక్షలను తీవ్రంగా ఖండించింది. భారత్‌పై కఠిన ఆంక్షలు విధించాలని అంతర్జాతీయ సమాజాన్ని కోరింది. ఆ్రస్టేలియా సైతం ఇదే పాట పాడింది. రెండ్రోజుల తర్వాత జరిగిన ఐరాస నిరాయుదీకరణ సమావేశంలో ఆ్రస్టేలియా తీవ్ర అభ్యంతరం వ్యక్తంచేసింది. ‘‘ అణుబాంబురహిత అవని కోసం అంతా ఎదురుచూస్తుంటే పేలుళ్లతో అందరి ముఖం మీద భారత్‌ చెంప వాచిపోయేలా కొట్టింది’’ అని ఆ్రస్టేలియా ప్రతినిధి జాన్‌ క్యాంప్‌బెల్‌ వ్యాఖ్యానించారు. ద.కొరియా, మలేసియా, న్యూజిలాండ్‌ సైతం ఇలాగే స్పందించాయి.అమెరికా కన్నుగప్పి...1974 ప్రయోగంలో అణు విచ్చిత్తి సిద్ధాంతంతో తయారైన అణుబాంబును పరీక్షించారు. అత్యధిక పీడనం, ఒత్తిడితో అత్యల్ప పరిమాణంలోకి ఇమిడ్చిన ప్లుటోనియంను పేలేలా చేశారు. కేంద్రక విచ్చిత్తిలో బరువైన ఫ్లుటోనియం అణువులోని కేంద్రకం రెండు చిన్న కేంద్రకాలుగా విడిపోతుంది. ఆ క్రమంలో అత్యధిక ఉష్ణశక్తి వెలువడుతుంది. ఆ క్రమంలో జరిగే భారీ విస్ఫోటం పెను విధ్వంసాన్ని సృష్టిస్తుంది. రెండో ప్రపంచ యుద్ధం చివర్లో జపాన్‌లోని హిరోషిమా, నాగసాకి నగరాలపై అమెరికా వేసిన అణుబాంబులు ఈ రకానివే. ఈ ప్రయోగం కోసం కోసం ముంబై సమీపంలోని కెనడా ఇండియా రియాక్టర్‌ యుటిలిటీ సర్వీసెస్‌ (సిరస్‌) నుంచి తెప్పించిన ఆరు కిలోల ప్లుటోనియం వాడారు. అది పేలడానికి పొలోనియం–బేరియం పేలుడు పదార్థాన్ని జతచేశారు. దాన్ని పేల్చే వ్యవస్థను చండీగఢ్, పుణెల్లో అభివృద్ధిచేశారు. షట్కోణాకృతిలోని 1,400 కిలో బాంబు అమెరికా నిఘా కంటికి చిక్కకుండా ఇసుకతో కప్పేసి రైలు మార్గాన థార్‌కు తరలించారు!చాన్నాళ్ల క్రితమే బీజం అణుబాంబు తయారీ కోసం భారత్‌ 1967 నుంచే విస్తృత పరిశోధనలు మొదలు పెట్టింది. ప్రఖ్యాత అణు భౌతిక శాస్త్రవేత్త రాజా రామన్న సారథ్యంలో పీకే అయ్యంగార్, రాజగోపాల చిదంబరం వంటి 75 మంది శాస్త్రవేత్తలు, ఇంజనీర్లు అణుబాంబు తయారీలో తలమునకలయ్యారు. 1972 సెపె్టంబర్‌ 7న ప్రధాని ఇందిర బాబా ఆటమిక్‌ రీసెర్చ్‌ సెంటర్‌ (బార్క్‌)ను సందర్శించారు. అణుపరీక్షపై ముందుకెళ్లాలని శాస్త్రవేత్తల బృందానికి దిశానిర్దేశం చేశారు. ప్రయోగానికి ఒక రోజు ముందు, అంటే 1974 మే 17న రాజా రామన్నకు ఇందిర ఫోన్‌ చేశారు. ‘‘డాక్టర్‌ రామన్నా! ఇక మనమేంటో చూపిద్దాం. మనం చేసే పని దేశానికి ఎంతో మేలు చేకూరుస్తుంది’’ అన్నారు. ఆ మర్నాడు జరిగిన అణుపరీక్షకు పోఖ్రాన్‌ టెస్ట్‌ రేంజ్‌లోని ఇండియన్‌ ఆర్మీ బేస్‌ వేదికైంది. అణుపరీక్ష అత్యంత శాంతియుతంగా జరిగిందని విదేశాంగ శాఖ ప్రకటించింది. ప్రపంచదేశాలు మాత్రం భారత్‌ అణ్వస్త్ర వ్యాప్తికి పాల్పడుతోందని కుతకుతలాడాయి. మనపై ఆంక్షల కత్తి దూశాయి.ఆ మీట నొక్కిందెవరు?మే 18 ఉదయం 8.05 గంటలకు శాస్త్రవేత్త ప్రణబ్‌ రేబతిరంజన్‌ దస్తీదార్‌ ఫైరింగ్‌ బటన్‌ నొక్కారు. ‘‘బటన్‌ను నొక్కేందుకు అంతా ఆసక్తి చూపారు. దాంతో ట్రిగ్గర్‌ తయారీలో కీలకపాత్ర పోషించిన ప్రణబ్‌కే చాన్సివ్వాలని నిర్ణయించాం’’ అని రాజా రామన్న తన ‘ఇయర్స్‌ ఆఫ్‌ పిల్‌గ్రిమేజ్‌’ పుస్తకంలో వెల్లడించారు. నాడు బార్క్‌ గ్రూప్‌ డైరెక్టర్‌గా ఉన్న ప్రణబ్‌ తర్వాత ఐరాస అణుఇంధన సంస్థ డైరెక్టర్‌గా చేశారు. భారత తొలి దేశీయ అణుఇంధన జలాంతర్గామి తయారీలో కీలకపాత్ర పోషించారు.‘స్మైలింగ్‌ బుద్ధ’ ఎందుకు? 1974లో బుద్ధ పూరి్ణమ మే 18న వచి్చంది. అందుకే ప్రయోగానికి ఇందిర ఆ పేరు పెట్టారు. ఆ మేరకు సైంటిస్ట్‌ రాజా రామన్నకు రహస్య సందేశం పంపారు. ప్రయోగం విజయవంతం అయ్యాక ‘ఎట్టకేలకు బుద్ధుడు నవ్వాడు’ అంటూ ఆయన ఇందిరకు మెసేజ్‌ పంపారు.1998లో పోఖ్రాన్‌–2 అంతర్జాతీయ ఆంక్షల నేపథ్యంలో రెండు దశాబ్దాల పాటు భారత్‌ అణుపరీక్షలకు దూరంగా ఉంది. ఆ సమయంలో పుష్కలంగా కూడగట్టుకున్న అణు సాంకేతికతను జోడించి 1998లో ‘ఆపరేషన్‌ శక్తి’ పేరిట మళ్లీ అణుపరీక్షలకు దిగింది. దీన్నే పోఖ్రాన్‌–2 అని కూడా అంటారు. అప్పుడూ మే లోనే ప్రయోగం జరగడం విశేషం. అమెరికా నిఘా సంస్థ సీఐఏ కళ్లుగప్పి మే 11న థార్‌ ఎడారిలో మరోసారి దిగి్వజయంగా ప్రయోగం నిర్వహించింది. అణు, హైడ్రోజన్‌ బాంబులను ఏకకాలంలో పేలి్చంది. రెండు రోజులకు మే 13న మరో రెండు అణుబాంబులను పేల్చింది. – సాక్షి, నేషనల్‌ డెస్క్‌

న్యూఢిల్లీ: ప్రఖ్యాత భౌతిక శాస్త్రవేత్త, భారత అణ్వస్త్ర పరీక్షల్లో కీలక భూమిక పోషించిన శాస్త్రజ్ఞుడు డాక్టర్‌ రాజగోపాల చిదంబరం తుదిశ్వాస విడిచారు. కొద్ది రోజులుగా అనారోగ్యంతో బాధపడుతున్న ఆయన శనివారం తెల్లవారుజామున 3.20 గంటలకు ముంబైలోని జస్‌లోక్‌ ఆస్పత్రిలో కన్నుమూశారని అణు శక్తి మంత్రిత్వ శాఖ శనివారం ఒక ప్రకటనలో వెల్లడించింది. 88 ఏళ్ల చిదంబరం 1974లో, 1998లో భారత్‌ చేపట్టిన అణు పరీక్షల్లో ప్రధాన పాత్ర పోషించారు. చిదంబరం మృతి వార్త తెల్సి ప్రధాని మోదీ తీవ్ర దిగ్భాంతి వ్యక్తంచేశారు. ‘‘భారత అణు కార్యక్రమ పితామహుల్లో ఒకరైన చిదంబరం దేశ శాస్త్రసాంకేతికత, వ్యూహాత్మక శక్తిసామర్థ్యాల మెరుగు కోసం అవిశ్రాంతంగా కృషిచేశారు. ఆయన చేసిన సేవలను యావత్‌ భారతావని, భవిష్యత్‌ తరాలు చిరకాలం గుర్తుంచుకుంటాయి’’అని మోదీ అన్నారు. భారత ప్రభుత్వానికి ప్రధాన శాస్త్రీయ సలహదారుగా 17 సంవత్సరాలపాటు కీలక సేవలు అందించారని శాస్త్రసాంకేతిక శాఖ మంత్రి జితేంద్ర సింగ్‌ స్మరించుకున్నారు. ఆయన అసాధారణ శాస్త్రీయ మేథస్సు భారతదేశానికి ఎంతో సాయపడిందని కాంగ్రెస్‌ చీఫ్‌ ఖర్గే అన్నారు. అణు భౌతిక శాస్త్రంలో కృషి 1936 నవంబర్‌ 12నలో తమిళనాడులోని చెన్నైలో జన్మించిన చిదంబరం మీరట్‌లోని సనాతన్‌ ధర్మ్‌ పాఠశాలలో, చెన్నైలోని మైలాపూర్‌ స్కూల్‌లో చదువుకున్నారు. తర్వాత చెన్నైలోని ప్రెసిడెన్సీ కాలేజీలో డిగ్రీ పూర్తిచేశారు. బెంగళూరులో ప్రతిష్టాత్మక ఇండియన్‌ ఇన్‌స్టిట్యూట్‌ ఆఫ్‌ సైన్స్‌లో పీజీ చదివారు. అణుకార్యక్రమాల్లో పాల్గొంటూనే దాదాపు 60 సంవత్సరాలపాటు ప్రభుత్వంలో వేర్వేరు హోదాల్లో పనిచేసే అరుదైన వ్యక్తి చిదంబరం. 1962లో బాబా అణు పరిశోధనా కేంద్రం(బార్క్‌)లో చేరి అంచెలంచెలుగా ఎదిగి ఆ తర్వాత 1990లో బార్క్‌కు ఛైర్మన్‌ అయ్యారు. 1990–1993వరకు ఛైర్మన్‌గా ఉన్నారు. 1993–2000 కాలంలో కేంద్ర అణుఇంధన మంత్రితి్వశాఖకు కార్యదర్శిగా కొనసాగారు. 2001–2018 కాలంలో భారత ప్రభుత్వ ప్రధాన శాస్త్రీయ సలహాదారుగా ఉన్నారు. అంతర్జాతీయ అణుఇంధన సంస్థ(ఐఏఈఏ) గవర్నర్ల బోర్డ్‌కు 1994–95కాలంలో ఛైర్మన్‌గా సేవలందించారు. సొంతంగా ప్లుటోనియం తీసుకొచ్చి.. 1967 నుంచి భారత అణుపరీక్షలకు సంబంధించి ప్రాజెక్టుల్లో పనిచేయడం మొదలెట్టారు. 1974లో భారత్‌ తొలిసారిగా ఆపరేషన్‌ స్మైలింగ్‌ బుద్ద పేరిట అణుపరీక్షలు చేపట్టింది. ఆ మిషన్‌లో అణుశాస్త్రవేత్తగా కీలక భూమిక పోషించారు. ముంబై నుంచి ఫ్లుటోనియంను ఈయనే స్వయంగా రాజస్థాన్‌లోని పోఖ్రాన్‌కు తీసుకొచ్చారు. 1998లో ఆపరేషన్‌ శక్తిపేరిట పోఖ్రాన్‌–2 అణుపరీక్షల సమయంలోనూ చిదంబరం న్యూక్లియర్‌ ఎనర్జీ బృందానికి సారథ్యం వహించారు. నాటి రక్షణ పరిశోధనాభివృద్ధి సంస్థ(డీఆర్‌డీఓ) చైర్మన్‌ డాక్టర్‌ ఏపీజే అబ్దుల్‌ కలామ్‌తో కలిసి పోఖ్రాన్‌ అణుపరీక్షను స్వయంగా పర్యవేక్షించారు. ఆనాడు 1998 మే 11 నుంచి మే 13వ తేదీ వరకు ఐదుసార్లు అణుపరీక్షలు జరిగాయి. దేశం కోసం అవిశ్రాంతంగా కృషిచేసినందుకు గుర్తింపుగా ఆయనకు భారత ప్రభుత్వం 1975లో పద్మ శ్రీతో, 1999లో పద్మవిభూషణ్‌తో సత్కరించింది. దేశవ్యాప్తంగా పలు విశ్వవిద్యాలయాల నుంచి గౌరవ డాక్టరేట్‌లనూ పొందారు. జాతీయ, అంతర్జాతీయ సైన్స్‌ అకాడమీల్లో సభ్యునిగా ఉన్నారు. ఎందరో యువ శాస్త్రవేత్తలు, ఇంజనీర్లకు ఈయన స్ఫూర్తిదాతగా నిలిచారు. చిదంబరంకు భార్య చెల్లా, కుమార్తెలు నిర్మల, నిత్య ఉన్నారు. Deeply saddened by the demise of Dr. Rajagopala Chidambaram. He was one of the key architects of India’s nuclear programme and made ground-breaking contributions in strengthening India’s scientific and strategic capabilities. He will be remembered with gratitude by the whole…— Narendra Modi (@narendramodi) January 4, 2025

ప్రాంతీయ పార్టీల దన్ను లేనిదే సంపూర్ణ ఆధిక్యం అసాధ్యమని గుర్తించిన బీజేపీ 13వ లోక్‌సభ ఎన్నికల్లో వ్యూహాత్మకంగా అడుగులు వేసింది. 20కి పైగా పార్టీలను నేషనల్‌ డెమొక్రటిక్‌ అలయన్స్‌ (ఎన్‌డీఏ) గూటి కిందకు తెచ్చి మెజారిటీ సాధించింది. సొంత బలం పెరగకున్నా భాగస్వాముల సాయంతో మళ్లీ అధికారంలోకి వచ్చి దేశాన్ని ఐదేళ్లూ విజయవంతంగా పాలించింది. కాంగ్రెస్‌ మాత్రం అంతర్గత సంక్షోభంతో బాగా దెబ్బ తిన్నది..1998 ఎన్నికల తర్వాత బీజేపీ ఏర్పాటు చేసిన నేషనల్‌ డెమొక్రటిక్‌ అలయన్స్‌ (ఎన్‌డీఏ) జాతీయ రాజకీయాల్లో పార్టీ గ్రాఫ్‌ బలపడేందుకు దోహదపడింది. దీనికి వాజ్‌పేయి తొలి చైర్మన్‌ కాగా జార్జ్‌ ఫెర్నాండెజ్‌ కనీ్వనర్‌. బీజేపీతో పాటు జేడీ (యూ), శివసేన, టీడీపీ, జేడీ(ఎస్‌) కూటమిలో ముఖ్ పార్టీలుగా ఉన్నాయి. 1999 లోక్‌సభ ఎన్నికలు సెపె్టంబర్‌ 5 నుంచి అక్టోబర్‌ 3 దాకా ఐదు దశల్లో జరిగాయి.కార్గిల్‌ యుద్ధం, ఫోఖ్రాన్‌ అణు పరీక్షలు బీజేపీకి బాగా కలిసొచ్చాయి. వాజ్‌పేయి చరిష్మా కూడా తోడై ఎన్‌డీఏకు 298 స్థానాలు దక్కాయి. 1984 తర్వాత ఏ పార్టీకైనా, సంకీర్ణానికైనా లోక్‌సభలో మెజారిటీ దక్కడం అదే తొలిసారి. బీజేపీకి 182 సీట్లొస్తే కాంగ్రెస్‌ 114తో పరిమితమైంది.సీపీఎం 33, టీడీపీ 29, సమాజ్‌వాదీ 26, జేడీయూ 21 సీట్లు గెలుచుకున్నాయి. సీపీఐకి కేవలం నాలుగు సీట్లే రావడంతో జాతీయ పార్టీ హోదా కోల్పోయింది! ఫలితాల అనంతరం డీఎంకే వంటి మరిన్ని పార్టీలు చేరడంతో ఎన్డీఏ కూటమి మరింత బలపడింది. అక్టోబర్‌ 13న ప్రధానిగా వాజ్‌పేయి మూడోసారి ప్రమాణం చేశారు. మొత్తమ్మీద 1996 నుంచి 1999 మధ్య మూడేళ్లలో లోక్‌సభకు ఏకంగా మూడుసార్లు ఎన్నికలు జరగడం విశేషం!కాంగ్రెస్‌లో సంక్షోభంకాంగ్రెస్‌ అధ్యక్షురాలిగా సోనియాగాంధీ బాధ్యతలు స్వీకరించిన ఏడాదికే పార్టీలో ముసలం మొదలైంది. జన్మతః విదేశీయురాలైన సోనియాను ప్రధాని అభ్యరి్థగా అంగీకరించేందుకు సీనియర్‌ నేతలు శరద్‌ పవార్, పీఏ సంగ్మా, తారిఖ్‌ అన్వర్‌ తీవ్రంగా వ్యతిరేకించారు. కలత చెందిన సోనియా రాజీనామా చేశారు. కాంగ్రెస్‌ ఆమెకు మద్దతుగా నిలిచింది.కార్యకర్తలు నిరసనలు, నిరాహార దీక్షలతో హోరెత్తించారు. చివరికి 1999 మే 20న పవార్, సంగ్మా, అన్వర్‌పై కాంగ్రెస్‌ బహిష్కరణ వేటు వేసింది. దాంతో సోనియా రాజీనామాను వెనక్కు తీసుకుని పార్టీ సారథిగా కొనసాగారు. ఈ పరిణామం ఎన్నికల్లో కాంగ్రెస్‌కు ప్రతికూలంగా మారింది. బీజేపీ ‘స్వదేశీ వాజ్‌పేయి – విదేశీ సోనియా’ నినాదాన్ని ఎత్తుకుంది. సోనియా అధ్యక్షతన కాంగ్రెస్‌కు అవే తొలి ఎన్నికలు.పవార్‌ సొంత పార్టీసోనియాగాంధీ విదేశీయతను ప్రశ్నించి కాంగ్రెస్‌ నుంచి బయటకు వచి్చన శరద్‌పవార్, పీఏ సంగ్మా, తారిఖ్‌ అన్వర్‌ జూన్‌ 10న నేషనలిస్ట్‌ కాంగ్రెస్‌ పేరిట సొంత పార్టీ పెట్టుకున్నారు. తొలి ఎన్నికల్లోనే 2.27 శాతం ఓట్లతో 8 స్థానాలను కైవసం చేసుకున్నారు. గుజరాత్‌ అల్లర్లునరేంద్ర మోదీ పాలనలోని గుజరాత్‌లో 2002 ఫిబ్రవరిలో చెలరేగిన మత ఘర్షణలతో వాజ్‌పేయి సర్కారు బాగా అప్రతిష్టపాలైంది. సబర్మతి ఎక్స్‌ప్రెస్‌కు అల్లరి మూకలు నిప్పంటించడంతో అయోధ్య నుంచి తిరిగొస్తున్న 59 మంది హిందూ భక్తులు మరణించారు. తర్వాత నెల పాటు చెలరేగిన హింసలో వెయ్యి మందికి పైనే చనిపోయారు. ఈ హింసాకాండను వాజ్‌పేయి ఖండించినా దాన్ని అరికట్టలేదన్న అపవాదు మూటగట్టుకున్నారు.విశేషాలు...► ప్రధానిగా వాజ్‌పేయి కీలక నిర్ణయాలు తీసుకున్నారు. స్వర్ణ చతుర్భుజి పేరిట హైవేలను విస్తరించారు. ప్రధాని గ్రామీణ్‌ సడక్‌ యోజనతో రూరల్‌ రోడ్లకు అక్షరాలా మహర్దశ పట్టింది.► టెలికం సేవల విస్తరణకు కీలక అడుగులు పడ్డాయి. లైసెన్స్‌ ఫీజుల స్థానంలో ఆదాయ పంపిణీ విధానం ప్రవేశపెట్టారు. 2000 సెపె్టంబర్‌ 15న బీఎస్‌ఎన్‌ఎల్‌ను ఏర్పాటు చేశారు.► ప్రభుత్వరంగ సంస్థల్లో పెట్టుబడుల ఉపసంహరణ విభాగం ఏర్పాటైంది. బాల్కో, హిందుస్థాన్‌ జింక్, ఐపీసీఎల్, వీఎస్‌ఎన్‌ఎల్‌ వంటి అగ్రగామి కంపెనీలను ప్రైవేటీకరించారు.►పెట్రోలియం ధరలపై నియంత్రణ ఎత్తేయడానికి వాజ్‌పేయి సర్కారే బీజం వేసింది.13వ లోక్‌సభలో పార్టీల బలాబలాలు(మొత్తం స్థానాలు 543) పార్టీ స్థానాలు బీజేపీ 182కాంగ్రెస్‌ 114సీపీఎం 33టీడీపీ 29సమాజ్‌వాదీ 26జేడీ(యూ) 21శివసేన 15బీఎస్పీ 14ఇతరులు 109 – సాక్షి, నేషనల్‌ డెస్క్‌

న్యూఢిల్లీ: సాంకేతికతను సాధికారత సాధించేందుకే సద్వినియోగం చేయాలని ప్రధాని మోదీ వ్యాఖ్యానించారు. గురువారం ఢిల్లీలో జరిగిన జాతీయ సాంకేతికత దినోత్సవ కార్యక్రమంలో ప్రధాని మోదీ పాల్గొని ప్రసంగించారు. భారత్‌ పోఖ్రాన్‌ అణపరీక్షలు జరిపి పాతికేళ్లు పూర్తయిన సందర్భంగా ఆ అంశాన్ని ఆయన ప్రస్తావించారు. ‘ దేశ చరిత్రలో ఉజ్వలమైన క్షణాల్లో 1998నాటి పోఖ్రాన్‌ అణుపరీక్షలు కూడా ఒకటి. వాజ్‌పేయీ ప్రధానిగా ఉన్నకాలంలో చేసిన అణుపరీక్షలు దేశ శాస్త్రసాంకేతికత సత్తాను చాటడంతోపాటు ప్రపంచస్థాయిలో దేశ ఖ్యాతిని సమున్నత స్థాయిలో నిలిపాయి’ అని అన్నారు. కార్యక్రమంలో భాగంగా త్వరలో నిర్మంచబోయే లేజర్‌ ఇంటర్‌ఫెరోమీటర్‌ గ్రావిటేషనల్‌ వేవ్‌ అబ్జర్వేటరీ–ఇండియా(లిగో–ఇండియా)కు శంకుస్థాపన చేసిన దానిని జాతికి అంకితం చేశారు. ఈ కేంద్రంలో అరుదైన ఖనిజాల నుంచి మ్యాగ్నెట్‌లను తయారుచేయనున్నారు. విశాఖపట్నంలోని హోమీబాబా క్యాన్సర్‌ ఆస్పత్రి, పరిశోధనాలయంసహా ముంబై, నవీ ముంబైలలోని పలు పరిశోధన, ఉత్పత్తి కేంద్రాలను జాతికి అంకితమిచ్చారు. ‘ జామ్‌(జేఏఎం) ట్రినిటీ, కోవిన్‌ పోర్టల్, రైతులకు డిజిటల్‌ మార్కెట్‌ ఇలా ప్రతి రంగంలో సాంకేతికతను భారత ప్రభుత్వం సాధికారత, సామాజిక న్యాయం కోసమే వినియోగిస్తోంది. ఆధిపత్యాన్ని ప్రదర్శించేందుకు కాదు. శాస్త్ర,సాంకేతిక రంగ పురోభివృద్ధికి ఎంతగానో మా సర్కార్‌ కృషిచేస్తోంది. పదేళ్ల క్రితం ఏటా 4,000 పేటెంట్లు నమోదయ్యేవి. ఇప్పుడు ఆ సంఖ్య 30వేలకు చేరుకుంది. గతంలో ఏటా 70వేల ట్రేడ్‌మార్క్‌లు నమోదయ్యేవి. ఇప్పుడవి 2.5లక్షలపైమాటే. ఇంక్యుబేషన్‌ కేంద్రాల సంఖ్య ఎనిమిదేళ్ల క్రితం 150 ఉంటే ఇప్పడవి 650కి చేరుకున్నాయి’ అని మోదీ అన్నారు.

జైపూర్‌: మన దేశ రక్షణ రంగం మరింత బలోపేతమైంది. పూర్తిగా స్వదేశీ పరిజ్ఞానంతో తయారు చేసిన ట్యాంకు విధ్వంసక క్షిపణి నాగ్‌ తుది దశ ప్రయోగాలను రక్షణ అధ్యయన అభివృద్ధి సంస్థ (డీఆర్‌డీఓ) విజయవంతంగా పూర్తి చేసింది. రాజస్తాన్‌లోని పోఖ్రాన్‌లో గురువారం ఉదయం 6:45 గంటలకి నాగ్‌ క్షిపణి నిర్దేశిత లక్ష్యాలను కచ్చితంగా ఛేదించినట్టు డీఆర్‌డీఓ వెల్లడించింది. శత్రువుల యుద్ధ ట్యాంకులను ధ్వంసం చేయడానికి యాంటీ ట్యాంకు మిస్సైల్‌ గైడ్‌ (ఏటీజీఎం)ను డీఆర్‌డీఓ అభివృద్ధి చేసింది. నాగ్‌ క్షిపణి నాలుగు నుంచి ఏడు కిలోమీటర్ల లక్ష్యాలను ఛేదించగలదు. మూడో తరానికి చెందిన ఈ క్షిపణి రాత్రయినా, పగలైనా శత్రువుల యుద్ద ట్యాంకుల్ని, ఇతర సాయుధ వాహనాల్ని ధ్వంసం చేయగలదు. ఈ క్షిపణి క్యారియర్‌ని రష్యాకు చెందిన బీఎంపీ–2 పరిజ్ఞానంతో అభివృద్ధి చేశారు. ఈ తరహా పరిజ్ఞానం ‘లాక్‌ బిఫోర్‌ లాంచ్‌’ వ్యవస్థని కలిగి ఉంటుంది. అంటే క్షిపణిని ప్రయోగించడానికి ముందే లక్ష్యాలను గుర్తిస్తారు. భారత్, చైనా మధ్య ఉద్రిక్త పరిస్థితులు నెలకొని ఉండడంతో కేంద్రం క్షిపణి ప్రయోగాలను వేగవంతం చేసింది. తుది దశ ప్రయోగం విజయవంతం కావడం పగలు, రాత్రి కూడా క్షిపణి కచ్చితంగా లక్ష్యాలను ఛేదించడంతో ఈ క్షిపణి ఉత్పత్తి దశకు చేరుకుందని డీఆర్‌డీఓ చైర్మన్‌ సతీష్‌ రెడ్డి తెలిపారు. ప్రభుత్వ అధికారులు అందించిన సమాచారం ప్రకారం ఈ క్షిపణి ఇక భారత అమ్ముల పొదిలోకి చేరడానికి సిద్ధంగా ఉంది. తూర్పు లద్దాఖ్‌ ప్రాంతంలో నాగ్‌ క్షిపణిని మోహరించడానికి కేంద్ర ప్రభుత్వం సన్నాహాలు చేస్తోంది. పోఖ్రాన్‌లో నింగిలోకి దూసుకెళ్తున్న నాగ్‌ క్షిపణి 

1996 మే 8. ప్రధాని కార్యాలయం నుంచి ఏపీజే అబ్దుల్‌ కలాంకు వర్తమానం వచ్చింది – రాత్రి 9 గంటలకు ప్రధానిని కలవమని. పి.వి.నరసింహారావు ప్రధాని. కలాం ప్రధానికి శాస్త్ర సాంకేతిక విషయాల సలహాదారు, డీఆర్డీఓ కార్యదర్శి. ‘‘కలాంగారూ, నేను తిరుపతి వెళ్తున్నాను. అటామిక్‌ ఎనర్జీ డిపార్ట్‌మెంట్, మీ బృందం పరీక్షలకు సిద్ధంగా ఉండండి. నా అనుమతి కోసం వేచి ఉండండి. ఈ పరీక్షలకు డీఆర్డీఓ, డీఏఈ సిద్ధంగా ఉండాలి’’– అని కలాంకు ముఖాముఖిగా చెప్పారు పీవీ. అది ఎన్నికల సమయం. 1996 సార్వత్రిక ఎన్నికల్లో కాంగ్రెస్‌ పార్టీకి అధికారం లభించలేదు. 1996 మే 16న మాజీ ప్రధాని నరసింహారావు, అబ్దుల్‌ కలాం, డిపార్ట్‌మెంట్‌ ఆఫ్‌ అటామిక్‌ ఎనర్జీ డైరెక్టర్‌ ఆర్‌. చిదంబరం కలసి అంతకుముందురోజే ప్రధానిగా బాధ్యతలు స్వీకరించిన అటల్‌ బిహారీ వాజ్‌పేయిని కలిశారు. పీవీ ప్రధానికి ఓ చీటీ ఇచ్చారు. వాజ్‌పేయి కేవలం 13 రోజులు పని చేసి, మెజారిటీ చాలదనే కారణం మీద జూన్‌ 1న బాధ్యతల నుంచి తప్పుకున్నారు. మళ్ళీ సార్వత్రిక ఎన్నికలు 1998 మార్చిలో జరిగాయి. మార్చి 19న వాజ్‌పేయి మళ్లీ ప్రధాని అయ్యారు. 2004 మే 22 దాకా పదవిలో ఉన్నారు. 2004 క్రిస్మస్‌ రోజులు. డిసెంబర్‌ 23న పీవీ కన్నుమూశారు. గ్వాలియర్‌లో వాజ్‌పేయి రచయితల సమావేశంలో మాట్లాడుతూ ‘ఈ విషయం బయటికి చెప్పవద్దని పీవీ కోరారు. కానీ ఆయనే గతించారు. చెప్పడం తన విధి’ అని ప్రకటిస్తూ 1996 మే 16న అందుకున్న చీటీలోని విషయం వివరించారు. ‘సామగ్రి తయ్యార్‌ హై’ అని రాసిన చీటీ లోగుట్టు చెప్పేశారు. ‘అణుపరీక్షలకు అంతా సిద్ధం, నిరభ్యంతరంగా ముందుకెళ్ళవచ్చు’ అని దాని అంతరార్థం. పీవీనే పోఖ్రాన్‌– 2 న్యూక్లియర్‌ ప్రోగ్రాం మూలపురుషుడు అని ఆ రోజు వాజ్‌పేయి ప్రకటించి ఉండకపోతే మనకు సాధికారంగా తెలిసి ఉండేదికాదు. ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో పీవీ ప్రారంభించిన భూసంస్కరణలు, విద్యాసంబంధమైన పలు చర్యలు ఆయనను తెలుగు ప్రాంతంలో చిరంజీవిని చేశాయి. ప్రధానిగా చేసిన ఆర్థిక సంస్కరణలు, విదేశీ వ్యవహారాలలో భారత్‌ ధోరణి, హ్యూమన్‌ రిసోర్సెస్‌ మంత్రిగా చేసిన మార్పులు నేటికీ కొనసాగుతున్నాయి. అయితే, అణుశక్తి రంగంలో ఆయన చూపిన చొరవ, వ్యూహం గురించి ఎక్కువ ప్రస్తావన రాలేదు. 1996 మే నెలలో జరగవలసిన అణుపరీక్షలు నరసింహారావు మళ్ళీ అధికారంలోకి రాకపోవడం వల్ల ఆగిపోయాయి. నిజానికి 1995 డిసెంబర్‌లో ఒకసారి ప్రయత్నాలు మొదలై, ఆరునెలలు వాయిదా పడ్డాయి. 1995 నవంబర్‌ చివర్లో ప్రధాని అణు పరిశోధనా బృందాల నాయకులు అబ్దుల్‌ కలాం, ఆర్‌.చిదంబరంకు టి–30 కార్యక్రమం నిర్దేశించారు. ముప్పయి రోజుల్లో అణుపరీక్షలు జరగాలని అంతరార్థం. అయితే డిసెంబర్‌ 15న న్యూయార్క్‌ టైమ్స్‌ పత్రిక ఆ దేశ ఉపగ్రహాలు సేకరించిన సమాచారం మేరకు భారతదేశం అణుపరీక్షలు జరుపుతోందని వార్త ప్రచురించి సంచలనం రేపింది. మరోవైపు సమగ్ర అణుపరీక్షల నిషేధ ఒప్పందం (సీటీబీటీ), అణ్వస్త్ర వ్యాప్తి నిరోధక ఒప్పందం (ఎన్పీటీ)లపై సంతకాలు చేయాలా, వద్దా అని దేశాల మధ్య చర్చలు జరుగుతున్నాయి. మొత్తానికి డిసెంబర్‌లో అణు పరీక్షలు జరుపలేదు. మరి మళ్ళీ ఆరునెలలకే ఎందుకు అణుపరీక్షలు జరపాలని భావించారు పీవీ? ఎందుకంటే 1995 డిసెంబరు నాటికి హైడ్రోజన్‌ బాంబు సిద్ధం కాలేదు. శాస్త్రవేత్తలు ఆరు నెలల వ్యవధి అడిగారు. అంతేకాకుండా థార్‌ ఎడారిలో పోఖ్రాన్‌ దగ్గర అణుపరీక్షలకు సిద్ధం చేయడంలో గూఢచారి ఉపగ్రహాల కెమెరా కళ్ళను ఎలా బురిడీ కొట్టిం చాలో కూడా ఈ వ్యవధిలో మన శాస్త్రవేత్తలు నేర్చుకున్నారు. కేవలం రాజకీయ ప్రయోజనాలు మాత్రమే దృష్టిలో పెట్టుకొని ఉంటే 1995 డిసెం బర్‌లో కొన్ని పరీక్షలు జరిపి ఉండేవారు పీవీ. కానీ ఆయన ఆవిధంగా ఆలోచించలేదు. నరసింహా రావు కనుమూయడానికి కొన్నినెలల ముందు జర్నలిస్టు శేఖర్‌ గుప్తా ఈ విషయం అడిగితే– ‘భయ్యా కొన్ని రహస్యాలు నా పాడెతోనే పోనీవోయ్‌’ అని పీవీ అనడం అందరూ టీవీల్లో చూశారు. పోఖ్రాన్‌–2 అణుపరీక్షల తర్వాత ప్రపంచం సులువుగానే భారతదేశాన్ని అంగీకరించింది. అదేవిధంగా పీవీ ధోరణికి తగినట్టుగానే తరవాత వచ్చిన ప్రధానులు సీటీబీటీ, ఎన్పీటీ ఒప్పందాలపై సంతకాలు చెయ్యలేదు. కనుకనే ఈ విషయాలన్నీ దగ్గరగా చూసిన అబ్దుల్‌ కలాం– దేశభక్తితో అలరారే రాజనీతిజ్ఞుడు పీవీ అని కొనియాడటం ఎంతో అర్థవంతం అనిపిస్తుంది. వ్యాసకర్త సైన్స్‌ రచయిత, వర్తమాన అంశాల వ్యాఖ్యాత మొబైల్‌ : 94407 32392 డా. నాగసూరి వేణుగోపాల్‌

జైపూర్‌/న్యూఢిల్లీ: సరిహద్దులో పాక్‌ కయ్యానికి కాలు దువ్వుతున్నవేళ రక్షణ మంత్రి రాజ్‌నాథ్‌ సింగ్‌ కీలక వ్యాఖ్యలు చేశారు. ‘మొదటగా అణ్వాయుధాలను ప్రయోగించరాదు’అన్న విధానానికే భారత్‌ కట్టుబడి ఉందనీ, అయితే భవిష్యత్‌లో ఎదురయ్యే పరిస్థితుల దృష్ట్యా ఇది మారవచ్చని పరోక్షంగా పాక్‌ను హెచ్చరించారు. రాజస్తాన్‌లోని పోఖ్రాన్‌(1974, 1998 అణుపరీక్షలు నిర్వహించిన ప్రాంతం)ను రాజ్‌నాథ్‌ శుక్రవారం సందర్శించారు. ఈ సందర్భంగా మాట్లాడుతూ..‘భారత్‌ను అణ్వస్త్ర శక్తిగా మార్చాలన్న అటల్‌బిహారీ వాజ్‌పేయి దృఢసంకల్పానికి ఈ ప్రాంతం ప్రత్యక్ష సాక్షిగా నిలిచింది. అణ్వస్త్రాలను ఇతరులపై మొదటగా ప్రయోగించరాదన్న సిద్ధాంతానికి భారత్‌ ఇప్పటికీ గట్టిగా కట్టుబడింది. కానీ భవిష్యత్‌లో ఎదురయ్యే పరిస్థితులను బట్టి ఇది మారొచ్చు’అని నర్మగర్భ వ్యాఖ్యలు చేశారు. అంతకుముందు వాజ్‌పేయి వర్థంతి సందర్భంగా రాజ్‌నాథ్‌ ఆయనకు నివాళులు అర్పించారు. ‘భారత్‌ బాధ్యతాయుతమైన అణ్వస్త్రశక్తిగా మారడం ప్రజలందరికీ గర్వకారణమే. ఇందుకు భారత్‌ అటల్‌జీకి రుణపడి ఉంటుంది’అని ట్వీట్‌ చేశారు. మరోవైపు రాజ్‌నాథ్‌ వ్యాఖ్యలను ప్రతిపక్షాలు తప్పుపట్టాయి. అణ్వాయుధాల ప్రయోగంపై కేంద్ర ప్రభుత్వం తమ విధానాలను బయటపెట్టాలనీ, ఈ అస్పష్టతకు తెరదించాలని కాంగ్రెస్‌ పార్టీ డిమాండ్‌ చేసింది. కేంద్ర ప్రభుత్వం వెనుక దేశమంతా నిలబడుతుందనీ, అయితే ముందుగా మన అణు విధానంపై వెంటనే స్పష్టత ఇవ్వాలని కోరింది. 

జైపూర్‌ : ముందుగా అణ్వాయుధాలను ప్రయోగించే అంశంలో భారత్‌ భవిష్యత్తులో తన నిర్ణయం మార్చుకునే అవకాశం ఉందని రక్షణ శాఖా మంత్రి రాజ్‌నాథ్‌ సింగ్‌ వ్యాఖ్యానించారు. శుక్రవారం భారత దివంగత ప్రధాని అటల్‌ బిహారీ వాజ్‌పేయి మొదటి వర్ధంతి సందర్భంగా పోఖ్రాన్‌లో ఆయనకు రాజ్‌నాథ్‌  నివాళులు అర్పించారు. వాజ్‌పేయి చిత్రపటానికి పూల మాలలు వేసి శ్రద్ధాంజలి ఘటించారు. అనంతరం రాజ్‌నాథ్‌ సింగ్‌ మాట్లాడుతూ.. అణ్వాస్త్రాలను సంధించే విధానంలో ఇప్పటిదాకా భారత్‌ అనుసరించిన విధానంలో మార్పు రావొచ్చని పేర్కొన్నారు. ‘భారత్‌ వద్ద అణ్వాయుధాలు ఉన్నప్పటికీ తామంతట తామే ముందుగా ప్రయోగించుకూడదనే ఒక నియమాన్ని పాటిస్తోంది. నేటికీ ఆ విషయానికి కట్టుబడి ఉంది. అయితే భవిష్యుత్తులో ఎదురయ్యే పరిస్థితులపైనే ఈ విధానం ఆధారపడి ఉంటుంది ’అని పరోక్షంగా పాకిస్తాన్‌కు హెచ్చరికలు జారీ చేశారు. జాతి మొత్తం రుణపడి ఉంది ‘భారత్‌ అణ్వాయుధ దేశం. ఈ విషయం ప్రతీ భారతీయ పౌరుడు గర్వించదగినది. ఈ కారణంగా భరత జాతి మొత్తం అటల్‌జీకి రుణపడి ఉంది. పోఖ్రాన్‌లో చేపట్టిన పరీక్షల ద్వారా మన అణ్వాయుధ శక్తి అందరికీ తెలిసింది. అదే విధంగా మొదటగా అణ్వాయుధాలు ప్రయోగించకూడదనే నియమాన్ని అనుసరిస్తోంది. అయితే రాబోయే రోజుల్లో పరిస్థితులపైనే ఈ విధానం ఆధారపడి ఉంది’ అని రాజ్‌నాథ్‌ సింగ్‌ ట్వీట్‌ చేశారు. కాగా అటల్‌ బిహారీ వాజ్‌పేయి ప్రధానిగా ఉన్న సమయంలో...భారత్‌ అణు పరీక్షలు నిర్వహించిన విషయం తెలిసిందే. 1998 మార్చి 11, 13 తేదీల్లో రాజస్థాన్‌లోని పొఖ్రాన్‌ ప్రాంతంలో ఐదు అణుపరీక్షలు నిర్వహించారు. ఇక కశ్మీర్‌కు ప్రత్యేక ప్రతిపత్తి కల్పించే ఆర్టికల్‌ 370 రద్దు, రాష్ట్ర విభజన నేపథ్యంలో దాయాది దేశ పాకిస్తాన్‌ భారత్‌ను రెచ్చగొట్టే రీతిలో వ్యవహరిస్తున్న సంగతి తెలిసిందే. కశ్మీర్‌ కోసం అవసరమైతే భారత్‌తో యుద్ధానికి కూడా వెనుకాడబోమని పాక్‌ ప్రధాని ఇమ్రాన్‌ సంచలన వ్యాఖ్యలు చేశారు. అదే విధంగా ఈ విషయంలో చైనా, ఐక్యరాజ్యసమితి జోక్యాన్ని కోరుతూ పాక్‌ లేఖ రాసిన విషయం తెలిసిందే. ఈ క్రమంలో చైనా మధ్యవర్తిత్వం మేరకు కశ్మీర్‌ అంశంపై నేడు ఐక్యరాజ్యసమితి భద్రతా మండలి రహస్య సమావేశం నిర్వహిస్తున్నట్లు వార్తలు వెలువడుతున్నాయి. ఈ క్రమంలో రాజ్‌నాథ్‌ సింగ్‌ వ్యాఖ్యలు ప్రాధాన్యం సంతరించుకున్నాయి. Pokhran is the area which witnessed Atal Ji’s firm resolve to make India a nuclear power and yet remain firmly committed to the doctrine of ‘No First Use’. India has strictly adhered to this doctrine. What happens in future depends on the circumstances. — Rajnath Singh (@rajnathsingh) August 16, 2019

పోఖ్రాన్‌ పరీక్షలు.. భారతదేశం తన అణు పాటవాన్ని ప్రపంచానికి చాటిచెప్పిన సందర్భమది. తొలిసారి 1974లో అప్పటి ప్రధాని ఇందిరాగాంధీ హయాంలో పోఖ్రాన్‌–1 పేరిట ‘స్మైలింగ్‌ బుద్ధ’ అనే కోడ్‌తో అణు పరీక్షలు నిర్వహించగా, 1998లో ప్రధాని వాజ్‌పేయి ఆదేశాలతో ఆపరేషన్‌ శక్తి(పోఖ్రాన్‌–2) పేరుతో అణు పరీక్షలు నిర్వహించారు. కానీ 1974తో పోల్చుకుంటే 1998లో అణు పరీక్షల నిర్వహణకు చాలా జాగ్రత్తలు తీసుకోవాల్సి వచ్చింది. అమెరికా నిఘా సంస్థ సీఐఏకు చెందిన శక్తిమంతమైన ఉపగ్రహాలు ఈ ప్రాంతంలో నిఘా పెట్టడంతో వ్యూహాత్మకంగా వాటిని బురిడీ కొట్టిస్తూ అధికారులు పరీక్షలను విజయవంతంగా నిర్వహించారు. పోఖ్రాన్‌–2 అణు పరీక్షలు జరిపి 20 ఏళ్లు పూర్తయిన నేపథ్యంలో ఈ ఆపరేషన్‌లో కీలకంగా వ్యవహరించిన 58వ ఇంజనీరింగ్‌ రెజిమెంట్‌ కమాండర్‌ కల్నల్‌  (రిటైర్డ్‌) గోపాల్‌ కౌశిక్‌ , చేతన్‌ కుమార్‌లను టైమ్స్‌ ఆఫ్‌ ఇండియా ఇంటర్వ్యూ చేసింది. నాటి ఆపరేషన్‌ సందర్భంగా తీసుకున్న జాగ్రత్తలపై తమ అనుభవాలను వీరిద్దరూ మీడియాతో పంచుకున్నారు.   ఎన్నో జాగ్రత్తలు.. ఈ విషయమై కల్నల్‌ గోపాల్‌ కౌశిక్‌ మాట్లాడుతూ.. ‘1974తో పోల్చుకుంటే 1998లో ఆపరేషన్‌ శక్తి సందర్భంగా భారత్‌ చాలా జాగ్రత్తలు తీసుకోవాల్సి వచ్చి ంది. ఎందుకంటే తొలిసారి అణు పరీక్షలు నిర్వహించినప్పుడు భారత్‌ సామర్థ్యం, ఉద్దేశం గురించి ఎవ్వరికీ తెలియదు. అలాగే అణు బాంబును ఎక్కడ పరీక్షిస్తున్నారో ఎవ్వరికీ తెలియదు. అంతేకాకుండా ప్రపంచవ్యాప్తంగా వేర్వేరు దేశాల కార్యకలాపాలపై దృష్టి సారించేందుకు అవసరమైనన్ని ఉపగ్రహాలు అమెరికా వద్ద అప్పట్లో లేవు. కానీ 1998 నాటికి పరిస్థితి పూర్తి భిన్నంగా ఉంది. ఎందుకంటే 1995–96లో భారత్‌ అణు పరీక్షలకు రహస్యంగా చేస్తున్న ఏర్పాట్లు బయటకు పొక్కడంతో అమెరికా సహా అంతర్జాతీయంగా తీవ్ర ఒత్తిడి ఎదురైంది. దీంతో పరీక్షల్ని తాత్కాలికంగా వాయిదా వేసుకోవాల్సి వచ్చింది. అంతేకాకుండా పోఖ్రాన్‌ గురించి ప్రపంచం మొత్తానికి తెలియడంతో శక్తిమంతమైన అమెరికా నిఘా ఉపగ్రహాలు ఈ ప్రాంతంపై ఎప్పుడూ తిరుగుతూనే ఉండేవి’ అని తెలిపారు. ఎదురైన సవాళ్లు ఎన్నో.. అణు పరీక్షల ఏర్పాట్ల సందర్భంగా ఎదురైన ప్రతికూల పరిస్థితులపై కౌశిక్‌ స్పందిస్తూ.. ‘ఈ పరీక్షల ఏర్పాట్లలో శాస్త్రవేత్తలు, అధికారులకు వాతావరణం ప్రధాన సవాలుగా నిలిచింది. వేసవిలో ఇక్కడ ఉష్ణోగ్రత 51 డిగ్రీల సెల్సియస్‌కు చేరుకుంటే శీతాకాలంలో ఉష్ణోగ్రత మైనస్‌ 3 డిగ్రీలకు పడిపోయేది. అంతేకాకుండా ఈ ప్రాంతమంతా విషపూరితమైన పాములు, తేళ్లు ఉండేవి. దీంతో ఆరోగ్యాన్ని కాపాడుకోవడానికి చాలా జాగ్రత్తలు తీసుకోవాల్సి వచ్చేది. దీంతోపాటు అణు బాంబుల్ని భూమిలోపల అమర్చేందుకు తవ్విన ఆరు గుంతల్లో నీటి ధార రావడం మరో తలనొప్పిగా మారింది. విపరీతమైన వేడి ఉన్న ఈ ప్రాంతంలో వర్షపు కోట్‌ ధరించి అణు బాంబును అమర్చేందుకు తవ్విన గుంతల్లో దిగి పనిచేయడం శాస్త్రవేత్తలు, సైనికులకు ఇబ్బందికరంగా తయారైంది. అలాగే వీటిలో అమర్చిన లోహపు పరికరాలు నీటి ప్రభావంతో తుప్పుపట్టడం మొదలుపెట్టాయి. దీంతో నీటిని బయటకు తోడేద్దామని తొలుత అనుకున్నాం. అయితే నీటి ప్రభావంతో మారిపోయే ఇసుక రంగును, అక్కడ మొలిచే పచ్చికను సైతం విదేశీ నిఘా ఉపగ్రహాలు గుర్తించే వీలు ఉండటంతో మరో మార్గాన్ని అన్వేషించాం. దూరంగా ఉన్న ఇసుకలో పైపుల్ని లోతుగా పూడ్చి వాటిద్వారా నీటిని పంపింగ్‌ చేసేవాళ్లం. దీంతో పైకి కన్పించకుండానే నీళ్లు పూర్తిగా ఇంకిపోయేవి’ అని అన్నారు. ‘తవ్విన గుంతల్లో అణు బాంబుల్ని అమర్చిన అనంతరం వాటిని ఇసుక బస్తాలతో నింపడం మరో సవాలుగా నిలిచింది. ఇసుక బస్తాలను పైనుంచి విసిరేస్తే అణు బాంబులు దెబ్బతినే ప్రమాదం ఉండటంతో పరిష్కారం కోసం శాస్త్రవేత్తలు, అధికారులు చురుగ్గా ఆలోచించారు. ఓ జాలీ లాంటి పరికరంతో బ్యాగుల్ని జారవిడిచే అంశాన్ని పరిశీలించారు. కానీ ఇలా 6,000 ఇసుక బస్తాలను జారవిడిచేందుకు వారం పట్టే అవకాశం ఉండటంతో ఆ ప్రతిపాదనను ఉపసంహరించుకున్నారు. చివరికి బిలియర్డ్స్‌ ఆటలో వినియోగించే క్యూ స్టిక్స్‌తో సరికొత్త ఆలోచన వచ్చింది. గుంతల్లో పైపుల్ని ఒకదానిపక్కన మరొకటి అమర్చిన అధికారులు, వాటిపై ఇసుక బస్తాలను జారవిడిచారు. ఈ వ్యూహం పనిచేయడంతో ఏర్పాట్లు పూర్తిచేసి 1998 మే 11 నుంచి 13 మధ్య ఐదు అణు పరీక్షల్ని విజయవంతంగా నిర్వహించాం’ అని తమ అనుభవాలను పంచుకున్నారు.   పగలు క్రికెట్‌.. రాత్రి ఏర్పాట్లు ‘అమెరికా నిఘా ఉపగ్రహాల్ని పక్కదారి పట్టించేందుకు వినూత్నంగా ఆలోచించాం. పోఖ్రాన్‌ ప్రాంతంలో ఆర్మీ అధికారులు, శాస్త్రవేత్తలు పగటిపూట క్రికెట్‌ ఆడేవారు. దీంతో చుట్టుపక్కల ఉండే జనాలు బాగా గుమిగూడేవారు. జనసంచారం ఉండటంతో విదేశీ నిఘా వర్గాలు పోఖ్రాన్‌లో రహస్య కార్యకలాపాలు జరుగుతున్నాయని ఎంతమాత్రం అనుమానించలేదు. సాధారణ సైనికులే అక్కడ ఉన్నారని భావించాయి.   కేవలం రాత్రిపూట మాత్రమే ప్రయోగ పనుల్ని చేపట్టేవారు. అణుశక్తి కమిషన్‌ మాజీ చైర్మన్‌ ఆర్‌.చిదంబరం, బార్క్‌ మాజీ చీఫ్‌ అనీల్‌ కకోద్కర్, మాజీ రాష్ట్రపతి ఏపీజే అబ్దుల్‌కలాం సహా 100 మంది శాస్త్రవేత్తలు ఈ ఆపరేషన్‌లో పాల్గొన్నారు. శాస్త్రవేత్తల కదలికల్ని నిఘా ఉపగ్రహాలు గుర్తించకుండా వారందరూ సైనిక దుస్తులు ధరించేవారు. అబ్దుల్‌ కలామ్‌ను మేజర్‌ జనరల్‌ పృథ్వీరాజ్‌ అని, చిదంబరాన్ని మేజర్‌ నటరాజ్‌గా వ్యవహరించేవారు’ అని కౌశిక్‌ చెప్పారు.  

జాన్‌ అబ్రహాం, డయానా పెంటీ జంటగా నటించిన పరమాణు చిత్రం బాక్సాఫీస్‌ వద్ద సత్తా చాటుతోంది. దర్శకుడు అభిషేక్‌ శర్మ ఈ చిత్రాన్ని పొఖ్రాన్‌ అణు పరీక్షల నేపథ్యంలో తెరకెక్కించారు. ఒక పక్క రేస్‌ 3, వీరే ది వెడ్డింగ్‌ వంటి చిత్రాలు బాక్సాఫీస్‌ కలెక్షన్‌ల వర్షం కురిపిస్తుండగా.. వాటి పోటీని తట్టుకుని ఈ చిత్రం నిలబడింది. పరమాణు చిత్ర కలెక్షన్స్‌కు సంబంధించి ప్రముఖ ట్రేడ్‌ అనలిస్ట్‌ తరణ్‌ ఆదర్శ్‌ ట్వీట్‌ చేశారు. ఈ చిత్రం పరిమిత థియేటర్లలో విడుదలైనప్పటికీ.. రేస్‌ 3 వంటి కమర్షియల్‌ సినిమాని తట్టుకుని  62.14 కోట్ల రూపాయలు వసూలు చేసిందని ఆయన పేర్కొన్నారు. నాలుగు వారాలు గడిచినప్పటికి రోజు వారి కలెక్షన్స్‌లు బాగానే ఉన్నాయని ఆయన తెలిపారు. ఈ చిత్రంలో బొమన్‌ ఇరానీ, వికాస్‌ కుమార్‌లు ఇతర ముఖ్య పాత్రల్లో నటించారు.

తాను అభివృద్ధి చేసిన అణ్వాయుధాల సంఖ్య రీత్యా చూస్తే ఈరోజు పాకిస్తాన్‌ వాస్తవంగా మనకంటే ముందంజలో ఉంది. నిస్సందేహంగా 1998లో పొఖ్రాన్‌లో మనం నిర్వహించిన అణు పరీక్షలు పాకిస్తాన్‌ను అణ్వాయధ పోటీలోకి నెట్టాయి. మనం వేసుకోవలసిన అసలైన ప్రశ్నలు ఇవే. కానీ 1998లో మనం పర్యవసానాల గురించి ప్రశ్నించుకోలేదు. ఊహించని పర్యవసానాలకు దారి తీసే చర్యకు పూనుకోబోయే ముందు ఏ పరిణత సమాజమైనా, ప్రత్యేకించి ఏ ప్రజాస్వామ్య దేశమైనా ఆ చర్యపై కూలంకషంగా చర్చలు జరపాలి. కానీ మనం అంతటి ప్రాధాన్యత కలిగిన అంశాన్ని పటాసులు పేల్చి ఆనందించుకునే సంబరాల లెక్కకు తగ్గించేశాం. 1998 మార్చి 11, 13 తేదీల్లో రాజస్థాన్‌లోని పొఖ్రాన్‌ ప్రాంతంలో భారత్‌ ఐదు అణుపరీక్షలు నిర్వహించింది. 1974లో పొఖ్రాన్‌లోనే తొలి అణుపరీక్ష జరిగిన 24 ఏళ్ల తర్వాత రెండో దఫా అణుపరీక్షలు జరిగాయి. కెనడా నుంచి దిగుమతి చేసుకున్న అణు సాంకేతిక పరిజ్ఞానానికి సంబంధించిన నిబంధనలను నాటి ప్రధాని ఇందిరాగాంధీ ఉల్లం ఘించి మరీ అణుపరీక్షలు జరపడంతో భారత్‌ ఆంక్షలను ఎదుర్కొంది. అత్యంత అస్థిర పరిస్థితులలో భారత్‌ తొలి అణుపరీక్ష జరిపింది. అంతకు పదేళ్లక్రితమే అంటే 1960ల మధ్యలో చైనా అణు శక్తి దేశంగా ఆవిర్భవించింది. ఐక్యరాజ్య సమితిలో వీటో శక్తి కలిగిన అయిదు దేశాల్లో అణుబాంబును సాధించిన చివరి దేశంగా చైనా చరిత్రకెక్కింది. అవి ప్రపంచం మళ్లీ యుద్ధంలో చిక్కుకున్న క్షణాలు. అమెరికా అప్పుడే వియత్నాం సైనిక ఘర్షణను ముగించింది. ఇందిర అణు పరీక్ష జరిపిన కొన్నేళ్ల తర్వాత సోవియట్‌ యూనియన్‌ ఆప్ఘనిస్తాన్‌పై దాడికి దిగింది. 1970లలో ప్రపంచం ఘర్షణల్లో కూరుకుపోయి ఉండింది. కొరియన్‌ యుద్ధ కాలంలో చైనాపై, ఉత్తరకొరియాపై అణుదాడులు చేస్తామని అమెరికా అత్యున్నత సైనిక జనరల్‌ మెకార్థర్‌ హెచ్చరించాడు. ఇందిరా గాంధీ 48 ఏళ్లక్రితం అణుపరీక్షలు నిర్వహించిన నేపథ్యం విశిష్టమైనది. అయితే అటల్‌ బిహారీ వాజ్‌పేయి ప్రధానిగా ఉన్న కాలంలో 1998లో భారత్‌పై ఎలాంటి ఒత్తిళ్లూ లేవు. అది ప్రచ్ఛన్నయుద్ధం ముగిసిన తర్వాతి కాలం. సోవియట్‌ యూనియన్‌ కుప్పగూలింది. సమాచార సాంకేతిక విప్లవం అప్పుడే పురివిప్పుతోంది. సేవల ప్రాతిపదికన కొత్త ఆర్థిక భవిష్యత్తు వైపుగా భారత్‌కు బెంగళూరు దిశానిర్దేశం కల్పిస్తున్న రోజులవి. అదే సమయంలో ఆయుధాలు కాకుండా సంపదలోనే అధికారం ఉందని తైవాన్, సింగపూర్, దక్షిణ కొరియా ఇతర ఆసియన్‌ టైగర్‌ దేశాలు నిరూపిస్తూ ఆర్థిక శక్తులుగా ఎదిగిన కాలమది. 1998 నాటి అణుపరీక్షలపై మనం ఎలాంటి ముందస్తు చర్చలూ జరపలేదు. వాజ్‌పేయి ప్రభుత్వం తన 13 రోజుల తొలి పాలనా కాలంలోనే అణ్వాయుధాలను పరీక్షించాలని తలచింది. కానీ ఉన్నతాధికార బృందం అందుకు అంగీకరించనని తెలిపింది. ఎంత సాదా సీదాగా అణుపరీక్షలను చేపట్టారో దీన్నిబట్టి తెలుస్తుంది. రెండో దఫా అణుపరీక్షలు నిర్వహించిన తర్వాత సర్వత్రా ఉత్సవాలు, పటాసులు పేల్చడాలు, స్వీట్లు పంచడాలతో దేశం సంబరాలు జరుపుకుంది తప్పితే ఆ పరీక్షలపై నిశిత చర్చ కానీ, మౌలిక ప్రశ్నలను సంధించడం కానీ జరగలేదు. ఆనాటి భావోద్వేగ క్షణాలు ముగిసిపోయి 20 ఏళ్లు గడిచిన తర్వాత అణుపరీక్షలు ఇప్పుడు విసుగు తెప్పించే అంశం కావచ్చు. ఆ మౌలిక ప్రశ్నలను ఇప్పుడు చూద్దాం. తొలిప్రశ్న.. ఆ అణుపరీక్షలు భారత్‌ను అణుశక్తి దేశంగా మార్చాయా? అంటే సమాధానం లేదనే వస్తుంది. 1974లో తొలి అణు పరీక్షల తర్వాత ఇండియాను, ఇందిరను ప్రపంచం శిక్షించింది. అణు సాంకేతిక పరిజ్ఞానాన్ని భారత్‌కు అందివ్వకుండా తృణీకరించింది. అణుశక్తిని శాంతియుత ప్రయోజనాలకోసమే ఉపయోగిస్తామన్న నిబంధనలను ఉల్లంఘించి మనం అణుకార్యక్రమాన్ని ఆయుధీకరించాం మరి. 1998 అణు పరీక్షలు దాన్నే పునరావృతం చేశాయి. రెండు.. ఈ అణుపరీక్షలు భారత్‌ను సురక్షిత స్థానంలో నిలిపాయా? పొఖ్రాన్‌–2 పరీక్షలు జరిగిన సంవత్సరం తర్వాత 1999లో కార్గిల్‌ యుద్ధం ద్వారా పాకిస్తాన్‌ మనల్ని రెచ్చగొట్టింది. ఆ యుద్ధంలో మనం 500 మంది సైనికులను కోల్పోయాం. పదేళ్ల తర్వాత ముంబైలో దాడులను చవి చూశాం. పొఖ్రాన్‌ అణుపరీక్షల తర్వాత కశ్మీర్‌ ఘర్షణలో అత్యంత హింసాత్మక ఘటన 2001లో జరిగింది. నాటి ఘర్షణల్లో 4,500 మంది ప్రజలు చనిపోయారు. మూడు.. ఆనాటి అణుపరీక్షలు మన అణు టెక్నాలజీని మెరుగుపర్చాయా? దీనికి కూడా లేదనే సమాధానం వస్తుంది. నాటి ప్రధాని మన్మోహన్‌ సింగ్‌ ప్రభుత్వం అమెరికాతో అణు ఒప్పందం కుదుర్చుకుంది కానీ మరే దేశంతోనూ అలాంటి ఒప్పందాలు కుదుర్చుకోలేకపోయాం. నాలుగు.. అణుపరీక్షలు భారత్‌ స్థాయిని అంతర్జాతీ యంగా పెంచాయా? లేదనే సమాధానం. ఐక్యరాజ్యసమితి భద్రతాసమితిలో సభ్యత్వం కావాలని భారత్‌ చాలా కాలంగా పోరాడుతోంది. కానీ మనం నిర్వహించిన అణుపరీక్షలు మనల్ని అక్కడికి తీసుకుపోలేదు. పైగా మనకు హాని జరిగింది. అణు సరఫరా దేశాల బృందంలో భారత్‌కు సభ్యత్వం కావాలని ప్రధాని మోదీ నిర్ణయించారు. కానీ ఇంతవరకు అలాంటిదేమీ జరగలేదు. ఐదు.. అణుపరీక్షల వల్ల సాధించిన అణు సాంకేతికతతో మనం మరింత విద్యుత్తును ఉత్పత్తి చేయగలిగామా? లేదనే సమాధానం. ఈరోజు భారత్‌ అణువిద్యుత్‌ కంటే సౌర విద్యుత్‌పైనే దృష్టి పెట్టింది.  ఆరు.. దక్షిణాసియా ప్రాంత దేశాల బలాబలాలను మన అణుపరీక్షలు మార్చాయా? దీనికీ లేదనే సమాధానం. పొఖ్రాన్‌లో భారత్‌ రెండో దఫా అణుపరీక్షలు నిర్వహించిన కొద్ది రోజులకే పాకిస్తాన్‌ బలూచిస్తాన్‌లోని చాగై ప్రాంతంలో అణుపరీక్షలు జరిపింది. ఉపఖండంలో నేడు ఎలాంటి అణు ప్రతిష్టంభనా లేదు. మన సాంప్రదాయిక ఆధిక్యతను మనం ఇకపై ఉపయోగించలేం కూడా. చైనా మన ప్రాంతంలో ఆర్థిక చొరవను చాలా బలంగా ముందుకు తీసుకొస్తోంది. ఈరోజు మనం చైనా సైనిక బలాన్ని కాకుండా మన అవకాశాలన్నింటినీ కొల్లగొట్టుకుపోయే దాని సామర్థ్యతను చూసి భయపడుతున్నాం. తాను అభివృద్ధి చేసిన అణ్వాయుధాల సంఖ్య రీత్యా చూస్తే ఈరోజు పాకిస్తాన్‌ వాస్తవంగా మనకంటే ముందంజలో ఉంది. నిస్సందేహంగా 1998లో పొఖ్రాన్‌లో మనం నిర్వహించిన అణు పరీక్షలు పాక్‌ను అణ్వాయధ పోటీలోకి నెట్టాయి. మనం వేసుకోవలసిన అసలైన ప్రశ్నలు ఇవే. కానీ 1998లో మనం పర్యవసానాల గురించి ప్రశ్నించుకోలేదు. ఊహించని పర్యవసానాలకు దారి తీసే చర్యకు పూనుకోబోయే ముందు ఏ పరిణత సమాజమైనా, ప్రత్యేకించి ఏ ప్రజాస్వామ్య దేశమైనా ఆ చర్యపై కూలంకషంగా చర్చలు జరపాలి. కానీ మనం అంతటి కీలకమైన అంశాన్ని పటాసులు పేల్చి ఆనందించుకునే సంబరాల లెక్కకు తగ్గించేశాం. జరిగిన పరిణామాలన్నింటినీ గ్రహిస్తూనే మనం ఇప్పటికీ అణు సంబంధ పరీక్షలకు, ఆయుధ పోటీకి బరిలో ముందు నిలుస్తూనే ఉన్నాం. ఈ అంశాన్ని పాఠకులకే వది లిపెడతాను. కానీ అణుపరీక్షల వల్ల మనం సాధించిన ఒక్కటంటే ఒక్క ప్రయోజనాన్ని కూడా నేను లెక్కించలేకున్నాను. అదేసమయంలో ఒక ముఖ్యమైన నష్టాన్ని చెబుతాను. 1998–99 సంవత్సరంలో భారత్‌కు విదేశీ పెట్టుబడులు ఆగిపోయాయి. గత శతాబ్ది చివరి పాతికేళ్లలో భారత్‌కు పెట్టుబడులు రాకుండా నిలిచిపోయిన సంవత్సరం అదొక్కటి మాత్రమే.   విదేశీ పెట్టుబడులు దేశం నుంచి శరవేగంగా తరలిపోయాయి. ఎందుకంటే పెట్టుబడి చాలా పిరికిది. విధ్వం సకర సాంకేతికతను తేలిగ్గా పరిగణించడం ద్వారా జనించే అనిశ్చితిని అది అస్సలు ఇష్టపడదు. ఆ ఘటనతో భారత్‌కు కలిగిన ఆర్థిక నష్టాన్ని ఎవరూ చర్చించినట్లు లేదు. పొఖ్రాన్‌ –2 ఘటన జరిగి 20 ఏళ్లు పూర్తయిన సందర్భంగా ఎలాంటి వేడుకలూ మనం జరుపుకోవడం లేదు. అంటే అప్పుడు ఏమీ జరగలేదన్నట్లుగా మనం వ్యవహరిస్తున్నాం మరి. వ్యాసకర్త: ఆకార్‌ పటేల్‌, కాలమిస్టు, రచయిత ఈ–మెయిల్‌ : aakar.patel@icloud.com

న్యూఢిల్లీ: పోఖ్రాన్‌–2 అణు పరీక్షలు జరపాలన్నది నాటి ప్రభుత్వ సాహసోపేత నిర్ణయమని రాష్ట్రపతి రామ్‌నాథ్‌ కోవింద్‌ ప్రశంసించారు. ఈ పరీక్షలు అంతర్జాతీయంగా భారత్‌ పట్ల ఉన్న వైఖరిని మార్చివేశాయనీ, భారత వైజ్ఞానిక సామర్థ్యాన్ని మరో మెట్టు పైకి తీసుకెళ్లాయని ఆయన పేర్కొన్నారు. మాజీ ప్రధాని అటల్‌ బిహారీ వాజ్‌పేయి నాయకత్వానికి ఉన్న ధైర్యాన్ని, సాహసాన్ని పోఖ్రాన్‌ అణు పరీక్షలు ప్రతిబింబించాయని ప్రధాన మంత్రి నరేంద్ర మోదీ అన్నారు. రాజస్తాన్‌లోని థార్‌ ఎడారిలో 1998 మే 11, 13 తేదీల్లో భారత్‌ భూగర్భంలో ఐదు అణు పరీక్షలను జరిపింది. ఈ ఘట్టానికి శుక్రవారంతో 20 ఏళ్లు పూర్తయిన సందర్భంగా రాష్ట్రపతి, ప్రధాని పోఖ్రాన్‌–2 అణు పరీక్షలను, ఈ పరీక్షలు జరిపిన శాస్త్రవేత్తలకు నేతృత్వం వహించిన మాజీ రాష్ట్రపతి ఏపీజే అబ్దుల్‌ కలాంను గుర్తుచేసుకున్నారు. 

సాక్షి, సినిమా : భారత్‌ సత్తాను ప్రపంచానికి చాటి చెప్పిన సంఘటన అది. భారీ ఎత్తున అంతర్జాతీయ ఒత్తిళ్లు ఉన్నా తలొగ్గక దేశానికి అణు సామర్ధ్యాన్ని సాధించుకున్న పోఖ్రాన్‌ అణు పరీక్షలపై నిర్మించిన చిత్రం పరమాణు-ది స్టోరీ ఆఫ్‌ పోఖ్రాన్‌. సహనిర్మాతల న్యాయపోరాటాల అనంతరం ఈ సినిమా విడుదలకు సిద్ధం అవుతోంది. పరమాణులో జాన్‌ అబ్రహం కథానాయకుడిగా నటించారు. ఈ చిత్రానికి సంబంధించిన టీజర్‌ను యూనిట్‌ గురువారం విడుదల చేసింది. భారత తొలి ప్రధాన మంత్రి జవహర్‌లాల్‌ నెహ్రూ స్వతంత్రం అనంతరం జాతిని ఉద్దేశించి ‘ట్రైస్ట్‌ విత్‌ డెస్టినీ’ అనే పేరుతో చేసిన ప్రసంగంతో టీజర్‌ ప్రారంభం అవుతుంది. బొమన్‌ ఇరానీ వాయిస్‌ ఓవర్‌తో భారత్‌ ఘనతలను వరుసగా చూపించారు. 1998లో ‘ఆపరేషన్‌ శక్తి’ పేరుతో పోఖ్రాన్‌లో జరిపిన అణు పరీక్షలను పూర్తి చేయడంలో కీలకంగా ఉన్న ఆర్మీ ఆఫీసర్‌గా జాన్‌ అబ్రహం కనిపించారు. అభిషేక్‌ శర్మ దర్శకత్వం వహించిన పరమాణు వచ్చే నెల 25న ప్రేక్షకుల ముందుకు రానుంది.

చిత్ర పరిశ్రమలో హీరోల పారితోషికాన్ని నిర్ణయించడానికి ఓ పద్దతి అంటూ ఏమి ఉండదు. వారి గత చిత్రాల విజయాల మీదే పారితోషికం ఆధారపడి ఉంటుంది. ఒక సినిమాకు ఒప్పుకునే ముందు హీరోలు ఆ చిత్ర నిర్మాత, చిత్రాన్ని నిర్మించే సంస్థకు ఉన్న పేరు ఆధారంగా తమ పారితోషికాన్ని నిర్ణయిస్తారు. ఇప్పుడు ఈ పారితోషికం గురించి ఎందుకు మాట్లాడుతున్నాము అంటే పరిశ్రమలో ఇప్పుడిప్పుడే ఎదుగుతున్న వరుణ్‌ ధావన్‌ రెమో డిసౌజ దర్శకత్వంలో నటించబోత్ను చిత్రం కోసం ఏకంగా 32 కోట్ల రూపాయాల పారితోషికాన్ని తీసుకుంటున్నట్లు వస్తున్న వార్తలు ప్రస్తుతం బీ టౌన్‌లో చక్కర్లు కొడుతున్నాయి. ఈ సినిమా 2019లో విడుదలకానున్నట్లు సమాచారం. ఎందుకంటే ఈ కుర్ర హీరో ప్రస్తుతం నటిస్తున్న ‘సుయీ ధాగ’ చిత్రానికి, గతంలో కరణ్‌ జోహర్‌ దర్శకత్వంలో నటించిన రెండు సినిమాలకు కూడా కేవలం 8కోట్ల రూపాయల పారితోషికాన్ని తీసుకున్నాడు. ఇప్పుడు ఏకంగా 32 కోట్ల రూపాయల పారితోషికాన్ని తీసుకుంటున్నాడని సమాచారం. పరిశ్రమకు వచ్చిన అనతి కాలంలోనే  వరుణ్‌ ఇంత పెద్ద పారితోషికాన్ని ఎలా తీసుకుంటున్నాడనే విషయం ఇప్పుడు బాలీవుడ్‌లో ఆసక్తికరంగా మారింది.  ఈ సందర్భంగా  బాలీవుడ్‌లో ఏ హీరో ఎంత పారితోషికం తీసుకుంటున్నారో ఓ సారి చూడండి... అక్షయ్‌ కుమార్‌  ఈ ‘ఖిలాడి’ హీరో ప్రస్తుతం గుల్షన్‌ కుమార్‌ జీవిత చరిత్ర ఆధారంగా తెరకెక్కుతున్న ‘మొగల్‌’ చిత్రానికి అక్షరాల 54 కోట్ల రూపాయల పారితోషికాన్ని తీసుకుని​ ఈ వరుసలో అందరికంటే ముందున్నాడు. మేథోపరమైన హక్కులను కూడా కలుపుకుని ప్రస్తుతం ఈ హీరో మార్కెట్‌ విలువ 54 కోట్లు. ఇది ఈ హీరో లక్కినంబర్‌ని కూడా సూచిస్తుంది. 9 ఈ హీరో లక్కి నంబర్‌. అజయ్‌ దేవగన్‌ ‘రైడ్‌’ సినిమా తరువాత నుంచి ఈ హీరో కూడా తన పారితోషికాన్ని పెంచి  అక్షయ్‌కు సమానంగా వరుసలో రెండో స్ధానంలో ఉన్నాడు. ప్రస్తుతం ఈ హీరో బయట సంస్థల్లో నటించబోయే మూడు చిత్రాలకు సంబంధించిన శాటిలైట్‌ హక్కులు, మేథోపర హక్కుల్లో వాటాను కలుపుకుని ఇంత భారీ పారితోషికాన్ని పొందుతున్నట్లు సమాచారం. సల్మాన్‌ ఖాన్‌, ఆమిర్‌ ఖాన్‌ ఈ ఇద్దరూ ఖాన్‌ హీరోలు సమాన పారితోషికాన్ని అందుకుంటున్నారు. ఈ ఇద్దరు బడా హీరోలతో సినిమాలు తీసే ఓ ప్రముఖ దర్శకుడు ఓ సందర్భంలో మీరిద్దరు నాకు సమానమే కాబట్టి ఇద్దరికి పారితోషికం కూడా సమానంగానే చెల్లిస్తానని చెప్పినట్లు సమాచారం. ప్రస్తుతం ఈ ఇద్దరు హీరోలు 50కోట్ల పారితోషికంతో పాటు మేథోపరమైన హక్కుల్లో 50శాతం వాటా తీసుకుంటున్నారు. హృతిక్‌ రోషన్‌ ప్రస్తుతం ఈ హీరో ‘ఆనంద్‌ కుమార్‌’ జీవితం ఆధారంగా తెరకెక్కుతున్న చిత్రం కోసం 45 కోట్ల రూపాయల పారితోషికాన్ని తీసుకుంటున్నట్లు సమాచారం. రాబోయే తన తదుపరి చిత్రానికి కూడా ఇంతే పారితోషికం తీసుకోనున్నాడని సమాచారం. షారుక్‌ ఖాన్‌ కింగ్‌ ఖాన్‌ షారుక్‌ మాత్రం పారితోషికం విషయంలో చివరి స్థానంలో ఉన్నాడు. ప్రస్తుతం ఈ హీరోగారి పారితోషికం ‘సున్నా’. అవును అక్షరాల సున్నానే. ఎందుకంటే ఈ హీరో తన సొంత బ్యానర్‌లోనే చిత్రాలను నిర్మిస్తున్నాడు. ‘రాయిస్‌’ సినిమా నుంచి ఇప్పుడు నటిస్తున్న ‘జీరో’ వరకూ ఈ హీరో నటించిన సినిమాలన్ని తన సొంత బానర్‌లో తానే స్వయంగా నిర్మిస్తూ నటించాడు, కాబట్టి ఈ హీరో పారితోషికం ‘సున్నా’. రనవీర్‌ సింగ్‌ ‘పద్మావత్‌’ సినిమా విడుదల తర్వాత ఈ హీరో కూడా పారితోషికాన్ని పెంచాడు. ప్రస్తుతం ఈ హీరో నటిస్తున్న సింబా, 83(కపిల్‌ దేవ్‌ జీవిత చరిత్ర ఆధారంగా నిర్మిస్తున్న చిత్రం) కోసం  15 కోట్ల రూపాయల పారితోషికాన్ని తీసుకుంటున్నాడని సమాచారం. రణ్‌బీర్‌ కపూర్‌ ఈ కుర్ర హీరో కూడా ఒక్కో చిత్రానికి 15 కోట్ల రూపాయల పారితోషికాన్ని తీసుకుంటున్నాడు. ‘రాయ్‌’, ‘తమాషా’ సినిమాలకు కలిపి 30 కోట్ల పారితోషికాన్ని తీసుకున్నాడు షాహిద్‌ కపూర్‌ ‘పద్మావత్‌’ సినిమా విడుదల తర్వాత ఈ హీరో కూడా తన పారితోషికాన్ని పెంచాడు. ఈ హీరో ప్రస్తుతం నటిస్తున్న ‘బట్టీ గల్‌ మీటర్‌ చలు’ సినిమా కోసం 11 కోట్ల రూపాయల పారితోషికాన్ని తీసుకుంటున్నాడు. జాన్‌ అబ్రహం ఈ హీరో ప్రస్తుతం నటిస్తున్న ‘పర్మాణు : ద స్టోరీ ఆఫ్‌ పోఖ్రాన్‌’ చిత్రం కోసం 12 కోట్ల రూపాయల పారితోషికాన్ని తీసుకుంటున్నట్లు సమాచారం.


 జైపూర్: రాజస్థాన్లో జైసల్మెర్ సమీపంలోని పోఖ్రాన్లో భారత వైమానిక దళానికి చెందిన జాగ్వార్ విమానం కూలిపోయింది. విమానంలో ఉన్న ఇద్దరు పైలెట్లు ప్రమాదం నుంచి సురక్షితంగా బయటపడ్డారు. సోమవారం సాయంత్రం 4 గంటల ప్రాంతంలో ఈ ఘటన జరిగింది.
 
 ఈ విమానం ప్రమాదవశాత్తూ కూలిందా లేక మరేదైనా కారణమా అన్న విషయం తెలియరాలేదు. ఈ దుర్ఘటనకు సంబంధించి పూర్తి వివరాలు తెలియాల్సివుంది. అధికారులు ఈ ఘటనపై విచారణకు ఆదేశించారు. భారత వైమానిక దళంలో జగ్వార్ శక్తివంతమైన యుద్ధ విమానాలు. అణ్వాయుధాలతో దాడి చేయగల సామర్థ్యం వీటికి ఉంది.


 పొఖ్రాన్: రాజస్థాన్ లోని పొఖ్రాన్ సమీపంలో ఉన్న సైనిక శిక్షణ శిబిరంలో మంగళవారం రాత్రి జరిగిన ప్రమాదంలో ధృవ్ యాదవ్ అనే అధికారి మృతి చెందాడు. స్ల్పింటర్ ను కారు ఢీకొనడంతో ఈ దుర్ఘటన జరిగింది. సైనిక శిక్షణలో భాగంగా కవాతు నిర్వహిస్తున్నప్పుడు ఈ ప్రమాదం చోటుచేసుకుందని సమాచారం.