ఇంటిని చక్కదిద్దుకోవడం మొదలుకొని పిల్లలకు చక్కని భవిష్యత్‌ నిర్మాణం వరకు ఇంటి ఇల్లాలు పడే తపన అంతా ఇంతా కాదు. ఈ క్రమంలో ఎంతో ఒత్తిడికి గురై, మానసికంగా, శారీరకంగా బలహీనంగా మారుతుంటారు మహిళలు. ఇల్లాలి బాధ్యతలను చక్కగా నెరవేరుస్తూనే కొన్ని అలవాట్లను దైనందిన జీవితంలో భాగం చేసుకుంటే శరీరం ఆరోగ్యంగా... మనసుకు ఉల్లాసంగా ఉంటుందని నిపుణులు సూచిస్తున్నారు.  దైనందిన జీవితంలో ఎదురయ్యే అనేక ఆందోళనలను దూరం చేసి మనసుకు సాంత్వన నిచ్చేది మన అభిరుచులే. రోజులో కొంతసమయాన్ని ఎంతో ఇష్టమైన పనిమీద కేంద్రీకరించడం వల్ల మానసిక ఆరోగ్యం మెరుగుపడుతుంది. భావోద్వేగాలు, ఒత్తిళ్లు, నిరాశలు తగ్గుముఖం పడతాయి.  యోగా... ప్రపంచంలోనే పాపులర్‌ వ్యాయామం యోగా. మహిళలు అలవర్చుకోవాల్సిన అభిరుచిలో ఇది ప్రధానమైనది. యోగా చేయడం వల్ల ఫిట్‌గా, బలంగా తయారవడంతో పాటు ఒత్తిడి తగ్గి, సంతోషంగా ఉంటారు. శరీరంతో పాటు మానసిక పరిస్థితి మెరుగుపడి ప్రతికూల పరిస్థితులను తట్టుకుని నిలబడేందుకు అనువుగా మనసు మారుతుంది. జ్ఞాపకశక్తి పెరుగుతుంది. సిరామిక్స్‌ తయారీ... ఒత్తిడిని తగ్గించడంలో సిరామిక్స్‌ తయారీ ప్రముఖ పాత్ర పోషిస్తుంది. రకరకాల పాత్రల తయారీ నేర్చుకోవడంపై దృష్టి పెట్టడం వల్ల ఒత్తిడి తగ్గుతుంది. స్వయంగా అందమైన పాత్రలు రూపొందించి బహుమతిగా ఇవ్వడానికి లేదా ఇంట్లో వాడుకోవచ్చు. క్రోకరీ తయారీ సమయంలో దృష్టిమొత్తం పాత్రపై ఉండడం వల్ల మెడిటేషన్‌ చేసినట్లవుతుంది.  ఫొటోగ్రఫీ... మంచి అలవాట్లలో ఫొటోగ్రఫీ కూడ ఒకటి. మనం ఎక్కడున్నా, ఏం చేస్తున్నా ఫోటోలు తీయవచ్చు. ఇప్పుడు ఖరీదైన కెమేరాలు కూడా అవసరం లేదు. ప్రతి ఒక్కరి చేతిలో స్మార్ట్‌ఫోన్లు ఉంటున్నాయి. మీ అభిరుచికి తగ్గట్టుగా క్లిక్‌మనిపించాలి. తీసిన ఫోటోలను క్రియేటివ్‌గా తయారు చేసి వివిధ రకాల ప్లాట్‌ఫామ్‌లపై పెట్టుకుంటే ఆ జ్ఞాపకాలు ఎప్పటికీ నిలిచి ఉంటాయి. ఈ ఫోటోగ్రఫీ వల్ల ఒత్తిడి, ఆందోళన తగ్గి మనసు ఉత్సాహంతో నిండుతుంది.  స్విమ్మింగ్‌ ఈత కొట్టడం వల్ల చాలారకాల ఆరోగ్య ప్రయోజనాలు చేకూరతాయి. ఎండార్ఫిన్స్‌ విడుదలవుతాయి. రోగనిరోధక శక్తి పెరుగుతుంది. స్విమ్మింగ్‌ కోసం బయటకు వెళ్లడం వల్ల శారీరక, మానసిక ఆరోగ్యాలతో పాటు కొత్త పరిచయాలతో ఉత్సాహం కలుగుతుంది.  డ్యాన్సింగ్‌... నాలుగు స్టెప్పులు వేసారంటే హుషారు దానంతట అదే పరిగెత్తుకుంటూ వస్తుంది. మ్యూజిక్‌కు తగ్గట్టుగా శరీరాన్ని కదిలిస్తే ఆనందం రెట్టింపు అవుతుంది. డ్యాన్స్‌తో అధిక బరువు తగ్గి, కండరాలు బలంగా మారతాయి. మానసిక ఆరోగ్యం మెరుగు పడుతుంది. ఆభరణాల తయారీ జ్యూవెలరీ తయారీ అలవాటు చాలా మంచిది. దృష్టిమొత్తం డిజైన్‌ మీద ఉంటుంది. మనలోని సృజనాత్మకతను వెలికి తీసి సరికొత్త అభరణాలు తయారు చేసి ఎవరికైనా గిఫ్ట్‌గా ఇవ్వొచ్చు. దీనిలో మంచి నైపుణ్యం సాధిస్తే ఆదాయం కూడా వస్తుంది. ఆన్‌లైన్‌ లో కూడా నేర్చుకోవచ్చు.  కుట్లు... అల్లికలు ప్రస్తుత కాలంలో మహిళలు ధరించే డ్రెస్సులు దాదాపు అన్నీ ఎంబ్రాయిడరీతోనే ఉంటున్నాయి. వీటి రేటు కూడా ఎక్కువే. స్వయంగా మీ డ్రెస్‌ మీద మీరే ఎంబ్రాయిడరీ చేస్తే ఖర్చూ ఉండదు. స్వయంగా డిజైన్‌ చేశామన్న సంతృప్తి కలుగుతుంది. సులభంగా వేయగలిగే ప్యాట్రన్‌ లేదా ఫ్లోరల్‌ డిజైన్‌తో మొదలు పెట్టి మెల్లగా ఎంబ్రాయిడరీలోని మెలకువలు నేర్చుకోవాలి. ఇందుకు ఏకాగ్రతతో΄ాటు ఓపిక కూడా కావాలి. మీరు ఎంబ్రాయిడరీ చేసిన డిజైన్‌ లేదా అల్లిన వస్తువు ఇతరులకు నచ్చినప్పుడు మీలో ఆత్మవిశ్వాసం పెరిగి సంతోషంతో పాటు, ఆదాయమూ వస్తుంది. కుకింగ్, బేకింగ్‌... సరికొత్త కలెక్షన్‌.. దాదాపు మహిళలంతా వంటచేస్తుంటారు. అయితే రోజూ చేసే వంట కాకుండా... కొంచం కొత్తగా చేసి ఇంట్లోవాళ్లకు రుచులను వడ్డించండి. తిన్నవారు ‘ఎంత బావుందో’ అని చెప్పేమాట మీ కడుపుని నింపేస్తుంది. ఇంట్లో చేసినవి ఏవైనా ఆరోగ్యమే! అందుకే రకరకాల వంటకాలను తయారు చేయడానికి ప్రయత్నించాలి.  గార్డెనింగ్‌... బొకేల తయారీ గార్డెనింగ్‌ను అలవాటు చేసుకుంటే.. ఒత్తిడి మీ దరిదాపుల్లోకి రాదు. సేంద్రియ కూరగాయలు, పండ్లు పండించడంతో΄ాటు, సువాసనలు వెదజల్లే పూలపరిమళాలు ఇంటి ఆవరణలో మీతో పాటు మీ కుటుంబానికీ ఉల్లాసాన్ని కలిగిస్తాయి. ఇక పూలను బొకేలుగా మార్చితే మీ నైపుణ్యాలు మెరుగుపడినట్టే. పూలను ఒకదానికి ఒకటి జత చేసే క్రమంలో మనలోని సృజనాత్మకత వెలికి వస్తుంది. మనసు ఆహ్లాదంగా మారుతుంది. అందంగా... ఆరోగ్యంగా ఒత్తిడి వల్ల ముఖసౌందర్యాన్ని గాలికి వదిలేస్తుంటారు. అద్దంలో ముఖం చూసుకున్నప్పుడు మరింత నిస్సత్తువగా అనిపిస్తుంది. అందువల్ల మీ ముఖాన్ని మరింత కాంతిమంతంగా మార్చుకునేందుకు ఇంట్లోనే ఫేషియల్‌ తయారు చేసుకోవాలి. చర్మ సంరక్షణకు ఎటువంటి క్రీమ్‌లు, ఫేషియల్స్‌లు చేసుకోవాలో నేర్చుకుని చర్మసౌందర్యాన్ని పెంచుకోవాలి. వీటికి ఫేషియల్‌ యోగాను జతచేస్తే ఆందమూ ఆరోగ్యం మీ సొంతమైనట్టే.  వీటిలో కనీసం కొన్నింటిని అలవరచుకున్నా మీలో పేరుకుపోయిన ఒత్తిడి, నిస్సత్తువలు నియంత్రణలోకి వచ్చి ఆనందంగా జీవించ గలుగుతారు.

రక్తపోటు (బీపీ), మధుమేహం (షుగర్‌) జోడెద్దులా పల్లెల్లో సవారీ చేస్తుండగా.. ఇప్పుడు మానసిక రుగ్మతలూ వెంటాడుతున్నాయి. నిన్నా మొన్నటిదాకా పట్టణాలు, నగరాలకు మాత్రమే పరిమితమైన ఈ పోకడ తాజాగా గ్రామీణ ప్రాంతాలకూ తాకడం ప్రమాదకర సంకేతాలు ఇస్తున్నట్టే అని వైద్య నిపుణులు హెచ్చరిస్తున్నారు. ఇటీవలి కాలంలో మానసిక ఇబ్బందులతో వస్తున్న వారు ఎక్కువయ్యారని వైద్యులు తెలియజేస్తున్నారు. మెంటల్‌ హెల్త్‌ ప్రోగ్రాం స్క్రీనింగ్‌ పరీక్షల్లో తేలిందని వారు పేర్కొన్నారు. ఈ పరీక్షల్లో రకరకాల మానసిక రుగ్మతలతో ఇబ్బంది పడుతున్న వారు వేలాదిమంది ఉన్నట్టు బయటపడింది. స్క్రిజోఫ్రీనియా, డిప్రెషన్‌, మూడ్‌ డిజార్డర్స్‌ వంటి మానసిక జబ్బులతో సతమతమవుతున్నారు. సగటున చూస్తే పురుషుల్లోనే ఎక్కువ మంది బాధితులున్నట్టు వెల్లడైంది.   స్కిజోఫ్రీనియా..యాంగ్జైటీలే ఎక్కువగా.. స్కిజోఫ్రీనియా (మనో వైకల్యం), యాంగ్జైటీ (ఆందోళన) ఎక్కువ మందిలో ఉన్నాయి. ప్రతి దానికీ డీలా పడిపోవడం, ఏమవుతుందోనని భయం, ఆందోళన వంటి జబ్బులతో సతమతమవుతున్నారు. వైద్యుల వద్దకు చికిత్సకు వెళ్లాలంటే కూడా ఆత్మన్యూనతగా భావిస్తున్నారు. ఇలాంటి మానసిక వ్యాధులు దీర్ఘకాలికంగా ఉండటంతో వృత్తిపరంగానూ ఇబ్బందులు పడుతున్నారు. ప్రపంచ వ్యాప్తంగా ఇండోనేషియలో స్కిజోఫ్రెనియా కేసులు ఎక్కువగా ఉన్నట్లు తేలింది. ఇక మనదేశంలో సుమారు 3 మిలియన్ల కంటే ఎక్కువమంది స్కిజోఫ్రెనియాతో బాధపడుతున్నారు. పనిఒత్తిడి, చిన్నచిన్న విషయాలకే ఆందోళన చెందడం వంటివన్నీ మానిసిక ఆరోగ్యంపై తీవ్ర ప్రభావం చూపిస్తాయి.  మానసిక రుగ్మతలకు ప్రధాన కారణాలు ► ఉమ్మడి కుటుంబాలు విచ్ఛిన్నమై చిన్నకుటుంబాలు రావడంతో వేధిస్తున్న ఒంటరితనం. ► ఆరు సంవత్సరాల వయసు నుంచే సామాజిక మాధ్యమాల ప్రభావం ఎక్కువగా ఉండటం. ► మద్యం, ఇతర మత్తుపదార్థాల వినియోగంతో యువకుల్లో మానసిక రుగ్మతలు పెరగడం. ► ప్రైవేటు లేదా కార్పొరేట్‌ విద్యాసంస్థల్లో విపరీతమైన ఒత్తిడి. ► సాఫ్ట్‌వేర్‌, బ్యాంకింగ్‌ వంటి ఉద్యోగాల్లో పని ఒత్తిడి పెరగడం. ► వ్యాయామం లేకపోవడం వల్ల చిన్న వయసులోనే జీవనశైలి జబ్బులకు గురవడం. ► ఇటీవలి కాలంలో స్మార్ట్‌ ఫోన్‌ల ప్రభావంతో చిన్నారుల్లో మానసిక ఎదుగుదల సరిగా లేకపోవడం. ఒత్తిడిని అధిగమిద్దాం ఇలా.. మనుషులు పలు కారణాలతో అనేక రకాల ఒత్తిడులకు గురవుతుంటారు. అవి శారీరక, మానసిక ఒత్తిడి అని రెండు రకాలుంటాయి. ఆరోగ్యం కాపాడుకుంటే శారీరక ఒత్తిడిని జయించవచ్చు. మిత ఆహారం తీసుకోవడం, క్రమం తప్పకుండా వ్యాయామం, నిత్యం యోగా చేయడం, వృత్తిపరమైన శిక్షణతో మానసిక ఒత్తిడిని అధిగమించొచ్చు. వ్యాపారంలో సరైన లాభాలు రాకపోవడం, అధిక పని, పదోన్నతి లేని ఉద్యోగంలో ఒత్తిడి పెరుగుతుంది. చేసే పనిని ప్రేమించాలి. వృత్తిపరంగా గెలుపు, ఓటములు ఉంటాయి. ఓటమిని సవాల్‌గా స్వీకరించి విశ్లేశించుకుని ముందుకెళ్లాలి. స్ఫూర్తిదాయక వ్యక్తుల మధ్య గడపడం, మంచి పుస్తకాలు చదవడం, అనవసర ఆలోచనలు, చికాకులను దూరం పెట్టడం ద్వారా సంతోషమైన జీవితాన్ని గడపాలి.

పెరుగుతున్న జనాభాతోపాటు అన్ని రకాల జబ్బులు కూడా పెరుగుతున్నాయి. ఏ వ్యాధైనా తొలిదశలో గుర్తించి, సరైన చికిత్స చేయించుకుంటే తగ్గిపోతాయి. మానసిక వ్యాధులు సైతం ఇలాగే తగ్గుతాయని వైద్యులు చెబుతున్నారు. కానీ.. మానసిక వ్యాధిగ్రస్తులు అందరిలో ఒకరిలా ఉండలేకపోతున్నారు. ఏ విషయమైనా ప్రతికూలంగా ఆలోచిస్తుంటారు. చిరునవ్వును ఆస్వాదించలేకపోతున్నారు. మానసిక క్షోభ అనుభవిస్తూ జీవితాన్ని నరకం చేసుకుంటున్నారు. ప్రతి విషయంలోనూ ఒత్తిడికి గురికావడం వల్లే మానసిక ఆరోగ్యం క్షీణిస్తోందని.. దీన్ని అధిగమించడానికి జీవితంలో పాజిటివ్‌ దృక్పథం పెంచుకుంటూ ఒత్తిడిని జయించాలని మానసిక వైద్యులు సూచిస్తున్నారు. అప్పుడే ఉత్తమ సమాజం ఏర్పడుతుందని చెబుతున్నారు. మహానుభావుల జీవితమే స్ఫూర్తి.. స్వాతంత్రోద్యమ సమయంలో బ్రిటిష్‌ వారు మహాత్మా గాంధీని రైలు నుంచి కిందకు నెట్టేశారు. ఆ స్థానంలో సాధారణ వ్యక్తులుంటే అవమానం తట్టుకోలేకపోయేవారు. కానీ.. గాంధీ వారినే భారతదేశం నుంచి నెట్టేసే వరకు విశ్రమించలేదు. అవమానాన్ని పట్టుదలగా మార్చుకుని దేశానికి స్వాతంత్య్రం తెచ్చే వరకు వెనుకడుగు వేయలేదు. అలాగే.. మహానటుడు అక్కినేని నాగేశ్వరరావు 91 ఏళ్ల జీవితంలో 60 ఏళ్లు సినిమానే జీవితంగా గడిపారు. సుమారు 40 ఏళ్ల క్రితమే అనారోగ్యానికి గురయ్యారు. తనకు కేన్సర్‌ ఉందని తెలిసినా.. దానిని జయిస్తానని ధైర్యంగా గడిపారు. నైతిక విలువలు, క్రమశిక్షణ పాటిస్తూ.. నిత్యం నకడ, మితాహారం, సమయానుకూలంగా నిద్ర, అందరితో స్నేహంగా, సంతోషంగా ఉంటూ ఆరోగ్యాన్ని కాపాడుకోగలిగారు. తాను సంతోషంగా ఉంటూ ఇతరులను ఆనందంగా ఉంచగలిగితే అంతకు మించింది మరేదీ లేదు. ప్రతి మనిషికి జీవితంలో ఏదో ఒక ఘటన జరుగుతుంది. దాని నుంచి పాఠాలు నేర్చుకోవాలి. మానసిక వ్యాధులు.. లక్షణాలు మనిషి శరీరంలో జరిగే రసాయనిక మార్పులు, హార్మోన్లకు సంబంధించిన మార్పుల వల్ల మానసిక వ్యాధులు పుట్టుకొస్తాయి. సెరటోనిన్‌ అనే రసాయన పదార్థం మెదడులోని నాడీ కణాల్లో తగ్గినప్పుడు డిప్రెషన్‌ వస్తుంది. ఈ వ్యాధితో బాధ పడేవారు ఎప్పుడూ నిషాతో ఉండటం.. ఆత్మహత్య ఆలోచనలు, నిద్ర రాకపోవడం వంటి లక్షణాలు కనిపిస్తాయి. డోపమెన్‌ అనే రసాయన పదార్థం మెదడులోని కొన్ని భాగాల్లో ఎక్కువగా పెరగడంతో స్కిజోఫ్రినియా అనే వ్యాధి వస్తుంది. విచిత్రమైన అనుమానాలు, భయభ్రాంతులు, వారిలో వారే మాట్లాడుకోవడం వంటి లక్షణాలు ఉంటాయి. మెదడులో సెరటోనిన్‌, అడ్రనలిన్‌ అనే రసాయన పదార్థాల హెచ్చుతగ్గులతో ఆనక్సిటీ వ్యాధి వస్తుంది. ఎసిట్రైల్‌ కోలిన్‌ అనే రసాయన పదార్థం తగ్గినప్పుడు మతిమరుపు వస్తుంది. బైపోలార్‌ డిజార్డన్‌ అనే వ్యాధికూడా రసాయనాల హెచ్చుతగ్గుల వల్ల వస్తుంటుంది. మంత్రాలు, తాయత్తులతో తగ్గదు మానసిక వ్యాధి వస్తే మంత్రాలు, తాయత్తులు కట్టించుకుంటుంటారు. గ్రామీణ ప్రాంతాలలో ఈ విశ్వాసాలు ఎక్కువ. పట్టణాల్లోనూ కొన్నిచోట్ల ఈ సంస్కృతి కనిపిస్తోంది. మానసిక జబ్బులకు శాసీ్త్రయ వైద్యం ఒక్కటే పరిష్కార మార్గం. మందులు వాడినా తగ్గట్లేదు అనే ధోరణి ప్రజల్లో ఉంది. ఒక్కోసారి నెల పట్టొచ్చు. ఆరు నెలలైనా పట్టొచ్చు. కానీ మానసిక ఆరోగ్యానికి ఇదే మంచి మార్గం.   ఒత్తిడిని అధిగమిద్దాం ఇలా.. మనుషులు పలు కారణాలతో అనేక రకాల ఒత్తిడులకు గురవుతుంటారు. అవి శారీరక, మానసిక ఒత్తిడి అని రెండు రకాలుంటాయి. ఆరోగ్యం కాపాడుకుంటే శారీరక ఒత్తిడిని జయించవచ్చు. మిత ఆహారం తీసుకోవడం, క్రమం తప్పకుండా వ్యాయామం, నిత్యం యోగా చేయడం, వృత్తిపరమైన శిక్షణతో మానసిక ఒత్తిడిని అధిగమించొచ్చు. వ్యాపారంలో సరైన లాభాలు రాకపోవడం, అధిక పని, పదోన్నతి లేని ఉద్యోగంలో ఒత్తిడి పెరుగుతుంది. చేసే పనిని ప్రేమించాలి. వృత్తిపరంగా గెలుపు, ఓటములు ఉంటాయి. ఓటమిని సవాల్‌గా స్వీకరించి విశ్లేశించుకుని ముందుకెళ్లాలి. స్ఫూర్తిదాయక వ్యక్తుల మధ్య గడపడం, మంచి పుస్తకాలు చదవడం, అనవసర ఆలోచనలు, చికాకులను దూరం పెట్టడం ద్వారా సంతోషమైన జీవితాన్ని గడపాలి.

కిషోర్‌ చాలా తెలివైన విద్యార్థి. టెన్త్‌ ్త క్లాస్‌లో 10జీపీఏతో పాసయ్యాడు. దాంతో ఒక కార్పొరేట్‌ కాలేజీవాళ్లు ఫ్రీ సీట్‌ ఇచ్చారు, హాస్టల్‌తో సహా. కానీ హాస్టల్‌కి వెళ్లాక కిషోర్‌ జీవితమే మారిపోయింది. పొద్దున్నే ఐదు గంటలకు లేస్తే బెడ్‌ ఎక్కేసరికి రాత్రి 11 గంటలవుతుంది. ప్రతిరోజూ ఇదే పరిస్థితి. మరోవైపు ఫ్రీ సీట్‌ కాబట్టి మంచి మార్కులు తెచ్చుకోవాలని కాలేజీ యాజమాన్యం ఒత్తిడి. మార్కులు తగ్గితే ఫ్రీ సీట్‌ కేన్సిల్‌ చేస్తారని, ఫీజు మొత్తం చెల్లించాల్సి వస్తుందని పేరెంట్స్‌ ఒత్తిడి. ఈ మధ్యకాలంలో కాలేజీలో మోటివేషన్‌ క్లాస్‌ పెట్టించారు. ఆ స్పీకర్‌ చెప్పినట్లు తాను సాధించలేకపోతే ఎలా? అంటూ కిషోర్‌లో ఒత్తిడి మరింత పెరిగింది. ఒకరోజు కాలేజీలో స్పృహ తప్పి పడిపోయాడు. కాలేజీ యాజమాన్యం అతన్ని హుటాహుటిన హాస్పిటల్లో చేర్పించి పేరెంట్స్‌కి  ఫోన్‌ చేసింది. అన్ని రకాల వైద్య పరీక్షలు చేసినా కిషోర్‌ అనారోగ్యానికి కారణం తెలియలేదు, ఎన్ని మందులు వాడినా అనారోగ్యం తగ్గడం లేదు. ఇంటర్మీడియట్‌ చదువుతున్న శిరీషది మరో రకమైన సమస్య. రెగ్యులర్‌ స్లిప్‌ టెస్టులతో ఎలాంటి సమస్యా లేదు. ఫైనల్‌ ఎగ్జామ్‌ అనేసరికి తీవ్రమైన జ్వరం వచ్చేస్తుంది. హాస్పిటల్లో చేర్పించాల్సిన పరిస్థితి ఏర్పడుతుంది. టెన్త్‌ క్లాస్‌లో అలాగే హాస్పిటల్‌ నుంచి వెళ్లి పరీక్షలు రాసి 8జీపీఏతో గట్టెక్కింది. ఇంటర్‌ ఫస్టియర్‌లోనూ అదే సమస్య. ఇప్పుడు ఇంటర్మీడియట్‌ సెకండియర్‌లోనూ అదే సమస్య ఎదురవుతుందని తల్లిదండ్రులు భయపడుతున్నారు. నీట్‌ పరీక్ష సమయంలో ఇలా జ్వరం వస్తే ఏం చేయాలని కంగారు పడుతున్నారు.  కిషోర్, శిరీష అంత సీరియస్‌ కాకపోయినా చాలామంది విద్యార్థులకు పరీక్షలంటే కొద్దిపాటి ఆందోళన లేదా భయం ఉంటుంది. దీన్నే టెస్ట్‌ యాంగ్జయిటీ అంటారు. తాను పరీక్షల్లో సరిగా పెర్ఫార్మ్‌ చేయలేనేమో, ఫెయిల్‌ అవుతానేమోనని స్టూడెంట్స్‌ ఆందోళన చెందుతుంటారు. ఒక మోతాదు వరకు టెస్ట్‌ యాంగ్జయిటీ ఉండటం మంచిదే. అది పరీక్షలకు సిద్ధమయ్యేలా చేస్తుంది. మోతాదు మించితేనే రకరకాల సమస్యలకు దారి తీస్తుంది. విద్యార్థుల్లో టెస్ట్‌ యాంగ్జయిటీకి ప్రధాన కారణం తల్లిదండ్రులు, అధ్యాపకులు లేదా కాలేజీ యాజమాన్యాల ఒత్తిడి. పరీక్షల్లో తప్పితే లేదా మంచి మార్కులు రాకపోతే భవిష్యత్తు ఉండదని పదేపదే చెప్పడం వల్ల కొంతమంది విద్యార్థులు తీవ్ర ఒత్తిడికి లోనవుతారు. సరిగా ప్రిపేర్‌ కాకపోవడం లేదా గత పరీక్షల్లో ఆశించిన మార్కులు రాకపోవడం వల్ల కూడా పరీక్షలంటే భయం ఏర్పడుతుంది. ఆ పరీక్షలు తప్పించుకునేందుకు మనసు రకరకాల వేషాలు వేస్తుంది. అనారోగ్యం పాలయ్యేలా చేస్తుంది.  టెస్ట్‌ యాంగ్జయిటీ లక్షణాలు: విద్యార్థుల్లో టెస్ట్‌ యాంగ్జయిటీ అనేది రకరకాల రూపాల్లో కనిపిస్తుంది. శారీరక, భావోద్వేగ, కాగ్నిటివ్‌ లక్షణాలుంటాయి.  శారీరక లక్షణాలు:  తలనొప్పి, కడుపునొప్పి, జ్వరం, విపరీతమైన చెమట, ఊపిరి ఆడకపోవడం, గుండె కొట్టుకునే వేగం పెరగడం, తలతిరగడం, స్పృహ తప్పి పడిపోవడం.  భావోద్వేగ లక్షణాలు: ఒత్తిడి, భయం, నిస్సహాయత, నిరాశ, ప్రతికూల ఆలోచనలు, గతంలో పరీక్ష తప్పిన ఘటనలు పదే పదే గుర్తుకు రావడం, పరీక్ష తప్పితే తల్లిదండ్రుల ప్రవర్తన గురించిన ఆలోచనలు, ఫ్రెండ్స్‌ ఎలా ఎగతాళి చేస్తారోననే భయం.  ప్రవర్తనా/అభిజ్ఞా లక్షణాలు: ఏకాగ్రత లోపించడం, వాయిదా వేయడం, ఇతరులతో పోల్చుకుని ఆత్మన్యూనతగా ఫీలవ్వడం.  టెస్ట్‌ యాంగ్జయిటీని ఎలా తగ్గించాలి? ∙పరీక్షలకు ముందు.. బాగా చదవడానికి వేరే ప్రత్యామ్నాయమేదీ లేదు. చదవాల్సిన సిలబస్‌ను చిన్నచిన్న భాగాలుగా చేసుకుంటే త్వరగా నేర్చుకోవచ్చు, ఒత్తిడి తగ్గుతుంది  ∙చాలామంది విద్యార్థులకు ఎలా చదివితే గుర్తుంటాయో తెలియకే బోల్తాపడుతుంటారు. అందువల్ల ముందుగా ఎఫెక్టివ్‌ స్టడీ స్ట్రాటజీస్‌ నేర్చుకుని, వాటి ప్రకారం చదువుకోవాలి. ∙కాఫీ, టీలు మానేసి సమయానికి తినడం, వ్యాయామం చేయడం, తగినంత నిద్ర పోవడం ద్వారా ఆరోగ్యాన్ని జాగ్రత్తగా కాపాడుకోవాలి. ఒత్తిడి నుంచి శరీరాన్ని, మనస్సును కాపాడుకునేందుకు జాకబ్సన్‌ ప్రోగ్రెసివ్‌ మజిల్‌ రిలాక్సేషన్‌ ఎక్సర్సైజ్‌ రోజూ ప్రాక్టీస్‌ చేయండి. పరీక్షకు ముందురోజు నైట్‌ అవుట్‌ చేయకుండా, కచ్చితంగా 7–9 గంటలు నిద్ర ఉండేలా చూసుకోండి. మీ ఆందోళన మరింత పెరగకుండా ఉండేందుకు పరీక్ష సెంటర్‌కి.. ముందే చేరుకుని మీ సీట్లో కూర్చోండి ∙పరీక్షకు ముందు ఐదు నిమిషాలు దీర్ఘంగా  శ్వాస తీసుకోండి. ఐదు నిమిషాలు రిలాక్సేషన్‌ ఎక్సర్సైజ్‌ ప్రాక్టీస్‌ చేయండి  ∙మిమ్నల్ని మీరు గ్రౌండింగ్‌ చేసుకోండి. మీ చుట్టూ ఉన్నవారికన్నా మీరు మెరుగైనవారని విజువలైజ్‌ చేసుకోండి. గతంలో మీరు బాగా పెర్ఫార్మ్‌ చేసిన పరీక్షలను గుర్తు చేసుకోండి. అది మీలో ఆత్మవిశ్వాసాన్ని నింపుతుంది. హాయిగా, ప్రశాంతంగా పరీక్ష రాయండి.  టెస్ట్‌ యాంగ్జయిటీని తగ్గించుకోవాలంటే అత్యంత ముఖ్యమైంది తల్లిదండ్రులు, ఉపాధ్యాయుల మద్దతు. రిజల్ట్స్‌ కోసం విద్యార్థిపై ఒత్తిడి పెంచకుండా, బెస్ట్‌ పెర్ఫార్మెన్స్‌ని ఇస్తే చాలని భరోసానివ్వాలి. సమస్య తీవ్రంగా ఉంటే ఆలస్యం చేయకుండా సైకాలజిస్ట్‌ని సంప్రదించాలి. 

ఉదయం లేచినప్పటి నుంచి ఉరుకులు పరుగులు మొదలు. చేయాల్సిన పనుల చిట్టా చాంతాడంత. దీంతో హడావుడి, ఆందోళన. ఫలితం ఒత్తిడి. అందుకనే ఈ రోజుల్లో ఎక్కువ శాతం మంది ప్రజలు ఒత్తిడికి గురవుతున్నారు. ఆందోళనతో చిత్తవుతున్నారు. వీటి వల్ల వచ్చే శారీరక సమస్యలతో ఇబ్బందులు పడుతున్నారు. మరి ఈ ఒత్తిడిని తగ్గించుకుంటే చాలా అనారోగ్య సమస్యల నుంచి బయట పడొచ్చని వైద్య నిపుణులు చెబుతున్నారు. అందుకు ఇంట్లో మనంతట మనం పాటించగల చిన్న చిట్కాలను చెబుతున్నారు. అవేంటో చూద్దామా..? గోరు వెచ్చని లేదా చల్లని నీటితో స్నానం చేయడం చాలా మంచిది. శరీరంలో ఎక్కడైనా నొప్పులుగా అనిపిస్తే చిన్నగా మసాజ్‌ చేసుకోవడం, కండరాలన్నీ సాగేలా ఒళ్లు విరుచుకోవడం లాంటి పనుల వల్ల ఒత్తిడి తగ్గుతుంది. బాత్‌ రూమ్‌లో కూనిరాగాలు తీయడం లేదా ఏదైనా లైట్‌ మ్యూజిక్‌ని పెట్టుకుని, గోరువెచ్చని నీటితో శరీరం, మనస్సు తేలిక పడేంతవరకు టబ్‌ బాత్‌ చేయాలి. అందుకు మంచి సువాసన ఉన్నసహజమైన సబ్బును ఉపయోగించాలి. ఇలా చేయడం వల్ల ఒత్తిడి నుంచి కాస్త ఉపశమనం లభిస్తుంది. డ్యాన్స్‌ నృత్యం చేయడం అనేది ఒత్తిడి నివారిణిలా పని చేస్తుందని కొన్ని అధ్యయనాలు చెబుతున్నాయి. మంచి సంగీతాన్ని పెట్టుకుని దానికి తగినట్లుగా డ్యాన్స్‌ చేయవచ్చు. ఎవరైనా ఉన్నప్పుడు చేయడం మొహమాటం అయితే ఎవరూ లేనప్పుడు ఆ పని చేయండి. దీనివల్ల మనసుకు ఆనందం కలుగుతుంది. ఒత్తిడి హార్మోన్ల స్థాయి తగ్గుతుంది. ఇష్టమైన వారితో ప్రేమగా... ఎక్కువ ఒత్తిడిలో ఉన్నప్పుడుఇష్టమైన వారితో ప్రేమగా...సంతోషంగా గడిపేందుకు ప్రయత్నించండి. అందువల్ల శరీరంలో డోపమైన్‌ లాంటి హ్యాపీ హార్మోన్‌ లు విడుదలవుతాయి. దీంతో మీరు ఒత్తిడి నుంచి బయటపడే అవకాశం ఉంటుంది. బబుల్‌ ర్యాప్‌లను పగలగొట్టడం... బబుల్‌ ర్యాప్‌ కవర్లను చూడగానే అంతా వాటిని పగలగొట్టాలని ఉవ్విళ్లూరతారు. అందుకు కారణాలు లేక΄ోలేదు. అలా వాటిని పేల్చడం వల్ల మనలో ఓ రకమైన ఆనందం కలుగుతుంది. ఒత్తిడి దూరమవుతుంది. అందువల్లనే మనం వాటిని పేల్చేందుకు ఇష్టపడుతుంటాం. మంచి పుస్తకాలు చదవడం... మంచి పుస్తకాలు, పేపర్లు చదవడం ద్వారా కూడా ఒత్తిడి నుంచి బయటపడవచ్చు. ఒత్తిడిగా అనిపించినప్పుడు మీకు నచ్చిన పుస్తకం తీసి చదవండి. వెంటనే తగ్గుముఖం పడుతుంది ఆ ఒత్తిడి. అలాగే రోజూ దినపత్రికలను చదవడం కూడా ఒత్తిడి నివారణలో ఒక భాగం. దినపత్రికలు చదవడమనగానే నేరవార్తలు, హత్యావార్తలు కాదు. మనసుకు కాస్తంత ఆహ్లాదం కలిగించే వార్తలు చదవడం మేలు. ఆలయ సందర్శనం... మీ మతాన్ని అనుసరించి మీరు ప్రార్థనామందిరాలను సందర్శించడం మంచిది. రోజూ కాసేపు పూజామందిరంలో గడపడం వల్ల మనసుకు ప్రశాంతత చేకూరుతుంది. అలాగని దేనినీ అతిగా చేయరాదు. గంటలు గంటలు పూజలు చేస్తూ గడపడం కూడా మంచిది కాదు. క్రమం తప్పకుండా ఆలయానికి లేదా మసీద్‌కు లేదా చర్చికి వెళ్లడం వల్ల ఒత్తిడి దూరం అవుతుంది. మీరు ఒత్తిడిలో ఉన్నారు అనుకున్నప్పుడువీటిలో మీకు వీలైనవాటిని పాటించి చూడండి. అన్నింటికన్నా ముఖ్యం ఒత్తిడి వచ్చాక బాధ పడేకంటే ఒత్తిడికి గురికాకుండా చూసుకోవడం చాలా ఉత్తమం. అదేవిధంగా ఒత్తిడి ఎందువల్ల వస్తుందో తెలుసుకుంటే నివారించుకోవడం సులభం కాబట్టి. ముందుగా మీ పనులను ప్రశాంతగా పూర్తి చేయడం ఆరంభించండి. ధ్యానం... ఒత్తిడి నుంచి బయట పడటానికి ధ్యానం అద్భుతమైన మార్గం అని చాలా అధ్యయనాల్లో తేలింది. శ్వాస మీద ధ్యాస పెట్టి కేవలం రెండు నిమిషాలు కళ్లు మూసుకున్నా సరే అది మీ శరీరంలో స్ట్రెస్‌ హార్మోన్‌ స్థాయుల్ని తగ్గిస్తుంది.  

Sakshi Funday Cover Story: కష్టాలు మనుషులకు కాకుండా.. మానులకొస్తాయా! ఓదార్పు కోసం పెద్దవాళ్లు చెప్పే సాధారణమైన మాటిది. నిజమే కానీ.. సమాజంలో ఒకరిద్దరికి కష్టాలొస్తే ఇలాంటి ఓదార్పు మాటలు ఉపయోగపడతాయి! కానీ.. వందలో 42 మందికి తాము కష్టాల్లోనే బతుకీడుస్తున్నట్లు అనిపిస్తే? ఆ దుఃఖంలోనే వారు కుంగి కృశించి పోతూంటే.. అప్పుడు ఆ కష్టాలకు పెట్టుకోవాల్సిన పేరు.. ఒత్తిడి. ఇంగ్లిష్‌లో చెప్పుకుంటే స్ట్రెస్‌! ప్రపంచ దేశాలన్నింటిలోనూ అతిసామన్యమైపోతున్న ఈ మానసిక సమస్య గురించి భారత్‌లో చాలా తక్కువమందికి మాత్రమే తెలుసు. చాలామంది... పైన చెప్పుకున్నట్లు ఓదార్పు మాటలతోనే సరిపెట్టుకుంటున్నారు. అందుకే.. ఆందోళనకరమైన ఈ సమస్య ఆనుపానులు సులువుగా... సచిత్రంగా!!!  సాధనం-1: గ్రౌండింగ్‌ గ్రౌండింగ్‌ అంటే మీతో మీరు కనెక్ట్‌ కావడం. అంటే.. మీ శరీరం, ఆలోచనలు, భావాలు, పరిసరాలతో కనెక్ట్‌ కావడం. మీరు భావోద్వేగాల తుఫానులో కొట్టుకుపోతున్నప్పుడు నెమ్మదిగా మీ పాదాలను నేలకు ఆనించండి. భూమితో కనెక్ట్‌ అవ్వండి. తర్వాత మీ దృష్టిని శ్వాసపై నిలపండి. ఆ తర్వాత మీ చుట్టూ ఉన్న పరిసరాలను గమనించండి. మీరు ఎక్కడున్నారో, ఏం చేస్తున్నారో, ఏం చూస్తున్నారు, ఏం వింటున్నారు, ఏం వాసన, రుచి చూడగలరనే విషయాన్ని శ్రద్ధగా గమనించండి. అంటే మీరు మీ ఆలోచనల నుంచి దూరంగా జరిగి.. మీతో, మీ చుట్టూ ఉన్న పరిసరాలతో మమేకం అవండి. గ్రౌండింగ్‌ అంటే సింపుల్‌గా ఇంతే.  గ్రౌండింగ్‌ను ప్రాక్టీస్‌ చేయడానికి ప్రత్యేక సమయం అవసరంలేదు. ఒకటి రెండు నిమిషాలు చాలు. ప్రతిరోజూ మీరు తినడం, వంట చేయడం లేదా నిద్ర పోవడం వంటి పనులకు ముందు గ్రౌండింగ్‌ ప్రాక్టీస్‌ చేయవచ్చు. అలా ప్రాక్టీస్‌ చేసినప్పుడు మీరు ఆలోచనల నుంచి బయటపడి, ఒత్తిడికి దూరంగా ఆనందంగా మారడాన్ని గమనించవచ్చు. మొదట చిన్న చిన్న పనులకు ముందు గ్రౌండింగ్‌ ప్రాక్టీస్‌ చేస్తే ఆ తర్వాత క్లిష్ట పరిస్థితుల్లో గ్రౌండింగ్‌ ఉపయోగించడం సులభం అవుతుంది.  సాధనం-2: అన్‌ హుకింగ్‌  అన్‌ హుకింగ్‌ అంటే మిమ్మల్ని ఒత్తిడికి గురిచేస్తున్న ఆలోచనల గాలం నుంచి తప్పించుకోవడం. మూడు దశల్లో ఆ పని చేయవచ్చు. మొదట మిమ్మల్ని ఒత్తిడికి గురిచేస్తున్న ఆలోచన లేదా ఫీలింగ్‌ను గుర్తించండి. తర్వాత దాన్ని ఉత్సుకతతో గమనించండి. ఆ తర్వాత ఆ ఆలోచనకు లేదా అనుభూతికి ఓ పేరు పెట్టండి. ఇలా ఆలోచనలను, అనుభూతులను దూరంగా ఉండి గమనించడం, వాటికో పేరు పెట్టడం వల్ల.. మీరు, మీ ఆలోచనలు ఒకటి కాదనే స్పృహæ కలుగుతుంది. అది మిమ్మల్ని ఒత్తిడి నుంచి దూరంగా పెడుతుంది. ఆ తర్వాత మీతో ఎవరున్నారో, మీరేం చేస్తున్నారో దానిపై దృష్టి పెట్టండి.   సాధనం-3: విలువలపై స్పందించడం ప్రతి మనిషికీ కొన్ని విలువలుంటారు. మీకు అత్యంత ముఖ్యమైన విలువలేమిటో ఎంచుకోండి. ఉదాహరణకు ప్రేమ, పని, ధైర్యం, దయ, కష్టపడి పనిచేయడం.. ఇలా చాలా! వీటికి దూరంగా జరగాల్సిన పరిస్థితుల్లో ఒత్తిడి కలుగుతుంది. ఆ ఒత్తిడిని తగ్గించుకోవాలంటే ముందుగా మీరు ముఖ్యమైన నాలుగైదు విలువలేమిటో నిర్ణయించుకోండి. వచ్చే వారమంతా మీ విలువలకు అనుగుణంగా పనిచేసే ఒక చిన్న మార్గాన్ని ఎంచుకోండి. మీ విలువలకు అనుగుణంగా జీవించండి. మీరు పాటించలేని విలువల గురించి ఒత్తిడికి గురికాకుండా, మార్చగలిగే వాటిని మార్చండి. మార్చలేని వాటిని వదిలేసి ముందుకు సాగండి.  సాధనం-4: ప్రేమతో నింపుకోండి మీరు మీ పట్ల ప్రేమతో, దయతో ఉంటే ఒత్తిడిని అధిగమించడానికి కావాల్సిన శక్తి మీకు వస్తుంది. ఆ ప్రేమ, దయ ఆకాశం నుంచి ఊడిపడవు. మీరే ఊహించుకోవాలి, సృష్టించుకోవాలి. మీ మెదడుకు ఊహకు, వాస్తవానికీ ఉన్న తేడా తెలియదు. కాబట్టి మీరు జస్ట్‌ ఊహించుకున్నా చాలు దానికి అనుగుణంగా స్పందిస్తుంది. అందుకే మీ దోసిటి నిండా ప్రేమ లేదా దయ ఉన్నట్లు ఊహించండి. దాన్ని ఏ ఆకారంలో ఊహించుకుంటారనేది మీ ఇష్టం. తర్వాత, మీ శరీరంలో బాధ అనిపించే చోట చేతులుంచండి. మీ చేతుల నుంచి శరీరంలోకి ప్రవహించే ప్రేమను, దాని వెచ్చదనాన్ని అనుభవించండి. ఆ ప్రేమ ఒత్తిడి నుంచి ఉపశమనం కలిగిస్తుంది.

లబ్బీపేట(విజయవాడతూర్పు): మానసికంగా బలంగా ఉన్నప్పుడే ఆరోగ్యకరంగా జీవించగలం... మనసు, ఆలోచనలు అదుపులో ఉంచుకోవడం ద్వారానే ఎవరైనా ప్రశాంతంగా జీవించేందుకు వీలుంటుంది. కానీ నేటి పోటీ ప్రపంచంలో  ఉరుకులు, పరుగుల జీవన విధానంలో యంత్రాల్లా మారిన జీవితంలో ప్రతి ఒక్కరూ  ఎంతో ఒత్తిడిని ఎదుర్కొంటున్నారు. విధి నిర్వహణ, వ్యాపారం, ఉద్యోగరీత్యా  ఇలా రకరకాల ఒత్తిళ్లు సహజంగానే ఉంటున్నాయి. చదవండి: దగ్గును బలవంతంగా ఆపుకోకండి! ఆర్థిక ఇబ్బందులు, కుటుంబ సమస్యలు సైతం ఎక్కువగానే వస్తున్నాయి.  తీవ్రమైన ఒత్తిళ్లు చుట్టుముడుతూ మానసికంగా కుంగుబాటుకు గురవుతున్నారు. ఆ ఫలితంగా శారీరక సమస్యలు చుట్టు ముడుతున్నట్లు వైద్య నిపుణులు చెబుతున్నారు. కరోనా సెకండ్‌వేవ్‌ సమయంలో భయం, ఆందోళన, ఒత్తిడితోనే ఎక్కువ మంది శ్యాస ఇబ్బందులతో మృతి చెందినట్లు వైద్యులు అంటున్నారు. హార్మోన్స్‌పై ప్రభావం.. మానసికంగా తీవ్రమైన ఒత్తిళ్లు ఎదుర్కొనే వారిలో డొపమైన్, కార్టిసోల్‌ అనే హార్మోన్స్‌ ఉత్పత్తి అవుతాయి. ఇవి మిగతా  హార్మోన్స్‌పై ప్రభావం చూపుతాయని వైద్యులు అంటున్నారు. ఆ ఫలితంగా శరీరంలో చక్కెర స్థాయిలు విపరీతంగా పెరిగిపోవడం, అధిక రక్తపోటు వంటి సమస్యలు తలెత్తుతాయి. ఈటింగ్‌ డిజార్డర్స్‌తో కొందరు అసలు ఆహారం తీసుకోకపోవడం, మరికొందరు అధిక ఆహారం తీసుకోవడం చేస్తారు. దీంతో కొందరు రక్తహీనత సమస్యలు ఎదుర్కొంటారని, మరికొందరు ఊబకాయలుగా మారుతున్నారు. అంతేకాదు తీవ్రమైన ఒత్తిళ్లు ఎదుర్కొనే వారిలో గ్యాస్టిక్‌ ప్రాబ్లమ్స్‌ కూడా వస్తాయి. గుండె లయ తప్పుతుంది.. తీవ్రమైన ఒత్తిళ్లు ఎదుర్కొనే వారిలో హార్ట్‌బీట్‌లో తేడా వస్తుంది. ఒత్తిడి, ఆందోళన ఎక్కువైన వారిలో ఒక్కోసారి హార్ట్‌రేట్‌ పెరిగి సడన్‌ హార్ట్‌ ఎటాక్‌కు గురయ్యే ప్రమాదమూ లేకపోలేదు. ఒత్తిళ్లతో రక్తపోటు అదుపులో లేని వారిలో హెమరైజ్డ్‌ బ్రెయిన్‌ స్ట్రోక్‌కు గురయ్యే అవకాశం ఉంది. ఈ తరహా బ్రెయిన్‌ స్ట్రోక్‌ ఒక్కోసారి ప్రాణాంతకంగా కూడా మారవచ్చు. రిలాక్సేషన్‌ అవసరం.. ఏదైనా సమస్య ఎదురైనప్పుడు ఒత్తిడికి గురికాకుండా, దాని పరిష్కారంపై దృష్టి పెట్టాలి. ఒత్తిళ్లను అధిగమించేందుకు వ్యాయామం, యోగా, మెడిటేషన్‌  ఉపయోగకరంగా ఉంటాయి. వాటి ద్వారా మన ఆలోచనలను మళ్లించి మనసు రిలాక్సేషన్‌ కలిగేలా దోహదపడతాయి. ఏదైనా పనిలో ఒత్తిడిని ఎదుర్కొన్నప్పుడు దానికి ఉపశమనం కలిగే మార్గాన్ని అన్వేషించాలి. మానసిక ప్రశాంతత అవసరం  ప్రతి ఒక్కరికీ మానసిక ప్రశాంతత చాలా అవసరం. ఒత్తిళ్లకు గురైనప్పుడు వ్యాయామం, యోగా, మెడిటేషన్‌ వంటివి చేయడం ద్వారా ప్రశాంతత లభిస్తుంది. సమస్య ఎదురైనప్పుడు పరిష్కారంపై దృష్టి పెట్టాలి. మానసిక ఒత్తిళ్లు శారీరక ఆరోగ్యంపై ప్రభావం చూపుతాయి. హార్మోన్‌పై ఎఫెక్ట్‌ చూపి షుగర్‌ లెవల్స్‌ పెరగడం, రక్తపోటు, హార్ట్‌రేట్‌లో తేడాలు వంటివి చోటుచేసుకుంటాయి. మానసికంగా  పటిష్టంగా ఉన్పప్పుడే శారీరకంగా బలంగా ఉంటారు. మంచి పోషక విలువలు కలిగిన ఆహారం తీసుకుంటూ ఆరోగ్యంగా జీవించగలుగుతారు. – డాక్టర్‌ వెంకటకృష్ణ, జనరల్‌ మెడిసిన్‌ విభాగాధిపతి జీజీహెచ్‌  ఏకాగ్రత తగ్గుతుంది మానసికంగా తీవ్రమైన ఒత్తిళ్లు ఎదుర్కొనే వారిలో ఏకాగ్రత తగ్గుతుంది. ఉద్యోగులైతే పనిమీద, విద్యార్థులైతే చదువుపై దృష్టి పెట్టలేరు. పనిని తర్వాత చేయవచ్చులే అని వాయిదా వేస్తూ ఉండటంతో సోమరితనం పెరిగిపోతుంది. ఇలాంటి వారు ఈటింగ్‌ డిజార్డర్‌కు గురవుతారు. అసలు ఆహారం తీసుకోకపోవడం, లేకుండా ఎక్కువ ఆహారం తీసుకోవడం చేస్తారు. దీంతో జీర్ణకోశ ఇబ్బందులు తలెత్తుతాయి. మనసు, ఆలోచనలు అదుపులో ఉంచుకోవడం ద్వారా మానసికంగా ఆరోగ్యంగా ఉండొచ్చు.   – డాక్టర్‌ గర్రే శంకర్రావు, మానసిక నిపుణులు, విజయవాడ 

సోషల్‌ మీడియా అనగానే మీకు మొదట గుర్తొచ్చేది ఏంటి? డొల్గొనా కాఫీ, కొవిడ్‌ టైమ్స్‌‌, క్వారంటైన్‌ టైమ్స్‌. ఇవి కాకపోతే ఇప్పుడు సోషల్‌ మీడియాలో చక్కర్లు కొడుతున్న ట్రెండీ ఛాలెంజ్‌లు. ఇవన్నీ గమనిస్తుంటే నాకేం అనిపిస్తోందో నేను చెప్తాను. ప్రముఖ కవి, సాహితీ విమర్శకుడు టీఎస్‌ ఎలియట్‌ ఒక మాటన్నారు. డిస్ట్రాక్షన్‌ ఫ్రమ్‌ డిస్ట్రాక్షన్ బై డిస్ట్రాక్షన్ (పరధ్యానం పరధ్యానం ద్వారా పరధ్యానం నుంచి) ఈ మాట అసలు సానుకూలమైనదా? వ్యతిరేక భావం కలిగించే వాక్యమా? అన్న అనుమానం రావొచ్చు. నిజానికి ఇది తటస్థ భావం కల్పించే అర్థవంతమైన వాక్యం. ఇప్పుడు సోషల్ మీడియా గురించి ఆలోచిస్తుంటే కూడా ఇలాంటి సందర్భమే గుర్తుకుతెస్తుంది. గందరగోళ పరిచే ఒక సందేహాత్మక రీతిలోనే సోషల్‌ మీడియా కూడా కనబడుతుంది. దానిని మంచి లేదా చెడు రెండింటిలో దేనికోసమైనా ఉపయోగించుకోవచ్చు. సోషల్‌ మీడియా మనకు ఎందుకోసం అవసరమో ముందుగా అర్థం చేసుకుని ఉండటం ముఖ్యం. ఆ నెట్‌వర్క్స్‌ను ఉపయోగించడంలో సమతుల్యత అవసరం. ఆ సమతుల్యత ఎలా పాటించాలన్నది రోజూ క్రమం తప్పకుండా ఆ వేదికలను వినియోగించే వారు తప్పనిసరిగా తెలుకోవాలి. (హైపవర్‌ కమిటీతో సోషల్‌ మీడియా ప్రక్షాళన!) సాధారణంగా ఒక మనిషి తినడానికి రోజులో ఎంత సమయాన్ని వెచ్చిస్తారు? రెండు గంటలు లేదా మూడు గంటలు. నేను సోషల్ నెట్‌వర్కింగ్ సైట్స్‌ కోసం ఎంత సమయం వెచ్చిస్తున్నానో తెలుసుకోవాలని నా మొబైల్‌లో చెక్‌ చేసినప్పుడు ఆశ్చర్యకరమైన విషయం తెలిసింది. తినడానికి ఎంత సమయం వెచ్చిస్తున్నామో దాదాపు అంతే సమయం లేదా అంతకన్నా ఎక్కువ సమయాన్ని సోషల్ నెట్‌వర్కింగ్‌ సైట్స్‌ చూడటానికి వినియోగిస్తున్నాం. కావాలంటే ఎవరికి వారు తమ మొబైల్‌లో ఈ విషయాన్ని చెక్‌ చేసుకుంటే ఎవరెంత సమయం వెచ్చిస్తున్నారో తెలిసిపోతుంది. 70 శాతం మంది కెనడియన్‌లు సోషల్‌  మీడియాలో చాలా యాక్టివ్‌గా ఉంటారని పరిశోధనలు చెబుతున్నాయి. వారిలో చాలామంది చిన్న చిన్న విషయాలను కూడా ట్రెండ్‌ చేయడానికి ప్రయత్నిస్తుంటారు. అయితే, వాటిలో కొన్ని మాత్రమే పనికొచ్చేవి కావొచ్చు. చాలా వరకు అనవసరమైనవే ఉండొచ్చు. ప్రతి రోజూ వారు చేసిన, చేస్తున్న ప్రతి పనినీ సోషల్‌ మీడియాలో పోస్టు చేస్తుంటారు. చాలా సందర్భాల్లో మంచిమంచి ఫోటోలను పెడుతుంటారు. అలా ఎందుకు చేస్తారు? అలాపెట్టే ప్రతి పోస్ట్‌, ప్రతి ఫోటో సోషల్‌ మీడియాలో ఉండే వారిని ప్రభావితం చేస్తుంది అని అనుకుంటున్నారా? నిజానికి అలా ఎప్పటికీ జరగదు. కానీ ఈ 2020 లో ప్రతి ఒక్కరు అలానే అనుకుంటున్నారు. వారు పెట్టే చిన్న పోస్ట్‌ కూడా ఎంతో మందిని ప్రభావితం చేస్తోందని భావిస్తున్నారు. అది ఒక అపోహ, ఒక భ్రమ అని తెలిసినా సోషల్‌ మీడియాలో చూడగానే మనం దాన్ని నిజమని నమ్మేస్తున్నాం. ఇలాంటి విషయాలు ప్రశాంతగా ఉన్న మన మొదడులో లేనిపోని అలజడలు రేకెత్తిస్తాయి. ఆ పరిస్థితిని మనం సరిగా అర్థంకూడా చేసుకోలేం. దాంతో మనం సోషల్‌ డిటాక్స్‌లు హాష్‌ట్యాగ్‌లను కనిపెడతాం. డిటాక్స్‌ గురించి మాట్లాడే ముందు,  సోషల్‌ మీడియా కారణంగా మనపై విష ప్రభావం చూపించే నాలుగు విధాలైన ఒత్తిడుల గురించి ఒకసారి తెలుసుకుందాం. (లాక్‌డౌన్‌ వాట్సప్‌ చాలెంజెస్‌) మొదటిది - పోల్చకోవడం :   సోషల్‌ మీడియాలో పెట్టే ప్రతి పోస్ట్‌ను మన నిజ జీవితంతో పోల్చుకుంటూ ఉంటాం. అదివరకు కేవలం ప్రముఖులను (సెలెబ్రిటీస్‌) చూసి వారి జీవితాలతో పోల్చకుంటూ ఆత్మన్యూనతతో కొంచెం నిరాశకు గురయ్యేవాళ్లం. ఇప్పుడేమో, సోషల్‌ మీడియాలో కనిపించే పెట్టే ప్రతి చిన్నా చితకా పోస్ట్‌ను కూడా మన జీవితాలతో పోల్చుకుంటూ ఆందోళనకు గురవుతున్నాం.  విహార యాత్రకు సంబంధించి ఎవరి ప్రణాళికలు బాగున్నాయి? ఎవరు ఎంత మంచి ఆహారం తీసుకుంటున్నారు? ఎవరు మంచిమంచి దుస్తులు ధరిస్తున్నారు? ఇలా ఆన్‌లైన్‌లో దర్శనమిచ్చే ప్రతి విషయాన్ని  పోల్చుకొని మనకు మనం ఆత్మన్యూనతా భావంతో కూడిన ఒకరకమైన ఒత్తిడికి లోనవుతున్నాం. రెండవది - సోషల్‌ కరెన్సీ : ఈ విషయాన్ని సింపుల్‌గా చెప్పాలంటే సోషల్‌ మీడియాలో మనల్ని మనం మార్కెట్‌ చేసుకుంటున్నాం అని అర్థం. కేవలం ఒకటి రెండు ఫోటోలు సోషల్‌ మీడియాలో పెట్టడానికి మనం 100 సెల్ఫీలు తీసుకుంటున్నాం. అయితే, మనం లైక్‌ల కోసం కామెంట్స్‌ కోసం ప్రయత్నించడం. ఆశించినన్ని లైకులు రాకపోవడంతో సోషల్‌ మీడియాను వినియోగించే చాలా మంది డిప్రెషన్‌లోకి వెళుతున్నారు. ఏదో ఒక సందర్భంలో చాలా మంది ఇలాంటి అనుభవాలను చవిచూసినవారే. ఇక మూడోది చాలా ఫేమస్‌ అదే ఫోమో : ఫోమో ( ఎఫ్‌ఓయమ్‌ఓ) ఇది మనకి తెలియని వారి కోసం చేస్తూ ఉంటాం. ఎవరైనా, కారు  కొన్నాం అని స్టేటస్‌ పెట్టగానే కొన్నది మన వయసు వాడేనా? నాతోటిదేనా ఇలా ఆలోచిస్తాం. వేరే వారు పెట్టిన ఫోటోకి చాలా లైక్‌లు వచ్చాయి. కానీ నేను పెట్టిన పోస్టుకు రాలేదే! అని తెలియకుండానే తీవ్రంగా మథనపడుతాం. ఈ రకంగా సోషల్‌ మీడియా ఒక విధమైన ఒత్తిడికి గురిచేస్తూ చాలా ప్రమాదకరమైన వేదికగా పరిణమించింది.   ఇక చివరిది ముఖ్యమైనది - ఆన్‌లైన్‌ వేధింపులు : సోషల్‌ మీడియాలో వేధింపులకు కొదవే లేదు. ఒక పరిశోధన ప్రకారం 40 శాతం మంది పెద్దలు పలు రకాల వేధింపులకు గురవుతున్నారు. 73 శాతం మంది ఏదో రకమైన వేధింపులకు సాక్షి భూతాలుగా నిలుస్తున్నవారే. ఒక మహిళా సెలెబ్రిటీ లేదా ఒక గే లేదా వైకల్యం కలిగిన వారు ఎదుర్కొంటున్న వేధింపులు అంతా ఇంతా కాదు. అంతెందుకు, సోషల్‌ మీడియాలో చెడుగా కామెంట్స్‌ వచ్చాయన్న కారణంగా కొందరు ఆత్మహత్యలకు సైతం పాల్పడుతున్నారంటే పరిస్థితి ఎంత దారుణంగా మారిందో అర్థం చేసుకోవచ్చు.  ప్రముఖ రచయిత మార్క్‌ మాన్సన్‌ చెప్పినట్టుగా " చాలా సందర్భాల్లో మనస్తాపానికి గురయ్యే భావనకు రావడానికి ప్రజలు బానిసలయ్యారు. ఎందుకంటే అది వారిలో ఒకరకమైన ఆనందాన్ని నింపుతుంది " ఆ కోవలోనే మరే ఇతర సంఘటనలు జరిగినట్టుగానే ఇక్కడకూడా ప్రజలు చావడానికి సిద్ధపడుతున్నారు.  దీన్ని బట్టి ఆన్‌లైన్ వేధింపులు కూడా సోషల్ మీడియాలో తీవ్ర ఒత్తిడులకు గురిచేసే వేదికలుగా మారాయి. ఈ రకంగా మనిషిపై అనేక ఒత్తిడులకు గురిచేసే సాధనంగా సోషల్‌ మీడియా కనబడుతున్నప్పటికీ, నాణేనికి రెండు పార్శ్వాలు ఉన్నట్టుగానే సోషల్‌ మీడియా వల్ల మనకు చాలా ఉపయోగాలు కూడా ఉన్నాయి. పైగా సోషల్‌ మీడియా వల్ల అనేకానేక అవకాశాలను అందిపుచ్చుకోవచ్చు. చాలా మంది ఆరోగ్యకరమైన సంబంధాలు పెంచుకోవచ్చు. చాలా వినోదాన్ని, మానసిక ఆనందాన్ని పొందవచ్చు. అయితే, ముందుగా సోషల్‌ మీడియాను అర్థం చేసుకోవాలి. ఏది అవసరం ఏది అనవసరం అన్న అంశాలపై నిశిత పరిశీలన అవసరం. సోషల్‌ మీడియాలో సానుకూల, వ్యతిరేక ప్రభావాన్ని చూపిస్తున్న అంశాలను గుర్తించగలిగితే మనం ఎన్నో ఉపయోగాలు పొందగలం. ముఖ్యంగా ఈ వేదిక కారణంగా ఒత్తిళ్లకు గురవుతున్న వారు దీన్ని ఆనందకరమైన సోషల్‌ మీడియాగా మార్చుకోవడానికి అవకాశం ఉంది. అందుకు అత్యంత కీలకమైన నాలుగు అంశాలను ఎప్పుడూ దృష్టిలో పెట్టుకోవాలి. సోషల్‌ మీడియా ఒత్తిడిని అధిగమించాలంటే ముఖ్యంగా ఆచరించాల్సినవి ఏమంటే... సోషల్‌ మీడియా గురించి సరైన అవగాహన కలిగి ఉండాలి. ఎక్కడ ఒత్తిడికి గురవుతున్నామో గ్రహించాలి.  ఏ కారణం లేకుండానే మనం ఒత్తిడికి గురవుతున్నామన్న నిజం తెలుసుకోవాలి. సోషల్‌ మీడియా కోసం వినియోగిస్తున్న సమయాన్ని తగ్గించుకోవాలి. దానికి బానిస కాకూడదు. అదే సర్వస్వం కాదన‍్న విషయాన్ని ఒక మామూలు మనిషిలా ఆలోచించండి. కచ్చితంగా ఈ రెండింటినీ అనుసరిస్తే మీరు మంచి ఆన్‌లైన్‌ అనుభవాన్ని పొందగలరు. సోషల్‌ మీడియాలో మిమల్ని ఎవరైనా విసిగిస్తుంటే వారిని రిమూవ్‌ చేసేయండి. ఎవరైనా మీ ఆలోచనలకు వ్యతిరేకంగా భంగం కలిగిస్తుంటే వారిని ఆన్‌ఫాలో అవ్వండి. ఇలాంటి విషయాల్లో మీకు మీరు సంజాయిషీ ఇచ్చుకోనవసరం లేదు. సోషల్‌ మీడియా వేదికల్లో జరిగే ఎలాంటి వాదనల్లో పాల్గొనవలసిన అవసరం అంతకన్నా లేదని గమనించండి. ఏదో యుద్ధంలో మాదిరిగా సోషల్‌ మీడియా వేదికల్లో జరిగే వాదనల్లో పాల్గొని తలపోట్లు తెచ్చుకోవలసిన అవసరం, అగత్యం ఎంతమాత్రం లేదు. ఇలాంటి పాటించడం ద్వారా అత్యుత్తమమైన సోషల్‌ మీడియా మాడల్‌ను మీరు ఎంచుకున్నట్టు లెక్క.  ఇలా చేయడం ద్వారా సోషల్ మీడియా కారణంగా ఎదురవుతున్న ఎలాంటి ఒత్తిళ్లు మీపై పనిచేయవు. దరిచేరవు. నేను ఈ విషయాలను పంచుకోవడానికి ప్రధాన కారణమేమంటే.. ! ప్రతి ఒక్కరూ ఈ విషయం గురించి ఆలోచించి, సోషల్‌ మీడియాలో ఉండే చీకటి కోణం ఏంటో గ్రహించాలి. సోషల్ మీడియాలో కనిపించే కొన్ని విషయాలు విషతుల్యంగా, పైశాచికంగా ఎందుకుంటాయి? అందులో చెడు ఎందుకు చేరింది? అది సోషల్ మీడియా వేదికల వల్లా? లేక అందులో భాగస్వామ్యమయ్యే వ్యక్తుల కారణంగానా? మీకు కథ నచ్చలేదని మాక్‌బుక్‌ను నిందించడం సరైంది కాదు. అలాగే ఏవో కొన్ని అంశాల కారణంగా మీరు సోషల్‌ మీడియా తప్పు అన్న భావనకు రావలసిన అవసరం లేదు. అలాంటి ఆలోచనలను మీ మనసు నుంచి తీసేయండి. సోషల్‌ మీడియా అన్నది మిమ్మల్ని మీ నిజ జీవితం నుంచి వేరే వైపుకు మళ్లించదు. మీ మానసిక ఆరోగ్యాన్ని దెబ్బతీయదు. పైగా మీకు చాలా అనుభవాల్ని ఇస్తుంది. అనేక విధాలుగా మీలో స్ఫూర్తిని నింపుతుంది. అలాగే మీకు ఎన్నో ఫన్నీ మీమ్స్‌ని అందిస్తుంది. దీనిలో దేనిని పొందాలి అనేది మీ ఆలోచనల మీద ఆధారపడి ఉంటుంది. సోషల్‌ మీడియాను ఎలా ఉపయోగించుకోవాలో మీరే నిర్ణయించుకోండి. సరైన కోణంలో వినియోగిస్తే సోషల్‌ మీడియా ఒక సంతోషకరమైన పరిణామంగా మానసికంగా ఆరోగ్యకరమైన వేదికగా ఉపయోగపడుతుంది. ఆర్‌. మౌనికా రెడ్డి (అనలిస్టు)  

న్యూఢిల్లీ: ఒత్తిడి, శారీరక శ్రమ లేకపోవడం వంటి అంశాలు ఉద్యోగులకు జీవన శైలిపరమైన రిస్కులుగా ఉంటున్నాయి. వీటితో పాటు స్థూలకాయం, ఆర్థిక పరిస్థితులు బాగా లేకపోవడం, పొగాకు వినియోగం సైతం ఉద్యోగులను కుంగదీస్తున్నాయి. దేశీయంగా ఉద్యోగుల స్థితిగతులపై కన్సల్టెన్సీ సంస్థ విలిస్‌ టవర్స్‌ వాట్సన్‌ నిర్వహించిన సర్వేలో పాల్గొన్న కంపెనీలు ఈ అంశాలు వెల్లడించాయి. ఉద్యోగుల్లో ఒత్తిడిని అధిగమించడంపై ప్రస్తుతం దేశీ సంస్థలు ప్రధానంగా దృష్టి పెడుతున్నాయని నివేదిక పేర్కొంది. ‘ఉద్యోగుల్లో ఒత్తిడి తగ్గించేందుకు, మానసిక పరిస్థితులు మెరుగుపర్చేందుకు గతేడాది దాదాపు 80 శాతం సంస్థలు కనీసం ఏదో ఒక్క ప్రయత్నం చేశాయి. మరికొన్ని సంస్థలు ఉద్యోగుల్లో ఒత్తిడి, ఆరోగ్యపరమైన సమస్యలను గుర్తించి, పరిష్కరించడంపై ప్రధానంగా దృష్టి పెట్టాలని నిర్ణయించుకున్నాయి‘ అని వివరించింది. శారీరక శ్రమ లేకపోవడం (62 శాతం), ఒత్తిడి (55 శాతం) ఉద్యోగులకు ప్రధానమైన లైఫ్‌స్టయిల్‌ రిస్కులుగా ఉంటున్నాయని కంపెనీలు గుర్తించాయని విలిస్‌ టవర్స్‌ వాట్సన్‌ వివరించింది. గతేడాది జూన్‌–ఆగస్టు మధ్యకాలంలో నిర్వహించిన ఈ సర్వేలో 100 పైచిలుకు సంస్థల సీనియర్‌ అధికారులు పాల్గొన్నారు.   

లండన్‌ : మధ్యవయస్కుల్లో ఒత్తిడితో మెదడు కుచించుకుపోయి జ్ఞాపక శక్తి దెబ్బతినే ప్రమాదం ఉందని పరిశోధకులు హెచ్చరిస్తున్నారు. 40 ఏళ్లు దాటిన వారిలో ఒత్తిడి హార్మోన్‌ కార్టిసోల్‌ ప్రభావంతో మెదడు కుచించుపోతున్నట్టు గుర్తించారు. ఒత్తిడి హార్మోన్‌ అత్యధికంగా విడుదల కావడం మున్ముందు డిమెన్షియా ముప్పుకు దారితీస్తుందని పరిశోధకులు హెచ్చరిస్తున్నారు. ఒత్తిడి ప్రజల ఆలోచనా ధోరణిని కూడా ప్రభావితం చేస్తుందని జర్నల్‌ న్యూరాలజీలో ప్రచురితమైన హార్వర్డ్‌ మెడికల్‌ స్కూల్‌ అథ్యయనం వెల్లడించింది. పరిశోధన కోసం 49 ఏళ్ల సగటు వయసు కలిగిన 2231 మందిని డాక్టర్‌ జస్టిన్‌ నేతృత్వంలో శాస్త్రవేత్తలు పరీక్షించారు. తీవ్ర ఒత్తిడిని ఎదుర్కొంటూ డిమెన్షియా ప్రారంభ లక్షణాలైన మెదడు కుచించుకుపోవడం, జ్ఞాపకశక్తి మందగించడాన్ని ఆయా వ్యక్తుల్లో తమ పరిశోధనలో భాగంగా గుర్తించామని డాక్టర్‌ జస్టిన్‌ వెల్లడించారు. తగినంత నిద్ర, సరైన వ్యాయామం, ఆహ్లాదంగా గడపటం వంటి చర్యలతో ఒత్తిడిని తగ్గించుకునేందుకు ప్రజలు చొరవ చూపాలని సూచించారు. అవసరమైతే ఒత్తిడిని పెంచే కార్టిసోల్‌ను నియంత్రించే మందులను వైద్యులను సంప్రదించి తీసుకోవాలన్నారు. కార్టిసోల్‌ అధికంగా విడుదలయ్యే రోగుల పట్ల వైద్యులు తగిన శ్రద్ధ చూపాలని సూచించారు.

లండన్‌ : పీచు (ఫైబర్‌) అధికంగా ఉండే ఆహారం తీసుకోవడం ద్వారా ఒత్తిడిని అధిగమించవచ్చని తాజా అథ్యయనం వెల్లడించింది. దీర్ఘకాల ఒత్తిడి మనిషి ప్రవర్తనను మార్చడంతో పాటు శరీరాలను ముఖ్యంగా జీర్ణాశయ వ్యవస్థ, మెదడును దెబ్బతీస్తుందని నిపుణులు హెచ్చరిస్తున్నారు.శారీరక, మానసిక ఆరోగ్యానికి పెను సవాల్‌గా మారిన ఒత్తిడిని చిత్తు చేసేందుకు ఫైబర్‌ అధికంగా ఉండే చిరుధాన్యాలు, పండ్లు అధికంగా తీసుకోవాలని పరిశోధకులు సూచిస్తున్నారు. ఫైబర్‌ అధికంగా ఉండే ఆహారం జీర్ణాశయ వ్యవస్థతో పాటు మెదడును ఉత్తేజపరుస్తుందని ఐర్లాండ్‌కు చెందిన యూనివర్సిటీ కాలేజ్‌ కార్క్‌ పరిశోధకులు చేపట్టిన తాజా అథ్యయనం వెల్లడించింది. ఫైబర్‌ అధికంగా ఉన్న ఆహారాన్ని తీసుకోవడం ద్వారా ఒత్తిడి, యాంగ్జైటీ స్థాయిలు తగ్గుముఖం పట్టినట్టు జర్నల్‌ ఆఫ్‌ ఫిజియాలజీలో ప్రచురితైమన ఈ అథ్యయనం పేర్కొంది. దీర్ఘకాల ఒత్తిడితో జీర్ణాశయ వ్యవస్థ నిర్వీర్యం అవుతుందని, ఫలితంగా జీర్ణం కాని ఆహారపదార్ధాలు, బ్యాక్టీరియా, సూక్ష్మక్రిములు నేరుగా రక్తంలో కలిసి శరీరంలో ఇన్‌ఫ్లమేషన్‌ (వాపు) కలిగిస్తాయని అథ్యయనం స్పష్టం చేసింది. ఫైబర్‌ అధికంగా ఉన్న ఆహారం తీసుకోవడం ద్వారా దీనికి చెక్‌పెట్టవచ్చని అథ్యయనం స్పష్టం చేసింది.

లండన్‌ : జీవితమంతా బతుకు పోరాటంతో సతమతమయ్యే సామాన్యులు ఎంతటి ఒత్తిడితో చిత్తవుతారో ఓ అథ్యయనం వెల్లడించింది. 25 - 35 ఏళ్ల యువత ప్రతి పది మందిలో ఆరుగురు డబ్బు, జీతం, జీవితాన్ని ఈదడం ఎలా అనే ఆలోచనలతో కుంగిపోతున్నారని పరిశోధనలో తేలింది. సగం మందికి పైగా యువత రోజువారీ ఖర్చులను అధిగమించడంలో ఇబ్బందులు ఎదుర్కొంటున్నారని, ఇక ప్రేమలో విజయం సాధించేందుకు, సవాల్‌తో కూడిన ఉద్యోగాన్ని నిలబెట్టుకునేందుకు ఒత్తిడికి లోనవుతున్నారని వెల్లడైంది. గత ఆరు నెలలుగా మీరు ఎలా ఉంటున్నారన్న ప్రశ్నకు తాము తీవ్ర ఆందోళన, గాబరా, గందరగోళం, తీవ్ర విచారంగా ఉంటున్నామనే సమాధానం అతిసాధారణంగా వారి నుంచి వ్యక్తమైందని ఫస్ట్‌ డైరెక్ట్‌ బ్యాంక్‌ కోసం నిర్వహించిన అథ్యయనం తెలిపింది. ఆర్థిక ఇబ్బందులు, జీవనశైలి, సవాల్‌తో కూడిన ఉద్యోగాలు, శృంగారం కొరవడటం, తల్లితండ్రులతో సంబంధాలు, సోషల్‌ మీడియా, స్థిరాస్తిని సమీకరించుకోవడం వంటి అంశాల్లో తీవ్ర ఒత్తిడి ఎదురవుతోందని అథ్యయనం తేల్చిచెప్పింది. కాగా యువత ఒత్తిడి, భవిష్యత్‌పై భయంతో తీవ్ర ఒత్తిడికి లోనవుతున్నారని సైకాలజిస్ట్‌ డాక్టర్‌ ఒలివర్‌ రాబిన్సన్‌ అథ్యయన వివరాలను విశ్లేషించారు.

లండన్‌ : ఆధునిక జీవితంలో ఒత్తిడి రొటీన్‌గా మారింది. తాజా అథ్యయనం ప్రకారం బ్రిటన్‌వాసులు ఏడాదిలో దాదాపు 27 రోజులు ఒత్తిడిలో మునిగితేలుతారని తేలింది. చిన్న చిన్న విషయాలకూ వీరు ఒత్తిడితో చిత్తవుతారని పేర్కొంది. వాలెట్‌, బ్యాగ్‌, కీస్‌ పోయినందుకో..సమయానికి ట్రైన్‌ను అందుకుంటామా లేదా..వంటి చిన్నకారణాలతోనూ ఒత్తిడితో సతమతమవుతుంటారని తెలిపింది. రోజులో రెండు గంటల పాటు బ్రిటిషర్లు టెన్షన్‌ పడుతుంటారని 2000 మంది పురుషులు, మహిళలను పలకరించిన ఈ సర్వేలో వెల్లడైంది. రోజువారీ బిజీ జీవితం వల్లే ఒత్తిడి ఎదుర్కొంటున్నామని రెండు వంతుల మంది చెప్పగా...సమయం లేకపోవడంతో టెన్షన్‌ పడుతున్నామని 38 శాతం మంది చెప్పుకొచ్చారు. ఏటా 3676 సార్లు స్ట్రెస్‌కు గురవుతున్నామని పెద్దలు చెప్పగా..చిన్న విషయాలకూ టెన్షన్‌ పడుతుండటం తమ ఆరోగ్యాలపై ప్రభావం చూపుతోందని వారు ఆందోళన వ్యక్తం చేశారు. బిజీ జీవితంలో చిన్న విషయాలకూ టెన్షన్‌ పడుతుండటం దీర్ఘకాలంలో ఆరోగ్యంపై ప్రభావం చూపుతుందని బ్రిటన్‌లో ప్రముఖ సైకాలజిస్ట్‌ డాక్టర్‌ డేవిడ్‌ లూయిస్‌ హెచ్చరించారు.  


 సాక్షి ప్రతినిధి, బెంగళూరు : రాష్ట్రంలో విశేషంగా జరిపే గౌరీ, గణేశ పండుగల పట్ల ఈసారి పెద్దగా ఉత్సాహం కనిపించడం లేదు. మార్కెట్లలో కొనుగోళ్లు నీరసంగా సాగుతున్నాయి. ఉన్న సరుకును అమ్ముకుంటే చాలనే భావన వ్యాపారుల్లో కనిపిస్తోంది. ఆదివారం గౌరీ, సోమవారం గణేశ పండుగలను ఆచరిస్తారు. ఇప్పటికే మార్కెట్లు కిటకిటలాడడం ఆనవాయితీ కాగా, ఈసారి ఆ ఛాయలే కనిపించడం లేదు. కొనుగోళ్లు 40 శాతం వరకు తగ్గాయని వ్యాపారుల అంచనా. దీనికి వివిధ రకాల అభిప్రాయాలు వినిపిస్తున్నాయి.
 
 
 ప్రైవేట్ రంగంలో పని చేస్తున్న చాలా మందికి జీతాలు 8 నుంచి 10 తేదీల మధ్య లభించడం, ఒత్తిడి జీవితంతో విసిగిపోయిన ప్రజలు ఉత్సాహాన్ని కోల్పోవడం, అడపా దడపా పడుతున్న వాన....వల్ల పండుగలంటే ప్రజలు ఉత్సాహం చూపించడం లేదని వినవస్తోంది. ఇక ధరల విషయానికొస్తే... అరటి పండ్లు మినహా మిగిలిన పళ్ల ధరలన్నీ సాధారణంగానే ఉన్నాయి. కూరగాయల్లో ఉల్లి మినహా మిగిలిన వాటి ధర ఏమంత భారమనిపించడం లేదు. వరలక్ష్మి వ్రతం సందర్భంగా మల్లెలు రూ.400, కనకాంబరాలు రూ.1,500 ధర పలుకగా, ఇప్పుడు మల్లెలు ఉదయం పూట రూ.240, సాయంత్రాల్లో రూ.100 పలుకుతోంది. కనకాంబరాల ధర రూ.500-600 మధ్య ఉంది.
 
  విగ్రహాలకు కూడా... నగరంలోని ట్యానరీ
  
  రోడ్డు, శివాజీ నగర, బాణసవాడి, హలసూరు, మల్లేశ్వరం, యశవంతపుర తదితర అనేక చోట్ల గౌరీ, గణేశుల విగ్రహాలను తయారు చేస్తుంటారు. గత ఏడాదితో పోల్చుకుంటే ఈసారి విగ్రహాలకు అంతగా డిమాండ్ లేదు. ఇక్కడ విగ్రహాల ధరలు రూ.20 మొదలు రూ.లక్ష వరకు పలుకుతుంటాయి.