న్యూఢిల్లీ: ‘ట్రిపుల్‌ తలాక్‌’ రూపంలో తాము ఎదుర్కొంటున్న కష్టాలు, వివక్షకు వ్యతిరేకంగా సుప్రీంకోర్టులో సవాల్‌ చేసిన వారంతా ముస్లిం మహిళలే. ఈ అంశానికే సంబంధించిన మొత్తం ఏడు పిటిషన్లను ఒకచోట చేర్చి సుప్రీంకోర్టు రాజ్యాంగ ధర్మాసనం విచారించింది. షయారా బానో (36)తోపాటు నలుగురు మహిళలు వేర్వేరుగా దాఖలు చేసిన పిటిషన్లు, ఆరెస్సెస్‌ అనుబంధ రాష్ట్రీయవాదీ ముస్లిం మహిళా సంఘం, భారతీయ ముస్లిం మహిళా ఆందోళన్‌ వేసిన పిటిషన్లను కలిసి సుప్రీంకోర్టు విచారించింది. ► షయారా బానో 2015 అక్టోబర్‌లో ఒక లేఖ ద్వారా షయారా బానో భర్త రిజ్వాన్‌ అహ్మాద్‌ ట్రిపుల్‌ తలాక్‌ చెప్పడంతో పాటు పిల్లలను తన వెంట తీసుకెళ్లిపోయాడు. దీనిపై బానో బహిరంగంగానే మండిపడింది. 3 నెలల విరామాన్ని (ఇద్దత్‌) పాటించకుండా విడాకులు ఇవ్వడం అక్రమం, రాజ్యాంగ విరుద్ధమని వాదించింది. అత్తమామలు తనకు బలవంతంగా మాత్రలు ఇవ్వడం వల్ల ఆరుసార్లు గర్భస్రావమై, తన ఆరోగ్యంపై దు ష్ప్రభావం చూపిందని బానో సుప్రీంకోర్టులో కేసు వేసింది. ఆమె వేసిన పిటీషన్‌పై కేంద్ర ప్రభుత్వం కూడా అఫిడవిట్‌ దాఖలు చేసింది. ► ఇష్రత్‌ జహాన్‌ పశ్చిమ బెంగాల్‌ హౌరాకు చెందిన ఇష్రత్‌ జహాన్‌కు 2015 ఏప్రిల్‌లో భర్త ముర్తజా దుబాయ్‌ నుంచి ఫోన్‌లో మూడుసార్లు తలాక్‌  చెప్పి విడాకులిచ్చారు. దీనిని ఆమె తమ పిటిషన్‌లో ప్రశ్నించారు. మరో యువతిని పెళ్లాడిన ముర్తజా.. తన నలుగురు పిల్లలనూ తీసుకెళ్లినట్లు ఆవేదన వ్యక్తం చేశారు. ఫోన్‌ ద్వారా తలాక్‌ తనకు సమ్మతం కాదని, పిల్లలను తనకు అప్పగించాలని, వారిని పెంచి పెద్ద చేసేందుకు అవసరమైన భరణాన్ని ఇప్పించాలని కోర్టును ఆశ్రయించారు. ► ఆఫ్రీన్‌ రెహ్మాన్‌ 2014లో వివాహ సంబంధాల పోర్టల్‌ (మెట్రిమోనియల్‌ సైట్‌) ద్వారా జైపూర్‌కు చెందిన సయ్యద్‌ అషార్‌ అలీ వార్సీతో ఆఫ్రీన్‌ రెహ్మాన్‌ వివాహమైంది. పెళ్లి అయిన రెండు, మూడునెలలకే కట్నం కోసం అత్తమామల వేధింపులు అధికమయ్యాయి. అదనపు కట్నం కూడా వారు తనను శారీరకంగా కూడా హింసించారని ఆమె ఆవేదన వ్యక్తం చేశారు. 2015 సెప్టెంబర్‌లో తనను ఇంటి నుంచి వెళ్లగొట్టారన్నారు. 2016 జనవరి 27న పుట్టింట్లో ఉన్న ఆమెకు స్పీడ్‌పోస్ట్‌ ద్వారా విడాకులు అందాయి. ఈ పద్ధతిలో విడాకులు పంపించడం తనకు ఆమోదయోగ్యం కాదంటూ ఆమె పిటిషన్‌ వేశారు. ► ఫరా ఫైజ్‌ ట్రిపుల్‌ తలాక్‌ కేసు పిటిషనర్లలో సుప్రీంకోర్టు న్యాయవాది ఫరా ఫైజ్‌ ఒకరు. ముమ్మారు తలాక్‌ పద్ధతి ఖురాన్‌లో విడాకులను గుర్తించేందుకు ఉద్దేశించినది కాదనేది ఆమె వాదన. ఆరెస్సెస్‌ అనుబంధ రాష్ట్రీయవాదీ ముస్లిం మహిళా సంఘానికి జాతీయ గౌరవాధ్యక్షురాలిగా ఉన్నారు. షరియా చట్టం కింద ముస్లిం మహిళలకు భద్రత ఉన్నా ఖురాన్‌లో ప్రస్తావన లేని ట్రిపుల్‌ తలాక్, నిఖా హలాలాలకు పర్సనల్‌లా బోర్డు ప్రాధాన్యతనిస్తోందని ఆమె అభ్యంతరం వ్యక్తం చేశారు. ► అతియా సాబ్రీ 2012లో వివాహమైన అతియా సాబ్రీకి ఒక కాగితంపై ‘తలాక్‌’ అంటూ మూడుసార్లు రాసి ఆమె భర్త విడాకులిచ్చారు. ఇలాంటి విడాకులు న్యాయబద్ధం కాదంటూ ఆమె పిటిషన్‌ వేశారు. తనకు చిన్నవయసున్న ఇద్దరు ఆడ పిల్లలున్నారని, వారిని పెంచి పెద్దచేయాల్సిన బాధ్యత తనపై ఉన్నందున న్యాయం చేయాలని కోర్టుకు విజ్ఞప్తిచేశారు. ► గుల్షన్‌ పర్వీన్‌ 2015లో తల్లిదండ్రులను కలిసేందుకు పుట్టింటికి వచ్చిన తనకు పది రూపాయల స్టాంప్‌ పేపర్‌పై విడాకుల పత్రం (తలాక్‌ నామా) పంపించి భర్త విడాకులు ఇవ్వడాన్ని యూపీలోని రాంపూర్‌కు చెందిన గుల్షన్‌ పర్వీన్‌ కోర్టులో సవాల్‌ చేశారు. ఈ విడాకులకు అంగీకరించకపోవడంతోపాటు భర్త నోటీసునూ ఆమె తిరస్కరించారు.


 న్యూఢిల్లీ: భారతీయ ముస్లిం మహిళ షయరా బానో చరిత్ర సష్టించారు. ఆమె మొక్కవోని ధైర్యంతో దాదాపు రెండేళ్ల  న్యాయపోరాటం ద్వారా వివాదాస్పద ట్రిపుల్‌ తలాక్‌ విధానంపై విజయం సాధించారు. ట్రిపుల్‌ తలాక్‌కు వ్యతిరేకంగా ఆమె 2016, ఫిబ్రవరి నెలలో వేసిన కేసుకు ఆఫ్రీన్‌ రెహమాన్, మరో ముస్లిం మహిళా సంఘం తోడుగా నిలవడం కేసు అంతిమ విజయానికి తోడ్పడింది. గతంలో నోటి ద్వారా స్పష్టంగా మూడు సార్లు తలాఖ్, తలాఖ్, తలాఖ్‌ అని ఉచ్ఛరించడం ద్వారా ముస్లిం భర్తలు తమ భార్యలకు విడుకులు ఇచ్చేవారు. 
  
 నానాటికి పెరుగుతున్న సాంకేతికాభివృద్ధి కారణంగా సమాజంలో ట్రిపుల్‌ తలాఖ్‌ విధానానికి స్పస్తి చెప్పాల్సిందిపోయి మరింత సులువుగా మారింది. టెలిఫోన్‌ ద్వారానే కాకుండా ఫేస్‌బుక్, స్పీడ్‌పోస్ట్, టెక్స్ట్‌ మిస్సేజ్‌ల ద్వారా ముస్లిం భర్తలు విడాకులు తీసుకోవడం మొదలయింది. ఈ కారణంగా విడాకులు ఇచ్చిన భార్యల బతుకుతెరువుకు భరణం కూడా చెల్లించడం లేదు. ఈ కారణంగానే ఈ ట్రిపుల్‌ తలాఖ్‌ ఆటవిక విధానాన్ని ప్రపంచంలో 22 ఇస్లామిక్‌ దేశాలు నిషేధించాయి. షయరా బానో కన్నా ముందు అనేక మంది ముస్లిం మహిళలు సుప్రీం కోర్టును ఆశ్రయించారు. అయితే వారంతా హిందువులకు, ముస్లింలకు ఉమ్మడి పౌర స్మతి అమలు చేయడం ద్వారా తమకు న్యాయం చేయాలని కోరారు. 
  
 2016, ఫిబ్రవరి నెలలో సుప్రీం కోర్టును ఆశ్రయించిన బానో ఏకపక్షంగా ఉన్న త్రిపుల్‌ తలాఖ్‌ను నిషేధించాలని, అలాగే మొదటి భర్తను మళ్లీ పెళ్లి చేసుకోవాలంటే మధ్యలో మరో పర పురుషుడిని పెళ్లి చేసుకొని, విడాకులు ఇచ్చి రావాలనే ‘నిఖా హలాలా’ను రద్దు చేయాలని, ముస్లిం పురుషుల బహు భార్యత్వ హక్కులను కూడా రద్దు చేయాలని కోరారు. చట్టం ముందు స్త్రీ, పురుషులు సమానమన్నది మహిళల ప్రాథమిక, రాజ్యాంగ హక్కని ఆమె వాదించారు. ఈ వాదనతోనే ఆమె సగం విజయం సాధించినట్లయింది. మహిళల ప్రాథమిక, రాజ్యాంగ హక్కుల ప్రాతిపదికనే ఏడాదికిపైగా విచారణ జరుగుతూ వచ్చింది. 
  
 ముస్లిం వివాహం చట్టం పట్ల ముస్లిం మహిళల వైఖరి మారుతుందనడానికి బానో కేసే మంచి ఉదాహరణ. ఆమెను స్ఫూర్తిగా తీసుకొని జైపూర్‌కు చెందిన ఆఫ్రీన్‌ రహమాన్, స్పీడ్‌ పోస్ట్‌ ద్వారా తనకు ట్రిపుల్‌ తలాఖ్‌ను పంపిన భర్తపై సుప్రీం కోర్టులో పిటిషన్‌ దాఖలు చేశారు. ఈ దశలో అభిల భారత ముస్లిం పర్సనల్‌ లా బోర్డు అధ్యక్షురాలు షాయిస్ట అంభర్‌ తలాక్‌కు వ్యతిరేకంగా మాట్లాడారు. ఆ తర్వాత భారతీయ ముస్లిం మహిళా ఆందోళన్‌ బానోకు మద్దతుగా కేసులో ఇంప్లీడ్‌ అయ్యింది. గత ఆరువారాలుగా వారు దేశవ్యాప్తంగా ట్రిపుల్‌ తలాక్‌కు వ్యతిరేకంగా ఆందోళన చేస్తున్నారు. సాధారణ మహిళల నుంచి 50 వేల సంతకాలను సేకరించారు. ఈ దశలో జాతీయ మహిళా కమిషన్‌ కూడా స్పందించి బానో కేసుకు మద్దతు ప్రకటించింది. కేంద్ర ప్రభుత్వం కూడా ట్రిపుల్‌ తలాక్‌ వ్యతిరేకంగా వాదించడం విశేషం. ఇన్ని పరిణామాల నేపథ్యంలో కేసును విచారించిన సుప్రీం కోర్టు రాజ్యాంగ ధర్మాసనం 3:2 తీర్పు తేడాలో ట్రిపుల్‌ తలాక్‌ విధానాన్ని నిషేధించింది. 
  
 ఇంతకు ఎవరీ షయరా బానో?
 ఉత్తరాఖండ్‌లోని కాశీపూర్‌కు చెందిన మధ్య తరగతి ముస్లిం కుటుంబంలో పుట్టిన షయరా బానో సోషియాలజీలో పోస్ట్‌ గ్రాడ్యుయేషన్‌ చేశారు. ఆమె కథనం ప్రకారం 2001లో ఆమె పెద్దలు కుదిర్చిన పెళ్లి చేసుకున్నారు. ఆ తర్వాత కొన్ని రోజులకే మరింత కట్నం కావాలంటూ బోనోను   వేధించసాగారు. కుటుంబ సభ్యులను కలవనిచ్చేవాడు కాదు. కాలక్రమంలో మగ బిడ్డ, ఆడ బిడ్డ కలిగింది. అయినా బానో భర్తలో పెద్దగా మార్పు రాలేదు. అదనపు సంతానాన్ని పోషించలేనంటూ ఆరేడు సార్లు భార్యకు అబార్షన్‌ చేయించారు. చివరకు 14 ఏళ్ల తర్వాత, అంటే 2015లో బానోను పుట్టింటికి పంపించారు. ఆ తర్వాత వచ్చి ఇద్దరి పిల్లలను తన వెంట తీసుకెళ్లారు. పోస్ట్‌లో ఆస్తి పంపకాల కాగితాలు త్వరలో పంపిస్తానని చెప్పి వెళ్లాడు. ఓ రోజు స్పీడ్‌ పోస్ట్‌రాగా దాన్ని బానో తెరచి చూసింది. అందులో తలాఖ్, తలాఖ్, తలాఖ్‌ అని రాసి ఉంది. ముస్లిం మత పెద్దల వద్దకు వెళ్లగా ఆ తలాఖ్‌ చెల్లుతుందని వారు చెప్పారు. అప్పుడు బానో ఓ న్యాయవాదిని మాట్లాడుకొని తన న్యాయ పోరాటాన్ని ప్రారంభించారు. 
  
 ఆఫ్రీన్‌ రహమాన్‌
 జైపూర్‌కు చెందిన ఎంబీఏ గ్రాడ్యుయేషన్‌ ఆఫ్రీన్‌ 2014లో ఇండోర్‌కు చెందిన న్యాయవాదిని పెళ్లి చేసుకున్నారు. ఆమె సోదరులు 25 లక్షల రూపాయల లోన్‌ తీసుకొని ఆమె పెళ్లి చేశారు. కొన్ని రోజుల నుంచే కుటుంబంలో కలహాలు వచ్చాయి. ఏడాది కాగానే ఆఫ్రీన్‌ను పుట్టింటికి పంపించి వేసిన భర్త స్పీడ్‌ పోస్ట్‌లో ట్రిపుల్‌ తలాఖ్‌ను పంపించారు. అప్పటికే బానో కేసు సుప్రీం కోర్టు విచారణలో ఉండడంతో ఆఫ్రీన్‌ కూడా సుప్రీంలో పిటిషన్‌ దాఖలు చేశారు. 
  
 జకియా, నూర్జాహాన్‌
 జకియా సోమన్, నూర్జాహాన్‌ నియాజ్‌లు 2007లో భారతీయ ముస్లిం మహిళా ఆందోళన్‌ సంస్థను ఏర్పాటు చేశారు. 15 రాస్ట్రాల నుంచి 30 వేల మంది మహిళా సభ్యులు ఇందులో ఉన్నారు. మసీదుల్లోకి, ముంబైలోని హాజీ అలి దర్గాలోకి ముస్లిం మహిళలను అనుమతించాలంటూ పలు ఆందోళనలను నిర్వహించిన ఈ సంస్థ బానో, ఆఫ్రీన్‌ పక్షాన కోర్టులో తన వాదనను వినిపించింది. ఈ సంస్థ దేశవ్యాప్తంగా సర్వే నిర్వహించి దేశంలోని ముస్లిం మహిళల్లో 92 శాతం మంది ట్రిపుల్‌ తలాఖ్‌ను వ్యతిరేకిస్తున్నట్లు తేల్చింది. ఈ తీర్పు ముస్లిం మహిళలకు చరిత్రాత్మకమని తీర్పు అనంతరం బానో వ్యాఖ్యానించారు. 


 నైనిటాల్: తనకు తన భర్త బలవంతంగా ఆరుసార్లు గర్భస్రావం(అబార్షన్) చేయించాడని తలాక్ విధానాన్ని ప్రశ్నించి జాతీయ వార్తల్లో నిలిచిన షయార బానో ఆరోపించింది. తనకు ఎదురవుతున్న కష్టాలన్నింటి నుంచి విముక్తి పొందాలనుకుంటున్నానని చెప్పింది. ఇందుకోసం మరోసారి సుప్రీంకోర్టును ఆశ్రయిస్తానని తెలిపింది. ఉద్ధంసింగ్ నగర్ జిల్లా కాషిపూర్ చెందిన షయార సోషియాలజీలో గ్రాడ్యుయేట్. ఆమెకు ఇద్దరు పిల్లలు.
 
 అనూహ్యంగా గత అక్టోబర్లో తన భర్త రిజ్వాన్ అహ్మద్ ఆమెకు తలాక్ చెప్పడంతో సుప్రీంకోర్టుకు ఆశ్రయించారు. తలాక్ విధానాన్ని ఆమె ప్రశ్నించారు. ముస్లిం మహిళల హక్కులు కాపాడాల్సిన అవసరం ఉందని కూడా సుప్రీంకోర్టు వ్యాఖ్యానించింది. ప్రస్తుతానికి ఆ కేసు ఇంకా నడుస్తూనే ఉంది. అందుకే తనకు న్యాయం కావాలని, తన బతుకు తాను బతికేయాలనుకుంటున్నానని చెప్పింది.
 
 అప్పటికే ఇద్దరు బిడ్డల తల్లినైన తనకు ఇష్టం లేకపోయినా బలవంతంగా పిల్స్ వేయడం ఇతర చర్యల ద్వారా ఆరు సార్లు గర్భస్రావం చేయించాడని ఫలితంగా తన ఆరోగ్యం చెడిపోయిందని ఆవేదన వ్యక్తం చేసింది. ఆమె ఇద్దరు పిల్లలు కూడా ప్రస్తుత భర్త రిజ్వాన్ దగ్గరే ఉంటున్నారు.