కాస్త సరదాగా చెప్పుకోవాలంటే... ‘నువ్వు ఎక్కవలసిన రైలు ఒక జీవితకాలం లేటు’ అనే ఆరుద్ర మాట సురేఖ యాదవ్‌కు వర్తించదు. నిజానికి రైలే ఆమెను వెదుక్కుంటూ వచ్చింది. ఆసియా ఫస్ట్‌ ఉమెన్‌ ట్రైన్‌ డ్రైవర్‌గా చరిత్ర సృష్టించిన సురేఖ రిటైర్‌ అయింది. ఆమె ఒక రైలుబడి. ఆ బడిలో ఎన్నో విలువైన పాఠాలు ఉన్నాయి. భావితరాలకు మార్గదర్శకాలు ఉన్నాయి. మహారాష్ట్రలోని సతారలో పుట్టి పెరిగింది సురేఖ. అయిదుగురు పిల్లల్లో పెద్దది. తండ్రి రామచంద్ర భోంస్లే రైతు. సతారాలోని సెయింట్‌ పాల్‌ కాన్వెంట్‌ హైస్కూలులో చదువుకున్న సురేఖ వృత్తివిద్యా కోర్సులో చేరింది. ఆ తరువాత.. కరాద్‌లోని ప్రభుత్వ పాలిటెక్నిక్‌ కళాశాలలో ఎలక్ట్రిక్‌ ఇంజనీరింగ్‌లో డిప్లమా, బీఎస్సీ(మ్యాథ్స్‌), బీయీడీ చేసింది.టీచర్‌ కాదు రైలు డ్రైవర్‌బీయీడీ చేసిన సురేఖ టీచర్‌ కావాలనుకునేది. అయితే ఆమెకు రైల్వే డిపార్ట్‌మెంట్‌లో పనిచేసే అవకాశం వచ్చింది. ముంబైలో రైల్వే రిక్రూట్‌మెంట్‌ బోర్డ్‌ ఇంటర్వ్యూను విజయవంతంగా పూర్తి చేసుకొని సెంట్రల్‌ రైల్వేస్‌లో ట్రైనీ అసిస్టెంట్‌ డ్రైవర్‌గా చేరింది. 1985లో కల్యాణ్‌ ట్రైనింగ్‌ స్కూల్‌లో ఆరు నెలల పాటు శిక్షణ తీసుకుంది. అసిస్టెంట్‌ డ్రైవర్‌గా ఆమె వృత్తి ప్రయాణం మొదలైంది. వాడి బందర్, కల్యాణ్‌ల మధ్య నడిచే గూడ్స్‌ ట్రైన్‌లో ఇంజిన్‌ రన్నింగ్‌ కండీషన్, సిగ్నల్స్‌... మొదలైన వాటిని పర్యవేక్షించేది. కొన్ని సంవత్సరాల తరువాత పూర్తిస్థాయిలో గూడ్స్‌ డ్రైవర్‌గా బాధ్యతలు స్వీకరించింది. ఆ తరువాత వెస్ట్రన్‌ ఘాట్‌ రైల్వేస్‌లో డ్రైవర్‌గా పనిచేసింది.→ దక్కన్‌ క్వీన్‌ డ్రైవ్‌ చేసిన క్వీన్‌దక్కన్‌ క్వీన్‌(డైలీ పాసింజర్‌ ట్రైన్‌) డ్రైవర్‌గా పాసింజర్‌ ట్రైన్‌ను నడిపిన ఆసియాలోని తొలి మహిళగా గుర్తింపు పొందింది సురేఖ. ఘాట్‌ లైన్‌ కోసం రెండు–ఇంజిన్‌ల ప్యాసింజర్‌ ట్రైన్‌ నడపడానికి ప్రత్యేక శిక్షణ తీసుకుంది. గతంలో మహిళలు ఎవరూ ఘాట్‌ లైన్‌లో ట్రైయిన్‌ నడపక పోవడం వల్ల పై అధికారులకు సందేహాలు ఉండేవి. వాటిని పటాపంచలు చేస్తూ ‘శభాష్‌’ అనిపించుకుంది సురేఖ. ‘దక్కన్‌ క్వీన్‌ ట్రైన్‌ నడపాలనేది నా కలగా ఉండేది. ఎందుకంటే మహిళ పేరుతో నడిచే రైలు అది. ఆ పేరులో రాజసం ధ్వనిస్తుంది. ఆ కల నెరవేరినందుకు సంతోషంగా ఉంది. భారతీయ రైల్వే నాకు ఈ అవకాశం ఇచ్చినందుకు గర్వంగా ఉంది. మహిళలకు ప్రత్యేకించిన ట్రైన్స్‌ను నడపడం కూడా సంతోషంగా ఉంది’ అంటుంది సురేఖ.→ గురువుగా...ఎక్స్‌ప్రెస్‌ మెయిల్‌ డ్రైవర్‌గా 2011లో ప్రమోట్‌ అయిన సురేఖ ఆ తరువాత కల్యాణ్‌లో డ్రైవర్స్‌ ట్రైనింగ్‌ సెంటర్‌ (డిటీసి)లో సీనియర్‌ ఇన్‌స్ట్రక్టర్‌గా పాఠాలు బోధించింది. మన దేశంలో ట్రైన్‌ నడిపిన తొలి మహిళగా గుర్తింపు తెచ్చుకున్న సురేఖ ఎంతోమంది అమ్మాయిలకు స్ఫూర్తినిచ్చింది. 2011లో 50 మంది మహిళలు సబర్బన్, గూడ్స్‌ ట్రైన్‌ డ్రైవర్‌లుగా ప్రయాణం మొదలుపెట్టారు. ఇలాంటి ఎంతోమంది మహిళలకు స్ఫూర్తి...సురేఖ.→ ఆ ప్రోత్సాహమే ఉత్సాహమై...‘ఆడవాళ్లు ట్రైన్‌ డ్రైవర్‌ ఏమిటి! అని ఆశ్చర్యపోయే రోజుల్లో కూడా నా కుటుంబం, మిత్రులు, బం«ధువుల నుంచి ప్రోత్సాహం లభించింది. ఆ ప్రోత్సాహమే ఉత్సాహమై నన్ను ముందుకు నడిపించింది. వృత్తిజీవితంలో నాకు ఎలాంటి వివక్షా ఎదురుకాలేదు. ట్రైన్‌ ఎక్కిన తొలి క్షణం నుంచి మరే విషయాలు మదిలో రాకుండా ప్రశాంతంగా ఉండేలా చూసుకునేదాన్ని’ అంటూ గతాన్ని గుర్తు చేసుకుంది సురేఖ. నిజానికి ఆమె రైల్వే డిపార్ట్‌మెంట్‌లో ఉద్యోగం చేస్తానని ఎప్పుడూ అనుకోలేదు. అయితే ఆ ఉద్యోగమే ఆమెను చరిత్రలో గుర్తింపు తెచ్చుకునేలా చేసింది.ఘనమైన వీడ్కోలుసురేఖ యాదవ్‌ ఫేర్‌వెల్‌ సెలబ్రేషన్‌ ముంబైలోని ఛత్రపతి శివాజీ మహరాజ్‌ టెర్మినస్‌ (సీఎస్‌ఎంటీ)లో ఘనంగా జరిగింది. ఎక్కడెక్కడి నుంచో వచ్చిన సురేఖ ఆత్మీయలు, స్నేహితులు, బంధువులు, రైల్వే ఉద్యోగులు ఆమె మెడలో పూలమాలలు వేశారు. డోళ్లు వాయిస్తూ నృత్యాలు చేశారు. ‘సురేఖ రిటైర్‌ అయినప్పటికీ... ఆమెలోని శక్తి సామర్థ్యాలు రిటైర్‌ కావు. అవి ఎప్పుడూ ఎంతోమందికి స్ఫూర్తిని ఇస్తూనే ఉంటాయి’ అన్నారు వక్తలు.కష్టం లేదు... ఎప్పుడూ ఇష్టమే!‘ట్రైయిన్‌ నడపడం అంటే మాటలా!’లాంటి మాటలు వినిపించినప్పటికీ నేను ఎప్పుడూ భయపడలేదు. చాలా ధైర్యంగా, ఉత్సాహంగా శిక్షణ తీసుకున్నాను. ఈ ఉద్యోగంలోకి ఎందుకు వచ్చానా అని ఎప్పుడూ అనుకోలేదు. ఉద్యోగం ఎప్పుడూ కష్టంగా అనిపించలేదు. కుటుంబ, వృత్తి బాధ్యతలను జాగ్రత్తగా సమన్వయం చేసుకునేదాన్ని.– సురేఖ యాదవ్‌

సాక్షి, హైదరాబాద్‌: వందేభారత్‌ రైళ్లు విజయవంతం కావడంతో రైల్వే శాఖ సాధారణ ప్రజలకు కూడా వీటిని అందుబాటులోకి తీసుకు రావడానికి సన్నాహాలు చేస్తోంది. కాచిగూడ నుంచి బెంగళూరుకు కేవలం ఎనిమిదిన్నర గంటల్లోనే చేరుకునే పూర్తి ఏసీతో ఉండే వందేభారత్‌ రైలు ఎక్కాలని సామాన్య జనానికి కోరిక ఉన్నా, రూ.1,600 టికెట్‌ ధర చూసి వారు వెనకడుగు వేస్తున్నా రు. మరింత సౌకర్యవంతంగా ఉండే ఎగ్జిక్యూటివ్‌ కోచ్‌ టికెట్‌ ధర ఏకంగా రూ.2,550 ఉండటంతో మామూలు ప్రయాణికులు అటు వైపు చూసే పరిస్థితి కూడా లేదు. ఈ నేపథ్యంలో ఇప్పుడు అతి సాధారణ జనానికి కూడా కొంతమేర వందేభారత్‌ రైలు అనుభూతిని కలిగించేందుకు రైల్వే శాఖ వేగంగా ఏర్పాట్లు చేస్తోంది. మరో మూడు నెలల్లో నాన్‌ ఏసీ రైళ్లు పట్టాలెక్కే అవకాశం ఉందని రైల్వే వర్గాలు చెపుతున్నాయి. ‘వందే సాధారణ్‌’నాన్‌ ఏసీ రైలు కోచ్‌లను రైల్వే శాఖ వేగంగా సిద్ధం చేస్తోంది.   జనవరి నాటికి తొలి రైలు..   వందేభారత్‌ రైళ్లు విజయవంతం కావటంతో వాటిని మరింత అప్‌గ్రేడ్‌ చేసే పనులు ప్రారంభించిన విషయం తెలిసిందే. ప్రస్తుతం ఈ రైళ్లు ఉదయం బయలుదేరి, మళ్లీ రాత్రి 12 వరకు తిరిగి వస్తున్నాయి. తాజాగా దూరప్రాంతాలకు కూడా తిరిగేలా స్లీపర్‌ వందేభారత్‌ రైళ్ల తయారీ ప్రారంభించిన రైల్వే, సమాంతరంగా నాన్‌ ఏసీ సాధారణ రైళ్లను కూడా తయారు చేస్తోంది. చెన్నైలోని ఇంటిగ్రల్‌ కోచ్‌ ఫ్యాక్టరీ (ఐసీఎఫ్‌)లో వచ్చే జనవరి నాటికి తొలి రైలు సిద్ధమవుతుందని అధికారులు పేర్కొంటున్నారు.   మామూలు రైళ్లు తెరమరుగు..  శతాబ్ది రైళ్లను క్రమంగా తొలగించి వాటి స్థానంలో వందేభారత్‌ రైళ్లు నడుపుతారని సమాచారం. అలాగే కొత్తగా వచ్చే స్లీపర్‌ వందేభారత్‌ రైళ్లు రాజధాని రైళ్ల స్థానాన్ని ఆక్రమిస్తాయి. ఇక సాధారణ సంప్రదాయ రైళ్లను దశలవారీగా తొలగిస్తూ వాటి స్థానంలో వందే సాధారణ్‌ రైళ్లను తిప్పే అవకాశం ఉందని చెపుతున్నారు. వందే సాధారణ్‌ ప్రత్యేకతలు ఇవే..   ♦ సంప్రదాయ నాన్‌ ఏసీ రైళ్లకు ఇవి కొంత భిన్నంగా ఉంటాయి. వందేభారత్‌ తరహాలో పుష్‌పుల్‌ పద్ధతిలో ముందు, వెనక ఇంజిన్లు ఉంటాయి.  ♦  గరిష్టంగా 24 చొప్పున లింక్‌ హాఫ్‌మాన్‌ బుష్‌ (ఎల్‌హెచ్‌బీ) కోచ్‌లు ఉంటాయి.   ♦  సంప్రదాయ రైళ్లలోని సీట్లతో పోలిస్తే వీటిల్లో మెరుగ్గా ఉంటాయి. ప్రతి బెర్త్‌ వద్ద చార్జింగ్‌ పాయింట్లు కూడా ఉంటాయి.   ♦  వందేభారత్‌ రైళ్లలో ఉన్నట్టుగానే ప్రయాణికులకు కోచ్‌లలో అనౌన్స్‌మెంట్‌ స్క్రీన్లు, ఆడియో వ్యవస్థ ఉంటాయి.   ♦  ప్రయాణికుల భద్రత కోసం సీసీ కెమెరాలు కూడా ఏర్పాటు చేస్తారు. వందేభారత్‌ రైళ్ల లో ఉన్నట్టు ఆటోమేటిక్‌ డోర్లు ఉంటాయి.   ♦  శుభ్రంగా ఉండేలా చూడటంతోపాటు చెడు వాసన రాకుండా బయో వాక్యుమ్‌ టాయి లెట్లు ఏర్పాటు చేస్తారు. 

వాషింగ్టన్‌: అమెరికాలో మోంటానా రాష్ట్రంలోని అమ్రాటాక్‌ రైలు పట్టాలు తప్పడంతో ముగ్గురు మృతి చెందారని, పలువురికి గాయాలైనట్లు ఆదివారం యూఎస్‌ స్థానిక పోలీసులు పేర్కొన్నారు.  ఉత్తర మధ్య మోంటానాలోని  సీయాటెల్‌ -చికాగోల మధ్య వెళ్ళుతున్న రైలు పట్టాలు తప్పడంతో ఈ ప్రమాద సంభవించిందని చెప్పారు. ఆ రైలులో దాదాపు 146 మంది ప్రయాణకులు, 16 మంది సిబ్బంది ఉన్నట్లు వెల్లడించారు. ఈ ఘటన కెనడియన్‌ సరిహద్దుకు 48 కి.మీ దరూరంలో జోప్లిన్‌ సమీపంలో సాయంత్రం 4 గంటలకు చోటుచేసుకుందని అన్నారు. (చదవండి: తాబేలును చుట్టేస్తూ.. మొప్పలతో భయపెడుతూ..) ఈ అమ్రాటక్‌ రైలుకి రెండు లోకోమోటివ్‌(రెండు ఇంజన్లు) ఉన్నాయని, 10 బోగిలు ఉన్నట్లు పేర్కొన్నారు. మేగాన్‌ వాండర్‌వేస్ట్‌ అనే ప్రయాణికురాలు పట్టాలు తప్పడంతోనే మెలుకువ వచ్చిందని, రైలు పట్టాలు తప్పడం వినడమే గానీ ఇప్పుడే అనుభవమైందని యూఎస్‌ స్థానిక మీడియాకి తెలిపింది. (చదవండి: యుద్ధ విమానం విన్యాసం.. ఇంత ధైర్యమా..!)


 న్యూఢిల్లీ: శీతాకాలం పొగమంచులో కూడా రైల్వే డ్రైవర్లు స్పష్టంగా చూసేలా ఇంజిన్లలో ఆధునిక పరికరాన్ని ఏర్పాటు చేయాలని రైల్వే శాఖ భావిస్తోంది. త్రినేత్ర అనే ఈ కొత్త వ్యవస్థతో డ్రైవర్లు ప్రతికూల వాతావరణంలో ట్రాక్‌ను స్పష్టంగా చూడగలరు.
 
 ముందున్న ప్రాంతాన్ని చిత్రీకరించడం, రాడార్ వ్యవస్థ సాయంతో ఈ పరికరం పనిచేస్తుందని రైల్వే శాఖ అధికారి ఒకరు తెలిపారు. దీంతో స్టేషన్ లేదా, సిగ్నల్‌కు ఎప్పుడు చేరేది డ్రైవర్ కచ్చితంగా తెలుసుకునే అవకాశముంటుంది. తిన్నగా ఉన్న ట్రాక్‌పై కిలోమీటరు దూరంలోని వస్తువుల్ని కూడా డ్రైవర్ చూడవచ్చు.