సాక్షి ప్రతినిధి, శ్రీకాకుళం :రాష్ట్ర బడ్జెట్ జిల్లా వాసులకు ఈసారీ నిరాశే మిగిల్చింది. జిల్లాలోని సాగునీటి ప్రాజెక్టులకు ప్రభుత్వం అరకొర నిధులే విదిల్చింది.  ఆర్థిక మంత్రి ఆనం రామనారాయణరెడ్డి అసెంబ్లీలో సోమవారం ప్రవేశపెట్టిన ఓటాన్ బడ్జెట్ జిల్లా ప్రయోజనాలను విస్మరించింది. వంశధార, మడ్డువలస, మహేంద్రతనయ ఆఫ్‌షోర్ రిజర్వాయర్, తోటపల్లి ప్రాజెక్టులు పూర్తిచేయడంపై ప్రభుత్వం ఏమాత్రం చిత్తశుద్ధి చూపించ లేదు. అసలు ఆ ప్రాజెక్టుల ప్రస్తుత స్థితి ఏమిటి? పూర్తి చేయాలంటే ఎలాంటి కార్యాచరణ ప్రణాళిక ఉండాలన్న విషయాన్నే పట్టించుకోలేదు. ప్రాజెక్టుల పూర్తి కోసం అధికారులు గత ఏడాది నవంబర్‌లో పంపిన ప్రతిపాదనలకు, బడ్జెట్‌లో కేటాయింపులకు ఏమాత్రం పొంతన లేకపోవడమే ఇందుకు నిదర్శనం. దిశానిర్దేశం లేని ప్రభుత్వ వైఖరి వల్ల జిల్లాలో సాగునీటి ప్రాజెక్టుల నిర్మాణం సందిగ్ధంలో పడిన తీరు ఇలా ఉంది..
  
  వంశధారపై పూర్తి నిర్లక్ష్యం..
  జిల్లాను సస్యశ్యామలం చేసేం దుకు ఉద్దేశించిన వంశధార ప్రాజెక్టుపై ప్రభుత్వం పూర్తిగా నిర్లక్ష్యం చూపింది. లక్ష ఎకరాలకుపైగా సాగునీరు అందించేందుకు ఉద్దేశించిన ఈ ప్రాజెక్టుకు అరకొర నిధుల కేటాయింపు విస్మయపరుస్తోంది. ఈ ఏడాది బడ్జెట్‌లో కేవలం రూ.13 కోట్లు మాత్రమే కేటాయించడం జిల్లా ప్రయోజనాలకు తీవ్ర విఘాతం కలిగిస్తోంది. 2004లో అప్పటి సీఎం వై.ఎస్.రాజశేఖరరెడ్డి రూ.933 కోట్ల అంచనా వ్యయంతో ఈ ప్రాజెక్టుకు రూపకల్పన చేశారు.
  
  అంతటి భారీ ప్రాజెక్టుకు ప్రభుత్వం ఈసారి కేవలం రూ.13 కోట్లు మాత్రమే విదల్చడం విడ్డూరం. ఇప్పటికే ఒడిశాతో ఉన్న వివాదాలతో ప్రాజెక్టు మూడేళ్లుగా పెండింగులో పడిపోయింది. ఆ వివాదం మన రాష్ట్రానికి అనుకూలంగా ఇటీవలే పరిష్కారం దిశగా సాగుతోంది. ఈ నేపథ్యంలో భారీగా నిధులు ఇస్తే ప్రాజెక్టు పనులు చకచకా సాగుతాయని అంతా ఆశించారు. కానీ బడ్జెట్‌లో ప్రభుత్వ కేటాయింపు మాత్రం తీవ్రంగా నిరాశ పరిచింది. 2013-14 వార్షిక బడ్జెట్‌లో వంశధార ప్రాజెక్టుకు ప్రభుత్వం రూ.45 కోట్లు కేటాయిస్తున్నట్లు ప్రకటించింది. కానీ ఈ ఏడాది కాలంలో కేవలం రూ.1.50 కోట్ల విలువైన పనులు మాత్రమే జరగటం విస్మయపరిచే వాస్తవం. ఈసారి బడ్జెట్‌లోనైనా పరిస్థితి మెరుగుపడుతుందన్న ఆశ నిరాశే అయింది. 
  
  నీటిపారుదల శాఖ అధికారులు గత ఏడాది నవంబర్‌లో పంపిన ప్రతిపాదనలను ప్రభుత్వం అస్సలు పట్టించుకో లేదు. ప్రాజెక్టు పనుల కోసం రూ.120 కోట్లు, భూసేకరణకు రూ.10 కోట్లు, నష్టపరిహారం కోసం రూ.50 కోట్లు కావాలని అధికారులు ప్రతిపాదించారు. వీటితోపాటు ఓపెన్‌హెడ్ చానల్ పనుల కోసం రూ.50.66 కోట్లు కావాలని కోరారు. కానీ ప్రభుత్వం కేవలం రూ.13 కోట్లు మాత్రమే కేటాయించడం గమనార్హం. ఓపెన్ హెడ్ చానల్ పనుల కోసమే రూ.13 కోట్లు కేటాయించారని అధికారులు భావిస్తున్నారు. అంటే ఆ పనులు ఈ అరకొర నిధులతో పూర్తికావు. ఇక ప్రాజెక్టు పనులు, భూసేకరణ, నష్టపరిహారం చెల్లింపు అనేవి పూర్తిగా అటకెక్కినట్లేనని అధికారులు నిసృ్పహ వ్యక్తం చేస్తున్నారు.
  
  తోటపల్లి’కి తోడ్పాటేదీ!
  శ్రీకాకుళం, విజయనగరం జిల్లాల వరప్రదాయినిగా గుర్తింపు పొందిన తోటపల్లి ప్రాజెక్టుపై ప్రభుత్వం అంకెల గారడీ చేసింది. మసి పూసి మారేడు కాయ చేసిన తీరులో గణాంకాలతో కనికట్టు చేసింది. ఈ ఏడాది బడ్జెట్‌లో తోటపల్లి ప్రాజెక్టుకు రూ.120 కోట్లు కేటాయిస్తున్నట్లు ప్రకటించింది. దీంతో నిధులు భారీగా కేటాయించినట్టు అనిపిస్తుంది. కానీ ఇక్కడే ఉంది అసలు కనికట్టు. శ్రీకాకుళం, విజయనగరం జిల్లాల్లో 1.40 లక్షల ఎకరాల ఆయకట్టుకు సాగునీరు అందించేందుకు ఈ ప్రాజెక్టును రూపొందించారు. అందులో ఈ జిల్లాలోని 80 వేల ఎకరాలు ఉన్నాయి. కానీ ప్రభుత్వం మూడేళ్లుగా నిధులు సక్రమంగా కేటాయించడం లేదు. ఫలితంగా నిర్దేశిత గడువులోగా పనులు పూర్తికాకపోవడంతో అంచనా వ్యయం విపరీతంగా పెరిగిపోతోంది. తొలుత రూ.540 కోట్ల అంచనా వ్యయంతో చేపట్టిన ఈ ప్రాజెక్టు తాజా అంచనా ఇప్పటికే రూ.800 కోట్లకు చేరింది. గత ఏడాది బడ్జెట్‌లో ప్రభుత్వం రూ.120 కోట్లు కేటాయించినట్లు ప్రకటించింది. కానీ వాస్తవానికి రూ.60 కోట్లు మాత్రమే విడుదల చేసింది. 
  
  దాంతో నిర్దేశిత లక్ష్యాల మేరకు పనులు పూర్తికాలేదు. ఈ ఏడాది అనుకున్న విధంగా పనులు పూర్తికావాలంటే కనీసం రూ.106 కోట్లు కేటాయించాలని అధికారులు ప్రభుత్వానికి నివేదించారు. గత ఏడాది పెండింగులో ఉన్న రూ.60 కోట్లకు అదనంగా ఈ రూ.106 కోట్లు కేటాయించాలని కోరారు. అంటే మొత్తం రూ.166 కోట్లు అవసరమని నివేదించారు. కానీ ప్రభుత్వం ఈ సారి బడ్జెట్‌లో కేవలం రూ.120 కోట్లు మాత్రమే కేటాయిస్తునట్లు ప్రకటించింది. ఈ నిధులు దేనిదేనికి ఖర్చుచేయాలో కూడా స్పష్టం చేయలేదు. వాస్తవానికి అందులో ఎంత విడుదల చేస్తుందో కూడా సందేహమే. ప్రభుత్వం ఈ రీతిలో అంకెల గారడీ చేసి రైతాంగాన్ని మోసం చేసిందనే చెప్పాలి. దాంతో కీలకమైన తోటపల్లి ప్రాజెక్టు పనులు నత్తనడకన సాగుతున్నాయి. ఈ ఏడాది కూడా పనులు అనుకున్న విధంగా పూర్తికావడం దాదాపు అసాధ్యమేనని అధికారులే వ్యాఖ్యానిస్తుండటం పరిస్థితి తీవ్రతకు అద్దంపడుతోంది.
  
  ఆఫషోర్ రిజర్వాయర్‌కు మోక్షమెప్పుడో!
  మహేంద్రతనయ నదిపై చేపట్టిన ఆఫ్‌షోర్ రిజర్వాయర్ పనులకు కూడా ప్రభుత్వం మొండిచెయ్యే చూపించింది. ఈ ఏడాది ప్రతిపాదిత పనుల కోసం కనీసం రూ.46 కోట్లు కావాలని అధికారులు ప్రతిపాదించారు. కానీ ప్రభుత్వం కేవలం రూ.15కోట్లతో  సరిపెట్టింది. దివంగత ముఖ్యమంత్రి వై.ఎస్.రాజశేఖరరెడ్డి రూ.127 కోట్ల అంచనాతో ఆఫ్‌షోర్ ప్రాజెక్టుకు రూపకల్పన చేశారు. తద్వారా టెక్కలి, నందిగాం, పలాస, మెళియాపుట్టి మండలాల్లోని 24,600 ఎకరాలకు సాగునీరు అందించాలన్నది ఆ మహానేత లక్ష్యం. 
  
  అంతటి ప్రతిష్టాత్మకమైన ప్రాజెక్టును ప్రస్తుత ప్రభుత్వం పూర్తిగా పక్కనపెట్టినట్లే కనిపిస్తోంది. ఇప్పటివరకు రూ.36.30 కోట్లు మాత్రమే కేటాయించడంతో 12 శాతం పనులే పూర్తయ్యాయి. మరో 600 ఎకరాల భూమి సేకరించాల్సి ఉంది. చాపర నుంచి రిజర్వాయర్ వరకు 13.5 కిలోమీటర్ల మేర చేపట్టాల్సిన వరద కాలువ పనుల్లో ఇప్పటికి 5.9 కిలోమీటర్ల వరకే పూర్తయ్యాయి. పూలసారి వద్ద 5.9 కిలోమీటర్ల నుంచి 6.5 కిలోమీటర్ల వరకు 600 మీటర్ల మేర సొరంగం తవ్వాల్సి ఉంది. అక్కడనుంచి రిజర్వాయర్ వరకు వరద కాలువ నిర్మించాల్సి ఉంది. హీరాపురం నుంచి రేగులపాడు వరకు గల 2.28 కిలోమీటర్లు రోడ్డు రిజర్వాయర్‌లో కలుస్తుంది. దీనికి బదులుగా ప్రత్యామ్నాయ రోడ్డును కూడా ఏర్పాటు చేయాల్సి ఉంది. ప్రస్తుతం రిజర్వాయర్ ఎర్త్‌బండ్ వద్ద కటాఫ్ ట్రెంచ్ పనులు అర్ధంతరంగా ఆగిపోయాయి. ప్రభుత్వం తాజా బడ్జెట్‌లో కూడా నిధులు సరిగా కేటాయించకపోవడంతో ప్రాజెక్టు నిర్మాణం సందిగ్ధంలో పడింది.
  
  మడ్డువలస’కూ అరకొరే!
  భారీ నిధులు అవసరమైన ప్రాజెక్టులకు మొండిచెయ్యి చూపిన ప్రభుత్వం కనీసం మడ్డువలస ప్రాజెక్టును కూడా కనికరించలేదు. కొంచెం చిత్తశుద్ధి చూపితే పూర్తయిపోయే ఈ ప్రాజెక్ట్‌కు కూడా తగినన్ని నిధులు కేటాయించ లేదు. ప్రాథమికంగా 24,700 ఎకరాలకు, తదనంతరం మరో 12,500 ఎకరాలకు సాగునీరు అందించే ఈ ప్రాజెక్టుకు నిధుల  కేటాయింపులో న్యాయం చేయలేదు. జి.సిగడాం, పొందూరు, లావేరు మండలాల్లో 12,500 ఎకరాల అదనపు ఆయకట్టుకు నీరు అందించేందుకు రూ.39 కోట్లు కావాలని అధికారులు ప్రతిపాదించారు. కానీ ప్రభుత్వం కేవలం రూ.15 కోట్లు మాత్రమే కేటాయించి చేతులు దులుపుకుంది. దీంతో ప్రాజెక్టు పనులపై నీలినీడలు కమ్ముకున్నాయి. అధికార పార్టీ ప్రజాప్రతినిధులు జిల్లా ప్రయోజనాలను పట్టించుకోకపోవడంతో పరిస్థితి మరింత దిగజారుతోందన్న విమర్శలు వెల్లువెత్తుతున్నాయి.
  


  సాక్షి ప్రతినిధి, గుంటూరు :రాష్ట్ర ఆర్థిక మంత్రి ఆనం రాంనారాయణరెడ్డి సోమవారం ప్రవేశపెట్టిన ఓట్ ఆన్ అకౌంట్ బడ్జెట్‌పై జిల్లాలోని వివిధ వర్గాలు అసంతృప్తి వ్యక్తం చేశాయి. ఈ బడ్జెట్ వాస్తవాలకు విరుద్ధంగా ఉందని, గత ఏడాది సాధించిన ప్రగతిని వివరించకుండా మంత్రి అంకెల గారడీ చేశారని ఆర్థిక రంగ నిపుణులు పేర్కొంటున్నారు. సంక్షేమ పథకాలకు నిధుల కేటాయింపు తక్కువగా ఉందని, కేటాయింపుల్లో ఎక్కువ మొత్తం బకాయిల చెల్లింపునకు సరిపోతుందంటున్నారు. ముఖ్యంగా వివిధ ప్రభుత్వ శాఖల్లో అభివృద్ధి పనులు చేస్తున్న నిర్మాణ సంస్థలకు, మెటీరియల్ సరఫరాదారులకు ఈ మొత్తాలు సరిపోతాయని ప్రభుత్వ అధికారులు చెబుతున్నారు. కేంద్ర ప్రభుత్వం నుంచి వాటాగా రావాల్సిన నిధులు కూడా తెచ్చుకునే ప్రయత్నమే జరగలేదని విపక్ష నేతలు ఆరోపిస్తున్నారు. వివిధ ప్రభుత్వ పథకాలు, వ్యవసాయం, సాగునీరు, రహదారులు తదితర శాఖలకు రాష్ట్ర స్థాయిలో భారీగా కేటాయింపులు జరిగినా గుంటూరు జిల్లాకు ఆ స్థాయిలో లేవని తెలుస్తోంది.బడ్జెట్‌లో సాగునీటిశాఖకు గత ఏడాది ఎంత కేటాయింపులు జరిగాయో అంతే మొత్తాలను దాదాపుగా తిరిగి కేటాయించారు.
  
  = సాగర్ ఆధునికీకరణకు రూ.743 కోట్లు కేటాయించారు. కుడి కాలువకు సంబంధించి రూ.252 కోట్లు, ఎడమ కాలువకు రూ.370 కోట్ల విలువైన పనులు జరుగుతున్నాయి. కేంద్ర ప్రభుత్వం ప్రపంచ బ్యాంకు ఆర్థిక సహాయంతో రూ.4444 కోట్లను సాగర్ ఆధునికీకరణకు  కేటాయించింది. అయితే నిర్మాణ సంస్థలతో రాష్ట్ర ప్రభుత్వం పనులు చేయించలేకపోవడంతో కేంద్రం నుంచి నిధులు  పరిమితంగానే విడుదల అయ్యాయి. 
  
  = కృష్ణాడెల్టా ఆధునికీకరణకు ప్రభుత్వం రూ.332.51 కోట్లను కేటాయించింది. సార్వత్రిక ఎన్నికలు రానున్న దృ ష్ట్యా ఈ మొత్తాన్ని ఈ సంవత్సరంలో పూర్తిగా ఖర్చు చేసే అవకాశం లేదని సాగునీటిశాఖ అధికారులు చెబుతున్నారు. 
  
  = వ్యవసాయం: నీలం తుపాను కారణంగా నష్టపోయిన రైతాంగాన్ని సకాలంలో ఆదుకున్నామంటూ ఆర్థిక మంత్రి  ఓట్ ఆన్ అకౌంట్ బడ్జెట్‌లో పొందుపర్చడం విడ్డూరంగా ఉందనే విమర్శలు వినిపించాయి. నీలం తుపాను కారణంగా జిల్లాలోని 42 వేల మంది రైతులు నష్టపోగా ,32 వేల మందే పంటలు కోల్పోయారనీ, రూ.17 కోట్లు సరిపోతాయంటూ ప్రభుత్వం అరకొరసాయాన్ని విదిల్చింది. ప్రకటించిన మొత్తాలను కూడా రైతుల బ్యాంకు ఖాతాల్లో జమ చేయనేలేదు.
  
  = విద్యుత్: రాష్ట్ర వ్యాప్తంగా ఏటా లక్ష మంది రైతులకు ఉచిత వ్యవసాయ విద్యుత్ కనెక్షన్లు ఇస్తామని చెబుతున్న పాలకుల మాటలు ఫైళ్ళు దాటడం లేదు. పెండింగ్ దరఖాస్తుల్ని పరిష్కరిస్తామని, పంపిణీ కంపెనీలను కనెక్షన్లు పెంచాలని ఆదేశించినట్లు మంత్రి ఓటాన్ అకౌంట్‌లో వల్లె వేశారు. అయితే కాంగ్రెస్ సర్కారు మాటల్లో వాస్తవం లేదు. జిల్లాలో 5,900 కనెక్షన్లు ఇవ్వాలనేది లక్ష్యం కాగా, అయితే ఇప్పటివరకు 1,564 మాత్రమే మంజూరు చేశారు.
  
  = వైద్యం: జిల్లా వైద్య రంగానికి సంబంధించి ఎలాంటి కేటాయింపులు జరగలేదు. ఎంతో కీలకమైన గుంటూరు ప్రభుత్వ సమగ్ర ఆసుపత్రికి ఎలాంటి ప్రత్యేక కేటాయింపులు జరగలేదు. ఈ ఏడాది గుంటూరు వైద్య కళాశాలకు అదనంగా 50 ఎంబీబీఎస్ సీట్లు వచ్చాయి. ప్రపంచవ్యాప్తంగా గుర్తింపు ఉన్న గుంటూరు వైద్య కళాశాలలో వైద్య విద్యార్థులకు బోధనాసిబ్బందిని  కేటాయించలేదు.   ప్రభుత్వ ఆరోగ్య కేంద్రాల్లో ఏళ్లతరబడి ఖాళీగా వున్న వైద్యులు, వైద్య సిబ్బంది భర్తీ ప్రస్తావన లేదు. 
  
  = విద్య:  జిల్లా విద్యారంగానికి కేటాయింపులు జరగలేదు. రాష్ట్రీయ మాధ్యమిక శిక్షా అభియాన్ (ఆర్‌ఎంఎస్‌ఏ) పథకం ద్వారా జిల్లాలోని ఉన్నత పాఠశాలలకు మూడుదశల్లో 257 పాఠశాలలకు అదనపు తరగతులు మంజూరు కాగా, ఇప్పటి వరకు 100 పాఠశాలలకు మాత్రమే నిధులు మంజూరయ్యాయి. మిగిలిన 157 పాఠశాలకు నిధుల విడుదల చేయకపోవడంతో వాటి పరిస్థితి అగమ్య గోచరంగా మారింది.  జిల్లాలో అక్షరాస్యతలో వెనుకబడిన 16 మండలాల్లో మోడల్ స్కూల్స్ అవసరం కాగా, వీటిపై బడ్జెట్‌లో ప్రస్తావించలేదు. రాజీవ్ విద్యామిషన్ ద్వారా జిల్లాలో వచ్చే విద్యాసంవత్సరంలో కొత్తగా ఏ ఒక్క ప్రాజెక్టు ప్రకటించలేదు.