
‘మర్దనం గుణవర్ధనం’ అని మనకో నానుడి ఉంది. లోకంలో కొన్నింటిని ఎంతగా మర్దిస్తే, వాటి గుణాలు అంతగా వృద్ధిచెందుతాయని అర్థం. మర్దనానికి అచ్చతెలుగులో నలగగొట్టడం, పిసకడం, నూరడం అనే అర్థాలు ఉన్నాయి. చెరకుగడను, తాంబూలాన్ని, చందనాన్ని, పెరుగును ఎంతగా మర్దిస్తే, వాటి గుణాలు అంతగా ఇనుమడిస్తాయని ఈ నానుడికి మూలమైన సంస్కృత శ్లోకం చెబుతోంది. మర్దనకు అణచివేయడం, అంతమొందించడం అనే అర్థాలు కూడా ఉన్నట్లు పురాణ గాథలను గమనిస్తే అర్థమవుతుంది.
ఉదాహరణకు ‘కాళీయమర్దనం’లో బాలకృష్ణుడు కాళింది మడుగును విషభరితం చేసిన కాళీయ సర్పం పడగల మీదకెక్కి తాండవనృత్యం చేసి, కాళీయుడి పొగరును అణచేశాడు. కృష్ణుడిపై శ్లోకాలలో ‘వసుదేవ సుతం దేవం కంసచాణూర మర్దనం’ అనే సంబోధన ఉంటుంది. కృష్ణుడి మీదకు కంసుడు ఉసిగొలిపిన చాణూరుడు, ఆ తర్వాత కంసుడు కూడా కృష్ణుడి చేతిలో అంతమొందారు. లోకకంటకుడైన మహిషాసురుడిని సంహరించడం వలన దుర్గాదేవి మహిషాసురమర్దినిగా పేరుపొందింది.
నిఘంటవులను శోధిస్తే ‘మర్దన’ పదానికి అనేక పర్యాయపదాలు, అనేక నానార్థాలు ఉన్నాయి. ఇవి ఎన్ని ఉన్నా, మర్దన అంటే నొప్పుల నుంచి ఉపశమనం కలిగించి, ఒంటికి హాయినిచ్చే దేహమర్దన అనే అర్థమే విస్తృతంగా వాడుకలో ఉంది. ఊరూరా వ్యాపిస్తున్న అధునాతన మర్దన కేంద్రాల పుణ్యాన మర్దన కళ ఇదివరకు ఎన్నడూ లేనంతగా వర్ధిల్లుతోంది.
ఆయుర్వేదం సహా నానా సంప్రదాయ వైద్యపద్ధతుల్లో మర్దనకు ప్రత్యేక స్థానం ఉంది. తలనొప్పి, కండరాల నొప్పులు, కీళ్ల నొప్పులు, చర్మవ్యాధులు వంటి వాటికి మర్దనమే తగిన చికిత్స అని సంప్రదాయ వైద్యులు చెబుతారు. మర్దన చికిత్సలో రకరకాల తైలాలను ఉపయోగిస్తారు. మర్దన వల్ల శరీరానికి బడలిక తీరి, విశ్రాంతి కలుగుతుంది. శ్రమ వల్ల కలిగిన నొప్పులు తగ్గుముఖం పడతాయి. రక్త ప్రసరణ మెరుగవుతుంది. శరీరానికి ఉల్లాసం కలిగి, చక్కగా నిద్రపడుతుంది. క్రమం తప్పని మర్దన వల్ల శరీరంలో రోగ నిరోధక శక్తి పెరుగుతుంది. ఆరోగ్యం మెరుగుపడుతుంది. మర్దన ఒక పురాతన శాస్త్రీయ కళ. ఆయుర్వేదాది సంప్రదాయ శాస్త్రాలు చెప్పేదంతా భౌతిక మర్దన పద్ధతుల గురించి మాత్రమే!
లోకంలో మరో రకమైన మర్దన కళ కూడా విస్తృత వ్యాప్తిలో ఉంది. అయితే, అది అభౌతిక మైనది, ఇంకా నిర్గుణ నిరాకార పరబ్రహ్మ వలె అగోచరమైనది కూడా! భౌతిక మర్దనకు దేహ సౌఖ్యం, ఆరోగ్యం మాత్రమే పరమ ప్రయోజనాలైతే, అభౌతిక మర్దనకు అంతకు మించిన ఆధిభౌతిక ప్రయోజనాలు ఎన్నో ఉన్నాయి. ‘మహదానందానికి మీరు కేవలం ఒక మర్దనదూరంలో ఉన్నారు’ అనేది ఒక మర్దన కేంద్రం వ్యాపార నినాదం. మర్దన కలిగించే మహదానందం కోసమే మనుషులు అర్రులు చాస్తుంటారు. చాలామంది అందుకోసమే మర్దన కేంద్రాలను క్రమం తప్పకుండా సందర్శించుకుంటూ ఉంటారు.
భౌతిక మర్దనలో కించిత్ శారీరక శ్రమ ఉంటుంది గాని, అభౌతిక మర్దనలో అలాంటిదేమీఉండదు. ఊరకే నోటికి పనిచెప్పి, ఎదుటివారికి పరమానందం కలిగించే మాటలు అదను చూసి మాట్లాడితే చాలు– భౌతిక మర్దనకు మించిన ప్రయోజనాలు అనాయాసంగానే నెరవేరుతాయి. అభౌతిక మర్దనకు కీలక సాధనం పొగడ్త. పొగడ్త అగడ్త అని అంటారు. చాలామందికి ఈ సంగతి తెలిసినా, తెలిసి తెలిసి మరీ పొగడ్తలకు పడిపోతారు. పొగడ్త మనోమర్దన కళ. పొగడ్తలతో ఎదుటివారిని పడగొట్టడం ఒక కళ అయితే, పొగడ్తలకు పడిపోవడం ఒక బలహీనత.
మనుషులన్నాక బలహీనతలు సహజం. మరి మనుషులన్నాక కొంత కళాపోషణ కూడా ఉండాలి కదా! అధికారంలో ఉన్న అత్యధికులకు పొగడ్తలు ఒక వ్యసనం. అధికారంలో ఉన్నవారిని పొగుడుతూ పబ్బం గడుపుకోవడం చాలామంది బతకనేర్పరులకు ఒక సత్కాలక్షేపం. అధికారంలో ఉన్నవారు చండశాసనులుగా ఎంతటి ప్రచండ ప్రఖ్యాతి పొందినా, ‘ముక్కోపానికి విరుగుడు ముఖస్తుతి’ అని ఎరిగిన ధీమంతులు అలాంటివారిని కూడా తమ వాగ్మర్దన కళతో ఇట్టే లోబరచుకుంటారు.
కళలో రాణించాలంటే, నిరంతర సాధనతో నైపుణ్యాలను మెరుగుపరచుకోవాలి. ‘సాధనమున పనులు సమకూరు ధరలోన’ అన్నాడు వేమన. ఈ సూత్రం మర్దన కళకు కూడా వర్తిస్తుంది – అది దేహమర్దన కళ అయినా, మనోమర్దన కళ అయినా సరే! తగినంత సాధన, కావలసినంత నైపుణ్యం లేకుంటే, రసాభాస తప్పదు. అప్పుడు ఆశించిన ఫలితాలు దక్కకపోగా, పరిస్థితులు వికటించే ప్రమాదం కూడా తలెత్తవచ్చు. అలా వికటించే ప్రమాదాలు ఒక్కోసారి ప్రాణాంతకం కూడా కావచ్చు. చైనాలో ఇటీవల అలాంటి ప్రమాదమే ఒకటి జరిగింది.
హునాన్ ప్రావిన్స్ రాజధాని చాంగ్షా నగరంలో ఐటీ ఉద్యోగం చేసే ఒక ఇరవయ్యారేళ్ల కుర్రాడు మెడనొప్పికి ఉపశమనం కోసం మర్దనకేంద్రాన్ని ఆశ్రయించాడు. అక్కడ మర్దనచేసే మహానుభావుడు ఎవరో గాని, దాదాపుగాగొంతు నులిమే స్థాయిలో మర్దన చేశాడు. ఆ మర్దనధాటికి అర్భకపు ఐటీ కుర్రాడు పక్షవాతంతో ఆస్పత్రి పాలయ్యాడు. మర్దన చేసేటప్పుడు మితిమీరిన ఒత్తిడి ప్రయోగించడం వల్ల అతడి మెడ లోని రక్తనాళాలు తీవ్రంగా దెబ్బతిన్నాయని వైద్యులు చెప్పారు. ఈ సంఘటనకు ముందు ఇలాగే మెడనొప్పికి మర్దన చేయించుకున్న థాయ్ గాయకుడు ఒకరు ఏకంగా పరలోకగతుడయ్యాడు. ఎలాంటి మర్దన అయినా, శ్రుతి మించితే, అది మరణశాసనం కూడా కాగలదు.