మన దగ్గర ‘పెళ్లి పుస్తకం’ అమ్మాయి సహనం, సైలెన్స్‌.. అబ్బాయి ఆజ్ఞ, అధికారంతో రాసి ఉంది! కుటుంబ పరువు, ప్రతిష్ఠల మధ్య బైండ్‌ అయిపోయింది! అందుకే కలహాలు, కలతలున్నా ఆ కాపురం సాగిపోతూనే ఉండింది! కానీ దాన్నిప్పుడు అమ్మాయిలు ప్రేమ, కంపాటబిలిటీతో తిరగరాసేందుకు ప్రయత్నిస్తున్నారు. గౌరవం, భావోద్వేగాలతో బంధించాలనుకుంటున్నారు. అయితే ఆ ప్రయాణంలో విడాకుల అడ్డంకులు ఎదురవుతున్నాయి. దాన్ని గమనిస్తున్న పెద్దలకు మన వివాహ వ్యవస్థ కూలిపోతున్నట్టనిపించవచ్చు! కానీ.. ఒక వ్యవస్థను పునర్‌నిర్మించడంలో అలాంటివి సాధారణమే అంటున్నారు సామాజిక విశ్లేషకులు. ఆ తడబాట్లు సర్దుకుని పెళ్లిపుస్తకంలో కొత్త పేజీలుగా మారుతాయని చెబుతున్నారు! సుచరిత బిజినెస్‌ ఎనలిస్ట్‌. పెళ్లయి రెండేళ్లవుతోంది. భర్త సాఫ్ట్‌వేర్‌. పెళ్లయిన వెంటనే యూకేలో మంచి జాబ్‌ ఆఫర్‌ వస్తే.. పెళ్లిని నిలబెట్టుకోవడం కోసం ఆ జాబ్‌ ఆఫర్‌ని వద్దనుకుంది. ఓ స్టార్టప్‌ ప్లాన్‌ చేసుకుని ఈ రెండేళ్లలో దాన్ని బాగా డెవలప్‌ చేసుకుని ఆంట్రప్రెన్యూర్‌గా స్థిరపడే దశకు చేరుకుంది. ఆ క్రమంలో పిల్లలనూ అప్పుడే వద్దనుకుంది. భర్త మాత్రం పిల్లలు కావాలనుకుంటున్నాడు. ఈ మధ్యే అతనికి అమెరికాలో మంచి జాబ్‌ ఆఫర్‌ వచ్చింది. సుచరితనూ తీసుకుని అమెరికా వెళ్లిపోతే పిల్లల కోసం కన్విన్స్‌ అవుతుందనుకుని ఆ జాబ్‌కు ఓకే చేసి ఇక్కడున్న ఉద్యోగానికి రాజీనామా ఇచ్చి, సుచరిత ముందు తన ప్రపోజల్‌ పెట్టాడు. తను స్టార్టప్‌ను వదిలేసి వచ్చే సమస్యే లేదని స్పష్టం చేసింది. చర్చలు, వాదనలు జరిగాయి. ‘పెళ్లయిన కొత్తలోనే ఇప్పుడు నీకొచ్చిన జాబ్‌ ఆఫర్‌ కన్నా రెట్టింపు శాలరీతో మంచి ఆఫర్‌ నాకు వచ్చింది. కానీ మన పెళ్లిని ప్రొటెక్ట్‌ చేసుకోవడానికి ఆ జాబ్‌ను వద్దనుకున్నాను. ఇప్పుడు నా స్టార్టప్‌ క్లిక్‌ అయ్యింది. ఇంత ఎఫర్ట్‌నీ తుంగలో తొక్కి నీతో రమ్మంటే రాలేను. కావాలంటే నువ్వు నా కంపెనీలో చేరు. ఇద్దరం కలిసి పనిచేద్దాం!’ అంది. ససేమిరా అన్నాడు. మన బంధానికన్నా నీకు ఆ స్టార్టప్పే ఎక్కువ? నీ కెరీర్‌ కోసం మదర్‌హుడ్‌ని కూడా పణంగా పెడతావా?’ అంటూ నిలదీశాడు. ఆ మాటలకు, ఆ ఆలోచనా ధోరణికి విస్తుపోయింది సుచరిత.‘నేనేం పిల్లలను వద్దనుకోవట్లేదు. నీ అమెరికా జాబ్‌ కోసం నా కెరీర్‌ను వదలను అంటున్నాను. నువ్వు ఇక్కడే ఉండు.. పిల్లల కోసమూ ప్లాన్‌ చేసుకుందాం’ అంది. రాజీకి రాలేదు అతను. అయితే విడాకులు కావాలంది సుచరిత. ఆమె నిర్ణయానికి అటు పెద్దలు, ఇటు పెద్దలు హతాశులయ్యారు. మూర్ఖత్వంతో కాపురాన్ని కూల్చుకుంటున్నావంటూ తిట్టారు. అయినా చలించలేదు సుచరిత. కూతురి తీరుకు ఏడుస్తున్న తల్లిని ‘నన్నెవరు అర్థం చేసుకోకపోయినా పర్లేదు నువ్వు అపార్థం చేసుకోవడమే పెయిన్‌గా ఉందమ్మా! బాగా చదువుకోవాలి, నీ కాళ్లమీద నువ్వు నిలబడాలి, కోట్ల ఆస్తి ఉన్న భర్త దొరికినా సరే.. నీకంటూ రూపాయి సంపాదించుకున్నప్పుడే నీకు ధైర్యం, గౌరవమని నువ్వు చెప్పిన మాటల్ని నువ్వే మరచిపోయావా? ఆ గోల్‌ కోసం నేను పడ్డ కష్టాన్ని నువ్వూ ఇగ్నోర్‌ చేయడమేంటమ్మా..’ అంటూ బాధపడింది. అమ్మకు అర్థమైంది, అలాగని కూతురిని పూర్తిగా సమర్థించలేకపోయింది.ఎందుకంటే.. ఆర్థిక స్వాతంత్య్రం ఉండాలని చిన్నప్పటి నుంచీ నూరిపోసిన ఆ తల్లి ఆడపిల్లకు కాపురం కూడా అంతే ముఖ్యం, అవసరమైతే అంతకన్నా ముఖ్యమనే సంప్రదాయ విలువలకు కండిషనింగ్‌ అయి ఉంది. ఆ భావజాలం కూతురి నిర్ణయాన్ని మనస్ఫూర్తిగా అంగీకరించడానికి అడ్డం పడుతోంది. తన పెంపకం పట్ల అపరాధ భావాన్నీ కలిగిస్తోంది. ఆమే కాదు ఆడపిల్లల చదువును, ఉన్నతిని కాంక్షించి ఆ దిశగా వాళ్లను తీర్చిదిద్దిన చాలామంది తల్లిదండ్రులదీ అదే భావన. పెళ్లిని నిలుపుకోవడం కోసం చదువును, కెరీర్‌ను ఆడపిల్లలే పణంగా పెట్టాలనుకుంటారు. ఎందుకంటే ఎంతకాదన్నా మన దగ్గర పెళ్లి సఫరింగ్‌నే గ్లోరిఫై చేస్తోంది కాబట్టి అంటున్నారు ఫ్యామిలీ కౌన్సెలర్లు. బాధ పడుతున్నా.. హింసను ఎదుర్కొంటున్నా, మానసిక దూరం పెరుగుతున్నా, భావోద్వేగాలు నిర్లక్ష్యం అవుతున్నా ఆలుమగలు కలిసి ఉండాలనే నేర్పుతోంది కుటుంబం. కానీ..చదువు, లోకజ్ఞానం, సాధికారత ఇచ్చిన ధైర్యంతో అలాంటి కాపురంలో కొనసాగడం కన్నా విడాకులతో మానసిక, శారీరక ఆరోగ్యాన్ని కాపాడుకోవాలనుకుంటున్నారు సుచరితలాంటి అమ్మాయిలు. ఎమోషనల్‌ ఫుల్‌ఫిల్‌మెంట్‌ లేని పెళ్లిని పెళ్లిగానే చూడట్లేదు. విడాకులను పెద్దవాళ్లు పరువుప్రతిష్ఠలకు ముడిపెడతారు. ఆ భావన నుంచి బయటపడాలి. భరిస్తూ కలిసి బతకడంలో అర్థం లేదు. విడిపోయినా ఆత్మగౌరవంతో బతకడంలోనే ఆనందముందని గ్రహించాలని కోరుకుంటున్నారు. అందుకే ఏమైనా సరే సహనంతో సర్దుకుపోవాలంటూ పిల్లలను బలవంత పెట్టకూడదని మానసిక, న్యాయ నిపుణులూ చెబుతున్నారు. ఇది సంప్రదాయాన్ని మంటగలుపుతున్న మార్పు కాదు. పరిణామ క్రమమని అంటున్నారు సామాజిక విశ్లేషకులు. విడాకులకు కారణాలు.. మునుపటిలా ఆడవాళ్ల పని, మగవాళ్ల పనంటూ బాధ్యతలను జెండర్‌ కోణంలో చూడట్లేదు. ఇంటా, బయటా స్త్రీ, పురుషుల విధుల్లో మార్పులొచ్చాయి. మారిన ఈ విలువలను జీర్ణించుకోలేని కాపురాలు విడాకుల బాట పడుతున్నాయి. భార్యాభర్తల మధ్య సరైన కమ్యూనికేషన్‌ లేకపోవడం, ఆర్థిక సమస్యలు, బంధంలో భావోద్వేగాల సమన్వయం లోపించడం, నమ్మకం లేకపోవడం, అభద్రత, అస్తవ్యస్త పనివేళలు, మద్యం, ధూమపానం మొదలైనవీ విడాకులకు ప్రధాన కారణాలే అంటున్నాయి అధ్యయనాలు. ఈ మధ్య కాలంలో ఢిల్లీ, బెంగళూరు, ముంబై, కోల్‌కతా, లక్నో వంటి నగరాల్లో విడాకుల దరఖాస్తులు మూడింతలయ్యాయి. పురుషాధిపత్య సమాజాలుగా పేరొందిన ఉత్తరప్రదేశ్, హర్యానా, రాజస్థాన్‌ లాంటి రాష్ట్రాల్లో విడాకుల సంఖ్య, వేరు పడిన సంసారాల సంఖ్యా తక్కువగా ఉన్నాయి.పెళ్లి, పిల్లలు,పేరెంటింగ్, విడాకులు, ఆందోళన వంటివన్నీ మనదాకా వస్తేగానీ తెలియవు. కాలం కలిసి వచ్చినప్పుడు అంతా బ్రహ్మాండంగా సాగుతూ మనంత తెలివిగల వాళ్లు లేరనిపిస్తుంది. కాలం ఎదురు తిరిగినప్పుడే అసలు సినిమా కనిపిస్తుంది.– కరీనా కపూర్‌భార్యాభర్తల మధ్య కమ్యూనికేషన్‌ చాలా ముఖ్యం. మంచి, చెడు రెండిటికీ కమ్యూనికేషన్‌ ఉంటేనే ఆ బంధం నిలబడుతుంది. అనుబంధం బలపడుతుంది. అలాగే ఏ సమస్య వచ్చినా పరిష్కరించడానికి ఆ బంధంలోకి భార్యాభర్తల మధ్య కమ్యూనికేషన్‌ చాలా ముఖ్యం. మంచి, చెడు రెండిటికీ కమ్యూనికేషన్‌ ఉంటేనే ఆ బంధం నిలబడుతుంది. అనుబంధం బలపడుతుంది. అలాగే ఏ సమస్య వచ్చినా పరిష్కరించడానికి ఆ బంధంలోకి మూడోవ్యక్తి దూరకూడదు. ఆ జంటే పరిష్కరించుకోవాలి.మూడోవ్యక్తి దూరకూడదు. ఆ జంటే పరిష్కరించుకోవాలి.– విద్యా బాలన్‌ – సరస్వతి రమ

పెళ్లి అనేది ప్రతి మనిషి జీవితంలో మరపురాని జ్ఞాపకాలను మిగులుస్తుంది. ఈ బంధాన్ని జీవితకాలం గుర్తుండిపోయేలా భావిస్తారు. తల్లిదండ్రులు సైతం తమ బిడ్డల కలలకు తగ్గట్టుగా ఉన్నంతలో ఘనంగా చేయాలని ఆరాటపడతారు.. ఇందులో భాగంగానే బంధువులు, స్నేహితుల్లో ఎవరూ చేయని విధంగా పెళ్లిజరపాలనే తలంపుతో వైభవాన్ని చాటేలా చేస్తున్నారు. ఇదంతా ఎప్పుడూ జరుగుతూ ఉన్నా.. ప్రస్తుతం జరిగే పెళ్లిళ్లకు అయ్యే ఖర్చులు అంచనాలకు మించి ఆకాశాన్నంటుతున్నాయి.  కాన్ఫెడరేషన్ ఆఫ్ ఆల్ ఇండియా ట్రేడర్స్(సీఏఐటీ) ఈ సంవత్సరం పెళ్లిళ్ల సీజన్‌లో కేవలం 23 రోజుల్లో రూ.4.25లక్షల కోట్ల వ్యాపారం జరుగుతుందని అంచనా వేసింది. సదరు నివేదిక ప్రకారం.. నవంబర్ 23 నుంచి డిసెంబర్ 15 వరకు దాదాపు 35లక్షల వివాహాలు జరగనున్నాయి. ఈ వివాహాల వల్ల సంబంధీకులు జరిపే కొనుగోళ్లు, ఇతర సేవలు కలిపి రూ.4.25లక్షల కోట్ల వ్యాపారం జరుగుతుందని సర్వే తెలిపింది. ఈ ఏడాది మొత్తం పెళ్లిళ్లలో 10 శాతం అంటే 3.5 లక్షల పెళ్లిళ్లు ఒక్క దిల్లీలోనే ఉంటాయని అంచనా. మొత్తం వివాహాల్లో 50వేల మంది లగ్జరీ కేటగిరీలో ఉండనున్నారు. వారు కనీసం రూ.1కోటి  లేదా అంతకంటే ఎక్కువ ఖర్చు చేస్తారని నివేదిక చెబుతుంది. మరో 50వేల పెళ్లిళ్లకు ఒక్కో దానికి రూ.50 లక్షల వరకు ఖర్చులు ఉంటాయి. అయితే దాదాపు 6 లక్షల పెళ్లిళ్లకు సుమారు రూ.25లక్షలు ఖర్చు చేయనున్నట్లు సర్వే వెల్లడించింది. 12లక్షల వివాహాలకు రూ.10 లక్షలు, మరో 10 లక్షల వివాహాలకు రూ.6 లక్షల చొప్పున ఖర్చు అవుతుంది. గత సంవత్సరం అదే 23 రోజుల సమయంలో మొత్తం 3.2 మిలియన్ల వివాహాలు జరిగాయి. ఫలితంగా రూ.3.75లక్షల కోట్ల వ్యాపారం నమోదైందని సీఏఐటీ సర్వే చెప్పింది. మధ్యతరగతి వివాహ వేడుకకు అయ్యే ఖర్చు సుమారుగా ఇలా.. కల్యాణ మండపం అద్దె(రోజుకు): రూ.2లక్షలు పూల అలంకరణ, ఇతర వినియోగాలుఖ: రూ.1.50లక్షలు భోజనం నిమిత్తం(క్యాటరింగ్‌)​‍:రూ.1.80క్షలు వంట మనుషులు, సహాయకుల ఖర్చులు: రూ.30వేలు కిరాణా సరకులు: రూ.60వేలు కూరగాయల ఖర్చు: రూ.30వేలు సన్నాయి వాయిద్యాలకు: రూ.20వేలు డ్రింకింగ్‌ వాటర్‌: రూ.2వేలు సలాడ్‌, పాన్‌, ఐస్‌క్రీం: రూ.25వేలు కార్మికులు, సహాయకులకు: రూ.5వేలు జనరేటర్‌: రూ.7వేలు విద్యుత్తు లైట్లు, అలంకరణ: రూ.30వేలు ఫొటో, వీడియోగ్రాఫర్‌: రూ.60వేలు ఇవికాకుండా బంగారు ఆభరణాలు, బంధువుల కానుకలు అదనం.

సాక్షి, హైదరాబాద్‌: దేశంలో అమ్మాయిల వివాహ వయస్సును 18 నుండి 21 సంవత్సరాలకు పెంచుతూ కేంద్రం నిర్ణయించింది. ఈ మేరకు  త్వరలోనే చట్ట సవరణను తీసుకురానుంది. అయితే  ఈ నిర్ణయంపై చాలా మంది హర్షం వ్యక్తం చేస్తున్నారు. ఇది బాలికల ఉన్నత విద్యకు దోహదపడుతుందని, మహిళల ఆరోగ్యానికి, సంక్షేమానికి దారి తీస్తుందని భావిస్తున్నారు.  అయితే దీనికి భిన్నంగా మరికొంతమంది కూడా వాదిస్తున్నారు. భారతదేశంలో, చట్టబద్ధమైన వివాహ వయస్సు ప్రస్తుతం బాలికలకు 18 ఏళ్లు, అబ్బాయిలకు 21 సంవత్సరాలుగా ఉంది. అయితే చాలామంది అమ్మాయిలకు 18 ఏళ్ల కంటే ముందే వివాహ బంధంలోకి అడుగుపెడుతున్నారు. చిన్న తనంలోనే గర్భం దాల్చడం, అనేక అనారోగ్య సమస్యలకు గురవుతున్నారు.  ముఖ్యంగా 18 సంవత్సరాలు నిండిన వెంటనే లేదా అంతకుముందే ఆడబిడ్డలకు పెళ్లి చేస్తే చిన్నతనంలోనే బరువు బాధ్యతలను భుజాన కెత్తుకోవడంతో మానసిక, శారీరక సమస్యలు ఎదుర్కొంటున్నారని ఆరోగ్య మంత్రిత్వ శాఖ అభిప్రాయ పడింది. శ్రామికశక్తిలో మహిళల భాగస్వామ్యాన్ని కూడా పెంచుతుందనీ, తల్లి పిల్లల ఆరోగ్యానికి ఇదొక వరం అని పేర్కొంది. అలాగే తమ అభీష్టానికి వ్యతిరేకంగా పెళ్లి చేసుకోవడం వలన ఉన్నత చదువులు చదువు కోవాలన్న తమ కల సాకారం కావడంలేదని  వాపోతున్న బాలికలు చాలామందే ఉన్నారు. ప్రపంచవ్యాప్తంగా 15-19 సంవత్సరాల వయస్సు బాలికల మరణాలకు చిన్న వయసులోనే  గర్భం, ప్రసవ సమస్యలు ప్రధాన కారణమని ప్రపంచ ఆరోగ్య సంస్థ నివేదిక చెబుతోంది. 20-24 సంవత్సరాల వయస్సు గల స్త్రీల కంటే 10-19 సంవత్సరాల వయస్సు గల తల్లులు ఎక్లాంప్సియా, ప్రసవ ఎండోమెట్రిటిస్, ఇతర ఇన్ఫెక్షన్ల లాంటి  ప్రమాదాలను ఎదుర్కొంటారు. వివాహం ఆలస్యం చేయడం వల్ల పిల్లలకు కూడా మేలు జరుగుతుందని, తక్కువ బరువుతో ఉన్న పిల్లలు పుట్టడం, తీవ్రమైన నియోనాటల్ ప్రమాదం తగ్గుతుందని  చెబుతోంది.  కేంద్రం తీసుకున్న తాజా నిర్ణయంపై వ్యతిరేకత వ్యక్తం చేస్తున్న వారు కూడా లేకపోలేదు. 21 ఏళ్ల లోపు అన్ని వివాహాలను చెల్లుబాటుకావు అని ప్రకటిస్తే మరింత ముప్పే అంటున్నారు. ఆడపిల్లల చదువుకు, అనారోగ్యానికి అసలు సమస్యల్ని గుర్తించి, వాటికి సరైన పరిష్కారాల్ని అన్వేషించకుండా చట్టబద్ధంగా పెళ్లిని వాయిదా వేయడంపై ఫెమినిస్టులు, ఇతర మహిళా ఉద్యమకారులు ఆందోళన వ్యక్తం చేశారు. తల్లీబిడ్డల ఆరోగ్యాన్ని మెరుగుపర్చేందుకు ఇది మార్గం కాదని వాదిస్తున్నారు. సీపీఎం నాయకురాలు కవితా కృష్ణన్‌ కూడా ప్రభుత్వ నిర్ణయాన్ని తప్పుబట్టారు.  ఇది మహిళల స్వయంప్రతిపత్తిని మరింత దెబ్బతీస్తుందని వ్యాఖ్యానించారు. ఆరోగ్య సంరక్షణ, విద్యకు సరైన ప్రాప్యత లేని గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో తక్కువ-ఆదాయ కుటుంబాలలో ముందస్తు వివాహాలు ఎక్కువగా జరుగుతాయని సెంటర్ ఫర్ ఉమెన్స్ డెవలప్‌మెంట్ స్టడీస్‌ పరిశోధకురాలు మేరీ ఇ. జాన్ చెప్పారు. పట్టణాలతో పోలిస్తే , గ్రామీణ స్త్రీలు, యువతులు ఎక్కువ పోషకాహార లోపంతో ఉన్నారని పేర్కొన్నారు. ఇక్కడ కీలక అంశం పేదరికమే తప్ప, వయస్సు కాదన్నారు. సంపద, విద్య వంటి సామాజిక-పర్యావరణ కారకాలు నియంత్రించ గలిగినపుడు కౌమారదశలోని తల్లులు మరణాల రేటు కూడా నియంత్రణలో ఉంటుందని కేంబ్రిడ్జ్ యూనివర్సిటీకి చెందిన పరిశోధకుల అధ్యయనం పేర్కొంది.  18 సంవత్సరాల వయస్సులో ఉన్న యువతి రక్తహీనతతో బాధపడితే, సరైన చికిత్స లేకపోతే, 21 సంవత్సరాల వయస్సులో కూడా అదే రక్తహీనతతో బాధపడతారన్నారు. పేదరికం, ఆరోగ్య రక్షణ లేనపుడు వివాహ వయస్సును కొన్ని సంవత్సరాలు పెంచడంవల్ల ప్రయోజనం అంతంతమాత్రమే అనేది వారి వాదన. అంతేకాదు ఈ నిర్ణయం కొత్త సమస్యలను సృష్టించవచ్చు. యువకులు తమకు నచ్చిన వారిని పెళ్లి చేసుకోవడంలో మరిన్ని ఇబ్బందులు,  యువతుల వ్యక్తిగత జీవితాల్లో తల్లిదండ్రుల పట్టును మరింత పెరుగుందనే మరో అభిప్రాయం. ముఖ్యంగా ప్రేమ కోసం వివాహం చేసుకునే కులాంతర, మతాంతర జంటలపై మరింత ఒత్తిడి పెరుగుతుందని, కుటుంబ సభ్యుల నుండి హింస బెదిరింపులు తప్పవని హెచ్చరిస్తున్నారు. కుటుంబ సభ్యుల నుండి వేధింపులు, ఎమోషనల్ బ్లాక్‌మెయిలింగ్ నుండి తప్పించుకోవాలనే  ఉద్దేశంతో వివాహం చేసుకోవడానికి 18 ఏళ్లు నిండకముందే ఇంటి నుండి పారిపోయే జంటలపై క్రిమినల్ ప్రాసిక్యూషన్‌కు దారి తీస్తుంది. పెళ్ళి వయసు పెంచినంత మాత్రాన బాల్య వివాహాలు ఆగిపోతాయనేది భ్రమ మాత్రమే అనే అభిప్రాయం వ్యక్తమవుతోంది. కాగా సమాజంలో, కుటుంబంలో మహిళల పట్ల చులకన భావం పోవాలి. బాలికల మీద వివక్ష, ఆడ,మగ బిడ్డలమధ్య తారతమ్యాలు పూర్తిగా సమసిపోయేలా ప్రభుత్వాలు చిత్తశుద్ధితో కృషి చేయాలి. అలాగే అబ్బాయిలతో పాటు అమ్మాయిలు కూడా ఉన్నత విద్యను అభ్యసించేందుకు, ఆర్థిక స్వాతంత్ర్యంతో ఎదిగేలా తల్లితండ్రులు ప్రోత్సాహాన్నందించాలి. రెండవ తరగతి పౌరురాలిగా కాకుండా మహిళలకు, యువతులకు చట్టబద్ధమైన అన్ని హక్కులు అమలు అయినపుడు మాత్రమే మహిళా సాధికారత సాధ్యం అనేది  పలువురి వాదన.

‘‘పెళ్లంటే మాటలా.. అటు ఏడు తరాలు.. ఇటు ఏడు తరాల చరిత్ర చూడాల్సిందే కదా’’  ‘‘అబ్బాయి ఎలాంటి వాడో ఏమో.. సంబంధం కలుపుకునే ముందే కొంచెం జాగ్రత్త’’  ‘‘తల్లి లావుగా ఉంది.. పెళ్లయిన తరువాత అమ్మాయికూడా అలాగే అయితే..?’’ పెళ్లి సందర్భంగా దాదాపు అన్ని కుటుంబాల్లోనూ ఇలాంటి మాటలు వినిపిస్తుంటాయి. ప్రేమించుకున్నామని, పెళ్లి చేసుకుంటామని చెప్పినా.. ఎందుకైనా మంచిది కాస్తా జాతకాలు కూడా చూసేద్దాం అనేవాళ్లూ లేకపోలేదు. దశాబ్దాలపాటు కలిసి జీవితం సాగించాల్సిన వారు సుఖంగా, సంతోషంగా ఉండాలని తల్లిదండ్రులు ఇన్ని జాగ్రత్తలు తీసుకుంటారు. అయితే ఇవన్నీ ఒకప్పటి మాట అంటోంది సైన్స్‌. కేవలం చూపులతో.. కాసిన్ని విచారణలతో వ్యక్తుల గుణగణాలపై ఒక నిర్ధారణకు రావడం సరికాదని హెచ్చరిస్తోంది. ఈ పాతకాలపు పద్ధతులైన జన్మపత్రాన్ని కాకుండా.. జినోమ్‌ పత్రాన్ని నమ్ముకోవడం మేలని అంటోంది.  జినోమ్‌ పత్రి అంటే..  మన ఒడ్డూ పొడవు మొదలుకొని.. మనకు రాగల జబ్బుల వరకూ అన్నింటి సమాచారం జన్యువుల్లో ఉంటుందని మనకు తెలుసు కదా.. ఈ జన్యువుల్లోని సమాచారాన్ని చదివేందుకు వీలు కల్పించేదే ఈ జినోమ్‌ పత్రి. డీఎన్‌ఏ పోగు అడినైన్, గ్వానైన్, థయామీన్, సైటోసైన్‌ అనే నాలుగు రసాయనాలతో ఏర్పడి ఉంటుంది. వీటిని నూక్లియోటైడ్‌ బేసెస్‌ అని పిలుస్తారు. ఈ బేసెస్‌ జంటలను బేస్‌ పెయిర్స్‌ అంటారు. ఇలాంటి 300 కోట్ల బేస్‌పెయిర్స్‌తో మెలితిరిగిన నిచ్చెన ఆకారంలో ఉంటుంది డీఎన్‌ఏ. ఈ డీఎన్‌ఏ పోగులోని భాగాలే జన్యువులు. మనుషుల్లో వీటి సంఖ్య దాదాపు 25 వేలు. మన జీవక్రియలకు అవసరమైన అన్ని రకాల ప్రొటీన్లను ఇవే ఉత్పత్తి చేస్తుంటాయి. వారసత్వంతోపాటు, వాతావరణం, ఆహారపు అలవాట్లు, జీవనశైలి వంటి అనేక కారణాలతో జన్యుక్రమంలో వచ్చే మార్పులు వ్యాధులకు దారితీస్తాయి అని సైన్స్‌ చెబుతోంది. ఆరోగ్య సమస్యలు లేని ఇద్దరు దంపతులైతే.. పుట్టబోయే బిడ్డకు జబ్బులేవీ దగ్గరకావన్నది తెలిసిందే.  మారుతున్న ట్రెండ్‌..  జాతకాలను బట్టి పెళ్లిళ్లు చేసుకోవడం భారత్‌ లాంటి దేశాల్లో ఇంకా కొనసాగుతున్నప్పటికీ విదేశాల్లో మాత్రం ట్రెండ్‌ మారుతున్న సూచనలు కనిపిస్తున్నాయి. మానవ జన్యుక్రమం నమోదు చేసే ఖర్చు గణనీయంగా తగ్గడం దీనికి ఒక కారణంగా చెప్పుకోవచ్చు. ఒకప్పుడు కోట్లకు కోట్లు పోస్తేగానీ సాధ్యం కాని జన్యుక్రమ నమోదు ఇప్పుడు లక్ష రూపాయల్లోపు మాత్రమే అవుతోంది. ఇదే సమయంలో జన్యువుల పనితీరు.. వ్యాధుల విషయంలో వీటి పాత్ర వంటి వాటిల్లో సైన్స్‌ కూడా బాగా అభివృద్ధి చెందింది. ఈ నేపథ్యంలో రెండు జన్యుక్రమాలను పోల్చి చూసి దంపతులైతే ఎలా ఉంటుందో చెప్పే ప్రత్యేక పరీక్షలు కూడా అందుబాటులోకి వచ్చేశాయి. స్విట్జర్లాండ్‌లోని యూనివర్సిటీ ఆఫ్‌ బెర్న్‌ శాస్త్రవేత్త క్లాస్‌ వెడెకైండ్‌ కొన్నేళ్ల క్రితం చేసిన ఒక ప్రయోగం ఇలాంటి పరీక్షలకు మూలం. ఈ ప్రయోగంలో మహిళలు మగవారు వేసుకున్న టీషర్ట్‌ల వాసన ఆధారంగా తాము ఎవరిని ఇష్టపడ్డారో చెప్పారు. పలానా వారినే ఎందుకు ఎంచుకున్నారన్న విశ్లేషణ జరిపినప్పుడు మహిళలు తమకంటే భిన్నమైన హెచ్‌ఎల్‌ఏ జన్యువు ఉన్నవారిపట్ల ఆకర్షితులవుతున్నట్లు తెలిసింది. ఈ హెచ్‌ఎల్‌ఏ జన్యువు రోగ నిరోధక వ్యవస్థ చైతన్యానికి సూచిక. పాశ్చాత్య దేశాల్లో ఇలాంటి జెనిటిక్‌ మ్యాచింగ్‌ చేసిపెట్టే కంపెనీలు బోలెడున్నా.. దేశంలో మాత్రం ఇలాంటివి వేళ్లమీద లెక్కపెట్టేటన్ని మాత్రమే ఉన్నాయి.  ఐదేళ్ల క్రితం కాలిఫోర్నియా, నార్త్‌వెస్టర్న్‌ యూనివర్సిటీ శాస్త్రవేత్తలు జరిపిన ఒక పరిశోధన ప్రకారం 5–హెచ్‌టీటీఎల్‌పీఆర్‌ అనే జన్యువుల్లో తేడాలుంటే సంసారం సాఫీగా సాగదని, మానసిక ఉద్వేగాలను ప్రభావితం చేసే ఈ జన్యువులున్న వారు విడాకులు తీసుకునే అవకాశాలు ఎక్కువని తేలింది. – సాక్షి నాలెడ్జ్‌ సెంటర్‌  

రమేష్, రాణి ఇద్దరూ ప్రేమించుకున్నారు. పెద్దలను ఎదిరించి మరీ వివాహం చేసుకున్నారు. కొన్నాళ్లు బాగానే కలిసి ఉన్నారు. ఇరువురి మధ్య వివాదాలు నెలకొన్నాయి.ఈ నేపథ్యంలో రమేష్‌ తాగుడికి బానిసయ్యాడు. అతడి భార్య రాణి భర్తతో కాపురం చేయడం కష్టమని తాను తనతో ఉండలేనని చెప్పి పోలీసులనుఆశ్రయించింది. కిరణ్, లక్ష్మిలది పెద్దల కుదిర్చిన వివాహం.. ఏడాది కాపురానికి ఫలితంగా ఓ పాప కూడా ఉంది. కొన్నాళ్లకు కిరణ్, లక్ష్మిల మధ్య మనస్పర్థలు చోటుచేసుకున్నాయి. భార్య ఫేస్‌బుక్‌లో వేరొకరితో చాట్‌ చేస్తుందనేది కిరణ్‌ వాదన. పెద్దల మధ్య పంచాయతీ పెట్టాడు. వారిద్దరూ విడిపోయిందుకు సిద్దమయ్యారు.   రాజమహేంద్రవరం  :వీరే కాదు.. ఇలా ఎన్నె సంఘటనలు ఏదో ఒక చోట జరుగుతూనే ఉన్నాయి. పంతాలు.. పట్టింపులు.. ఒకరినొకరు అర్థం చేసుకోకపోవడం.. అక్రమసంబంధాలు.., టీవీ సీరియళ్లు.. సోషల్‌మీడియా ప్రభావం.. ఇలా ఎన్నో కారణాలతో పెళ్లిళ్లు పెటాకులవుతున్నాయి. వివాహబంధం విచ్ఛిన్నమై విడాకుల వరకు వెళుతోంది. ముఖ్యంగా ప్రేమ వివాహాలు అతికొద్ది సమయంలోనే అర్ధాంతరంగా ముగిసిపోతున్నాయి. అసలెందుకు ఇలా జరుగుతోంది?. వాటి కారణాలను విశ్లేషిస్తూ సాక్షి ప్రత్యేక కథనం.. వధువు అభిప్రాయానికి విలువ లేదు.. మన సమాజంలో నక్షత్ర బలం, జాతకాలు, వియ్యం అందుకునే వారు మనతో సరితూగుతారా? ఆస్తులు, పాస్తులు వంటివి ఆలోచించే తల్లిదండ్రులు అమ్మాయి ఇష్టాలను చూడకుండా కొన్ని సందర్భాల్లో వివాహాలు చేయడం వల్ల పెళ్లిళ్లు విఫలమవుతున్నాయి. విదేశాల్లో వివాహానికి ముందు వధూవరులకు కౌన్సెలింగ్‌ ఇస్తారు. ఇరువురి లోపాలు తెలుసుకుంటారు. మన సమాజంలో కూడా వధూవరులకు వివాహానికి ముందే కౌన్సెలింగ్‌ ఇచ్చే ఏర్పాట్లు చేయడం వల్ల కొంత వరకూ వివాహాలు నిలిచే అవకాశం ఉందని పలువురు పేర్కొంటున్నారు. అక్రమ సంబంధాలతో సంసారంలో చిచ్చు టీవీ సీరియల్స్, సినిమాలు, వాట్సప్, ఫేస్‌ బుక్, తదితర సోషల్‌ మీడియాలు సంసారాలపై విపరీతమైన ప్రభావం చూపిస్తున్నాయి. ప్రస్తుతం వస్తున్న సీరియల్స్, సినిమాల్లో ప్రేమ, హింస, అక్రమ సంబంధాలు తదితర కథాంశాలు ప్రసారమవుతున్నాయి. భర్త డ్యూటీ నిమిత్తం ఎక్కడో పని చేసుకొని వారం పది రోజులకోసారి వచ్చే కుటుంబాల్లో, ప్రతిరోజూ ఇంటికి వచ్చే కుటుంబాల్లోనూ ఈ టీవీ సీరియళ్లు, సినిమాలు, సోషల్‌ మీడియాలో వచ్చే కథలు ఒంటిరిగా ఉండే  మహిళలపై విపరీతమైన ప్రభావం చూపిస్తున్నాయి. ఈ నేపథ్యంలో అక్రమ సంబంధాలకు దారి తీసి.. చివరికి భర్తనే హత్య చేసేంత స్థాయికి చేరుతున్నాయి. సంసారాన్ని కూలదీస్తున్న సెక్షన్‌ 498ఏ కేసులు సంసారంలో చిన్న విభేదాలు వచ్చి పోలీస్‌ స్టేషన్‌కు వెళితే వరకట్న వేధింపుల కేసులు, పెట్టి భర్త, అత్తమామలు, ఆడపడుచులపై కేసులు పెడుతున్నారు. దీని వల్ల మొత్తం కుటుంబం పోలీస్‌ స్టేషన్, కోర్టుల చుట్టూ తిరగాల్సి వస్తోంది. దీంతో ఇరువురి కుటుంబాల్లో ఎడబాటు పెరుగుతోంది. కొంత వరకు పోలీసులు కౌన్సెలింగ్‌ ఇచ్చి సంసారాలు నిలబెడుతున్న సందర్భాలూ ఉన్నాయి. పెళ్లిళ్లు నిలబడాలంటే ముందుగా వధూవరులు అర్థం చేసుకునేలా కౌన్సెలింగ్‌ ఇవ్వడం, ముందుగానే ఇరు కుటుంబాల వారు స్థితిగతులు అర్ధం చేసుకోవడం, వంటివి చేయాలని సూచిస్తున్నారు. మహిళా పోలీస్‌ స్టేషన్‌లో నమోదైన విడాకుల కేసులు ♦ 2016 సంవత్సరంలో 1023 కేసులు నమోదయ్యాయి. వీటిలో 926 కేసులకు ఫ్యామిలీ కౌన్సెలింగ్‌ ఇచ్చి పోలీసులు సర్దుబాటు చేశారు. 97 కేసులలో ఎఫ్‌ఐఆర్‌లు నమోదు చేశారు.    ♦ 2017లో 1124 కేసులు నమోదు కాగా 1004 కేసులకు ఫ్యామిలీ కౌన్సెలింగ్‌ ఇచ్చారు. 120 కేసుల్లో ఎఫ్‌ఐఆర్‌ నమోదు చేశారు. ♦ 2018 మే 31 వరకూ 521 కేసులు నమోదు కాగా 381 కేసుల్లో కౌన్సెలింగ్‌ ఇచ్చి సర్దుబాటు చేశారు. 73 కేసుల్లో ఎఫ్‌ఐఆర్‌లు వేశారు.


 లక్షలకు లక్షలు కట్నాలు ఇచ్చి పెళ్లి చేస్తే నెలైనా గడవక ముందే వేధింపులు మొదలవుతాయి... గొప్ప ఇంటి సంబంధమని అమెరికా అబ్బాయికి అమ్మాయినిస్తే అక్కడ అవమానాలు, హింసలూ ఎదురవుతాయి. వందల ఇళ్లల్లో ఈ సమస్యలు ఉంటే బయటకు వచ్చేవి మాత్రం కొన్నే. మిగతా చోట్ల ఆడబిడ్డలు కన్నీళ్లను దిగమింగుకుని బతికేస్తున్నారు. ఇలాంటి సమస్యలకు చట్టబద్ధంగా పరిష్కార మార్గం వెతకాలంటే రిజిస్ట్రేషన్ తప్పనిసరని నిపుణులు అంటున్నారు.
 
 ఎంతో డబ్బు ఖర్చు పెట్టి పెళ్లి చేసుకునే వారు ఆ తర్వాత రిజిస్ట్రేషన్‌ను కూడా పూర్తి చేసుకుంటే భవిష్యత్‌లో ఎన్నో సమస్యలకు ఇది సమాధానం చెబుతుందని వారంటున్నారు. గొడవల్లోనే కాదు... విదేశీ ప్రయాణాలకు, సంక్షేమ పథకాలకు కూడా ఇది ఉపయోగపడుతుందని సూచిస్తున్నారు.          
  - సంతకవిటి
  
 * వివాహ రిజిస్ట్రేషన్లతో ప్రయోజనాలెన్నో
 * రిజిస్ట్రేషన్‌పై అవగాహన తప్పనిసరి
 మూడుముళ్లు వేసిన తర్వాత భార్యాభర్తలు ఒక్కటైపోవడం, మంత్రాల సాక్షిగా ఒక్కటి గా బతకడం భారతీయ వివాహ వ్యవస్థ గొప్పదనం. అయితే ఆ బంధాన్ని రిజిస్ట్రేషన్ చేసుకుంటే భవిష్యత్ అవసరాలకు పనికొస్తుందని పెద్దలంటున్నారు. 2002 చట్టం ప్రకారం ప్రభుత్వం వివాహాన్ని తప్పనిసరిగా రిజిస్ట్రేషన్ చేయాలనే నిబంధనను తీసుకొచ్చింది. కానీ దీన్ని చాలా మంది పట్టించుకోవడం లేదు. రిజిస్ట్రేసన్ ఎందుకు చేయించుకోవాలనే విషయం కూడా చాలా మందికి తెలీదంటే అతిశయోక్తి కాదు.
 
 వివాహాన్ని ఎలా రిజిష్టర్ చేసుకోవాలి? ఎక్కడ రిజిస్టర్ చేసుకోవాలి? దీని వల్ల ప్రయోజనం ఏంటి అని తెలుసుకోవాల్సిన అవసరం అందరికీ ఉంది. గృహహింసతో పాటు వరకట్న వేధింపులు, చిన్నచిన్న కారణాలుతో విడిపోయిన కుటుంబాలు ఎన్నో ఉన్నాయి. అనంతరం వీరితో పాటు వీరి పిల్లల భవిష్యత్ అగమ్యగోచరంగా మారుతుంది. ప్రేమ వివాహాలు, పెద్దల్ని ఎదిరించి పెళ్లి చేసుకున్న వారి ఇళ్లలో ఈ సమస్య ఎక్కువ. ఇలాంటి పరిస్తితుల్లో వివాహ రిజిస్ట్రేషన్ అనేది ఒక ఆయుధంగా ఉంటుంది. రిజిస్ట్రేషన్ చేయించుకోవడం వలన ఎన్నో సమస్యలకు పుల్‌స్టాప్ పెట్టవచ్చు.
  
 * విదేశాల్లో ఉన్నవారు ఇక్కడ అమ్మాయిని, అబ్బాయిని వివాహం చేసుకున్న తర్వాత తమ తో పాటు ఆ వ్యక్తిని కూడా తీసుకెళ్లాలంటే ఆ పెళ్లికి సంబంధించిన రిజిస్ట్రేషన్ తప్పనిసరి.
 
 * ప్రస్తుతం రాష్ట్రంలో పలు పథకాలు అమలవుతున్నాయి. ఈ పథకాలకు సంబందించి అర్హతలుగా భార్య భర్తలకు సంబంధించి వివాహ రిజి స్ట్రేషన్ ద్రువీకరణ పత్రాలు ప్రభుత్వం తప్పనిసరిచేసింది.
  
 * వికలాంగులు-సకలాంగులు స్కీం, ఇంటర్ కేస్ట్ వివాహాలకుసంబంధించి ప్రభుత్వం ప్రోత్సాహకాలు అందాలంటే వివాహాలు రిజిస్ట్రేషన్ తప్పనిసరి.
  
 * జిల్లాలో ఎన్నో వివాహాలు జరుగుతున్నా వాటిలో నమోదు కానివే ఎక్కువగా ఉన్నాయి. ప్రేమ వివాహాలు ఏవో గుడులు, గోపురాల వద్ద జరుగుతుండగా, పెద్దలు కుదిర్చిన వివాహాలు ఇళ్ల వద్ద జరుగుతున్నా రిజిస్ట్రేషన్లు మాత్రం ఉం డడంలేదు. ఇవి తప్పనిసరిగా రిజిస్టర్ కావాలి.
  
 * 2002 వివాహ చట్టం ప్రకారం ప్రతి కల్యా ణ మండపాల్లో వివాహం జరిగితే అక్కడ కల్యాణ మండపం నిర్వాహకులు సమక్షంలోనే రిజిస్ట్రేషన్‌లు చేయించాలి.
  
 * ముందుగా అందుకు సంబంధించిన వివా హ రిజిస్ట్రేషన్ దరఖాస్తును వధువు, వరుడు చూపించాలి. వీరు అలా చేయకుంటే వివాహాలు ఈ కల్యాణ మండపాల్లో చేయించుకునేందుకు అవకాశం లేదు.
  
 * అయితే ఇందుకు సంబంధించి ప్రభుత్వం నుంచి నోటీసులు అందకపోవడంతో రిజిస్ట్రేషన్లు జరగడం లేదు.
  
 భిన్నమతస్తుల వివాహానికి ఒక్క రోజులో ధ్రువీకరణ పత్రం
 హిందూ సంప్రదాయం ప్రకారం భారత ప్రభుత్వం కూడా వివాహాలు రిజిస్ట్రేషన్‌ను వేగవంతం చేసేందుకు పలు సూచనలు, సలహాల ను రిజిస్ట్రేషన్ కార్యాలయాల్లో అందిస్తుంది. ఐతే రెండు భిన్న మతస్తులు వారు వివాహాలు చేయించుకుని రిజిస్ట్రేషన్ చేయించుకుంటే ఒక్క రోజులోనే రిజిష్టర్ కార్యాలయం వద్ద ద్రువీకరణ పత్రాలును అందిస్తుంది.
  
 న్యాయస్థానం ఏం చెబుతోంది..?
 1872లో ఉన్న పాత వివాహ చట్టాన్ని మార్పు చేసి 1964లో నూతన వివాహ చట్టాన్ని ప్రభుత్వం అమలుచేస్తుంది. 1969లో ఈ చట్టాన్ని మళ్లీ సవరణ చేసి జనన, మరణాలతో పాటు వివాహాన్ని కూడా రిజిస్ట్రేషన్ చేయించాలని ప్రభుత్వం చట్టం చేసింది. ఈ నేపథ్యంలో 2006లో సుప్రీంకోర్టు కూడా మార్గదర్శకాలను విడుదల చేసింది. సరైన మార్గదర్శకాలు, అవగాహన లేకపోవడంతో 99 శాతం మేర వివాహాలు రిజిస్ట్రేషన్ కావడంలేదు.
  
 దరఖాస్తు చేసుకోవాలి..?
 వివాహాలు చేసుకున్న వారు రిజిస్ట్రేషన్‌కు దరఖాస్తు చేసుకోవడం చాలా సులభం. పదో తరగతి దాటి చదువుకున్న వారు తమ పదోతరగతి మార్కుల జాబితాను, నివాస స్థలానికి సంబంధించిన ధ్రువీకరణ పత్రాలు, రేషన్, ఆధార్  కార్డుల జిరాక్సులతో పాటు పెళ్లిలో తాళి కట్టిన ఫొటోలు, కుటుంబ పెద్దలు లేదా వివాహ పెద్దలతో కూడిన ఫొటోలుతో రిజిస్ట్రేషన్ కార్యాల యానికి వెళ్లి దరఖాస్తు చేసుకోవాలి. అక్కడ వా రు పరిశీలనల అనంతరం రిజిస్ట్రేషన్ చేస్తారు.
  
 ఉపయోగాలు ఇవే...
 * రిజిస్ట్రేషన్‌తో ఆ వివాహానికి చట్టబద్ధత ఏర్పడుతుంది.
 * వరుడు కంటే వధువుకు ఎక్కువ ఉపయోగం, సెక్యూరిటీ ఉంటుది.
 * ప్రభుత్వం ప్రోత్సాహక పథకాలకు, ఇతర కుటుంబ లబ్ధి పథకాలకు ఉపయోగపడుతుంది.
 * విదేశాలకు వెళ్లేందుకు ఉపయోగపడుతుంది.
 * రెండో వివాహాన్ని అడ్డుకుంటుంది.
 * అమ్మాయిలను మోసగించేందుకు వీలు లేకుండా చేస్తుంది.