న్యూఢిల్లీ: గల్ఫ్‌ కష్టాలకు అడ్డకట్ట పడడం లేదు. ఉపాధి కోసం వెళ్లిన భారతీయులు అక్కడి యజమానుల చేతుల్లో అష్టకష్టాలు పడుతున్నారు. ఉత్తరప్రదేశ్‌లోని ప్రయా గ్‌రాజ్‌ (అలహాబాద్‌)కు చెందిన ఓ వ్యక్తి తన కన్నీటి గాథను వినిపించాడు. సౌదీ అరేబియాలో ఉండిపోయానని, తనను ఈ చెర నుంచి విడిపించి, ఎలాగైనా స్వదేశానికి చేర్చాలని, లేకపోతే చావుతప్ప మరో మార్గం లేదని కన్నీటితో వేడుకున్నాడు. తన పాస్‌పోర్టు లాక్కున్నారని చెప్పాడు. తనను కాపాడాలని భారత ప్రధానమంత్రి నరేంద్ర మోదీని కోరాడు. వీడియోలో అతడి వెనుక ఒంటె కనిపిస్తోంది. అతడి వీడియో సోషల్‌ మీడియాలో వైరల్‌గా మారింది. ఢిల్లీకి చెందిన ఓ న్యాయవాది ఈ వీడియోను సోషల్‌ మీడియాలో పోస్టుచేశారు. బాధితుడిని రక్షించాలని విదేశాంగ శాఖ మంత్రి ఎస్‌.జైశంకర్‌కు విన్నవించారు. వీడియోలో బాధితుడు భోజ్‌పురి భాషలో మాట్లాడుతూ ఏం చెప్పాడంటే... ‘‘మా ఊరు అలహాబాద్‌ జిల్లాలోని హండియా. పని కోసం సౌదీ అరేబియాకు వచ్చా. నా పాస్‌పోర్టును యజమాని లాక్కున్నాడు. ఇంటికి తిరిగి వెళ్తానని చెబితే చంపేస్తానని బెదిరించాడు. నా తల్లిని చూడాలని ఉంది. ఈ వీడియోను మీరంతా షేర్‌ చేయండి. నా ఆవేదన ప్రధానమంత్రి నరేంద్ర మోదీకి చేరాలన్నదే నా కోరిక. మీరంతా నాకు సహకరించండి. మీరు ముస్లిం అయినా, హిందూ అయినా ఎవరైనా సరే నాకు అండగా ఉండండి. దయచేసి నన్ను ఆదుకోండి. నాకు జీవితం ప్రసాదించండి. లేకపోతే మరణమే గతి’’ అని అభ్యర్థించాడు. ఈ వ్యవహారంపై సౌదీ అరేబియాలోని భారత రాయబార కార్యాలయం స్పందించింది. బాధితుడి జాడ తెలుసుకొనేందుకు ప్రయత్నిస్తున్నామని వెల్లడించింది. అతడికి సంబంధించిన వివరాలు అందుబాటులో లేకపోవడంతో ఇప్పటికిప్పుడు చర్యలు తీసుకోవడం సాధ్యం కావడం లేదని పేర్కొంది. అయితే, బాధితుడి ఆవేదనను సౌదీ అరేబియా సెక్యూరిటీ డిపార్టుమెంట్‌ కొట్టిపారేసింది. అతడి ఆరోపణలకు ఆధారాల్లేవని తేల్చిచెప్పింది. సోషల్‌ మీడియాలో వీక్షణలు (వ్యూస్‌), తద్వారా ఆదాయం పెంచుకోవడానికి ఈ ఎత్తుగడ వేశారని అనుమానం వ్యక్తం చేసింది.కఫాలా వ్యవస్థ రద్దయినా..సౌదీ అరేబియాలో కఫాలా వ్యవస్థను రద్దు చేసిన తర్వాత కూడా భారతీయుడు యజమాని చెరలో చిక్కుకుపోవడం చర్చనీయాంశంగా మారింది. ఆధునిక బానిసత్వంగా విమర్శలు ఎదుర్కొంటున్న కఫాలా వ్యవస్థను సౌదీ ప్రభుత్వం ఇటీవలే రద్దు చేసింది. విదేశీ కార్మికులు పాస్‌పోర్టు లాక్కోవడం, నిర్బంధించడం, వేధించడం నేరమే అవుతుంది. వలస కార్మికుల హక్కుల విషయంలో ఇదొక కీలకమైన సంస్కరణగా చెబుతున్నారు. సౌదీ అరేబియాలోని కార్మికుల్లో ఎక్కువ మంది భారతీయులే కావడం గమనార్హం.


 దోహా: గల్ఫ్‌ దేశం ఖతార్‌ సంచలన నిర్ణయం తీసుకుంది. ఆధునిక బానిసత్వంగా భావించే ‘కఫాలా’ పని వ్యవస్థను సమూలంగా రద్దు చేసింది. డిసెంబర్‌ 13(మంగళవారం) నుంచే ఈ నిర్ణయాన్ని అమలులోకి తెస్తామని ఖతార్‌ కార్మికశాఖ మంత్రి ఇసా బిన్‌ సాద్‌ అల్‌ జఫాలి ప్రకటించారు. కార్మిక చట్టం నంబర్‌ 21, 2015 ఆధారంగా కఫాలాను రద్దుచేశామని, ఇకపై తమ దేశంలో పనిస్తోన్న, పనిచేయగోరే విదేశీ కార్మికులను ‘కాంట్రాక్టు కార్మికులు’గా గుర్తిస్తామని ఆయన చెప్పారు. ఈ నిర్ణయంతో ఖతార్‌లో పనిచేస్తోన్న భారతీయులు సహా  మొత్తం 21 లక్షల మంది విదేశీ కార్మికులకు మేలు జరగనుంది.
 
 ఏమిటీ కఫాలా?: ఖతార్‌ సహా సౌదీ, కువైట్‌, బహ్రెయిన్‌, ఒమన్‌, యూఏఈల్లో 'కఫాలా' వ్యవస్థ అమలులో ఉంది. దీని ప్రకారం.. ఉద్యోగార్థులు ఇమిగ్రేషన్ అధికారుల వద్ద అనుమతి పొందాలంటే కఫాలా (స్పాన్సర్‌షిప్ లెటర్) తప్పనిసరి. ఇది ఒక అభ్యర్థిని నియమించుకున్న వ్యక్తి లేదా సంస్థ దాన్ని ధ్రువీకరిస్తూ ఇచ్చే పత్రం. ఇది ఉంటేనే వీసా చేతికందుతుంది. ముఖ్యంగా ఇమిగ్రేషన్ చెక్ రిక్వయిర్డ్ (ఈసీఆర్) జాబితాలో ఉన్న గల్ఫ్ దేశాలకు సంబంధించి ఇది తప్పనిసరి. పనిలో చేరాక కార్మికుల వీసాలు యజమానుల అధీనంలో ఉంటాయి. దీంతో యజమానుల అనుమతి లేకుండా కార్మికులు పని మారేందుకు వీలుండదు. యజమాని ఎంత ఇబ్బంది పెట్టినా అతడి దగ్గరే పడి ఉండాలి. భరించలేక పారిపోతే మాత్రం జైలు, జరిమానా వంటి శిక్షలు తప్పవు. ఇళ్లలో పనిమనుషులు కఫాలా వ్యవస్థ వల్ల దారుణ పరిస్థితులు ఎదుర్కొంటున్నారు.
 
 ఎందుకీ సంచలన నిర్ణయం?: కార్మికుల విషయంలో, మరీ ముఖ్యంగా విదేశీ కార్మికులపై ఉక్కుపాదంలాంటి చట్టాలకు నెలవైన ఖతార్‌.. కఫాలా వ్యవస్థను రద్దు చేయడానికి బలమైన కారణం ఫుట్‌బాల్‌ వరల్డ్‌కప్‌! అవును. 2022 ప్రపంచ కప్‌ ఫుట్‌బాల్‌ టోర్నీని ఖతార్‌ నిర్వహించనుంది. ఆ భారీ ఈవెంట్‌ నిర్వహణ కోసం లక్షల కోట్ల ఖర్చుతో కొత్త స్టేడియాలు, ఇతర నిర్మాణాలను చేపట్టనుంది. ఈ క్రమంలో భారత్‌ నుంచేకాక పలు దేశాల నుంచి కార్మికులను పనిలో కుదుర్చుకోవాలనుకుంది. అయితే ‘కఫాలా’ విధానానికి భయపడి చాలా మంది స్కిల్డ్‌, అన్‌ స్కిల్డ్‌ కార్మికులు ఖతార్‌లో పనిచేసేందుకు విముఖత ప్రదర్శించారు. అంతర్జాతీయ సమాజం కూడా ఆ(కఫాలా)విధానాన్ని తూర్పారపట్టింది. ఈ అంశాల నేపథ్యంలో ఖతార్‌ తన కార్మిక విధానాలను మార్చుకుంటుందని ఆ దేశ అధ్యక్షుడు గత ఏడాది ప్రకటించారు. ఆ విధాన నిర్ణయాలకు కొనసాగింపుగా సోమవారం ‘కఫాలా’ విధాన్ని రద్దుచేశారు. కొత్త(కాంట్రాక్టు) విధానంలోనూ ఏవైనా పొరపాట్లు ఉంటే వాటిని సరిదిద్దుకుంటామని, ఈ మేరకు అంతర్జాతీయ సమాజం నుంచి సలహాలు కూడా స్వీకరిస్తామని మంత్రి అల్‌ జఫాలి చెప్పారు.