న్యూఢిల్లీ: ట్రేడ్‌ చేసిన రోజే సెటిల్‌మెంట్‌ విధానాన్ని తీసుకొచ్చే దిశగా సెబీ కీలక అడుగు వేసింది. అదే రోజు సెటిల్‌మెంట్‌ (సేమ్‌డే), వెనువెంటనే (రియల్‌ టైమ్‌) సెటిల్‌మెంట్‌ను ఐచ్ఛికంగా ప్రవేశపెట్టడానికి సంబంధించి సంప్రదింపుల పత్రాన్ని విడుదల చేసింది. స్టాక్‌ ఎక్సే్ఛంజ్‌లలో షేర్ల కొనుగోలు, విక్రయ లావాదేవీలకు ప్రస్తుతం టీప్లస్‌1 విధానం అమల్లో ఉంది. అంటే ట్రేడ్‌ చేసిన రోజు కాకుండా తదుపరి పని దినం రోజున ఆ షేర్ల సెటిల్‌మెంట్‌ (విక్రయించిన వారి నుంచి తీసుకుని, కొనుగోలు చేసిన వారికి జమ చేయడం) చేస్తున్నారు. టీప్లస్‌1 విధానాన్ని సెబీ 2021లో దశలవారీగా అమల్లోకి తీసుకొచి్చంది. అంతకుముందు వరకు టీప్లస్‌2 విధానం ఉండేది. టీప్లస్‌5 స్థానంలో టీప్లస్‌3ని 2002లో ప్రవేశపెట్టారు. 2003లో టీప్లస్‌2 అమల్లోకి వచి్చంది. అదే రోజు సెటిల్‌మెంట్‌ విధానం వల్ల షేర్లను విక్రయించిన వారికి ఆ రోజు ముగింపు లేదా మరుసటి రోజు ఉదయానికి నిధులు అందుబాటులోకి వస్తాయి. షేర్లను కొనుగోలు చేసిన వారికి ఖాతాల్లో అదే రోజు జమ అవుతాయి. దీనివల్ల మరింత లిక్విడిటీ, ఇన్వెస్టర్లకు సౌకర్యం లభిస్తుంది. ఈ సంప్రదింపుల పత్రంపై జనవరి 12 వరకు సూచనలు, సలహాలు తెలియజేయాలని ప్రజలను సెబీ కోరింది.   ఐచ్ఛికంగా.. సెక్యూరిటీలు, నిధుల క్లియరింగ్, సెటిల్‌మెంట్‌కు టీప్లస్‌0, ఇన్‌స్టంట్‌ సెటిల్‌మెంట్‌ సైకిల్‌ను ప్రస్తుత టీప్లస్‌1 విధానంతోపాటు ఐచి్ఛకం అమలును ప్రతిపాదిస్తున్నట్టు సెబీ తన సంప్రదింపుల పత్రంలో పేర్కొంది. ఇన్వెస్టర్ల ప్రయోజనాల పరిరక్షణకు, సెక్యూరిటీల మార్కెట్ల అభివృద్ధికి సెబీ వరుసగా పలు చర్యలు తీసుకుంటూ వస్తున్న విషయం తెలిసిందే. తక్షణ సెటిల్‌మెంట్‌ సైకిల్‌ను అమల్లోకి తీసుకురావడమే క్యాపిటల్‌ మార్కెట్ల నియంత్రణ సంస్థ ఉద్దేశ్యంగా ఉంది. నిజానికి ఇన్వెస్టర్‌ షేర్లను కొనుగోలు చేయాలంటే, ముందుగా అందుకు సంబంధించిన నిధుల మొత్తాన్ని తన ఖాతాకు జోడించుకోవడం తప్పనిసరి. అప్పుడే కొనుగోలుకు అవకాశం ఉంటుంది. అలాగే, షేర్ల విక్రయానికి (డెలివరీ) సైతం ఆయా సెక్యూరిటీలను కలిగి ఉండాలి. అప్పుడే బ్రోకర్లు ట్రేడ్లను అనుమతిస్తారు. కనుక తక్షణ సెటిల్‌మెంట్‌ ఆచరణ సులభమేనని సెబీ భావిస్తోంది. దీనివల్ల సెక్యూరిటీలు, నిధులను తక్షణమే ఇన్వెస్టర్లు పొందడానికి వీలు పడుతుందన్న అభిప్రాయాన్ని వ్యక్తం చేసింది. ఆందోళనలు..   ‘‘నూతన విధానం వల్ల లిక్విడిటీ తగ్గిపోతుందని, సమర్థమైన ధరల అన్వేషణపై ప్రభావం పడుతుందన్న ఆందోళనలు నెలకొన్నాయి. అలాగే, ట్రేడ్లు చేయడానికి ముందే నిధులు, సెక్యూరిటీలు కలిగి ఉండాల్సి రావడం వల్ల ట్రేడింగ్‌ వ్యయం పెరిగిపోతుందని.. ఫలితంగా టీప్లస్‌1 సెటిల్‌మెంట్‌ సైకిల్‌తో పోలిస్తే టీప్లస్‌0 విధానంలో ధరల వ్యత్యాసానికి దారితీస్తుంద్న ఆందోళన ఉంది’’అని సెబీ పేర్కొంది. ఈ ఆందోళనలను తగ్గించేందుకు వీలుగా టీప్లస్‌0, టీప్లస్‌1నూ వినియోగించుకునే వెసులుబాటును కలి్పస్తున్నట్టు తెలిపింది. తద్వారా రెండు విధానాల మధ్య ధరల అంతరాన్ని తొలగించుకోవచ్చని పేర్కొంది. రెండింటి మధ్య సెక్యూరిటీ ధరల్లో అంతరం ఉంటే ఆర్బిట్రేజ్‌ ద్వారా ప్రయోజనం, లిక్విడిటీని పొందొచ్చని తెలిపింది. రెండు దశల్లో మొదటి దశలో టీప్లస్‌0 విధానాన్ని మధ్యా హ్నం 1.30 గంటల వరకు ఐచి్ఛకంగా అమలు చేయవచ్చు. ఈ వ్యవధిలోపు నమోదైన ట్రేడ్స్‌కు సంబంధించి నిధులు, సెక్యూరిటీల పరిష్కారాన్ని సాయంత్రం 4.30 గంటలకు పూర్తి చేస్తారు. రెండో దశలో ఇన్‌స్టంట్‌ ట్రేడ్‌ విధానాన్ని అమలు చేయనున్నారు. ఇది 3.30 గంటల వరకు ఉంటుందని సెబీ సంప్రదింపుల పత్రం స్పష్టం చేస్తోంది.


  న్యూఢిల్లీ: రూపాయి విలువ ఘోరంగా పడిపోతున్న నేపథ్యంలో దీన్ని స్థిరీకరించేందుకు ప్రభుత్వం ఇతర ప్రత్యామ్నాయాలపై దృష్టిపెడుతోంది. ముఖ్యంగా భారత్‌తో కీలక వాణిజ్య భాగస్వామ్య దేశాలతో కరెన్సీ స్వాప్(మార్పిడి) ఒప్పందాలకు గల అవకాశాలను అన్వేషిస్తున్నామని వాణిజ్య, పరిశ్రమల శాఖ మంత్రి ఆనంద్ శర్మ మంగళవారం ఇక్కడ చెప్పారు. 7-8 మంది సభ్యులతో దీనికోసం ఒక టాస్క్‌ఫోర్స్/కమిటీని ఏర్పాటు చేయనున్నట్లు వెల్లడించారు.  ఈ వారాంతలోగా టాస్క్‌ఫోర్స్‌ను ప్రకటించనున్నట్లు ఆయన చెప్పారు. వాణిజ్య శాఖ కార్యదర్శి నేతృత్వంలోని ఈ బృందం నాలుగు వారాల్లో తమ నివేదికను ప్రభుత్వానికి సమర్పించనుందని శర్మ తెలిపారు.  ఇప్పటికే జపాన్(15 బిలియన్ డాలర్లు)తో ఇటువంటి ఒప్పందాన్ని భారత్ కుదుర్చుకున్న విషయాన్ని గుర్తుచేశారు. భూటాన్‌తో సైతం(10 కోట్ల డాలర్లు) ఒప్పందం ఉంది. ఒక కరెన్సీతో మరో కరెన్సీని మార్పిడి చేసుకునేందుకు స్వాప్ ఒప్పందాలు దోహదం చేస్తాయి.