సూళ్లూరుపేట (తిరుపతి జిల్లా): సమీప భవిష్యత్తులో భారీ ప్రయోగాలకు తెర తీస్తున్న ఇస్రో, అందుకు తగ్గట్టుగా అత్యాధునిక రాకెట్‌ తయారీ ప్రయత్నాలను వేగవంతం చేసింది. ఈ రాకెట్‌కు న్యూ జనరేషన్‌ లాంచింగ్‌ వెహికల్‌ (ఎన్‌జీఎల్‌వీ)గా నామకరణం చేశారు. తొలి నాళ్లలో చేపట్టిన రోహిణి సౌండింగ్‌ రాకెట్ల ప్రయోగాల తరువాత 40 కిలోల నుంచి 5,000 కిలోల ఉపగ్రహాలను మోసుకెళ్లే ఎస్‌ఎల్‌వీ, ఏఏస్‌ఎల్‌వీ, పీఎస్‌ఎల్‌వీ, జీఎస్‌ఎల్‌వీ, ఎల్‌వీఎం03, ఎస్‌ఎస్‌ఎల్‌వీ... ఇలా ఆరు రకాల రాకెట్లను ఇప్పటిదాకా ఇస్రో అభివృద్ది చేసింది. గగన్‌యాన్‌ ప్రయోగంలో భాగంగా త్వరలో మానవసహిత అంతరిక్ష ప్రయోగంతో పాటు చంద్రుడిపై వ్యోమగాములను తీసుకెళ్లి సురక్షితంగా తీసుకొచ్చే ప్రయోగాన్నీ చేపట్టాలని భావిస్తోంది. వీటితో పాటు అత్యంత బరువుండే సమాచార ఉపగ్రహాలను జీటీఓ కక్ష్యలోకి పంపే సాంకేతిక పరిజ్ఞానాన్నీ సమకూర్చుకుంటున్నారు. ఈ క్రమంలో ఏకంగా 20 వేల కిలోల బరువున్న ఉపగ్రహాలను భూమికి సమీపంలోని లియో అర్బిట్‌లోకి, 10 వేల కిలోల ఉపగ్రహాలను జీటీఓ ఆర్బిట్‌లోకి ప్రవేశపెట్టే సామర్థ్యంతో ఎన్‌జీఎల్‌వీ తయారీకి ఇస్రో తెర తీసింది. రూ.1,798 కోట్ల అంచనా వ్యయంతో కూడిన ఈ ప్రాజెక్టును 2008లోనే కేంద్రం ఆమోదించింది. సెమీ క్రయోజనిక్‌ దశను అభివృద్దితో పాటు రాకెట్‌ విడి భాగాలను దేశీయంగానే రూపొందించేందుకు ఇస్రో శాస్త్రవేత్తలు కృషి చేస్తున్నారు. 6న ‘ఎల్‌పీ1’ వద్దకు ఆదిత్య ఎల్‌1:  సౌర ప్రయోగాల నిమిత్తం గత సెపె్టంబర్‌ 2న ఇస్రో ప్రయోగించిన ఆదిత్య ఎల్‌1 ఉపగ్రహం జనవరి 6 సాయంత్రం సూర్యుడికి సమీపంలోని లాంగ్రేజియన్‌ పాయింట్‌ 1ను చేరనుంది. భూమికి 15 లక్షల కిలోమీటర్ల దూరంలోని ఈ పాయింట్‌ను చేరాక సూర్యుని రహస్యాలను అధ్యయనం చేయనుంది. సౌర తుఫాన్‌ సమయంలో వెలువడే రేణువుల వల్ల భూమిపై సమాచార వ్యవస్థకు అవరోధాలు ఏర్పడుతున్నాయని శాస్త్రవేత్తలు భావిస్తున్నారు. వీటితో పాటు ఫోటోస్పియర్, క్రోమోస్పియర్, సూర్యు డి వెలుపలి వలయమైన కరోనాపై అధ్యయనాలు చేయనున్నారు. ఎన్‌జీఎల్‌వీ విశేషాలు... ► ఎన్‌జీఎల్‌వీ రాకెట్‌ ఎత్తు 75 మీటర్లు ► వెడల్పు 5 మీటర్లు. ► పీఎస్‌ఎల్‌వీ ఎక్స్‌ఎల్‌ తరహాలోనే దీనికీ ఆరు స్ట్రాపాన్‌ బూస్టర్లుంటాయి. ► ప్రయోగ సమయంలో 600 టన్నుల నుంచి 770 టన్నులు ► రాకెట్‌ను మూడు దశల్లో ప్రయోగిస్తారు. ► ఇది ఫాల్కన్, అట్లాస్‌–వీ, ప్రొటాన్‌–ఎం, లాంగ్‌ మార్చ్‌–58 రాకెట్లకు దీటుగా ఉంటుంది. ► ఇస్రో ౖచైర్మన్‌ సోమ నాథ్‌ ఇటీవలే ఎన్‌జీఎల్‌వీపై పవర్‌ పాయింట్‌ ప్రజెంటేషన్‌ ఇచ్చారు. ► 2030–35 నాటికి మానవ అంతరిక్ష యానం, అత్యంత బరువైన ఉపగ్రహ ప్రయోగాలకు ఇది వీలుగా ఉంటుందని వివరించారు.

టెక్నాలజీ వరల్డ్‌లో అనేక నూతన ఆవిష్కరణలకు కేరాప్‌ అడ్రస్‌గా యాపిల్‌ నిలిచింది.  ఏదైనా ఫీచర్‌ని యాపిల్‌ అందుబాటులోకి తెచ్చిందంటే మిగిలిన కంపెనీలన్నీ ఆ బాటలోనే నడుస్తాయి. మెటల్‌ బాడీ, ఫింగర్‌ ప్రింట్‌ స్కానర్‌, టాప్‌నాచ్‌ ఒకటేమిటి ఇప్పుడు పాపులర్‌ ఫీచర్లలో సగానికి పైగా యాపిల్‌ వల్లే ట్రెండింగ్‌లో ఉన్నాయి. వాటన్నింటిని మించి మరో పాత్‌ బ్రేకింగ్‌ ఫీచర్‌ని యాపిల్‌ అందుబాటులోకి తేనుందని మార్కెట్‌ వర్కాలు అంటున్నాయి.  లియోతో మార్పులు ప్రస్తుతం మనం ఉపయోగిస్తున్న మొబైల్‌ ఫోన్లు అన్నీ కూడా నెట్‌వర్క్‌ ఆధారంగా పని చేస్తున్నాయి. 2జీ మొదలుకుని ఇప్పుడు ఎల్‌టీఈ (లాంగ్‌టర్మ్‌ ఎవల్యూషన్‌),  5జీ వరకు వచ్చాం. శాటిలైట్‌ తరంగాల ఆధారంగా ప్రత్యేక ఫ్రీక్వెన్సీలో ఈ నెట్‌వర్క్‌లు పని చేస్తున్నాయి. అయితే వీటిని మించేలా భవిష్యత్తులో లియో నెట్‌వర్క్‌లు అందుబాటులోకి రాబోతున్నాయి. దీని ద్వారా లియో టెక్నాలజీలో సిమ్‌తో అవసరం లేకుండా నేరుగా హ్యండ్‌సెట్‌ ద్వారానే ఇటు కాల్స్‌, అటు డేటాకు సంబంధించి మరింత మెరుగైన కమ్యూనికేషన్‌ కొనసాగించవచ్చు.  ఐఫోన్‌ 13తో మొదలు ? లియో టెక్నాలజీని ముందుగా అందిపుచ్చుకునేందుకు యాపిల్‌ అడుగులు వేస్తోంది.  త్వరలో రిలీజ్‌ చేయబోతున్న యాపిల్‌ 13 మోడల్‌ లియో ఆధారంగా పని చేసే అవకాశం ఉందని మార్కెట్‌లో జోరుగా ప్రచారం జరుగుతోంది. అయితే మొబైల్‌ ఆపరేటర్‌కు ప్రస్తుతం చెల్లిస్తున్నట్టుగా ప్రత్యేకంగా ఏమైనా రీఛార్జీలు ఉంటాయా? లేక హ్యండ్‌సెట్‌ ధరలోనే అ‍అన్నీ పొందు పరుస్తారా అనే అంశంపై చర్చ జరుగుతోంది. ఈ మేరకు బ్లూమ్‌బర్గ్‌ మీడియాలో వార్తలు వచ్చాయి. అయితే దీనికి సంబంధించి యాపిల్‌ నుంచి ఇంకా ఎటువంటి అధికారిక ప్రకటన రాలేదు. లియో అంటే నెట్‌వర్క్‌ ఫ్రీక్వెన్సీకి సంబంధించి ప్రస్తుతం భూ వాతావరణం ఆవల ఉన్న శాటిలైట్లను ఉపయోగిస్తున్నారు. ఇకపై వాటితో సంబంధం లేకుండా భూమి నుంచి కేవలం 500 కి.మీ ఎత్తులో ఉండే లో ఎర్త్‌ ఆర్బిట్‌ (LEO) శాటిలైట్లను మొబైల్‌ కమ్యూనికేషన్‌ కోసం ఉపయోగించుకోబోతున్నారు. దీని కోసం లో ఎర్త్‌ ఆర్బిట్‌ శాటిలైట్లను ‍ ప్రయోగించేందుకు బడా సంస్థలు పోటాపోటీగా ఏర్పాట్లు చేస్తున్నాయి. ఆమెజాన్‌, ఎయిర్‌టెల్‌ , స్పేస్‌ఎక్స్‌,, టాటా, టెలిశాట్‌ వంటి కంపెనీలు ఈ పనిలో బిజీగా ఉన్నాయి. ఈ టెక్నాలజీ 90వ దశకం నుంచి అందుబాటులో ఉన్నా ప్రపంచ వ్యాప్తంగా ఇటీవలే వాణిజ్య అవసరాలకు ఉపయోగించుకునేలా అనుమతులు జారీ అవుతున్నాయి. ప్రభుత్వం తరఫున భారత్‌ బ్రాడ్‌బ్యాండ్‌ నిగమ్‌ లిమిటెడ్‌ సైతం ఇదే టెక్నాలజీపై ఆధారపడి పని చేయనుంది. చదవండి: సెల్‌ఫోన్‌ టవర్లు, కేబుళ్లు కనుమరుగు కానున్నాయా..!

ఇండియాలో ఇంటర్నెట్‌ కనెక్టివిటీపై కార్పోరేట్‌ కంపెనీలు కన్నేశాయి. వైర్‌లెస్‌ బ్రాడ్‌బ్యాండ్‌ ఇంటర్నెట్‌ అందించేందుకు క్యూ కడుతున్నాయి. తాజాగా మరో బడా కంపెనీలో శాటిలైట్‌ బ్రాడ్‌బ్యాండ్‌ ఇంటర్నెట్‌ సెక్టార్‌లో అడుగుపెడుతోంది.  టాటా విత్‌ టెలిశాట్‌ టాటా గ్రూప్‌కి చెందిన నెల్కో సంస్థ కెనాడుకు చెందిన టెలిశాట్‌ కంపెనీతో చర్చలు జరుపుతోంది. ఈ డీల్‌ కుదిరితే ఈ రెండు సంస్థలు సంయుక్తంగా శాటిలైట్‌ బ్రాడ్‌బ్యాండ్‌ ఇంటర్నెట్‌ను ఇండియాలో అందివ్వనున్నాయి. ఈ రెండు సంస్థల ఆధ్వర్యంలో 2024 నాటికి ఇండియాలో వైర్‌లెస్‌ పద్దతిలో బ్రాడ్‌బ్యాండ్‌ సేవలు ప్రారంభమయ్యే అవకాశం ఉంది. కనెక్టివిటీ సమస్య జియోరాకతో ఇండియాలో ఇంటర్నెట్‌ వాడకంలో ఒక్కసారిగా పెను మార్పులు చోటు చేసుకున్నాయి. అర్బన్‌ ఏరియాలో ఇంటర్నెట్‌ నిత్య జీవితంలో ఒక భాగమైంది. వ్యక్తిగత అవసరాలతో పాటు ప్రభుత్వ పరంగా అనేక కార్యక్రమాలకు ఆన్‌లైన్‌ అనేది తప్పనిసరిగా మారింది. అయితే  రూరల్‌ ఇండియాలో పరిస్థితి ఇందుకు భిన​ంగా ఉంది. దేశంలో సగానికి పైగా ఏరియాల్లో అసలు ఇంటర్నెట్‌ కనెక‌్షన్లు లేవు. ఉన్నా నెట్‌ స్పీడ్‌ తక్కువగా ఉంది. లైట్‌ స్పీడ్‌ శాటిలైట్‌ ఇంటర్నెట్‌ అందుబాటులోకి వస్తే నెట్‌ స్పీడ్‌ సమస్యలు తీరే అవకాశం ఉంది. డిజిటటీకరణ మరింత వేగం పుంజుకోనుంది. ఎల్‌ఈవో ప్రస్తుతం  నెట్‌ ఫైబర్‌ వైర్‌, స్పెక్ట్రమ్‌, శాటిలైట్‌ల ద్వారా  ఇంటర్నెట్‌ పని చేస్తోంది. మన దేశంలో మొబైల్‌ నెట్‌వర్క్‌లు స్పెక్ట్రమ్‌ ద్వారా ఇంటర్నెట్‌ అందిస్తుండగా ప్రైవేటు కంపెనీలు, బీఎస్‌ఎన్‌ఎల్‌, జియో ఫైబర్లు ఆప్టికల్‌ ఫైబర్‌ వైర్‌ ద్వారా నెట్‌ అందిస్తున్నాయి. ఈ రెండు కాకుండా భూమి నుంచి 500ల నుంచి 2,000 కి.మీ ఎత్తులో ఉండే ఉపగ్రహం (లో ఎర్త్‌ ఆర్బిట్‌) ద్వారా లైట్‌ స్పీడ్‌ శాటిలైట్‌ ఇంటర్నెట్‌ను అందివ్వడం వీలవుతుంది. 1990ల నుంచి ఈ టెక్నాలజీ అందుబాటులో ఉన్నా కమర్షియల్‌గా ఉపయోగించలేదు. ప్రస్తుతం నెట్‌ వినియోగం పెరిగిపోవడంతో ఈ టెక్నాలజీని ప్రజలకు అందుబాటులోకి తేనున్నారు. సెల్‌ టవర్లు, ఆప్టికల్‌ ఫైబర్‌ వ్యవస్థ లేని చోట కూడా శాటిలైట్‌ ద్వారా నెట్‌ అందివ్వడం ఈ పద్దతిలో సాధ్యం అవుతుంది.  వచ్చే ఏడాది లో ఎర్త్‌ శాటిలైట్‌ బ్రాడ్‌బ్యాండ్‌ నెట్‌ కనెక్టివిటీ కోసం టెలిశాట్‌ సంస్థ ఏకంగా ఎనిమిది బిలియన్‌ డాలర్లు పెట్టుబడిగా పెడుతోంది. ఇండియాకు సంబంధించి ఈ సంస్థ టాటా గ్రూపుకి చెందిన నెల్కోతో కలిసి పని చేయనుంది. టాటా కంటే మేందు ఎయిర్‌టెల్‌ సంస్థ సైతం శాటిలైట్‌ ఇంటర్నెట్‌పై దృష్టి సారించింది. ఈ విభాగంలో వన్‌వెబ్‌ సంస్థతో కలిసి పని చేస్తోంది. మరోవైపు అమెజాన్‌ , టెస్లాకు చెందిన స్పేస్‌ఎక్స్‌ సంస్థలు కూడా లైట్‌ స్పీడ్‌ శాటిలైట్‌ ఇంటర్నెట్‌ను వచ్చే ఏడాది నుంచి వైర్‌లెస్‌ నెట్‌ సేవలు ప్రారంభించేందుకు ఈ సంస్థలు ప్రయత్నాలు ముమ్మరం చేశాయి.  

సూళ్లూరుపేట: భారత అంతరిక్ష పరిశోధనా సంస్థ (ఇస్రో) మరో భారీ విజయాన్ని తన ఖాతాలో వేసుకుంది.  శ్రీ పొట్టి శ్రీరాములు నెల్లూరు జిల్లా సతీశ్‌ ధావన్‌ అంతరిక్ష కేంద్రం (షార్‌)లోని మొదటి ప్రయోగ వేదిక నుంచి శనివారం ప్రయోగించిన పీఎస్‌ఎల్‌వీ సీ49 (పీఎస్‌ఎల్‌వీ–డీఎల్‌) ప్రయోగం విజయవంతమైంది. ముందుగా నిర్ణయించిన కాలం ప్రకారం మధ్యాహ్నం 3:02 గంటలకు ప్రయోగించాల్సి ఉండగా వాతావరణ పరిస్థితులు అనుకూలించకపోవడంతో తొమ్మిది నిమిషాలు ఆలస్యంగా 3:11 గంటలకు ప్రయోగించారు.   ఏకంగా 10 ఉపగ్రహాలు ఈ ప్రయోగం ద్వారా ఇస్రో శాస్త్రవేత్తలు 630 కిలోల బరువు కలిగిన పది ఉపగ్రహాలను 575 కిలోమీటర్ల ఎత్తులోని సూర్యానువర్త ధ్రువకక్ష్యలోకి (సన్‌ సింక్రనస్‌ ఆర్బిట్‌) విజయవంతంగా ప్రవేశపెట్టారు. ఈ ప్రయోగం ద్వారా దేశీయ అవసరాల నిమిత్తం రూపొందించిన రిమోట్‌ సెన్సింగ్‌ శాటిలైట్‌ ఎర్త్‌ అబ్జర్వేషన్‌ శాటిలైట్‌ (ఈఓఎస్‌–01) అనే ఉపగ్రహంతో పాటు లిథువేనియాకు చెందిన ఆర్‌–2, లక్జెంబర్గ్‌కు చెందిన కేఎస్‌ఎం–1ఏ, కేఎస్‌ఎం–1బీ, కేఎస్‌ఎం–1సీ, కేఎస్‌ఎం–1డీ, అమెరికాకు చెందిన లిమూర్‌ అనే ఉపగ్రహాల శ్రేణిలో నాలుగు ఉపగ్రహాలను నిరీ్ణత కక్ష్యలోకి విజయవంతంగా ప్రవేశపెట్టారు.  ఎర్త్‌ అబ్జర్వేషన్‌ శాటిలైట్‌ (ఈఓఎస్‌–01) ఉపగ్రహాన్ని మన దేశ అవసరాల కోసం రూపొందించారు. ఇది రిమోట్‌ సెన్సింగ్‌ ఉపగ్రహమే అయినప్పటికీ, ఇందులో ఉన్న శక్తిమంతమైన కెమెరాలు రైతులకు ఉపయోగపడేలా, వ్యవసాయానికి సంబంధించిన పలు విషయాల పూర్తిస్థాయి సమాచారాన్ని అందిస్తుంది. అద్భుతమైన ప్రయోగం: ఇస్రో చైర్మన్‌   ఇదొక అద్భుతమైన ప్రయోగమని ఇస్రో చైర్మన్‌ డాక్టర్‌ శివన్‌ అన్నారు. 10 ఉపగ్రహాలను ముందుగా అనుకున్న ప్రకారమే విజయవంతంగా ప్రయోగించామని తెలిపారు. ఈఓఎస్‌–01 కక్ష్యలోకి ప్రవేశించిన కొద్ది సేపటికే సోలార్‌ ప్యానల్స్‌ కూడా విజయవంతంగా విచ్చుకున్నామని తెలిపారు.  కోవిడ్‌–19 పరిస్థితులను అ«ధిగమించి విజయం సాధించామన్నారు. రాకెట్‌ అనుసంధానం చేసేటపుడు కభౌతిక దూరాన్ని పాటించినట్లు చెప్పారు.   అభినందనల వెల్లువ పీఎస్‌ఎల్‌వీ–సీ49 ప్రయోగం విజయవంతం కావడంపై ఇస్రో శాస్త్రవేత్తలతో పాటు, ప్రయోగంలో పాలు పంచుకున్న ప్రతి ఒక్కరిని ప్రధాని మోదీ అభినందించారు. 10 ఉపగ్రహాలను నిర్ణీత కక్ష్యలోకి పంపేందుకు కృషి చేసిన శాస్త్రవేత్తలను ఏపీ గవర్నర్‌ బిశ్వ భూషణ్‌ హరి చందన్‌ అభినందించారు. ప్రయోగాన్ని విజయవంతం చేసిన శాస్త్రవేత్తలకు ఏపీ సీఎం జగన్‌మోహన్‌ రెడ్డి అభినందిస్తూ భవిష్యత్తులో మరిన్ని విజయాలు సాధించాలని ఆకాంక్షించారు. దేశంలో వ్యవసాయం, అటవీ, విపత్తుల నిర్వహణకు ఈఓఎస్‌–01 ఉపగ్రహం ఎంతో తోడ్పడుతుందని గవర్నర్‌ తమిళసై సౌందరరాజన్‌ ఆశాభావం వ్యక్తం చేశారు. రాకెట్‌ను విజయవంతంగా ప్రయోగించడం పట్ల తెలంగాణ ముఖ్యమంత్రి కె.చంద్రశేఖర్‌రావు హర్షం వ్యక్తం చేశారు.


 చెన్నై: భారత అంతరిక్ష పరిశోధనా సంస్థ(ఇస్రో) మరో భారీ ప్రయోగానికి సిద్ధమైంది. సెప్టెంబర్ 26న పీఎస్ఎల్‌వీ రాకెట్ ద్వారా ఒకేసారి ఎనిమిది శాటిలైట్లను ప్రయోగించనున్నట్లు ఇస్రో వెల్లడించింది. ఈ ప్రయోగం ద్వారా తొలిసారిగా రెండు వేరు వేరు కక్ష్యల్లోకి ఒకే రాకెట్ ప్రయోగం ద్వారా శాటిలైట్లను ప్రవేశపెట్టనున్నట్లు ఇస్రో అధికారులు గురువారం తెలిపారు.
 
 సోమవారం ఉదయం 9:12 నిమిషాలకు ఆంధ్రప్రదేశ్లోని శ్రీహరికోట రాకెట్ ప్రయోగ కేంద్రం నుంచి శాటిలైట్లను ప్రయోగించడానికి శాస్త్రవేత్తలు ఏర్పాట్లు చేస్తున్నారు. ఈ ఎనిమిది శాటిలైట్లలో వాతావరణ అధ్యయన శాటిలైట్ ఎస్‌సీఏటీఎస్ఏటీ-1 తో పాటు రెండు దేశీయ శాటిలైట్లు, మరో ఐదు విదేశీ శాటిలైట్లు ఉన్నట్లు అధికారులు వెల్లడించారు. 377 కిలోల బరువున్న ఎస్సీఏటీఎస్ఏటీ-1 శాటిలైట్ సముద్రాలు, వాతావరణ అధ్యయనంలో తోడ్పడనుంది.