చిన్నతనంలోనే సంగీతాన్ని ఔపోసన పట్టిన బాలమురళీకృష్ణ
 - తూర్పుగోదావరి జిల్లా శంకరగుప్తంలో జననం  పారుపల్లి రామకృష్ణయ్య వద్ద సంగీత శిక్షణ
 - ఎనిమిదేళ్లకే విజయవాడలో సంగీత కచేరీ  పదిహేనేళ్లకే 72 మేళకర్త రాగాల్లో ప్రావీణ్యం
 - తెలుగు సహా ఎన్నో భాషల్లో సంగీత గానం  ప్రపంచ దేశాల్లో సుమారు 25 వేల కచేరీలు
 - హేమాహేమీలతో కలసి జుగల్‌బందీలు  వరించిన పద్మశ్రీ, పద్మవిభూషణ్ అవార్డులు  
  
  బాలమురళీకృష్ణ ఆంధ్రప్రదేశ్‌లోని తూర్పుగోదావరి జిల్లా శంకరగుప్తంలో 1930 జూలై 6న జన్మించారు. ఆయన తండ్రి పట్టాభిరామయ్య స్వగ్రామం సఖినేటిపల్లి మండలం అంతర్వేదిపాలెం. ఆయన ప్రముఖ సంగీతకారుడు. వేణువు, వయోలిన్  వీణ విద్వాంసుడు కూడా. వయోలిన్ టీచర్‌గా శంకరగుప్తంలో సంగీత తరగతులు నిర్వహించేవారు. బాలమురళి తల్లి సూర్యకాంతం కూడా గొప్ప వీణా విద్వాంసురాలు. బాలమురళి జన్మించిన 13వ రోజునే తల్లి మరణించడంతో అమ్మమ్మ ఊరు గుడిమెళ్ళంకలో తండ్రి ఆలనాపాలనలో పెరిగారు. చిన్నతనంలోనే బాలమురళీకృష్ణకు సంగీతంపై ఎంతో ఆసక్తి ఉన్నట్లు గ్రహించిన తండ్రి.. ఆయనను త్యాగరాజ శిష్య వారసుల్లో ఒకరైన పారుపల్లి రామకృష్ణయ్య పంతులు వద్ద సంగీత శిక్షణ కోసం చేర్పించారు. పారుపల్లి మార్గదర్శకత్వంలో బాలమురళీకృష్ణ కర్ణాటక సంగీతం నేర్చుకున్నారు. ఎనిమిదేళ్ల వయసులోనే విజయవాడలో త్యాగరాజ ఆరాధన కార్యక్రమంలో పూర్తిస్థారుు కచేరీ నిర్వహించారు. చాలా చిన్న వయసులోనే సంగీత కళాకారుడిగా జీవితం ప్రారంభించారు. పదిహేనేళ్ల వయసుకే మొత్తం 72 మేళకార్త రాగాల్లో ప్రావీణ్యం సంపాదించటమే కాదు.. వాటిలో కృతులను కూడా కూర్చారు బాలమురళీకృష్ణ. సంగీతంలోని అన్ని విభాగాల్లో విసృ్తత పాండిత్యం, శ్రోతలను మంత్రముగ్ధులను చేసే గాత్రం, సంగీత కూర్పులో తనదైన ప్రత్యేక శైలి.. ఆయనను సంగీత సామ్రాజ్యంలో అత్యున్నత శిఖరాలకు చేర్చింది. హిందుస్తానీ సంగీతంలోని ప్రముఖ సంగీతకారులతో కలసి పనిచేశారు. బాలమురళి గాత్రంలో అన్నమాచార్య కీర్తనలు, భద్రాచల రామదాసు కీర్తనలకు విశేష ప్రాచుర్యం లభించింది. సుసంపన్నమైన గాత్ర నైపుణ్యాలు, సంప్రదాయ సంగీతంలోని లయ విన్యాసాలతో కూడి బాలమురళి గాత్ర, సంగీత కచేరీలు ప్రజలను అలరించేవి.    - సాక్షి నాలెడ్జి సెంటర్
  
 ► మాతృభాష తెలుగులోనే కాకుండా.. కన్నడం, సంస్కృతం, తమిళం, మళయాళం, హిందీ, బెంగాలీ, పంజాబీల్లోనూ మంగళంపల్లి సంగీత ప్రస్థానం సాగింది. ఫ్రెంచ్ భాషలో సైతం ఆయన గానం చేశారు. అమెరికా, కెనడా, బ్రిటన్, ఇటలీ, ఫ్రాన్‌‌స, రష్యా, సింగపూర్ సహా ఎన్నో దేశాల్లో కచేరీలు నిర్వహించారు. ప్రపంచవ్యాప్తంగా 25,000 కచేరీలు చేశారు. 2010 ఫిబ్రవరిలో విశాఖలో తొలిసారిగా 3 రోజుల కచేరీ చేశారు.
 ► జుగల్ బందీ తరహా కచేరీల రూపకల్పనకు బాలమురళీకృష్ణ ఆద్యుడు. ఈ తరహా కచేరీని మొట్టమొదట పండిట్ భీమ్‌సేన్ జోషితో కలసి ముంబై లో నిర్వహించారు. పండిట్ హరిప్రసాద్ చౌరాసియా, కిషోరీ అమోన్కర్ తదితరు లతోనూ జుగల్ బందీ కచేరీలు చేశారు. ఈ కచేరీలతో విశేష ప్రజా దరణ రావడమే కాక ..సంగీతం ద్వారా దేశ సమైక్యతను పెంపొందించడానికి దోహదపడ్డారుు.
 ► మహతి, సుముఖం, సర్వశ్రీ, ప్రతి మధ్యమావతి, గణపతి, సిద్ధి అనే కొత్త రాగాలను కూడా ఆవిష్కరించారు. కంజీర, వయోలిన్, వయోలా, వీణ, మృదంగం తదితర సంగీత వారుుద్యాల్లోనూ ఎంతో ప్రావీణ్యం ఉంది. టీటీడీ, శృంగేరీ పీఠాలకు బాలమురళి ఆస్థాన విద్వాంసుడుగా ఉన్నారు.
 ► తొలిసారిగా భక్తప్రహ్లాద సినిమాలో నారదుడిగా నటించారు. తెలుగు, కన్నడ, తమిళం తదితర భాషల్లో పలు చిత్రాలకు, 400కు పైగా సినీ గీతాలకు సంగీతం అందించారు.
 ► బాలమురళికి ఇటీవలి కాలంలో ‘సంగీత చికిత్స’పై ఆసక్తి పెరిగింది. కళా సంస్కృతుల అభివృద్ధి, సంగీత చికిత్సలో విసృ్తత పరిశోధన లక్ష్యంగా ‘ఎంబీకే ట్రస్టు’ను ఆయన స్థాపించారు. ‘విపంచి’ అనే నృత్య, సంగీత పాఠశాల ఈ ట్రస్టులో భాగం. ఈ అంశంలో కృషి చేయడానికి స్విట్జర్లాండ్‌లో ‘అకాడెమీ ఆఫ్ పెర్ఫార్మింగ్ ఆర్‌‌ట్స అండ్ రీసెర్చ్’ స్థాపనకు కృషి చేశారు.
  
  నేర్చుకోవడం ఆపకూడదని గుర్తుచేస్తుంది...
  మంగళంపల్లికి తల్లిదం డ్రులు పెట్టిన పేరు మురళీకృష్ణ. ప్రముఖ హరికథ విద్వాంసుడు ముసునూరి సత్యనారాయణ.. ఆయన పేరుకు ముందు ‘బాల‘ అని చేర్చి బాలమురళీకృష్ణ అని పిలిచారు. ‘బాల’ అనేది నా పేరుకు ముందు వచ్చి చేరడం మంచిదైంది. నేర్చుకోవడాన్ని ఆపకూడదని ఈ పదం ఎప్పటికప్పుడు నాకు గుర్తుచేస్తూ ఉండేది. తొలిసారి పూర్తిస్థారుు కచేరీ చేసే అవకాశం వచ్చినపుడు నాకు ఎనిమిదేళ్లు. అప్పటినుంచి శ్రోతలకు నేను బాలమురళీకృష్ణగానే ఎరుక’’ అని ఓ సందర్భంలో బాలమురళీకృష్ణ పేర్కొన్నారు.
  
 నేను ఇంగ్లిష్‌లో.. ఆమె హిందీలో
  మంగళంపల్లి 30 ఏళ్ల వయసులో స్టేజీపై ఎంతో ఉత్సాహంగా ఉండేవారు. నడుము పై భాగాన్ని కదిలిస్తూ, పక్క వారుుద్యకారుల వైపు పలకరించినట్టుగా వంగుతూ, కూర్చున్నచోటే తిరుగాడినంత పనిచేసేవారు. రాగం, స్వరం, తాళం, లయ అన్నిటిపైనా బాలమురళికి ఎంతో అధికారమూ, నియంత్రణ ఉండేవని సంగీతజ్ఞులు చెబుతారు. అంతెందుకు, సుప్రసిద్ధ గాయని లతా మంగేష్కర్ ఆయన్ని ఎంతో అభిమానించేవారు. అరుుతే, ‘ఆవిడతో మీరెలా మాట్లాడారు?’ అని బాలమురళిని అడిగితే, ‘నేనేమో ఇంగ్లీషులో మాట్లాడతాను, అది ఆవిడకర్థం అవుతుంది. ఆవిడ హిందీలో జవాబు చెపుతుంది, అది నా కర్థం అవుతుంది’ అన్నారు. ‘ఆవిడ తన మనసులోని భావాన్ని చెప్పదు; మన భావాల్ని మాత్రం ఇట్టే తెలుసుకుంటుంది’ అని కూడా అన్నారు కొసమెరుపుగా.
  
 ‘శంకరాభరణం’ ఏదీ?
  అడపాదడపా బాల మురళి ఎన్నో ఛలోక్తులు విసిరేవారు. ఆయన మృ దంగ విద్వాంసుడు టి.వి. గోపా లకృష్ణన్‌తో కలిసి కొన్నాళ్లు గాత్రకచేరీలు చేశా రు. గోపాలకృష్ణన్ మృదంగం వారుుస్తున్నప్పుడు ప్రధాన గాయకుడిలాగానూ, గాత్రం పాడుతున్నప్పుడు పక్కవారుుద్యగాడిలాగానూ ప్రవర్తిస్తాడు అన్నారు బాలమురళి. మరో సందర్భంలో.. ‘శంకరాభరణం సినిమా చూశారా?’ అని అడిగితే ‘చూశాను. అరుుతే అందులో శంకరాభరణం ఏదీ?’ అని ఎదురు ప్రశ్నించారాయన.
  
 నాకు తోచినది నేను పాడతాను
  తాను పాడిన సినిమా పాటలను గురించి ప్రస్తావిస్తూ, ‘మ్యూజిక్ డెరైక్టర్లు ఏదో చెపుతారు. నాకు తోచినది నేను పాడతాను. అది వాళ్లకు నచ్చుతుంది’ అన్నారు బాలమురళి. ‘ఉయ్యాల జంపాల’ చిత్రంలోని ‘ఏటిలోని కెరటాలు ఏరు విడిచిపోవు’, ‘నర్తనశాల’లో ‘సలలిత రాగ సుధారస సారం’, ‘శ్రీకాకుళ ఆంధ్ర మహావిష్ణువు’లో ‘వసంత గాలికి వలపులు రేగ’ వంటి పాటలు పాడారు. ‘కర్ణ’ లో ‘నీవూ నేనూ వలచితిమి’, ‘గుప్పెడు మనసు’లో ‘మౌనమే నీ భాష ఓ మూగ మనసా!’ వంటి పాటలు కూడా గుర్తుండిపోయేవే.
  
  కథానాయకుడిగానూ నటించారు...
  పాడటమే కాదు, నటనలోనూ బాలమురళి మెప్పించారు. ‘భక్త ప్రహ్లాద’ సినిమాలో పాడమని మెయ్యప్పన్ చెట్టియార్ కోరగా, అందులోని పాటలు పాడటమే కాదు, నారద పాత్ర కూడా తానే వేస్తానని బాలమురళి అడిగారటారు. అలాగే ఆ పాత్ర ధరించారు కూడా! అంతేకాదు ఎస్.వి.రంగారావుతో కలసి ఆత్మవిశ్వాసంతో నటించగలగడం చెప్పుకోదగిన అంశం. ఎందుకంటే, ఆ రోజుల్లో పెద్ద నటులు కూడా ఎస్వీఆర్ తమను మింగేస్తాడని ఆయనతో నటించేందుకు జంకేవారు. బాపు తీసిన ‘త్యాగయ్య’ చిత్రానికి తాను పాడి, నటిస్తానని బాలమురళి కోరారని, అరుుతే దానికి బాపు ఒప్పుకోలేదని చెబుతారు. చివరకు త్యాగయ్యగా జె.వి.సోమయాజులు నటించారు. ఎస్పీ బాలసుబ్రహ్మణ్యం పాడారు. అరుుతే ఆ సినిమా ఫెరుులైంది. బాలమురళి నటించి ఉన్నా, కనీసం పాడి ఉన్నా ఆ సినిమా ఎలావుండేదోనన్న ప్రశ్న ఆయన అభిమానుల్లో ఉంది. ‘సంధ్య గిదేన సింధూరం’ అనే మలయాళ చిత్రంలో కథానాయకుడిగా కూడా చేశారాయన.


 సచిన్ తెండూల్కర్ పేరు ఈవేళ ప్రపంచవ్యాప్తంగా తెలియనివారు లేరు. క్రికెట్‌ను ఆయన చిన్నప్పుడు ఒక మాస్టారు దగ్గర నేర్చుకున్నారు. ఆయన ఒకసారి సచిన్ సరిగా ఆడలేదని ఈడ్చి లెంపకాయ కొట్టాడు. తర్వాత కాలంలో ఆ మాస్టారుకు సన్మానం జరిగితే తెండూల్కర్ ఆ సభకు వచ్చి ప్రసంగిస్తూ... ‘‘నేనివాళ అంతర్జాతీయ క్రికెటర్‌నని పేరు తెచ్చుకోవడం వెనుక ఒక సంఘటన ఉంది. ఈ మాస్టారే నాకు కోచ్‌గా ఉండి క్రికెట్ నేర్పారు.
  
   ఒకసారి ఒకేలా వస్తున్న బంతిని ఆడడంలో పదేపదే విఫలమయ్యాను. ‘ఒకేలా వస్తున్న బంతిని ఎందుకు కొట్టలేకపోతున్నావ్, దృష్టి ఎందుకు పెట్టడం లేదు, ఎక్కడుంది లోపం?’ అని నన్ను వెంటనే పిల్చి ఈడ్చి లెంపకాయ కొట్టాడు. ఆనాడే నేను గ్రహించిందేమిటంటే ప్రతి బంతినీ జాగ్రత్తగా ఎదుర్కోవాలని. ఇంత కీర్తిని చూసుకుని ఏ ఒక్క బంతిని జారవిడిచినా, ఈ కీర్తి శిఖరాలనుంచి జారిపోతానని. ఆయన వేసిన పునాలమీద నిర్మించిన కీర్తి భవనంలో ఈనాడు నేను నిలబడి ఉన్నాను. ఆయన కొట్టిన దెబ్బ ఇప్పటికీ నాకు గుర్తుంది’’ అని చెప్పి వెళ్లి గురువుగారి కాళ్లకు నమస్కరించి పూలదండ వేశాడు.
  
  అందుకే ఇప్పటికీ ఏసీలోంచి బయటికి వెళ్లాల్సిన అవసరం లేకపోయినా, బయట ఎండలు మండుతున్నా, పొద్దుటి నుంచి సాయంత్రం వరకు మైదానంలో నిలబడి ఉండగల సామర్ధ్యం పొందాడంటే, అతని వెనుక ఎంత పరిశ్రమ ఉందో ఆలోచించండి. ఒక్కమాట ఎప్పుడూ కూడా ధూర్తతనంతో తొందరపడి మాట్లాడడు. ఎవరు ఎన్ని విమర్శలు చేసినా, సెంచరీ కొట్టి ‘నన్ను నోటితో విమర్శించారు. నేను బ్యాట్‌తో జవాబు చెప్పాను’’ అంటాడు. అంతే. జీవితంలో అలా ఉండగలగడం చాలా గొప్ప విషయం. అతనిని కేవలం ఒక క్రికెటర్‌గా తీసుకోకండి. ఆదర్శంగా తీసుకోండి. ఆయన జీవితచరిత్ర చదవండి.
  
  ఎన్నో ఉపగ్రహాలను అంతరిక్షంలోకి పంపిన శాస్త్రవేత్త, దేశంలోని అత్యున్నత పదవిని అలంకరించిన అబ్దుల్ కలాం తన స్వీయరచన ‘ఇన్‌డామిటబుల్ స్పిరిట్’ అనే గ్రంథంలో ‘‘ఈ శరీరంలో ఉన్న రక్తం, ఈ శరీరంలో ఉన్న మాంసం ఒక సంఘటనకు, ఒక వ్యక్తికి రుణపడిపోయాయి. ఆ రుణపడిపోయిన విషయాలను గుర్తుపెట్టుకుని కలాం ప్రవర్తిస్తాడు’’ అని రాసుకున్నారు. రెండో ప్రపంచయుద్ధకాలంలో గోధుమలు దొరకని రోజులవి. వాళ్ల అమ్మగారు అదేపనిగా రొట్టెలు చేసిపెడుతున్నారు.
  
   చాలా బాగున్నాయి, రుచిగా ఉన్నాయని కలాంగారు తింటున్నారు. తినేసి పక్కగదిలోకి వెళ్లాడు. ‘‘నీకు బుద్ధుందా?’’ అని వాళ్లన్నయ్యగారు మందలిస్తూ... ‘‘అమ్మ తినడానికి రొట్టెలు లేవు, అమ్మచేసి పెడుతున్నది, నీవు తింటున్నావు. పైగా రుచిగా కూడా ఉందని తిన్నావు సరే. నువ్వు తినడంతోపాటుగా అమ్మ తిన్నదో లేదో, తినడానికి ఉన్నాయో లేవో చూసుకున్నావా? అవతలివారి కష్టం గురించి కూడా ఆలోచించడం నేర్చుకో’’ అని చెప్పారు. అన్నయ్య మందలింపు నా జీవితానికి శిలాశాసనమయింది’’ అని రాసుకున్నారు. తను నాడు తినడం మానేసి ఎవరికి పెట్టిందో వాడు దేశానికి ఇంత సేవ చేశాడన్న ఖ్యాతి ఆమెకు రావడానికి కలాం పెళ్లి చేసుకోవడం మానేశాడు.
  
  ఈ దేశానికి ఎంతో సేవ చేశాడు. ఒక వ్యక్తికి, ఒక సంఘటనకి ఒక జవాబుదారీతనం వహించాలి, బాధ్యత వహించాలి. ఇలాంటి వారిని ఎవరో ఒకరిని ఆదర్శంగా తీసుకోండి, ఆరోగ్యవంతమైన భయాన్ని జీవితంలో నిలబెట్టుకోండి.
  
  ఒక తప్పు పని మా జీవితాల మీద అంత ప్రభావం చూపదు. కారణం మాది పొంగి చల్లారిన పాలలాంటి వయసు. మేం అంత తొందరగా ప్రేరణ పొందం. మేం అంత త్వరగా ప్రతిస్పందించం. మేం యుక్తాయుక్త విచక్షణతో కొంత ఆలోచించగలం. అందుకే మేం ఒక తప్పుపనికి ఆకర్షితులం కాలేదంటే, మాకేం సన్మానాలు చేయక్కర్లేదు.
  
   కానీ ఈ వేళ మీ జీవితాలు ప్రమాదపు పోకడలు పోతున్నాయి. ఈవేళ మీకు ఆరోగ్యవంతమైన భయం ఉండాలనే ధ్యాస లేదు. ఎందుకని?
  పొద్దున్నే ఒక న్యూస్‌పేపర్ విప్పారనుకోండి. అవి చదువుతుంటే... వాటిలో మాటలు చూస్తుంటే... ‘‘అయ్యో! ఈ మాట మాట్లాడితే ఎన్ని లక్షల జీవితాలు పాడైపోతాయి? ఒక వ్యక్తి నోటి వెంట ఇంత కాలుష్యంతో కూడిన మాట రావచ్చా? అలా మాట్లాడడం కుదురుతుందా? తప్పు కదా? అని నిగ్రహంతో మాట్లాడినవాడు కనిపించడు. ఒకవేళ అలా మాట్లాడగలిగినవాడున్నా వాడి మాటకు విలువ లేదు.
  
  ఎవడో పనికిమాలినవాడు మాట్లాడిన పనికిమాలిన మాటలన్నీ అది కూడా మీ రక్తం ఉడికిపోయేటట్లు, మీ రక్తనాళాలు చిట్లిపోయేటట్లు, రాకూడని పోలీసులు కాలేజి క్యాంపస్‌లకు వచ్చేటట్లు ప్రముఖంగా పదేపదే వేస్తారు. దానివల్ల పాడైపోయేదెవరు ?
  
  ఒక సినిమాకు ఈవేళ ఆ విధమైన లక్షణం లేదు.‘‘నేను ఫలానా పిల్లను ప్రేమించాను. నా ఇష్టం. ఒక వయసొచ్చాక మా అమ్మకు, మా నాన్నకు చెప్పేదేమిటి?’’ అని నేర్పిస్తున్నాయే తప్ప నీ తండ్రిని, నీ తల్లిని నీవు జీవితాంతం ప్రేమించాలని, గౌరవించాలని చెప్పే సినిమా ఒక్కటీ కనపడదు, అటువంటి ఒక్క టీవీ సీరియల్ కనపడదు. అంత భయంకరమైన ధోరణి సమాజమంతా నిండిపోయింది. మీరు దీనిని చెయ్యకండి, దీని జోలికెళ్లకండి, చాలా భయంకరమైనది, పాడైపోతారు, మీకు భయం ఉండాలి’’ అని చెప్పేవాడు, చూపించేవాడు లేడు. చదవతగినది కూడా లేదు!!
  
  అంతర్జాతీయ ఖ్యాతి సంపాదించిన బాలమురళీకృష్ణగారు మన రాష్ట్రం దాటి వేరే ప్రాంతాల్లో కచేరీ చేస్తే అక్కడి పత్రికలు దానిని మొదటి పేజీల్లో ప్రముఖంగా ప్రచురిస్తాయి. కానీ తన స్వరాష్ట్రంలో ఆయనకాముచ్చట తీరడం లేదు. ఎవైరనా చచ్చిపోయిన తర్వాతే మొదటిపేజీల్లో ప్రముఖంగా వేస్తారు. అప్పటిదాకా వారెంత కృషి చేసినా, ఖ్యాతి వహించినా పట్టించుకోని మన పత్రికలు మీకు పనికివచ్చే ప్రసంగాలను పూర్తి పాఠం ప్రచురించవు.